VENDIM Nr.106, datë 9.2.2011 PËR MIRATIMIN E LISTËS SË PËRDITËSUAR TË MALLRAVE USHTARAKE DHE TË LISTËS SË MALLRAVE E TEKNOLOGJIVE, ME PËRDORIM TË DYFISHTË, QË I NËNSHTROHEN KONTROLLIT SHTETËROR TË IMPORT-EKSPORTEVE 1 Në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës dhe të nenit 10 të ligjit nr.9707, datë 5.4.2007 “Për kontrollin shtetëror të veprimtarisë së importit-eksportit të mallrave ushtarake dhe mallrave e teknologjive, me përdorim të dyfishtë”, me propozimin e Ministrit të Mbrojtjes, Këshilli i Ministrave VENDOSI: 1. Miratimin e listës së mallrave ushtarake dhe të listës së mallrave e teknologjive, me përdorim të dyfishtë, përkatësisht, sipas shtojcave nr.1 e nr.2, që i bashkëlidhen këtij vendimi, të cilat i nënshtrohen kontrollit shtetëror të import-eksporteve. 2. Vendimi nr.1569, datë 19.11.2008 i Këshillit të Ministrave “Për miratimin e listës së mallrave ushtarake dhe të listës së mallrave e teknologjive, me përdorim të dyfishtë, që i nënshtrohen kontrollit shtetëror të import-eksporteve”, shfuqizohet. 3. Ngarkohet Autoriteti i Kontrollit Shtetëror të Eksporteve për zbatimin e këtij vendimi. Ky vendim hyn në fuqi pas botimit në Fletoren Zyrtare. KRYEMINISTRI Sali Berisha _______________________ 1 CELEX nr.32009R0428 “Rregullorja e Këshillit nr.428/2009: “vendosja e një regjimi Komunitar mbi kontrollin e eksporteve, transferimeve, ndërmjetësimeve, transiteve të mallrave me përdorim të dyfishtë”. Gazeta Zyrtare: OJ L 134, 29.5.2009 1 CELEX nr.52010XG0318 “Lista e përbashkët Ushtarake e Bashkimit Evropian”, Gazeta Zyrtare OJ C 69, 18.3.2010
189
Embed
VENDIM - Ministria e Mbrojtjes 09_02_2011.pdf- numrat e plotë paraqiten në shifra treshe, ku secila treshe ndahet nga një hapësirë e hollë. PËRKUFIZIME TË TERMAVE TË PËRDORURA
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
VENDIM
Nr.106, datë 9.2.2011
PËR MIRATIMIN E LISTËS SË PËRDITËSUAR TË MALLRAVE USHTARAKE DHE
TË LISTËS SË MALLRAVE E TEKNOLOGJIVE, ME PËRDORIM TË DYFISHTË,
QË I NËNSHTROHEN KONTROLLIT SHTETËROR TË IMPORT-EKSPORTEVE1
Në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës dhe të nenit 10 të ligjit nr.9707, datë 5.4.2007 “Për
kontrollin shtetëror të veprimtarisë së importit-eksportit të mallrave ushtarake dhe mallrave e
teknologjive, me përdorim të dyfishtë”, me propozimin e Ministrit të Mbrojtjes, Këshilli i
Ministrave
VENDOSI:
1. Miratimin e listës së mallrave ushtarake dhe të listës së mallrave e teknologjive, me
përdorim të dyfishtë, përkatësisht, sipas shtojcave nr.1 e nr.2, që i bashkëlidhen këtij vendimi,
të cilat i nënshtrohen kontrollit shtetëror të import-eksporteve.
2. Vendimi nr.1569, datë 19.11.2008 i Këshillit të Ministrave “Për miratimin e listës
së mallrave ushtarake dhe të listës së mallrave e teknologjive, me përdorim të dyfishtë, që i
nënshtrohen kontrollit shtetëror të import-eksporteve”, shfuqizohet.
3. Ngarkohet Autoriteti i Kontrollit Shtetëror të Eksporteve për zbatimin e këtij
vendimi.
Ky vendim hyn në fuqi pas botimit në Fletoren Zyrtare.
KRYEMINISTRI
Sali Berisha
_______________________ 1 CELEX nr.32009R0428 “Rregullorja e Këshillit nr.428/2009: “vendosja e një regjimi
Komunitar mbi kontrollin e eksporteve, transferimeve, ndërmjetësimeve, transiteve të
mallrave me përdorim të dyfishtë”. Gazeta Zyrtare: OJ L 134, 29.5.2009 1 CELEX nr.52010XG0318 “Lista e përbashkët Ushtarake e Bashkimit Evropian”,
Gazeta Zyrtare OJ C 69, 18.3.2010
SHTOJCË I
LISTA E ARTIKUJVE DHE TEKNOLOGJISË ME PËRDORIM TË DYFISHTË
(LISTA E REFERUAR NË NENIN 3 TË RREGULLORES SË KËSHILLIT (EC)
(NR. 428/2009)
Kjo listë vë në jetë kontrollin e përdorimeve të dyfishta për të cilat është rënë
dakord ndërkombëtarisht, duke përfshirë këtu Rregullimet e Wassenaar, Regjimin e
Kontrollit të Teknologjisë së Raketave (MTCR), Grupin e Furnizuesve Bërthamorë (NSG),
Grupin e Australisë dhe Konventën mbi Armët Kimike (CWC). Këtu nuk është marrë
parasysh për çfarëdolloj artikuj që Shtetet Anëtare duan t’i vendosin në një listë
përjashtimore. Këtu nuk është marrë parasysh çfarëdo kontrollesh (kontrolle të origjinës jo të
bazuara në regjime të caktuara) të cilat mund të ruhen nga Shtetet Anëtare.
PËRMBAJTAJA
Shënime
Përkufizime
Akronimet dhe Shkurtimet
KATEGORIA 0 Materialet, mjediset dhe pajisjet bërthamore
h. Oksid ittrium (ittria) Y2O3); ose i. Oksid zirkoni (zirconia) (ZrO2);
b. Vatrat e furrave që kanë të dy karakteristikat që vijojnë:
1. Vëllim nga 50 cm3 dhe 2 000 cm
3; dhe
2. Janë prej ose të veshur me tantal, që ka një pastërti 99.9% ose më të madhe të peshës;
c. Vatrat e furrave që kanë të gjitha karakteristikat vijuese:
1. Vëllimi nga 50 cm3 deri 2 000 cm
3;
2. Janë prej ose të veshur me tantal, që ka një pastërti 98% ose më të madhe të peshës; dhe
3. Është e veshur me karbit tantali, nitrit, boride, ose një nga kombinimet e tyre.
2A226 Valvulat që kanë të gjitha karakteristikat vijuese:
a. ‘Madhësi nominale’ 5mm ose më të madhe;
b. Kanë membranë izoluese; dhe
c. Janë të bëra tërësisht me ose të veshura me alumin, aliazhe alumin, nikel, ose aliazhe nikel që
përmbajnë më tepër se 60% të peshës nikel.
Shënim teknik:
Për valvulat me diametër të ndryshëm hyrje dhe dalje, ‘madhësia nominale’ tek 2A226 i
referohet diametrit më të vogël.
2B Pajisjet testuese, kontrolluese dhe prodhuese Shënime teknike:
1. Akset dytësore rrethuese paralele, (p.sh., aks-ë në makineritë horizontale shpuese ose boshti
dytësor rrotullues, vijë e qendrës e cila është paralele me boshtin primar rrotullues) nuk
llogariten në numrin e përgjithshëm të boshteve rrethuese. Akset rrotulluese nuk janë të
nevojshëm të rrotullohen më tepër se 360°. Një bosht rrotullues mund të vihet në lëvizje nga
një pajisje lineare (p.sh. një vidhë ose çifti pinion-kremaliers).
2. Për qëllimin e 2B, numri i akseve që mund të koordinohen njëkohësisht për “kontrollin
rrethues” është numri i akseve përgjatë ose përreth të cilëve, gjatë procedimit me pjesë të
veçanta të punës, lëvizje të njëkohshme dhe të ndërlidhura ndërmerren midis pjesëve të punës
dhe një vegle. Kjo nuk përfshin ndonjë bosht shtesë që do në lëvizje tjetër brenda makinerisë.
Akse të tilla përfshijnë:
a. Sistemet e veshjes së rrotave në makineritë grirëse;
b. Akset paralele rrotulluese të dizenjuara për instalimin e pjesëve të veçanta të punës;
c. Akset rrotulluese bashkëvijëzore të dizenjuara për të përpunuar të njëjtën pjesë duke e
mbajtur atë në një morsë në anë të ndryshme.
3. Emërtimi i akseve duhet të jetë në përputhje me Standartet Ndërkombëtare ISO 841,
‘Makineritë e Kontrollit Numerik – Akse dhe Nomenklaturat Lëvizëse’.
4. Për qëllimet e 2B001 deri 2B009 një “bosht i pjerrët” llogaritet si bosht rrotullues.
5. ‘Përpikmëri e deklaruar e pozicionimit’ e rrjedhur nga matjet e bëra në përputhje me ISO
230/2 (1988)(1) ose të barazvlefshmet kombëtare mund të përdoren për çdo model mjeti
makinerie si një alternativë ndaj testeve individuale të makinerive. ‘Përpikmëri e deklaruar e
pozicionimit’ nënkupton vlerën e përpikmërisë që i është siguruar (dhënë) autoriteteve
kompetente të Shtetit Anëtar në të cilin është vendosur eksportuesi, si përfaqësues i
përpikmërisë së një modeli të posaçëm makinerie. Përcaktimi i ‘Përpikmërisë së deklaruar të
pozicionimit’
a. Zgjidhni pesë makineri të një modeli për tu vlerësuar;
b. Matni përpikmëritë e boshtit linear në përputhje me ISO 230/2 (1988);
c. Përcaktoni vlerat – A për secilin bosht të secilës makineri. Metoda e përllogaritjes së
vlerës – A përshkruhet në standartin ISO;
d. Përcaktoni vlerën mesatare të vlerës – A të secilit bosht. Kjo vlerë mesatare  bëhet vlera
e deklaruar e secilit bosht për modelin (Âx Ây …);
e. Duke qenë se lista e Kategorisë 2 i referohet secilit bosht linear, do të kemi aq vlera të
deklaruara sa ç’janë edhe boshte;
f. Nëse cilido nga boshtet e një modeli makinerie që nuk kontrollohet nga paragrafët
2B001.a. deri në 2B001.c. ose 2B201 ka një përpikmëri të deklaruar  prej 6 mikronë për
makineritë me bluarje dhe 8 mikronë për makineritë me thyerje dhe kthim ose më të mirë se
kaq, prodhuesit duhet t’i kërkohet që të ripohojë nivelin e përpikmërisë një herë në çdo
tetëmbëdhjetë muaj.
(1) Prodhuesit që e llogarisin përpikmërinë e pozicionimit në përputhje me ISO 230/2 (1997)
duhet të këshillohen me autoritetet e Shtetit Anëtar në të cilin ato janë vendosur.
2B001 Veglat e makinerive që vijojnë, dhe ndonjë kombinim i tyre, për heqjen
(prerjen) e metaleve, qeramikat ose “përbërësit” të cilat sipas specifikimit teknik të
prodhuesit mund të pajisen me pajisje elektronike për “kontroll numerik”, dhe përbërës të
prodhuar posçërisht siç vijon:
N.B: SHIH GJITHASHTU 2B201 Shënim 1: 2B001 nuk kontrollon veglat për qëllim të veçantë të makinerive që kufizohen me
prodhimin e ingranazheve. Për të tilla makineri shih 2B003.
Shënim 2: 2B001 nuk kontrollon veglat për qëllim të veçantë të makinerive që kufizohen me
prodhimin e ndonjërës nga pjesët që vijojnë:
a. Boshtin me bërryla (kollodokun) ose boshtin shpërndarës;
b. Veglat ose instrumentet prerës;
c. Makinat për stampimin e vidhave pa fund;
d. Pjesët e skalitura ose të bëra me shumë anë (faqe) të gurëve të çmuar. Shënim 3:
Makineri që ka të paktën dy nga tre aftësitë, khyese (metalesh), bluarëse, dhe copëtuese
(p.sh., një makineri kthyese me aftësinë për të bluar). Duhet të vlerësohet përkundrejt çdo
pike të aplikueshme të 2B001.a., b. apo c.
N.B. Për makineritë optike patinuese, shih 2B002. a. Makineritë për kthim (që kanë të gjitha karakteristikat që vijojnë:
1. Saktësinë e vendosjes me “të gjitha kompesimet në dispozicion” të barabarta ose më të vogël
(cilësi më e mirë) se 6 um sipas ISO 230/2 (1988)(1) ose ekuivalente kombëtare për akset
lineare; dhe
2. Dy ose më shumë akse që mund të koordinohen njëkohësisht për “kontrollin rrethues”;
Shënim: 2B001.a. nuk kontrollon makineritë për kthim që janë projektuar
posaçërisht për prodhimin e lenteve të kontaktit, duke pasur të gjitha karakteristikat e
mëposhtme:
a. kontrollues makinerie të kufizuar për të përdorur program kompjuterik me bazë
oftalmike për inputin e të dhënave të programimit të pjesshëm; dhe
b. pa mandrinë vakumi.
b. Makineritë për bluarje, që kanë ndonjë nga karakteristikat vijuese:
1. Kanë të gjitha karakteristikat vijuese:
a. Saktësinë e vendosjes me “të gjithë kompesimet në dispozicion” të barabartë ose më pak
(cilësi më e mirë) se 6 um sipas ISO 230/2 (lQSSJ(1)
ose ekuivalente kombëtare për akset
lineare; dhe
b. Tre akse lineare plus një aks të rrotullueshëm që mund të koordinohen në të njëjtën kohë për
kontrollin rrethues”;
2. Pesë ose më shumë akse që mund të koordinohen në të njëjtën kohë për “kontrollin rrethues”;
ose
3. Saktësia e vendosjes për makineritë për hapjen e vrimave, me “të gjithë kompesimet në
dispozicion” të barabartë ose më pak (cilësi më e mirë) se 4 um sipas ISO 230/2 (lQQSJ(1)
4. Makinat prerëse me rrotullim që kanë të gjitha karakteristikat që vijojnë:
a. Aksi “lëvizës” dhe “sistemi i gungave” më pak (me cilësi më të mirë) se 0.0004 mm TIR; dhe
b. Devijimi këndor i momentit të rrëshqitjes (zhvendosjes këndore, këndi i pjerrësisë dhe
rrotullimi) më pak (cilësi më e mirë) se 2 sekonda të arc, TIR më tepër se 300 mm rrugë.
Prodhuesit që llogarisin saktësinë e pozicionimit në përputhje me ISO 230/2 (1997) duhet të
konsultojnë autoritetet kompetente të shteteve anëtare ku veprojnë.
Prodhuesit që llogarisin saktësinë e pozicionimit në përputhje me ISO 230/2 (1997) duhet të
konsultojnë autoritetet kompetente të shteteve anëtare ku veprojnë.
c. Makineritë për të copëtuar, që kanë ndonjë nga karakteristikat që vijojnë:
1. Kanë të gjitha këto që vijojnë:
a. Saktësia e vendosjes me “të gjithë kompensimet në dispozicion” të barabartë ose më pak
(cilësi më e mirë) se 4 pm sipas ISO 230/2 (lQSSJ(1) ose ekuivalente kombëtare për akset
lineare; dhe
b. Tre ose më shumë akse që mund të koordinohen në të njëjtën kohë për “kontrollin rrethues”
ose
2. Pesë ose më tepër akse që mund të koordinohen njëkohësisht për “kontrollin rrethues”;
Shënim: 2B001.c. nuk kontrollon makineritë copëtuese, siç tregohet në vijim:
a. Makineri bluarje cilindrike të jashtme, të brendshme dhe të jashtme - të brendshme që
kanë gjithë sa vijon:
1. Janë të kufizuara në bluarjen cilindrike; dhe
2. Janë të kufizuara deri në një kapacitet maksimal të detaleve prej 150 mm jashtë gjatësie
ose diametri.
b. Makineri të projektuara posaçërisht si bluajtës me shpejtësi të lartë të cilët nuk kanë
një bosht - z ose një bosht - ë, me një përpikmëri (saktësi) pozicionimi me “të gjitha
rregullimet e mundshme” prej më pak se 4 um në përputhje me ISO 230/2 (1988)(1)
c. Bluajtës të sipërfaqes.
d. Makineritë e shkarkimit elektrik (EDM) të tipit pa përcjellës që kanë dy ose më tepër akse
rrotullimi që mund të koordinohen njëkohësisht për “kontrollin rrethues”.
e. Makineritë për heqjen e metaleve, qeramikave ose “përbërjeve” që kanë të gjitha
karakteristikat që vijojnë:
1. Heqja e materialit nëpërmjet ndonjërës prej këtyre që vijojnë:
1. Rrymat e ujit ose të lëngjeve të tjera ku përfshihen dhe përdorimi i shtuesve abraziv;
2. Rrymat e elektroneve; ose
3. Tufat e rrezeve “Lazer”; dhe
2. Kanë dy ose më tepër akse të rrotullueshme që:
a. Mund të koordinohen njëkohësisht për “kontrollin rrethues”; dhe
b. Ka një saktësi të vendosjes më pak (cilësi më e lartë) se 0.0003°.
f. Makineritë e hapjes së vrimave në thellësi dhe makineritë e kthimit të modifikuara për hapje
vrimash në thellësi dhe pjesët e dizenjuara posaçërisht për to që kanë një kapacitet maksimal
të hapjes së vrimës më të madhe se 5 mm.
2B002 Vegla makinash të kontrolluara numerikisht që përdorin një proçes
përfundues optikal të pajisura për të prodhuar sipërfaqe optike jo-sferike dhe që kanë të gjitha
karakteristikat që vijojnë:
a. të përfundojnë formën në më pak (në rastin më të mirë) se 1.0 um;
b. të përfundojnë me një ashpërsi më pak (në rastin më të mirë) se 100 nm rms.
c. katër apo më shumë boshte të cilat mund të bashkërendohen njëkohësisht për “kontroll
konturesh”; dhe
d. që përdorin cilindo nga proçeset që vijojnë:
1. Patinim manjetoreologjik (’MRF’);
2. Patinim elektroreologjik (’ERF’);
3. Patinim me rreze grimcash energjike;
4. Patinim me mjete me membranë që fryhet; ose
5. Patinim me rrymë të lëngshme.
Shënime teknike: Për qëllime të 2B002:
1. ’MRF’ është një proçes i heqjes së materialit që përdor një fluid manjetik abraziv
veshtullia e të cilit kontrollohet nga një fushë magnetike.
2. ’ERF’ është një proçes i heqjes së materialit që përdor një fluid abraziv veshtullia e
të cilit kontrollohet nga një fushë elektrike.
3. Patinimi me rreze grimcash energjike’ përdor Plazma të Atomeve Reaktive (RAP)
ose rreze joni për të larguar materialin në mënyrë të përzgjedhur.
4. Patinimi me mjete me membranë që fryhet’ është një proçes që përdor një
membranë nën presion e cila shformohet për të hyrë në kontakt me detalin në një zonë të
ngushtë (të vogël).
5. Patinimi me rrymë të lëngshme’ vë në përdorim një rrymë të lëngshme për të
larguar materialin.
2B003 “Kontrolli numerik” ose makineritë me kontroll manual, dhe përbërësit e
projektuar posaçërisht për to, kontrollet dhe aksesorët e tyre, të projektuara posaçërisht për
proçesin e ashkëlzimit, përfundimin, bluarjen apo limimit të dhëmbëzave të forcuara (Rc=40
ose më tepër) dhëmbët helikal me një modul diametrik më të madh se 1 250 mm dhe një
gjerësi të faqes 15% ose më të madhe të diametrit të modulit të përfunduar me cilësi AGMA
14 ose më të mirë (ekuivalenti i ISO 1328 klas 3).
2B004 “Presimi izostatik” në të nxehtë që ka të gjitha këto që vijojnë, dhe
komponentët dhe aksesorët e projektuar posçërisht për të:
N.B.: SHIH GJITHASHTU 2B104 dhe 2B204. a. Një ambjent i kontrolluar brenda një boshllëku të mbyllur dhe dhomës së boshllëkut me një
diametër të brendshëm 406 mm ose më të madh; dhe
b. Ndonjë nga këto që vijojnë:
1. Trysnia maksimale e punës i kalon 207 MPa;
2. Një ambjent termal të kontrolluar që e kalon 1.773 K (1,500°C); ose
3. Një ambejent për ngopjen e hidrokarbonit dhe largimin e produkteve të gazeve rezultues që
degradojnë.
Shënim teknik:
Dimensioni i brendshëm i dhomës është ai i dhomës, ku të dyja dhe temperatura e punës dhe
trysnia e punës arrihen dhe nuk përfshin riparimet. Ky dimension do të jetë më i vogël se
diametri i brendshëm i dhomës së trysnisë ose diametri i brendshëm i dhomës së izoluar të
furrës, në varësi të faktit se cila nga të dy dhomat është brenda tjetrës.
N.B. Për ngjyra kallëpe dhe vegla të dizenjuara posaçërisht shih 1B003, 9B009 dhe Kontrollin e
Produkteve Ushtarake.
2B005 Pajisjet e dizenuara posaçërisht për depozitim, përpunim dhe kontrollin gjatë proçesit të
veshjeve inorganike, mbështjelljeve dhe modifikimeve të sipërfaqeve, siç tregohet në vijim,
për substratet jo elektronike, sipas proçeseve të treguara në tabelën vijuese dhe në shënimet e
shoqëruara në të 2E003.f., dhe komponentët e saj të automatizuar të kontrollit, vendosjes, dhe
përpunimit:
a. Pajisjet e prodhimit të “Kontrollit të programuar” të depozitave të avullit kimik (CVD) kanë
të gjitha këto që vijojnë:
N.B.: SHIH GJITHASHTU 2B105. 1. Përpunim të modifikuar për një nga këto që vijojnë:
a. CVD që pulson
b. Depozita termale të bërthamave të kontrolluara (CNTD); ose
c. Shtim plazmës CVD ose CVD e asistuar nga plazma; dhe
2. Ndonjëra nga këto që vijojnë:
a. Inkorporimi i guarnicioneve rrotulluese me vakum të lartë (të barabartë se më pak se 0.01
Pa); ose
b. Inkorporimi i kontrollit të gjerësisë veshëse në vend:;
b. Pajisjet me “kontroll të programuar” të implantimit të joneve kanë rryma 5 mA ose më të
mëdha;
c. Pajisjet me “kontroll të programuar” për prodhimin e depozitave të avullit me rrymë
elektronesh (EB-PVD) inkorporojnë sistemet e fuqisë me fuqi më të madhe se 80KË, që kanë
ndonjë nga këto që vijojnë:
1. Sistem Kontrolli “lazer” të nivelit të lëngut që rregullon saktësisht shkallën e ushqimit të
linotës; ose
2. Një kontroll të klasifikimit me kompjuter që punon me parimin e fotoluminishencës të
atomeve të jonizuara në rrymë që në avull dehidratues për të kontrolluar raportin e depozituar
të veshjes që përmban dy ose më tepër elemente;
d. Pajisjet me “kontroll të programuar” për sprucimin e plazmës që kanë ndonjërën nga
karakteristikat që vijojnë:
1. Punojnë në atmosferë me trysni të reduktuar (të barabartë ose më të vogël se 10 kPa të matur
dhe brenda 300 mm të dalje nga sprucatori i pistoletës) në një dhomë vakumi që mund të
realizojë daljen deri 0.01Pa para proçesit të sprucimit; ose
2. Inkorporimi në vend i kontrollit të gjerësisë së veshjes;
e. Pajisjet me “kontroll të programuar” të prodhimit të depozitës së spërkatjes që durojnë
densitete 0.1 mA/mm2 ose më të larta me një njësi densiteti 15 um për orë ose më shumë.
f. Pajisjet me “kontroll të programuar” të prodhimit me hark katodik të depozitave që
inkorporojnë një rrjet elektromagnetesh për të drejtuar kontrollin e pikës së harkut në katodë;
g. Pajisjet me “kontroll të programuar” të prodhimit të galvanizimit të joneve që lejon matjen në
vend të ndonjërës nga këto që vijojnë :
1. Gjerësinë e veshjes në substrat dhe në kontrollin e raporteve; ose
2. Karakteristikat optike.
Shënim: 2B005 nuk kontrollon depozitën e avullit kimik, harkun katodik, depozitën e spërkatjes,
prodhimin galvanizimin e joneve ose të implantimit të joneve të dizenjuara posaçërisht për
makineri, e vegla prerëse.
