Vol. II, July-December 2013 Punjabi Language and Literatureparkh.puchd.ac.in/issues/parkh-vol-2-july-december-2013.pdf · ISSN : 2320-9690 êðÖ PARKH Vol. II, July-December 2013

ISSN : 2320-9690

êðÖêðÖêðÖêðÖêðÖPARKH

Vol. II, July-December 2013

Research Journal of

Punjabi Language and Literature

óêÅçÕ : êz¯. ùÖç¶ò ÇóØ

óêÅçÕÆ ì¯ðâ : êz¯. ï¯×ðÅÜêz¯. éÅÔð ÇóØêz¯. ܹÇ׳çð ÇÃ³Ø éÇÔðÈ

Á³Õ çÈÜÅ, ܹñÅÂÆ–çóìð 2013ê§ÜÅìÆ ÇòíÅ×, ê³ÜÅì ïÈéÆòðÇÃàÆ, Ú³âÆ×ó· ç¹ÁÅðÅ êzÕÅÇôåPrinted by:

ååÕðÅååÕðÅååÕðÅååÕðÅååÕðÅ

A. óêÅçÕÆ âÅ. ùÖç¶ò ÇÃ³Ø AB. Ã Ã çÆ ÃÕ°³åñÅ âÅ. ð¯îÆñÅ æÅêð CC. çÅ ñÆÜ˺â÷ ÁÅø çÅ ê¿ÜÅì : Õ¹Þ êz¯. ÃÂÆç í¹¾àÅ AH

éò¶º ÇòÚÅðD. ðÇòçÅÃ ç¶ Ã¹êÇéÁ» çÅ ÃîÅÜ âÅ. Ú½æÆ ðÅî ïÅçò BFE. ì¶Ô¾çÆ ç¶ îËçÅé ÓÚ ÇðÔÅ ÕìÆðÅ... ÁÅåîÅ ðÅî CGF. é±ð-ÕÅÇò : ÜñÅòåéÅ çÆ òÅêÃÆ âÅ. ùÖç¶ò ÇÃ³Ø EEG. ÇÚ³åé êzåÆì¼èåÅ å¶ Áîñ çÅ âÅ. ÜÃìÆð Õ½ð Õ¶Ãð FF

ùî¶ñ-âÅ.êð¶î ÇóØH. âÅ. ÔÇðíÜé ÇÃ³Ø çÆ ðÚéÅ Òð¹¼Ö å¶ âÅ. ï¯×ðÅÜ GI

ÇðôÆÓ çÅ ÕÅÇò ÇÚ³åéI. ÁÅè¹ÇéÕ ê¿ÜÅìÆ ÃÅÇÔå çÆ ÃîÅÇÜÕ âÅ.ùÇð§çð Õ¹îÅð çò¶ôòð HG

ÃÅðæÕåÅA@. çñòÆð Õ½ð : éÅðÆ ò÷Èç çŠùÁÅñÆÁÅ âÅ. ÃðìÜÆå ÇÃ³Ø IE

êzòÚéAA. ê³ÜÅìÆ ôìçÅòñÆ : îÈñ Ãð¯å âÅ ÁÕÇò³çð Õ½ð åéòÆ A@EAB. éÅàÕ ÇòÚ åÕéÆÕ çÅ îÔ¼åò âÅ. ï¯×ðÅÜ (êÇàÁÅñÅ) AA@AC. íÅÂÆ ×°ðçÅà çÆÁ» òÅð» ÇòÚ îÅéòÆ âÅ. ×¹ñ÷Åð ÇÃ§Ø Õ§× AAD

ÇðôÇåÁ» çŠóÕñêAD. ܳîÈ-ÕôîÆð çÆ ÃÈøÆ êð³êðÅ ÕîñêzÆå Õ½ð ABEAE. ùðÜÆå êÅåð çÆ ö÷ñ ç¶ ÔðêzÆå ÇÃ³Ø çÈÁÅ ACE

ÇòÚÅðèÅðÕ Ãð¯ÕÅðAF. çÈð ç¹ð¶â¶ òÃçÅ ÇðôÆ: ÔÇðíÜé ÇÃ³Ø âÅ.ÃðìÜÆå Õ½ð ïÔñ ADCAG. êzòÅÃÆ ÇÚ³åé å¶ Ú¶åéÅ çÅ âÅ. ð°Çê³çð Õ½ð ADI

Çìðå»å : ôÅé¶ ê³ÜÅìAH. ñ¯Õ óØðô çÆ ×ÅæÅ çÅ îÔ» âÅ. ÇîéÅÕôÆ ðÅá½ð AEE

Çìðå»å Òð¹¼å» ñÔÈ ñÈÔÅäÓ

AI. êÅÇÕÃåÅéÆ ê³ÜÅìÆ éÅàÕ å¶ ð³×î³Ú: âÅ. ÔðçÆê ÇÃ³Ø AFA

ê¹éð î¹ñ»ÕäB@. ê³ÜÅìÆ éÅòñ ÇÃè»å óì³èÆ Ô¯ÂÆ Ö¯Ü ÔðêzÆå Õ½ð AFGBA. ñÅñ ÇÃ³Ø Ççñ çÆ -ÕÅÇò : Õz»åÆÕÅðÆ êòé Õ°îÅð AHE

êÅá çÆ ÇÃðÜäÅ

1

çêÅçÕÆçêÅçÕÆçêÅçÕÆçêÅçÕÆçêÅçÕÆ

ê§ÜÅìÆ ÃÅÇÔå-ÁÅñ¯ÚéÅ Áå¶ Ö¯Ü ç¶ Ö¶åð ÇòµÚ ÒêðÖÓ é¶ ÁµèÆ ÃçÆ çÅÃøð åÇÔ Õð ÇñÁÅ ÔËÍ ÁµÜ 寺 áÆÕ ê§ÜÅÔ òð·¶ êÇÔñ» AIFD ÂÆ. ÇòµÚ ÒêðÖÓ çÅêñ¶áÅ Á§Õ (ô°îÅðÅ) ÛÇêÁÅ ÃÆÍ ê§ÜÅìÆ ÇòíÅ×, ê§ÜÅì ï±éÆòðÇÃàÆ Ú§âÆ×ó· ç¶Ö¯Ü ì°ñ¶Çàé (Research Bulletin) òܯº ÛÅÇÂÁÅ Ô¯ä òÅñ¶ ÒêðÖÓ ç¶ ìÅéÆ Ã§êÅçÕéÅîòð Ö¯ÜÆ êz¯øËÃð ðÇð§çð ÇÃ§Ø Õ¯ÔñÆ ÃéÍ ê§ÜÅìÆ ì¯ñÆ å¶ ÃÅÇÔå ç¶ Ö¶åð ÇòµÚ Ô¯ðÔÆ Ö¯Ü é§± À°åôÅÇÔå Õðé ñÂÆ Áå¶ Õ½îÆ å¶ Õ½î»åðÆ êµèð À°å¶ À°Ã çÆ êÛÅäìäÅÀ°ä ñÂÆ ÒêðÖÓ é§± ç¯-íÅôÆ Ö¯Ü ì°ñ¶Çàé òܯº ÛÅÇêÁÅ Ç×ÁÅÍ êÇÔñÅ Á§ÕÁ§×ð¶÷Æ Áå¶ ê§ÜÅìÆ íÅôÅ ÇòµÚ ÃÆ, ÇêÛ¯º ÒÇÔ§çÆÓ ÇòµÚ òÆ Ö¯Ü-êµåð ÛÅê¶ Ü»ç¶ ðÔ¶ÍêÇÔñ¶ Á§Õ ÇòµÚ çêÅçÕÆ (î°µÖ-ôìç) òܯº ÇñÖ¶ êz¯øËÃð ðÇð§çð ÇÃ§Ø Õ¯ÔñÆ ç¶ ÇÂÔôìç ÒêðÖÓ ç¶ îé¯ðæ 鱧 Ãêµôà Õðç¶ Ôé :

ê§ÜÅìÆ ÇòµÚ ÃÅⶠ֯Ü-ì°ñ¶Çàé ÒêðÖÓ çÅ ÇÂÔ êÇÔñÅ Á§Õ ÔËÍê§ÜÅìÆ ì¯ñÆ å¶ ÃÅÇÔå ç¶ Ö¶åð ÇòµÚ Ö¯Ü ÔÅñƺ î°µãñÆ ÁòÃæÅÇòµÚ ÔË Áå¶ À°Ô òÆ ìÔ°åÆ ÇÂà ï±éÆòðÇÃàÆ ÇòµÚ Õ¶ºçÇðåÔËÍ ÇçµñÆ ï±éÆòðÇÃàÆ ÇòµÚ ÁËî. ¶. (ê§ÜÅìÆ) çÆ êó·ÅÂÆAIEB ÂÆ. ÇòµÚ ÚÅñ± Ô¯ÂÆ Áå¶ À°Ôç¶ éÅñ ÔÆ Ö¯Ü ñÂÆ ñ¯óƺçÅÀ°åôÅÔ Áå¶ ÃÔ±ñå» ÇçµåÆÁ» ×ÂÆÁ»Í AIFB ÂÆ. ÇòµÚ ê§ÜÅìÆï±éÆòðÇÃàÆ, êÇàÁÅñÅ çÅ Üéî Ô¯ÇÂÁÅÍ ÇÂà Ã Çå§é çðÜéç¶ ñ×í× Ö¯ÜÆ Áå¶ Ö¯Ü-ÇòÇçÁÅðæÆ ÇÂà ï±éÆòðÇÃàÆ ÇòµÚê§ÜÅìÆ ì¯ñÆ å¶ ÃÅÇÔå ç¶ Çí§é Çí§é êµÖ» À°å¶ Õ§î Õð ðÔ¶ÔéÍ Ö¯Ü òµñ òèç¶ À°åôÅÔ ç¶ ÕÅðé, ÇÂÔ ï¯× ÃîÇÞÁÅÇ×ÁÅ ÇÕ Ô¯ðé» ù ê§ÜÅìÆ Ö¯Ü Ã§ì§èÆ ÜÅä-êÛÅä ç¶ä ñÂÆÇÂÕ Ö¯Ü-ì°ñ¶Çàé êzÕÅôå ÕÆåÅ ÜÅò¶Í ... ÇÂà Á§Õ 駱 ç¯íÅ×» ÇòµÚ ò§ÇâÁÅ Ç×ÁÅ ÔË- êÇÔñÅ íÅ× Á§×ð¶÷Æ ÇòµÚ ÔËÁå¶ ç±ÜÅ ê§ÜÅìÆ ÇòµÚÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ì°ñ¶Çàé çÆ Õ½î»åðÆ îÔµååÅç¶ ÕÅðé, ÇÂà ñÂÆ Á§×ð¶÷Æ ÇòµÚ ÇñÖ¶ Ö¯Ü-ñ¶Ö» 駱 êzòÅéÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ

ê§ÜÅìÆ ÃÅÇÔå çÆ Ö¯Ü Áå¶ ê§ÜÅìÆ ÁÅñ¯ÚéÅ ÇòµÚ ÒêðÖÓ çÅ îµÔåò ÕÂÆ×µñ» ÕðÕ¶ ÇÂÇåÔÅÃÕ ÔË; (êÇÔñÆ), ê§ÜÅìÆ ÁÕÅçÇîÕ Ü×å ÇòµÚ ÇÕö ï±éÆòðÇÃàÆòñ¯º ÛÅÇêÁÅ ÜÅä òÅñÅ ÇÂÔ êÇÔñÅ Ö¯Ü-êµåð (ÇðÃÅñÅ) ÔË, (ç±ÜÆ), ê§ÜÅìÆ íÅôÅÃÅÇÔå Áå¶ ÃÇíÁÅÚÅð çÆ Ö¯Ü éÅñ çì§èå ÇÂÔ êÇÔñÅ ìÔ°-íÅôÆ Ö¯Ü-êµåð ÔË,(åÆÜÆ), êðÖ ç¶ ç±ð-Á§ç¶ô çêÅçÕ» òñ¯º Ã Ã ÇÃð ôzÆ ×°ð± ×z§æ ÃÅÇÔì, çÃî ×z§æ,éÅæ-ÃÅÇÔå, ñøÆ ÃÅÇÔå, ÇÕµÃÅ ÃÅÇÔå, ÁÅè°ÇéÕ ê§ÜÅìÆ ÃÅÇÔå, íÅôÅ-ÇòÇ×ÁÅéå¶ ê§ÜÅìÆ íÅôÅ Áå¶ ê§ÜÅìÆ ÃÇíÁÅÚÅð ìÅð¶ ÇîÁÅðÆ Çòô¶ô Á§Õ յ㶠׶ Áå¶ (Ú½æÆ),

2

ê§ÜÅìÆ íÅôÅ, ÃÅÇÔå å¶ ÃÇíÁÅÚÅð çÆ Ö¯Ü Ã§ì§èÆ Ãí 寺 ñ§ìÅ ÁðÃÅ Çéð§åð éò¶ºêzÇåîÅé ÃæÅêå Õðé òÅñÅ Ö¯Ü-êµåð Ô¯ä çÅ îÅä ÒêðÖÓ ù ÔËÍ Ô°ä ÒêðÖÓ Ö¯Üì°ñ¶Çàé çÆ æ» Ö¯Ü-êµåð (Research Journal) ç¶ éò¶º ð±ê ÇòµÚ ÔÅ÷ð ÔËÍ

ÇêÛñÆ ÁµèÆ ÃçÆ ÇòµÚ ê§ÜÅìÆ íÅôÅ, ÃÅÇÔå Áå¶ ÃÇíÁÅÚÅð ç¶ Ö¶åð ÇòµÚÁå¶ ÇÂé·» éÅñ çì§èå ÇÚ§åé ç¶ Ö¶åð» ÇòµÚ ÁÃñ¯º éòÆÁ» ܻ֯ Áå¶ Á§åð-ÇçzôàÆÁ»ÃÅÔîä¶ ÁÅÂÆÁ» ÔéÍ ê§ÜÅìÆ ÃÅÇÔå ÁÅñ¯ÚéÅ Áå¶ ÇÚ§åé é¶ Çòôò ÇòÁÅêÆ òðåÅÇðÁ»Áå¶ ÇÚ§åé éÅñ çòÅç òÆ ðÚÅÇÂÁÅ ÔË Áå¶ À°é·» éÅñ Çòò¶ÕôÆñ Ô¯ Õ¶ çÃåê§ÜÅ òÆÇñÁÅ ÔËÍ ê§ÜÅìÆ ÃÅÇÔå ÁÅñ¯ÚéÅ/ÕñÅ ÇÚ§åé Áå¶ ÇÚ§åé é¶ Çòôò ÇÚ§åé å¶ ÖÅÃÕðÕ¶ êµÛîÆ ÇÚ§åé êð§êðÅò» 寺 Ãí Õ°Þ À°èÅð ÔÆ éÔƺ ÇñÁÅ, Ãׯº ÁÅêäÆÁ»çÅðôÇéÕ êð§êðÅò» Áå¶ Ã°ÔÜ-ôÅÃåðÆ êð§êðÅò» çÅ ê°éð-î°µñ»Õä òÆ ÕÆåÅ ÔËÍêÇÔñÆ êÆó·Æ ç¶ ÇÃðóÆ Ö¯ÜÆÁ» ò»× éò» ê¯Ú ê§ÜÅìÆ ÃÅÇÔå, ñ¯Õ-ÕñÅò» Áå¶ÃÇíÁÅÚÅðÕ ÇÃðÜäÅò» çÆ Ö¯Ü òµñ íÅò¶º ð°ÇÚå éÔƺ, êð ê§ÜÅìÆ ÁÅñ¯ÚéÅ Áå¶ÃÅÇÔå-ÇÚ§åé Çòôò êµèð À°å¶ Ô¯ ðÔ¶ çòÅç éÅñ é¶Çóúº Ü°ÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍÇòôòÆÕðé ç¶ ÇÂà éò¶º ç½ð ÇòµÚ ÃæÅéÕ íÅôÅò», ç¶ÃÆ ÕñÅò» Áå¶ Ö¶åðÆ ÃÇíÁÅÚÅð»ÃÅÔîä¶ éòÆÁ» Ú°ä½åÆÁ» òÆ À°ÜÅ×ð Ô¯ÂÆÁ» Ôé Áå¶ ÇÂé·» ìÅð¶ ÁÃñ¯º éò» ÇÚ§åéòÆ ÚðÚÅ çÅ ÇòôÅ ìÇäÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ÒêðÖÓ çŠçêÅçÕÆ ì¯ðâ ÇÂà éò¶º-ÇÚ§åé éÅñìÅòÅÃåÅ òÆ ÔË, ÁÅêäÆ ÇÂà Ç÷§î¶òÅðÆ ìÅð¶ ÃÜµ× òÆ ÔË ÇÕ ÃæÅéÕ çÅðôÇéÕêð§êðÅò», ÕñÅ/ðÔÜ ÇÚ§åé Áå¶ ÃÇíÁÅÚÅðÕ Ú¶åéÅ ù ÁÅî ÁÅçîÆ çÆ ÃîÞ çÅÇÔµÃÅ ìäÅÀ°äÅ ÔË

ÒêðÖÓ ç¶ Ôµæñ¶ ô°îÅð¶ ÇòµÚ éÅîòð íÅðåÆ Áå¶ êÅÇÕÃåÅéÆ ÇÚ§åÕ»,

ÇÂÇåÔÅÃÕÅð», ÕñÅ ÇÃðÜÕ» å¶ ÁÅñ¯ÚÕ» ç¶ ñ¶Ö òÆ ôÅÇîñ Ôé Áå¶ À°íð ðÔ¶ éò¶ºÖ¯ÜÆÁ» Áå¶ ÁÅñ¯ÚÕ» çÆÁ» ÇñÖå» ç¶ éî±é¶ òÆ ÔÅ÷ð ÔéÍ î˺ ÃÅð¶ ÇòçòÅé»/Ö¯ÜÆÁ» çÅ îôÕ±ð Ô», ÇÜé·» é¶ ÁÅêäÆÁ» ÇñÖå» ÛÅêä çÆ ÇÂ÷ÅÜå ÇçµåÆ ÔË, ÖÅÃÕðÕ¶ âÅ. ð¯îÆñÅ æÅêð, Ú½æÆ ðÅî ïÅçò, âÅ. ÃÂÆÁç í°µàÅ (ê§ÜÅì ï±éÆòðÇÃàÆ,ñÅÔ½ð) Áå¶ ôzÆ ÁÅåîÅ ðÅî òð׶ éÅîòð ÇÚ§åÕ» ç¶ è§éòÅç ñÂÆ î¶ð¶ Õ¯ñ ã°Õò¶ºôìç éÔÆºÍ î˺ Çòô¶ô å½ð å¶ ÁíÅðÆ Ô» îÅäï¯× òÅÂÆÃ-Ú»Ãñð ê¯z. Áð°ä Õ°îÅð×ð¯òð ÜÆ çÅ, ÇÜé·» çÆ ì½ÇèÕ êz¶ðéÅ Áå¶ À°åôÅÔ ÕðÕ¶ ÒêðÖÓ çÅ ÇÂÔ Á§Õ å°ÔÅâ¶Ôµæ» ÇòµÚ ÔËÍ

å°ÔÅⶠ԰§×Åð¶ Áå¶ Ã°ÞÅò» çÆ À°âÆÕ ðÔ¶×ÆÍ

ðÖç¶ò ÇçØêz¯øËÃð Áå¶ Ú¶ÁðîËéê§ÜÅìÆ ÁÇèÁËé ÃÕ±ñê§ÜÅì ï±éÆòðÇÃàÆ Ú§âÆ×ó·

3

Ã-Ã çÆ ôÕ° ³åñÅÃ-Ã çÆ ôÕ° ³åñÅÃ-Ã çÆ ôÕ° ³åñÅÃ-Ã çÆ ôÕ° ³åñÅÃ-Ã çÆ ôÕ° ³åñÅð¯ÇîñÅ æÅêð

íÅðåÆ ÇÂÇåÔÅà Óå¶ Õ³î Õðé òÅñ¶ Ö¯ÜÆ ÁÕÃð ÃÅÇÔÇåÕ êÅá ÓÚ¯ºÜÅäÕÅðÆÁ» Ú¹¼Õ Õ¶ çÈܶ Ãð¯å» (ïÇîÁ») 寺 À°ÃçÆ ê¹ôàÆ Õðç¶ ÔéÍ À°é·» ñÂÆ ÃÅÇÔåÁå¶ ÇÂÇåÔÅÃ ç¶ Ã³ì³è» çÅ ÇÂÔ îÔ¼åòêÈðä êÇÔñÈ ÔËÍ êð î˺ ÇÂé·» ç¯ò» ÃÅÇÔÇåÕ ðÈê»ç¶ Á³åð-óì³è ç¶ ÇÂÃ î¹¼Ö î³åò ù éò¶º é÷ðƶ 寺 ç¶ÖäÅ ÚÅÔ°³çÆ Ô»Í ÇÂÃ ç¶ ñÂÆ î˺ôÕ°³åñÅ çÆ ÕÔÅäÆ çÆ òð寺 Õð»×ÆÍ ÇÂà ÕæÅ ù ò¼Ö-ò¼Ö ÕÅñ» Çò¼Ú ò¼Ö-ò¼Ö ã³×éÅñ ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ôÕ°³åñÅ ç¶ Ôð ê¹éðÕæé Çò¼Ú ÁŶ ìçñÅò» ç¶ ÷ðƶ ÇÂÇåÔÅÇÃÕìçñÅÀ° çÆÁ» ÞñÕÆÁ» Çîñ ÃÕçÆÁ» ÔéÍ íÅò ôÕ°³åñÅ ç¶ ê¹ðÅä¶ Çռö çÆ ìÅÁç ç¶ÇÕ¼ÇÃÁ» éÅñ å°ñéÅ Õðé Óå¶ À°Ã éÅñ óì³èå ÃÇîÁ» Çò¼Ú ÃîÅÜ Áå¶ À°Ãç¶ Ãî¹¼Ú¶ÇçzôàÆÕ¯ä Çò¼Ú ÁŶ ìçñÅò» çÅ Õ°Þ-Õ°Þ êåÅ ñÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ

