-46- Publikacja sfinansowana ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego, w ramach projektu: „My dla regionu" Podróż do przeszłości śladami naszych przodków. Gmina Rybno, powiat sochaczewski Autorzy: Karolina Znajdek, Beata Budzyńska, Renata Witkowska Grupa: „Żacy Rybniacy” przy Zespole Szkół w Rybnie Opiekun grupy: Zofia Wawrzyńczak, Małgorzata Tomala Rys historyczny Rybna W 1935r. na terenie Rybna odkryto ciałopalny pogański grobowiec pocho- dzący z X - XIIw. Rybno stanowiło rodową własność starej mazowieckiej rodziny pieczętującej się herbem Radwan, która przybrała następnie nazwi- sko Rybińscy. Mieli oni w posiadaniu Rybno do XVIIw. Warto w tym miej- scu wspomnieć o znaczących postaciach wywodzących się z tej rodziny. Paweł Klemens Rybiński został w 1404r. pierwszym proboszczem parafii św. Ducha w Łowiczu. Inny nieznany z imienia Rybiński był proboszczem miejscowej parafii. Do tej rodziny należał też poległy pod Chocimiem Jan. Józef Ignacy Rybiński był biskupem włocławskim (1745 - 1805), a Maciej Rybiński naczelnym wodzem w powstaniu listopadowym. Od około poło- wy XVIIIw. właścicielami Rybna stali się Łączyńscy, następnie Zabłoccy. W tym czasie, gdy majątkiem gospodaro- wał Stanisław Łada - Zabłocki wzniesiono tu murowany dwór w stylu klasycystycznym. Rozwój gospodarczy miejscowości na przestrzeni wieków Zabłoccy przyczynili się do rozwoju Rybna. Na czas gospodarowania w Rybnie Stanisława Łady - Zabłockiego przypada oprócz wzniesienia dworu postawienie kamiennych zabudowań folwarcznych i uprzemysłowienie mająt- ku. Działała tu gorzelnia parowa, destylarnia wódek, likierów i araku, zakład produkcji mydła, później uruchomiono też fabrykę octu. Rybnowskie dobra w tym czasie to nie tylko fabryki, ale też majątek ziemski. W 1878r. folwark miał 986 mórg obszarów ornych, ogrodów 647 mórg, łąk 43 morgi, lasów 25 mórg, a nieużytków 46 mórg. Posiadał 26 budynków murowanych i 11 drewnianych. Rybno przechodziło w tym okresie kryzys wywołany ogólnymi prze- mianami politycznymi i gospodarczymi, a także rodzinnymi kłopotami. W 1827r. ziemie Cypriana kolejnego z Zabłockich i jego krew- nej Felicjany z Łączyńskich obciążono długiem z majątku przesławickiego leżącego w dobrach walewickich. Należności te spłacano trzynaście lat później listami zastawnymi Banku Polskiego. O gospodarności właścicieli Rybna świadczy fakt, iż nawet w okresie kryzysu rybnowskie fabryki prosperowały całkiem nieźle. Jak Zabłocki na mydle Ciekawostką jest, iż z tą małą miejscowością kojarzony jest właśnie Zabłocki, znany z nieudanych interesów na mydle. „Wyszedł jak Zabłocki na mydle”, chyba każdy słyszał kiedyś to popularne powiedzenie. Studnia na cmentarzu i duża metalowa misa, niektórzy twier- dzą, że w tej misie Zabłocki wyrabiał mydło, na którym nie najlepiej wyszedł. Dziedzictwo kulturowe miejscowości Kolejnym po Cyprianie właścicielem Rybna był Karol Zabłocki. Z okazji jego zaślubin z Marią z Koczorowskich w 1859r. odrestaurowano dwór, położono nowe posadzki. Nasadzono też trzy rzędy kasztanów, które wytyczyły istniejącą do dziś aleję dojazdową od dworu do kościoła. Następnie majątek przeszedł w ręce córki Karola Izabeli, która wyszła za mąż za Józefa herbu Rogala hrabiego Koczorowskiego. W historii Rybna zasłużyła się ona, jako krzewicielka kultury na tym terenie. W 1903r. prowadziła teatr amatorski. Ziemie majątku rybnowskiego odziedziczył najstarszy syn Karol. Za czasów gospodarowania Karola Koczorowskiego dbano o stan i wygląd majątku oraz o elementy krajobrazowe wokół dworu. Uporządkowano istniejący do dziś kilkuhektarowy park otaczający posiadłość. Rybnow- ski dwór przez długie lata pozostawał ostoją kulturalnej działalności właścicieli. O ich nauko- Cyprian Zabłocki Stanisław Zabłocki Cmentarz w Rybnie Karol Zabłocki