2B006 Kontrolli përmasor ose sistemet matëse dhe “pajisjet elektronike” siç vijon
më poshtë:
a. Makineritë matëse me kontroll kompjuterik, “kontroll numerik” ose me “kontroll të
programuar” ose makineri matëse të kordinatave (CMM), që kanë tregues të gabimit
maksimal të lejuar në tre dimensional (vëllim) (MPEE) brenda rangut veprues të makinerisë
(p.sh, brenda gjatësisë së aksve) ose të barabartë ose më të vogël (cilësi më e lartë) se (1.7 +
L/l 000) um (L metër në gjatësi në mm), e testuar sipas ISO 10360-2 (2001);
N.B.: SHIH GJITHASHTU 2B206 b. Zhvendosja gjatësore ose këndore e instumentave matës siç tregohet më poshtë:
Instrumentat e zhvendosjes gjatësore që kanë ndonjë nga këto që vijojnë:
Shënim teknik
Për qëllimin e 2B006.b.1. ‘zhvendosje gjatësore’ ka kuptimin e ndryshimit të distancës
ndërmjet instrumentit matës dhe objektit të matur.
1. Sistemet e matjes pa kontakt me një “rezolucion” të barabartë ose më pak (cilësi më të lartë)
se 0.2 um brenda rangutët matjes deri në 0.2 mm;
2. Sistemet ndarëse të transformimit të tensionit linear që kanë të gjitha karakteristikat që
vijojnë:
1. "Linearitet - Vazhdimësi të drejtë' te barabarte ose më pak se (në rastin më të mirë) sa 0,1
% brenda një game matje deri në 5 mm; dhe
2. Shmangie të barabartë me ose më pak se (në rastin më të mirë) sa 0,1 % në ditë në një
temperature standarte të mjedisit të dhomës së provës prej ± 1 K;
c. Sisteme matje që kanë gjithë sa vijon:
1. Përmbajnë një "lazer"; dhe
2. Në një temperaturë prej 20 ± 1 ° C, për të paktën 12 orë, ruajnë sa vijon:
a. Një "rezolucion" mbi shkallen e tyre te plote prej 0,1 um ose më pak (në
rastin më të mirë); dhe
b. Janë të afta që të arrijnë një “paqartësi matje”, kur rregullohet indeksi
refraktar i ajrit, të barabartë ose më të vogël (në rastin më të mirë) se sa (0,2 + L/2 000)
um (Lështë gjatësia e matur në mm); ose d. “Pajisjet elektronike të dizenjuara posaçërisht për të siguruar aftësi fidbeku në sisteme te
specifikuara në 2B006.b. 1.c.;
Shënim: 2B006.b.1. nuk kontrollon sistemet matëse interferometra, pa kontur të hapur, mbyllur të
lidhjes së kundërt, që përmban një “lazer” për të matur gabimet e momenttit të rrëshqitjes,
makinat e kontrollit dimensional ose pajisje të ngjashme.
2. Instrumentat e matjes së zhvendosjes këndore që kanë një “devijim pozicionimi të këndit” të
barabrtë me ose më pak (cilësi më e lartë) se 0.00025°;
Shënim: 2B006.b.2. nuk kontrollon instrumentat optik, si autokalimatorët, që përdorin dritën e
kalimatuar për të detektuar zhvendosjen këndore të një pasqyre.
c. Pajisjet për matjen e parregullsive të sipërfaqeve, duke matur shpërndarjen optike si funksion të
këndit, me një ndjeshmëri 0.5 nm ose më pak (cilësi më e lartë).
Shënim: Makineritë vegla që mund të përdoren si makineri matëse kontrollohen nëse ato tejkalojnë
kriterin e përcaktuar për funksionimin e makinerive matëse.
2B007 “Robotët” që kanë ndonjë nga karakteristikat që vijojnë dhe kontrollet e
dizenjuara posaçërisht dhe efektorët fundor të tyre:
N.B.: SHIH GJITHASHTU 2B207 a. Që ka mundësi në një kohë reale të përpunimit të imazhit tre dimensional
ose të ‘analizimt të skenës’ tre dimensionale për të gjeneruar ose modifikuar “programet” ose
të gjenerojë ose modifikojë të dhënat numerike të programit;
Shënim Teknik:
Kufizimi ‘analiza e skenës’ nuk përfshin përafrimin e përmasës të tretë duke e parë atë nga
një kënd i dhënë, ose një interpretim të kufizuar gri për perceptimin e thellësisë ose cilësisë
së detyrave të miratuara (2 ½ D).
b. Të projektuara posaçërisht për të qënë në pajtim me standartet e zbatueshme të sigurisë për
mjediset e municionet shpërthyese;
Shënim: 2B007.b. nuk kontrollon "robotet" projektuar posaçërisht për kabinat e
spërkatjes me bojë. c. Të projektuara posaçërisht ose të klasifikuara si të kalitura ndaj
radiacionit për të duruar një dozë më të madhe se 5 x 103 Gy (siliko) pa degradim operacional
(punues); ose
Shënim Teknik
Termi Gy (silikon) i referohet energjisë në Xhaul për kilogram të thithur nga një kampion
silikoni i pambrojtur kur ekspozohet ndaj radiacionit jonizues.
d. I projektuar posaçërisht për të punuar në lartësi më të mëdha se 30 000 m.
2B008 Montimet ose njësitë, e projektuara posaçërisht për veglat e makinerive, ose
për pajisjet dhe sistemet e kontrollit dimensional, siç tregohet në vijim:
a. Njësitë e kundërveprimit të pozicionimit linear (p.sh. pajisjet e tipit induktiv, shkallët e ndara
në nënndarje, sistemet infra të kuqe, ose sistemet “lazer”) që kanë një “përpikmëri” të
përgjithshme ose më pak (cilësi më e lartë) se (800 +(600 x L x 10-3)) nm (L e barabartë me
gjatësinë efektive në nm);
N.B.: Për sistemet “lazer” shih gjithashtu dhe Shënimin për 2B006.b.1.c dhe d b. Njësitë e kundërveprimit të pozicionit rrotullues (p.sh. pajisjet e tipit induktiv, shkallët e
ndara në nënndarje, sistemet infra të kuqe, ose sitemet “lazer’) që kanë një “saktësi” më pak
(cilësi më e lartë) se 0.00025°;
N.B.: Për sistemet “lazer” shih gjithashtu dhe Shënimin tek 2B006.b.1.c dhe d.
c. “Tavolinat e përbëra rrotulluese” dhe “boshtet e pjerrëta” të aftë për t’u përmirësuar, sipas
specifikimeve të prodhuesve, makineritë vegla sipas niveleve të specifikuara më sipër në 2B.
2B009 Makineritë derdhëse në kallëp me rrotullim, dhe makineritë derdhëse në kallëp
me rrjedhje, që sipas specifikimit teknik të prodhuesit mund të pajisen me njësi të “kontrollit
numerik” ose me kompjuter dhe që ka të gjitha këto që vijojnë:
N.B.: SHIH GJITHASHTU 2B109 dhe 2B209. a. Dy ose më tepër akse të kontrolluara nga të cilat të paktën dy mund të koordinohen
njëkohësisht për “kontrollin rrethues” dhe
b. Një forcë më të madhe se 60 kN.
Shënim Teknik
Makineritë që kombinojnë funksionin e derdhjes në kallëp me rrotullim, dhe të derdhjes në
kallëp me rrjedhje për qëllimin e 2B009 konsiderohen si makineri të derdhjes me rrjedhje.
2B104 “Presim Izostatik”, përveç atij të specifikuar në 2B004, që ka të gjitha
karakteristikat vijuese:
N.B.: SHIH GJITHASHTU 2B204. a. Trysnia maksimale e punës 69 Mpa ose më e madhe;
b. Janë projektuar për të arritur dhe mbajtur ambjent termal të kontrolluar 873 K (600° C) ose
më të lartë; dhe
c. Kanë një madhësi të zgavrës së dhomës me diametër 254 mm ose më të madh.
2B105 Furrat me depozitim kimik të avujve kimik (CVD), përveç ayre të
specifikuara në 2B005.a., dhe të dizenuara ose të modifikuara për densifikimin e përbërjeve
karbon-karbon.
2B109 Makineritë të derdhjes me rrjedhje, përveç atyre të specifikuara në 2B009,
dhe komponentëve të dizenjuara posaçërisht siç tregohet në vijim:
N.B.: SHIH GJITHASHTU 2B209. a. Makineri të derdhjes me rrjedhje që kanë të gjitha këto që tregohen në vijim:
1. Sipas specifikimit teknik të prodhuesit mund të pajisen me njësi të “kontrollit numerik” ose
me kontroll kompjuterik, edhe kur janë të pajisura me këto njësi; dhe
2. Me dy ose më tepër akse që mund të koordinohen njëkohësisht për “kontrollin rrethues”
b. Komponentët e dizenjuara posaçërisht për makineritë e derdhjes me rrjedhje të specifikuara
në 2B009 ose 2B109.a.
Shënim: 2B109 nuk kontrollon makineritë që nuk përdoren për prodhimin e pajisjeve dhe komponentëve
të forcave shtytëse, (p.sh. kasat e motorit) për sistemet e specifikuara në 9A005, 9A007.a. ose
9A105.a.
Shënim Teknik:
Makineritë që kombinojnë funksionimin e derdhjes së kallëpit me rrotullim dhe të derdhjes së
kallëpit me rrjedhje janë për qëllimin e 2B109 dhe konsiderohen si makineri të derdhjes me
rrjedhje.
2B116 Sistemet e testimit të vibracionit, pajisjet dhe komponentët e tyre, siç
tregohet në vijim:
a. Sistemet e testimit të vibracionit që përdorin fidbek ose teknikën e konturit të lidhjes së
kundërt dhe inkorporojnë një kontrollues dixhital, që mund të vibrojë një sistem në 10g rms
ose më tepër në gjithë rangun nga 20 Hz deri 2 kHz dhe forca të trasmetuara 50 kN, të matura
“tabelë të thjeshtë”, ose më të madhe;
b. Kontrolluesit dixhitalë të kombinuar me programe të dizenjuara posaçërisht për testimin e
vibrimit, me “gjerësi vale të kohës reale” ose më të madhe se 5 kHz të projektuar për
përdorim me sistemet e testimit të specifikuara në 2B116.a.;
Shënim teknik:
Në 2B116.b., “gjerësi vale të kohës reale” nënkupton shkallën maksimale në të cilën një
kontrollues mund të kryejë cikle të plota të modelimit, proçedimit të të dhënave dhe
përcjelljes së sinjaleve të kontrollit.
c. Propulsorët e vibrimit (njësitë që dridhen) të shoqëruar ose jo me amplifikatorë, që mund të
transmetojnë një forcë 50 kN, të matur me ‘tabelë të thjeshtë’ ose më të madhe dhe që
përdoren në sistemet e testimit të vibrimit të specifikuara në 2B116.a.;
d. Strukturat mbështetëse të testit dhe njësitë elektronike të dizenjuara për të kombinuar
dridhësit shumëfish në një sistem të aftë që të sigurojë një forcë efektive të kombinuar 50 kN,
të matur me ‘tabelë të thjeshtë’, ose më të madhe, dhe të përdoshme në sistemet e vibrimit të
specifikuara në 2B116.a.
Shënimi Teknik:
Në 2B116, ‘tabelë e thjeshtë’ do të thotë një tabelë e rrafshtë, ose një sipërfaqe, pa instalime
ose pajisje.
2B117 Kontrollet e pajisjeve dhe proçeseve, përveç atyre të specifikuara në 2B004,
2B005.a., 2B104 ose 2B105, të dizenjuara për densifikimin dhe pirolizë të përbërjeve
strukturale të të çarave të raketës dhe në tubot e rifutjes (rikthimit) të mjeteve.
2B119 Makineritë ekuilibruese dhe pajisjet që lidhen me to, siç tregohet në vijim:
N.B.: SHIH GJITHASHTU 2B219. a. Makineritë ekuilibruese që kanë të gjitha karakteristikat që vijojnë:
1. Nuk janë të afta të ekuilibrojnë pajisjet/rrotulluese (rotorit) që kanë një masë më të madhe se
3 kg;
2. Mund të ekuilibrojnë pajisjet rrotulluese (rotorit) në shpejtësi më të mëdha se 12 500 rpm;
3. Mund të korrigjojnë prishjen e ekuilibrit në dy rrafshe ose më tepër; dhe
4. Mund të ekuilibrojnë deri në një ekuilibër rezidual 0.2 g mm për kg të masës së sitemit
rrotullues (rotorit);
Shënim: 2B119.a. nuk kontrollon ekuilibrimin e makinerive të projektuar ose modifikuara për
stomatologji ose pajisje të tjera mjekësore.
b. Kokat treguese të dizenjuara ose modifikuara për tu përdorur me makineritë e specifikuara
në 2B119.a.
Shënim Teknik:
Kokat treguese shpesh njihen si instrumenta ekuilibrues.
2B120 Simulatorët e lëvizjes ose tabelat e vlerësimit që kanë të gjitha këto
karakteristika që vijojnë:
a. Dy ose më tepër akse;
b. Unazat e kontaktit të rrymëmbledhësit të afta të transmetojnë rrymën elektrike dhe/sinjalin e
informacionit; dhe
c. Që kanë ndonjë nga karakteristikat që vijojnë;
1. Për ndonjë aks tek që ka të gjitha këto që vijojnë:
a. Të afta për shkallë 400 gradë/dhe më tepër, ose 30 gradë ose më pak; dhe
b. Shkallë rezolucioni të barabartë ose më pak se 6 gradë/s dhe një saktësi të barabartë me ose
më të vogël se 0.6 grade/s;
2. Që kanë një shkallë stabiliteti për rastin më të keq të barabrtë ose më të mirë (më e vogël) se
plus ose minus 0.05% të mesatares për 10 gradë ose më tepër; ose
3. Një saktësi pozicionimi të barabrtë me ose më të mirë se 5 arc sekonda.
Shënim: 2B120 nuk kontrollon tavolinat rrotulluese të dizenjuara ose modifikuara për makineritë vegla
ose për pajisjet mjekësore. Për kontrollin në tavoliat e rrotullueshme të makinerive vegla shih
2B008.
2B121 Tavolinat pozicionuese (pajisjet të rrotullimit preçiz në çdo lloj aksi),
përveç atyre të specifikuara në 2B120, dhe që kanë të gjithë karakteristikat që vijojnë:
a. Dy boshte ose më tepër; dhe
b. Një saktësi pozicionimi të barabartë me ose më të mirë se 5 arc sekonda.
Shënim: 2B121 nuk kontrollon tavolinat rrethuese të dizenjuara ose modifikuara për makineritë vegla
ose për pajisje mjekësore. Për kontrollin e tavolinave rrotulluese në makineritë vegla shih
2B008.
2B122 Centrifugat e transmetimit të përshpejtimit mbi 100 g dhe unazat e kontaktit të
rrymëmbledhësit të tyre mund të transmetojnë rrymën elektrike dhe sinjal informacion.
2B201 Makineritë vegla, përveç atyre të specifikuara në 2B001, siç tregohet në vijim,
për heqje ose prerje metalesh, qeramike ose “përberjesh”, të cilat, sipas specifikit teknik të
prodhuesit, mund të pajisen me pajisje elektronike për “kontrollin rrethues” të njëkohshëm në
dy ose më tepër akse:
a. Makineritë vegla për bluarje, që kanë ndonjërën nga karakteristikat që vijojnë:
1. Saktësinë e pozicionimit me “të gjithë kompesimet e mundëshme” të barabarta ose me pak
(cilësi më e lartë) se 6irn sipas ISO 230/2 (1988)(1)
ose ekuivalente kombëtare për akset
lineare; ose
2. Dy ose më tepër akse rrotullues rrethues;
Shënim: 2B201.a. nuk kontrollon makineritë bluarëse që kanë karakteristikat që vijojnë:
a. Aksi X lëviz më tepër se 2 m; dhe
b. Saktësia e përgjithshme e vendosjes në aksin x është më tepër (cilësi më e ulët) se
30 um.
b. Makineritë vegla për copëtim, që kanë ndonjë nga karakteristikat që vijojnë:
1. Saktësia e pozicionimit me “të gjitha kompensimet e mundëshme” e barabartë me ose më
pak (cilësi më e mirë) se 4um sipas ISO 230/2 (1988)(1) ose ekuivalente kombëtare per akse
lineare; ose
2. Dy ose më tepër akse rrotulluese rrethuese
Shënim: 2B201.b. nuk kontrollon makineritë e mëposhtme grirëse: a. makineritë grirëse cilindrike të
jashtme, brendshme, dhe të jashtme brendshme që kanë të gjitha karakteristikat që vijojnë:
1. E limituar në një kapacitet maksimal përpunues të materialit prej 1500 mm të diametrit të
jashtëm ose gjatësisë së materialit; dhe
2. Boshte të limituara tek x, z dhe c; (1)
Prodhuesit që llogarisin saktësinë e pozicionimit në përputhje me ISO 230/2 (1997) duhet të
konsultojnë autoritetet kompetente të shteteve anëtare ku veprojnë.
b. Grirëset e pozicionuara që nuk kanë një aks-z apo një aks-ë me një saktësi të përgjithshme të
pozicionimit më pak (më mirë) se 4km sipas ISO 230/2 (1988) (1) ose ekuivalente kombëtare.
Shënim 1: 2B201 nuk kontrollon makineritë vegla me qëllim special të limituara në prodhimin e ndonjë
prej pjesëve të mëposhtme:
a. Marsheve;
b. Boshtit me gunga ose shufrës me gunga;
c. Veglave apo makinave prerëse;
d. Vidave nxjerrëse.
Shënim 2: Një makinë vegël që ka të paktën dy nga tre aftësitë rrotulluese, bluarëse, ose grirëse (p.sh., një
makinë rrotulluese që ka aftësi bluarje), duhet të vlerësohet përkundrejt cdo pike të 2B001.a.
ose 2B201.a. ose b.
2B204 “Presimet Izostatike” , përveç atyre të specifikuara në 2B004 ose 2B104,
dhe pajisjet që lidhen me të siç tregohet në vijim:
a. “Presimet izostatike” që kanë të dy karakteristikat vijuese:
1. Që mund të arrijnë një trysni maksimale pune 69 Mpa ose më të madhe; dhe
2. Ka një kavitet të dhomës me një diametër të brendshëm më të madh se 152 mm;
b. Ngjyra, format (për derdhje) dhe kontrollet, e dizenjuara posaçërisht për “Presimet
izostatike” të specifikuara ne 2B204.a.
Shënim Teknik:
Në 2B204 dimensioni i dhomës së brendshme në të cilën të dyja si temperatura e punës dhe
trysnia e punë arrihen dhe nuk përfshihen fiksueset. Ky dimension do të jetë më i vogël dhe
kjo në varësi të faktit se cila nga dhomat është vendosur brenda dhomës tjetër, ajo e trysnisë
apo e furrës së izoluar.
2B206 Makineritë e kontrollit dimensional, instrumentet ose sistemet përveç atyre
të specifikuara tek 2B006, siç tregohet në vijim:
a. Makineritë me kontroll kompjuterik ose numerik për diametrin që kanë të dy karakteristikat
vijuese:
1. Dy ose më tepër akse; dhe
2. Një “pasaktësi matjeje” një dimensionale të barabartë ose më të vogël (cilësi më e mirë)
se (1.25 + L/1 000) um të testuar në një nivel “saktësie” më pak (cilësi më e lartë) se 0.2tm (L
gjatësia e matur në milimetra) (Ref.: VDI/VDE 2617 Pjesa 1 dhe 2);
b. Sistemet për kontroll të njëkohëshëm linear-këndor të gjysëm sferave, që kanë të dy
karakteristikat vijuese:
1. “Pasaktësi matje” në secilin aks linear të barabartë, ose më të vogël se (cilësi më e lartë)
3.5 pm për 5 mm; dhe
2. “Devijim i pozicionit kën dor” barabartë ose më i vogël se 0.02°.
Shënim 1: Makineritë vegla që mund të përdoren si makineri matëse kontrollohen nëse ato i plotësojnë
ose i tejkalojnë kriteret e specifikuara për funksionin e makinerive vegla ose funksionin e
makinerive matëse.
Shënim 2: Një makineri e specifikuar në 2B206 kontrollohet nëse e kalon pragun në ndonjë vend brenda
rangut të punës.
Shënime Teknike:
1. Verifikimi i përdorur në përcaktimin e pasaktësisë së masës së sistemit të kontrollit
dimensional do të përshkruhet në VDI/VDE 2617 pjesët 2,3 dhe 4.
2. Të gjithë parametrat e vlerave të masave në 2B206 përfaqësojnë plus/minus p.sh., jo gjithë
spektrin.
2B207 “Robotët”, “efektorët fundorë” dhe njësitë e kontrollit, përveç atyre të
specifikuara në 2B007, siç tregohet në vijim:
a. “Robotët” ose “efektorët fundorë” të projektuar posaçërisht për të qënë në pajtim me
standartët e zbatuara kombëtare të sigurisë për manovrimin e eksplozivëve të fuqishëm (p.sh.,
plotësimi i standardeve elektrike për eksplozivët e fuqishëm);
b. Njësitë e kontrollit të dizenjuara posaçërisht për ndonjë nga “robotët” ose efektorët fundorë”
të specifikuar në 2B207.a.
2B209 Makineritë e derdhjes me rrjedhje, makineritë e formimit të kallëpit me
rrotullim të afta të kryejnë funksionin e derdhjes së kallëpeve me rrjedhje përveç atyre të
specifikuar në 2B009 ose 2B109, dhe mandrinto, siç tregohet në vijim:
a. Makineritë që kanë të dy karakteristikat që vijojnë:
1. Tre ose më tepër rrula (aktive ose drejtues); dhe
2. Të cilët, sipas specifikimit teknik të prodhuesit, mund të pajisen me njësi të “kontrollit
numerik” ose me kontroll kompjuterik;
b. Mandrino rotor-formues të projektuar për rotorë cilindrikë me diametër të brendshëm 75 mm
dhe jo deri 400 mm.