ÇÂà ìçñÅÀ° ù ÃîÞä ñÂÆ ÃÅÇÔå Áå¶ ÇÂÇåÔÅà çÆ çÈÜÆ ÇÕÇðÁÅ ù òè¶ð¶×ÇÔðÅÂÆ éÅñ ç¶ÖäÅ êò¶×Å å» ÇÕ ÇÂà Çò¼Ú î½ÜÈç ÇÂÇåÔÅÃÕ êÇðê¶Ö êÕó Çò¼Ú ÁÅÃÕ¶Í Çռö Çò¼Ú ôÅÇîñ ò¶ðÇòÁ» çÅ ÇéðÆÖä Õðé éÅñ ÇÂÔ Õ³î Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ À°ÔÆÕæÅéÕ Ü» À°Ã éÅñ ÇîñçÅ-Ü°ñçÅ ÕæÅéÕ ÃÅÇÔå ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö ÃÅÇÔÇåÕ ðÈê» Çò¼ÚÇîñ ÃÕçÅ ÔËÍ îÔ»íÅðå Çò¼Ú ôÕ°³åñÅ çÅ ÇÕ¼ÃÅ ÒôÕ°³åñÅ ÕæÅÓ ç¶ ðÈê Çò¼Ú ÔËÍÕÅñÆçÅÃ é¶ ÇÂÃù ÒÁÇíÇ×ÁÅé ôÅÕ°³åñîÓ (ÃîÇðåÆ ôÅÕ°³åñî) ç¶ ðÈê Çò¼Ú ðÇÚÁÅ ÔËÁå¶ ìzÜ-íÅôÅ Çò¼Ú ÒôÕ°³åñÅ ÕæÅÓ ÇÃðñ¶Ö Ô¶á òÅðåÕ-ÕÅÇò ç¶ ðÈê Çò¼Ú î½ÜÈç ÔËÍôÕ°³åñÅ ç¶ Çռö ù ÁÅèÅð ìäÅÀ¹ºç¶ ԯ¶, êð ò¼Öð¶-ò¼Öð¶ êÇðê¶Ö 寺, ÕÅñÆçÅà çÆ ÕæÅç¶ ÃÅð¶ Áé°òÅç À°êñìè ÔéÍ ÇÂ¼æ¶ Áé°òÅç çÆ ÇÕÇðÁÅ ÁÅêä¶ ÁÅê Çò¼Ú ÇÂÕûÃÇÕzåÕ Ã³òÅç ç¶ ðÈê Çò¼Ú À°µíðçÆ ÔËÍ ÇÂà 寺 ÇÂñÅòÅ Çéì³è ç¶ ðÈê Çò¼Ú ÕÅñÆçÅÃç¶ éÅàÕ çÆÁ» Çà¼êäÆÁ» òÆ À°êñìè ÔéÍ ðÇì³çðéÅæ àËׯð ç¹ÁÅðÅ ÕÆåÆ ×ÂÆÇà¼êäÆ ù À°çÅÔðä ç¶ ðÈê Çò¼Ú ÇñÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂà Çռö çÆ ÜÆòéÆ ðÚä Çò¼ÚôÕ°³åñÅ çÆ ÕÔÅäÆ ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö ðÈê» çÆ í±ÇîÕÅ îÔ¼åòêÈðä ÔËÍ

ùÁÅñ ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÕÆ ÇÕö Çռö ç¶ ìçñ¶ ԯ¶ òðäé 寺 ÇÕö ÇòÁÅêÕÇÂÇåÔÅÃÕ ìçñÅÀ° ù ÃîÞä Çò¼Ú À°Ã¶ åð·Å îçç Çîñ ÃÕçÆ ÔË ÇÜà åð·» ÇÕöê¹éð-òðäé éÅñ À°Ã ï°¼× ç¶ ÃîÅÇÜÕ é÷ðƶ çÅ ìçñÅÀ° Ççà ܻçÅ ÔË? ÕÆÇÕ¼ÃÅ-òðäé Ü» ÇÕ¼ÃÅ-ðÚéÅ ù ÇÂÕ ØàéÅ î³ÇéÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË? Ôð Çռö çÅ ÇÂÕóçðí Ô°³çÅ ÔË ÇÜÃù ðڶå Ü» ÁÚ¶å ã³× éÅñ ÇÕö Çòôò-ÇçzôàÆ Áå¶ ÇòÚÅðèÅðÅéÅñ ÔÅÇÃñ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂ¼æ¶ ÇÂÔ Ãêôà Õð ç¶äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ î˺ ÇÂà կÇôô ç¶÷ðƶ ÇÕö ÕÔÅäÆ ù ÇÂÇåÔÅÃ ç¶ ðÈê Çò¼Ú êzîÅÇäå éÔƺ ÕðéÅ ÚÅÔ°³çÆ ÇÕÀ¹ºÇÕÁ³Çåî ðÈê Çò¼Ú ÕÔÅäÆ å» ÕñêéÅ ÔÆ ÔËÍ êð ÇÂÃç¶ îÅÇèÁî ðÅÔƺ Ã Áå¶ ÃîÅÜ çÅêÇðê¶Ö ÷ðÈð À°ÜÅ×ð Ô°³çÅ ÔËÍ ÕÇÔä 寺 íÅò ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÇÂÃçÅ Çòôñ¶ôä ÁÇÜÔ¶êÇðê¶Ö ù Ãêôà Õðé òÅñÆ ÕæÅ ç¶ ðÈê Çò¼Ú ÕÆåÅ ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÜÔóÅ ÇÂÃç¶

4

ò¼Ö-ò¼Ö ê¹éð-òðäé» çÆ å°ñéÅ Çò¼Ú Ç÷ÁÅçÅ Ãêôà Ô¯ Õ¶ À°íðçÅ ÔËÍ ÇéôÇÚåðÈê ÒÚ ÕÅñêÇéÕ Çռö ù ÇÂÇåÔÅà éÔƺ î³ÇéÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ êð À°Ô ÁåÆå çÅÃÈÚÕ»Õ å» Ô¯ ÔÆ ÃÕçÅ ÔËÍ

Ôð Çռö çÆ ÁÅêäÆ ÜÆòéÆ Ô°³çÆ ÔË Áå¶ À°Ã Çò¼Ú ܯ ìçñÅÀ° ÇçÖÅÂÆ Çç³ç¶Ôé À°é·» 寺 ÃÅù ÇÂÇåÔÅÇÃÕ ìçñÅÀ° ù ÃîÞä çÆ ÇçzôàÆ êzÅêå Ô°³çÆ ÔËÍ ÇÂÇåÔÅÇÃÕìçñÅÀ° 寺 î¶ðÅ íÅò ÇÃðø ØàéÅÕzî 寺 éÔƺ ÔË Ãׯº ÇÂÇåÔÅÇÃÕ Ã³çðí ç¶ ìÔ°-ê¼èðÆî³åò» éÅñ ÔËÍ òÅð-òÅð ÇÃðÇÜå ÕÆåÅ ÜÅä òÅñÅ ÇÕ¼ÃÅ À°Ã ê»â±ÇñêÆ (Öðó¶) ç¶ÃÇøÁ» çÆ åð·» Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÜà À°µêð ÇÂÕ ÔÆ ÕÔÅäÆ ò¼Ö-ò¼Ö ã³×» éÅñ ÕÂÆ òÅðÇñÖÆ ×ÂÆ Ô¯ò¶Í

ÁåÆå éÅñ Ü°ó¶ ÇÂÕ õÅà ÕæÅéÕ ù Ú¹ä Õ¶ À°Ãù ò¼Öð¶ ã³× éÅñ ÇÃðÇÜåÕðéÅ ÁÅêä¶ ÁÅê Çò¼Ú ÇÂÇåÔÅÇÃÕ ðÈê Çò¼Ú îÔ¼åòêÈðä ÔËÍ ÇÂà ÇÕÇðÁÅ ç½ðÅéðÚéÅÕÅð ÁÅêä¶ ÕÅñ ç¶ ÇÕö ÇÂÕ æ» Óå¶ ÃæÅÇêå Ô¯ Õ¶ òðåîÅé çÆ é÷ð éÅñÁåÆå ù ç¶ÖçÅ ÔËÍ ÇÂà êzÇÕzÁÅ Çò¼Ú ÁåÆå ÓÚ¯º Ú¹äÆ ×ÂÆ Ãî¼×ðÆ ÇÂÕ êð³êðÅ çÅÇéðîÅä Õðé ç¶ Õ³î ÁÅÀ¹ºçÆ Í ÁåÆå ÓÚ¯º ÇÂà åð·» ÕÆåÆ ×ÂÆ Ú¯ä ÁÕÃð òðåîÅéù òËèåÅ êzçÅé Õðé ç¶ ÇÂðÅç¶ éÅñ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔËÍ ÇÂà åð·» Ú¯ä çÅ ÕÅðÜ ÁåÆåç¶ éÅñ ÇÂÕ Ã³òÅç çÆ ôÕñ ñË ñ˺çÅ ÔËÍ

êð ôÕ°³åñÅ ç¶ ÕæÅéÕ çÆ ÇÂÕ Ô¯ð Çòô¶ôåÅ ÔËÍ À°Ô ÇÃðø ÃÅÇÔå Áå¶ÇÂÇåÔÅà çÆ çÈÜÆ ÇÕÇðÁÅ çÅ ÔÆ éîÈéÅ éÔƺ ÔË, Ãׯº ÇÂà Çò¼Ú ÇÂÕ ñ˺Ç×Õ êÇðê¶Ö òÆôÅÇîñ ÔËÍ ò¼Ö-ò¼Ö ÃÅÇÔÇåÕ ðÈê» Çò¼Ú ôÕ°³åñÅ çÅ êÅåð ò¼Ö-ò¼Ö ðÈê» Çò¼Ú êzçðÇôåÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂà éÅñ ò¼Ö-ò¼Ö ÃîÅÇÜÕ êÇðê¶Ö» çÅ êzíÅò ÇîñçÅ ÔËÍ ÇÂà ñÂÆî¶ðÅ ÷¯ð ÇÃðø ÕÅñÆçÅÃ ç¶ éÅàÕ Óå¶ éÅ Ô¯ Õ¶ ÇÂÔ ç¶ÖäÅ ÔË ÇÕ ÕæÅéÕ ç¶ Õ¶ºçðÆêÅåð ù ÇÕÃ-ÇÕà åð·» ðÇÚÁÅ Ç×ÁÅ ÔË Áå¶ ÇÂà éÅñ ÇÕ¼ÃÅ ÁÅêä¶ ò¼Ö-ò¼Ö ðÈê»Çò¼Ú ÇÕà åð·» ìçñçÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÃ ç¶ éÅñ ÔÆ î˺ ÕæÅéÕ ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö ðÈê» Áå¶À°é·» Óå¶ ÕÆåÆÁ» ×ÂÆÁ» Çà¼êäÆÁ» çÆÁ» óíÅÇòå ÇÂÇåÔÅÇÃÕ ÇòÁÅÇÖÁÅò» Óå¶ òÆÇèÁÅé ÇçÁ»×ÆÍ

ÁÅÀ°, Ô°ä ÁÃƺ Çռö çÆ ÚðÚÅ ÕðÆÂ¶Í îÔ»íÅðå ç¶ ô°ðÈÁÅåÆ íÅ× Çò¼ÚÇç¼åÅ Ç×ÁÅ ôÕ°³åñÅ çÅ ÇÕ¼ÃÅ Ü» À°ÃçÅ ÕæÅ-Çìðå»å À°é·» ÕÅòÅåîÕ êÅá-Á³ô» Çò¼Ú¯º ÇÂÕ ÔË ÇÜé·» ù ܯó Õ¶ ÇÂà îÔ»ÕÅÇò çÆ ðÚéÅ Ô¯ÂÆ ÔËÍ îÔ»íÅðå Çò¼ÚôÕ°³åñÅ çÆ ÕæÅ çÅ êÇÔñÅ ðÈê ÇîñçÅ ÔËÍ òËÇçÕ ÃÅÇÔå Çò¼Ú ôÕ°³åñÅ ç¶ ÇÃðøÇ÷Õð (À°ñ¶Ö) éÅñ ÔÆ Õ³î ÚñÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÜà 寺 ÃÅÇìå Ô°³çÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ ÕæÅÀ°Ã ÷îÅé¶ Çò¼Ú ÇÕ³éÆ êzÇüè ÃÆÍ ÇÂé·» ÃÅð¶ Á³ô» ÓÚ¯º ÇÂÕ ñ¯Õ-ÕæÅ çÅ ðÈê-ÇòèÅéÀ°íðçÅ ÔËÍ îÔ»íÅðå ç¶ çÈܶ Ö³â òÆ Ôé ÇÜé·» ù À°êç¶ôÅåîÕ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔË,ÇÜò¶º ÇÕ ô»åÆ íÅ×Í ÇÂé·» ֳ⻠çÅ, ÕæÅ éÅñ ؼà Áå¶ ÁÅçðô ÃîÅÜ ç¶ ÇÃè»å,ÃîÅÇÜÕ Áå¶ êÇò¼åð Ç÷³î¶òÅðÆ ïÅéÆ èðî ç¶ ÇÃè»å, ÃðÕÅð ïÅéÆ ðÅÜ-èðî ç¶ÇÃè»å, ÁÅåîÅ çÆ î¹ÕåÆ ç¶ ÇòÚÅð ïÅéÆ î¯õô Áå¶ ÇÂö åð·» ç¶ çÈܶ ÇòÚÅð» éÅñòÅÃåÅ Ç÷ÁÅçÅ ÔËÍ ôÕ°³åñÅ çÆ ÕÔÅäÆ, Çռö, ïÅéÆ ÕæÅ-Çìðå»å òÅñ¶ ÇԼö Çò¼ÚÔËÍ

5

ÕÔÅäÆ Áé°ÃÅð Ú¼ÕðòðåÆ ðÅÜÅ ç¹ôï³å ù ׯêåÅ ïÅéÆ ×À±-ð¼ÇÖÁÕ çÆêçòÆ êzÅêå ÃÆÍ ÇÂÕ Ççé À°Ô ÇÂÕ ò¼âÆ ÃËéÅ ñË Õ¶ ÇôÕÅð Óå¶ ×Â¶Í ÇÂà ÇíÁ³ÕðÇôÕÅð Çò¼Ú À°é·» é¶ ìÅØ Áå¶ ÇÔðé» çÅ ÇôÕÅð ÕÆåÅ, ÔÅæÆÁ» ù ÷ÖîÆ ÕÆåÅ Áå¶çðõå» ù ê¹¼à Çç¼åÅÍ Õ°¼ñ ÇîñÅ Õ¶ À°é·» é¶ êzÇÕðåÆ çÅ ÇòéÅô ÕÆåÅÍ ç¹ôï³å ÇÂÕÇÔðé çÅ Çê¼ÛÅ Õðç¶ Ô¯Â¶ óØä¶ Ü³×ñ Çò¼Ú ÜÅ êÔ°³Ú¶ ÇÜ¼æ¶ À°é·» ù Ôð¶-íð¶ îé¯ðî¶ջå Çò¼Ú òÇÃÁÅ Õäò ÇðôÆ çÅ ÁÅôðî ÇîñçÅ ÔËÍ ÁÅòÅ÷ ç¶ä Óå¶ ÁÅôðî çÆÇÂÕ î¹ÇàÁÅð é¶ êzåÆ À°µåð (Ü°ÁÅì) Çç¼åÅ Áå¶ îÇÔîÅé çŠùÁÅ×å ÕÆåÅÍ À°Ãé¶ç¼ÇÃÁÅ ÇÕ À°Ô Õäò ÇðôÆ çÆ èÆ ôÕ°³åñÅ ÔËÍ ç¹ôï³å é¶ Ü篺 ÇÂÔ ê¹¼ÇÛÁÅ ÇÕ ÇðôÆ ç¶èÆ ÇÕà åð·» Ô¯ ÃÕçÆ ÔË å» ôÕ°³åñÅ é¶ ÁÅêä¶ Üéî çÆ ÜÅäÕÅðÆ ÇòÃæÅð éÅñÇç¼åÆÍ À°Ãé¶ ç¼ÇÃÁÅ ÇÕ ÇòôòÅÇî¼åð åê¼ÇÃÁÅ ÕðÕ¶ ñ×ÅåÅð ôÕåÆÁ» êzÅêå Õðç¶ÜÅ ðÔ¶ Ãé ÇÜà éÅñ dzçð çÅ ÇóØÅÃé â¯ñ Ç×ÁÅ Áå¶ À°é·» é¶ ÇòôòÅÇî¼åð ùóî¯ÇÔå ÕðÕ¶ åê¼ÇÃÁÅ í³× Õðé ñÂÆ ÁêÃðÅ î¶éÕÅ ù í¶ÇÜÁÅÍ ë¶ð ÇòôòÅÇî¼åðÁå¶ î¶éÕÅ ç¶ ÃîÅ×î éÅñ ôÕ°³åñÅ çÅ Üéî Ô¯ÇÂÁÅ êð î¶éÕÅ é¶ À°Ãù ÇåÁÅ×Çç¼åÅÍ À°Ã ìÅñ ù Õäò ÇðôÆ é¶ ÁÅôðî Çò¼Ú ÁÅêä¶ ì¼Ú¶ çÆ åð·» êÅÇñÁÅÍ

ç¹ôï³å ù ôÕ°³åñÅ Òù³çð Çéå³í» òÅñÆ ÇÂÕ ì¶çÅö î¹ÇàÁÅðÓ ñ¼×Æ Áå¶ À°ÔÀ°Ã Óå¶ îð Çîà¶Í À°é·» é¶ ×³èðò ÇòÁÅÔ çÆ ê¶ôÕô ÕÆåÆÍ ÇÂÔ ÁÇÜÔÅ ÇòÁÅÔ ÃÆÇÜÔóÅ ÁÅêÃÆ ÃÇÔîåÆ éÅñ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÃÆ Áå¶ ÇÜà Çò¼Ú ì÷°ð×» çÆ ÇÂÜÅ÷åçÆ ÷ðÈðå éÔƺ Ô°³çÆÍ Ö¼åðÆÁ» ñÂÆ ÁÇÜÔ¶ ÇòÁÅÔ ù ÃÔÆ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ôÕ°³åñÅÇÂà ñÂÆ ÇåÁÅð å» Ô¯ ×ÂÆ êð À°Ãé¶ ÇÂÕ ôðå ð¼ÖÆ ÇÕ ÇòÁÅÔ å» ÔÆ Ô¯ò¶×ŠܶÕðÀ°Ã 寺 êËçÅ Ô¯ä òÅñÆ Ã³åÅé ù ç¹ôï³å çÅ òÅÇðà دÇôå ÕÆåÅ ÜÅò¶Í Çå³é òÇð·Á»ç¶ ñ§ì¶ ×ðí èÅðä 寺 ìÅÁç ôÕ°³åñÅ é¶ íðå é»Á ç¶ ê¹¼åð ù Üéî Çç¼åÅÍ ôÕ°³åñÅìÅñÕ íðå ù ñË Õ¶ ðÅÜÅ ç¹ôï³å çÆ ðÅÜèÅéÆ ÔÃåéÅê¹ð ×ÂÆ Áå¶ î³× ÕÆåÆ ÇÕç¹ôï³å íðå ù ÁÅêäÅ òÅÇðà دÇôå ÕðäÍ ç¹ôï³å é¶ ÇÂÔ êz×àÅÇÂÁÅ ÇÕ ÇÜò¶ºÀ°Ô î» Áå¶ ê¹¼åð ù êÛÅä ÔÆ éÔƺ ðÔ¶ Áå¶ ç¯ò» ù á°ÕðÅ Çç¼åÅÍ ÇÂà Óå¶ ôÕ°³åñÅù ìÔ°å ö°¼ÃÅ ÁÅÇÂÁÅÍ À°Ãé¶ ç¹ôï³å éÅñ åðÕ ÕÆåÅ ÇÕ êåéÆ Áå¶ ê¹¼åð À°é·»ñÂÆ ÇÕÀ¹º ÷ðÈðÆ Ôé, õÅà å½ð Óå¶ ò³ô ÚñÅÀ°ä ç¶ ñÂÆ ê¹¼åð çÅ ÕÆ îÔ¼åò ÔËÍ ÇÂÔé¯Õ-Þ¯Õ ÕÅøÆ Çå¼ÖÆ Ô¯ ×ÂÆ Áå¶ ×Åñ·Æ-×ñ¯Ú ç¶ ê¼èð å¼Õ êÔ°³Ú ×ÂÆÍ îÔ»íÅðåÇò¼Ú ç¹ôï³å-ôÕ°³åñÅ ç¶ ÇÂà ÇòòÅç ç½ðÅé î¶éÕÅ ù Õ°ñàÅ (ìçÚñé; Ö¹¼ñ·¶ ÇÜéÃÆóì³è ð¼Öä òÅñÆ Á½ðå), ÇòôòÅÇî¼åð ù ç¹ðÅÚÅðÆ Áå¶ ôÕ°³åñÅ ù ò¶ôòÅ å¼Õ ÇÕÔÅÇ×ÁÅ ÔËÍ ôÕ°³åñÅ ÁÅêäÆ ×¼ñ Óå¶ ÕÅÇÂî ðÔÆÍ À°Ãé¶ çÅÁòÅ ÕÆåÅ ÇÕ íðå ùÀ°ÃçÅ Ô¼Õ ÇîñäÅ ÔÆ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÕÇÔ Õ¶ À°Ãé¶ íðå ù ç¹ôï³å Õ¯ñ Û¼â Õ¶ÁÅôðî òÅêà ÜÅä çÅ øËÃñÅ ÕÆåÅÍ ÁÅÕÅôòÅäÆ Ô¯ÂÆ ÇÕ íðå ç¹ôï³å çÅ ÔÆê¹¼åð ÔËÍ ÇÂà Óå¶ ç¹ôï³å é¶ ÃøÅÂÆ Çç¼åÆ ÇÕ À°é·» ù ôÕ°³åñÅ ç¶ çÅÁò¶ Óå¶ ô¼Õ éÔƺÃÆ êð À°Ô ÁÅêä¶ ÇÂà Çðôå¶ ù ÃðìÜéÕ (ÜéåÕ) îÅéåÅ Çîñä çŠdzå÷Åð ÕððÔ¶ ÃéÍ ÇÂà åð·» ÁÅÕÅôòÅäÆ å¯º ìÅÁç ç¹ôï³å é¶ ç¯ò» ù ÃòÆÕÅð Õð ÇñÁÅÍÁ¼×¶ Ú¼ñ Õ¶ ðÅÜÅ ç¶ ðÈê Çò¼Ú íðå çÆ êzÇüèÆ îÔÅé ôÅÃÕ ç¶ ðÈê Çò¼Ú Ô¯ÂÆÍ

