Vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài

7/31/2019 Vn u t gin tip nc ngoi

1/75

Chng 1

L lun chung v ngun vn u t gin tip nc ngoi FPI

I. Khi nim FPI

Theo quy nh trong Khon 3, iu 3 ca Lut u t mi: "u t

gin tip l hnh thc u t thng qua vic mua c phn, c phiu, tri phiu,

cc giy t c gi khc, qu u t chng khon v thng qua cc nh ch ti

chnh trung gian khc m nh u t khng trc tip tham gia qun l hot ng

u t".

Theo cch hiu ny, u t gin tip nc ngoi l cc khon u t gintip do cc nh u t nc ngoi thc hin phn bit vi u t gin tip

trong nc do cc nh u t trong nc thc hin thng qua 2 hnh thc ch

yu sau:

Nh u t trc tip mua c phn, c phiu, tri phiu v cc giy

t c gi khc ca cc doanh nghip, ca chnh ph v ca cc t chc t tr

c php pht hnh trn th trng ti chnh.

Nh u t gin tip thc hin u t thng qua Qu u tchng khon hoc nh ch ti chnh trung gian khc trn th trng ti chnh.

II. c trng ca FPI

Th nht, nh u t khng trc tip tham gia qun l doanh nghip

pht hnh chng khon hoc cc hot ng qun l ni chung ca c quan pht

hnh chng khon.

Th hai, nh u t khng km theo cam kt chuyn giao ti sn vt

cht, cng ngh, o to lao ng v kinh nghim qun l nh trong trc tip

u t (FDI). FPI l u t ti chnh thun ty trn th trng ti chnh.

Nh vy c th thy, FPI l mt khi nim kh mi m, nht l nc ta,

v chng xut hin v pht trin gn lin vi s hnh thnh v pht trin ca th

1


2/75

trng chng khon quc gia v quc t.

Trn thc t, mc d FPI dng ch cc hnh thc u t khng phi

l u t trc tip nc ngoi truyn thng (tc u t lp doanh nghip 100%

vn nc ngoi, lp lin doanh hoc cng ty c phn v kinh doanh theo hp nghp tc kinh doanh), song s phn bit ny khng phi lc no cng rch ri

v thng nht. Chng hn, khi nh u t dng vn ca mnh mua c phiu

ca doanh nghip, nu t l c phiu do nh u t nm gi thp hn mc nht

nh (10% theo tiu chun ca IMF v 30% theo tiu chun ca Vit Nam hin

hnh) l u t gin tip, nhng khi vt ngng ny li c xp vo u t

trc tip v khi , nh u t c th dng quyn b phiu ca mnh can thip

trc tip vo thc t qun l, kinh doanh ca doanh nghip

Cng nh FDI, ng thi dng FPI chu nh hng trc tip v mnh m

ca cc nhn t nh bi cnh quc t (ha bnh, n nh v m, cc quan h

ngoi giao v mi trng php l quc t thun li); nhu cu v kh nng u t

ca nh u t nc ngoi; mc t do ha v sc cnh tranh (ch yu l u

i ti chnh v s thn thin, thun tin ca qun l nh nc i vi nh u

t) ca mi trng u t trong nc; s pht trin ca h thng tin t v cc

dch v h tr kinh doanh ni ring, ca cc th ch th trng ni chung ca

nc tip nhn u t v.v

Nhng khc vi FDI, FPI chu nh hng trc tip mnh hn t cc nhn

t nh: s pht trin v m ca ca th trng chng khon, cht lng ca

cc c phiu, tri phiu do doanh nghip v Nh nc pht hnh, cng nh cc

chng khon c gi khc lu thng trn th trng ti chnh; s a dng v vn

hnh c hiu qu ca cc nh ch ti chnh trung gian (trc ht l cc qu ut chng khon, cng ty u t ti chnh cc loi, cc qu u t i chng, qu

u t mo him, qu thnh vin); s pht trin v cht lng ca h thng

thng tin v dch v chng khan, trong c cc t chc cung cp dch v t

vn v dch v nh mc h s tn nhim doanh nghip v chng khon. Dng

2


3/75

FPI s chy mnh vo trong nc t l thun v cp s nhn cng vi s gia tng

qu trnh c phn ha cc doanh nghip, doanh nghip t nhn v doanh nghip

c vn u t nc ngoi ang hot ng hiu qu trong nc, cng nh cng

vi vic ni rng t l nm gi c phn ca cc nh u t nc ngoi trong ccdoanh nghip

III. Tnh cht ca FPI

1. Tnh thanh khon cao

Do mc ch ca FPI l t sut li tc cao vi mt mc ri ro nht nh

(hoc t sut li tc nht nh vi mc ri ro thp nht) ch khng quan tm

n qu trnh sn xut kinh doanh ging nh trong phng thc FDI, cho nn

NT nc ngoi sn sng bn li nhng chng khon m h ang nm gi u t sang th trng khc hoc chng khon khc vi t sut li tc d tnh

cao hn, an ton hn. Tnh thanh khon cao ca FPI khin cho hnh thc u t

ny tr thnh khon mc u t ngn hn mc d c phiu c coi l chng

khon di hn v nhiu loi tri phiu giao dch trn TTCK c thi gian o hn

di hn 1 nm.

2. Tnh bt n nh

Tnh thanh khon cao l nguyn nhn lm cho dng vn FPI mang tnh

bt n nh. S bt n nh, trong mt gii hn no c th c li do n lm

cho th trng ti chnh ni a hot ng nng ng v hiu qu hn, vn u t

khng ngng c phn b li, dch chuyn t ni c t sut li nhun thp sang

ni c t sut li nhun cao. Tuy nhin, nu iu xy ra vi tc qu nhanh,

nhng nh hng xu n h thng ti chnh v tnh trng bt n nh ca nn

kinh t xy ra l khng th trnh khi. Vn tr nn nghim trng hn i vi

cc nc c th trng ti chnh mi hnh thnh v nn kinh t cn trong giai

on chuyn i nh Vit Nam.

3. Tnh d o ngc

Tnh d o ngc ca dng vn FPI thc s gy tc ng xu n nn

3


4/75

kinh t, n l h qu ca hai c tnh thanh khon cao v bt n nh. Do d o

ngc cho nn c th ch trong khong thi gian ngn mt lng vn FPI ln

tho lui b ghi u t sang th trng khc li hu qu khn lng cho nn

kinh t. Kinh nghim khng khong kinh t ti chnh ca cc nc chu vocui thp k 90 ca th k 20 cho thy tc hi ca s o ngc dng vn

FPI khi nn kinh t ca cc quc gia ny xut hin nhng khongtrng, hu qu l

nn kinh t bong bng nhanh chng b sp m trong ngn hn kh c th khc

phc c.

IV. So snh FPI v FDI

1. im tng ngTh nht, c hai u l hot ng a vn ra nc ngoi lm tng lng

vn v d tr ngoi t ca nc ch nh. FDI v FPI xut hin do nhu cu hi nhp

kinh t quc t.

Th hai, lung vn c lun chuyn t nc ca nh u t sang

nc s dng vn u t, nhm mc ch to li nhun cho nh u t. to li

ch tt nht cho mnh, nh u t c th la chn cho mnh cch thc u t

ph hp nht hoc kt hp c 2 hnh thc trn. Li nhun ca nh u t ph

thuc vo kt qu kinh doanh ca doanh nghip v t l thun vi s vn u t.

Do , tnh hnh hot ng ca doanh nghip l mi quan tm chung ca hai

hot ng u t ny.

Th ba, c hai ngun vn ny u chu s iu chnh ca nhiu lut l khc

nhau. Do u l u t quc t nn c FDI v FPI u chu s iu chnh ca

nhiu lut l khc nhau. Mc d cc hot ng ny chu nh hng ln t lut

php nc tip nhn u t nhng trn thc t vn b iu chnh bi cc iu c,

thng l quc t v lut ca bn tham gia u t. Do , to mt mi trng

u t lnh mnh, trnh nhng xung t v tranh chp khng ng c, trong qu

trnh hi nhp v pht trin, cc nc nn c s iu chnh lut l ca mnh gn v

4


5/75

ph hp vi iu c v lut l quc t.

2. im khc bit

im khc bit th nht l quyn s dng v quyn s hu ngun vn. Vi

FDI, nh u t c quyn s hu v quyn s dng vn cn FPI nh u t ch cquyn s hu ch khng c quyn s dng vn. Khi u t theo hnh thc trc

tip, nh u t va l ngi b vn, va l ngi trc tip qun l iu hnh

vic s dng vn ca mnh, va c quyn tham gia vo hot ng ca doanh

nghip. Do , nh u t c bit quan tm ti hot ng sn xut kinh doanh

ca doanh nghip v lin quan trc tip n li nhun ca h. Li ch thu c

theo li nhun cng ty v c chia theo t l vn gp. Tri li, nu u t theo

hnh thc vn gin tip FPI, nh u t ch n thun l hot ng b vn, ut vn vo doanh nghip thng qua vic mua bn chng khon hoc nhng ti

sn c gi khc, nh u t khng c quyn tham d vo hot ng ca cng ty.

Li nhun thu c t vic chia c tc hoc vic bn chng khon thu chnh

lch, Tuy nhin, nu nm gi mt trn mt t l c phn nht nh, FPI c th

tr thnh FDI, nh u t c quyn ra quyt nh i vi cng ty h b vn.

im khc bit th hai l tc lun chuyn vn: FPI c kh nng lun

chuyn vn tt hn FDI. c im ni bt nht ca FPI l tnh bt n nh. Vic

bn chng khon din ra n gin hn nhiu so vi vic hy b mt d n u t

trong u t trc tip nc ngoi. Do , tc lun chuyn vn ca FPI cao hn

nhiu so vi FDI. iu ny c th gip cc nn kinh t mi ni tng tnh linh hot,

thc y qu trnh pht trin ca mnh. Tuy nhin, trong thi k nn kinh t suy

thoi, lng vn ra v vo qu nhanh li lm nn kinh t mt tnh cn bng, gy

nh hng ln n cc hot ng sn xut, Ngc li, FDI l ngun b sung vn

di hn cho nc ch nh khng d b rt i trong thi gian ngn v gn lin vi

hot ng ca d n. Nc ch nh s c tip nhn mt ngun vn ln b

sung cho vn u t trong nc m khng lo phi tr n. V d nh, nu nh u t

chn hnh thc u t trc tip FDI vo mt d n xy dng 1 cng trnh, mun

thu hi vn th phi i cng trnh c hon thin v nh vy c th s mt ti

5


6/75

rt nhiu nm. Trong khi , nu u t vo th trng chng khon, c th d

dng thu hi vn bng cch bn li chng khon.

im khc bit th ba l tnh chp nhn ri ro: FPI thng chp nhn ri ro

cao hn FDI. FDI thng hng ti c hi kinh doanh mang li li nhun c th,c th tnh ton v d bo vi xc sut thnh cng cao. Ngc li, nh u t gin

tip c iu kin theo ui nhng c hi u t vi mc ri ro ln hn vi k

vng vo thi c tng trng bng n trong tng lai.

V hnh thc u t: FPI ch l hot ng lun chuyn vn cn FDI l

hot ng lun chuyn vn c th km theo cc loi hnh u t khc. FDI khng

ch gn vi vic di chuyn vn m cn i km hot ng chuyn giao cng

ngh, chuyn giao kin thc v kinh nghim, to th trng mi cho c bn u tv tip nhn u t. Vn FDI khng ch bao gm vn u t ban u ca ch u

t di hnh thc vn php nh m cn bao gm c vn vay doanh nghip

trin khai v m rng d n cng nh vn u t trch t li nhun thu c trong

qu trnh hot ng ca doanh nghip. Thng thng, FDI thng i km vi 3

yu t: hot ng thng mi, chuyn giao cng ngh, di c lao ng. Sn phm

ca FDI thng thy l nhng nh my mi, hin i ; mng li cng ngh

thng tin cao cp; nhng khu thng mi khng l; nhng lao ng cht lngcao giao tip vi nhau bng ngn ng quc t.

V i tng tip nhn u t FPI thng i vo cc nc pht trin trong

khi FDI li chuyn t nc pht trin sang cc nc ang pht trin. thc hin

FPI cn 1 h thng ti chnh hot ng hiu qu. Trong khi , cc nc km

pht trin li c h thng ti chnh yu nn FPI c xu hng lun chuyn gia cc

nc pht trin vi nhau hoc cc nc ang pht trin sang cc nc pht trin.

Trong khi , FDI nhm mc tiu tm kim th trng, ngun nhn cng r, li

nhun cao

V ch th u t u t trc tip nc ngoi c thc hin ch yu bng

cc Cng ty xuyn quc gia, cc thng nhn. Nhng cng ty xuyn quc gia rt

ln v c lch s pht trin lu i l Unilever, Ford Motor, Royal Dutch Shell,

6


7/75

Siemens. Cn u t gin tip c thc hin bi Nh nc, cc t chc ti chnh

quc t.

V. Tc ng ca FPI

1. Tc ng tch ccFPI trc tip lm tng tng vn u t gin tip v gin trip lm tng

tng vn u t trc tip x hi, gp phn khai thc & nng cao hiu qu s

dng cc ngun lc trong nc, ng gp vo tng trng kinh t, thc y hi

nhp th trng vn quc

t. FPI l mt knh dn vn quy m ln s trc tip lm tng lng FPI trn th

trng vn trong nc. Khi FPI gia tng s lm pht sinh h qu tch cc gia

tng dy chuyn n dng vn u t gin tip trong nc. Ni cch khc, ccnh u t trong nc s nhn gng" cc nh u t gin tip nc ngoi v

tng ng lc b vn u t gin tip ca mnh, Kt qu tng u t gin tip x

hi s tng ln. Hn na, FPI gia tng s l mt bo m v to ng lc mi hp

dn hn cho cc nh u t khc mnh dn thng qua cc quyt nh u t trc

tip mi ca mnh, kt qu l gin tip gp phn lm tng u t trc tip x hi

t pha cc nh u t c nc ngoi, cng nh trong nc.

