· Web view2. เข าใจสมบ ต ของสารและการเปล ยนแปลงของสาร แรงและการเคล อนท พล

บทท 1บทนำ�

คว�มสำ�คญของปญห�

การจดการเรยนรตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน นอกจากจะมงปลกฝงดานปญญาแลว จะตองพฒนาการคด และทกษะกระบวนการตางๆ ของผเรยนใหมความสามารถในการคดดานตางๆ โดยเฉพาะการคดระดบสง การคดเปนเรองทสำาคญทพยายามเรงเรา ใหมการพฒนามาอยางตอเนอง แตยงไมประสบความสำาเรจเทาทควร ครจงควรรวมพลงกนชวยเดกไทย คดเปน ทำาเปน และแกปญหาได

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2544 การจดการศกษา มงเนนความสำาคญทงดานความรและความคด สถานศกษาจดกระบวนการเรยนรทมงเนนฝกทกษะ กระบวนการคด ฝกปฏบตใหทำาได คดเปน ทำาเปนจดหมายของหลกสตรเนนใหนกเรยนมความคดสรางสรรค ปรบวธคด มทกษะการคดการสรางปญญา

ความสามารถดานการคดเปนกลไกสำาคญในการดำาเนนชวต เกดจาการทำางานของสมอง ซงมอยตอลดเวลาและเปนไปตามธรรมชาต ความสามารถในการคดจะเกดขนอยางด ยอมตองอาศยการฝกทกษะอยางตอเนองสมำาเสมอ การพฒนากระบวนการคด จงเปนสงสำาคญทนกเรยนพงไดรบการสงเสรม

ดวยเหตทมาตรฐานเปนเปาหมาย หรอสงทคาดหวงในการเรยนการสอน ผวจยมเปาหมาย ในการพฒนาทกษะกระบวนการทดลอง และผลสมฤทธทางการเรยน วชาเคม ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

“ก�รพฒน�ทกษะกระบวนก�รทดลอง และผลสมฤทธท�งก�รเรยนวช�เคม ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษ�ปท 5 โดยรปแบบก�รจดก�รเรยนรทใชวธสบสอบเปนฐ�น”

นายคำารณ เจรญมาก

1

ซงจะเปนประโยชนตอการฝกใหผเรยนเกดทกษะการคด และสงเสรมใหการคดเปนกระบวนการในการพฒนาผเรยนอยางเตมศกยภาพ

วตถประสงคในก�รวจย

พฒนาทกษะกระบวนการทดลอง และผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 โดยรปแบบการจดการเรยนรทใชวธสบสอบเปนฐาน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนเซนตหลยส จงหวด ฉะเชงเทรา

ขอบเขตของก�รวจย

1. ขอบเขตของเนอหา การวจยครงนมงพฒนาทกษะกระบวนการทดลอง และผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 โดยรปแบบการจดการเรยนรทใชวธสบสอบเปนฐานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนเซนตหลยส จงหวด ฉะเชงเทรา

2. ประชากรนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5/1 – 5/3 โรงเรยนเซนตหลยสจำานวน 160 คน

3. ระยะเวลาภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2553

นย�มศพทเฉพ�ะ

1. ทกษะกระบวนการทดลอง ( Experimenting)



2

หมายถง กระบวนการปฏบตการเพอหาคำาตอบหรอทดสอบสมมตฐานทตงไว ในการทดลอง เรอง สมดลเคมจะประกอบดวยกจกรรม 3 ขนตอน คอ 1.1 การออกแบบการทดลอง หมายถง การวางแผนการทดลองเรอง สมดลเคม กอนลงมอทดลองจรง เพอกำาหนดวธการดำาเนนการทดลองซงเกยวกบการกำาหนดวธดำาเนนการทดลองซงเกยวกบการกำาหนดและควบคมตวแปร และวสดอปกรณทตองการใชในการทดลอง เรอง สมดลเคม 1.2 การปฏบตการทดลอง หมายถง การลงมอปฏบตการทดลองจรงๆ เรอง สมดลเคม 1.3 การบนทกผลการทดลอง หมายถง การจดบนทกขอมลทไดจากการทดลอง เรอง สมดลเคม ซงอาจเปนผลของการสงเกต การวด และอนๆ

2. ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความสามารถของนกเรยนทเกดจากการเรยนร

วชาเคม เรองสมดล เคมโดยใหนกเรยนตอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนซงเปนแบบทดสอบ

3. รปแบบการจดการเรยนรทใชวธสบสอบเปนฐาน (Inquiry-based Learning)หมายถง รปแบบการจดการเรยนรทใชวธสบสอบเปนฐาน เคม เรอง การดลสมการ รดอกซ น ใชรปแบบการจดการเรยนรแบบ 5Es ซงม 5 ขนตอน คอ ขนสรางความสนใจ (engagement) เปนการนำาเขาสบทเรยนเรองสมดลเคม ขนสำารวจและคนหา (exploration) เปนการวางแผนกำาหนดแนวทางในการสำารวจตรวจสอบ ขนอธบายและลงขอสรป(explanation) เปนการวเคราะห แปลผล และ



3

สรปผล ขนขยายความร (elaboration) เปนการนำาความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดม หรอขอสรปทไดไปใชอธบายสถานการณ และขนประเมน (evaluation) เปนการประเมนความรดวยกระบวนการตางๆ

ประโยชนทค�ดว�จะไดรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนเซนตหลยส

ฉะเชงเทรา ไดพฒนาทกษะกระบวนการทดลอง และผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 รปแบบการจดการเรยนรทใชวธสบสอบเปนฐาน



4

บทท 2หลกก�รแนวคดทฤษฎและง�นวจยทเกยวของ

หลกสตรก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช 2544 กรมวชาการ (2544) หลกสตรการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2544 เปนหลกสตรทมงพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ เปนคนด มสตปญญา มความสข และมความเปนไทย มศกยภาพในการศกษาตอ และประกอบอาชพ

กรมวชาการ (2544) หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย เปนสาระการเรยนรทมงพฒนาผเรยนใหมความร ความเขาใจ เกยวกบงาน อาชพและเทคโนโลย มทกษะการทำางาน ทกษะการจดการสามารถนำาเทคโนโลยสารสนเทศและเทคโนโลยตาง ๆ มาใชทำางานอยางถกตอง เหมาะสมคมคาและมคณธรรม สรางและพฒนาผลตภณฑหรอวธการใหม สามารถทำางานเปนหมคณะมนสยรกการทำางาน เหนคณคาและมเจตคตทดตองาน ตลอดจนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทเปนพนฐาน ไดแก ความขยน ซอสตย ประหยด และอดทน อนจะนำาใหผเรยนสมารถชวยเหลอตนเองและพงตนเองไดตามพระราชดำารเศรษฐกจพอเพยง สมารถดำารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข รวมมอและแขงขนในระดบสากลในบรบทของสงคมไทย

คว�มสำ�คญของวทย�ศ�สตร วทยาศาสตรมบทบาทสำาคญยงในสงคมโลกปจจบนและอนาคต เพราะวทยาศาสตรเกยวของกบชวตของทกคน ทงในการดำารงชวตประจำาวนและในงานอาชพตาง ๆ เครองมอเครองใช ตลอด



