Top Banner
34567 DIISI-HATI, 2019 AR ¨ UT ´ IKULU BUR ´ IL ´ ANINA ATURIAHANI L ´ UMAGI ˜ NE 2 DAR ´ I 29 LIDAN DUUSU-HATI, 2019
32

w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

Apr 28, 2020

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

34567DIISI-HATI, 2019

AR¨UT

´IKULU BUR

´I L

´ANINA ATURIAHANI L

´UMAGI

˜NE

2 DAR´I 29 LIDAN DUUSU-HATI, 2019

Page 2: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

Adugati gine daradu ligıa lun tadug �un abanoundaruni to gıriboun Sociedad de Naciones. Letabuserunbei meha oundaruni tuguya “lun nein lanuarani hadan nechanigu” luma lun “hibihin darangi-lau luma ichouruni”. Rutina tılana

´Oundaruni tanina

Liligilisin Kristu Meriga ıdemuei tun Sociedad de Na-ciones lau harinagun tuagu “tuguya lan oundarunilanina polıtika to layusuruboun Larueihan Bungiuya ubouagu”.

´Ounahatu

´Oundaruni tanina Liligilisin

Kristu Meriga hadangine tanigu lidoun DamuriguauParıs le nein lubei layanuhoua luagu darangilau lunhıderagunu Sociedad de Naciones. Arinagati abanhadangine, oundaruni lan ligıa, “ligıaba lan agume-sera lau aban iseri ibagari ubouagu”.

Ani inaruni lagumesera meha aban iseri ibagari.Gama lumoun, mamabana meha ha ıdehabanalun nein lan darangilau agumeserei iseri ibagari li-gıa. Lidan irumu 1919, aba lagumeserun aban ise-ri ibagari lidan apurichihani dan le lıchugubei Heo-wa erei houn lumutunina lun hapurichihan sug �uluei amu burı dan. Gama lumoun, lubaragine sunkatei, lunti meha lasansirun le gadanbalina Atu-riahatina Bıbulia.

ABAN MEHA KATEI H´ENRENGUTI

Aba lasansirun lueyuri abuduhani le adug �ubeisagu irumu le hadugubei ha arihibana tau Socie-dad Watch Tower Bible and Tract, lun hadugunisamudi 4 lidan eneru irumu 1919. Dan ligıa la-daur �una meha Joseph Rutherford, Atlanta (Geor-gia, Meriga), ani ıbiri le, ligıa meha arihibei lauapurichihani le hadugubei lubueingu Heowa, uarahama sedu ıbirigu ha ıderagubalin. Le turobulibeianhein hanuadiruba lubei ıbirigu ha adaur �ubanaodi haluahouba lan hewenegua.

Nidiheriti meha ıbiri Rutherford luagu le gaya-raabei lasuseredun tun oundaruni. Anahein mehahadangine ıbirigu saminatina lunti lan lanuadirunamu gurigia le lunbei lanuguni ubarau. Luei furu-mineguarugu katei, aba laburuhan ıbiri Ruther-ford aban garada furisunrugugine houn ha ada-muridagubana, lun hıriduni Evander Coward lunaban lan hadangine ha lunbana hanuadirun. Ari-nagati luagu aban lan wuguri “darangilati”, “ou-sera ligıa lau lichu au”, “deregegua ligıa lungualun Aburemei”.

´Abaya katei busentina meha sara-

gu ıbirigu lun ladug �un anuadahati ligıa sisi hati la-

1919 SANIRUMU

L´ARIGI

˜NE

DAN le lagumeserunbei irumu 1919,gumuha meha

´Ounwenbu Wuribu (dan

larigine subudiwati kei Furumineti WuribuWeiriti) larigine lougine gaduru limigifenirumu ageindaguni. Gumuha mehaawuribuhani dan le lagumuchagulebeiirumu 1918, ani weyu 18 lidan eneru irumu1919, aba lagumeserun Damuriguau Parısle nein lubei layanuhoua luagu darangilau.Aban katei le ibihubei lidan damuriguauligıa lau ladug �uniwa aban daradu laninadarangilau (Tratado de Versalles) leaseinirubei 28 lidan sisi-hati, irumu 1919le agumuchubei lau lawuribuhan burı amuageirau luma ageirau Yamani.

2 GAR¨UDIA AWISAHATU

Page 3: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

rigine. Ani ligiameme gine harinagubei awogou haarihibana lau hakesin ıbirigu ha adaur �ubana. Abahagumeserun gurigia ha asafaragua dan le anahalan ariha luagu kesi le.

Arinagati Richard Barber dan larigine, abalan lasuseredun aban katei, le adugubei lun neinlan darangilau. Aban hadangine ha neinbana abalararamun aba larinagun: “

´Ibini mama lan awogou

au luaguti laransehoun katei le, subuditi somukatei nun luagu lurudu le hounbei richatina. Le la-muriahabei Bungiu, uaraguni. Le buıdutimabei lunwarufuduni wafinen lunya wanuadahan luma lunwanuadiruni ıbiri Rutherford keiya alidihati” (Sal.18:25).

Aritagua laagili meha Alexander Macmillan lemeha furisunrugubei, le asuseredubei larugan,aba ladaunhan ıbiri Rutherford luagu touba furi-sun aba larinagun lun: “

´Inchabei buhabu”. Aba le-

deregerun aban garada lun. Aba larihini Macmi-

llan liraurau uganu ligıa ani subudigubei lumuti kalan mini lan. Arinagati ıtara: “RUTHERFORD WISEVAN BARBER ANDERSON BULLY LUMA SPILL ALI-DIHATI FURUMI

˜NETI

˜NA

�UR

¨UWA HA L

´UNBA

˜NA

HARIHIN TAU´

OUNDARUNI´INSI

˜NENI HOUN SUN-

GUBEI”. Mini lan le anuadiruaana lan sun ha ari-hibana tau

´Oundaruni ani lerederuba lan ıbiri Rut-

herford luma ıbiri Van Amburgh lidan habaralunya harihin tau

´Oundaruni.

´Itara lina lasigira

meha ıbiri Rutherford kei alidihati.

H´AFURIDUN FURISUNRUGUGI

˜NE

Sun anahan lan widu ıbirigu ha furisunrugu,aba hadugun Aturiahatina Bıbulia ha uaraguaba-na garada lun hamuriahan hıgirawagudun ıbiriguha adaurunbana. Ibihatina ıbirigu ganigitina ha,dandu wugurina kei wurina lougine 700,000 seini.Luagu �uruwa, 26 lidan �uruwa-hati, irumu 1919,aba lıgirawagudun ıbiri Rutherford uara hamasedu ıbirigu ha adarunbana luma, lubaragine ha-rufudunu ıbirigu garada to lauboun burı seini.

Lidan aban lıdangine burı dimurei le larinagubeiıbiri Rutherford houn ha eresibirubalin, arinagati:“Chouru numuti le lan wasugurubei laranseruna-diwa luba lenrengunga le lunbei liabin. [...] Magu-mugili afaaguni le hadugubei dan halugubei hasa-garunina hıbirigu furisunrugugine. Mama anihanle sudinitimabei. [...] Awuribuhaadun lueigine ina-runi, ani ha adugubalin aba abiniruni buiti hagıa”.

Le asuseredubei luma haguserawagudun ıbiriguarufudati Heowa lan abugurubalin katei. Weyu 14lidan seingu-hati, irumu 1919, aba lıchuguniLinun-agei Lurudu le ıgirubei lun layanuhan guri-gia lueiginegua, arinahani le: “Maguseraguduwa-tina wugurina ha lau irichau, laduga katei le, sina-ti hadaur �un”. Siadiwatina meha ıbirigu ha laduganege aduga hama wuribani le hanarimeti. Lun ha-muga ıgiragudarugu hamanina ıtaraguarugu o fe-rudunarugu hamanina, lasigiruna hamuga hake-sin labugine hariahan lurudugu. Gama lumoun keile marichau lubei sun le adug �ubei hau, ligıa uatubei garada to adugutu lun harihın kei gadurunti-na. Luagu le aban oubau, aba michugunwaalin lanhadurun. Ani reideiti ıbiri Rutherford kei awogoulun lageindaguni hakesin lumutunina Heowa li-dan Linun-agei Lurudu Meriga, ıtara lina laduguniLıchuguna ıbiri Rutherford aban yanu lidan

adamurini Cedar Point (Ohio) lidan irumu 1919.DIISI-HATI, 2019 3

Page 4: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

4 GAR¨UDIA AWISAHATU

lidan saragu okaasion larigine lafuridun furisunru-gugine.

ARANSE˜NU LUN APURICHIHANI

Arinagati ıbiri Macmillan: “Meredebadiwa lauwahabu chagunu lun wagurabahan lanuguniwaAburemei sielun. Aba wıchugun fe lunti lan wa-dugun somu katei lun warihini ka lan lugundanbeiAburemei”.

Gama lumoun, sinati meha hasigiruni ıbirigu hatıdanbana Beteli to arihuboun lau apurichihani li-dan sun ubou dasi le hadugubei luagu saragu iru-mu. Ka uagu? Laduga gunrinwagua lan mehamahina le ayusurubei lun imprimırua tan agumei-raguaguduni. Hıruti katei ligıa, anahein meha ıbiri-gu alugudaguatina houngua anhein gumuhali lu-bei lapurichihoun.

Anahein meha san gurigia ha busentina hafu-rendeirun luagu uganu lanina Larueihan Bungiu lehapurichihabei Aturiahatina Bıbulia? Lun gayaralan lounabuniwa alugudahani le aban laranserunıbiri Rutherford lun lıchugun aban yanu lun ha-gunbirahoun sun gurigia. Aba larinagun ıbiri Mac-

millan: “Anhein machulurun ni aban, nein lagumu-cha sun katei”.

Aba lubeiti lıchuguni ıbiri Rutherford yanu le gıri-bei “Emenigini houn gurigia ha nidiheribana”, Los´Angeles (California), dimaasu 4 lidan seingu-hati,irumu 1919, lau sun meha sandinein lan. Chulutina3,500 gurigia ani saragu san sinati hebelurun. La-rugan weyu chulutina 1,500. Darı hama meha ıbiri-gu ounabagulei le haluahabei: busentina mehagurigia hafurendeirun.

Le hadugubei ıbirigu larigine, ligıa amakuru-balin hapurichihan gefentina luagu Heowa darı lu-moun wadaani.

ARANSE˜NA MEHA LUB

´A HAGANWOUNDUN

Arinagatu garudia to lidan inglesi, tolanina 1 lidan widu-hati, irumu 1919 lidan lan lagu-meseha nefu-hati ladug �uba lan aban damuriguauhounti sun gurigia Cedar Point (Ohio). Aritagualaagili aban nibureinti aturiahati Bıbulia misurinagıriti Clarence Beaty: “Sun wagıa saminatiwa luntilan nein wama”. Chulutina hougine ha agurabuba-na, chulutina hougine sisi milu ıbirigu. Sug �u le

A B

C D

E

A. Joseph RutherfordB. Evander CowardC. Richard BarberD. Alexander Macmillan

E. Aban periodiku awisaha luagu yanule lıchugubei ıbiri Rutherford lidanirumu 1919 Los

´Angeles (California),

le gıribei “Emenigini houn gurigia hanidiheribana”.

Page 5: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

DIISI-HATI, 2019 5

abuiduragudunbalin adamurini ligıa habadiseirunhougine bian san gurigia lidan lagunu Erie le yara-fabei nein.

Weyu 5 lidan nefu-hati, irumu 1919, lidan lisein-gun weyu lani adamurini, aba lıchuguni ıbiri Rut-herford “Yanu houn ha ıdehabana”. Lidan adamu-rini ligıa lıchugua awisahani tuagu aban iserigarudia to gıriboun The Golden Age.�

˜Neinbei

meha tidan garudia tuguya “uganu le iserigili anile sudiniti” ani hafunranguagudubei tau Bıbulia“ka lan ueigine lasusereda lanarime sansigua le”.

Aba hınchahoun sun Aturiahatina Bıbulia lunganigi hama luma lun hapurichiha tau iserigarudia to. Tidan aban garada to nein lubei lafu-ranguaguduwa ida luba lan laransehoun wadagi-manu le arinawaguati ıtara: “Houn sun ha derege-guaanabana houngua lun Bungiu [badiseihana]aritagua humei aban lan chansi buiti heseriwidun

� The Golden Age (to agumeiraguaguduwaboun lidan chumagulumagine 1932 lau iri Luz y Verdad) lidan irumu 1937 aba la-sansirun tiri aba hıchugun Consolation (Consolacion lidan iru-mu 1938) lun Awake! lidan irumu 1946 (¡Despertad! lidan iru-mu 1947).

lun Bungiu ani meferidira humei chansi le lun ha-purichihani uganu buiti le lun ubou!”. Ma lubuidunhounabun ıbirigu. Dan le lachulurunbei duusu-hati, ibihaana meha ıbirigu ha apurichihabana lauubebeni luagu Larueihan Bungiu lun haburud �unhougine dimı san milu gurigia lun heresibirunuiseri garudia.

Lidan lagumuchagule irumu 1919, aranseha ha-maali meha lumutunina Heowa le lunbei hadugu-ni ani raguhana meha iseri erei. Gunfuli haalimeha saragu lıdangine profesıa. Arinawaguatimeha lidan Malakıasi 3:1-4 luagu houchawagubalan lumutunina Bungiu ani harumadaguaguduwa-ba gine. Gumuha meha dan ligıa.

´Abaya katei sefu

hana meha lubueingu Heowa luei tubafu “Babilo-nia to Weiriboun” ani ırida laali meha Hesusu“musu uaraguati ani gunfuranda ligıa”� (Aruf. 18:2, 4; Mat. 24:45). Aransenu hana meha Aturiaha-tina Bıbulia lun wadagimanu le aranse laalibeiHeowa haba.

� Ariha humoun Garudia Awisahatu to lanina 1 lidan sedu-hati,2013, pahina 16 darı 18, pahina 27 darı 29, tuma to lanina�uruwa-hati, 2016, pahina 29 darı 31.