FPI gp phn tch cc vo s pht trin ca th trng ti chnh ni ring,

hon thin cc th ch v c ch th trng ni chung. Do FPI c tnh thanh khon

cao, nn cc giao dch vn trn th trng s tr nn si ng hn khi c s

tham gia ca nh u t nc ngoi. Hn na, iu kin v kt qu i km vi

s gia tng dng FPI ny l s pht trin n r cc nh ch & dch v ti chnh

chng khon, trc ht l cc loi qu u t, cng ty ti chnh, v cc th ch ti

chnh trung gian khc, cng nh cc dch v t vn, b tr t php & h tr kinh

doanh, xc nh h s tn nhim, bo him, k ton, kim ton & thng tin th

trng. ng thi ko theo s gia tng yu cu & hiu qu p dng cc nguyn

tc cnh tranh th trng, trc ht trn th trng chng khonTt c nhng

iu ny trc tip v gin tip gp phn pht trin mnh m hn cc b phn v

tng th th trng ti chnh ni ring, cc th ch & c ch th trng ni chung.

7


8/75

FPI gp phn nng cao nng lc v hiu qu qun l theo cc nguyn tc

v yu cu kinh t th trng, hi nhp quc t. S gia tng dng vn u t gin

tip nc ngoi v pht trin th trng ti chnh s t ra nhng yu cu mi v

cng to cc cng c, kh nng mi cho qun l nh nc ni chung v qun l,qun tr doanh nghip ni ring. Vic qun l v qun tr doanh nghip pht hnh

chng khon s c thc hin nghim tc, hiu qu hn do yu cu v bo

co ti chnh doanh nghip v minh bch ha, cp nht ha thng tin lin quan

n cc chng khon m doanh nghip v s pht hnh. Hn na, v nguyn

tc, cc nh u t ch la chn u t vo chng khon ca cc doanh nghip

ng tin cy, ang v s c trin vng pht trin tt trong tng lai. Chnh iu

ny s cho php qu trnh "chn lc nhn to", "b phiu" cho s h tr v phttrin cc doanh nghip ny tr nn khch quan v ph hp c ch th trng

hn (cn nhng doanh nghip khc m chng khon ca h khng hp dn s phi

iu chnh li nh hng v cht lng qun tr kinh doanh, sp nhp hoc gii

th). H thng lut php, cng nh cc c quan, b phn v c nhn trong h

thng qun l nh nc lin quan n th trng ti chnh, nht l n u t

gin tip nc ngoi s phi c hon thin, kin ton v nng cao nng lc

hot ng hn theo yu cu, c im ca th trng ny, cng nh theo cccam kt hi nhp quc t. ng thi, thng qua tc ng vo th trng ti chnh,

Nh nc s a dng ha cc cng c v thc hin hiu qu vic qun l ca

mnh theo cc mc tiu la chn thch hp. Trn c s , nng lc v hiu qu

qun l nh nc i vi nn kinh t ni chung, th trng ti chnh ni ring

s c ci thin hn.

2. Tc ng tiu cc

Bn cnh nhng tc ng tch cc nu trn, dng vn FPI cn gy ra mt s

tc ng tiu cc sau:

Th nht, lm tng mc nhy cm v bt n v kinh t c nhn t nc

ngoi. FPI c thc hin di dng u t ti chnh thun ty vi cc chng

khon c th chuyn i v mang tnh thanh khon cao trn th trng ti chnh,

8


9/75

nn cc nh u t gin tip nc ngoi d dng v nhanh chng m rng hoc

thu hp, thm ch t ngt rt vn u t ca mnh v nc, hay chuyn sang

u t di dng khc, a phng khc ty theo k hoch v mc tiu kinh

doanh ca mnh. c trng ni bt ny cng chnh l nguyn nhn hng u gynn nguy c to v khuch i nhy cm v chn ng kinh t ngoi nhp ca

dng vn u t gin tip nc ngoi i vi nn kinh t ca nc tip nhn u

t. Cn ni thm rng, s nhy cm v bt n kinh t c th bt ngun t cc

nguyn nhn bn trong, cng c th hon ton do cc nguyn nhn bn ngoi nc

tip nhn u t (phn ng dy chuyn, ln sng domino ca cc nh u t

quc t dn ti khng hong ti chnh tin t chu cui thp k 90 th k

trc)Th hai, khi dng vn u t nc ngoi vo qu nhiu, nht l u t

gin tip, c th gy ra nhng ri ro v m. Nguy c ph bin nht l t gi tng

ln qu mc (ng bn t ln gi), chnh iu ph v cn bng ti khan vn

v lm tch t n nc ngai (t ga hi ai thc tng s thc y kh nng vay

ngoi t khng c bo m v gieo mm cho tnh trng mt vn khi t gi gim

xung mc thp hn mc c th kim sat c). Bn cnh , vn vo c th

gy ra p lc lm pht trong mt s trng hp nh: khi t gi c nh c duytr, dng vn vo dn n tnh trng m rng iu kin tin t trong nn kinh

t, qua s tc ng n mc gi, t l lm pht c th gia tng. iu s

gy bt li cho hot ng kinh t ni chung v hot ng ca h thng trung

gian ti chnh ni ring

Chng 2

9


10/75

Thc trng huy ng vn u t gin tip nc ngoi FPI ca

Vit Nam

I. Vic qun l ca nh nc vi dng vn FPI

1. Quy nh v t l nm gi s hu nc ngoi

Sau 12 nm m ca cho u t trc tip nc ngoi, ngy 28/6/1999, Th

tng chnh ph ban hnh quyt nh s 145/1999/Q-TTg chnh thc cho php

cc nh u t nc ngoi c php mua c phn trong cc doanh nghip Vit

Nam.

Ngy 10/6/1999, chnh ph ra quyt nh s 139/1999/Q-TTg cho php cc

t chc, c nhn nc ngoi c nm gi ti a 20% tng s c phiu ang lu

hnh ca mt t chc pht hnh, chng ch qu u t ca mt qu u t chng

khon, trong mt t chc nc ngoi c nm gi ti a 7% v mt c nhn

nc ngoi c nm gi ti a 3%. Cc t chc, c nhn nc ngoi c nm

gi ti a 40% tng s tri phiu ang lu hnh ca mt t chc pht hnh, trong

mt t chc nc ngoi c nm gi ti a 10% v mt c nhn nc ngoi c

nm gi ti a 5%.T l gp vn ca bn nc ngoi trong Cng ty chng khon

lin doanh ti a l 30%.

Sang n nm 2003, th tng chnh ph ra quyt nh s 36/2003/Q-TTg

v vic ban hnh quy ch gp vn, mua c phn ca nh u t nc ngoi trong

cc doanh nghip Vit Nam. Quyt nh ny nhm khuyn khch cc nh u t

nc ngoi gp vn, ng thi huy ng cng ngh, phng php qun l doanh

nghip ca nc ngoi v m rng th trng, tng sc cnh tranh cho cc doanh

nghip Vit Nam.T l cho php mua c phn vn b khng ch mc 30% vniu l ca doanh nghip v nu vt qu t l ny th doanh nghip khng cn l

doanh nghip trong nc na m tr thnh x nghip lin doanh c iu chnh

theo mt h thng php lut khc.

10


11/75

im ng ch y l vic m rng loi doanh nghip c php nhn

vn gp, bn c phn cho cc nh u t nc ngoi bao gm: doanh nghip nh

nc thc hin c phn ho, cng ty c phn, cng ty trch nhim hu hn, cng ty

hp danh, lin hip hp tc x, hp tc x hot ng kinh doanh trong lnh vcngnh ngh do Th tng Chnh ph quyt nh hoc u quyn b trng b K

hoch v u t cng b tng thi k.

ng thi l vic m rng nh ngha v nh u t nc ngoi bao gm:

T chc kinh t ti chnh nc ngoi l t chc kinh t ti chnh c

thnh lp theo php lut nc ngoi v hot ng kinh doanh ti nc ngoi hoc

ti Vit Nam.

Ngi nc ngoi khng thng tr Vit Nam l cng dn nc

ngoi c tr nc ngoi.

Ngi nc ngoi thng tr Vit Nam l cng dn nc ngoi v

ngi khng c quc tch Vit Nam c tr, lm n, sinh sng lu di Vit Nam.

Ngi Vit Nam nh c nc ngoi l ngi quc tch Vit Nam v

ngi gc Vit Nam c tr, lm n, sinh sng lu di nc ngoi.

Trong khi i vi cng ty nim yt, bng quyt nh s 146/2003/Q-

TTg ngy 17/3/2003 ca Th tng chnh ph t l mua c phiu t 20% c

nng ln mc 30%. T chc, c nhn nc ngoi c nm gi khng gii hn t l

tri phiu lu hnh trn th trng chng khon Vit Nam thay cho vic ch nm gi

40% nh trc kia.T l gp vn ca t chc kinh doanh chng khon nc ngoi

trong Cng ty Chng khon lin doanh hoc cng ty qun l qu lin doanh ti a

l 49% vn iu l tng ln so vi mc 30% nh trong Quyt nh 139/1999/Q-TTg.

Vic mua c phn ca nh u t nc ngoi c l s mi cn b khng ch

t l 30% nu nh cn s phn bit gia doanh nghip nc ngoi v doanh

nghip trong nc.

11


12/75

Tuy nhin n nm 2005 vi vic ra i ca Lut Doanh nghip v Lut

u Ts phn bit ny c xa b. Theo tinh thn ca hai o lut ny nh

u t nc ngoi ni chung c i x bnh ng nh nh u t trong nc, c

v quyn u t, gp vn, mua c phn (d cn mt s phn bit nht nh).Quyt nh s 238/2005/Q-TTg v t l tham gia ca bn nc ngoi vo

TTCK Vit Nam ban hnh ngy 29/9/2005, theo cc t chc c nhn ngi nc

ngoi mua bn chng khon trn TTCK c php nm gi ti a 49% tng s c

phiu nim yt; ti a 49% tng s chng ch qu u t nim yt, ng k giao

dch ca mt qu u t chng khon v khng gii hn t l nm gi i vi trai

phiu lu hnh ca mt t chc pht hnh.

Mi y nht l quyt nh 55/2009/Q/TTg quy nh: Nh u t nc

ngoi mua, bn chng khon trn th trng chng khon Vit Nam c nm gi:

i vi c phiu: ti a 49% tng s c phiu ca cng ty c phn i chng.

Trng hp php lut chuyn ngnh c quy nh khc th p dng theo quy

nh ca php lut chuyn ngnh. Trng hp t l s hu bn nc ngoi c

phn loi theo danh mc cc ngnh ngh c th th p dng theo danh mc phn

loi. i vi chng ch qu u t i chng: ti a 49% tng s chng ch qu ut ca mt qu u t chng khon i chng. i vi cng ty u t chng khon

i chng: ti a 49% vn iu l ca mt cng ty u t chng khon i chng.

i vi tri phiu: t chc pht hnh c th quy nh gii hn t l nm gi i vi

tri phiu lu hnh ca t chc pht hnh.

Ring i vi vic nm gi c phn ca cc nh u t nc ngoi trong cc

ngn hng thng mi, Chnh ph c Ngh nh 69/2007/N-CP ngy 20/4/2007

quy nh cc nh u t nc ngoi c nm gi ti a 30% vn iu l.

Tuy nhin ch n khi Chnh ph ban hnh Ngh nh s 139/2007/N-CP

vo ngy 5/9/2007 th quyn ny mi c ghi nhn mt cch c th, r rng. Theo

tt c cc t chc l php nhn, gm c doanh nghip c vn u t nc ngoi,

12


13/75

khng phn bit ni ng k tr s chnh v mi c nhn, khng phn bit quc tch

v ni c tr, u c quyn gp vn, mua c phn vi mc khng hn ch ti cc

doanh nghip, tr mt s trng hp (cng ty c phn nim yt; doanh nghip

ngnh ngh kinh doanh c iu kin do php lut chuyn ngnh quy nh; doanhnghip nh nc c phn ha v doanh nghip kinh doanh dch v p dng theo

Biu cam kt v thng mi dch v vi WTO).

Ngay trong Biu cam kt dch v vi WTO, Vit Nam cng cam kt: Mt

nm sau khi gia nhp, hn ch 30% c phn nc ngoi trong vic mua c phn ca

cc doanh nghip Vit Nam s c bi b, ngoi tr i vi vic gp vn di

hnh thc mau c phn trong cc ngn hng thng mi c phn v cc ngnh

khng cam kt trong biu cam kt ny.

Nh vy t ngy 11/1/2008 (mt nm sau khi gia nhp WTO), thc cht ro

cn ch nm trong ba loi trng hp c bit cn li theo quy nh ca Ngh nh

139/2007/N-CP. Tuy nhin khi Vit Nam thc thi l trnh cam kt vi WTO

nhng lnh vc hn ch ni trn trong tng lai cng s m toang cnh ca cho

u t nc ngoi.

Nh vy vi hng lot nhng quy nh trn, t l s hu ca cc nh u tnc ngoi c nng ln t 20% trong gia on u ln 49% trong giai on

hin nay. Hn ch t l s hu cho nh u t nc ngoi hin nay cng l mt

trong nhng ro cn trong vic qun l lung vn u t gin tip nc ngoi.

2. Quy nh giao dch trn ti khon vn

Nm 2002, NHNN ban hnh quyt nh 998/2002/Q-NHNN ngy

13/9/2002 v qun l ngoi hi i vi vic mua, bn chng khon trong , nhTNN ch c chuyn phn vn u t thuc giao dch vn ra nc ngoi sau 1

nm k t ngy phn vn c chuyn vo ti khon giao dch chng khon

bng VND.

13


14/75

V nm 2004, vi vic ban hnh Quyt nh 1550/2004/Q-NHNN ngy

6/12/2004 v qun l ngoi hi i vi vic mua, bn chng khon ca TNN ti

TTGDCK to thm nhiu iu kin thun li hn cho cc nh u t nc ngoi.

C th, quyt nh ny b rng buc iu kin rt vn ca nh u t ncngoi, trong khi Quyt nh 998/2002/Q-NHNN trc y quy nh i tng ny

ch c chuyn ra nc ngoi phn vn u t (thuc giao dch vn) sau 1 nm k

t ngy phn vn c chuyn vo ti khon giao dch chng khon bng VND.

i vi cc khon thu nhp t u t chng khon (c tc, tri tc, chnh lch

gi...), vic chuyn ra nc ngoi cng thun li hn. C th theo Quyt nh 1550,

nh u t nc ngoi ch cn hon tt cc ngha v v thu vi Nh nc l c

quyn mua ngoi t chuyn ra nc ngoi.