5

จนผลผลตตาง ๆ ทใชเพออำานายความสะดวกในชวตและในการทำางาน ลวนเปนผลของความรวทยาศาสตร ผสมผสานกบความคดสรางสรรคและศาสตรอน ๆ ความรวทยาศาสตรชวยใหเกดการพฒนาเทคโนโลยอยางมาก ในทางกลบกน เทคโนโลยกมสวนสำาคญมากทจะใหมการศกษาคนควาความรทางวทยาศาสตรเพมขนอยางไมหยดยง วทยาศาสตรทำาใหคนไดพฒนาวธคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะทสำาคญในการคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลหลากหลายและประจกษพยานทตรวจสอบได วทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเปนสงคมแหงความร (knowledge based society) ทกคนจงจำาเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร (scientific literacy for all) เพอทจะมความรความเขาใจโลกธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน และนำาความรไปใชอยางมเหตผล สรางสรรค มคณธรรม ความรวทยาศาสตรไมเพยงแตนำามาใชในการพฒนาคณภาพชวตทด แตยงชวยใหคนมความรความเขาใจทถกตองเกยวกบการใชประโยชน การดแลรกษา ตลอดจนการพฒนาสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตอยางสมดลและยงยน และทสำาคญอยางยงคอ ความรวทยาศาสตรชวยเพมขดความสามารถในการพฒนาเศรษฐกจ สามารถแขงขนกบนานาประเทศ และดำาเนนชวตอยรวมกนในสงคมโลกไดอยางมความสข

ธรรมช�ตและลกษณะเฉพ�ะของวทย�ศ�สตรความรทางวทยาศาสตรไดมาดวยความพยายามของมนษยทใช

กระบวนการทางวทยาศาสตร (scientific process) ในการสบเสาะหาความร (scientific inquiry) การแกปญหาโดยผานการสงเกต การสำารวจตรวจสอบ (investigation) การศกษาคนควา



6

อยางเปนระบบ การสบคนขอมล ทำาใหเกดองคความรใหมเพมพนตลอดเวลา ความรและกระบวนการดงกลาวมการถายทอดตอเนองกนเปนเวลายาวนาน ความรวทยาศาสตรตองสามรถอธบายและตรวจสอบได เพอนำามาใชอางองทงในการสนบสนนหรอโตแยงเมอมการคนพบขอมลหรอหลกฐานใหม หรอแมแตขอมลเดมเดยวกน กอาจเกดความขดแยงขนไดถานกวทยาศาสตรแปลความหมายดวยวธการหรอแนวคดทแตกตางกน ความรวทยาศาสตรจงอาจเปลยนแปลงได วทยาศาสตรเปนเรองททกคนสามารถมสวนรวมได ไมวาจะอยในสวนใดของโลก วทยาศาสตรจงเปนผลจากการสรางเสรมความรของบคคล การสอสารและการเผยแพรขอมลเพอใหเกดความคดในเชงวเคราะหวจารณ มผลใหความรวทยาศาสตรเพมขนอยางไมหยดยง และสงผลตอคนในสงคมและสงแวดลอม การศกษาคนควาและการใชความรทางวทยาศาสตรจงตองอยภายในขอบเขต คณธรรม จรยธรรม เปนทยอมรบของสงคมและเปนการรกษาสงแวดลอมอยางยงยน ความรวทยาศาสตรเปนพนฐานทสำาคญในการพฒนาเทคโนโลย เทคโนโลยเปนกระบวนการในงานตาง ๆ หรอกระบวนการพฒนา ปรบปรงผลตภณฑ โดยอาศยความรวทยาศาสตรรวมกบศาสตรอน ๆ ทกษะ ประสบการณ จนตนาการและความคดรเรมสรางสรรคของมนษย โดยมจดมงหมายทจะใหไดผลตภณฑทตอบสนองความตองการและแกปญหาของมวลมนษย เทคโนโลยเกยวของกบทรพยากร กระบวนการ และระบบการจดการ จงตองใชเทคโนโลยในทางสรางสรรคตอสงคมและสงแวดลอม เป�หม�ยของก�รจดก�รเรยนก�รสอนวทย�ศ�สตร

วทยาศาสตรเปนเรองของการเรยนรเกยวกบธรรมชาต โดยมนษยในกระบวนการสงเกต การสำารวจตรวจสอบ และการทดลองเกยวกบปรากฏการณทางธรรมชาตและนำาผลมาจดระบบ หลกการ



7

แนวคด และทฤษฎ ดงนนการเรยนการสอนวทยาศาสตรจงมงเนนใหผเรยนไดเปนผเรยนรและคนพบดวยตนเองมากทสด นนคอใหไดทงกระบวนการและองคความร ตงแตเรมแรกกอนเขาเรยน เมออยในสถานศกษา และเมอออกจากสถานศกษาไปประกอบอาชพแลว

การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรในสถานศกษามเปาหมายสำาคญดงน

1. เพอใหเขาใจหลกการ ทฤษฎทเปนพนฐานในวทยาศาสตร 2. เพอใหเขาใจขอบเขต ธรรมชาต และขอจำากดของ

วทยาศาสตร 3. เพอใหมทกษะสำาคญในการศกษาคนควา และคดคนทาง

วทยาศาสตรและเทคโนโลย 4. เพอพฒนากระบวนการคดและจนตนาการ ความสามารถใน

การแกปญหาและการจดการ ทกษะในการสอสาร และความสามารถในการตดสนใจ

5. เพอใหตระหนกถงความสมพนธระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลย มวลมนษย และสภาพแวดลอมในเชงทมอทธพลและผลกระทบซงกนและกน

6. เพอนำาความรความเขาใจในเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนตอสงคมและการดำารงชวต

7. เพอใหเปนคนมจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรม และคานยมในการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางสรางสรรค

วสยทศนของก�รเรยนรวทย�ศ�สตร

วสยทศนเปนมมมองภาพในอนาคตทมงหวงวาจะมการพฒนาอะไร อยางไร ซงจะสอดคลองกบการปรบเปลยนของสงคม วสยทศนในการเรยนรวทยาศาสตรกำาหนดไวเพอเปนแนวทางใหผบรหารสถานศกษา ผสอน บคลากรทางการศกษา ผเรยน และชมชนรวมกน“ก�รพฒน�ทกษะกระบวนก�รทดลอง และผลสมฤทธท�งก�รเรยนวช�เคม ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษ�ปท 5

โดยรปแบบก�รจดก�รเรยนรทใชวธสบสอบเปนฐ�น”


