Vietnam - Thư viện Lâm Đồng

m r

Vietnam my homelândBILINGUAL EDITION VIETNAMESE - ENGLISH

SÁCH SONG NGŨ'" VIỆT-ANH

NH À XUẤT BẲN S ự TH ẬT & V I E m ^ t K ) U R I S M

VIỆT NAMQUÊ HLTƠNG TUI

VIETNAMMY HOMELAND

S U TH A T (TR U TH ) P U B L IS H IN G H O U S E &

V IETN A M T O Ư R iSM

HANOI1989

CHIEF EDITION TRAN VAN DANNGUYEN PHUC KHANH

EDITORIAL GROUP : NGUYEN TAI CUNG

HO SI MINH

HOANG VAN LOI

NGUYEN BICH SAN

TRAN DUC MINH

NGUYEN THI LAM

VU DINH THANG

ARTEDITOR CAO QUÍ

CHỦ BIÊN TRÂN VÁN ĐÀN

NGUYỄN PHÚC KHẢNH

TỔ BIẺN TẬP NGUYỄN TẢI CUNG

HỒ S Ĩ MINH

HOÀNG VĂN LỢI

NGUYỄN BÍCH SAN

TRẦN ĐỨV MINH

NGUYỄN THỊ LÂM

VŨ ĐÌNH THÁNG

TRÌNH BÀY'— 7— í---- GAO ọ u í ___ SỔ VAN HOÁ - THE THAO VA Ou t*í

TH Ư V ỈỆN TĨNH LÂM Đ Ố N Q

ỊA CHÍ

DC. 753

I9{P R ơ m iC T I09l

l ĩư 1;iíinamese. pcopíc fiavc ỳoined tAe common struggU ợ f prcgressive

mankịnấfoTÌnũỹinấmct andfTUấom. rơư.just sưuggíe ơf ihe Vietnamese peopíe against imperiaíừt agỊỊTtssừm fưis Uỉon ihe sym-paihy andsupport ợf broadstclions o f líư. ĩVOTÍấ's peppíe.

$ {am jpeơ p[e knữu/ Vư.lnam . In tíie n e ĩơ p c r ío d ơ f rcconstrucúon to acíúcvc

prosperity , ‘Vừ.tnam ừ m ing[ingu>ith tíiepTO£TCSSÌM trend o f th í epocíi, a n d ừ ơpcn-

ing uìúCi ils áoors to t íu ou tside ĩVOTÍẩ.

l ĩ i ừ Érocíiure wilíjỊÌve. fn c n ấ s in foT eijn countrìes andOVÌTSIOS 'Vitlnatncse.

gũimpscs o f the [a n d a n d p eo p íe o f ‘V ư lnam .

Sceing ứ 6e(ừ.vituj. ‘V ừ iúng tíư couniry, m akịng con tacts ĩư ilh evcryiíay (ife

kcre, tounsts ĩVÍUseí mon■cCearCy tiu reaỉuừs o / ‘ựiunain.

1989s v fữ ữ v r (n ĩT D {) r u i ỉL ĩ s y ữ ^ ] ĨÍOĨÌST.

L Ờ I g iớ i 'IỈH IỂ U

'Dân. tộc Việt ‘Hatn Hòa mình trong cuộc dầu tranh cíiung của [oài ngicòi tứn 63 vì độc [ập vầ tụr do. Cuộc đấu. traníi cíúnh ngíũa của nhân, dân Việt 0\[ạm chẳng sự xâm tược của chừ nghĩa ú quoc dã durợc sự đông tíníi và ủng hộ TỘnfi rãi của nhân dân toàn tứ giới.

ngươi dã quen Ếẩi ‘Hệt 9{am. Trong cuộc hành trình mới 7(áỊ) dựng sự píion vinh của đất nurớc, ‘ựiệ.t ữ\[am dang Hòa nítập trào Curu tứn Hóa của tHbi dại, và mơ rộng cỉra c.ho sự giao lưu. quốc ứ.

Cuẩtt sách nhò này giới tíiiêu. với các 6ạn quốc ứ và dằng bào ‘Việt 9(ạm ớ nurớc ngoài một vài nét dơn sơ ví (Cất nurớc, dân tộc và con ngươi ‘ựiệ.t V\[ạm.

Trăm nghe không Bằng mẳt tíiấy. Đen thăm dất nurớc, tứp xúc với cuộc sằng ỀịnH tíucờng hang ngằy cùa người ‘Vứt ‘Ham., các du. lịíiácíi s ĩ tíiấy

rõ fwn ihực tê lẫẹt 9{am.

Tháng 4 năm 19899&ÍÀ x m rrn á K .s ịr ‘THẤT

VIETNAM - MY HOMELAND

•My íiomeíand ừ íiki a carambola ưcc On ĩVÍiich I đirnè evenj day lopicl<Ịjuiajfruit... ... 'Eacíi man ÍUIS oníy om Homeíand Jwsl as íư. íưis only one rnotíier...

Thosc swect songs have arouscđ in thc hcart of cvcry Viclnamcsc, at homc and abroad, dccp scntiments towiưd thc bclovcd homcland of which hc or she is extrcmely proud. They cvoke so many mcmorics of ourchildhoodassociatcd with the "clustcrof svvcetcarambolas", thc "fal- lcn raccmcs of whitc arcca flowcr", wiứi thc "kitcs ílying high in the sky", the wings of storks...

Thosc lines also havc moved forcign ữicnds far and ncar who havc supportcd and "sharcd wcal and woc" with Ihc Victnamcsc pcoplc during the hard years of ihc long strugglc for ir.dependcncc and who now want to visit a country with a rich ữadition of paưiotism, a timc-honourcd culture, brcath-ưiking landscapcs and a hospitable people.

V I r NAM QUẺ HLTƠN : TÔI

Qué hương [à chùm kfâ ngọt chũ con trèo hấi moi ngày...... Quí hương moi ngicòi chỉ một,9(fiu: [à chỉ một mẹ thôi...

Câu hát thiết tha dịu ngọt trên đã khơi dậy trong lòng mỗi người Việt Nam dù ở trong nước hay ở nước ngoài những lình cảm sâu lắng dối với mảnh đất "chôn rau cắt rốn" rất đỗi thân thương, rát đỗi tự hào. Nó gợi ta nhớ tới bao kỷ niệm của tuổi ấu thơ gắn liền với những "chùm khế ngọt", chùm "hoa cau rụng trắng", gắn liền với những "cánh đièu bicc", cánh cò bay...

Nhưng đâu phải chỉ có thế. Câu hát trên còn có sức mạnh làm say lòng cả những bè bạn nirớc ngoài gần xa mà nhiều người trước

Vietnam, a country with a 4,000 - ycar history, is now callcd thc Socialist Rcpublic of Victnam. Lying in castcm Indochina it is an important communication link bctwecn the Indian Occan and the Pacific and a gate of South-East Asia.

Victnam’s national territory compriscs a land mass 330,000 square kilometres (127,380 squarc milcs), a vast sca area including a largc Continental shcir and a string of archipelagocs strctching from thc Tonking Gulf to thc Gulf of Thailand. Victnam is a continuous land mass bordcring the People’s Rcpublic of China in the north, the Lao Pcople’s Dcmocratic Rcpublic and the Pcoplc’s Rcpublíc of Kampuchca in thc wcst, and thc Pacific Occan in thc cast and the South.

It is an clongatcd S-shapcd land, with two large cnds and a naưow middlc. The distancc bctwcen its northemmost and southcmmost points is 1,650 km (1,024 mi) as thc crow flics and its widứi varics from 50 km to 600 km from cast to west. Its ữonticrs total 3,730km (2,323mi) in longth including l,150km (714mi) of comraon bordcrs with China, l,650km (1024mi) with Laos, and 930km (577mi) with Kampuchca.

In ửic arms of ihc Mothcrland, succcssivc gcncrations of Vict- namesc, bclonging to 54 ethnic groups, mcmbcrs of thc grcat naiional community of Vietnam, havc always slood sidc by sidc with onc anolhcr, sharing wcal and woc, shcdding svvcaĩ and blood to dcfcnd and build up thcừ homcland, rcgardlcss of the swcltcring heat of summer and ihc chilly wind of wintcr, thc grcat dcstruclion wrought by íloođs and drought, and thc brutality o f all kinds of cncmics.

As lcgcnd has it, Lady Au Co, wifc of King Lac Long, gavc bứth to a pouch containing one hundrcd cggs, which hatchcd onc hundrcd childrcn half of thcm boys, thè other half, girls. Thcsc wcrc LỈ1C first Vict- namesc. This legcnd fully rcílccts thc bloođ - scalcd tics bctwccn thc ữatcmal pcoplcs living on the Victnamcse tcrritory which has gonc through many tribulations.

A common fcaturc is that thc Victnamesc, no rnattcr whcrc and when ihcy livc, have prcscrvcd thcir minds and pcrsonalitics : staunch and indomilable in thc fight for national dcfencc, industrious and

9

đây đã từng ủng hộ hoặc "chia ngọt sỏ bùi" với nhân dân Việt Nam qua những năm tháng khắc nghiệt của cuộc tnrờng chinh vì độc lập, tự do nay lại muốn một lần đích thân đến thăm lận mắt một dân tộc giàu truyền thống ycu nuớc, văn hiến, mến khách và đầy cảnh sắc thicn nhiên hùng vĩ này.

Nước Việt Nam 4.000 năm, nay là nuức Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nằm ở phía đông bán đảo Đông Dirơng, là một đàu mối giao ihông quan trọng từ Ân Độ Dirơng sang Thái Bình Dương, cửa ngõ của Đông Nam Á.

Lãnh thổ toàn vẹn của Việt Nam bao gồm một dải dát liền rộng gần 33 vạn ki-lô-mct vuông, một vùng biổn bao la, trong đó có vùng thềm lục địa rộng lớn và một hệ thống quần đảo chạy suốt từ vịnh Bắc Bộ đến vịnh Thái Lan. Nước Việt Nam liền một dải, phía bắc giáp nirớc Cộng hòa nhân dân Trung Hoa, phía lây giáp nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào và nước Cộng hòa nhân dân Cam-pu-chia, phía đông và phía nam liền với bièn cả mcnh mông trông ra Thái Bình Du-ơng bốn mùa lộng gió.

Việt Nam có hình dáng lirợn cong hình chữ s kco dài từ bắc xuống nam, hai đầu m ở rộng, đoạn giữa thu họp lại. Chiều dài từ cực bắc tới cực nam ihco đirờng chim bay 1.650 km ; lừ đông sang tây nơi rộng nhất 600 km, nơi hẹp nhát 50 km. Việt Nam có đirờng bicn giới đát liền dài 3.730 km trong đó đường bicn giới Việt Nam — Trung Quốc 1.150 km, Việt Nam - Lào 1.650 km, Việt Nam - Cam-pu-chia 930 km.

Trong vòng tay của Mẹ hiền Tổ quốc, các thế hộ nối tiếp nhau của 54 dân tộc lớn nhỏ anh cm ưong đại gia đình dân tộc Việt Nam từ bao đời nay đã sát cánh bcn nhau, 'đồng cam cộng khổ, cùng đổ mồ hôi và xương máu bảo vệ và xây dựng quc hương, bất chấp cái nóng nung người của nắng hạ, cái rót cắt da của mưa đông, cái tàn phá hung dữ của lũ lụt, hạn hán, cái dã man, độc ác của đủ loại kỏ

10

crcativc in national construction, opúmistic and sclf- confidcnt in ovcrcoming dífficultics, simplc and gcncrous in thcir life-sty ỉc, and conscious of prcscrving and dcvcloping thcứ traditional 4,000-ycar civilizalion.

With lcgitimatc pridc in thc nation's ĩamous Nvriúngs and picccs of oralory such as General Ly Thuong Kict’s "Pocm \Vriltcn on thc Nhu Ncuyct Rivcr", Marshal Tran Hung Dao’s "Appeal to Gcncrals and Sol- dicrs", Nguycn Trai’s "Proclamation of Victory ovcr thc W u",Prcsidcnt 1 lo Chi Minh’s "Dcckưalion of Indcpcndcncc"..., today, morc than cvcr, almosl 65 million Viclnamcsc arc unilcd in builđing logcthcr their common liomc - Viclnam - to makc it evcr morc prospcrous and beautiful.

Lookmg at a map, wc can sce that Victnam has a raíhcr divcrsificd lopography : plains, midlands, mountaÌỊis and Torcsts. The largcst and potcntially most lcrtilc plains arc thc Mckong Rivcr Delta in thc South, and thc Red Rivcr Delta in Ihe North.

The midlands arc a hilly rcgion linking thc mountain arcas to thc plains. The largest hilly rcgion lics on thc rim oí thc Red Rivcr Delta, the fringc of the plains of Thanh Hoa and Nghe Tinh provinccs, and narrow down in the Coastal arca of Central Victnam along Ử1C Truong Son Rangc (the Victnamcsc Cordillcra). Tlicsc arcas arc íavourablc to ihc culúva- tion of food and subsidiary food crops, industrial crops, fruit trccs, as wcll as to calLlc farming and consưuction. Travcllcrs will bc dclightcd to scc thc hills covcrcd with tca, coffcc, pcppcr and pinc- applcs lying as far as ihc cyc can scc, Ihe vcrdant mulbcrry ilclds, tlic thriving Slatc cat- tlc farms... Thcy vvill liavc an idca about a prospcring midland rcgion whcrc "Palm grovcs, tca hills, and lush paddy ficlds billow undcr the carcss of ihc brcc/.c...".

Victnam is covered with many mountains and íorcsts. Mountains and ĩorcsts make UỊ) lhrcc-fourứis of VietnanTs area and can bc dividcd into four main zones : thc Norlh-Eastcm mountain arca or Vict Bac - rcsislancc base ot ihc Ho Chi Minh era - thc Norứi- Wcstcrn Region, thc Norửi Truong Son Region, and llic Ccnưal Highlands.

Asidc lrom ửie charactcristics of tropical mountains and lơrcsts, the characlcristics of the ccological systcm and a divcrsificd potcntial of

11

thù. Câu chuyện truyền thuyết về những đứa con cùng một bọc do cùng một mẹ sinh ra phải chăng đã phản ánh đầy đủ sự gắn bó máu thịt của các dân tộc anh cm trên mảnh đất không ít khắc nghiệt này. Đã trở thành một tính cách chung, ngirời Việt Nam ở đàu và lúc nào cũng giữ được tâm hồn và cốt cách : kicn cường, bất khuát trong giữ nước, cần cù, sáng tạo ưong dựng nước, lạc quan, tin tưởng trong tháo gỡ khó khăn, giản dị và nhân ái trong lối sống, có ý thức bảo tồn và phát tricn truyền thống văn hóa. Với niqm tự hào chính đáng về nhũng áng thiên cố hùng văn nhir Bài thơ trẽn sông Như Nguyệt của Lý Thường Kiệt, Hịch tướng s ĩ của Trần Hung Đạo, Đại cáo bình Ngô của NỉỊuycn Trãi, Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh v.v..., ngày nay, hơn lúc nào hết, gần 65 Iriộu con người Việt Nam đang cùng nhau đoàn kct xây dựng mái nhà chung Việt Nam ngày thêm giàu đẹp.

Nhìn vào bán đồ, ta có thổ thấy địa hình Việt Nam khá đa dạng : đồng bằng, ưung du, rừng núi. về đồng bằng ứù ticu biếu nhất, rộng lớn nhất, giàu tiềm năng nhất là đồng bằng Nam Bộ thuộc châu thổ sông c ử u Long, sau đến đồng bằng Bắc Bộ ihuộc châu thổ sông Hồng.

Trung du là vùng đồi chuyển tiếp giữa rùng núi với đồng bằng. Địa hình đồi phát triển rộng nhất ở vcn rìa đồng bằng châu thổ Bắc Bộ, rìa đồng bằng châu thổ Thanh Hóa - Nghệ Tĩnh rồi thu hẹp dần ở vcn rìa các đồng bằng vcn ticn , chân dãy núi Trường Sơn. Đó là vùng đất thuận lợi cho ưồng cây lirơng thực, hoa màu, cây công nghiệp, cây ăn quả, cho chăn nuôi và xây dựng. G iờ đây, nếu có dịp đến thăm, hẳn nhiều ngirời sẽ mát mắt ngắm nhũng đồi chò, nhũng đồi cà phc, hồ ticu, dứa tít tắp, những nirơng dâu xanh biếc, những nông trường chăn nuôi làm ăn có lãi, v.v... đổ có một khái niệm về một miền trung du đang sinh l ợ i : "Rừng cọ, đồi chè, đồng xanh ngào ngạt...".

Việt Nam là nước có nhiều rừng núi. Diện tích rừng núi chiếm

12

agriculture, íorestry and mineral resourccs the mountain areas of thc North-East also boast many historic sites and sccnic spots. Thcsc include the Tam Thanh and Nhi Thanh Grottoes, well-known for thc story of Lady To Thi who tumcd into a stonc statue aftcr waiting íbr ycars for hcr husband who ncver rctumcd, and ihc Hang pagoda - cavc in Bac Thai provincc, norlh of Hanoi. Anothcr historical site relating to the rcvolution is Ihc Pac Bo Grotto, in Cao Bang provincc, whcre Uncle Ho livcd and lcd the rcvolution after his rctum ữom abroad. This placc still resounds with thc vcrsc hc composcd :

"Hcrc is the Lenin Stream, and therc is Mount Marx".

In Ha Tuycn province, tourists can scc the Hong Thai communal housc and thc banyan-ưcc at Tan Trao which arc closcly associatcd with the history of thc August Rcvolution of 1945. Anolhcr historical site is Ycn The, resistance base of the pcasant insurgcncy lcd by Dc Tham (Hoang Hoa Tham).

The North-Eastcrn Rcgion has many beauúful mountain resorts and rcst placcs, such as thc Ba Bc (Thrcc Scas) Lake (in Bac Thai provincc), a largc natural lakc into which thc Dau Dang Falls pour its watcr, thc Tam Dao Range, a wcll-known mountain rcsorl in Vinh Phu provincc...

Ưnlikc the North-Eastcrn Rcgion, thc Norlh-Wcst is covcrcd wilh high and majesúc mountains, with many prccious timbcr ưccs, wiih Sapa (in Hoang Licn Son provincc), a rcnowncđ mountain rcsort. In Sapa lourists can bchold ứic bcautiful Thac Bac (Silvcry Falls) and thc Cau May (Cloudy Bridgc). The wcathcr at Sapa is íresh all ứie year round, and in wintcr forcsts arc covcred with snow. With its original bcauty, Sapa has won the namc of "pcarl" of thc North-Wcstem mountain rcgion.

The northcm part o f thc Truong Son Rangc runs in a north-west - south-cast dircction, strctching ovcr 600 kilomctrcs (372 milcs) dovvn to thc mountain arcas of Quang Nam - Da Nang provincc, with thc picturesque Phong Kha grotto. Hcrc lics thc Truong Son Highway, known as thc historical Ilo Chi Minh Trail, an immortal cpic of the Victnamcsc pcoplc and army in thcir sccond grcat patriotic war since 1945.

13

đến 3/4 đất nước, bao gồm 4 vùng chính : vùng núi Đông Bắc hay Việt Bắc - căn cứ địa cách mạng thời đại Hồ Chí Minh, vùng núi Tây Bắc, vùng núi Trường Sơn Bắc và vùng núi cao nguyên Nam Trung Bộ.

Ngoài những đặc điểm của núi rừng nhiệt đới, những đặc điềm sinh thái và tiềm năng đa dạng vè nông - lâm - thổ sản lẫn khoáng sản trong lòng đất, vùng núi Đông Bắc còn có nhiều danh lam thắng cảnh. Đó là động Tam Thanh, Nhị Thanh cùng với sự tích nàng Tô Thị đúng đợi chồng, động chùa Hang ở Bắc Thái. Đó là những khu di Ưch lịch sử và cách mạng : hang Pác Pó - nơi còn in dáu dcp cao su Bác Hồ và âm vang câu ihơ "đây suối Lc-nin kia núi Mác" của Người, mái đình Hồng Thái và cây đa Tân Trào gắn với lịch sử Cách mạng tháng Tám năm 1945. Đó là khu Ycn Thế - căn cứ của nghĩa quân phong ưào nông dân Đe Thám.

Đông Bắc còn có nhièu nơi nghỉ mát và an dưỡng tốt : hồ Ba Be (Bắc Thái) - một hồ llìicn nhicn rộng lớn với Ihác Đầu Đẳng ngoạn mục, Tam Đảo (Vĩnh Phú) - nơi an duỡng và nghỉ mát nổi tiếng v.v...

Khác với Đông Bắc, Tây Bắc là vùng núi cao, hùng vĩ, có nhiều gỗ quý, có Sa Pa (Hoàng Licn Sơn) là nơi nghỉ mát đirợc biết đến từ lâu. Sa Pa có cảnh đẹp Thác Bạc, c ầ u Mây quanh năm khí hậu mát mẻ, mùa đông thirờng có tuyct phù ưắng cây rùng. Với vẻ đẹp độc đáo, Sa Pa xứng danh là "một hòn ngọc" của núi rùng Tây Bắc.

Vừng núi Triròng Sơn Bắc chạy theo hướng tây bắc - đông nam dài 600 km tới vùng núi Quảng Nam - Đà Nang với động Phong Nha kỳ thú. Ở đây có đu-ờng Trường Sơn, con (lường mòn Hồ Chí Minh lịch sử, thicn anh hùng ca bát diệt của quân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến vĩ đại lần thứ hai.

Cuối cùng là vùng núi và cao nguycn Nam Trung Bộ. Khu vực này bắt đầu từ các khối núi Bắc Kon-Tum đến các vùng cao nguycn giáp đồng bằng Nam Bộ.

14

Furlhcr soulh arc thc mounlain arcas and highlands of Soulh Central Viclnam. This rcgion sưctchcs from ihc mountains north of Kon- tum đown to thc highlands bordcring thc plains of South Victnam.

The highlands of South Central Victnam not only are rcnowncd for iLs wcallh, as onc of ihc most imporlant agricultural iorcsiry arcas of Vicl- nam, but also boasts many bcauliíul landscapcs. Dalat, locatcd on thc Lam Vicn tablcland, is ihc most idcal mountain rcsort town in Victnam. The \vcathcr hcrc is frcsh all ihc ycar round, and thc sccncry is simply brcathtaking : pinc- trees in thc Lovc Valley, thc Xuan Huong Lakc wilh ils íilittcring watcr, thc Cam Li Falls, wilh its turbulcnt foamy watcr...

The S-shapcd land of Victnain also has thousanđs oí' rivcrs and canals, hunclrcds of ditchcs and aưoyos totallíng 44,110 km (27,392 mi) in lcngth, longcr than thc cquator. The largcst rivcr basins in Northern Victnam arc ihc Red River and Thai Rinh Rivcr đcltas. The Red Rivcr (1,149 km) springs 1'rom China's Yunnan provincc, and flows ovcr 500 km on Victnamesc tcrritory, bcgnming IVoin Ha Khau, a bordcr town in I loang Licn Son provincc. In Central Viclnam, íhc largcst rivcr basins arc thosc of thc Ma and Ca rivcrs.

In Soulh Victnam, thcrc arc two inajor rivcr basins, those of thc Dong Nai and Mckong rivcrs. The Mckong is onc of thc largcst rivcrs in the worlđ ; it is 4,220 km (2,620 mi) long, springs from thc Himalayas and flows througth China, Burma, Laos, Kampuchca, and Thailand bcforc Crossing Victnam ovcr 220 km, through thc plains of South Vict- nam. Tliis portion of thc rivcr is callcd Cua Long (Ninc Dragons), a namc inspircđ by ihc fact ihat ihc rivcr flows into thc East Sca Uưouíĩh ninc cs- tuarics.

"... A hundred rivcrspour inlo the dccp sca...".

Nalurc sccms 10 ĩavour, or rathcr, to havc to coiĩipcnsatc for thc disastcrs it provokcs ycarly to the Victnamcsc pcoplc - "hiưdcncd by wavcs and winđs" and "whosc fcct arc hardcr than rock" - by cndowing ihcm with a vast sca arca rarcly to bc found clscvvhcrc on carlh. Look- ing at a map, vvc can scc that Viclnam’s coastlinc runs ovcr 3,260 km (2,024 mi) from Mong Cai in ữic norlh to Ha Ticn in Ihc soulh. In thc

15

Cao nguycn Nam Trung Bộ không nhũ-ng nổi tiếng về sự giàu có - vùng kinh tế nông - lâm nghiệp quan trọng vào bậc nhất của Việt Nam - mà còn là vùng có nhiều cảnh đẹp. Đà Lạt là thành phố nghỉ mát lý tưởng nhất ở nước ta đirợc xây dựng trcn cao nguyên Lâm Vicn. Ớ đây khí hậu quanh năm mát mẻ, phong cảnh hữu lình : rừng thông thung lũng Tinh Ycu bát ngát, hồ nước Xuân Hirơng long lanh, thác Cam Li xinh đẹp...

Trcn cái cơ thố hình chữ s ta còn thấy chi chít nhũng sông ngòi trông tựa những mạch máu lớn nhỏ truyền chát dinh dưỡng cho toàn thân : hàng nghìn sông ngòi, hàng trăm kcnh rạch với chiều dài tổng cộng 44.100 km, dài hơn cả đirờng xích đạo của quả đất. Trong các hộ thống sông ở Bắc Bộ có hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình là quan ưọng nhất. Sông Hồng bắt nguồn từ vùng núi Vân Nam của Trưng Quốc dài ưên 1.149 km, chảy ưcn lãnh thổ Việt Nam 500 km, bắt đầu từ Hà Khẩu tỉnh Hoàng Liên Sơn.

Ở Trung Bộ, hộ thống sông lớn nhất là hộ thống sông Mã và sông Cả.

ơ Nam Bộ, có 2 hệ thống sông lém là hộ thống sông Đồng Nai và sông Mô Công. Sông Mc Công là con sông lớn vào bậc nhát thế giới, dài 4.220 km bắt nguồn từ vùng núi Hi-ma-lay-a chảy qua 5 nước Trung Quốc, Miến Điện, Lào, Cam-pu-chia, Thái Lan rồi chảy một đoạn dài 220 km qua đồng bằng Nam Bộ. Đoạn sông này có tcn gọi là c ử u Long (9 con rồng tượng trung cho 9 cửa sông chạy ra biển Đông).

... Trăm dòng sông ảo biến. sâu...

Thicn nhiên đuờng nhir irư đãi hay nói đúng hon phải bù đắp cho nhũng tai ương do mình thường gây ra hằng năm cho nên đã lạo cho cái dân tộc "dạn dày sóng gió" và "chân cứng đá mềm" này một vùng biến rộng bao la. Nhìn vào bản đồ ta có the tháy bờ biển Việt Nam chạy dài 3.260 km lừ Móng Cái đến Hà Ticn. Ở phần phía bắc từ Móng Cái đến bán đảo Sơn Trà, điròng bờ biổn lượn lõm vào tạo

16

north, from Mong Cai to thc Son Tra Peninsula, the coastline curves in, íòrming thc Tongking (North Vietnam) Gulf, a large gulf with thc Ha Long Bay, a world wonder, whose bed does not excecd 100 mctrcs (328 ft) in depth. The middle part of the coasưine from the Son Tra Pcnin- sula to Cape Vung Tau protrudes like an arc in to thc sca, standing like "a balcony ovcrlooking llic Pacific Occan". The Truong Son Rangc, run- ning along thc coast, now juls out to íorm pcninsulas, now curves in to form bays and lagoons, creating the Son Tra Pcninsula, thc wcll-known Cam Ranh bay, ctc. In the South and south-west, thc coastlinc hugs thc Mckong Delta, creaúng the peculiar shape of Cape Ca Mau.

With its originaỉ natural conditions, thc Victnamese coast has many good porls such as Hai Phong, Da Nang, Quy Nhon, Cam Ranh, Vung Tau, Saigon... Cam Ranh is onc of thc world’s biggcst and bcst natural sca-ports.

Along thc Victnamcsc coast therc are many good bcachcs and scasiđc rcsorts. The most rcnowncd arc Tra Co, Bai Chay, Do Son, Sam Son, Cua Lo, Ly Hoa, Nha Trang, Phuoc Hai...

In the sca arca of Victnam thcre is a nelwork of archipelagocs comprising thousands of islands, big and small, scattcrcd ữom the north to the south. The two largest, most important and jnost signiĩicant for the sovcrcignty and territorial integrity of Victnam are the Hoang Sa (Paracel) and Truong Sa (Spratly) archipclagocs. Each archipclago, cach group of islands, and each island of Viclnam is an outpost đcícnding thc ăir spacc and tcưitorial watcrs of the unified socialist homcland of Vict- nam. Thosc also arc important cconomic posiúons, and placcs of historic intcrcst and scenic bcauty.

The Socialist Rcpublic of Victnam compriscs 40 provinccs, citics and spccial zones. Its major cilics include Hanoi, thc Capital, Ho Chi Minh City (formerly Saigon), thc port-city of Hai Phong, ihc former impcrial City of Hue, and thc port-city of Da Nang.

The above is an outline of thc land and pcoplc of my homcland. In its long history, this counlry has had to spend a lot of úme and cnergy resisling ; all kinds of natural disastcrs and cncmy dcstruction, so as to

17

thành Vịnh Bắc Bộ rộng lớn, có kỳ quan Hạ Long, đáy biến nông, không chỗ nào sâu quá 100 m. Phần giữa từ bán đảo Sơn Trà đến mũi ô Cấp, đuờng bờ biển lượn lồi hình cánh cung hướng ra biển cả trông tựa một "bao lơn trcn Thái Bình Dương", dãy Trường Sơn chay sát biền chỗ nhô ra thành bán đảo, chỗ gồ ghề lqi lõm thành các vũng và vịnh trong dó có bán đảo Son Trà, vịnh Cam Ranh nôi licng, v.v... Phần phía nam và tây nam, bờ biển viền lấy đồng bằng Nam Bô tạo nên hình dạng độc đáo của mũi Cà Mau.

Với điều kiện tự nhiên độc đáo, bờ biến Việt Nam có nhiều hải củng tốt như- Hải Phòng, c ử a Lò, Đà Nang, Quy Nhơn, Cam Ranh, VũniỊ Tàư, Sài Gòn v.v... Cam Ranh là cảng tự nhiên thuộc loại lớn nhất và lốt nhất thế giói,

Trên bờ biển Việt Nam có nhiều bãi lắm và nơi nghỉ mát tót. Nổi tiếng là bờ biền các vùng Trà cổ , Bãi Cháy, Đồ Sơn, sầm Sơn, Cửa Lò, Lý Hòa, c ử a Tùng, Nha Trang, Vũng Tàu, Phước Hài v.v...

Giữa vung biên Việt Nam có hệ thống quần đảo gồm hàng nghìn cái lớn nhỏ rải rác từ bắc tới nam trong dó có hai quần đảo quan trọng nhất, lớn nhất và có ý nghĩa nhất đói vói chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ trên biển Việt Nam là quần dào Hoàng Sa và quàn đảo Triùrng Sa. Mỗi quần đảo, mỗi cụm đảo, mỗi hòn đảo của Việt Nam là mội vị trí Liền tiêu bào vệ vùng trời, vùng biổn của Tổ quốc Việt Nam thống nhất xã hội chủ nghĩa, đồng thời đây cũng là nhũng vị trí kinh tế quan trọng, nhũng danh lam ứụing cảnh hắp dẫn đói với du khách.

Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam bao gồm 40 tỉnh, thành phổ và đặc khu, trong đó có các thành phố lớn là thủ đô Hà Nội, Ihành phố Hồ Chí Minh, thành phố cảng Hải Phòng, thành phố Huế, thành phố Đà Nang.

Trên đây là mấy nót chấm phá về đắt nước và con người quê hương tôi. Trong lịch sù' lâu dài của mình, đất nước này dã phải bỏ

2 -VNOHT

18

stand firm in thc face of all txials. Oftcn, bcíòre rccovering its strength after a battle, it had to gointo a ncw one which usually was unequal at the start. Within less than half a century recently, it had to counter three succcssive wars of aggression the heavy consequcnces of which have not yct bcen fully overcome. Due to many causes, in which subjcctive causcs hold an important patt, this country is facing many big difficultics, and is lagging pretty far bchind other naúons in cconomic devclopmcnt, in the Standard o f living, and in the scicruiíic-Lcchnical lcvcl. History is sctting important tasks which thc Vietnamese pcople must strive hard to fulfill so as to catch up with othcr nations.

In Ihc light of thc linc for rcnovation, thc ũme-honorcd tradition of lovc for pcacc, coopcration and ữicndship with íratcrhal and ữiendly counưies far and near is having thc neccssary conditions to dcvelop strongly. Allhough thcy are slill living in a "tumblc-đown thatch hut", yet the hcart of the Vietnamese people is always "opcncd wide", to usc thc words of a popular Vietnamcsc song. Witli thc cooperation and as- sistance of othcr countries, thc Victnamcsc peoplc arc specding up thcừ fight against povcrty and backwardness, stcp by stcp dcvcloping thc potcntialitics of thcir land, sea, and íorests.

At prcscnt, a numbcr of descendants of King Lac Long and Lady Au Co (of thc lcgend) have gone to the mountain arcas, not with hocs and rudimcntary ploughs, but with modem farming and forcstry machines of the Victnamcse-Sovict, Victnamesc-GDR and other joint enterprises to grow rubbcr, coffce, pcpper and other cash crops, while oửiers go to thc Coastal arcas, not wilh bamboo raíts and rudimcntary fishing tacklcs... but with a ílottilla of travvlcrs, with modcrn derricks of joint vcntures bctwccn Victnam and thc Sovict Union, India, Francc, Bcl- gium, Holland and othcr countrics...

Togethcr wilh ihc coopcralion projccts undertakcn in coopcration with oứicr countrics, thc ữicndly fcclings and hospitality of thc Vict- namcse people will be furthcr dcvcloped in the ycars ahcad.

PHUC KHANH

19

loại thicn lai, địch họa, để đứng vững trước mọi thử thách, nhiều lũc chưa kịp lấy lại sức sau trận chiến đắu trước đã buộc phải lao ngay vào trận chiến đấu mới thường là ban đầu không cân sức. Chỉ trong vòng non 1/2 Ihế kỷ trờ lại đáy, nó đã phải chống trả liên tiếp 3 cuộc chiến tranh xâm lược mà hậu quả nặng nề đến nay vẫn chưa khắc phục đirợc hết. Do nhiều nguyên nhân trong đó có phần quan trọng của nguycn nhân chủ quan, đất nuớc này đang đứng trước nhiều khó khăn to lớn, khoảng cách về kinh tế, đời sống và trình độ khoa học - kỹ thuật so với các nuức khác là khá lớn. Lịch sử đang đặt ra những nhiệm vụ trọng đại mà nhân dân Việt Nam phải vươn lên đề trưởng thành.

Dưới ánh sáng của chính sách đổi mới, truyền thống ycu chuộng hòa bình, họp tác và hữu nghị vốn có của dân tộc Việt Nam đối với anh em, bè bạn gần xa, đang có điều kiện dề phát huy mạnh mẽ. Dù hoàn cảnh hiện nay còn "nhà lá đơn sơ" nhưng tấm lòng của nguời dân nước này luôn "rộng mờ". Với sự cộng tác và giúp đỡ quốc tc, nhân dân Việt Nam đang đẩy tới cuộc chiến đấu chống nghèo nàn và lạc hậu, từng buớc khơi dậy những tiềm năng của đất, của biển, của rừng, nhất là của con ngirời. G iờ đây con cháu của Lạc Long Quân và Âu Cơ trong truyền thuyết thuở nào lại một bộ phận hành quân lên núi, nhimg không phải với cái cuốc cầm tay và cái cày chìa vôi, mà với những máy móc nông - lâm nghiệp của các liên doanh Việt - Xô, Việt - Đức v.v... trồng cao su, cà phc, hồ ticu, v.v... còn một bộ phận khác xuống bicn, nhimg không phải chỉ với nhũng cái mảng, cái luới te, lưới vét, v.v... mà với những đoàn tầu đánh cá tấp nập vào ra, vói nhũng dàn khoan dầu khí hicn đai của liên doanh dầu khí Việt - Xô, Việt - Ấn, Việt - Pháp, Việt - Bỉ - Hà Lan, v.v...

Tinh cảm hữu nghị và mcn khách của Việt Nam sẽ ngày một được kco dài và lan rộng cùng với các công trình họp tác.

PHÚC KHẢNH

20

VIETNAM: HISTORICAL STAGES

NAMELESS PAGKS OF HISTORY

The fossi!izcd remains of Ihc anthropoids discovcrcd in thc grottocs of Bac Son (Lang Son province), and thc vcsúgcs of thc carly Palcolithic Age at Mount Do (Thanh Hoa provincc) and in the Dong Nai Rivcr basin shovv ihat man was alrcady exisúng thousands of ccnturics ago on thc Vietnamcsc tcrritory. In Ihe common gcographical and ccological background of South-East Asia, Viclnam has bccn considcrcd as onc of thc earlicst cradlcs of mankind.

The archacological map of thc prc-historic pcriod in Victnam has rcccntly bccn complcmcntcd wiứi faừly rich documcnts on the prc- his- toric cul turc from Lhc Palcolithic Agc to thc Ncolithic Agc, up to thc early pcriod of tlic Mctal Agc. With Ử1C aggrcgatc forcc of thc first com- munitics, then of thc clans and tribcs, thc succcssivcgcncrations of primi- tivc inhabilants had takcn human lifc forward stcp by stcp, slovvly but steadily, and had also crcatcd grcat changcs.

21

VIỆT NAM NHỮNG CHẶNG

ĐƯỜNG LỊCH sử

NHỮNG TRANG s ử KHÔNG TÊN TU ổI

Những hóa thạch người - vượn tim thấy trong hang động Bắc Sơn (Lạng Sơn), những di tích sơ kỳ đá cũ ở núi Đọ (Thanh Hóa), ở lưu vực sông Đồng Nai cho biết cách ngày nay hàng chục vạn năm, trcn lãnh thổ Việt Nam dã có cuộc sống của con người. Việt Nam trong bối cảnh địa lý và sinh thái chung của Đông Nam Á đutỵc coi là một khu vực xuất hiện sớm của loài người.

Bản đồ khảo cổ học thời tiền sử Việt Nam gần đây đã được bỗ sung khá phong phú với một loạt nền văn hóa tiền sử từ thời đại đá cũ qua thời đại đá mới đén đàu thời đại kim khí. Bằng sức mạnh cộng dồng của bầy người rồi thị tộc, bộ lạc, các lớp cư dân nguycn Ihủy đã đưa cuộc sống của con người ticn dân từng bước, chậm chạp nhirng vững chắc và cũng đã tạo ncn những bước chuycn biến lớn lao.

22

About ten thousand years ago, with the Hoa Binh culture, man already knew how to till the land, creating primitive agriculture. The bừth and development of crop and cattle íarming in the Neolithic Age has been considered by many scientists as the New Stone Age revolution, marking a change from exploitative and gaửiering economy (picking, gathering, hunting) to productive economy (cultiyation and cattlebreeđ-

ing).

About 4,000 ycars ago, man knew how to cast bronze, creating the mctallurgical techniquc, opening the Metal Age. This also was an important change which a number of aulhors rcgard as the Metallurgical Revolution.

Those cultural innovations, those advances of history were brought about by the community of primitive inhabitants. They are nameless pages of history rcflccted in legcnds and leaving underground vestiges.

THE FIRST CENTRES OF CIVILIZATION AND EARLY STATES

In the first millcnium Before Christ and the early centuries of the Christian Era, on the Vietnamese territory there gradually emerged the first three centres of civilization closcly associatcd with the early states.

The Dong Son civilization of the ancient Viet people in the basins of the Red, Ma and Lam rivers (in North and norứi Central Vietnam) - symbolized by the renowncd Dong Son bronze drums — developed splendidly in the first millenium B .c . This is a wet rice civilization devcloping on the basis of the carly technique of bronze, coppcr and iron casting, with the structure of well- knit rural commune, and a still super- ficial social differentiation. On the basis of that civilization, a form of in- cipicnt State of the ancient Vict people took shape, which popular legends callcd the land of Van Lang, of the Hung Kings, followed by the land of Au Lac unđer the rcign of King An Duong.

23

Cách ngày nay khoảng trên dưới một vạn năm, với văn hóa Hòa Bình, con nguời đã biết trồng trọt, sáng lập ra nền nông nghiệp nguyên thủy. Sự ra đời và phát triển của nghề trồng trọt và chăn nuôi trong thời đá mới đirợc nhiều nhà khoa học coi là cuộc cách mạng đá mới, đánh dấu bước chuyển từ kinh tế khai thác, thu nhặt (hái lutỵm, săn bắt) sang kinh tế sản xuất (trồng trọt, chăn nuôi).

Cách ngày nay khoảng bốn nghìn năm , con người lại biết đúc dồng, sáng tạo kỹ thuật luyện kim, m ở đầu thời đại kim khí. Đấy cũng là một bước chuyển quan trọng đirợc một số tác giả coi là cuộc cách mạng luyện kim.

Những sáng tạo văn hóa, những bước tiến của lịch sử trcn đây do nhũng cộng đồng cư dân nguyên thủy tạo nên. Đó là những trang sử không tên tuổi đirợc phản ánh trong huyền thoại và đổ lại nhũng dấu tích trong lòng đất.

NHỮNG TRUNG TÂM VĂN MINH VÀ NHÀ NUỬ C sc r KỲ CẦU TIÊN

Vào thiên niên kỷ I Ưưức công nguyên và những thế kỷ đầu công nguycn, ữcn lãnh thổ Việt Nam dần dần xuất hiện bạ trung tâm văn minh dầu tiên gắn liền với những nhà nước sơ kỳ.

Văn m inh Đông Son của người Việt cổ ở lưu vực sông Hồng, sông Mã, sông Lam (Bắc Bộ và bắc Trung Bộ) phát triổn rực rỡ trong thicn niên kỷ I trước công nguycn mà bicu tượng là những ưống đồng Đông Sơn nổi liếng. Đó là một nền văn minh lúa nước phát triển trên cơ sở kỹ thuật đồng thau và sắt sớm với một kết cấu công xã nông thôn bền chặt và sự phân hóa xã hội chưa sâu sắc. Trcn nền tảng nền văn minh đó, một hình thái nhà nước sơ kỳ của người Việt cổ đã hình thành mà trong truyền thuyết dân gian gọi là nước Văn Lang của các vua Hùng, rồi tiếp theo đó là nước Ầu Lạc dời vua An Dirơng.

24

The Sa Huynh civilization, in the Coastal arca of Central Victnam and part of South-castcrn Victnam, camc into b^.ng in ihc latc centuries B.c. and the early ccnturics A.D. This is the íìrst civilization of the ancicnt Cham pcople and thc basis for íbrming thc early slates of the íirst small kingdoms of Champa in thc carly pcriod of thc Christian Era, and

ìatcr, the kingdom of Champa.

The Oc Eo civiIization in thc Mckong DclLa dcvcloped in the carly centurics A.D. with original featurcs of handicrafts and trade and broad contacts on South-East Asia’s mainlariđ and islands and thc Indian Occan. This also was Lhc basis for forming an early State organizatìon oí' the ancicnt Mclancsians, whom ancícnt history books call Bnam.

Thosc thrce ccntres of civilization cmcrgcd at diiTercnt pcriods, borc special charactcristics with rcgard to ccological conditions and cthnic fcatures dcpcnding on cach region, but all of thcm had reachcd a high lcvcl of dcvelopmcnt in thc making of carly bronzc and iron tools, and had closc cultural rclations with each other. This is the first era o f civilization and nation - building o f the ethnic groups ỉiving in ancient times on the present Vietnamese territory.

OVER A THOUSAND YEARS OF SUFFERING AND UPRISING

The pcriod whcn Uie various cứinic groups on Vietnamese soil had grown up and takcn shapc with thcir fứst civili/ation and statcs was also thc pcriod when, north of Victnam, a big empirc hađ bccn establishcd and began its southward drive. It was thc Hsin cmpừe (221 - 206 B.C.).

The ancient Vict pcoplc of Van Lang Au Lac had lbught hcroical- ly and pcrsistently and dcfeatcd the large-scalc invasion by thc Hsin empirc. Howevcr, in the ycar 179 B .c , Au Lac was conqucrcd by ửic gcncral Zhao Da and from ihcn, for ovcr a Uiousand ycars, Van Lang - Au Lac, and in the carly pcriod, cven thc ancicnt kingdom of Champa, wcre dominated by thc Chincsc imperial courts which attcmpted to assimilatc them. This was one of the pcriods in which thc ethnic groups living on thc land of Victnam had to undcrgo thc hardest trials in thcir history.

25

Văn m inh Sa Huỳnh ở vcn biển miền Trung và một phần đông Nam Bộ, ra đời vào nhũng thế kỷ trirớc và đầu công nguycn. Đó 1Ì1 nên văn minh đâu tiên của ngirừi Chăm cổ và là cơ sở hình ữiành nhũng nhà nuức sơ kỳ của nhũng tiẻu quốc Chăm đàu ticn vào đầu công nguycn, và sau đó là vương quốc Chăm-pa.

Văn m inh Oc Eo ở vùng châu thổ sông c ử u Long phát triển trong những thế kỷ đầu công nguyên với những nét đặc sắc của nghề thủ công - thương nghiệp và mối quan hộ giao lun rông rãi trong vùng Đông Nam Á lục địa - hải đảo và Ấn Độ Dương. Đó cũng là cơ sở hình thành một tô chức nhà nước sơ kỳ của người Mc-la-nc- dicng cố mà sử sách xưa gọi là nirớc Bnam.

Ba trung tâm văn minh ưên về thời gian, có sớm muộn khác nhau, về văn hóa, có mang những đặc trung ricng về điều kiện sinh thái và đặc điổm tộc người từng khu vực , nhưng đều đạt đốn trình độ phát triển cao của đồ đồng và đồ sắt sớm, đều thể hiện những mối quan hệ giao hru văn hóa mật thiết. Đấy là kỷ nguyên văn minh vả dựng nước đầu tiên của các lộc người trên lãnh thẻ hiện nay là Việt Nam trong thời cổ đại.

HO"N NGHÌN NĂM ĐAU THƯƠNG VÀ QUẬT KHỞI

Khi các tộc nguời trên đất nuức Việt Nam virơn lên định hình với những nền văn minh và nhà nước đầu tiên íhì cũng là lúc, ở phircmg Bắc một đế chế lớn đã thành lập và bắt dầu bành trướng xuống phương Nam. Đó là đế chế Tần (221 - 206 tnrớc công nguycn).

Người Việt cổ của nước Văn Lang - Âu Lạc đã anh dũng và bền bỉ đau tranh đánh bại cuộc xâm lược quy mô lớn của đố chế Tần. Nhimg đến năm 179 ưirớc công nguycn, nưức Âu Lạc đã bị Triệu Đà thôn tính và từ đó, trong hơn nghìn năm, đất nuớc Văn Lang- Âu Lạc và trong thời gian đầu, cả nước Chăm cổ, bị các đế chế Trung Hoa đô hộ và mưu toan đồng hóa. Đấy là một trong những thời

26

The struggle of the Cham had won early victory in the late IIth century A.D., leading lo the establishment of the indcpendent kingdom of Champa.

The Vietnamese pcople’s sttuggle was cxtrcmcly hard. From the uprising led by the two Trung Sistcrs in the spring of 40 A.D. to thc uprising to rcgain sovercignty lcd by Khuc Thua Du in 905, many suc- cessivc uprisings wcre qucllcd in blood and fưe or, after powcr was regained, the fights to kccp it cndcd with íailure. Not until the historic victory of Bach Dang (near Hai Phong) won in 938 undcr Ngo Quyen ’s leadership did the Victnamese people succeed in cnding the humiliation of íorcign dominaúon for ovcr a thousand years and rcgaining theứ national indcpendcnce.

AN ERA OF NATIONAL RESTORATION

In thc early pcriod of national indcpendcnce, undcr ihe Ngơ (939- 965), Dinh (968-979) and Early Lc (980-1009) đynasúcs, Victnam still had to ovcrcomc countless difficullies rcsulúng from ovcr onc thousand years of Chincsc domination as well as from internal conílicls. The victorious war of resistance against thc Soong (981) had affirmcd Vietnam’s national indcpcndcnce. It was followed by the íìghl led by Dinh Bo Linh to supprcss thc rcbcllion of 12 fcudal lords and establish national unity. These wcre significant viclories crcaling thc conditions to take the country into the pcriod of restoration and splcndid dcvclopment under the Ly (1010 1225), Tran (1226-1400) and Le (1428-1527) dynasties, whose typical achicvemcnt was thc Dai Viet civilization and the Thang Long culture.