F. Fiu hadangine ıbirigu uburuguBrooklyn (Nueva York), toubagineaban durugu adinaguaguda garudiaThe Golden Age.

G. Tidau furuminetu garudiaTheGolden Age, to lanina 1 lidandiisi-hati, irumu 1919.F

G

Page 6: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

ABAN sasaamu sun oura lechekuruni lumahinanlun larihini anhein anite lubei linawan dan. Abalarihin ayarafadeina lina lan aba lanarime linawandan lidoun aban fulasu le nein lubei hawinwandasaragu gurigia. Kei nidiheri lan hau gurigia abalawisarunina lubaragine ladarudun.

Aba katei ıtarati ladugubei Heowa ugune weyu,lawisarunanu gurigia ha ubouagubana layarafa-da lan aban lanarime linawan dan le denchatima-ti sug �u luei furumineguarugu linawan dan. Idalina lawisahan Heowa? Ani ka uagu chouru waba-lin lıchuguna lan saragu dan houn gurigia lun ha-rihin kaba lan haduga? Lun wasubudiruni ouna-bagulei, akutiha wama lıdangine eweridihani lelıchugubei Heowa lidan dan le suguhalibei.

EWERIDIHANI LE L´ICHUGUBEI

BUNGIU LIDAN DAN LE S¨UG

¨UHALIBEI

Lidan meha tidaani Bıbulia, sunwandan leweri-dihan Heowa lagumuchuba lan hau ha magan-badibana lun lugumadin (Ari. 10:25; Her. 30:23). Lidan sun dan, awisahati lau saragu danluagu lachulurun lanarime linawan dan burı leani arinagati houn ha lunbana hasufuriruni kabalan haduga lun hagundaaraguduni (2 Uru. 17:12-15; Neem. 9:29, 30). Lun gayara lan haduguni ka-tei le buıdubei, sunwandan layusurunina lubuein-gu ha ubouagubana lun hawisaha luagu le lunbeilasuseredun ani arinaga hamei burı houn gurigiamegei hama hadugun somu katei lau loufudagun(Amos. 3:7).

Noe aban hadangine lubueingu Bungiu uara-guatina hagıa. Lau ganigi, luagu saragu irumuweridi lumutina gurigia magıagutina ani furunde-tina ha lıdanbana lidaani luagu ladibira lan ubou(Agu. 6:9-13, 17). Arinaga lumuti gine houn lelunbei haduguni lun hesefurun. Kei rugua lan lun-

gua lun wadagimanu le, ligıa lasubudirunwabeikei apurichihati “houn gafigountina lun hasakuri-han” (2 Fe. 2:5).´

Ibini mabuchadun lan meha luagu Noe apuri-chiha, anihein meha aban lanarime mafineni ha-wagu gurigia ha lıdanbana lidaani, maduguntinagasu lau eweridihani le lumagineti Bungiu. Ladu-ga lira, aba hounwegun, dan le “ladibirun ubou,aba hanaradagun sungubei” (Mat. 24:39; Ebu.11:7). Sinati meha harinagun meweridirun laninaBungiu.

Lidan amu dan, wisa lumutina Heowa gurigiamurusun dan lubaragine lagumuchun hau ha wu-ribabana. Ani ruti saragu dan lun hadugun guri-gia somu katei lun hesefuruni habagari.

´Itara lina

laduguni dan le lounahanbei diisi ınanau Ehiptun.Ariha wamei le asuseredubei lubaragine lisedunınanau, aba lahuyagudun lagu huya dereguati legagunrinchaguaditi. Aba lounahani Heowa Moi-sesi luma Aaron awisarei faraon hau sun lubuein-gu. Kei laruganba lubei binaafin laburuhan huyadereguati, gadanitina meha san ehiptuna lunhaluahan halıaba lan haramudagua? ArinagatuBıbulia: “

˜Neinnanu hadangine lanigu uruei anu-

fudeduntina luei leweridihan Bungiu, aba hebe-laagudunina hadamun hama habinanigu; gamalumoun neinnanu hıbiri mebereseguntina lau,aba hıgirunina bougudi” (Afu. 9:18-21). Furangutilarihın awisaha lan Bungiu lau saragu dan. Sere-mei lawisahan, sefu hamuti gurigia ha gaganba-dibana habagari luei le gayaraabei laduguni huyadereguati ligıa houn.

Wisa lumuti gine Heowa faraon hau sun lu-bueingu lubaragine lounahani lidiisin ınanau(Afu. 4:22, 23). Gama lumoun, meberesentina,ani maduguntina gasu. Ma lirun harihin hounwe-gun hagiramu! (Afu. 11:4-10; 12:29). Gadaanitina

DAN LE LAGUMUCHA LANHEOW

´A HAU G

¨URIGIAWURIBATI

˜NA

Weridi lumutina san saragu weiyaasu?

6 GAR¨UDIA AWISAHATU

Page 7: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

yebe san lun hadugun somu katei lun hesefurun?Anha. Ka uagu warinaga anha lan? Wisa lumuti-na Moisesi ısuraelina luagu ınanau ligıa ani arina-ga lumuti houn ida luba lan hesefurunina hadu-henu (Afu. 12:21-28).

´Atirinanu aganbuti? Segun

larinawagun sefutina �uruwa mınunu gurigia lueilagunrinchagunina Bungiu. Amu hawei ısuraelina“n �uduntina saragu hawuyerigu gurigia hama” haterenchana, ıbini ehiptuna (Afu. 12:38).

Kei le aubei warihei lidan sug �u burı le, sunwan-dan lıgirun Heowa saragu dan lun haganbuni gu-rigia leweridihan (2 Lur. 32:4). Ka uagu ladugei?Afuranguaguda lumuti apostolu Feduru mabu-senrun lan Heowa “lun leferidirun ni aban ha-dangine; labusenrun lun hasakurihan sun guri-gia” (2 Fe. 3:9).

´Itara lina, nidiheriti Heowa hau

gurigia. Le labuserunbei lun hasakurihan lumalun hafalaruni ladundehan lubaragine liabin lasia-dihan (Isa. 48:17, 18; Rom. 2:4).

AD¨UGA WAM

´A GASU LAU LEWERIDIHAN BUNGIU

Ugune weyu mosu gaganbadi hama sun gu-rigia lau loufudagun lun uganu le ichugubei lidansun ubou. Dan meha le ya lubei Hesusu ubouagu,arinagati lagunrinchawaguba lan ubou le lidan“saragu asufuriruni” (Mat. 24:21). Ruti aban pro-fesıa le nein lubei larinagei le lunbei harihini lumale lunbei hawinwanduni ha afalarubalin eibu laya-rafadun dan ligıa. Adimurehati meha luagu lana-

rime katei le lunbei lasuseredun ubouagu ani wa-rihinein (Mat. 24:3-12; Luk. 21:10-13).

Segun burı profesıa le, ınchaha lumutina Heo-wa sun gurigia lun heseriwidun lun luma lun ga-ganbadi hama lun. Busenti lun buidu lan haba-gari sun ha gaganbadibana lun guento ani resibihagıame abiniruni lidan iseri ubou (2 Fe. 3:13).Lun gayara lan hıchuguni gurigia hafinen luagule furamase lubei Heowa, ru laali “uganu buiti leluaguti larueihan”, aba uganu le lunbei lesefuru-ni habagari. Arinagati Hesusu lapurichihoubalan “lidan sun ubou lun lasubudiruniwa lidansun fulasu” (Mat. 24:14). Aranseha laana Bun-giu lubueingu lun hapurichihani uganu le lidankeiburi 240 ageirau luma fulasu. Busenti lun ha-ganbuni hiibe-agei gurigia awisahani lun hanu-rahan luei lanarime linawan dan le lunbei laduu-run danme le liabin lasiadihan Bungiu (Sof. 1:14,15; 2:2, 3).

Ligıati, masudininti alugudahani anhein ru lu-bei Heowa dan nofuti houn gurigia lun hagan-buni leweridiha. Laduga anihein katei chourugu-da lumuti woun sunwandan lan lıchugun dannofuti lun haganbuni gurigia leweridihan.

´Alugu-

dahani le sudinibei, anhein haduguba lubei guri-gia gasu lau sun anihagua lan dan. Sigı wama,wagıa le anugubalin luganute Bungiu ıderaguanasun gurigia ha wayaraatina lun hesefuruni haba-gari danme le lagunrinchawagun ubou le.

Mosu hasubudirunigurigia layarafadunalan lidaanilagunrinchaguninaBungiu gurigiawuribatina.

Page 8: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

8

ANHEIN larigine lubei irumu 1914 waguriahoua, winwan wamaa-li sun wabagari lidan “lagumuhoun dan” le (2 Tim. 3:1). Sun wa-gıa aganbaadiwa luagu lasuseredun le larinagubei Hesusu luaguwadaani: wuribu, ilamau, harabaganali, sandi, laganwoundunwu-ribani luma heibaahoun lumutunina Bungiu, lumaya amu katei(Mat. 24:3, 7-9, 12; Luk. 21:10-12). Ariha wamaana gine gurigiaousera wuriba ıtara kei larinaguni apostolu Pabulu (ariha humeirekuaduru “Ida lina hagaburi gurigia ugune weyu”). Chouru wa-muti wagıa lubueingu Heowa wawinwanduna lan lidan lagumu-chagule “lagumuhoun dan” (Mik. 4:1).

2 Kei suguhali lubei saragu irumu lumagine lasugurun irumu1914, ligıati, wawinwanduna lidan lagumuchagule “lagumuhoundan”.Yarafaali lagumuchagule ubou le, ligıa lunti lubei wounabunbian alugudahani sudiniti: Kaba asusereda lidan lagumuchagule“lagumuhoun dan”? Ani ka lagurabubei Heowa lun waduguni li-dan awanha lan agurabaha?

KABA ASUSEREDA LIDOUNLAGUMUCHAG

¨ULE “LAGUMUH

´OUN DAN”

3 (Aliiha humei 1 Tesalonikana 5:1-3). Adimurehati Pabulu,“lachuluruba lan weyu ligıa” o lueyuri Heowa. Dimurei le, minilan lidan berusu le, laburuhoun tuagu “Babilonia to Weiriboun”,sun relihion mama inarunitu to ubouaguboun ani lagumuchuba“weyu ligıa” lidan Arumahedon (Aruf. 16:14, 16; 17:5). Murusundan lubaragineme lagumeserun “weyu ligıa” abameharinagun ne-

1. Ka achoururagudubalin woun wawinwanduna lan lidan “lagumuhoundan”?2. Kaba alugudahani wounaba?3. Segun le arinawagubei lidan 1 Tesalonikana 5:1-3, kaba awisahani hıchiganechanigu?

AR¨UTIKULU

L´ANINA ATURIAHANI 40

Beresegunu wamalidan lagumuchagule

“lagumuhoun dan” le“Itarameme huma deregudagu lidan hafinen, merederagungaligıa huadigimari sunwandan, ganwoungueinarugu lidanluadigimari Wabureme” (1 KO. 15:58).

UREMU sjj 58Waluahananu ha hınsine-habubana lun darangilau

LE LUNBEI WATURIAHANI

Agurabatiwa yarafa ma-dise harinagun nechaniguibiha hamaali lan darangi-lau luma achoururuni.Ligıaba seini arufudeilagumesera lan ounwenbuasufuriruni. Ka lagurabu-bei Heowa lun waduguni?Lıderagubadiwa arutıkulule lun wasubudiruni ouna-bagulei.

Page 9: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

chanigu ibiha hamaali lan “darangilau lumaachoururuni”. Anihein dan yusu hamuti guma-dimatina ubouaguna libe dimurei burı le dan lehayanuhan luagu habuiduraguduni lumadaguaageirau luma amu burı ageirau.� Gama lumoun,amubei awisahani le uagubei tayanuhan Bıbulia.Ka uagu? Lugundun danme le lichugun awisaha-ni le, hafineruba saragu gurigia ibihaana lan gu-madimatina ubouaguna lun nein lan ichouruniubouagu. Ani le linarun katei, abame “liabingunringuau hawagun sodini” le lunbei ladugunlun nein lan “saragu asufuriruni” (Mat. 24:21).

4 Subuditi fiu katei woun luagu awisahani “lı-dannein darangilau luma achoururuni sun ka-tei”.

´Ibini ıtara, anihein katei ibidineti woun,

kei burı kaba lan aduga lunme harinaguni ne-chanigu awisahani le ni ida luba lan harinagu-ni. Ibidineti gine woun, anhein abanruguba lu-bei weiyaasu larinawagun o gabuguruguabei lan.Meberesenga ida luba lan haduguni, anihein ka-tei subudi wamuti: moun lumuti lan wıgiragua-gudun woungua lun weyeedun ni lun wafine-run haduguba lan gumadimatina ubouaguna lunnein lan darangilau. Ani anihan awisahani le wa-gurabubei, ligıaba seini yarafatimahali lan lagu-meserun lueyuri Heowa.

5 (Aliiha humei 1 Tesalonikana 5:4-6). Ari-naga lumuti Pabulu woun ka lan lunbei wadugu-ni lun aransenu wama luba liabin lueyuri Heo-wa. Moun lumuti “warumugun kei hıbiri”, mosuagaguduanu wama, aransenu wagıame. Kei hen-pulu, lunti duari wama luei wadaragun woungualidoun katei lanina polıtika luma lidoun katei lelanina ubou. Anhein hamugawaduga gayaraabeiladugun lira lun ‘lanigu wama ubou’ (Huan 15:

� Kei henpulu arinagatu “´

Oundaruni hani Nechanigu” lidan tanipahina lidan Internet, le lan sudinibei tun lun “tadugun lun neinlan darangilau luma achoururuni lidan saragu ageirau”.

4. a) Ka katei ibidinebei woun luagu larinawagun “lıdan-nein darangilau luma achoururuni sun katei”? b) Ka wa-subudirubei luagu?5. Ida lina lıderaguniwa 1 Tesalonikana 5:4-6 lun aranse-nu wama luba liabin lueyuri Heowa?