8

พฒนาการศกษาวทยาศาสตร และปฏบตรวมกนสความสำาเรจ ในการกำาหนดวสยทศนการเรยนรวทยาศาสตรในกรอบความคดในเรองของการพฒนาการศกษาเพอเตรยมคนในสงคมแหงความร และสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หลกสตรการเรยนการสอนวทยาศาสตรจะเชอมโยงเนอหา แนวคดหลก และกระบวนการทเปนสากล แตมความสอดคลองกบชวตจรงทงระดบทองถนและระดบประเทศ และมความยดหยน หลากหลาย หลกสตรและการเรยนการสอนตองตอบสนองผเรยนทมความถนดและความสนใจแตกตางกนในการใชวทยาศาสตรสำาหรบการศกษาตอและประกอบอาชพทเกยวของกบวทยาศาสตร ผเรยนทกคนจะไดรบการสงเสรมใหพฒนากระบวนการคด ความสามารถในการเรยนร กระบวนการสบเสาะหาความร กระบวนการแกปญหา และการคดคนสรางสรรคองคความร ใชแหลงเรยนรในทองถน โดยถอวามความสำาคญควบคกบการเรยนในสถานศกษา ใชยทธศาสตรการเรยนการสอนหลากหลายเพอตอบสนองความตองการ ความสนใจ และวธเรยนทแตกตางกนของผเรยน การเรยนรเปนกระบวนการทสำาคญททกคนตองไดรบการพฒนาเพอใหสามารถเรยนรตลอดชวต จงประสบความสำาเรจในการดำาเนนชวต การเรยนการสอนตองสงเสรมและพฒนาผเรยนใหมเจตคต คณธรรม จรยธรรม คานยมทเหมาะสมตอวทยาศาสตร เทคโนโลย และสงแวดลอม

วสยทศนของการเรยนรวทยาศาสตรตามมาตรฐานหลกสตรการศกษาขนพนฐาน กำาหนดไวดงน การเรยนรวทยาศาสตรเปนการพฒนาผเรยนใหไดรบทงความร กระบวนการและเจตคต ผเรยนทกคนควรไดรบการกระตนสงเสรมใหสนใจและกระตอรอรนทจะเรยนรวทยาศาสตร มความสงสย เกดคำาถามในสงตาง ๆ ทเกยวกบโลกธรรมชาตรอบตว มความมงมน



9

และมความสขทจะศกษาคนควาสบเสาะหาความรเพอรวบรวมขอมล วเคราะหผล นำาไปสคำาตอบของคำาถาม สามารถตดสนใจดวยการใชขอมลอยางมเหตผล สามารถสอสารคำาถาม คำาตอบ ขอมลและสงทคนพบจากการเรยนรใหผอนเขาใจได

การเรยนรวทยาศาสตรเปนการเรยนรตลอดชวต เนองจากความรวทยาศาสตรเปนเรองราวเกยวกบโลกธรรมชาต (national world) ซงมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ทกคนจงตองเรยนรเพอนำาผลการเรยนรไปใชในชวตและการประกอบอาชพ เมอผเรยนไดเรยนวทยาศาสตรโดยไดรบการกระตนใหเกดความตนเตน ทาทายกบการเผชญสถานการณหรอปญหา มการรวมกนคด ลงมอปฏบตจรง กจะเขาใจเหนความเชอมโยงของวทยาศาสตรกบวชาอนและชวต ทำาใหสามารถอธบาย ทำานาย คาดการณสงตาง ๆ ไดอยางมเหตผล การประสบความสำาเรจในการเรยนวทยาศาสตรจะเปนแรงกระตนใหผเรยนมความสนใจมงมนทจะสงเกต สำารวจตรวจสอบ สบคนความรทมคณคาเพมขนอยาไมหยดยง การจดกจกรรมการเรยนการสอนจงตองสอดคลองกบสภาพจรงในชวต โดยใชแหลงเรยนรอยางหลากหลายในทองถน และคำานงถงผเรยนทมวธการเรยนร ความสนใจและความถนดแตกตางกน

การเรยนรวทยาศาสตรพนฐาน เปนการเรยนรเพอความเขาใจ ซาบซงและเหนความสำาคญของธรรมชาตและสงแวดลอม ซงจะชวยสงผลใหผเรยนสามารถเชอมโยงองคความรหลาย ๆ ดาน เปนความรแบบองครวม อนจำาไปสการสรางสรรคสงตาง ๆ และพฒนาคณภาพชวต มความสามารถในการจดการ และรวมกนดแลรกษาโลกธรรมชาตอยางยงยน

คณภ�พของผเรยน



10

การจดการศกษาวทยาศาสตรสำาหรบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน มงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนกระบวนการไปสการสรางองคความร โดยผเรยนมสวนรวมในการเรยนทกขนตอน ผเรยนจะไดทำากจกรรมหลากหลาย ทงเปนกลมและเปนรายบคคล โดยอาศยแหลงเรยนรทเปนสากลและทองถน โดยผสอนมบทบาทในการวางแผนการเรยนร กระตน แนะนำา ชวยเหลอใหผเรยนเกดการเรยนร

คณภ�พของผเรยนวทย�ศ�สตรทจบหลกสตรก�รศกษ�ขนพนฐ�น 12 ชนป

1. เขาใจเกยวกบสงมชวตกบกระบวนการดำารงชวต ความหลากหลายทางชวภาพ และความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงแวดลอม

2. เขาใจสมบตของสารและการเปลยนแปลงของสาร แรงและการเคลอนท พลงงาน

3. เขาใจโครงสรางและสวนประกอบของโลก ความสำาคญของทรพยากรธรรมชาต ดาราศาสตรและอวกาศ

4. ใชกระบวนการสบเสาะหาความร กระบวนการแกปญหาในการเรยนรวทยาศาสตร ดวยการลงมอปฏบตจรง ศกษาคนควา สบคนขอมลจากแหลงเรยนรหลากหลาย และจากเครอขายอนเทอรเนต และสอสารความรในรปแบบตาง ๆ ใหผอนรบร

5. เชอมโยงความรความคดกบกระบวนการทางวทยาศาสตร นำาไปใชในการดำารงชวต และศกษาหาความรเพมเตม ทำาโครงงานวทยาศาสตร หรอสรางชนงาน

6. มเจตคตทางวทยาศาสตร หรอจตวทยาศาสตร ดงน ความสนใจใฝร ความมงมน อดทน รอบคอบ ความซอสตย ประหยด



11

การรวมแสดงความคดเหน และยอมรบฟงความคดเหนของผอน

ความมเหตผล การทำางานรวมกบผอนไดอยางสรางสรรค

7. มเจตคต คณธรรม คานยมทดตอวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม

มความพอใจ ความซาบซง ความสขในการสบเสาะหาความรและรกทจะเรยนรตอเนองตลอดชวต

ตระหนกถงความสำาคญและประโยชนของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทใชในการดำารงชวตและการประกอบอาชพ

ตระหนกวาการใชความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยมผลตอชวตและสงแวดลอม

แสดงความชนชม ยกยองและเคารพในสทธของผลงานทผอนและตนเองคดคนขน

แสดงความซาบซง ในความงามและตระหนกถงความสำาคญของทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม เขารวมกจกรรมทเกยวกบการอนรกษพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในโรงเรยนและในทองถน

ตระหนกและยอมรบความสำาคญของการใชเทคโนโลยในการเรยนรและการทำางานตาง ๆ

คณภ�พของผเรยนวทย�ศ�สตรเมอจบชวงชนท 4 (ชนมธยมศกษ�ปท 4 – 6)เพอใหผเรยนทจบชวงชนท 2 ควรมความร ความคด ทกษะ กระบวนการ และจตวทยาศาสตร ดงน “ก�รพฒน�ทกษะกระบวนก�รทดลอง และผลสมฤทธท�งก�รเรยนวช�เคม ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษ�ปท 5



12

1. เขาใจกระบวนการทำางานของเซลลและกลไกการรกษาดลยภาพของสงมชวต

2. เขาใจกระบวนการถายทอดทางพนธกรรม การแปรผน มวเทชน ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายของสงมชวตและปจจยทมผลตอการอยรอดของสงมชวตในสงแวดลอมตาง ๆ