6

îÔ»ÕÅÇò Çò¼Ú À°ñ¶ÇÖå ôÕ°³åñÅ çÆ ÇÂÔ ÕæÅ íðå ç¶ îÈñ ÇîæÕ ù ÜéîÇç³çÆ ÔË ÇÜÔóÅ Õ½ðò» Áå¶ ê»âò» çÆ Õ°ñ-êð³êðÅ éÅñ Ü°ÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ÇÂÔîÔ»íÅðå ç¶ ÕæÅéÕ çÅ Õ¶ºçðÆ ÇòôÅ-òÃå± ÔËÍ ÁÅÕÅôÅìÅäÆ ç¶ ÷ðƶ ÃîÅÇÜÕçðܶ Áå¶ òËèåÅ ù ÃæÅÇêå Ô°³ÇçÁ» ÇçÖÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕÀ¹ºÇÕ Ã³ì³è» ù ÖÅéçÅéç¶ çÈܶ î˺ìð» ç¹ÁÅðÅ ÃòÆÕÅð ÕÆåÅ ÜÅäÅ òÆ ÷ðÈðÆ ÃÆÍ îÔ»íÅðå Çò¼Ú òðÇäå ÇÂÔÃîÅÜ Õ¯óîÅ-ÁÅèÅÇðå (Õ°à³ì-ÁÅèÅÇðå; ÖÅéçÅé-ÁÅèÅÇðå) Áå¶ êðÅÕðîÆ éÅÇÂÕ»çÅ ÃîÅÜ ÔË ÇÜ¼æ¶ ÃÔÆ Õ°ñ êð³êðÅ, ò³ôÅòñÆ Áå¶ êËçÅÇÂô çÆ ÜÅäÕÅðÆ Ô¯äÅ ÁÇÔîÔËÍ ÇÂÔ ÇÂÕ êôÈÚÅðÆ ÃîÅÜ çÅ ÇÚ¼åð ÔË ÇÜà ù ÇòôÅñ Úð×ÅÔ» çÆ ñ¯ó ðÇÔ³çÆ ÔËÍÇÂÔÆ ÕÅðä ÔË ÇÕ ç¹ôï³å ù ׯêÅñÕ çÆ êçòÆ ÇîñÆ Ô¯ÂÆ ÃÆÍ ÇÂà ÷îÅé¶ Çò¼Ú Ö¶åÆñÂÆ ÷îÆé Áå¶ Ü³×ñ çÆ ÃøÅÂÆ ù òÆ Ã³êåÆ çÅ ÇÂÕ Ã¯îÅ î³ÇéÁÅ Ü»çÅ ÃÆÍ ÇÂÃØàéÅ Çò¼Ú ÇôÕÅð ÇÂÕ åð·» çÅ ðÔ¼ÃîÂÆ (ñ°ÇÕÁÅ; ×°³îéÅî) ÔîñÅ ÔË íÅò Õ°çðåç¶ ÇÖñÅø ÇÂÕ ï°¼è ÔË Áå¶ í±-íÅ× Óå¶ Õì÷Å ÜîÅÀ°ä ç¶ ðÈê Çò¼Ú À°µíðçÅ ÔËÍ ÇÂÔÆÀ°Ô ÕÅñ ÃÆ Ü篺 ܳ×ñ» Óå¶ Õì÷Å Õðé çÅ îÔ¼åò òèä ñ¼×Å ÃÆÍ

ôÕ°³åñÅ çÅ ÇÚ¼åðä ÕæÅ ç¶ Õ¶ºçð Çò¼Ú ÔËÍ À°Ô ÇéôÕêà, î¹Õå, ìÔÅçðÁå¶ çì³× ÔËÍ À°Ô ôðå ð¼Ö Õ¶ ÇòÁÅÔ ÕðòÅÀ°ºçÆ ÔË Áå¶ ë¶ð î³× ÕðçÆ ÔË ÇÕ À°Ã éÅñÕÆå¶ òÅÁç¶ çÅ ÃéîÅé ÕÆåÅ ÜÅò¶Í À°Ô ç¹ôï³å Óå¶ éÅÜÅÇÂ÷ òðåÅÀ° çÅ ÇÂñ÷ÅîñÅÀ¹ºçÆ ÔËÍ À°Ã çÅ ÚÇð¼åð À°Ã òøÅçÅð (ÇéôáÅòÅé) Á½ðå ç¶ Çì³ì ç¶ ÇìñÕ°ñ À°ñàÔË ÇÜà ù îÔ»ÕÅÇò ç¶ À°êç¶ôÅåîÕ Á³ô» Çò¼Ú ÁÅçðô Á½ðå ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÷ÅÇÔðÔË ÇÕ Þ×óÅ ì¼Ú¶ ç¶ Çê¼åðåò (òñçÆÁå) ÕðÕ¶ ÔËÍ ×³èðò ÇòÁÅÔ ç½ðÅé ð¼ÖÆ ×ÂÆôðå ôÕ°³åñÅ ç¶ ê¹¼åð çÆ ÔËÃÆÁå çÅ ÁÅèÅð ìäçÆ ÔË ÇÜÔóÆ ÇêåÅ êzèÅé ÃîÅÜ(êËåðÕ ÃîÅÜ) çÆ õÅÃÆÁå ÔËÍ Õ°à³ì-ÁÅèÅÇðå ÃîÅÜ Ô¯ä ç¶ ìÅòÜÈç À°Ã ÃîÅÜÇò¼Ú ÇÕö Á½ðå çÆ ÔËÃÆÁå ñÂÆ À°Ãç¶ ì¼Ú¶ ç¶ Çê¼åðåò çÅ çðÜÅ îÔ¼åòêÈðä ÃÆÍÇÂ¼æ¶ ôÕ°³åñÅ Ú³×Æ ×¯åðåÅ Áå¶ ÇòÁÅÔ ç¶ ÇòÚÕÅð ÇÂÕ ÕóÆ ìä Õ¶ À°íðçÆ ÔËÍÀ°ÃçÅ ê¹¼åð À°Ãç¶ ñÂÆ Õ°à³ì Çò¼Ú ôîÈñÆÁå çÆ ×Åð³àÆ ìäçÅ ÔË ÇÜà éÅñ À°ÃùÀ°ÃçÅ ÃîÅÇÜÕ çðÜÅ êzÅêå Ô°³çÅ ÔËÍ ÁÅÕÅôòÅäÆ ç¶ ÷ðƶ î» ù ×zÇÔä Õðä òÅñ¶êÅåð, Áå¶ ÇêåÅ ù ê¹¼åð çÅ ÜéÕ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ê¹¼åð ÔÆ ÇêåÅ ù Çîzå±-ñ¯Õ 寺î¹ÕåÆ Çç³çÅ ÔËÍ ÇÂö دôäÅ Çò¼Ú ÇÂÔ Õæé ñ°ÇÕÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ÇÜÃ ç¶ ÷ðƶ ç¹ôï³åì¼Ú¶ çÆ Ç÷³î¶òÅðÆ ÃòÆÕÅð Õðç¶ ÔéÍ

ÇÂà îÔ»ÕÅÇò çÆ ðÚéÅ çÅ ÕÅñ ÇòòÅç íÇðÁÅ ÔËÍ ÁÅî å½ð Óå¶ ÇÂÔî³ÇéÁÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ ÇÂÃç¶ ÇÃðÜä Áå¶ À°Ã Çò¼Ú òÅÇèÁ» (ÇÕö êÇÔñ» 寺 ÇñÖÆ Ô¯ÂÆðÚéÅ Çò¼Ú òÅèÅ ÕðéÅ; ðñÅÀ°äÅ) ù ܯóé çÅ ÕÅñ D@@ ÂÆÃÅ êÈðò Áå¶ D@@ÂÆÃÅ ìÅÁç ç¶ Çò¼ÚÕÅð çÅ ÔËÍ ÕæÅ òðäé ç¶ Á³ô ê¹ðÅä¶ Ôé Áå¶ À°êç¶ôÅåîÕÖ³â À°Ã 寺 ìÅÁç ðÚ¶ ׶ ÔéÍ ÂÆÊ寺 ìÅÁç çÆÁ» ÃçÆÁ» Çò¼Ú òÆ ÇÂÃîÔ»ÕÅÇò çÆ ñ¯ÕÇêzÁåÅ (êzÇüèÆ) ìäÆ ðÔÆÍ Õ°Þ ñ¯Õ» ñÂÆ ÇÂÔ êzÅÚÆé Çî¼æÕ çÅÇÔ¼ÃÅ ÔË Áå¶ À°é·» ù êzÅÚÆé ÕÅñ ç¶ éÅÇÂÕ» éÅñ ܯóçÅ ÔËÍ ÇÂà îÔ»ÕÅÇò Çò¼ÚÁÕÃð Õ°Þ éÅ Õ°Þ Ü¯ÇóÁÅ Ü»çÅ ÇðÔÅ ÔË Áå¶ Ã³íò ÔË ÇÂà ù êÇò¼åð ðÚéÅ î³éäç¶ éÅñ ÔÆ À°µÚ-òð×Æ Ã³ÃÇÕzåÆ é¶ ÇÂÃù ÁêäÅ ÇñÁÅ ÔËÍ ÃîÅÇÜÕ òËèåÅ êzÅêå

7

Õðé ñÂÆ îÔ»íÅðå çÆÁ» ÕæÅò» çÅ ÇÂÃå¶îÅñ ÃîÅÇÜÕ ðÈê Çò¼Ú À°ÇÚå ÃîÇÞÁÅÜÅä ñ¼×ÅÍ

Ô°ä î˺ ÕÅñÆçÅÃ ç¶ éÅàÕ ÒÁÇíÇ×ÁÅé ôÕ°³åñîÓ Óå¶ ÚðÚÅ ÕðéÅ ÚÅÔ»×ÆÍÇÂà éÅàÕ Çò¼Ú ÇÂÕ ò¼ÖðÅ ÇÂÇåÔÅÇÃÕ Ççzô À°íðçÅ ÔËÍ ÇÂÃçÅ ðÚéÅ ÕÅñîÔ»ÕÅÇò 寺 ìÅÁç çÅ Áå¶ Ã³íò ÔË ÇÕ Ú½æÆ ÃçÆ çÅ ÔËÍ ÔÅñ»ÇÕ ÇÂÔ ÇîåÆ ÇòòÅçíðÆ ÔËÍ ÕÅñÆçÅÃ é¶ îÔ»ÕÅÇò çÅ ÇÂÕ Á³ô Ú¹ä Õ¶ À°Ãç¶ ÕæÅéÕ ù éÅàÕ Çò¼Úìçñ Çç¼åÅ ÔËÍ éÅàÕ, îÔ»ÕÅÇò çÆ ÕÇòåŠ寺 ò¼Ö ÃÅÇÔå ðÚéÅ çÅ ò¼ÖðÅ ÕÅÇò-ÃÅÇÔåÕ ðÈê ÔËÍ ÕòÆ ñ¯Õ ÁÕÃð êzÚ¼ñå ÕæÅéÕ ù éÅàÕ Çò¼Ú ðÈê»åÇðå Õðç¶Ãé å» ÇÕ ÇÂÕ Ú³×Æ ÜÅäÆ ÜÅä òÅñÆ ÕæÅ Çò¼Ú ñ°ÕÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» íÅòéÅò» ù Ô¯ðî¹Öð (À°ÜÅ×ð) ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕ¶Í ïÈéÅé Çò¼Ú òÆ ÇÂö åð·» ç¶ ÕòÆ Áå¶ éÅàÕÕÅðî½ÜÈç ÃéÍ ÕÅñÆçÅÃ é¶ îÈñ ÕæÅ Çò¼Ú Á³åð-ÕæÅò» òÆ Ü¯óÆÁ»Í ÇÂé·» Çò¼Ú ÇÂÕÁ³×ÈáÆ çÆ Á³åð-ÕæÅ ÔË ÇÜÃçÅ Ãz¯å ì¯è ÕæÅ ÔÅÇðÜÅåÕ Çò¼Ú óÇîñå (ôÅÇîñ)ñ×çÅ ÔËÍ çÈÜÆ Á³åð-ÕæÅ ÃðÅê ç¶ ÕÅðä êËçŠԯ¶ óÕà çÆ ÔËÍ ñ¯Õ-ÃÅÇÔå Çò¼ÚÁÇÜÔÆÁ» ØàéÅò» ÕÅøÆ ÇîñçÆÁ» ÔéÍ ÇÂÔ Ãí Çîñ Õ¶ ÇÂÕ éòƺ êð³êðÅ çÆðÚéÅ Õðç¶ Ô¯Â¶ ñ×ç¶ ÔéÍ ÁåÆå ÓÚ¯º Ú¹ä¶ ×¶ ÇÂÕ ÕæÅ-Á³ô ù ÁÅ×ÅîÆ ÕÅñ çÆóÃÇÕzåÕ ÁÇíÇòÁÕåÆ ç¶ Áé°ÕÈñ ãÅñäÅ îÔ»ÕÅÇò ç¶ ÕæÅ-ðÈê çÅ êzÇåòÅç(Çòð¯èÆ ðÈê) òÆ ÃîÇÞÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË ÇÕÀ¹ºÇÕ îÔ»-ÕÅÇò çÆÁ» îÅéåÅò» éÅàÕÇò¼Ú ìçñ Õ¶ ÃÅÔîä¶ ÁÅÀ¹»çÆÁ» éÍ

ÕÅñÆçÅÃ ç¶ éÅàÕ çÅ Ãð¯ÕÅð (òÅÃåÅ) Õ°à³ì-ÁÅèÅÇðå ÃîÅÜ éÅñ éÔƺ ðÇÔÜ»çÅ Ãׯº À°Ô ðÅÜ çÆ ðÅÜéÆåÕ Ã¼åÅ çÅ ×°ä×Åä ÕðçÅ ÔËÍ çðÁÃñ ðÅÜ çÆ Ã¼åÅçÅ åðÕ éÅàÕ ÇñÖ¶ Ü»ç¶ Ã ÃæÅÇêå Ô¯ Ú¹¼ÕÅ ÃÆÍ ÇÂÕ êÇðòÅð Áå¶ À°Î¼ÚÆ ÜÅå ç¶ÁÇèÕÅð Çò¼Ú üåÅ ç¶ Õ¶ºçðä ù òËèåÅ Çîñ Ú¹¼ÕÆ ÃÆÍ ðÅÜ é¶ êzôÅÃé, ðÅܼÃò(ÃÅîðÅÜ) Áå¶ çîéÕÅðÆ Ã³ÃæÅò» Áå¶ ÃÅð¶ À°ê-Á³×» ù ÇòÕÇÃå Õð ÇñÁÅ ÃÆÍìzÅÔîäòÅçÆ À°Î¼Ú óÃÇÕzåÆ î¹Öð Ô¯ Ú¹¼ÕÆ ÃÆÍ ÇÂÃçÆ ôÅÃåðÆÁåÅòÅç ç¶ ÇéðîÅä Çò¼Úî¹¼Ö í±ÇîÕÅ ÃÆ, ÇÂà ñÂÆ ÕÅñÆçÅà À°Ã 寺 Ú³×Æ åð·» ÜÅäȳ ÃéÍ À°é·» ç¶ éÅàÕ Çò¼ÚÇÂÃå¶îÅñ ÕÆåÆ ×ÂÆ À°µÚ Õ¯àÆ çÆ ÃÅÇÔÇåÕ íÅôÅ Áå¶ êÅåð» ç¶ ÃÈÖî óì³è» çÅÇÚ¼åðä ÇÂÃçÅ ÃìÈå ÔËÍ À°é·» é¶ ìÅçôÅÔÆ ù ç¶òåò (ÂÆôòðåÅ) ç¶ ìðÅìð ç¼ÇÃÁÅ ÔËÁå¶ ðÅÜÅ Áå¶ ÂÆôòð ù ÇÂÕ çÈܶ ç¶ êÈðÕ ÇÜÔ¶ ìäÅ Çç¼åÅÍ ÕÅñÆçÅÃ ç¶ òðäé Çò¼ÚÕäò ÇðôÆ çÅ ÁÅôðî éòÆÁ» óÃæÅò» ç¶ Á³Õ°ðä çÆ æ» ñ¼×çÅ ÔËÍ ÇÂÔÆ Ã³ÃæÅò»À°Î¼åð-×°êå ÕÅñ Çò¼Ú Á×ðÔÅð (ìzÅÔîä» ù çÅé ç¶ Çò¼Ú Çç¼åÆ ÜÅä òÅñÆ ÷îÆé Ü»À°êÜ) ç¶ ðÈê Çò¼Ú ÇòÕÇÃå Ô¯ÂÆ ÇÜé·» ÕÅðä ÃîÅÇÜÕ-ÁÅðÇæÕ ÇÚ¼åðÅòñÆ (ÇòôÅñÇçzô) ìçñ ×ÂÆ ÔËÍ ÇÂà ï°× Çò¼Ú ðÅÜÅ ìzÅÔîä» ù ò¼Ãä ñÂÆ Õð-î¹Õå í±îÆ çÅéÇò¼Ú Çç³çÅ ÃÆÍ ÇÂÔ í±îÆ Ö¶åÆ-ÕÅðÜ ñÂÆ êÇÔñ» 寺 òð寺 Çò¼Ú ÁÅ ðÔ¶ ÇÂñÅÕ¶ Çò¼Ú Ü»éò¶º Ö¶åÆ ï¯× ÇÂñÅÕ¶ Çò¼Ú Ô°³çÆ ÃÆÍ ìÅÁç Çò¼Ú ÇÂé·» Ö¶åð» é¶ ìzÅÔîäòÅçÆ Ã³ÃÇÕzåÆ ç¶ìÔ°å ôÕåÆôÅñÆ Õ¶ºçð Áå¶ Ã³êðÕ ÃÈåð ç¶ ðÈê Çò¼Ú ÇòÕÇÃå Ô¯äÅ ÃÆÍ

ÕÅñÆçÅà çÅ éÅàÕ ðÅÜÅ ç¶ çðìÅð Çò¼Ú ۯචÇÜÔ¶ ڳ׶ óÃÕÅðÆ çðôÕòð× ç¶ ÃÅÔîä¶ î³ÇÚå Ô¯ä ñÂÆ ÇñÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆÍ ÇÂÔ ÃÅèÅðä ñ¯Õ» ñÂÆ ÕÆåÆ

8

×ÂÆ ðÚéÅ éÔƺ ÃÆÍ éÅàÕ Çò¼Ú À°µÚ òð×Æ ÃîÅÜ ç¶ î¹¼ñ î½ÜÈç Ãé ÔÅñ»ÇÕ Ã-Ã Óå¶ À°é·» î¹¼ñ» Óå¶ Ã¹ÁÅñ òÆ Ú¹¼Õ¶ ׶ ÃéÍ îé¯ð³Üé ñÂÆ ÇñÖ¶ ׶ ÇÂà éÅàÕçÅ ÕæÅéÕ ð¯îÅéÆ ÃÆÍ