W et rice íầrming still remained the basis of the Dai Vict civilization. Agricultural cconomy dcvelopcd strongly with land rcclamation and watcr conservation works, and thc Slatc-managcd nctworks of rivcr and sea dykes. W úh regard to industry and trade, hanđicraít villagcs and village markets were expandcd and a numbcr of towns and commercial ports such as Thang Long (Hanoi), Van Don (Quang Ninh), etc., bccame prosperous.

27

kỳ thử thách ác liệt nhất trong ticn trình lịch sử của các tộc người trên đất Việt Nam.

Cuộc đấu ưanh của ngiròi Chăm đã sớm giành được thắng lợi vào cuối thế kỷ n , dẫn đến sự thành lập vương quốc Chăm-pa độc lập.

Cuộc dấu tranh của người Việt vô cùng gian nan. Từ khởi nghĩa Hai Bà Trưng mùa Xuân năm 40 đến cuộc đứng lên thực hiện quyền tự chủ của Khúc Thừa Dụ năm 905, hàng loạt cuộc khỏi nghĩa dã bị nhấn chìm trong máu lửa hoặc giành đirợc chính quyền nhưng rồi cuộc chicn dấu giữ lấy chính quyền cuối cùng cũng bị thất bại. Mãi dến chiến thắng Bạch Đằng lịch sử năm 938 do Ngô Quyền lãnh đạo, nhân dân Việt Nam mới chấm dứt được nhục mất nước trcn một nghìn năm, giành lại độc lập dân tộc.

MỘT KỶ NGUYÊN PHỤC HƯNG DÂN Tịộc

Trong buổi đầu độc lập, dưới các triều Ngô (939 - 965), Đinh (968 - 979), Tiền Lê (980 - 1009), đất nước còn phải tiếp tục vượt qua nhiều khó khăn do hậu quả hơn nghìn năm Bắc thuộc đề lại và do những cuộc xung đột ở bên trong gây ra. Cuộc kháng chiến chống Tống lần thứ nhất (981) khẳng định vũng chắc nền độc lập dân tộc. Tiếp theo, cuộc chiến dấu dẹp loạn 12 sứ quân do Đinh Bộ Lĩnh đứng đầu xác lập nền thống’ nhất quốc gia. Đó là nhũng thắng lợi có ý nghĩa quyết định tạo lập điều kiện đưa đất nước buức vào thời kỳ phục himg và phát triền rực rỡ dưới các triều Lý (1010 - 1225), Trần (1226 - 1400), Lê (1428 - 1527), mà ihành tựu tiêu bicu là nền văn minh Đại Việt, nền văn hóa Thăng Long.

Nông nghiệp lúa nuớc vẫn là nền tảng của văn minh Đại Việt. Kinh tế nông nghiệp phát triền mạnh mẽ với những công ữình khai hoang và thủy lợi, những hệ thống đc sông, đê biổn, do nhà nước

28

The national culturc was rcstorcd, succccding and dcvcloping ihc ancicnt cultural lcgacy of thc pcrìod ol ửic foundation of Ihc naũon, vvhilc dcvcloping and upgrading itself on ưic basis of creation by ihc pcoplc and of cullural cxchangcs wilh neighbouring countrics. In tlic idcologi- cal, educalional, litcrary, artistic, architcctural and oứicr Helds, ihc Thang Long cullurc contributccl many works and names to the national cultural trcasurc, glorifying the national culture. The folk culturc which had takcn dccp roots in thc liíc of thc pcoplc also was rcvivcd and đevclopcd in many rich and divcrsc forms oí' activily, and was givcn full play in villagc ícsũvitics such asboat racc, wrcstling contosl,phêt gamc, còn gamc (hurling of a ball through a ring hung on lop of a bamboo polc), luồng (trađilional opcra), chèo (traditional opcrctta), watcr puppctry and othcr cntcrlainmcnls.

In ihcsc fivc ccnturics of indcpcndcncc and rcsloration, thc Vict- namcsc pcoplc also rccorđed glorious fcats of arms by defcating two invasions by thc Soong, Ihrce invasions by thc Mongol Yuan and by waging a 20-ycar rcsistancc against thc Ming invadcrs.

This was a rcsplcndcnt cpoch in thc nation’s history wiih its cultural dcvclopmcnt and military dccds undcr thc mottocs of "applying a political line of tolcrancc and simplicity" (as advocatcd by Khuc Thua Hao), and 'Tostcring the pcople’s íorces as a means to sink đeep roots", as callcd for by Tran Quoc Tuan (Tran Hung Dao).

DIFFICULT STEPS OF DEVELOPMENT IN THE PERIOD OF SECESSION

From thc 15lh century, the monarchical regime took on a Confucian paltcrn wiih an increasingly a bsolutist and burcaucraúc character a disasưous conscquc.ncc of which was Uiat from thc 16th to 18 th centurics, thc ícuđal factions plungcd into a scramblc for royal powcr, lcading thc counưy inio a State of scccssion and civil war bctwecn the Le and Mac feudal lords (1527-1592) and bctwecn the Trinh and Nguycn seigneurs (1588- 1786). This State of sccession and civil war had caused scrious

29

quản lý. v ề công thương nghiệp, các làng thủ công, các chợ làng được m ở mang và một só thành thị, thirơng cảng trở nên phồn thịnh như Thăng Long (Hà Nội), Vân Đồn (Quàng Ninh)...

Ncn văn hóa dân tộc đirợc phục hu-ng, vừa kc thừa và phát huy di sản văn hóa cổ đại thời (lựng nuớc, vừa phái triển và nâng cao trcn cơ sở sáng tạo của nhân dân và sự giao lưu vàn hóa với các nước láng giồng. Trẽn các lĩnh vực tu- tưởng, giáo dục, văn học, nghệ thuật, kiến trúc... nền văn hóa Thăng Long đóng góp vào kho tàng văn hóa dân lộc nhiều công trình và tên luối làm rạng rỡ nền văn hóa dân tộc. Ncn văn hóa dân i;ian bắt rỗ sâu xa Ưonc cuộc sống của nhân dàn cũng đirợc hồi sinh và phát ưicn với nhiều hình thức sinh hoạt văn hóa phong phú, đa dạng thô hiện tập trung trong các hội làng như đưa thuyền, đau vật, đánh phết, ném còn, tuồng, chèo, múa rối nuức...

Trong năm thố kỷ độc lập và phục hung này, dân tộc Việt Nam còn ghi vào lịch sừ nhũn í; vũ công hiến hách cửa hai lần phá Tốniĩ, ba lần bình Mông - Nguyên và 20 năm chống sự xâm lirợc của nhà Minh.

Đó là một kỷ nguyên rực rỡ văn trị và vũ công trong lich sừ dân tộc với phirơng châm trị nước "chính sự cót khoan dung, giản dị" (Khúc Thừa Hạo) và "khoan thư sức dân làm kc sâu rỗ, bền gốc" (Trần Quốc Tuán).

NHỮNG IÌUtVC p h á t TRIỀN k h ó k h ả n t r o n g t h ờ i k ỳ PHẢN LIỆT

Từ thế kỷ XV, ché độ quân chủ chuyển sang mô hình Nho giáo, mang tính chát chuycn chê và quan liêu ngày càng nặng nồ mà hậu quả tai hại là từ thố kỷ XVI đcn XVIII, các phc phái phong kicn lao vào con đirờng tranh đoạt virơng quyền, dẫn đắt nước vào cảnh phân liệt và nôi chiến thời Lẽ - Mạc (1527 - 1592) và Trịnh - Nguyễn

30

losses and đifficultics. Nonetheless, the country òbtained achievements in a numbcr of domains.

Although the Mac court had made mistakes in its extemal policy (by compromising with and surrendering to the Ming court), yet in domestic affairs, it sought to reduce the absolutist character of ửie State machine and attached importance to the đevclopment of industry and trade.

The feudal lords who ruled the South had at One time the merit of opening vừgin land in the Thuan Quang area (from present-day Binh Tri Thícn to Nghia Binh provinces) and intensifying land reclamation in ihe Mekong Delta.

The 17th century and early 18th century werc a pcriod of remark- able dcvelopment of the goods-producing economy. This period wit- nessed the birth and thriving of many towns and cities such as Kinh Ky (Hanoi), Pho Hicn (in Hai Hung province) Thanh Ha (near Hue), Hoi An (in Quang Nam-Da Nang province), Bicn Hoa (Dong Nai province), Gia Dinh (now part of Ho Chi Minh Cily), etc.

The first steps werc taken in establíshing rclations with a number of Westem counưics and contacts with the world market. However, in Victnam as well as in other East Asian countries, thc Asian-type absolutist rcgime and socio-economic structure prevented the country from moving forward and keeping pace with the developmcnt of the world at a time when in the West ửie bourgeois revolution had triumpheđ and the development of capitalism had become a trend of the epoch.

PEASANT VVAR AND SOCIAL STAGNATION

From the 1830s, peasant wars bcgan to ílare up in the North, then spread to the whole country, culminating in the Tay Son uprising in the late 18th century.

From a peasant uprising, the Tay Son insurgency developed into a national movcment, successivcly overthrowing thc rulc of the Nguyen

31

(1558-1786). Tinh trạng phân liệt và nội chiến dó gây ra nhiều tổn thất và khó khăn nhưng đất nirớc vẫn đạt được những thành tựu phát triển về một số mặt.

Triều Mạc tuy có sai lầm trong chính sách đối ngoại (thỏa hiệp và đầu hàng nhà Minh), nhưng về mặt đối nội, đã cố gắng giảm nhẹ tính chất chuyên chá của bộ máy nhà nước và coi trọng sự phát triẻn công thương nghiệp.

Các chúa Nguyễn ở Đàng Trong đã một thời có công lớn trong công cuộc khai phá vùng Thuận Quảng (Bình Tri Thiên đến Nghĩa Bình ) và đẩy mạnh sự nghiệp khẩn hoang vùng đồng bằng sông c ử u Long.

Thế kỷ XVII đầu thế kỷ xvm là một giai đoạn phát triển đáng kể của kinh tế hàng hóa. Đây là lúc xuất hiện và phồn vinh của nhiều thành thị như Kinh Kỳ (Hà Nội), Phố Hiến (Hải Hưng), Thanh Hà (gần Huc), Hội An (Quảng Nam - Đà Nang), Bicn Hòa (Đồng Nai), Gia Định (thành phố Hồ Chí Minh). Quan hệ thông thương với một số nước plurơng Tây và sự tiếp xúc với thị trirờng thế giới đã bước đầu được thực hiện. Nhimg lúc báy giờ, Việt Nam cũng như phương Đông nói chung, ché độ chuyên ché và kết cáu kinh tế - xã hội kicu Á châu làm cho đất nước không vươn lên kịp trào lưu tiến hóa của thế giới mà ở phirơng Tây, cách mạng tư sản đã thắng lợi và sự phát triển tư bản chủ nghĩa đã trở thành xu thế của thời đại.

CHIẾN TRANH NÔNG DÂN VÀ TÌNH TRẠNG TRÌ TRỆ CỦAXÃ HỘI

Từ những năm 30 của thế kỷ XVIII, chiến tranh nông dân bắt đầu bùng lcn ở Đàng Ngoài rồi lan rộng khắp nước, đira đén đỉnh cao của Phong trào Tây Sơn cuối ihế kỷ XVIII. Từ một cuộc khởi nghĩa nông dân, phong trào Tây Sơn phát tricn ihành một phong trào dân tộc, lần lượt lật nhào nền thống trị của chúa Nguyễn, chúa Trịnh,

32

and Trinh lcudal lords, and of the Lc kings, begínning to restorc national unity and vvaging two victorious wars ol'rcsistancc aẹainst ihc Siamcsc (Thai) and Lhc Qing court of China, saĩcguarding national indcpcndcncc. Thcsc wcrc thc achicvcmcnts and conlribulions of grcat historical sig- nificancc of ihc Tay Son movcmcnt. Hovvcvcr, in spitc of King Quang Trung’s clĩorLs for modcmi/.ation, thc Tay Son court had provcd hclp- lcss in (akiníí thc country forward.

In the íirst hallo l thc 19lh ccnlury, ihc Nguycn court continucd to sircnsuhcn natíonal unity, spccdcd up land rcclamalion and thc dcvclopmcnt of orthodox culLurc.

On Ihc wholc, ho\vever, Ử1C absolutist monarchical regimc and the Coniucian Ìílcology provcd outdaicd and, in comparison vvith ihc trcnd of that cpoch, Victnamcse socicty had fallen inlo a stiìtc oi' sUignation and backwarđncss.

STRUGGLE AGAINST COLOMALISM, RECOVi:RY OF NATIONAL INDEPENDENCE AND liMTY

In 1858 the Prcnch colonialists starlcd thcir conqucst ol Vielnam and ihc rcsistancc lcd by ứic Nguycn court 1'ailcd bittcrly. From 1884, llic counưy bccam c a Prcnch colony. Hovvcvcr, írom ihc south to the, north, thc Victnamesc pcoplc rosc ùp rcsolutcly and continuously to op- posc colonial dominalion. From ilic Can Vuong (Support the King) insurgcncy in thc laLc 19Lh ccnmry to ihc bourgcois dem ocralic m ovenicnts in thc carly 20th ccnlury, thc succcssivc patriotic movcpicnls 1'ailcd duc to thc lack o f ihc ỉcadcrship o f an advanccd idcology and social class. In 1930 fo!low ing thc birth o f thc Com m unist Party o f Victnam íoundcd by Nguycn Ai Quoc (Ho Chi Minh), the Viclnamcsc rcvolution svvung into Oic orbit of thc world prolctarian rcvolution and lcd to thc triiunph o f the Anụust Rcvolution in 1945.

Right aftcr thc rcvolutionary lorccs had seizcd povvcr, tlic Vict- namcsc pcoplc had lo Uikc up arms and fight for 30 ycars on cnd to ílcfcat colonialism and nco-colonialism. The first rcsistancc cndcd with thc

Thiếu nữ Hà Nội Ilanoi girls

'liỉợng Phật nghìn mắt, nghìn tayStatue oỊBuddha with a thousand eyes and a ihousand hands

33

vua Lc, bước đầu lập lại nền thống nhất đát nước và tiến hành hai cuộc kháng chiến thắng lợi chống Xiêm, Thanh, bảo vệ độc lập dân tộc. Đó là những thành quả và cống hiến có ý nghĩa lịch sử lớn lao của phong trào Tây Sơn. Nhung việc đưa đất nước tiến lcn, dù với nhũng cố gắng canh tân của Quang Trung, triều Tây Sơn đã không thực hiện đirợc.

Vào nửa đầu thế kỷ XIX, triều Nguyễn tiếp tục củng cố thống nhát quốc gia, đay mạnh khai hoang và phát tricn văn hóa chính thống. Nhưng nói chung, chỗ độ quân chủ chuyên chế và hệ lư tưởng Nho giáo tỏ ra lỗi thời và so với xu thc của thời đại, xã hội đã lâm vào lình trạng trì trệ, lạc hậu.

BẤU TRANH CHÓNG CHỦ NGHĨA t h ụ t : d â n , g i à n h l ạ i BỘC LẬP VÀ THỐNG NHAT b á t n ư ớ c

Năm 1858 thực dân Pháp bắt đầu cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam và cuộc kháng chiến do triều Nguyễn lãnh đạo đã thất bại bi thảm. Từ 1884, đất nirớc trở thành thuộc địa của thực dân Pháp. Nhưng khắp từ nam chí bắc, nhân dân Việt Nam kicn quyết và liên tục đúng dậy chống lại ách thống trị thuộc địa. Tù- phong trào cần Vương cuối thế kỷ XIX đến những phong trào có xu hướng dân chủ tư sản đầu thố kỷ XX, các phong trào ycu nước lần lượt thất bại vì thiếu sự chỉ đạo của một hệ tư tường và giai cấp ticn tiến. Năm 1930, với sự thành lập Đảng cộng sản Việt Nam do Nguyễn Ái Quốc sáng lập, cách mạng Việt Nam đi vào quỹ đạo của cách mạng vô sản và cách mạng giải phóng dân tộc thc giới và dẫn đến thành công của Cách mạng tháng Tám năm 1945.

Ngay sau khi cách mạng vừa giành đutỵc chính quyền nhân dân Việt Nam đã phải cầm vũ khí đứng lcn làm một cuộc kháng chiến trirờng kỳ ròng rã 30 năm để đánh bại chủ nghĩa thực dân cũ và chủ nghĩa thục dân mới. Cuộc kháng chiến lần thứ nhất kết thúc bằng trận Điện Biên Phủ vang dội năm 1954. Cuộc kháng chiến lần thứ

3 -VNQHT

34

rcsounding Dicn Bicn Phu victory in 1954. The sccond rcsistancc wounđ up wilh Ihc historic Ho Chi Minh Campaign and thc grcat victory of Spring 1975.

Victnam had rcgaincd í'ull indcpcndcncc and was rcunificd short- lv thcrcaTtcr.This was a grcat victory of thc Victnamcsc pcoplc in thc struLrLrlc to achicvc thc national dcmocratic revolution in Ihc wholc country.

POST-\VAR RKCONSTRUCTION AND ADVANCE TO SOCIALISM

From 1975, tlic cnũrc pcoplc sct aboutovcrcoming the hcavy con- sequcnccs o í 30 ycars oi' war and rcbuild the country and gradually movcd into ihc pcriođ of transition to socialism. Many achicvcmcnts liavc sincc bccn obuũncd in ihc building and dcĩcncc o i'ihc homcland.

Hcnvevcr, on Lhc roati ibrward oi' thc country, innumcrablc di fficul- íies lie ahcad, duc to the hcavy lcgacy of thc past and to subjcclivc mis- tukes and shortcommes. At prcsont, thc Parly, Government and pcoplc oi' Viemam arc slriving to discovcr and corrcct mislakcs, carrv out a renovation in all riclds, find a way to takc ihc counlry forward and to buikl itaccording to a modcl suitcd to ứic pcriod ol'transition to socialism in Victnairi,

THE IKỈHT f o r ix d e p e x d e x c e a n d f r e e d o m ()FTI1E 1IOMELAND

Rcsisliincc to ĩorcign aggrcssion, in itscir, is not an cxclusivc charactcristic of any counưy. Howcvcr, it can bc said that not many counưics in ihc world havc had lo rcsisl forcign aggrcssions so contínual- ly and in sưch dilìĩcult and hard conditions as Victnam has.

According 10 popular lcgcnds, thc ncwly-born Van Lang of the 1 ỉ un <4 kiníỊS alrcady had to cope wiứi inany kinds of "invadcrs". The talc oí' Thanh Giong (Saint Giong, or Phu Dong Thicn Vuong) fighting thc íorcign invadcrs to savc thc counưy was thc íưst rccord of rcsistancc against forcign aggrcsion, with a half-historical half- lcgcndary charac-

35

hai kết thúc bằng chiến dịch IÍỒ Chí Minh lịch sử và đại thắng mùa Xuân 1975.

Đất nước đã giành lại trọn vẹn độc lập và thống nhất. Đó là những thắng lợi v ĩ đại của dân tộc Việt Nam trong cuộc đấu tranh hoàn thành cách mạng dân tộc — dân chủ trên phạm vi cả nước.

TRÊN SU Ử N G XẢY DỰNG LẠI ©Ất NUTTC v à q u á » ộ l ê n CHÙ NGHÍA XÃ HỘI

Từ năm 1975, cả nước bắt tay vào công cuộc khắc phục những hậu quả nặng nè của 30 năir chiến tranh, xây đựng lại đất nirớc và từng buức quá độ đi lên chủ nghĩa xậ hội. Nhiều thành tựu đã đạt đirợc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

Nhưng ưcn con đường đi lên của đất nước, muôn vàn khó khăn đang dặt ra do di sản nặng nè của quá khứ và do chính nhu-ng sai lầm, thiếu sót chủ quan gây ra. Hiện nay, Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam đang ra sức khắc phục sai lầm, thực hiện sự đổi mới vồ mọi mặt, úưa đat nước tiến lcn và xây dimg một mô hình phù họp với thời kỳ quá độ lcn chủ nghĩa xã hội của Việt Nam.

CUỘC CHIẾN BẤU VÌ BỘC LẬP, T ự DO CỦA Tổ QUốC

Chống ngoại xâm, bản thán nó, không phải là đặc điềm riêng của một nuớc nào. Nhưng có thc nói, trẽn thế giới không máy nước phải chống ngoại xâm triền micn trong những đièu kiện khó khăn, ác liệt nhir Việt Nam.

Trong ưuycn thuyết dân gian, nuức Văn Lang của các vua Hùng vừa mới ra đời đã phải đirơng đầu với nhiều thứ "giặc". Câu chuyện Thánh Gióng đánh giặc cứu dân là nhũ-ng trang sử chốne ngoại xâm đầu tiên còn mang tính chất nửa lịch sử nửa huyền thoại.

Tù cuộc kháng chiến chống Tần vào cuối thố kỷ III ưước

36

From thc rcsistance against Ihc Hsin in thc late 3rd ccntury B .c. to the resistancc against the Qing in the latc 18lh century, Victnam had to wage 12 largc - scalc wars o f resistance íor national deĩencc, not count- ing smaller border conílicts. Glorious viclory werc won in thc patriolic wars against ihc Hsin in 214-208 B.C., the Southern Han in 931 and 938, the Soong in 981 and 1075-1077, the Mongol-Yuan in 1258,1285, and 1287-1288, the Siamcsc in 1784-1785, and the Qing in 1788-1789. The unsuccessful patrioúc fight against Zháo Da in 179 B .c. lcd to thc disaslrous domination for ovcr a thousand ycars by the northern cmpire, and the unsucccssíul rcsistancc agaínst the Ming in 1406-1407 lcd lo ihc scconđ disastcr, a 20-ycar dominaúon by thc Ming dynasty. In thcsc conditions, thc Victnamcse pcoplc rosc up dozens of úmcs wiửi the rcsolvc to libcrate thcír country and cndcd by regaíning national inđependcnce.

From 1850 to 1975, thc Victnamcsc pcoplc had to resist onc forcign invadcr aftcr anothcr.

Within ncarly 22 ccnturies, ữom Ihc ycar 214 B .c. to 1975, Ihc Victnamcsc pcoplc had to wagc 15 wars of rcsistance to dcfcnd their country and to carry out dozcns of uprisings to rcgain theừ national indcpcndcncc. Altogcihcr ihcy had to spcnd 12 ccnturics - morc than half thcír rccordcd history-fighting agaỉnst ioreign invasion and domination.

Morcovcr, in almost all cascs the aggrcssor countrics wcrc cithcr big and powcrful cmpircs ofihc Ancicntand Middlc Agcs orimpcrialist powcrs or thc modcrn cra. Thus Ihc Vicinamcsc pcoplc oftcn had to fight against vcry hcavy odds and in vcry difficuU and hard condilions to dcfcnđ Ihcir indcpcndcncc and frccdom,

The Victnamcsc pcoplc’s strcngth to win victor)' springs from thcir patxioũsm, from thcừ Orm bclicf that "nollũng is morc prccious than indcpcndcncc and ữccdom", ữom thc spừit of nalional unity, Lhc art of conducting a pcoplc’s war, couplcd with ‘the support and assistancc of ữicnđs on aỉl conúncnts.

37

công nguyên đến cuộc kháng chiến chống Thanh cuối thế kỷ XVIII, Việt Nam đã phải tiến hành 12 cuộc kháng chiến giũ- nước quy mô to lớn, không kc những cuộc xung đột nhỏ ở vùng biên cirơng. Những cuộc kháng chiến chóng Tần năm 214 - 208 trirớc công nguycn, hai lần chống Nam Hán năm 931 và 938, hai lần chóng Tống năm 981 và 1075 - 1077, ba làn chóng Mông - Nguycn năm 1258, 1285 và 1287-1288, chống Xicm năm 1784 - 1785 và chóng Thanh năm 1788-1789 đã giành dược thắng lợi hicn hách. Những cuộc kháng chiến chống Triệu năm 179 ưirớc công nguyên thất bại đira đến thảm họa hơn nghìn năm Bắc thuộc và cuộc kháng chiến chóng Minh năm 1406 - 1407 thất bại đira đến thảm họa thứ hai của 20 năm Minh thuộc. Trong hoàn cảnh mất nước đó, nhân dân Việt Nam đã hàng chục lần vùng lên khởi nghĩa quyết giải phóng đất mrớc và cuối cùng giành lại độc lập dàn tộc.

Từ năm 1858 đến năm 1975, nhân dân Việt Nam phải licn tục chống lại hết bọn xâm lược này đốn bọn xám lược khác.

Tính từ năm 214 trirớc công nguyên đến năm 1975, trong vòng gần 22 thế kỷ, Việt nam đã phải liến hành 15 cuộc kháng chiến giữ nước và hàng chục cuộc khởi nghĩa giành lại độc lập dàn tộc, với thời gian chóng ngoại xâm lên đến khoảng 12 thố kỷ, chiếm quá nửa thời gian lịch sử.

Hơn nữa, ưong hầu hết các Iruửng hợp chống ngoại xâm, nirớc xâm lirợc là những đế chế lớn mạnh ứiời cổ - ưung đại và nhũng cuờng quốc đế quốc chủ nghĩa thời cận hiện đại. Cuộc chiến đấu bảo vệ độc lập, tự do của nhân dân Việt Nam vì thế, thirờng diễn ra trong tương quan lực lượng rất chcnh lệch và trong những đièu kiện rất khó khăn, gian khổ.

Cội nguồn sâu xa tạo ncn sức mạnh chiến Ihắng của dân tộc Việt Nam là chủ nghĩa ycu nirớc, là ỳ chí "không có gì quý hơn dộc

38

The Victnamcsc pcoplc may Uike legitimate priđc in theừ glorious cpic of national dcfcnce from which stcm thc finc traditions and qualitics o f thc nation. Howevcr, thc Victnamcsc pcoplconly took up arms to fighi against thc encmy whcn all possibilitics of avoiding and dclaying thc vvai no longcr cxistcd, whcn thc cncmy had drivcn thcm into a choicc - eithcr to saícguarđ thcir índcpcndcncc and ữccdom, or to losc thcir country and bc cnslavcd. In history, Victnam has applicd extrcmely nexiblc diplomatic mcasurcs aimcd at prcscrving peacclưl ncighborly rclaúons with the country that was scheming to invade it. And cvcn whilc fighting Victnam always sought to end the war by political and diplomatic mcans so as to íìrmly guarantcc thcir indcpcndcnce and sovercignty, and to rapidly rcstore íricndly rclations wilh thc aggrcssor country.

Having had to cndurc hcavy conscqucnccs of war and to go through ccniurics of (orcign domination, ứic Vietnamese pcople chcrish indcpcndcncc and írccdom, and ihc morc Ihcy do so, thc morc thcy llúrst forpcace.

A TIME-HONOURED CULTURE DEEPLY STAMPED \VITH A NATIONAL CHARACTER

In thc process ot' labor, adapting themselves to and translorming naturc and slruggling to builđ and dcícnd thcir couniry, ihc Victnamcsc pcoplc havc givcn risc to thc ưaditional culture o f the Vietnamese nation. That culturc has bccn prcparcd ữom thc far-off prc-hisloric culturc and has gonc through pcriods of splcnđid riounshmcnt, crcating cras of civili/ation wcll known in Victnamcsc history. Thcsc arc liie cra oỊRcd Rivcr civilization with ứic Dong Son culturc in thc Ist ccntury B .c. and thc era o f Dai Vict civilization with thc Thang Long culturc in the 1 lth- 15th ccnturics.

The tradiúonal culturc of Victnam is bascd on thc agricultural cconomy of wct rice fiưming of a tropical monsoon rcgion. The ancicnt Red Rivcr cìvilizalion as wcll as ứic Dai Vict civilization of thc Midđlc

39

lập, tự do", là tinh thần đoàn kct dân tộc, là nghệ thuật tiến hành chiến tranh nhân dân, là sự giúp đỡ của bò bạn trôn Ihé giới.

Nhân dân Việt Nam có quyền tự hào chính đáng vc bản anh hùng ca giữ nước quang vinh của mình, mà từ đó hình thành nhũng truyền thống và phẩm giá tót đẹp của dân tộc. Nhưng nhân dân Việt Nam chỉ cầm vũ khí đánh giặc khi mọi khả năng tránh và trì hoãn chiến ưanh không còn nữa, khi kỏ thù dồn vào thế phải chọn giữa độc lập- tự do và mất nước - nô lộ. Trong lịch sử, Việt Nam đã từng áp dụng những biện pháp ngoại giao hết sức mèm mỏng đổ giữ gìn quan hộ bang giao hòa bình với nước đang mưa đồ xâm lirợc mình. Và ưong kháng chiến cũng luôn luôn tìm cách kct thúc chiến tranh bằng nhũng biện pháp chính trị - ngoại giao vừa bảo đảm giữ vững được độc lập, chủ quyền, vừa nhanh chóng lập lại quan hệ hòa hiếu với nước đi xâm lược.

Là mộl dân tộc tùng đã phải chịu đựng nhiều hậu quả nặng nè của chiến tranh, đã từng trải qua nhũ-ng thế kỷ mất nước, nhũn dân Việt Nam càng tha thiết với độc lập, tự do bao nhicu, thì càng mang nặng khát vọng hòa bình báy nhiêu.

MỘT NỀN VÃN HỎA LẢU B tn , BẬM ĐÀ BẢN SAC DÂN TỘC

Trong quá trình lao động thích nghi và cải bién thicn nhicn, đấu ưanh xây dựng và bảo vệ đất nuớc đã hình thành nền văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam. Ncn văn hóa đó được chuan bị từ nhũng nền văn hóa tiền sỉr xa xưa và đã có những thời kỳ phát tricn rực rỡ, tạo nên những kỷ nguycn văn minh nổi tiếng trong lịch sư- Việt Nam. Đó là kỷ nguyên văn minh sông nồng với nền văn hóa Đông Sơn trong thiên nicn kỷ I ưư-ớc công nguycn và kỷ nguyên vân minh Đại Việt vcýi nèn vàn hóa Thăng Long trong nhũng thố kỷ XI - XV.

Nồn văn hóa truyền thống Việt Nam dựa ircn cơ sở kình tố nông nghiệp trồng lúa nước của vùng nhiệt đới gió mùa. Nôn văn

40

Agcs arc cssenúally a wct rice civilizalion. The main staplc food is ricc combined with various kinds of vegcuiblcs, tubcrs, tropical iruits and prodưcls of lìshery and Uie raising of domestic animals. That cconomic basic also has lcft many imprints on the life-style gcared to the cyclical rhythm of farmíng, to popular customs and practiccs such as the worship of thc God of the Sun, thc Paddy Gcnie, ứie ritual praycrs for good crops, for Ram, to wclcomc Watcr, ect.

The tradiúonal civili/.ation of Vìctnam bclongs to thc catcgory of prc-industrial, rttral cìviliĩations. The liíc of thc Victnamcsc is closciy associatcd wílh thc villagc and hamlct, of thcir nativc placc, and rclics on the struclure and durablc preser\'ation of the vcstiecs of thc Asian- typc rurai communc. Those communcs bcar diíĩcrcnt namcs in thc languagc of each cthnic group such as Kẻ, Chạ, Làng in Victnamcsc, Chiềng in thc languauc of the Tay and Thai clhníc minoritics in Northern Victnam, Ban Muong in Muong, Buon Plav in thc languagcs of scvcral cthnic minoritics in Victnam’s Central Highlands... Thosc communcs also changc with timc and vary in slructurc and life- stylc írorn thc north to thc souửi, ữom thc plains to thc mountain arcas. But gcncral- ly spcaking, thcy arc bascd on firm communal tics and arc autonomous in somc rcspccts. Thcy are placcs of sculcmcnt, social spaccs which closely bind togcthcr pcoplc and familics of small Carmers in intricatc tics of ncighbourlincss, kinship and proĩession. Each Victnamcse, in his or hcr mcmory, ncvcr íorgct thc imagc of a ccrtain villagc, with ils familiar bamboo grovcs, banyan ưccs, vvclls, communal housc, mountain or hills, rivcr, and ricc paddies...

The basís of ửic traditional culturc of Victnam is folk culturc, which is dccply rootcd in thc lifc of labor and sưugglc of Ử1C Victnamcsc pcoplc. This is a rich cultural trcasurc wilh a host of lcgcnds and tales, fo!k songs and verses, provcrbs and sayings, songs, chantics, humor storics, folk painũngs, íolk cultural activiúcs... That ưcasurc cpitomi/cs thc ex- pcricncc in productivc labor, in fighting against íbrcign invadcrs, and social bchavior, rcflccting ữic wisdom, hopcs and drcams, lifc- stylc and

41

minh sông Hồng thời cổ đại cũng nhir nền văn minh Đại Việt thời trang đại thực chất là văn mình lúa nước. Nguồn thức ăn chủ yếu là lúa gạo kct họp với các loại rau, củ, quả nhiệt đối và các sản phẩrn của nghề đánh cá, chăn nuôi gia dinh. Cơ sở kinh tế đó cũng dể lại nhiều dau an trong lối sống theo nhịp diệu chu kỳ cùa nghè nông, trong tập tục và tín nguỡng dân gian như thờ thần Mặt ười, thần Lúa, các nghi lễ phồn thực , lỗ cầu Mira, ruức N ước, cầu được mùa...

Văn minh truyền thống Việt Nam thuộc loại văn minh tiền cônq nghiệp, văn minh thôn dã. Cuộc sống của người Việt Nam gắn bó mật thiết với xóm làng, quc hương dựa trcn kết cáu và sự bảo tồn lâu dài những tàn dư của công xã nông dân kiểu Á châu. Những côníỊ xã đó mang những tcn gọí khác nhau trong ngôn ngữ của mỗi dân tộc như Kẻ, Chạ, Làng ưong tiếng Việt, Chiềng trong tiếng Tày - Thái, Bản M ường ưong tiếng Mirờng, Buôn-Plây ưong liếng của một só dân tộc Tây Nguyên, sóc của dân tộc Khơ-me... Nhũng công xã dó cũng biến đổi qua thời gian và mang nhũng cấu trúc, phong thái khác nhau từ bắc vào nam, từ đồng bằng lên miền núi. Nhung nói chung, nhũng công xã đó đều dựa ưên nhũ-ng quan hệ cộng đồng bèn chặt và quyền tự trị ưcn một số mặt. Đó là những điổm tụ cư, nhũng không gian xã hội gắn bó những con người và những gia đình tiổu nông lại trong những mối quan hệ láng giềng, bù con' và nghề nghiệp chằng chịt. Mỗi người Việt Nam ưong ký ức của mình không bao giờ phai mờ hình ảnh một làng quc nào dó với những nct dặc trung của lũy trc xanh, cây đa, giếng nirớc, mái đình, ngọn núi, con sông, cánh đồng...

Nấn ứng của văn hóa truyền thống Việt Nam !à văn hóa dãn gian, bám rỗ rắt sâu trong cuộc sống lao động và đấu ưanh của nhân dân Việt Nam. Đó là cả một kho tàng văn hóa giàu có với nhũng chuyện thần thoại, truyền thuyết, cố tích, nhũng đồng dao, ca dao, tục ngữ, những bài ca, hò, vc dân gian, những chuyện vui cuời, nhũng

42

ethics of the Victnamese. The basis for fostering and developing folk culture is the village and hamlct. The conccntratcd maniícstation of folk cultural activities is the Village Festival in Spring and Autumn, accorđ- ing to the production cycle of wet rice farming. That txaditional festival can bc organized at thc communal house, thc village pagoda, or the Nha Rong (long house in the Central Highlands), but its common significance is tìiat it is an occasion for observing the popular rcligious rites combincd wilh various forms of entcrtainmcnt, sport and othcr competi- tions of villagers.

It is thc ícstival of gong and cymbals and buffalo-sacrifice in the Central Highlands, buffalo fighting at Do Son (near Hai Phong), quan ho folk songs in Bac Ninh (Ha Bac province), boat race, vvater puppetry in riverinc areas, wrcsOing bout, martial arts display, shutưe-cock game, rice-cooking contcst, altcmating songs bctvveen young mcn and womcn, performancc of tuồng (iraditional opcra), chèo (traditional operctta), and other stage arts... w e can find in those traditional festivals the mul- tiform cultural activitics of the various elhnic groups and localities. The splcndid culture of Champa has lcft bchind many prccious lcgacies.

The ưaditional culturc of Victnam has left a numbcr of valuable hcritages with spiritual values typical of ihe VicUiamcsc reason to live, with historical and cultural relics scattered all over the country, and the namcs and works of many brilliant men and women of culture. The most outstanding among the cultural figures of Vietnam arc great national heroes and heroines such as the two Trung Sisters, Ngo Quyen, Le Hoan, Ly Thuong Kiet, Tran Quoc Tuan (Tran Hung Dao), Le Loi, Nguyen Huc (Quang Trung), Ho Chi Minh, pocts and vvrúcrs such as Nguyen Du, Ho Xuan Hưong, talcntcđ physicians and pharmacologists such as Nguycn Ba Tinh, Le Huu Trac, and encyclopcdic scholars such as Nguycn Trai, Le Quy Don...

Co Loa (ncar Hanoi) - Thang Long (Ha Noi), as the capitals oi' the kingdom of Au Lac under the rcign of King An Duong (3rd-2nd

43

tranh dân gian, nhQ-ng sinh hoạt văn hóa dân gian... Kho tàng đó tổng kết kinh nghiệm làm ăn, đánh giặc và ứng xử, phản ánh trí tuệ và ước mơ, biổu hiện lối sống và đạo lý của con người Việt Nam. Cơ sở nuôi dưỡng và phát ưiẻn văn hóa dân gian là xóm làng. Bicu hiện tập trung của hoạt dộng văn hóa dân gian là Hội làng vào mùa Xuân và mùa Thu theo chu kỳ sản xuất của nghề nông trồng lúa nước. Lễ hội truyền thống đó có thế được tố chút; ả đình làng, chùa làng hay nhà rông, nhưng đều mang ý nghĩa chung là dịp thực hiện các nghi lễ tín ngưỡng dàn gian kổt hợp với nhũng hình thức vui chơi, giải trí, đua tài, đua sức của dân làng.

Đó là hội cồng chiêng và đâm trâu ở Tây Nguycn, hội chọi trâu ở Đồ Sơn (Hải Phòng), hát quan họ ở Bắc Ninh (Hà Bắc), đua thuyền, múa rối nước ở các vùng sông nước, đấu vật, đau võ, đá cầu, thổi cơm thi, múa hát giao duycn nam nữ, tuồng, chco... Chúng ta có thế tìm thấy trong các lỗ hội truyền thống đó những sinh hoạt văn hóa đa dạng của các dân tộc và các địa phương. Nền văn hóa rực rỡ của Chăm-pa đế lại nhiều di sản quý báu.

Nần văn hóa truyền thống Việt Nam đổ lại một số di sản quý giá với những giá trị tinh thần ticu bicu cho lẽ sống Việt Nam, nhũ-ng di tích lịch sir - văn hóa rải rác trcn mọi miền đất nước, và tcn tuổi, sự nghiệp rạng rỡ của nhiều danh nhân văn hóa. Trong hàng ngũ các danh nhân văn hóa Việt Nam, nối bật lên nhũ-ng anh hùng dân tộc lớn như Hai Bà Trimg, Ngô Quyền, Lê Hoàn, Lý Thường Kiệt, Trần Quốc Tuấn, Lc Lợi, Nguyễn Huệ, Hồ Chí Minh ; nhũng nhà thơ nhà văn ticu biểu như Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, nhũng nhà y đirợc học tài năng như Nguyễn Bá Tĩnh, Lc Hữu Trác, và những nhà bác học bách khoa như- Nguyễn Trãi, Lê Quý Đôn... c ổ Loa - Thăng Long- Hà Nội với vị trí kinh đô nuức Âu Lạc đời An Dirơng Virơng (Thế kỷ III, II trước công nguycn), nước Đại Việt thời Lý, Trần, Lê (thế kỷ XI - XVIII) và nirớc Việt Nam hiện đại ; Phú Xuân - Huc vói vị

44

ccnturies B.C), of Dai Vict underihc Ly, Tran and Lc dynastícs ( llth - 18lh centuries), and of prescnt-day Victnam, and Phu Xuan - Huc, impcrial Capital o f Ihc Nguycn dynasty (19Ử1 ccntury), are the two major cultural centrcs of thc wholc country in thc national history. Thcy wcre also thc rcnđcz-vous of mcn and vvomen of talcnt, and thc placcs where culturc was crystallizcd and rađiated to the wholc counLry.

Sincc ús loundaũon Vietnam has becn a natíonal community comprising many cthnic groups. Each group has its own latiguagc and culturc. The culturc of cach ethnic group 1S a componcnt part of thc cultural gardcn wilh tcn Lhousand flowcrs and colours oi' thc grcat íầmily oi' pcoplc of Vicmam. Víctnamcscculture is unỉfiedin ilsđivcrsíty. Its unity maniícsts itsclf in Ihc common consciousncss and mcnlality of a community closcly associalcd in the samc dcsliny and history, wilh a common cullurc and a common Ianguagc - Vìctr.amcsc, the language of the Vict, who lbrm thc bulk o f the populaũon - which is uscd as a Standard mcans oí communícation of all thc cthnic groups. Its divcrsity is detcr- mincd by the rich cultural asscts of cach cthnic componcnt of the nation, witli songs, danccs, cultural acLiviũes, customs and ways, and multiíorm liíe-stylc,

Victnam is a cross-roađs betvvecn ửic South-East Asian continent and offshorc islands. Victnamcse culturc bcars thc common fcatures of thc South-East Asian historico-cultural region. On thc othcr hand, also from that natural position, Victnamcsc culture, with its firm roots in the nation’s traditions, has absorbcd the quintcsscnce of cullurc from all parts of Ihc world.

From the early ccnturics A.D., Budddhism and part of thc inữucncc of Indian culturc had sprcad to Victnam. In ancient ìimcs and all along its history, Victnamcsc culturc has bccn dccply influcnccd by Chincse culturc, from ihc Chincsc characters and art of vcrsirication and the Con- fucian idcology to a numbcr of tcchnical achicvcmcnts such as thc makíng of paper, compasses, gunpowder and firc-arms, and wood engraving...

45

trí đô thành của các chúa Nguyễn (thế kỷ XVII - XVIII) và nhà Nguyễn (thế kỷ XIX), là hai trung tâm văn hóa lớn của cả nuớc trong lịch sử dân tộc. Đó cũng là những nơi đã từng giữ vai trò hội tụ nhân lài, kết tinh văn hóa đổ rồi tỏa chiếu ảnh hirởng ra cả nước.

Việt Nam từ khi dựng nước đến nay là một cộng đồng cư dân gồm nhiều thành phần dân tộc. Mỗi dân tộc có tiếng nói và sắc thái văn hóa riêng. Văn hóa của mỗi dân tộc là bộ phận tạo nên vườn hoa văn hóa muôn hương, muôn sắc của dại gia đình các dân tộc Việt Nam. Văn hóa Việt Nam là một nền vãn hóa thống nhất trong tính đa dạng. Tính thống nhát biêu hiện ở ý lliirc, làm lý chuníỊ của một cộng đồng gắn bó với nhau trong cùng một vận mạng, một lịch sử, ở mẫu số chung của nền văn hóa và một tiếng nói - ticng Việt của dân tộc đa số - đirợc sử dụng nhir tiếng phổ thông, cõng cụ giao tiếp chung của mọi thành phần dân tộc. Tính đa dạng đirợc quy định bởi vốn văn hóa phong phú của mỗi thành phan dân tộc họp thành với nhũng lời ca, điệu múa, sinh hoạt văn hóa, phong tục lập quán, nếp sống nhiều hình vỏ.

Việt Nam ở vào vị trí tiếp xúc và giao lưu của vùng Đông Nam Á lục địa và hải đào. Văn hóa Việt Nam mang những đặc điếm chung của khu vực lịch sử - văn hóa Đông Nam Á. Mặt khác, cũng từ vị irí đàu mối giao thông tự nhiên này, trcn cơ sở cội rễ bền chặt bcn trong, văn hóa Việt Nam đã đón gió bốn phương, qua giao lưu, dung hợp, văn hóa tiếp nhận nhiều ảnh hưởng bên ngoài.

Từ những thế kỷ đầu công nguyên, Phật giáo và một số ảnh hirứng cua văn hóa An Độ đã đirợc truycn bá vào Việt Nam. Thời cố đại và ưong suốt chiều dài lịch sỉr, văn hóa Việt Nam chịu nhiều ảnh hirửng của văn hóa Trung Quốc, từ chữ Hán và nghệ thuật thơ ca, hộ tir tuửng Nho giáo đến một số thành tựu kỹ thuật nhir nghề làm giấy, chế la bàn, khắc bản in gỗ, thuốc súng và hỏa pháo...

46

Following the gcographical discovcrics in thc latc 15Ih and early 16th ccnturies, Westem capitalism began to expand to the Far- East. Lying on the sea routcs betwccn ứie Indian and Paciĩxc Oceans, Victnam also came into contact with Wcstern civilization. Through thesc contacts, Roman Calholicism then Protcstantism wcrc disscminatcd in Vict- nam. Also through a numbcr of Wcstcrn missionaries, Vieínam acquaintcd itsclf with liic Latin alphabct, on which thc prcsent Vict- namcsc alphabct is based. The prcscnt Victnamcsc writtcn languagc is the earlicst and only Latinizcd languagc in South-East Asia and the Far- East. Its elaboration has crcatcd vcry ĩavorablc conditions for thc devclopment of modcrn culturc, sciencc and tcchnology ìn Victnam.

The partial assimilaúon of íorcign culturc has furthcr cnrichcd thc national cullurc wilhout impairíng its originality. Victnamcsc culturc has becn and rcmains a product of Victnamcsc history, rcAecting the soul, thinking, life-slyle and conduct of the Victnamcsc.

In thc prescnt post-war rcconstruclion, thc ưaditional culturc of Vicinam isbcing rc-appraised and re-cvaluatcd in acomprchcnsive man- ncr, so as to succccđ and devclop all finc valucs, and at thc same timc to ovcrcomc and eliminatc the heavy and outdated lcgacics of ihc past, and open wide its doors to wclcome thc ncw achicvcmcnts of our time. The ncw culture which thc Victnamese pcoplc arc striving to build stcp by stcp is a modern culturc vvilh a proíound national charactcr.

PHAN HUY LE

47

Sau các phát kiến địa lý cuối ihc kỷ XV, đầu thế kỷ XVI, chủ nghĩa tư bản phirơng Tây bắt đầu bành trướng sang phircrng Đông.

i, , , , ANăm trcn đường hàng hái quôc tô từ An Độ Dương sang Thái Bình Dirơng, Việt Nam cũng sớm tiếp xúc với văn minh phirơng Tây. Qua sự tiếp xúc này, đạo Thiên Chúa rồi đạo Tin Lành truyền bá vào Việt Nam. Và cũng qua vai trò của một số giáo sĩ phương Tây, Việt Nam tiếp nhận hộ thống chữ cái la-tinh, sáng tạo chữ quốc ngữ. Đó là chữ viết la tinh hóa sớm nhất ở Đông Nam Á và Viễn Đông, tạo điều kiện rất thuộn lợi cho sự phát ưiẻn văn hóa và khoa học, kỹ thuật hiện

Sự tic.p nhận một số ảnh hường bên ngoài làm phong phú thcm nền văn hóa dân tộc và không làm mất bàn sắc của văn hóa dân tộc. Văn hóa Việt Nam ưirớc sau vẫn là sản phẩm của lịch sử Việt Nam, phản ánh tâm hồn, nếp nghĩ, lối sống và cách ứng xủ' của con người Việt Nam.

Ngày nay, trong công cuộc xây dựng lại đất nuức, nền văn hóa truyền thống Việt Nam đang đirợc nhìn nhận và đánh giá lại một cách toàn diện dồ kế ihìra và phát huy mọi giá Lri tốt đẹp, đồng thời khắc phục và xóa bỏ nhũng di sàn nặng nề, lỗi thời của quá khứ và mở rộng cửa đón nhận những thành tựu mới của thòi đại. Ncn văn hóa mới mà nhân dân Việt Nam dang phấn đấu xây dựng từng bước là một nền văn hóa hiện đại mang đậm đà bản sắc dãn tộc.

