Wat is de meerwaarde van een online hulpverlener? Dr Annet Kleiboer Vrije Universiteit Amsterdam/ EMGO+
Dec 05, 2014
Wat is de meerwaarde van een online hulpverlener?
Dr Annet KleiboerVrije Universiteit Amsterdam/
EMGO+
Online behandelen
Online behandelingen zijn effectief en vinden langzaam hun weg naar de praktijk
• Op zich zelf staande behandeling
• 1e stap ‘stepped-care’ programma• Aanvulling op face-to-face therapie
De rol van de hulpverlener
De rol van de hulpverlener
Begeleiding is nodig en leidt tot:
• Betere therapietrouw
• Grotere behandeleffecten
Begeleiding
• Wie? GZ psycholoog, hulpverlener, leek? • Wat? Therapie, coaching, administratieve hulp? • Hoe? Telefoon, email, chat, smart-phone? • Hoe veel? Dagelijks, wekelijks, indien nodig?
Huidig onderzoek
Hoe veel begeleiding is noodzakelijk?
Onderzoeksvraag
Wat is het effect van een online behandeling
voor angst en depressie wanneer aangeboden met
verschillende niveau’s van begeleiding
in termen van effectiviteit, therapietrouw, economische kosten?
Onderzoeksopzet
Voormeting
Conditie 1
Online behandelin
g
Geen begeleidin
g
Conditie 5
Online psycho- educatie
Conditie 2
Online behandelin
g
Begeleiding op
verzoek
Conditie 3
Online behandelin
g
Wekelijkse begeleidin
g
Conditie 4
Wekelijkse chat of email
Nameting (6 weken)
‘Alles onder Controle’
‘Problem-solving therapy’1 of ‘self-examination therapy’2
1 Mynors-Wallis, L. (2005). Problem solving treatment for anxiety and depression: a practical guide. 2 Bowman D.G. (1995)Innovations in Clinical Practice: A Source Book.
Vijf lessen: Uitleg, voorbeelden, opdrachten
Les 1: Belangrijke dingen en problemenlijst: benoemen en indelenLes 2: Aanpakken oplosbare problemen met 6-stappenplanLes 3: Minder piekeren over onbelangrijke problemenLes 4: Leren omgaan met niet oplosbare problemenLes 5: Plan voor de toekomst
De begeleiding
Hoe lang? 25 minuten per afgeronde les
Wie? Studenten klinische psychologie op master niveau
‘Alles onder Controle’
Wat? - empathie - motivatie - hulp bij het uitvoeren van opdrachten
Hoe? Via de website
Hoe veel? Geen steun – steun op verzoek – wekelijkse steunWanneer? Na een afgeronde les
Onderzoeksopzet
Voormeting
Conditie 1
Online behandeling
Geen begeleiding
Conditie 5
Online psycho- educatie
Conditie 2
Online behandeling
Begeleiding op verzoek
Conditie 3
Online behandeling
Wekelijkse begeleiding
Conditie 4
Wekelijkse chat of email
Nameting (6 weken)
‘Chat of email’
• Wie? Studenten klinische psychologie op master niveau
• Wat? ‘Praatje met de buurvrouw’ géén therapeutische technieken, vooral empathie
• Hoe? Via email of chat
• Hoe veel? Wekelijks, vijf weken
• Hoe lang? 25 minuten per afgeronde les
Om te controleren voor het begeleidingseffect
Wie konden deelnemen?
Werving uit de algemene populatie via kranten en op websites
Inclusie
• 18 jaar of ouder
• Milde tot matige klachten van angst en/of depressie
Exclusie
• Suicidale plannen
• Onder behandeling van een GGZ specialist (muv stabiele
medicatie)
Demografische gegevens
PopulatieN=537
Sekse, n (%)
• Vrouw• Man• Onbekend
341 (64%)179 (33%)17 (3%)
Leeftijd, m (range) 45 (18-81)
Opleiding, n (%)
• Laag (Lagere school, LBO, MAVO)• Midden (MBO, Havo, VWO)• Hoog (HBO, Universiteit)
48 (9%)175 (33%)314 (58%)
Uitkomstmaten
Therapietrouw
• Aantal afgeronde lessen
Depressie en angst
• CESD en HADS:– Alle deelnemers aan het onderzoek (ITT)– Deelnemers die 3 of meer lessen hebben
afgerond
Therapietrouw
1 2 3 4 50
20
40
60
80
100
C1 Geen coach
1 2 3 4 50
20
40
60
80
100
C2 Coach op verzoek
1 2 3 4 50
20
40
60
80
100
C3 Wekelijkse coach
1 2 3 4 50
20
40
60
80
100
C4 Chat/email
Gemiddeld 2,1 lessen afgerondn=107
Gemiddeld 2,9 lessen afgerondn=108
Gemiddeld 2,9 lessen afgerondn=106
Gemiddeld 3,7 lessen afgerondn=110
Redenen voor uitval
Grotendeels onbekend!
35 deelnemers
Minder klachten 1
Cursus spreekt me niet aan
10
Kan me er niet toe zetten
7
Andere behandeling 2
Te druk 6
Website werkte niet 5
Anders 4
Depressie CESD
C1: No coach C2: Coach on request C3: Weekly coach C4: Chat/email C5: Psycho-educatie
ITT: Alle deelnemers ≥ 3 lessen afgerond
C1 C2 C3 C4 C50
5
10
15
20
25
30
Voormeting Nameting
C1 C2 C3 C4 C50
5
10
15
20
25
30
Voormeting Nameting
Angst HADS
ITT: Alle deelnemers ≥ 3 lessen afgerond
C1 C2 C3 C4 C50
2
4
6
8
10
12
Voormeting Nameting
C1: No coach C2: Coach on request C3: Weekly coach C4: Chat/email C5: Psycho-educatie
C1 C2 C3 C4 C50
2
4
6
8
10
12
Voormeting Nameting
Wat weten we nu meer?
Therapietrouw• Chat-email groep: veel ronden behandeling af• Geen verschil wekelijkse ondersteuning en op verzoek
Effecten• Online behandeling is meer dan begeleiding alleen • Online behandeling met wekelijkse begeleiding is
optimaal• Wat betreft angst zijn de verschillen klein• Hogere therapietrouw leidt tot betere resultaten
Haken en ogen aan onderzoek
• Milde to matige klachten van angst
• Geen diagnose gesteld
• Controle groep ging ook vooruit
• Werving uit de algemene populatie
• Duur behandeling maximaal 6 weken
Volgende stappen
• Wat is de meest kosten-effectieve behandeling• Meer inzicht nodig in hoe begeleiding therapietrouw beinvloedt.
• Meer onderzoek naar de optimale frequentie van begeleiding, maar ook wie, wat, waar, en hoe is belangrijk.
Projectgroep
Dr Tara DonkerDr Wike SeeklesDr Annemieke van StratenProfessor Heleen RiperProfessor Gerhardt AnderssonProfessor Isaac MarksProfessor Pim Cuijpers