Shënim: 2B209 përfshin makineritë që kanë vetëm një rrul të projektuar për të deformuar metalin plus
dy rrulla ndihmës që mbështesin mandrinon, por nuk marrin pjesë direkt në proçesin e
deformimit.
2B219 Makineritë centrifugale ekuilibruese shumërrafshe, fikse ose të lëvizshme,
horizontale ose vertikale, siç tregohet në vijim:
a. Makineritë e ekuilibrimit Centrifugal të dizenjuara për ekuilibrimin e rotorëve fleksibël që
kanë një gjatësi 600 mm ose më të madhe dhe që kanë të gjitha karakteristikat që vijojnë:
1. Diametër lëkundës ose të qafës më të madh se 75 mm;
2. Kapacitët të masës nga 0.9 deri 23 kg;
3. Aftësinë për të ekuilibruar shpejtësinë e rrotullimit më të madhe se sa 5 000 r.p.m.;
b. Makineritë e ekuilibrimit centrifugal të dizenjuara për të ekuilibruar komponentë të rotorëve
cilindrikë me boshllëk dhe që kanë të gjitha karakteristikat që vijojnë:
1. Diametër të qafës më të madh se 75 mm;
2. Kapacitet të masës nga 0.9 deri 23 kg;
3. Kapacitet të balancimit deri në imbalance të barabartë ose më të vogël 0.01 kg x mm/kg
për rrafsh; dhe
4. Të tipit me rrip.
2B225 Manipuluesit në distancë që mund të sigurojnë veprime në distancë në
operacionet e veprimeve të ndarjes radiokimike ose në qelizat e nxehta, që kanë njërën nga
karakteristikat që vijojnë:
a. Një kapacitet të penetrimit 0.6 m ose më tepër në murin e qelizës së nxehtë (operacion
nëpërmjet murit); ose
b. Një kapacitet të kalimit të pjesës së sipërme të murit të qelizës (dhomës) së nxehtë me një
gjerësi 0.6 m ose më tepër (operacion mbi mur).
Shënim teknik:
Manipulatorët në distancë sigurojnë një përkthim të veprimeve njerëzore në një veprim në
distancë të krahut dhe fiksimit fundor. Ato mund të jenë të tipit ‘master/slave’ (zotëri/skllav)
ose mund të komandohen nga një joystick (pajisje me leva ose me timon për komandim) ose
një tastierë.
2B226 Furrat me thithje të kontrolluar të atmosferës (vakum ose gazit inert),
dhe pajisjet elektrike të tyre siç vijon:
N.B.: SHIH GJITHASHTU 3B. a. Furrat që kanë të gjitha karakteristikat që vijojnë:
1. Mund të punojnë mbi 1.123 K (850°C);
2. Lëshuesit 600 mm ose më të vegjël në diametër; dhe
3. Të projektuar për rryma në hyrje 5 kË ose më të mëdha;
b. Furnizimet me rrymë elektrike, me një dalje të specifikuar 5kË ose më tepër, të projektuar
posaçërisht për furrat e specifikuara në 2B226.a.
Shënim: 2B226.a. nuk kontrollon furrat e dizenjuara për përpunimin e vafrës gjysëm përcjellëse.
2B227 Furrat e shkrirjes metalurgjike ne vakum ose të kontrolluara në mënyra të tjera
dhe pajisjet për hedhje siç tregohet:
a. Harku i rishkrirjes dhe furrat e derdhjes që kanë të dy karakteristikat që vijojnë:
1. Kapacitet i elektrodave të konsumueshme nga 1.000 cm3 dhe 20.000 cm
3, dhe
2. Kapaciteti i punës me temperatura shkrirëse mbi 1,973 K (1,700°C);
b. Furrat shkrirëse me tufë elektronesh dhe atomizimi i plazmësh dhe furrat shkrirëse që kanë të
dy karakteristikat vijuese:
1. Fuqia 50 kË ose më e madhe; dhe 2. Mund të punojnë me temperatura shkrirjeje mbi
1,473 K (1,200° C).
c. Kontroll nga kompjuteri dhe sisteme monitorimi të dizenjuara dhe të konfiguruara për
ndonjë nga furrat e specifikuara në 2B227.a.ose b.
2B228 Pajisjet e prodhimit ose montimit të rotorit, pajisjet e riparimit të rotorit,
mandrinot e përkuljes se mbështjelljeve dhe kokat filetuese, siç vijon më poshtë:
a. Pajisjet e asamblesë së rotorit për montimin e seksioneve të tubit të centrifugës së gazit të
rotorit, pllakat ndarëse, dhe kapakët fundor;
Shënim: 2B228.a. përfshin mandrinot e precizionit, fiksueset dhe makinat prerëse për të bërë përshtatjen
b. Pajisjet e riparimit të rotorit për rradhitjen e seksioneve të tubove të gazit të centrifugës në një
aks të përbashkët:
Shënim Teknik:
Në 2B228.b. pajisje të tilla normalisht konsistojnë në lidhje matje precizioni të lidhura me një
kompjuter i cili si pasojë kontrollon veprimet e për shembull goditjeve pneumatike që
përdoren për të rradhitur seksionet e tubave të rotorit.
c. Mandrinot për përkuljen e pështjellave dhe kokave filetuese për prodhimin e pështjellave me
një spirë.
Shënim teknik:
Në 2B228.c. spirat kanë të gjitha karakteristikat që vijojnë:
1. Diametri i brendshëm nga 75 mm dhe 400 mm;
2. Gjatësia e barabartë ose më e madhe se 12.7 mm;
3. Thellësia e spirave teke më e madhe se 2 mm; dhe
4. Janë të prodhuara me alizhe të forta alumini, çelik marazh ose “materiale fibroze ose të
fijezuara” me fortësi të madhe.
2B230 “Shëndruesit e presimit” të aftë të masin presimin absolut në çdo pikë në
rangun 0 deri 13kPa dhe që ka të dy karakteristikat vijuese:
a. Elementet sensor të presimit janë prej ose të mbrojtur me alumin, aliazhe alumini, nikel ose
aliazh nikeli me më tepër se 60% të peshës nikel; dhe
b. Kanë njërën nga karakteristikat që vijojnë:
1. Shkallë e plotë më pak se 13 kPa dhe ‘saktësi’ më të mirë se ± 1% të shkallës së plotë; ose
2. Shkallë e plotë më pak se 13 kPa dhe ‘saktësia’ më e mirë se ± 130 Pa.
Shënim Teknik:
Për qëllimin e 2B230, ‘saktësia’ përfshin jo linearitetin, histerezine, (vonesën si pasojë e
ndryshimt të forcave vepruese) dhe përsëritjet në temperaturën e ambjentit përfshin jo-
linearitetin.
2B231 Pompat e vakumit që kanë të gjitha karakteristikat vijuese:
a. Madhësia e të çarës hyrëse e barabartë ose më e made se 380 mm;
b. Shpejtësia e pompimit e barabartë ose më e madhe se 15 m3/s; dhe
c. Kapacitet të krijimit të një vakumit përfundimtar më të mirë (më të ulët) se 13 mPa
Shënime teknike:
1. Shpejtësia e pompimit varet nga pika e matjes me gazin e azotit në ajër.
2. Vëllimi përfundimtar përcaktohet në hyrje të pompës me bllokimin e tubit hyrës të pompës.
2B232 Pistoletat shumë stadëshe të gazit të lehtë ose sistemet e tjera të pistoletave me
shpejtësi të lartë (spirale, të tipit elektromagnetik dhe elektrotermal, dhe sistemet e tjera të
avancuara) që mund të japin një forcë shtytëse 2km/s ose më të madhe.)
2B350 Ambjentet e prodhimit kimik, pajisjet dhe komponentët siç tregohet në vijim:
a. Enët e reaksionit ose reaktorët, me ose pa përzierës, me një vëllim të brendshëm total
(gjeometrik) më të madh se 0.1 m3 (100 litra) dhe më të vogël se 20 m
3 (20 000 litra), ku të
gjitha sipërfaqet janë në kontakt direkt me elementin kimik që përpunohet ose ndodhet
brenda janë prej materiali që tregohet në vijim:
1. Aliazhe me më tepër se 25% nikel dhe 20% të peshës krom;
2. Fluoropolimere;
3. Qelq (duke përfshirë veshjet e qelqëzuara ose emaluara apo shtresat e xhamit);
4. Nikel ose aliazhe me më tepër se 40% të peshës nikel;
5. Tantal ose aliazhe tantali
6. Titan ose aliazhe titani;
7. Zirkon ose aliazhe zirkoni; ose
8. niobidium (kolumbium) ose aliazhet e niobidiumit;
b. Përzierësit për përdorim në enët e reaksionit ose në reaktorët e specifikuar në 2B350.a.; dhe
helika, tehe, ose në akset e projektuara për këto përzierës, ku të gjitha sipërfaqet e përzierësit
që ndodhen ose janë në kontakt direkt me përbërjen kimike që po përpunohet, jane prej një
nga materialet që vijojnë:
1. Aliazhe me më tepër se 25% nikel dhe 20% të peshës krom;
2. Fluoropolimere;
3. Qelq (duke përfshirë veshjet e qelqëzuara ose emaluara apo shtresat e xhamit);
4. Nikel ose aliazhe me më tepër se 40% të peshës nikel;
5. Tantal ose aliazhe tantali
6. Titan ose aliazhe titani;
7. Zirkon ose aliazhe zirkoni; ose
8. niobidium (kolumbium) ose aliazhet e niobidiumit
c. Rezervuarët e ruajtjes, kontenierët ose srehuesit me një vëllim të brendshëm (gjeometrik) më
të madh se 0.1 m3 (100 litra) ku të gjitha sipërfaqet që që ndodhen ose janë në kontakt direkt
me përbërjen kimike që po përpunohet, janë në kontakt të drejtpërdrejt me ndonjërin nga
materialet që vijojnë:
1. Aliazhe me më tepër se 25% nikel dhe 20% të peshës krom;
2. Fluoropolimere;
3. Qelq (duke përfshirë veshjet e qelqëzuara ose emaluara apo shtresat e xhamit);
4. Nikel ose aliazhe me më tepër se 40% të peshës nikel;
5. Tantal ose aliazhe tantali
6. Titan ose aliazhe titani;
7. Zirkon ose aliazhe zirkoni; ose
8. niobidium (kolumbium) ose aliazhet e niobidiumit;
d. Radiatorët ose kondesatorët me një sipërfaqe të shkëmbimit të nxehtësisë më të madhe se
0.15 m2 dhe më të vogël se 20 m
2; de tubo, veshje ( të kondesatorit) bobimat ose blloqet
(cores) të dizenjuara për këo radiatorë ose kondesatorë, ku e gjithë sipërfaqja që është në
kontakt me kimikatet që përpunohen, është prej njërit nga materialet që vijojnë:
1. Aliazhe me më tepër se 25% nikel dhe 20% të peshës krom;
2. Fluoropolimere;
3. Qelq (duke përfshirë veshjet e qelqëzuara ose emaluara apo shtresat e xhamit);
4. Grafit ose ‘karbon grafiti’
5. Nikel ose aliazhe me më tepër se 40% të peshës nikel;
6. Tantal ose aliazhe tantali
7. Titan ose aliazhe titani;
8. Zirkon ose aliazhe zirkoni;
9. Karbit silikoni;
10. Karbit titani; ose
11. niobidium (kolumbium) ose aliazhet e niobidiumit.
e. Kolonat e distilimit ose absorbimit me një diametër të brendshëm më të madh se 0.1m; dhe
shpërndarësit e lëngjeve, shpërndarësit e avullit ose kolektorët e lëngjeve të projektuar për
distilim ose absorbimin e kolonave, ku të gjitha sipërfaqet që janë në kontakt të drejtpërdrejt
me kimikatet që përpunohen janë prej njërit nga materialet që tregohen më poshtë;
1. Aliazhe me më tepër se 25% nikel dhe 20% të peshës krom;
2. Fluoropolimere;
3. Qelq (duke përfshirë veshjet e qelqëzuara ose emaluara apo shtresat e xhamit);
4. Grafit ose ‘karbon grafiti’
5. Nikel ose aliazhe me më tepër se 40% të peshës nikel;
6. Tantal ose aliazhe tantali
7. Titan ose aliazhe titani;
8. Zirkon ose aliazhe zirkoni; ose
9. niobidium (kolumbium) ose aliazhet e niobidiumit.
f. Pajisjet me kontroll në distancë për mbushjen ku të gjitha sipërfaqet që janë në kontakt të
drejtpërdrejtë me kimikatet që përpunohen janë prej njërit nga materialiet që tregohen më
poshtë;
1. Aliazhe me më tepër se 25% nikel dhe 20% të peshës krom;
2. Nikel ose aliazhe me më tepër se 40% të peshës nikel;
g. Valvulat me përmasa nominale më të madhe se 10 mm, si edhe veshjet (trupat e valvulave)
ose kallëpet e paraformuar të valvulave, ku të gjitha sipërfaqet që janë në kontakt me
kimikatet që përpunohen ose ndodhen janë prej njërit nga materialet që vijojnë;
1. Aliazhe me më tepër se 25% nikel dhe 20% të peshës krom;
2. Fluoropolimere;
3. Qelq (duke përfshirë veshjet e qelqëzuara ose emaluara apo shtresat e xhamit);
4. Nikel ose aliazhe me më tepër se 40% të peshës nikel;
5. Tantal ose aliazhe tantali
6. Titan ose aliazhe titani;
7. Zirkon ose aliazhe zirkoni; ose
8. niobidium (kolumbium) ose aliazhet e niobidiumit.
9. Materiale qeramike si vijon:
a. Karbit silikoni me pastërti prej 80 % ose më shumë të peshës;
b. Oxid alumini (alumina) me pastërti prej 99,9 % ose më shumë të peshës;
c. Oksid zirkoniumi (zirkonia);
h. Tubat me shumë mure (shtresa) që përfshijnë një portë detektimi ku të gjitha sipërfaqet që janë
në kontakt të drejtpërdrejt me kimikatet e përpunuara ose që përmbahen janë prej njërit nga
materialet që vijojnë:
1. Aliazhe me më tepër se 25% nikel dhe 20% të peshës krom;
2. Fluoropolimere;
3. Qelq (duke përfshirë veshjet e qelqëzuara ose emaluara apo shtresat e xhamit);
4. Grafit ose ‘karbon grafiti’
5. Nikel ose aliazhe me më tepër se 40% të peshës nikel;
6. Tantal ose aliazhe tantali
7. Titan ose aliazhe titani;
8. Zirkon ose aliazhe zirkoni; ose
9. niobidium (kolumbium) ose aliazhet e niobidiumit.
i. Guarnicionet e shumëfishta, transmisionet hermetike, transmisionet magnetike, pompat
firzamonike ose me diafragmë, me specifikim nga prodhuesi për një prurje maksimale më të
madhe se 0.6 m3/orë ose pompat rralluese me specifikim të prodhuesit për prurjet maksimale
më të madhe se 5 m3/orë (në kushtet, e një temperature standarte nën) (273 K (0°C) dhe
trysnie (101.3 kPa); dhe veshjet e jashtme (trupi i pompës), kallëpi i derdhur veshës, helikat
rotorët ose grykat e pompave reaktive të dizenjuara për këto pompa, ne të cilat të gjitha
sipërfaqet që janë në kontakt të drejtpërdrejt me kimikatet që përpunohen janë prej njërit nga
materialet që vijojnë:
1. Aliazhe me më tepër se 25% nikel dhe 20% të peshës krom;
2. Qeramikat;
3. Ferrosilikoni;
4. Fluoropolimere;
5. Qelq (duke përfshirë veshjet e qelqëzuara ose emaluara apo shtresat e xhamit);
6. Grafit ose ‘karbon grafiti’
7. Nikel ose aliazhe me më tepër se 40% të peshës nikel;
8. Tantal ose aliazhe tantali
9. Titan ose aliazhe titani;
10. Zirkon ose aliazhe zirkoni; ose
11. niobidium (kolumbium) ose aliazhet e niobidiumit.
j. Furrat e dizenjuara për të shkatërruar kimikatet e specifikuar në pikën 1C350, dhe që kanë të
dizenjuara sistem të furnizimit të mbetjeve, pajisje të veçanta manovruese dhe një dhomë
djegie me temperaturë mesatare më të madhe se 1,273 K (1,000°C), ku të gjitha sipërfaqet e
sistemit të mbetjeve që janë në kontakt të drejtpërdrejt me produktet mbetje janë ose prej, ose
të veshura me ndonjë nga materialet që vijojnë:
1. Aliazhe me më tepër se 25% nikel dhe 20% të peshës krom;
2. Qeramikat;
3. Nikel ose aliazhe me më tepër se 40% të peshës nikel;
Shënim Teknik:
‘Grafiti i karbonit’ është një përbërje që konsiston në karbon amorf dhe grafit, ku përmbajtja
e grafitit është tetë përqind të peshës ose më tepër
2B351 Sistemet e monitorimit të gazit toksik, që vijojnë dhe detektorët kushtuar për to;
a. Janë projektuar për punë të vazhdueshme dhe për përdorimin për detektimin e
agjentëve kimik ose kimikateve të specifikuara në 1C350, në përqendrime më pak se 0.3
mg/m3; ose
b. Janë projektuar për detektimin e aktivitetit frenues të kolinesterasës.
2B352 Pajisjet që përdorën për trajtimin e materialeve biologjik, siç tregohet në vijim:
a. Pajisjet e hermetizimit të plotë biologjik në nivele hermetizimi P3, P4.
Shënim Teknik:
Nivelet e hermetizimittë P3 ose P4 (BL3, BL4, L3, L4) janë siç specifikohet në manualin e
Laboratorit të Bio sigurisë të ËHO (Ëorld Health Organization/Organizat Botërore e
Shëndetit) (botimi i dytë Gjenevë 1993).
b. Fermentuesit e kultivimit patogjenik të “mikroorganizmave”, viruseve të aftë të prodhojnë
toksina, pa përhapjen e aerosolit, dhe që ka një kapacitet total 20 litra ose më tepër;
Shënim Teknik:
Fermentuesit përfshijnë bioreaktorët, kemostatet, dhe sisteme me rrjedhshmëri të
vazhdueshme.
c. Ndarësit centrifugal, që mund të realizojnë ndarje pa shtimin e aerosolëve, që kanë të gjitha
karakteristikat vijuese:
1. Prurja më e madhe se 100 litra në orë;
2. Përbërësit e çelikut të retifikuar ose titanit;
3. Një ose më tepër tegel hermetizues brenda zonës së frenimit të avullit; dhe
4. Mund të bëjë sterilizimin me avull në një gjendje të mbyllur;
Shënim teknik:
Ndarësit centrifugal përfshijnë enët filtruese.
d. Pajisjet e filtrimit të tërthortë (tangent) dhe komponentët siç vijojnë:
1. Pajisjet e filtrimit tërthor (tangent)të afta të ndajnë mikro- organizmat patogjenë,
viruset, toksinat apo kultivimin e qelizave, pa përhapjen e aerosoleve, që kanë të dy
karakteristikat që vijojnë:
a. Një zonë të përgjithshme filtrimi të barabartë ose më të madhe se 1m2; dhe
b. E aftë të sterilizohet apo të dizinfektohet in-situ;
Shënim Teknik:
Në 2B352.d.1.b. sterilizimi tregon eleminimin e të gjithë mikrobeve me shanse për tu
zhvilluar, nga pajisjet nëpërmjet përdorimit si të agjentëve fizik (p.sh., avulli) ashtu dhe atyre
kimik. Të dizinfektuarat tregojnë shkatërrimin e infektivitetit mikrobik potencial nëpërmjet
përdorimit të agjentëve kimik me një efekt mikrobvrasës. Dizinfektimi dhe sterilizimi janë të
dallueshëm nga higjenizimi, më vonë i referohet procedurave të pastrimit të dizenjuara për të
ulur përmbajtjen mikrobike të pajisjeve pa arritur domozdoshmërisht eleminimi e të gjithë
infektivitetit mikrobik apo me shanse për tu zhvilluar.
2. Pajisjet e filtrimit të tërthortë(tangent) (p.sh., modulet, elementët, kasetat, bobinat,
njësitë apo pjatat) me zonën e filtrimit të barabartë ose më të madhe se 0.2 m2 për çdo
komponent dhe i dizenjuar për përdorimin në pajisjet e filtrimit të tërthortë (tangent) të
specifikuara në 2B352.d.
Shënim: 2B352.d. nuk kontrollon pajisjet e kthimit të osmozës siç specifikohet nga prodhuesi.
e. Pajisjet ngrirëse dhe sterilizuese me fryrje avulli me një kapacitet të kondesatorit më të
madh se 10 kg akull në 24 orë dhe më pak se 1,000 kg akull në 24 orë;
f. Pajisjet mbrojtëse dhe hermetizuese, siç vijon:
1. Kostume gjysëm ose të plota mbrojtës, ose kapuç në varësi të furnizimit të jashtëm me ajër dhe
punës në trysni pozitive;
Shënim: 2B352.f.1. nuk kontrollon kostumet e parashikuara për tu veshur me një aparat të
brendshëm për frymëmarrje.
2. Siguria biologjike e kategorisë III të laboratorëve ose izolatorëve me standarte performance të
ngjashme;
Shënim: Në 2B352.f.2., izoluesit përfshijnë izoluesit fleksibël, kutitë e thata, dhomat
anaerobike, dorezat e izoluara dhe këpucët me laminant (të izoluar me rrymë vertikale).
g. Dhomat e testuara për testim sfidues me “mikroorganizmat”, viruset ose “toksinat”
dhe që ka një kapacitet 1 m3 ose më të madh.
2C Materialet Asgjë
2D Programe 2D001 Programe përveç atyre të specifikuara në 2D 002, të projektuara ose
modifikuara posaçërisht për “zhvillimin”, “prodhimin” ose përdorimin e pajisjeve të
specifikuara në 2A001 ose 2B001 deri 2B009.
2D002 Programe për pajisjet elektronike që kanë një sistem ose pajisje
elektronike , që i mundëson këto sisteme ose pajisje të punojnë si një njësi “kontroll
numerik”, që mund të koordinojë njëkohësisht më tepër se katër akse për “kontrollin
rrethues”
Shënim 1: 2D002 nuk kontrollon “programe” të dizenjuara ose modifikuara posaçërisht për
vënien në punë të makinerive vegla të specifikuara në Kategorinë 2. Shënim 2: 2D002 nuk
kontrollon “programe” për artikujt e specifikuara në 2B002. Shiko 2D001 për kontrollin e
“programeve” për artikujt e specifikuar në 2B002.
2D101 Programet e dizenjuara ose modifikuara posaçërisht për “përdorimin” e
pajisjeve të specifikuara në 2B104, 2B105, 2B109, 2B116, 2B117 OSE 2B119 deri 2B122.
N.B.: SHIH GJITHASHTU 9D004 2D201 “Programet” e dizenjuara posaçërisht për “përdorimin” e pajisjeve të
specifikuara në 2B204, 2B206, 2B207, 2B209, 2B219 ose 2B227.
2D202 Programet e dizenjuaa ose modifikuara posaçërisht për “zhvillimin”,
prodhimin’ ose “përdorimin e pajisjeve të specifikuara në 2B201.