PHAN HUY LỀ

48

A NEWJOURNEY

In their long history, írom thc latc ccnturics B.C., Ihc Viclnamcsc pcoplc had to carry out continual strugglcs against forcign mvasion. Vir- tually no gcncration of Victnamcsc has síncc livcd in a stablc pcacc. In thc 1 Oth century Victnam cndcd thc dominalion oí' thc norlhcrn ícuđal cmpirc and rcgaincd its indcpcndcncc and sovcrcignty. But from 1858 it had to copc with wars of aggrcssion by colonialism and nco-colonialism for ovcr a hundrcd ycars.

In thc 20ứ) ccntury VicLnam bccamc the battlcficlds of scvcral cx- ircmcly brutal wars of aggrcssion.

War is ihc rnain cause of thc prcscnt cconomíc and cultural back- wardncss. Whilc oửicr counlrics wcrc cmbarking on thc industrial rcvolulion, Victnarn was tumcd into a colony. Whilc thc scicntific-tcchnical rcvolution opcncd up broad vistas for thc dcvclopmcnt of many counưics, Victnam could not yct discngagc itscir from Uic State o f war.

Having suffcrcd too much ữom w:ư, ứic Viclnamcsc pcoplc lovc

Công trường xây dựng nhà máy thủy điện ỉ lỏa Bình trên sông B à Construction site o fthe Hoa Binh hydro-powcr station on the Da (Black) rivcr

Đ i chợ sớmGoing to market in the early morning

49

CUỘC HANH TRINHMỚI

Trong lịch sử lâu dài của mình, kế từ trirớc kỷ nguycn Thicn Chúa đến nay, dân tộc Việt Nam phải không ngừng tiến hành nhũng cuộc đáu tranh chóng sự xâm lược của nuức ngoài. Gần như không có thế hộ nào dược sống trong một nền hòa bình vũng chắc. Thế kỷ X Việt Nam đã chấm dứt ách thống trị của chủ nghĩa phong kiến phương Bắc, giành lại độc lập, tự chủ. Nhưng lừ năm 1858, lại phải đirong đầu với các cuộc chiến tranh xâm lutrc của chủ nghĩa thực dân cũ và mới suốt hơn một trăm năm.

Trong thế kỷ XX này Việt Nam trở thành chiến địa của nhiều cuộc chiến tranh xâm lược hết sức tàn bạo kế liếp nhau.

Chiến tranh là nguycn nhân chủ yếu của sự lạc hậu về kinh tế và văn hóa. Khi các nước khác đi vào cuộc cách mạng công nghiệp thì Việt Nam dã bị biến thành thuộc địa. Cuộc cách mạng khoa học - kỹ thuật mở ra những chân trời rộng lớn cho sự phát triển của nhiều nước, Việt Nam vẫn chira rút ra khỏi tình trạng chiến tranh.

4-VNQHT

50

pcace morc than anybody clse. Thcy ncvcr provokcd war again.it any otlicr country, yct had to takc up arms to dcal vvith thosc who set firc to thcir houscs. The Victnamcsc pcople arc opcn-heartcd, thcy want to widcn rclalions with thc pcoplc on all contincnts. The hostilc forces havc becn carrying out a policy oí' blockade and cmbargo in an attcmpt to iso- latc Victnam. That policy obviously has bccomc outdatcd.

Victnam is íĩnding itscll' in a ncw c ra : thc cra m which all counLrics, Iargc and small, arc inđcpcnđent and sovcrcign and arc thc mastcrs of thcir dcsúny and no íorcc, howcvcr big it may bc, can compel oLher nalions to live undcr Ìts laws.

Victnani is íacing a grcat opporlunity for dcvclopincnt: thọ opportunity to widcn coopcration and rclatíons with all othcr countries, rcgard- ícss oí thcir diiĩcrcnt political and cconomic systcrns, and thcừ lilc-stỵlcs.

Tlic scícnlilic-tcchnical rcvoluúon has opcncd to all naũons and mankind grcat possibilitics ncvcr sccn bcíorc for solving probĩcms raiscd by liíc. That rcvolution also is a prcmisc íbr widc global coopcration for a firm pcacc, 1'or thc dcvclopincntof nations, and l'or thc lifcof mankind. The Victnamcsc pcoplc sct grcat storc by this opportunity, considcring it a good chancc to lakc the counlry forward.

The palh of dcvclopmcnt of Victnam is socialism. It is sceking a mođcl of dcvclopmcnt suitcd to thc spccific conditions of thc counưy, socicly, and history. That modcl must aim to dcvclop ihe dynamism of cach man and woman, of socicty, bring about slrong motivc Ibrccs and arousc Ihc crcaúvity of cach inhabitant.

The socialist road of dcvclopmcnt is thc road of ihorougligoing and proíbunđ social cmancipation, suitcd to the trcnd of cvolation of hislory and human nature, the trend toward ữccdom. The I1CW syslcm springs from man and is for man. The dcvclopmcnl of man is a condiiion for thc dcvclopmcnt of a country. The ncw socicty which Victnam is bcginning

51

Vì phải chịu đựng quá nhiều chiến ưanh, người Việt Nam tha thiết hơn ai hết với hòa bình. Họ chira từng gây chiến với bát cứ ai, nhưng vẫn phải ưả lời bằng vũ khí những kẻ châm lửa dốt nhà mình. Nhân dân Việt Nam cởi mở, muốn m ở rộng quan hệ với bốn biến năm châu. Các thế lực thù địch thi hành chính sách bao vây, phong tỏa, cô lập Việl Nam. Chính sách ấy rõ ràng đã lỗi thời.

Nước Việt Nam đang đứng trirớc một thời đại mới : thòi đạicác dân tộc lớn nhỏ đều độc lập, tự chủ, làm chủ vận mệnh của mình ; không có bát cứ thố lực nào, dừ to lớn đốn đâu, có thề bắt buộc các dân tộc khác phải sống theo luật lộ của Ỉ1Ọ.

Nước Việt Nam đang đứng trước một thời cơ lứn của sự pháttriến : thời cơ m ờ rộng SỊT họp tác, giao liru với tất cả các nước, không phân biệt sự khác nhau về chế độ chính trị, kinh tố, lối sóng.

Cuộc cách mạng khoa học - kỹ thuật mỏ' ra cho các dàn tộc và cả loài ngư-ời những khả năng to lớn xira nay chua từng có đổ giải quyết nhũng van đề do cuộc sổng dặt ra. Cuộc cách mạng ấy cũng là tiền đề của sụ* hợp tác rộng lớn có tính toàn cầu vì một nền hòa bình vững chắc, vì sự phát Lriốn của các dân tộc, và vì cuộc sống của con người. Người Việt Nam rất quí trụng thời cơ này, coi đây là một vận hội krn cần phải nắm láy đế đira đất nu ứ c tiến lên.

Con đuừng phát triến cùa V iệt Nam là chủ nghĩa xã hội. V iệt

Nam đang tìm cho mình một mô hình phát triẻn phù hợp với nhũng điều kiện cụ thổ của đát nước, xã hội, lịch sử. Mô hình ấy phải nhằm phát huy tính năng dộng của lừng con người và toàn xã hội, mang lại nhũng động lực mạnh mõ, khơi dậy tinh thần sáng tạo của mọi con người.

Con đường xã hội chủ nghĩa là con đirờng giải phóng xã hội triệt đế và sâu sắc, phù hợp với trào lun tiến hóa của lịch sử và bản chắt của loài ngirài là hirớng tới tự do. Chế độ mới xuất phát từ con người và vì con ngirời. Sự phát ưiổn của con nguời là điều kiện

52

to builđ will takc shapc stcp by stcp. It will not copy cxisúng mođcls, but is a product of the spcciíic condiũons oi' thc land and pcopỉc of Viclnam. That cause of emancipation has just bcgun. To cnsurc a frce socicty in which the pcoplc are thc mastcr of thc country and of socicty, thc Slatc power must truly bc in thc hands of ihc pcoplc, by the pcoplc and íor the pcopỉc.

Victnam is carrying oul rcnovation and rclbrms, ovcrcoming mislakcs and shortcomings duc to a misunđcrstanding and wrong implcmen- tation oí socialism.

To choosc Ihc right road of dcvclopmcnt of thc national cconomy, Science and tcchnology and culture is a kcy problcm deciding thc future of thc country. The íìrst and basic asscts arc thc workforcc, that is, man. Victnam is a rcvolutionary nation, a nation that has íbught and won victory. The Victnamcsc national community 1S onc cndovvcd wilh intellcct, willpowcr, and many othcr qualitics. The contingcnt of eđucatcd Vict- namcsc is daily crowing. With about 65 million in 1988, by thc cnd of this century and with a slightly slowcr birth-ralc, at ihc cnd of this ccn- lưry, Victnam’s populaúon will bc around 80 million, and by thc cnd of the early đccadcs of Lhc ncxt ccntury, it will cxcccd 100 million. Work- ing-agc pcoplc, who usually account for 50-60 pcrccnt of thc population, constitutc an abundant workforcc.

ĩn tcrms oí nalural rcsourccs, Victnam has avcragc potcnlialiũcs. If achicvcmcnts of Ihc scicnúfic-tcchnical rcvolution arc widcly applicd, many of thosc polcntialitics can bc cxploitcd : land, watcr, forcsts, sca, climate and wcallicr.

Victnam is trying to build an cconomy with an appropriatc slructurc, a commođity-oricntcđ cconomy opcn to ihc outsidc.

To builđ a modcrn ìndustry is a Central task of thc Victnamcsc rcvolution. Tliat induslry must bc a rcsult of modcrn scicncc and tcchnology and makc u.so oi' thc latcst achicvcmcnts in this íìclđ. In ứic rural

53

phát triển cùa đất nước. Xã hội mới mà Việt Nam bắt đàu xây dựng sỗ hình thành từng bước, không mô phỏng những mô hình có sẵn, mà là sản pham những điều kiện cụ thổ của đất nuớc và con người Việt Nam. Sự nghiệp giải phóng ấy mới bắt đầu. Muón bảo đảm một xã hội tự do, mọi người làm chủ đất nước và xã hội, chính quyền nhà nirớc phải thật sự thuộc về nhân dân, do dân và vì dân,

V iệt N am đansỊ thirc hiện nhũn? đối m ới và cải cách, khắc phục những cái hiếu sai và làm sai chủ nghĩa xã hội.

Lựa chọn đúng một con đường phát tricn kinh lố, khoa học - kỹ thuật, văn hóa là mỏt vấn đề then chốt quyết định tiền đồ của đất nước. Cái vốn quan trọng đầu tiên và CCT bản là lực lư-ợng lao động, là con người. Việt Nam là một dân tộc cách mạng, một dân tộc từng ưải chiến dấu và chiến thắng. Cộng đồng người Việt Nam là cộng đồng có trí tuệ, ý chí, nghị lực, phấm chất. Đội ngũ người có học vấn ngày càng đông. Với khoảng 65 triệu năm 1988, đcn cuối thế kỷ, với nhíp độ phát triên chậm lại một chút, so với hiện nay, khi hết thế kỷ, dân số sỗ là trên duứi 80 triệu, và vào máy thập kỷ đầu thế kỷ tới, sẽ là ưên một trăm triệu, só người ở tuổi lao động thường là 50-60%. Đây là một lực lirợng lao động dồi dào.

v ề lài nguycn, Việt Nam có nhũTig khả năng trung bình. Khi nhũng thành tựu của cách mạng khoa học - kỹ thuật được áp dụng rộng rãi, nhiều khả năng tiềm làng có thổ được khai thác : tài nguyên đắt, nước, rùng, biến, khí hậu - thời tiết.

Việt Nam xây dựTig một nền kinh tế có một cơ cấu hợp lý, một nền kinh tế hàng hóa mở cửa.

Xây dựng một nền công nghiệp hiện đại là mộl nhiệm vụ trung tâm cuộc cách mạng của Việt Nam.

Ncn công nghiệp ấy phải ưanh thủ những thành tựu mới nhắt của khoa học và kỹ thuật hiện đại. Ở các vùng nông ihôn, phải đồng thời phát triền nông nghiệp và công nghiệp.

54

areas, it is neccssary to simultaneously devclop agriculturc and industry.

To build the infrastructurc is a requisite of economic dcvclopmcnt.

The economic sttucturc bcing built compriscs scvcral scctors : State-run, coopcratìve, houscholđ, private, and joint State- private. That economy must bc run by a dynamic and ílcxiblc mechanism, combining planning wìLh indcpcndcnt managcmcnl by thc cconomíc bascs.

A dilTiculty for Victnam at prcscnt in its natíonal construction, in the dcvclopmcnt oí cconomy, culture, scicnce and tcchnology ís the shortagc of Capital. In thc prcsent cconomy, accumulaúon is not yct avaíl- ablc. Ovcr thc past dccadcs, ữaternal countrics, espccially thc Sovict Union, havc helpcd Victnam to build thc inilial matcrial and technical bascs vcry precious ior the naũonal cconomy and to cnsurc thc normal activity of ưiany cconomic branchcs. Vietnam conúnucs 10 rcccive hclp from socialist countrics and is activcly widcning economic, scicntiĩic- tcchnical and cultural coopcratíon with othcr nations,

Entcring thc stage o í largc-scalc. construction, Vicinam is carrying out thc policy of opcning widc its doors lo economic rclaũons and cooperation. To this end, the Vietnamcsc State has promulgalcđ ứic Law on Forcign Invcstmcnt.

In a still dcvcloping country llicrc arc unncgligiblc practical possibilitics for thosc who want to comc and do busincss on a simple prin- ciplc - that of mutual bcncfit. The host counlry and the forcign busincssmcn will coopcratc on thc basis of voluntariness and cquality and arc protccted by law.

Nowadays, no country, cvcn no group of countrics vvith Ihc samc economic and social systcm, can livc in isolalion and autarky. Ncilhcr can any powcr imposc a prcscrvc aimcd to scrvc its sclíish intcrcsts. "Mr. Sci-Tcch Revolution" has bccn knocking at thc doors of all nations, asking thcm to be opcncd to cconomic rclations and to ihc exchange of

55

Xây dụng kết cấu hạ tằng là việc tắt yếu của sự phát triển kinh tế.

C ơ cấu kinh tế đang được xây dựng bao gồm nhiều thành phần : quốc doanh, hợp tác, kinh tế gia đình, kinh tế tư doanh và liên doanh. Ncn kinh té ấy phải đirợc quản lý bằng một cơ chc năng động, linh hoạt, kết hợp kế hoạch hóa với quản lý tự chủ của cáccơ sở.

Khó khăn trước mắt của Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng đát nirức, phát ưiổn kinh tế, văn hóa, khoa học, kỹ thuật là tiền vốn. Nen kinh tố chưa có tích lũy. May chục năm qua các nước anh cm, nhất là Licn Xô, đã giúp đỡ Việt Nam xây dựng được những cơ sở vật chát, kỹ thuật ban đầu rát quí báu của nèn kinh tế quốc dân và bảo đảm cho nhiều ngành kinh tế hoạt động bình thường. Việt Nam tiếp tục nhận được sự giúp đỡ của các nước xã hội chủ nghĩa và đang tích cực m ở rộng sự hợp tác kinh tố, khoa học, kỹ thuật, văn hóa với các nước.

Birớc vào giai đoạn xây d iỊT ig lớn, nirớc Việt Nam thi hành chính sách m ờ cửa rộng rãi cho sự giao lun, hợp tác kinh tế. Nhà nước Việt Nam đã thông qua luật đầu tir đói với nước ngoài.

Ở một đát nirớc mới bắt đấu m ở mang có những khả năng thực tế không nhỏ cho nhũng ai muốn đến kinh doanh theo một nguycn tắc đơn giản là hai bôn đều có lợi. Nguừi mời khách đến kinh doanh cũng như người đến kinh doanh đều tự nguyện và bình đẳng, đirợc pháp luật bảo đàm.

Ngày nay, không có bất cứ nước nào và cả hệ thống nước cùng một chế độ kinh lế - xã hội có thổ sóng biệt lập, tự- cấp tự túc. Cũng không có bát cứ cường quốc nào có thề áp đặt một khu rùng cấm dành cho ricng mình, ô n g Cách mạng khoa học - kỹ thuật đã gõ cửa mọi quốc gia ycu cầu mở cửa cho sự giao lưu kinh tế, ưao đối những thành tựu mới cùa ưí tuệ con người. Đây là một hiện tượng mới của xã hội loài người.

56

new achievcments of human intcllect. This is a new phcnomcnon of human socicty.

The widcning of economic, scicntific-technological and cultural rclations among people is bringing the nations closcr togcthcr, hclping thcm gct used to living in pcacc and líiendship with onc anothcr, to advance togeửier into a civilizcd society. Such a world is a favorable en- vironmcnt for repelling thc schcmcs of war provocation, aggrcssion and enslavcmcnt.

The widcning of economic rclations and coopcralion hclps thc wholc world to havc intcrwoven economic lics, this country having intcrcsts in othcr countrics. It is a tic binding evcrybođy in thc task of rcspccting the sccurity and who!csomc atmosphcrc of our cnúrc planct.

The Victnamesc pcoplc havc successíully cndcd its grcat journcy to rcgain indcpendcnce and ữcedom. The ncw joumcy is aimcd to bring Lhc counưy ìnto thc ranks of dcvclopcd nalions.

The íưst joumcy has creatcd for Victnam a conLingcnt of couragcous, talcntcd and expericnccd combatants.

Likcwisc, thìs ncw joumey will providc Victnam with a conlingcnt of talcnted cadrcs, cxpcrls and skillcd working people.

The Communist Party of Victnam has stood in the ccntrc of thc Victnamcse people’s hard fight for six dccadcs and has fulfillcd its glorious historic mission.

In thc causc of building thc country and the ncw lifc, thc CPV, with its rcnovalion policy, will surely fulfill its duties as the orientator, lcadcr and organizcr of thc ncw joumcy who will takc it to succcss.

HOANG TUNG

57

M ở rộng giao lưu kinh tế, khoa học, kỹ thuật, văn hóa, m ở rộng giao liru giữa con người với con người, làm cho các dân tộc gần gũi làn nhau, quen sống hòa bình, hữu nghị với nhau, cùng nhau tiến vào một xã hội văn minh. Một thế giới như thế là một môi trirờng thuận lợi dối với việc dấy lùi nhũng âm mưu gây chiến, xâm lược, nô dịch. M ờ rộng giao liru và họp tác kinh tế làm cho cả thế giới có nhCmg quan hệ kinh tố chằng chịt, nước này có cả quyền lợi ở nước khác, sẽ là sợi dây ràng buộc mọi người vào nghĩa vụ tôn trọng sự an toàn và bầu không khí trong lành của cả hành tinh chúng ta.

Dân tộc Việt Nam đã kết thúc thắng lợi cuộc hành trình lớn giành lại độc lập, tự do. Cuộc hành trinh mới nhằm đưa đất nước vào hàng ngũ các nirớc phát triẻn.

Cuộc hành trình thứ nhất dã tạo cho Việt Nam đội ngũ chiến đấu anh hùng và dũng cảm, có tài năng và giàu kinh nghiệm.

Cuộc hành ưình mới này cũng sẽ tạo cho v iệ t Nam dội ngũ nhân tài, chuycn gia và những người lao động giỏi.

Đảng cộng sản Việt Nam đã đúng ở trung tâm cuộc chiến đáu anh hừng của dân tộc Việt Nam suốt sáu thập kỷ và đã hoàn thành sứ mạng lịch sử vỏ vang.

Trong sự nghiệp xây dựng đất nuớc và cuộc sống mới, Đảng cộng sản Việt Nam, với đường lối đổi mới. chắc chắn sẽ làm tròn nhiệm vụ ngirời định hirớng, người lãnh đạo và tổ chức cuộc hành trình mới tới thắng lợi.

HOÀNG TÙNG

58

*•> HANOI - TRADITIONAL CRADLE 0 F THE NA TION

Strađđling National Highway I, Hanoi, capilal of thc Socialist Rcpublic of Victnam, is watcrcđ by thc Red Rivcr which winds around it lithcly. To ihc north oi' the City lics ihc fan-like Tam Dao Range, to thc south-west is thc Ba Vi Rangc famous for ihc lale of Son Tinh (Moun- tain Gcnic) and Thuy Tinh (Watcr Gcnic). Lcgcnd has it that thcsc two young mcn sought ihc hand of adaughtcrof aH ung King, foundcrof thc Victnamcsc nation. Aftcr Son Tinh won this contcst, thc iníuriatcd Thuy Tinh provokcđ íloods cvcry ycar, and cach timc Son Tinh hađ to raisc thc mountains to kccp his bcautiíul wifc. This talc of a rcgal lovc affair is also an cxprcssion of thc wishcs of a naũon vvhich at thc outset had to copc vvith natural disastcrs.

Hanoi was choscn as thc Capital of Victnam by King Ly Nam De in 542. In 1010, wilh thc Edict on transfcrring thc Capital, Ly Cong Uan (King Ly Thai To) officially rcnamcd thc C apital Thang Long (Soaring Dragon). Lcgcnd has it that in thc autum, of that ycar, whcn King Ly Thai To arrivcd by boat from thc formcr Capital of Hoa Lu (in prcscnt- (lav HaKam Ninh provincc) at a fcrry on thc Red Rivcr (I lanoi), a gold-

59

HÀ NỘI - CÁINỎi TRUYỀN THỐNG CUA

DÂN TỘC

Nằm trên trục (lirờng Quốc lộ số 1, Hà Nội có sông Hồng cuồn cuộn nirức dỏ, mềm mại bao quanh, phía bắc là dãy núi Tam Đảo xòc ra như nan quạt, chênh chếch tây nam là dãy Ba Vì với sự u'ch Sơn Tinh - Thủy Tinh, hai chàng trai đa tình tranh nhau địa vị phò mã vua Hùng, đến nỗi mỗi năm Thủv Tinh dâng lên trận lụt và Sơn Tinh cứ nâng cao mãi ngọn núi để giữ gìn nguời đẹp. Truyền thuyết vc một tình ycu, cũng chính là ý nguyện của một dân tộc mà từ buổi đầu lập nghiệp đã phải luôn luôn đirơng đầu với thicn tai.

Hà Nội được vua Lý Nam Đc chọn làm kinh đô từ năm 542. Đốn năm 1010, với Chiếu dời đô, Lý Công u ẩn (Lý Thái Tổ) chính thức đặt tcn kinh dô là Thăng Long, nghĩa là Rồng bay. Truyền thuyết ke rằng : mùa Thu năm ẩy, vua Lý ngự thuyền từ kinh đô cũ Hoa Lư vừa cập bốn sông Hồng (Hà Nội). Bỗng Rồng vàng rõ nirớc tới gần thuyền ngự của vua rồi bay vút lên ười xanh. Nhà vua thấy

60

cn dragon camc closc to ihc rcgal boat ihcn soared inio thc sky. The king took this as a good omcn, and dccidcđ lo namc thc counưy’s C apita l aíicr ihc imagc of thc soaring dragon. In 1831, unđcr Ihc Nguycn dynasly, Thang Long was rcnamcd Hanoi.

Hanoi was thc capiial of Vietnam throuíh many royal dynastics, and althouqh in the 19lh ccntury, the kings oí thc Nguycn dynasty cslab- lishcd thcir Capital al Phu Xuan (Huc), dccp down in ihc hcart of cvcry Victnamcsc, Hanoi, ibrmcrly callcd Thang Long, then Dong Do (Easlcm Capital), alvvays rcmaincd llic capilal, thc hcart of t!ic Homcland. This is bccausc"... that area ỉs large andflat, hiịịh and wcll-lighted; iíspeople arefreefrom darkness and humidity, and the wholeplace is ihriving and crowded. In all ofVictnam, ihis is a spol o f hislorical rcncnvn andsccnic bcauly ; ứ holds an important position in whừ:h ii can rally people from all parts o f íhe country. ỉt is a first- rate city worthy ofbcing choscn as our Capital for ever..." (Edict on transferring the Capital).

Victnam has four dislinct seasons : spring, summcr, autumn, and wmtcr. Tliis charactcristic of thc climàtc has 1'ully matcriali/.cd in Hanoi, and Victnamcsc artisLs have, sincc onc knows not whcn, introduccd into thcir pocms and painúng.s lour - pancl piclurcs rcprcscnling Apricot, Or- clúd, Chrysanthcmum and Slcndcr Bam boo, w hich sym boli/.c thc vcrdant llora in ửús arca.

Tourists who comc to Victnam in spring, about a monih aftcr thc solar Ncvv Ycar’s Day, can join the Viclnamcse pcoplc in crýoying Tct, Victnam’s ưadiúonal lunar Ncvv Ycar’s Fcstival. The wealhcr at that timc of ycar is a lilllc cold, and Uic wintcr dri/./.lc, likc silk yarn, far from wcuing your clothcs, brings happy smilcs on cvcry facc. Tourisls will bc surpriscd to scc "sircams" of pcach blossoms fiowing into thc Capital through its gatcs. From ihc ncighboring villagcs of Ngoe Ha, Hưu Ticp and oửicr suburban arcas pcoplc bring in all kinds of flowcrs for thc pcoplc lo enjoy Tct. Thcy includc ycllovv and purple chrysanlhcmums, pink or whitc gladioli, whitc and vclvcly roscs. Bul ihe quccn of flowers on ihis occasion is thc pcach blossom : light and rcd twịgs in clustcrs or still budding undcr grccn lcavcs. A kind oĩ ilowcr ihat only blossoms in spring and abounds in all flowcr villagcs of Hanoi. Hang Luoc (Comb) Street bccomcs a flowcr markct, vvhich opcns only oncc a ycar on thc cvc of Tct.

From Hang Luoc sưcct, tourists can walk along Hang Dao (Silk)

61

điềm tốt lành, quyết định dùng hình ảnh Rồng bay lcn đặt tcn cho kinh đô của đất nuớc. Đốn năm 1831 đất Rồng bay đirợc đổi tên là Hà Nội. Trải qua nhiều triều đại, Hà Nội luôn luôn là thủ đô của Việt Nam. Mặc dừ ở thố kỷ XIX, các vua nhà Nguyễn đóng đô ở Phú Xuân (Huố), nhung ưong tâm khảm mỗi người Việt Nam, Hà Nội mà xưa kia đã từng mang các tên gọi Thăng Long - Đông Đô, bao g iờ cũng là thủ dỏ, trái tim của Tố CỊUOC. Bởi vì "... Ớ vào khu vực thích trung của trời đất có các hình thế nhu: hố phục, rồng chầu đúng cúc vị trí của bốn phương đông, tây, nam, bắc, trước mặt và sau lưng đều có sự thuận tiện của SÚHỊỊ núi

Đất ấy rộng rãi mủ bằng phăng, cao ráo mã sáng sủa, dân cư không phải cái nạn tối tăm, ấm thấp, muôn vật cực kỳ giàu thịnh đông vui. Xem khắp đất Việt đó là chỗ đất danh thắng, thật là đô hội trọng yếu đế bốn phiĩơng sum họp và là đô thành bậc nhất đáng đặt làm kinh SIC cho muôn đời..." / (Chiếu dời đô)

Việt Nam, khí hậu chia ra bốn mùa rõ r ệ t : Xuân, Hạ, Thu, Đông. Đặc đicm đó tập trung vào Hà Nội, và không biết tự bao giờ, các nghệ sĩ đã đira vào thi phẩm, danh họa của mình nhũng bức tứ bình Mai, Lan, Cúc, Trúc, tu-ợng trưng cho hoa lá tốt tươi nơi đây.

Du khách tới Hà Nội vào tiết Xuân, thuờng là sau lết dư-ơng lịch chừng hon một tháng, xin mời du khách cùng chúng tôi đón Tốt dân tộc cố truyền. Khí ười rót ngọt, mira đông nhò nhẹ như tơ không hề làm ấm áo ai, chỉ đủ mơn ướn nụ cirời ycư đời trcn mỗi gutrng mặt tươi vui. Du khách sẽ ngạc nhiên vì những "suối" hoa đào nhấp nhô từ các cira ô chảy vào thành phố. Từ các làng hoa Ngọc Ilà, ỈIQ-U Tiệp... vcn dô, bà con dồn dập đcm đủ loại hoa vồ cho mọi người đón Tct, nhũng bông cúc vàng, tím trinh bạch ; nhũng đóa lay ơn hồng, trắng kicu kỳ ; những hồng bạch, hồng nhung dịu dàng đa cảm... nhưng đặc sắc nhát vẫn là hoa đào : đào phai, đào thắm, đào kcp, dào đơn còn c ấp nụ hồng bcn chồi lá biếc. Thứ hoa chỉ nở vào mùa Xuân và chỉ có nhiều ở các làng hoa Hà Nội. Phố Hàng Lu-ợc đã trở thành chợ bán hoa, cái chợ m ột năm chỉ họp một lần vào nhũTig ngày giáp lết.

62

Street up to thc Sinall Lakc, also callcd Rcstored Sword Lakc, in thc hcart of Hanoi. According lo a lcgenđ, fivc ccnturics ago, whcn still at Lam Son (Thanh Hoa provincc) King Le Thai To hađ rcceívcd a magic sword whích he uscd all through his tcn-ycar rcsislancc against ứic forcign oc- cupicrs from ihc norlh. Aĩter Ihe couniry’s liberalion, onc day, boating on thc small Luc Thuy Lakc (as thc Small I.akc was íbnnerly callcd) hc saw a largc Lortoisc rising from the watcr. IIc pullcd out his sword and pointcd it at thc animal. Suddcnly the tortoise snatchcd away thc sword and disappcarcd in thc lakc. The king bclicvcd ihat thc gcnie who had givcn him thc svvorđ to fight thc cnemy liad novv comc to gct it back. Sincc then, thc lake has bccn callcd Hoan Kicm (Rcstorcd Sworđ) Lakc. In thc miđđle of thc Lakc thcrc is a historical relic calleđ Lhc Tortoisc Towcr.

Nbt far írom thc towcr stands thc Ngoe Son Tcmplc, which was built on an islct, also in thc miđdlc of thc lakc, and is linkcd to thc shore by an arching woodcn bridgc paintcd rcd. The bridgc is namcd The Huc (Sun Bcams). At the oulcr cnd of ihc The Huc bridgc is a hillock on top of vvhich stanđs a stonc towcr sliapcd likc a brush poinlcd skyward. In thc middlc of thc towcr arc inscrihcd thrcc bcuulìíully pcnncd Chincse charactcrs "Ta Ticn Qing" (\Vrittcn on thc Bluc Sky).

From thc Hoan Kicm Lakc many strects lcad to Hanoi’s main strccts : Trang Ticn, Trang Thi, Hang Dao, Hang Duong, Hang Bac, Hang Gai, Hang Tron ụ, Han” Buom, Mang Can, Hang Thicc... In Ihc past llanoi had 36 streels and wards whosc namcs indicaic thc placcs whcrc rcnowncd producLs of thc Capital wcrc madc and tradcd. Nowadays Hanoi docs IIOL only havc 36 slrccts and wards but also has cxpandcđ to four suburban đisLricts. Slill thc namcs of ancicnt Ilanoi strccts arc prcscrvcd.

Lcaving thc cro\vđcd slrccLs, tourists will COIĨ1C to northwcst Hanoi whcrc thcy can scc a ciustcr of historical rclics and sccnic spots :

PRESIDENT 110 C III M IN irS M AUSOLEUM : This is thc Mccca of Victnamcsc lìom all parts of ihc country lrom ihc Dong Van tablcland in ihc noi lh Lo Cape Ca Mau in thc soulh, and of tourists froin all conlincnts. The mausoleum is built on thc sitc of ứ)C formcr Ba Dinh Squarc whcrc on ScpLembcr 2nd, 1945 Prcsidcnt Ho Clú Minh rcad thc Dcclaration of Inđcpcndcncc, giving biríh to thc Dcmocratic RcỊiublic of Vicuiam, which was rcnamcd SocialLst Rcpublic of Victnam in 1976.

63

Theo phó Hàng Đào, du khách tới Hồ Gươm, một mặt girơng xanh biếc giữa lòng Hà Nội. Tircmg truyền cách đây 5 thế kỷ, vua Lc Thái Tố khí còn ở đất Lam Sơn đirợc giúp một thanh kiếm báu. Thanh kiếm đó dã cùng nguửi anh hùng vào cuộc trirờng chinh 10 năm chống quân xâm lirợc phutrng Bắc. Khi đất nirớc đã sạch bóng quân thù, một hôm, nhà vua ngự ihuyồn dạo chơi trăn hồ Lục Thủy (tcn gọi Hồ Gươm xira kia), bỗng tháy một con rùa lo nổi lcn, vua rút kiếm báu ra trỏ cho quần Ihần thấy, chợt rùa đớp ngay lấy thanh kiếm và lặn mắt. Vua cho rằng trước kia thần đã giúp kiếm báu đố giết giặc, nay giặc yên rỏi, thần đến láy đi. Từ đó Lục Thủy có tên là hồ "Hoàn Kiếm" (trả kiếm). Giữa hồ, có một tháp nhỏ tên gọi Tháp Rùa.

Đồn Ngọc Sơn đutrc xây trên một hòn đảo nhỏ gần giữa hồ, nối với đát liền bằng chiếc cầu gỗ cong cong và màu sơn đỏ quen thuộc từ bao đời. Cầu mang tcn The Hức, nghĩa là nơi hội tụ ánh mặt ười. Đầu cầu Thê Húc có quả núi nhỏ, đỉnh núi là tháp đá ưcn có hình ngọn bút lông chỉ thăng lên trời. Thân tháp có ba chữ Hán rắt dẹp : "Tả Thicn Thanh" nghĩa là vicl lên ười xanh.

Từ hò Hoàn Kiếm, nhiều ngả đường dẫn đốn các phố chính của Hà Nội : Tràng Tiền, Tràng Thi, Hàng Đào, Hàng Đường, Hàng Bạc, Hàng Gai, Hàng Trống, Hàng Buồm, Hàng Cân, Hàng Thiếc... Hà Nội xira kia "36 phố phirờng" với các tcn nôm na chỉ rõ nơi tộp trung sản xuất và buôn bán các loại hàng nổi tiếng Kinh Kỳ. Ngày nay Hà Nội không chỉ có 36 phố mà đã tỏa rộng ra khắp 4 huyện ngoại thành với nhiều tên phố mới, nhimg tcn các phố cổ của Hà Nội vẫn đirợc bảo tồn.

Rời nhũng phố phường lấp nập, du khách tới phía tây bắc Hà Nội, ở đây, có cả một cụm di tích và thắng cảnh :

LĂNG CIỈỬ TỊC H H ồ CH Í M INH nơi hội tụ của cộng đồng nguời Việt Nam từ đỉnh cao nguycn Đồng Văn tới mũi Cà Mau, và là nơi hẹn gặp của du khách từ khắp các lục địa. Lăng đirợc xây dựng trên mảnh đát mà hơn 40 năm trirớc đây Chủ tich Hồ Chí Minh đã

64

The O N E-PILLAR PAGODA : a historical relic dating back to thc 1 llh century. It is a square structure, only 3 meters (9.84 feet) on each side, with curved-up roofs, the whole resting on a single stone pillar. The pagoda looks like a lotus ilowcr rising above a small and also square pond. It had to be rcpaired several times due to damage by tlic wealher and destruction by íbreign invadcrs.

The QUAN THANH TEM PLE, also callcd Tran Vo Temple, is dedicated to Saint Tran Vo, credited with helping King An Duong to dcstroy ghosts and devils who were harassing him when he was building Vietnam’s ancicnt Capital at Co Loa. Inside thc tcmplc thcre is the dark bronze statue of Tran Vo, almost 4 metres (13 fceí) tall, cast in the 17th century, reprcscnting a priest, and a bronze bcll ncarly 1.5 meters (4.9 feet) high, hung on a three- door belfry.

From the Quan Thanh Tcmple, tourists can stroll along the Youth Promcnadc, about 500 metcrs long, to cnjoy the brcczc from thc \Vcst Lake and behold flame ưccs and willow ưees whose hair-like leaves hang ovcr the shore of the lake. Ncar the cnd of the promcnade, you can takc a small dirt road leading to the Tran Quoc Pagoda, onc of thc most ancient pagodas in Victnam. It is believed to have been built undcr the rcign of King Ly Nam Dc (544-548), and was originally called Khai Quoc Pagoda. It lies on top of a hillock on Ihe shore of thc Wcst Lake. Its architccturc diffcrs from that of Olhcr ncarby pagodas : in ữont are the Bai Duong house, then the Tam Bao house, in thc back arc two cor- ridors callcd Thap Dien, and the bclữy. Insidc thc pagođa therc arc many bcauúíul statues, thc most striking of which is the gildcd wooden statúe of Buddha in Nứvana, mcditating amidst thc wast cxpanse of the W est Lake.

The W EST LAKE is Ihe biggcst lake in <lown-tovvn Hanoi. It is 500 hcctarcs (1235 acres) in area. Associated with many lcgcnds it has takcn many nam es: Dam Dam, Lang Bac, Xac Cao, ctc. Its prcscnt name is bascd on its position wcst of the City.

Early in the morning or at sunsct the West Lake is shroudcd by mist, and Ihc brccze ripples the watcr, scnding silvcry waves to Ihc shorc. The beautiful scencry of the lake is closely associateđ wiih the names of many rcnowncd rigurcs. It is bclicvcd ihat the Wcst Lakc was the sctting of the love bctwcen Nguyen Trai, a stratcgist, diplomat, scholar and poct of the 16 th ccntury, and thc talcntcd mat-scllcr Nguycn Thi Lo. Ho Xuan

Lăng

Ch

ủ lịc

h IIỒ

Ch

í M

inh

Pres

iden

t ỈIo

Ch

i M

inh'

s M

auso

leum

Văn bia

Tiến sĩ

(Văn M

iếu -

Quốc Tử

Giám

)Stelc

engraved with

the nam

es of

Doctors

of Literature

(Temple

of Litcralure

- National C

ollege)

65

trịnh trọng đọc "Bản Tuyên ngôn độc lập" bất hủ khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

CHÙA M Ộ T CỘT, một di tích khá cổ kính vốn có từ thế kỷ XI. Chừa hình vuông, mỗi bè chỉ rộng 3m, mái uốn cong, dựng trên một cột đá : Chùa giống như một đóa scn vươn thẳng trcn mặt hồ nước nhỏ cũng hình vuông. Ngôi chùa cổ này đã phải Lrùng tu nhiều lần vì sự làn phá của thời gian và giặc giã.

BÉN QUAN TI1ÁNH hay còn gọi lả dồn Trấn Võ, nơi thờ Thánh Tran Võ (có công giúp An Dương Virơng trừ ma quỷ quấy rối khi xây dựng thành ốc c ổ Loa). Trong đền có pho tirợng Trấn Võ bằng đồng đen, đúc từ thố kỷ XVII, lirợng mang dáng dấp một đạo sĩ, cao gần 4m, cùng đirợc đúc với bức lutrniỊ là quả chuông cao gần lm5, treo ở gác tam quan. Từ đền Quan Thánh, đu khách dạo gót trên đirờng Thanh Niên một đoạn dài chừng 500m, đổ ngắm cảnh hai hồ nước hai bôn đường và nhũng hàn£ cây phutVng, cây liễu rủ tóc xuống mặt hồ. Đốn cuối đuờng, du khách gặp con đirờng đất nhỏ rõ vào chùa Tran Quốc. Ngôi chùa này thuộc loại cổ nhất Việt Nam, tương truyền chùa xây lừ ihời Lý Nam Đổ (544 - 548) và tên gọi ban đầu là Chùa Khai Quốc. Chùa nằm trên gò nổi trong Hồ Tây. Kiến ưúc chùa Trấn Quốc khác VỚI các chùa ở xung quanh : phía trirớc là nhà Bái Đường, rồi đến nhà Tam Bảo, phía sau mới là hai dãy hành lang Thập Điện và gác chuông. Chùa nhiều tượng đẹp, đáng chú ý là pho tượng Thích Ca nhập niết bàn bằng gỗ thếp vàníỊ như đang nhập thiền giữa mênh mang sóng IILTỚ C Hồ Tây.

110 TÂY, là hồ lớn nhắt nội thành Hà Nội, rộng 500 hóc-ta mặt nước, với nhiều huyền thoại và nhũng tên gọi khác nhau : hồ Dâm Đàm, hồ Lãng Bạc, hồ Xác Cáo, V .V . . Tên gọi ngày nay là căn cú' vị trí hồ ở phía lây thành phó.

Đốn Tày ] lồ vào sáng sớm linh mơ, hay lúc chiều tù, màn sương mịt mù nhu' khói tỏa khắp mặt hồ mờ ảo, và khi trời nổi gió, nhũng con sổng dập dờn làm xao động lòng người, cảnh đẹp Hồ Tây đã

5-VNQHT

66

Huong, onc of the rarc poctesscs of ancicnl Vicrnam, qucen of poctry in nôm (đcmolic characters bascd on Chinesc calligraphy), who came from Nghe An province, chosc Khan Xuan ward as hcr rcsidcnce, whcrc she nurturcd hcr muse.

Aftcr hcr return, Mme Thanh Quan, wife oĩadistrict govemor, who had travellcd up and down thc country with hcr husband, also livcd in a modcst housc in Nghi Tam village, by thc Wcst Lakc.

During thcir stay in Hanoi, tourists will bc wclcomcd in thcir visils to thc various muscums to get bcttcr acquaintcd with thc history and culturc o f thís hospitablc pcoplc.

Ncar thc heart of Hanoi lies ihc Muscum of History. Undcr the Frcnch colonial rulc, it was callcd Louis Finot Muscum, but thc Vict- namcsc commonly callcd it Bác c ổ House, for it was run by thc Ecolc Irangaisc d’Extrêmc-Orient (Frcnch Far-East School (of archacology). The muscum, opcncd in 1910, was rcbuilt in 1926 and rc-opencd on March 17,1932. The museum displays prccious objccts such as woođen stakes plantcd in the Bach Dang rivcrbcd ncar Haiphong on ordcrs ữom Marshal Tran Hung Dao to fight against the Mongol-Yuan invadcrs, the Ngoe Lu bronzc drums... typical of thc evolution of Ihe Vietnamese pcople through 4,000 ycars of nalion- building and defcncc.

Not far írom ữic Museum of History is thc Museum of the Rcvolu- tion. Hcrc tourists will undcrsland bcttcr why thc small Victnamesc nation has bccn ablc to dcfcnd its country from powcrful conqucrors from Asia and the Wcst.

One of the ancicnt architcctural works whosc cxistcncc glorirics VietnanVs traditional culturc is the Van Mieu - Quoc Tu Giam (Tcmple of Literaturc - Naũonal Collegc). Thỏ Van Micu was built in 1070 and became the first univcrsity of Victnam.

Crossing thc gatc of lhcTcm pleof Literaturc, visitors íccl likc stcp- ping into anothcr world, quict, scrcne, frcsh, ncstlcd tin thc shadc of secular trccs. In front of and bchind the gatc suind two couplcs of stone dragons, of thc Le stylc (11 - 12th ccnturics). The middlc allcy, pavcd wilh Bat Trang íloor tilcs, square and paintcd rcd, lcads to thc Grcat Central Gatc, which opcns on thc sccond arca. The main gatc is ílankcd by two smaller gates callcd Thanh Duc and Dai Tai (meaning Bccoming Vir-

67

gắn với tcn tuối bao tao nhân, mặc khách của đất văn hiến ngàn năm. Môi tình ncn thơ của thi hào Nguyễn Trãi với cô hàng bán chiếu tài hoa Nguyễn Thị Lộ, phải chăng bắt đầu từ đâu dấy quanh sóng nước Hô Tày, với những lời thơ đối đáp còn truyền tụng đến bây giờ giữa vị quan đại thần với cô gái dàn dã :

... "Tôi ở Tây ỈIỒ bán chiếu gon Cớ chi ông hỏi hết hay còn..."

Bà chúa thơ nôm Hồ Xuân Hương từ xứ Nghệ ra lại chọn phiròng Khán Xuân cạnh Hồ Tây làm nơi cư trú, nuôi dưỡng hồn thơ.

Và Bà Huyện Thanh Quan, đã cùng chồng chu du khắp miền đất nước.

Khi trỏ- vè cũng lại tìm bóng dáng lịch sử ở mảnh đát ngàn năm và sống trong căn nhà đơn sơ giữa làng Nghi Tàm bcn cạnh Hồ Tây.

Những ngày ở Hà Nội, mời du khách tới thăm các viện bảo ủng đố tim hiếu chiều dài lịch sử, chiều sâu văn hóa của dân tộc mến khách này.

Gần ưung tâm Hà Nội là viện Bảo tàng Lịch sử. Thời Pháp thuộc có tên là Bảo tàng Lu-y Phi-nô, nhân dân quen gọi là nhà Bác Cố, vì bảo tàng này thuộc trirờng Viễn Đông Bác c ổ . Bảo tàng m ở cửa từ năm 1910. Năm 1926, ngôi nhà này được xây lại và khánh thành ngày 17-3-1932. Đi ngược dòng thời gian, bào tằng trưng bày nhũng hiện vật quý như cây cọc Bạch Đằng, trống đòng Ngọc Lũ... tiêu bicu cho quá trình tiến hóa của dân tộc Việt Nam qua lịch sử 4000 năm dựng nước và giữ nước.

Bên cạnh viện Bảo tàng Lịch sử là viện Bảo tàng Cách mạng. Tại đây du khách sõ hiếu tất cả lý do khiến một dân tộc nhỏ bé bảo tồn đirợc non sông gấm vóc của mình khỏi nanh vuốt của bọn xâm luực Á, Âu.

Một ưong những công trình kiến trúc cỗ đáng chú ý ở Hà Nội mà sự tồn tại của nó làm rạng rỡ cho truyền thóng văn hóa Việt Nam,

68

tuous and Great Talent rcspectively). The same allcy lcads to thc Khue Van Cac (a pavilion from which visitors can gaze at Khuc, thc star of literaturc). This is an octagonal pavilion, vvith four walls and cừcular windows looking like the sun darting rays.

The third arca aỉìcr Khue Van Cac is Dai Thanh Mon (Grcat wall Gatc). In thc middlc oi’ this arca is a big lakc called Thicn Quang Tinh (Clear Sky VVcỉI), surroundcd by walls covcrcd wit.il flo\vcr dcsigns. The lakc ĩs l.ined on ívvo skics by gardens dottcd wiLh stonc siclac cngravcd wilh thc namcs of scholars who took thc Doctor of Litcraturc dcgrcc bc- tween 1442 and 1779.

Aftcr crossiníỊ thc Dai Thanh Mon, tourists vvill comc lo ihc fourlh arca. Thcy cross a largc yard, lincd up by two rows of houses callcd Ta Vu and Huư Vu, whcrc notcd scholars arc worshippcd. Al thc cnd of thc yard arc thc Dai Bai and Hau Cung halls.

Novvadays thc Van Micu - Quoc Tu Giam arca is bcing uscd lo display rclics and matcrials on llic ancicnt history of Vic,tnam’s Capital. Tourists coming hcrc not only gct ìnto contacl with cultural and cduca- tional rclics dating back ovcr 900 ycars, but can also hcar talks on thc history of thc Ibrmalion of thc Victnamcsc Capital undcr various namcs : Thang Long, Dong Do, ỉ ỉanoi. Nowadays, in ihc hcart of thc Capital thcrc arc dozcns of univcrsilics and coIIcíịcs such as thePolytcchnic, thc Hanoi ưnivcrsity, thc Tcachcr Training Collcgc, thc Collcgcs of Architccture, National Economy, Porcign Languagcs, ctc. with prctty modcm equip- ment. Noncthclcss, Van Micu still retains its noblc and sacrcd position among the Vicinamcse intclligcntsia.

The modcst llousc No 48 Ilang Ngang Street, in the middlc of the crovvđcđ "36 strccts and wards" arca has bccomc a historical rclic. It was hcrc that in Augúst 1945 Prcsidcnt Ho Chi Minh wrotc the "Declaraũon of Indcpcndcncc".

Kham Thicn Street, wcll-known bcforc thc August Revolution for its brothcls and gcishas, bccamc a largct of cxtcrmination bombing by u s B52 slrato-fortrcsscs, in Dcccmbcr 1972. From a hcap of rubble, ncw houscs, sundry goods and íailoring shops have sprung up. The rows of trccs lining both sidcs of thc Street havc grown up, and arc as tall as Ihosc on oứicr Hanoi slrccts. Kham Thicn Street still prcservcs a mcmorial to

69

dó là Văn Micu - Quốc Tử Giám,Văn Miếu được xây dựng từ năm 1070 và trở thành trường đại học đầu tiên của Việt Nam.