Bn cnh , Quyt nh 1550 cho php nh u t nc ngoi c m ti

khon giao dch chng khon ti cng ty chng khon v cc cng ty ny s m

trch vic kim sot dng tin vo, ra ca nh u t nc ngoi thng qua mt

ngn hng c php kinh doanh ngoi t. Trong khi trc y, Q 998 quy nh:

nh u t nc ngoi mun mua, bn chng khon nim yt phi m ti khon lu

k v ti khon giao dch chng khon ti thnh vin lu k nc ngoi.

Bn cnh Quyt nh 1550/2004 l vic ban hnh Thng t 03/2004/TT-

NHNN ngy 25/5/2004 hng dn v vic qun l ngoi hi i vi vic gp vn,

mua c phn ca nh u t nc ngoi trong cc doanh nghip Vit Nam.Theo

Thng t 03, thc hin gp vn, mua c phn trong cc doanh nghip Vit Nam,

Nh TNN phi m 1 ti khon ti mt NHTM hot ng ti Vit Nam. Mi giao

dch chuyn tin thc hin gp vn, mua, bn c phn, chuyn nhng vn gp,

thu v s dng c tc, li tc c chia, mua ngoi t ti cc ngn hng c phpkinh doanh ngoi hi chuyn ra nc ngoi v cc giao dch khc lin quan n

hot ng gp vn, mua c phn trong cc doanh nghip Vit Nam ca nh TNN

u phi thc hin qua ti khon ny.Theo quy nh ny cc nh TNN bt buc

phi thc hin giao dch bng VND.

14


15/75

V gn y nht l Ngh nh 160/2006/N-CP ngy 28/12/2006 quy nh

chi tit v php lnh ngoi hi quy nh nh sau: nh u t nc ngoi phi m

ti khon vn u t gin tip bng ng Vit Nam ti t chc tn dng c php

thc hin u t gin tip ti Vit Nam. Vn u t bng ngoi t phi bn lyng Vit Nam u t gin tip ti Vit Nam. Mi giao dch lin quan n hot

ng u t gin tip phi thc hin thng qua ti khon vn u t gin tip bng

ng Vit Nam.

3. Chnh sch thu i vi hot ng u t gin tip nc ngoi

thng qua th trng chng khon

T khi s giao dch chng khon thnh ph H Ch Minh ra i, khuyn

khch s pht trin ca th trng chng khon, ngy 27/2/2000 Chnh ph ban

hnh Quyt nh s 39/2000/Q-TTg quy nh tm thi u i thu i vi hot

ng kinh doanh chng khon, trong quy nh:

Thu gi tr gia tng

Tm thi khng thu thu GTGT i vi cc hot ng kinh doanh chng

khon trong thi gian 3 nm k t nm 2000 n ht nm 2002.

Thu thu nhp doanh nghip

i vi cng ty chng khon v cng ty qun l qu u i v thu thu nhp

doanh nghip theo quy nh hin hnh cn c u i thm: min thu mt nm v

gim 50% s thu thu nhp doanh nghip 2 nm tip theo.

i vi cc t chc pht hnh c chng khon c nim yt c gim

50% thu thu nhp doanh nghip phi np trong hai nm tip theo k t khi nim

yt chng khon ln u ti Trung tm giao dch chng khon.

Thu thu nhp cc nhn

15


16/75

Cc c nhn u t chng khon c min thu thu nhp i vi ngi c

thu nhp cao cho phn thu nhp t c tc, li tri phiu, chnh lch mua bn chng

khon.

Thc hin quy nh trn, B ti chnh c Thng t s 74/2000/TT-BTCngy 19/7/2000 hng dn thi hnh Quyt nh s 39/2000/Q-TTg ngy

27/3/2000 ca th tng Chnh ph quy nh tm thi u i v thu i vi cc

hot ng kinh doanh chng khon.

Sau , B Ti chnh ban hnh Thng t s 72/2006/TT-BTC sa i, b

sung Thng t s 100/2004/TT-BTC ngy 20-10-2004 hng dn v thu gi tr gia

tng (VAT) v thu thu nhp doanh nghip (TNDN) i vi lnh vc chng khon

(CK).

Thu thu nhp doanh nghip

Cng ty chng khon v cng ty qun l qu u t chng khon c p

dng mc thu sut thu thu nhp doanh nghip l 20% trong thi hn 10 nm, k

t khi khai trng hot ng kinh doanh. Ht thi hn hng thu sut 20%, cng

ty phi chuyn sang np thu thu nhp doanh nghip theo mc thu sut 28%.

Trng hp cng ty i vo hot ng kinh doanh v thc hin k khai

np thu thu nhp doanh nghip theo thu sut 32% (i vi doanh nghip hot

ng theo Lut khuyn khch u t trong nc) hoc theo thu sut 25% (i vi

doanh nghip hot ng theo Lut u t nc ngoi ti Vit Nam) th k t nm ti

chnh 2004 c chuyn sang p dng thu sut 20% cho khong thi gian cn li.

Khong thi gian cn li bng (=) thi gian c p dng thu sut 20% tr i (-)

thi gian hot ng.

Cng ty chng khon v cng ty qun l qu u t chng khon mi thnh

lp c min thu thu nhp doanh nghip 2 nm, k t khi c thu nhp chu thu

v gim 50% s thu phi np trong 3 nm tip theo.

16


17/75

Cc t chc khc bao gm cc qu u t nc ngoi, t chc nc ngoi

c thnh lp theo php lut nc ngoi, khng c t cch php nhn ti Vit Nam

nhng c m ti khon u t chng khon ti Vit Nam, cc t chc thnh lp v

hot ng theo php lut Vit Nam (tr cng ty chng khon, cng ty qun l quv cc t chc nu ti tit 2.1, im 2, mc III Thng t s 100/2004/TT-BTC) thc

hin np thu thu nhp doanh nghip theo phng thc khon nh sau:

i vi chuyn nhng chng khon (c phiu, chng ch qu u t, tri

phiu, tr tri phiu thuc din min thu), s thu phi np c xc nh bng

0,1% tng gi tr chng khon bn ra ti thi im chuyn nhng.

i vi li tri phiu (tr tri phiu thuc din min thu), s thu phi np

c xc nh bng 0,1% tng gi tr tri phiu (bao gm mnh gi ghi trn tri

phiu v s li c nhn) ti thi im nhn li.

Phn li tc t u t vo c phiu, chng ch qu u t chu thu thu

nhp doanh nghip th khng phi chu thu thu nhp doanh nghip.

Qu u t chng khon khng thuc i tng np thu thu nhp doanh

nghip

Thu thu nhp c nhn

C nhn trong nc v nc ngoi u t chng khon ti Vit Nam tm

thi cha phi np thu thu nhp i vi khon thu nhp t c tc, li tri phiu,

chnh lch mua bn chng khon v cc khon thu nhp khc t u t chng

khon theo quy nh hin hnh.

V gn y nht T 1/1/2010, c nhn c thu nhp t kinh doanh chng

khon s phi ng thu TNCN. Nh vy, khong 730 nghn ti khon ca cc nh

u t chng khon ng k ti cc cng ty chng khon s phi np thm mt

khon thu thu nhp c nhn vi 2 phng n m Tng cc thu a ra.

Mt l, c nhn chuyn nhng chng khon ng k np thu theo biu thu ton

phn vi thu sut l 20%. Vic p dng thu sut 20% phi tnh trn tng cc loi

17


18/75

chng khon ang giao dch trong nm Dng lch. C nhn chuyn nhng chng

khon ng k np thu sut 20% vn phi tm np theo thu sut 0,1% trn gi

chng khon chuyn nhng tng ln. Hai l trng hp c nhn chuyn nhng

chng khon khng ng k np thu theo biu thu ton phn vi thu sut 20% thp dng thu sut 0,1% trn gi chuyn nhng chng khon tng ln.

i vi thu chuyn li nhun ra nc ngoi th theo Lut u t nc ngoi

ti Vit Nam, cc t chc c nhn tham gia u t chng khon trn th trng

chng khon Vit Nam phi np thu chuyn li nhun ra nc ngoi 5% trn s

thu nhp chuyn ra nc ngoi.

n nm 2004, Nh nc ban hnh Thng t s 26/2004/TT-BTC hng

dn thc hin quy nh v thu chuyn li nhun ra nc ngoi v hon thu TNDN

ti u t vi cc nh u t nc ngoi. Theo Thng t ny, t ngy 1/1/2004, cc

khon thu nhp hp php m t chc kinh t hoc c nhn nc ngoi thu c do

tham gia u t vn di bt k hnh thc no theo quy nh ca Lut u t nc

ngoi ti Vit Nam, k c c nhn l ngi Vit Nam nh c nc ngoi u t

v nc v ngi nc ngoi thng tr Vit Nam theo Lut khuyn khch u

t trong nc, khi chuyn ra khi lnh th Vit Nam hoc gi li ngoi Vit Nam

khng phi np thu chuyn li nhun ra nc ngoi.

4. Hng dn hot ng ca nh u t nc ngoi trn th trng

chng khon

Ngy 24/12/2008, B Ti chnh k ban hnh Quyt nh 121/2008/Q-BTC

ban hnh Quy ch hot ng ca nh u t nc ngoi trn th trng chng khon

Vit Nam. Theo , Quy ch ny ln u tin hng dn hot ng u t ca tt c

cc t chc c nhn nc ngoi; hot ng cung cp dch v chng khon, hot

ng ca chi nhnh, vn phng i din ca t chc nc ngoi trn th trng

chng khon Vit Nam. Theo Quy ch ny cc nh u t trn th trng chng

khon Vit Nam di cc hnh thc trc tip mua chng khon v u t thng qua

vic y thc qun l vn u t cho cng ty qun l qy. Cc nh u t nc ngoi

18


19/75

phi ng k m s giao dch chng khon vi UBCKNN hoc trung tm lu k

chng khon thng qua thnh vin lu k. Theo Quy ch, mi nh u t nc

ngoi ch c m mt ti khon vn u t gin tip bng ng Vit Nam ti mt

t chc tn dng c php hot ng kinh doanh ngoi hi thc hin hot ngu t gin tip ti Vit Nam. Mi giao dch chuyn tin thc hin gp vn,

mua, bn c phn, c phiu, tri phiu, chng ch qu, chuyn nhng vn gp

trong cc hot ng u t, cc thanh ton khc lin quan n hot ng u t

chng khon ca nh u t nc ngoi; nhn v s dng c tc, li tc c chia,

mua ngoi t ti cc t chc tn dng c php kinh doanh ngoi hi ti Vit Nam

chuyn ra nc ngoi v cc giao dch khc c lin quan u phi thc hin

thng qua ti khon ny. Mi nh u t nc ngoi cng ch c php m mt tikhon lu k chng khon v mi bt ton thanh ton u phi c thc hin

thng qua ti khon ny.

Vi cc vn phng i din ca t chc ti chnh nc ngoi ti Vit nam,

h ch c m ti khon chuyn chi bng ngoi t hoc bng ng Vit nam c

gc ngoi t ti t chc tn dng c php kinh doanh ngoi hi ti Vit Nam v

ch c s dng ti khon ny vo hot ng ca vn phng i din.

Cc nhn vin lm vic ti vn phng i din khng trc tip thc hin, hay

thay mt cho t chc nc ngoi tham gia iu hnh, qun l cc cng ty, qun l

cc d n hp tc, thc hin cc hp ng tha thun k kt gia t chc nc

ngoi vi i tc Vit Nam, thc hin cc hp ng giao dch ti sn, khng c

thay mt cho nh u t nc ngoi thc hin cc hot ng kinh doanh chng

khon ti Vit Nam v phi bo co hot ng nh k hng thng, qu, nm cho

UBCKNN.Nh u t nc ngoi thc hin cc hot ng, giao dch u t thng qua

hnh thc y quyn qua cc vn phng i din, nhn vin lm vic ti cc vn

phng i din phi chm dt vic y quyn. Vn phng i din c nhn y

quyn t lnh ca cng ty m v phi thc hin ch bo co cho UBCKNN.

19


20/75

II. Thc trng huy ng vn FPI ca Vit Nam

1. Thc trng huy ng vn FPI ca Vit Nam t th trng trong

nc

1.1. Thc trng huy ng vn FPI qua cc qu u t1.1.1. Phn loi cc nh u t Vit Nam

Nhng cng ty qun l qu nc ngoi vi nh hng ch u t lu

di ti Vit Nam th u thnh lp cc Vn phng ti Vit Nam, t i huy ng

vn ti cc trung tm ti chnh quc t di hnh thc thnh lp qu ng, qu m

(hn ch chc nng). Thuc thnh phn ny l cc t chc nh MeKong capital,

Vina capital, Dragon Capital

Dng vn t cc nh ch ny l di hn, thng thng mt qu c thi hn

hot ng t 7 - 10 nm. Phng chm hot ng ca cc t chc ny thng l

u t di hn v u t gi tr, t c cc hot ng u c lt sng, bi v h phi

mt rt nhiu thi gian cng sc xy dng mt danh mc u t. Hn na,

nhng quyt nh u t, mua bn chng khon thng thng qua Hi ng u t,

Hi ng qun tr v Ban i din qu... nn u t theo kiu lt sng l kh xy

ra. Tuy nhin, cc t chc ny cng sn sng ti cu trc danh mc u t khi cm

thy rng nm gi loi c phiu no v mt lu di l khng chc chn hoc cn

phi phn b ngun vn phn tn ri ro v u t vo nhng c phiu khc c li

hn.

Hot ng ti c cu danh mc u t ca cc t chc ny khng phi l

ng thi rt vn v nc, mc d h c th chuyn tin thoi vn sang ngoi t

mnh trong mt khong thi gian no .

Ngun vn FPI t cc nh ch ny thng l di hn v n nh, d nhin

tr mt s trng hp qu phi gii th thanh l trc thi hn, ngun vn ny gip

cho TTCK n nh nn hu ht cc quc gia trn th gii c TTCK pht trin u

trn trng v khuyn khch thu ht dng vn ny. Khuyn khch y l cho php

cc cng ty qun l qu nc ngoi v qu u t c thnh lp theo php lut

20


21/75

trong nc v coi nhng thnh phn ny l nh u t trong nc, tuy nhin nc ta

cha c chnh sch ny, VAFI tng khuyn ngh y ban Chng khon Nh nc

& B Ti chnh chnh sch trn nhng cho n nay vn ny vn cn ang c

nghin cu.Cc t chc ti chnh, chng khon nc ngoi cha m vn phng

u t ti Vit Nam nhng m ti khon giao dch chng khon. Nhn

chung cc t chc ny u c chng trnh nghin cu v Vit Nam. Mt s t

chc thuc i tng ny c nhng chng trnh u t vo Vit Nam nhng

cha nhiu. Mt s t chc lp vn phng ti Vit Nam u t khi c iu

kin, ngun vn u t ny thng c chuyn dch t cng ty m, dng vn ny

mang tnh ngn hn hn so vi trn .Hot ng u thc u t t cc nh ch ti chnh ton cu. Cc tp

on ti chnh ton cu c b phn qun l danh mc u t ti nhng chi nhnh

ca tp on khp ni trn th gii, thng thng tp trung ti cc quc gia giu

c.