ôÕ°³åñÅ çÆ ÕÔÅäÆ Çò¼Ú ÕÅñÆçÅà ç¹ÁÅðÅ ÕÆå¶ ×¶ êÇðòðåé» çÅ îÔ¼åòÇÃðë ÕæÅ-Õzî ç¶ Ã³çðí Çò¼Ú ÔÆ éÔƺ ÔËÍ ÕÅñÆçÅà î¹åÅÇìÕ ç¹ôï³å ÁÅêäÆ À¹º×ñ çÆÛ»ê (Á³×ÈáÆ) ôÕ°³åñÅ ç¶ Õ¯ñ òÚé çÆ ïÅç×Åð ç¶ ðÈê Çò¼Ú Û¼â Ü»ç¶ Ôé å» ÇÕÔÃåéÅê¹ð êðåä Óå¶ À°Ô À°Ãù ì¹ñÅÀ°äÅ éÅ í°¼ñäÍ ÇÂÕ Ççé ç¹ôï³å çÆÁ» ïÅç»Çò¼Ú ×°ÁÅÚÆ ôÕ°³åñÅ ö°ÃËñ ÇðôÆ ç¹ðòÅÃÅ çÅ ÇòèÆ-Áé°ÃÅð ùÁÅ×å ÕðéÅ í°¼ñ Ü»çÆÔËÍ ç¹ðòÅÃÅ À°Ãù ÃðÅê Çç³ç¶ Ôé ÇÕ ÇÜÃçÆ ïÅç Çò¼Ú À°Ô ×°ÁÅÚÆ Ô¯ÂÆ ÔË À°ÔÆ À°Ãùí°¼ñ ÜÅò¶×ÅÍ ôÕ°³åñÅ çÆÁ» ÃÔ¶ñÆÁ» ÇðôÆ ù ì¶éåÆ ÕðçÆÁ» Ôé ÇÕ À°Ô ÁÅêä¶ ÃðÅêÇò¼Ú Õ°Þ Ã³ô¯èé (ïè) Õð ç¶äÍ À°Ã 寺 ìÅÁç ÇðôÆ ÕÇÔ³ç¶ Ôé ÇÕ Á³×ÈáÆ ç¶Ö Õ¶ ç¹ôï³åù Ãí Õ°Þ ïÅç ÁÅ ÜÅò¶×ÅÍ ôÕ°³åñÅ çðìÅð ñÂÆ ðòÅéÅ Ô°³çÆ ÔË Áå¶ ïÅåðÅ ç½ðÅéÁäÜÅä¶ Çò¼Ú Á³×ÈáÆ ×°ÁÅ Çç³çÆ ÔËÍ çðìÅð Çò¼Ú êÔ°³Úä 寺 ìÅÁç ç¹ôï³å À°ÃùêÛÅéä 寺 ÇÂéÕÅð Õð Çç³ç¶ Ôé Áå¶ ñ¼Ö» òÅð ïÅç ÕðòÅÀ°ä ç¶ ìÅòÜÈç À°Ô î³éäù ÇåÁÅð éÔƺ Ô°³ç¶ ÇÕ À°Ô À°é·» çÆ òËèÅÇéÕ êåéÆ ÔË Áå¶ À°Ãç¶ ×ðí Çò¼Ú êñ ÇðÔÅê¹¼åð òÆ À°é·» çÅ ÔËÍ ôÕ°³åñÅ ÇéðÅô Ô¯ Õ¶ èðåÆ î» ù ì¹ñÅÀ¹ºçÆ Í À°Ã¶ êñ ÷¯ð çÆÇìÜñÆ ÚîÕçÆ ÔË Áå¶ À°Ãù îÅðÆÚ ç¶ ÁÅôðî êÔ°³ÚÅ Çç¼åÅ Ü»çÅ ÔËÍ À°µæ¶ À°Ô ÁÅêä¶ê¹¼åð íðå ù Üéî Çç³çÆ ÔËÍ ÇÂà ç½ðÅé ôÕ°³åñÅ ù ×°ÁÅÚÆ Ô¯ÂÆ Á³×ÈáÆ ÇÂÕ î¼ÛÆ ç¶Çã¼â ÓÚ¯º ÇîñçÆ ÔË Áå¶ À°Ãù ðÅÜÅ Õ¯ñ ÇñÁ»çÅ Ü»çÅ ÔËÍ Á³×ÈáÆ ç¶Ö Õ¶ ç¹ôï³å ùôÕ°³åñÅ ïÅç ÁÅ Ü»çÆ ÔËÍ Ô°ä À°é·» ù êåéÆ Áå¶ ê¹¼åð ù ×°ÁÅ ç¶ä çÅ ×ÇÔðÅêÛåÅòÅ Ô°³çÅ ÔËÍ ÁÅÇõð Çò¼Ú ùÖç óï¯× Ô°³çÅ ÔË Ü篺 ðÅÜÅ ù ðÅÖô» ç¶ ÇõñÅø ó×ðÅîÇò¼Ú dzçð çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ñÂÆ Ã¼çÅ Çç¼åÅ Ü»çÅ ÔËÍ Ã³×ðÅî 寺 êðåç¶ Ã À°Ô îÅðÆÚ ç¶ÁÅôðî Çò¼Ú ð°Õç¶ Ôé Áå¶ À°µæ¶ ÁÅêäÆ êåéÆ Áå¶ ê¹¼åð éÅñ À°é·» çÅ ê¹éð-ÇîñéÔ°³çÅ ÔËÍ

éÅàÕ çÆ ÕæÅ îÔ»ÕÅÇò Çò¼Ú î½ÜÈç ÕÔÅäÆ çÆ ðÈê-ð¶ÖÅ çÅ ÇòÃåÅð ÔËÍçðìÅðÆ éÅàÕ ñÂÆ ð¯î»ÇàÕ îÅéà Áå¶ éÅàÕÆ êzíÅò» çÆ ÷ðÈðå ÃÆÍ ÕæÅ ùëËñÅÀ°ä çÅ Õ³î ôðÅê Áå¶ Á³×ÈáÆ çÆÁ» À°ê-ÕæÅò» ç¶ ÷ðƶ ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ ç¯ò»À°ê-ÕæÅò» ç¶ çðÇîÁÅé Ú³×Æ åð·» çÆ Ã³×å ÔËÍ ôðÅê ÕÅðä ×åÆôÆñåÅ í³× Ô°³çÆÔË Áå¶ ð°ÕÅòà Öó·Æ Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ Á³×ÈáÆ À°Ã ð°ÕÅòà ù ÔàÅÀ¹ºçÆ Áå¶ ÕæÅ ù Á¼×¶òèÅÀ¹ºçÆÍ

ôðÅê Áå¶ Á³×ÈáÆ ç¶ ÷ðƶ ç¹ôï³å Áå¶ ôÕ°³åñÅ ç¶ ÇòÚÕÅð ì¼Ú¶ ç¶ Çê¼åðåòÁå¶ ÇêåÅ çÆ Ç÷³î¶òÅðÆ ù ñË Õ¶ êËçÅ Ô¯ÇÂÁÅ åäÅÁ ñ°Õ¯ÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ êðÕÅñÆçÅà çÆ ôÕ°³åñÅ ÁÅêä¶ ì¼Ú¶ çÆ ÁÇèÕÅð-ò³ÚéÅ (ÁÇèÕÅð 寺 ò³ÇÚå Ô¯ä çÅ)çÅ ç¹¼Ö ÃÇÔä éÔƺ Õð êÅÀ¹ºçÆ ÇÕÀ¹ºÇÕ ØàéÅò» çÅ êzòÅÔ îé°¼Ö ç¶ Çéï³åðä(ò¼Ã) 寺 ìÅÔð ÇçÖÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂà éÅàÕ Çò¼Ú ôÕ°³åñÅ é¶ ÇòÁÅÔ ñÂÆ Õ¯ÂÆôðå òÆ éÔƺ ð¼ÖÆÍ ôÕ°³åñÅ ù á°ÕðÅÀ°ä ñÂÆ ç¹ôï³å ù ç¯ôÆ òÆ éÔƺ ÇÕÔÅ ÜÅÃÕçÅ ÇÕÀ¹ºÇÕ À°Ô ôðÅê ç¶ ÁèÆé ÇçÖŶ Ü»ç¶ ÔéÍ ÕÆ ÕÅñÆçÅà ôÕ°³åñÅ ù

9

ÇåðÃÕÅðä ñÂÆ ç¹ôï³å çÆ Çé§çÅ çÆ éËÇåÕ Ç÷³î¶òÅðÆ å¯º ìÚäÅ ÚÅÔ°³ç¶ Ôé? Ü»À°Ã ï°× Áå¶ À°Ã ÃîÅÜ Çò¼Ú ÁÇÜÔÅ ÁÅÚðä ÁÅñ¯ÚéÅ ñÅÇÂÕ éÔƺ î³ÇéÁÅÜ»çÅ ÃÆ? îÔ»íÅðå Çò¼Ú ÇÂÔÆ Ã¹ÁÅñ ÁÅÕÅôòÅäÆ ç¶ ÷ðƶ ÃÅÔîä¶ ÁÅÇÂÁÅ ÔËÍ

éÅàÕ çÆ Ã³ðÚéÅ ÇÂÕ ÁÇÜÔÆ çòËçåÅ (ç¯Ôð¶ ùíÅÁ) Óå¶ ÁÅèÅÇðå ÔËÇÜÔóÆ òÅåÅòðä ç¶ êzÚ¼ñå òð×ÆÕðä éÅñ Ü°óÆ Ô¯ÂÆ ÔËÍ ÇÂ¼æ¶ òÅåÅòðä çÆ ç¯ÔðÆò³â Çê³â Áå¶ ìÆÁÅìÅé ܳ×ñ Ü» Ö¶åð Áå¶ Ü³×ñ ç¶ ïÅéÆ ÁÅìÅçÆ òÅñ¶ ÇÂñÅÕ¶ Áå¶Ü³×ñ ç¶ ðÈê Çò¼Ú ÃÅÔîä¶ ÁÅÀ¹ºçÅÍ îÔ»ÕÅÇò Çò¼Ú å» ÇÂÔ ç¯ò¶º ôz¶äÆÁ» ÕÔÅäÆ ç¶ÁÅèÅð ç¶ ðÈê Çò¼Ú À°µíðçÆÁ» ÔéÍ Øð Áå¶ ìéòÅÃ ç¶ êzåÆÕ ç¶ å½ð Óå¶ ÇÂé·» çÅêzï¯× ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÕÔÅäÆ Ü» å» ÇðÔÅÇÂôÆ Ü» ë¶ð ܳ×ñÆ ÇÂñÅÇÕÁ» Çò¼Ú ØÇàåÔ°³çÆ ÔËÍ ÇÂÃçÆ ÛÅê ÕÅøÆ Õ°Þ ÕÅñÆçÅÃ ç¶ éÅàÕ Óå¶ òÆ ç¶ÖÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔËÍ ÇÂÃçÅÇÂÕ ÕÅðä ÇÂÔ ÔË ÇÕ ×°êåÕÅñ Çò¼Ú ܳ×ñ» êzåÆ ÇçzôàÆÕ¯ä ìçñä ñ¼×¶ ÃéÍêÇÔñ» 궺Ⱡܻ ÇðÔÅÇÂôÆ ÇÂñÅÕ¶ ÇòòÃÇæå ÃîÅÜ Ãé Áå¶ ìÆÁÅìÅé Ü» ܳ×ñÁÇ×ÁÅå Áå¶ Ü³×ñÆ ñ¯Õ» çÆ ÇðÔÅÇÂô î³é¶ Ü»ç¶ ÃéÍ êð ×°êåÕÅñ Çò¼Ú À°é·» ùçÈܶ é÷ðƶ 寺 ç¶ÇÖÁÅ ÜÅä ñ¼×Å ÃÆÍ À°Ô ìÅçôÅÔÆ (ÃÅîðÅÜ) ç¶ Ã¯î¶ ìä ׶ ÃéÍÀ°µæ¯º ñ¼Õó ÇîñçÆ ÃÆ, ÔÅæÆ Çîñç¶ Ãé Áå¶ Ü³×ñ» çÆ ÃøÅÂÆ å¯º ìÅÁç Ö¶åÆ ñÅÇÂÕ÷îÆé òÆ ÇéÕñçÆ ÃÆÍ À°Ô Á×ðÔÅð ç¶ ðÈê Çò¼Ú ìzÅÔîä» ç¶ ÁÅòÅà (ðÇÔä çÆÁ»æÅò») ìäé ñ¼×¶ ÃéÍ Ü³×ñ» çÅ ÃîÅÜ êÈðÆ åð·» éÅñ ÁÇ×ÁÅå éÔƺ ðÇÔ Ç×ÁÅ ÃÆÍÀ°Ô Çê³â» 寺 ò¼Ö ÷ðÈð ÃÆ, ÇÂà ñÂÆ éÅàÕ Çò¼Ú ÇÂà Á³åð Óå¶ ÷¯ð ÇîñçÅ ÔËÍ

ÇÂà ç¯ÔðÆ ò³â ù Õäò ÇðôÆ ç¶ ÁÅôðî ïÅéÆ ôÕ°³åñÅ ç¶ ÇéòÅà Áå¶ÔÃåéÅê¹ð ç¶ çðìÅð ç¶ Á³åð ç¹ÁÅðÅ éÅàÕ Çò¼Ú ÇòÁÕå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂà Á³åðù Á¼×¶ ÇÂà ׼ñ éÅñ òÆ ð¶Ö»ÇÕå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË ÇÕ ôÕ°³åñÅ ÁÅôðî çÆ î¹ÇàÁÅð ÔËÁå¶ ç¹ôï³å çðìÅð ç¶ ê¹ðô ÔéÍ éÅàÕ Çò¼Ú ÁÅôðî çÅ êzå¼Ö òðäé ؼà 寺 ؼà ÔËÍÀ°Ô å» ìÃåÆ Áå¶ Ü³×ñ ç¶ Çò¼ÚÕÅð çÆ çÇÔñÆ÷ ÔËÍ Ã³Øä¶ Ü³×ñ» Çò¼Ú Ô¯ä ç¶ìÅòÜÈç ÁÅôðî ç¶ òÅÃÆ Õ°çðå éÅñ åÅñî¶ñ ð¼Öç¶ Ô¯Â¶ òÆ Ã¼ÇíÁÅ ÃîÅÜ ç¶ ðÆåÆ-ÇðòÅ÷» Áå¶ ðÆåÆÁ» éÅñ òÅÇÕø ÔéÍ ÁÅôðî òÅÃÆ òÆ À°Ã¶ üÇíÁÅ ÃîÅÜ å¯º ÁŶÔéÍ ïÅéÆ À°Ô ñ¯Õ ÁÇòÕÇÃå Ü» ìéòÅÃÆ éÔƺ ÔéÍ

ÕÅñÆçÅà ÇÂà ç¯ÔðÆ ò³â Áå¶ ÇÂé·» ç¯ò» Ö¶åð» éÅñ Ü°óÆÁ» ×åÆÇòèÆÁ»çÅ êzï¯× Áðæ ìçñä ç¶ Á½÷Åð çÆ åð·» Õðç¶ ÔéÍ ÇÂ¼æ¶ ÁÅôðî óí¯×-Çô³×Åð(óܯ×) çÆ æ» ìä Ü»çÆ ÔË, êð ÁÅôðî ç¶ éÅñ ÁÇÜÔÅ Çì³ì éÔƺ Ü°ÇóÁÅ Ô°³çÅ ÔËÍçÈܶ êÅö çðìÅð ÇìðÔÅ Çô³×Åð (Çòï¯×) çÆ æ» ìä Ü»çÆ ÔË ÇÜ¼æ¶ ôÕ°³åñÅ ù ÇåðÃÕÅÇðåÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË Áå¶ À°Ô çðìÅð Û¼â Õ¶ å°ð ê˺çÆ ÔË Ü篺 ÇÕ Ç÷ÁÅçÅåð êz¶î íÅòçðìÅð Çò¼Ú ÔÆ ÁÅêäÆ êÈðäåÅ ù êzÅêå Ô°³ç¶ ÔéÍ

îÔ»-ÕÅÇò ç¶ Çռö 寺 éÅàÕ å¼Õ Á½ðå çÆ èÅðéÅ Çò¼Ú ÇÂÕ åð·» çÅ ìçñÅÀ°ÇçÖçÅ ÔËÍ ôÕ°³åñÅ Ô°ä Õ°çðå çÆ Ã³åÅé ÔË Áå¶ ê½ÇçÁ» Áå¶ êôÈÁ» éÅñ åÅñî¶ñÕÅÇÂî ÕðçÆ ÔËÍ À°Ô çðõå» çÆ ÛÅñ 寺 ìä¶ Õ¼êó¶ êÅÀ¹ºçÆ Áå¶ ë¹¼ñ» éÅñ Çô³×ÅðÕðçÆ ÔË ÇÜÔó¶ À°Ãç¶ ÔÃåéÅê¹ð ðòÅéÅ Ô¯ä Ã ÚîåÕÅÇðÕ åðÆÕ¶ éÅñ ×ÇÔÇäÁ»Çò¼Ú ìçñ Ü»ç¶ ÔéÍ À°Ãç¶ ÜÅä Óå¶ Õ°çðå ÇòðñÅê Õðé ñ×çÆ ÔËÍ À°ÃçÆ îÅÃÈîÆÁå

10

À°Ã Ã òè Ü»çÆ ÔË Ü篺 êz¶î ç¶ ò¼Ã Ô¯ Õ¶ À°Ô ׳èðò ÇòÁÅÔ Õð ñ˺çÆ ÔËÍ ÕÅñÆçÅÃçÆ ôÕ°³åñÅ, ôÆñòåÆ, óկÚÆ, Çéîð Áå¶ ÁÅÇ×ÁÅÕÅðÆ ÔËÍ éÅàÕ ç¶ ÁÅõðÆ Ççzô Çò¼ÚÀ°Ô ç¹ôï³å ç¶ ÕÆå¶ ù î¹ÁÅø Õð Çç³çÆ ÔË Áå¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÃîÞÅÀ¹ºçÆ ÇÕ À°ÔêÈðò-Üéî Çò¼Ú ÕÆå¶ ×¶ ÇÕö êÅê çÅ ÔÆ øñ í¯× ðÔÆ ÔËÍ

ÇÕÀ¹ºÇÕ ôÕ°³åñÅ é¶ ç¹ôï³å çÆ êåéÆ Ô¯ä çÅ çÅÁòÅ ÕðéÅ ÃÆ ÇÂà ñÂÆÀ°Ã é¶ òøÅçÅð êåéÆ ç¶ èðî ç¶ ÁÅçðô Óå¶ òÆ õðÅ À°åðéÅ ÃÆÍ ÔÅñ»ÇÕ Õäò Áå¶ç¹ôï³å ç¯ò¶º À°Ãù òËèÅÇéÕ ðÈê ÓÚ ÇòÁÅÔÆ Ô¯ÂÆ êåéÆ ÕÇÔ³ç¶ Ôé êð Õäò çÅ ÇÂÕôÅÇ×ðç ׳èðò ÇòÁÅÔ ò¼ñ ÇÂôÅðÅ Õðç¶ Ô¯Â¶ À°Ãù ñÅñÚ ç¶ ÁÅèÅð Óå¶ ìäŶ ׶óì³è çÅ é»Á Çç³çÅ ÔËÍ ÕÆ Çêåð-üåÅ ç¹ÁÅðÅ ÇéðèÅÇðå Ô¼ç ñ§Ø Õ¶ ùå³åð ëËÃñÅñËä çÆ ÇÔ³îå Õðé ç¶ ÕÅðä ÔÆ À°Ô ôÅÇ×ðç ôÕ°³åñŠ寺 éÅðÅ÷ ÔË? À°Ô ÷¯ð Çç³çÅ ÔËÇÕ ôÕ°³åñÅ ù ÁÇÜÔ¶ ëËÃñ¶ çÆ Ã÷Å í°×åäÆ ÔÆ ÚÅÔÆçÆ ÔËÍ ôÕ°³åñÅ ù ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÇÕ À°Ô ÁÅôðî éÔƺ êðå ÃÕçÆ Áå¶ À°Ãù çðìÅð Çò¼Ú ÔÆ ðÇÔäÅ êò¶×ÅÍ ÁÅÇõðêåéÆ Óå¶ êåÆ çÅ ÁÃÆîå (ì¶Ô¼ç; ì¶Á³å) ÁÇèÕÅð Ô°³çÅ ÔËÍ À°Ãù ÁÇèÕÅð ÔË ÇÕ À°ÔÀ°Ãù ÁêäŶ Ü» ÇåÁÅ×¶Í ÇÂÕ Á½ðå çÅ êåÆ å¯º çÈð ðÇÔä éÅñ¯º Ú³×Å ÔË ÇÕ À°Ô À°Ãç¶ Øð Çò¼Ú é½ÕðÅäÆ ìä Õ¶ ðÔ¶Í

îÔ»ÕÅÇò Çò¼Ú ê¹¼åð ç¶ Õ¶ºçðÆ îÔ¼åò Áå¶ Á½ðå ç¶ ÁÅêä¶ Áå¶ ÇÂÕ ê¹¼åð çÆî» ç¶ ðÈê Çò¼Ú ÃìñÆÕðä (ôÕåÆÕðä) Óå¶ ÷¯ð Çç¼åÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ À°µæ¶ ðÅÜÅ Á½ðå ùÁòËèåÅ ñÂÆ åÅÁé¶ éÔƺ Çç³çÅ Ãׯº Õ°¼ñ ÇîñÅ Õ¶ Á½ðå êzåÆ é÷ðÆÁÅ ÔÆ ÇåðÃÕÅðíÇðÁÅ ÔËÍ Á³å Çò¼Ú ðÅÜÅ ÁÅêä¶ òÅÇðà çÆ ÕÅîéÅ Óå¶ À°µéÅ ÔÆ êÆóå Ô°³çÅ ÔË ÇܳéÅêz¶ÇîÕÅ ç¶ ÇòÛ¯ó¶ éÅñÍ

ÕÅñÆçÅà çÆ ðÚéÅ ç¶ êðòðåÆ (Á×ñ¶) ÕÅñ Çò¼Ú ÇÂà ÕæÅéÕ ç¶ ç¯ ðÈêêzÚ¼ñå ðÔ¶Í ê¹ðÅä» Çò¼Ú ê¹ðô» Áå¶ ÇÜà êzÅÚÆé ÇîæÕ çŠóֶê òðäé ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÀ°Ô À°µåð-×°êåÕÅñ ç¶ ðÅÜò³ô ù òËèåÅ êzçÅé Õðé ç¶ é÷ðƶ 寺 îÔ¼åòêÈðä ÔËÍê½ðÅÇäÕ» Áå¶ ÕæÅÕÅð» ç¶ ×ÅÇÂé ç¶ ÷ðƶ ÇÂÔ ÕæÅò» ÜéåÅ ÇòÚÕÅð òÅÚÕ êð³êðÅ(ðòÅÇÂå) ç¶ ðÈê Çò¼Ú ÇÜÀ¹ºçÆÁ» ðÔÆÁ»Í ÇÂÕ åð·» çÅ ñ¯Õ-üÇíÁÅÚÅð ìä ×ÂÆÁ»Áå¶ ÇÂÔ å¼æ ÒÕæÅÃÇðåÃÅ×ðÓ å¯º êzíÅÇòå Ô°³çÅ ÔËÍ ÇÂ¼æ¶ À°Ã¶ ÕæÅéÕ Óå¶ ÁÅèÅÇðåÇÂÕ ð½ÚÕ ÕæÅ ÇîñçÆ ÔË êð À°Ã Çò¼Ú ñ¯Õ» éÅñ Ü°ó¶ ÇòÇôÁ» çÆ íðîÅð ÔËÍ ÇÚ¼åð» ç¶îÅÇèÁî ðÅÔƺ ÕæÅ ç¶ é¶åðÆ (çðôéÆ) ðÈê» ç¶ òðäé çŠùíÅÁ òÆ ÇîñçÅ ÔËÍ