3. เขาใจกระบวนการ ความสำาคญ และผลของเทคโนโลยชวภาพตอคน สงมชวต และสงแวดลอม

4. เขาใจชนด และจำานวนอนภาคทเปนสวนประกอบในโครงสรางอะตอมของธาต การเกดปฏกรยาเคม การเขยนสมการเคม ปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคม

5. เขาใจชนดของแรงยดเหนยวระหวางอนภาคและสมบตตาง ๆ ของสารทมความสมพนธกบแรงยดเหนยว

6. เขาใจชนด สมบต และปฏกรยาทสำาคญของพอลเมอร และของสารชวโมเลกล

7. เขาใจความสมพนธระหวางปรมาณทเกยวกบการเคลอนทแบบตาง ๆ สมบตของคลนกล คณภาพของเสยงและการไดยน สมบต ประโยชน และโทษของคลนแมเหลกไฟฟา กมมนตภาพรงสและพลงงานนวเคลยร

8. เขาใจกระบวนการเปลยนแปลงของโลก และปรากฏการณทางธรณทมผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

9. เขาใจการเกดและววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ เอกภพ ความสำาคญของเทคโนโลยอวกาศ

10. เขาใจความสมพนธของความรวทยาศาสตรทมผลตอการพฒนาเทคโนโลยประเภทตาง ๆ และการพฒนาเทคโนโลยทสงผลตอการคดคนความรทางวทยาศาสตรทกาวหนา ผลของเทคโนโลยตอชวต สงคม และสงแวดลอม



13

11. ระบปญหา ตงคำาถามทจะสำารวจตรวจสอบ โดยมการกำาหนดความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ สบคนขอมลจากหลายแหลง ตงสมมตฐานทเปนไปไดหลายแนวทาง ตดสนใจเลอกตรวจสอบสมมตฐานทเปนไปได

12. วางแผนการสำารวจตรวจสอบเพอแกปญหาหรอตอบคำาถาม วเคราะห เชอมโยงความสมพนธของตวแปรตาง ๆ โดยใชสมการทางคณตศาสตร หรอสรางแบบจำาลองจากผลหรอความรทไดรบจากการสำารวจตรวจสอบ

13. สอสารความคด ความรจากผลการสำารวจตรวจสอบโดยการพด เขยน จดแสดง หรอใชเทคโนโลยสารสนเทศ

14. ใชความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรในการดำารงชวต การศกษาหาความรเพมเตม ทำาโครงงานหรอสรางชนงานตามความสนใจ

15. แสดงถงความสนใจ มงมน รบผดชอบ รอบคอบ และซอสตยในการสบเสาะหาความรโดยใชเครองมอและวธการทใหไดผลถกตองเชอถอได

16. ตระหนกในคณคาของความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยทใชในชวตประจำาวน การประกอบอาชพ แสดงถงความชนชม ภมใจ ยกยอง อางองผลงาน ชนงานทเปนผลจากภมปญญาทองถนและการพฒนาเทคโนโลยททนสมย

17. แสดงถงความซาบซง หวงใย มพฤตกรรมเกยวกบการใชและการรกษาทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมอยางรคณคา เสนอตวเองรวมมอปฏบตกบชมชนในการปองกน ดแล ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของทองถน

18. แสดงถงความพอใจ ซาบซงในการคนพบความร พบคำาตอบ หรอแกปญหาได



14

19. ทำางานรวมกบผอนอยางสรางสรรค แสดงความคดเหนโดยมขอมลอางองและเหตผลประกอบเกยวกบผลของการพฒนา และการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางมคณธรรมตอสงคมและสงแวดลอม และยอมรบฟงความคดเหนของผอน

ส�ระก�รเรยนรวทย�ศ�สตรสาระการเรยนรทกำาหนดไวน เปนสาระหลกของวทยาศาสตร

พนฐานทนกเรยนทกคนตองเรยนร ประกอบดวยสวนทเปนความร เนอหา แนวความคดหลกวทยาศาสตร และกระบวนการ สาระทเปนองคความรของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ประกอบดวย 8 สาระยอยดงน

สาระท 1 : สงมชวตกบกระบวนการดำารงชวต สาระท 2 : ชวตกบสงแวดลอม สาระท 3 : สารและสมบตของสาร สาระท 4 : แรงและการเคลอนท สาระท 5 : พลงงาน สาระท 6 : กระบวนการเปลยนแปลงของเปลอกโลก สาระท 7 : ดาราศาสตรและอวกาศ สาระท 8 : ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ม�ตรฐ�นก�รเรยนรก�รศกษ�ขนพนฐ�น

มาตรฐานการเรยนรเปนขอกำาหนดคณภาพของผเรยนดานความร ความคด ทกษะ กระบวนการเรยนร คณธรรม จรยธรรม และคานยม ซงเปนจดมงหมายในการพฒนาผเรยนใหมลกษณะอนพงประสงค มาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร กำาหนดไว 2 สวน คอ มาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐาน เปนมาตรฐานการเรยนรเมอผเรยนจบการศกษาขนพนฐาน และมาตรฐานการเรยนรชวงชน เปนมาตรฐานการเรยนรเมอผเรยนจบ“ก�รพฒน�ทกษะกระบวนก�รทดลอง และผลสมฤทธท�งก�รเรยนวช�เคม ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษ�ปท 5



15

การศกษาในแตละชวงชน สถานศกษาจะตองจดสาระการเรยนรใหทกคนไดรบการพฒนาตามมาตรฐานการเรยนรทกำาหนดไวมาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐานของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร มดงนสาระท 1 : สงมชวตกบกระบวนการดำารงชวต

มาตรฐาน ว 1.1 : เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสงมชวตททำางานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนร และนำาความรไปใชในการดำารงชวตของตนเอง และดแลสงมชวต

มาตรฐาน ว 1.2 : เขาใจกระบวนการ และความสำาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทมผลตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนำาความรไปใชประโยชนสาระท 2 : ชวตกบสงแวดลอม

มาตรฐาน ว 2.1 : เขาใจวงแวดลอมในทองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนำาความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 2.2 : เขาใจความสำาคญของทรพยากรธรรมชาต การใชทรพยากรธรรม-ชาตในระดบทองถน ประเทศ และโลก นำาความรไปใชในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถนอยางยงยนสาระท 3 : สารและสมบตของสาร

มาตรฐาน ว 3.1 : เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค ม



16

กระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 3.2 : เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยาเคม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชประโยชนสาระท 4 : แรงและการเคลอนท

มาตรฐาน ว 4.1 : เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง และแรงนวเคลยร มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนร และนำาความรไปใชประโยชนอยางถกตองและมคณธรรม

มาตรฐาน ว 4.2 : เขาใจทกษะการเคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถในธรรมชาต มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชประโยชนสาระท 5 : พลงงาน

มาตรฐาน ว 5.1 : เขาใจความสมพนธระหวางพลงงานกบการดำารงชวต การเปลยนรปพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสารและพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนร และนำาความรไปใชประโยชน สาระท 6 : กระบวนการเปลยนแปลงของเปลอกโลก