Cc nh u t thng qua cc nh ch ny th c th d dng u t vo mt

TTCK no vo bt k thi im no m khng phi mt thi gian m ti khon,

mt thi gian nghin cu doanh nghip... (khc vi hnh thc m trc tip tikhon). Mi hot ng giao dch, thanh ton, nghin cu danh mc u t u

thng qua cc nh ch ny.

Vai tr ca cc nh ch ti chnh ln l rt quan trng cho hot ng u thc

u t: cung cp kp thi v y cc tin tc kinh t ti chnh ca nc s ti, xy

dng c mt danh mc u t tt cho nh u t ca mnh, nu danh mc khng

hon thin th nh hng ti kt qu u t, cc t chc ti chnh ton cu cng

ng vai tr rt quan trng trong vic t vn cho cc nh u t quc t u t vo

mt TTCK no .

Dng vn FPI t cc nh u t chin lc (cng ngnh ngh vi doanh

nghip s ti). nhiu nc, ngi ta coi y l dng vn trc tip. Nhn chung cc

21


22/75

nh u t chin lc nc ngoi thng quan tm ti nhng doanh nghip ln

thuc ngnh bu chnh vin thng, ngn hng bo him, thc phm...

C mt s hn ch trong thu ht nh u t chin lc nh t l s hu, t l

c phn nh nc. khc phc nhng hn ch trn th thc t c nhiu nh u tchin lc nc ngoi thc hin vic hp tc vi cng ty trong nc thng qua vic

thnh lp cng ty lin doanh..

1.1.1. Thc trng u t ca cc qu u t

Khi Vit Nam thc hin cng cuc i mi v m ca ra bn ngoi v nht l khi

ban hnh Lut u t nc ngoi th u t gin tip nc ngoi xut hin ti Vit

Nam. y c coi l ln sng FPI th nht vo Vit Nam.

Giai on t 1988 n 2000: l thi k m u cho dng vn FPI vo Vit Nam,hot ng u t gin tip ca cc nh u t nc ngoi (NTNN) mc rt khim

tn, ch yu l thng qua cc qu u t. Giai on ny ch c khong 70 cng ty c phn

ca Vit Nam c vn u t gin tip vi tng s vn khong 200 triu USD. Trong giai

on ny, Vit Nam c by qu u t nc ngoi c thnh lp vi tng s vn

c huy ng khong 400 triu USD. Cc qu ny u do cng ty qun l qu nc

ngoi qun l v nhng lnh vc c quan tm l bt ng sn, dch v ti chnh, du lch,

sn xut xi mng v thp. C th nh sau:

Thng 10 nm 1991: Vietnam Fund. Tng s vn l 75 triu USD, dng qu ng.

Theo c cu ngnh, phn u t chim t trng ln nht l bt ng sn 24,8%, tip l

ch bin nng nghip 17,1%, cng nghip chim 15%, dch v ti chnh chim 14,1% v

du lch 7,9 %. Nhn chung th danh mc u t ca qu l tng i a dng, dn tri

nhiu lnh vc khc nhau. Song t l gia cc khon u t trong cng mt danh mc li

khng cn i. V d trong khon mc u t nng nghip th c ti 16% u t vo cng

ty ng Anglo,

Thng 06 nm 1992: Vietnam Keppel Fund (The Vietnam Investment Fund Ltd.)

Tng s vn 12,5 triu USD, dng qu ng.

Thng 08 nm 1993: Beta Vietnam Fund Tng s vn 68,3 triu USD, dng qu

ng. Qu c qun l bi cng ty Indochina Asset Management vi ngn hng gim st

22


23/75

l ngn hng Bermuda. Mc tiu ca qu tng trng vn nn i tng s l cc cng ty

m qu c th m rng nh hng. C th l cc d n u t c gi tr t 1-5 triu USD

vo c phiu ca cc cng ty nc ngoi qun l, khng u t vo cc cng trnh ang

hnh thnh hoc cc cng ty trong nc. Khi u t th ngi qun l qu ch trng n50% l i ng qun l, 35% hiu qu ca kinh doanh ca doanh nghip v 15% l vo

kh nng ti chnh. Qu c khong 18 danh mc u t ti cc cng ty Vit Nam, chim

57% tng ti sn ca qu, 13,4% u t vo cc khon n ca Vit Nam, s cn li u t

vo ti khon vng lai. Lnh vc ch yu ca qu l khch sn chim 19,6%, gii tr 7,7%,

Thng 07 nm 1994: Vietnam Frontier Fund Tng s vn 27,5 triu USD, dng

qu ng. Cng ty qun l qu l Frontier Fund Management v ngn hng gim st lCity Bank. Mc tiu ca qu l tng trng vn thng qua u t cc cng ty ty nim yt

hoc cha nim yt hot ng Vit Nam. C th cng nh Beta Vietnam Fund, qu cng

tp trung vo cc d n u t t 1-5 triu USD vo cc doanh nghip c vn u t nc

ngoi v cc cng ty lin doanh c ngi nc ngoi qun l, u tin cc cng ty c

ngun thu ngoi t mnh. Ngoi ra qu cng u t vo cc d n mi trng v cc d n

i hi phi c thi gian thu hi vn vi phng chm l qun l v pht trin cc d n

u t hn l tm kim cc d n mi. Qu dnh 50% u t vo 9 cng ty Vit Nam,14% u t vo cc qu cho vay trn th trng mi ni, lnh vc u t ln nht l xy

dng chim 20% ti sn rng

Thng 07 nm 1995: Vietnam Enterprise Investment Limited Tng s vn 35 triu

USD, dng qu ng. y l qu hot ng hiu qu nht trong s cc qu u t ti Vit

nam do cng ty Enterprise Investment Management qun l, thuc qun l ca Dragon

capital, mc tiu l cp vn pht trin cho cc cng ty ln ca Vit Nam chnh v th qu

cn c gi vi ci tn Qu tin pht hnh. i tng ca qu l cc cng ty Vit nam c

th c nim yt to an ton cao v t c tng trng di hn. Mi d n u t

ca qu t 0,5-2 triu USD. Yu t quyt nh u t ca qu l t l hon vn ni b IRR

l t 25- 30%, chin lc pht trin trong 3-5 nm v t l chia c tc l 10%. Khc vi

Beta Vietnam fund qu khng c nh kim sot cng ty, trn 50% ti sn qu u t

23


24/75

vo cng ty Vit Nam, ti tr cho hot ng qun l ca Vit Nam. Lnh vc trng tm ca

qu l ti chnh chim 37% tip l cc ngnh sn xut nh xi mng 10%, thp 5,9%,...

ng thi qu cng quan tm n mt s lnh vc khc nh bt ng sn, du lch,...

Thng 09 nm 1994: Templeton Vietnam Opportunities Fund. Tng s vn 117triu USD, dng qu ng

Thng 10 nm 1994: Lazard Vietnam Fund. Tng s vn 58,5 triu USD, dng qu

ng.

Bng 1: Danh sch qu v cng ty qun l qu

(trc thng 7/1995)

Cng ty qun l qu QuNmthnh

lp

Quy m(triu

USD)

Tnh trng hin

nay1. Vietnam Fund

Management Co.Ltd.

Vienam Fund T10/91 75 Chm dt hot

ng nm 20012. The Vietnam

Investment Fund Ltd.

Vietnam Keppel

Fund

T6/92 12.5 Thu hp quy m

cn 5 triu USD3. Indochina Asset

Management

Beta Vietnam Fund T8/93 68.3 Thu hp quy m

cn 7 triu USD4. Frontier Fund

Management

Vietnam Frontier

Fund

T7/94 27.5 Chm dt hot

ng nm 20045. Templeton Investment

Management Pte.Ltd.

Templeton Vietnam

Opportunities Fund

T7/94 117 Chm dt nm

1997 v tr thnh

Asian Fund6. Vietnam Vest Ltd Lazard Vietnam

Fund

T10/94 58.5 Chm dt hot

ng nm 19977. Dragon Capital Ltd. Vietnam Enterprise

Investment Limited

T7/95 35 ang hot ng

Ngun: y ban Chng khon Nh nc (1995)

Thi k khng hong v hu khng hong ti chnh - tin t chu (1998-

2000) khin cc dng vn u t trc tip v gin tip nc ngoi vo chu b

24


25/75

chng li v Vit Nam cng chu nh hng chung ca xu hng ny. Trong s by

qu u t k trn c bn qu rt khi Vit Nam, hai qu thu hp trn 90% quy m

qu, ch cn duy nht qu Vietnam Enterprise Investment Fund c thnh lp

thng 7-1995 vi quy m vn 35 triu USD (nh nht trong s by qu) l cn hotng cho n nay. Nguyn nhn ch yu ca tnh trng ny l do thiu th trng

u t, bi sut t nm 1992-1998, c nc ch c 38 doanh nghip t nhn c

thnh lp v 128 doanh nghip nh nc c c phn ha. Sut thi gian ny, hot

ng FPI Vit Nam ht sc m nht.

Nhng kh khn m cc qu u t lun gp phi Vit Nam l mi trng

kinh t khng n nh, hnh lang php l khng theo kp s pht trin ca th trng

v cn hn ch s u t nc ngoi, s pht trin ca cc th trng mi ni khc

hp dn cc nh u t sau thi gian Vit Nam m khng c hiu qu cao, hot

ng ca TTCK cha thc s si ng vi tm l tham gia ch vay tr ngn hn

hoc cn e ngi tnh hnh khng n nh ca TTCK, chnh sch thu ht u t tuy

c s m ca song vn cn e d hn ch, nhn s cng l yu t lin quan khin

vic gia nhp vo th trng Vit Nam vi ro cn v vn ho cng nh tnh chuyn

nghip ca mi trng lm vic.

Giai on t 2001 n 2007: l thi k phc hi tr li v tng trng mnh

ca dng vn FPI vo Vit Nam. Sau 4 nm khng hong ti chnh tin t Chu ,

ln sng FPI th hai c khi ng li vo thng 4/2002 vi s xut hin ca

qu Mekong Enterprise Fund.Xu hng tng cng ci thin mi trng u t,

pht trin cc nh ch th trng ti chnh, trong c lp sn giao dch chng

khon thnh ph H Ch Minh thng 7-2000 v sn giao dch chng khon H

Ni thng 3-2005, c bit l ch trng v quyt tm ca Chnh ph y mnh c

phn ha, to hng ha cho TTCK pht trin gip khi thng lung vn FPI

nc ngoi. Ti cui nm 2006, c n 4.673 doanh nghip nh nc c ti

c cu, trong c 3.298 doanh nghip c c phn ha. Tuy a s l nhng cng

ty c quy m trung bnh v nh nhng cng bc u gp phn to s a dng cho

25


26/75

TTCK. Khi cc doanh nghip t nhn rt nng ng v pht trin mnh m, ang

tr thnh mt b phn quan trng ca nn kinh t v cng l ngun cung c cht

lng ca TTCK. Bn cnh , cc quy nh ca Chnh ph v t l nm gi ca

cc nh u t nc ngoi vo Vit Nam c sa i lin tc, theo trc nm2003, cc nh u t nc ngoi ch c nm gi 20% c phiu ang lu hnh ca

mt t chc pht hnh th vo nm 2003, s c phiu m cc nh u t nc ngoi

c th nm gi c tng ln 30% (theo Quyt nh s 146/2003/Q-TTg ca Th

tng Chnh ph), ngang bng vi mc c phn m nh u t nc ngoi c th

nm gi theo cc quy nh v c phn ha doanh nghip Nh nc. Ngoi ta mc

gp vn ca ngi nc ngoi trong cng ty chng khon lin doanh hoc qu qun

l u t lin doanh c nng ln mc 49%.Tnh n thng 6-2006, c nc c 19 Qu u t nc ngoi vi tng

vn 1,9 t USD ang hot ng Vit Nam. Tng cng n thi im ny FPI m

Vit Nam thu ht c bng khong 2-3% so vi tng vn FDI thu ht c

trong cng thi k (so vi t l trung bnh 30-40% ca cc nc khu vc th y l

t l khim tn).

n thng 7/2007, 23 qu u t nc ngoi vi tng vn khong 2,2 t

USD i vo hot ng. Lng vn ny khng phi l nhiu nu so vi nhu cu 140t USD u t pht trin kinh t 5 nm giai on 2006 2010 nhng y l minh

chng cho thy TTCK ang tr thnh knh dn vn TNN quan trng ca Vit

Nam. Ngun FPI mi vo t vi nm nay, c bit l t u nm 2007 c t 5,6

t USD, cao gp 4,3 ln nm trc. Cui nm 2007, xut hin tnh trng lng USD

t vo TTCK do vic quy nh ch c u t bng ng Vit Nam, khin cc

ngn hng phi lin tc mua vo gy nhng sc p khng nh cho xut khu v lm

pht c bit khi chun b c nhng cuc IPO ln trong cc lnh vc c coi l hot

nh ngn hng, du kh Trong 9 t USD th c ti 6 t l t hot ng u t FPI

(ch yu l tp trung vo th trng tri phiu chim ti 60-70%), vic ngun vn

t vo trong khi hiu qu ng vn thp s gy ra tnh trng bong bng rt d gy ra

c sc cho th trng (h s ICOR 2006 l 5,1; nm 2007 l 5). Song vic ngun

26


27/75

vn di do gip n nh t gi, tng d tr, ci thin cn cn thanh ton v tc

ng mnh ti TTCK.

Mt khc n cng to ra mt p lc v hnh bi c l thuyt ln thc t u

chng minh rng chng c nc no va tng t do ha lung vn, va n nhc t gi trong khi vn gi c chnh sch tin t c lp.

D vy y cng c coi l giai on n tng ca ngun vn FPI v h

qu tch cc ca n gip th trng ti chnh ni chung v h thng Ngn hng Vit

Nam ni ring pht trin mt cch ton din hn.