19). Subudi wamuti Larueiharugubei lan Bungiugayara ladugun lun nein lan darangilau lidan sunubou.

6 Amu luei werederun agaguduanu, mosu ginewıderagunina amu gurigia lun “hagagudun”, li-dan amu dimurei, wıderagunina asubudirei le ta-rinagubei Bıbulia kaba lan asusereda lun uboule. Haritagua wamei luagu danme lan le lagume-serun saragu asufuriruni, taruhalime lun halua-habei lan gurigia Heowa. Ligıa weiri lubei lisudi-nin lapurichihouniwa guento.�

BERESEGU˜NU WAM

´A LIDAN APURICHIHANI

7 Lidan murusun dan le anihaguabei lubara-gine liabin lueyuri Heowa, agurabati Heowalun werederun beresegunu lidan apurichihani.Mosu wachoururuni beresegunu wana lan lidan

� Tidan garudia to ariha humei arutıkulu le gıribei “Dan le lagu-mucha lan Heowa hau gurigia wuribatina, weridi lumutina sansaragu weiyaasu?”.

6. Ka ıdemuei wabusenrubei wıchugun houn gurigia, anika uagu?7. Ka lagurabubei Heowa lun waduguni guento?

“Laduga hounguarugubei burı gurigia habusenrabuiti, hınsinebei seinsu houn, panta hagıame,baruguabana houngua. Hadimurehaba wuribaluagu Bungiu, maganbunhabana haguburigu,meteingiradibana, minebenme katei lanina Bun-giu houn. Mınsinehabubana, magudemehabu,marasualugubana, sinabei harugudagun houn-gua, hanarimebana, laganibana sun le buıdubei.Halugurubana hamadagu, haduguba burı kateimabuidunti meberesenga hagıa kaba lan asuse-reda larigine, hanarimebei hanaagun houngua,haluahabei hagundan guanarugu lubaragine ha-muga haluahani Bungiu. Hafamuruba kamagunfulitina luma Bungiu gama lumoun larihubaluagu iyeeni lan lau ligaburi habagaridun”(2 Tim. 3:1-5).

Ida lina hagaburi gurigiaugune weyu

Page 10: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

“luadigimari Wabureme” (1 Ko. 15:58). Danle ladimurehanbei Hesusu luagu burı katei su-diniti le lunbei lasuseredun lidan lagumuhoundan, arinaga lumuti lidan aban profesıa kabalan meha haduga lubueingu Bungiu. Arinagati:“Lapurichihouba uganu luaguti asalbaruni hounsun nechanigu” (Mar. 13:4, 8, 10; Mat. 24:14).Saminawama luagu le: sagu wafuridun apurichi-ha, wıdehana lidan lagunfulirun profesıa tıdan-gineti Bıbulia le.

8 Sagu irumu haganbunein saragu gurigia uga-nu buiti luaguti Larueihan Bungiu. Ariha wameiida lina lan laganwoundun apurichihatina luagu-ti Larueihan Bungiu lidan sun ubou lidan lagu-muhoun dan le. Lidan irumu 1914, anahein meha5,155 apurichihatina lidan 43 ageirau. Guento,anaheinhana keiburi 8,500,000 apurichihatinalidan 240 ageirau. Lau sun lira, magumuchungi-li wadasin. Mosu wasigirun apurichihei Laruei-harugubei lan Bungiu gayara lagumuchun lau ha-turobulin gurigia (Sal. 145:11-13).

9 Wasigiramemeba apurichiha darime larina-gun Heowa darı ya.

´Atirigaali dan hemegeira

gurigia lun hasubudiruni Heowa luma Hesusu?

8. Ida lina wasubudiruni laganwounduna lan apurichiha-ni luaguti Larueihan Bungiu?9. Ka uagu mosu lunbei wasigirun apurichihei uganu lua-guti Larueihan Bungiu?

(Huan 17:3). Ibidineti woun. Le wasubudirubeisunme magumeserungili lan ounwenbu asufuri-runi, “ha luntinabana ibagari le magumucha-diti” gachansintina lun haganbuni uganu buiti(Adu. 13:48). Ida luba wıderagunina gurigia halubaragine ladarudun?

10 Lıchugunein Heowa sun le wemegeirubeiwoun tumagine loundarun lun warufudahaniinaruni houn gurigia. Keiburi, sagu dimaasu la-rufudahan woun lidan adamuridaguni le labadi-naguabei dimaasu, le nein lubei wafurendeirakaba lan warinaga lidan furumineti wayanuhanhama gurigia luma kaba lanwarinaga lidan furu-mineti wagiribudun abisidahana gurigia, lumagine ida luba lan wıchugun aturiahani houn gu-rigia. Ruharu gine loundarun Heowa ıdemueitau Agumeiraguaguduni totima wayusurubounlun warufudahan. Gayaraati lıderaguniwa kateile lidan:˙ wagumeserun ayanuha hama gurigia,˙ wadugun lun busen hama haganbun,˙ wınchahanina lun busen hama hasigirun

afurendeira,˙ warufudahani inaruni lidan wıchugun

aturiahani luma

10. Ka ıdemuei lıchugubei Heowa woun lun warufudaha-ni inaruni houn gurigia?

Mıgiraguaguda wamawoungua lun weyeedundanme larinawagun

“lıdannein darangilauluma achoururuni sunkatei”.(Ariha humei parafu 3 darı 6).

CHULUDUGA DAN LUNNEIN LAN DARANGILAULUMA ACHOURURUNI!

10 GAR¨UDIA AWISAHATU

Page 11: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

DIISI-HATI, 2019 11

˙ wagunbirahanina ha arufudubana busen hamahafurendeirun lun hebelurun lidoun wani pahinalidan Internet luma lun hachulurun tidoun LubaWadamuridagun.

Amu luei nein lan ıdemuei le wama, lunti wayu-suruni.� Keiburi, anhawa ayanuha luma abangurigia le arufuduti busen lan lafurendeirun tua-gu Bıbulia ani aba wıgirun aban tratadu lun oaban garudia, gayaraabei hasigirun haliiha lua-gu tema darime wagiribudun abisidahana. Kadaaban wadangine lunti beresegu lan lidan apuri-chihani sagu hati.

11 Ariha wama amu igaburi ida lina lan lıdera-gunina Heowa gurigia asubudirei inaruni. Ga-yaraati lichugun Aturiahani tıdangineti Bıbulialidan jw.org˙.� Ka uagu ladug �uwa? Sagu hati sa-ragu milu gurigia lıdangine sun ubou aluahati-na lidan Internet aturiahani tıdangineti Bıbulia.Lau lıdehan pahina le, gayaraati lasubudiragu-duni inaruni houn gurigia tuagu Lererun Bun-giu. Anahein gurigia ha umabana wayanuhanmasinatimachourun hama lun hanharun lun ha-turiahanu Bıbulia wama. Lidan burı kesi le aru-fuda wamei fanreinti le houn lidan wani pahinalidan Internet o ounaha wamei houn lidan ine-nein le gufuranda habei.

12 Lidan aturiahani le dariwati tema kei burı,Bıbulia luma ka lan Aburugudubarun, gurigia hauagubana tabahudagua luma uganu lanina eme-nigini le tıchugubei woun. Lau haturiahani guri-gia leksioun burı le hafurendeiruba:˙ ida lina tıderaguniwa Bıbulia,˙ ka Heowabei, ka Hesusubei ani katana anheligu,

� Daritiwa arinahani ida luba lan wayusurunu Agumeiragua-guduni totima wayusuruboun lun warufudahan lidan arutıkulu“Arufudaha wamei inaruni”, tidan Garudia Awisahatu to laninadiisi-hati, 2018.� Guento aniheinhali aturiahani le lidan inglesi luma portugesi,ani amunegu aniheinbei lidan amu inenein.

11. Ka uagu laranserua lun lichugun aturiahani tıdangi-neti Bıbulia lidan Internet?12. Ka gayaraabei lafurendeirun lıdangine lichugun atu-riahani tıdangineti Bıbulia lidan Internet?

˙ ka uagu ladugana Bungiu gurigia luma˙ ka uagu anihein lubei asufuriruni luma wuribani.Lidan gine aturiahani le akutihouati gine temaburı le:˙ kaba laduga Heowa lun lagumuchun lau asufuri-

runi luma lau ounweni,˙ ida luba laguyuguagudunina hilaana luma˙ ida luba lasansirunina urueigu mounitina luagu

Larueihan Bungiu.13 Madugunti aturiahani lıbeina le lun lasansi-

run wıchugun aturiahani houn gurigia habine.Ru laali Hesusu chansi le woun lun wadugun di-sipulugu. Busentiwa lun haturiahan lidan Inter-net gurigia ha busenbana hafurendeirun tuaguBıbulia, busentiwa gine lun gebegi lan le hafu-rendeirubei houn luma lun busen hama hasigi-run afurendeira. Anhein asusereda le, masina-ti hanharun lun lıchugun aban ıbiri aturiahanihoun tıdangineti Bıbulia. Larigine kada atu-riahani lidan Internet, aba lagunbirahoun alii-hati lun lamuriahan lun labisidahani aban ıbirilun lıderaguni asigira afurendeira. Sagu weyuhamuriahan kei burı 230 gurigia lidan sunubou aturiahani tıdangineti Bıbulia lidan Inter-net. Sudiniti lun larufudahoun lun kada gurigia.

´ITARAMEME WAM

´A

´AFAAGUA

LUN WAD¨UG

¨UN DISIPULUGU

14 (Aliiha humei Mateu 28:19, 20). Dan lewıchugun aturiahani tıdangineti Bıbulia, lun-ti wafaagun lun wadugun disipulugu luma lunwarufudahan houn gurigia lun gaganbadi hamalun lugumadin Hesusu. Mosu gine wıderaguninalun gunfuranda hamani sudini lan houdin luei-gine loubadina Heowa luma lueigine loubadi-na Larueihan. Mini lan le lunti lan wınchahani-na lun hawinwanduni le hafurendeirubei, lau

13. Afuranguaguda humei anhein aduga lubei aturiaha-ni lıdangine Internet lun sina lan larufudahoun lun kadagurigia.14. Segun le larinagubei Hesusu lidan Mateu 28:19, 20,ka afaaguni lunbei waduguni, ani ka uagu?

Page 12: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

12 GAR¨UDIA AWISAHATU

hederegeruni habagari lun Heowa luma lun ha-badiseirun.

´Itararugubei gayara lan hesefurun

luei lueyuri Heowa (1 Fe. 3:21).15 Kei le aubei warihei murusunrugaali dan

lun lagumuchun ubou le. Ligıati, madanihadiwalun wasigirun ıchiga aturiahani houn ha ma-rufudunbana busen hama lun lani hama Kris-tu disipulugu (1 Ko. 9:26). Dasi le wadugubeilunti waduguni lau loufudagun, lugundun ana-hagua saragu gurigia ha megeibana haganbuniuganu luaguti Larueihan Bungiu, lubaragine la-darudun.

´IGIRA WAMOUN RELIHI

´ON TO

M´AMABOUN INAR

¨UNITU

16 (Aliiha humei Arufuduni 18:2, 4, 5, 8).Lidan burı berusu le arufudati amu katei le la-gurabubei Heowa lun wadugun. Sun kristianu-gu inarunitina lunti wadisedun sunsuinagubei

15. Ka un madaani wama, ani ka uagu?16. Segun Arufuduni 18:2, 4, 5, 8, ka lunbei waduguni?(Ariha humei aburud �uni).

tuei Babilonia to Weiriboun. Gayaraati gurigialan ha eresibirubana aturiahani tıdangineti Bı-bulia tılana meha somu relihion to mama inaru-nitu lubaragine hasubudiruni inaruni. Masinatinudun hama lidan kultu o lemesi, o gadan lani-na somu burı fedu le tadugubei o ıdeha hama li-dan burı lichugun seinsu. Lubaragine hiridunkeisi apurichihatina ha mabadiseirungina, luntihıgiruni sun katei le ganiti tuma relihion mamainarunitu. Mosu hounahan aban garada tidounbinadu haligilisin o lidoun binadu hadamurin leganiti tuma Babilonia to Weiriboun lun harina-gun manhana lan ni kata tuma.�

17 Wagıa kristianugu inarunitina lunti wa-choururuni mani tan Babilonia to Weiriboun nikata lidan wawadigimari (2 Ko. 6:14-17). Keihenpulu, mawadigimaridun baadiwa tuma niaban ligilisi. Gama lumoun, anhawa awadigi-marida tuma aban konpeni, mawadigimaridunbaadiwa tun lidan somu fulasu le ayusurubeilun ahuduraguni mama inaruniti.

´Anheinti wa-

gıa lubei laburinabana wani bısinisi, mawadigi-maridun baadiwa ni lun wanharun lun wadagi-manu le ganiti tuma Babilonia toWeiriboun. Kauagu housera ıtara? Laduga mabusenrun wamalun gafanran wama lidan le tadugubei ni lidanlifigoun oundaruni le tani relihion le wıyebeilun Bungiu (Isa. 52:11).�

� Mosu gine mada laniwa aransehani le tadugubei ligilisi luntoundarunina nibureintina o lun houdin asarinaha. Kei henpulu,gayarati san o sinati wadaragun woungua lidoun YMCA? (Seta-nu tani ligilisi le nein lubei houndaragua nibureintina), gayaraa-ti warihini “

´Alugudahani burı le hadugubei aliihatina” le tıdanbei

garudia La Atalaya to lanina �uruwa-hati, 1979. Ligiameme gineluaguti YWCA (Setanu tani ligilisi le nein lubei houndaragua wu-rina nibureintina).

´Ibini anahein lan gurigia ha tılana oundaruni

to saminatina magana lan le hadugubei nein katei tanina reli-hion, le linarun katei, le lılagulebei tıdangineti relihion.� Lidan “

´Alugudahani burı le hadugubei aliihatina” le tıdanbei

garudia La Atalaya to lanina 15 lidan gaduru-hati, 1999, dariti-wa aban arinahani le ayanuhabei buidu buidu luagu le tarinagu-bei Bıbulia luagu lawadigimariduniwa luma oundaruni le tani re-lihion.