2E Teknologjia 2E001 “Teknologji” sipas Shënimit të Përgjithshëm të Teknologjisë për “zhvillimin” e
pajisjeve ose “programeve” të specifikuara në 2A, 2B ose 2D. 2E002 “Teknologji” sipas
Shënimit të Përgjithshëm të Teknologjisë për “prodhimin” e pajisjeve të specifikuara në 2A,
ose 2B.
2E003 “Teknologji” të tjera siç tregohet më poshtë:
a. “Teknologji” për “zhvillimin” e grafikëve interaktiv si në pjesët e integruara në njësitë e
“kontrollit numerik” për përgatitjen ose modifikimin e programeve të pjesëve;
b. “Teknologjia” për proceset e prodhimit të punimit të metaleve, siç tregohet më poshtë:
1. “Teknologji” për dizenjimin e veglave, ngjyrave ose instalimeve të dizenjuara posaçërisht për
ndonjërin nga proçeset që vijojnë:
a. “Formëzim super plastik”;
b. “Lidhjet me difuzion”; ose
c. “Trysnia hidraulike me veprim direkt”;
2. Të dhënat teknike që konsistojnë në proçese, metoda ose parametra siç tregohet në listat
vijuese që përdoren për kontroll:
a. “Formimi superplastik” I aliazheve të aluminit, titanit ose “super aliazheve”:
1. Përgatitje e sipërfaqes;
2. Shkalla e deformimit;
3. Temperatura;
4. Trysnia;
b. “Lidhjet me difuzion” të “super aliazheve” ose aliazheve të titaniumit:
1. Përgatitje e sipërfaqes;
2. Temperatura;
3. Trysnia;
c. “Trysnia hidraulike me veprim direkt” e aliazheve të aluminit ose aliazheve të titanit:
1. Trysnia;
2. Koha e ciklit
d. “Densifikimi i nxehtë izostatik” i aliazheve të titanit, aliazheve të aluminit ose “super
aliazheve”:
1. Temperatura;
2. Trysnia;
3. Koha e ciklit; 4.
c. “Teknologjia për “zhvillimin” ose “prodhimin” e makinerive hidraulike me
formim me tërheqje dhe kokat filetuese për to, për prodhimin e strukturave ajrore;
d. “Teknologji” për “zhvillimin” e gjeneratorëve të instruksioneve të makinerive vegla (p.sh.,
programet e pjesëve) nga të dhënat e dizenjimit që janë brenda njësive të “kontrollit
numerik”;
e. “Teknologji” për “zhvillimin” e integrimin e “programeve” për mbështetje në vendimet e
avancuara të veprimeve (reagimit) të dyshemeve në njësitë e “kontrollit numerik”;
f. Teknologji” për vendosjen e shtresave inorganike ose modifikimin e sipërfaqeve veshëse
inorganike (është specifikuar në kolonën 3 të tabelës që do të vijojë më poshtë) të
substancave jo elektronike (të specifikuara në kolonën 2 në tabelën në vijim), nga proçeset e
specifikuara në kolonën 1 të tabelës në vijim dhe të përcaktuar në Shënimin Teknik.
Shënim: Tabela dhe shënimi teknik janë paraqitur pas pikës 2E301.
2E101 “Teknologji” sipas Shënimit të Përgjithshëm të Teknologjisë për “përdorimin” e
pajisjeve ose “programeve” të specifikuara në 2B004, 2B009, 2B104, 2B109,2B116, 2B119
deri 2B122 ose 2D101.
2E201 “Teknologji” sipas Shënimit të Përgjithshëm të Teknologjisë për “përdorimin”
e pajisjeve ose “programeve” të specifikuara në 2A225, 2A226, 2B001, 2B009, 2B006,
projektuara për të konvertuar rregjistruesit me kaseta magnetike video për tu përdorur si
instrumenta dixhital rregjistrues të të dhënave;
5. Pajisjet për shndërrimin e shifrave në formë vale dhe regjistruesit kohëshkurtër (të kohëgjatë)
dhe që kanë të gjitha këto që vijojnë:
a. Shkalla e dixhitalizimit e barabartë ose më e madhe se 200 milionë njësi për sekond dhe një
rezolucion 10 bit ose më të madh; dhe
b. Një rendiment të vazhdueshëm 2 Gbit/s ose më tepër;
Shënim Teknik:
1. Për këto instrumenta me arkitekturë paralele, rendimenti i vazhdueshëm është
fjala më e lartë e shumëzuar me numrin e bitëve në një fjalë.
2. Ritmi i vazhdueshëm është ritmi më i shpejtë i të dhënave që instrumenti mund
të nxjerrë për të ruajtur pa humbur asnjë informacion ndërsa mbështet shndërrimin nga
analog në dixhital.
6. Instrumentat dixhital të regjistrimit të të dhënave, që përdorin teknikën e ruajtjes me disk
magnetik, dhe që kanë të gjitha këto që vijojnë:
a. Shkalla e dixhitalizimit e barabartë ose më e madhe se 100 million njësi për sekondë dhe një
rezolucion 8 bit ose më tëpër;
dhe
b. Një rendiment të vazhdueshëm 1Gbit/s ose më tepër;
b. “Sintetizatori i frekuencës” “mbledhjet elektronike” që kanë “nj frekuencë të kohës së fikje-
ndezjes” nga një frekuencë të zgjedhur në një tjetër më pak se 1ms;
Shënim: Statusi i kontrollit të analizuesve të sinjalit, gjeneruesve të sinjalit, analizuesve të
rrjetit dhe marrësve testues të mikrovalëve si instrumenta me funksionim të vetëm është
përcaktuar përkatësisht në pikat 3A002.c., 3A002.d., 3A002.e., and 3A002.f., respectively.
c. “Analizuesit e sinjalit” të radiofrekuencës, siç tregohet më poshtë:
1. “Analizuesit e sinjalit” me kapacitet të analizojnë frekuencat që e tejkalojnë 31.8 GHz por më
të vogla se 37.5 GHz dhe që kanë rezolucion gjerësie bande prej 3 dB që i tejkalon 10 MHz;
2. “Analizuesit e sinjalit” të aftë të analizojnë frekuencat që i tejkalojnë 43.5 GHz;
3. “Analizuesit dinamik të sinjalit që kanë një “gjerësi bande me kohë reale” më të madhe se
500 kHz;
Shënim: 3A002.c.3. nuk kontrollon ato “analizues dinamikë të sinjalit” që përdorin vetëm filtrat
konstante të gjerësisë së valës (të njohur gjithashtu si filtra oktavë ose oktavë fraksional).
d. Gjeneratorët e sintetizimit të frekuencës së sinjalit që prodhojnë frekuencën në dalje, saktësia
dhe stabiliteti afatshkurtër dhe afatgjatë i të cilëve është i kontrolluar dhe derivon ose
disiplinohet nga një master i brendshëm i frekuencave duke pasur ndonjë nga këto që vijojnë:
1. Një frekuencë të sintetizuar maksimale që tejkalon 31.8 GHz por më e vogël se 43.5 GHz dhe
e llogaritur për të gjeneruar një kohëzgjatje impulsi prej më pak se 100 ns;
2. Një frekuencë të sintetizuar maksimale që tejkalon 43.5 GHz;
3. Një “kohë të takim-stakim të frekuencës” nga një frekuencë e zgjedhur në një tjetër siç
përcaktohet me hollësi nga cilado nga sa vijon:
a. më pak 10 ns;
b. më pak 100 us për cilindo ndryshim frekuence që tejkalon 1,6 GHz brenda
gamës së frekuencës së sintetizuar që tejkalon 3,2 GHz por që nuk tejkalon 10,6 GHz;
c. më pak se 25 0ps për cilindo ndryshim frekuence që tejkalon 550 MHz brenda
gamës së frekuencës së sintetizuar që tejkalon 10,6 GHz por që nuk tejkalon 31,8 GHz;
d. më pak se 50 0ps për cilindo ndryshim frekuence që tejkalon 550 MHz brenda
gamës së frekuencës së sintetizuar që tejkalon 31,8 GHz por që nuk tejkalon 43,5 GHz; or
e. më pak se 1 ms brenda gamës së frekuencës së sintetizuar që tejkalon 43,5 GHz;
ose
4. Një frekuencë maksimale me sinjal të sintetizuar që kalon 3,2 GHz dhe që ka gjithë sa vijon:
a. Një zhurmë të fazës së një ane teke të bandës (SSB), në dBc/Hz, më të lartë se - (126
+ 20log10F — 20log10f) për10 Hz < F < 10 kHz;
b. Një zhurmë të fazës së një ane teke të bandës (SSB), në dBc/Hz, më të lartë se - (114
+ 20log10F — 20log10f) për 10 kHz < F < 500 kHz;
Shënim teknik:
Në pikën 3A002.d.4. F është zhvendosje nga frekuenca e punës në Hz dhe f është frekuenca e
punës në MHz;
Shënim 1: Për qëllimet e 3A002.d., termi gjeneruesit e frekuencës me sinjal të
sintetizuar përfshin gjeneruesit e funksioneve dhe format e çrregullta të valëve.
Shënim 2: 3A002.d. nuk kontrollon pajisjet në të cilat frekuenca në dalje ose
prodhohet nga shtimi ose zbritja e dy ose më shumë frekuencave kristale oshilatore, ose nga
shtimi ose zbritja e ndjekur nga shumëfishimi i rezultatit.
Shënime Teknike:
1. Gjeneruesit e funksioneve dhe format e çrregullta të valëve normalisht përcaktohen me
hollësi sipas normës së modelit (psh. Modeli G/s), i cili konvertohet në fushën RF nga faktori
Nyquist nga dy.
Kështu, një 1 valë e çrregullt Model G/s ka një kapacitet të drejtpërdrejtë dalës prej 500 MHz
ose, kur është konsumuar tejmodelimi, kapaciteti maksimal dalës i drejtpërdrejtë është
përpjesëtimisht më i ulët.
2. Për qëllimet e 3A002.d.1. “kohëzgjatja e impulsit” është përcaktuar si intervali kohor mes
fazës së fillimit të impulsit që arrin 90% të pikut dhe të fazës tërheqëse të impulsit që arrin
10% të pikut.
e. Analizuesit e rrjetit me një frekuencë maksimale të punës më të madhe se 43.5 GHz;
f. Marrësit testues të mikrovalëve që kanë këto që vijojnë:
1. Një frekuencë maksimale pune më të madhe se 43.5 GHz; dhe
2. Të jetë e mundshme të matet amplituda dhe faza njëkohësisht;
g. Standartet e frekuencës atomike që kanë ndonjë nga këto që vijojnë:
1. "I kualifikuar për hapësirë ";
2. Jo-rubidium dhe që ka një stabilitet afatgjatë më pak (më të mirë ) se 1 × 10-
11/month; ose
3. Jo -"I kualifikuar per hapesire" dhe që ka të gjitha përsa vijon:
a. Të qënit një rubidium
b. Stabilitet afatgjatë më pak (më të mirë ) se 1 × 10- 11/month; dhe
c. Konsumim të fuqisë totale në më pak se 1 Ë.
3A003 Sistemi administrues i ftohjes termale me spërkatje që përdor qarqe të
mbyllura që mbajnë dhe rinjohin pajisjet në një bashkëngjitje të vulosur ku një lëng dielektrik
është spërkatur mbi komponentët elektronik duke përdorur hedhësa spray special të dizenjuar
për të mbajtur komponentët elektronik brenda temperaturës norm të operimit, dhe përbërës të
tjerë të veçantë si më poshtë.
3A101 Pajisjet dhe përbërësit elektronikë përveç atyre të përcaktuar me hollësi në
3A001, siç tregohet në vijim:
a. Konvertorët nga analog në dixhital të përdorshëm për “raketa”, të projektuar për të plotësuar
specifikimet ushtarake për pajisjet e dhëmbëzuara;
b. Përshpejtuesit, të aftë për të çliruar rrezatim elektromagnetik të prodhuar nga bremsstrahlung
nga elektronet e përshpejtuara me 2 MeV ose më tepër dhe sistemet që përmbajnë këto
përshpejtues.
Shënim: 3A101.b. e cituar më sipër nuk specifikon pajisjet e projektuara posaçërisht për qëllime
mjekësore.
3A102 ’Bateri termike’ të projektuara apo të modifikuara për ‘predha’.
Shënime teknike:
1. Tek 3A102 ’Bateri termike’ janë bateri me një përdorim që përmbajnë një kripë inorganike
jo-përcjellëse solide të tillë si elektroliti. Këto bateri përfshijnë një material pirolitik që kur
ndizet, e shkrin elektrolitin dhe aktivizon baterinë.
2. Tek 3A102 ’predhë’ nënkupton sisteme të plotësuara raketash dhe sisteme mjetesh ajrore pa
ekuipazh të afta për veprim në një shtrirje që tejkalon 300 km.
3A201 Përbërësit elektronikë, përveç atyre të përcaktuar me hollësi në 3A001,
si më poshtë:
a. Kondensatorët që kanë ndonjërën prej grupeve të karakteristikave:
1. a. Tensioni është më i madh se 1.4 kV;
b. Ruajtja e energjisë më e madhe se 10J;
c. Kondensimi më i madh se 0.5uF; dhe
d. Seria e induktancës më e vogël se 50 nH; ose
a. Tensioni më i madh se 750V;
b. Kondensimi më i madh se 0.25uF;
c. Seria e induktancës më e vogël se 10 nH;
b. Elektro magnetet solenoidal superpërcjellës që kanë karakteristikat e mëposhtme:
1. Ka kapacitet të krijojnë fusha magnetike më të mëdha se 2T;
2. Një raport të gjatësisë me diametrin e brendshëm më të madh se 2;
3. Diametër të brendshëm më të madh se 300 mm; dhe
4. Fushë magnetike uniforme dhe më e mirë se 1% mbi qendroren 50% të volumit të
brendshëm;
Shënim: 3A201.b. nuk kontrollon magnetet e projektuara posaçërisht dhe të eksportuar ‘si pjes
ërezonanës magnetike bërthamore mjekësore të sistemeve të imazheve. Fraza ‘si pjesë të’ nuk
do të thotë detyrimisht pjesë fizike në të njëjtën dërgesë; lejohen dhe dërgesa të veçanta nga
burime të ndryshme, por duke siguruar dokumentacionin që shpreh qartë se këto dërgesa
janë nisur ‘si pjesë të’ sistemeve imazhe.
c. Gjeneratorët e rrezeve X ose të përshpejtuesve pulsues të elektroneve që kanë ndonjë nga këto
grupe karakteristikash si më poshtë:
1. a. Një kulm të përshpejtimit të energjisë së elektroneve 500 KeV ose më të madhe,
por më pak se 25 MeV; dhe b. Me një ‘madhësi të vlerës’ (K) 0.25 ose më të madhe; ose
2. a. Një kulm të përshpejtimit të energjisë së elektroneve 25 MeV ose më të madhe;
dhe b. Një ‘kulm të fuqisë’ më të madh se 50 MË.
Shënim: 3A201.c. nuk kontrollon përshpejtuesit që janë komponentë të pjesëve të pajisjeve të
projektuara për qëllime të tjera nga ato të tufës së elektroneve të rrezatimit të rrezeve X (p.sh.
mikroskopi elektronike) e as ato të projektuara për qëllime mjekësore.
Shënime Teknike
1. Madhësia e vlerës’ K përcaktohet si :
K= 1,7 x 10^{3}V^{2,65}Q
V është kulmi i energjisë së elektroneve në një milion elektron volt.
Nëse kohëzgjatja e pulsimit të tufës përshpejtuese është më e vogël ose e barabartë me 1us,
atëherë Q është ngarkesa totale e përshpejtimit në Coulombs. Nëse kohëzgjatja e pulsimit të
tufës përshpejtuese është më e madhe seis1 aëherë Q është ngarkesa maksimale e
përshpejtimit në 1 us.
Q barazon integralin e i ndaj t, mbi më të vogëlimse 1 kohëzgjatjen e pulsimit të tufës (Q
=dt), ku i eshte tufa e rrymes ne amper dhe t është koha në sekonda.
2. ‘Kulmi i fuqisë’ = (kulmin e potencialit në Volt) x (kulmi i tufës së rrymës në amper).
3. Në makineritë e bazuara në kavitetet përshpejtuese të mikrovalëve, kohëzgjatja e pulsit të
tufës së rrezeve është më i vogël sjes1ose kohëzgjatja e tufës së paketës së elektroneve që
rezulton nga një puls modulator i mikrovalëve.
4. Në makineritë e bazuara në kavitetet përshpejtuese të mikrovalëve, kulmi i tufës së rrymës
është rryma mesatare në kohëzgjatjen e paketës të tufës së rrezeve.
3A225 Ndryshuesit e frekuencës ose gjeneratorët, përveç atyre të specifikuara në
0B001.b.13., që kanë të gjitha karakteristikat e mëposhtme:
a. Shumë faza në dalje të afta që të prodhojnë një fuqi 40Ë ose më të madhe;
b. Të aftë të punojnë në një rang frekuencash nga 600 deri në 2000 Hz;
c. Shpërndarja totale harmonike më e mirë (më pak) se 10%; dhe
d. Kontrolli i frekuencës më i mirë (më pak) se 0.1%.
Shënim teknik:
Ndryshuesit e frekuencës në 3A225 njihen gjithashtu si konverter ose inverter.
3A226 Pajisjet e furnizimit direkt me fuqi të lartë përveç atyre të specifikuara në
0B001.j.6., që kanë dy karakteristikat që vijojnë:
a. Të aftë të prodhojnë në vijueshmëri, mbi një periudhë 8 orëshe, 100V ose më tepër me një
rrymë në dalje 500A ose më të madhe; dhe
b. Stabiliteti i rrymës dhe tensionit më i mirë se 0.1% për një periudhë 8 orëshe.
3A227 Pajisjet e rrymës së vazhdueshme me tension të lartë përveç atyre të
specifikuara në 0B001.j.5., që kanë dy karakteristikat që vijojnë:
a. Të aftë të prodhojnë në vijueshmëri, mbi një periudhë 8 orëshe, 20kV ose më tepër me rrymë
në dalje 1A ose më të madhe; dhe
b. Stabiliteti i rrymës dhe tensionit më i mirë se 0.1% për një periudhë 8 orëshe.
3A228 Pajisjet takuese stakuese, siç tregohet në vijim:
a. Llambat katodike të ftohta, me ose pa gaz, që punojnë në mënyrë të ngjashme më një
boshllëk ndriçimi që kanë të gjitha karakteristikat që vijojnë:
1. Përmbajnë tre ose më tepër elektroda;
2. Kulmi i tensionit të anodës 2.5kV ose më tepër;
3. Kulmi i rrymës së anodës 100A ose më tepër; dhe
4. Vonesa e kohës së anodës 10us ose më pak;
Shënim: 3A228 përfshin llambat me gaz krytron dhe llambat e vakumit me sprytron.
b. Shkrehësi i urave të shkarkimit që ka dy karakteristikat që vijojnë:
1. Vonesa e kohës së anodës 15 us ose më e vogël; dhe
2. Është llogaritur për rrymë me madhësi 500A ose më tepër;
c. Modulet ose montimet me funksion të shpejtë kyçjeje, të ndryshme nga ato që përcaktohen
në 3A001.g., që kanë të gjitha karakteristikat që vijojnë:
1. Kulmi i tensionit të anodës i llogaritur më i madh se 2kV;
2. Kulmi i rrymës së anodës i llogaritur 500A ose më i madh; dhe
3. Koha e ndezjes është 1 us ose më pak.
3A229 Kompletet e zjarrit dhe ekuivalentët e gjeneratorëve pulsues të rrymave të
larta, siç tregohet në vijim:
N.B.: SHIH GJITHASHTU KONTROLLIN E PRODUKTEVE USHTARAKE.
N.B: Shiko 1A007.a. për kompletin e zjarrit për detonatorët ekspolzivë.
a. Nuk përdoret b. Gjeneratorët me impuls modular elektrik (pulsuesit) që kanë të gjitha karakteristikat e
mëposhtme:
1. Jane projektuar për përdorim të lëvizshëm ose për përdorim të ashpër;
2. Janë në një paketim të mbrojtur nga pluhurat;
3. Të aftë të çlirojnë energjinë e tyre në më pak se 15us;
4. Kanë fuqi në dalje më të madhe se 100A;
5. Kanë një ‘kohë ngritjeje’ në më pak se "1i0 në ngarkesa më të vogla se 40ohms;
6. Nuk kanë dimensione më të mëdha se 254mm;
7. Peshojnë më pak se 25kg; dhe
8. Janë të specifikuar për përdorim të gjatë në një rang temperaturash nga 223K (-50° C)
deri 373K (100° C), ose të specifikuara si të përshtatshme për aplikime hapësinore.
Shënim: 3A229.b. përfshin dhe blice ksenoni.
Shënim Teknik:
Në 3A229.b.5 ‘koha e ngritjes’ është përcaktuar si interval ii kohës nga 10% deri në 90% të
amplitudës së rrymës kur punohet me një ngarkesë rezistente.
3A230 Gjeneratorët me impulse me shpejtësi të lartë që kanë dy karakteristikat e
mëposhtme:
a. Tension në dalje më të madh se 6V në një ngarkesë rezistente; në më pak se 55ohms;
dhe
b. ‘koha e tranzicionit të ritmit’ më pak se 500us.
Shënim teknik:
Në 3A230 ‘koha e tranzicionit të ritmit’ përcaktohet si intervali i kohës midis 10% dhe 90%
të amplitudës së tensionit.
3A231 Sistemet e gjenerimit të neutroneve, duke përfshirë tubat, që kanë
karakteristikat që vijojnë:
a. Janë projektuar për të punuar pa sistem vakuumi të jashtëm; dhe
b. Përdorin përshpejtimin elekrostatik për të nxitur reaksionin bërthamor
tritium-deuterium.
3A232 Detonatorët dhe sistemet ndezëse me shumë pika, siç tregohet në vijim:
N.B SHIH GJITHASHTU KONTROLLIN E PRODUKTEVE USHTARAKE.
N.B.: Shiko 1A007.b.për detonatorët. a. Nuk përdoret:
b. Përgatitjet për përdorimin e detonatorëve tek ose të shumëfishtë të
projektuar për tu iniciuar pothuajse njëkohësisht në një sipërfaqe shpërthimi më të madhe se
5.000 mm2 vetëm nga një sinjal dhe me një kohë t shpërhapjes në t gjithë sipërfaqen më pak
se 2us.
Shënim: 3A232 nuk kontrollon detonatorët që përdorin vetëm eksplozive primare, si azide plumbi.
3A233 Spektrometrat e masës, përveç atyre të specifikuar në 0B002.g., të cilët mund
të matin jonet e 230 njësive atomike ose më shumë dhe që kanë një rezolucion më të mirë se
2 pjesë në 230, siç tregohet në vijim, si dhe burimet e joneve të tyre:
a) Spektrometrat e masës së plazmës të lidhur në mënyrë induktive ( ICP/MS);
b) Spektrometrat e masës së ndriçimit të shkarkimi (GDMS);
c) Spektrometrat e masës së jonizimit termal (TIMS);
d) Spektrometrat e masës së bombardimit të elektroneve që kanë një dhomë burim, të
veshur me materiale rezistente ndaj UF6;
e) Spektrometrat e masës së tufës molekulare që kanë cilëndo prej karakteristikave vijuese:
1. Dhoma burim e ndërtuar ose e veshur me çelik special ose molibden dhe e pajisur me
kapëse të ftohtë që mund ta ftohë deri 193 K (-80°C) ose më të ulët; ose
2. Dhoma burim e ndërtuar ose e veshur me materiale rezistente ndaj UF6;
f) Spektrometrat e masë të pajisur me një burim mikro flurizmi të projektuar për
aktinidet ose fluoro aktinidet.