มาตรฐาน ว 6.1 : เขาใจกระบวนการตาง ๆ ทเกดขนบนผวโลกและภายในโลก ความสมพนธของกระบวนการตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ภมประเทศ และสณฐานของโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนำาความรไปใชประโยชน สาระท 7 : ดาราศาสตรและอวกาศ



17

มาตรฐาน ว 7.1 : เขาใจววฒนาการของระบบสรยะและกาแลกซ ปฏสมพนธภายในระบบสรยะ และผลตอสงมชวตบนโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนำาความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 7.2 : เขาใจความสำาคญของเทคโนโลยอวกาศทนำามาใชในการสำารวจอวกาศและทรพยากรธรรมชาต ดานการเกษตรและการสอสาร สอสารสงทเรยนร และนำาความรไปใชประโยชนอยางมคณธรรมตอชวตและสงแวดลอม สาระท 8 : ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มาตรฐาน ว 8.1 : ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน

รปแบบก�รจดก�รเรยนรทใชวธสบสอบเปนฐ�นการสบสอบ (Inquiry) คอ กจกรรมทมความหลากหลายซง

รวม การสรางการสงเกต (Making Observation) การระบปญหา (Posing Question) การตรวจสอบเอกสารและสารสนเทศจากแหลงขอมลตางๆ เพอศกษาวาสงทไดรจากหลกฐานทเกดจากประสบการณคออะไร การใชเครองมอเพอสำารวจ การวเคราะห การตความหมายขอมลเพอนำาเสนอคำาตอบ การอธบาย การพยากรณ และการสอความผลทเกดขน การสบสอบตองการการตรวจสอบสมตฐาน ใชการคดอยางมวจารณญาณ และการคดเชงเหตผล และการพจารณาในคำาอธบายตางๆ



18

วลทวา ฉนอานอะไรฉนลม ฉนเหนอะไรฉนทำาได ฉนทำาอะไรฉน“เขาใจ เปนสงทสำาคญสำาหรบการเรยนรโดยใชการสบสอบเปนฐาน การเรยนรโดยใชการสบสอบเปนฐานไมใชวธการเรยนรใหม หากยอนกลบไปในสมยกรก สโคลา (Scholar) โสเครตส (Socrates) การใชเทคนคในการใชคำาถาม การคนพบความร (Discovery) การสบสอบ เปนเครองมอทสำาคญของนกการศกษา และไดเนนยำาอกครงในการศกษาของ บรนเนอร (Brunner, 1965) เพยเจต (Piaget, 1977) และ ไวกอตสก (Vygotsky, 1962) การเรยนรโดยใชการสบสอบเปนฐานเปนการเรยนรทเรยนรผานกระบวนการคนหาสารสนเทศ ความร และการระบปญหาจากความจรง และสามารถใชการบรณาการในรปแบบตางเพอใชในการแกปญหาทมความทาทาย โดยใชการผสมผสานระหวางการบรรยาย (Lecture) การนำาเสนอ (Presentation) การศกษาดวยตนเอง (Independent Study) การปฏบตการทดลอง (Lab Work) กจกรรมกลมแบบรวมมอ (Small-Group Collaborative Activities) และการอภปรายกลมใหญ (Large Group Discussion) ลกษณะสำาคญของการเรยนรโดยใชการสบสอบเปนฐานมลกษณะดงน

1. การเรมบทเรยนควรเรมจากการการตงปญหาซงเปนปญหาทนาสนใจและมความทาทาย และไมเปนปญหาทมความคลมเครอ การตงปญหาควรออกแบบเพอใหเกดการกระตนในการคดขนสงคอ การวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา (Bloom et al. 1994) และความคดสรางสวรรค (Anderson & Krathwohl, 2001)

2. คำาถามควรเปนคำาถามปลายเปด และเปดโอกาสใหนกเรยนไดมคำาตอบทหลากหลาย เนนกระบวนการทวา รไดอยางไร มากกวาร อะไร



19

3. ควรใชกระบวนการทเนนนกเรยนเปนศนยกลาง ครมบทบาทเปน ผแนะนำาไมใชผแสดง ซงครควรใหการสนบสนน“ ”กจกรรมตางๆผานกระบวนการสบสอบ

4. กระบวนการสบสอบเปนกระบวนการแบบเกลยว (Spiral) ไมใชกระบวนการในแนวเชงเสน (Linear) ซงกระบวนการตางๆจะเรมจากปญหาทงาย และนำาไปสปญหาทมความยากมากขนในการอธบายและคนพบ

5. คำาตอบของนกเรยนควรไดรบการประเมนอยางเหมาะสม ตลอดจนควรประเมนดวยวานกเรยนมวธการหาคำาตอบอยางไร

รปแบบก�รสอนแบบวฏจกรก�รสบเส�ะห�คว�มร (Inquiry Cycle)

น ก ก า ร ศ ก ษ า จ า ก ก ล ม BSCS (Biological Science Curriculum Society) ไดเสนอกระบวนการสบเสาะหาความร เพอใหผเรยนสรางองคความรใหม โดยเชอมโยงสงทเรยนรเขากบประสบการณหรอความรเดม เปนความรหรอแนวคดของผเรยนเอง เรยกรปแบบการสอนนวา Inquiry cycle หรอ 5Es มขนตอนดงน (BSCS. 1997)

1) การสรางความสนใจ (Engage) ขนตอนนเปนขนตอนแรกของกระบวนการเรยนรทจะนำาเขาสบทเรยน จดประสงคทสำาคญของขนตอนน คอ ทำาใหผเรยนสนใจ ใครรในกจกรรมทจะนำาเขาสบทเรยน ควรจะเชอมโยงประสบการณการเรยนรเดมกบปจจบน และควรเปนกจกรรมทคาดวากำาลงจะเกดขน ซงทำาใหผเรยนสนใจจดจอทจะศกษาความคดรวบยอด กระบวนการ หรอทกษะ และเร มค ด เช อมโยงความค ดรวบยอด กระบวนการ หรอท กษะก บประสบการณเดม

2) การสำารวจและคนหา (Explore) ขนตอนนเปนขนตอนททำาใหผเรยนมประสบการณรวมกนในการสรางและพฒนา“ก�รพฒน�ทกษะกระบวนก�รทดลอง และผลสมฤทธท�งก�รเรยนวช�เคม ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษ�ปท 5



20

ความคดรวบยอด กระบวนการ และทกษะ โดยการใหเวลาและโอกาสแกผเรยนในการทำากจกรรมการสำารวจและคนหาสงทผเรยนตองการเรยนรตามความคดเหนผเรยนแตละคน หลงจากนนผเรยนแตละคนไดอภ ปรายแลกเปลยนความคดเหนเก ยวกบการคดรวบยอด กระบวนการ และทกษะในระหวางทผเรยนทำากจกรรมสำารวจและคนหา เปนโอกาสทผเรยนจะไดตรวจสอบหรอเกบรวบรวมขอมลเกยวกบความคดรวบยอดของผเรยนทยงไมถกตองและยงไมสมบรณ โดยการใหผเรยนอธบายและยกตวอยางเกยวกบความคดเหนของผเรยน ครควรระลกอยเสมอเกยวกบความสามารถของผเรยนตามประเดนปญหา ผลจากการทผเรยนมใจจดจอในการท ำากจกรรม ผเรยนควรจะสามารถเชอมโยงการสงเกต การจ ำาแนกตวแปร และคำาถามเกยวกบเหตการณนนได