17. Ka luwuyeri wadagimanu lunbei maha wama wagıakristianugu lun, ani ka uagu?

Lidan apurichihani warufudubei houn gurigiaLarueiharuguba lan Bungiu gayara libihinluntima chouru lan katei ubouagu.(Ariha humei parafu 7 darı 9).

Page 13: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

18´Atiri irumu guento, aba lamuriahan aban

wuguri le arihibei lau wadagimanu luma abanweiyaali lidan afineni le ganibei bısinisi lungualun ladugun aban liraurau wadagimanu lun tidanaban ligilisi le lanina sarafangei lidan aban ubu-rugu le nein lubei lawinwanda. Subudi lumutimeha le arihibei lau wadagimanu sunwandan lanlarinagun ıbiri mawadigimaridunbei lan tidan niaban ligilisi. Gama lumoun, lidan okaasion ligıa,busenti meha wuguri le somu gurigia lau lou-fudagun lun laduguni wadagimanu.

´Ibini ıtara,

inebeti adundehani tıdangineti Bıbulia lun ıbiriani mahati lun wadagimanu. Aban dimaasu lari-gine, aba tagumeiraguagudun periodiku to nein-na aban iyawau lau aban sarafangei afidira abangurua tuagu ligilisi. Lun hamuga anha lan ıbirilun wadagimanu ligıa lafurida yebe tidan perio-diku. Samina wama luagu danu le yebe lunbeigani lani hawagu ıbirigu luma ida luba lan yebelasandiragun Heowa lungua.

KA WAFURENDEIRUBEI19 Segun profesıa le tıdanbei Bıbulia, le lun-

bei lasuseredun yarafa madise ubouagu larina-

18. Ka ladugubei aban ıbiri dan le lamuriahounbei lumalun lawadigimaridun tidan aban ligilisi?19, 20. a) Ka wafurendeirubei darı guento? b) Ka amukatei lunbei wafurendeiruni?

wagun “lıdannein darangilau luma achoururunisun katei”. Gama lumoun, arufudahaali Heowawoun manugun habei lan nechanigu darangilaule dayaruti ani le durati. Ka lunbei waduguni lu-baragine lasuseredun le luma “liabin gunringuauhawagun sodini”? Agurabati Bungiu lun wasi-girun beresegu apurichihei uganu luaguti La-rueihan luma lun walugun wadugun disipulugu.Ani lunti gine wadisedun tuei relihion to mamainarunitu, mini lan le, mama wama lılana oun-daruni tani relihion luma lun magana lan wa-wadigimari ni kata le ganiti tuma Babilonia toWeiriboun.

20 Aniheingua saragu katei le lunbei lasusere-dun lidan lagumuchagule “lagumuhoun dan” aniagurabati gine Heowa saragu katei lun wadugu-ni. Ka katei? Ani ida luba waranserun luba lelunbei liabin amunegu? Warihinbei lidan lewe-negua arutıkulu.

������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

LE ARI˜NAWAG

´UNBEI TUAGU IYAWA

¨U. Pahina 10:

Uganu le afuachubei tidan bigibigitu luagu anihein haalilan “darangilau luma achoururuni”, adugati nunsu lelun taweiridun hanigi gurigia ha lıdanbana fulasu le neinlubei tatuwa gafe. Meyeedun lumutina uganu le abanferu marıeitina Gefentina ha araramubana emeraagualarigine hapurichiha.

KA WAFURENDEIRUBEI LUAGU PUNTU BUR´I LE...

˛ danme larinawagun“lıdannein darangilau lumaachoururuni sun katei”?

˛ lapurichihoun lauloufudagun lumahadug �un disipulugu?

˛ ida luba lan wadisedunsunsuinagubei tueioundaruni to tanirelihion mama inarunitu?

UREMU sjj 71Lisudaranigu Heowa wagıa!

Page 14: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

14

SAMINA wama sun lina lan harinagun nechanigu “lıdanneindarangilau luma achoururuni sun katei”. Masinati hapantahanuagili lan saragu darangilau ubouagu keime lidan dan ligıa. Anibusenbana hafineragudunina gurigia anihein lan sun katei la-bugine habafu. Le linarun katei, mabafubana luagu le lunbei la-suseredun. Ka uagu? Laduga arinagatu Bıbulia “ligıame liabingunringuau hawagun sodini [...]; sinabeiti hesefurun” (1 Tesa.5:3).

2 Laduga katei le, anihein fiu alugudahani sudiniti lun louna-bun: Kaba asusereda lıdanme “saragu asufuriruni”? Kaba lagu-rabahan Heowa lunwaduguni? Ida lubawaranserun guento lunuaragua wama lıdanme “saragu asufuriruni” (Mat. 24:21).

KABA ASUSEREDA LIDAN“SARAGU ASUFURIRUNI”

3 (Aliiha humei Arufuduni 17:5, 15-18).Tagunrinchawagu-ba “Babilonia to Weiriboun”. Kei le aubei warinagei, mabafu-bana nechanigu luagu le lunbei lasuseredun. Ka uagu? Ladugalıchugubei lan “Bungiu tidoun hanigi lun haduguni le labusen-rubei”. Ka katei? Lun hagumuchun tau sun relihion to mama-boun inarunitu ıbini to arinaguboun tuougua kristianu tan animama kristianu laduga marufudahan tan houn gurigia lun ha-

1, 2. a) Kaba awisahani hıchiga nechanigu yarafa madise? b) Ka alugudaha-ni lunbei wounabuni?3. Segun Arufuduni 17:5, 15-18, ida luba lagunrinchagunu Bungiu “Babiloniato Weiriboun”?

AR¨UT

´IKULU

L´ANINA ATURIAHANI 41

´Uaragua wama lıdanme“saragu asufuriruni”“Hınsinela [Heowa] houn sun ha gunfulibana luma,gounigi lumutina ha furangubana” (SAL. 31:23).

UREMU sjj 129Seriwi wama lau awanduni

LE LUNBEI WATURIAHANI

Subudi wamuti, yarafamadise lan, hagagibuda-guba lan sun gurigia luma“saragu asufuriruni”. Kabaasusereda woun wagıalubueingu Bungiu? Ka la-gurabubei Heowa lun wa-duguni? Ka igaburi lunbeiwederebudaguduni guentolun uaragua wama? Wada-rirubei ounabagulei lidanarutıkulu le.

Page 15: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

huduragun lun Heowa segun lugumadin. La-darubei Bungiu saminau le tidoun lanigi “diisiganchu” le luagubei “monsturu funati”. Diisiganchu ligıa, mini lan, sun urueigu polıtiku haıchugubalin hıdehan lun “monsturu” mini lanle, tun “

´Oundaruni hani Nechani” (Aruf. 17:3,

11-13; 18:8). Lagumeseruba “saragu asufuriru-ni” danme haburuhan urueigu ha tuagu reli-hion mama inarunitu. Abanbei sug �u hanari-meti ani hanufunati lıdanme sun ubou.

4 Ibidineti woun kaba lan lebuna haburu-han nechanigu tuagu Babilonia to Weiriboun.Masinati harinagun teberesehana lan reli-hion houn lun nein lan darangilau luma ta-daraguna lan tungua saragu lidoun polıtika.O masinati harinagun gıbeeli lan tirisin lumatufulasun (Aruf. 18:3, 7). Luagu le aban ou-bau, moun lumuti wasaminarun hafarawagubalan sun tılana relihion. Genegeti, tauba lanoundaruni to tani relihion hagumucha necha-nigu. Danme le gumuguaguda hamaaru, aba-

4. a) Kaba san lebuna gayara lan halugun nechaniguhaburuhan tuagu relihion mama inarunitu? b) Ka kateigayaraabei hadugubei lan binadu tılana relihion burı to?

me hıchugun binadu tılana fe luagu charaanalan alidihatina relihion houn ani chouruti ha-luguba lan lun hadisedun tuei.

5 Marinagun tumuti Bıbulia atiribei lan danlidura tagunrinchawagun Babilonia to Weiri-boun, le wasubudirubei murusunruguba landan lidura (Aruf. 18:10, 21). Furamaseti Heo-wa ‘laduraagubei’ lan asufuriruni lun gayaraa-bei lan hesefurun kristianugu ‘anuadiruaana’tuma gine relihion inarunitu (Mar. 13:19, 20).Ani guento, ka lagurabahabei Heowa lun wa-duguni lidan lagumeserun “saragu asufuriru-ni” luma wuribu Arumahedon?

SIG´I WAM

´A

ESERIWIDA LUN HEOW´A

6 Kei wakutihani lidan arutıkulu le lubaragi-nebei le, busenti Heowa lun wıgiruni sun kateile ganibei tuma Babilonia to Weiriboun. Me-geiwati wadugun amuya katei. Lunti aransenuwama lunwasigirun eseriwida lun Bungiu. Ari-ha wama bian katei le lunbei waduguni.

5. Ka furamasei ladugubei Heowa luaguti saragu asufu-riruni, ani ka uagu?6. Ka lagurabubei Heowa lun haduguni lubueingu?

Mıgira wamei wadamuridagun,ni lidan dan henrenguti.(Ariha humei parafu 7).

Page 16: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

7 Furumine, mosu gaganbadi wama buidubuidu lun lugumadin Heowa le richabei. Sina-ti wanharun lun igaburi luma gumadi le laniubou luaguti ida luba lan wanuguni wabagari.Keiburi, mahatiwa lun ni aban luwuyeri magıa-guni, kei burı lamarieidun wuguri luma wugu-ri lıledi o wuri tuma wuri tıledi luma amuyaigaburi le hadugubei gurigia burı ha, le ma-buidunbei (Mat. 19:4, 5; Rom. 1:26, 27). Li-biaman, Lunti gine wasigirun ahuduragua lunBungiu hama wıbirigu. Aduga wamuti le neinlubei gayara lan waduguni, dandu tidan LubaWadamuridagun kei tidan haban ıbirigu ıbiniaramudaguarugu. Meberesenga kaba lan asu-sereda, sinati wıgiruni wadamuridagun ni we-seriwidun lun Bungiu. Mosu waduguni “guen-totima lau ariha wamani luagu yarafaali lanlueyuri Wabureme” (aliiha humei Ebureu 10:24, 25).

8 Masinati lasansiruba lan ligaburi warinagu-ni uganu lıdanme “saragu asufuriruni”. Guen-to wapurichihanein uganu buiti luaguti La-rueihan Bungiu ani alugatiwa lun wadugundisipulugu. Gama lumoun danme le lachulu-run weyu ligıa masinati h �urubei lan leiguadunuganu le lunbei wıchuguni, agoubaguaguda tu-muti Bıbulia luma ounwenbu burı lubara huyadereguati (Aruf. 16:21). Hafuga wawisahan la-gunrinchawagua lan ubou le labuginebei lu-bafu Satanasi. Lau lasugurun dan, wasubudi-rubei buidu ka lan uganu ligıa ani ida lubalan wıchuguni. Wayusurubei funa san ligiame-me ligaburi wapurichiha le wayusurubei lougi-ne san irumu guento, o wasansirubei? Mosuwagurabahan lun wasubudiruni. Meberesengaida luba lan, genegeti gachansin baadiwa lan

7. a) Ida luba warufuduni luagu gaganbadi wama lun lu-gumadin Heowa luaguti laruma ibagari? b) Segun Ebu-reu 10:24, 25, ka uagu sudini lubei lun wadamuridagunguentotima?8. Kaba asansira lidan uganu le wapurichihabei?

wapurichihani uganu lanina lasiadihan Heowalau ganigi (Ese. 2:3-5).

9 Chouruti laduguba lan uganu le lunbei wa-purichihani lun halugun nechani hamanicha-guduniwa sunsuinagubei. Mosume wafinerunluagu lıderagubadiwa lan Heowa lıdanme wı-chuguni uganu le, ıtara kei lıderaguniwa lidanwapurichihan. Chouru wamei, lıchuguba lanWabungiute erei woun lunwaduguni lugundan(Mik. 3:8).

ARANSE WAM´A LUB

´A L

´ABURUHOUN

HAWAGUN LUMUTUNI˜NA HEOW

´A

10 (Aliiha humei Lukasi 21:25-28). Lıdan-me saragu asufuriruni, halouchuba gurigiadanme le harihini lagumeserun sun le uagu-bei hıchigei hemenigi acharaha. Hawinwandu-ba gurigia lidan “idiheri” ani hanufudedagu-ba danme le harihini hawinwanduna lan lidanaban dan lanina lanarimenouga (Sof. 1:14, 15).Ani chourubei, gureweibei lan ibagari, ıbinihoun lubueingu Bungiu. Hafuga wasufurirubalan lenrengunga laduga mama wama ubouagu-na. Masinati uabei lan fiu katei le wemegeiru-bei wama lun wawinwandun.

11 Lachuluruba aban dan lun haganidun haarihibalin tagunrinchagun hani relihion dan-me le harihiniwa wagıa gefentina luagu Heowaawanhagua lan tidan wani relihion. Chourutiladuguba lan katei le lun hinuragun wawagunlidan saragu fulasu, ıbini lidan Internet. Iye-reegubadiwa lun Satanasi hau sun nechaniguladuga anuhagua lanme wani relihion. Mibihinlubei le labuserunbei lun lagumuchun tauwanirelihion ligibuagugine Ubou le. Ligıati, wawa-

9. Ida luba san hounabun nechanigu danme le haganbu-ni uganu le wıchugubei, ani kaba wachourura?10. Kei larinawagun lidan Luk. 21:25-28, ida luba houna-bun hiibe-agei gurigia danme le arihini le lunbei lasusere-dun lidan saragu asufuriruni?11. a) Ka uagu wawagunba lubei lagura ubou agu? b) Kauagu moun lubei lun wanufudedun luei saragu asufuri-runi?