3B Pajisjet Testuese, Kontrolluese dhe Prodhuese 3B001 Pajisjet për prodhimin e pajisjeve ose materialeve gjysëm përcjellëse, siç tregohet në
vijim, dhe për komponentët dhe aksesorët e projektuar posaçërisht për to:
a. Pajisjet e projektuara për rritjen epitaksiale, si më poshtë:
1. Pajisje të afta për të prodhuar një shtresë të çdo lloj materiali përveç silikonit me një trashësi
uniforme më të vogël se ±2.5% përgjatë një distance prej 75mm ose më të madhe;
2. Depozitat kimike organike të avujve të metalit (MOCVD) të reaktorëve të projektuara
posaçërisht për përbërësit e rritjes së kristaleve gjysmëpërcjellës me reaksionin kimik
ndërmjet materialeve të specifikuara në 3C003 ose 3C004;
3. Pajisjet e rritjes epitaksiale të tufave molekulare që përdorin burime solide ose gazi;
b. Pajisjet e projektuara për vendosjen e joneve që kanë ndonjë nga këto që vijojnë:
1. Një energji të tufës (tensioni përshpejtues) më i madh se 1MeV;
2. Të qënurit i projektuar dhe përshtatur posaçërisht për të punuar me një energji të tufës
(tensioni përshpejtues) më të vogël se 2keV;
3. Kapaciteti i shkrimit direkt; ose
4. Një energji tufe prej 65 keV ose më tepër dhe një rrymë të tufës prej 45 mA ose më tepër
për vendosjen e oksigjenit me energji të lartë në materialin “substrat” gjysëm përcjellës të
nxehur;
c. Pajisjet e zinkografisë së plazmës së thatë anizotropike, siç tregohet më poshtë:
1. Pajisjet që punojnë nga kaseta në kasetë dhe me kyçjet e ngarkesës që kanë ndonjë nga këto që
vijojnë:
a. Janë projektuar ose optimizuar për të prodhuar dimensione kritike prej 180nm ose më pak me
±5% preçizion 3 sigma; ose
b. Janë projektuar për të gjeneruar më pak se 0.04 pjesëza / centimetër2 me një madhësi të
matshme të grimcës më të madhe se 0.1pm në diametër.
2. Pajisjet e projektuara posaçërisht për pajisjet e specifikuara në 3B001.e. dhe që kanë ndonjë
nga këto që vijojnë:
a. Janë projektuar ose optimizuar për të prodhuar dimensione kritike prej 180nm ose më pak me
±5% preçizion 3 sigma; ose
b. Janë projektuar për të gjeneruar më pak se 0.04 pjesëza / centimetër2 me një madhësi të
matshme të grimcës më të madhe se 0.12um në diametër;
d. Pajisjet CVD për zmadhimin e plazmës si më poshtë:
1. Pajisjet që punojnë nga kaseta në kasetë dhe me kyçjet e ngarkesës, si dhe të projektuara
sipas specifikimeve të manifakturuesit dhe të optimizuara për përdorim në prodhimin e
pajisjeve gjysëm përcjellëse me dimensione kritike prej 180nm ose më pak;
2. Pajisjet e projektuara posaçërisht për pajisje të kontrolluara nga 3B001.e., dhe të projektuara
sipas specifikimeve të manifakturuesit dhe të optimizuara për përdorim në prodhimin e
pajisjeve gjysmëpërcjellëse me dimensione kritike prej 180nm ose më pak
e. Sistemet e trajtimit për mbushje automatike të dhomave qendrore të vaferit që kanë të gjitha
këto që vijojnë:
1. Sipërfaqe të përbashkëta për futjen dhe daljen e vaferës, nga e cila më tepër se 2 pjesë të
pajisjes përpunuese duhet të lidhen; dhe
2. Të projektuara për të formuar një sistem të integruar në një mjedis vakuumi për përpunimin
sekuencial të shumëfishtë të vafrës;
Shënim 3B001.e. nuk kontrollon sistemet e robotëve automatik të trajtimit të vafrës, jo të projektuara
për të operuar në mjedis vakuumi.
f. Pajisjet e litografisë, siç vijojnë:
1. Rreshtim dhe shfaqje të hapit dhe përsëritje (shtypje e drejtpërdrejtë në vafër) ose
pajisjet shtyp dhe skano (skaneri) për përpunimin e vaferës duke përdorur metoda të rrezeve
X ose foto optike dhe që kanë ndonjë nga këto që vijojnë: a. Burimi i dritës me gjatësi vale
më të shkurtër se 245 nm; ose
b. Aftësi që të prodhojë një model me një ‘minimum tiparesh të zbërthyeshme’ prej 180nm
ose më pak,
Shënim teknik
‘Minimumi i tipareve të zbërthyeshme’ llogaritet nga formula e mëposhtme:
MRF= {ekspozimi i burimit të dritës me gjatësi vale në nm} x (faktorinK}
Hapja numerike
ku faktori K=0.45
MRF=madhësia minimale e tiparit të zbërthyeshëm
2. Pajisje shtypje litografike të afta për të prodhuar korniza prej 180 nm ose më pak;
Shënim: 3B001.f.2. përfshin:
— Mjetet printuese me mikrokontakt;
— Mjetet e nxehta stampuese;
— Mjetet printuese nano litografike;
— Mjetet litografike printuese skanuese (S-FIL).
3. Pajisjet e projektuara posaçërisht për të prodhuar maskat ose proçesimin e pajisjeve gjysëm
përcjellëse duke përdorur
a) tufën e shmangur të elektroneve, tufën e joneve, ose tufën e “lazerit”, dhe,
b) që kanë ndonjë nga këto që vijojnë:
1. Madhësia e pikës më e vogël se 0.2um;
2. Të jetë i mundur të prodhojë një model me një madhësi të tiparit më të vogël se 1um; ose
3. Madhësia e shtresës më e mirë se ±20um (3 sigma);
g. Maskat dhe rrjetat të për qarqe të integruara të specifikuara në 3A001;
h. Maskat me shumë shtresa me një zhvendosje të fazës së shtresës.
Shënim: 3B001.h. nuk kontrollon maskat me shumë shtresa me një zhvendosje të fazës së
shtresës, i projektuar për fabrikimin e pajisjeve të memories, të pakontrolluara nga 3A001.
i. Kallëpe litografike të projektuara projektuara për qarqet e integruara të përcaktuara me
hollësi në 3A001.
3B002 Pajisjet e testimit, të projektuara posaçërisht për testimin e pajisjeve të
përfunduara dhe të papërfunduara gjysëm përcjellëse, siç tregohet në vijim, si dhe për
komponentët dhe aksesorët e projektuar posaçërisht për to:
a. Për testimin e parametrave S të pajisjeve me tranzistorë në frekuenca më të mëdha se 31.8
GHz;
b. Nuk përdoret;
c. Për testimin e qarqeve të integruar të mikrovalëve të specifikuara në 3A001.b.2.
3C Materialet 3C001 Materialet hetero-epitaksiale që konsistojnë në një “substrat” që ka një
grumbullim epitaksial shumë-shtresëzor të ndonjërës prej këtyre që vijojnë:
a. Silikon (SI);
b. Germanium (GE);
c. Karbit silikoni (SIC); ose
d. Përbërës III/V të galiumit ose indiumit.
3C002 Materialet jo përcjellës siç vijojnë më poshtë, dhe “substratet” e veshura me
materiale jo përcjellëse të kontrolluara:
a. Jo-përcjellësit pozitivë të projektuar për litografinë gjysëm përcjellëse, të adaptuara
posaçërisht (optimizuar) për tu përdorur në gjatësi vale nën 245 nm;
b. Të gjithë materialet jo përcjellëse të projektuara për tu përdorur me tufa elektronesh ose tufa
jonesh me një ndjeshmëri prej 0.01ucoulomb/mm2 ose më të mirë;
c. Të gjithë materialet jo përcjellëse të projektuara për tu përdorur me rreze X, me një
ndjeshmëri 2.5mJ/mm2 ose më të mirë;
d. Të gjithë materialet jo përcjellës të optimizuar për teknologjitë e imazhit të sipërfaqes, duke
përfshirë materialet ‘silylation’.
Shënim teknik
Teknikat ‘silulation janë përcaktuar si proçese që përfshijnë oksidimin e sipërfaqes jo
përcjellëse për të rritur performancën për të dy zhvillimet, të lagura dhe të thata.
e. Të gjitha rezistencat janë projektuar për përdorim nga pajisje të përcaktuara me hollësi
litografike në 3B001.f.2. të cilat përdoren për process termik ose foto të kurueshme. 3C003 Përbërësit organikë dhe jo organikë siç tregohet më poshtë:
a. Përbërjet organike-metalike të aluminit, galiumit ose indiumit që kanë një pastërti (me bazë
metali) më të lartë se 99.999%;
b. Përbërjet organo-arsenik, organo-antimon dhe organo-fosfor që kanë një pastërti (baza e
elementit jo organik) më e lartë se 99.999%.
Shënim: 3C003 kontrollon vetëm përbërësit, ku elementët metalik, pjesërisht metalik ose jo metalik janë
direkt të lidhur me karbon në pjesën organike të molekulës.
3C004 Hidruret e fosforit, arsenikut ose antimonit që kanë një pastërti më të lartë
se 99.999% madje të holluara në gaze inerte ose hidrogjen.
. Shënim: 3C004 nuk kontrollon hidruret që përmbajnë 20% mole ose më tepër të gazrave
Shënim 1: ‘Kamerat e imazhit’ të përshkruara në 6A003.b.4 përfshijnë “skarat e
rrafshëta fokale” të kombinuara me elektronikë të mjaftueshme për proçesimin e sinjaleve,
përtej qarkut të integruar të lexueshëm, për të bërë të mundur si minimum, nxjerrjen
(outputin) e një sinjali analog apo dixhital sapo energjia të jepet.
Shënim 2: 6A003.b.4.a. nuk kontrollon kamerat e imazhit që përmbajnë "skara
antene të rrafshta fokale" lineare me dymbëdhjetë elemente ose më pak që nuk përdorin
integrim të vonesës brenda elementit, të ndërtuara për secilën nga të mëposhtmet:
a. Alarm për ndërhyrje industriale ose civile, sisteme të kontrollit të trafikut ose lëvizjes
industriale ose sisteme numërimi:
b. Pajisje industriale që përdoren për këqyrjen ose matjen e rrjedhës së nxehtësisë në ndërtesa,
pajisje ose procese industriale;
c. Pajisje industriale që përdoren për këqyrje, klasifikim ose analizën e vetive të materialeve;
d. Pajisje të prodhuara veçanërisht për laborator; ose
e. Pajisje mjekësore.
Shënim 3: 6A003.b.4.b. nuk kontrollon kamerat e imazhit të cilat kanë një nga
karakteristikat që vijojnë:
a. Një shkallë kuadri maksimale të barabartë apo më pak se 9 Hz;
b. Që kanë gjithë sa vijon:
1. Që kanë një Fushë – Pamje të çastit (IFOV) horizontale apo vertikale minimale prej të
paktën 10 mrad / piksel (milliradianë për piksel);
2. Që përfshijnë një lente me gjatësi fokale të fiksuar që nuk është projektuar si e heqshme;
3. Që nuk kanë një ekran me ‘pamje të drejtpërdrejtë’, dhe
4. Që kanë një nga sa vijon:
a. Asnjë lehtësi për të përftuar një imazh të shkueshëm të fushë pamjes së
detektuar, ose
b. Kamera është projektuar për një lloj të veçuar zbatimi dhe është përcaktuar për t mos qenë e
ndryshueshme nga përdoruesi; ose
c. Atje ku kamera është veçanërisht e projektuar për tu instaluar në një mjet tokësor civil për
pasagjerë me tonazh më pak se 3 tonë (pesha bruto e mjetit) dhe që ka gjithë sa vijon:
1. Është e operushme vetëm kur vendoset në një nga vijueset:
a. Mjeti tokësor për pasagjerë civilë për të cilin ai ishte parshikuar;
ose
b. Nje mjedis testimi mirëmbajtje i autorizuar e i projektuar
posaçërisht; dhe
2. Përfshin një mekanizëm aktiv që e detyron kameran të mos funksionojë kur ajo hiqet nga
mjeti për të cilin ishte parashikuar.
Shënime teknike:
1. Fushë – pamja e çastit (IFOV) e përcaktuar në 6A003.b.4, Shënimi 3b, është figura më e
pakët e IFOV horizontal dhe IFOV vertikal.
IFOV horizontal = Fushë – pamjen horizontale (FOV) pjesëtim për numrin e elementëve
detetktorë horizontalë.
IFOV vertikal = Fushë – pamjen vertikale (FOV) pjesëtim për numrin e elementëve detektorë
vertikalë.
2. ‘Pamja e drejtpërdrejtë’ në 6A003.b.4. shënimi 3.b. i referohet një kamera imazhi që operon
në spektrin infra të kuq që i paraqet një imazh pamor një vëzhguesi njerëzor duke përdorur
një mikro ekran pranë syrit e që përfshin çfarëdo mekanizmash të sigurisë ndaj dritës.
Shënim 4:
A003.b.4.c. Nuk kontrollohen “imazhet e kamerave” të cilat kanë një nga të mëposhtmet;
a. Kur ka të gjitha të mëposhtmet:
1. Kur kamera është projektuar posaçërisht për instalim si një përbërës i integruar në sistemet
e brendshme si dhe në sistemet operuese me prizë në mur ose pajisje të tjera, të cilat janë
projektuar për një lloj të vetëm aplikimi i cili është i kufizuar si më poshtë;
a. Monitorimi i procesit industrial, me cilësi kontrolli ose analizë të provave materiale
b. Pajisje laboratorike të projektuara posaçërisht për kërkim shkencor
c. Pajisje mjekësore
d. Pajisje për zbulimin e mashtrimit financiar
2. Është në përdorim vetëm kur është e instaluar në ndonjë nga të mëposhtmet
a. Sistemet apo pajisjet të cilat kishin si qëllim ose;
b. Një projekt i posaçëm për mirëmbajtjen e autorizuar të objektit
3. Përfshin një mekanizëm aktiv i cili bën kamerën të mos funksionojë kur ajo është e hequr
nga sistemi ose pajisja e destinacionit fillestar;
b. Ku kamera është projektuar posaçërisht për instalim në një vend ku kalojnë këmbësorë ose
automjete me peshë më pak se 3 ton (pasha bruto e automjeteve), por gjithashtu edhe tragete
(mjet ujor) që kanë një gjatësi të përgjithshme 65 metra ose më të madhe, por të këtë të gjitha
që vijojnë;
4. Përdoret vetëm kur është e instaluar në ndonjë nga të mëposhtmet
a. Në pjesën tokësore (vendi) ku kalojnë këmbësorët, automjetet ose tragetet që kishin për
qëllim; ose
b. Një projekt i posaçëm për mirëmbajtjen e objektit testues të autorizuar dhe
2. Përfshin një mekanizëm aktiv që bën kamerën të mos funksionojë kur ajo është e hequr nga
automjeti ku ishte destinuar fillimisht.
c. Një projekt i kufizuar që të ketë një maksimum ndriçues ndjeshmërie 10 m A/Ë ose më pak,
për gjatësinë e valës që tejkalon 760 nm, por të ketë të gjitha të mëposhtmet.
1. Përfshirja e një mekanizmi të limituar (që jep përgjigje) i projektuar që te mos hiqet ose të
modifikohet dhe;
2. Përfshin një mekanizëm aktiv që bën të mundur që kamera (aparati fotografik) të mos
funksionojë kur është hequr mekanizmi i limituar ose;
d. Të ketë gjithë të mëposhtmet
1. Duke mos përfshirë një “pamje të drejtpërdrejtë” ose imazhin e një ekrani elektronik
2. Nuk ka strukturën e prodhimit të një imazhi të dukshëm të fushës së zbuluar
3. “Rrjeta e sheshtë fokale” përdoret vetëm kur është i instaluar në aparatin fotografik për të
cilin ishte destinuar fillimisht.
4. “Rrjeta e sheshtë fokale” përfshin një mekanizëm aktiv që bën të mundur të jetë përherë i
paoperueshëm kur hiqet nga aparati për të cilin ishte destinuar fillimisht,
5. Kamerat përfshijnë detektorët e ngurtë-shtetërorë të përcaktuar me hollësi në 6A002.a.1.
6A004 Pajisje optike dhe përbërës si më poshtë:
a. Pasqyra optike (reflektues), si më poshtë:
N.B.: për pasqyrat optike të projektuara posaçërisht për pajisje litografie, shih 3B001.
1. "Pasqyra të deformueshme" me sipërfaqe të vazhdueshme ose shumë-elementëshe, dhe pjesë
përbërëse të veçanta, të afta për të ripozicionuar dinamikisht pjesë të sipërfaqes së pasqyrës
me frekuencë që i kalon 100 Hz;
2. Pasqyra të lehta monolike me një "dendësi ekuivalente" mesatare më pak se 30 kg/m² dhe
masë totale mbi 10 kg;
3. Pasqyra të lehta "të përziera" ose pasqyra me struktura sfungjerore me një "dendësi
ekuivalente" më pak se 30 kg/m² dhe masë totale mbi 2 kg;
4. Pasqyra për drejtimin e rrezeve me diametër ose gjatësi të aksit kryesor më shumë se 100
mm, që ruan një sheshtësi lambda/2 ose më mirë (lambda është baraz me 630 nm) me një
gjerësi brezi frekuence të kontrollit mbi 100 Hz.
b. Përbërës optik të bërë me selenid zinku (znSe) ose sulfit zinku (znS) me
transmision në gjatësi vale mbi 3 000 nm por jo mbi 25 000 nm dhe me një nga të
mëposhtmet;
1. Mbi 100 cm³ volum; ose
2. Mbi 80 mm diametër ose gjatësi e aksit kryesor dhe trashësi 20 mm (thellësi).
c. Përbërës të kualifikuar për hapësirë për sisteme optike, si më poshtë:
1. Peshëlehta me "dendësi ekuivalente" më pak se 20% krahasuar me një pjesë boshe të së
njëjtës shtrirje dhe trashësie;
2. Substrate të papërpunuara, substrate të përpunuara me veshje sipërfaqësore (njështresore ose
shumështresore, metalike ose dielektrike, përcjellëse, gjysmëpërcjellëse ose izoluese) ose me
shtresa mbrojtëse;
3. Segmente ose montime pasqyrash të ndërtuara për t'u projektuar në hapësirë në një sistem
optik me një shtrirje mbledhëse ekuivalente ose më e madhe se një optikë e vetme 1 m në
diametër;
4. Prodhuar nga materiale "të përbëra" me koefiçient të shpërndarjes termale lineare të barabartë
me ose më pak se 5 x 10-6
në çdo drejtim të bashkërenduar.
d. Pajisje të kontrollit optik, si më poshtë:
1. Të prodhuara për të mbajtur formën e sipërfaqes ose orientimin e elementëve "të kualifikuar
për hapësirë" të përcaktuar në 6A004.c. 1. ose 6A004.c.3.;
2. Me breza frekuencash për drejtim, gjurmim, stabilizim ose rezonator me gjerësi baraz me ose
më shumë se 100 Hz dhe saktësi 10 urad (mikroradian) ose më pak;
3. Varëse instrumentash me:
a. Pjerrtësi maksimale mbi 5°;
b. Brez frekuence 100 Hz ose më tepër;
c. Gabime treguese këndore prej 200.rad (mikroradiarës) ose më pak ; dhe
d. Që ka një nga të mëposhtmet:
1. Që i kalon 0,15 m por jo më tepër 1 m në diametër ose major axis lenhth dhe të aftë për
shpejtim këndor që i kalon 2 rad (radians)/s²; ose
2. Me diametër ose bosht kryesor mbi 1 m dhe të afta për përshpejtime këndore mbi 0,5 rad
(radians)/s²;
4. Të ndërtuar veçanërisht për të ruajtur radhitjen në sistemet me rrjete të fazuar
ose sistemet reflektuese të segmentuar të fazuar që përbëhen nga pasqyra me diametër sektori
ose gjatësi të boshtit kryesor 1 m ose më shumë.
e. 'Elemente optike josferike' me të gjitha karakteristikat e mëposhtme:
1. Dimensioni më i madh i shtrirjes optike është më i madh se 400 mm;
2. Ashpërsia e sipërfaqes është më pak se 1 nm (rms) për gjatësi miodelesh të barabartë ose më
të madhe se 1 mm; dhe
3. Koefiçienti i madhësisë absolute të shpërndarjes absolute të shpërndarjes termale lineare
është më pak se 3 x 10-6
/K në 25°C.
Shënime Teknike:
1. Një 'element optik josferik' është çdo element që përdoret në një sistem optik sipërfaqja ose
sipërfaqet e imazhit janë projektuar që të largohen nga forma e një sfere ideale.
2. Prodhuesit nuk duhet të masin ashpërsinë e sipërfaqes të renditur në 6A004.e.2. në qoftë se
elementi optik nuk është ndërtuar ose prodhuar me qëllimin për të arritur ose kontrolluar
parametrat e kontrollit.
Shënim: 6A004.e. nuk kontrollon elemente optike josferike me një nga karakteristikat e
mëposhtme:
a. Përmasa më e madhe e shtrirjes optike më pak se 1 m dhe një raport të gjatësisë fokale më
shtrirjen të barabartë ose më të madhe se 4.5 : 1;
b. Përmasa më e madhe e shtrirjes optike e barabartë ose më e madhe se 1 m dhe një raport i
gjatësisë fokale me shtrirjen i barabartë ose më i madh se 7:1;
c. Të prodhuar si Fresnel, ‘Flyeye – syri fluturues (Shënim i përkthyesit)’, kolonë zanore
magnetike, prizëm ose elemente optike zbërthyese;
d. Të prodhuar nga qelq borosilikat me koefiçient të shpërndarjes termale lineare më të madh
se 2,5 x 10-6
/K në 25°C; ose
e. Elemente optike me rreze X me aftësi të brendshme pasqyruese (p.sh. pasqyra në formë tubi).
N.B. Për elementet optike josferike sidomos ato për pajisjet litografike, shih 3B001. 6A005 "Lazerat", përveç atyre të sqaruar në pjesët përbërëse dhe pajisjet optike
0B001.g.5. ose 0B001.h.6., si më poshtë:
N.B.: GJITHASHTU SHIKO 6A205.
Shënim 1 "Lazera" me impulse përfshijnë ata që kalojnë nëpër një formë të valës
së vazhdueshme (CË) me impulse të mbivendosura.
Shënim 2: "Lazera" të ngacmuar, gjysmëpërçues, kimikë, me CO, CO2, dhe
“lazera” xhami Nd me impulse jo-përsëritëse përcaktohen me hollësi vetëm në 6A005.d.
Shënim 3: 6A005 përfshin “Lazerat” me fibra.