Giai on t 2008 n nay: y l giai on kh khn vi cuc khng

hong ti chnh ph Wall, n lan rng v nh hng trn phm vi ton cu v d

nhin Vit Nam khng phi l mt ngoi l. Sau thi gian pht trin qu nngTTCK Vit Nam bt u c du hiu suy gim song iu ng ni y s suy

gim su ca ch s TTCK ti 70% trong nm 2008.Nh u t nc ngoi bt u

rt vn khi Vit Nam bng vic bn tri phiu Chnh ph chuyn ngoi t v nc.

Thng k ca T nghin cu ca BIDV cho thy, ch trong thng 9 v

11/2008, khi u t nc ngoi bn rng 0,7 t USD tri phiu Chnh ph v

100 triu USD c phiu cc loi. Cn theo s liu ca Thng c Ngn hng Nh

nc th trong nm 2008 cc nh u t nc ngoi rt 587 triu USD cn trongnm 2009 l khong 500 triu USD, trong ni bt ln l hai hin tng thoi vn

ca cc nh u t Qu Vietnam Enterprise Investments Limited (VEIL), do

Dragon Capital qun l v ca Qu u t Indochina Capital mt trong nhng qu

u tin nim yt ti TTCK London cng nh hng khng nh n TTCK (y l

mt trong s cc cc nh u t chin lc ph bin cc nc pht trin song

chu c th cc nh u t cm nhn c s qu nng ca TTCK cc nc ang

pht trin).

Cc t pht hnh trn th trng tri phiu bng ngoi t kh m m. t

pht hnh th nht vo thng 3/2009, 3 ln u thu ch huy ng c 230,11 triu

USD trong tng s 300 triu USD c a ra mi thu. t 2 vo thng 8/2009,

tri phiu ngoi t k hn di s lng b thu rt t. Trong , c 3 phin ch huy

27


28/75

ng c 100 triu USD/100 triu USD tri phiu cho bn k hn 1 nm; 47 triu

USD/100 triu USD tri phiu k hn 2 nm; v 10 triu USD/50 triu USD tri

phiu k hn 3 nm. t pht hnh th 3, v th 4 vo ngy 29/12/2009, kt qu ch

huy ng c 73 triu USD trong tng s 200 triu USD gi tr tri phiu gi thu,t 36,5%.

Song vi nhng chnh sch kch cu hp l ngun vn FPI vo Vit Nam

trong nm 2010 c nhiu khi sc c th thng 6/2010 mc thng d rng FPI

vo Vit Nam l 1,8 t la (nm 2009 ch t 0,1 t USD), trong 1 t do

vic pht hnh tri phiu ra th trng quc t. Loi tr tri phiu chnh ph th tnh

c th trng OCT cc nh u t nc ngoi vn mua rng trn TTCK 800 triu

USD. y l mt du hiu tt cho thy Vit Nam ang dn thot khi khng hongv cc nh u t c li nim tin vo nn kinh t Vit Nam.

1.1.2. Mt s cng ty qun l qu ch yu

Dragon Capital

Dragon Capital lp Qu Vietnam Enterprise Investment Limited (VEIL)

nm 1995. y l qu u t nc ngoi ln nht ti Vit Nam vi tng ti sn hin

nay c tnh khong 1 t USD.

Nm 2003, Dragon Capital lin doanh vi Sacombank thnh lp

VietFund Mangagement (VFM), cng ty qun l qu u tin ti Vit Nam. Hin

VFM ang qun l Qu u t chng khon Vit Nam (VF1).

Cui nm 2004, Dragon Capital li thnh lp qu th hai ti Vit Nam l

Vietnam Growth Fund Limited (VGF) hin c tng vn 500 triu USD.

Nm 2005, Dragon lp thm qu Vietnam Dragon Fund Limited (VDF) c

ti sn hin ti l 340 triu USD. Qu u t mi nht ca hng ny l Vietnam

Resource Investment (Holdings) Limited (VRI). y l qu u tin u t vo cc

cng ty kinh doanh v ti nguyn thin nhin.

Thng 9 nm 2007, Dragon Capital gii thiu mt ch s chng khon

ring ca mnh, ch s Dragon Capital VN30 Index (DC VN30 Index), o lng cc

thay i trn c 3 sn giao dch TP.HCM, H Ni v th trng OTC.

28


29/75

VinaCapital

Cng ty Qun l Qu VinaCapital bt u hot ng ti Vit Nam t thng

11/2003 vi vic ra i qu u t t nhn Vietnam Opportunity Fund (VOF) s

vn l 171 triu la M vi hng u t chnh l c phiu OTC v a c.T gia nm 2006, Cng ty Qun l qu VinaCapital khai trng Qu bt

ng sn VinaLand, qu ln ti 65 triu la M.

Ngy 5/7/2007, Vina Captial chnh thc a Qu C s h tng Vit

Nam (Vietnam Infrastructure Limited VIL) ln nim yt trn sn chng khon th

cp London (Alternative Investment Market AIM). S kin ny nng s qu

u t m Vina Capital m ti Vit Nam ln thnh bn qu vi tng s FPI thu

ht vo Vit Nam ln ti 1,8 t USD.VinaCapital cng ang y mnh u t vo cc cng ty cng ngh. Cng ty

qun l qu ny lin doanh vi Tp on Draper Fisher Jurveton - tp on u

t mo him vi tng vn u t trn 3,5 t USD lp qu u t DFJ

VinaCapital vi tng s vn u t ban u l 50 triu USD.

Mekong Capital

Mekong Capital l cng ty qun l qu u t tp trung vo Vit Nam do cc

c nhn c kinh nghim v mng qun l u t c Vit Nam v quc t thnh lpnm 2001.

Cng ty thnh lp Qu u t Mekong Enterprise Fund u (tng vn u t

18,5 triu USD). Mekong Capital chn nhng cng ty thuc khu vc t nhn cc

a phng vi quy m nh lm i tc.

n nay, qu u t ht vo 10 cng ty Vit Nam nh Cng ty Xy dng

v Kin trc AA, Cng ty tin hc Lc Vit, Cng ty nha Tn i Hng, Cng ty

g c Thnh.

Ngy 5/6/2006, cng ty chnh thc khai trng qu u t c phn th

hai (Mekong Enterprise Fund II) ti TP.HCM. Qu c tng vn 50 triu USD, tp

trung u t vo cc cng ty t nhn Vit Nam phc v cho th trng trong nc,

29


30/75

hot ng trong cc lnh vc sn xut, phn phi v qung b thng hiu (vn u

t trung bnh cho mi d n l 3 triu USD).

Indochina Capital

Indochina Capital hot ng Vit Nam 15 nm tin hnh u t 1 tUSD vo cc d n a c, trong tiu biu l cc d n nh Khch sn Furama

( Nng), Saigon Center (Tp.HCM), 63 L Thi T (H Ni)... v nhiu d n a

c khc do cng ty u t chnh; v gp vn chung vi mt cng ty khc u t d

n khu du lch Nam Hi ( Nng).

u t khong 50 triu USD vo TTCK. Nm 2006, Indochina Capital cng

thnh lp hai qu, mt a c vi 42 triu la M v mt qu chng khon vi

50 triu la M. phc v cho mc tiu lu di trn th trng Vit Nam, Indochina Capital

thnh lp Qu Indochina Capital Holding Limited v thc hin t pht hnh v

nim yt trn TTCK London vi quy m ban u l 500 triu USD (3/2007). S

kin ny ngay lp tc thu ht s quan tm ca nh u t nc ngoi v trong

t pht hnh ln u Indochina Capital Vietnam Holding Limited d nh thu ht

khong 300-350 triu USD nhng nhn c s quan tm rt ln ca cc nh

u t v t c con s 500 triu USD.

1.1.3. Mt s qu u t ch yu

Prudential

Qu u t Prudential (PRUBF1) do Cng ty Qun l Qu u t Prudential

Vit Nam thnh lp nm 2006 c xem l qu u t ln nht vi quy m qu vo

khong 500 triu USD.

Tuy nhin, 65% vn ca qu ny dnh u t vo tri phiu Chnh ph,

ch c khong 35% cn li tng ng vi khong 175 triu USD l dnh u t

vo ti sn vn v TTCK.

Theo nh gi ca cc chuyn gia ti chnh, Qu u t ny rt ph hp vi

cc nh u t c kh nng chp nhn ri ro trung bnh, thi gian u t t trung

30


31/75

bnh n di hn v mong mun c thu nhp nh k cng trin vng nng cao gi

tr vn u t.

Vietnam Enterprise Investment Fund (VEIL)

VEIL l qu u t nc ngoi duy nht c thi gian hot ng lu nht tiVit Nam. Qu c thnh lp vo thng 7-1995 vi tng s vn huy ng ban u

l 35 triu USD, v trong hn 10 nm hot ng VEIL vt qua khng hong

kinh t khu vc v nng s vn huy ng ln n hn 109 triu USD. Hin nay,

VEIL l qu ng th hai ti Vit Nam v mt quy m vn huy ng nhng li

ng u v lng vn ha th trng.

VEIL u tin u t vo 5 ngnh chnh l ti chnh ngn hng, c s h tng,

bu chnh - vin thng, du lch, khai thc khong sn v hng tiu dng. VEIL tptrung u t vo doanh nghip c quy m vn t 2 - 3 triu USD tr ln v c bit

khng u t vo cc cng ty c qun l bi gia nh.

Trong nm 2005, VEIL c xem l qu c kt qu hot ng tt nht ti

Vit Nam khi gi tr ti sn rng trn mt c phiu qu tng 37,1% so vi cc nm

trc v gi ca mt n v qu VEIL c giao dch cao hn gn 11% gi tr ti

sn rng.

Vietnam Growth Fund (VGF)Qu VGF cng c qun l bi Dragon Capital v thnh lp vo thng 10-

2004 vi s vn huy ng ban u l 60 triu USD, ch sau hn mt nm hot ng

quy m vn ca qu tng 66,7% t 100 triu USD.

Mc tiu u t ca VGF l nhm vo nhng cng ty c tc tng trng

nhanh v thuc nhng ngnh u t nh VEIL. VGF c bit khng u t vo th

trng bt ng sn. Gi tr ti sn rng trn mt c phiu qu v gi giao dch ca

VGF vo cui nm 2006 tng 15% v 17,6% so vi nm trc.

Vietnam Dragon Fund (VDF)

Dragon Capital cho bit mi va thnh lp Qu VDF vo u nm 2006 vi

s vn u t ban u l 35 triu USD. Qu VDF c huy ng vn bi cc nh

u t Nht Bn. Mc tiu u t ca VDF tng t nh VEIL l u tin u t

31


32/75

vo 5 ngnh chnh l ti chnh - ngn hng, c s h tng, bu chnh - vin thng,

du lch, khai thc khong sn v hng tiu dng.

Trong 9 thng u nm 2006, VDF thc hin 30 khong u t vo cc

cng ty nim yt v khng nim yt hot ng ch yu Vit Nam. Tng gi tr tisn rng tnh n cui thng 9-2006 t hn 169 triu USD tng gn 22,5% so vi

thng 12-2005.

Vietnam Opportunity Fund (VOF)

VOF ca Vinacapital bt u hot ng ti Vit Nam t thng 9-2003, n

thng 9-2006 c quy m tng vn huy ng 171 triu USD c tp trung u t

vo nhng ngnh c tc tng trng nhanh nh dch v ti chnh, hng tiu

dng, bn l, bt ng sn, du lch, c s h tng v ngnh cng ngh.Gi tr chng ch qu lun c giao dch cao hn gi tr ti sn rng trn

mt c phiu qu khong 20 25% v thm ch t n nh im 44,6%.

Gi tr ti sn rng trn mt c phiu qu vo u nm 2006 t 1,6 USD,

tng 39,1% so vi cng k nm trc.

PXP Vietnam Fund

Thnh lp sau VOF chng 3 thng, PXP Vit Nam ch tp trung u t vo

nhng cng ty nim yt hoc chun b nim yt ti TTCK Vit Nam. Qu PXPu t di hn vo nhng cng ty Vit Nam hoc c vn u t nc ngoi nhng

lng vn ha mi cng ty phi t ti thiu 5 triu USD hay c ch s gi trn

thu nhp (P/E) ca cng ty phi tng ng vi P/E th trng.

Sau 2 nm hot ng gi tr ti sn rng trn mt n v qu t 3,2 USD,

tng 33,3% so vi nm trc. Vi vic u t vo Cng ty Dc phm Imexpharm,

trong cng thi gian ny PXP nng tng s cng ty u t ln 23 n v v

t 93% tng lng vn huy ng.

Vo cui thng 11-2005, PXP tng quy m qu t 25,8 triu USD ln

khong 40 triu vo qu 2-2006 bng cch pht hnh thm hn 2 triu c phiu.

Vietnam Emerging Equity Fund (VEEF)

32


33/75

Bn cnh PXP Vit Nam, PXP Asset Management m thm qu u t

mi Vietnam Emerging Equity Fund (VEEF) vo th trng Vit Nam vi qu m

vn khong 15,9 triu USD t thng 11-2005 v c nim yt ti TTCK Ai-len

(NCB). n gia qu 3-2006, VEEF u t vo 28 cng ty Vit Nam, gi tr ti snrng t 52,5 gia qu 3-2006, VEEF u t vo 28 cng ty Vit Nam, gi tr ti

sn rng t 52,5 USD, tng 36% so vi lc mi thnh lp.

Mekong Enterprise Fund (MEF)

Trong s 7 qu t nhn v qu khng nim yt ca nc ngoi u t ti

Vit Nam, MEF ra i t thng 4-2002 vi quy m vn 18,5 triu USD v do Cng

ty Mekong Capital qun l. i tng u t ca MEF l nhng cng ty gia nh

va v nh, c kt qu kinh doanh tt, c bit nng ng trong kinh doanh v ckhuynh hng nim yt trn sn giao dch chng khon. MEF khng quan tm n

nhng cng ty c quy m ln v thng cung cp dch v h tr sau u t gip

cc cng ty ci thin hot ng qun l doanh nghip v c th pht trin vt

bc trong tng lai. Vi tc u t khong 3 - 4 cng ty mi nm, n nay MEF

u t 10 doanh nghip vi tng vn khong 13 14 triu USD. MEF u t

gn ht lng vn huy ng, v vy Mekong Capital m thm qu mi vo nm

2006 vi quy m vn khong 40 triu USD v cng chin lc u t nh MEF. IDG Ventures Vietnam (IDG)

IDG Ventures Vietnam (IDGVV) l qu u t mo him u tin ca M

tp trung vo lnh vc cng ngh cao c thnh lp vo thng 3-2004. Qu ny u

tin u tin vo cc doanh nghip tr kinh doanh cc ngnh cng ngh cao ti Vit

Nam.