16 GAR¨UDIA AWISAHATU

Page 17: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

DIISI-HATI, 2019 17

gun halime hagura agu. Lıdanme dan ligıa aba-me harugudunu nechanigu ligaradan Gogu leMagoguna.� Abamehoundaragun lun hawugu-rihoun lau furundei, hama lumutunina Heowa(Ese. 38:2, 14-16). Kei le ibidine lubei sun ka-tei woun, masinati wadiheriduba lan luagu sunle gayaraabei lasuseredun. Gama lumoun, ani-hein aban katei le chouruti: moun lumuti wa-nufudedun luei saragu asufuriruni, larinagu-bei Heowa woun kaba lan waduga lun gayaralan wasugurun lau ibagari (Sal. 34:19). Winu-rubei wachugu laduga “madiseelime lueyuri[w]asalbarun”.�

12 Laransehanadiwa “musu uaraguati anigunfuranda ligıa” lun uaragua wama lıdanmesaragu asufuriruni (Mat. 24:45). Aranseha laa-diwa lidan saragu igaburi, samina wama luagufiu lıdangine: aranseha laadiwa lidan burı ada-murini le weiriti le adug �ubei lidan irumu 2016darı 2018. Ideragua laadiwa adamurini le lunwederebudaguduni igaburi le wemegeirubei lı-danme ayarafadeina lan lueyuri Heowa. Akuti-ha wama murusunrau lıdangine.

SIG´I WAM

´A ARUFUDA

´UARAGUNI,

AWANDUNI LUMA GANIGI13 Uaraguni. Adamurini le adug �ubei lidan

irumu 2016 le gıribei “Uaragua wama lun

� ARI˜NAHANI S

´UDINITI: Dimurei Gogu le Magoguna lidan di-

murei le chatiti, Gogu, mini lan saragu nechanigu ha lunbanahaburuhan hawagun lubueingu Heowa lidan ounwenbu asufuri-runi.� AB

¨UR

¨UD

�UNI: Ruwati lanwoun arinahani lidan kapıtulu 21 ti-

dan lıburu El Reino de Dios ya esta gobernando luagu le lun-bei ladugun lun lagumeserun wuribu Arumahedon. Ruwati gineamu arinahani tidan Garudia Awisahatu to lanina 15 lidan sedu-hati, 2015, pahina 9 darı 15, luma lidan kapıtulu 17 luma 18 ti-dan lıburu Pure Worship of Jehovah—Restored At Last!, luaguGogu le Magoguna luma gine ida luba lan lageindagun Heowahaweigine lumutunina lidan Arumahedon.

12. Ida lina laransehaniwa “musu uaraguati ani gunfu-randa ligıa” luba le lunbei lasuseredun amunegu?13. Ida luba wederebudaguduni uaragua wama lun Heo-wa, ani ka uagu mosu lubei waduguni guento?

Heowa”. Arufudahati woun uaraguabadiwalan anhein derebugu wamadagua luma Heo-wa. Haritaguaguda lumutiwa yarafaguda lani-wa wafurieidun tıdangine sun wanigi lun Heo-wa luma lunwaturiahanu Lererun lau ubebeni.Lıchuguba katei le erei woun lun wawanduniturobuli le weinamuti. Eibu ayarafadeina lanlagumuchagule ubou le labuginebei lubafu Sa-tanasi, louchawaguba sug �u luei amu dan uara-guawama lun Bungiu luma lun Larueihan. Ma-sinati haduguba lan gurigia bula wau (2 Fe. 3:3, 4). Letima lebunabei wawandun laduga ua-ragua wama. Mosu wederebudaguduni uara-guni le wawagubei guento lun gayara lan uara-gua wama lıdanme saragu asufuriruni.

14 Lıdanme ounwenbu asufuriruni, ladug �ubaaban lanarime asansiruni hau ıbirigu ha adun-dehabalin apurichihani lidan sun Ubou. La-chuluruba dan lunme houdin sun kristianuguanuadiruaana ha yaabana Ubouagu sielun lunlidan hama wuribu lidan Arumahedon (Mat.24:31; Aruf. 2:26, 27). Mini lan le, uaali lanmeMusu Uaraguati wama. Ibini uaali lanme, nein-bei aransehani buiti hadan saragu gurigia. Ibi-rigu ha aranseruwaana ha hadanginebana amumudun hagıaba adundehei wadagimanu. Mo-sume warufuduni uaraguawama lau wıderagu-nina ıbirigu ha luma lau gaganbadi wama lunadundehani le lunbei hıchuguni woun luma-gine Bungiu. Segunme gaganbadi wama ıtaraluba lidin woun buidu.

15 Awanduni. Le lıribei adamurini le adug �u-bei lidan irumu 2017, “Mabuchadala huagu!”.Ideragua lumutiwa lun wederebudaguduniawanduni le wawagubei lıdanme wagagibuda-gun luma lenrengunga. Furendei wamuti

14. a) Kaba asansiruni heresibira ıbirigu ha arihibanalau apurichihani Ubouagu? b) Ka uagu mosu lubeime ua-ragua wama?15. Ka lunbei waduguni lun wasigirun awanda, ani kauagu sudini lubei lun waduguni guento?

Page 18: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

18 GAR¨UDIA AWISAHATU

igaburi le mama laduga buidu lan lidin woun,laduga wafinerun luagu Heowa (Rom. 12:12).Maweiyasun wama abulieidei le furamase lu-bei Hesusu: “le afaaguti darı lumoun lagumu-houn, ligıaba asalbara” (Mat. 24:13). Arufuda-ti dimurei le woun lunti lan uaragua wamameberesenga ka lan turobuli umabei waga-gibudagua. Lau wawandun guento, ladugu-

ba lun heretima wama luba liabin saragu asu-furiruni.

16 Ganigi. Le lıribei adamurini le adug �u-bei lidan irumu 2018, “Ganigi huma!”. Ha-ritaguaguda lumutiwa ganigi lan le inaruni-ti mama laduga iyarani le wawagubei, ladugawafinerun luagu Heowa, ıtara kei awanduni.Ka lunbei waduguni luntima wafinerun lua-gu Heowa? Waliihanu Bıbulia sagu weyu lumalun wararamagun asaminara hulili luagu lese-furunina Heowa lubueingu lidan dan le su-guhalibei (Sal. 68:20; 2 Fe. 2:9). Danme lehaburuhan nechanigu wawagun lidan saraguasufuriruni, mosume ganigi wama luma lunwafinerun luagu Heowa sug �u luei amu dan(Sal. 112:7, 8; Ebu. 13:6). Anhawa ıchigei wafi-nen luagu Heowa guento, waruguduba ganigidanme le laburuhan Gogu wawagun.�

AYUMAHATIWA WARIHINIWESEFUR

´UNIWA

17 Kei larinaguni arutıkulu le lubaraginebeile, hiibe-agei wadangine winwan wamaali sunwabagari lidan lagumuhoun dan le. Agurabati-wa gine wasugurun lau ibagari lıdangine sara-gu asufuriruni. Wuribu lidan Arumahedon li-gıaba agumucha lau ubou le. Gama lumoun,moun lumuti wanufudedun, laduga wuribu le,luwuribun Bungiu (Ari. 1:33; Ese. 38:18-20;Sak. 14:3). Danme le larinagun Heowa ga-yaraahali lan lawuribuhoun, Hesusuba anugeiubarau lidanwuribu le. Anaheinbana kritianu-gu anuadiruaana luma ha aguyugubana sielu,anaheinbana gine saragu milu anheligu luma.Sun hagıa hawuribuhaba luma Satanasi, hama

� Chouruguda lumuti adamurini weiriti woun, le lanina irumu2019 le gıribei “Magumuchagunbei ınsineni”, luagu lounigiruba-diwa lan Heowa sunwandan lau ınsinehabuni (1 Ko. 13:8).

16. Ka adugubei lun ganigi wama, ani ida luba wederebu-daguduni ganigi le wawagubei guento?17. Ka uagu moun lumuti lubei wanufudedun luei Aruma-hedon? (Ariha humei dibuhu le luagunbei tidau garudia).

Aranse wama lun wasugurun lau ibagarilıdangine “saragu asufuriruni”.

(Ariha humei parafu 13 darı 16).

Hınsinebana gurigia haledigu houn, hınsinebeikatei lanina Bungiu houn, mapantabana ani�unabugubana, hıchuguba ueiriguni lunBungiu, gaganbadibana houn haguburigu,geteingiradibana ani uaraguabana, hınsinebanahaduhenu houn, aransenu haba lun hebelurunlidan uarani hama amu, hayanuhabasunwandan buidu hawagu amu, harugudagubahoungua, darangilubei hagaburi, hınsinebei lebuıdubei houn, gayaraabei lafineruniwa hawaguani richaguabana, hınsinebei Bungiu hounsug �u luei haluahani hagunda guanarugu anigunfulibana tıdangine sun hanigi luma Bungiu.

Ida luba hagaburigurigia amunegu

Page 19: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

mafianu luma hama lisudaranigu Satanasi haubouagubana (Dan. 12:1; Aruf. 6:2; 17:14).

18 Ru laali Heowa ichouruni le woun: “uagilini aban adugutu aruma to lunboun tagunrin-chagunibu” (Isa. 54:17). Hasuguruba “saragugurigia” lau ibagari lıdangine “ounwenbu asu-furiruni” ani hasigiruba ahuduragua lun Bun-giu (aliiha humei Arufuduni 7:9, 13-17). Mainaruni ru tan Bıbulia saragu resun woun lunwafinerun luaguwesefuruba lan amunegu? Su-budi wamuti luagu gounigi lumutina lan Heo-wa ha “gunfulibana” (Sal. 31:23). Sun wagıaha hınsinehabubana lun Heowa gundaabadi-wa saragu danme le larumadahani Heowa liri(Ese. 38:23).

19 Samina wama kaba lan hamuga larinaga2 Timoteu 3:2-5 hawagu gurigia ha lunbana

18. a) Ka ichouruni lıchubei Heowa woun? b) Ida linalıderaguniwa Arufuduni 7:9, 13-17 lun wafinerun luaguamunegu?19. Ka lubuidun emenigini lunbei lagunfulirun yarafa ma-dise?

hawinwandun lidan iseri ubou, sin lubafu Sa-tanasi le mafia (ariha humei rekuaduru “Idaluba hagaburi gurigia amunegu”). Arinagatiıbiri George Gangas,� le meha aban hadangi-nebei lılanaMurusun Uaraguati: “Mame lubui-dun ubou danme le ıbirigu haana sun gurigia!Yarafa madise gachansinbana lun hawinwan-dun lidan aban iseri ubou. Hawinwanduba sa-ragu dan kei Heowa. Hawinwanduba lun sun-wandan”. Ma buiti emenigini le?

� Ariha humei arutıkulu “Sus obras lo siguen”, tidan garudia LaAtalaya to lanina 1 lidan duusu-hati, 1994.

������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

LE ARI˜NAWAG

´UNBEI TUAGU IYAWA

¨U. Pahina 15:

Lidan saragu asufuriruni, fiu ıbirigu ganigitinahadamuridaguna araabu. Pahina 18: Saragu gurigiauaraguatina ha lubueingu Heowa hafuriduba lıdanginesaragu asufuriruni lau ibagari luma ugundani.

KA WAFURENDEIRUBEI LUAGU PUNTU BUR´I LE?

˛ Tagunrinchawagun“Babilonia to Weiriboun”.

˛ Megeiwa lan lun leseriwidu-niwa lun Heowa.

˛ Megeiwa lan lun wasigirunarufuda uaraguni, awanduniluma ganigi.

UREMU sjj 123Fala wamei tadundehan loundarun Heowa

Page 20: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

20

GAYARAATI laduguni Heowa le megeiwabei lun lagunfuliruni li-suuni. Fiu lıdangine katei le ladugubei lau leseriwidun kei mais-turu, uguchili le ıchuguti d �ugudaguau luma apurichihati (Isa.48:17; 2 Ko. 7:6; Gal. 3:8).

´Ibini ıtara, gabuguruguati burı layu-

surunina gurigia lun lagunfulirun le labuserunbei (Mat. 24:14;28:19, 20; 2 Ko. 1:3, 4). Gayaraati lıchugun Heowa lichu-aauluma erei lun furumineguarugu wadangine, lun gayara lanwadu-guni le megeiwabei lun lagunfulirun lugundan. Sun le, aban lı-dangine le mini lubei liri Heowa, kei harinaguni fiu sasaamu.

2 Sun wagıa busentiwa lun hu wama lun Heowa, gama lu-moun, anahein machourun hamuti anhein layusurunanu lubei.Ka uagu? Laduga genege lan houn madugunhana lan saragu la-duga harumudiri, le gadanbalina, o louguaali lan here. Anaheinhıbiri masinati buıdurugu lan houn le hadugubei lidan heseriwi-dun ani marihin hamuti megei hama lun hawanserun. Lidan aru-tıkulu le, wakutihabei ida luba lan gayara lan lıderaguniwa Heo-wa lunwagunfulirun lau lisuuni.Warihibei gine henpulu hani fiuwugurina hama wurina ha lanina binadu dan ha layusurubanaHeowa lun busen hama haduguni lugundan ani ruti erei hounlun haduguni. Ani lagumuhoun wakutihabei, kaba lan wadugalun layusuruniwa Heowa.

1. Ka gayaraabei laduguni Heowa lun lagunfulirun lisuuni?2. a) Ka uagu anihein lubei dan machourun wama layusurunadiwa lan Heo-wa? b) Kaba wakutiha lidan arutıkulu le?

AR¨UT

´IKULU

L´ANINA ATURIAHANI 42

Kaba laduga Heowalun layusuruniwa lunlagunfuliruni lisuuni?“Bungiu ıchugubalin lubuidun aritaguni hun lun heibugunluma, ıderagualaun lun hadugun kei labusenruni” (FILI. 2:13).