Shënim 4: Statusi i kontrollit i "lazerave" që përfshijnë konvertimin e
frekuencës (psh. ndryshim i gjatësisë së valës) me mjete e metoda të tjera nga ajo ku një
“lazer” shtyn një “lazer” tjetër përcaktohet duke zbatuar parametrat e kontrollit si për
outputin e "lazerit” të burimit ashtu edhe për outputin optik të frekuencës së konvertuar
Shënim 5: 6A005 nuk kontrollon “lazerat” në vijim:
a. Rubinin me energji në dalje poshtë 20 J;
b. Nitrogjenin;
c. Kriptonin.
Shënim teknik:
Në 6A005 ‘Efektshmëria e prizës’ përcaktohet si përpjesëtimi ndërmjet fuqisë së “lazerit” në
dalje (ose “fuqia mesatare në dalje”) dhe fuqisë elektrike totale hyrëse të nevojshme për të
operuar “lazerin”, duke përfshirë këtu furnizimin / kushtëzimin e fuqisë dhe ndryshuesin e
kushtëzimit / nxehtësisë termike.
a. "Lazera" të paakordueshëm me valë të vazhdueshme (CË) që kanë cilëndo nga
karakteristikat që vijojnë:
1. Një gjatësi vale dalëse që nuk i kalon 150 nm dhe me një fuqi dalëse mbi 1 Ë;
2. Një gjatësi vale dalëse prej 150 nm ose më shumë por që nuk i kalon 520 nm dhe me një fuqi
dalëse mbi 30 Ë; Shënim: 6A005.a.2. nuk kontrollon “lazerat” Argon me një fuqi dalëse të
barabartë apo më pak se 50 Ë.
3. Një gjatësi vale dalëse 520 nm ose më shumë por që nuk i kalon 540 nm dhe me cilëndo nga
sa vijon:
a. Një output me një mënyrë të vetme të tërthortë me një fuqi dalëse mbi 50 Ë; ose
b. Një output me një mënyrë të shumëfishtë të tërthortë me një fuqi dalëse mbi 150 Ë;
4. Një gjatësi vale dalëse prej 540 nm ose më shumë por që nuk i kalon 800 nm dhe me një fuqi
dalëse mbi 30 Ë;
5. Një gjatësi vale dalëse prej 800 nm ose më shumë por që nuk i kalon 975 nm dhe me cilëndo
nga sa vijon:
a. Një output me një mënyrë të vetme të tërthortë me një fuqi dalëse mbi 50 Ë; ose
b. Një output me një mënyrë të shumëfishtë të tërthortë me një fuqi dalëse mbi 80 Ë;
6. Një gjatësi vale dalëse prej 975 nm ose më shumë por që nuk i kalon 1 150 nm dhe me
cilëndo nga sa vijon:
a. Një output me një mënyrë të vetme të tërthortë me cilëndo nga sa vijon:
1. Një ‘efektshmëri të prizës’ që tejkalon 12 % dhe një fuqi dalëse mbi 100 Ë; ose
2. Një fuqi dalëse mbi 150 Ë; ose
b. Një output me një mënyrë të shumëfishtë të tërthortë që ka cilëndo nga sa vijon;
1. Një ‘efektshmëri të prizës’ që tejkalon 18 % dhe një fuqi dalëse mbi 500 Ë; ose
2. Një fuqi dalëse mbi 2 kË;
Note: 6.A005.a.6.b. nuk kontrollon mënyrën e shumëfishtë të tërthortë, “lazerat”
industrialë me një fuqi dalëse që kalon 2 kË por që nuk kalon 6 kË me një masë të
përgjithshme më të madhe se 1 200 kg. Për qëllime të këtij shënimi masa e përgjithshme
përfshin të gjithë përbërësit e kërkuar për të vënë në veprim "lazerin", psh. "lazeri", furnizimi
me energji, shkëmbyesi i nxehtësisë, por përjashton optikat e jashtme për kushtëzimin dhe /
ose dërgimin e rrezeve.
7. Një gjatësi vale dalëse që tejkalon 1150 nm por që nuk kalon 1555 nm dhe që ka cilëndo nga
karakteristikat e mëposhtme:
a. Një output me një mënyrë të njëfishtë të tërthortë me një fuqi dalëse mbi 50 Ë; ose
b. Një output me një mënyrë të shumëfishtë të tërthortë me një fuqi dalëse mbi 80 Ë; ose
8. Një gjatësi vale dalëse që tejkalon 1555 nm dhe që ka një fuqi dalëse që tejkalon 1 Ë.
b. “Lazera me impulse” të “paakordueshëm” që kanë cilëndo nga karakteristikat që
vijojnë:
1. Një gjatësi vale dalëse më pak se 150 nm dhe që ka cilëndo nga karakteristikat e
mëposhtme;
a. Një energji dalëse mbi 50 mJ për impuls dhe një “fuqi kulmore” që tejkalon 1 Ë; ose
b. Një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon 1 Ë;
2. Një gjatësi vale dalëse prej 150 nm ose më shumë por që nuk tejkalon 520 nm dhe që
ka cilëndo nga karakteristikat e mëposhtme:
a. Një energji dalëse mbi 1.5 J për impuls dhe një “fuqi kulmore” që tejkalon 30 Ë; ose
b. Një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon 30 Ë;
Shënim: 6A005.b.2.b. nuk kontrollon “lazerat” Argon që kanë një “fuqi
kulmore mesatare” të barabartë ose më pak se 50 Ë.
3. Një gjatësi vale dalëse që tejkalon 520 nm por që nuk tejkalon 540 nm dhe që ka
cilëndo nga karakteristikat e mëposhtme:
a. Një output me një mënyrë të njëfishtë të tërthortë me cilëndo nga të mëposhtmet:
1. Një energji dalëse mbi 1.5 J për impuls dhe një “fuqi kulmore” që tejkalon 50 Ë; ose
2. Një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon 50 Ë; ose
b. Një output me një mënyrë të shumëfishtë të tërthortë me cilëndo nga të mëposhtmet:
1. Një energji dalëse mbi 1.5 J për impuls dhe një “fuqi kulmore” që tejkalon 150 Ë; ose
2. Një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon 150 Ë;
4. Një gjatësi vale dalëse që tejkalon 540 nm por që nuk tejkalon 800 nm dhe që ka cilëndo nga
karakteristikat e mëposhtme:
a. Një energji dalëse mbi 1.5 J për impuls dhe një “fuqi kulmore” që tejkalon 30 Ë; ose
b. Një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon 30 Ë;
5. Një gjatësi vale dalëse që tejkalon 800 nm por që nuk tejkalon 975 nm dhe që ka cilëndo nga
karakteristikat e mëposhtme:
a. Një “kohëzgjatje impulsi” që nuk tejkalonps1me cilëndo nga të mëposhtmet:
1. Një energji dalëse mbi 0.5 J për impuls dhe një “fuqi kulmore” që tejkalon 50 Ë; ose
2. Një output me një mënyrë të njëfishtë të tërthortë që ka një “fuqi dalëse mesatare” që
tejkalon 20 Ë;
ose
Një output me një mënyrë të shumëfishtë të tërthortë që ka një “fuqi dalëse mesatare” që
tejkalon 50 Ë; ose Një “kohëzgjatje impulsi” që tejkalon 1is me ciëndo nga të mëposhtmet:
1. Një energji dalëse mbi 2 J për impuls dhe një “fuqi kulmore” që tejkalon 50 Ë;
2. Një output me një mënyrë të njëfishtë të tërthortë me një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon
50 Ë; ose
3. Një output me një mënyrë të shumëfishtë të tërthortë që ka një “fuqi dalëse mesatare” që
tejkalon 80 Ë;
6. Një gjatësi vale dalëse që tejkalon 975 nm por që nuk tejkalon 1150 nm dhe që ka cilëndo
nga karakteristikat e mëposhtme:
a. Një “kohëzgjatje impulsi” prej më pak se 1 ns me cilëndo nga karakteristikat e mëposhtme:
1. Një “fuqi kulmore” dalëse që tejkalon 5 GË për impuls;
2. Një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon 10 Ë; ose
3. Një energji dalëse që tejkalon 0.1 J për impuls;
b. Një “kohëzgjatje impulsi” që tejkalon 1 ns por që nuk tejkalon 1 us mendiol nga
karakteristikat e mëposhtme:
1. Një output me një mënyrë të njëfishtë të tërthortë me cilëndo nga karakteristikat e mëposhtme:
a. Një “fuqi kulmore” që tejkalon 100 MË;
b. Një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon 20 Ë e kufizuar që në projektim në një frekuencë
përsëritëse maksimale të impulsit prej më pak ose të barabartë me 1 kHz;
c. Një ‘efektshmëri të prizës’ që tejkalon 12 % dhe me një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon 100
Ë dhe e aftë të operojë në një frekuencë përsëritëse të impulsit prej më shumë se 1 kHz;
d. Një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon 150 Ë dhe e aftë të operojë në një frekuencë
përsëritëse të impulsit prej më shumë se 1 kHz; ose
e. Një energji dalëse që tejkalon 2 J për impuls; ose
2. Një output me një mënyrë të shumëfishtë të tërthortë me cilëndo nga karakteristikat e
mëposhtme:
a. Një “fuqi kulmore” që tejkalon 400 MË;
b. Një ‘efektshmëri të prizës’ që tejkalon 18 % dhe me një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon
500 Ë;
c. Një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon 2 kË; ose
d. Një energji dalëse që tejkalon 4 J për impuls; ose
c. Një “kohëzgjatje impulsi” që tejkalon 1is me ciëndo nga karakteristikat e mëposhtme:
1. Një output me një mënyrë të njëfishtë të tërthortë me cilëndo nga karakteristikat e
mëposhtme:
a. Një “fuqi kulmore” që tejkalon 500 kË;
b. Një ‘efektshmëri të prizës’ që tejkalon 12 % dhe me një “fuqi dalëse mesatare” që
tejkalon 100 Ë; ose
c. Një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon 150 Ë; ose
2. Një output me një mënyrë të shumëfishtë të tërthortë me cilëndo nga karakteristikat e
mëposhtme:
a. Një “fuqi kulmore” që tejkalon 1 MË;
b. Një ‘efektshmëri të prizës’ që tejkalon 18 % dhe me një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon
500 Ë; ose
c. Një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon 2 kË;
7. Një gjatësi vale dalëse që tejkalon 1150 nm por që nuk
tejkalon 1555 nm dhe që ka cilëndo nga karakteristikat e mëposhtme:
a. Një “kohëzgjatje impulsi” që nuk tejkalonps 1 me cilëndo nga karakteristikat e mëposhtme:
1. Një energji dalëse që tejkalon 0.5 J për impuls dhe një “fuqi kulmore” që tejkalon 50 Ë;
2. Një output me një mënyrë të njëfishtë të tërthortë që ka një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon
20 Ë; ose
3. Një output me një mënyrë të shumëfishtë tërthortë që ka një “fuqi dalëse mesatare” tejkalon
50 Ë; ose b. Një “kohëzgjatje impulsi” që tejkalon 1 me ciëndo
nga karakteristikat e mëposhtme:
1.
Një energji dalëse që tejkalon 2 J për impuls dhe një “fuqi kulmore” që tejkalon 50 Ë;
2. Një output me një mënyrë të njëfishtë të tërthortë që ka një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon
50 Ë; ose
3. Një output me një mënyrë të shumëfishtë të tërthortë që ka një “fuqi dalëse mesatare” që
tejkalon 80 Ë; ose
8. Një gjatësi vale dalëse që tejkalon 1555 nm dhe që ka cilëndo nga karakteristikat e
mëposhtme:
a. Një energji dalëse që tejkalon 100 J për impuls dhe një “fuqi kulmore” që tejkalon 1 Ë; ose
b. Një “fuqi dalëse mesatare” që tejkalon 1 Ë;
c. “Lazera” të “akordueshëm” që kanë cilëndo nga karakteristikat që vijojnë:
6. “Lazera” xhami Nd me impulse jo-përsëritëse që kanë cilëndo nga karakteristikat e
mëposhtme:
a. Një “kohëzgjatje të impulsit” jo 1 us dhe rë energji dalëse që tejkalon 50 J për impuls; ose
b. Një “kohëzgjatje të impulsit” që tejkalonus1 dhe rëj energji dalëse që tejkalon 100 J për
impuls;
Shënim: “Lazera” xhami Nd me impulse jo-përsëritëse i referohen “lazerave”
që prodhojnë ose një impuls dalës të vetëm ose ato që kanë një interval kohor ndërmjet
impulseve që tejkalojnë një minutë.
e. Përbërësit si më poshtë:
1. Pasqyra të ftohura ose me 'ftohje aktive' ose me ftohjen e tubave të nxehtësisë;
Shënim Teknik:
"Ftohja aktive' është një teknikë ftohëse për elementet optik duke përdorur lëngje të
rrjedhshme në brendësi të nënsipërfaqes (formalisht më pak se 1 mm poshtë sipërfaqes
optike) të elementit optik për të klarguar nxehtësinë nga optika.
2. Pasqyra optike ose transmetuese ose elemente optik ose elektro- optik pjesërisht transmetues
të prodhuar veçanërisht për t'u përdorur me lazera të kontrolluar.
f. Pajisje optike si më poshtë:
N.B.: Për elementë optike me shpërndarje të barabartë të aftë për të punuar në pajisje me "Lazera
me Fuqi të Lartë" ("SHPL"), shiko Listën e Mallrave Ushtarake.
1. Pajisje matëse të frontit dinamik të valës (faze) të afta për të skicuar të paktën 50 pozicione
në një front vale të një rrezeje me një nga të mëposhtmet:
a. frekuenca të kuadros më shumë se 100 Hz dhe dallim të fazës të paktën 5% të gjatësisë së
valës së rrezes; ose
b. Frekuenca të kuadros më se 1 000 Hz dhe dallim faze të paktën 20 % të gjatësisë së valës së
rrezes;
2. Pajisje diagnostike me lazer të afta për të matur gabimet drejtuese të rrezes këndore të
sistemit "SHPL" të barabartë ose më pak se 10 urad;
3. Pajisje optike dhe elemente të krijuar posaçërisht për një sistem "SHPL" me antenë të fazuar
për kombinime koherente të rrezes me saktësi lambda/10 në një gjatësi vale të caktuar, ose
0,1 um, cilado është më e vogla;
4. Teleskopa projektimi të prodhuar veçanërisht për t'u përdorur me sistemet "SHPL".
6A006 "Magnetometra", "gradiometra magnetikë", "gradiometra magnetikë të
brendshëm", sensorë të fushës elektrike nënujore dhe “sisteme kompensimi” si dhe përbërës
të projektuar posaçërisht si më poshtë vijon:
Shënim: 6A006 nuk kontrollon instrumentet e krijuar veçanërisht për
matjet biomagnetike për diagnostikën mjekësore ose për pajisjet e peshkimit.
a. Magnometra dhe nënsisteme si vijon:
1. Që përdorin “teknologji” “superpërcjellëse” (SQUID) dhe kanë një nga karakteristikat që
vijojnë: a.
Sisteme SQUID të projektuara për operacione të stacionuara, pa nënsisteme posaçërisht të
projektuara, të parashikuara për të pakësuar zhurmat në lëvizje dhe që kanë një “nivel
zhurme” (ndjeshmëri) të barabartë me apo më të ulët se sa (në rastin më të mirë) 50 fT (rms)
për Herz në rrënjë katrore në një frekuencë prej 1 Hz; ose b. Sisteme SQUID që kanë një
magnetometër në lëvijze me një “nivel zhurme” (ndjeshmëri) më të ulët se sa (në rastin më të
mirë) 20 pT (rms) për Herz në rrënjë katrore në një frekuencë prej 1 Hz dhe janë projektuar
posaçërisht për të pakësuar zhurmat në lëvizje;
2. Që përdorin “teknologji” të pompuar optikisht ose “teknologji” nukleare me përparësi
(proton/Overhauser) me "nivel zhurme" (ndjeshmëri) më të vogël (në rastin më të mirë) se 20
pT (rms) për një rrënjë katrore të Hz;
3. Që përdorin “teknologji” me fluks duke patur një "nivel zhurme" (ndjeshmëri) të barabartë
ose më të vogël (në rastin më të mirë) se 10 pT (rms) për një rrënjë katrore të Hz në
frekuencën 1 HZ;
4. Magnometra me bobinë induksioni me "nivel zhurme" (ndjeshmëri) më të ulët (në rastin më
të mirë) se të mëposhtmet:
a. 0,05 nT (rms) Hz në rrënjë katrore në frekuenca më pak se 1 Hz;
b. 1 x 103 (rms) Hz në rrënjë katrore në frekuenca 1 Hz ose më të mëdha por jo mbi 10 Hz; ose
c. 1 x 10-4
nT (rms) Hz në rrënjë katrore në frekuenca mbi 10 Hz;
5. “Magnometra” me fibra optike që kanë një "nivel zhurme" (ndjeshmëri) më të ulët (në rastin
më të mirë) se 1 nT (rms) për një rrënjë katrore të Hz;
b. Sensorë nënujorë të fushës elektrike që kanë një "nivel zhurme" (ndjeshmëri) më të ulët (në
rastin më të mirë) se 8 nanovolt për metër për një rrënjë katrore të një Hz kur matur në 1 Hz;
c. “Gradiometra magnetikë” si vijon:
1. "Gradiometra magnetik" që përdorin "magnometra" të shumëfishta të sqaruar në 6A006.a.;
2. "Gradiometra magnetik të brendshëm" me fibra optike me nivel zhurme (ndjeshmëri) të
fushës së gradientit magnetik më të ulët (më mirë) se 0,3 nT/m rms për rrënjën katrore të Hz;
3. "Gradiometra magnetik të brendshëm", që përdorin "teknologji" ndryshe nga ajo me fije
optike, me nivel zhurme (ndjeshmëri) të fushës së gradientit magnetik më të ulët se 0,015
nT/m rms për rrënjë katrore të Hz;
d. “Sisteme kompensimi” për sensorë magnetikë apo sensorë nënujorë për fusha elektrike që
çojnë në një rendiment të barabartë me apo më të mirë se parametrat e kontrollit të
parashikuara në 6A006.a., 6A006.b. ose 6A006.c.;
6A007 Matësa të gravitetit (gravimetra) dhe gradiometra të gravitetit, si më poshtë:
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 6A107.
a. Matësa të gravitetit të prodhuar ose të modifikuar për përdorim në tokë me saktësi statike më
pak (më mirë) se 10 ugal;
Shënim: 6A007.a. nuk kontrollon matësa të gravitetit të tokës të tipit me element kuarc
(Ëorden).
b. Matësa të gravitetit të prodhuar për platforma të lëvizshme, me të gjitha të mëposhtmet:
1. Saktësi statike më pak se (më mirë) se 0,7 mgal; dhe
2. Saktësi vepruese më pak (më mirë se 0,7 mgal me kohë për regjistrim të vazhdueshëm më
pak se 2 minuta në kombinimet e kompesimeve korigjuese dhe influencave lëvizëse;
c. Gradiometra të gravitetit.
6A008 Sistemet radar, pajisje dhe struktura me një nga karakteristikat e
mëposhtme dhe elementët e tyre të veçantë:
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 6A108.
Shënim: 6A008 nuk kontrollon:
Radarë Mbikëqyrës Dytësorë (SSER);
Radarë Civilë Vetëlëvizës ;
Ekrane ose monitorë që përdoren për qarkullimin e ajrit (ATC) me jo më shumë se 12
elemente të zbërthyeshëm për mm;
Radarë meteorologjik (të motit).
a. Punojnë në frekuenca 40 GHz deri 230 GHz dhe ka cilëndo nga sa vijon:
1. një fuqi mesatare dalëse që tejkalon 100 mË; ose
2. një përpikëri përcaktimi të vendndodhjes prej 1 m ose më pak (në rastin më të mirë) në
shtrirje dhe 0,2 gradë ose më pak (në rastin më të mirë) në azimut;
b. Me gjerësi të brezit të frekuencës të akordueshme mbi ± 6.25 % të
frekuencës vepruese të qendrës';
Shënim teknik:
Frekuenca vepruese e qendrës është baraz me gjysmën e shumës së frekuencave vepruese të
përcaktuara më të larta dhe më të ulta.
c. Të afta për të vepruar njëkohësisht në më shumë se dy frekuenca bartëse;
d. Të afta për të vepruar në forma valësh radari me shpërhapje sintetike (SAR)
me shpërhapje të anasjelltë sintetike (ISAR), ose formë vale radari tredimensional të
fluturimit (SLAR);
e. Përmban "antenë elektronikisht të drejtueshme me vibratorë të fazuar";
f. Të afta për të gjetur lartësinë e shënjestrave jobashkëvepruese;
Shënim: 6A008.f. nuk kontrollon pajisjen me radar të matjes preçise (PAR)
që i plotëson standartet ICAO.
g. Të prodhuara veçanërisht për operacione ajrore që veprojnë dhe kanë
"përpunim sinjali" Doppler për dallimin e shënjestrave lëvizëse;
h. Përpunon sinjalet e radarit duke përdorur një nga të mëposhtmet:
1. Teknikat e "spektrumit të shpërndarjes së radarit"; ose
2. Teknikat e "shpejtësisë së frekuencës së radarit";
i. Bëjnë operacione në tokë me "largësi të instrumentuar" maksimale mbi 185 km;
Shënim: 6A008.i. nuk kontrollon:
a. Radarë për mbikëqyrjen e tokës së peshkimit;
b. Pajisje të radarit të tokës të prodhuara veçanërisht për kontrollin e trafikut ajror, me
kusht që të plotësohen kushtet e mëposhtme:
1. Ka një "largësi të instrumentuar" prej 500 km ose më pak;
2. Është i konfiguruar që të dhënat e shënjestrës së radarit të transmetohen vetëm në një
drejtim nga vendi i radarit tek një ose më shumë qendra civile ATC;
3. Nuk ka pajisje për komandim të largët të shpejtësisë së skanimit të radarit nga qendra
ATC; dhe
4. Duhet të instalohet përgjithmonë;
c. Radar gjurmimi të balonave të motit.
j. Është radar lazer ose pajisje e Dallimit dhe Klasifikimit të Dritës (LIDAR), me një
nga të mëposhtmet:
1. "Të kualifikuara për hapësirë";
2. Përdorin teknika koherente heterodyne ose homodyne dhe më rezolucion këndor më
pak se 20 urad (mikroradians);
3. Është e projektuar për të kryer mbikqyrje batimetrike bregdetare ajrore sipas
Standartit Rendor 1a të Organizatës Ndërkombëtare Hidrografike (Edicioni i 5të i shkurtit
2008) për mbikqyrjet hidrografike ose më mirë, e që përdor një ose më shumë lazera me një
gjatësi vale që kalon 400 nm por nuk tejkalon 600 nm.
Shënim 1: Pajisjet LIDAR të projektuara posaçërisht për mbikëqyrje përcaktohen
me hollësi vetëm në 6A008.j.3.
Shënim 2: 6A008J. nuk kontrollon pajisjet LIDAR të prodhuar veçanërisht për
mbikëqyrjen ose vëzhgimin meterorologjik.