êðòðåÆ ÕÅñ Çò¼Ú ÃÅÇÔå Áå¶ Ã½ºçðï-ôÅÃåð (ùԼêä-ôÅÃåð) Óå¶ ÇñÖ¶ÕÂÆ åð·» ç¶ ÇÃè»åÕ ×z³æ» Çò¼Ú ÇÂà éÅàÕ çÆ ÚðÚÅ ÇîñçÆ ÔËÍ éÅà-ôÅÃåð 寺 ñËÕ¶ êÇÔñ¶ Ô÷Åð òð·¶ ç¶ Á³å å¼Õ ÁÇíéò×°êå Áå¶ ÁÅé§çòðèé ç¶ ÇÃè»åÕ ×z³æ» å¼ÕÀ°µÚ ÕÇòåÅ Áå¶ À°µÚ éÅàÕ çÆÁ» Áé¶Õ» êÇðíÅôÅò» Çç¼åÆÁ» ×ÂÆÁ» ÔéÍ Çòô¶ôðÈê Çò¼Ú ÕÅñÆçÅÃ ç¶ éÅàÕ Óå¶ Ã¯ñ·òƺ ÃçÆ Çò¼Ú ðÅØòç¼å ç¹ÁÅðÅ ðÇÚå ÇÂÕÇà¼êäÆ ÇîñçÆ ÔËÍ ÇÂà Çò¼Ú Ç÷ÁÅçÅ ÚðÚÅ è¹éÆ Áå¶ ðÃ ç¶ ÇÃè»å ÇòÕÇÃå ÕðéñÂÆ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË ÇÜÔóÅ íÅðåÆ Ã½ºçðï-ôÅÃåð çÅ Õ¶ºçðÆ å¼å ÔËÍ ÕñÅåîÕÁÇíÇòÁÕåÆ (êz×àÅò¶) ñÂÆ è¹éÆ Áå¶ íÅòéÅò» ñÅ÷îÆ ÔéÍ Ô½ñÆ-Ô½ñÆ ÕÅñÆçÅÃç¶ éÅàÕ çÅ îÔ¼åò ÕÇòåÅ Áå¶ éÅàÕ ç¶ Çòôñ¶ôä ñÂÆ Õ¶ºçðÆ Ô¯ Ç×ÁÅÍ À°ÃùóÃÇÕzå éÅà-êð³êðÅ Çò¼Ú À°çÅÔðä ç¶ ðÈê Çò¼Ú ê¶ô ÕÆåÅ ÜÅä ñ¼×ÅÍ

11

Çìé» ô¼Õ ÇÂÔ îÅä Áå¶ ÕæÅ çÆ ñ¯ÕÇêzÁåÅ ç¶ ÇÔÃÅì éÅñ óÃÇÕzå çÅ Ãí 寺òèÆÁÅ éÅàÕ ÃÆÍ ÇÂà ñÂÆ ÇÂà ù çÈܶ ÃÅÇÔÇåÕ ðÈê» Çò¼Ú ðÈê»åÇðå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ å»ÇÕ ÇÂà çÆ êÔ°³Ú Ô¯ð ò¼è ñ¯Õ» å¼Õ Ô¯ ÃÕ¶Í Ã³é AGAF Çò¼Ú î¹×ñ ìÅçôÅÔ ëð°¼ÖôÆÁð é¶ÁÅêä¶ ÇÂÕ çðìÅðÆ ù ÇÂÕ À°êÅèÆ éÅñ ðô¯Çíå ÕÆåÅÍ ÇÂà î½Õ¶ Óå¶ çðìÅðÆ ÕòÆéòÅÜ ÕòÆôð ù ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÇÕ À°Ô ôÕ°³åñÅ çÆ ÕæÅ ù óÃÇÕzå 寺 ìzÜ íÅôÅ Çò¼ÚðÈê»åÇðå Õðé, êð ÇÂÔ Áé°òÅç éÔƺ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ, ÇÕÀ¹ºÇÕ ìzÜ íÅôÅ À°Ã ÃÇ÷ÁÅçÅåð ÇÔ³çÆ ÕÇòåÅ çÆ íÅôÅ ÃÆÍ ÇÂà åð·» ÕÔÅäÆ ç¶ Û³çì¼è ÕæÅ-ðÈê é¶ ÜéîÇñÁÅÍ êz¶î Áå¶ ÇòÃÅÔ (ÇòÛ¯ó¶) ç¶ ÕæÅéÕ Áå¶ À°Ãù ÕÇÔä çÆ ôËñÆ À°Ã Ã ìzÜíÅôÅÇò¼Ú êzÚ¼ñå ìÅð·ÅîÅÃÅ (ìÅðÔ î»Ô) çÆ ïÅç ç¹ÁÅ Çç³çÆ ÔËÍ ìÅð·ÅîÅÃÅ ð°¼å» Áå¶ À°é·» 寺À°êÜä òÅñÆÁ» íÅòéÅò» çÆ ÕÇòåÅ ÃÆÍ ôÕ°³åñÅ çÅ ìzÜ Ã³ÃÕðä êÈðÆ åð·» ìÅð·ÅîÅÃÅéÔƺ ÃÆÍ À°Ã Çò¼Ú éÅàÕ çÆÁ» ÕÂÆ ÚÆ÷» Û¼â Çç¼åÆÁ» ×ÂÆÁ» Ãé Áå¶ êz¶îÆÁ» ç¶Çòï¯× Áå¶ ê¹éðÇîñé çÅ ÇÚåðä ðÇÔ Ç×ÁÅ ÃÆÍ ÇÂÔ Çòô¶ôåÅ ìÅð·ÅîÅÃÅ ç¶ é÷çÆÕÃÆÍ À°ÃçÆ íÅôÅ À°Ü¼â (׳òÅð) ÃÆ Áå¶ ÕÇòåÅ ÕÂÆ æ» Ú³×Æ òÆ éÔƺ ìä ÃÕÆ ÃÆÍ ÇÂÃÇò¼Ú ôÕ°³åñÅ çÅ ð¯î»ÇàÕ çÆ æ» ÷îÆé éÅñ Ü°ÇóÁÅ ÚÇð¼åð À°íðçÅ ÔË å¶ îÔ»-ÕÅÇòçÆ ôÕ°³åñÅ éÅñ¯º ò¼Ö êzåÆè¹éÆ Çç³çÅ ÔËÍ ÇÂÕ åð·» éÅñ ÇÂÔ Ã³ÃÕðä îÔ»-ÕÅÇò Áå¶éÅàÕ ç¶ ÇòÚÕÅð çÅ ðÈê ÔËÍ

óé AH@F Çò¼Ú ìzÜ ÕæÅ çÅ Áé°òÅç Çîð÷Å ÕÅÇÃî ÁñÆ ç¶ÔñòÆ é¶ ÇÂÕÀ°ðçÈ ×ç-ÕÇòåÅ ÒôÕ°³åñÅÓ Çò¼Ú ÕÆåÅÍ À°Ô À°ðçÈ ç¶ ÕòÆ Ãé Áå¶ À°Ã ÃÕñÕ¼åÅ ç¶ ë¯ðà ÇòñÆÁî ÕÅñÜ Çò¼Ú êó·ÅÀ°ç¶ ÃéÍ ÇÂà ðÈê»åðä Óå¶ êÅðÃÆ çÅÃåÅé-ôËñÆ ÔÅòÆ ÃÆ ÇÜà Çò¼Ú ÇÕ¼ÇÃÁ» Áå¶ éÅàÕÆ íÅòéÅò» çÅ ÇÂÃå¶îÅñ Ô°³çÅ ÔËÍôÕ°³åñÅ Ø°³â Çò¼Ú ÁÅêäÅ î¹¼Ö ñ°ÕÅÀ¹ºçÆ ÇÔ³çÆ ÔË Áå¶ ðÅÜÅ ÇÂÕ Ã¼Ú¶ îÜù Ü» øðÔÅççÆ åð·» À°ÃçÆ ÞñÕ êÅÀ¹ºÇçÁ» ÔÆ ì¶Ã¹è Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÂà ðÚéÅ Çò¼Ú óòÅç» Óå¶ÃæÅÇéÕ ì¯ñÚÅñ çÅ ÁÃð ÔËÍ ðÅÜÅ Áå¶ ôÕ°³åñÅ çÅ ÇòòÅç ð½ÚÕ ìä Ç×ÁÅ ÔËÍ Ç¼æ¶ÕæÅéÕ çðìÅð ç¶ éÅàÕ çÆÁ» Ô¼ç» ÓÚ¯º ìÅÔð ÇéÕñ Õ¶ ÁÅî ÜéåÅ ù ÃîÞ Çò¼ÚÁÅÀ°ä òÅñÆ íÅôÅ ×zÇÔä Õð ñ˺çÅ ÔË Áå¶ À°ÃçÆ ÃðòÇòÁÅêÕåÅ òè Ü»çÆ ÔËÍÇÂÃç¶ êzçðôé ç¶ éÅñ ó×Æå, Çézå Áå¶ êÇðÔÅà (ÇòÁ³×) ç¶ À°êÕðä» çÅ êzï¯×ÕÆåÅ Ü»çÅ ÃÆÍ ÁáÅð·òƺ ÃçÆ ç¶ À°åð-î¹×ñ ÕÅñÆé ÃîÅÜ ç¶ îÅÔ½ñ Çò¼Ú ôÕ°³åñÅçÅ ÇÂÔ Ã³ÃÕðä ÛÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ

ÇÂö æ» ôÕ°³åñÅ ç¶ Çռö çÆ ÜÆòéÆ Çò¼Ú éò» î¯ó ÁÅÇÂÁÅÍ ÃÅÇÔå ç¶ ÇÕöԯð ðÈê Çò¼Ú å» ÇÂÃçÅ ê¹éð-òðäé éÔƺ Ô¯ÇÂÁÅ êð Áé°òÅç ç¶ îÅÇèÁî ðÅÔƺÇòôò-î³Ú Óå¶ ÇÂÃçÅ Áòðåä Ô¯ÇÂÁÅÍ Áé°òÅç é¶ Çռö çÆ Ã³ÃÇÕzåÕ í±ÇîÕÅ ìçñÇç¼åÆÍ Áé°òÅç ç¶ ÷ðƶ éÅàÕ Çò¼Ú À°é·» ÃîÅÜ» çÆ Ã³ÃÇÕzåÆ Áå¶ ÇòÚÅðèÅðÅ çÅêzï¯× Ô¯ÇÂÁÅ ÇÜé·» çÆ íÅôÅ Çò¼Ú éÅàÕ çÅ Áé°òÅç Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ

ÇòñÆÁî ܯé÷ ù ÁÕÃð ÇìzÇàô íÅðåÆ-ÇòÇçÁÅ çÅ ÇêåÅîÅ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍÀ°Ô ÕñÕ¼åÅ Çò¼Ú ÂÆÃà dzâÆÁÅ Õ³êéÆ ç¶ ÇÂÕ ÁÇèÕÅðÆ Ãé Áå¶ À°é·» é¶ ÁÅêäÅÕÅøÆ Ãî» Ã³ÃÇÕzå ç¶ ×z³æ» ù êó·é Áå¶ À°é·» çÅ Áé°òÅç Õðé Çò¼Ú ñ×ÅÇÂÁÅ ÃÆÍÀ°Ô ÇÂà éÅàÕ å¯º Â¶é¶ À°åôÅÇÔå ԯ¶ ÇÕ À°é·» é¶ ÇÂÃçÅ ñËÇàé Çò¼Ú Áé°òÅç ÕÆåÅÇÕÀ¹ºÇÕ ñËÇàé óÃÇÕzå ç¶ é÷çÆÕ ÃÆÍ Çëð À°é·» é¶ ñËÇàé 寺 Á³×z÷Æ Çò¼Ú Áé°òÅç

12

ÕÆåÅÍ AGHI Çò¼Ú ÒôÕ°³åñÅ Á½ð ç ëËàñ Çð³×Ó ç¶ é»Á éÅñ ÇÂÃçÅ êzÚñé Ô¯ÇÂÁÅÍÕÅñÆçÅà ù óÃÇÕzå çÅ ôËÕÃêÆÁð ç¼Ãä òÅñÆ À°ÕåÆ çÅ êzÚñé À°é·» é¶ ÔÆ ÕÆåÅÍÀ°é·» é¶ çÅÁòÅ ÕÆåÅ ÇÕ ÇÂÔ íÅðåÆ Ã¼ÇíÁåÅ çÆ À°ÚÅÂÆ ù À°Ã ï°× Çò¼Ú åËÁ ÕðçÆÔË Ü篺 Çìzà¶é ç¶ ñ¯Õ ÔùîÅé çÆ òÅéð ÃËéÅ ÇÜ³é¶ ÔÆ îÈðÖ Áå¶ ÁÇüÇÖÁå ÃéÍ Ü¯é÷ çÆÇ÷ÁÅçÅ îÔ¼åòêÈðä Çà¼êäÆ ÇÂÔ ÃÆ ÇÕ éÅàÕ ç¶ Õ°Þ ÕÅî¹Õ (ÕÅî À°å¶ÜÕ) Á³ô» ù ñËÕ¶ À°Ô êð¶ôÅé Ôé ÇÕÀ¹ºÇÕ ÇÂÔ ïÈðêÆ ð°ÚÆÁ» ç¶ Áé°ÕÈñ éÔƺ Ô¯ä×¶Í ÇÂà åð·» êÇÔñÆòÅð éÅàÕ Çò¼Ú Çô³×ÅÇðÕåÅ ÇòòÅç çÅ î¹¼çÅ ìäÆÍ

ìÔðÔÅñ (Ôð ÔÅñ Çò¼Ú) éÅàÕ ïÈðê Çò¼Ú å¶÷Æ éÅñ êzÇüè Ô¯ Ç×ÁÅÍÇÂÃçÅ Üðîé Çò¼Ú Áé°òÅç Ô¯ÇÂÁÅ Áå¶ Üðîé ÕòÆ ×¯ÇÂæ¶ é¶ ÇÂà Óå¶ êzô³ÃÅåîÕÕÇòåÅ ÇñÖÆÍ ×¯ÇÂæ¶ çÆ ÇÂà ÕÇòåÅ ù ÁäÇ×äå òÅð À°Î¼èðå (À°ÇñÇÖå; ÔòÅñÅÇç¼åÅ ÜÅ Ú¹¼ÕÅ ÔË) ÕÆåÅ ÜÅ Ú¹ÇÕÁÅ ÔËÍ À°Ã 寺 ìÅÁç ÇÂà ÕæÅéÕ Óå¶ ìËñ¶ Áå¶úê¶ðÅ ðÚä çÅ ÇÃñÇÃñÅ ô°ðÈ Ô¯ Ç×ÁÅÍ ÇÂà Çò¼Ú ëz»åà ô°ìðà çÆ ÇÂÕ ÁêÈðäÕ¯Çôô òÆ ôÅÇîñ ÃÆÍ À°é·Æòƺ ÃçÆ ç¶ Ôð çÔÅÕ¶ Çò¼Ú ÇÂà éÅàÕ çÅ ÇÕö éÅ ÇÕöíÅôÅ Çò¼Ú Áé°òÅç Ô¯ÇÂÁÅÍ Ç¼毺 å¼Õ ÇÕ ÁÅÂÆÃñ˺ÇâÕ íÅôÅ Çò¼Ú òÆ ÇÂà çÅÁé°òÅç ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ îÅÃÕ¯ Çò¼Ú åÅÇÂð½ø ç¶ êzï¯×èðîÆ æƶàð» çÆ ô°ðÈÁÅåÆê¶ôÕÅðÆ ôÕ°³åñÅ ÔÆ ÃÆ ÇÜÃù êzåÆÕòÅçÆ (ÇÚ³é·òÅçÆ; ÁÅçðôòÅçÆ; ÇÃè»åòÅçÆ)ÕòÆÁ» é¶ ÕÅøÆ ÃðÅÇÔÁÅÍ ÇÂÔ ØàéÅ ì¯ñô¶ÇòÕ Õz»åÆ å¯º áÆÕ êÇÔñ» çÆ ÔËÍ

ïÈðê ç¶ ÃÅÇÔåÕ Ö¶åð Çò¼Ú êÈðÆ À°é·Æòƺ ÃçÆ Áå¶ õÅà å½ð Óå¶ ÜðîéÆ ç¶ÁÅê-Ô°çð¶êä (ÁÅê î¹ÔÅð¶êä; ÃòË-ǼÛÅêä; ì³çô» 寺 ÁÅ÷ÅçÆ) ç¶ Á³ç¯ñé ç¶ç½ðÅé ôÕ°³åñÅ ù Õ°çðå çÆ èÆ ç¶ ðÈê Çò¼Ú ê¶ô ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ À°Ãù ÁÇÜÔÆ ÁÅçðôíÅðåÆ éÅðÆ ç¼ÇÃÁÅ Ç×ÁÅ ÇÜà Çò¼Ú éÅðÆåò çŠùԼêä ÃîÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍôÕ°³åñÅ çÆ Õ°çðå éÅñ é¶óåÅ ÃÅÇÔåÕ ÃòË-ǼÛÅêäòÅç ñÂÆ Çòô¶ô å½ð Óå¶îÔ¼åòêÈðä ÃÆ ÇÕÀ¹ºÇÕ ÇÂÔ ÇòÚÅð ÁÅêä¶ ÁÅê ù éò-ôÅÃåðÆÁåÅòÅç ç¶ ðÈêòÅçÆÃð×ðîÆÁ» (À°åôÅÔ»; ܯô») 寺 ò¼Ö ÇçÖÅÀ°äÅ ÚÅÔ°³çÅ ÃÆÍ

ÁÅðäôÕ (òËÇçÕ ÃÅÇÔå çÅ À°Ô òð× ÇÜÔóÅ ìzÅÔîä» éÅñ ìÔ°å é¶ó¶ 寺ܰÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË) ðÈê Çò¼Ú ÇÂÃù ê¹ðÅåé çÆ ÒÖ¯ÜÓ Ü» ê¹ðÅåé éòÜÅ×ðä ç¶ ðÈêÇò¼Ú ç¶ÇÖÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ïÈðêÆ ÃòË-ǼÛÅêäòÅç ù ê¹ðÅåéòÅç éÅñ óï¯ÇÜå ÕðÇç¼åÅ Ç×ÁÅ ÃÆÍ ê¹ðÅåéòÅç çÆ Ã³ðÚéÅ Áå¶ À°Ãç¶ ïÈðêÆ ÃòË-ǼÛÅêäòÅç éÅñóï¯Üé ù ÃîÞä ñÂÆ À°é·» Çì³ì» Áå¶ À°é·» çÆ ðÅÜéÆåÆ ù ÜÅéäÅ ÷ðÈðÆ ÔË ÇÜÔó¶À°é·Æòƺ ÃçÆ Çò¼Ú ïÈðê çÆ ì½ÇèÕåÅ ç¶ ÇÂÇåÔÅÃ ç¶ ðÈê Çò¼Ú ðÚ¶ ׶ ÃéÍ ÇÂÔ ð¯îÅéÆì½ÇèÕ î³éç¶ Ãé ÇÕ ê¹ðÅåé éòÜÅ×ðä ç¹éÆÁ» ìÅð¶ îé°¼Ö ù éòÆÁ» ÇçzôàÆÁ»êzçÅé Õð¶×ÅÍ êð ÁÃñ Çò¼Ú ïÈðê ÇÂé·» Çì³ì» ç¶ ÷ðƶ êÈðì çÆ ç¹éÆÁ» ù ÃîÞ ÇðÔÅÃÆÍ ÇÂà êzÇÕzÁÅ çÅ ÃÈåðÆÕðä ê¹ðÅåé Áå¶ ïÈðêÆ çÆ ò³â ç¶ ðÈê Çò¼Ú Ô¯ÇÂÁÅÍÁåÆå ç¶ Õ°Þ Ø¼à ÇòòÃæå êÇÔñÈÁ» ù ð¯îÅéÆ é÷ð éÅñ ç¶Öä çÆ êzÇòðåÆ ÇòÕÇÃåÔ¯ÂÆÍ ÁÇÜÔ¶ ÁåÆå ù åÅðÇÕÕåŠ寺 ê𷶠óî¯ÔÕ Áå¶ ÕñêéÅ éÅñ íÇðÁÅ î³ÇéÁÅÇ×ÁÅÍ Ü篺 ÇÕ ïÈðêÆ ôÅÃåðÆÁåÅòÅç ù Çòò¶Õ-óîå Áå¶ ïæÅðæ çÅ êzåÆÇéèÆî³ÇéÁÅ Ç×ÁÅÍ

13

Üðîé ÃòË-ÇÂÛÅêäòÅç é¶ íÅðå çÅ ÇÜÔóÅ ÁÅçðô ÇÚ¼åð ìäÅÇÂÁÅ À°ÃÇò¼Ú îÕçÈéÆÁÅ ç¶ ÇÃÕ³çð çÆ íÅðåÆ çÅðôÇéÕ» éÅñ î¹ñÅÕÅå çÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» çÅòÆ ï¯×çÅé ÃÆÍ ïÈðêÆ ÇÚ³åé ç¶ Ô¶áñ¶ ê¼èð Çò¼Ú î½ÜÈç ç¶Ô»åð (çÈÜÅ ÃðÆð) ïÅéÆîé°¼Ö Áå¶ Õ°çðå çÆ Â¶ÕåÅ Áå¶ ÇåÁÅ× çÆÁ» èÅðéÅò» çÅ Ãz¯å ÇÂö Ü×·Å ÃÆÍ éò-êñËà¯òÅçÆÁ» ç¶ ÇÃè»å» ç¶ ñÂÆ ÇÂÔ ÇòÚÅð Õ¶ºçðÆ ÃéÍ À°é·» çÆ îÅéåÅ ÃÆ ÇÕ ïÈðêçÆÁ» ïÔÈçÆ-ÂÆÃÅÂÆ ðòÅÇÂå» ç¶ Ç÷ÁÅçÅåð çÅðôÇéÕ ÇòÕñê íÅðåÆ Ãz¯å» ÓÚ¯º ÔÆÇîñç¶ ÔéÍ ÇÂà åð·» ÃòË-ǼÛÅêäòÅç ç¶ ÷ðƶ ïÈðêÆ ÇÚ³åé çÆ î¹¼Ö èÅðÅ ù Ú¹ä½åÆÇç¼åÆ ×ÂÆÍ

