System Engineering in relatie tot RTD1007-2 Voegovergangen in contracten RWS Platform voegovergangen en opleggingen Frank van Beek Sr adviseur/specialist Rijkswaterstaat GPO
System Engineering in relatie tot RTD1007-2
Voegovergangen in contracten RWS
Platform voegovergangen en opleggingen
Frank van Beek Sr adviseur/specialist Rijkswaterstaat GPO
Rijkswaterstaat
Inhoud
1. Samenwerken en contractvormen
2. Vraagspecificatie
• Producteisen
• Proceseisen (SE)
3. SE-proces voegovergangen
1. Productontwikkeling
2. Ontwerp
3. Uitvoering
4. Uitdagingen
5. Conclusie
Rijkswaterstaat
1. Samenwerken en contractvormen (1)
• Rijkswaterstaat en marktpartijen werken samen
• Samenwerken vraagt om heldere afspraken en een goed gestructureerde aanpak
• Expertise van de markt optimaal benutten
• Ruimte bieden voor innovatie en duurzaamheid
• Duidelijke verdeling van risico’s en verantwoordelijkheden
• Verschillende contractvormen in:
– Design, Build, Finance & Maintain
– Design & Construct
– Engineering & Construct
– Prestatiecontracten
Contractvormen
Rijkswaterstaat
Algemene samenwerkingsprincipes:
• Rijkswaterstaat schakelt de markt optimaal in
• EMVI moet de inschrijvers prikkelen
• De markt borgt de kwaliteit, toont aan
• Rijkswaterstaat toetst met kwaliteit d.m.v. SCB
• Vertrouwen is de basis: ‘high trust, high penalty’
1. Samenwerken en contractvormen (2)
Rijkswaterstaat
Controle
Vertrouwen
Ma
te v
an
ve
rtro
uw
en
Ma
te v
an
co
ntr
ole
Mate van afstand
Uitvoerend ontzorgd regisseur Partner Manager
E&C / D&C DBFM
1. Samenwerken en contractvormen (3)
Rijkswaterstaat
Design, Build, Finance & Maintain (DBFM)
Contractvormen
• Opdrachtnemer verantwoordelijk voor:
– ontwerp
– uitvoering
– financiering
– onderhoud
• De opdrachtnemer is nog 20 of 30 jaar verantwoordelijk voor het onderhoud
• Standaard DBFM-modelcontract 4.0
• Rijkswaterstaat betaalt voor geleverde diensten (bijv. beschikbaarheid)
• Opdrachtnemer langdurig risicodragend
• Aandacht voor kwaliteit (duurzaamheid) en LCC-optimale keuze meer vanzelfsprekend
1. Samenwerken en contractvormen (5)
Rijkswaterstaat
Design & Construct (D&C)/ Engineering & Construct (E&C)
Contractvormen
• Opdrachtnemer verantwoordelijk voor: - ontwerp - uitvoering
• Standaard modelcontracten
– D&C: aanleg/uitbreiding nieuwe infrastructuur
– E&C: variabel onderhoud
• Rijkswaterstaat betaalt voor geleverd product
• Opdrachtnemer beperkt risicodragend voor onderhoud (5-10 jaar)
• Aandacht voor kwaliteit (duurzaamheid) en LCC-optimale keuze niet volledig vanzelfsprekend
“als de voegovergang de garantieperiode maar zonder problemen doorkomt”
1. Samenwerken en contractvormen (6)
Rijkswaterstaat
Contractvormen
• Selectie competente opdrachtnemers (bij voorkeur op basis van Past Performance);
• Proceskwaliteit incl LCC-optimalisatie (iKALM) = EMVI-criterium
• Systeemeisen: Kwaliteitssysteem (ISO-9001)
• Proceseisen: System Engineering (gebaseerd op ISO 15288)
• Producteisen: Rijkswaterstaat Technisch Documenten (RTD)
• Standaardproducten met prestatieverklaring / certificaat
• Garantieeisen
• Risicogestuurde toetsing op projecten middels SCB.
– Procestoetsen op implementatie SE
– Producttoetsen
Beheersing kwaliteit D&C / E&C:
1. Samenwerken en contractvormen (7)
Rijkswaterstaat
Basisspecificaties
N&R
( ontwerpeisen) Klant Eisen
Specificatie
specificeren ontwerpen
specificeren ontwerpen
Vraag-
Specificatie
-Eisen
-Proces specificeren ontwerpen
Systeem
Specificatie
Systeem
Specificatie
Areaalgegevens Systeem Ontwikkelen
2. Vraagspecificatie (1)
Rijkswaterstaat
• RTD1001 (ROK) = bindend document in vraagspecificaties
• ROK 1.2 verwijst naar NBD00400/NBD00401 en NBD00710
• Vanaf 1-5-2013 RTD1007 verplicht kader voor nieuwe contracten
• Vanaf ROK 1.3: RTD1007 ook opgenomen in ROK en in basisspecificatie vaste brug
Vraagspecificatie eisendeel: producteisen
2. Vraagspecificatie eisen (1)
Rijkswaterstaat
Vraagspecificatie eisendeel: producteisen
2. Vraagspecificatie eisen (2)
Voorbeeld uit E&C contract:
Rijkswaterstaat
NBD00400 RTD1007-2
Functionele eisen Ja Ja
Grondslag TGB (NEN6700 serie) ROBK
Eurocode (EN 1990 serie)
ETAG032
ROK
Ontwerplevensduur Nieuwbouw: 40 jaar
Vervanging: 25 jaar
Flexibele voegovergangen: -
Nieuwbouw: 40 jaar
Vervanging: 40 jaar
Modificaties/gedeeltelijke vervanging: 25 jaar
Flexibele voegovergangen: 10 jaar!