Shënim 3: Parametrat sipas Standartit Rendor 1a të Organizatës Ndërkombëtare
Hidrografike (Edicioni i 5-të i shkurtit 2008) përmblidhen si vijon:
Saktësi Horizontale (95 % Niveli i besimit) = 5 m + 5 % të thellësisë Saktësi Thellësie për
thellësi të pakta (95 % nivel besimi) = ±v(_a2) +(b*d)
2), ku:
a = 0,5 m = gabimi konstatnt i thellësisë,
psh. Shuma e gjithë gabimeve konstante të thellësisë
b = 0,013 = faktori i gabimit në varësi të thellësisë
b*d = gabimi në varësi të thellësisë,
psh. Shuma e gjithë gabimeve në varësisë të thellësisë
d = thellësia —
Gjetja e Karakteristikës = karakteristikat kubie > 2 m në thellësi deri në 40 m;
10 % e thellësisë më shumë se 40 m.
k. Kanë nënsisteme " të përpunimit të sinjalit" që përdorin "ngjeshje të
impulsit", me një nga të mëposhtmet:
1. Me raport të ngjeshjes së impulsit mbi 150; ose
2. Gjerësi pulsi më pak se 200 ns; ose
1. Kanë nënsisteme të përpunimit të të dhënave me një nga të mëposhtmet:
1. "Gjurmim automatik të shenjëstrës" që jep në çdo rrotullim të antenës, pozicionin e
paracaktuar të antenës përtej kohës së kalimit të rrezes së antenës tjetër;
Shënim: 6A008.1.1. nuk kontrollon aftësinë që jep alarm për konflikt në sistemet ATC,
ose në radarin e marinës ose të portit.
2. Llogaritja e shpejtësisë së shënjestrës nga radari filestar me shpejtësi skanimi jo periodike (të
ndryshueshme);
3. Përpunim për njohje automatike të llojit (nxjerrja e tiparit) dhe krahasimi me databazat
karakteristike të shënjestrës (në formë vale ose imazhi) për të identifikuar ose klasifikuar
shënjestrat; ose
4. Mbivendosje, marëdhënie ose shkrirje, të të dhënave të shënjestrës nga dy ose më shumë
radarë "të shpërndarë gjeografikisht" dhe "ndjesorë të ndërlidhur të radarit" për të zmadhuar
dhe dalluar shënjestrat.
Shënim: 6A008.1.4. nuk kontrollon sisteme, pajisje dhe struktura të përdorura për
kontrollin e tradikut të marinës.
6A102 Detektorë të fortësuar të rrezatimit, përveç atyre të sqaruar në 6A002, të
ndërtuar veçanërisht ose të modifikuar për mbrojtje ndaj efekteve nukleare (p.sh. impulsi
elektromagnetik (EMP), rrezet X, efektet e kombinuara të shpërthimit dhe termale) dhe që
përdoren në "predha", të projektuara ose të llogaritura për të përballuar nivelet e rrezatimit që
plotësojnë ose kalojnë një dozë të përgjithshme rezatimi prej 5 x105 rads (silikon).
Shënim Teknik:
Në 6A102, një 'detektor' përkufizohet si një pajisje mekanike, elektrike, optike, ose kimike që
identifikon dhe regjistron automatikisht një stimul si ndryshim mjedisor në trysni ose
temperaturë, një sinjal elektromagnetik ose elektrik ose rrezatim nga një material radioaktiv.
Kjo përfshin pajisje që diktojnë funksionimin ose prishjen.
6A107 Matësat e gravitetit (gravimetrat) dhe elementët e matësave të gravitetit dhe
grediometrat e gravitetit si më poshtë;
a. Matësat e gravitetit, përveç atyre të sqaruar në 6A007.b., të ndërtuar ose të modifikuar për
përdorim në fluturim ose marinë, me saktësi statike ose operuese (7 x 10-6
m/s² 0,7 miligal)
ose më pak (më mirë), dhe me kohë regjistruese të gjendjes statike dy minuta ose më pak;
b. Elemente të ndërtuar veçanërisht për matësat e gravitetit të shpjeguar në 6A007.b., ose
6A107.a., dhe gradiometra të gravitetit të shpjeguar në 6A007.c.
6A108 Sistemet e radarit dhe gjurmimit, përveç atyre të sqaruar në 6A008, si më
poshtë:
a. Radarë dhe sisteme radari lazeri të ndërtuar ose modifikuar për përdorim në pajisje të lëshuar
në hapësirë të sqaruar në 9A004 ose raketa me zhurmë të shpjeguara në 9A104;
Shënim: 6A108.a., përfshin të mëposhtmet:
a. Pajisjet e skicimit të konturit të terrenit;
b. Pajisje ndjesore për imazhet;
c. Pajisjet e korrelacionit dhe skicimit të skenës (gixhitale dhe analoge);
d. Pajisje me radar Dopple për lundrim;
b. Sisteme gjurmimi me saktësi, që përdoren për "raketat", si më poshtë:
1. Sisteme gjurmimi që përdorin një deshifrues kodi në lidhje me referencat e sipërfaqes ose të
fluturimit ose sistemet satelitore të lundrimit për të dhënë matje me kohë reale të pozicionit
dhe shpejtësisë në fluturim;
2. Radarë të matjes së largësisë që përfshijnë gjurmues optik/infrared me të gjitha aftësitë e
mëposhtme:
a. Rezolucioni këndor më mirë se 3 miliradian;
b. Largësi 30 km ose më e madhe me rezolucion largësie më mirë se 10 m rms;
c. Rezolucion shpejtësie më mirë sesa 3 m/s.
Shënim teknik:
Në 6A108.b. ’predhë’ nënkupton sisteme të plotësuara raketash dhe sisteme mjetesh ajrore
pa ekuipazh të afta për veprim në një shtrirje që tejkalon 300 km.
6A202 Tuba fotoshumëfishuese me dy karakteristikat e mëposhtme:
a. Sipërfaqja e fotokatodës më e madhe se 20 cm²; dhe
b. Koha e ngritjes së impulsit të anodës më pak se 1 ns.
6A203 Kamera dhe përbërës, përveç atyre të shpjeguar në 6A003, si më poshtë:
a. Kamera mekanike me pasqyra rrotulluese, si më poshtë dhe elementët e tyre të veçantë:
1. Kamera inkuadruese me shpejtësi regjistrimi më të madhe se 225 000 kuadro për sekondë;
2. Kamera shumë të shpejta me shpejtësi shkrimi më të mëdha se 0,5 mm për mikrosekondë;
Shënim: Në 6A203.a. përbërësit e këtyre kamerave përfshijnë njësitë e tyre elektronike
sinkronizuese dhe strukturat e rotorit që përbëhen nga turbina, pasqyra dhe koordinata.
b. Kamera elektronike shumë të shpejta, kamera elektronike inkuadruese, tuba dhe pajisje si më
poshtë:
1. Kamera elektronike shumë të shpejta të afta për një kohë rezolucioni 50 ns ose më pak;
2. Tuba për kamerat e sqaruara në 6A203.b.1.;
3. Kamera inkuadruese elektronike (ose me grile elektronike) të afta për një kohë të shfaqjes së
kuadrove 50 ns ose më pak;
4. Tuba inkuadrimi dhe pajisje të imazhit me lëndë të ngurtë për t'u përdorur në kamerat e
sqaruara në 6A203.b.3., si më poshtë:
a. Tuba përforcues të imazhit të fokusuar në afërsi me fotokatodën të depozituar në një veshje
përçuese transparente për të zvogëluar rezistencën e fletës së fotokatodave;
b. Tuba vidikoni për shënjestrën e përforcuesit hyrës prej silikoni (SIT), ku një sistem i shpejtë
lejon hyrjen e fotoelektroneve nga fotokatoda para se të godasin pjatën SIT;
c. Qeliza të grilës elektro-optike Kerr ose Pockels;
d. Tuba të tjerë inkuadrimi dhe pajisje të imazhit me kohë mbylljeje të imazhit të
shpejtë më pak se 50 ns të ndërtuar veçanërisht për kamera të sqaruara në 6A203.b.3.;
c. Kamera televizive me rrezatim të forcuar ose me lente të prodhuar ose të
rrotulluar ndërsa rrezatimi forcohet për të përballuar një dozë totale rrezatimi më të madhe se
50 x 10³ Gy (silikon) (5 x 106 rad (silikon) pa ulje të veprimit.
Shënim Teknik:
Termi Gy(silikon) i referohet energjisë në Xhaul për kilogram të hithura nga një model i
pambrojtur silikoni kur i ekspozohen rrezatimit jonik.
6A205 "Lazera", amplifikatorë dhe gjeneratorë lazri, përveç atyre të sqaruar në
0B001.g.5., 0B001.h.6. dhe 6A005; si më poshtë:
N.B.: Për lazerat (rrezet) e avujve të bakrit, shih 6A005.b.
a. Lazera me jone argoni me të dy karakteristikat e mëposhtme:
1. Veprojnë në gjatësi vale midis 400 nm dhe 515 nm; dhe
2. Fuqi mesatare dalëse më e madhe se 40 Ë;
b. Gjeneratorë lazri me ngjyrë me formë teke të valës me impulse, me gjithë karakteristikat e
mëposhtme:
1. Veprojnë në gjatësi vale midis 300 nm dhe 800 nm;
2. Fuqi dalëse mesatare mbi 1 Ë;
3. Shpejtësi përsëritjeje më e madhe se 1 kHz; dhe
4. Gjerësi impulsi më pak se 100 ns;
c. Gjeneratorë dhe amplifikatorë lazri me ngjyrë me impulse, me gjithë karakteristikat e
mëposhtme;
1. Gjeneratorë lazri me ngjyrë 300 nm dhe 800 nm;
2. Fuqi dalëse mesatare mbi 30 Ë;
3. Shpejtësi përsëritjeje më e madhe se 1 kHz; dhe
4. Gjerësi impulsi më e vogël se 100 ns;
Shënim: 6A205.c. nuk kontrollon gjeneratorët me formë teke të valës;
d. Lazera karboni dioksidi me impulse me gjithë karakteristikat e mëposhtme:
1. Veprojnë në gjatësi vale 9,000 nm dhe 11,000 nm;
2. Shpejtësi përsëritjeje më e madhe se 250 Hz;
3. Fuqi mesatare dalëse më e madhe se 500 Ë; dhe
4. Gjerësi impulsi më pak se 200 ns;
e. Fazëndryshues parahidrogjenik të prodhuar për të operuar në gjatësi vale dalëse 16
mikrometra dhe me shpejtësi përsëritje më e madhe se 250 Hz;
f. “lazera” të ngacmuar me neodimium (të ndryshme nga xhami), me një gjatësi vale ndërmjet 1
000 dhe 1 100 dhe me një nga karakteristikat e mëposhtme:
1. të ngacmuara me impulse dhe me kyçje Q me një kohëzgjatje impulsi të barabartë ose më të
madhe se 1 ns duke pasur të dyja tiparet e mëposhtme:
a. Një output në mënyrë të njëfishtë të tërthortë më fuqi dalëse mesatare më të madhe se 40 Ë;
ose
b. Një output në mënyrë të shumëfishtë të tërthortë më fuqi dalëse mesatare më të madhe se 50
Ë; ose
2. Që përfshin dublim frekuencash për të dhënë një gjatësi vale dalëse ndërmjet 500 dhe 550 nm
me një fuqi dalëse mesatare më të madhe se 40 Ë.
6A225 Interferometra shpejtësie për të matur shpejtësi më të mëdha se 1 km/s gjatë
intervaleve të kohës më pak se 10 mikrosekonda.
Shënim: 6A225 interferometra shpejtësie si VISARs (Sisteme interferometrash shpejtësie
për çdo reflektor) dhe DLIs (interferometra lazeri Doppler).
Ndjesorë të trysnisë si më poshtë:
a. manometra manganini për trysni më të mëdha se 10 Gpa;
b. Shndërrues kuarci të trysnisë për trysni më të mëdha se 10 Gpa.
6B Pajisje testimi, inspektimi dhe prodhimi 6B004 Pajisje optike si më poshtë:
a. Pajisje për matjen e reflektimit absolut me saktësi prej ± 0.1 % të vlerës së reflektimit;
b. Pajisje përveç pajisjeve të matjes së shpërndarjes sipërfaqësore optike, me një shtrirje të
patrazuar 10 cm, të ndërtuar veçanërisht për matjen optike pa kontakt të një shifre të
sipërfaqes optike jo të sheshtë me një "saktësi" 2 nm ose më pak kundrejt profilit të kërkuar.
Shënim: 6B004 nuk kontrollon mikroskopë.
6B007 Pajisjet për të prodhuar, drejtuar dhe kalibruar matëse të gravitetit me bazë në
tokë me saktësi statike më mirë se 0.1 mgal.
6B008 Sisteme matëse tërthore me radar të pulsit me gjerësi të pulsit të transmetimit
100 ns ose më pak dhe elementë të veçantë.
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 6B108. 6B108 Sisteme përveç atyre të sqaruara në 6B008, të prodhuara posaçërisht për
matje tërthore radari që përdoren në ‘predha’ dhe nënsistemet e tyre.
Shënim teknik:
Në 6B108 ’predhë’ nënkupton sisteme të plotësuara raketash dhe sisteme mjetesh ajrore pa
ekuipazh të afta për veprim në një shtrirje që tejkalon 300 km.
6C Materialet 6C002 Materialet e sensorëve optikë, si më poshtë:
a. Telerium thelbësor (Te) me nivel pastërtie 99.9995 % ose më shumë;
b. Kristale njëshe (përfshi cipa epitaksiale të silikonit) të secilit prej këtyre më poshtë:
1. Telurid zink kadiumi (CdZnTe), me përqindje zinku më pak se 6 % për pjesë molare':
2. Telurid kadiumi (CdTe) me çdo nivel pastërtie; ose
3. Telurid kadium mërkuri (HgCdTe) me çdo nivel pastërtie.
Shënim Teknik:
'Pjesa molare' përcaktohet si raport i moleve ZnTe me shumën e moleve CdTe dhe ZnTe të
pranishëm në kristal.
6C004 Pajisje optike si më poshtë:
a. Selenid zinku (ZnSe) dhe sulfit zinku (ZnS) të prodhuar nga proçesi i depozitimit të
avullit kimik, me një nga të mëposhtmet:
1. Vëllim më i madh se 100 cm³; ose
2. Diametër më i madh se 80 mm me trashësi 20 mm ose më shumë;
b. Forma zbukurimi të materialeve të mëposhtëm elektro-optik:
1. Asernat titanil potasiumi (KTA);
2. Selenid galium argjendi (AgGaSe2-) ose;
3. Selenid arsenik taliumi (TI3AsSe3 gjithashtu e njohur si TAS);
c. Materiale optike-jo-lineare, me gjithë të mëposhtmet:
1. Ndjeshmëri e rendit të tretë (chi3) të 10- 6 m²/V² ose më shumë; dhe
2. Kohë reagimi 1 ms;
d. "Substrate" të materialeve të depozituara të karbit silikonit berilium (Be/Be) me
diametër ose gjatësi të boshtit kryesor më shumë se 300 mm;
e. Qelq, duke përfshirë silikat të shkrirë, qelq fosfati, qelq flurofosfati, fluorid
zirkoniumi (ZrF4) dhe fluorid hafniumi (Hff 4) me gjithë të mëposhtmet:
1. Përqëndrim të jonit të hidroksilit (OH-) më pak se 5 ppm;
2. Nivele pastërtie të integruar metalike më pak se 1 ppm; dhe
3. Homogjenitet të madh (indeksi i ndryshimit të refraksionit) më pak se 5 x 10-6
;
f. Material diamandi i prodhuar sintetikisht me thithje me më pak se 10 - 5 cm-1
për
gjatësi vale që i kalon 200 nm por jo 14 000 nm.
6C005 Material bartës lazeri kristalin sintetik në formë të papërfunduar si më poshtë:
a. Safir i mbushur me titan;
b. Aleksandrite.
6D Program kompjuterik 6D001 "Program kompjuterik" i ndërtuar veçanërisht për "zhvillimin" ose
"prodhimin" e pajisjeve të shpjeguara në 6A004, 6A005, 6A008 ose 6B008.
6 D002 "Program kompjuterik" i ndërtuar veçanërisht për "përdorimin" e pajisjeve të
shpjeguara në 6A002.b., 6A008 ose 6B008.
6D003 Programe të tjera kompjuterike si më poshtë:
a. Programe kompjuterike si vijon:
1. "Program kompjuterik" i ndërtuar veçanërisht për formimin e rrezes akustike për
"përpunimin me kohën reale" të të dhënave akustike për marrjen pasive duke përdorur skara
hidrofonike tërheqëse;
2. "Kod burimi" për "përpunim me kohë reale" të dhënave akustike për marrjen pasive
duke përdorur skara hidrofonike;
3. "Program kompjuterik" i ndërtuar veçanërisht për formimin e rrezes akustike për
"përpunimin me kohën reale" të të dhënave akustike për marrjen pasive duke përdorur
sisteme kabllosh të thellësisë ose gjirit;
4. "Kod burimi" për "përpunim me kohë reale" të dhënave akustike për marrjen pasive
duke përdorursisteme kabllosh të thellësisë ose gjirit;
b. nuk përdoret
c. "Program kompjuterik" i projektuar apo i modifikuar për kamerat që kanë “zgara
fokale të sheshta” të përcaktuara në 6A002.a.3.f dhe të projektuar apo të modifikuar për të
hequr një kufizim pamor dhe për ta lejuar kameran që të zgjerojë kuadrin e vet pamor në
6A003.b.4 – shënimi 3.a.;
d. nuk përdoret
e. nuk përdoret
f. “Programe kompjuterike” si vijon:
1. “Programe kompjuterike” të projektuara apo të modifikuara posaçërisht për “sistemet
kompensuese” të fushave elektrike dhe magnetike për sensorë magnetikë të parashikuar për të
operuar në platforma të lëvizshme;
2. “Programe kompjuterike” të projektuara posaçërisht për për gjetjen e anomalive të fushës
elektrike apo magnetike në platforma të lëvizshme;
g. “Programe kompjuterike” të projektuara posaçërisht për të korrigjuar ndikimet
lëvizëse të matësve të gravitetit (rëndesës) apo të gradiometrave të rëndesës;
h. “Programe kompjuterike” si vijon:
1. “Programe kompjuterike” të zbatueshme në Kontrollin e Trafikut Ajror (KTA) që gjendet në
kompjutera për përdorim të përgjithshëm që ndodhen në qendrat e Kontrollit të Trafikut Ajror
dhe që janë të afta për cilëndo nga sa vijon:
a. të përpunojnë dhe shfaqin më shumë se 150 “gjurmë të sistemit” njëkohësisht ose;
b. të pranojnë të dhëna nga shënjestra e radarit nga më shumë se katër radarët parësorë;
2. ‘Program kompjuterik’ i projektuar për dizajnin ose prodhimin e radhës që ka gjithë të
mëposhtmet:
a. Posaçërisht i projektuar për të mbrojtur grupin e antenave në gjendje elektronike të
përcaktuara me hollës i në 6A008.e.; dhe
b. Duke rezultuar që një model antene ka një “nivel lobi mesatar” më shumë se 40 dB,
dhe më poshtë kulmit të nivelit së rrezes kryesore.
Shënim Teknik:
‘Mesatarja e nivelit të një lobi anësor’ në 6D003.h.2.b. është matur për gjithë koleksionin
(grupin) duke përjashtuar masën këndore të rrezes kryesore s i dhe dy lobeve anësorë
(fillestarë) të secilës anë së rrezes kryesore.
6D102 "Program kompjuterik" i ndërtuar ose i modifikuar veçanërisht për
"përdorimin" e artikujve të sqaruar në 6A108.
6D103 "Program kompjuterik" që përpunon të dhëna të regjistruara pas fluturimit,
duke lejuar përcaktimin e pozicionit të mjetit gjatë gjithë fluturimit të tij, veçanërisht i
prodhuar ose i modifikuar për "predhat".
Shënim Teknik:
Në 6D103 'predha' nënkupton sistemin e plotë të raketave dhe sistemet e mjeteve ajrore pa
ekuipazh të afta për një shkallë që i kalon 300 km.
6E Teknologjia 6E001 "Teknologjia" sipas Shënimeve të Teknologjisë së Përgjithshme për
"zhvillimin" e pajisjeve, materialeve ose programeve kompjuterike të shpjeguara në 6A, 6B,
6C ose 6D.
6E002 "Teknologjia" sipas Shënimeve të Teknologjisë së Përgjithshme për
2prodhimin" e pajisjeve, materialeve të shpjeguara në 6A, 6B ose 6C.
6E003 Teknologji të tjera si më poshtë:
a. “Teknologjia” si vijon
1. Teknologji e veshjes dhe trajtimit të sipërfaqes optike që duhet për të arritur
uniformitetin 99.5% ose më mirë për veshjet optike me diametër ose gjatësi boshti kryesor
500 mm dhe me humbje totale (thithje dhe shpërndarje) më pak se 5 x 10-3
;
N.B.: Shiko gjithashtu 2E003.F. 2. Teknologji e fabrikimit optik duke përdorur teknika diamanti të kthimit në një
pikë të vetme për të prodhuar lëmim të sipërfaqes me saktësi më të mirë se 10 nm rms në
sipërfaqe jo të sheshta mbi 0,5 m²;
b. "Teknologji" që duhet për "zhvillimin", "prodhimin" ose "përdorimin" e instrumentave të
veçanta diagnostik ose shënjestrave në pajisjet e testit "SHPL" ose vlerësimin e materialeve të
rrezatuara nga rrezet "SHPL";
6E101 “Teknologjia” sipas Shënimit të Përgjithshëm Teknologjik për “përdorimin”
e pajisjeve ose “ programeve kompjuterike” të përcaktuar me hollësi në 6A002, 6A007.b.
dhe c., 6A008, 6A107, 6A108, 6B108, 6D102 ose 6D103: Shënim: 6E101 përcakton me hollësi vetëm "teknologjinë" për pajisjet e përcaktuara në
6A008 kur janë projektuar për instalime në rrugë ajrore dhe është e përdorshme në
"predha".
6E201 “Teknologjia” sipas Shënimit të Përgjithshëm Teknologjik për “përdorimin” e
pajisjeve të përcaktuar me hollësi në 6A003,6A005.a.2., 6A005.b.2., 6A005.b.3., 6A005.b.4.,
6A005.b.6., 6A005.c.2., 6A005.d.3.c., 6A005.d.4.c.,6A202, 6A203, 6A205, 6A225 or 6A226
KATEGORIA 7 LUNDRIMI DHE AVIACIONI
7A Sistemet, pajisjet dhe përbërësit N.B.: Për pilotët automatikë për mjetet e nënujshme, shiko kategorinë 8. Për radarët shiko
kategorinë 6.
7A001 Nxitim matësit, si vijon, dhe përbërësit e projektuar posaçërishtpër to:
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 7A101. N.B.: Për metrat këndorë ose racionalë të përshpejtuar, shiko 7A001.b.
a. Nxitim matësit linearë që kanë cilëndo nga karakteristikat e mëposhtme:
1. Të përcaktuar për të funksionuar në nivele nxitimi linear më pak se ose të barabartë me 15 g,
dhe që janë cilëndo nga sa vijon:
a. Një “qëndrueshmëri” e “tensionit të qëndrueshëm” më pak (në rastin më të mirë) se 130
mikro g në raport me një vlerë matëse fikse për një periudhë njëvjeçare; ose
b. Një “qëndrueshmëri” e “faktorit të shkallës matëse” më pak (në rastin më të mirë) se 130
ppm në raport me një vlerë matëse fikse për një periudhë njëvjeçare;
2. Të përcaktuar për të funksionuar në nivele nxitimi linear që tejkalon 15 g, dhe që kanë gjithë
sa vijon:
a. Një “përsëritshmëri” e “tensionit të qëndrueshëm” më pak (në rastin më të mirë) se 5 000
mikro g për një periudhë njëvjeçare; dhe
b. Një “përsëritshmëri” e “faktorit të shkallës matëse” më pak (në rastin më të mirë) se 2 500
ppm për një periudhë njëvjeçare; ose
3. të projektuara për tu përdorur në sisteme inerciale drejtimi dhe lundrimi dhe të përcaktuara që
të funksionojnë në nivelet e shpejtësisë lineare më tepër se 100 g.
b. Nxitim matës këndor apo rrotullues të përcaktuar që të funksionojnë në nivele të shpejtësisë
lineare që tejkalon 100 g.