À°é·Æòƺ ÃçÆ ç¶ ÁÅõðÆ ç½ð Çò¼Ú êzÜÅåÆ çÆ èÅðäÅ çÅ ÇòÕÅà ԯÇÂÁÅ Áå¶ÒêzÜÅåÆ ÇòÇ×ÁÅéÓ ù ÇòÁÅêÕ îÅéåÅ ÇîñÆÍ ÇÂö éÅñ Õ°çðå ç¶ åÅñî¶ñ ç¶ðîäÆÕ ÇÚ¼åð ù òÆ êzÜÅåÆòÅç é¶ êzíÅÇòå ÕÆåÅÍ Õ°çðå çÆ é¶óåÅ Çò¼Ú ðÇÔäòÅÇñÁ» ù ÁÅçî Áå¶ ÇòÕÅÃ ç¶ Ô¶áñÆ ê½óÆ Óå¶ î³ÇéÁÅ Ç×ÁÅÍ Çô³×ÅÇðÕåÅ ù ÇÂÃðÈê Çò¼Ú êÇðíÅÇôå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÇÕ ÇÜò¶º À°Ô ÇÂé·» ÁÅçî ñ¯Õ» Çò¼Ú ÇòÁÅêå éËÇåÕÕÅùé» ç¶ ÁÇ×ÁÅé çÅ ÔÆ ÇÂÕ êÇÔñÈ Ô¯ò¶Í

êð À°é·Æòƺ ÃçÆ Çò¼Ú À°êÇéò¶ôòÅçÆÁ» Áå¶ À°é·» ç¶ ÁèÆé ðÇÔ ðÔ¶ ñ¯Õ» ç¶ÇòÚÕÅð óì³è À°µé¶ îè¹ð éÔƺ ðÔ¶ Áå¶ ÃòË-ǼÛÅêäòÅç êzåÆ À°åôÅÔ ØàçÅ Ç×ÁÅÍÀ°é·Æòƺ ÃçÆ ç¶ ô°ðÈ Çò¼Ú ÷¯ð ÇÂà ׼ñ Óå¶ ÃÆ ÇÕ À°êÇéò¶ôÕ ôÅÃÕ» çÆ ñ¯ó ç¶î¹åÅÇìÕ ÃæÅÇéÕ ñ¯Õ» ù ùèÅÇðÁÅ ÜÅò¶, êð ÃçÆ ç¶ Á³å Çò¼Ú ÇÂÔ Áóíò î³éÇñÁÅ Ç×ÁÅÍ åðÕ ÇÂÔ Çç¼åÅ Ç×ÁÅ ÇÕ ÃæÅÇéÕ ñ¯Õ êzÜÅåÆ ç¶ ÇÔÃÅì éÅñ ÔÆä ÃéÇÂà ñÂÆ À°é·» ù ùèÅÇðÁÅ éÔƺ ÜÅ ÃÕçÅ ÃÆÍ ÇÂö åð·» À°é·Æòƺ ÃçÆ ç¶ Á³å å¼ÕïÈðê Çò¼Ú ôÕ°³åñÅ ù ÁåÆå çÆ òÃå± î³é ÇñÁÅ Ç×ÁÅÍ

êð íÅðå Çò¼Ú ÁÇÜÔÅ éÔƺ ÃÆÍ À°é·Æòƺ ÃçÆ Çò¼Ú ÇÂÔ éÅàÕ À°êÇéò¶ôÕóÃÇÕzåÕ éÆåÆ Áå¶ íÅðåÆ î¼è òð× çÆ ÁÅåî-êÇðíÅôÅ ç¶ ñÂÆ îÔ¼åòêÈðé Ô¯Ç×ÁÅÍ À°é·Æòƺ ÃçÆ ç¶ ô°ðÈ Çò¼Ú ÇÂÕ À°çÅð-À°êï¯×åÅòÅçÆ Ü¶î÷ Çîñ é¶ ÁÅêä¶ñ¶Öä Çò¼Ú çñÆñ Çç¼åÆ ÇÕ íÅðåÆ Ã³ÃÇÕzåÆ Çò¼Ú Õ³î çÆÁ» ×¼ñ» ìÔ°å æ¯ó·ÆÁ» ÔÆÔéÍ À°é·» é¶ ê¹ðÅåéòÅç çÅ Çòð¯è ÕÆåÅ Áå¶ åðÕ Çç¼åÅ ÇÕ Ã³ÃÇÕzå-ÃÅÇÔåÁÅåî-ðåÆ (ÁÅêä¶ ÁÅê Çò¼Ú îÃå) Çò¼Ú Çñêå ÃîÅÜ çÅ ÃÅÇÔå ÔËÍ Çîñ çÅÕÇÔäÅ ÃÆ ÇÕ ìÅñ-ÁòÃæÅ Çò¼Ú ðÇÔä òÅñ¶ ðÅôàð ÔÆ ×òÅÇñÁ» çÆ êzô³ÃÅ Çò¼ÚÃÅÇÔå ðÚç¶ Ôé Áå¶ ÁÇÜÔ¶ ÃîÅÜ åÅéÅôÅÔ» çÆ ÜÕó Çò¼Ú ðÇÔä ç¶ ñÂÆ ÃðÅê¶ÔéÍ ÁÅêäÆÁ» ÃÇæåÆÁ» çŠ׳íÆð Çòôñ¶ôä Õðé çÆ ìÜŶ ÇÂÔ ÃîÅÜ ÔñÕÆ-ë¹ñÕÆ ð°îÅéÆÁå Çò¼Ú ð°ÚÆ ñËºç¶ ðÇÔ³ç¶ ÔéÍ Çîñ çÆ é÷ð Çò¼Ú ׳èðò ÇòÁÅÔ,ôðÅê Áå¶ ìzÅÔîä» çÆ êzí°¼ÃåÅ (êzí±åÅ; êðî ÁÇèÕÅð) íÅðåÆ êåé çÅ êzåÆÕÃÆÍ

êð Á³×z¶÷» Çò¼Ú íÅðå êzåÆ Õ°Þ Ø¼à Ãêôà ÇòÚÅð ð¼Öä òÅñ¶ êzôÅÃÕ»çÆ êð³êðÅ òÆ ðÔÆ ÔË, ÇÜÔó¶ ÇòçòåÅ Áå¶ íÅðå Çò¼Ú Õ³î Õðé çÅ ð°ÞÅé ð¼Öç¶ÃéÍ ÇÂé·» ñ¯Õ» çÅ î³éäÅ ÃÆ ÇÕ íÅðå Óå¶ ôÅÃé Õðé òÅÇñÁ» ù ÇÂà ç¶ô çÆóÃÇÕzåÆ éÅñ ÜÅäÈ Ô¯äÅ êò¶×Å Áå¶ ÇÂö éÅñ À°é·» çÆ Ã¼åÅ çÅ ðÈê ÇéðèÅÇðåÔ¯ò¶×ÅÍ íÅðåÆ ÁåÆå çÆ ÕÇæå ðÈê ÓÚ ç¹ìÅðÅ Ö¯Ü ÇÂö À°ç¶ô éÅñ Ô¯ÂÆÍ êð ÇÂÔ

14

íÅðåÆ Ã³ÃÇÕzåÆ ù ÇÂÕ ê¹ðÅåé ÇòÕñê ç¶ êÇðê¶Ö Çò¼Ú ÇçÖÅÀ°ä çÆ Õ¯Çôô òÆÃÆÍ ÇÂà çÅ Ãí 寺 Ú³×Å ÃìÈå î¯éÆÁð-ÇòñÆÁî÷ ç¹ÁÅðÅ AHEE Çò¼Ú ÕÆå¶ ×¶ôÕ°³åñÅ ç¶ ÇÂÕ Ô¯ð Áé°òÅç çÆ í±ÇîÕÅ Çò¼Ú ÇîÇñÁÅÍ ÇÂà Áé°òÅç é¶ Ü¯é÷ç¹ÁÅðÅ ÕÆå¶ ×¶ Áé°òÅç ù ÇòÚÅðÕ ðÈê ÓÚ ê¹ðÅäÅ ÃÅÇìå Õð Çç¼åÅÍ Ü¯é÷ÁÅêä¶ Áé°òÅç Çò¼Ú íÅðåÆÁ» Áå¶ ïÈðêÆÁ», ç¯ò» ñÂÆ íÅðå çÆ Á×òÅÂÆ ÕððÔ¶ Ãé êð ÇÂà Áé°òÅç Çò¼Ú ûÃÇÕzåÕ êzåÆÇéèåÅ ôÅÃé çÆ ðÅÜéÆåÆ ç¶åÇÔå ÃÆÍ Õ¯Çôô ÇÂÔ ÃÆ ÇÕ ÁÅêä¶ Ã»ÃÇÕzåÕ ÁåÆå ç¶ ìÅð¶ Çò¼Ú íÅðåÆÁ» çÆÃîÞ ù À°êÇéò¶ôòÅçÆÁ» ç¶ ÇÂðÅÇçÁ» î¹åÅÇìÕ ìçñ Çç¼åÅ ÜÅò¶Í

AHIH Çò¼Ú êzÕÅÇôå ÁÅêä¶ Áé°òÅç ç¶ Á¼áò¶º óÃÕðä Çò¼Ú î¯éÆÁð-ÇòñÆÁî÷ é¶ ÇñÇÖÁÅ ÔË ÇÕ ÇÂÃç¶ ÕÂÆ À°ç¶ô Ãé :- Á³×z¶÷» ù ÇÔ³çÈÁ» ç¶ ÜÆòé ùÜÅéä Çò¼Ú îçç ç¶äÅ ÇÂÃçÅ ÇÂÕ îÕÃç ÃÆÍ ÇÂÔ Á³×z¶÷» çÆ éÆåÆ ÃÆ ÇÕ íÅðåÆÁ»ñÂÆ íÅðåÆÁ» ç¶ ÁåÆå çÆ íÅñ ÕÆåÆ ÜÅò¶ å» ÇÕ ê¹ðÅåé ÇòçòÅé» ç¹ÁÅðÅêÇðíÅÇôå íÅðåÆ Ã³ÃÇÕzåÆ çÆ èÅðéÅ ù ê¹éð-ÜÆòå ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕ¶ Áå¶ íÅðåÆ î¼è-òð× Ã³ÃÇÕzåÆ çÆ ÇÂö ÇòÁÅÇÖÁÅ êzåÆ ÜÅ×ðÈÕ Ô¯ Õ¶ À°Ãù ÁÅêä¶ îÅéà çÅ Á³×ìäÅ ñò¶Í î¯éÆÁð-ÇòñÆÁî÷ çÆ ì¶éåÆ ÃÆ ÇÕ éÅàÕ çÆ êzÇüèÆ çÅ îÅä ê¹ðÅåéÇòçòÅé» ù ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË Áå¶ Õ°Þ ÃçÆÁ» êÇÔñ» ÃÅÇÔå-ôÅÃåðÆÁ» ç¹ÁÅðÅÕÆå¶ ×¶ ÇòÃÇåzå Çòôñ¶ôä» ù Ü» å» í°ñÅ Çç¼åÅ ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË Ü» À°é·Å ùÁäÇâ¼á Õð ç¶äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔËÍ

Ô°ä ÇÂà éÅàÕ ù ç¶Öä ç¶ é÷ðƶ Çò¼Ú êzÅæÇîÕåÅ ìçñ ×ÂÆ ÃÆÍ éÅàÕ ùÇÔ³çÈ Ã³ÃÇÕzåÆ ç¶ ÁÇÜÔ¶ êzåÆÇéèÆ ç¶ ðÈê Çò¼Ú ç¶ÇÖÁÅ ÜÅä ñ¼×Å ÃÆ ÇÜà ÕðÕ¶ ÃÅîðÅÜ ùÇÔ³çÈ êðÜÅ ç¶ î½ÜÈçÅ ÔÅñÅå çÅ Ö¹ñÅÃÅ Ô°³çÅ ÃÆÍ ÇÂà éÅàÕ ôÕ°³åñÅ ù Õ°çðå çÆ èÆ çÆæ» î¯éÆÁð-ÇòñÆÁî÷ ç¶ ôìç» Çò¼Ú Ò궺Ⱡî¹ÇàÁÅðÓ ÃîÇÞÁÅ ÜÅä ñ¼×ÅÍ ÇÂà éÅàÕ ùÃîÞä çÆ ÇçzôàÆ Çò¼Ú Õ°çðå Áå¶ Ã³ÃÇÕzåÆ ù ÁÅÔîä¶-ÃÅÔîä¶ ð¼ÇÖÁÅ ÜÅäÅ ì³ç ÕðÇç¼åÅ Ç×ÁÅÍ ÇÕÀ¹ºÇÕ éÅàÕ Çò¼Ú çðÜ ÕÅðÜ-òêÅð ç¶ Çòôñ¶ôä ñÂÆ êzÇÕzåÆ çÆ æ»ÒüÇíÁåÅÓ ÓÚº̄ À°êܶ ñ¯ÕÅÚÅð» ù ñÅ÷îÆ ÃîÇÞÁÅ ÜÅä ñ¼×Å ÃÆÍ

ô°ðÈÁÅå Çò¼Ú ÁéËÇåÕåÅ çÅ Ãîðæé Õðé çÅ ÇÂñ÷Åî ñ×Å Õ¶ ÇÂà éÅàÕ ùÕÅñÜ ê¼èð ç¶ Ã³ÃÇÕzå êÅáÕzî ñÂÆ Ú¹ä¶ ÜÅä å¶ ÇÂåðÅ÷ ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ ÁÅÇõðÕÅðÇÂÃç¶ ÕÇæå Çô³×ÅÇðÕ Á³ô ÔàÅ Çç¼å¶ ׶ Áå¶ éÅàÕ êÅá-Õzî Çò¼Ú ôÅÇîñ Õð Çç¼åÅÇ×ÁÅ ÔÅñ»ÇÕ ÇÂà åðÕ Çò¼Ú éËÇåÕåÅ çÅ êzôé ñ°ÇÕÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ êð ÇÂÔ À°Ã éËÇåÕëËÃñ¶ Óå¶ Çà¼êäÆ éÔƺ ÃÆ ÇÜà Óå¶ êzÅÚÆé êð³êðÅ Õ¶ºÇçzå ÃÆ ïÅéÆ ÇÜà éËÇåÕåÅ ç¶ é»ÁÓå¶ ç¹ôï³å ç¹ÁÅðÅ ôÕ°³åñÅ ù á°ÕðÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆÍ ÇÂ¼æ¶ å» éËÇåÕåÅ çŠùÁÅñÇô³×ÅÇðÕåÅ éÅñ ܯó Õ¶ Õ¶ºçðÆ ìäÅ Çç¼åÅ Ç×ÁÅ ÃÆÍ ôÕ°³åñÅ çÆ ê¶ôÕÅðÆ Óå¶ ÇÂà éòƺÇçzôàÆ çÆ Û» ê˺çÆ ÃÆÍ ÔÅñ»ÇÕ ôÕ°³åñÅ ç¶ êÇÔñ» ç¶ Ã³çðí» Çò¼Ú éËÇåÕ Ã¹ÁÅñ ùÇô³×ÅÇðÕåÅ éÅñ ܯó Õ¶ ç¶ÇÖÁÅ ÔÆ éÔƺ Ç×ÁÅ ÃÆÍ

ôÕ°³åñÅ çÆ ÇÂà éòƺ ÇòÁÅÇÖÁÅ ÓÚ¯º À°êܶ ÇòÚÅð» éÅñ ÇòÕÇÃå íÅðåÆî¼èòð× òÆ êzíÅÇòå Ô¯ÇÂÁÅÍ ÃîÇÞÁÅ Ü»çÅ ÔË ÇÕ íÅðå Çò¼Ú À°µé·Æòƺ ÃçÆ çÅðÅôàðòÅç êð³êðÅ êzåÆ ÇÂÕ çÇÕÁÅé±ÃÆ ðò¼ÂÆÁÅ ÁêäÅÀ¹ºçÅ ÃÆÍ ÇÂÃç¶ Áé°ÃÅðêð³êðÅ Óå¶ Ã¹ÁÅñ À°áÅÀ°äÅ ê¼ÛîÆ ÇòÚÅð» ù åðÜÆÔ ç¶äÅ ÃÆÍ

15

Ô½ñÆ-Ô½ñÆ î¼è òð× çÅ ÇòÁÅêÕ ÁÅÚðä-óÇ×zÔ ÇÂö À°Ú ÜÅåÆÁ» ÓÚ¯ºÇéÕñ¶ òð× ç¶ À°çË ç¶ éÅñ-éÅñ ÁÅÕÅð ñËä ñ¼×ÅÍ ÇÂà éòƺ òð×-ðÚéÅ é¶À°êÇéò¶ôòÅç ç¶ éò¶º ÇÂÇåÔÅÇÃÕ ÔÅñÅå» å¯º òÆ ÕÂÆ ÇòÃåÅð ×zÇÔä ÕÆå¶ Áå¶íÅðåÆ êð³êðÅ ç¶ Õ°Þ êÇÔñÈÁ» ù òÆ ÁêäÅÇÂÁÅÍ ÃîÅÜ Çò¼Ú Á½ðå» êzåÆ é÷ðƶ ç¶ÇñÔÅ÷ éÅñ ÇòÕà¯ðÆÁÅÂÆ éËÇåÕåÅ çÅ Áä-À°çÅðòÅç íÅðåÆ ÃîÅÜ Çò¼Ú çÅõñ Ô¯Ç×ÁÅÍ ïÔÈçÆ-ÂÆÃÅÂÆ êð³êðÅ ç¶ Õ°Þ ÁÇÜÔ¶ é÷ðÆÁ» ù ñË ÇñÁÅ Ç×ÁÅ ÇÜÔó¶ êzÅÚÆéô°ðÈÁÅåÆ íÅðåÆ ×z³æ» Çò¼Ú éÔƺ ÃéÍ Ô½ñÆ-Ô½ñÆ Á½ðå-óì³èÆ î¹¼ñ» çÆ êÇðíÅôÅ ôÅñÆéåÅ,êÇò¼åðåÅ (ù¼ÚåÅ; ô°¼íåÅ), ÁÅåî-ÇåÁÅ×, í×åÆ Áå¶ èÆðÜ Óå¶ Õ¶ºçÇðå Ô¯ ×ÂÆÍôÕ°³åñÅ éÅàÕ Çò¼Ú ÇÂÔ î¹¼ñ ÷ðÈð Ãé êð îÔ»ÕÅÇò çÆ ôÕ°³åñÅ é¶ ÇÂé·» î¹¼ñ» ùÖÅðÜ Õð Çç¼åÅ ÃÆÍ

ðÅôàðòÅç 寺 ìÅÁç ç¶ ç½ð Çò¼Ú Á½ðå» êzåÆ ÇÂÕ õÅà åð·» ç¶ À°çÅðåÅòÅçù êz¯åÃÅÇÔå ÕÆåÅ Ç×ÁÅ Áå¶ Á½ðå» ÁÅêä¶ Ô¼Õ» çŠùÁÅñ Õ°Þ ÇÔÚÕ éÅñ Ú¹¼Õäñ¼×ÆÁ»Í ðÅôàðÆ Á³ç¯ñé Çò¼Ú Á½ðå» çÆ ÇԼöçÅðÆ À°é·» ù î¹ÕåÆ (ÁÅ÷ÅçÆ) ç¹ÁÅÀ°äñÂÆ éÔƺ ìñÇÕ ÇÂÕ åð·» çÆ ÇԼöçÅðÆ çÆ íÅòéÅ ù êz¯åÃÅÇÔå Õðé ñÂÆ ÃÆÍ Õ°ÞÁêòÅç» ù Û¼â Õ¶ Ç÷ÁÅçÅåð Á½ðå» ÁÅôÇðå (ÁèÆé; Çéðíð) Áå¶ ÃÇÔï¯×Æ ÔÆðÔÆÁ»Í ÇòÕà¯ðÆÁÅÂÆ ï°¼× ç¶ é÷ðƶ Áå¶ ÃîÅÇÜÕ Áä-À°çÅðòÅç ù ÁÅÃÅéÆ éÅñõÅðÜ éÔƺ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÃÆÍ

ÁÇÜÔ¶ ÇòÚÅðÕ îÅÔ½ñ Çò¼Ú Çô³×ÅÇðÕåÅ ç¶ ò¼Ã ÓÚ Ô¯ Õ¶ ôÕ°³åñÅ ç¹ÁÅðÅç¹ôï³å éÅñ ÃîÅ×î ç¶ øËÃñ¶ ù ÒôÕ°³åñÅ çÅ êåéÓ Ø¯Çôå Õð Çç¼åÅ ÜÅäŠùíÅÇòÕÔÆ ÃÆÍ ÔËðÅéÆ çÆ ×¼ñ ÔË ÇÕ ÇÂÔ Çà¼êäÆ ðÇì³çð éÅæ àËׯð é¶ ÕÆåÆÍ AI@G Çò¼Ú À°é·»çÅ ÇÂÕ ì³×ñÅ ñ¶Ö êzÕÅÇôå Ô¯ÇÂÁÅ ÇÜà çÅ ìÅÁç Çò¼Ú ÒôÕ°³åñÅ : ÇÂàà ÇÂéðîÆÇé§×Ó ÇÃðñ¶Ö Ô¶á Á³×z¶÷Æ Çò¼Ú Áé°òÅç òÆ ÁÅÇÂÁÅÍ À°é·» é¶ ôÕ°³åñÅ Óå¶ ÇñÖÆ×ÂÆ ×¯ÇÂæ¶ çÆ ÕÇòåÅ ÓÚ¯º Çà¼êäÆ çÆ ô°ðÈÁÅå ÕÆåÆ Áå¶ åðÕ Çç¼åÅ ÇÕ ÇÂÔ éÅàÕÇÂÕ ìÔ°å ؼà 寺 ÃÈÖî ê¼èð Óå¶, ë¹¼ñ 寺 øñ, èðåÆ å¯º Ãòð× Áå¶ Üó· 寺 Ú¶åé å¼Õç¶ ÇòÕÅà çÆ ÕóÆ ÔËÍ