Bước qua "Vàn Miếu Môn" ta nhir bước vào một thế giới khác, tĩnh lặng, thanh thoát, mát mỏ đến mc hồn bởi không, gian đầy bóng mát của hàng hàng cổ Ihụ. Trước và sau cổng có hai đôi rồng đá, phong cách đời Lê. Lối đi ở giũa lát gạch Bát Tràng - loại gạch hình vuông màu đỏ - dãn đốn "Đại Trung Môn" mở đầu cho khu thứ hai. Hai bcn cổng này có 2 cổng nhỏ tên gọi "Thành Đ út" và "Đại Tài" (trở ncn dạo đức và lài lớn), vẫn lối đi ấy dẫn tới "Khuê Văn Các" (gác vc đẹp của Sao Khuê, ngôi sao chủ về văn học) là một lầu vuông ưim mái, bốn bên tường gác là cửa sổ tròn' hình mặt trời tỏa sáng.

Khu thứ ba sau "Khuê Vàn Các" là "Đại Thành Môn". Chính giữa khoảng này có một cái hồ vuông rộng, gọi là- "Thiên Quang Tỉnh” (giếng trời trong sáng) xung quanh bao tường hoa. Hai bcn bờ hồ là hai khu vườn bia, nơi dựng bia đã ghi tôn nhũng người đỗ tiến sĩ từ năm 1442 đến 1779.

Birớc qua cửa Đại Thành Môn, tới khu thứ tư. Một cái sân rộng, hai bên là hai dãy nhà Tả Vu, Hữu Vu, nơi thờ các bậc danh nho. Cuối sân là nhà Đại Bái và Hậu Cung.

Văn Miếu - Quốc Tử- Giám, ngày nay đirợc dùng làm nơi trung bày chuyên đè vồ cố sử của ihủ đô. Dư khách tới đàỵ không chỉ úcp xúc với một di tích văn hóa - giáo dục có dư 900 tuổi, mà còn đirợc giới thiệu thêm về lịch sử hình thành của Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội.'

Ngày naỵ, giQ-a thủ đô đã có hàng chục trường đại học nhu- : Bách khoa, Tổng họp, Sư- phạm, Kiến trúc, Kinh lố quốc dân, Ngoại ngữ v.v. những truờng này đirợc trang bị khá hiện đại - song Văn Miếu Văn vẫn giữ địa vị cao trọng và thiêng liêng trong hàng kc sĩ Việt Nam.

Ngôi nhà số 48 phố Hàng Ngang, nằm giữa khu vực "36 phố phường" dông đức, ngôi nhà bình thirờng đã ưở thành một di tích lịch sử. Nơi dây, iháng Tám 1945 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viốt "Tuyên ngôn dộc lập".

70

those who had laid down ihcir lives for ihe índependence of the Homeland to rcmind evcry Victnamcse of the duty to defend pcace.

** *

Less than 50km (3 lmi) from the hcart o f the cily, tourists can visit Tay Phuong Pagoda. Originally called Sung Phuc Tu, it was later rcnamcd Hanh Sa Thieu Lam Tu, and a boarđ hung at thc gate of the pagoda is inscribed wi th the words "Tay Phuong Co Tu" (Ancicnt Pagoda of Tay Phuong).

Buílt on top oí a hill about 50 mctcrs (16 ft) high and shapcd like a fish hook, it is called Cau Lau. Seen from afar, this hill and thc surrounding hills look likc a herd of buffalocs of which Cau Lau is the leading one, which is tuming its hcad in scarch of watcr in a lotus pond.

Aftcr climbing 239 laterile stcps, you will reach the hill top, whcre you will find thc gate of the pagoda. The lattcr consists of three parts : thc Bai Duong (Prostration Hall), thc Chinh Dicn (Central Hall), and the Hau Cung (Back Hall) which ữom togclhcr thc Tam Bao (Three Gems). Each hall has two roofs, which overlap cach othcr. The roofs arc adomed with dclicate engravings. On theroofs arc glucd many teưa cotta animals. The tips of the roofs, also made of bakcd clay, are covercd with engravings rcprescnting dragons, phocnixes, flowers and leaves.

Togethcr with this original architcctural work, Tay Phuong Pagoda is a little museum whcrc outstanding works of traditional Victnamese sculpture (including engravings, bas-relicfs, and slatucs) are carcfully prescrved.

The pagoda is a whole world of sculpturc. From 70 to 80 big wooden statues paintcd rcd and gildcd, each with a spccial exprcssion, scem to sum up all thc philosophics of life.

Eightcen kilometcrs (11.2 mi) north of the city is thc historical site of Co Loa, one of the still prcscrved ancicnt capitals of South-East Asia. On the road lcading to the sile, people havc discovcrcd an arsenal containing about 10.000 bronze arrows, each wilh two or Uirce barbs.

This discovery has inspired a legend vvhich has it that at the Hoang Giang bridge, the Genie Kim Quy (Goldcn Tortoisc) rosc from the water and handed to Thuc Phan - onc of the earliest kings of Vietnam - a magic

71

Còn đây phố Khâm Thiên, xira kia là xóm làng chơi, năm 1972 là đối tirợng hủy diệt của máy bay B52. Trên đống hoang tàn ấy, Khâm Thicn ngày nay mọc lên san sát các tiệm buôn bán, may mặc sầm uất. Hàng cây hai bcn đirờng đã kịp xanh, cao nhir bất cứ một khu phố nào của Hà Nội. Nhimg Khâm Thicn vẫn giữ ưong lòng mình đài kỷ niệm những ngirời đã hy sinh cho độc lập của Tổ quốc và đế mãi mãi nhắc nhở mọi nguời chung tay gìn giữ hòa bình.

** *

Cách trung lâm thành phố chưa đầy 50 km vồ phía tây có chùa Tây Phirơng. Chùa có tên chữ là s ùng Phúc Tự, cũng còn gọi là Hoành Sa Thiếu Lâm Tự, tắm biến sơn treo ử cỉra chùa có đề bốn chữ "Tây Phương Cổ Tự". Dựng ưên một ngọn núi cao chùng năm chục mct hình cong như chiếc lirỡi câu ncn có tên là núi Câu Lậu. Đứng nhìn từ xa thì núi này cùng với những ngọn đồi, từ vùng xung quanh kéo tới, ưông như một đàn trâu, mà núi Câu Lậu là con dầu đàn đang quay đàu lại ủm nirớc uống phía đầm sen.

Từ chân núi, ta lco lên 239 bực lát đá ong đến đỉnh núi, cũng là vừa đến cổng chùa. Chùa có ba nếp : nhà Bái Đường, Chính Điện và Hậu Cung (Tam Bảo) mỗi nếp có hai tàng mái, kiếu chồng dicn. Xung quanh dicm mái đều chạm trổ tinh vi. Trên mái gắn nhiều con giống bằng đắt nuní. Các đầu đao mái chùa cũng bằng đát nung, đường nct nổi hình rồng, phượng, hoa, lá.

Cùng với công ưình kiến Irúc dặc sắc này, chùa Tây Phutm g là nơi hội tụ nhũng tác pham xuất sắc của nghệ thuật đicu khắc dân tộc Việt Nam (bao gồm cả chạm Ưổ, phù đicu và tạc tmỵng).

Chùa là cả một thế giới tượng. Bảy tám chục pho tượng gỗ cỡ lớn sơn son thếp vàng, mỗi tượng mỗi vỏ, như nói với ngirời đời mọi triết lý của cuộc sống.

Cách trung lâm thành phố 18 km vè phía bắc là khu di tích c ố Loa, một Ưong số rát ít kinh thành cổ nhất vùng Đông Nam Á. Trcn con đirờng dẫn vào khu di Ưch, người ta đã phát hiện trong lòng đắt,

72

cross-bow which would hclp him to dcícnd his country. This cross-bow was latcr stolcn by Zhung Shui, son of a Chincsc general, who had managed to win thc hcart of theking’s daughtcr, Princcss My Chau. After finding out ửie ưuửi, thc king đrcvv his sword and killcđ his daughtcr for high trcason.

After Crossing thc gate of thc citadcl, visitors will come to thc communal housc of Co Loa. Ncar thc lattcr is a small pagođa dcdicated to Princcss My Chau, vvhich ncstlcd bencath an oldbanyan-trcc. This small pagoda symboli/cs thc short lilc of thc piúable but reproachablc princcss. Inside thc pagoda thcrc is a rough stone statuc rcprcscnling a hcad- lcss woman. Old pcoplc in ihc arca say this is the statue of My Chau who was bcheađcđ by hcr outragcd tầther and whosc body had driCted down thc rivcr up to hcrc.

PassiniỊ the My Chau shrine, visitors will C01Ĩ1C to the uppcr Tcmple, whcrc Kiĩiíỉ An Duong is worshippeđ. This tcmplc is bclievẹd to have bccn built on the ỉỊround of an ancicnt palacc. In front of thc shrinc is a wcll with clcar walcr, caỉlcd Ngoe Tinh, into which Zhong Shui is said to havc thrown himscli' out of rcpcntancc and pity for My Chau.

It takcs volumcs to dcscribc all o ílhc hundrcd-odd ancicntpagodas and tcmplcs in Hanoi, as wcll as thc mylhs and lcgcnđs rclaling to cach historical sitc and sccnic spot of the Victnamcse Capital.

Hanoians arc not very cbullient and cxpansivc in wclcoming visitors. They arerathcr discrcct, which is an inborn charactcr of thc Vict- namcsc in gcncral, But oncc visitors comc, no mattcr who thcy arc or whcrc they comc from, thcy always rcccivc priority ircaimcnt in thc family.

The culinary art of Hanoiaris has bccomc rcprcscnlativc of thc whole country. Most of thc dishcs and rccipcs Irom various parts of thc counưy, aítcr bcing assimilatcd by Hanoians, havc bccn upsỊradcd and bccomc "spccialtics". Thcsc includc pho, fish pic, stcamcd rollcd ricc pancakcs from Thanh Tri, súcky ricc cakcs from Vong villagc, ctc. The lattcr usually are scrvcd at wcddings. They arc squarc, wilh cight corners, vvrappcd in grccn banana lcavcs and ticd wilh rcd bamboo tapes which arc bclicvcd to cvokc the pink yarn binding a ncwly-wcđ couplc.

73

một kho vũ khí có tới hàng vạn mũi tcn đồng hai, ba ngạnh. Phải chăng, đó là cơ sở của truyền thuyct nổ thần. Chuyện kề rằng nơi câu Hoàng Giang là chỗ mà thần Kim Quy đã hiện lcn trao cho Thục Phán - ông vua Au Lạc - phcp màu dựng thành giữ nước là chiếc nỏ thân. Chicc nỏ sau này là nguycn nhân mát nuớc và dẫn tới tấn bi kịch mối tình Trọng Thủy - Mỵ Châu,

Qua cửa thành là lới đình làng c ổ Loa, cạnh đình là am bà chúa nơi thờ công chúa Mỵ Châu nằm nép dirới gổc đa già, miếu am bc bỏng như cuộc dời ngắn ngủi của nàng công chúa đáng thirơng và đáng ưách này. Trong am có tảng đá hình ngưừi cụt đầu. Các cụ già bảo đó là tượng Mỵ Châu bị vua cha trong cơn giận dữ- chặt đầu, trôi nối về dày.

Qua am Mỵ Châu ta lcn đồn Thượng, tức đồn thờ An Dương Virơng, tương truyên đèn dựng trên nền nội cung ngày trước. Trước đèn, một giếng nirớc trong tên gọi Ngọc Tỉnh, nơi Trọng Thủy đã tự vẫn vì hối hận và thương tiếc Mỵ Châu.

Không thề giới thiệu hét hàng trăm ngôi chùa cổ kính của Hà Nội, cũng như không thẻ kể lại tát cả nhũng huyền thoại và sự tích gắn liền với mỗi di tích, thắng cảnh của Thủ đô.

** *

Ngư-ời Hà Nội đón khách không ồn ào, đó cũng là bản chất kín đáo vôn có của dân tộc. Nhung khi khách đã đến nhà thì bất kẻ khách là ai, từ dâu đến, bao giờ khách cũng là người đirợc quí trọng nhát, iru đãi nhất.

Việc nấu ăn của ngirời Hà Nội đã trở thành nghệ thuật tiêu biẻu cho cả nước.

Các món quà Hà Nội mới thật tinh xảo. vẫn là món ăn tiếp thu của các miên, nhung qua lay người Hà Nội, nhiều món đirợc cải tiến, nâng cao và trử thành món "đặc sản" không đầu sánh kịp như phở, chả cá, bánh cuôn Thanh Trì, cốm làng Vòng... Đặc biệt nhát

74

With rcgard to chả cá (ÍÌSÍ1 pic), Ihc bcst shop is Lã Vọng, bccause right at the cntrancc lo the shop at 14 Chả Cá Street thcrc stands ihc statuc of Lã Vọng, an old man holding a íishing rod in onc hand and a string of íìsh in the othcr. The spccialty is scrvcđ on a woođen uppcr íloor, which has bccn darkcncd by smokc and polished to a shinc, and thc antiquc aUnospherc surrounđing it givcs customcrs the imprcssion that tlicy arc finding thcmsclvcs in ancicnt Hanoi as it vvas ccnturics ago.

In 1940, Hanoi’sarca wasonly 130 squarc kilomctcrs (50.18squarc milcs). At prcscnt it is 2,130 sq km (822 sqm i), wilh a population of 2.7 million. It is onc of thc major indusưial ccntrcs of Ihc country with more than 300 ccntrally-run and municipal lầctories and industrial cntcrpriscs and ovcr 500 small inđustry and handicraít co-opcrativcs. It has ncarly 40 universitics and collcges and many lcading scicncc instilutes which havc madc contribuúons to discoverics and invcntions spurring thc national production.

.From now until the ycar 1990 Hanoi will havc two morc inner prccincts and many ncw architcctural works : housing blocks, schools, cultural houscs, ctc. Many things rcmain to be donc l'or Hanoi to mcet thc cxpcctations of Victnamcsc at homc and overscas.

All thc five cnưancc gatcs of Hanoi continuc to bc NỴÌdcncđ. The main lhorou”hfares lcađ to many ncw roads... Hanoi’s Noi Bai International Airport is prcparcd to wclcomc 1'ricnds from all contincnls who wish to visit a counlry full of myths.

To all ovcrscas Victnamcsc who arc living far from Ử1C Homcland, no maltcr how long they havc bccn away, Hanoi always opcns Vvide its arms, the arms of the Mothcrland, thc ưadilional cradlc of thc nation.

KHANH QUI

75

là bánh cốm. Bánh cốm là bánh cưới, Ihứ bánh vuông vắn, bốn cạnh, tám góc, bọc lá chuối xanh, buộc lạt đỏ như những sợi tơ hồng buộc chặt nhân duyên.

Cũng là chả cá, nhimg chả cá Lã Vọng Hà Nội thì không ở đâu có (sở dĩ gọi chả cá Lã Vọng, vì ngay cửa ra vào của cửa hàng số 14 phố Chả Cá có bày pho tưựng ông Lã Vọng, một tay cầm cần câu, một lay xách xâu cá). Căn gác gỗ đã ám khói đcn bóng và không khí cổ kính bao ưùm sẽ đưa du khách ư ở vè với Hà Nội hàng trăm năm tnrớc.

Hà Nội năm 1940 m ói có 130 km2. Ngày nay, Hà Nôi rông 2130 km2 với 2 triệu 70 vạn dân. Hà Nội là khu trung tâiĩi công nghiệp lớn của đất nước với trcn 300 xí nghiệp, nhà máy của trung ương và địa phương, trcn 500 họp tác xã tiếu, thủ công nghiệp. Hà Nội là thành phố có tới gần 40 ưirờng đại học, có các viện khoa học đầu đàn, góp nhiều sáng chế phát minh thúc đấy nền sản xuẩt của đất nirớc.

Từ nay đến năm 1990, Hà Nội sẽ có thêm hai quận nội thành, có thêm nhiều công trình kiến trúc mới : nhà ở, trường học, cung văn hóa,... Hà Nội đang còn nhiều điều chưa vừa ý, còn lắm việc phải làm và còn phải vươn lcn nhiều mới đáp ứng đirợc lòng mong mỏi của mỗi người Việt Nam ở trong nuớc cũng nhir đang ở nirớc ngoài.

Năm cửa ô Hà Nội đã và đang tiếp tục m ở rộng. Những COI dirờng lớn m ở ra nhiều ngả... Sân bay quốc tế Nội Bài của Hà Nội đang sẵn sàng đón tiếp bạn bè năm châu, bốn biến hạ cánh thăm một vùng đát dầy huyền thoại.

Với đồng bào Việt Nam đang sống xa Tổ quốc - dù đã bao nhicu năm - Hà Nội lúc nào cũng là vòng tay êm ái của Đất mẹ - cái nôi truyền thống của dân tộc.

KHÁNH QUÝ

76

NGHE TINH, PRESIDENT HO’S HOME PROVINCE

Victnamese throughout thc counưy, as wcll as ovcrseas Viet- namcse who revisit theứ homcland, and foreign visitors vvho have thc opportunity to come to Victnam, all wish to sct foot at lcast oncc on Nghe Tinh - native province of thc bcloved Prcsidcnt Ho Chi Minh.

From Hanoí, driving along National Highway I, al about 300 km to thc south, travellcrs will arrive in Vinh, Capital of Nghe Tinh provincc, a narrovv strìp of land in Central Vietnam. The provincc is like Vietnam in miniature, with sca, plains, hills and mountains succccding cach othcr from thc cast to the west. Standing abovc the wavcs of thc East Sea onc can scc in the west dark blue mountains casting their silhoucttcs on thc skyline : ihey arc the Hong Linh, Giang Man, Phu Hat and Truong Son rangcs...

The harsh climatc is notorious for thc ữcqucnt rain-storms and flash floods, avcraging two to four a ycar, and thc dry wcst wínd. But in com- pensation, Nghe Tinh auracts tourisls with its picturcsque and majcslic

77

NGHỆ TĨNH - QUÊ HLTƠNG CHỦ TỊCH

HỒ CHÍ MINH VĨ ĐẠI

Nhân dàn Việt Nam trên mọi miền đất nước, đồng bào ở xa Tô quôc khi hành hương về thăm xứ sở và khách nước ngoài có dịp đến Việt Nam, ai mà không mong muốn được một lần dặt chân đến Nghệ Tĩnh - quc hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính mến.

Từ Hà Nội, theo quốc lộ I xuôi về phía nam chừng 300 km đốn thành phố Vinh Ihuộc tỉnh Nghệ Tĩnh, dải đất hẹp miền trung. Nghệ Tĩnh nhu- bức tranh đa sắc thu nhỏ của thicn nhicn nhiệt đới Việt Nam, với biển - đồng bằng - đồi núi liền mạch nghicng từ đôníỊ sang tây, đứng ở chân sóng biển Đông thấy hiện trên trời tây nhũng đỉnh núi nhắp nhô xanh thẳm của những dãy Hồng Lĩnh, Giăng Màn. Phú Hoạt, Trường Sơn...

Khí hậu nghiệt ngã với bão lũ dữ dội, từ hai đốn bốn trận một

78

landscapcs and thc wondcrful achicvcments rccordcd by its pcoplc.

The provincc has a largc sca arca, with 230 kilomclcrs (143 mi) of coasllinc, scveral rivcrmouths, ihc largcst of which arc Cua Hoi, Cua Lo and Bcn Thuy. Its spccial Products includc fish, prawns, culllcfish, with a high cconomic valuc. It has 18 shoals of surĩacc fish and 20 shoals oí dccp \vatcr i'ish, with an cslimatcd rcscrvc oi' 150,000 - 200,000 tons. Forcsls slill covcr 850,000 hcctarcs (out of a total of 1.45 million hcctarcs of iorcst land), accounting íbr 64.4 pcrccnt of thc provincc’s area, with a timbcr rcservc cstimatcd at 81 million cubic mctcrs (11 pcrccnt oí thc country’s ìotal). Its abundant ĩlora includcs many kinds of pre- cíous timbcr such as ironwood, sindora wood, stonc-wood, parashorca, clc. and spccial trccs and plants such as pincs, shcllac, aquilaria, cin- namon, opium, railan, bamboo ctc.

Undcr thc canopy oi' lorcst trccs live a host of prccious bcasts such as clcphants, aurochs, wild buRầlocs, dccr, sUigs, munljacs, wild boars, bcars, cham ois, tigcrs, panthcrs, w o lvcs, CIC.

Victnain 1S a country ol'ripariam civili/alion. Its rivcrs arc covcrcd on bolh sidcs with silt and lincd wilh thriving villagcs. Nghe Tinh boasts thc Lam Rívcr, which springs ữom ihc wcstcrn mountains, mirroas Mount Hong Linh, winds many timcs bcforc fiowing into Ihc East Sca. As ils namc indicatcs, the watcr of thc Lam Rivcr is bluc and clcar, and onc can scc through it down to ihc bottom. The rivcr is crovvdcd witli raĨLs carrying timbcr and bamboo dovvnslrcam, with boats and sampans from which popular folk songs and mclodious rowing songs can bc hcarđ.

The natural fcaturcs of Nghe Tinh arc crystallizcd in ils trccs and íruils, of which mcnúon must bc madc of ứie rcnowncd Xa Doai orangcs. The lattcr arc of two kinds: thc lcmon orangc wilh a đark grccn pccl and ihc sugar orangc with a bright orangc pccl. Both arc íragrant, vcry juicy and swcct.

Visitors who comc to Nghe Tinh’s Coastal villagcs and hamlcts as in Quynh Luu district can scc liulc zoos insidc privalc orchards whcrc dccr arc raiscd for antlcrs for cxport. The new prolcssion of dccr- rais-

79

năm, với gió tây khô nóng, nhung đế bù lại, Nghệ Tĩnh hấp dẫn khách thăm bởi cảnh sắc thicn nhiên hùng vĩ và những kỳ tích do con nguời đất Nghệ tạo dụng ncn.

Biến rộng dài, với gần 230 km bờ sóng, với một loạt cửa sông mà lớn nhất là c ử a Hội, c ử a Lò, Bcn Thủy. Hải sản đặc biệt là cá, tôm, nụrc giá ưị kinh tố cao. 18 bãi cá nổi, 20 bãi cá chìm, Irir lượng 15 - 20 vạn tan. Rùng vẫn còn 85 vạn hcc-Ui (trong tổng số 1,45 triệu hcc-ta đát rùng), chiếm (>4,4% diện tích toàn tỉnh, trữ- lượng gỗ 81

3 V ° *

triệu m' (băng 11% cá nirớc), với hộ thực vật phong phú, nhicu loại gỗ quý hiếm như-: lim, gụ, láu, huỳnh, săng lc, sao sao, chò chỉ, sến, lát hoa, vàng lâm, và cây đặc sản nhir : thông nhựa, cánh kiến, trầm hương, què, thuốc phiện, mây, ưc... Dưới tán lá rừng là nhiều loài thứ có giá trị : voi, bò tót, trâu rừng, hươu sao, nai, hoẵng, lợn rùng,

gấu, sơn dương, hố, báo, sói...

Việt Nam là xứ sở của văn minh nhũng dòng sông, với hai bờ phù sa và xóm làng ưù mật. Nghệ Tĩnh đặc sắc với sông Lam, nhận nước nguồn từ rùng núi phía lây, soi bónỉỊ Hồng Lĩnh, uốn lượn trăm khúc đô ra c ìra Hội mênh mang. Đúng nhir tên gọi, nirớc sông Lam irong xanh kỳ lạ, nhìn thau đáy. Sồng của nhũng bc gỗ, nứa vc xuôi, của thuyền bò nhộn nhịp, và của giọng dân ca ví dặm micn man, theo tiết tấu nhịp đò đira, bao đời nay cứ mặn mà chất trữ tình ricng xứ Nghệ không ihc lẫn với những vùng dân ca khác.

Hương sắc đất trời Nghệ Tĩnh chuyển vần két tụ trong cây uái, phải kẻ đốn cam Xã Đoài nổi tiếng. Cam chanh vỏ biếc hay cam đirờng vàng tươi mầu nắng, đều hương thanh, mọng nước, ngọt tứa chân răng, ai từng một lần ném thử, hẳn một đời khó quên hai tiếng Xã Đoài.

Ngày nay, khách thăm Nghệ Tĩnh có đinrc cái may mắn là mới đặt chân tới nhũT)" xóm làng vcn biến - như ở huyện Quỳnh Liru -

80

ing has prolonged thc nalural iandscapcs ữom thc mounlain arcas down to thc plams.

Pcoplc oí' Nghe Tinh arc wclỉ-known for thcir pcrscvcrancc, industry and đauntlcssncss, and íor Ihcir long standing historic iradiúons. This is a land of hcrocs who cmcrac at all pcriods of hislory. A land who.se hislory sprcLids to the vvhole country. A land whosc pcoplc arc rcnovvncd lbr ils love oi' justicc, thirst for stuíly, and dccp lovc o f humanity.

That land has ẹivcn binh to Prcsiđent Ho Chi Minh, \vho has savcđ thc Viemamesc nation (rom coloniaỉ bonđagc. From his nativc villagc of Scn (in Nam Dan đistrici), 13 km 1'roni Vinh city, ihc liulcboy Nguycn Sinh CuuiỊ camc ìnto thc workl in 1890, ụiVAv up wil.il a dccp lovc of country and Ử1C pain o f a slave. He bccam c the school-tcachcr Nguycn TaL Thanh who wcnt abroađ from Saigon’s Nha Rong Wliarf in 1911 in scarch of a way to savc his counưy. Ho took to comniunism, lcd thc Vict- namcsc rcvolution undcr thc namc of Nguycn Ai Quoc and lalcr bccame Prcsidcnt Ho Chi Minh.

The Indochincsc CommunistParty íounđcd by Ngpycn Ai Quoc in1930, wiih ÍLS ncw plallorm for naáonal salvaúon, im m cdiatcly igniicd thc Sovict movcmcnt in 1930-1931.

Corning 10 thc land oí' the Lam Rivcr and Mount Hong Linh, cvcrybody wants íirst to makc a piliírimaííc 10 tho binh placc of Prcsi- dcnt Ho Chi Minh - Sen (Kim Licn) villagc. Scn villagc wclcomcs visitors with thc fra<;rance of lolus flowcrs vvaíìiníi from thc pond right at its cntrancc, which cvokcs rcspccl for thc grcat lcadcr. Then thcy will turn into the allcy lincd wilh hibiscus hcdgcs lcading lo a ĩađeđ palin lcal-rooicd housc whcrc Unclc l lo livcd during his childhood.

The village now has many rcd-úle bríck houscs. Unclc Ho’s old fivc-bay mud-and wattlc hoưsc, VVIIỈI Iis woodcn door looking out on the earthcn yard, riankcd by an orchard vviih orangc and othcr IVuit trccs, sccms lo bclong to thc past. Visítors fccỉ movcd by the quictncss of Uncle Ho’s housc, by thc mcmorics of his childhood which took placc a ccntury ago. A hainmock hung across the middlc bay, a woodcn plank-

Thời

niê

n thi

ếu

Bác

nồ

đã ở

trong

ng

ôi

nhà

này

The

hous

e wh

ere

Unclc

IÍO

lív

ed

in his

ch

ildho

od

Nhà thờ

Phát Diệm (Hà

Nam N

inh) Phatdiem

church (Na

Nam N

inh)

81

đã gặp những vườn thú nơi virờn nhà : vườíi hươu nuôi láy nhung xuất khẩu. Nghề mới nuôi hirơu quả đã kéo một phần cảnh quan thiên nhicn rừng núi xuống tận đồng bằng.

** *

Ngiròi Nghệ Tĩnh có tiếng bền chí, càn cù, quật khởi với truyền thống lịch sử ngàn đời. Đat của anh hùng hào kiệt đời nào cũng có, đất của những cơn chắn động lịch sử vang đội ra cả mrớc. Đẩt hiếu nghĩa, hiếu học và sâu nặng tình người.

Mảnh đất ấy đã sinh ra bấc Hồ, ngôi sao cứu tinh dàn tộc. Từ đất Làng Scn (Nam Đàn), cách Vinh 13 km, cậu bc Nguyễn Sinh Cung chào đời năm 1890, lớn lên bằng lòng ycu nước và nỗi đau nô lệ, thành nhà giáo Nguyễn Tat Thành xuất dirơng tìm đirờng cứu nước (năm 1911) tại bén Nhà RồníỊ, đến với chủ nghĩa cộng sản, là lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, sau là Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Đảng cộng sàn Đông Dirơng do Nguyễn Ái Quốc sáng lập năm1930, với circmg lĩnh cứu nirớc mới mẻ, ngay lập tút; châm ncòi cho bùng nổ sục sôi phong trào Xô- viết Nghệ Tĩnh nhũng năm 1930-1931.

Đốn với xứ sờ của sông Lam, núi Hồng, ai ai cũng mong muốn trước tiên hành hương vè vùng quẽ dã sinh ra Chủ tịch Hồ Chí Minh kính mến - làng Sen, tên chữ gọi Kim Liên. Làng Scn đón khách bằng hirơng thơm ngát trôn đầm scn (lầu làng, gợi niềm thành kính ưirớc khi rẽ vào lối ngõ dâm bụt dẫn đốn mái nhà lá bạc mầu thuở xua Bác Hồ đã sống. Xóm lànẹ nay đã nhiều mái ngói, ngôi nhà lá 5 gian vách đất, cửa gỗ, nhìn ra mảnh sân đát, mảnh vườn xum xuc gốc cam và cày trái, như đã thuộc vồ cố kính. Khách có cảm giác nao nao khi trở vồ với khoảng không gian ứnh lặng nơi nhà Bác, trở vè với những kỷ niệm tuồi thơ của Ngiiửi mộl thố kỷ qua. Chiếc võng vắt ngang

6-VNQHT

82

bcd in a sidc- bay, a woodcn trunk, a bamboo book-shcir... Thcsc arc all thc "propcrty" of ihc poor junior Docior ol' Lilcraturc Nguycn Sinh Sac- Prcsidcnt Ho Chi M inh’s fathcr. Whcn rcvisiúng his homc villagc and old housc for thc first timc in 1961 altcr nriy ycars of rcvolulionary ac- úvilics, Ihc whitc-haircd Prcsidcnt stood in silcncc, tcars wclling in his cycs.

Oihcr placcs also c\’okc his m ctnorics: thc 1'orẹc at thc cntrancc to his housc, \vhcrc hc oftcn slood watching blacksmilhs iorcc íanning tools and houscnhold utcnsils ; Uic villatỊC pond w hcrc hc oflcn lishcd...

Not far from Scn villagc 1S Chua (Hoanự Tru) hamlct, his mother’s nativc placc vvhcre visitors can scc a Ihrcc-bay thatch hut, vvith an car- tlicn yard and vcranda. Whcn Unclc Ho rcvisitcđ it for thc lirst timc, hc sai on tlic vcranda and talkcd cordially wiih his co-villagcrs.

Far bcyond the ricc pađcHcs of Scn villagc is Mounl Chung covcrcd wiih lush ưccs and grass, whcrc thc ỉilllc Nguycn Sinh Cung and his ĩricnds tcndcd buffalocs and ficw kitcs.

Ncar Unclc Ho’s housc 1S his rcd-tilc mcmorial housc which ncstlcs bcncath vcrdant trccs. In thc cxhibitíon hall, Ihousands of rclics, picturcs and phoLographs hưng on ứic walls in show cascs tcll visitors about tcar- íul days of thc pcriod of colonial domination and hcroic uprisings, thc shouts and gun shots of thc proưaclcd rcvolutionary war of thc Vict- namcsc pcoplc until thc spring of 1975, which thc Prcsidcnt’s imagc ovcrlookcd in all its splcndor. In a not distani ĩưturc, Scn villagc wi 11 bc- COI11C a fully-flcđgcd tourist spot, wclcoming visitors from Viclnam and ovcrscas in thcir pilgrimagc to Unclc Ho’s birthplacc, wclcoming ữicnds from all contincnts who comc to visit ihc homc villagc of thc man who gavc birlh to thc ncw Victnam.

Nghe Tinh also brings visitors momcnts of rclaxation in ihc íacc oi' \vondcrful naturc \vith Cua Lo bcach - onc of the most picturcsquc scasidc rcsorts in ccnưal Victnam - only 20km (12.4 mi) ữom Vinh by car. Cua Lo bcach lics far into Lhc sca, its whitc sand bands hcmmcd in by grovcs of tall fir-trccs. The bcach is largc enough for ửiousands of tourists to play with thc wavcs, splash in thc clciư watcr, jog along thc

83

gian giữa, phản gỗ gian bên, chiếc rương gỗ, giá sách ưc... tắt cả gia sản Cụ phó bảng nghèo Nguyễn Sinh sắc - thân phụ của Người, đó là một phấn máu thịt của Người, mà khi vè thăm quê, thăm nhà lần đầu ti ôn sau 50 năm bôn ba đưửng cách mạng, năm 1961, khi tóc đã bạc, Ngirừi đi'mg lặng, đôi mắt rớm lệ. Còn nữa, nhũní; nơi gợi nhớ Nguời : Chicc lò ròn Lruức ngõ, lúc nhỏ Người hay đứng xcm thôi bễ, ròn dồ; cái ao irong xóm Ngirời thường câư cá...

Cách một quãng đường làng là xóm Chùa (tcn chữ là Hoàng Trù) quc ngoại của Người. Nhà tranh ba gian sơ sài, sân đất, hò đất, mà khi thăm lạí lần dầu, Nguừi neồi ngay trên bậc hò chuyện ưò thân thiết với dãn làng.

Xa ngoài cánh dồng Làng Scn là núi Chung mirợl cỏ và xanh cây, nơi Nguừi cùng chúng bạn chăn trâu, thà diều một thời niên thiốu.

Gằn bên ngôi nhà Bác Hồ ở năm xưa là nhà tưởng niệm Ngirời. Mái ngói đỏ án dirới bóng cây xanh. Trong dãy phòng Lrimg bày liên hoàn, hàng nghìn hiện vật, iranh ảnh trên tirờng, ưong tủ kính dẫn khách đồng hành Irong lâm tirởng lịch sử đẫm nước mắt thời nô lộ và hào hùng tột bậc của nguừi quật khởi, của tiếng rco hò, tiếng súng rền chiến tranh cách mạng ứu-ờng kỳ cứa dân tộc V iệt Nam đến

tận mùa xuân 1975, mà trên suốt chặng dường đó, lồng lộng hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chang bao lâu nữa, Làng Scn sẽ trừ thành một diêm du lịch hoàn chinh, đón đồng bào trong rurớc và kiều bào ở nước ngoài về quê Bác, đón bạn bè bón biến năm châu đến thăm qưc hirơng cùa Ngirời dã khai sinh ra nirức Việt Nam mới.

Nghệ Tĩnh còn mang đốn cho khách nhũng giờ phút thir dãn trước thiên nhiên kỳ thứ, với bãi biến c ử a Lò - một ưong nhũng nơi nghỉ mát thú VỊ nhất miền ưuns;, chỉ cách Vinh 20 ki-lô-mét đường xc hơi. Cửa Lò ưải ra tít lắp bãi cát trắng phăng lì miên man sóns; xô bờ và rừng dirơng xanh vi vút đã lan gần chân sóng, Bãi tắm đủ

84

gcntly sloping shorc, on which balhcrs can go out somc hunđređ meters to grcct the waves. Far out in the sca thcy can sce tliđ sails of fishing boats which makc Cua Lo bcach look largcr, warmer and more pcace- ful. The rcst-housc and rcstaurant at Cua Lo, with its prclty comfortablc rooms and spccial íbods lcavc thc visitors with uníorgetUìble mcmories.

On ihcir tripback to Hanoi, tourists can drop in on Sam Son a well- known seasidc rcsort 12 km (7.4 mi) írorn Ihe provincial Capital of Thanh Hoa. Sam Son bcach longcr and widcr than Cua Lo, is blockcd to the south by Mount Truong Le which juts out into the sca. Climbing up a foot-pal.h wiih stonc stcps tourists can scc the ancicnt tcmple of Doc Cuoc. From llic wind-swcpt mountain top, visitors can havc a panoramic V1CW of the sca and land...

Sam Son, wiìh its nctwork of upgradcd hotcls and rcst-houscs, iLs spccial foods and cnlcrlainmcnts, is atlracting morc and morc tourists. One of its attractions is Huonir Bicn villaạc with iLs houscs on-stilts ncstlcd undcr rows ol pinc-ưccs, ncar thc shorc. Thcsc houses arc open in summcr to rcccivc- visilors 1'rom all parLs oí' Lhc couniry and abroad.

VVhilc thcy arc lcisurcly cnjoying the ữcsh air at Sam Son, thc im- pressions íclt by tourists in thcir visit to Nghe Tinh, a rural area of Viet- nam dccplv imprcntcd with spccial colors of naturc, history, man and culturc, will rcvivc, more ccric, morc captivation in thcir hcarls and minds.

THE VAN

85

rộng dài cho hàng nghìn du khách dỡn sóng, nuớc trong, cát min, bờ thoải có thc ra xa đón sóng vài trăm mét. Khơi xa u't tắp thấp thoáruĩ cơ man cánh buôm đánh cá, khiến cho biền c ử a Lò vừa phóng khoáng vừa sôi nôi, âm áp, bình yên. Nhà nghỉ c ử a Lò với những căn phòng khá tiện nghi và bữa ăn đặc sản để lại dư vị khó quên.

Trcn hành trinh trờ ra Hà Nội, khách còn có thể ghé sầm Sơn, bãi biển có tiếng trong nước, cách thị xã Thanh Hóa 12 km. Bãi biển Sâm Sơn rộng dài hơn c ử a Lò, đirợc điểm xuyết bằng núi Trirờng Lệ nhô ra biển, con dường xây bạc khuất khúc dẫn khách ỉcn thăm đên cô Độc Cước trcn đỉnh núi gió ười lồng lộng, một vùng ười nirớc mênh mông thu vào lầm mắt...

Sâm Sơn nay có hộ thông khách sạn nhà nghỉ đirợc tân trang với những món đặc sản và chương trình giải trí, du lich thú vị, có làng Hương Biổn gồm những căn hộ nhà sàn ẩn dưói hàng dương gần chân sóng mỗi mùa hè lại m ở rộng cửa đón khách bốn phương.

Chính vào lúc thảnh thơi Ihưởng. thức gió sầm Sơn, chắc hẳn những hồi ức còn tirơi rói với biết bao ấn tượng khó phai m ờ sau chuyến thăm Nghệ Tĩnh, một vùng quê Việt Nam đậm đà sắc riêng về thicn nhicn, lịch sử, con người, vãn hóa, lại sống dậy huyền ảo hơn, hấp dẫn hơn trong lòng du khách.

THẾ VĂN

86

HUE, A TOURIST CITY

Pocts and nrtists havc likencd Binh Tri Thicn provincc (in Central Victnam) to a collcction ()f waicr colorpicturcs. In Ihis collection, Huc, ih c p ro v in c ia l C a p ita l , 1S llic m o s t beauL ilu l p ic lu rc .

Many pcopic say that íf thc most slrikmg icaturc ol Huc, thc Huonc; (Pcrfumc) Rivcr, bcars thc bcautiiul poctical namc of a young woman, it is bccausc oi' the purc aroma ol thc wild gingscng, bac.h xuong ho and thuy xuong bo plants at the two sourccs of Ihc rivcr, which spring from thc Truong Son Rangc. Thcsc arc thc Ta Trach which springs from thc castcrn ílank oí thc Truong Son, ílovvs in a north-wcstcm dircction across morc than 50 lalls, tlicn flows slowly through thc Bang Lang Cork, and the Hưu 1 rach, a shortcr tributary, vvhich, aitcr C rossing 14 stccp fa lls

and thc Tiian fcrry, also flows through the Bang Lang Ibrk. Hcrc llic t\vo tributaries mergc into thc bcautiful Huong (Pcrfumc) Rivcr which wínds as gently ns the ringcrs o f a young w om ạn carcssing thc grccn hills and

villages and hamlets along its banks.

87

HUẾ -

THÀNH PHỐ DU LỊCH

I-Iẳn ưong mỗi chúng ta một lần trong đời đirợc nghe đến khúc ca thời chinh chiến, nó dẫn dắt ta qua các địa danh Đập Đá, Văn Xá, Bích La, Thủy Ba, Triệu Phong, Lũy Thày... — nhũng miền quẽ suốt hai cuộc ưường kỳ kháng chiến tơi bời bom đạn, khói lửa. Bình Trị Thicn của chúng la đó, một quê hirơng đau thương và anh dũng, vừa ttrơi đẹp vồ thiên nhiên vừa đôn hậu về con người. Ngirời giàu trí tirởng lirợng thuừníĩ ví dải đát dằng dặc ấy là một tập tranh thủy mạc, thì Huế là bức tranh tuyệt đẹp đầu tièn.

Nhiều nguời nói, sở dĩ Lhắng cảnh đặc sắc nhắt của Huế ' dòng sõng Hương dồi dào nữ tính, rung động hồn Ihơ - được mang tên đẹp như tên con gái, cái tcn đầy hương vị đó là nhờ mùi thơm tinh

khiết thanh lao của nhũTiịí nhũTig cày sâm rùng, bạch xương bồ, thủy

xương bồ mọc ở đầu ntỊuồn, ở hai ngọn nguồn phát xuất từ dãy Trirờng Sơn : nguồn Tá Trạch từ núi Trirờng Đông dô về hướng

88

From early summer to miđ-autumn, the ữagrance of lotus flowcrs wafts ữom the Ke Van and Kim Long ponds and the mosts gírdling the royal citadcl of Hue, giving pcopỉc immcnse plcasurc. The pcrfume in- vades orchards with fruit-ladcn ưccs at Vi Da and Nam Pho, blcnđing with the íragrance of shaddock, longan and orange flowers as wcll as thc discreet scent of jasmine and aglaia flowcrs, and thc far-sprcading ữagrance of areca flowers.

To makc the grccn picturc less monotonous, talcntcd pcoplc’s ar- tists have designed a host of áo-dài, long flowing robes with many colors worn by the "faữ sex" coming and goíng on thc Trang Ticn bridge.

On sunny days, standing on this main bridgc o f the City and look-

ing at the landscapes on both sidcs of Lhc Huong Rivcr, visitors can scc thc Vauban-style citadcl, town strccts, cottages mừroiing thcmsclvcs in the water, making thc beautiíul river more poetical and đream-evoking, a silk ribbon drying in the sun in thc day-ũmc and a goldcn vclvct car- pet rcllccting the moon and stars at night.

Loving landscapes with harmonious colors, Nature, while cndowing Huc with the bcautiful Huong River, also givcs it a well-shapcd moutain, standing about 2 miles from the royal ciladel like a scrccn, hcnce the namc of Ngu Binh (Royal Screcn) gi ven it by ứic kings.

On sunny days, standìng on top of Mount Ngu Binh, tourists can havc a panoramic view of the surrounding pinc-forcsLs and a vast plain, thc mcandcring ribbon-like Huong Rivcr, thc white sanđ band of Thuan An bcach, and thc dark purplc oí' the majestic Truong Son Rangc, ap- pcaring off and on behind silvcry clouds.

About 2 kn I (1.24 mi) from Mount Ngu Binh is Ngoan Mưc (Bcauti- í'ul View) Hill, another sccnic spot of Huc, which ovcriooks thc Huong River. Thosc who come hcrc in thc carly morning whcn the 111 ist has dis-

89

tây bắc lao mình qua hơn 50 ngọn thác hùng vĩ, rồi từ từ chảy ra ngã ba Bằng Lãng ; nguồn Hữu Trạch ngắn hơn, sau khi vượt khỏi 14 ngọn thác hiếm trở, qua khỏi bến đò Tuần cũng đến ngã ba Bằng Lãng, ơ đây hai chị em họp dòníí với nhau thành con sông Hương xinh đẹp, lượn mình uốn khúc dịu mèm nhir bàn uiy ngirờì con gái vuốt ngón lên những gò đồi xanh Urơi, xóm làng mát mẻ ven bờ.

Từ dầu hạ đến giữa thu mùi hirơng scn thoảng dịu tỏa lẽn từ nhũng dầm scn Kỏ Vạn, Kim Long và dãy hào chung quanh thành như quyện hirơng vào lòng nguời. Hirong đi qua nhũng virờn cây ưĩu quả của Nguyệt Bicu, Vĩ Dạ, Nam Phô hòa cùng hương birởi, hircmg nhãn, hirơng cam ngọt thanh hoặc chua nhẹ ; hưong nhài, hương ngâu kín đáo, hirơng cau ngan ngát lan xa...

Và đe cho bản giao huởng chù âm xanh đỡ phần đơn điệu, nhà nghệ sĩ nhân dân tài hoa làm cho nó sống động han lên bằng vô vàn tà áo dài với những màu sắc khác nhau của phái đẹp đi lại trên cầu Tràng Tiền.

Những lúc trời quang mây tạnh, đứng trên càu Tràng Tièn, nhìn quang cảnh đôi bờ, nào thành quách, phố xá, vuờn hoa, dinh thự, bóng lồng mặt nước phản chiếu lung linh làm cho dòng sông đã yêu kiều càng ncn Ihơ, nén mộng ; ngày là dải lụa biếc hong ánh nắng trời, đêm là tám nhung vàng phản chiếu trăng sao.

Vốn yêu cảnh sắc hài hòa, nhà nghệ sĩ ihicn nhicn, trong khi tặng cho Huế dòng sông Hirơng xinh đẹp cũng đồng thời tạng cho Huế một hòn núi bằng phang, càn phân, ngay ngắn đứng ngay trước mặt Hoàng Thành như một bức bình phong, cho nên đirợc vua chúa trirớc đây đặt tcn là Ngự- Bình, tầm mắt có thế quán xuycn cả một khu rừng thông và một vùng đồng bằng rộng lớn, cả dải lụa biếc sông Hirơng uốn lirợn quanh co, cả dải cát trắng của bãi biổn Thuận An và cà màu tím Lhẫm của dải Trirờng San uy nghi ẩn hiện sau chín tầng mây bạc.

Cách N gự Bình khoảng hai cây số là dồi Ngoạn Mục, một danh

90

sipaicd or in thc lalc aftcrnoon can fully undcrsland thc poctícal and pìc- turcsquc bcauty of a hill, a rìvcr portion, a palch of bluc sky and clcar watcr of ihc land of Huc.

It is noi accidcntal lliat Mr. Amadou Mahtar M ’Bow, formcr dircc- tor-ỉícncral o f U N ESC O , said : "Huc 1S a m astcr-piccc o f urban poctry...

a City oí p e i ĩc c t harmony"

* *

'vVhoevcr has C0111C to Hao cannoi 1'oríỊCL the lalc alLcrnoons \vhcn the sun, about 10 so! bchincl Llìc mounuuns in thc wcsl, splashcs its gIow- ine colors 011 the 1 hiong, \vhcn íhc rovving i>ongs o f Hưc (hò Huc) risc

up írom sam pans giiding L1Ị7 and d ow n tlic rivcr :

SluỊỊịỊishiy the. sun sct.s and the moon rises Frorn afar a rowing song cchocs pcop lc’s lovcỷor

mountains and rivers.

Thcrc arc two kinds of hò Huế : hò on land, and on thc rivcrs. On thc rivcrs, tlic tvvo most common luncs arc ihc hò mái đay and hò mái nhì.

The mủi đấy is usually sung whcn thc sampan is hcavily loadcd, has to cross nipids and rccls, rivcr porlions \vhcrc ihe flow is swift, or lagoons wilh big wavcs. As thc rcnvcr has to usc a punt to push thc boat, and has to push hard on lỉic oar, ihc rhylhm of llic hô mái đáy is vcry quick and strong, with short trílls and thc lyrics morc clcarly cxprcsscd than in thc hò múi nhì.

'The proĩound optimism and strong scIf-confidcncc of 1 tucans arc cloqucnlly cxprcsscd through ihc hò mủi đấy.

Unlikc the hò mái đấy, ữic hò mái n h ĩs bcat is slowcr, swcctcr and morc lcisurcly, likc wavcs OappiníỊ against ữic sidc oi' a boat, whilc thc

91

thắng khác của Huc, đã bao thố ky đứng soi bóng đưycn dáng bên dòng sông Hirơnẹ;. Ai có lên đây vào lúc sáng sớm sương tan hoặc buối chiều tà bóng xế, mới hiếu hct, mới thật thấm thìa cái vỏ đẹp nên thơ, nôn tranh của một ngọn đồi, một khúc sông, một góc ười xanh nước biốc của xứ Huế.

Khôníỉ phải ngẫu nhiên mà ông A-ma-du Ma-ia Mơ-bô, nguyên lốnẹ giám dốc cơ quan văn hóa giáo dục khoa học của Liên hop quốc, đã nói : "Huế là một bài ihcr đô Ihị tuyệt tác", "Huế lịi thành phố của sự hài hòa tron vẹn".