UREMU sjj 105“´Insineni Bungiu”

LE LUNBEI WATURIAHANI

Hınsineti hamuga sanwoun waganwoundagudu-ni weseriwidun lun Heowa?´Alugudaguatiwa san woun-gua anhein huugidiwa lu-bei lun? Odi genegeti wounmama lan mosu wıchaa-gun woungua lun weseriwi-dun lun kei aubei labusen-ra? Lidan arutıkulu le,wakutihaba ida luba lanladuga Heowa lun lıchu-gun erei woun luma lun bu-sen wama waduguni lu-gundan lun gayara lanlagunfulirun lisuuni.

Page 21: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

IDA LI˜NA LARUFUDAHANHEOW

´A WOUN

3 (Aliiha humei Filipuna 2:13).� Gayaraa-ti ladugun Heowa lun busen wama wıdeha.Ida? Masinati lau lan wıchugun fe megeiwa lanıdemuei lidan adamuridaguni le nein wabei olau laliihan aban weiyaali lidan afineni garadato tounahan Beteli luagu awisahani megeiwahama ıbirigu lun hıdehan lidan somu fulasu.Hafuga aban walugudagun woungua kaba lanwaduga lunwıdehan. O masinati resibi haadiwalan somu dasi le henrenguti ani aba walugu-dagun woungua anhein gayaraabei lubei wa-duguni. Gayaraati gine lasuseredun dan lan lewaliihan somu fanreinti tıdangine Bıbulia, abawasaminarun ida luba lanwayusuruni lunwıde-ragunina amu. Mafosurun lumutiwa Heowa lunwadugun somu katei. Gama lumoun, ariha lu-muti gayara lan waganwoundaguduni weseriwi-dun lun abati ladugun lun busen wama wadu-guni.

4 Gayaraati gine lıchugun Heowa erei wounlun wıdeha (Isa. 40:29). Gayaraati ladugunHeowa lau lani sıfiri sandu lunwayusuruni uba-fu le wawagubei lun wadugun somu wadagi-manu (Afu. 35:30-35). Gayaraati larufudahanwoun tidan loundarun ida luba lanwadugun fiuwadagimanu. Anhein sina wabalin ıtaga wada-gimanu aduga amuriaha wama ıdemuei. Manu-fudeda wama gine lun wayarafadun lun Wagu-chi le sielubei ani amuriaha wama “ounwenbuubafu” luma (2 Ko. 4:7; Luk. 11:13). Aliihatiwatidan Bıbulia ida lina lan larufudahan Heowahoun saragu wugurina hama wurina lau lıchu-gun erei houn luma lun busen hama haduguni

�´Ibini houn lan meha kristianugu ha lanina furumineti sıgulu la-

buruhoun Pabulu garada to, dimurei le tıdanbei hounti sun lu-bueingu Heowa.

3. Segun furamasei le lıdanbei Filipuna 2:13, ka gayaraa-bei lıchuguni Heowa woun?4. Ida luba lıchugun Heowa erei woun lun waduguni lu-gundan?

lugundan. Akutiha wama fiu henpulu ani sami-nawama ida luba lan layusuruniwa kei meha la-yusurunina binadu lubueingu.

IDA LI˜NA LAYUSURUN

HEOW´A FIU W

¨UG

¨URI

˜NA

5 Adugati Heowa lun lesefurunina Moisesiısuraelina. Gama lumoun, ka dan ladugei? Danmeha san lasandiragunbei Moisesi lungua aran-seeli lan laduga lafurendeiruni “lichu hau Ehip-tuna”? (Adu. 7:22-25).

´Ua, yusu lumuti Heo-

wa Moisesi larigine larufudaha �unabuguni lun(Adu. 7:30, 34-36). Ani ruti Heowa ganigi lunlun larufudagun lungua ligibugine gumadima-ti le gabafutimabei Ehiptu (Afu. 9:13-19). Kawafurendeirubei luagu dan luma ligaburi layu-suruni Heowa Moisesi? Yusu lumutina Heowagurigia ha arufudubana aban igaburi le aubeilagundaara ani afine hagıa luagu erei le lıchugu-bei houn (Fili. 4:13).

6 Saragu sıgulu larigine aba layusuruni Heo-wa Barusilai lun lıderaguni uruei Dawidi. Dan lelanurahanbei uruei hau luwugurina luei Abusa-lon, le lirau, anihan meha lubucha uagu luaguDawidi, ilamau luma magurabu.

´Ibini meha ha-

narime lan derebuguhali lan Barusilai, ahureralumuti libagari, ligıa hama amu lun hıderaguniDawidi. Masaminarungubeiti meha Barusilai,sina haali lan leseriwidun lun Heowa. Gıchiga-diti ani yusu lumuti le lumabei lun lıderaguni-na lubueingu Bungiu ha meha megeihabubana(2 Sam. 17:27-29). Ka wafurendeirubei? Furen-deitiwa meberesenga lan ka lan warumudiribei,gayaraabei layusuruniwa Heowa lun wıderagu-nina wıbirigu meberesenga halıa lan herede-ra ha sinabei hibihini le hemegeirubei (Ari. 3:27, 28; 19:17).

´Ibini anhein sina lubei wou-

din ıderaguana, gayaraati wıchugun budagia

5. Ka wafurendeirubei luagu dan luma ligaburi layusuru-ni Heowa Moisesi lun lesefurunina lumutunina?6. Ka wafurendeirubei lıdangine ligaburi layusuruni Heo-wa Barusilai lun lıderaguni uruei Dawidi?

DIISI-HATI, 2019 21

Page 22: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

22 GAR¨UDIA AWISAHATU

lun wadagimanu lanina apurichihani le adug �u-bei lidan sun ubou lun gayara lan hiderawagunıbirigu ha lidan dan luma fulasu le nein lubei le-megeirua (2 Ko. 8:14, 15; 9:11).

7 Aba meha wuguri Herusalenna uaraguatiani weiyaali Simeon ani furamaseti meha Heo-wa lun lubaragine lanme lounwen larihibei lanMesıasi. Chouruti ru lan furamasei le gura-su lun saragu, lugundun lagurabahanein mehaluagu saragu irumu lachulaagun Mesıasi. RutiHeowa lafayeiruaha luagu lafinen luma lawan-dun. Luagu aban weyu, lau “ladundehani sıfi-ri sandu” aba lidin Simeon tenpulurugu aninein larihei Hesusu.

´Abati layusuruni Heowa

Simeon lun larinagun aban profesıa luagu ira-hu le, le lunbei meha Krıstubei lan (Luk. 2:25-35). Masinati marihin laali lan meha Simeonlani Hesusu ministeriu, ıbini ıtara gundaati lauchansi le libihubei. Lıdanme iseri ubou larihi-bei wuguri uaraguati le, ida luba lan labini-runina Hesusu sun iduhenu ha ubouagubanaha lunbana hawinwandun labugine larueihan(Agu. 22:18). Wagıa gine sun gayaraati wetein-giruni Heowa lau lıchugun chansi woun lunweseriwidun lun.

8 Lidan furumineti sıgulu, aransenu linameha aban wuguri gıchigaditi gıriti Hose lunlayusuruni Heowa (Adu. 4:36, 37). Berunawehachuni apostolugu, mini lan lira, “le

´Ichugu-

bei d �ugudaguau”, masinati laduga lan gıchiga-di lan d �ugudaguau houn amu. Keiburi, dan leladugagubei Pabulu lungua kristianume, ha-nufudetina meha saragu ıbirigu hayarafadunlun, laduga subudi hamani eibaaha lanina lıla-na damuriguau. Gama lumoun, aba lidin Beru-nawe ıderaguei. Chouruti seremei lani SauluBerunawe saragu lau areida lan lun (Adu. 9:21,26-28). Dan larigine aba hıchugunweiyaana li-

7. a) Ida lina layusuruni Heowa Simeon? b) Ka uagu lıchi-ga katei le gurasu woun?8. Ida luba layusuruniwa Heowa?

dan afineni ha Herusalenbana fe megei hamakristianugu ha lıdanbana Antiokıa le Siriabei,aba fulasu le dıseti, d �ugudaguau. Ka hounaha-bei? Berunawe hounahabei. Aba katei buitilira lugundun, arinagatu Bıbulia: “Aba lıchu-gun dimurei houn sungubei lun hafalaruni Wa-bureme Bungiu tau sun hanigi” (Adu. 11:22-24). Ugune weyu gayaraati lıderaguniwa Heo-wa lun wıchugun d �ugudaguau houn wıbirigu,keiburi, houn ha eferidirubana haduhenu li-dan ounweni. Masinati lınchahaniwa lun wabi-sidahani o lun waguarun lun somu gurigia lesanditi o le hıruti lunwarinagun dimurei le rutid �ugudaguau. Aransenubadiwa san lun layusu-runiwa Heowa ıtara kei layusuruni Berunawe?(1 Tesa. 5:14).

9´Ideragua lumuti Heowa aban ıbiri gıriti Va-

sily lun aban lan weiyaali lidan afineni le gı-chigaditi d �ugudaguau. Dan le lıridunbei ıbirikei weiyaali lidan afineni, 26 meha irumu lau,aba meha lasandiragun lungua maranserungi-li lan lun lıdehan lidan damuriguau, dantimale gaturobulin hama ıbirigu. Gama lumoun,resibiti aban lubuidun arufudahani seremeihıdehan weiyaana lidan afineni ha subudiha-na saragu tuma gine Leskuela houn Weiyaanahama

´Idehatina. Aba lafaagun saragu lun la-

buiduraguduni ligaburi. Kei henpulu, aba la-dugun aban tiraurau lısuta lau katei le lunbeilabuidurun lidan. Lau libihini kada aban lıdan-gine katei le, aba leferidiruni anufudei mu-rusun murusun. Arinagati: “Le meha anufu-dedagudubadina, guento gundaguda laadina.Dan le lıderagunina Heowa adarira berusu bui-ti lun nıchugun gurasu houn ıbirigu wuguri-na hama wurina, sandiguatina nungua buidu”.´Ibirigu, anhein ıtara hubei kei Vasily ani aran-senu hina lun layusurunun Heowa, larufuda-haba hun lun gayara lan gani huma buligasionle weiritimati lidan damuriguau.

9. Ka wafurendeirubei lıdangine ligaburi lıderaguni Heo-wa aban ıbiri le gıribei Vasily?

Page 23: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

DIISI-HATI, 2019 23

IDA LI˜NA LAYUSURUN

HEOW´A FIU W

¨URI

˜NA

10 Lidan meha anihan lan uruei Saulu ei-baahei Dawidi luma eibaahana luwugurinani-gu Dawidi ha uaragubana lun, megeitina mehaıdemuei. Luagu aban dan, aba hamuriaha luwu-gurinanigu Dawidi murusun eigini luma abanısuraelina rısiti gıriti Nawali. Sandiguati Dawidilungua gayara lan lamuriahan eigini luma wu-guri ligıa laduga gounigi lumutina liluguninamudun lidan fulasu mageirawati. Mahati mehaNawali lıchugun ni kata houn, hangiti meha.Adugati le lun laganidun Dawidi, ligıa laranse-habei lun lidin afarei wuguri ligıa hau sun guri-gia ha lubinebana (1 Sam. 25:3-13, 22).

´Abati

tıdeha aban wuri magadinetu gıritu Awigaili,lumari Nawali, arufudatu wuri to lichu-au lumaganigi, n �uduntun lubaroun Dawidi aba tabu-luchagun ligibugine aba tamuriahan luma lunmadugun lanwuribani ni lun lawiyuragudun hi-tau. Aba tarinagun lun lun lan lıgiruni sun kateiluhaburuguHeowa. Hingı lumutu dimurei le ta-rinagubei lau lichu aau luma �unabuguni lanigiDawidi ani aba harufuduni tun lounahan lanHeowa tuguya (1 Sam. 25:23-28, 32-34). Aru-fudaaru meha Awigaili igaburi le meha huubeilun Heowa.

´Itarameme gayaraati layusurunina

Heowa kristianugu wurina ha arufudubana li-chu aau ani gufuranda hagıa lun hederebudagu-duni damuriguau hama haduhenu (Ari. 24:3;Titu 2:3-5).

11 Saragu sıgulu larigine, anahein meha lisaa-nigu Salumu wurina hadan ha layusurubanaHeowa lun laransehoun lubarieirun Herusalen(Neem. 2:20; 3:12).

´Ibini aban lan meha abu-

ti Salumu, aransenu hana meha lisaanigu wu-rina lun haduguni wadagimanu henrenguti li-gıa ani denchati (Neem. 4:15-18). Amu meha

10. Ka tadugubei Awigaili ani ka wafurendeirubei tuma-gine?11. Ka hadugubei lisaanigu Salumu wurina, ani katanaayeihabalin le hadugubei ugune weyu?

hagaburi luei hagaburi wugurina ha weiriguti-mabana Tekoa ha meha mabusenrunbana h �u-nabudaguagudun houngua adugei wadagimanu(Neem. 3:5). Samina wama luagu ugundani lehasandirubei wurina hagıa dan le lagumuchu-bei wadagimanu lıdanrugu 52 weyu (Neem. 6:15). Ugune weyu, anahein ıbirigu wurina hınsi-neti houn heseriwidun lidan somu eseriwidunilidan dan dayaruti: lidan bunaguau, luma lidantaransehoun burı muna to nein lubei lahudura-gua lun Heowa. Adugati benefa hama, hawadi-gimaridun lau ubebeni luma uaragua hama lunbuidu lan hawadigimaridun.

12´Inchaha lumutu Heowa Tabita lun tıdehan,

“sunwandan tau aduga buiti, ıderagua tuguyagudemetina” hatima hilaanabana hani weiriei(Adu 9:36). Ayahuaha hamuti saragu tounwen,laduga lanarime areida tan ani mangi tuguya.Gama lumoun sanditina saragu ugundani danle laguyuguagudunu apostolu Feduru (Adu. 9:39-41). Ka wafurendeirubei tuagu Tabita? An-hein nibureingidiwa lubei o derebuguhadiwalan, wugurina o wurina, sun wagıa gayarati wa-dugun somu katei lun wıderagunina wıbirigu(Ebu. 13:16).