ÇÂà éÅàÕ Çò¼Ú ÇÂÕ Ü°ÁÅé Áå¶ ÕÅî¹Õ (ÇòñÅÃîÂÆ; òÅôéÅåîÕ) Á½ðåôÕ°³åñÅ ÇÂÕ ÃîðÇêå êåéÆ çÅ ÁÅçðô ðÈê êzÅêå Õð ñ˺çÆ ÔË ÇÜÃç¶ Á³çð óÜîåÅ,ç¹¼Ö Þ¼ñä çÆ åÅÕå, Ãõå Áé°ôÅÃé Áå¶ êÇò¼åðåÅ ç¶ ×°ä ÁÅ Ü»ç¶ ÔéÍ àËׯðÁé°ÃÅð éÅàÕ ç¯ åð·» ç¶ Ã³Ü¯×» Óå¶ ÷¯ð Çç³çÅ ÔËÍ ÇÂÕ åð·» çÅ Ã³Ü¯× ÃæÈñ, ç¹ÇéÁÅòƺ(ñ½ÇÕÕ) Áå¶ ç¶Ô çÆ òÅôéÅ éÅñ Ü°ÇóÁÅ ÇÜÃç¶ åÇÔå ôÕ°³åñÅ çÅ êåé Ô°³çÅ ÔËÍÇÂà ñÂÆ À°Ô ôÕ°³åñÅ ù ×åÆÇòèÆÁ» ç¶ éÅñ ÒêåéÓ Áå¶ ÒêÇååÅÓ ôìç» çÅ êzï¯×Õðç¶ ÔéÍ çÈÜŠóï¯× ôÕ°³åñÅ Áå¶ ç¹ôï³å çÅ éËÇåÕ Çîñé ÔË ÇÜÔóÅ ñ§ì¶ Çòï¯×(ÇòÛ¯ó¶) 寺 ìÅÁç êÇò¼åð Ô¯ Ú¹¼ÕÅ Ô°³çÅ ÔËÍ À°é·» çÆ Òåê¼ÇÃÁÅÓ ç¹¼Ö Áå¶ êôÚÅåÅêçÅ ðÈê ñË ñ˺çÆ ÔË ÇÜÔóÆ ÇÂÕ Ã¼Ú¶ Áå¶ ÁÅåÇîÕ Ã³Ü¯× ñÂÆ ñÅ÷îÆ ÔËÍ àËׯð çÅÕÇÔäÅ ÃÆ ÇÕ êz¶î ÁÅêä¶ ÁÅê Çò¼Ú ×½ðò çÅ ÇÃÖð éÔƺ ÔËÍ êz¶î çÆ ÁÅõðÆ î³Ç÷ñ å»Ú³Ç×ÁÅÂÆ ÔÆ Ô¯ ÃÕçÆ ÔËÍ

àËׯð éÅàÕ çÅ ÇÂÔÆ Á³çðÈéÆ Áðæ Õ¼ãç¶ ÔéÍ À°Ô éÅàÕ ù ÇÂÕ ç¹ÁðæÆÕæÅ (çÈÔð¶ Áðæ» òÅñÆ ÕæÅ) ç¶ ðÈê Çò¼Ú ç¶Öç¶ ÔéÍ àËׯð çÅ ÁÇèÁËé À°é·» ç¶ ï°¼×

16

çÆÁ» éËÇåÕ ÇÚ³åÅò» ù çðÃÅÀ¹ºçÅ Í ñ¼×çÅ ÔË ÇÕ À°Ô íÅðåÆ ðÅôàðòÅç ç¶ÇçzôàÆÕ¯ä Áå¶ ê¹ðÅåéòÅç 寺 êzíÅÇòå ÃéÍ ÇÂà ÇòÁÅÇÖÁÅ Çò¼Ú ê¹¼åð ç¶ ÜéîéÅñ Á½ðå çÅ ÃìñÆÕðä öËð-îÔ¼åòêÈðä Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÔÅñ»ÇÕ îÔ»íÅðå Çò¼Ú ÇÂÃÓå¶ ÷¯ð ÔËÍ ÒÁ½ðå çÆ éËÇåÕåÅÓ Õ¶ºçðÆ Ã¹ÁÅñ ìä Ü»çÅ ÔËÍ

& & &ÁÅÀ°, Çռö Áå¶ ÇÂÇåÔÅà Óå¶ òÅêà êðåÆÂ¶Í î˺ éÅàÕ ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö óÃÕðä»

Áå¶ Çà¼êäÆÁ» çÆ ð¯ôéÆ Çò¼Ú ÇÂÇåÔÅà ù ÇÂà ñÂÆ ç¶ÇÖÁÅ ÔË ÇÕÀ¹ºÇÕ À°Ô ðÈê Áå¶ÇòÚÅðèÅðÅ Çò¼Ú ò¼Ö ÔéÍ ÇÂé·» óÃÕðä» Áå¶ Çà¼êäÆÁ» ù ÇÂÕ Õzî 寺 ç¶Ö¶ ÜÅä Óå¶À°Ô ÇÂÇåÔÅÇÃÕ åìçÆñÆÁ» çÆ Á×òÅÂÆ Õðç¶ ÔéÍ î˺ ÃÅÇÔå Áå¶ ÇÂÇåÔÅà çÆÁ»çÈÜÆÁ» ÇÕÇðÁÅò» ù ÇÃðø ÃÈÚéÅò» ÇÂÕ¼áÅ Õðé å¼Õ ÃÆîå éÔƺ ÕÆåÅ ÔË Ãׯº ×z³æ»Ü» êÅá» ù ÇÂÇåÔÅÇÃÕ Ã³çðí çÆ åð·» ç¶ÇÖÁÅ ÔËÍ î˺ ÇÂÔ ÇçÖÅÀ°ä çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ ÔËÇÕ ôÕ°³åñÅ çÅ ÇÕ¼ÃÅ ÁÅêä¶ ÁÅê ìçñ Õ¶ Ü» Çëð ÇÂÕ ÕæÅ ç¶ ÕÂÆ Áé°òÅç» ç¶÷ðƶ êÇðòðÇåå Ô¯ Õ¶ ò¼Ö-ò¼Ö ÇÚ³åÅò» çÅ îÈðåÆîÅé êzåÆÕ ìä Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂà Õzîù ð¶Ö»ÇÕå Õðé Óå¶ îËù ñ¼×çÅ ÔË ÇÕ ÇÂÔ ÇÚ³åÅò» êzÅÚÆé ÕÅñ 寺 À°êÇéò¶ôÕ ï°¼×å¼Õ ìçñÆÁ» ÔéÍ ÇÂÔ ÇÂÕ ÁÇÜÔÅ êÇðòðåé ÔË ÇÜà Çò¼Ú ÔËðÅéÆÜéÕ ã³× éÅñ÷¯ð çÅ Õ¶ºçð ìçñ Ü»çÅ ÔËÍ ñ˺Ç×Õ Ã¹ÁÅñ Óå¶ ÚðÚÅ Õðé ç½ðÅé ÇÂÔ êÇðòðåé Ãí寺 ò¼è Ãêôà ÇçÖÅÂÆ Çç³çÅ ÔËÍ

ôÕ°³åñÅ ç¶ ìçñç¶ Ô¯Â¶ ÇÚåðä ç¶ îÅÇèÁî ðÅÔƺ ÇÂÃù ÃîÇÞÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÔËÍ Çռö ç¶ ò¼Ö-ò¼Ö óÃÕðä» Çò¼Ú¯º ôÕ°³åñÅ ÷ÅÇÔð å½ð Óå¶ À°ÔÆ ÔË êð À°Ãù ò¼Ö-ò¼ÖÇçzôàÆÁ» éÅñ ç¶ÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÇçzôàÆ ÕæÅ ç¶ ìçñç¶ ÃîÅÇÜÕ Áå¶ éËÇåÕÕ¶ºçð 寺 ò¼Ö éÔƺ ÔËÍ ÇÂÔ ìçñÅÀ° ÇÂÇåÔÅÇÃÕ î³×» ç¶ Áé°ÃÅð Ô°³çÅ ÔËÍ îÔ»íÅðåÇò¼Ú ôÕ°³åñÅ ÇÂÕ îÔ»-ÕÅòÅåîÕ éÅÇÂÕ çÆ î» ÔË Áå¶ î¹¼Ö î¹¼çÅ À°Ãç¶ ê¹¼åð ç¶Çê¼åðåò Áå¶ À°Ãù êÛÅéä çÆ ÇêåÅ çÆ Ç÷³î¶òÅðÆ éÅñ Ü°ÇóÁÅ ÔËÍ éÅàÕ ç¶ ðÈêÇò¼Ú ôÕ°³åñÅ À°µÚ-ÜÅåÆ, À°µÚ-óÃÇÕzåÆ çÅ ð°îÅéÆ ÁÅçðô ìä Ü»çÆ ÔËÍ ÇÂ¼æ¶ éËÇåÕÇ÷³î¶òÅðÆ ÃðÅê Áå¶ Á³×ÈáÆ ç¶ ìÅÔðÆ å¼å» ç¶ Çê¼Û¶ ñ°Õ ×ÂÆ ÔËÍ ìzÜ íÅôÅ çÆ ÕæÅÇò¼Ú À°Ô ðÅÜÅ ç¶ ÃÅÔîä¶ éÔƺ Þ°ÕçÆÍ À°ñàÅ À°Ô ðÅܶ ù ÇÂéÃÅø Õðé ñÂÆ ÕÇÔ³çÆÔËÍ Üðîé ÃòË-ÇÂÛÅêäòÅç À°Ãù Õ°çðå çÆ èÆ ç¶ ðÈê Çò¼Ú ç¶ÖçÅ ÔËÍ ôÕ°³åñÅ ç¶ðÈê Çò¼Ú îÅÃÈîÆÁå çÅ îÅéòÆÕðä ÕðÕ¶ Çê¼åðåò Áå¶ Ç÷³î¶òÅðÆ çÆ Ãî¼ÇÃÁÅ Óå¶ìÔ°å ؼà ÇèÁÅé Çç¼åÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ À°êÇéò¶ôÕ ÇçzôàÆ Çò¼Ú À°Ô Ò궺Ⱡî¹ÇàÁÅðÓ ìä Õ¶Çéðíð ñ¯Õ» çÆ Ã³ÃÇÕzåÆ Çò¼Ú Çô³×ÅÇðÕåÅ çÆ À°êÇéò¶ôÕ ÇòÁÅÇÖÁÅ ç¶ ÜÅñ Çò¼ÚÀ°ñÞÆ Ô¯ÂÆ ÇçÃçÆ ÔËÍ ðÅôàðòÅçÆ ÇçzôàÆÕ¯ä ç¶ åÇÔå ôÕ°³åñÅ ÇÂÕ ÁÅçðô êåéÆç¶ ðÈê Çò¼Ú À°íÅðÆ Ü»çÆ ÔËÍ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË ÇÂÔÆ ÃÅâÆ êð³êðÅ ÔËÍ ÇÂ¼æ¶ éËÇåÕåÅ çÅùÁÅñ À°µáçÅ ÔË êð À°Ô Á½ðå ç¶ Ôî¶ôŠóÜî Çò¼Ú ðÇÔä çÆ ì¶éåÆ ç¶ ÁÅñ¶-ç¹ÁÅñ¶ÔÆ ÃÈåð-ì¼è Ô°³çÅ ÔËÍ ÇÂÔ î¼èòð×Æ êÇðê¶Ö ÔÆ ÔË ÇÕÀ¹ºÇÕ Çéîé-òð×Æ ÇçzôàÆÕ¯ä å»Õç¶ òÆ ÇÂà ÚðÚÅ çÅ Á³× ÃÆ ÔÆ éÔƺÍ

î˺ ÇÂÔ ÇçÖÅÀ°ä çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ ÔË ÇÕ Ôð ôÕ°³åñÅ çÅ Ôð¶Õ óÃÕðä ÇÂÕåð·» çÆ Ú¯ä çÅ éåÆÜÅ ÔËÍ Ú¯ä çÆ ÇÂà êzÇÕzÁÅ Çò¼Ú ôÕ°³åñÅ ç¶ ÚÇð¼åð ù Ã ç¶éÅñ ܯóé çÆ Õ¯Çôô ñ°Õòƺ ÔËÍ

17

ÁÃƺ ÁåÆå ÓÚ¯º ÁÕÃð À°ÔÆ Çì³ì Ú¹äç¶ Ô» ÇÜé·» ù Á¼Ü ç¶ Ã³çðí Çò¼ÚêzóÇ×Õ î³ÇéÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂà éÅñ ÃÅù ÁÅêä¶ Ã Áé°ÃÅð çÆ Ã³ÃÇÕzåÆ çÅ ÁÅåî-Çì³ì ðÚä Áå¶ À°Ãù ÁåÆå Çò¼Ú À°Ã æ» ÁòåÇðå Õðé Çò¼Ú îçç ÇîñçÆ ÔË ÇÜÃùÒêð³êðÅÓ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔËÍ Çܼ毺 å¼Õ ñ˺Ç×Õ ÚðÚÅ çŠùÁÅñ ÔË ÁÃƺ ÇêÛñÆÁ» ç¯ÃçÆÁ» Çò¼Ú îÔ»íÅðå çÆ ôÕ°³åñÅ çÆ À°ê¶ÇÖÁÅ ÕÆåÆ Áå¶ ÕÅñÆçÅà çÆ ôÕ°³åñÅ ùîÔ¼åò Çç¼åÅ ÔËÍ îÔ»íÅðå çÆ ôÕ°³åñÅ ÇéÁ» çÆ î³× Õðé òÅñÆ ÇÂÕ ÁÅ÷Åç Á½ðåÔË Áå¶ ÕÅñÆçÅà çÆ ôÕ°³åñÅ èÆðÜ éÅñ ÁÅêäÆ òøÅçÅðÆ ù îÅéåÅ Çç¼å¶ ÜÅä çÆÀ°âÆÕ Õð ðÔÆ ÔËÍ

ôÕ°³åñÅ ìÅð¶ ð¯ÇîñÅ æÅêð çÆ ÇÕåÅì ÒôÕ°³åñÅ: àËÕÃàÃ, ðÆÇâ³×÷, ÇÔÃàðÆ÷ÓÕÅñÆ òÅð òÈîËé é¶ êzÕÅÇôå ÕÆåÆ ÔËÍ

Áé¹ : íÜéìÆð ÇóØ,# BCI, êzÆå Õñ¯éÆ,é¶ó¶ ¶.ÃÆ.éËôéñ êìÇñÕ ÃÕÈñ, ÷ÆðÕê¹ð-AD@F@C,Ç÷ñÅ ÁÜÆå×ó· (zî¯ÔÅñÆ) ê³ÜÅìÍî¯ìÅÇÂñ IHEEF-GEGBD

18

çÅ ñÆÜ˺â÷ ÁÅø çÅ ê¿ÜÅì : Õ¹Þ éò¶º ÇòÚÅðçÅ ñÆÜ˺â÷ ÁÅø çÅ ê¿ÜÅì : Õ¹Þ éò¶º ÇòÚÅðçÅ ñÆÜ˺â÷ ÁÅø çÅ ê¿ÜÅì : Õ¹Þ éò¶º ÇòÚÅðçÅ ñÆÜ˺â÷ ÁÅø çÅ ê¿ÜÅì : Õ¹Þ éò¶º ÇòÚÅðçÅ ñÆÜ˺â÷ ÁÅø çÅ ê¿ÜÅì : Õ¹Þ éò¶º ÇòÚÅðêz¯. ÃÂÆç í¹¾àÅ

ÇðÚðâ ÕÅðé¶Õ à˺êñ (AHE@ ÂÆ.) ÁñÅÔìÅç ÇòÚ Ü§ÇîÁÅ, ÇÜ¾æ¶ À¹ÔçÅ ÇêÀ¹Ãð ÇðÚðâ à˺êñ ÂÆÃà ǧâÆÁÅ Õ§êéÆ çÅ ÁøÃð ÔÅÍ À¹Ô Õ˺ìÇðÜ ÓÚ¯º åÅñÆî ÔÅÃñÕðé î×𯺠ǧâÆÁé ÁÅðîÆ ÇòÚ é½Õð Ô¯ Ç×ÁÅÍ Çê¾Û¶ À¹Ôù ê¿ÜÅì ÇòÚ ÒÕ§à¯éî˺àîÇÜÃàz¶àÓ ìäÅ Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ À¹Ô Õ¹Þ ÇÚð ð§×±é ÇòÚ òÆ ÇðÔÅ å¶ ì§×Åñ ÁÅðîÆ ÇòÚòÆ! À¹ÔçÆ Â¶Ã Ã¶òÅ êÅ𯺠ÔÆ À¹Ôù ÚÆø ÕÇîôéð ñÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅÍ À¹Ô AI@D ÂÆ. ÇòÚÇðàÅÇÂð Ô¯ÇÂÁÅ å¶ AICA ÂÆ. ÇòÚ Â¶Ã Ü¾× å¯º ÚñÅäÅ Õð Ç×ÁÅÍ A à˺êñ íÅò¶º ø½ÜÆ å¶ñÅÕóÆ (êzôÅÃÕ) ÔÅ, êð ÇÂÔé» ð¯ÇÞÁ» ç¶ Ô¯ºÇçÁ» òÆ À¹Ôù åÅðÆõ, ÇÂéÃÅéÆÁÅå,éÃñÆÁÅå å¶ ñ¯Õ-Áçì éÅñ ÇçñÚÃêÆ ðÔÆÍ À¹Ôé¶ Â¶Ôé» ÇòÇôÁ» À¹å¶ ÕÂÆ îÕÅñ¶ÇñÖ¶Í À¹Ô Tê¿ÜÅì é¯àà Á˺â Õ¯ÇÂÁð÷ÆU (AHHC ÂÆ. AHHG ÂÆ.) çÅ îçÆð (ÿêÅçÕ)òÆ ÇðÔÅÍ À¹Ôé¶ ÒçÅ ñÆÜ˺â÷ ÁÅø çÅ ê¿ÜÅìÓ åð¶Âƺ ÇÜñç» ÇòÚ î¹ð¾åì ÕÆåÆÍÇÂÔçÆ êÇÔñÆ ÇÜñç AHHD ÂÆ., ç±ÂÆ AHHE ÂÆ. å¶ åð¶Âƺ AI@@ ÂÆ. ÇòÚ ÛêÆÍ ÒçÅñÆÜ˺â÷ ÁÅø çÅ ê¿ÜÅìÓ ç¶ ÔòÅñ¶ éÅñ ÇñÇÖÁÅ þ :

Ò¶Ôé» ç¶ ÇòÚ¯º ç¯ ì§ç¶ À¹Ú¶Ú¶ ÇÔé, ÇÜÔé» ÇÔ§ç¯ÃåÅé ç¶ ø¯Õñ¯ðù Ü×å ê¾èð À¹å¶ ÜÅ䱧 ÕðòÅÇÂÁÅÍ ÇÔÕ ÇòñÆÁî Õð¯Õ þ,ÜÆÔé¶ ç¯ ÇÜñç» ÇòÚ ô¹îÅñÆ (À¹µåðÆ) ÇÔ§ç¹ÃåÅé ç¶ ø¯Õñ¯ð(AHID ÂÆ.) çÅ î¹åÅÇñÁÅ ÕÆåÅÍ Á¾Ü òÆ ÇÂÔçÆ ç±Ü éÔƺÍç±ÁÅ ÁÅð.ÃÆ.à˺êñ Ü˺ åð¶Âƺ ÇÜñç» ÇòÚ ÒçÅ ñÆÜ˺â÷ ÁÅøçÅ ê¿ÜÅìÓ (AHHC ÂÆ. AI@@ ÂÆ.) ÇòÚ À¹µÚÅ ÇîÁÅð ÕÅÇÂîÕÆåÅÍ À¹Ôé¶ ÷ìÅéÆ îòÅç ù ÇÂÕ¾ÇáÁ» ÕðÕ¶ ÇÂÔçÅ åð÷îÅ,åðåÆì, Ö¹¾ñ·•Å ðò» ò¶ðòÅ å¶ çðÜÅ-ì§çÆ î×𯺠ÛêòÅÇÂÁÅÍÓ B

ï±ðêÆ Õ½î» òêÅð ç¶ ê¾Ü éÅñ ïñ·•òƺ ÃçÆ å¯º ÂÆ. ì¾ð¶-Á÷Æî òñ ÁÅÀ¹äÆÁ»ô¹ð± Ô¯ ×ÂÆÁ» ÔÅé å¶ AEEF ÂÆ. ÇòÚ êÇÔñÅ ÛÅêÅõÅéÅ ×òÅ (ׯÁÅ) ÇòÚ ñ×Ç×ÁÅ ÔÅÍ C ïñ•·òƺ 寺 À¹é·Æòƺ ÃçÆ ç¶ êÇÔñ¶ Á¾è åÆÕð ç¶ÃÆ ì¯ñÆÁ» çÆ ÇÃÖñÅÂÆ,×ðÅîð», Õ¯ô», ñ¯Õ-Áçì çÆ Ö¯Ü, ÃøðéÅî¶, èðî» çÅ î¹åÅÇñÁÅ, çÃÇ´å å¶øÅðÃÆ, Ç×ÁÅéÆ ×¯ÇðÁ» ç¶ î¯Ôð¶ ðÔÆÁ»Í Çܾ毺 åÆÕð ñ¯Õ ÕÔÅäÆÁ» çÆ Ö¯Ü çÅû×Å þ å» âÅ. î÷Ôð-À¹ñ-ÃñÅî Ô¯ð» ê±ðìÆ Ç×ÁÅé å¶ ÇòÇçÁÅò» ç¶ îÅÔð ׯð¶Ö¯ÜÆÁ» (orientlist) çÆ Ö¯Ü ù åð¶Âƺ ÇÔ¾ÇÃÁ» ÇòÚ ò§ÇâÁÅ þÍ êÇÔñÅ ç½ð AHCH-AHGH ÂÆ., ç±ÁÅ AHGH-AIB@ ÂÆ. å¶ åðÆÁÅ AIB@-AIDG ÂÆ. çÅ þÍ D à˺êñ ç±Â¶ç½ð çÅ ÇÃðÕãò» Ö¯ÜÆ þÍ Â¶Ã¶ Ã ¦âé ÇòÚ ø¯Õñ¯ð ïÃÅÇÂàÆ ìä ü¾ÕÆ ÔÅ å¶ éÅñ¶ø¯Õñ¯ð Üðéñ òÆ ÛêäÅ ô¹ð± Ô¯ Ç×ÁÅ ÔÅÍ À¹ç¯º ç¶ Ã ç¶ ÇÃð Õãò¶º Ö¯ÜÆ Ã¯ÃÅÇÂàÆå¶ ø¯Õñ¯ð Üðéñ ç¶ î˺ìð» ÇòÚ ÔÅéÍ âÅ. î÷Ôð-À¹ñ-ÃñÅî ç¶ ÇòÚÅð î±Üì :