*

Ai dã đến Huế chắc khó mà quên được nhũng buối chiều lii, lúc ánh mặl irời sắp lặn sau rặng núi phía lây rọi lên dòng sông, nghe lừ những chiếc thuyền xuôi nginrc, vọng lên tiếng hò - hò Huế.

L ờ đờ bóng ngả trăng chênh,Tiếng hò xa vọng nhân lình nước non.

Hò Huế có hai loại : hò ưcn cạn và hò trên sõng nước.

Trên sông nước, hai diệu hò phố biến nhất là hò mái đấy và hò mái nhì.

Mái đẩy thường đirợc hò lên khi thuyền chở nặng, phải vượt qua những thác ghềnh, nhũng quãng nuức chảy xiết, nhũ-níỊ quãng đầm phá có sóng lớn. Do phải đùn? thêm chân sào dẻ chống đay, phải đấy mạnh tay chèo, nên nhịp diệu hò mái đay chắc nịch, nhanh khỏe, quãng ngân ngắn, ý tình gửi gắm rõ ràng dứt khoát hơn ở hò mái nhì.

Tinh thần lạc quan sâu sắc, sự tự Ún mạnh mõ vào sức mình của tâm hồn xứ Iỉuế được thế hiện hùng hồn qua câu hò mái đay.

Khác với hò mái đày, hò mái nhì nhịp điệu dìm ưải, chậm rãi,

92

oar rhythmically splashes the vvater. The delicate words of the hò mái nhi, rising amidst the sky and wator of ứie Huong Rìver whcn the tide is ebbing and the moon rising, move the hcarts of listeners with thcir lyrical, swcct and subtle poctry :

Evcning, before the King’s pavilion :people are sitting,fishing, sad and grievỉng, loving,in love, rememberìng, waiting, yvatching.Whose boat pỉies the river mists ?- ojfering so many rowing songsthat move these mountains and rivers, ourNation.

(Translation by John Balaban, in "Vietnamcse Folk Poetry")

The love of rivcr and water exprcsscd in this rowing song blends with thc noblc patrioùsm of thc scholar Tran Cao Van and King Duy Tan- two historic íigures whose names are hiddcn bchind the word "ai", and who wcrc discussing ways to lcad an uprising against the colonialists. That lyrical rowing song also is a secrct signal, íillcd with revolutionary awarcness, discreetly calling on the pcoplc to awakc and rise up.

Thcrc are dozcns of different rowing songs on land, the most typical of which is the hò giã gạo (rice-pounding song). Hò giã gạo of Huc is vcry strong and rhythmic. All the joy and clation of the peasants are likc bcing poured into thc last inoúon of rice ĩarming, which is ricc- pounding. Aflcr harvcst, drying and winnowing, at night, in ứie whole counừysidc ĩillcd wiứi ửic ữagranc.e of ncwly reaped paddy, every court- yard resounds wiứi the rhythmic iỉiuds of pcstles pounding ricc in the mortars.

Hueans are indusLrious, like pcople elsewhere in Vietnam, but in their life-stylc ửicy have spccial traits.

Hue womcn likc to wear their áo dài (flowing robcs slit on either sidc) reaching halfway betwccn thc knees and thc ankles and not too

93

khoan thai, êm ái như sóng vỗ nhẹ mạn thuyền, mái chèo nhịp nhàng khua nước. Ý tứ gửi gắm tinh tố của hò mái nhì trong khung cảnh ười nước sông Hirơng lức chiều xuống, trăng lcn làm rung động lòng người bằng chất thơ trữ tình trầm lắng ngọt ngào :

Chiều chiều trước bến Văn Lâu Ai ngồi ai câu Ai sầu ai thảm Ai thương ai cảm Ai nhớ ai mongThuyền ai thấp thoáng bên sông Buông câu mái nhi chạnh lông nước non,

Mối tình sông rnrức qua câu hò mái nhì ticu biếu này chan hòa với tình yêu nước cao quý của Trần Cao Vân và vua Duy Tân - hai nhân vật dấu tcn sau chữ "ai" - đaniỊ cùng nhau bàn miru khởi nghĩa chống chế độ thực dân. Câu hò tinh tứ ắy cũng là câu hò ám hiệu, lời ca tiềm tàng ý thức cách mạng, kín đáo kcu gọi thúc tỉnh và nối dậy.

Hò trôn cạn có hàng chục diệu khác nhau và ticu biếu nhắt là hò giã gạo. Hò giã gạo xứ Huế nghe rát khỏe khoắn, đều đặn, nhịp nhàng. Tắt cả niềm vui mùng phấn khời của người nông dân được dồn trút hết vào động tác cuối cùng của nghề làm ruộng là giã gạo. Sau mỗi mùa gặt hái phơi khô quạt sạch, đêm đcm khắp nông thôn thơm lừng mùi lúa mới, trôn mỗi sân nhà, tiếng chày khắc cối rộn ràng, tiếng hò giòn giã vang lẽn.

Người dân xứ Hué cần cù lao động như nhân dàn ở khắp mọi miền đất nước. Nhimg về phong cách, thì đồng bào Huế có nhũng nct ricng cùa Huế.

Phụ nữ- Huế thích chiếc áo dài vừa phải không lc thc phét gót mà cũng không ngắn đến đầu gối ; eo áo cũng thắt lưng ong vừa phải, không bó quá : màu áo thì tuyền đcn , tuyền trắng hoặc nhũng

94

light-fit at the waist. For colors thcy prcfcr all black or whitc, or azure, ligh! purplc, apricot ycllow, light gray. Thcir trouscrs arc cithcr all black or whítc, or apricot ycllow. Thcy vcry rarcly usc othcr colors.

Going in pair with thc áo dài is Ihc nón bài thơ - conical palm- !eal' hat - an clcgant ornamcnt of I-Iuc womcn. ĩt is madc of vcry small bamboo rings, covcrcd wiih white palm lcavcs arrangcd vcry har- momously and scvvn vcry discrcclly to thc nncs. The strap is madc of light bluc, crcam or light orangc silk... Whcn Lhc íiat is raiscci against thc sun, you can scc through ú a linc oi vcrsc or a Huc landscapc ìnscrtcd in bctwcen two laycrs of dricd lcavcs. Huc vvomcn usually wcar thcir lcaí hats aslant, likling hair of thcir iầccs, As a folk vcrsc runs,

Studcnts who c.nmeỷrom Quang (Nam) lo Ih ic fo rexam inations

Cannot takc tlieir eyes o f f U m ỊỊÌrls,

ĩt can be said tha! the Hưc stylc IS a h:umonious combination of the clcgant purplc áo dài and Lhc conical lcaí hat both of whích havc rcachcd thc icvcl of purc and discrcct beauty.

The alliance bctwccn simplicity and dclicacy has gcncratcd a wĩdc varicty of spccial íoods typical oí Huc, such as cơm hon (ricc wíth cor- bicula), tập tàng vcgetablc soup, bánh bèo (bloatìng fcrn-shapcd cakcs), bánh ướt (stcamcđ thin ricc pancakcs) and do/.cns of othcr dishcs.

Tourists who havc comc 10 Hue cvcn oncc cannot 1'orgct thc gcntlc- ncss and graccTulncss of its pcoplc in ihcir rđations wiih thcm.

In Huc tourists can also cnjoy visilinỉỊ pri vutc gardcns and orchards. Bccausc in thc conccpt of Huc pcoplc, a housc is closcly associatcd \vilh its gardcn or orchard, which form togclhcr a vivid work of art, a mini- univcrsc which an cconomíc cffcct and cslhcũc valuc. Hucpcoplc usual- ]y rcscrve onc-fifth of llicir gardcn and orchard to thc culúvation of

95

màu nhẹ nhàng nhu- xanh da trời, tím phớt, vàng mơ, xám n h ạ t; quần thì tuyền đcn, tuyền ưắng hoặc vàng mơ, rất lì khi dùng màu khác.

Đi dôi với chiếc áo dài Huc là chiếc nón bài thơ. Nón bài thơ là một món đicm trang thanh lịch của chị cm Huế, được chằm bằng những vành ưc cật chuốt rất nhỏ, những tấm lá trắng muốt, sắp xốp rất đều đặn, nhũng sợi cước trong suốt, khâu kín đáo và tỷ mỉ vào thân nón, quai nón bằng lụa màu xanh ánh trăng, hoặc biếc liễu non, hoặc vàng m ỡ gà, hoặc hồng ráng chiều...

Chiếc nón bài Lhơ tình tứ ấy mỏng như- từ giấy, nhẹ nhir cánh nhạn, đưa lên ánh sáng có thổ đọc một câu thơ, hoặc thấy một ncl phong cảnh Huế lồng vào giữa hai lóp lá nón. Đổ cho thêm kiều diễm, phụ nữ' Huế thuờng đội nón nghiêng nghiêng che nửa mặt nhir một cách làm duycn kín đáo.

ÌIọc trỏ xứ Quảng ra thiThấy cô gái Huế mà di không đành.

Chắc cô gái đó thế nào cũng đội nón bài thơ nghiêng nghiêng chc nửa mặt ?

Có Ihổ nói, phong cách Huế chính là sự kết họp nhuần nhị giữa thanh lịch và trang nhã mà ta bắt gặp ở chiéc áo dài màu tím, chiếc nón bài thơ, hết thảy đều đạt đến cái đẹp mềm mại, uyền chuyển, kín đáo, thuần khiết.

Du khách đến với Huế hẳn sẽ cảm nhận một cái gì đó, chỉ cảm đirợc mà không thc nào nói ra đirợc. Đó chính là Huế. Huế của Việt Nam thanh cao mà giản dị. Giản dị trong ăn mặc, đạm bạc Irong tùng bữa cơm hàng ngày, song với bàn lay khéo léo, người dân xứ Huế vẫn tạo nên một sir hấp dẫn. Phải chăng sự kết họp hài hòa giữa giản dị và ánh tế đã làm nôn cái ngon ngọt của chén cơm hến, đọi canh rau tập tàng, dĩa bánh bèo, bánh uứt... và hàng chục món ăn khác.

Khách du lịch đã một lần đến Huế hẳn không thẻ quen tính cách dịu dàng, duyên dáng của người dân nơi đây ưoniỊ giao tiếp.

96

ornamental fiowers and plants, a clustcr of slcndcr bamboo here, a rose shrub thcrc, an apricot plant hcre, a chrysanthemum plant there. The rcst of the gardcn or orchard is plantcd to vegetablcs, sweet potatoes, or fruit trccs. In addition to diỉigcnce, garđcning here requứcs skilful hands to spruce and graít planis and trees.

For many gcncraúons Hue has contributcd to the homcland renowncd spccialtics such as Nguyct Bieu shacỉdocks, Huong Can tangcrines, Kim Long longanes, Phung Ticn litchis, The Micn pcaches, Tinh Tam lolus secds, My Loi orangcs, My Ca coconuts, Nam Pho arcca nuts, Cho Dinh bctcl ỉeavcs, ctc.

Hue is bcautiíul and poetical becausc it is graccđ by the Huong Rivcr and thc lattcr partly owcs its bcauty to ứie fruit-ladcri orchards lining iLs banks.

Hue’s bcautiful sccncry is matchcd by its history and cultural achicvcmcnts. Historical and cultural ĩigurcs írom Nguỵcn Huc, Nguyen Dư, Cao Ba Quat and Ton That Thuyct lo thc palrioũc scholars Tran Cao Van and Phan Boi Chau have lcft traccs on this land. Our vcncratcd Unclc Ho has livcd in Hue twicc. Through thc ups and downs of history, Huc pcople havc clcarly dcmonstrated thcir hcroism and dauntlcssncss. In thc sccond war of resistancc (1955-1975), Nghe Tinh province had 10 miliúa womcn who fought heroically to protcct the Dong Loc fork against ƯS bombings ; Huc hat II young womcn oí' Van Duong village whosc hcroic righúng spứit was praised by ưnclc Ho in a lcttcr.

** *

On the land Ihat had bccn chosen as imperial Capital for four ccnturics undcr the name of Phu Xuan, and latcr Hue, the kings of thc Nguycn dynasty ordercd the building of many mausolcums and tombs, pagodas and templcs... Most of thcsc struclures are bcautiful, poctical,

Ngọ

Môn

(H

uế)

Ngo

Mon

Ga

te (in

. the

roya

l ci

tade

l, H

ue)

Lủng VUCl

Tự Bức

(Iiuế) King

TưDicc

mausoleum

, Ilue

97

Đốn với Iỉuố, khách du lịch trong và ngoài nirớc còn (lirợc thưởng thút: một thú vui khi đến thăm virờn nhà. Bởi vì theo quan niệm, mang tính truyền thống, của người dân xứ Huế thì khi nói đến nlià là phải nói đến vườn - hai bộ phận hữu cơ của một tác pham nghệ thuật đầy sống động, một vũ trụ đirợc thu nhỏ vừa có tác dụng kinh tế vừa có giá trị tham mỹ. Đồng bào Huế thường dành một phần hăm đất vườn cho thú chơi hoa, chơi cảnh, nơi này khóm trúc, bụi hồng, nơi kia cành mai, chậu cúc. Bốn phần năm còn lại là đế trồng rau màu và cây ăn quả. Nghề làm vườn ờ đây, ngoài sự cần cù, chịu khó còn phải có dôi bàn tay khéo lco, đạt tới trình độ nghệ thuật, để tỉa tót và lai tạo. Qua bao đời nay, Huế đã cống hiến cho quc hương, đất nuớc nhĩrng đặc sản ngon lành nổi tiếng như thanh trà Nguyệt Bicu, quýt Hương cần , nhãn lồng Kim Long, vải ưạng Phụng Tiên, đào tiên Thế Miến, hạt sc.n Tĩnh Tâm, cam Mỹ Lợi, dừa Mỹ Cá, c i Nam Phổ, ưầu Chợ Dinh, V .V ..

Huế dẹp, Huế nên-ohơ bời có dòng sông Hương tươi tắn, ru vỗ quanh năm. Còn vc đẹp của sông Hirơng một phần lại là nhờ có các vườn cây sum suc ở đôi bờ rủ bóng,

Sự giàu đẹp của Huế hòa quyện với truyền ihống của lịch sử của văn hóa lâu đời. Nhũng danh nhân lịch sứ, danh nhân văn hóa lừ Nguyễn Huệ, Nguyễn Du, Cao Bá Quát, Tôn Thất Thuyết đốn Trần Cao Vân, Phan Bội Châu đều đc lại dáu tích trên mảnh đát này. Bác Hồ kính yêu cũng đã hai lần sống ở Huế. Trải qua nhũng thăng trầm của lịch sử, người dân xứ Huế càng tỏ rõ phẩm chất anh hùng, quả cảm. Trong cuộc kháng chiến lần thứ hai, nếu Nghệ Tĩnh có 10 cô gái đã ư ờ lliành bắt tù' ờ ngã ba Đồng Lộc, thì Hưc của sông I Iirơng núi N gự có 11 cô gái làng Vân Dutmg đã đuợc Bác Hồ gừ-i thư khen vì tinh thần chiến đấu dũng cảm.

** *

7 - v n o h t

98

and have a proíounđ attractive powcr. As a mattcr of íact, eacli mausolcum and royal tomb of the Nguyen kings is a vcrdant gardcn graccd by bcautiful architcctural works, harmoniously arrangcd amidst the pinc hills and lotus ponds, wilh court-yarđs íor thc king’s audicnccs and for rituals. Pcople visiting those mausolcums and lombs, íar ửom feeling the sadncss and solitude of a cemctcry or scpulcher, of tlic rcalm of dcath, find themsclvcs amíđst a world of poctry, dreams, love 1’or nature and for art, a world fillcd with the joys of lifc.

In thc suiroundings of Huc thcre arc ovcr a do/cu mausolcums and royal tom bs, but Ihc m ost attractivc o f thcm arc :

- The Gia Long mausoleum, about. 16 km froin Hue.

Monumcnlal, majestic and wild.

- The Minh Mang mausoleum, 12 krn irom Hue.

Stately, closcd and well-guardcd.

- The Tu D uc rnausolcum, about 8 k m ĩrom Huc.

Notorious for ứic íact that íts cxpcnsivc construcúon provokcd an uprising lcd by thc thrcc brothcrs Doan Huu Trưng, Doan Huu Ai and Doan Tu Truc aimcd at ovcrứirowing thc king whom thcy condcmncd for the trcmcndous sulĩcring and mourning hc had causca to thc pcoplc w ith th e construcL ion o f h is " tc n - lh o u sa n d -y c a r h o m c " .

Today, ihat architcctural work has rctumcd to thc pcople. Although thcy can ncver forgetTu Duc’s crime, the Vietnamcsc rcmain vcry proud of the crativity, talcnt and csưictic scnsc of thc architccts and workcrs of the olđ days who had to endure so many sacriííccs and evcn dcaứi ìn ordcr to achicve thc most bcautiful and drcam-cvoking of all mausolcums and royal tombs in Hue.

- The Khai Dinh mausoỉcum, the conslructíon of which startcd in

99

Trcn mảnh đất kinh kỳ đirợc lấy làm dát cố đô suốt bốn thế kỷ, với tcn Phú Xuân - sau đổi ứiành Huế - các vua chúa nhà Nguyễn đã cho xây dụng khá nhiều lăng tam, chùa chiền, đền dài... Lăng tảm ở Huế phần nhiều có vẻ đẹp nên thơ, ý nhị và sâu sắc. Gọi lăng mộ và tấm thờ, nhưng thật ra mỗi lăng tẩm của một vua nhà Nguyễn là một khu virờn xanh tươi đirợc trang điểm bằng nhũ-ng công trình kiến trúc xinh xắn, hài hòa rải rác giữa dồi thông, hồ sen, sân chầu, sân tế. Vào thăm lăng tám ngirời ta không có ấn lirợng u buồn, hiu quạnh của nghĩa trang, mộ địa, cõi chết, mà chỉ có cõi thơ, cõi mộng cùa lình yêu tliiõn nhiên và tình yêu nghệ thuật dào dạt hư ơng vị cuộc dời.

Chung quanh Huế có hom chục lăng tắm, nhung đãng chú ý nhấtl à :

- Lăng Gia Long c ó tín h c h ấ t h o à n h trá n g , h ù n " v ĩ, h o a n g d ã c á c h

trung làm Huc chừng 16 km.

- Lăng Minh Mạng thầm nghiêm, uy nghi, đuừng bệ cách trung tâm Huế 12 km.

- Lăng T ự Đ ức, cách trung tâm Huế khoảng 8 km , là khu lăng mà công cuộc xây dựng đã làm dắy lcn cuộc khỏi nghĩa của ba anh em Đoàn Hữu Trung, Đoàn Hữu Ẩi và Đoàn Tư Trực nhằm lật đổ ngai vàng của Tự Đức vì tội ác xây dựng sinh phần "Vạn niên cơ" gây ncn vô vàn đau thirưng lang tóc cho iìhân đàu. Nga> nay, cóng trình kiến ưúc ấy đã trở vc với nhân dân. Tuy không bao giờ quên đu-ợc tội ác của T ự Đức, chúng ta vẫn rất tự hào về óc sáng tạo, lài nghệ thuật của nhũng kiến trúc SU' và công nhân ngày ư irớc đã phải chịu đụng biết bao hy sinh, lang tóc m ới hoàn thành đirợc khu lăng đẹp nhát, thơ mộng nhát ưong các lăng tẩm ở Huế.

-Lănị’ Khải B ịnh là lăng đirợc xây dụng bắt đầu từ năm 1920, nhimg mãi đốn năm 1931 mcýi hoàn thành. Lăng giống một tòa lâu đài ứ t hâu Âu hơn là một công Lrình kiến trúc của châu Á. Nghệ thuật

100

1920, was complctcd as latc as 1931. It looks morc likc a European castlc than an Asian architectural work. The art of intcrior arrangcment rcached its apcx in tlic harmonious combination bctwccn dccoraũon and sculpturc and painling. This can bc secn in thc mosaics madc of multicolor picccs of ccramics, porcclain, tcrra cotta and brokcn bottlcs, fcaluring many traditional subjccts such as dccorativc motifs rcpresenting thc riiincsc charactcr "zhian" (royal siamp), trccs and plants, lcavcs and flowers, and animals, according to thc thcmcs of bátbửu (cight weapons), tứ linh (four noble animals) tú'quý (four seasons).

Bcsidcs thc mausolcums and royal tombs, in Huc City and thc surrounding arcas thcre arc a scorc or so pagodas, the bcst known of which is Thicn Mu (Hcavenly Lady) pagoda, on ihc lcft bank of thc Huong Rivcr, about 3 km lrom Huc.

Situatcd on top of Ha Khc Hill, on an cvcn rectangular strip of land 280 m long and lOOm widc, thc pagoda is surrounđcd by a stonc wall, and has two parLs. The back part is likc lliat of othcr pagodas, but all thc charactcrislics of thc pagoda are to bc íound in the 1'rout part. Hcrc thcrc are thc 21 m high Phuoc Duycn towcr whcrc scvcn gold statucs of Bud- dha wcrc worshippcd in the past. Today thcse arc rcplaccd by bronze statues. The bcll hcrc, 2.50 m high, 1.40 m in diamctcr and wcìghing ovcr 2 tons, is a bcautiíul and prccious prodưct oí' Victnam’s art o f bronze casting in tlic 18th ccntury. Thcrc is a stelc madc of marblc ữom Thanh Hoa province, 2.60m high and 1.25 m across, and covcrcd with íìne engravings. This is anothcr product of Victnamcsc stonc carving art of the 18lh ccntury.

During thcừ visit to the íormer imperial City of Huc, tourists can also make a tour of othcr rcnowncd sccnic spots such as the Hai Van (Cloudy) Pass, whcre "... thc aứ is clcarcr than on thc Milky Way, the peninsula swallows the sea, the rocks arc shaky and hard to lcan upon,

101

trang trí nội lliất đạt tới đỉnh cao của sự két hợp hài hòa giữa trang ta' với diêu khắc và hội họa. Đó là những tác phẳm khảm mảnh sành sứ và mảnh chai nhiều màu sắc thề hiện nhiều đè tài truyền thống nhu- các kicii hoa văn chữ triện, các cây cỏ, hoa lá, thú vật theo các chủ đề bát bửu, tứ linh, tứ quý.

Ngoài các lăng tẩm, ở Huế và vùng chung quanh còn có gần hai chục ngôi chùa, ưong dó nổi tiếng nhất là chùa Thiên Mụ, trên tả ngạn sông H irơng, cách trung ưim Huế khoảng 3 km,

Nằm trên dồi Hà Khê, trong một khu đắt bằng phẳng hình chữ nhật dài 280 m, rộng 100 m, chùa đirợc bao bọc bởi một vòng thành bằng đá và chia làm hai khu vực ; khu vực sau cũng tương tự như các chùa khác. Nhũng nct đặc sắc đều nằm ở khu vực đằng trirớc. Ớ dây có : tháp Phuớc Duycn cao 21 m, xira thờ bảy tượng Phật bằng vàng, nay thay bằng dồng ; quả chuông lớn cao 2m50, đường kính lm40, nặng hơn 2 tấn là một tác phẩm dẹp, quý báu của nghệ thuật đúc đồng Việt Nam ở thế XVIII ; tấm bia đá Thanh khổng lồ cao 2m60, rộng lm25 dựng trên lung con rùa bằng đá cấm thạch dài 2m20, rộng lm 60 với nhũng đường nót chạm ưổ únh vi, cũng là một tác phẩm mỹ thuật tạc đá Việt Nam có giá trị ở thế kỷ XVIII.

Trong nhũng ngày thăm cố đô Huế, du khách còn có thế tìm đến những địa danh nổi tiếng về cành sắc thiõn nhiên của vùng chung quanh n h ư :

Iỉủ i Vân có "... khí át sông Ngãn, thế nuốt bờ biến, tảng đá trập trùng khó vin, cây cối sum suê rợp bóng, sóng vỗ ầm ầm, như vang lên tiếng sấm ngang trời, suối chảy rào rào như mưa tuôn nước tù: lưng chừng trời đồ xuống" (Ái Vân quan phú).

Núi Bạch Mã, cách Huế 60km về phía nam, là một cảnh hùng vĩ - nơi giao hội của trời mây non nuức. Một khu nghỉ mát lý tưởng, cây cối hon mùa xanh tươi, quanh năm là mùa xuân không khác gì Đà Lạt. Tới ilúy, khách du lịch còn đư-ợc chơi thuyền trcn đầm cầu Hai,

102

the trces arc shady, thc wavcs splash against thc rocks likc thunđcr clap- ping in mid-air, thc mountain sưcams fall likc ửic rain pouring from thc sky..." (Dissertation in rylhmic prosc. on Ai Van).

Mount Bach Ma (Whitc Horsc). 60 km South oi’ Huc, is a mạịcstic mountaìn range, whcrc sky, clouds and watcr mcct. This ìs an idcal hill resort wherc trccs and vcgctation arc grecn in all scasons, vvhcre spring lasts all ycar round, likc at Dalat. Tourísts Corning hcrc can also boat on thc Cau Hai Lagoon, and sit by thc íìrcsiđc on top of Mount Bach Ma to rclish Chc Hau fish pic.

Aboul 70 km north of Huc, tourists will comc to Cua Tung, which has bccn praised as the "quecn of bcaches" in Victnam on account of its original bcauty. Eight tongue-likc sirips of ređ basaltic land covcrcd with lush irees and plants ju t out into thc sca likc thc tccth of a tortoisc shcll comb sticking into the suppìc platinum hair of thc East Sca vvavcs.

*

* *

Many tourisls, ovcrseas Vicínamesc and 1'orcigncrs alikc, said that lcaving Huc, thcy had fíillcn lovcsick of this íormer impcrial City, bccausc "Huc is poctry, music and drcams, and alvvays rcmains bcaưtilul". Its pcople arc bcauliful and hospitabỉe, and havc a high revolutionary spirìt.

Today Hue pcople still prcscrvc thcir originaỉ liíc-style, kccping thcir hcarts and minds from bcing erodcd by the vicissitudes oflife , just as they rnanaged to prcscrvc thcir purity and uprightness in the facc of opprcssior by the ícudalist and colonialist forccs.

PHAM KHAC HOE

103

đirợc ngồi bòn bếp lửa bập bùng trcn đỉnh núi Bạch Mã mà thưởng ihứx: món chả cá Chế Hầu, thì mới thấy hết được giá trị của mónăn đặc sản này.

Xa hơn một chúi về phía bắc, cách Huế chừng 70 km, đó là Cửa Tùng, Cửa Tùng đirợc ca ngợi là "bà hoàng của các bãi tắm" bởi vẻ đẹp rất độc đáo của nó. Tám mũi đát đỏ với cây cối xanh tươi chạy dài ra bièn nhir chiêc lirợc đôi mồi cài vào mái tóc bạch kim mềm mại của sóng nước biển Đông.

Với bãi biến bằng phẳng và mịn cát, cử a Tùng là một bức tranh đầy thơ mộng thay màu đổi sắc từng giờ dirới ánh mặt trời.

*

* *

Du khách đốn rồi lại ra đi, âu cũng là quy luật, nhưng ra đi khách vẫn không vợi đutỵc nỗi tưưng tLT Huế, bởi Huế là thơ, là nhạc, là mộng và bao giờ cũng đẹp. Đẹp nét, đẹp người, và đẹp vì khí phách anh hùng trirớc liếng gọi của lòng yêu nuớc và tinh thần cách mạng. Cho đốn hôm nay trirớc bộn bề khó khăn của cuộc sống, người dân xứ Huế vẫn giữ gìn phong cách sống của ricng mình, để lưong tâm, đạo đức không bị xói mòn, vẫn càn cù, nhẫn nại giành giật, chăm chút cho những thành tiru lao động đẻ trang trải cho cuộc sống mỗi người, mỗi gia đình hàng xóm, xã hội... như trước đây đã giữ gìn và tranh, đ ấ u c h o s ự tro n g sạ c h , th a n h c a o trước ârn m ư u th ủ đ o ạ n c ủ a

các thế lực phong kiến, thực dân phản dộng về nếp sóng và văn hóa. Đó là cuộc đấu tranh thường xuycn và chiến ihắng thầm lặng.

Thế giới đã tùng ví đất nước Việt Nam nhir một cung đàn bầu, thì nơi đây - dải đát miền trung, mà Huế chính là phím đàn chứa nhiều cung bậc tình cảm dỗ thutrng nhắt, đc cho ta nốt nhạc buồn vui, nhẹ nliàng, man mác.

PHẠM KHẲC HÒE

1,^ * SAIGON-^éMÉỊ h o c h i m in h CITY

Saigon, now Ho Chi Minh City, is a still young city. It camc into bcing only about 300 years ago aíter Nguycn Huu Canh establisheđ his 1'cudal regime in the South, when Vietnam was cut in two by the Gianh Rivcr north of Quang Binh provincc.

Of coursc, this is the administrative agc of the City. As for its rcal agc, morc cíĩorts are neccssary to investigatc about it.

Sincc úme immemorial, Saigon has bccn a bustling commercial port, a hub uf Communications bctwcen thc various contincnts. Big mer- chant ships of forcign countrics camc in and out to trade. The Cau Ong Lanh, Cau Kho, Giay, Bcn Thanh and Saigon markets wcrc daily crowdcd wil.il scllcrs and buyers, and wcre as bustling as on fcstivc days.

As ancicnt peoplc wrotc about Saigon, "Hcrc shops arc dcnsc and thriving, 1'ull oí commoditics, houscs sland wall to wall... Boals and vchicỉcs arc innumerablc, íìnancial povvcr abundant, Ihc pcoplc can be

SÀI GÒN- THÀNH PHÔ HÔ CHÍ MINH

Sài Gòn - nay là thành phố Hồ Chí Minh, là một thành phố còn trỏ, mới có ircn dưới 300 năm, kc từ Nguyễn Hữu cảnh đặt bộ máy Nhà nước phong kiến của Đàng Trong, khi Việt Nam chia đôi bằng con sông Gianh phía bắc Quảng Bình. Tất nhicn, đó là tuổi hành chính, còn tuổi thật của thành phố, hẳn càn nhiều công phu ưa cứu.

Từ xa xưa, Sài Gòn đã là một thương cảng sầm uất nối liền bốn biển, năm châu. Các tàu buôn lớn nước ngoài licn tục vào ra buôn bán. Các chợ cầu ông Lãnh, chợ cầ u Kho, chợ Ray, chợ Bến Thành, chợ Sài Gòn ngày ngày tấp nộp người buôn kẻ bán, đông như ngày hội.

Ta hãy nghe người xưa viết về Sài Gòn : "Nơi ấy quán xá trù mật, hàng hóa tụ tập, nhà của liền thèm, chạm góc... Thuyền xe tấp nập, tài lực dồi dào, nhãn dân có thế 'trông cậy, địa thế có thể nương

106

rclicđ on, and ihc lanđ can bc countcd on", VVcstcrn capitalism alrcady set its eycs on this rích land, 120 ycars UÍỊO.

ổaigon - Ho Chi Minh City - novvađays 1S not only "thc SaiỉỊon Rivcr linking thc City to thc hintcrland". It has a nclvvork of raihvay and molor roads : National (ưans-Victnani) Highway I, (trans-Indochina) Highway 13 linking the Mekong dclta to lhc rcst of thc country, to thc tw o íra tc rn a ỉ n c ig h b o r in g c o u n tr ic s - K a m p u c h c a a n d L ao s . T h e sca

routcs bcnciit írom 1'our wharvcs which can bcrlh big ships. For aír transport, thcrc 1S the Tan Son Nhat Airport. From this ímportant gate, you can íly 10 thc capitals of many counirics : Phnom Pcnh, Moscow, Sofia, Paris, and invcrscly, friends from thosc countries can come to Victnam throueh ihat airlinc,

Saigon novvadays docs not havc only 40 villagcs and 50.000 inhabitants as ú did ccnturics ago, but has bccomc thc largest City of Vict- nam, with a populalion of 4 million, 12 prccincts, 60 wards and 700 Street blocks in the inncr City and 6 suburban dislricts. A City sprawling ovcr 25 km (15.5 mi) m lcngth and 20 km (12.4 mi) across, Saigon is also thc lcading industrìal City of Vicinam, wiửi hundrcds of mcdium-sizc and small íactorics and cntcrpriscs scatlcrcd in all its suburbs, linking Thu Dưc district with tlie Bicn Hoa industrial scctor.

It is not accidcntal thai Ho Chí Minh City gaứicrs so many sưong points. This is a prođuct ol' naturc and history.

Soulh ot' the Truông Son Range, ứie tcưaín in SOUỬ1 Vicuiam suddcnly sprcads out into an immcnse plain crisscrosscd by rivcrs and canals, sloping gcnlly dovvn to Cape Ca Mau. The sca, pushcd back tcns oi' thousands of ycars ago, has givcn placc to living bcings on an arca on which so many kingdoms havc prospcred then dccaycd, Kingdoms about which archacologists arc sưiving to retracc thc vcstigcs ofancicnt civili- xaions - as old as rcnowncd civilizaũons oí' Soulh Asia and ihc \vorld.

Soulh Victnam boasts a milđ climatc. This rcmark 1S prctty closc

107

nhờ Chủ nghía lư bán phương Tày cung đã dòm nẹó đến mảnh đất giàu có này cách đây đốn 120 năm.

Sài Gòn - thành phố Hồ Chí Minh ngày nay không phải chỉ có "con sông Sài Gòn nối liền với nội địa", mà đã có qả một hộ thống đirờng xc lửa, đường bộ : dường số 1 xuycn Việt, đường só 13 xuyên Đông Dương lạo thành một màng lưới giao thông nối liền các tỉnh miền châu thô sông c ử u Long với cả nước, với hai nuớc bạn láng giềng Cam-pu-chia, Lào. Đường biển có bốn bén, tàu bè lớn vào ra dỗ dàng. Đuửng hàng không có sân bay Tân Sơn Nhát. Từ cửa ngõ quan trọng này, bạn sẽ đến được các thủ đô lớn Mát-xcơ-va, Xô- phi-a, Pa-ri, Phnôm Pênh... và ngirợc lại, bạn bc từ những nơi đó cũng đến đirợc với thành phổ n ồ Chí Minh qua con đường hàng không

Sài Gòn hôm nay không phải chỉ có 40 làng, 5 vạn dàn, mà trở thành một thành phố lứn nhất rnrớc ta với dân số bốn triệu, 12 quận, 60 phirờnẹ, 700 khóm ưong nội thành, và 6 huyện ngoại vi. Một thành phố trải dài trên diện tích 25 cây số chiều dài, 20 cây số chiều rộng. Sài Gòn còn là thành phố công nghiệp đứng dầu Việt Nam với nhiều xí nghiệp nhỏ và vìra, lan khắp ngoại ô noi 'icn Thủ Đút; và khu công nghiệp Biên I lòa.

Han không phải ngẫu nhiên mà thành phố Hồ Chí Minh hội tụ các thế mạnh khá đủ như vậy. Đó là tác phẩm của thiên nhiên và lich sử.

Cuối Trường Sơn, địa hình phía nam đất nước bỗng xòc rộng thành một bình nguycn chi chít sông rạch, thoai thoải tận chót mũi Cà Mau. Bicn lùi hàng vạn năm trước nhưửng dần khoảng không gian màu mỡ cho sinh vật, trên đó nối liếp bao virơng quốc hung rồi vong mà ngành khảo cổ đang cố gắng ngirợc dòng thời gian lìm niên đại mấy nền văn minh xa xưa - ngang tuối với nhiều nền văn minh lẫy lùng Nam Á và thế giới.

108

to rcality : no chilly vvinter nor scorching summcr, no íog, nor hoarữost, just a typhoon now and then somcvvhcrc ncar the sca. As for ứic ycarly íloods, thcy arẽ ncccssary for thc soil to takc in thc silt from the rivcrs and rẹịuvcnatc itscir. A mariúmc climatc, abunđant sunshinc, almost cqually dislributcd bctwccn the rainy and dry scasons, swđtcring but ra p id ly c a s in g h c a t, a n d sh o r t đONvnspoưrs. For th e sc re a so n s , th c v e g e ta -

tion in Soulh Victnam is grccn all ycar round and Ho Chi Minh City is likc bcíng cnsconccd in this soft vcgctal carpct.

The castcrn, northcrn and north-wcstcrn parts of thc City bordcr on thrcc diíĩcrcnt arcas : ot' industrial crops (1'orcsts o í rubbcr and coífec, bcans, sugarcanc, pine-applcs, pcppcr, cashc,w); of building materials ; and oi’ ccramic production wilh high-gradc kaolin. In thc west lie immcnsc rice-Ị>TowiniỊ arcas, and in the south is the sca. Ho Chi Minh City lics in the loving arms of thc "six provinccs of Cochinchina".

The ícrlilc ỉand is bcing dcvelopcd by original pcoplc. The past scems 10 havc rcscrvcd íbr the Victnamcsc a ficld of aclion for dcvcloping thcir labor productiviiy and wisdom, muiliplying thc pcrsonality of 4,000 ycars 01 ưadition, of which thc valucs of continuation and crcativity havc thc conditions lo dcvclop ful!y.

Each pỉot of land, cach Street block of Ho Chi Minh Cily has bccn soakcd with thc blood of daunlicss rightcrs for tlic homcland, who made untold sacrificcs íor total victory. Among ihcm arc : Tran Phu, thc íìrst gcncral-sccrctary of thc Communist Pariy of Victnam, who was arrcstcđ, jailcd and brulally lorturcđ by ứic imperialists, and dicd at thc Cho Quan hospiuU in Saigon; Phan Dang Luu, Nguycn Van Cu, Ha Huy Tap and Nguycn Thi Minh Khai (who was cxccutcd by a fứing squad at Ba Dicm), Ly Tu Trong, Lc Van Tam, and Tran Van On, Ihrcc hcroic paưiots who laiđ down thcir livcs in thc prime of ứicir youth. Mcntion should also be madc of thc young electrician Nguycn Van Troi who, facing ửie firing squad, torc OỈTihc blindlbld which thc cncmy had put on him and shoutcd

a lo u d :

109

Mưa thuận, gió hòa - cách đánh giá này tát nhicn không tuyệt dối, nhưng vẫn gần với sự thật : không có cái rót căm căm mùa đông, không có cái nóng thicu đốt mùa hè, chưa biết sương muối, thật lâu mới gặp bão ở một góc nào đó, còn lụt hàng năm, thậm chí nước ưàn hàng tháng lại càn thiết cho đát tiếp nhận phù sa, trẻ mãi. Khí hậu đại dirơng, lượng quang họp dồi dào, một năm gần như chia đều nhau cho mùa nắng và mùa raira, nắng "đổ lửa" mà mau dịu, mira nhir "trút" mà mau tạnh. Bời vậy, màu xanh trải khắp Nam Bộ - thành phố Hồ Chí Minh như lọt giữa chiếc thảm thực vật cm đềm đó.

Đông, bắc và lây bắc giáp vùng cây công nghiệp : rùng cao su, cà phc, các họ đậu, mía, dứa, tiêu và diều; vùng khai thác vật liệu xây dụng; vùng sản xuất gốm với cao lanh chất lượng cao. Tây là ruộníỊ lúa mcnh mông, nam là biền cả. Thành phố Hồ Chí Minh nằm trons; vòng lay ưu ái của Nam Kỳ lục tỉnh.

Mảnh đât đang độ sung mãn lại đo những con người cũng độc đáo tạo lập. Quá khứ như- dành sẵn cho nguời Việt Nam một địa bàn phát huy hốt công suất lao động và trí tuệ, nhân lên độ cao phẩm cách truyền thống úón nghìn năm mà ử đây, các giá trị thừa kế cùng sáng tạo mới có dịp bộc lộ chân thật, trọn vẹn.

Mỗi mảnh đất, mỗi ngõ phố của thành phố đã thám máu bao chicn sĩ kiên trung của dân tộc hy sinh cho ngày toàn thắng. Đó là : Trần Phú, tổng bí thir đàu ticn của Đảng bị đá quốc bắt ưa lấn dã man và hy sinh tại Bệnh viện Chợ Quán; Phan Đăng Lưu, Nguyễn Văn Cừ, Hà Huy Tập, Nguyễn Thị Minh Khai bị thục dân xử bắn ở Bà Đicm, là Lý Tự Trọng, Lê Văn Tám, Trần Văn ơ n - những thiếu nicn anh hùng, hy sinh giữa tuổi đời còn xanh trẻ. Và có thè nào quên người thanh nicn Nguyễn Văn Trỗi, khi bị kẻ thù bịt mắt xử bắn, đã giật chiếc bàng đcn ra và thct lổn : "Không ! Phải dể tôi nhìn mảnh đát này, mảnh đất thân yêu của tôi”.

110

"No, lct mc look at this ỉanđ, my bclovcd homcland !"

In 1954, pcacc was rcstorcd and Norứi Victnam was totally libcratcd, but thc Gcncva Agrecmcnts did not bring complctc joy to thc Vietnamesc nation. Saigon and the part of Victnam bclow thc 17th Paral- lcl werc transícrrcd from the hands of old colonialism to Lhose of nco- colonialism. Saigon did not know a single day of pcace aítcr ninc ycars of anú-Ficnch rcsistancc. Nol until April 30, 1975 đid ihis City bccomc írcc íollowing Ihc victory of Lhe historic Ho Chi Minh Campaign.

Saigon, rcnanicd Ho Chi Minh City following Ihc country’s rcunification in 1976, has now bccomc Victnam’s sccond most important cconomic and cultural ccntcr aflcr Hanoi.

Ho Chi Minh City has a grcat irnpact on thc Mckong dclta. I-t 1S an original City, typical oi thc Southern pcople who arc opcn-hcarlcd and cxpansivc and who havc a worlhy rcprcscntativc in thc paưioũc prosc and poelry wrítcr Nguycn Dinh Chicu. In the history of Victnamcsc litcraturc, hc is "a star that shincs bríghtcr thc morc onc bcholds it". A grcat poct, hc sirugglcd tirclcssly for thc causc of national libcration.

Though 300 ycars old, Saigon has bccn a City oí' working pcoplc in all pcriods of iís hislory. Undcr ứie formcr rcgimcs, it was callcd "the pcarl of thc Far-EasL" Now that it has rcturncd to the nation’s íbld, it rcmains dynamic ìn its acúviũcs, its lifc and work-stylcs.

Tourísts C orning to Suígun can rcadily cnjoy its spacial íb o đ s: bccf in scvcn courscs, Chincsc noodlcs, finc ricc vermicclli, shrimp ímtcrs, raw lish and vcgctablcs, or mango sliccs wrappcd in ricc shccls, sweetencd swect poiato lỉour porridgc... With rcgard to ữuits, cach scason has its own spccics : mangocs, avocadocs, mangostccns, rambutans... which arc brought in by ưuckloads from the Mckong dclla and still wct from morning dcw.

Tourists who comc to Ho Chi Minh City should not íorgct to visit thc Thao Cam Vicn (Zoo and Boianical Gardcn) just as thosc who comc

111

Năm 1954, hòa bình đuực lập lại, miền bắc đirợc hoàn toàn giải phóng, nhưng Hiệp nghị Giơ-ne-vơ không mang về niềm vui irọn vẹn. Sài Gòn và phần đát nam vĩ tuyến 17 chuyển từ chủ nghĩa thực dân cũ sang chủ nghĩa thực dàn mới. Sài Gòn không có lấy một ngày sóng tự do sau 9 năm kháng chiến, mà phải đợi đến ngày 30-4-1975, Sài Gòn mới được tụ- do khi chiến dịch lịch sử Hồ Chí Minh két thúc thắng lợi.

Sài Gòn - thành phố Hô Chí Minh hôm nay ưở thành một trung tâm kinh te văn hóa lớn thứ hai, sau thủ đô Hà Nội.

Thành phô Hồ Chí Minh có anh hưởng bao trùm lên cả vùng đồng bằng sông cừ u Long - mội thành phố hào hùng, một cốt cách ricng của con nguửi Nam Bộ phóng khoáng, hào hiệp, lòng ycu ghét luôn luôn llìê hiện minh bạch, rõ ràníĩ, mà liêu biếu là con người và sự nghiệp thơ văn ycu nước Nguyễn Đình Chiêu. Trong lịch sir văn học, ôn g là n g ô i sao "càng nhìn cà n g thấy sáng" - m ộ i nhà th ơ lớ n ,

đau tranh không mệt mỏi cho sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Ba trăm tuối, dù ở ihừi kỳ nào, dãy vẫn lủ một thành phố của nguời lao động. Dirới ché độ cũ, Sài Gòn là "Hòn ngọc Viễn Đông", nay về với dân tộc, Sài Gòn vẫn là thành phó hào hiệp trong lối sóng, sinh hoạt và nếp làm ăn. Du khách (lén với Sài Gòn sẽ luôn vừa lòng bởi những món ăn mang bản sắc địa phương : thịt bò bảy món, hù tiếu, bánh hỏi, bánh phồng lôm, gỏi cuốn, bánh da xoài, chò bột khoai... Còn trái cây thì mùa nào thứ ấy : xoài tirợng, sầu riêng, măng cụt, chôm chôm... từ các miệt virờn đồng bằng sông c ử u Lon!!; đưa vồ còn long lanh sirơng sớm.

Thật là ruột thiệt thòi lớn néu ai đến thành phố này mà quên ghé thăm Thảo cầm Viên - s ở Thú cũng nhir đến Hà Nội mà lại chưa một lần chiêm ngưỡng cành đẹp Hồ Tây khi hoàrtíỊ hôn hoặc lúc ban mai, clura đến công viên Lê-nin. vườn Bách Thao neỳy đônq vui chủ nhật...

112

10 Hanoi should not forgct to bchold the Wcst Lakc at dawn or sunsct, or come to Lcnin Park and thc Botanical Garđcn on croxvđed Sundays...

Saigon’s Thao Cam Vicn lics in thc wcst of thc cìty and OỊ)cns on April 30 Boulcvarđ. Behind it is Sovict Nghe Tinh Sưcct, and ncar it is thc Ba Son shipyard, whcrc Ton Duc Thang, who succccdcd Ho Chi Minh asPrcsidcntof thc SocialistRcpublic of Victnam, workcd andcar- ricd 0111 rcvolutionary activitics during his youth. The Thao Cam Vicn, 33 hcclarcs (80.4 acrcs) in arca, ìs a tlora and fauna world in miniaturc. It has ovcr 2,000 species oi' planls, trecs and grasses, somc of them ihrce or four tímcs olílcr than ihc city itsclí, and 250 spccics of birds, many of thcm cxotic and prccious and originating from Southern Aữica and North Amcrica and 55 spccícs of bcasts, many oí’ thcm uniquc...

Ilistory lias rcscrvcd for Saigon - Ho Chi Minh City thc honor of bcing Ihc stariing point of important landmarks in ihc proccss of national libcration. Today Ho Chi Minh City with ils crcativc dynamism rcm ains vvorthy o f ÍLS rolc in ihc a đ van cc lo so c ia lism . Though havin g

cxpcricnccd 30 ycars oi' consumcrism and ỉuxury undcr thc nco- colonialist rcgimc, thc City has gonc throu”h rapid changes, through productivc labor, turning out plcnty of matcrial wcalth l'or socicly. It has bccomc ihc biggcst cconomic, cultural and artistic ccntcr of Southern Victnam.

TRAN BACH DANG

Chợ

Ben

Thàn

h (th

ành

phố

IIỒ

Chí

Min

h)

Ben

Than

h m

arke

t, lío

Ch

i M

inh

City

Bến cảng

Nhà Rồng

(thành phố

Iỉồ Chí

Minh)

Nha Rong

Wharf, IIo

Chi Minh

City

113

Thảo Cầm Vicn nằm ở phía tây bắc thành phố, sát sông Thị Nghè, nhìn ra đại lộ 30/4. Sau Iimg là con đưừng mang tên Xô-viết Nghệ Tĩnh, cạnh nhà máy lớn Ba Son, nơi tnrớc đây Bác Tôn Đức Thắng làm việc và hoạt động cách mạng. Thảo cầm Viên rộng hơn 33 hcc-ta, là một thế giới cây cỏ và động vật thu nhỏ. Trên hai nghìn loại cây và cỏ, có loại cây gấp ba, gấp bốn lần tuổi thành phố. Bcn cạnh 250 loài chim, nhiều giống quý và lạ, có quê hirơng từ Nam Phi, Bắc Mỹ đên và 55 loài thú, có những loài độc nhát vô nhị... Thảo Cầm Vicn là một bộ sưu tập lớn và quý về các loại động vật, ihực vật.