Vi quy m 100 triu USD, IDGVV u t vo nhng doanh nghip c tim

nng pht trin cao thuc cc ngnh cng ngh thng tin, vin thng, internet,

truyn thng v cng ngh sinh hc. n nay, IDGVV u t 5 triu USD vo

bn doanh nghip PeaceSoft, Isphere, VinaGame v VietnamWorks.com.

33


34/75

Trong thi gian 7 nm (2003-2010), IDG d kin dnh khong 100 triu

USD u t vo ngnh cng ngh thng tin ti Vit Nam, ring u t mo him

chim ti 80 triu USD.

Theo IDG Ventures, yu t chnh h quyt nh u t vo cc cng tyc la chn l yu t con ngi, lnh o. Lnh vc m IDG quan tm nht vn

l cng ngh cao v media.

1.2. Thc trng huy ng vn FPI qua th trng chng khon

Th trng chng khon Vit Nam chnh thc i vo hot ng t ngy

20/7/2000 vi vic a vo vn hnh trung tm giao dch chng khon Thnh ph

H Ch Minh , thc hin phin giao dch u tin vo ngy 28/7/2000. Sau 10 nm

pht trin, quy m th trng chng khon Vit Nam tng 30-40 ln, t mc 0,5%GDP nm u tin ln hn 40% GDP hin nay. Huy ng vn qua th trng chng

khon trong nhng nm gn y t bnh qun hn 120.000 t ng mi nm,

tng ng mt phn ba tng mc u t ton x hi. Th trng chng khon

ngy cng tr thnh mt knh huy ng vn ph bin vi cc doanh nghip trong

nc , thu ht s tham gia ca cc nh u t trong nc cng nh cc nh u t

nc ngoi . S pht trin ca th trng c v quy m s lng v cht lng ,

cng vi cc chnh sch ca Nh nc c tc ng tch cc n th trng ,

khin TTCK Vit Nam ngy cng c sc ht vi cc NTNN, c bit trc khi

khng hong ti chnh th gii 2008 din ra .

Tng hp giao dch ca cc nh TNN trn th trng chng khonVit Nam t nm 2000 n 2007

Nm Mua BnKhi lng % so

vitonthtrng

Ga tr (tng)

% sovitonthtrng

Khi lng % sovitonthtrng

Ga tr( tng )

% sovitonthtrng

2000 - 0 0 0 0 0 0 02001 161.600 0,82 12,1 1,17 45.000 0,23 2,36 0,232002 4.259.339 10,0 121,21 9,92 874.879 2,35 25,5 2,332003 3.385.420 6,35 99,90 3,33 323.010 0,62 5,85 0,20

34


35/75

2004 22.096.711 8,93 1.226,60 6,2 6.507.253 2,34 486,50 2,092005 41.940.420 11,5 3.002,44 10,5 31.151.370 7,5 2.766,75 7,52006 152.718.070 17,0 12.373,49 20 83.059.350 9,5 7.599,67 102007 513.754.369 21,5 66.616,07 27,14 384.566.437 14,59 43.141,42 17,57

Giao dch ca cc NTNN trc nm 2005 l khng ng k so vi quy mb nh ca th trng . Nm 2001, khi lng giao dch v gi tr giao dch ca

khi ny ch chim tng ng l 2,62% v 2,69% so vi giao dch ca ton th

trng ti S GDCK Thnh ph H Ch Minh. Trong khong thi gian ny , vai tr

ca nh u t nc ngoi khng ni bt trn th trng chng khon Vit Nam.

iu ny c th gii thch do hot ng cha t mc tng trng mnh ca th

trng chng khon, cng nh giai on nm ngang ko di qu lu ca ch s

chng khon khin cho khng ch rt nhiu nh u t trong nc m c cc nhu t nc ngoi cng khng nh gi cao v tim nng hi phc v pht trin ca

gi c c phiu. Bn cnh , cc cng ty nim yt ln sn chng khon vn cn

nh l chp chng, khung php l to bn l cho n pht trin vn cn kh cng,

my mc. n tn nm 2005 , khi t l nm gi ca NTNN c nng t 30% ln

49%( tr lnh vc ngn hng ), th din bin th trng mi bt u c nhng du

hiu khi sc . Cui nm 2005, tng s vn u t gin tip vo Vit Nam mi l

865 triu USD, ch chim khong 1% so vi vn u t trc tip nc ngoi , ut gin tip ca cc nh TNN thng qua Tri phiu vn cn rt nh, ngoi tr

ngun vn 750 triu USD u t vo tri phiu chnh ph m Vit Nam pht hnh

ti nc ngoi thng 11/2005 . Ton th trng c ti 436 nh u t gin tip nc

ngoi, trong c 38 nh u t nc ngoi c t chc v 398 nh u t nc

ngoi c nhn .

Th trng chng khon Vit Nam thc s pht trin t ph vo nm 2006,

vi hot ng giao dch si ng trn c 3 sn : S GDCK Thnh ph H Ch

Minh , Trung tm giao dch chng khon H Ni ( thnh lp ngy 8/3/2005 ), th

trng OTC . Vi mc tng trng t ti 60% trong 6 thng u nm 2006 , th

trng chng khon Vit Nam tr thnh im c tc tng trng nhanh

35


36/75

th 2 th gii , ch sau Dim-ba-bue . V s bng dy ca th trng non tr ny

c sc ht mnh m vi nh u t trong v ngoi nc . Bc vo nm 2006 , cc

qu u t v ngun vn u t gin tip tr thnh ngun vn c quan tm

c bit vi s pht trin nhanh chng ca th trng chng khon.Tnh n cuinm 2006, gi tr c phiu do cc NTNN nm gi t khong 4 t USD , chim

16,4% mc vn ha ca th trng, tng gn gp 3 ln so vi nm 2005, gi tr tri

phiu quc t pht hnh t 1,3 t USD. y c xem l nm bn l i vi cc

nh u t nc ngoi .

Tip tc gy n tng mnh m vo nm 2007 , TTCK bc vo thi k

pht trin bng n. n u thng 3/2007, t l s hu ca NTNN ti TTCK Vit

Nam ln n 19%. trong gi tr u t vo tri phiu nim yt chim 25%;u t vo tri phiu khng nim yt ch chim 6% vi tng gi tr vo khong trn

1 t USD.

Trong khong thi gian t thng 4 n thng 9/2007 , th trng c s iu chnh .

Trc ni lo s v mt th trng bong bong (giai on u nm gi c phiu

tng trng vi tc phi m ) , cc c quan qun l nh nc vo cuc gim

nhit th trng bng cc bin php kim sot th trng cht ch, ban hnh nhng

thit ch kim ch s tng trng qu nng ca th trng. Phn ng vi iuny , TTCK c nhng t iu chnh r rt, gi c phiu gim, th trng tr nn

trm lng. giai on ny, cc NT nc ngoi cng t ra kh th vi th

trng, khi lng giao dch trn c 2 sn ca khi ny u st gim mnh, gi tr

giao dch t 170 t ng/phin, gim ti 52% so vi giai on u nm. Bc vo

nhng thng cui nm, th trng c du hiu phc hi. T thng 9 n thng

10,gi c phiu c xu hng phc hi nhanh chng,sau li ngay lp tc iu

chnh gim vi lng chng khon chuyn nhng rt hn ch . Tuy nhin , tnh

n ht nm 2007, tng s vn u t gin tip t 7,414 t USD ,trong c 70%

u t vo lnh vc tri phiu, c phn v bt ng sn. Theo thng k ca Trung

tm lu k chng khon, nm 2007, NTNN c 8.140 ti khon c nhn v 477 ti

khon t chc. Xt trn ton th trng , nh u t nc ngoi nm gi t 25

36


37/75

30% c phn ca cc cng ty nim yt, doanh s giao dch chim khong 18% giao

dch ton th trng. Ga tr danh mc u t trn th trng chnh thc c t 7,6

t USD, gp 3 ln so vi nm 2006 (2,3 t), nu tnh c th trng khng chnh thc

con s ny t ti gn 20 t USD.Bc sang nm 2008 v nhng thng u nm 2009, cng vi xu th chung

ca nn kinh t th gii ,TTCK Vit Nam khp li mt nm ca s st gim . thi

gian ny, TTCK Vit Nam gp phi s st gim kh su v gi tr ca cc c phiu.

Nm 2008, mc d , khi lng giao dch ca cc NTNN c tng ln nhng xt v

gi tr giao dch th st gim kh nhiu so vi nm 2007. 3 qu u ca nm 2008,

t trng mua c phiu v chng ch qu ca NTNN ti cc sn giao dch c xu

hng tng,duy tr trng thi mua rng trn ton th trng.

Ngun: HOSE, BVCS

Nhng cng vo nhng thng cui nm , giao dch ca cc NTNN cng c

nhng du hiu khng tch cc. Nhn thy nhng kh khn m cuc khng hong

ti chnh th gii mang li, cc nh u t nc ngoi c xu hng y mnh bn

37


38/75

chng khon, c bit l tri phiu , ring trong qu 4, gi tr bn rng c phiu v

chng ch qu trn tonaf th trng ca khi ny t 2.044 t ng. Tnh n

thng 12/2008,

Gi tr giao dch ca NTNN ch cn thng ng 4,6 t USD gim gnmt na so vi thi im u nm. i vi tri phiu, cc thng u nm , nh u

t nc ngoi vn duy tr mua rng t cui nm 2007. Tuy nhin sang thng 4,

ng ni t gim gi (lm pht ln ti 25,2% so vi cng k nm trc), cc ngn

hng ni a bc vo cuc ua li sut huy ng khin li sut tri phiu tng cao,

nh TNN tm cch thot khi th trng tri phiu. Ti sn HOSE, gi tr tri

phiu bn ra ca nh TNN tng t bin trong thng 6, chnh lch bn ra mua vo

t mc 680 t, mc chnh bn ra cao nht ti sn HOSE k t nm 2007 tr li.

Nhu cu v USD tng mnh trong thng 4 v thng 5 khin gi USD trong

nc cng t gi theo hp ng k hn khng chuyn i (NDF) tng t bin.

38


39/75

Tnh t khi cuc khng hong ti chnh th gii lan rng (gia thng 9/2008)

n cui nm nh TNN lin tc bn rng trn th trng tri phiu ~ 26.000 t

VND, mt phn vn thu c c chuyn i sang USD dn ti cu USD cao

ti cc ngn hng nc ngoi.Nm 2008 nh TNN bn rng 37.383 t ng (-2,2

t USD) tri phiu. Tnh ti ngy 16/01/2009, nh TNN tip tc bn rng tri

phiu -2.645 t ng.

39


40/75

Trong nm 2009, vai tr ca cc giao dch NTNN chim t trng thp hn

trn cc giao dch trn th trng chng khon. So vi hai nm 2007 v 2008, t

trng giao dch ca khi ngoi st gim ng k trong tt c cc giao dch khp

lnh.

Tuy nhin, sang nm 2009 quy m vn u t gin tip nc ngoi rt khi

TTCK Vit Nam gim dn . Trong qu 1, khi nh u t nc ngoi duy tr bnrng ti HASTC , trong ch yu l tri phiu ( bn rng trn 10 nghn t ng ).

Tuy nhin dng vn ny c xu hng quay tr li k t Qu II nm 2009, th

trng c s khi sc tr li cng vi s gia tng v khi lng v gi tr giao

dch ca khi ngoi, ln lt chim tng ng l 32,86% v 45,21% so vi giao

dch ca ton th trng. Ti th trng nim yt, nh u t nc ngoi nhanh

chng s hu n 49% hoc ang c xu hng t n 49% (t l cao nht cho

php i vi nh u t nc ngoi) i vi mt s m c phiu nh AGF, CII,BT6, GIL, GMD, IFS, SAM, TDH, TMS, TYA, VNM, chng ch qu VFMVF1.

Vn u t gin tip rt ra khi Vit Nam trong 10 thng u nm 2009 ln ti 500

triu USD v t khong 600 triu USD nm 2009 (tng ng vi dng vn rt

ra ca nm 2008). Mc d chng khon Vit Nam gim nhng Vit Nam vn l mt

40


41/75

trong s t nn kinh t mi ni nhn c dng vn u t rng vo danh mc u

t chng khon nm 2009.Theonhgi cc ch s chng khon chnh trn th

gii ca trang web (www.indexq.org), ch s chng khon ca Vit Nam tng

34,67% v nm trong nhm nhng ch s tng mnh nht trn th gii trong 6 thngu nm 2009 . So vi hai nm 2007 v 2008 , t trng giao dch ca khi ngoi st

gim ng k trong tt c cc giao dch khp lnh, vai tr trn th trng chng

khon c phn st gim. i vi th trng tri phiu, cc nh TNN bn rng

xp x gn 372 triu USD trong c nm.