19

Ò¶Ôé» ÁÅñî» çÆ Á×òÅÂÆ ÇòÚ ÇÜÔé» ç¶ ÇòÚ ÇêÛ¯º ÂÆ.ÇÃâéÆ ÔÅðàñ˺â, ÁËâòðâ ÕñÅâ å¶ Ü¶î÷ ÜÅðÜ øð¶÷ð ðñ¶,Ç夆 ÇÔÕ éòƺ ÃÕÅñðÇôê ÃÅÔîä¶ ÁÅÂÆ! ÇÂÔ èóÅ ÇêÛ¶ Ô¯ðòÅè¶ ÇêÁÅ Ü篺 ÇðÚðâ ÕÅðé¶Õ à˺êñ, ñ»×òðæ â¶î÷,ÇòñÆÁî Õð¯Õ å¶ ÜÅé ôËÕÃêÆÁð òð׶ ÁÅÔðÆ ÁÅä ðñ¶ÍÇÂÔ ÃÅð¶ ÇÔ§ç¯ÃåÅé ÇòÚ Ç§å÷ÅîÆ ÁÔ¹ÇçÁ» å¶ ðÔ¶ ÔÅéÍÓ E

AHEG ÂÆÃòƺ çÆ Ü§Ç×-ÁÅ÷ÅçÆ î×𯺠ׯð¶ Ö¯ÜÆÁ» çÆ Ö¯Ü çÅ î¹ÔÅó ÂÆ ìçñÇ×ÁÅÍ Ô¹ä ðÂÆÁå çÆ è½ä å¶ ×¯âÅ ðÖä ç¶ ×¹ð» ù î¹Ö ðÇÖÁÅ Ç×ÁÅÍ Â¶Ã Ç÷îé(êzÃ§× ÇòÚ) ÇòÚ îðçî-ô¹îÅðÆ çÆÁ» Çðê¯ðà» å¶ ñ¯Õ Áçì çÆ Ö¯Ü ç¶ éò¶º ê¾Ö À¹Ú¶Ú¶å½ð å¶ ×Ô¹ ׯÚð¶ ÔéÍ îðçî ô¹îÅðÆ çÆÁ» Çðê¯ðà» ÇòÚ èðî çÅ õÅéÅ òÆ ôÅîñ ÕÆåÅÇ×ÁÅÍ ìð¶-Á÷Æî ÇÜÔóÅ ìÔ¹-ê¾ÖÆ òÃ¶ì» å¶ èðî» çÅ ÇõåÅ ÔÅ, Â¶æ¶ ÁÅêà ÇòÚñóÅòä çÅ ìÆÜ ìÆÇÜÁÅ Ç×ÁÅÍ ÕìÅÇÂñÆ Ã±Þ• ù ÷Åå» çÅ åóÕÅ ñÅ Õ¶ ÇÂÔ ÇþàÅÕÇãÁÅ Ç×ÁÅ ÇÕ ÇÔ§ç¯ÃåÅéÆ ÕÅÂÆ Õ½î éÔÆºÍ ×¯ð¶ ÁøÃð» ÕÅä (òÅÃå¶) ÷ð±ðÆ ÔÅ ÇÕÀ¹Ôé» ù ÁÇÜÔ¶ ÁÖÅä ïÅç Ô¯òä, ÇÜÔé» å¯º ç¶ÃÆ ÕìÆÇñÁ» çÆ Ô¶áÆ å¶ ÔÆäåÅÇçÃ¶Í Ç夆 À¹Ôé» çÅ ÇÂÔ ÁÇÔÃÅà òè¶ ÇÕ À¹Ôé» çÆ ÁêäÆ Ã±Þ òÆ À¹Ôé» ù éÔƺòÇâÁŪçÆÍ Ç夆 çÆÁ» Çðê¯ðà» ÃÅð¶ ìð¶-Á÷Æî ÇòÚ ÇåÁÅð ÕðòÅÂÆÁ» ×ÂÆÁ»Íê¿ÜÅì ÇòÚ ÇÂÔ Õ§î ⶺÇ÷ñ ÇÂìàÃé é¶ ÕÆåÅÍ

ê¿ÜÅì ÇòÚ ÒÕñ¯éÆÁñ éÅÇñÜÓ ç¶ ê¾Ö¯º ⶺÇ÷ñ ÇÂìàÃé å¶ ÁÅð.ÃÆ.à˺êñçÅ Õ§î î¹ãñÆ þÃÆÁå ðÖçÅ þÍ à˺êñ ç¶ Õ§î çÅ òÆ î±ñ î¹¾çÅ ÇÂÔ¯ ÔÅ ÇÕ ç¶ÃÆ ì§ç¶ç¶ ùíÅÁ, ÜÆòé å¶ éøÃÆÁÅå 寺 ⱧÇØÁÅÂÆ éÅñ ÜÅ䱧 Ô¯ÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕ¶ å» Ü¯ç±ÂÆ òÅðÆ AHEG ÂÆ. çÆ ÕðéÆ éÅ òÅêð¶Í ðÔ¶ÜÅ é¶ ÁÅð. ÃÆ. à˺êñ ç¶ ÔòÅñ¶ éÅñÇñÇÖÁÅ þ :

Ò¶à î¹åÅÁñ¶ å¶ ÇðòÅÇÂå» ù ÃîÞä çÅ ÇÔÕ îÕÃç ÇÂÔ ÔÅÇÕÔ îÅåÇÔå» ç¶ ÁÇÔÃÅû å¶ ÁÕÆÇçÁ» ù ÃîÇÞÁÅ ÜÅ ÃÕ¶ÍÁÃƺ ìç¶ÃÆ ÇÂÔé» ç¶ ÁÇÔÃÅû ù éÔƺ ÃîÞ ÃÕç¶Í ¶à ÕÅé÷ð±ðÆ þ ÇÕÔ Â¶Ôé» çŠⱧÇØÁÅÂÆ éÅñ î¹åÅÇñÁÅ ÕÆåÅ ò§Ü¶ÍÇÂÔ ×ñ 򦌦 ðÖäÆ ÚÅÔÆçÆ þ ÇÕ ÁÃÅù ¶Ôé» ç¶ é¶ó¶ ÁÅÀ¹äÅê˺çÅ þ å¶ Â¶Ôé» çÆ ÔîçðçÆ òÆ ÔÅÃñ ÕðéÆ ê˺çÆ þ ÇÜà 寺¶Ôé» ç¶ À¹å¶ ÔÕ±îå ýÖÆ Ô¯ Ü»çÆ þÍÓ F

À¹åñ¶ ÔòÅñ¶ î×𯺠¶à ÇòÚÅðèÅðÅ ù ÃîÞä çÆ ÕÅÂÆ ÒÜ¶Ó (×¹§÷ÅÇÂô) éÔƺðÇÔ§çÆÍ ÇÃèÆ Ü¶ÔÆ ×ñ þ ÇÕ Â¶Ã Ö¯Ü ç¶ àÆÚ¶ ÇÃÁÅÃÆ ÔÅÇÂé ÇÕÔ ñ¯ÕÅÂÆ ç¶ ÁÇÔÃÅûåÆÕð ê¹Ü Õ¶ À¹Ôé» ù â§â¶ Ô¶á ÇÕò¶º ÇñÁÅÀ¹äÅ þÍ ÜÆÔù ÇÃÁÅä¶ ÜÆÁ ÇÂñî ùåÅÕå éÅñ ܯóé çÅ Õñ¯éÆÁñ êËðÅâÅÂÆî òÆ ÁÅÖç¶ þé!

ÁÅð. ÃÆ. à˺êñ ÁøÃð å¶ ñÅÕóÆ ÔÅÍ À¹Ôù ñ¯Õ-Áçì ÇÂÕ¾ÇáÁ» ÕðéçÆÁ» ÕÂÆ Ã½ÇÖÁÅÂÆÁ» ÔÅÇÂéÍ úà êÇÔñ» êÇÔñ Ö¯Ü Ö¶åð åÆÕð Áêó Õ¶ ÁÅ걧 Õ§îÕðé çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ, êð À¹Ôù Û¶åÆ ÂÆ Á§çÅ÷Å Ô¯ Ç×ÁÅ ÇÕÔ À¹Ôç¶ òïº ìÅÔð þÍÀ¹Ôé¶ ë¶ð ò×ÅðÆÁ» 寺 ÁÅêäÆ ÒÇé×ðÅéÆÓ Ô¶á Õ§î ÕðòÅÇÂÁÅÍ

20

ÒÇÂÔé» ÕÔÅäÆÁ» ç¶ Öðó¶ îËù ç¶ÃÆ ì¯ñÆÁ» ÇòÚ Øñ¶ ×Â¶Í Â¶Ôé»ù ç¶ÃÆ ì§ÇçÁ» ÂÆ ÇñÇÖÁÅÍ ÇÂÔ ÕÔÅäÆÁ» áÆÕ ÇñÖÆÁ» ×ÂÆÁ»Ôé ÇÂÔç¶ ÕÅðä î¶ð¶ Õ¯ñ î½Ü±ç ÔéÍÓ G

à˺êñ ù ÇÜÔóÆÁ» îé÷±î ÕÔÅäÆÁ» ÇñÖÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÇîñÆÁ» ÔÅé À¹Ôé» ç¶ìÅð¶ êÕ Ççò¶ºçÅ þ ÇÕÔ ÇÂÔ ÒáÆÕÓ ÔéÍ ÇÂÔ ÇÕª áÆÕ Ôé ¶à 寺 Õ§éÆ ÕåðÅ Ü»çÅþÍ à˺êñ ç±ÂÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ìÅð¶ ÁÅêäÅ Ö¯Ü-ã§× çÃçÅ þ :

Ò÷ÅÇÔð þ À¹åñÅ ã§× ìÔ±§ Á½ÖÅ þ å¶ ò¶ñ¶ çÆ î§× ÕðçÅ þ å¶ î¶ð¶ÇÜÔÅ ÃðÕÅðÆ é½Õð ÇÂåéÅ ò¶ñÅ éÔƺ Õã ÃÕçÅÍ Â¶Ã êÅ𯺠îËùÇêÛ¶ ¶à ã§× ÇòÚ åìçÆñÆ ÕðéÆ êÂÆÍ î˺ ÁÅêä¶ î¹äôÆÁ» ù ò¾âÆÇÂÔÇåÁÅå éÅñ ùèÅÇðÁÅÍÓ H

ÇÂÔ îé÷±î ÕÔÅäÆÁ» î¹éôÆ ÂÆ ÇñÖç¶ ÔÅÇÂéÍ î¹éôÆÁ» 寺 î¹ðÅç ÇÔ§ç¹ÃåÅé ç¶ìÅÀ± ÔÅé, ÇÜÔó¶ Á§×ð¶÷Æ åÅñÆî ÔÅÃñ ÕðÕ¶ çøåð» ÇòÚ ÕñðÕ ñ× ×¶ ÔÅéÍÒÁ§×ð¶÷ ìÔÅçðÓ î±Ôð¶ Õ¹ðÃÆ À¹å¶ ìËáä î×𯺠ÇÜÔóÅ ÃðÆÁÅ À¹Ôé» çÆ è½ä ÇòÚÁŪçÅ Ô¯ÃÆ, À¹Ô À¹Ôé» çÆ ôÅé òèŠ綺çÅ Ô¯ÃÆÍ ÇòÚñÆ ×ñ ÇÂÔ ò¶ ÇÕ à˺êñ ÕÅéÖ¯Ü Õðé òÅñ¶ ç¶ÃÆ ñ¯Õ ê¿ÜÅìÆ éÅÔéÍ à˺êñ ÁÅêä¶ Ã¹èÅð¶ î¹äôÆÁ» ìÅð¶ ÇñÖçÅ þ:ÒªÜ Õ¹Þ å» ÇÂÔ Õ§î òÆ Á½ÖÅ ÔÅ éÅñ¶ ¶毺 ç¶ ê󷕶 ÇñÖ¶ ÜÅÔñ» çÆ ì¯ñÆ ù òÆ êççéÅÔé Õðç¶ å¶ ÇÜ毺 åÆÕð Ô¯ ÃÕ¶ ¶à ì¯ñÆ ù ÇñÖä 寺 Õ§éÆ Õåð»ç¶ ÔÅéÍÓ I

¶毺 ç¶ ê󷕶 ÇñÇÖÁ» 寺 î¹ðÅç À¹ÔÆ Ô÷ðÅå Ôé ÇÜÔó¶ Õ§êéÆ ìÔÅçð ç¶Õé•ÅÇóÁ» À¹å¶ ìÇÔÕ¶ ÁŶ ÔÅéÍ ÒÃÅÔìÆÓ Á§×ð¶÷ ìÔÅçð Õ¯ñ å¶ ÕñðÕÆ ç¶ òÅÇðà ÇÂÔìä¶Í ê¿ÜÅì À¹å¶ Õì÷Å Õðé î×ðº̄ ê¿ÜÅìÆÁ» éÅñ ÇÂÔ èð¯Ô ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÇÕÔ ÇÂæº̄ ç¶òÅÃÆÁ» åº̄ î» ì¯ñÆ ðÅÔƺ åÅñÆî çÅ Ô¾Õ Ö¯Ô ÇñåÅ Ç×ÁÅÍ Áܶ ê¿ÜÅì ÇòÚ éò¶º ÃÕ±ñÕÅñÜ òÆ éÅÔé Ö¹ñ·•¶ ÇÕ Â¶æº̄ ç¶ òÅÃÆ ðÅÜ ì¯ñÆ ÇÃÖ Õ¶ ÃðÕÅðÆ é½Õð Ôº̄ç¶Í ÒÜÅÔñ» çÆì¯ñÆÓ çÆ ÔåÕ Õðé òÅñ¶ ¶à òöì å¶ ì¯ñÆ ù ÇÕ§éÅ Õ¹ ÜÅäç¶ Ô¯ÃéÍ Â¶æ¶ ÇÂÔ ×ñ òåç¹ÔðÅòä çÆ ñ¯ó å» éÅÔƺ ÇÕÔ ÁñÅÔìÅç (ǧâÆÁÅ) ÇòÚ Ü§îä òÅñ¶ à˺êñ é¶ æ» æ»À¹å¶ ÒÜÅÔñ»Ó çÅ ôìç òðÇåÁÅ þÍ À¹Ôç¶ ÒùèÅð¶Ó î¹äôÆ À¹Ã åº̄ òÆ ÇÔÕ êËð Á×»ÔÔÅéÍ ÇÂÔ å» é§×Å ÇÚ¾àÅ Ã¾Ú þ ÇÕ Çé×ðÅé å¶ À¹Ôç¶ ÒùèÅð¶Ó î¹äôÆÁ» çÅ ðò¾ÂÆÁÅê¿ÜÅìÆ ìÅð¶ Ôå¾Õ òÅñÅ þÍ ÇÂÔ ç¯ò¶º ¶à ì¯ñÆ ç¶ Ô¹Ãé ìÅð¶ îÚñ¶ ìä ìÇÔ§ç¶ ÔéÍ

à˺êñ ÇÜÔé» Õ¾æÆÁ» 寺 ÇÂÔ îòÅç ÇÂÕ¾áÅ ÕÆåÅ À¹Ôé» ç¶ ìÅð¶ òÆ À¹ÔçÅðò¾ÂÆÁÅ ØàÆÁÅ þÍ À¹Ô ÇÂÔé» ù ÔøÆîÆ, åîÅÕ± êÆä òÅñ¶ å¶ ñ¯íÆ ç¶ ë¹§îä ñŪçÅþÍ A@ úà çÆ ÒñÆÜ˺â÷ ÁÅø çÅ ê¿ÜÅìÓ ÇòÚ Õ¹Þ Ç÷îƺçÅð» å¶ î¹äôÆÁ» çÅ ô¹ÕðÆÁÅÁçÅ ÕÆåÅ þ, êð ÇÂÔ ÕÔÅäÆÁ» ÇÜé» Õ¾æÆÁ» 寺 ùäÆÁ» À¹Ôé» çÅ é» ñËäÅ òÆ×òÅðÅ éÔƺ ÕðçÅÍ ÁÃƺ òÆ ê¿ÜÅìÆ ñ¯Õ ÕÔÅäÆÁ» ìÅð¶ îÅóÆ Ú§×Æ Ö¯Ü ÕÆåÆ þÍ ÇÂÔÕ¾æÆ ÁÜ òÆ îÆÁ» îÆð å¶ Õ¹ðËôÆ ç¶ ÁÅçðï¯× éÅò» éÅñ ïÅç ÕÆå¶ ò˺ç¶é å¶ Ú§×¶Õ¾æÆÁ» ìÅð¶ ñ¯ÕÅÂÆ çÅ î¯Ô ÇîªçÅ éÔƺÍ

à˺êñ ù ÁÅ걧 òÆ Â¶Ã ×ñ çÅ ÁÇÔÃÅà ÔÅ ÇÕ ÕæÆ å¶ í¾à î¹Õç¶ ò˺ç¶é å¶ Ô¹äÕ¯ÂÆ ÇòðñÅ ÂÆ ÇòÖÅñÆ ç¶ºçÅ þÍ À¹Ôç¶ ÁÅêä¶ ôìç» ÇòÚ, Tç±Ü¶ êÅö íÅò¶º Áܶ ñ¯Õî¹Õ¶ éÔƺ êð À¹Ôé» ù ùäÅÀ¹ä òÅñ¶ í¾à î¹Õç¶ ò˺ç¶éÍ À¹Ô Ô¹ä¶ å¯º ÔÆ ôÇÔð» 寺 Çê¿â»ù ÇéÕñ ׶ ÔéÍ ÇðÁÅÃå êÇàÁÅñÅ ç¶ çÅð¹ñ-ÔÕ±îå (ðÅÜèÅéÆ) êÇàÁÅñÅ ÇòÚ

21

ò¾âÆ íÅñ î×𯺠òÆ Õ¯ÂÆ í¾à éÔƺ ñ¾ÇíÁÅÍ Â¶Ã å¯º êÇÔñ» éòÅì å¶ ÃðçÅð À¹Ôé» ùÃçç¶ ðÇÔ§ç¶ ÔÅé, Ãׯº À¹Ôé» ù ò÷Æø¶ òÆ ç¶ºç¶ ÔÅÇÂé, êð Ô¹ä À¹Ôé» ù ¶Ôé» ç¶éÅñ å¹ÁñÕ ðÖä å¶ ÞÅÕÅ ÁŪçÅ þÍU AA

ÇÂÔ í¾à, ãÅâÆ å¶ ÇîðÅÃÆ ç¶ÃÆ ÕìÆÇñÁ» çÆ åÅðÆõ å¶ À¹Ôé» ç¶ ×¹ä Ú¶å¶ðÖç¶ ÔÅÇÂéÍ ÇðÁÅÃå» ç¶ ðÅܶ å¶ Ç÷îƺçÅð òÆ À¹Ôé» çÆ Â¶éÆ Ã¶òÅ Õð Ûâç¶ ÔÅÇÂéÇÜà éÅñ À¹Ôé» çÅ ò¶ñŠýÖÅ àê Ü»çÅ þÍ ÇÂÔ ÇçÜÅê (êÛÅä) Ô¹ä ðÅÇÜÁ»îÔÅðÅÇÜÁ» ù òÆ òÅðÅ éÔƺ ÖŪçÆÍ ÃÅèéÅ éÅÇÂæÅéÆ ç¶ ÇòÚÅð» î±Üì :

Òà˺êñ ò¾âÆ ÚñÅÕÆ éÅñ ¶à ×ñ ù «Õ¶ºçÅ þ ÇÕ ÇÔ§ç¹ÃåÅé ÇòÚׯð¶ çÆ Ô¯ºç å¶ ÇÃÁÅÃå é¶ í¾à» ù î¹ÕÅÇÂÁÅ þ, ÇÜÔó¶ Á§×ð¶÷Æ ðÅÜ寺 êÇÔñ¶ î½Ü±ç ÔÅéÍ ÇÂÔ éòÅì å¶ ÇÃðçÅð À¹Ôé» çÆ ÃðêzÃåÆÕðç¶ ÔÅé ÇÜÔé» ù ÇÂÕåçÅð (ÔÕ±îå, þåÅ) 寺 êÅö Õð ÇçåÅÇ×ÁÅ å¶ ÇÂÔ ÃÅÇ÷ô ÕÆåÆ ×ÂÆ ÇÕ ÇÂÔé» ù ñ¯ÕÅÂÆ å¯º ç±ð ðÇÖÁÅò§ß¶Í À¹é·•Æòƺ ÃçÆ ÇòÚ ÇÂÔ éòÅì å¶ ÃðçÅð ¶à ÕÅìñ òÆ éÅÔéðÔ¶ ÇÕÔ øé å¶ ÃÕÅøå (ÕñÅ å¶ ÁðæÚÅð¶) ù æÅêó ÃÕç¶Í ÇÔÕÕÅðä ÇÂÔ òÆ ÔÅ ÇÕ ÁçìÆ å¶ øéÆ ÇðòÅÇÂå Õî÷¯ð Ô¯ ×ÂÆ å¶ ë¶ðúóÕ î¹Õ ×ÂÆÍÓ AB

Ô¯ð ìÔ±§ ÃÅð¶ ñÞòÅé» ò»×±§ ÃÅ