3) การอธบาย (Explain) ขนตอนนเปนขนตอนทใหผเรยนไดพฒนาความ สามารถในการอธบายความคดรวบยอดทไดจากการสำารวจและคนหา ครควรใหโอกาสแกผเรยนไดอภปรายแลกเปลยนความคดเหนกนเกยวกบทกษะหรอพฤตกรรมการเรยนร การอธบายนนตองการใหผเรยนไดใชขอสรปรวมกนในการเชอมโยงสงทเรยนร ในชวงเวลาทเหมาะสมนครควรชแนะผเรยนเกยวกบการสรปและการอธบายรายละเอยด แตอยางไรกตามครควรระลกอยเสมอวากจกรรมเหลานยงคงเนนผเรยนเปนศนยกลาง นนคอ ผเรยนไดพฒนาความสามารถในการอธบายดวยตวผเรยนเอง บทบาทของครเพยงแตชแนะผานทางกจกรรม เพอใหผเรยนมโอกาสอยางเตมทในการพฒนาความรความเขาใจในความคดรวบยอดใหชดเจน ในทสดผเรยนควรจะสามารถอธบายความคดรวบยอดไดอยางเขาใจ โดยเชอมโยงประสบการณ ความรเดมและสงทเรยนรเขาดวยกน

4) การขยายความร (Elaborate) ขนตอนนเปนขนตอนทใหผเรยนไดยนยนและขยายหรอเพมเตมความรความเขาใจใน



21

ความคดรวบยอดใหกวางขวางและลกซงยงขน และยงเปดโอกาสใหผเรยนไดฝกทกษะและปฏบตตามทผเรยนตองการ ในกรณทผเรยนไมเขาใจหรอยงสบสนอยหรออาจจะเขาใจเฉพาะขอสรปทไดจากการปฏบตการสำารวจและคนหาเทานน ควรใหประสบการณใหมผเรยนจะไดพฒนาความรความเขาใจในความคดรวบยอดใหกวางขวางและลกซงยงขน เปาหมายทสำาคญของขนน คอ ครควรชแนะใหผเรยนไดนำาไปประยกตใชในชวตประจำาวน จะทำาใหผเรยนเกดความคดรวบยอด กระบวนการ และทกษะเพมขน

5) การประเมนผล (Evaluate) ขนตอนนผเรยนจะไดรบขอมลยอนกลบเกยวกบการอธบายความรความเขาใจของตนเอง ระหวางการเรยนการสอนในขนนของรปแบบการสอน ครตองกระตนหรอสงเสรมใหผเรยนประเมนความรความเขาใจและความสามารถของตนเอง และยงเปดโอกาสใหครไดประเมนความรความเขาใจและพฒนาทกษะของผเรยนดวย

การนำารปแบบการสอนนไปใช สงทครควรระลกอยเสมอในแตละขนตอนของรปแบบการสอนน คอ การจดเตรยมกจกรรม ครควรจดเตรยมกจกรรมใหเหมาะสมกบความรความสามารถของผเรยน เมอครเตรยมกจกรรมแลว ครควรพจารณาตรวจสอบบทบาทของครและผเรยนในการปฏบตกจกรรมแตละขนตอนวาสอดคลองกบรปแบบการสอน 5Es หรอไมจากตารางท 1-2 ตอไปน เพอครจะไดปรบหรอพฒนากจกรรมใหสอดคลองกบรปแบบการสอนต�ร�งท 1 บทบ�ทของครในก�รเรยนก�รสอนแบบ Inquiry Cycle (5 Es)

ขนตอนก�รเรยนก�รสอน

สงทครควรทำ�สอดคลองกบ 5 Es ไมสอดคลองกบ 5 Es

1.ก � ร ส ร � งค ว � ม ส น ใ จ

สรางความสนใจ สรางความอยากร อยาก

อธบายความคดรวบยอด



22

(Engage) เหน ต ง ค ำา ถ า ม ก ร ะ ต น ใ ห

นกเรยนคด ด ง เ อ า ค ำา ต อ บ ท ย ง ไ ม

ครอบคลมสงทน กเรยนร หร อความค ด เก ย ว ก บความค ดรวบยอด หรอเนอหาสาระ

ใหค ำาจ ำาก ดความและคำาตอบ

สรปประเดนให จ ด ค ำา ต อ บ ใ ห เ ป น

หมวดหม บรรยาย

2.ก � ร ส ำ� ร ว จแ ล ะ ค น ห � (Explore)

สงเสรมใหนกเรยนทำางานรวมกนในการสำารวจตรวจสอบ

สงเกตและฟงการโตตอบก นร ะหว างน ก เร ยนก บนกเรยน

ซ ก ถ า ม เ พ อ น ำา ไ ป ส ก า รส ำา ร ว จ ต ร ว จ ส อ บ ข อ งนกเรยน

ใหเวลานกเรยนในการคดขอสงสยตลอดจนปญหาตางๆ

ทำาหนาท ใหค ำาปรกษาแกนกเรยน

เตรยมคำาตอบไวให บอกหร ออธ บ ายว ธ

การแกปญหา จ ด ค ำา ต อ บ ใ ห เ ป น

หมวดหม บ อ ก น ก เ ร ย น เ ม อ

นกเรยนทำาไมถก ใหขอม ลหรอขอเท จ

จ ร ง ท ใ ช ใ น ก า ร แ ก ปญหา

นำานกเรยนแกปญหาทละขนตอน

3.ก �ร อ ธบ �ย (Explain)

สงเสรมใหนกเรยนอธบายความคดรวบยอดหรอแนวคด หรอใหคำาจำากดความดวยคำาพดของนกเรยนเอง

ยอมรบคำาอธบายโดยไมมหล กฐานหรอให เหตผลประกอบ

ไมสนใจคำาอธบายของนกเรยน



23

ใหนกเรยนแสดงหลกฐาน ใหเหตผลและอธบายใหกระจาง

ใหนกเรยนอธบาย ใหคำาจำากดความและชบอกสวนประกอบตางๆ ในแผนภาพ

ใหนกเรยนใชประสบการณเดมของตนเปนพนฐานในการอธบายความคดรวบยอดหรอแนวคด

แนะน ำาน ก เร ยนโดยปราศจากการเชอมโยงแนวคด หรอความคดรวบยอดหรอทกษะ

4. ก � ร ข ย � ยคว�มร (Elaborate)

คาดหวงใหนกเรยนไดใช ประโยชนจากการชบอกสวน ประกอบตางๆ ในแผนภาพคำาจ ำากดความและการอธบายส งท ได เรยนรมาแลว

สงเสรมใหนกเรยนนำาสงทนกเรยนไดเรยนรไปประยกตใชหรอขยายความรและทกษะในสถานการณใหม

ใหนกเรยนอธบายอยางหลาก หลาย

ใหนกเรยนอางองขอมลทมอยพรอมทงแสดงหลกฐ า น แ ล ะ ถ า ม ค ำา ถ า มนกเรยนวาไดเรยนรอะไร