Referentieontwerp Ja Nee
Aantoonplicht Beperkt (Ref. ontwerp: V&V door RWS)
Volledig (V&V volledig door leverancier/opdrachtnemer)
Ontwerpeisen Specificaties op basis van referentieontwerpen
Van functionele eisen afgeleide aspecteisen en uitgangspunten c.q. randvoorwaarden
2. Vraagspecificatie eisen (4)
Rijkswaterstaat
Proceseisen Technisch management Topproceseis TM010: “De Opdrachtnemer dient zijn Werkzaamheden te verrichten, zodanig dat het Werk en de Werkzaamheden, aantoonbaar en traceerbaar voldoen aan de eisen voortvloeiende uit de Overeenkomst.” Onderliggende eisen voor: •Ontwerp (OW) •Uitvoering (UV) •Verifieren en valideren (VV) •Oplevering en overdracht (OP)
2. Vraagspecificatie proces (1)
Rijkswaterstaat
Proceseis Ontwerp, OW100: Analyse “De Opdrachtnemer dient zodanig te analyseren dat optimale keuzes gemaakt kunnen worden in ontwerpoplossingen en prestaties van het Werk en de te verrichten Werkzaamheden”. Documenten: •Eisenanalyse contract •Stakeholderanalyse (eisen/wensen) •Raakvlakkenanalyse (raakvlakkenregister->eisen) •Risicoanalyse (risicodossier -> eisen)
Hulpmiddelen: • PVO verificatieplan ontwerp (met toelichtingen) • Risico’s in factsheets MKM • PVO Risicoanalyse sinusplaten • Raakvlakkennotitie
2. Vraagspecificatie proces (2)
Rijkswaterstaat
Proceseis Ontwerp, OW300: Genereren oplossingen “De Opdrachtnemer dient oplossingen te generen zodanig dat een oplossing wordt verkregen die optimaal past binnen de uit de Overeenkomst voortvloeiende eisen.” Documenten: Ontwerpnota (incl trade-off en onderbouwing) Hulpmiddel:
RTD1007-1 Meerkeuzematrix
2. Vraagspecificatie proces (3)
Rijkswaterstaat
2. Vraagspecificatie proces (4)
Risico m.b.t. ontwerpproces:
Ongewenste gebeurtenis Er wordt een voegovergang gekozen die niet voldoet aan de eisen Oorzaken • Analyses onvoldoende/onvolledig • Gebruik Meerkeuzematerix en objectspecifieke benadering
onvoldoende "gemeengoed" voor medewerkers Gevolgen: • Betalingsproces en opleverproces vertraagd, of • Verminderde functionaliteit, hogere onderhoudskosten
Rijkswaterstaat
Proceseis Verificatie en validatie VV100: “De Opdrachtnemer dient de Werkzaamheden met betrekking tot verificatie en validatie (V&V) te verrichten, zodanig dat de resultaten van de Werkzaamheden expliciet en objectief aantoonbaar in overeenstemming zijn met de eisen aan het Werk en geschikt zijn voor het beoogde gebruik van het Werk.” Documenten •Verificatieplan •V&V-dossier Hulpmiddel: • PVO verificatieplan Ontwerp (aanbeveling)
2. Vraagspecificatie proces (5)
Rijkswaterstaat
Risico m.b.t. proceseis Verificatie en validatie
Ongewenste gebeurtenissen 1. eisen onvoldoende geanalyseerd en vertaalt naar een
verificatieplan; 2. verificatieplan wordt niet opgevolgd; niet geïntegreerd in het
ontwerp- en uitvoeringsproces Oorzaken • Middelen en methoden SE zijn onvoldoende "gemeengoed" voor
medewerkers • Interpretatieverschillen over SE en kwaliteitsborging; weerstand
tegen expliciet en systematisch werken Gevolgen: • Kwaliteit van produkten niet aantoonbaar en onbetrouwbaar; • Betalingsproces en opleverproces vertraagd
2. Vraagspecificatie proces (6)
Rijkswaterstaat
2. Ontwerp (project)
3a Voorbereidi
ng
3b. Uitvoering
4. Beheer & Onderhoud
Eisen contract incl N&R (ROK, RTD1007-2)
Eisen uit risico- en raakvlakanalyses
Productbladen
Werkplan/instructies
Keuringsplan
Verificatierapport 3b
Ontwerpdocumenten
Uitvoeringspecificatie
B&O-plan
Werkplan/instructies
Verificatierapport 3a
Ontwerpdocumenten Keuringsplan
B&O-plan Overdrachtsgegev
ens
Inspectierapporten
Prestatieverklaringen
1. Product ontwikkelin
g
RTD1007
Standaard ontwerp
documenten
Verificatierapport 1
Normen, richtlijnen
Verificatie plan