T trng quy m giao dch ca NTNN ti S GDCK TP. HCMgiai on 2001-2009

Nm

Tng KLGD

ca nh TNN (1

CK)

T trng KLGD

ca nh TNN

(%)

Tng GTGD

ca nh TNN

(t ng)

T trng GTGD

ca nh TNN

(%)

2001 206.600 2,62 14,5 2,69

2002 4.567.958 12,79 132,5 13,83

2003 3.507.930 13,08 85,7 17,82

2004 15.862.405 21,76 517,9 26,29

2005 16.456.375 17,35 570,2 20,48

2006 40.807.868 16,58 1.335,2 18,37

2007 862.320.833 36,09 109.747,5 41,72

2008 1.119.037.618 32,87 68.974,2 45,21

2009 2.062.767.587 32,86 181.377,7 42,22

Ngun: Tng hp t Website ca S giao dch TP.HCM

Bc sang nm 2010, hot ng ca NTNN cng ng gp su sc hn

vo vic nng th trng trong bi cnh th trng chng khon Vit Nam c xu

hng gim im t u nm . Thng k giao dch ca NTNN ti S GDCK

Thnh ph H Ch Minh 12 thng tr li y

41
http://www.indexq.org/http://www.indexq.org/


42/75

Thng

Khi lng giao dch

(1 CK)

Gi tr giao dch

(t ng)

Ton thtrng

TNN (mua) TNN (bn) Ton thtrng

TNN (mua) TNN (bn)

11-2010 301.398.277 53.788.660 29.326.460 7.402 2.087,277 1.172,65410-2010 645.376.378 89.452.252 53.823.661 16.587 3.413,936 1.886,34109-2010 890.557.016 78.289.882 53.478.092 23.451 2.988,991 1.828,26608-2010 888.023.892 71.340.019 56.720.076 24.322 2.797,000 1.946,33107-2010 967.016.733 49.736.500 48.368.210 28.340 2.211,950 1.656,95906-2010 1.074.741.109 104.927.697 83.556.677 33.792 4.389,131 2.987,74405-2010 685.798.509 28.137.020 25.657.400 24.359 1.483,773 1.115,57204-2010 1.148.655.450 88.493.889 54.440.249 45.296 4.926,443 2.613,71403-2010 1.152.277.543 57.218.506 55.834.276 49.004 3.206,438 2.571,04002-2010 387.047.725 51.674.370 48.264.820 17.305 3.035,121 2.198,71701-2010 866.172.802 62.681.334 45.736.494 38.827 2.831,953 2.264,70412-2009 1.007.666.391 95.561.324 71.510.970 40.450 4.247,389 3.135,071

( Ngun : website s GDCK Thnh ph H Ch Minh)

Trong qu II nm 2010, cc nh u t nc ngoi mua rng trn th trng

chng khon khong 500 triu USD. Tnh chung 6 thng u nm nay, vn FPI

rng t mc thng d 1,8 t USD (cng k nm ngoi vn cn thm ht 492 triuUSD) , trong ngun thu trn th trng chng khon t 800 triu USD (bao gm

c th trng OTC), bao gm c vic pht hnh thnh cng 1 t USD tri phiu

Chnh ph ra th trng quc t.Hin ti, tng gi tr c phiu nim yt m nh u

t nc ngoi ang nm gi trn c 2 sn vo khong 114-115 nghn t ng (gn 6

t USD).

42


43/75

Nhng thng gn y , khi ngoi tip tc duy tr mua rng v c vai tr

nng th trng . Trong vng 6 thng tr li y, NTNN mua rng vi s

lng ln, v ln nht vo thng 10, vi tng gi tr mua rng t 1.528 t ng

trung bnh 72 t ng / phin, to ra lc cu gip VN-Index hm gim im ca

mnh. Trong , ti HoSE, khi ngoi nm gi khong 103 nghn t, chim 22%

tng gi tr. Cn ti HNX l hn 11 nghn t, chim khong 8,5%. Ti HoSE, 30 c

phiu c khi ngoi nm gi nhiu nht chim ti 85% tng gi tr nm gi ca

h ti sn ny, tng ng gn 87 nghn t ng. Trong c 20 m c khi

ngoi nm gi trn 1.000 t ng.C phiu c khi ngoi nm gi nhiu nht l

VNM vi 14.292 t ng (tnh theo gi ngy 8/10). L c phiu c yu t c bn tt

nn VNM xut hin trong danh mc ca rt nhiu qu u t. Hai c ng ngoi

ln nht ca Vinamilk l F&N Dairy Investment (10%) v Dragon Capital (8,4%).

Trong qu 1, nh u t ngoi b ra hn 650 t ng gom ton b hn 7,4

triu c phiu VNM cn c php mua. Hin ti, khi ngoi s hu ti a room

46% ca VNM, 3% cn li c dnh cho vic pht hnh c phiu ti nc

43


44/75

ngoi. ng th 2 l BVH vi 9.915 t ng (tm tnh c phn ang cho bn cho

c ng hin hu), chim 24,28% vn ca Tp on Bo Vit. Trong , ring

HSBC Insurance nm gi ti 18%.Tip n l HAG (6.676 t), FPT (5.898 t),

EIB (4.720 t), MSN (4.666 t), STB, SSI, HPGTi HNX, ring ACB chim60% tng gi tr nm gi ca khi ngoi ti y. Vi 30% c phn, khi ngoi nm

gi 6.535 t ng c phiu ACB.Ngoi ACB, ti HNX ch c 1 vi m khc c

khi ngoi nm gi nhiu nh PVS (785 t), PVI (723 t), VNR (544 t), NTP (630

t) i vi nhng m ny, lng nm gi ch yu l ca nh u t chin lc

gn b lu di vi doanh nghip nh Swiss Re mua 25% c phn ca VNR, Oman

Investment Fund mua c phn ca PVI.

Trn th trng tri phiu, hin tng cng ty nim yt pht hnh tri phiu

chuyn i cho cc t chc u t nc ngoi gn y c th coi l im sng trong

thu ht vn du t gin tip (FPI) vo TTCK Vit Nam.CTCP Tp on HongAnh Gia Lai (HAG) v Northbrooks Investments (Mauritius) Pte Lia, n v trc

thuc Tp on Temasek Holdings ca Singapore k hp ng mua bn 1.100 t

ng tri phiu chuyn i ca HAG vi gi chuyn i l 67.375 ng/c phiu

sau thi hn 1 nm. Cng trong thi gian ny, CII v i tc nc ngoi- mt trong5 ngn hng u t ln nht ca M vn ang tip tc m phn v vic mua tri

phiu chuyn i vi gi khng di 43.500 ng/c phiu, tng gi tr pht hnh

t 20 n 25 triu USD. Ngoi nhng doanh nghip k trn, hin nay c rt nhiu

doanh nghip cng ang c k hoch tip cn ngun vn FPI ny m tiu biu nht l

2 cng ty quc doanh ln l TKV v PVN. Tp on PVN ang ln k hoch pht

hnh thm t nht 5.000 t ng (c th ln ti 500 triu - 1 t USD) tri phiu

doanh nghip ra th trng quc t trong nm 2010.

2. Thc trang huy ng vn FPI ca Vit Nam t th trng quc

t

44


45/75

2.1. Thc trng huy ng vn FPI qua vic pht hnh tri phiu

quc t

2.1.1. Pht hnh tri phiu chnh ph ra th trng quc t

Pht hnh tri phiu ra th trng quc t l mt knh huy ng vn FPI hiu

qu c nhiu nc s dng c bit l nhng nc pht trin, bao gm hai loi

tri phiu l tri phiu chnh ph v tri phiu doanh nghip. Vi Vit Nam, vic

pht hnh tri phiu ra th trng quc t cn knh huy ng vn rt mi m. Tnh

n thi im hin ti, ch c tri phiu chnh ph c pht hnh trn th trng

quc t m cha c doanh nghip no th sc trn lnh vc ny.

Pht hnh tri phiu Chnh Ph (TPCP) ra th trng quc t l mt knh huy

ng vn hu hiu. Ngun vn huy ng c s p ng nhu cu pht trin, u

t ca Chnh Ph. Tnh n thi im hin nay, Vit Nam c 2 t pht hnh tri

phiu ra th trng quc t v u gt hi c nhng thnh cng ng k.

Thng 10/2005, ln u tin Vit Nam pht hnh tri phiu Chnh ph ti

th trng vn quc t v t c thnh cng ngoi mong i. Ngy 28 Thng

tm 2005, B Ti chnh trnh Chnh ph bn n pht hnh tri phiu Chnh ph ra

th trng vn quc t, trong xut nhng bc i c th ca tri phiu quc t

do Chnh ph Vit Nam pht hnh trn mt vi th trng vn ln ca th gii.

Theo b ti chnh d nh pht hnh 500 triu USD tri phiu chnh ph thi hn

10 nm, s o hn thng 1-2016. Tuy nhin, tri phiu ca chnh ph Vit Nam li

c nh gi cao vt ngoi s k vng. Ngy 19/10/2005, ti Hng Kng s

lng cc nh u t t mua khong 1 t USD, gp 2 ln s lng tri phiu Chnh

ph VN d nh pht hnh. n ngy 26/10/2005, sau khi Chnh ph quyt nh

tng khi lng pht hnh thm 250 triu USD, s lng cc nh u t t mua

tng ln hn gp 3 ln t mc 1 t USD ln mc khong 3 t USD. Ngy

29/10/2005 l ngy nh gi tri phiu Chnh ph VN trn th trng ti chnh th

gii th s lng cc nh u t t mua ln ti 4,5 t USD, cao gp 6 ln tr gi

45


46/75

cho l 750 triu USD. Li sut tri phiu Chnh ph trong t pht hnh ny

c iu chnh gim xung mc 7,125%, thay cho mc d tnh ban u l 7,250%.

Li sut ny cao hn so vi Tri phiu kho bc M l 4,561%/tri phiu 10 nm,

tng ng mc li sut Tri phiu Kho bc M loi 10 nm + 256,4 im c bn.

Tt c cc nh u t quan trng, c uy tn ln trn th trng ti chnh th

gii t Chu , Chu u v Chu M u quan tm tham gia t mua tri phiu ca

chnh ph Vit Nam vi s lng ln. c bit ln ny mt s Ngn hng trung

ng v cc t chc u t ca Chnh ph cc nc trong khu vc Chu t mua

ti 50 - 100 triu USD. Trong c Ngn hng d tr quc gia Malaysia tnh n

nay cha tng mua tri phiu Chnh ph ca quc gia no th nay t mua tri

phiu ca Chnh ph Vit Nam.

Ton b s tin 750 triu USD ny c chnh ph ph duyt cho tng cng

ty cng nghip tu thu Vit Nam (Vinashin) vay li ton b u t thc hin

mc tiu hin i ha v nng cp ngnh ng tu bin

u thng 1, 2010 Vit Nam pht hnh tri phiu ra th trng quc t ln

th 2. T ngy 18 n 25/1/2010, on cng tc ca Chnh ph Vit Nam do Thtrng B Ti Chnh Trn Xun H lm trng on vi s tham gia ca Ngn

hng Nh nc, B T php thc hin t qung b v pht hnh tri phiu ti

cc th trng chu , chu u v chu M. Trong t pht hnh ny, Chnh ph

huy ng c 1 t USD vi li sut danh ngha 6,75%/nm v li tc pht hnh

6,95%. Trong tng s tri phiu pht hnh, 56% t cc nh u t M, 28% t cc

nh u t chu v 16% t cc nh u t chu u. V c cu nh u t, cc

qu u t v cng ty qun l ti sn mua 73%, cc qu bo him v hu tr mua

10%, ngn hng 7% v cc nh u t khc. Tri phiu c nim yt ti S Giao

dch chng khon Singapore v o hn vo ngy 29/1/2020.

46


47/75

Th trng Trn Xun H cho bit, Chnh ph s d nh dng tin bn tri

phiu hon tr mt phn ngn sch v phn cn li dnh cho cc tp on du

kh, Tng cng ty Hng hi Vit Nam, Tng cng ty sng v Tng cng ty lp

my Vit Nam u t b sung vo cc d n lc du Dung Qut, d n xy dngthy in X Ca Mn 3, nh my thy in Ha Na v mua tu vn ti bin.

2.1.2. Pht hnh tri phiu doanh nghip ra th trng quc t

Vic pht hnh tri phiu chnh ph ra th trng quc t to nn tng, l

c s cc doanh nghip pht hnh tri phiu ca mnh ra th trng th gii.

Tuy nhin phi mt gn 4 nm sau khi tri phiu chnh ph c pht hnh, Vit

Nam mi c doanh nghip u tin pht hnh tri phiu ra th trng quc t.

Nm 2006, tp on cng nghip tu thu Vit Nam Vinashin trnh n

pht hnh tri phiu ca mnh ln chnh ph. Tuy nhin, th tng Chnh ph

Nguyn Tn Dng quyt nh khng cho php tp on ny tin hnh pht tri

phiu m yu cu tp on s dng ht s vn 750 triu USD cp nm trc.

Gia thng 6, 2009, chnh ph ban hnh Ngh nh 53/2009/N-CP iu

chnh hot ng vay, tr n nc ngoi thng qua hnh thc pht hnh tri phiu ra

th trng ti chnh quc t ca Chnh ph v cc doanh nghip Vit Nam. Nghnh ny s c hiu lc thi hnh t ngy 30/7/2009. Ngh nh ny xy dng hnh

lang php l quan trng cho vic huy ng ngun vn FPI thng qua vic pht hnh

tri phiu quc t.

Thng 11, 2009, cng ty c phn Vincom pht hnh thnh cng 100 triu

USD tri phiu chuyn i v nim yt tri phiu ny trn sn giao dch

Singapore, tr thnh doanh nghip Vit Nam u tin pht hnh tri phiu ra th

trng quc t. Tri phiu chuyn i Vincom c k hn nm nm c pht hnhbng ng USD, khng c ti sn m bo v c li sut hng nm l 6%, thanh

ton su thng mt ln vo cui k. Tri phiu ny c th c chuyn i thnh c

phn ph thng ca Vincom vi mc gi chuyn i s c tnh ton trn c s

gi ng ca ca c phiu Vincom l 108.000 ng/c phiu vo ngy pht hnh.

47


48/75

Theo ng L Khc Hip, ch tch hi ng qun tr Vincom, cha y 12 ting

ng h s lng ng k mua tri phiu gn gp hai ln s lng d tnh pht

hnh vi hn 30 nh u t nc ngoi tham gia. D Credit Suisse (Singapore), n

v t vn ca Vincom, t vn phng n pht hnh tng ln nhng Vincom vn giquyt nh ban u nhm bo m quyn li ca cc nh u t vi mc pha

long c phiu va phi trong tng lai.

Tp on Hong Anh Gia Lai cng b pht hnh 1,1 triu tri phiu chuyn

i, tng ng 1.100 t ng cho i tc chin lc Temasek Holdings

(Singapore)

Ngy 27/1/2010, bn l Din n Kinh t th gii ti Davos, Thy S, Th

tng Nguyn Tn Dng chng kin hp ng thu xp vn 200 triu USD giaNgn hng u t ton cu Credit Suisse vi Tng Cng ty pht trin th Kinh

Bc. Theo , Credit Suisse s pht hnh tri phiu chuyn i cho KBC vi li sut

l 6%-6,2%/nm. Mc li sut ny thp hn mc 6,95% ca Tri phiu quc t

Cnh ph va pht hnh. Gi chuyn i bng 130% gi th trng ca KBC. Nu

theo gia th trng trung bnh ca KBC nhng ngy gn y l 60.000 ng thi gi

chuyn i s l 60 x 130% = 78.000/cp. S tin t t pht hnh ny s c

KBC b sung ngun vn u t xy dng trong nm 2010 xy dng khu cngnghip, th v cc d n nh Khch sn Lotus.