ใหคำาตอบทชดเจน บ อ ก น ก เ ร ย น เ ม อ

นกเรยนทำาไมถก ใ ช เ ว ล า ม า ก ใ น ก า ร

บรรยาย นำานกเรยนแกปญหาท

ละขนตอน อ ธ บ า ย ว ธ ก า ร แ ก

ปญหา



24

บาง หรอไดแนวคดอะไร (ท จ ะ น ำา ก ล ว ธ จ า ก ก า รสำารวจตรวจสอบครงนไปประยกตใช)

5. ก�รประเมนผล (Evaluate)

สงเกตนกเรยนในการนำาความ ค ดรวบยอดและทกษะใหมไปประยกตใช

ประเมนความรและทกษะของนกเรยน

หาหลกฐานทแสดงวานกเรยนไดเปลยนความคด หรอพฤตกรรม

ใหนกเรยนประเมนตนเองเกยว กบการเรยนรและทกษะกระบวน การกลม

ถามคำาถามปลายเปด เชน ทำาไมนกเรยนจงคดเชนนน มหลกฐานอะไรนกเรยนเรยนรอะไรเกยว กบสงนน และจะอธบายสงนนอยางไร

ทดสอบคำานยามศพท และขอเทจ จรง

ใหแนวคดหรอความคดรอบยอดใหม

ทำาใหคลมเครอ สงเสรมการอภปรายท

ไมเชอมโยงความคดรวบยอดหรอทกษะ

ต�ร�งท 2 บทบ�ทของนกเรยนในก�รเรยนก�รสอนแบบ Inquiry Cycle (5 Es)

ขนตอนก�รเรยนก�รสอน

สงทนกเรยนควรทำ�สอดคลองกบ 5 Es ไมสอดคลองกบ 5 Es

1.ก � ร ส ร � ง ถามคำาถาม เชน ทำาไมสงน ถามหาคำาตอบทถก“ก�รพฒน�ทกษะกระบวนก�รทดลอง และผลสมฤทธท�งก�รเรยนวช�เคม ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษ�ปท 5



25

ค ว � ม ส น ใ จ (Engage)

จงเกด ขนฉนไดเรยนรอะไรบางเกยว กบสงน

แสดงความสนใจ

ตอบเฉพาะคำาตอบทถก

ยนยนคำาตอบหรอคำาอธบาย

มวธการแกปญหาเพยงวธเดยว

2.ก � ร ส ำ� ร ว จแ ล ะ ค น ห � (Explore)

คดอยางอสระแตอยในขอบเขตของกจกรรม

ทดสอบการคาดคะเนและสมมต ฐาน

คาดคะเนและตงสมมตฐานใหม

พยายามหาทางเลอกในการแก ปญหาและอภปรายทางเลอกเหลานนกบคนอน

บนทกการสงเกตและใหขอคด เหน

ลงขอสรป

ใหคนอนคดและสำารวจตรวจสอบ

ทำางานเพยงลำาพงโดยมปฏสมพนธกบผอนนอยมาก

ปฏบตอยางสบสนไมมเปาหมายทชดเจน

เมอแกปญหาไดแลวกไมคดตอ

3. ก�รอธบ�ย (Explain)

อธบายการแกปญหาหรอคำาตอบทซบซอน

ฟงคำาอธบายของคนอนอยางคดวเคราะห

ถามคำาถามเกยวกบสงทคนอนไดอธบาย

ฟงและพยายามทำาความเขาใจเกยวกบสงทครอธบาย

อธบายโดยไมมการเชอมโยงกบประสบการณเดม

ยกตวอยางทไมเกยวของกน

ยอมรบคำาอธบายโดยไมใหเหตผล

ไมสนใจคำาอธบายของคนอนซงมเหตผล



26

อางองกจกรรมทไดปฏบตมาแลว

ใชขอมลทไดจากการบนทก/สงเกตในการอธบาย

พอทจะเชอถอได

4. ก � ร ข ย � ยคว�มร (Elaborate)

นำาการชบอกสวนประกอบตางๆ ในแผนภาพ คำาจำากดความ คำา อธบายและทกษะไปประยกตใชในสถานการณใหมทคลายกบสถานการณเดม

ใชขอมลเดมในการถามคำาถามกำาหนดจดประสงคในการแก ปญหาตดสนใจ และออกแบบการทดลอง

ลงขอสรปอยางสมเหตสมผลจากหลกฐานทปรากฏ

บนทกการสงเกตและอธบาย

ตรวจสอบความเขาใจกบเพอน ๆ

ปฏบตโดยไมมเปาหมายชดเจน

ไมสนใจขอมลหรอหลกฐานทมอย

อธบายเหมอนกบทครจดเตรยมไวหรอกำาหนดให

5. ก�รประเมนผล (Evaluate)

ตอบคำาถามปลายเปด โดยใชการสงเกต หลกฐานและคำาอธบายทยอมรบมาแลว

แสดงออกถงความรความเขาใจเกยวกบความคดรวบยอดหรอทกษะ

ลงขอสรปโดยปราศจากหลกฐานหรอคำาอธบายทเปนทยอมรบมาแลว

ตอบแตเพยงวาถกหรอผดและอธบายให



27

ประเมนความกาวหนาดวยตนเอง

ถามคำาถามเพอใหมการตรวจสอบตอไป

คำาจำากดความ/ความจำา

ไมสามารถอธบายเพอแสดงความเขาใจดวยคำาพดของตนเอง

รปแบบการสอนนสามารถสะทอนใหเหนวา ผเรยนไดเรยนร อะไร และผเรยนไดเรยนรอะไร ดงนน รปแบบการสอนนเปนทงรปแบบการเรยนรของผเรยนและเปนรปแบบการสอนของคร

8. บรรยากาศการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรอาร พนธมณ (2540) กลาววา องคประกอบสำาคญในการ

ทำาใหเกดบรรยากาศการเรยนการสอน คอ ครผสอนและผเรยน ผสอนและผเรยนตางมบทบาทในการสรางบรรยากาศ ครจะเปนผรเร มสรางบรรยากาศ ผ เรยนเป นผ ตอบสนอง และเต มสสนใหก บบรรยากาศการเรยนการสอนใหเป นไปในร ปแบบต าง ๆ ก น บรรยากาศการเรยนการสอนทเปนอสระ ทาทาย ตนเตน ปลอดภยเปนประชาธปไตย ผสอนใหความอบอนทงทางกายและจตใจ สรางความรสกไววางใจใหกบผเรยนผเรยนไดรบความเขาใจเปนมตร เอออาทร หวงใย ตลอดจนใหความดแล ชวยเหลอ จะทำาใหผเรยนมความกลาและอยากเรยนรมากขน บรรยากาศการเรยนการสอนทมการยอมรบ มองเหนคณคาในตวผเรยน ผเรยนเปนบคคลส ำาคญ มคณคา และสามารถเรยนได ผสอนควรแสดงความรสกการยอมรบผเรยนอยางจรงใจ กระตนผเรยนใหยอมรบกนเองและเช อมนวาสามารถทำาไดสำาเรจ

มสเซยลาส และคอคซ (Massialas and Cox. 1968) ไดกลาววา หองเรยนทเปนแบบสบเสาะหาความร ควรจะมลกษณะดงน



28

1)หองเรยนตองเปนประชาธปไตย เปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนอยางเตมท

2)ปญหาทนำามาอภปรายนาสนใจทจะขบคด และสามารถตดสนได ครมบทบาทเพยงกระตนใหกจกรรมการเรยนการสอนดำาเนนไปดวยด