Lịch sử dã dành vinh dự cho thành phố này là nơi IĨ1Ờ đầu cho những cột mốc quan trọng trong Liến trình đấu tranh giải phóng dân tộc. Hôm nay, thành phó Hồ Chí Minh cũng vẫn xúng đáng là thành phố tiêu bicu cho sự năng động, sáng tạo trên con đường lcn chủ nghĩa xã hội. Một thành phố có 30 năm ăn chơi, tiêu ihụ dưới chế độ thực dân mới, nhung hôm nay đã là một thành phố có sự chuyển mình nhanh trong công cuộc lao động sản xuất, làm ra nhiều của cải vật chất cho xã hội. Nó đã trở thành một trung tâm kinh lế - văn hóa, nghệ thuật của miền nam đất nirớc.

TRẦN BẠCỈI ĐẰNG

8-VNQHT

* Ạ * DALAT - LAND 0 F * ETERNAL SPRING

Amidst the immcnse mountains and íbrcsts of Lam Dong province, suddcnly emergcs a beautiM town which many visitors have likened to a Wcstern City. A tourist, after a wcck’s rest at Dalat, said that his health had improvcd visibly. Before leaving the city, hc said : "In a near future Dalat will be a s witzerland in South-East Asia". This remark comes írorn the fact that Dalat caplivatcs all thosc who havc bcen therc once.

In the past, promptcd by the dcsire to re-create part of theừ homcland on Ihcir Indochinese colony, tlie Frcnch rulers brought cmíncnt archìtects to Dalat. No wondcr that thc lattcr is a cily of bcautiful villas nestled amidst drcam-evoking nature. With an altitude of 1,500 m (4,920 ft) above sea lcvcl, the climate at Dalat is that of a tcmpcratc rcgion. The avcragc tcmpcrature is 17 ° c, and docs not cxcccd 19°c in thc holtcst scason. The cold vvind from thc north ìs stoppcd from afar ; as a rcsult, ihcrc is no vvintcr in Dalat.

115

^ -Ậ -* f)À LAT - MÙA XUÂN VĨNH cửu

Giữa rừng núi ưùng điệp của tỉnh Lâm Đồng, bỗng hiện lcn một thành phố xinh đẹp, nhiều người đến đây đã licn tirởng đốn một thành phố châu Âu nào đó. Có bạn sau một tuần nghỉ ở Đà Lạt, sức khỏe tăng lcn rõ rệt, trước khi rời Đà Lạt đã nhận xct : "Trong tirơng lai không xa, Đà Lạt sẽ là một Thụy Sĩ ở vùng Đông Nam Á". Có đirợc nhận xét trcn đây, vì Đà Lạt là một thành phố nổi tiếng và quyến rũ tất cả những ai đã một lần đến nơi này.

Xưa kia xuất phát từ ý muốn tạo ra một mảnh quê hirơng mình ưcn vùng đất thuộc địa Đông Dirơng, những người Pháp cầm quyền lúc dó đã đưa những kiến trúc sư cừ khôi sang Đà Lạt, vì thố Đà Lạt là thành phố của những biệt thự, hoặc lộng lẫy, hoặc kín đáo nhưng rất hài hòa với khung cảnh thiên nhicn m ơ mộng.

Ở độ cao 1500 m so với mặt biển, khí hậu Đà Lạt quanh năm giông như mùa xuân miền ôn đới. Nhiệt độ trung bình cả năm 17°c.

116

The City still rctains iLs old horsc carts, with thcir hoops claltcring on thc roađs, cvoking thc famous symphony "Pcrsian Markct". Sitting on a horsc carl at Dalat, tourists do not havc to pull down Ihe hood as in cold countrics, and can have a panoramíc vicw of thc surrounđinglandscapcs.

Dalal is rcnowncd as a City of pinc-ưccs, watcrfalls and flowcrs. Flowcrs of all colors, with many spccies, the most numcrous of which arc orchids. Morc ihan clscwhcrc in V icinam, Dalat sccs flowers V1C with onc another in blossommg in spring. It has many prccious spccics of orchids including '71 spccics of dcndrobium, 33 spccics of habcnaria, 31 spccies of pria, 22 spccics of liparis, 19 spccics of bulbonhyllum, 12 species of cymbidium, 10 spccícs oí vanda, CLC.

Dalatabounds noionly in wild orchids hut also in land orchids (dia lan), thai is the kind grovvn in earthcn vascs.

Dalal 1'ias icw rivcrs and canals but many picturcsquc walcrfalls. It takcs tourists scvcral days lo visít all ihc vvatcríalls in ihe arca. The fanious Cam Ly Falls, only 2 km from thc hcart of Ihc City as thc crow ílics, is high on thc tour programs.

The Prcnn Falls, also callcd Thicn Sa, 13 km South of Dalat, is a pridc of its pcoplc, who alvvays advcrtisc it to tourists in thc fừst placc. The iầlls arc thc first placc to bc sccn by tourists, thc first rcndcz-vous bctwccn thcm and Dalat.

Standing bcíore ưic Prcnn Falls, man blends with Naturc, and fccls ữcc írom thc carthly world. The watcr pours dovvn from a hciííht of 15 m (49 ít) likc a whitc curtain hiding a frog-mouth- shapcd cavc insidc vvhich tourists w ill cross a sm all bridíỊC and sncak bch in d thc íầ lls .

Around thc Prcnn Falls arc the Thousand Flowcrs Vallcy and grccn pinc hills.

117

Tháng nóng nhắt không quá 19°c. Gió lạnh từ phía bắc đã bị chặn lại từ xa, ncn Đà Lạt cũng không có mùa đông.

Đà Lạt sỗ giũ- mãi những chiéc xe ngựa cổ kính với tiếng vó ngựa gõ nhịp trôn mặt đường, gợi nhớ bản nhạc nổi tiếng "Phicn chợ Ba Tir". Ngồi xe ngựa ở Đà Lạt không phải chc kín mui như xứ lạnh, nên du khách cảm nhận được hết cái thú vi clirợc rộng tầm mắt ngắm nhìn phong cảnh bốn bề.

Đà Lạt đutỵc mệnh danh là thành phố của rùng thông, thác nước và hoa. Hoa đủ sắc màu, hoa nhiều chủng loại. Nhiều nhất là lan. Hơn bất cứ nơi đàu, Đà Lạt bốn mùa hoa thi nhau đua nỡ, nở rô nhất vào mùa Xuân.

Đù Lạt là nơì hội tụ của những loài lan quý trong nước Dcndrobium 71 loài, Habcnaria 33 loài, Pria 31 loài, Lipạris 22 loài,-Bul- bophyllum 19 loài, Cymbidium 12 loài và Vanda 10 loài... Đà Lạt không chỉ giàu có lan rừng mà còn giàu có cả lan đất, tức "địa lan" trồng trong chậu.

Đà Lạt có ít sông ngòi nhung nhiều thác đẹp. Các ihác nuớc đều quy tụ chung quanh Đà Lạt. Đi chơi hét các thác phải dành ra nhiều ngày nếu như- muốn lận hirởng hét cảnh thicn nhicn hùng vĩ của từng ngọn thác.

Thác Cam Ly đẹp nổi tiếng chỉ cách trung làm Đà Lạt 2 kin đirờng chim bay đirợc ghi vào lịch viếng thăm cho du khách đến Đà Lạt ít ngày nhất.

Thác Prcnn côn tcn gọi nữa là thác Thiên Sa, cách Đà Lạt khoảng 10 km vè phía nam, nồn là lớp nham huyền vũ và đuới lóp huyền vũ là lớp sa thạch. Thác Prcnn đirợc nguời Đà Lạt tự hào thường khoe với khách du lịch ưong buỗi đến đầu ticn. Thác mở đầu cho những địa đicm thăng cảnh tham quan, nơi gặp gỡ đầu ticn giũa du khách với Đà Lạt.

Đcn thác Prcnn, con người tự nhicn hòa vào với thiên nhicn trở

118

The Ankroet Falls (also called Golden Stream Falls) is very beautiful in the sunny season, as its watcr falls on a bed of granite, attracúng nights of butterllies.

The Da Tanla Falls, about 6 km South of ứic City, cascadcs on two tiers of tone hcmmcd in by high rocky walls, crcaling a wild bcauty.

The Lien Khuong Falls, 30 km from Dalat, is a big cascađe whose noisc blcnds wiíh the chữping of wild birds.

The Gougah Falls, commonly called ổ Gà (Pot-holc) Falls, 38 km from thc heart of the City, pours its watcr from a hcight of 20 m (65 ft). Its silvcry watcr, reverberating the sun, crcatcs many bright colors, with the hucs and tints of a rainbow.

The Pongour Falls, like as mystic picture, lics dccp in a thick forest, 50 km from the heart of Dalat. It evokcs primeval forests, with thc íbotprints of wild beasts that prowl and play thcrc at night. Its watcr, fall- ing from a hcight of 30 m (98 ft), makcs it onc of thc most picturcsquc waterfalls in Indochina. In thc rainy scason tourists can hear it evcn from a distancc of 3 km (1.86 mi).

If tourists choose one of the most picturesque falls to scc in thc morning, they should rcserve thc late aftemoon for a visit to the Love Valley and tlic Than Tho (Whispers’) Lakc, both of which arc covercd with dcnsc pine íbrests.

Morc than in othcr cities of Victnam, roads and strcets in Dalat arc rendcz-vous of lovcrs. Not only in thc late aftcmoon, but cvcn at noon, the mist, likc a thin cloud, hovcrs over the roads and strccts, making thcm look more ccrie.

Taking thc national culture as the background and assimilaúng thc vvorld culture, thc tourist Service of Dalat is striving to dcvclop an clcgant

119

ncn "thoát tục". Nước từ trên độ cao 15 m đổ xuống như một bức ròm ưăng chc phía ngoài một cái hàm ếch lớn, bên trong hàm ếch có bắc chiếc cầu nho nhỏ cho du khách dạo chơi luồn trong dòng thác chảy, xung quanh thác Prcnn là thung lũng ngàn hoa, là đồi thông xanh thăm thăm.

Thác Ankroct nằm ờ phía bắc với tcn gọì thứ hai là suối Vàng. Thác đẹp vào mùa nắng, nước chảy tuôn dòng trôn nền đá hoa cương, từng đàn buứm rừng sặc sỡ mời gọi.

Thác Đa Tanla, cách trung tâm thành phố chừng 6 km, nằm ở phía nam. Dòng nước chảy xiết trên 2 tầng nham huyền vũ giữa nhũng vách đá cao vút tạo ncn vc đẹp hoang dã.

Thác Gougah với tcn gọi thông tục là thác ồ Gà, cách ưung tâm thành phố 38 km. Thác rất hùng vĩ với khối lượng nước khổng lồ từ trên cao 20m trút xuống. Dòng nước đirợc ánh nắng hồi quang tạo ra n h iề u m ầ u sắc b ắ n r a th à n h h ìn h v ò n g v c o tự a m â y ư ờ i c ủ a

bày sắc cầu vồng.

Thác Pongour với cảnh quan huyền bí nằm giữa rừng sáu, cách trung tâm ihành phố 50 km, gợi núi rừng thuở nguyên sinh với những vét chân của thú rừng đêm đcm vè nô giỡn. Thác cao 30 m là một trong nhũng thác nuức đẹp nhất Đông Dương. Vào mùa mưa, du khách có thổ nghe tiếng thác đổ cách xa 3 km.

Ncu buổi sáng chúng la chọn một ưong những thác đẹp đổ đi thăm, thì chiều tà nên dành cho thang lũng Tinh Ycu. Thung lũng Tinh Yêu chìm sâu trong sườn đồi của nhữ-ng rừng thông nhu- sóng lirợn. Chúng ta không thẻ hình dung Đà Lạt lại thiếu rùng thông. Rừng thông nơi đây suốt bốn mùa hát khúc tình ca gửi vào năm tháng.

Đà Lạt không chỉ quyến rũ bởi ihung lũng Tinh Ycu mà còn hồ Than Thở nằm giũa một rừng thông ứnh mịch.

Đà Lạt khác với nhiều thành phố ờ chỗ con đường nào của Đà Lạt cũng gợi những hẹn hò, cũng là những con đuừng tình ái. Không

120

styỉc - allying the antiquc and the modem - in receiving tourists. It is rcs- toring its inừastructure, its existing hotels and restaurants, boldly trans- íorming and upgradíng them to kecp pace with the advancc of thc modem

world.

In Dalat, on íine days, tourìsts can gct up carly in the moming to wclcomc đawn on thc highlands. Opcning their windows, thcy will have a brcath-taking vicw of naturc, and inhalc thc ííagrancc of wilđ flowers waítcd by ihc clouds which íly in as lightly as silk yarns.

Twilight on Dalat also brings many picturcs and scnsations. The silhoucttcs of niountains are dimmed whilc thc ữagrance of night riscs up. It is the limc of lovcrs. As a poct says. Dalat is a "city of honcy- moons", a "city of love". The clouds, skimming the ground, rcvcal off and on couplcs of young lovcrs strollìng on the roads, clasping cach

othcr.

In Dalat tourists can sec many coupỉcs of young lovers walking undcr the light drìzzlc, holding umbrcllas of điffcrent colors. Pcoplc thcrc likc walking. Maybc ứiis pracúce partỉy accounts for thc shapcly and hcallhy bodics and graccful gait of Dalat womcn. As íor young men oí' Dalat, thcy arc good horsc-ridcrs. Tourists will comc across many of thcm drcsscd likc Europcan aristocrats of thc prcvíoưs ccnturics. You can follow thcm into ihc forcsts, bringíng along your shotguns. Sharp - shoolcrs will surcly bag good game for making barbccucs, sitting by thc íưesidc on this tablcland.

In ứ ie m o rn in g , th c D a la t m a rk e t - a h a rm o n io u s a rc h ilc c tu ra l w o rk

- gathcrs pcoplc of all ethnic origin, wcaring Iĩiulticolor Iraditional cos- tumcs, and coming from surrounding villagcs.

Dalat abounds in Ircsh vcgclíibỉcs and ữuits, which are pilcd up likc mounlains. One of thc most appreciatcd of thcm arc avocadocs which

121

đợi chiều xuống mà giữa trưa, sirong như một làn mây mỏng nhẹ bay, làm cho những con dường trở ncn hư ảo. Và hoa, các loại hoa luôn luôn xuất hiện trcn mọi nẻo đuờng du khách dạo chơi.

Nằm bên thềm biển Đông, Việt Nam là giao điểm của nhiều nền văn hóa. Với tinh hoa văn hóa dân tộc làm nền, phối họp với văn minh thế giới, ngành du lịch Đà Lạt đang nỗ lực xây dụ-ng một phong cách trang nhã, vừa cố kính vừa tân kỳ trong tiếp đón khách. Hướng trước mắt, ngành du lịch Đà Lạt đang khôi phục lại những cơ sở vật chất, những khách sạn đã có, mạnh dạn cải tạo chúng theo kịp trình độ hiện đại của thế giới hôm nay.

Đcn Đà Lạt vào ngày đẹp trời, chúng ta hãy dậy sớm đẳ đón bình minh trên cao nguycn. c ử a số phòng m ờ ra : một bức ưanh thiên nhiên vẽ sẵn sực nức hương rừng do mây chở tới trcn đôi cánh của mình. Mây bay vào cửa sổ nhẹ như tơ.

Hoàng hôn, Đà Lạt không một vỏ mà nhiều vẻ. Bóng núi m ờ xa và hirơng đcm ưỗi dậy. Giờ của tự tình. Nói theo một nhà thơ, Đà Lạt dích thực là ihành phố của tuần trăng mật, thành phố của tình ycu. Sương chiều bảng lảng ? Không phải, đó là mày xuống thấp. Mây bay là là mặt đất làm ấn hiện những cặp nam nữ thanh nicn khoác tay nhau di dạo ưcn các ngả đường tlìơ.

Ở Đà Lạt có cái thú là đi chơi dưới mưa, từng cặp từng cặp lứa đôi đi trong màn mưa nhẹ dưới nhũng chiếc dù xinh xinh đủ màu sắc.

Người Đà Lạt hay đi bộ. Có lõ đó là diều kiện giúp cho các cô gái Đà Lạt có thân hình đẹp cân đối và khỏe mạnh. Các chàng ưai Đà Lạt cưỡi ngựa giỏi. Du khách sẽ bắt gặp những chàng kỵ mã với phong thái và trang phục của tầng lớp quý tộc châu Âu nhũng thế kỷ trirớc. Hãy lỉico các chàng kỵ mã vào rừng cùng với khấu súng săn, chắc chắn các nhà "đại thiện xạ" sẽ có Ihịt thú rừng nirớng ưcn ngọn lử-a bập bùng giữa cao nguycn này.

122

are rich in lipids, and strawbeưies which are much bigger and more fragrant than mulbeưies. Vegetablcs and fruits are daily scnt by iruck- loads from Dalat to Saigon. They are also cxportcd to many countrics.

At the Dalat markct, tourists can see and buy a wide range of art and craít arlicles made by thc skilful hands of pcople who have come hcrc from various parts of the country. Thcsc includc fur clothcs and hats, rattan boxcs, handbags made of "ívory bamboo" tapes, prcsscd flowers, woodcn logs í'or graíting orchid flowcrs, and cspecially engravings on pine wood with a "fữc-pcn" dcvised by a family still rescrvcs thc C opyrigh t,

In Dalat, tourísts can visit villages and hamlets inhabitcd by cthnic minoritics such as the Mnong, Kohor, Ma, ctc. who livc on hillsidc farming, hunting, gardcning, coffce, tea and tobacco planting... Thcy will kccp unforgettable mcmorics of lỉic customs and ways and cspccially thc village fesũvals of this Ccnlral Highlands arca.

Many tourisis havc wrilten their Victnamese ữicnds, sayíng Ihat they still fcel lovcsick of Dalat... Dalat, with ứic wind rustling through thc pinc lcavcs, the roar of waterfalls, thc chirping of bứds, thc clattcr of horse hoofs,thc pure and vvholcsome atmosphere... How they miss this ecric mountain rcsort...

HAI NHU

123

Một buổi sáng như nhiều buổi sáng, chợ Đà Lạt - một công trình kiến trúc hài hòa - hội tụ các sắc tộc gồm các lứa tuổi với nhũng phục trang nhiều mầu từ buôn làng kéo đến.

Trái cây và rau tutyi chất núi. Trái cây đặc sản của Đà Lạt là trái bơ (Avocat) một loại ưái cho nhiều chất bco. Và dâu tây (Fraisc) trái to mà thơm hơn dâu ta nhiều. Từng đoàn xc chuycn chở rau tươi và trái cây từ Đà Lạt hàng ngày vồ Sài Gòn. Rau tutri, trái cây Đà Lạt còn là mặt hàng xuất khau.

Chợ Đà Lạt giới thiệu với du khách những mặt hàng tiếu thủ công do những bàn tay "lài hoa" của ngirời dân Đà Lạt hội tụ từ mọi miền tổ quốc làm ra. Áo, mũ bằng lông thú. Hộp bằng mây, làn xách tay bằng tre ngà. Các loại hoa ép, các khúc gỗ, mau cây đẻ cấy lan rừng. Và đặc biệt những bức chạm võ vào gỗ thông bằng bút lửa do một gia đình sáng kiến tạo ncn, gia đình đó đến nay vẫn giữ "bản quyền

Đcn Đà Lạt, du khách sẽ có dịp thăm các buôn làng của dân tộc ít người như dân tộc Mnông, Kơho, Mạ V .V . . Họ làm rẫy, săn bắn, làm virờn, ữồng cà phc, chè, thuốc lá. Nhũng phong tục tập quán và đặc biệt những ngày hội làng của vùng Tây Nguycn này sẽ đc lại ưong lòng du khách những kỷ niệm khó quên.

Khi phải xa Đà Lạt, du khách lại càng nhớ Đà Lạt...

Tiếng thông rco vi vút, tiếng thác nirớc, tiếng chim ca, tiếng vó ngựa gõ nhịp đều đều... c ả một không gian Đà Lạt tinh khiết sạch ưong. N hớ và nhớ...

HẢI NHƯ

124

VỈETNAM’S COASTAL AREASA TOURIST

ATTRACTION

Victnam’s C oastal arcas. The S-shapcd land of Victnam. Bolh havc oftcn bccn talkcd and vvriitcn about, but slill fcw lorcigncrs have sccn ihcm.

Victnam’s coasílinc is 3,260 km (2,024 mi) long, longcr than the counlry’s land mass. No part of Victnamcse tcrritory is morc than 500 km (310 mi) 1'rom thc sca, as thc crow llics. Twcnty out of ils 40 provinccs, citics and spccial zoncs bordcr on or arc surrounđcd by thc sca. Vict- namcsc can travcl by sca Irom onc cnd of ihc country to thc othcr. \Vith thc coasllinc undulating along thc lcngth of thc country and with a sea arca 200 nautical mílcs in width, this still poor couniry is cndovvcd with thc discrcct bcauty and graccfulncss of an Asian girl who still docs not usc much powdcr and lipsúck.

125

VÙNG BíỂN DU LỊCH

Biển Việt Nam, cũng nhir cả mảnh đắt Việt Nam hình chữ s, liệu có nơi nào ưcn thế giới đirợc nói đến nhiều và đirợc biết đốn ít nhir vậy ? Biốn cả như mọ hiền ôm ấp ba chiều đất nu'ớc này. Bờ biển dài 3.260 km hơn cả chiều dài đất nước. Mỗi nguời Việt Nam dù sống ở miền đát nào trcn quc hương mình, nơi xa bicn nhất cũng không quá 500 km dường chim bay. Trong số 40 tỉnh, thành phó, đặc khu của cả nuức, thì 20 nơi có biến. Bicn là con đường xuyên đất nước suốt từ bắc vào nam. Nhờ có đirờng biến uón lirợn theo chiều dài đắt nước và một vùng hải phận 200 hải lý, dải đắt còn nghco này vẫn đẹp nhir thân hình cô gái có duyên thầm, mặc dầu không clirợc điếm irang. son phan.

Các tác giả của bộ sách " Các kỳ quan thế giới" (Lcs mcrvcillcs du Monde) của Nhà xuất bản Hachcllc - Paris 1950 đã xếp vùng bién Hạ Long Việt Nam vào loại kỳ quan thế giới. Rất nhiều người chưa đến Việt Nam, chưa biết Hạ Long, nhu-ng đã từng nghe nói vè kỳ quan thứ tám Hạ Long.

126

One of Victnam’s sceneries - Ha Long Bay - holds pridc of place in thc book" World Wondcrs" (Hachctte Editions, Paris 1950). Many foreigners havc not yct come to Vietnam and do not yet know Ha Long Bay, but thcy havc hcard about this eìghth world wonder.

Situatcd in North Vietnam, Ha Long Bay is also the ccntcr of the Coastal arca of Quang Ninh provincc. It is 170 km (105 mi) írom Hanoi by road as well as by watcrway.

The world boasts many famous historicaỉ and cultural relics like Ihe Egyptian pyramids, the Indian mausoleums and templcs, the Acropolis of ancicnt Grecce, the Roman chanccls, etc. which are the Products of man’s extraordinary creativily.

In Ihc facc of Ha Long Bay, man can be amazed at thc wonderful hands of Nature.

Ha Long Bay, 1,500 sq km (579 sq mi) in area is dotted with 1,000 islands cach wilh a namc. If known islands in Q uangN inh’s sca area are includcd, thc total numbcr of islands in thc bay will be 1,600. Besiđes, thcrc is an unknown numbcr of still nameless islands. The islands rise abovc the blue surĩacc of the sea, each vvith the peculiar shape of an animal, hcncc its name : Dragon Island, Monkey Island, Toad Island, Tortoisc Islanđ, Fighting Cock Island, and so on...

Moldcd and carvcd by Nature, thc islands in Ha Long Bay arc not only vivid sculpturcs but also exotic architectural works. Many of thcm look likc pyramids, boxes, conical hat tops, etc. Somc of them rcscmble clcphant tusks which swcpt and chiscllcd by the wind, tapcr and grow sharper as though ihcy wcre a challcnge to the sea.

Tourists sight-sceing the bay ííom a motor boat have thc impres- sion that these wondcrful islands are hiding thcmsclvcs onc behinđ anolhcr: as the bóat glidcs past onc island, others appear before, beside, and bchind it, row after row. Aítcr passing by hundrcd of islands seat-

127

Vịnh Hạ Long là chỗ lõm vào ở phía tây thuộc Vịnh Bắc Bộ và cũng là vị trí trung tâm vùng vcn biển lỉnh Quảng Ninh. Từ, thủ đô Hà Nội, đi chừ-ng 170 km (vừa đuờng bộ, vừa đirờng thủy) đến vịnh Hạ Long. Với một khoảng cách không xa là mấy, mà từ thành phố đông đúc đến đirợc một nơi chỉ có mây ười, nước biển và đảo đá... thật cũng là điều hiếm có.

Thế giới có những cảnh đẹp nổi tiếng như Kim Tự Tháp Ai Cập, chùa An Độ, nhũng hàng cột đá của các phế tích Hy Lạp cổ và những vòm ười Ihánh đirờng La Mã v.v... là kct quả sức sáng tạo phi thường của con nguời. Còn ở vịnh Hạ Long, con người sẽ sửng sót tru-ớc bàn tay kỳ diệu của thicn nhicn.

Vịnh Hạ Long rộng 1500 km2, với 1000 hòn đảo có tcn. Ncu kẻ cả số đảo có tcn ưcn toàn bộ vùng biổn Quảng Ninh thì lcn đến 1600 đảo. Ngoài ra, còn nhiều đảo không tcn, chưa tính đirợc số lirọng. Hàng nghìn đảo đá quần tụ trcn mặt biền xanh rờn, mỗi hòn có một dáng vỏ rát đặc ưimg cho một loài vật, ncn người ta gọi luôn tcn đảo bằng tên con v ậ t : đảo Rồng, đảo Khỉ, hòn Cóc, hòn Rùa, hòn Gà Chọi v.v... Dirới bàn tay sắp đặt của tạo hóa, đảo ở Hạ Long không chỉ là nhũng tác pham đicu khắc sinh động, mà còn là các công trình kiến trúc kỳ lạ. Đó là những đảo đá, hình tháp, hình hộp, hình chóp nón. Có hòn lại uốn cong như ngà con voi, càng lcn cao càng bị gió vuốt mạnh thon nhỏ và nhọn sắc như một lời thách đố với bicn cả !

Khách đu lịch ngồi ưên tàu, đi thăm vịnh sẽ có cảm giác các đảo dá kỳ diệu này cái nọ nhir nấp sau cái kia, ầ u luứ t qua đảo này, tưởng hết, đảo khác lại hiện ra ở phía trirớc, bôn cạnh và phía sau hàng hàng, lớp lớp. Đi hết 50 km tuyến đảo trên mặt vịnh, tàu sỗ làn lượt đira du khách vào thăm các hang động kỳ lạ mà đến những người giàu tirởng tượng nhát cũng phải bối rối trước vc đẹp thiên nhiên : động Hang Hang, hang Đầu Gỗ, hang Trinh Nữ, hang Bồ Nâu, hang Trống, hang sửng số t v.v...

128

tcrcd ovcr 50 km (31 mi) of Lhc bay, ihc boat will takc the tourisls to onc grotto aftcr anothcr which caplivatc ihcm with thcir brcath-laking natural bcauly : thc Hanh Cave, thc Dau Go Cavc, thc Trinh Nu (Virgin) Cavc, thc Bo Nau (Pclicans’) Cavc, thc Trong Cavc, thc Sung Sot (Amazing) Cavc, ctc.

Lyiniỉ dccp amìdst rocky islcts, ứic Dau Go Cavc has thrcc parts w h ich can sheltcr 3,000 p co p lc at a tim c. ILS orig inal bcauly conqucrcd

VVcstcrn tounsts \vho camc hcrc in the latc 19th ceniury, and who callcd Ít Ihe "\Vondcr Cirotto" (Grotlc dcs Mcrvcillcs). llcrc tourisls may \vonder whclhcr thcre \vcrc thc hands of artisLs who carvcd thcsc stalac- lilcs and sLilagmiics to makc ihcm look likc human bcings, hcasts and birds, llovvcrs, or caslỉcs... ?

Ha Long Bay 1S bcauúíul in all íbur scasons. The avcragc tcmpcraturc varics f rom 18°c in wintcr to bclovv 22°c in summcr. So far no poct or vvritcr has bccn ablc lo [ ully dcscribc thc bcauty of llic bay. Each visitor to Ma Long Bay can only rcllcct part of Ịls bcauty. But onc thing is ccrtain : whocvcr has comc oncc to Ha Long wishcs to rcturn thcrc again.

Ncar Ha Long Bay is ihc Cat Ba archipclago, which is in ihc tcrritory of Hai Phong port-city. It is 80 km frọm Hai Phong by boat. Hai Phong is building a road through Ử1C island to link it to ihc port and alsò to takc lourists ííom thc port to visit thc island morc casily in a not dis- tant íu lurc.

The archipclago has 366 islcts, with wall-likc cliffs ovcrlooking Bai Tu Long Bay. Ils total arca is 20,000 hcctarcs (49,400 acrcs), wilh many bcaulilul islands and bcachcs and wcirdly- shapcd groltocs. Tourists coming hcrc can scc ĩorcsts and grottocs balhc in the sca, and visit placcs whcrc sca Products such as tortoisc shclls, oystcrs, lobstcrs (vcry largc sca prawns) arc raiscd or cultivatcd. The largcst island, Cat Ba, is 188 sq km (72.5 sq mi) and 200 m (656 ft) abovc sca lcvcl. Forcsts on Cat Ba island covcr 17,300 hcctarcs including 570 ha of national

Thác Prenn (Đà Lạt) The Prenn Falls, Dalat

Hòn Gà

chọi trên

vịnh Hạ

Long 'Fighting

Cocks Islcts in

Iỉa Long

Bay

129

Nằm sâu giữa lòng đảo đá, hang Đầu Gỗ có ba ngăn với sức chứa tới ba bốn ngàn người, mang vẻ đẹp đặc biệt khiến các du khách châu Âu từ cuối thố kỷ XIX đến đây đã bị chinh phục và gọi hang này là Động Các kỳ quan (Grotte dcs merveilles). Ở dây đu khách sẽ phải băn khoăn tự h ỏ i c ó bàn tay n g h ệ s ĩ tuyệt hảo nào chạm khắc

không mà các hình nha đá chỗ giống hột hình người, hình chim, thú, chỗ lạ i nhir nh ữ n g bôn g hoa , hay tòa lâu đài rự c rỡ ... ?

Hạ Long đẹp cả bốn mùa. Nhiệt độ trung bình mùa dông khoảng 18°c. Các tháng hè cũng chỉ hơn 20°c. Từ bao đời nay chưa có ngòi bút của nhà văn, nhà Ihơ nào viết đưtỵc hết vỏ đẹp của Hạ Long. Mỗi nguời đến Hạ Long chỉ có thề diễn tả đirợc một phần nhỏ vỏ đẹp của btrc tranh tráng lệ này. Có một điều chắc chắn : ai đã một lần đến Hạ Long, đều mong có dịp được trở lại.

. Bôn cạnh Hạ Long là quần đảo Cát Bà. Quần đảo thuộc địa giới tỉnh Hải Phòng. Từ Hải Phòng ra đảo bằng tàu thủy khoảng 80 kin. Hiện nay Hải Phòng đang làm con đường xuycn đảo đổ nối Cát Bà với thành phó, cũng là đô dưa khách du lịch từ thành phố cảng ra thăm đảo dỗ dàng hơn trong một ngày không xa. Quần đảo gồm 366 đảo nhỏ, vách đá dựng - nhu- thành nhìn ra trước mặt là Vịnh Bái Tử Long. Tổng diện tích quần dào khoảng 20.000 hcc-Uì, trong đó có nhiều hòn đảo đẹp, hang động lạ kỳ và nhiều bãi tắm. Khách du lịch đôn đây, sẽ đirợc thăm rừng, xcm hang động, tắm biển và Ihăm các nơi nuôi trồng thủy sản nhir đồi mồi, sò huyết, tôm rồng (loại tôm biển cực to). Riêng đảo Cát Bà lớn nhái, diện tích 188 km2, cao hơn 200 m so vói mặt biển. Rừng ở Cát Bà rộng tới 17.300 héc-ta lron» đó có 570 hcc-ta rừng nguycn sinh quốc gia còn giữ dược khá đầy đủ sự phong phú của một khu hệ sinh thái rừng và biển.

Quân đảo Cát Bà là một khu du lịch biển và rừng hoàn chỉnh. Nó đáp ứng sở thích của khách du lịch biển, lại là nơi có thể kết họp du lịch với nghiên cứu khoa học.9 -VNQHT

130

prcscrvcs whcrc most of the dívcrsc flora and fauna of primcval íorcsl.s of a marilimc cco-syslcm arc still kcpt.

The Cat Ba archipclago is a comprchcnsivc tourist arca. Il mccts thc dcmands of sca tourists, and is also a placc whcrc tourism and scicn- tiĩic rcscarch can bc combincd.

Cat Ba is 80 km from Hai Phong, and Do Son only a littlc ovcr 20 km ữom thc porl-city by roađ. Do Son is a pcninsula formcd by ninc mountains slanding closc togethcr and jutting far out into ửic Tongking Gulf. The mounuũn riclgcs proưuding into thc sca crcatc arcs protccling thc bcachcs from thc ragc of frcqucnt sca- storms.

Sincc long Do Son has bccn a big bcach íor North Victnamcse. It is thc 7)riđc of Hai Phong - a city opcning on thc Paciĩic Occan and onc of thc biggcst ports of North Victnam. Pcoplc in Victnam comc to Hai Phong by car and raihvay and íorcign tourists by air and by sca. A numbcr of forcign tourisl groups cach wilh 300-500 mcmbcrs havc comc to Hai Phong by boat.

The Central Viclnam coastlinc strctchcs ovcr tcn parallcls, from Thanh Hoa to Thuan Hai provincc. This is a Coastal arca wiih thc highcst numbcr of sunshinc hours: ữom 1,800 to 2,000 a ycar. The arca also has many picturcsquc landscapcs combincđ with good bcachcs such as Sam Son (Thanh Hoa), Cua Lo (Nghe Tinh), Cua Tung (Binh Tri Thicn), Thuan An (Huc), Da Nang (Quang Nam-Da Nang), Nha Trang (Phu Khanh), Ninh Chu (Thuan Hai)... The mosi typical of thosc sca arcas arc Da Nang and Nha Trang.

Da Nang has many bcauliíiil bcachcs, but thc most attraclivc of thcm arc Non Nuoc (Marblc Mounlains) and My Khc. Non Nuoc (Moun- tains and \Vatcr) is also callcd Ngu Hanh Son (Fivc Elcmcnls Mountains) bccausc it consisls of fivc mountains standing closc to ihc scashorc. Hcrc lourists can SCO marblc mountains, qrass, trccs and plants and 11owcrs, groltocs, and a long bcach wilh finc sand, clcar and bluc walcr. The

131

Hiện tại, Cát Bà cách Hải Phòng 80 km đirờng biến, còn Đồ Son chỉ cách Hải Phòng hơn 20 km đường bộ. Đồ Sơn là bán dao dược tạo thành bởi 9 ngọn núi áp vào nhau vươn dài ra vịnh Bắc Bộ. Do cấu tạo địa hình, Đồ Sơn có những nhánh núi gác đầu len bờ biển, tạo ncn những vòng cung che chở cho những bãi tắm trong cơn thịnh nộ của bão bicn.

Từ lầu, Đồ Sơn trở thành bãi tắm lớn của dân miền bắc Việt Nam. Đồ Sơn là nièm tự hào của Hải Phòng - Ihành phố m ở cửa ra đại dương với cảng biến lớn quan trọng nhất của mièn bắc. Ngirời trong nước đến Hải Phòng bằng đường ô-lô, đư'ờng sắt. Khách quốc tế đến Hải Phòng bằng đLTỜng hàng không và đường biển. Đã có nhiều đoàn dư lịch từ 300 đến 500 người đi làu biổn cập cảng Hải Phòng.

Dải biền miền trung trải dài ưên 10 vĩ tuyến, từ tỉnh Thanh Hóa đến tỉnh Thuận Hải. Đây là vùng biốn có số giờ nắng khá cao, từ 1800 đến 2000 giờ nắng ưong năm. Đây cũng là vùng biền có nhiều cảnh quan thiên nhiên dẹp kết hợp với các bãi tắm tốt, nhir sầm Sơn (Thanh Hóa), c ử a Lò (Nghệ Tĩnh), Đà Nang (Quảng Nam - Đà Nang), Thuận An (Huc), Ninh Chữ (Thuận Hải), Nha Trang (Phú Khánh)... Hai vùng biến ticu bicu nhất ưong số này là bicn Đà Nang và biên Nha Trang.

Đà Nang nhiều bãi biển đẹp, nhung có thổ kẻ hai bãi biển nhiều người ưa thích là Non Nước và Mỹ Khc. Đúng như tcn gọi Non Nước (núi và nước), nơi dây có năm ngọn núi liền kc với biển, còn có tcn là Ngũ Hành Sơn. Ở đây có núi đá cấm thạch, có cỏ cây hoa lá, hang động, lại có bờ bicn dài, bãi cát mịn, nước ưong xanh thăm tham. Nhiệt độ ưong năm thấp nhất 15°c, cao nhát 26°c. Bãi lắm cách trung tâm thành phố 8 km. Bãi biến Mỹ Khc ở quãng giữa chiều dài bán đảo Sơn Trà, chỉ cách trung tâm thành phổ 3 km. Từ bãi biển

132

tcmpcrature hcrc varics betwccn 15 and 26° c . The bcach is 18 km (11.1 mi) íroưi thc hcart of thc city. My Khc bcach lics in thc middlc of thc Son Tra pcninsula, only 3 km from thc h carto ĩ Da Nang city. From My Khe bcach, tourists looking around can scc evcrywhcrc bcautiful sccncrics of Quang Nam-Da Nang. Bcforc thcm is thc Cham archipclago ncar the shorc, moslly inhabitcd by fishcrfolk. Tourists visitíng thc islands can scc yến sào (sca-swallow ncsts), a valuablc cxport itcm. One kilogram of yến sào (also callcd salanganc ncsts) is worth onc tacl (liang) of gold. The bcach is protectcđ on two sidcs by Mount Son Tra and thc Marblc Mounuúns.

The C oastal a rc a o f Da Nang is n o t o n ly an ìrn p o r ta n t to u r is t arca but also an imporlant sca-port of ửic whole country.

Nha Tran” , a rcnowncd scasidc rcsort and rcst ccntcr, is graccd by many beautiíul mounuuns and lakcs, Cham tovvcrs, hot springs and architcctural works... Howcvcr, whcn spcaking of Nha Trang pcoplc al- \vays mcnlion ils bcachcs in thc first placc. In thc daytimc, aftcrdipping íor hours in thc vvarm sca watcr, back to thcir hotcl rooms tourists just liavc to draw back thc window curtain to havc a full vicw of thc immcnsc sca bcíorc thcin, At night, thc whispcring wavcs and light brcczc will lull thcm to slccp. Nha Trang City has sprung up by thc scashorc, but it can also bc said that thc gcncrous Pacific Occan has cndowcd it with its invaluablc bỉuc to match "Mr Sun" who lavishcs light on it all ycar roưnd (avcrugc tcmpcraturc : 26°C).

In thc souih-castcrn Coastal arca, thc most sưiking locality is the Vung Tau pcninsula 110 sq km (42.5 sq mi) in arca, whcrc fo r c c n tu r ie s

now pcople can cornc to rcst and bathc in all scasons. Vung Tau has bcachcs scvcral milcs long and smallcr oncs which arc prcferrcd by tourists who do not likc crovvđcđ placcs.

Vung Tau bcach is warmcd by sunshinc twclvc months a ycar, and thc avcragc Lcmpcraturc thcrc is 26-28° c .

133

Mỹ Khc nhìn ra bốn phía nơi nào cũng gặp thắng cảnh của Quảng Nam - Đà Nang, phía trước mặt là nhóm cù lao Chàm. Cù lao Chàm là một nhóm đào gần đất liền. C ư dân trcn cù lao hầu hết là dân chài. Khách du lịch ra thăm cù lao, thú vị nhát là đuợc xem nhũng tổ chim yến, một nguồn hàng xuất khẩu có giá trị kinh tế cao. Một ki-lô-gam yến'giá trị tirơng đương 1 lượng vàng. Che chở hai bên bãi tắm là Ngũ Hành Son và núi Sơn Trà.

Vùng biên Đà Nang không nhữ-ng có giá trị lốn về du lịch mà còn là hải cả n g quan trọng của c ả n ư ớ c .

Nha Trang, thành phá nghỉ mát, dưỡng bệnh nỗi tiếng có nhiều cảnh đẹp của núi, hồ, tháp Chàm, suối nirớc nóng và các công trình kiến trúc v.v... Vậy mà khi nói về Nha Trang, điều mọi người nhớ đến đàu ticn vẫn là bicn. Ban ngày, sau những giờ đầm mình trong biển ấm, trở vè phòng khách sạn, du khách chỉ cần kco ròm cửa đã nhìn thấy biến mcnh mông trước mặt. Ban đêm, sóng biển rì rào, gió biển nhẹ cm sẽ đira dư khách vào giấc ngủ ngon lành. Nói 1Ì1 Ihành phố Nha Trang mọc bcn bờ biển, hay cũng có ihể nói biển cả rộng luựng dã ban cho Ihành phố này màu xanh Thái Bình Dirơng vô giá, để khỏi bị kém cạnh với "ông" Mặt trời đã ban cho Nha Trang nguồn nắng ấm quanh năm (nhiệt độ trung bình cả năm 26°C).

Vùng biổn phía đông nam nổi bật lên là bán đảo Vũng Tàu nhô ra biển với diện tích 110 km2, nơi nghỉ mát, tắm biển bốn mùa từ hằng trăm năm nay. Ở Vũng Tàu có nhũng bãi tắm lớn, dài cả chục ki- lô-mét, cũng lại có những bãi tắm nhỏ cho những ai không thích sự đông đúc.

Bờ biến Vũng Tàu được ánh nắng mặt trời rực rỡ chiếu suốt 12 tháng. Nhiệt độ trung bình cả năm 26 đến 28°c.

Từ Vũng Tàu, đi tàu biển 90 hải lý đến Côn Đảo (quần đảo Côn Sơn) gồm 14 hòn đảo. Cách đây chưa lâu, nói đến Côn Đảo ai

134

From Vung Tau, tourists can go by motor boat to Con Dao (Con Son) archipclago, 90 nautical milcs to the soulh. Until recenlly thc name of Con Dao rcmindcd pcoplc oi' thc prisons whcre patriotic miliuints wcrc dclaincd and put to torturcs more savagc than thosc of ihc Middlc Agcs, of thc Hang Duong ccmcicry, thc last rcsting placc of so many hcroic sons and daughtcrs oi' Victnam. For ncarly a ccnlury, this archipclago hađ bccn turncd into a hcll-on-carth. Sincc 1975, and cspccially ovcr the past ycars, Con Dao has bccn rccognizcd as a mạịor historic silc oí' thc Viclnamcsc rcvolulion, an archipclago rcscrvcđ for lourists, scicntific rcscarch, protcction of naturc and the cco-systcm. The archipclago compriscs 14 islands, cach wilh a parúcular shapc, many bcauúiul bcachcs, picturcsquc coconut grovcs, abundant sunshine, clcar and bluc sea watcr and many prccious spccial products of tropical sca arcas, which highly atlract tourists.

At ihc far cnd of ihc counưy is thc south-castcrn sea arca, about 30 km long, ncar thc cquator, wilh warm sunshinc all ycar round and swcpt by ữcsh winds right in sumtncr. Curiously cnough, at thc souLhcrnmost cnd of Victnam, tourists lccl likc sccing again picturcsquc sccncrics of Ha Long Bay in North Victnam.

This sca arca has up to 102 scattcrcd islands, thc farlhcst oí' which is Tho Chu, 200 km (124 mi) off shorc. The island abounds in turilcs, somc of ihcm wcighing up to 70 kg (154 lb), and ưicir shclls, 10 kg (22 lb). The largcst island of Viclnam is Phu Quoc. It has 99 mounuúns, many rivcrs and canals wilh frcsh watcr, íorcsls and hills. The island lics in a sca arca abounding in fish and shrimps in the Gulf of Thailand. Ils íorcsLS abound in prccious timbcr and prccious and rarc arũmals. Ils most important spccial Products arc pcppcr and íìsh saucc.

Along the south-wcstcm coast thcrc arc immcnsc forcsts of cajcput whosc wood is a prcciouầ matcrial and whosc flowcrs arc uscd to fccd bccs. In thc íbrcsts thcrc arc bứd grounds cach shcltcring tcns of thousands of birds... This is a brcalh - laking sight for thosc who come hcrc for ihc first timc.

135

cũng tự hình dung ra những nhà ngục nặng nề giam giữ người ycu nirớc, nhũng cực hình dã man hơn cả thời trung cổ mà họ phải chịu đựng và nghĩ đến nghĩa địa Hàng Dương, nơi an nghỉ cuối cùng của biết bao người con ycu nước của tổ quốc Việt Nam. Gần một thế kỷ qua, quần đảo này hình như chỉ đirợc dùng làm "địa ngục" trần gian ! Từ sau năm 1975 và càng những năm gần đây, vị ưí của Côn Đảo càng đirợc xác định rõ là một di tích cách mạng lớn của dân tộc, một quần đảo dành cho du lịch, nghiên cứu khoa học, bảo vệ thiên nhiên và môi trirờng. về cảnh quan thicn nhicn, 14 hòn đảo mỗi hòn mỗi vẻ, với nhiều bãi tắm đẹp, rùng dừa nên thơ, ánh nắng chan hòa, nước biển ưong xanh và nhiều đặc sản quý của vùng biền nhiệt đới là nhũng điều kiện hấp dẫn khách du lich.

Tận cùng của đát nuức là vùng bờ biển phía tây nam dài khoảng 30 km, gần xích đạo, quanh năm có ánh nắng chói chang, gió biến lồng lộng mát rượi cả trong nhũng tháng hò gay gắt. Thú vị nhất là đốn vùng biến ở đầu mút phía nam này, du khách như đirợc gặp lại những cảnh sắc tuyệt đẹp tirơng tự như ờ Hạ Long, vùng biển đông bắc đỉnh đầu đất nuức.

Vùng biến này có tới 102 hòn đảo rải rác, xa nhát là đảo Thó Chu cách bờ 200 km, đảo có nhiều đồi mồi, có con io nặng tới 70 kg, cho mai nặng 1 kg. Lớn nhát (của cả nước) là đảo Phú Quốc rộng 568 km2. Đảo Phú Quốc có 99 ngọn núi, nhiều sông, rạch nuớc ngọt, rừng và các dải đồi. Đảo nằm giữa một vùng biến giàu tôm cá nhát của vịnh Thái Lan. Rừng nhiều gỗ quý và các loài động vật quý, hiếm. Đặc sản quan trọng nhát là hồ licu và nước mắm.

Vcn bờ bicn lây nam còn có những rừng ưàm bạt ngàn, gỗ tràm là vật liệu quý, hoa tràm nuôi ong mật. Trong rừ-ng còn có những sân chim tới hàng vạn con... thật là một cảnh vô cùng ngoạn mục với nhũng ai mới lần đầu đặt chân tới đây.

136

Ha Ticn, wiLh its picturcsquc bays and rocky islcts, is the last rcst- inf placc for tourists on thc S-shapcd land, a placc that lcaves thcm wiứi decp memorics. The place is callcd Ha Tícn (Fairies) bccause according to a lcgcnd, it was on this Coastal arca ihat fairics dcsccndcd on thc earth. Thcro are ten old pocms chanting ten sccnic spots of Ha Ticn. Infact the lattc-r docs not havc only tcn sccnic spots. Travclling along this Coastal arca, tourists wilỉ scc granite islcts linkcd to thc mainland by silt and ùnic, and can stroll along bcaches with whitc finc sand on moonlit nights, iccỉing likc walking on a silvery path...

Bolh in the past and at prescnt, the sca is considcrcd as the sourcc of lifc. in Victnam. According to forccasLs by scientists, the Coastal area of this sun-floodcd part of South-cast Asìa will bc a bright spot ữom ihcycar 2,000 of the "Pacific Era".