13 Busentu meha aban ıbiri haburitu gıri-tu Ruth lun misionera tan. Dan meha nibu-reingiru, lau meha lufuresen tederegeha tra-tadu tidan burı muna. Arinagatu: “Hınsinetimeha nun naduguni lira”. Gama lumoun, hen-renguti meha tun tayanuhan hama gurigia lua-gu Larueihan Bungiu.

´Ibini meha haburi tan

Ruth, aba prekursora tan hadangine ha adugu-bana 70 oura lidan hati dan meha le 18 lubeiirumu tau. Lidan irumu 1946 aba tidin tidanLeskuela Galaadu to tani Watchtower ani seri-witu Hawai luma Hapon. Yusu lumutu Heowalun tanuguni uganu buiti houn saragu gurigia

12.´Itara kei lidan tikesin Tabita, ida luba layusuruniwa

Heowa?13. Ida lina layusurunu Heowa aban ıbiri haburitu gırituRuth, ani ka tarinagubei dan larigine?

Page 24: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

Anhein aransenu wana lubei, gayaraati ladugun Heowalun wapurichiha lau ubebeni, lun maisturu wama ha buıtina,lun gıchigadi wama gurasu houn amu, lun benefa wama lidanwawadigimari, lun umadagu wama ha gufuranda baalinaamu o furumineguarugu amu katei le megeiwabeilun lagunfuliruni lisuuni.(Ariha humei parafu 14 darı 16).

LAD¨UG

¨UBA HEOW

´A

LUN BUS´EN WAM

´A WAD

¨UG

¨UN

SOMU KATEI ANI L´ICHUGUBA

EREI WOUN LUN WAD¨UG

¨UNI

FILIPUNA 2:13

24

Page 25: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

ha awinwandubana lidan burı ageirau ligıa. La-rigine teseriwidun kei burı 80 irumu, aba tari-naguni Ruth dimurei le: “Heowa nerebei.

´Idera-

gua laadina lun ua lan haburi nan. Afinetinagayara lan layusurun Heowa furumineguaruguıbirigu ha ru hamuti hafinen luagu”.

KABA WAD¨UGA LUN

LAYUSURUNIWA HEOW´A

14 Lidan sun dan le suguhalibei yusu lumuti-na Heowa lubueingu lidan saragu igaburi. Li-dan wakesin, kaba laduga lun layusuruniwa?Segun afaaguni le lunbei waduguni (aliiha hu-mei Efesuna 3:16, 17). Anhein aransenu wanalubei, gayaraati ladugun Heowa lun wapurichi-ha lau ubebeni, lun maisturu wama ha buıtina,lun gıchigadi wama gurasu houn amu, lun be-nefa wama lidan wawadigimari, lun umadaguwama ha gunfurandabalina amu o furumine-guarugu amu katei le megeiwabei lun lagunfuli-runi lisuuni.

15 Aban san nibureinti buguya le ayarafadeinalina lun wuguri lan? Megeiwati hıdeha wuguri-na ha buınbana lau erei ha busenbana hıdehanluma lun heseriwidun kei ıdehatina lidan da-muriguau. Lidan saragu damuriguau anahein

14. Segun´Efesuna 3:16, 17 ka lunbei waduguni anhein

busen wabei lun layusuruniwa Heowa?15. Kei larinaguni 1 Timoteu 4:12, 15, ka lunbei hamuria-hani nibureintina luma Heowa?

saragu weiyaana lidan afineni sug �u hau ıdeha-tina lidan damuriguau. Gayaraati san bafaa-gun lun laganwoundun bani buligasion lidandamuriguau? Anihein dan arinagatina fiu ıbiri-gu: “Gundaatina laurugu aban nan apurichiha-ti”. Anhein ıtara lina lubei basandiragun bun-gua, amuriaha ban ıdemuei luma Heowa lunlıderagunibu lun busen ban lun ıdehati ban li-dan damuriguau luma lun lıchuguni erei le eme-geirubei lun baduguni sun biyaraati lidan be-seriwidun lun (Apur. 12:1). Megei wamutibu(aliiha humei 1 Timoteu 4:12, 15).

16 Gayaraati ladugun Heowa lun busen wamawıdehan lidan lagunfuliruni lugundan. Ligıati,amuriaha wama luma lun ladugun lun busenwama waduguni wawadigimaridun lun, lumalunwamuriahan erei luma lunwaduguni. Mebe-resenga anhein nibureingidiwa lubei o derebu-gu haadiwa lan, yusu wamei wadaani, wayaralumawamati lunwıchugunueiriguni lun Heowaguento (Apur. 9:10). Maweiyasun wama ıgiralun lasugurun chansi lun waduguni sun waya-raati lidan weseriwidun lun Bungiu ladugaruguanufudei o wasaminarun mouni wama. Gibelan yebe waduga lidan weseriwidun lun Heowao mibe lan, sun wagıa anihein aban lubuidunchansi wama lun wıchuguni ueiriguni le yuubeilun Waguchi le hınsinehabubei.

16. Ka lunbei wamuriahani luma Heowa, ani ka uagu?

KABA HAMUGA H´OUNABAG

¨ULE?

˛ Ida lina larufudahan Heowawoun lun weseriwidun lun?

˛ Ka henpulu akutihawamaalibei hınsinetimabeihun, ani ka uagu?

˛ Ka lunbei haduguninibureintina?

UREMU sjj 127Katima san tıdanbei nanigi?

Page 26: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

26

YUUTI lun lunrugu lan Heowa wahuduragua laduga ligıa adu-gubaliwa ani ligıa gine ıchugubei ibagari woun (Aruf. 4:11).´Ibini hınsine lan Heowa woun ani inebe ligıa woun, anihein ka-tei le gayaraabei lachawahaniwa luma lun ladugun lun mahu-duragun wama lun. Lun masuseredun lan le, lunti gufurandawamani ida lina lan. Furumine ariha wamei ka lan mini lubeilunruguba lan Bungiu wahuduragua.

2 Goubaguaguda tumuti Bıbulia lanarime ınsineni le wasan-dirubei luagu Heowa lumawahuduragun lun. Dimurei lunrugulan,mini lan mahuduragunbadiwa lan lun ni aban bungiu luei-digia lun Heowa. Mıgirunbadiwa lun leberesehani somu kateiwahuduragun lun Bungiu (aliiha humei Mateu 4:10).

3 Lebubei wahuduragun lun Heowa laduga le wafurendeiru-bei luagu. Weiritu wanigi luagu lubuidun burı ligaburi. Subu-diti woun le hınsinebei lun lumoun le mınsinebei lun anigundaatiwa lau. Gunfuranda wamuti ka lan lisuunibei wabaani ıdehatiwa luma lau wawinwandun uaragua luma luguma-din. Ani Sandiguatiwa woungua buidu laduga lıchuguni chan-si woun lun gamadagua wama luma (Sal. 25:14). Sun le wafu-rendeirubei lumagine le Adugubaliwa yarafaguda lumutiwalun (Sant. 4:8).

1. Ka uagu yu lubei lun lunrugu lan Heowa wahuduragua?2. Segun Mateu 4:10, ka katei maweiyasunbadiwa adugei anhein lunrugubalubei Heowa wahuduragua?3. Ka lebunabei lunrugu lan Heowa wahuduragua?

AR¨UT

´IKULU

L´ANINA ATURIAHANI 43

Lunrugu lan Heowawahuduragua“Lunruguba Babureme Bungiu bahuduragua,lunruguba gine beseriwida” (MAT. 4:10).

UREMU sjj 51Deregeguatinanungua lun Bungiu

LE LUNBEI WATURIAHANI

Deregegunu wana lunweseriwidun lun Heowa.Gama lumoun, lunrugu-nein san weseriwida?Le wanuadirubei ligıabaıchiga ounabagulei lunalugudahani le. Arihawama bian katei le gaya-raabei lıderaguniwa lunwarihini halıa lan lebedawahuduragun lun Heowa.

Page 27: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

4 Mafia abugurubalin ubou le ani yusu lu-muti lun lagadeiruni wayumahan luma wade-bilin (Efe. 2:1-3; 1 Huan 5:19). Busenti lunhınsine lan amu katei woun lun mahuduragunwama lun Heowa.Wariha bian katei le ıdanbeigayara lan ladugun lunweiguadun tidoun lisa-daran. Furumine, Houchagua lumutiwa lunwibihin irisini. Ani le libiaman, alugati lunwa-nuadirun isebahari le mabuidunti.

DUARI WAM´A LU

´EI L

´INSI

˜NEDU SEINSU WOUN

5 Sun wagıa busentiwa lun nein lan eigininofuti wama, dauguau to buitu luma aban fu-lasu le maribanti lun wawinwandun. Gama lu-moun lunti duari wama luei lınsinedun seinsuwoun. Ugune weyu ‘hınsineti seinsu houn’ sa-ragu gurigia luma katei le haganeihabei lau(2 Tim. 3:2). Subudi lumuti meha Hesusu ga-

4. a) Ka layusurubei Mafia lun mahuduragun wama lunHeowa? b) Kaba wariha lidan arutıkulu le?5. Ka uagu mosu lubei wounigiragun woungua luei lınsi-nedun seinsu woun?

yara lan lınsinedun seinsu houn ha afalaru-balin, ligıa larinagubei houn: “

´Uati ni aban

gayaraati leseriwidun houn bian iyubudirigu,laduga lınsineduba aban hadangine lun, li-yereegudame le aban lun; uaraguabei lumaaban hadangine, lıchigame mebereseni lua-gu le aban. Sinati leseriwiduniwa lun Bungiuluma lun seinsu” (Mat. 6:24). Ha ahuduragu-bana lun Bungiu ani hıchugunein sun hadaaniluma here lun harisidun hafaaguna lun hese-riwidun houn bian iyubudirigu. Mama hahu-duraguna lunrugu Heowa.

6 Lidan lagumuchagule furumineti sıgulu,aba meha hapantahan kristianugu ha lıdan-bana uburugu Laodisea luagu risi hama, ibi-haana lan irisini ani memegeirun hama nikata. Ani ligibugine lagu Heowa luma Hesu-su ıtara hana meha kei gurigia ha fugiabugu,gudemetina, marihintina ani surusu hagıa.

6. Ka wafurendeirubei luagu le larinagubei Hesusu lundamuriguau le lıdanbei uburugu Laodisea?

´ITARA LI

˜NA HARIH

´IN

H´ADANGI

˜NE LAODIS

´EANA.

´ITARA LI

˜NA LARIHINI

˜NA

HEOW´A LUMA HESUSU.

(Ariha humei parafu 6).

Page 28: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

28 GAR¨UDIA AWISAHATU

Mama laduga risi hama lererehanbei Hesu-su houn, lererehanbei houn laduga ınsine-ni le hasandirubei luagu irisini ani lagadeiru-nein meha katei le hamadagua luma Bungiu(Aruf. 3:14-17).

´Anhawa ıchiga fe lahuchuna

lan ayumahani tidan wanigi lun busen wamaumegeguni, aduga wama somu katei lun wagi-daruni katei le tıdangine wanigi (1 Tim. 6:7, 8). Anhein magida wama katei le wawariuafanreinguanu tuba wanigi abame lamahadunHeowa lun wahuduragun, lugundun busentiHeowa lun hınsinebei lanwoun ‘tau sunwani-gi’ (Mar. 12:30). Ka gayaraabei ladugun lunti-ma hınsine lan seinsu woun?

7 Ariha wamei le asuseredubei lun aban wei-yaali lidan afineni Meriga le gıribei David. Su-budiwati ıbiri le kei aban nadagimeinti le ru-guati lungua lun luadigimari. Tidan konpeni

7-9. Ka wafurendeirubei lıdangine le asuseredubei lunaban weiyaali lidan afineni gıriti David?

to nein lubei lawadigimarida, aba hinuruni lu-bara, ani bar �u wati meha kei aban hadanginenadagimeintina ha buıtina lidan ageirau ladu-ga wadagimanu le ladugubei. Abahudahati:“Saminatina meha buidu lubei lidin nun ladu-ga labinirunadina lan Heowa”. Gama lumoun,ıtara lina funa san?

8 Aba lagumeserun David ıchiga fe ladugu-na lan luadigimari danu lun lumadagua lumaHeowa. Afuranguagudati: “Sunwandan mehanasaminarun luagu turobuli le lıdanbei wada-gimanu dandu lidan adamuridaguni kei lidanapurichihani. Ganeitina meha saragu seinsu,ani eibu dan gıbetima lan nidiheri aba nagu-meserun gaturobulin lidan nibagari keisi ma-rıeiti”.

9´Abati lıchugun David fe mosu lan lasami-

narun ka lan sudinibei lun. Arinagati: “Abanasaminarun naranseruni turobuli le”. Abaladugun fiu asansiruni lidan luaguti loura-

Page 29: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

DIISI-HATI, 2019 29

te lawadigimaridun ani aba larinaguni lun la-buti. Le asuseredubei aba leferidiruni Davidluadigimari. Kati ladugubei? “Larugan abannederegerunu garada lun neseriwidun gabu-gurugua kei prekursoru le ıdehati”. Lun lanu-riagun Dawidi lungua ligıa tabu lani weiriouaba hagumeserun awadigimarida arumadaha.Larigine fiu dan, aba lagumeserun eseriwidakei prekursoru ha adugubana 70 oura lidanhati ani dan larigine, aba gine prekursora tanlani weiriou. Anuadahatina abanwadagimanule mınsinebei houn saragu gurigia, ani mamameha ligıa sudinibei houn.

´Ibini rarı lan hafa-

yeiti diisi weiyaasu luei le meha haganeirubei,sagu hati anihein lan seinsu le hemegeirubeihama lun haganeihani hemegeirun. Busenti-na lun hıchuguni heseriwidun lun Heowa lou-gine sun katei, ani hariha hamaali hounguagounigi lanina Heowa ha aluahabalin Laruei-han furumine (Mat. 6:31-33).