Risico’s & Raak Vlakken dossier
3. System Engineering proces voegovergangen (1)
Afwijkingsrapporten
ETAG032
Prestatieverklaring
Uitvoeringspecificatie
Onderhoudsdossier
Verificatierapport 2
Rijkswaterstaat
Productontwikkeling: verificatieplan
3. System Engineering proces voegovergangen (3)
Verificatieplan (PVO aanbeveling):
• Vooralsnog alleen voor V&V-ontwerp:
• productontwikkeling
• objectspecifiek ontwerp
• Aanbeveling is voor concept 1.2.b2
• In principe geschikt voor andere concepten, maar verder te verdiepen
• Verificatieplan uitvoering nog niet beschikbaar
Rijkswaterstaat 30/06/2014 22
1. Productontwikkeling
RTD1007-2 (eisen)
RTD1007-1 MKM Risico’s Concept
Verificatiemethoden: productnormen,
ETAG032
Verificatieplan (ontwikkelfase)
V&V dossier Ontwikkelfase
Standaardtekening-en/details
Uitvoerings specificatie
Verificatie
Ontwerp
Standaard
Ontwerp Input (eisen) Integrale
Beheersing
B&O-plan
Prestatieverklaring (DoP)
Testrapporten, Analyses,
berekeningen
Ontwerp normen Eurocode/ROK
3. System Engineering proces voegovergangen (2)
Rijkswaterstaat
Productontwikkeling: prestatieverklaring (1)
3. System Engineering proces voegovergangen (4)
• Resumé resultaat V&V
• identificatie,
• bedoeld gebruik
• eigenschappen/prestaties
• Conform RTD1007-2 bijlage 2
• Onderliggend document is het V&V-dossier
• Te gebruiken bij selectie / toetsing
• Op te nemen in de te ontwikkelen digitale Meerkeuzematrix (?)
Rijkswaterstaat 30/06/2014 24
Cursus Voegovergangen en Opleggingen Dag 3 Voegovergangen
RTD1007-2 (eisen)
Risicodossier project (beheersmaatregelen) Verificatieplan
(ontwerpfase) V&V-dossier Ontwerpfase
Uitvoeringsontwerp (Productietekening)
Uitvoerings specificatie
Verificatie
Ontwerp
Ontwerp
documenten Input (eisen) Integrale
Beheersing
Objectspecifiek B&O-plan
Objectspecifieke analyses
(voegbewegingen) Standaard ontwerpen
voegovergang incl Prestatieverklaring +
V&V-dossier
RTD1007-1 MKM (hulpmiddel)
Ontwerp object (KW)
2. Project/objectspecifiek ontwerp
3. System Engineering proces voegovergangen (5)
Rijkswaterstaat 30/06/2014 25 Cursus Voegovergangen en Opleggingen Dag 3 Voegovergangen
3. Realisatiefase
RTD1007-2 (eisen)
Risicodossier (beheersmaatregelen)
Productbladen (eisen)
Uitvoeringsontwerp
Verificatie Plan
(uitvoeringsfase)
Werkplan - fabricage
- Inbouw
Keuringsplan - fabricage - inbouw Afwijkingsformulier
Werkinstructies Meetprotocollen
Checklist/keurings formulier/
Voorbereiding
uitvoering Uitvoering Input (eisen) Integrale
beheersing
Uitvoeringsspecificatie
Productbladen (eisen)
Uitvoeringsontwerp
Uitvoeringsspecificatie
Productbladen (eisen)
Uitvoeringsontwerp
Uitvoeringsspecificatie
Uitvoeringsontwerp
Productbladen (eisen)
Uitvoeringsspecificatie
Uitvoeringsontwerp
3. System Engineering proces voegovergangen (6)
Rijkswaterstaat
26
De uitdagingen voor het platform en haar leden:
- Professionalisering/standaardisering SE / V&V (d.m.v. best practice, PVO aanbevelingen)
- Ketenintegratie V&V productontwikkeling – contractvorming – ontwerp – uitvoering – beheer (input-output)
- Inhoudelijke afstemming over interpretatie eisen en verbetering RTD1007-2
- Structurele verbetering veel voorkomende raakvlakproblemen en procesrisico’s. Voorlichting inkopers, kunstwerkontwerpers, technisch managers
4. Uitdagingen
Rijkswaterstaat
27
Stellingen:
5. Conclusie
1. Rijkswaterstaat is geen “Approval Body” die bepaalt of een oplossing voldoet aan de eisen;
2. Het aantoonbaar maken dat een oplossing voldoet aan de eisen is een taak en verantwoordelijkheid van de hele keten.
3. Door samenwerking in de (project)keten en tussen marktpartijen onderling (in PVO) wordt op het juiste wijze invulling gegeven aan SE.