BICH SAN

137

Đặc biệt, vẻ đẹp dịu dàng ở Hà Tiên với nhũng bờ vịnh, đảo đá ncn thơ, nơi dừng chân cuối cùng của du khách trên dải đắt hình chữ s, cũng là nơi để lại trong lòng du khách nhièu liru luyến. Tôn gọi Hà Tiên, bởi xưa kia trcn bãi biền này, tục truyền có các nàng tiên ưên trời giáng thế. Văn thơ xua dể lại mười bài thơ vịnh mirời cảnh đẹp của Hà Tiên. Nhung Hà Tiên đâu phải chỉ có mười cảnh đẹp. Làm một cuộc hành hương dọc theo bờ biẻn này, du khách sẽ gặp những hòn đảo tinh Ihạch được phù sa và năm tháng nối với dát liền, gặp những bãi tắm bờ cát trắng phau, vào đêm ưăng sáng mà dạo chơi, tưởng như chân bước ưên đuờng bạc...

Quá khứ và hiện tại dã coi biến là cái nôi của cuộc sống Việt Nam. Vùng biổn du lịch của dải đất phương nam đầy ánh nắng này, theo dự báo của các nhà bác học sẽ là một điếm sáng từ năm 2000 ưở đi của "kỷ nguyên Thái Bình Dương".

BÍCH SAN

138

The acsthclic dcmand oi' thc Victnamcsc docs noi rcslrict itsclí' to dccoraúvc objccts such as picturcs or statucs... Thcy rcquirc ửiai in objccts of daily usc, cvcn small O I1CS, Ihc usc-valuc andacsthclic valuc bc takcn into account.

This uaditional dcmand of thc cntírc nation is a prcmisc for thc dcvclopmcnt of timc-honorcd handicraĩts such as gold and silvcr- smilhcry, laccwork, thc making oflacqucrwarc, porcclain and ccramic, bamboo and rattan articlcs, objccts inlaid with molhcr- of pcarl, ctc.

From tỉmc immcmorial, handicraft tradcs havc bccn passcd on ữom fathcr to son within cach ĩamily or clan. Nowadays, art and craĩt articlcs of Victnam arc not only sold on thc homc markct but also cxported to many countrics. One family or cvcn onc clan cannot fulfill all thc ordcrs, a conúngcnt of skillcd handicraíì. workcrs must bc organi/.cd on a nation- widc scalc to work according to plan in ordcr to mcct ứic incrcasing or-

139

Nhu cầu thấm mỹ của nguời Việt Nam không chỉ đừng ở nhũng sản pham chuyên dùng đố trang trí nghệ thuật như* bức ưanh, pho Urợng... mà ngay ờ những vật dùng hàng ngày, dù nhỏ, cũng phải đạt được hai giá trị sử dụng và thấm mỹ.

Nhu cầu có tính truyền thống đó của cả dân tộc đã là tiền đề phát ưicn các nghè thủ công lâu đời như nghề làm đồ vàng, bạc, nghề thêu rcn, nghè sơn mài, nghè gốm - sứ, nghè làm hàng mây trc, nghè khảm ưai v.v...

Thời xa xưa, các nghè lhử công thường là cha truyền con nối trong phạm vi một gia đình hay một dòng họ. Ngày nay thị trirờng ticu thụ hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam không chỉ trong phạm vi cả nước mà đã mở rộng ra nhiều nước ưên thế giới. Một gia đình hay một dòng họ không sao làm xuể, mà phải là cả đội ngũ thợ thủ công lành nghè ưong cả nuức đirợc tổ chức làm việc theo kế hoạch mới đáp ứng đirợc các đơn đặt hàng từ Licn Xô, Cộng hòa dân chủ Đúc,

140

dcrs placcd by ihc Sovict Union, the GDR, Czechoslovakia, Poland, Hungary, India, Francc, Ilaly, Canada, Japan, and othcr countrics.

At prescnt, Victnamcse art and craft articles arc not only exported through thc forcign ưadc Service ; a consìderable quantity is sold to tourists coming to Victnam from all continents.

BAMBOO AND R ATT AN ARTICLES

Bamboo and ratlan arc spccial Products of tropical Vietnam. They have bccomc an exhaustiblc source of raw meterials for handicraĩt workcrs. Victnamcsc bamboo and rattan articlcs have bccn cxportcd to many countrics. Thcre arc ovcr 200 kinds of articles apprcciatcd by customers : platcs for containing líuits and flowers, flower baskets, bags, bowls, ưays, flowcr vascs, lamp shadcs, tca-pot covers, tablcs and chairs, picture blinds, clc.

Obịccts madc of bamboo and rattan arc light and durablc. They arc cntircly madc of bamboo, or rattan, or bolh.

Bcsidcs skilíul hands, bamboo and rattan workers must have the kecn eyes of a paintcr or sculptor in order to be ablc to crcate forms and properly arrangc decoralivc motifs for thcir products.

Victnamese bamboo and rattan articles wcre sold abroad for the fứst litne at thc Paris Faứ in 1931.

EMBROIDERY AND LACEWORK

Embroidery, which dcvcloped early in Victnam, has bcen concrcte- ly rccorded : in the list of Hanoi’s ancicnt strects thcrc is the namc of Hang Theu (Embroiderers’ Street, now the end of Hang Trong (Drum Street), which mcets with Le Thai To Street.

From the early 20th ccntụry, Victnamese embroidered articles, wiứi a marked decoralive character, bccame Products scrving daily life.

141

Tiệp Khắc, Ba Lan, Hung-ga-ri, Ấn Độ, Pháp, I-ta-li-a, Ca-na-đa, Nhật, v.v... gửi đến Việt Nam ngày càng nhiều.

Ngày nay, hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam không chỉ xuất khẩu theo đường ngoại thương, mà lirợng hàng xuất khẩu tại chỗ qua khách du lịch năm châu đến Việt Nam cũng rát đáng kể.

HÀNG MÂY, TRE

Cây tre và cây mây là đặc sản của xứ sở Việt Nam nhiệt đói. Hai loại cây này đã ư ở thành nguồn nguyên liệu vô tận của những người thợ thủ công làm hàng mây-tre. Hàng mây-tre Việt Nam đã đi khắp năm châu. Có tới hơn 200 mặt hàng dược khách ưa chuộng : đĩa bày hoa quả, lẵng hoa, làn, bát, khay, lọ hoa, chao đcn, giỏ ám, bộ bàn ghố, mành tranh v.v... Các sản phẩm làm từ mây ưe có đặc tính nhẹ nhàng, dùng được bền lâu. Có mặt hàng làm toàn bằng mây, có mặt hàng làm toàn bằng trc, cũng có mặt hàng phải kết họp cả hai loại nguycn liệu mới thành.

Người thợ đan mây-trc ngoài sụ- khéo lay còn phải có con mắt của người họa sĩ và nghệ sĩ tạo hình đẳ vừa tạo dáng cho sản phảm vừa sắp đặt những hoa văn trang trí cho sản phẩm.

Hàng mây-trc Việt Nam có mặt ở Hội chợ Pa-ri (Pháp) từ năm1931.

HẰNG THÊU - REN

Nghè thcu phát triền sớm ở Việt Nam đã đirợc ghi nhận một cách cụ thề : trong danh mục các tcn phố cổ ở Hà Nội có tcn phố Hàng Thcu chuycn bán các đồ thêu (nay là đoạn cuối phố Hàng Trống chỗ giáp với phố Lc Thái Tổ).

Từ dầu thố kỷ XX, hàng thcu Việt Nam trở thành mặt hàng phục vụ nhu càu cuộc sống bình thuửng mang tính trang trí mỹ thuật.

142

Embroidcrcrs kncw how to combinc the ancicnt and thc mođcm to crcate articlcs mccting thc tastcs of cvcr more highly educated customers.

Therc is a wiđe varicty of textile ĩabrics on which cmbroidcry can bc uscd : satin, silk, finc colton, cotton mixcđ with nylon, poplin mixcd with nylon... The motifs also are divcrsc : loiưs flowcrs, chrysan- thcmums, dragons, phocnixcs, ílamingoes, mandarin ducks, portrails, lanđscapcs, ctc. The liưcads uscd arc of high quality and have rich colors. On somc cmbroiđcrics thrcads of morc ứian twcnty colors arc uscd. As a rcsult, a grcat varicly of embroiđercđ articlcs havc bccn produccd : pillows, bcd-clolhs, table-đoths, gowns, shirts, kimonos, hanđkcrchicís, wall pictures, ctc.

An cmbroidery workcr must havc (lcft hands and kccn cyes and know how to handlc Ihc ncedlcs and ihreads so as to givc a "soul" to his or hcr work.

Victnamcse embroidcrics havc attracted many forcign visilors to Victnam and have bccn cxportcd to many countrics.

In Hanoi, Ho Chi Minh City and orther major ciúcs, 1 1CW

embroiđcrers strccts havc appcarcd.

Allhough laccwork was introduced into Vicuiam only 70 or 80 ycars ago, yct with thcir imaginative minds and dcft hands, Victnamcse handicraít workcrs havc rapidly dcvclopcd this tradc, crcating bcautiM products. As a rcsult, cvcn Europcan countrics, whcre this trade originatcd, also likc to ordcr embroidcrcd articlcs from Victnam : lablc- cloths, window curtains, womcn’s glovcs, ctc.

CERAMICS

Nowadays, not only Victnamcsc customcrs but forcign customcrs as wcll know Viclnam’s bcst ceramic-producing localitics. In thc Norih thcrc arc Bat Trang village (in Hanoi’s suburbs), Tho Ha Villagc (Ha Bac provincc)... In thc Souih, thcrc arc Ho Chi Minh City, Song Bc and Dong Nai provinccs which are rcnowncd both for the quantity and quality of thcir Products.

143

Người thự ihcu đã biết kct họp giữa xưa và nay đổ tạo ra nhũng mặt hàng Ihêu đáp ứng thị hicu của người dùng ngày càng có văn hóa cao.

Các loại hàng đẻ thêu ngày nay rát đa đạng : sa tanh soa, phin nõn, phin pha ni-lông, pô-pơ-lin pha ni-lông... Mau thcu cũng phong phú : hoa scn, hoa cúc, rồng phirợng, đôi chim tùng hạc, dôi chim uycn ương, chân dung, phong cảnh v.v... các loại chỉ thêu có chất lượng tôt, màu săc chi phong phú khó mà kc hết, có bức Ihcu phải dùng lơi trcn hai chục màu chi. Nhờ vậy các mặt hàng thcu ngày nay rát nhicu chủng loại : gối, khăn ưải giường, váy, áo sơ-mi, áo ki-mô-nô khăn mu-soa, tranh treo luờng, khăn trải bàn v.v...

Người Ihợ thcu cần nhanh tay, tinh mắt, biết điều khiển cây kim sợi chỉ Ihco ý mình để tạo đirợc cái "thần" cho bức thcu.

Hàng thcu Việt Nam đã ư ở Ihành mặt hàng hấp dẫn các bạn nuức ngoài đến thăm Việt Nam và đã đu-ợc xuất khẩu đi nhiều nước.

ơ Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và các thành phố lớn khác trong cả nước đã xuất hiện nhiều phố Hàng Thcu mới.

Nghe rcn - rua tuy mới du nhập vào Việt Nam chừng bảy tám chục năm nay, nhimg với bộ óc sáng tạo và đôi bàn tay khéo lco của nguời thợ Ihủ công Việt Nam, nghè này đã phát ưiẻn nhanh, tạo ra nhũng mặt hàng đẹp khién cho chính đất tổ nghề là châu Âu cũng phai ưa thích đặt mua từ Viộl Nam nhũng bộ khăn phủ bàn, ròm cửa găng tay phụ nữ v.v...

t ì ồ GÓM

Ngày nay, không chỉ ngirời trong nirớc mà cả khách quốc tố ycu thích loại sản phẩm này cũng đã biết tới nhũng địa danh làm

144

Hundreds oí kinds of ccramic Products are on salc ranging from small vcsscls containing toothpicks and ash trays, mcdium size objccls such as flowcr vascs, statucttcs of Buddha and young womcn, tca and cofícc scts, bowls and platcs, and vascs for containing ornamcntal plants, to largc objccts such as flowcr vases, clephant stools, ctc. Therc arứclcs continuc to bc improvcd at all ccramic cntcrpriscs throughout thc country so as to achicvc cvcr highcr quality.

Ccrannic artisans havc paid attcntion to thc traditional folk charactcr in crcating forms and colors of glaze. The colors thcy prcfcr arc jadc, ccl skin, and light ycllov/. The dccorativc motifs on cach product cxprcss íarniliar traits in thc lifc and landscapcs of ihc country such as a buffalo boy playing thc ílutc, a banyan-trce at thc cntrance of a villagc, the roof of a pagoda, a lotus pond, a young girl playing the lutc, ctc.

Ccramic articlcs hold pridc of placc in art and craft slalls rcscrvcd for forcign tourists comìng to Victnam. Victnamesc ccramic producLs arc on display and salc on many forcign markcts.

LACQUERWARE

Lacqucrwarc is produccd in many counlrics. In South-East Asia, a numbcr of countrics plant lacqucr trccs, but only in Victnam, cspccially at Phong Chau, in Vinh Phu provincc, can thc most valuablc lacqucr trccs bc found. The resin of lacqucr ưccs plantcd at Phong Chau is fincr than tliat of othcr localiúcs. That is why Victnamesc lacqucrwarc is rcnowncd for its bcauty and durability.

Victnamcsc kncw how to usc lacqucr vcry carly. Objccts madc of lacqucrcd wood havc bccn found in ancicnt tombs dating back to thc 4lh and 3rd ccnturics B.c.

In Thang Long (Hanoi), Nam Ngu ward alrcady spccializcd in lacqucrwarc in the 18th ccntury. Thcrc arc two kinds of lacqucr : varnish lacquer and pumicc lacquer. For both kinds thc main matcrial is lacqucr trcc rcsin. Varnish lacqucr is obtaincd by mixing lacqucr trce rcsín with

Ngà voi Elephant tusks

145

gốm nổi tiếng của Việt Nam... Ở miền Bắc có làng gốm Bát Tràng (ngoại thành Hà Nội), làng gốm Thố Hà (Hà Bắc)... Ở miền Nam có thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Sông Bé, tỉnh Đồng Nai... là nhữ-ng vùng làm gốm nổi tiếng cả về số luựng và chất lirợng.

Sản phẩm gốm ngày nay rất phong phú có tới hàng tràm loại khác nhau từ những vật nhỏ như : lọ đựng lăm, gạt tàn thuốc lá... những sản phấm cỡ trung bình như : ỉọ hoa, tirợng Phật, thiếu nữ, bộ ấm trà - cà phc, bát, đĩa, chậu cảnh... đến những sản phẩm cỡ lớn n h ir : lọ độc bình, đôn voi... đều đirợc các lò gốm trôn cả nước luôn luôn cải tiến sản xuất để hàng làm ra mỗi ngày càng đẹp hơn.

Các nghệ nhân làm gốm dã chú trọng Ưnh dân gian cố truyền trong việc tạo dáng sản phẩm và màu mcn gốm. Nhũng màu men đirợc ưa chuộng là mcn ngọc, men da lirơn, mcn vàrig nhẹ. Họa tiết trcn mỗi sản phẩm thổ hiện đuợc nhũng nét quen thuộc ưong đời sống và phong cảnh đát ĩurớc nhir : chú bó ngồi trên mình ưâư thối sáo, cây đa, cống làng, mái chùa, hồ sen, thiếu nữ gay đàn v.v...

Sản pham gốm chiếm vị trí quan ưọng trong các quầy hàng mỹ nghệ dành cho khách du lịch quốc tế đến Việt Nam. Hàng gốm Việt Nam đã có mặt ở nhiều thị trường quốc tế.

HÀNG SCTN MÀI

Trcn thế giới, nhiều nirớc làm hàng sơn mài. Ớ Đông Nam Á, một số nước trồng đirợc cây sơn, nhưng chỉ có cây sơn Việt Nam mà lại ưồng (V vùng đất Phong Châu (Vĩnh Phú) là có giá trị nhất. Nhựa cây sơn trồng ở Phong Châu tốt hơn hẳn cây son Lrồng ờ các vùng khác. Chính vì vậy mà hàng sơn mài Việt Nam nổi tiếng bền đẹp.

Người Việt Nam biết dùng sơn rất sớm. Trong những ngôi mộ cố có nicn đại thế kỷ thứ IV, thứ III trirớc công nguyên đã có mặt

10-VNQHT

i.46

mu oil for painling with its original gloss. Pumicc lacqucr is produced by mixing lacqucr trcc rcsin with pino rcsin, thc wholc is rubbcd and smoothcd in watcr aftcr painling. Pumicc lacqucr is morc durablc than varnish lacquer. That is why though it was known Iatcr, it holds highcr place both al home and forcign markcLs.

At ihc start, only Lhrcc colors wcrc uscd in lacqucrwarc: black, rcd, and ycllow brown. Nowadays, with thc dcvclopmcnt of scicncc and tcchnology, thc gamut of lacqucr color is much ríchcr. A bcaulilìil lacquer painting is imprcssivc bccausc of its compactncss and dcpth of Vision. Looking aitcnũvcly at a lacqucr painting, wc can sce many colors, hucs and tints vvhich appcar off and on, the lowcr laycr scrving as backgrounđ for thc uppcr laycr, wilh patchcs of goldcn and silvcry colors, now đark, now light, crcaũng togelhcr an cxtraordinary harmony of colors.

Bcsidcs thcir highly arũsũc charactcr, lacqucr articlcs havc a practical valuc, on account of thcir divcrsity of purposcs : wall piclurcs, flowcr vascs, jcwcl boxcs, tobacco boxcs, Irays, chcss- boards, scrcens, ctc...

ARTICLESINLAID WITH MOTHER-OF-PEARL

Inlay workers use ihe shclls of molhcr-of-pcarl (nacrc), corbiculas shcllíĩsh, ctc. looking íor shclls with vcins in íĩve primary colors or thosc wilh bluc, ycllow and othcr colors... Thcy pay grcat attcntion to harmony of colors. Thcứ work is vcry mcticulous and has to go through many stagcs : đcsigning, rubbing, savving, chiscling Shell bits, inlaying thcm on thc picturc, then polishing ihcm.

The inlaid picturc appcars on thc suríacc of thc objcct with many glittering colors. Sccn from diffcrcnt anglcs, an inlaid objcct prcscnts diffcrcnt scts of colors and a diffcrcnt bcauty. In addiúon to being durable, an inlaid picturc can cxprcss almost anỳ contcnt, like othcr plastic art works.

147

hàng gỗ sơn.

Thế kỷ XVIII ờ Thăng Long (Hà Nội ngày nay) đã có phường Nam Ngư chuyên làm hàng sơn. Nghề sơn có hai lo ạ i: sơn quang dầu và sơn mài. c ả hai loại đều phải dùng chất liệu chính là nhựa cây sơn. Nhựa sơn pha với dầu ưẩu đề vẽ, giữ nguyên độ bóng, thì gọi là sơn quang dầu. Nhựa sơn pha với nhựa thông, vẽ xong đcm mài qua nước đế tạo màu sắc thì gọi là sơn mài. Sơn mài bèn hơn sơn quang dầu ncn tuy ra đời muộn hơn sơn quang dầu, lại nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường trong nước và quốc tế.

Buổi đầu, sơn mài chỉ có ba màu : sơn then (màu đen), sơn son (màu dỏ), sơn cánh dán (màu vàng nâu). Ngày nay, do khoa học kỹ thuật phát triền, bảng màu của sơn mài đã phong phú hơn nhiều. Sơn mài đẹp lộng lẫy mà sâu tham. Ngắm kỹ một bức. tranh sơn mài sẽ thấy nhiều cung bậc sắc màu khi ẩn, khi hiện, màu dirới làm nền cho màu ưcn nổi lcn cùng với những mảng bột vàng, bột bạc khí đậm, khi nhạt tạo nên sự hài hòa đến kỳ lạ.

Hàng sơn mài mang tính nghệ thuật cao nhưng vẫn không tách rời giá trị thực dụng bởi sự phong phú về chủng loại : tranh treo tuờng, lọ hoa, hộp đồ nữ trang, hộp thuốc lá, khay, bàn cờ, bình phong v.v...

HÀNG KHẢM TRAI

Người thợ khảm dùng vỏ trai, vỏ hến, ốc biền, tìm những mành có vân ngũ sắc hoặc vân xanh, vân vàng... rồi hòa sắc đổ khảm lcn các dồ vật. Công việc của thợ khảm khá tỉ mỉ và qua nhiều công đoạn : vẽ mẫu ưanh, mài, cưa, đục mảnh, khảm (gắn) lên tranh rồi lại mài nhẵn và đánh bóng. Bức tranh khảm hiện lên ơên mặt đồ vật với nhiều sắc màu lung linh. Nhìn ở mỗi góc độ, bức khảm lại có màu sắc và vỏ hấp dẫn ricng. Khả năng Ihể hiện nội đung của tranh khảm không kcm các loại hình khác là mấy, tranh khảm lại bèn màu.

148

Almost cvcry objcct of daily usc can bc inlaid wiứi mother-of- p c a r l: woodcn boxes, ưays, chess-boards, tablc tops, chaír arms, cup- board doors, scrccns,...

With its coastlinc more than 3,000 km long, Vietnam has an inex- haustible sourcc of raw materials for the inlaying induslry.

GOLD AND SILVER ARTICLES

From thc 2nd and 3rd ccnturics A.D., thc Victnamcsc already knew how to usc gold and silver to makc jcwcls.

Thcre arc thrcc diffcrcnt but closcly rclatcd tradcs in gold and silvcr- smithcry : engraving : of picturcs and dccorativc motiĩs on Ử1C sur- ía c c o f g o ld a n d silvcr objccts ; casting : a f te r mclúng g o ld a n d silvcr, and tuming thcm into long threads, thc artisans bcnd and piccc thcm togcthcr to make íigưrcs of flowcrs and lcavcs, birds and beasts, to bc fittcd to jcwcls ; making non-chiselcd objects : tuming gold and silvcr matcríals into jcwcls and objccLs of daily use without cngraving or chisel- ing Ihcm...

Victnam has bccn cxporting incrcasing quanútics of objecls madc of gold and silvcr such as rings, nccklaces. Cíư-rings, dinncr- serviccs (knivcs, forks, spoons), liquor glasscs, mirror ữamcs, powdcr boxcs, combs, canđlcsticks, ctc.

Dcvcloping thc ưaúiuonal ưadcs handcd down by their ancestors, Víctnamcsc gold and silvcr-smiửis today know how to combinc thc ancicnt and thc modcm lo make ứicir Products evcr morc apprcciatcd on thc world markcts.

CHI LAN

149

Từ chiếc hộp gỗ, cái khay, bàn cờ, mặt bàn, thành ghế, cánh tủ, các bức bình phong V.V.. bằng gỗ đều có thổ khảm trai.

Với hơn 3000 km bờ biển, nguồn nguycn liệu của nghề khảm

trai Việt Nam là vô tận.

HÀNG VÀNG, BẠC

Từ thế kỷ thứ II, thứ III, người Việt Nam đã biết dùng vàng,

bạc để làm đồ trang sức.

Trong nghề vàng, bạc có ba nghề khác nhau, nhưng liên quan mật thiết như anh em một nhà. Nghề chạm : chạm, trổ những hình vẽ, hoa văn trên mặt đồ vàng, đồ bạc. Nghề đậu : kéo vàng, bạc (sau khi đã nấu chảy) thành sợi dài rồi uốn, ghép thành những hình hoa lá, chim muông gắn lên các đồ trang' sức. Nghề trơn : chuyên đánh vàng, bạc thành những đồ trang sức, đồ dừng mà không cần chạm,

trổ...

Các mặt hàng từ vàng, bạc rất phong phú về chủng loại : nhẫn, vòng, dây chuyền, hoa tai, những bộ đồ ăn (dao, phuốc- xét, thìa), bộ ly uống rượu, khung gương, hộp phấn, lược, chân cây nến v.v..., đã

được xuất khau di nhiều nước.

Phát huy truyền thống nghề tổ, những người thợ vàng, bạc ngày nay đã biết kết hợp giũa vốn cổ và hiện đại đe hàng mỹ nghệ vàng, bạc Việt Nam ngày càng có chỗ đứng xứng đáng trên thị

tnrờng quốc tổ.

CHI LAN

150

VIETNAMIS OPENING ITS DOORS TO

TOURISTS

Whereas Ihe name of Vietnam has sincc long bcen known by people in many countrics, only in the past few years, aftcr the enđ of the war,

was this country ablc to opcn its doors to tourists.

Victnam is rcserving for tourists very diverse natural sccnerics, in a country stretching over 15 parallcls, with 3,260 km (2,024 mi) of coastline, innumerable gulfs and bays of which the most renovvned is Ha Long (Dcscending Dragon) Bay, which is considcrcd as a world wonder. On this bay, the sun shines all year round, yct, at mountain rcsorts as well as in northcrn provinces in wintcr the climate remains temperate.

From Ihe north to the soulh, on a length of ovcr 2,000 km (1,242 mi) Nalional Highway I will take tourists from the Red Rivcr delta to thc Mekong dclta - two rivcr basins with the Asian characteristics of

151

VIỆT NAM Mơ CỦA DU LỊCH

Ncu như cái tcn Việt Nam đã được mọi người biết đến từ lâu, thì đất nước này mới chỉ có thổ m ở cửa đón du khách từ vài năm nay sau khi cuộc chiến ưanh kết Ihúc.

Việt Nam đang dành cho khách du lịch những phong cảnh thicn nhicn hết sức đa dạng, trong một nước ưải dài ưcn 15 vĩ tuyến, có 3260 km bờ bicn với vô số vũng và vịnh ưong đó có một vịnh nổi tiếng nhát - Hạ Long (vịnh Con Rồng) đirợc xcm như là một kỳ quan ihc giới. Ở đây, mặt ười rực rỡ quanh năm, song, những nơi nghỉ mát ưcn cao cũng như- các tỉnh ở miền bắc vào mùa đông vẫn đirợc hưởng cái khí hậu ôn đới. Từ bắc vào nam với chièu dài hơn 2000 km đường quốc lộ 1 dẫn dắt du khách đi từ đồng bằng sông Hồng tới đồng bằng sông c ử u Long - hai châu thổ mang tĩnh đặc thù vùng châu Á gió mùa, virợt qua những đồng bằng duycn hài nhỏ bé tiếp nối nhau nhir chuỗi hạt rồi virợt qua những đèo dốc càng đi càng thấy đẹp.

152

monsoon, across small Coastal plains succecding onc another like a string of beads, through mountain passes which arc more picturesquc the more thcy are looked at.

Mountains and hills, covering two-thừds of Vietnam’s territory, are very diverse in geological origin as wcll as in flora and fauna, in spite of heavy destruction by war and đamage caused by ừrational exploitaúon, and still retain thcữ primcval nature in a numbcr of places. These mountain areas are inhabitcd by 54 cứinic groups, each of thcm havìng its own traditional costumes, language, and customs and ways.

Tourists can also acquaint thcmselves with the mulú-millenary history o f the country, with the original culture of a nation vvhich for the past 4,000 years has struggled tirclessly to prcserve its inđepenđence and national idcntity while assimilating the quintessence of the culturc of. other nations, from India and China to Westem countries. In each province tourists can visit many archaeological and historical sites of dif- fcrent periods.

Hanoi, C apita l of Victnam, founded in 1010, though damaged by many wars, súll preservcs vestiges of a far-off past with its ancicnt streets and pagodas dating back many centuries and miưoring themselves in many lakcs scattered insidc the City. In Hanoi tourists will not see luxurious highrise builđings on ulưa- modern avenucs, nor cndless strcams of motor cars, but they can stroll leisurcly along sưeets lined with shady trces, beside thc lakes, or around the City, where they can see many pagodas and temples built many centurics ago.

In Hue, royal C apita l from 1802 to 1945, which straddlcs a quiet rivcr, in a landscape characterized by small plains and gcntly sloping hills, the Nguyen Kings had ordered ửie construction o f a network of palaces, temples, mausoleums and memorials which the former director- general of UNESCO, Amađou Mahtar M ’Bow, described as "a master- piecc of urban poetry".

153

Vùng đồi núi chiếm 2/3 diện ưch lãnh thổ, rát đa dạng về nguồn gốc địa chắt cũng như rất phong phú về động thực vật, mặc dù bị chiến tranh tàn phá và do khai thác bất hợp lý, vẫn còn giữ đirợc nhũng tính chát của thiên nhicn nguyên thủy ở một số ncri. Trong những vùng đồi núi ấy, đang cư trú 54 dân tộc khác nhau, mỗi dân tộc đều có y phục riêng, ngôn ngữ ricng và phong tục lập quán ricng biệt.

Khách du lịch cũng có thề làm quen với lịch sử hàng ngàn năm, với nền văn hóa độc dáo của một dân tộc mà từ 4000 năm nay đã không ngùng gìn giữ nền độc lập và Ưnh dồng nhất của dân tộc mình, đồng thời cũng tiếp thu những tinh hoa văn hóa của các dân tộc khác dù đó là nền văn hóa Ằn Độ, Trung Hoa hay của các nước phương Tây. Ở trong mỗi tỉnh, du khách đều có thể thăm nhiều địa đicm khảo cố và lịch sử của nhiều thời đại.

Hà Nội, thủ đô của đất nước được thành lập từ năm 1010, mặc dù bị tàn phá bởi nhiều cuộc chiến ơanh vẫn liru lại đirợc các dáu vết của quá khir xa xưa, những phố xá cổ kính, những chùa chiền có từ nhiều thế kỷ đúng soi bóng trên mặt nước hồ nằm rải rác trong lòng thành phố. Hà Nội không thề tự hào vì đã dựng lcn những nhà cao ốc sang trọng ưên các đại lộ cực kỳ hiện đại với nhũng dòng xe hơi không ngớt, song khách du lịch có thẻ đirợc thưởng thức cái hứng thú của những cuộc du nhàn ưên các đại lộ rợp bóng cây, bên bờ các hồ nưức hay các cuộc dạo chơi xung quanh thành phố nơi có rất nhiều đền, chùa được xây dựng từ nhiều thé kỷ qua.

Ở Huế, kinh đô nhà vua từ năm 1802 đến 1945, nằm bên bờ con sông êm ả, trong khung cảnh có những đồng bằng nhỏ, những quả đồi thoai thoải, ở đó ưiều đại nhà Nguyễn đã cho xây dựng ncn một tổng thẻ các cung điện, đền, đài mà vị Giám đốc cũ của UNESCO - ông Bow đã đánh giá như một "kiệt tác thơ ca về đô thị".

154

In thc south, from Da Nang to Phan Thict, the Cham civilization has leít behind many wondcrful architcctural works.

Pcoplc who arc fond of music, stagc arts and watcr puppetry can, at ưaditional lcstivals, at any Ume of ycar, attend art pcrformanccs with a national or local charactcr.

Victnam’s culinary art can bc proud of its widc varicty of dishcs, prcparcd by dclicatc and skilĩul hands.

It is casy to undcrstand that in a country ravagcd by 30 ycars of war, thc inírastructurc of tourism (hotcls, motor roads and other scrviccs), cannot yct mcct Ihc intcrnalional standards of serviccs. Noncthlcss many cfforts have bccn made to upgradc it. Many schcdulcd tour programs have alrcady bccn organizcd :

- Hanoi and its surrounding arcas : Victnam’s main political, diplomatic, cultural and economic ccntcr.

- Ho Chi Minh City : an cconomic and intcmaúonal rđations ccntcr vvith modcm facilitics.

- Huc and its royal palaccs, mausoleums and tombs.

- Hai Phong and Ha Long Bay.

- Da Nang and thc Muscum of Cham sculpturc, and thc various capitals of the Kingdom of Champa in ứic rcgion.

- Hoa Binh town wúh thc 2 million kW hydro - powcr station and surrounding villagcs and hamlcts.

- Dicn Bicn Phu, and not far írom thcrc, thc mountain resort of Shapa.

- Nha Trang City, wiLh its bcautiful bcach, and the Oceanographic Institutc.

- Dalat, wiih its tcmpcrate climatc, and a multitudc of flowcrs, and Ihc potcntial wcalth of ihc Cenưal Highlands.

155

Xuống phía nam, từ Đà Nang đến Phan Thict, nền văn minh Chàm đã đổ lại rắt nhiều công trình kiến trúc tuyệt mỹ.

Nhũng người hâm mộ âm nhạc, sân khấu, rối nước, những ngày lỗ cổ truyền đều có thể tham dụ*, bất kỳ thời điếm nào trong năm, vào các buổi bicu diễn nghệ thuật mang tính chát dân tộc hoặc Ưnh chất từng vùng nhất định. Nghệ thuật nấu ăn Víiệt Nam có thể tự hào vè các món ăn rát đa dạng đirạc chế biến với nghệ thuật ũnh tế.

Ta cũng dỗ hiểu rằng trong một đất nuớc bị tàn phá bởi 30 năm chiến tranh, thì hạ tầng du lịch (khách sạn, đường sá và các dịch vụ khác) chira thẻ đáp ứng dược các ticu chuẩn dịch vụ quốc tế ; tuy nhiên đã có rất nhiều cố gắng. Nhiều tuyến du lịch có thể đirơc tổ chức :

- Hà Nội và vùng vcn : là trung tâm chính trị, văn hóa, kinh tế, ngoại giao.

- Thành phố Hồ Chí Minh, trung tâm kinh tế và giao dịch quốc tế đirợc trang bị tương đối tốt.

- Huế với vành đai cung điện và lăng lẩm.

- Hải Phòng và Vịnh Hạ Long.

- Đà Nang với bảo tàng Chàm, các kinh đô Chàm trong vùng.

- Hòa Bình với nhà máy thủy điện (2 triệu KW) và các bản mường.

- Điện Bicn Phủ và không xa nơi đó lắm có nơi nghỉ mát Sa Pa.

- Nha Trang với bãi biển đẹp và Viện hải dương học.

- Đà Lạt với khí hậu ôn đới, với vô số loài hoa, với sự trù phú của Tây Nguyên, vùng cao nguycn rộng lớn.

156

- The 17 th Parallel, from which the historic Ho Chi Minh Trail starts off.

- Vung Tau, an iđeal bcach.

- Can Tho city and the Mckong River delta, with its fertile land, innumerablc rivcrs and canals, the renowncd bird-ground of Minh Hai... A healthy and beautiíul envứonment, with plenty of flowers and íruits and river and sea foods all year round.

More and more groups of tourists have becn visiting Victnam in the past few years. These includcd tourists from ứie Sovict Union, Czcchoslovakia, Bulgaria, the GDR and thc FRG, Swedcn, and other countries. A number of coopcration projects on devclopment of tourism have been signed or are being prepared. The Vietnamesd Governement’s new policics ãre creating favorable conditions for widening fruiưul ex- changes wiứi foreign countries.

Vietnam is openíng wide its doors to welcome friends from all continents.

The Vietnamese people are happy to receive visitors and tourists o f any nationality and will do all they can to meet the requứements of tourists so as to give them the most enjoyable and useful time in this country.

Dr NGƯYEN KHAC VIEN

157

- Vĩ tuyến 17, nơi xuất phát của đường mòn Hồ Chí Minh nổitiếng.

- Vũng Tàu là nơi tắm biến lý tirởng nổi tiếng từ lâu.

- Cần Thơ và các vùng đồng bằng châu thổ sông c ử u Long đất đai màu mỡ, nhiều sông hồ, có sân chim Minh Hải nổi tiếng... môi tnrờng ở đây sạch đẹp, thú vị, quanh năm đầy hoa trái và nhiều đặc sản sông, biền háp dẫn du lịch.

Đã và đang có nhiều đoàn khách du lịch đến thăm Việt Nam, đó là những đoàn du lịch Liên Xô, Tiệp Khắc, Bun-ga-ri, Đức, Thụy Điổn... Một số đề án họp tác về phát triển du lịch đã đirợc ký kết hoặc đang đirợc chuan bị. Chính sách mới của chính phủ đang tạo điều kiện thuận lợi việc m ở rộng cho những ưao đổi có hiệu quả này với các bạn hàng.

Việt Nam đang m ở rộng cửa đón mọi bạn bò ưên thế giới.

Nhàn dân Việt Nam vui mừng đutỵc đón tiếp nhũng vị khách mang bất kỳ quốc tịch nào và sẽ cố gắng thỏa mãn nhũng ycu cầu của khách du lich theo khả năng cho phcp và làm cho thời gian lira trú của họ được thoải mái và bố ích.

NGUYỄN KHẮC VIỆN

158

SOME LOCALITIES TOURISTS SHOULD KNOW

c u CIII

Cu Chi, an outlying district of Saigon (Ho Chi Minh City), is 30 km north-wcst of the City. It lies bctwecn thc Saigon and Vam Co Dong rivcrs, and has a to lai arca of 4,300 hcctarcs (10,621 acrcs).

Situatcd at the gate of Saigon and linking it to thc revolutionary bases, Cu Chi playcd an important rolc in both wars of resistance against colonialism and nco-colonialism.

The tunnels of Cu Chi arc a subtcưancan villagc morc than 200 km (124 mi) long, comprising many nctvvorks of undcrground shclters con- nccted togcthcr, forming scvcral laycrs. The main axis is only 60-70 cm (21 - 27 in) wiđc and 80 - 90 cm (31.5 - 35.4 in) high. The cciling of a tunncl is thc top of a triangle or an arc. The upper part of a tunncl, 3-4 mctcrs (9.8-13 ft) thick, can suind thc weight of a 50 - ton tank or a howit- zcr of any size as wcll as 100 kg (220 lb) and lightcr bombs. Though

159

NHƯNG ĐỊA DANH, NGUTƠI DU LỊCH

NÊN BIẾT

c ủ CHI

Củ Chi là một huyện ngoại thành, cách trung lâm thành phố Hồ Chí Minh 30 km về phía tây bắc. c ủ Chi nằm giữa hai con sông Sài Gòn và sông Vàm c ỏ Đông. Diện u'ch toàn huyện 4300 héc-ta.

Nằm ở vị trí cửa ngõ liên lạc giữa Sài Gòn và chiến khu cách mạng, c ủ Chi đã giữ vai Irò quan trọng trong cả hai cuộc kháng chiến chống chủ nghĩa thực dân cũ và mới.

Địa đạo Củ Chi là một làng ngầm dưới mặt đắt dài hơn 200 km gồm nhiều hệ thống hầm ngầm nối liền nhau chằng chịt mấy lang đirới lòng đất. Đường trục chính rộng từ 60 - 70 cm, cao từ 80 đến 90 cm. Nóc hàm là đỉnh tam giác hay vòng cung. Be dày nóc hầm từ 3 đến 4 m, chịu đirợc xe tăng 50 tấn và các loại pháo, bom

160

lying undcrgrounđ, thc tunncls had cnough place íor dvvclline, mcctings, art performanccs, hcalth carc, and othcr activiúes...

Mr. Whcelcr, Associated Press staff corrcspondcnl in Saigon, who accompanicd thc 27th Rcgiment, 25th Division, to Cư Chi on Pcbruary 14, 19(56, wrotc : "The Vict Cong havc dug many tanncLs and nctworks of undcrgroundmilitary installaúonsevcrywhcrcinthecounlry,butnonc oí' them is so intricatc as this hugc systcm of dcfcncc works... \Vhoever has entcrcd this tunncl must admirc thc talcnt, dctcrmination and pcrscvcrancc of thc communist gucrrillas. The soil around Cu Chi is rock- likc, yct with the usc of ruđimentary tools, thc Vict Cong havc managcd to dig to down to 12 mctcrs and tcns oí' thousands of tons of earth and rock havc bccn scattcred far and widc so that nobody could find out thc entrance...".

Today thc Cu Chi tunncỉs havc bccomc a major tourist attracliòn in South Vietnam.

BliON DON

Buon Don is a villaíỊC do/cns of kilomclcrs írom Buon Ma Thuot, Capital of thc Central Highlands provincc oí' Darlac. It is thc homcland of the bcst clcphant huntcrs and tanicrs in South-East Asia.

Sincc Ử1C latc ccnturícs of this millcnium, Buon Don and othcr villagcs of Darlac provincc havc bccn ccntcrs of clcphant iradc bchvccn Victnam, Burma, India, Francc and olhcr counưics...

Tourists coming to Buon Don can tnstc thc plcasurcs c f hunting, m:ikc acquaintance with valiant and sturdy young mcn and sce hcrds of intclligcnt and faithful cỉcphants.

THEPONAGATOWER

This ís a group of Chain towcrs built on a granitc hill ncar the Coasta l City o f Nha Trang, C apita l of Phu Khanh p ro v in c c .

The wholc clustcr of Ponaga towcrs was built from thc 7lh to 12lh

Đườ

ng

về bu

ôn

làng

Tây

Ngu

yên

Road

le

adin

g to

a vi

llage

in

the

Cen

tral

Hig

hlan

ds

Le dâng

hương tại

Hội

đền Kiết B

ạc Jossùck-offering

rite in

a f'eslival at Kiep Bac

temple

161

nhẹ 100 kg trở lại. Tuy là địa đạo, nhưng vẫn có đầy đủ nơi ờ , hội họp, biểu diễn văn nghệ, trạm xá v.v...

Ồng Huy-lơ, ủy viên Ban biên tập hãng thông tấn Mỹ AP ở Sài Gòn, theo trung đoàn 27, sư đoàn 25 vào c ủ Chi ngày 14-2-1966 đã viết như sau : "Việt cộng đã đào nhiều áirờng hầm, hệ thống công sự ngầm ở khắp nirớc, nhưng không có cái nào phức tạp bằng hệ thống công sự to lớn này...

Những ai đã đi vào các con đường hầm này đều phải kính phục tài năng, sự quyốt tâm và kiên nhẫn của du kích cộng sản. Đât chung quanh c ủ Chi cứng như đá. Thế mà bằng dụng cụ thô sơ, Việt Cộng có thể đào sâu tới 12m và hàng vạn tấn đất đá đã đirợc rải rộng ra đẻ không ai biết đirợc cửa ra vào..."

Ngày nay, địa đạo c ủ Chi đã trở thành điểm tham quan hấp dẫn đối với khách du lịch.

BUÔN BÔN

Buôn Đôn là một làng của ngirời Tây Nguycn, ở cách thị xã Buôn Ma Thuột (Đaklak) một giờ xe hơi. Nơi đây là quê hương của những người thợ săn voi và thuần dưỡng voi có một không hai ở Đông Nam Á.

Từ những thế kỷ trước, Buôn Đôn và các buôn khác của Đaklak đã là những trung tâm buôn bán voi xuyên quốc gia. Tiếng tăm và sự giao lưu lan sang tận Micn Điện, Ẳn Độ, Pháp...

Du khách tới Buôn Đôn sẽ đirợc thưởng thức thú vui săn bắn, làm quen với các chàng Lrai dũng mãnh và những đàn voi linh khôn, hicu nghĩa.

THÁP PONAGA

Nhóm tháp Chàm này xây trên một quả đồi đá hoa cutrng gần thành phố Nha Trang (Phú Khánh).

11 - VNQHT

162

centuries. The most bcautiíul of thcm were built in 813 and 817. Of thcse towers there rcmain only íbur, cach worshipping one gcnie.

One o f ihe tovvers worships Siva (ửic Destroyer), member of a trinity in latcr Hinduism. Another tower worships thc god Gancssa, Siva’s son, who had an elcphant’s hcad and a human body.

The biggcst towcr is the Ponaga towcr, which is also callcd the Lady’s Towcr. Built in 817, it is 23 mctcrs (75.4 ft) high, worships thc goddess Ponaga (or Uma), Siva’s wife. The Ponaga towcr is one of thc most typical works of Cham architccture. Built with baked clay bricks, quadrilatcral, it has a pyramidal top.

Above ihc towcr’s gatc thcrc is a piclarc of the god Siva wíth four hands, riding thc Nandin bull. Inside thc tower ửicre is a stonc altar on which rcsts thc staluc of Ponaga with tcn hands, sitting with foldcd lcgs, wcaring a lotus-shapcd hat. In ữont of the Lady’s Towcr, near thc foot of thc hill, is a rectangular brick yard, on which stand two rows of big pillars cnlircly madc of the samc bricks as those uscd to build the tower. The pillars support octagonal cntablaturcs.

THE ANCIENT SECTOR OF HOI AN (FAIFO) TOWN

The ancicnt scctor of Hoi An (formcrly callcd Faifo), lies in the Southern part of this íorm cr provincial Capital, now part of Quang Nam- Da Nang provincc. It was wcll known by mcrchants of many counưíes undcr ihc namc of Faifo.

From tíic 17th ceniury, Hoi An was a bustling and prospcrous city and commcrcial port, a big ưadc ccntcr of South-East Asia, onc of thc main havcns of mcrchant ships in ihc Far East.

Besidcs dwelling houscs, Ihc ancicnt scctor of Hoi An town has many woodcn bridgcs, pagodas, family anccstor-worshipping houses, profcssional socicty prcmiscs, and houses with a ưacliùonal charactcr, inhabitcd by many consccutivc gcncrations of a samc clan. These arc tubc-likc houscs sưctching írom onc Street to anoửicr. One of them is a

163

Toàn bộ khu tháp Ponaga đirợc xây dựng từ thế kỷ VII đến thế kỷ XII. Những tháp đẹp nhất xây vào năm 813 và 817. Hiện nay chỉ còn lại bốn tháp, thờ bốn vị thần.

Một tháp thờ thần Xi-va, một trong ba vị thần tối cao của Ấn Độ giáo. Một tháp thờ thần Ga-nê-xa mình nguời, đầu voi là con trai thần Xi-va.

Tháp lớn nhất là tháp Ponaga còn gọi là Tháp Bà, cao 23 mét, xây năm 817, thờ thần Ponaga - chính là nữ thần U-ma vợ của Xi- va. Tháp Bà là một trong những ngọn tháp tiêu biểu cho nghệ thuật kiến ưúc Chàm, xây bằng gạch nung, hình tứ giác, trên có chóp hình kim tự tháp. Trên cửa tháp có hình thần Xi-va bốn tay, cưỡi con bò Nau-din. Trong tháp có bàn thờ bằng đá trên đặt tượng Ponaga m ười tay, ngồi xếp bàn, đầu đội mũ hình bông sen. Trước mặt Tháp Bà, phía gần chân đồi, là một sân gạch hình chữ nhật, trên xây hai hàng cột to hoàn toàn bằng loại gạch xây tháp. Đỉnh cột m ở rộng thành hình b á t g iác ...

PHỐ CỔ HỘI AN - FAIFOO

Phố cổ Hội An - Faiíoo nằm ở phía nam thị xã Hội An (Quảng Nam - Đà Nang) xưa kia đã một thời nổi tiếng với tên gọi Faifoo, mà các thương nhân của nhiều nuớc ưcn thế giới đều biết đến.

Từ thế kỷ XVII, Hội An - Faifoo đã là một đô thị, thirơng cảng sàm uất, thịnh virợng, là một trung tâm buôn bán lớn của vùng Đông Nam Á, một trong những trạm đỗ chính của các thutrng thuyền vùng Viễn Đông.

Khu phố cố Hội An, bên cạnh nhà ở còn có những cầu gỗ, ngôi chùa, nhà thờ họ, những hội quán đồng nghiệp và cả nhũng ngôi nhà ở mang u'nh gia truyền nhiều đời của một dòng họ. Đó là loại nhà hình ống xuyên suốt từ phố nọ sang phố kia, ưong đó có một dãy

164

Street lying close to thc bank o f thc Hoi An river. Houses hcre are made o f precious wood, wilh two storcys, the upper storey strong enough to shcltcr all mcmbcrs of a houschold whcn the town is Aoođed by the river. Inside ứie housc are hung lacquer scrolls and parallcl scntcnces. The pillars are cngravcd wilh vcry mcticulous dccorative motifs. The beams and raitcrs arc cngravcd with íìgurcs of crabs.

Hoi An is a living vestige of thc past. It still has a dense population vvhich hclps prcscrvc its original traits of ccnturics ago.

Walking insidc thc ancicnt town on a naưow allcy betvvcen two rows of quict and antiquc houses, tourists feel like living again a vivid past of the commcrcial port of Faifo.

Spcaking of Ihc valuc of this historic site, thc Polish architect Kazimion Kviakovsky sa id : "The discovery of the almost intact ancicnt scctor of Hoi An is of Lrcmcndous significance not only for Victnamcse archaeologists. If thcy havc to pay 100 dollars a night for a modcm hotcl room in olher countrics, a tourist will bc happy to spcnd 200 dollars to bc able to spcnd cvcn onc night in the ancient town of Hoi An. If I am allovved to opcn a caíc hcrc to catcr to tourists, 1*11 becomc a millionnaire bcíbre long".