10 Gibe lan yebe wamati o lougua lan, luntiwounigirunu wanigi. Ida? Lau wadireirun lueiınsineni le asandirubei luagu irisini ani mıgi-ra wama lun sudini lan wawadigimari sug �uluei weseriwidun lun Heowa. Lun wasubudi-runi anhein lasusereduna lubei katei le woun,alugudagua wama woungua: “Gabuguruguatisan nasaminarun luagu wadagimanu dan le lı-dannadina lan damuriguau o apurichihani?Gabuguruguati san nadiheridun luagu luntilan gaseinsun nan luba amunegu? Gaturobu-lintina san lidan nibagari keisi marıeiti ladu-ga seinsu luma umegeguni? Aransenu ninasan lun nanharun lun aban wadagimanu lemınsineti houn amu, lun gayara lan neseriwi-dun lun Heowa” (1 Tim. 6:9-12). Dan le wa-kutihagun woungua, haritagua wamei hınsinewama lun Heowa ani aba laduguni furama-sei le houn ha eseriwidubana lun tıdanginesun hanigi: “Nounigirubadibu; mıgirun nuba-dibu”. Ligıa lıchugunbalin apostolu Pabulueweridihani le: “Mıchiga humei hınsinehabuluagun seinsu” (Ebu. 13:5, 6).

AN´UADIRA WAM

´EI

WISEB´AHARI BUIDU

11 Busenti Heowa lun gunda lan wabagari,ani adugati isebahari lun ıtara lan. Ligıa tari-nagubei Bıbulia: “Le lunbei laduguni gurigia,lun leigin, latun luma lun lefeduhani le la-ganeirubei luagu luadigimari” (Apur. 2:24).Liibe-agei isebahari le ubouagubeimabuidun-ti, gadei lumuti lubuidun igaburi ani adaha lu-mutina gurigia lun hanharun o lun lınsinedunkatei le uagubei tarinaga Lererun Bungiu ma-buidun lan.

10. Ida luba wounigirunu wanigi?11. Ka gayaraabei laduguni isebahari woun?

Ka aransehabalin isebahari le wanuadirubei?(Ariha humei parafu 11 darı 14).

Page 30: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

12 Busentiwa lunrugu lan Heowa wahudura-gua, ligıati ‘sinati weigin luagu lidabulan Heo-wa’ awanhame “eiga luagu hadabulan mafia-nu” (aliiha humei 1 Korintuna 10:21, 22�).Liibe-agei dan, dan le leigin gurigia lumasomu gurigia mini lan gamadagua hama. Danle lanuadirun gurigia isebahari le gaganatianarimeni, katei hani mafianu, magıaguni oamu burı ayumahani luma burı igaburi le lani-na layumahan �ugurugu lanuuruna eiga luaguhadabulan laganigu Bungiu ani laruguduna lı-dangine le haranserubei.

´Anhawa adugei lira,

waduguna danu wouniwagua ani wagadeiru-nein wamadagua luma Heowa.

13 Ida lina gayara lan wagoubaguaguduniisebahari luma eigini? Dan le weigin gounigiwamuti le wadarubei wayumulugun. Dan lehulu wamaali aba lagumeserun eigini le awa-digimarida lidan wagubu. Adugati aba lubui-dun eigini lun buidu lan watuadi, anhawa-ti eiga eigini le mabuidunti gadeirugu lubeiwatuadi. Dan larigine ligıa larihın le ladugu-bei.

14 Ligiameme asuseredubei dan le wanua-dirun isebahari, wounigirunein le wadarubeilidoun wachugu. Larigine aba lagumeserunawadigimarida, ani ganiti luagu le wasamina-rubei luma le wasandirubei. Adugati isebaha-ri le buiti lun wasandiragun woungua buidu,anheinti le mabuidunbei adugati danu woun(aliiha humei Santiagu 1:14, 15). Gayaraati

� 1 Korintuna 10:21, 22 (TNM): “Sinati hatun lıdangine likopunHeowa �unhame ata lıdangine hakopun mafianu; sinati heiginluagu ‘lidabulan Heowa’ �unhame eiga luagu hadabulan mafia-nu. Odi ‘busentiwa wemeidiguduni Heowa’? Heretiwa funagialuei?”

12. Segun le larinagubei 1 Korintuna 10:21, 22, ka uagumosu lubei wanuadiruni wisebahari buidu?13, 14. a) Ka ida gayara lan wagoubaguaguduni iseba-hari luma eigini? b) Lau gabaroun wamani le larinagubeiSantiagu 1:14, 15, ka uagu mabuidun lubei wayumahankatei wuribati?

marihın lan luadigimaridun katei le lau loufu-dagun, gama lumoun, larihuba lau lasugurundan. Ligıa teweridirubadiwa Bıbulia: “Meyee-dagua huma hungua, uati aduguti bula lauBungiu. Le labunagubei gurigia, ligıaba ginelalubaha. Anhein abunagua aban gurigia kateile layumahan �ugurugu, lıchuguba aban alu-bahani le lanina ounweni lun” (Gal. 6:7, 8).Ligıati sudini lubei lun wamaharun lun sunisebahari le gaganati katei le iyereegubei lunHeowa (Sal. 97:10).

15 Hınsineti houn saragu lubueingu Heowaharihin JW Broadcasting˙, lidan wani pro-grama le lıdanbei Internet. Arinagatu abanıbiri gıritu Marilyn: “

´Ideragua laadina pro-

grama le lun gundaatima nan ani mama mosunounigiruni le narıagubei. Dan le nasan-diragun nungua nabugua o lau maguraasu-ni, sunwandan nadarirun yanu o programalanina ahuduraguni le adug �ubei binaafin leadugubei lun labuidurun nasandiragun nun-gua. Adugati katei le luntima nayarafadunlun Heowa luma tun loundarun. Sansi laa-li JW Broadcasting nibagari sunsuinagubei”.Wasagaruna san buiti lıdangine idewesei le lı-chugubei Heowa woun? Amu burı luei pro-grama le afuridubei sagu hati, gayaraati wari-hin furumineguarugu dan saragu bideu, ıtarakei waganbahan programa le aganbahouaru-guti luma uremu le ruti gurasu.

16 Mamarugunein ka lan luwuyeri isebaharilunbei wanuadiruni buidu. Mosu gine wouni-giruni dan le wasugurubei lidan, laduga, an-hein madugun wama, gayaraabei wasugurunsaragu dan lidan isebahari sug �u luei wese-riwidun lun Heowa. Henrenguti houn sara-gu harugudagun houngua luei isebahari. Kei

15. Ka idewesei lıchugubei Heowa woun?16, 17. Ka uagu mosu lubei wounigiruni dan le wasuguru-bei lidan isebahari, ani ida luba waduguni?

30 GAR¨UDIA AWISAHATU

Page 31: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

henpulu, abahudahatu aban ıbiri 18 irumutau gıritu Abigail: “Larigine nasugurun abanweyu beresegunu, buiti nasandiragun nunguananuurun arıagua bigibigitu.

´Anhana mouni-

gi, gayaraabei nasugurun saragu oura arıa-gua bigibigitu”. Arinagati aban nibureinti gı-riti Samueli: “Anihein dan nasugurun arıaguabideu chatiti lidan Internet. Gumesetina arıa-gua aban ani, dan le nıchugun fe, sug �u haali�uruwa o gaduru oura nau arıagua”.17 Ida luba wounigiruni dan le wasugurubei

lidan isebahari? Le lunbei waduguni furumi-ne, wasubudiruni atirinein lan danwasugurunlidan. Lun lira, gayaraabei waburuduni tidanaban kalendariu oura burı le wasugurubei li-dan Internet, arıagua bigibigitu o ahurera li-dan gagamuru. Anhein wasuguruna lubei sa-ragu dan lidan burı katei le, afaagua wamalun wadugun aban lısuta luagu kabatima lanoura wetenira lun katei le. Bur �u humei kateile sudinitimabei tidan, larigine bur �u wameikaba lan dan wetenira lun isebahari. Larigineamuriahawama luma Heowa lun lıderaguniwaagunfulira lau le waburudubei.

´Itara luba ga-

daaniwama ani gaguraasun baadiwa lunwatu-riahanu Bıbulia wabugua, wahuduragun Keisiiduhenu, wadamuridagun luma lun wapuri-chihan ani aduga wagıame disipulugu. Gamalumoun, masandiragunbadiwa woungua wuri-ba lau wasugurun murusun dan lidan iseba-hari.

´ITARAMEME WAM

´A LUN L

´UNR

¨UG

¨U

LAN HEOW´A W

´AHUDURAGUA

18 Larigine laburuhan apostolu Feduru luagulagumuchagule ubou le labuginebei lubafu Sa-tanasi luma luagu iseri ubou le anitebei, aba la-rinagun: “Ligıa lubeiti, niduhenu hınsinetinanun, sun aunha lan agurabahei burı katei le,houcha huma lun ladarirunun Bungiu lidandarangilau ligibugine, harumanu, madurunga”(2 Fe. 3:14). Dan le wafalaruni adundehani leani aduga wamei sun wayaraati lun haruma lanwabagari luma lidan wamadagua luma Heowa,warufuduna lunrugunein lan Heowa wahudu-ragua.

19 Lasigiruba Satanasi luma ubou le labugine-bei lubafu ouchaguawa lunwasansiruni le himewabei (Luk. 4:13). Gama lumoun, meberesengaka lan turobuli umabei wagagibudagua, mıgirawama lun lagidaruni ni aban lilugaarun Heowatıdangine wanigi. Aransetiwa lun wıchuguni leyuubei lun Heowa: lun lunrugu lan wahudura-gua.

18, 19. Ida luba warufuduni lunrugunein lan Heowa wa-huduragua?

������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

LE ARI˜NAWAG

´UNBEI TUAGU IYAWA

¨U. Pahina 28

luma 29:´Uabana ni aban abusenrutina heigin eigini le

abouaguabei tidan aban gusina to wıyetu. Ligıati, kabauagu wabusenra warıagun isebahari le gaganati anari-meni, katei hani burı mafianu o magıaguni?

KABA HAMUGA H´OUNABAG

¨ULE?

˛ Ka mini lubei lunruguneinlan Heowa wahuduragua?

˛ Ida lina gani lan ligaburiwarihini irisini lumounlunrugunein lan Heowawahuduragua?

˛ Ida lina gani lan isebaharile wanuadirubei lumounlunrugunein lan Heowawahuduragua?

UREMU sjj 32Lueigineba loubadina Heowa!

Page 32: w19.10-GRF€¦ · herford luma ´ ıbiri Van Amburgh lidan habara lunya harihin tau ´ Oundaruni. ´ Itara li ˜ na lasigira meha ´ ıbiri Rutherford kei alidihati. H ´ AFURIDUN

w1

9.1

0-G

RF

19

07

23

The Watchtower is published monthly by Watchtower Bible and Tract Society

of NewYork, Inc. ˘ 2019 WatchTower Bible and Tract Society of Pennsylvania.

34567Octubre de 2019 � Vol. 4, num. 10 GAR

´IFUNA

Malugurahountu agumeiraguaguduni to. Lıdangineti aban wadagimanu laninaarufudahani tıdangine Bıbulia le adug �ubei lidan sun ubou tafanreinhoun ani laubudagia lau gundau lamainirua. Anhein busen hubei hıchugun budagia, beluhuma lidoun donate.jw.org.

Sun berusu sagawati tıdangine Sandu Burutu to tani Sociedad Bıblica deHonduras. Gama lumoun, danme le harihini (TNM) larigine somu berusu,mini lan tıdangineti lan La Biblia. Traduccion del Nuevo Mundo.

IYAWA¨U TO LU

´AGUBOUN TID

´A

¨U:

Yarafa madise, lagunrinchagunina Hesusuhama lisudaranigu ha sielubana laganiguBungiu lidan Arumahedon (ariha humeiarutıkulu lanina aturiahani 41, parafu 17).

HADARIRUBEI LE LIDANJW LIBRARY LUMA LIDAN JW.ORG

LOS J´OVENES PREGUNTAN

¿Por que siempre digo lo queno debo?Ka gayaraabei lıderagunibu lunbasaminarun lubaragine barinagunsomu katei?

Lidan JW Library, belu huma lidounPUBLICACIONES ˛ ART

´ICULOS

DE JW.ORG ˛ LOS J´OVENES PREGUNTAN.

Lidan jw.org, belu huma lidounENSE

˜NANZAS B

´IBLICAS ˛ J

´OVENES ˛

LOS J´OVENES PREGUNTAN.

AYUDA PARA LAS FAMILIAS¿Que puedo hacer si mi hijosufre acoso escolar o bullying?Gaduru katei le gayaraabei lıderaguninaaguburigu anhein lananihouna lubei oladug �una lan bullying lau hasaani.

Lidan JW Library, belu huma lidounPUBLICACIONES ˛ ART

´ICULOS

DE JW.ORG ˛ AYUDA PARA LAS FAMILIAS.

Lidan jw.org, belu huma lidounENSE

˜NANZAS B

´IBLICAS ˛ EL MATRIMONIO

Y LA FAMILIA ˛ LA EDUCACI´ON DE LOS

HIJOS.

Bisida humei pahina lidan Internetjw.org˙ lidan garifuna o esukanearuhumei kodigu le

s

TIDAN GAR¨UDIA TO HATI LE

���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

1919: san irumu larigine 2���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Dan le lagumucha lan Heowa haugurigia wuribatina, weridi lumutinasan saragu weiyaasu? 6���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Arutıkulu lanina aturiahani 40(lumagine 2-8 lidan duusu-hati) 8Beresegunu wama lidan lagumuchagule

“lagumuhoun dan” le���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Arutıkulu lanina aturiahani 41(lumagine 9-15 lidan duusu-hati) 14´Uaragua wama lıdanme “saragu asufuriruni”���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Arutıkulu lanina aturiahani 42(lumagine 16-22 lidan duusu-hati) 20Kaba laduga Heowa lun layusuruniwalun lagunfuliruni lisuuni?���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Arutıkulu lanina aturiahani 43(lumagine 23-29 lidan duusu-hati) 26Lunrugu lan Heowa wahuduragua