Vg1 kjeldesøk kjeldekritikk

KjelderSøk

KjeldekritikkAv bibliotekar

Else Ness

Korleis finne kjelderO Uviss på kjelder: søkemotor som td Google

O Har skulebiblioteket bøker om eit tema?O Meir viss på kjelder: Bibl ioteksbasar

O Treng du rettleiing/vegvisar til kjelder: NDLA

Sogndal VGS - Biblioteket 2

GoogleNokre hugsereglar:Google set automatisk ordet ”AND” (og)

mellom fleire ord du skriv i søkefeltet

Frasesøk – bruk av hermeteikn «»Særleg aktuelt ved f.eks. spesielle

setningar/sitat frå bøker eller ved søk på bestemte personnamn

http://www.google.com/ig?source=gama&hl=nn

Google

Døme: søk på «norsk krigslyrikk»

Først utan hermeteikn

Så med

Sjå på forskjellen i talet på treff for dei to søkaSjå òg på ulikskapen mellom innhaldet i treffa


http://www.google.com/ig?source=gama&hl=nn

Søk på fleire ord utan hermeteikn


Sjå at orda ikkje står samla i treffa du har fått her.

Søk på fleire ord med hermeteikn

Sjå her at søkeorda står samla i dei fleste treffa du har fått.


Google avansert søk

Ulike avgrensingar: prøv å søke etter nettsider med liknande innhald som denne: http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1964/king-bio.html


http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1964/king-bio.html

Google avansert søk

Ulike avgrensingar: prøv å søke etter nettsider som lenkar til denne sida: http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1964/king-bio.html



Bibliotek-katalogenBibliotekbasar kan gi deg

utgivingsinformasjon, opplysning om biblioteket har bøker innan bestemte tema og fortelje deg om dokument er tilgjengelege for lån.

SogndalsbasenSøk på tittel, forfattar, emne og frisøk1. Emne: Foto 2. Tittel: Akilles, sjå på eksemplar og status 3. Forfattar: Gunnar Staalesen

9

http://sdalbib.sogndal.folkebibl.no/cgi-bin/websok?mode=sok&st=a

«Alt» er kjelder


Bruk det du vil som kjelde!



At kjelda er

OTruverdigOObjektivONøyaktigOEgna


TONEGjeld alle typar kjelder

Men kanskje spesielt nettkjelder

-Fordi risikoen for å finne dårlege kjelder er større her.


Truverdig

Sann informasjon.Påliteleg og sikker informasjon, skrive eller laga av folk med gode kunnskapar om temaet.

Les teksten! Forstå bodskapet!Kva står det eigentleg?


Truverdigheit

Skal vere tydeleg og godt framheva:

Namn på forfattar

Lenker som «about us» / «om oss» og «kontakt oss»

Adresse og kontaktopplysningar


Layout - Korleis ser sida ut?

Er det masse fargar og ting som trekk merksemda vekk frå saka?

Eller, det vi vil ha:-nøytrale fargar, saklege informative titlar, orden!


Truverdigheit?


Søk på «krigslyrikk»

http://vinstra.blogspot.com/

Truverde gjeld òg for foto!


Foto frå sida Truth or fiction

Foto av Tsunamien i Asia i 2004

Som viser seg å vere falskt!

Eigentleg avbilda stad: Frå Chile i Sør-Amerika

http://www.truthorfiction.com/rumors/t/tsunamipic.htm

Objektivitet

Objektiv kjelde vil seie:At informasjonen er nøytralBaserer seg på fakta og forskingFramhevar ulike synspunkt og sider ved ei sak


Subjektiv kjelde vil seie:Prega av spesielle haldningar og ideologiar, synsing og mangel på kunnskap


Sjekkspørsmålfor å vurdere objektiviteten

Kva var hensikten til forfattaren av teksten då han skreiv den?


Artikkel i Aftenposten


Forskjell på avisartikkel av truverdige skribentar

og

subjektive kommentarar/ innlegg av folk vi ikkje kan stole på er truverdige.

http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/article2773621.ece

Objektivite vs subjektive kjelder

Eksempel:

Tema:Martin Luther King Jr.

http://www.martinlutherking.org/



Foto frå nobelprize.org

http://www.martinlutherking.org/



MenFor å få fram ulike politiske synspunkt, ulike sider ved ei sak kan ein bruke til dømes ulike parti sine nettsider som kjelde for å få fram denne ulikskapen.


Domene-søk:http://www.alexa.com/

Her kan du lime inn nettadressa til ei nettside for å sjå om det står ein omtale av sida, til dømes kva kategori nettsida er i og om den er seriøs eller ikkje.


http://www.alexa.com/

Nøyaktig kjelde

Nøye, grundig, eksakt, likt, presis

Grunn til å vere skeptisk viss kjelda har:Mykje feilskrivingSlurvete tekst, pregast av hastverksarbeidFaktafeil


Dømer på unøyaktige kjelder


Egna kjelde – skal gi svar på spørsmåla dine!

Kjem an på tema og ditt behovKva målgruppe er kjelda laga for?


Egna kjelde

Kjem òg an på storleiken på oppgåva diLang: Kjelde som går i djupnaKort: Kjelde som viser hovudtrekk


Egna kjelde

Døme: Tema om samar

Wikipedia http://no.wikipedia.org/wiki/Samer

Statistisk sentralbyrå: http://www.ssb.no/emner/00/00/20/nos_samer/nos_d437/tab/tabeller.html

NRK Skole http://nrk.no/skole/emnedetalj?topic=oid:T20753


http://no.wikipedia.org/wiki/Samer

http://www.ssb.no/emner/00/00/20/nos_samer/nos_d437/tab/tabeller.html

http://nrk.no/skole/emnedetalj?topic=oid:T20753

Oppsummering TONEO http://ndla.no/node/67046


http://ndla.no/node/67046


Vg1 kjeldesøk kjeldekritikk

Education