TOURISM ON THE HAU RIVER

Can Tho City, Capital of Hau Giang province, has sincc long bcen considered as thc Capital of south-westcm Vietnam. It lics on thc bank of ihe Hau, onc of thc two tributaries of the Cuu Long (Mckong) river, which has crcated the fcrtilc and prospcrous Mckong dclta.

In Can Tho tourists will be invitcd to come to thc Ninh Kicu fcrr> whcre ihcy will go on outboard motor boat to make a sight- sceing tour o f th e Hau r iv c r . The fc rry is o p p o s itc a big r iv e rs id e S treet, w h c re a modcrn hotcl is locatcd. South of the Ninh Kicu ícrry is a markct, and north-wcst of it is a ícrry landing.

165

phó nằm sát ngay bờ sông Hội An. Nhà ở đây toàn làm bằng gỗ quý, hai tầng, tầng gác cao kicn cố còn có giá tri để phòng ngừa những khi nuức lên to ngập lụt. Trong nhà trẹo hoành phi, câu dối. Cột nhà được trạm trổ hoa văn rất cầu kỳ. Vì kèo nhà trạm hình vỏ cua.

Hội An - Faifoo là một di tích sống, hiện nay vẫn có dân cư sinh sống làm ăn, nhờ vậy mà giữ nguyên đirợc dáng vẻ ban đầu của mấy trăm năm truức.

Đi trong khu di tích cổ, trên con đuờng nhỏ hẹp xicn xiên giữa hai dãy nhà trầm mặc trong dáng nót xa xưa, du khách như đutỵc sống lại cả một thời quá khứ sống động của thutmg cảng Faifoo.

Nói về giá Ui của khu di tích này, cử nhân, kiến trúc sư Ba Lan Ka-di-mi-ê Kvi-a-cốp-xki đã nhận x é t : "Việc phát hiện ra khu đô thị cổ Hội An, gần như- còn nguyên vẹn, có giá tri hết sức lớn lao không chỉ đối với giới khảo cổ học Việt Nam. Nếu như tiền thuc phòng ở một khách sạn hiện đại tô n thế giới là 100 đô-la/đcm thì khách du lịch sẽ sung sướng bỏ ra 200 dô-la đẻ dược sống dù chỉ một đêm trong khu phố cổ Hội An. Nếu cấp cho tôi một ngôi nhà ở đây để m ờ tiệm cà phê phục vụ khách du lịch thì chẳng bao lâu tôi sẽ thành triệu phú".

DU LỊCH TRÊN SÔNG HẬU

Thành phố c ầ n Thơ thuộc tỉnh Hậu Giang từ xa xưa đã đirợc coi là thủ phủ của các tỉnh miền tây Nam Bộ, nằm trên hữu ngạn sông Hậu. Sông Hậu là một trong hai nhánh của sông c ử u Long (Mê Công) con sông lớn đã tạo ncn đồng bằng sông c ử u Long trù phú nổi ticng.

Khách du lịch đến thăm càn Thơ, xin mời đến bến cảng Ninh Kiều, xuống thuyền, đi chơi sông Hậu. Bcn nhìn ra một đường phố lớn ven sông, có khách sạn du lịch quốc tế. Phía nam bến Ninh Kiều là chợ, phía lây bắc là bốn phà.

166

Starting off from the Ninh Kicu fcrry, tourists can go by boat to many localities in Hau Giang and neighboring provinces.

The Hau is a large rivcr, 2 km (1.24 mi) wiđe. Sitting on an outboard motorboat and looking at thc sceneries on either side of ihe river, tourists can sce verdant orchards wilh fruit-ladcn trccs. Thcy can also "drop in" to have a look at thc largc fish-rcaring cagcs ticd to rafts.

The boat will takc tourists to the junction of sevcn canals where a rioaúng markct is opcncd on Ihe rivcr. Boats and sampans stand side by side, and both buycrs and scllcrs sit on the boats. Somc of thcm arc loadcd vvith coconuts, others scll avocadoes and rambutans, othcrs carry watcr mclons whosc pccl is dark grccn but whose ílcsh is dark pink and very dclicious.

The boat will take tourists to a 1'ishcr village whose inhabitants spc- cializc in catching fish from the rivcr. Thcre thcy will eat steaming fish ■Soup with vcgctablcs, spices and pcppcr with a special ílavor.

C.CH

167

Từ bến Ninh Kiều, du khách theo đuửng sông có thể tới thăm các miền trong tỉnh Hậu Giang và các tỉnh lân cận.

Sông Hậu mcnh mông, dôi bờ cách nhau tới 2 km. Ngồi thuyền luớt ưcn sồng, xcm phong cảnh hai bcn bờ mirợt mà màu xanh cây trái hoặc dừng lại ưcn mặt sông xem những bè cá (lồng nuôi cá trên sông) cỡ lớn thật thích mắt. Thuyền sẽ đira du khách đốn chỗ gặp nhau của 7 con kênh, nơi có chợ nổi họp ưẽn sông. Ghe, thuyền đậu san sát, nguời mua kc bán đều ngồi trên thuyền. Có con thuyền chở nặng toàn trái dừa, có thuyền bán cả ưái vú sữa và ưái chôm chôm, có thuyền toàn là loại dira hấu vỏ ngoài xanh thẫm gần nhir màu đcn nhung trong ruột thì đỏ tươi, cắt miếng dira đira vào miệng đã thấy vị thơm và ngọt lịm.

Thuyền sẽ đtra du khách ghé thăm một làng chài. Dân ở đây chuycn nghề đánh cá sông. Bát cháo cá nóng bốc khói ăn kèm với các loại rau gia vị và hạt ticu sẽ đổ lại trong lòng du khách một hương vị đặc biệt của xóm chài.

C.Ctì

168

PROCEDURES ON ENTERING AND LEAVING VIETNAM

Foreigners and overseas Vietnamese who vvant to come to Vietnam as tourists must fill 3 applications for entty and exit visas on printeđ forms, enclosed with 3 photos (size 4 x 6 cm), half- length, bare-headed, eyes looking sttaight (photos taken not more than one year before application).

The toupist must scnd 1 application with 1 photo to the diplomatic or consular mission of thc Socialist Rcpublic of Victnam in the country

he or she finds to bc Ử1C most convenicnt.

ư pon arriving in Vietnam, he or she must give thc 2 remaining applications and 2 photos to the reprcscntative of the tourist authority at thc fứst point of entry to Vietnam.

To help make the procedures speedy, tourists must send in advance to VIETNAM TOURISM, by telex or telephone, the following data :

169

THỦ TỤC XUẤT NHẬP CẢNH VIỆT NAM

Người nước ngoài và nguời Việt Nam định cir ở nước ngoài muốn vào Việt Nam du lịch phải làm 3 đơn xin thị thực nhập xuất cảnh theo mẫu in sẵn, kèm theo 3 ảnh cỡ 4 cm X 6 cm, chụp nửa người mắt nhìn thẳng, đầu để trần, (ảnh chụp trước khi làm thủ tục không quá một năm).

Một dơn kèm một ảnh, khách du lịch gửi cho cơ quan đại diện ngoại giao hoặc cơ quan lãnh sự của rnrớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài mà khách du lịch thấy thuận tiện nhất.

Hai đơn kèm 2 ảnh còn lại, khách du lịch mang theo vào Việt Nam và chuyên cho đại diện cơ quan du lịch tại địa điểm nhâp cảnh đầu tiên ở Việt Nam.

Đe việc xét cấp thị thực nhập xuất cảnh được nhanh chóng khách du lịch gửi tnrớc cho du lịch Việt Nam bằng telex hoặc telegrame những nội dung sau :

170

1. Surname and name.

2. Datc and placc of bứth.

3. Naúonality (original and present).

4. Prcscnt place of rcsidcnce.

5. Profession (concrcte).

6. Time and point of cxit and entry.

Bcsides the abovc-mcntioncd data, overscas Vietnamese who want to come to Vietnam both as tourists and to visit their native places and rclatives must spccify:

7. The date and registration number of the permit to leave (if any) or thc time, rcasons and forms of departure.

8. The surnamcs, names and addrcsscs of their rclativcs who are still living in Vietnam.

The tourist agcncy will notify the applicants about the rcsults of the cxaminaúon of thcứ applications 3 days after reception for tourists tran- siting and visiứng Victnam, 5 days for people who only come as tourists, and 15 days for peoplc who come to Victnam both as tourists and to visit theừ native placcs and rclatives. The concemed pcrsons will contact the Vietnamcsc missions abroad to get theứ entry and exit visas.

171

1- Họ và tên

2- Ngày và nơi sinh

3- Quốc tich (gốc và hiện nay)

4- Nơi cư trú hiện nay

5- Nghề nghiệp cụ thế

6- Thời gian và cửa khẩu xuất nhập cảnh

Riêng đối với nguời Việt Nam định cir ờ nước ngoài muốn vè nirớc du lịch kết hợp thăm quê hương, gia dinh ngoài 6 nội dung trên, cần thêm :

7- Ngày và số giấy phép xuất cảnh (ncu có) hoặc thời gian, lý do và hình thức xuất cảnh.

8- Họ tcn, địa chỉ những người đang sống ở Việt Nam là thân nhân của khách.

Sau 3 ngày dối với khách quá cảnh kết hợp du lịch, sau 5 ngày dối với khách chỉ vào du lịch và sau 15 ngày đối với khách vào du lịch kết họp ihărn quc hương, gia đình (kẻ từ khi nhận đirợc danh sách với dầy đủ nhũng nội dung trôn) các cơ quan du lịch đón khách sẽ thông báo kết quả xét duyệt và khách cần liên hệ với cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài để lấy thị thực nhập xuất cảnh.

172

CUSTOMS REGULATIONS CONCERNING TOURISTS'

ARRIVAL IN AND DEPARTURE FROM VIETNAM

1. Tourists arriving in Vietnam must declare and show thcir luggage for inspection when the Customs officcrs so rcqucst.

2. Thcre is no tax for luggagc, objccts and goods carricd by tourists in limited quantity for pcrsonal usc only during thcir tour, and not on the list of non-commercial articlcs whosc introduction is prohibitcd.

3. Luggage declared upon aưi val (cxcept things that have bcen used as giíts) must be takcn by the tourists upon dcparturc.

4. Tourists normally do not have to go through customs procedures

173

NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẺT VỀ QUY CHẾ HẢI QUAN

KHI KHÁCH DU LỊCH ĐẾN VÀ RỜI VIỆT NAM

1- Khách du lịch đến Việt Nam đều phải kê khai và xuất trình hành lý đồ kiểm tra khi Hải quan yêu càu.

2- Hành lý, vật dùng và hàng hóa khách mang theo đủ dùng cho bản thân trong chuyến đi du lịch mà không thuộc loại hàng trong danh mục hàng phi mậu dịch cần nhập hoặc nhập có điều kiện thì được miễn thuế.

3- Hành lý của khách du lịch đã khai khi nhập cảnh, đều phải tái xuất khi khách rời Việt Nam (trừ những thứ ticu dùng hoặc biếu,

tặng).

4- Khách du lịch đã vào Việt Nam, nếu có người huứng dẫn

174

whcn, aíter thcir arrival in Vietnam, thcy ưavel to Kampuchea or Laos in thc company of VicUiam Tourism guidcs, andrctum to Victnambcíore lcaving for home. Only in ccrtain cascs will thc Customs officcrs ask to inspect luggagc.

5. Tourists coming lo Victnam arc allowcd to carry along an unlimitcd amounl of íoreign currcncies, as well as objccts of purc gold or silvcr, alloys, prccious stoncs, or objects with gold or silver coating, providcd thcy dcclare thcm in full on thc íorms givcn thcm by thc Cus- toms officers.

Tourists can change thcir ibrcign currcncics for Victnamcsc cur- rcncy (dong) eithcr at thc holcl wherc thcy slay or at thc State Bank of Victnam.

6. Whcn lcaving Victnam, tourists can take wilh ihcm, tax-frce, an unlimitcd amount of souvcnirs boughl at Vietnamcse Statc-run shops with íorcígn currcncics (or bought with Victnamese cuưcncy for which thcy havc cxchangcd thcir íorcign currcncics at the State Bank of Vict- nam).

175

của du lịch Việt Nam di cùng, trong ưirờng họp đi tiếp sang Cam-pu- chia và Lào, rồi quay lại Việt Nam đổ xuất cảnh, thì được miễn các thủ tục Hải quan (Tnrờng hợp đặc biệt Hải quan m ới ycu cầu kiểm

ưa).

5- Khách du lịch vào Việt Nam có thề mang theo không hạn chế số lượng úền ngoại tệ các loại, đồ dùng bằng vàng, bạc nguyên chất, hợp kim, hoặc nhũng đồ dùng mạ vàng, bạc v.v. đều phải khai đầy đủ vào tờ khai của Hải quan.

Khách du lịch sỗ đirợc đổi tiền Ngân hàng Việt Nam tại khách sạn hoặc tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Tiền ngoại tệ được dùng đả mua hàng ở các cửa hàng, được phcp thu ngoại tệ.

6- Khi rời Việt Nam, khách có thc đcm theo không hạn chế số lượng và được miễn thuế các hàng lưu niệm mua bằng ngoại tệ tại các cửa hàng nhà nước Việt Nam (hoặc mua bằng tiền đồng Ngân hàng Việt Nam mà khách dã đổi từ ngoại tệ sang tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam).

176

17 VIETNAM TOUR PROGRAMS

PROGRAM I (2 nights, 3 days)

IIANOI : Prcsidcnt Ho Chi M inh’s Mausoleum, One-piUar pagođa, Tcmple of Literaturc, Co Loa ciladcl, Tay Phuong pagoda. Song and music pcríormanccs.

PROGRAM 2 (6 nights, 7 days)

IIANOI - HA LONG BAY - IIO CHI M INII CITY.

- 1 Iano i: Prcsidcni IIo Chi M inh’s Mausoleum, Onc-pillar pagoda, Tcmple of Litcra-ture.

- Hai Phong : a drive arounđ ứic port-city

- Ila Long Bay : m otor launch tour of rocky islets and grottocs.

- IIo Chi Minh City : Thong Nhat (Rcunification) Confcrcnce IlaU, Exhibiúon on US-puppcts’ crim cs,M am N on(Y oungShoots)kindcrgarlcn,alacquerw arc or bamboo- ratlanwarc cnterprisc. Song and music pcríormances.

PROGRAM 3 (6 nighls, 7 days)

IIANOI - DA NANG - IIUE - IIO C IIIM IN II CITY.

177

17 CHƯƠNG TRÌNH DU LỊCH =. XUYÊN SUỐT VIỆT NAM

CU IÍƠNG TRÌNH s ố ỉ (2 đêm, 3 ngày)

IIÀ NỘI

NỘI DUNG TIIAM QUAN :

- Lãng Chù tịch IIỒ Chí Minh, chùa Một Cột, Văn Miếu, thành c ổ Loa chùa Tây Phương.

Xcm ca nhạc.

1IÀ NỘI - VỊNH IIẠ LONG - TP. Tlồ CIIÍ MINII


- llà Nội : Lăng Chù tịch IIỒ Chí Minh, chua M ột Cột, Văn Miếu.- Hài Pliòng ': MỘI vòng quanh thành phố.

- Vịnh Ilạ Long : đi ca-nô ra Vịnh thăm đào đá và hang động.

- TP. IIỒ Chí Minh : Hội tnrcmg 'rhống Nhất, triển lãm tội ác Mỹ - ngụy, trường Mâm Non, xí nghiệp sơn mài hoặc mây trc. Xcm ca nhạc.

12 - VNQHĨ

C IIirơ N G TRÌ NI Ị s ố 2 (6 đêm, 7 ngày)

178

- I la n o i: Prcsidcnl IIo Chi M inh’s M ausolcum ,O nc-pillarpagoda,Rcslorod Sword Lake, Co Loa citadcl.

- Da Nang : Cham muscum, Marblc Mountaúis, sca-balhing at Non Nuoc bcach.

- Ilue : boating on ihc Iluong (Pcríumc) ríver, Linh Mu (Ilcavenly Lady’s) pagoda, palaccs of ihc Nguycn Kings, King Tu Duc’s mausolcum.

- IIo Chi Minh City : Thong Nhai Conícrcncc Ilall, Iìxhibition on US-puppcts’ crimcs, Mam Non kinđcrgartcn, Ncw Youth School, a lacqucnvare or bamboo-rattanware enlcrprise. Song and music pcrformanccs.


1IANOI - IIA SON B1NII - IỈA LONG BAY.

- I la n o i: Presiilcnt IIo Chi M inh's Mausolcum, Onc-pillarpagoda, Muscum of IIis- tory, Co Loa citadcl, Tay Phuong pagoda. Song and music períormanccs.

- lia Son Binh : visit to a village of ihcM uong ethnicm ìnority, and a village o f the

Thai cthnic minority.

- Ilaiphong : a drivc around the port-city.

- Ila Long Bay : m otor launch tour of rocky islcls and grottocs.


IIANOI - IIA SON BINII - IIA NAM N1NII.

- I la n o i: Prcsidcnt IIoC h iM in h 's Mausolcum, Onc-pillar pagoda, Rcstorcd Sword Ị ,akc, Quan Thanh Tcmplc, Muscum of Finc Arls, Tcmplc of Litcrature, Tay Phuong pagoda, Thay pagoda. Song and music pcríormanccs.

- Ila Son Binh : vĩsit to a Muong and a Thai village.

- Ila Nam Núứi : Tran tcmplc, Thap d't>wcr) pagoda, Co Le pagoda, Bích Dong pagoda, Dinh Lc tcmplc.

PROGRAM 6 (7 nighls, 8 days)

IIANOI - DIIÌN BIEN r n u

- I la n o i: Prcsidcnt IloC hi M inh’s Mausolcum, Onc-pillar pagoda, Rcstorcd Sword I jk 'c , Tcmplc of Litcraturc, Army Museum. Song and musĩc performances.

- Lai C h a u : Dicn Bicn Phu, Dicn Bicn Phu Muscum, I-allcn Combatants Ccmctcry,

C ỈIirơ N G TRÌNH SỐ 3 (6 đêm, 7 ngày)

IIÀ NỘI - ĐÀ NẴNG - HUẾ - TIIẢNII P l lố n ồ CIIÍ MINII.

NỘI DUNG THAM QUAN :

- Ilà Nội : Ỉ Ằ n g Chù tịch IIỒ Chí Minh ; chùa M ột Cột, hồ Iloàn Kiếm, Uìành Cổ Loa.

- Đà Nang : Bảo tàng Chàm, Ngũ Ilành Sơn, tắm biển Non Nirớc.

- Huế : đi thuyền trcn sông Ilircmg, chùa Linh Mụ, cung điện Triều Nguyễn, Láng vua T ự Đức.

- Thành phố IIỒ Chí Minh : hội trường Thống Nhất, Iriẻn lãm tội ác Mỹ-ngụy, trường Mầm Non, trường Thanh niên m ới, xí nghiệp scm m ài hoặc mây tre. Xcm ca nhạc.

CHƯƠNG TRÌNII s ố 4 (7 đâm, 8 ngày)

IIÀ NỘI - HÀ SƠ N IỈÌNIÍ - VỊNH IIẠ LONG.


- Ilà Nội : Lăng Chù tịch IIỒ Chí Minh, chùa Một Cột, Viện bào làng lịch sử, thành Cố Loa, chùa Tây Phương. Xcm ca nhạc.

- Hà Son Bình : thăm một bàn dân tộc M ường, một bàn dân tộc Thái.

- Ilài Phòng : đi một vòng quanh ihành phố.

- Vịnh Ilạ Long : đi ca-nô ra vịnh thăm các đào đá và hang động.

CHƯƠNG TRÌNH SỐ 5 (7 đêm, 8 ngày)

HÀ NỘI - IIÀ SƠ N BÌNH - IIÀ NAM NINH.


- Ilà Nội : Lăng Chù tịch IIỒ Chí Minh, chùa Một Cột, IỊỒ Iloàn Kiếm, đèn Quan Thánh, Viện bào tàng mỹ thuạt, Văn Miếu, chùa Tây Phương, chùa Thầy. Xcm ca nhạc.

- Ilà Sơn Bình : thăm một bàn dân tộc M iròng, m ột bàn dân tộc Thái.

- Ilà Nam Ninh : đền Trần, chùa Tháp, chùa c ổ Lễ, chùa Bích Động, Đcn ĐinhLê.

CHƯƠNG TRÌNII S ố 6 (7 đâm, 8 ngày)

IIÀ NỘI - ĐIŨN BIÊN PIIỦ


179

180

A -l IIill, General Dc Caslrics’ bunkcr, a captured tank, Son La jail...

PROGRAM 7 (8 days, 7 nights)

IIO CHI M INII CITY - DALAT - N IIA TRANG

- IIo Chi Minh City : Thong Nhat Confcrcnce Ilall, Exhibition on US-puppets’ crimcs, Mam Non kinđergarten, Nc\v Youth School, a lacquenvarc orbamboo-ratlanware cntcrprise, Cu Chi tunnels, IIo Chi Minh Trai]. Song and music períormances.

- D a la t: Prcnn I'alls, Lovc Vallcy, Xuan Iluong I^ake, Dalatm arket.

- Nha Trang : Ponaga towcr, Islc of Chong, Tri Nguycn fish-pond, sea-bathing.


IIO CIII MINH CITY - VINII LONG - CAN TIIO - VUNG TAU

- IIo Chi M inh City : Thong Nhat Confcrcncc Ilall, Lady Thicn Hau’s pagoda, Cu Chi lunncls. Mam Non kindcrgartcn, a lacquenvarc or barnboo-rauanwarc cntcrprise. Song and music pcríormanccs.

- Vinh Lxmg : boaling on ihc rivcr, visit to an orchard.

- Can Tho : Song Ilau State farm, Export Frozcn Fruit nntcrprisc, 9lh Vĩilitary Rcgion Muscuin, or Can Tho Univcrsily.


IIANOI - 11AI PIIONG - IIA LONG BAY.

- I ía n o i: 1’rcsidcnt H oC hiM úih’s Mausolcum, Onc-pillarpagođa, Rcslorcd Sword I-akc, Quan Thanh Tcmplc, Muscum of Ilislory, Tcmple of Lilcraturc, Co í^oa ciladcl. Song and music pcrfoưnanccs.

- Ilaiphong : Du Ilang pagoda, Hang Kcnh woolcn caipct cntcrpriso, sca-balhmg at Do Son bcach.

- Ila Long Bay : niotor launch tour of rocky islcts and groUcx;s, sca-balhing.

PRO G RAM 10 (S nights, 9 days)

IIANO I - IIA LONG BAY - DA NANG - IIUE - IIO C IIIM IN II CITY.

- I la n o í: Prcsidcnt no C h iM ú ứ i’sM ausolcum ,O nc-pillarpagoda,Tcinplcof Litcra-

181

- Ilà Nội : lăng Chù tịch IIỒ Chí Minh, chùa M ột Cột, IIỒ Iloàn Kiếm, Văn Miếu, Viện bào làng quân đội. Xcm ca nhạc.

- Lai Châu : Điện Biền Phù, Bào tàng Điện Biên Phù, Nghĩa trang liệt sĩ, Đồi A 1, hầm tướng Đ ừ Cát, xc lăng chiến lợ i phẩm, nhà tù Scm La ...

CIỊỊTƠNG TRÌNH s ố 7 (8 ngày, 7 đêm)

TIIÀNH PIIỐ IIỒ CIIÍ MINII - ĐÀ LẠT - NIIA TRANG.

NỘI DUNG TIIA M QUAN

- TP. IIỒ Chí Minh : hội trường Thống Nhất, triển lãm tội ác Mỹ-ngụy, trường Mầm Non, trường Thanh niên m ái, xí nghiệp sơn mài hoặc mây tre, địa đạo c ù Chi, đường mòn Ilồ Chí Minh. Xcm ca nhạc.

- Đà Lạt : thác Prcnn, thung lũng Tinh Yêu, hồ Xuân Ilirơng, chợ Đà Lạt.

- Nha Trang : tháp Pô-na-ga, hòn Chồng, hồ cá Trí Nguyên, tắm biển.

CHLTƠNG TRÌNII s ố 8 (7 đêm, 8 ngày)

TIIÀNII PIIỐ IIỒ CIIÍ MINII - v ĩ x i l LONG - CAN t h ơ - VỮNG TÀU.


- TP. IIỒ Chí Minh : hội trường Thống Nhất, chùa Bà Thiên Ilậu, địa đạo c ù Chi, trưòng Mầm Non, thăm xí nghiệp scm mài hoặc mây tre. Xcm ca nhạc.

- Vĩnh Long : đi ihuyèn trên sông, ihăm virờn cây ăn trái.

- Cần Thơ, nông trường sông Ilậu, nhà máy hoa quà đông lạnh xuất khấu, bào làng quân khu 9, hoặc tnrcmg đại học c ầ n Thơ.

- Vũng Tàu : Thích ca Phậi đài, Niết Càn Tịnh Xá, tắm biển.

CHƯƠNG TRÌNH SỐ 9 (7 đêm, s ngày)

IIÀ NỘI - IIẢI PIIÒNG - IIẠ LONG

NỘI DUNG 'l'IIAM QUAN :

- Ilà Nội : IJing Chù tịch 1IỒ Chí Minh, chùa Một Cột, IIỒ Iloàn Kiếm, đền Quan Thánh, Viện bào làng lịch sử, Văn Miếu, Thành c ổ Loa. Xcm ca nhạc.

- nài Phòng : chùa Dir Ilin g , xí nghiệp ihàm lcn Ilàng Kênh, lắm biền Đ ồ Sơn.

- Vịnh Ilạ IvOtig : đi ca-nô ra vịnh ihăm (lào đá và hang động, tắm biển.

182

ture, Tay Phuong pagoda. Song and music pcrformanccs.- Ila Long Ray • Tnotor launch tour of rocky islcts and grottoes.- Da Nang : Chnm mu«eum, Marhle Mountains, sca-bathing at Non Nuoc bcach.

- Ilue : boiting on the 1 lunng (PerCume) rìver, Heavenly Lady’s pagoda, palaces of ứic Nguycn Kings, Kir.g Tu Dnc’s mausoleum.

- IIo Chi Minh City : Thong Nhat Confercnce Hall, Exhibition on US-puppets’ crimcs, Cu Chi tunncls. Song and music pcríormanccs.

PRƠGRAAl 11 (8 nights, 9 days)

IIANOI - DA NANG - HUE - IIO CIII MINH CITY - MY TIIO

- I ỉa n o i: President IÍO Chi M inh’s Mausolcum, One-pillar pagoda, Restored Sword Lakc, Quan Thanh tcmplc, Co Loa citadcl. Song and music performances.

- Da Nang : Cham museum, Marble Mountaừis, sea-bathing at Non Nuoc beach.

- IIuc : boaúng on the Iluong river, Ilcavcnly Lady’s pagoda, palaces of Nguyen Kings, King Tu Duc’s mausoleum.

- IIo Chi Minh City : Thong Nhat Coníercnce Ilall, Exhibition on US-puppets’ crimes, a Ncw Economic Zone, Cu Chi tunncls or IIo Chi Minh Trail. Song and music per- íormances.

- M y Tho : boating on Mckong river, visit to an orchard.


IIANOI - DA NANG - IIUE - HO CIII MINH CITY.

- H an o i: Prcsidcnt Ho Chi M inh’s mausolcum, One-pillar pagoda, Restorcd Sword Lake, Quan Thanh temple, Co Loa citadcl. Song and music performances.

- Da Nang : Cham museum, Marble Mountains, sca-baứiing at Non Nuoc bcach, cultural rclics (Cham vestigcs at My Son or ancient town of Iĩoi An).

- Hue : boatứig on Huong river,palaces of Nguyen kĩngs, Ileavcnly Lady’s pagoda, mausolcums of Kings Tu Duc, Minh Mang and Khai Dinh.

- IIo Chi Minh City : Thong Nhat Coníercnce lla ll, Exhibition on US-puppcts’ crimcs, Cu Chi tunnels. Song and music períormances.

PRO G RAM 13 (13 nights, 14 days)

IIANOI - IIA NAM NINII - DA NANG - HUE - IIO C IIIM IN IĨ CITY - VUNG TAU :

183

C H irơN G TRÌNH s ố 10 (8 đâm, 9 ngày)

IIÀ NỘI - V ỊN IIIIẠ LONG - ĐÀ NÂNG - IIUÊ - TP. H ồ CIIÍ MINH .

NỘI DUNG T1IAM QUAN :

- Ilà Nội : Lăng Chù tịch IIỒ Chí Minh, chùa Một Cột, Văn Miếu, chùa Tây Phương. Xem ca nhạc.

- Vịnh Ilạ Long : đi ca-nô ra Vịnh thăm đào đá và hang động.

- Đà Nang : bào làng Chàm, Ngũ Hành Scm, tắm biển Non N ước.

- IIuc : di thuyền trcn sông Ilu-cmg, chùa Linh Mụ, Cung điện Triều Nguyễn , Lăng vua T ự Đức.

- Thành phố Hồ Chí Minh : IIỘi tnrừng Thống Nhất, triển lãm tội ác Mỹ-ngụy, địa đạo Củ Chi. Xem ca nhạc.

CHƯƠNG TRÌNIỈ s ố 11 (8 đêm, 9 ngày)

ỈIÀ NỘI - ĐÀ NĂNG - HUẾ - TP. I l ồ CHÍ MINH - MỸ TIIO.


- Ilà Nội : Lăng Chù tịch IIỒ Chí Minh, chùa M ột Cột, IIỒ Hoàn Kiếm, Đồn Quan Thánh, Thành Co Loa. Xcm ca nhạc.

- Đà Nằng : Bào tàng Chàm, N gũ Hành Sơn, tắm biển Non Nước.

- IIuẾ : Đi thuyền trcn sông Hương, chùa Linh M ụ, Cung điện Triều Nguyễn, Lăng vua T ự Đức.

- TP. Hồ Chí Minh : IIỘi inrờng Thống Nhất, triển lãm tội ác Mỹ-ngụy, vùng kinh tế m ới, địa đạo Cù Chi hoặc đu-ờng mòn IIỒ Chí Minh. Xem ca nhạc.

- Mỹ Tho : đi thuyền trên sông M c Kông, thăm vưcm cây ăn trái.

CHƯƠNG TRÌNII s ố 12 (8 đêm, 9 ngày)

ỈIÀ NỘI - ĐÀ NẴNG - IIUẾ - T1IÀNH P H ố I l ồ CIIÍ MINII


Ilà Nội : Lăng Chù tịch IIỒ Chí M inh, chùa M ột Cột, ỈIỒ Iloàn Kiếm, Đền Quan Thánh, Thành c ố Loa. Xcm ca nhạc.

- Đà Nắng : Bào tàng Chàm, Ngũ Hành Sơn, tắm biển Non N ước, di tích Chàm Mỹ Sơn hoặc phố cồ IIỘi An.

- Huế : đi ihuyền trcn sông H ương, Cung điện Triều Nguyễn, chùa Linh Mụ, Lăng vua T ự Đức, Lăng vua Minh Mạng, Lăng vua Khải Định.

- Thành phố IIỒ Chí Minh : Hội trường Thống Nhất, triển lãm tội ác Mỹ-ngụy, địa đạo Cù Chi. Xem ca nhạc.

184

- H an o i: Presiđcnt IIo Chi M inh’s mausolcum, O ne-pillarpagoda, Restorcd Sword Lake, Quan Thanh tcmplc, Temple of Literaturc. Song and music pcríormances.

- Ila Nam N ứ ứ i: Nam Dinh town, Tran tcmplc, Thap (Tower) pagođa, Co Le, Tam Coc and Bich Dong pagođas, Dinh Le tcmplc.

- Da Nang : Cham muscum, Marblc Mountains, sca-bathing at Non Nuoc beach, ancicnt town of Iloi An, or Cham vcstiges at M y Son.

- Ilue : boaũng on the íluong river, Ileavcnly Lady’s pagoda,m ausolcum s of Kings Minh Mang, Tu Duc and Khai Dinh, palaccs of Nguycn kúigs.

- IIo Chì Minh City : Thong Nhat Conícrcncc Ilall, Exhibition on US-puppets’ cnmes, a lacquervvare or bamboo-rattamvare cntcrprise. Song and musĩc pcrformances.

- Vung Tau : monumcnt to Buddha Sakyamuni, Tinh Xa Nirvana, sea- bathing.


IIANOI - ITA NAM NINII - DA NANG - IIƯE - QUI NIIÒN - NIIA TRANG- IIO CIII MINII CITY.

- Ilanoi : Prcsidcni ĨIo Chi M inh’s mausolcum, One-pillar pagoda, Rcstorcd Sword Lakc, Quan Thanh tcmple, Tcmplc of Literature. Son£ and music pcrformanccs.

- Ha Nam Ninh : Nam Dinh town, Tran tcmplc, Towcr pagođa, Dinh Le tcmple, Tam Coc, Bich Dong and Co Lc pagođas.

- Da Nang : Cham muscum, Marblc Mountains, sca-bathing at Non Nuoc beach.

- Ilue : boating on thc Iluong river, Ilcavcnly Ladyss pagođa, palaccs of Nguyen kings, mausolcums of Kings Ming Mang, Tu Duc and Khai Dmh.

- Quy Nhon : a tour of thc City.- Nha Trang : Ponaga towcr, Islc o f Chong, Tri Nguycn fish pond, sca-bathlng.

- Ho Chi Minh City : Thong Nhat Coníercnce Iĩall, Exhibition on ƯS- puppcts’crimcs, a lacqucrwarc cntcrprisc, Cu Chi tunncls, IIó Chi Minh Trail. Song and music pciíormances.


IIANO I - IIA SON BINII - IIA LONG BAY - DA NANG - IIUE ~ QƯY NIION- NIIA TRANG - DALAT - VUNG TAU - IIO C IIIM IN II CITY - M Y TIIO.

- 1Ianoi: P4residcnt IIoC hiM inh’sm ausoleum ,One-pillar pagoda,Tem pleof Litcra- ture, Muscum of thc Rcvolution, Rcstorcđ Sworđ Lake, Co Loa citadcl. Song and music pcríormances.

C IIirơ N G TRÌNH SỐ 13 (13 đêm, 14 ngày)

HÀ NỘI - IIÀ NAM NINII - ĐÀ NÂNG - IIUÊ, TP. I l ồ CIIÍ MINH - VỮNG TÀU.

NỘI DUNG TIIAM QUAN

- Ilà Nội : Lăng Chù tịch IIỒ Chí Minh, chùa M ột Cột, ĨIỒ Hoàn Kiếm, Đen Quan Thánh, Văn Miếu. Xcm ca nhạc.

- Ilà Nam Ninh : Thành phố Nam Định, Đcn Trần, chùa Tháp, chùa c ổ Lễ, Tam Cốc, chùa Bích Động, Đèn Đinh Lc.

- Đà Nang : Bào tàng Chàm, Ngũ Hành Scm, tắm biển Non N ước, phố cổ IIỘi An hoặc di tích Chàm Mỹ Scm.

- Iluê : đi thuyên trên sông Ilirơng, chùa Linh Mụ, Lăng vua Minh Mạng, Lăng vua Tự Đ ức, Lăng vua Khài Định, Cung điện Triều Nguyễn .

- Thành phố I lồ Chí Minh : IIỘL trường Thống Nhất, triển lãm tội ác Mỹ-ngụy, xí nghiệp Sơn mài hoặc mây Irc. Xcm ca nhạc.

- Vũng Tàu : Thích ca Phật đài, Niết Bàn Tịnh xá, tắm biển.

CHƯƠNG TRÌNIl SỐ 14 (13 đêm, 14 ngày)

IIÀ NỘI - IIÀ NAM NTNIỊ - ĐÀ NĂNG - IIUẾ - QUY N IIƠ N - NIIA TRANG - TIIÀNII P l lố I ỉ ồ CHÍ MINII.


Ilà Nội : Lăng Chù Tịch IIỒ Chí Minh, Chùa M ột Cột, IIỒ Iloàn Kiếm, Đen Quan Thánh, Văn Miếu. Xcm ca nhạc.

- Ilà Nam Ninh : Nam Định, Đcn Trần, chùa Tháp, Đần Đinh Lc, Tam Cốc, chùa Bích Động, chùa Co Lc.

- Đà Nang : Bảo tùng Chàm, Ngũ Ilành Scm, tam biển Non Nước.

- IIuc : đi thuyền trên sông Hương, chùa Linh Mụ, Cung điện Triều Nguyễn, Lăng vua Minh Mạng, Lăng vua T ự Đức, Lăng vua Khải Định.

- Quy Nhem : đi một vòng quanh thành phố.

- Nha Trang : Tháp Pô-na-ga, Hòn Chồng, I lồ cá Trí Nguyên, u m biển.

- Thành phố IIỒ Chí Minh : Hội trường Thống Nhất, triển lãm tội ác Mỹ - ngụy, xí nghiỌp sưn mài, đĩa đạo c ủ Chi, đường mòn IIỒ Chí Minh. Xcm ca nhạc.

CHƯƠNG TRÌNII SỐ 15 (20 đêm, 21 ngày)

HÀ NỘI - IIÀ SƠ N BÌNII - VỊNII IIẠ LONG - ĐÀ NẰNG - IIUẾ - QUY NIIƠN - NIIA TRANG - ĐÀ LẠT - VŨNG TÀU - TIIÀNII P llố n ồ CIIÍ M INII - MỸ TIIO.

185

186

- Ila Son Binh : visit to a villagc of the Thai and Muong ethnĩc minoritics, Tram Gian (Hundred-bay) pagođa.

- Ilaiphong : a tour o f ứie port-city.

- I la Long Bay : m otor launch tour of rocky islcts and grottocs.

- Da Nang : Cham muscum, Marble Mouniains, sea-bathing at Non Nuoc bcach.

- Ilue : boating on the Iluong rivcr, Ilcavenly I*ađy*s pagoda, palaces o f Nguyen Kúigs, mausoleums of Kings Minh Mang, Khai Dinh and Tu Duc.

Quy Nhon : a tour of the city.

- Nha Trang : Ponaga tovvcr, Islc of Chong, Tri Nguyen íìsh-pond, sea-bathing.

- D a la t: Xuan Iluong Lake, Love Valley, Dalat markct, Prcnn Falls.- Vung Tau : monumcnt to Buđdha Sakyamuni, Tinh Xa Nirvana, sca- bathing.- Ho Chi Mình City : Thong Nhat Conícrcnce Iĩall, Exhibition on US-

puppcts’crừncs, Cu Chi tunncls. Song and music pciíormances.

- M y Tho : boatmg on Mckong rivcr, visit to an orchard.


IIANOI - IIAIPIIONG - IIA LONG BAY - NGHE TINỈI - HUE - DA NANG- QUY NIIO N - NHA TRANG - DALAT - IIO CIII MINH CITY - MY THO.

-H anoi: P resiđentH oC hiM inh’sM ausoleum ,O ne-piU arpagoda,Tem pleofLitera- ture, Museum of the Rcvolution, Rcstorcd Sword Lake, Co Loa citadel. Song and music períbrmances.

- Haiphong : a tour o f the port-city.

- Ila Long Bay : m otor launch tour of rocky islets and grottocs, sea-bathing.

- Nghe Tinh : Prcsident Ho Chi M inh’s native viUage, Cua Lo beach.

- Hue : boating on thc ĩluong rivcr, Ilcavenly Lady’s pagoda, palaccs of Nguycn kings, mausoleums of Kings Mình Mang, Tu Duc and Khai Dinh.

- Da Nang : Cham museum, M arbleM ountaĩns, ancicnt town of IIoi An, Cham vestigcs at My Son, sca-bathing at Non Nuoc bcach.

- Quy Nhon : a tour of thc city.

- Nha Trang : Ponaga .tovver, Isle of Chong, Tri Nguyen íishpond, sea-baứiing.

- D a la t: Lovc Vallcy, Xuan Iluong Lakc, Dalat markct, Prenn Falls.

- IIo Chi Minh City : Thong Nhat Conícrcncc 1 Iall, Exhibition on US-

187


- Ilà N ộ i : Lăng Chù tịch IIỒ Chí M inh, chùa M ột Cột, Văn M icu, Viện bào tàng cách mạng, IIỒ Iloàn Kiếm, Thành c ổ Loa. Xcm ca nhạc.

- Hà Sơn Bình : thăm m ột bàn dân tộc Thái, m ột'bàn dân lộc M ưừng, chùa Trămgian.

- Hải Phòng : M ột vòng quanh thành phố.

- Vịnh Hạ Long : đi-ca-nô ra vịnh thăm đào đá, và hang động.

- Đà Nang : bào tàng Chàm, Ngũ Hành Sơn, lắm biển N on Nước.

- Iluế : đi thuyền trên sông H ương, chùa Linh M ụ, Cung điện Triều Nguyễn, Lăng vua M inh Mạng, Lăng vua Khải Định, Lăng vua T ự Đức.

- Quy Nhem : m ột vòng quanh thành phố.

- Nha Trang : Tháp Pô-na-ga, Ilòn Chồng, IIỒ cá Trí Nguycn, tắm biển.

- Đà Lạt : IIỒ Xuân Ilưcmg, thung lũng Tình ycu, chọr Đà Lạt, Thác Prenn.

- Vũng Tàu : Thích ca Phật đài, N iết Bàn Tịnh xá, tắm biển.

- Thành phố IIỒ Chí M inh : Hội tnròng Thống Nhất, triển lãm tội ác Mỹ-ngụy, Địa đạo Cù Chi. Xem ca nhạc.

- M ỹ Tho : đi thuyền trên sông M ê Kông, thăm vườn cây ăn trái.

C IIirơ N G TRÌNH s ố 16 (20 đêm, 21 ngày)

HÀ NỘI - VỊNH IIẠ LONG - NGHỆ TĨNH - HUẾ - ĐÀ NĂNG - QUY N IIƠ N - NHÁ TRANG - ĐÀ LẠT - TP. H ồ CHÍ MINH - M Ỹ TI 10.


- Hà Nội : Lăng Chù tịch IIỒ Chí Minh, chùa M ột Cột, Văn Miếu, Viện bào tàng Cách mạng, IIỒ Iloàn Kiếm, Thành c ổ Loa. Xcm Ca Nhạc.

- Ilả i Phòng : m ột vòng quanh thành phố.

- Vịnh Ilạ Long : đi ca-nô ra vịnh thăm đào đá và hang động, tắm biển.

- Nghệ Tũih : quc hương Chủ tịch IIỒ Chí M inh, biển c ử a Lò.

- Huế : đi thuyền trên sông Ilương, chùa Linh Mụ, Cung Điện Tricu Nguyễn, Lăng vua Minh Mạng, Lăng vua T ự Đức, Lăng vua Khàì Định.

- Đà Nắng : Bào tàng Chàm, Ngũ Hành Scm, phố cỏ IIỘi An, di tích Chàm Mỹ Sơn, tắm biền Non Nước.

- Quy N hơn : một vòng quanh thành phố.

- Nha Trang : Tháp Pô-na-ga, Hòn Chồng, 1IỒ cá Trí Nguyên, tắm biển.

- Đà Lạt : Thung lũng Tình Yêu, I íồ Xuân Ilương, chợ Đà Lạt, Thác Prenn.

- Thành phố Ilồ Chí Minh : Mội trường Thống Nhất, triển lãm tội ác Mỹ-ngụy,

188

puppets’crúncs, Ncw Youlh School, a lacqucnvarc enterprise, Cu Chi tunnels. Song and m usic pciíormances.

- M y Tho : boatứig on Mekong river.

PRO G RAM 17 (4 days, 3 nights)

IIO C IIIM IN 1I CITY - M Y TIỈO - VUNG TAU.

- IIo Chi Minh City : Thong Nhat Conícrcncc Ilall, a lacqucrwarc enterprise, Vinh Trang pagođa.

- My Tho : boating on Mckong rivcr, visit to an orchard.

NB : The trip to My 1Ì10 may be replaccd by a stay at Vung Tau.

*

* *

Bcsiđcs thcsc 17 programs, Victnam Tourism also organizcs spccial tours at the re- qucst o f lourists.

For neccssary proccdures, plcasc co n tac t:

VIETNAM TOURISM

54 NGUYEN DU - HANOI

TEL. 54674 - 52854

TELEX : 4269 TOURISM VT

189

tnrừng Thanh nicn m ói, xí nghiệp sơn mài, địa đạo Củ Chi. Xcm ca nhạc.

- Mỹ Tho : đi thuyền trcn sông M ê Kông.

CIILTƠNG TRÌNII s ố 17 (4 ngày 3 đêm)

TIIÀNII PIIỐ IIỒ CIIÍ M INII - MỸ TI 10 - VŨNG TÀU


'rhành phố IIỒ Chí M inh : Hội trường Thống Nhất, xí nghiệp sơn mài, chùa Vĩnh Trang.

- M ỹ Tho : đi thuyền trcn sông M ê Kông, thăm vườn cây ăn trái.

C hương trình đi Mỹ Tho có thc thay thố bang đi nghỉ Vũng Tàu.

191

C O N T E N T S M Ụ C LỤ C

-Ờ I G IỚ I T in Ệ U TR A N G IN T R O D U C T IO N PA G E

VIỆT NAM QUÊ HƯ Ơ N G TÔI 7 * VIETNAM M YIIOM ELAND 6VIỆT NAM NIIỬNG CIIẶNG * VIETNAM : mSTORICALBƯỬNG LỊC II s í r 21 STAGES 20CUỘC IIÀNII TRÌNII M Ó I 49 * A NEVV JOURNEY 48IIÀ NỘI CÁI NÔI TRUYỀN « IIANOI-TRADITIONALTHÔNG CỦA DÂN TỘC 59 CRADILE O F T IIE NATION 58NGIIỆ TÍN II - QUÊ I1ƯTTNG * NGIIE TINII, PRESIDENT IIO ’SCIIÙ TỊC II ỉ ! ồ C IIÍ M INII IIOM E PROVINCE 76V ĩ » Ạ I 77HUẾ - TIIÀNII PIIÓ DU LỊCII 87 * IIUE, A TOURIST CITY 86SÀI GÒN - THÀNH PHỐ * SAIGON - IIO C IIIM IN IIIIỒ C IIÍ M INII 105 CITY 104BÀ LẠT MÙA XUÂN # DALAT - LAND O F ETERNALVĨNII cửu 115 SPRING 114VÙNG KIỀN DU LỊCII 125 * VIETNAM*S COASTAL AREAS

A TOƯRIST ATTRACTION 124KHÉO TAY HAY LÀM : 139 * SKILFULIIANDS,

INDUSTRIOUS LABOR: 138Hàng mây trc ■ Bamboo and Rattan articlesIlàng thêu ren - Embroidcry and lacevvoric.Dồ gom - Gcramics.Hàng sơn mài - Lacquenvarc.Ilàng khảm ưai - Arlicles inlaid with mother - of - pcarl.Ilàng vàng, bạc - Gold and silver aiticles.VIỆT NAM MỎ* CỈTA * VIETNAM IS OPENING ITSDU LỊCII 151 DOORS TO TOƯRISTS 150

192

* NIIỬNG BIÈM du lịciiNÊN BIẾT 159

- Cù Chi Buôn Dôn

- Tháp Ponaga- Phố co Hôi An-I:aifoo

- Du lịch trên sông Ilậu

* TIIỦ TỤC XUẤT NHẬP CÀM IVIỆT NAM 169

* NIIỮNG OIỀU CẦN BIẾT VỀ QUY CIIẾ 1IẢI QUAN K i n K I IÁ C II DU LỊCII B Ế NVÀ R Ờ I VIỆT NAM 173

* 17 CIIU Ơ N Ọ TRÌNH DU LỊCHXUYÊN SUỐT VIỆT NAM 177

SOME LOCALITIES TOURISTS SIIOULD KNOVV : 158Cu ChiBuon DonThe Ponaga towcr11)e ancicnl scctor of IIoỉ An (Taííb)LownTourism on the Ilau rivcr

PROCEDURES ON ENTERING AND LEAVING VIETNAM 168CUSTOMS REGULATIONSc Õn c e r n i n g TOUKISTS’ARUIVAL IN AND DEPARTURE FROM VIETNAM 17217 VIETNAM TOUR 1 ROGRAMS 176

ln 10000 cuốn Việt N am - Quê h m rn g tôi (Anh - Việt)SỐ XI? : 03/ST89. Khổ 1 3 x 1 9 .Chế bàn và sắp chũ' diện t ử tại XN Che b àn và Sap chù" Điện t ứ Liksin.In tại XN In Tồng Hựp - Tp. HCM Nnp lu n chiều th á n g 8/89.

Vietnam - Thư viện Lâm Đồng

Documents