3)ทกคนในหองเรยนตองใหความรวมมอเปนอยางดจากการศกษาคนควาจากเอกสารและบทความตางๆ สรปไดวา

บรรยากาศการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรท เออตอการพฒนากระบวนการคด ควรมลกษณะดงน

1. บรรยากาศภายในหองเรยน 1.1 เปนบรรยากาศการโตตอบกนระหวางครกบนกเรยน

และนกเรยนกบนกเรยน อยางสรางสรรค สมเหตสมผล 1.3 เปนบรรยากาศทนกเรยนรสกอบอนใจ ปลอดภย

ปราศจากการตำาหน วพากษ วจารณความคด ไมมการตดสนวาถกหรอผด

1.4 บรรยากาศตนเตน นาสนใจ สนกสนาน เพอใหการเรยนรเปนแบบสรางสรรคและอสระ

1.5 นกเรยนสนใจ กระตอรอรน ใหความรวมมอในการทำากจกรรม

2. ปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยน 2.1 ครเปนกลยาณมตรกบนกเรยน เปนกนเอง ใหกำาลง

ใจแกนกเรยน 2.2 ครใจกวาง ใหนกเรยนโตแยงได ยอมรบฟงความคด

เหนของนกเรยน 2.3 ครใหคำาปรกษา ชแนะ และชวยเหลอนกเรยน3. ปฏสมพนธระหวางนกเรยนกบนกเรยน



29

3.1 รวมมอรวมใจในการทำากจกรรม ชวยกนคด ชวยกนทำางาน ถอยทถอยอาศย

3.2 อภปรายซกถามแลกเปลยนความคดเหนกนและโตแยงกนอยางสรางสรรค

บทท 3วธก�รดำ�เนนก�ร

ก�รดำ�เนนง�น

1. การวจยครงนมงการพฒนาทกษะกระบวนการทดลอง และผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 โดยรปแบบการจดการเรยนรทใชวธสบสอบเปนฐาน ของ



30

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนเซนตหลยส จงหวด ฉะเชงเทรา ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2553

2. เครองมอทใชในการสำารวจขอมล 2.1 แบบรายงานผลการทดลอง วชา เคม เรอง การดลสมการ

รดอกซ 2.2 แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน วชา เคม เรอง การ

ดลสมการรดอกซ 3. การสำารวจขอมล 2.1 นกเรยนทำาแบบรายงานผลการทดลอง วชา เคม เรอง

การดลสมการรดอกซ หลงจากการทดลอง 2.2 แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน วชา เคม เรอง การ

ดลสมการรดอกซ หลงสนสดกระบวนการสอน โดยกระบวนการจดการเรยน

รแบบสบเสาะหาความร4. การวเคราะหขอมล แปลผลขอมลโดย ตอบถกให 1 คะแนน ตอบผดหรอไมตอบให 0 คะแนน

เกณฑคะแนน

สถตทใชในก�รวเคร�ะหขอมลก า ร ค ำา น ว ณ ร อ ย ล ะ



31

บทท 4ผลก�รวเคร�ะหขอมล

ก�รแปลคว�มหม�ยค�คะแนน ตารางท 1 ตารางแสดงการแปลความหมายคาคะแนน

คะแนน (รอยละ) ระดบ60 ขนไป ผาน70 ขนไป ด80 ขนไป ดเยยม

ก�รวเคร�ะหขอมล

ทกษะกระบวนการทดลอง และผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 โดยรปแบบการจดการเรยนรทใชวธสบสอบเปนฐาน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนเซนตหลยส จงหวด ฉะเชงเทรา ไดเสนอผลการวเคราะหขอมลโดยใช การวเคราะหขอมลจากการหาคารอยละ 3 ตอนตามลำาดบ ดงน

ตอนท 1 ร�ยละเอยดเกยวกบสถ�นภ�พของผตอบแบบสอบถ�มตารางท 2 แสดงจำานวนรอยละของนกเรยนผตอบแบบสอบถามแยกตามเพศ

เพศ จำานวน รอยละ



32

หญง 96 60ชาย 64 40รวม 160 100

ตอนท 2 ผลก�รพฒน�ทกษะกระบวนก�รทดลอง และผลสมฤทธท�งก�รเรยน โดยวเคราะหขอมลจากการหาคารอยละ

ต�ร�งท 3 ทกษะกระบวนก�รทดลองของนกเรยน

คะแนน (รอยละ) ระดบ จำ�นวนนกเรยน60 ขนไป ผาน 16070 ขนไป ด 14580 ขนไป ดเยยม 156

จากผลการทดสอบพบวานกเรยนทงหมดผานเกณฑการประเมน และนกเรยน 145 คนมทกษะกระบวนการทดลองในระดบด และ นกเรยน 156 คน มทกษะกระบวนการทดลองในระดบดเยยม

ต�ร�งท 4 ผลสมฤทธท�งก�รเรยน

คะแนน (รอยละ) ระดบ จำ�นวนนกเรยน60 ขนไป ผาน 16070 ขนไป ด 9680 ขนไป ดเยยม 58



33

จากผลการทดสอบพบวานกเรยนทงหมดผานเกณฑการประเมน และนกเรยน 96 คนมผลสมฤทธทางการเรยนในระดบด และ นกเรยน 58 คน มผลสมฤทธทางการเรยนในระดบดเยยม

บทท 5สรปผล

สรปผลก�รวจย

เมอใชจดการเรยนรทใชวธสบสอบเปนฐาน พบวา นกเรยนมความกระตอรอรน กระฉบกระเฉง สนใจในการเรยนมากขน กลาแสดงออกและใหความรวมมอในการทำากจกรรมตาง ๆ นอกจากนนยงชวยใหผลการเรยนมการพฒนาทางดานทกษะการเรยนรเพมขน ในดานการพฒนาทกษะกระบวนการทดลองพบวานกเรยนทงหมดผานเกณฑการประเมน นกเรยน 145 คนอยในเกณฑด และนกเรยน 156 คน อยในเกณฑดเยยม ในดานการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนพบวา นกเรยนทงหมดผานเกณฑการทดสอบนกเรยน 96 คนอยในเกณฑด และนกเรยน 58 คน อยในเกณฑดเยยม ดงนนกระบวนการสบเสาะหาความร เหมาะสมสำาหรบกระบวนการจดการเรยนรวชาเคม เรองการดลสมการรดอกซ

ขอเสนอแนะ



34

1. กจกรรมการเรยนการสอนทใชวธสบสอบเปนฐาน จะประสบผลสำาเรจไดดนน ขนอยกบนกเรยน บรรยากาศในชนเรยน และแหลงเรยนรทเหมาะสมทนกเรยนสามารถศกษาและคนควาเพอตอบขอสงสยไดอยางหลากหลาย

2. ในการวจยครงตอไป ควรนำากระบวนการเรยนรทใชวธสบสอบเปนฐาน ไปทำาการวจยเพอการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะการคดใน เรองอนทเหมาะสมตอไป เชน กฎอตรา ปฏกรยาเคม ไฟฟาเคม เปนตน



35

· Web view2. เข าใจสมบ ต ของสารและการเปล ยนแปลงของสาร แรงและการเคล อนท พล

Documents