Ngoi nhng doanh nghip k trn, hin nay c rt nhiu doanh nghip cng

ang c k hoch tip cn ngun vn FPI ny m tiu biu nht l 2 cng ty quc

doanh ln l TKV v PVN. Tp on PVN ang ln k hoch pht hnh thm t

nht 5.000 t ng (c th ln ti 500 triu - 1 t USD) tri phiu doanh nghip ra

th trng quc t trong nm 2010. ng Nguyn Tin Dng - Ph tng gim c

PVN, vo cui nm ngoi cho hay, knh pht hnh tri phiu quc t s l knh

huy ng vn hiu qu gip tp on ng thu xp ti chnh cho hng lot d n

ang trin khai. Theo tnh ton ca ng Dng, nhu cu vn ch trong nm 2010 ca

PVN ln ti 4 t USD. i vi TKV, ng Nguyn Vn Hi - Ph tng gim c

cho hay, TKV mun c pht hnh khong 300 - 500 triu USD tri phiu doanh

48


49/75

nghip ra th trng quc t trong nm nay ly vn cho cc d n than, bauxit,

in.

Trong iu kin nn kinh t th gii ang trn khi phc, ng thi vi

vic kin ton hnh lang php l, vic pht hnh tri phiu ra nc ngoi ca ccdoanh nghip Vit Nam ha hn nhiu thnh cng trong

2.2. Thc trng huy ng vn FPI qua vic nim yt tri phiu

trn th trng quc t

Sau 10 nm hnh thnh v pht trin th trng chng khon, cho n nay

cha c mt doanh nghi p Vit Nam no nim yt c phiu ca mnh trn cc sn

chng khon quc t. Nguyn nhn ca vic ny l do iu kin nim y t trn ccsn giao dch quc t rt kh khn i vi doanh nghip Vit Nam. V d nh ti

sn London, trc khi nim yt, doanh nghip phi chun b k h s, ti liu v

hot ng ca mnh 3 nm trc , phi c lng hng t nht 25% vn c bn

rng ri cho cng chng ca th trng ny, ngoi ra cn l nhng yu cu mang

tnh k thut khcHoc ti sn Singapore, nim yt, doanh nghip phi c t

nht 1.000 c ng, c tng li nhun sau thu trong 3 nm gn nht t 7,5 triu

USD tr ln, phi c kim ton theo tiu chun ca Singapore hoc MCn nhti sn Hng Kng, b Christine Lie, Ph ch tch S Giao dch, cho bit cc tiu

chun v ti chnh, li nhun i vi doanh nghip nim yt khng phi l qu kh

khn. Nhng, ln sn ny th doanh nghip phi i mt vi nhiu thch thc.

Nhiu cng ty tp on ln ca Vit Nam nh tng cng ty Ti chnh C

phn Du kh Vit Nam (PVFC), ACB, Sacombank, BIDV, Vinamilk v FPT c

k hoch nim yt c phiu ca mnh trn sn Singapore. Tuy nhin do nhiu yu tkhng thun li nn c phiu cha c c phiu no c nim yt trn sn chng

khon Singapore.

Vit Nam hin nay, ch c duy nht qu u t Indochina Capital Vietnam

Holding Limited thuc Tp on Indochina Capital l qu u tin ca VN nim yt

49


50/75

trn LSE vo thng 3.2007. ng Nguyn Kim Tng - Gim c u t Indochina

Capital - cho bit, mt khong 9 thng chun b nim yt ti LSE. Qu trnh

ny t 12-24 thng ty thuc vo tng cng ty. "Khi nim yt ra cng chng, ngi

ng u cng ty phi chp nhn vic thay i nhiu nh chia s s qun l vinhng i tc khc, tun th cht ch quy trnh cng b thng tin, bo co ti

chnh..." - ng Tng cho bit. Tr li Thanh Nin, ng Alderman John Stuttard tha

nhn rt kh khn cho cc cng ty VN nim yt th trng chnh thc bi

nhng tiu chun t n mc cao nht.

III. nh gi tc ng ca ngun vn FPI n nn kinh t Vit Nam

1. nh gi tc ng ca ngun vn FPI huy ng t th trng

trong nc

1.1. nh gi tc ng ca ngun vn FPI qua th trng chng

khon

Th trng chng khon Vit Nam sau chng ng 10 nm pht trin, c

s gia tng ng k v s lng giao dch, gi tr giao dch, cc hnh thc giao dch,

s lng thnh vin tham gia trn th trng , v ng gp vai tr ln trong vic thu

ht ngun vn u t nc ngoi, c bit l vn gin tip FII.Sau 10 nm, khi nhn li, nhng g t c khin nhiu ngi khng

khi ngc nhin. Hai S giao dch, mt th trng UPCoM, hn 550 m c phiu

nim yt, 105 CTCK, 46 cng ty qun l qu, gn 1 triu ti khon giao dch, trong

khong 25% l ca nh u t nc ngoi l nhng con s ht sc n tng.

10 nm qua, hai sn thc hin trn 3.000 phin giao dch (ti HOSE l 2.327

phin, HNX l 1.163 phin) v tt c u din ra an ton.

1.1.1. Thnh tu

1.1.1.1. Khung php l, th ch chnh sch

Lut Chng khon c Quc hi ban hnh ngy 29/6/2006 v c hiu lc

thi hnh k t ngy 01/01/2007, to lp c khun kh php l cao, ng b v

50


51/75

thng nht cho hot ng ca TTCK, tng bc loi b nhng mu thun, xung t

vi cc vn bn php lut khc c lin quan (v c bn thng nht vi Lut Doanh

nghip v Lut u t); ph hp hn vi lut php, thng l quc t, to nn tng

cho TTCKVN kh nng hi nhp vi cc th trng vn quc t v khu vc; tngcng tnh cng khai minh bch cho th trng v nng cao kh nng qun l gim

st th trng ca c quan qun l nh nc.

1.1.1.2. V quy m v hng ha (ngun cung) ca th trng

Quy m th trng c bc tng trng mnh m, vng chc, tng bc

ng vai tr l knh dn vn trung v di hn quan trng, ng gp tch cc cho s

nghip cng nghip ha hin i ha t nc

Hot ng pht hnh huy ng vn trn TTCK thc t ch mi pht sinh tnm 2006 tr li y. Trong nm 2006, c 44 cng ty c phn thc hin vic cho

bn hn 203 triu c phiu v n nm 2007, hot ng pht hnh mi thc s bng

n, khi c gn 200 t pht hnh ca 192 cng ty v 4 ngn hng thng mi c

ng k vi UBCKNN vi tng lng vn huy ng ln n gn 40.000 t VND.

Trong nm 2008, do s suy gim ca TTCK, tng s vn huy ng ch t hn

14.300 t ng thng qua hn 100 t cho bn chng khon ra cng chng. Th

trng hi phc vo nm 2009 to iu kin cho hot ng pht hnh qua th

trng chng khon, c bit l pht hnh c phiu. Tng s vn huy ng qua pht

hnh c phiu nm 2009 tng hn 50% so vi 2008, t 21.724 t ng.

Cng tc c phn ho doanh nghip Nh nc (DNNN) c gn kt vi

vic huy ng vn t cng chng u t, gp phn thc y nhanh vic sp xp khu

vc DNNN theo tin trnh ci cch nn kinh t ca Chnh ph v huy ng vn cho

ngn sch nh nc. Thc t, vic gn kt cng tc c phn ha DNNN vi cng

tc to hng cho TTCK l nhn t ch o quyt nh thnh cng trong vic to ra

mt ngun hng phong ph, gp phn thc y tng trng quy m ca th trng.

Hot ng pht hnh tri phiu qua S giao dch chng khon dn tr thnh

mt knh huy ng vn quan trng cho Chnh ph.

1.1.1.3. V nim yt v giao dch chng khon

51


52/75

Th trng chng khon c s tng trng khng ch v quy m nim yt

m c v tnh thanh khon ca th trng. Nu nh nm 2005, bnh qun c 667.600

c phiu c giao dch mt phin, th nm 2006, con s ny tng ln 2,6 triu n

v (tng 3,93 ln), tip tc tng ln 9,79 triu v 18,07 triu trong hai nm sau .Tc lun chuyn th trng trong giai on ny lin tc tng t 0.43 ln (nm

2006) ln 0.64 ln (nm 2007), 0.68 ln (nm 2008) v c t 1.13 ln (nm 2009).

1.1.1.4. V h thng c s nh u t (cu u t):

S lng cc nh u t tham gia TTCK ngy cng ng o. S lng nh

u t c nhn v t chc, trong nc v nc ngoi gia tng ng k. T

khong gn 3000 ti khon nh u t tham gia khi mi m ca th trng vo nm

2000, tnh n nay c trn 90.000 ti khon giao dch, trong s nh u t tchc trong nc l 2.662, s nh u t c nhn trong nc l 807.558, s nh u

t nc ngoi l hn 13.000 nh u t.

1.1.1.5. H thng cc t chc kinh doanh, dch v chng khon

H thng cc t chc kinh doanh, dch v chng khon pht trin nhanh v

quy m v nng lc nghip v, vi h thng mng li chi nhnh, phng giao dch

tri khp cc tnh, thnh ph ln trong c nc, gp phn gip cng chng u t

tip cn d dng hn vi TTCK.

S lng ngi hnh ngh tng nhanh, ph hp vi s tng trng ca cc

Cng ty chng khon. T nm 2007 n 2009 c gn 8400 ngi hnh ngh

c cp chng ch. S lng cng ty qun l qu gia tng nhanh k t nm 2006

tr li y (nm 2005 mi ch c 6 cng ty qun l qu th n cui 2009 c 47

cng ty c cp php hot ng).

1.1.1.6. V t chc th trng

Vic tch cc SGDCK v TTLKCK tr thnh php nhn c lp khi

UBCKNN t c kt qu nht nh trong vic tch bch chc nng qun l

nh nc trong hot ng chng khon v chc nng t chc vn hnh TTCK.

Vic phn chia th trng tp trung thnh hai th trng b phn vi cng

mt phng thc giao dch da trn cc iu kin nim yt v li nhun v vn iu

52


53/75

l trong giai on va qua gp phn quan trng m rng th trng c t chc,

pht huy tnh nng ng ca cc TTGDCK/SGDCK trong vic thu ht cc doanh

nghip vo nim yt, ng k giao dch.

1.1.1.7. V hot ng qun l, gim st th trngTrong giai on 2000-2009, cng tc qun l Nh nc v iu hnh TTCK

c thc hin tng i linh hot, bo m TTCK vn hnh an ton v pht trin n

nh, khng xy ra v, xo trn ln nh hng n s pht trin kinh t x

hi ca t nc, tng bc nng cao nng lc gim st v cng ch thc thi quy

nh ca php lut, bo v quyn v li ch hp php ca nh u t. Hot ng qun

l v gim st TTCK vi trng tm ly vic bo v quyn li ca nh u t l nng

ct; cc chnh sch qun l TTCK th hin mc tiu tng cng tnh cng khai,minh bch, tng bc p dng cc thng l v qun tr cng ty tt, cc chun mc v

k ton, kim ton quc t v khuyn co ca T chc quc t cc UBCK (IOSCO).

Thit lp c ch gim st TTCK chuyn su, chuyn nghip theo thng l

quc t. Cng tc thanh tra, gim st ca UBCKNN tp trung vo: gim st tun th

cc t chc trung gian th trng; gim st tun th cc t chc pht hnh, t chc

nim yt; gim st tun th ca cc SGDCK, TTLKCK; bn cnh , gim st giao

dch trn TTCK nhm pht hin cc hnh vi lm dng th trng; thanh tra thc hin

chc nng cng ch thc thi.

1.1.2. Nhng hn ch

1.1.2.1. V khung php l, th ch chnh sch

Lut Chng khon vn cn hp v phm vi iu chnh, mi ch bao hm

nhng ni dung c bnv cha bao qut mi hot ng trn TTCK theo thng l quc

t; mt s quy nh ca vn bn hng dn Lut Chng khon cn chng cho, cha

thng nht vi cc vn bn php lut khc; vic ban hnh cc quy nh php l nhn

chung u c tr so vi mc tiu ra, ng thi, nhiu quy nh ti Lut Chng

khon cha c hng dn thc hin,

1.1.2.2. V quy m v hng ha (ngun cung) ca th trng

53
http://thongtinphapluatdansu.wordpress.com/http://thongtinphapluatdansu.wordpress.com/


54/75

Hot ng pht hnh ca cc cng ty i chng vn cn mang tnh t pht,

khng hon ton da trn nhu cu s dng vn ca doanh nghip, lm gim hiu

qu s dng vn. Khng t t chc pht hnh huy ng vn trn TTCK u t

tr li vo chng khon m khng phi m rng sn xut kinh doanh, gp phnto nn bong bng th trng v ri ro mt vn khi th trng st gim.

Hot ng cho bn ring l khng c s iu chnh y ca php lut v

qun l ca cc c quan c thm quyn dn n cc hnh vi lm dng, nh hng

n s lnh mnh ca TTCK. Bn cnh , vic tun th cho bn ra cng chng

phi ng k vi UBCKNN cn hn ch (c bit vo thi k ngay sau khi Lut

chng khon mi ban hnh) to nn nhng ri ro tim n cho TTCK.

Hot ng pht hnh TPCP cn nhiu bt cp, cng tc k hoch ho pht

hnh tri phiu cha tt, c ch pht hnh tri phiu cn nhiu bt cp, cha c cc

t chc to lp th trng TPCP ng ngha m bo thnh cng cho cc t

pht hnh cng nh to tnh thanh khon cho th trng th cp. Thiu ng cong

li sut chun v t chc nh mc tn nhim.

1.1.2.3. V nim yt v giao dch chng khonTh trng giao dch c phiu cn nhiu bin ng v hn ch v tnh thanh

khon c bit khi th trng c du hiu suy gim. Bn cnh , hng ha nim yt

trn TTCK cha a dng, cht lng cha cao, cha p ng nhu cu u t v

phng nga ri ro ca nh u t (cha c cc sn phm phi sinh, cc sn phm

u t tp th).

Cc dch v tin ch cho nh u t trn th trng cn ngho nn (cha c

nghip v bn khng, vay k qu, bn trc ngy hon tht giao dch), tnh minh

bch ca th trng cha p ng nhu cu ca cng chng u t.

1.1.2.4. V h thng c s nh u t (cu u t):

54


55/75

H thng nh u t ca chng ta cha a dng, cu trc cu u t

Vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài

Documents