7A002 Xhiroskopët dhe sensorët me shkallë këndore, me cilëndo nga karakteristikat e
mëposhtme dhe përbërës të projektuar posaçërisht për to:
N.B.: SHIH GJITHASHTU 7A102. N.B.: për nxitim matësit këndorë apo rrotullues shih 7A001.b.
a) “Qëndrueshmëria” e “kursit të lëvizjes”, kur matet në 1 g mjedis në një periudhë një mujore
dhe në raport me një vlerë matëse të caktuar prej më pak (në rastin më të mirë) se 0,5 gradë
në orë kur janë të përcaktuar që të funksionojnë në nivele nxitimi lineare deri në dhe që
përfshijnë 100 g:
b) Një “ikje këndore e zakonshme" prej me pak se (ne rastin me te mire) apo e barabartë me
0,0035 gradë për rrënjë orë në katror; ose
Shënim: 7A002.b. nuk kontrollon xhiroskopët me masë rrotulluese
Shënim Teknik : Xhiroskopët me mase rrotulluese janë xhiroskopët të cilët përdorin një masë
rrotulluese të vazhdueshme për të ndjerë lëvizjen këndore.
c) Një shtrirje të normës më të madhe ose të barabartë me 500 gradë për sekondë dhe që ka
cilëndo nga të mëposhtmet:
1. Një “qëndrueshmëri” të “kursit të lëvizjes”, kur matet në 1 g mjedis në një periudhë prej tre
minutash dhe në raport me një vlerë matëse të caktuar prej më pak (në rastin më të mirë) se
40 gradë në orë; ose
2. Një “ikje këndore e zakonshme" prej me pak se (ne rastin me te mire) apo e barabartë me 0,2
gradë për rrënjë orë në katror; ose
d) Të destinuara për të funksionuar në nivele të nxitimit linear përtej 100 g.
7A003 Sistemet e Lundrimit Inert dhe përbërës të veçantë, si më poshtë:
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 7A103. a .Sistemi Drejtues Inercial (INS) dhe pajisjet inerciale, të projektuara për “avion”, kamion, anije
(në siperfaqe apo nën ujë) ose “anije hapësinore” për drejtim, qëndrim, udhëzim apo kontroll
dhe duke patur një nga përbërësët e mëposhtëm të projektuar posaçërisht për:
1. Gabim lundrimi (i lirë inert) pasues i renditjes 0.8 milje lundrimi në orë (nm/hr) ‘Gabim i
mundshëm Qarkor (CEP)’ ose më pak (në rastin më të mirë); ose
2. Të caktuara për të funksionuar në nivelet e nxitimit linear më tepër se 10 g.
b. Sistemet hibride të Lundrimit Inert të përfshira në sistemet satelitore të Lundrimit Global
(GNSS) ose në “Lundrimin e Bazuar në Data-Base” (“DBRN”) sistemet për pozicion, drejtim
dhe kontroll që ndjekin renditjen normale, me një saktësi dhe pozicion të lundrimit INS, pas
humbjes së GNSS dhe “DBRN” për një periudhë prej katër minutash, për më pak (më mirë)
se 10 metra ‘Gabim i mundshëm qarkor’ (CEP).
c. Pajisjet inerciale matëse për përcaktimin real verior dhe duke patur një nga përbërësët
posaçërisht të projektuar për:
1. Të projektuar për të patur titullin e përcaktimit real verior, ose vendosien e barabartë ose
më të ulët se 0,07 gradë në sekondë (Lat) (ekuivalent me 6 minuta RMS në 45 gradë gjërësi)
ose :
2. Të projektuar për të patur një nivel shoku joveprues prej 900 g apo edhe më të madh në një
kohëzgjatje prej 1 msec apo edhe më të madh.
d. Pajisje inerciale matëse duke përfshirë Njësitë e matjes Inerciale ( IMU) dhe Sistemet e
Referencës Inerciale (IRS), duke përfshirë nxitim matës ose xhiroskopë të përcaktuar në
7A001 or 7A002, dhe përbërësit e projektuar posaçërisht për to.
Shënim 1: Parametrat 7A003.a. dhe 7A003.b. janë të zbatueshme me secilin nga kushtet
mjedisore të mëposhtme:
a) Dridhja e rastësishme hyrëse me një madhësi të përgjithshme 7.7 g rms në gjysmë oën e
parë dhe një kohëzgjatje totale prove prej një orë e gjysëm për aks në secilin nga tre akset
pingul, kur dridhja e rastësishme arrin si më poshtë:
1. Vlera e dëndësisë spektrale të energjisë (PSD) 0.04 g²/Hz me një interval frekuence 15 deri
në 1000 Hz; dhe
2. PSD zbutet me një frekuencë nga 0.04 g²/Hz deri në 0.01 g²/Hz me një interval frekuence nga
1000 deri në 2000 Hz;
b) Shpejtësia e rrokullisjes dhe shmangies nga kursi e barabartë ose më shumë se +2.62
radian/s (150 deg/s); ose
c) Në përputhje më standartet kombëtare të barabarta me a. ose b. më lart.
Shënim 2: 7A003 nuk kontrollon sistemet e lundrimit inert të cilat janë autorizuar
për përdorim në “mjetet ajrore civile” nga autoritetet civile të një “shteti pjesëmarrës”.
Shënim 3: 7A003.c.1. nuk kontrollon sistemet me teodolit që përfshijnë pajisje
inerciale të projektuara posaçërisht për qëllime të mbikqyrjes civile.
Shënime teknike:
1. 7A003.b. i referohet sistemeve në të cilat një INS dhe ndihmësa të tjerë të pavarur lundrimi
janë përfshirë (janë futur) në një njësi të vetme për të përmirësuar punën.
2. ‘Gabimi i mundshëm qarkor’ (CEP) – Në një shpërndarje normale qarkore, rrezja e qarkut
përmban 50 % të matjeve individuale që janë bërë, ose brenda rrezes së qarkut ka 50 %
mundësi për tu vendosur.
7A004 Busullat xhiroskopike – astronomike dhe pajisje të tjera të cilat pozicionohen
dhe orientohen duke ndjekur automatikisht trupat qiellorë ose satelitët, me një saktësi të
këndit horizontal të barabartë ose më pak (në rastin më të mirë) se 5 sekonda për hark.
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 7A104. 7A005 Pajisjet që kapin sisteme satelitore të lundrimit global (psh. GPS ose
GLONASS) që kanë një nga tiparet e mëposhtme dhe me përbërës të projektuar posaçërisht
për këtë:
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 7A105. a. Të tilla që përdorin deshifrim; ose
b. Një antenë e pamanovrueshme.
7A006 Lartësi matësit në fluturim që punojnë në frekuenca të ndryshme nga 4.2 deri në 4.4
GHz dhe kanë një nga tiparet e mëposhtme:
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 7A106. a. “Menaxhimi i energjisë”; ose
b. Rregullimi kryesor i ndryshimit të fazës.
7A008 Sisteme lundrimi nënujore zanore që përdorin shpejtësimatësa për shpejtësinë
Doppler ose për shpejtësinë e ndërlidhur të integruara me një burim kryesor, duke pasur një
përpikmëri pozicionimi të barabartë apo më pak (në rastin më të mirë) se 3 % Gabim Qarkor
të Mundshëm (CEP) të largësisë së përshkuar dhe përbërësit e projektuar posaçërisht për to.
Shënim: 7A008 nuk kontrollon sistemet e projektuara posaçërisht për instalimin në mjetet
lundruese në sipërfaqe ose sistemet që kërkojnë sinjalizues akustikë apo bova për të gjetur të
dhënat e pozicionimit.
N.B.: Shih 6A001.a. për sistemet akustike dhe 6A001.b. për pajisjet shpejtësimatëse zanore për
shpejtësinë e ndërlidhur dhe pajisjet zanore për shpejtësinë Dopler.
Shih 8A002 për sisteme të tjera detare.
7A101 Metrat përshpejtues linearë, përveç atyre të përcaktuar me hollësi në
7A001, të projektuara për përdorimin në sistemet inercialë drejtues si dhe gjithë llojet ë
sistemeve drejtuese, të përdorshme në “raketat”, dhe duke patur të gjitha
karakteristikat e mëposhtme, të projektuara posaçërisht për këto përbërës:
a). Një “lëvizshmëri” “aftësie përsëritëse” më pak se 1 250 mikro gram dhe
b). Një “aftësie përsëritëse” të “faktorit shkallë” më pak se 1 250 ppm
Shënim: 7A101.a. nuk përcakton me hollësi nxitim matësit të cilët janë ndërtuar posaçërisht dhe janë
zhvilluar si sensorë MËD (Matje gjatë manovrës) që përdoren për operacione në brendësi të
tubave.
Shënime Teknike:
1. Në 7A101.a. “predha” nënkupton sisteme të plota raketash dhe sisteme të mjeteve ajrore
pa ekuipazh të afta për një shkallë që kalon 300 km;
2. Në 7A101.a. matja e “animit” dhe e “faktorit shkallë” i referohet një shmangie standarte
prej një sigma kundrejt një kalibrimi të fiksuar në një periudhë prej një viti;
7A102 Të gjitha llojet e busullave xhiroskopike, përveç atyre të sqaruara në 7A002, që
përdoen në “predha” me një “qëndrueshmëri” të “shpejtësisë së lëvizjes” më pak se 0.5° (1
sigma ose rms) në orë në 1 g mjedis dhe me përbërës të projektuar posaçërisht për këtë.
Shënime Teknike:
1. Në 7A102 “predha” nënkupton sisteme të plota raketash dhe sisteme të mjeteve ajrore pa
ekuipazh të afta për një shkallë që kalon 300 km.
2. Në 7A102 “qëndrueshmëria” përkufizohet si një masë e aftësisë së një mekanizmi të caktuar
ose të një koefiçienti të performancës që të mbetet i pandryshueshëm kur ekspozohet
vazhdimisht ndaj një kushti operues të fiksuar (IEEE STD 528-2001 paragraph 2.247).
7A103 Sistemet, pajisjet lundruese dhe instrumentet, përveç atyre të sqaruara në
7A003, si më poshtë dhe me përbërës të projektuar posaçërisht për këtë:
a. Pajisjet inercialë si dhe pajisje të tjera që përdorin nxitim matësit ose gyros si me
poshte dhe sistemet që përfshijnë këto pajisje;
1. Nxitim matësit të përcaktuar me hollësi në 7A001.a.3, 7A001.b. ose 7A101 ose
gyros të përcaktuar me hollësi në 7A002 ose 7A102 ose
2. Nxitim matësit të përcaktuar me hollësi në 7A001.a.1. ose 7A101.a.2. dhe duke
patur një nga të mëposhtmet:
a. Projektuar për përdorim të sistemit drejtues inercial ose sistemit udhëheqës për
të gjitha llojet e përdorshme në “raketat” a.Një “lëvizshmëri” “aftësie përsëritëse” më
pak se 1 250 mikro gram dhe
b. Një “aftësie përsëritëse” të “faktorit shkallë” më pak se 1 250 ppm Shënim: 7A103.a. nuk përcakton me hollësi pajisjet që përmbajnë nxitim matës të përcaktuar me hollësi
në 7A001, ku nxitim matës të tillë janë të projektuar dhe zhvilluar posaçërisht si sensorë
MËD (Matje gjatë manovrës) që përdoren për operacione në brendësi të tubave.
a. Sistemet që kanë të integruar instrumentë të fluturimit që përfshijnë stabilizues të
xhiroskopëve ose pilotë automatikë, të ndërtuar ose të modifikuar për përdorim në ‘predha’;
b. ‘Sistemet e integruar të lundrimit’, të ndërtuara ose të modifikuara për ‘predha’ dhe të afta që
të japin një përpikmëri lundrimi prej 200 m qark të probabilitetit të barabartë (CEP) ose më
pak.
Shënime teknike:
Një ‘Sistem lundrimi i integruar’ përfshin në mënyrë tipike përbërësit e mëposhtëm:
1. Një pajisje inerte matëse (psh. një sistem që tregon pozicionin dhe drejtimin, njësinë inerciale
të referimit, ose sistemin inercial të lundrimit).
2. Një ose më shumë detektorë të jashtëm të përdorur për të përditësuar pozicionin dhe / ose
shpejtësinë, ose periodikisht, ose vazhdimisht gjatë lundrimit (psh. marrës satelitor i
lundrimit, lartësi matëse (altimetër) radar dhe / ose radarë Doppler); dhe
3. Pajisje elektronike dhe programuese të integrimit.
c. Sensorë kryesues magnetikë tre-aksorë, të projektuar ose të modifikuar për të qenë të
integruar me sistemet e lundrimit dhe të kontrollit të fluturimit, që kanë të gjitha
karakteristikat e mëposhtme, si edhe përbërësit e projektuar posaçërisht për to:
1. Boshte të kompensimit të animit të brendshëm në lëkundje (± 90 gradë) dhe në rrotullim (±
180 gradë);
2. Aftësinë të japin një përpikmëri azimutale më mirë (më pak) se 0.5 gradë rms në një gjerësi
prej ± 80 gradë duke iu referuar fushës magnetike lokale.
Shënim: Sistemet e lundrimit dhe të kontrollit të fluturimit tek 7A103.d. përfshijnë
stabilizuesit e xhiroskopëve, pilotët automatikë dhe sistemet e lundrimit inercial. Shënim
teknik:
Në 7A103 “predha” nënkupton sisteme të plota raketash dhe sisteme të mjeteve ajrore pa
ekuipazh të afta për një shkallë që kalon 300 km.
7A104 Busullat xhiroskopike dhe astronomike dhe pajisje të tjera, përveç atyre të
sqaruara në 7A004, të cilat pozicionohen dhe drejtohen duke ndjelur automatikisht trupat
qiellorë apo satelitë si edhe përbërës të tjerë të veçantë.
7A105 Pajisje radiomarrëse për sistemet Satelitore të Lundrimit Global (GNSS;
psh. GPS, GLONASS ose GALILEO), me një nga karakteristikat e mëposhtme, si dhe
përbërës të veçantë:
a. Të ndërtuar ose të modifikuar për përdorim në anije që lëshohen në hapësirë, të sqaruara në
9A004, mjete ajrore pa ekuipazh (automatike) të shpjeguara në 9A012 ose raketa me zuhrmë
të sqaruara në 9A104; ose me
b. Të ndërtuara ose të modifikuara për pajisjet e fluturimit të cilat kanë karakteristikat e
mëposhtme:
1. aftësi për të dhënë informacion lundrimi me shpejtësi më tepër se 600 m/s.
2. përdorimi i deshifrimit të ndërtuar ose të mdofikuara për shërbime ushtarake ose qeveritare,
për të hyrë në të dhënat ose sinjalin e sigurtë të GNSS; ose
3. të ndërtuara veçanrëisht për të përdorur tipare zhbllokuese (psh. antenë që komandohet me
timon, antenë që komandohet në mënyrë elektronike) për të funksionuar në një mjedis
kundërmasash aktive dhe pasive.
Shënim: 7A105.b.2. dhe 7A105.b.3 nuk kontrollojnë oajisje të caktuara për shërbime tregëtare, civle ose
të sigurisë së jetës (psh. tërësia e të dhënave siguria e fluturimit dhe shërbimet GNSS).
7A106 Lartësi matësa, përveç atyre të sqaruar në 7A006 të tipit radar ose lazer radar,
të ndërtuar ose të modifikuar për përdorim në anijet që lëshohen në hapësirë të sqaruara në
9A004, ose raketa me zhurmë të sqaruara në 9A104.
7A115 Detektorë pasivë për ëpcaktimin e drejtimit të një burimi të veçantë elektro –
magnetik (pajisjeqë gjejnë drejtimin) ose karakteristikat të ndërtuar ose të modiikuar për
përdorim në anijet që lëshohen në hapësirë të sqaruara në 9A004, ose raketa me zhurmë të
sqaruara në 9A104.
Shënim: 7A115 përfshin detektorë për pajisjet e mëposhtme:
a. Pajisje për hartimin e omntureve të terrenit;
b. Pajisje për kapjen e imazheve aktive dhe pasive;
c. Pajisje interferometrike pasive.
7A116 Sisteme të kontrollit të fluturimit dhe valvula servo si më poshtë të ndërtuar
ose të modifikuar për përdorim në anijet që lëshohen në hapësirë të sqaruar në 9A004, ose
raketa me zhurmë të sqaruara në 9A104.
a. Sisteme hidraulike, mekanike, elektro – optike ose elektro – mekanike për kontrollin e
fluturimit (duke përfshirë tipat me fije);
b. Pajisjet e kontrollit të qëndrimit;
c. Valvula servo për kontrollin fluturimit të prodhuara os të ndërtuara për sismetet e sqaruar në
7A116.a. ose 7A116.b. të krijura dhe modifikuara për të vepruar në një sistem dridhjesh më
shumë se 10g rms në të gjithë fushën ndërmjet 20 Hz dhe 2kHz.
7A117 “Pajisje drejtimi” që përdoren në “predha” me një aftsi për një saktësi sistemi
3.33 % ose më pak (psh. një “CEP” prej 10 km ose më pak me një shpejtësi 300 km).
7B Pajisja për testim, shqyrtim dhe prodhim 7B001 Pajisje për testim, kalibrim dhe radhitje të ndërtuara veçanërisht për pajisjet
e shpjeguara në 7A:
Shënim: 7B001 nuk kontrollojnë pajisjet për testim, kalibrim apo
radhitje për Nivelin e Mirëmbajtjes I ose nivelin e mirëmbajtjes II.
Shënime teknike:
1. Niveli i mirëmbajtjes I
Prishja e një njësie të lundrimit inert në mjetin ajror diktohet nga trguesit në njësinë e
kontrollit dhe ekranit (CDU) ose nga mesazhi i statusit nga nënsistemi korrespondues. Duke
ndjekur manualin e prodhuesit, shkaku i proishjes mund të lokalizohet në nivelin e njësisë së
zëvendësueshme të linjës keqfunksionuese (LRU). Operatori zhvendos LRU dhe e zëvendëson
atë me një pjesë tjetër.
2. Niveli i mirëmbajtjes II
LRU defektoze dërgohet në punishten e mirëmbajtjes (tek prodhuesi ose tek operatori
përgjegjës për nivelin II të mirëmbajtjes). Në punishtenn e mirëmbajjtes, Lru keqfunksionuese
testohet me mjdte të ndryshme të pështatshme për të veerifikuar dhekolalizuar modulin e
montimit të zëvendësueshëm në dyqanin e defekteve (SRA) përgjegjës për psihjen e tij. Kjo
SRA hiqet dhe zëvendësohet nga një pjesë tjetër funksionuese. SRA defektoze (ose në qftë se
është e mundur e tërë linja LRU) dërgohet tek prodhuesi.
N.B.: Niveli i Mimbajtjes II nuk përfshin heqjen e nxtim matësve të kontrolluar ose
detektorëve të xhiroskopëve nga SRA.
7B002 Pajisjet e mëposhtme të ndërtuara veçanërisht për të karakteriaru pasqyrat
për xhiroskopet lazer me unazë:
N. B.: SHIH GJITHASHTU 7B102. a. difuzion matësit kanë saktasi matjeje 10 ppm ose më pak (më mirë).
b. Profil matësit kanë një saktësi matjeje 0.5 nm (5 angstrom) ose më pak (në rastin më
të mirë).
7B003 Pajisje të ndërtuara veçanërisht për “prodhimin” e pajisjeve të sqaruara në 7A.
Shënim : 7B003 përfshin:
Stacione prove për rregullimin e xhiroskopëve; Stacione për ekuilibrin dinamik të
xhiroskopëve. Stacione prove për motorrin e xhiroskopëve; Stacione për mbushjen dhe
evakuimin e xhiroskopëve; Instalime centrifuge për drejtimin e xhiroskopëve. Stacione të
drejtimit të boshtit të nxitim - matësve. Makina me bobina me xhiroskopë me fibra optike.
7B102 Reflektim matës të prodhuar veçanqërisht për të karakterizuar pasqyrat,
për Xhioskopët lazer që kan një saktësi matjeje 50 ppm ose më pak (në rastin më të mirë).
7B103 “Mundësi prodhimi” dhe “pajisje prodhimi” si më poshtë:
a. “Mundësitë e prodhimit” të krijuara veçanërisht në 7A117;
b. “Pajisjet prodhimi” dhe pajisje të tjera për testim, kalibrim dhe radhitje, përveç atyre
të sqaruara nga 7B001 deri në 7B003 të projektuara ose të modofikuara për tu përdorur me
pajisjet e shpjeguara në 7A.
7C Materialet Asnjë.
7D “Programet kompjuterike” 7D001 “Softëare” të prodhuara veçanërisht ose të modifikuara për “zhvillimin”
ose “prodhimin” e pajisjeve të shpjeguara në 7A ose 7B.
7D002 “Kodi i burimit” për “përdorimin” e ndonjë pajisjeje të lundrimit inert, që
përfshin pajisjet jo të kontrolluara nga 7A003 ose 7A004 ose Referenca e Drejtimit dhe
Qëndrimit (AHRS)
Shënim: 7D002 nuk kontrollon “kodin e burimit” për “përdorimin” e AHRS.
Shënim Teknik:
AHRS në përgjithësi ndryshon nga sistemet e lundrimit inert (INS) sepse një AHRS jep
informacion për qëndrimin dhe drejtimin dhe si rrjedhim nuk tregon nxitimin, shpejtësinë dhe
pozicionin që shoqërohen me një INS.
7D003 “Programe kompjuterikë” të tjerë si më poshtë:
a. “program kompjuterik” të projektuar ose të modifikuar posaçërisht për të përmirësuar
performancën operacionakle ose për të ulur gabimin lundrues të sistemeve në nivelet e
sqaruara në 7A003, 7A004 ose 7A008;
b. “Kodi i burimit” për sistemet e integruara hibride që përmirësojnë performancën
operacionakle ose zvogëlojnë gabimet e lundrimit të sistemeve në nivelin e sqaruar në 7A003
ose 7A008 duke kombinuar vazhdimisht të dhënat kryesore me secilën nga të mëposhtmet:
1. Të dhënat e shpejtësisë së radarit Dopler ose të dhënat e shpejtësisë zanore;
2. Të dhënat referuese ose të sistemeve satelitore të lundrimit global (si GPS ose GLONASS);
ose
3. Të dhënat nga sistemet e Lundrimit të bazuar në database (“DBRN”);
c. “Kodi i burimit” për aviacionin e integruar ose sisteme misioni që kombinojnë të dhënat e
detektorëve dhe përdorin “sisteme eksperte”;
d. “kodi i burimit” për “zhvillimin” e një prej të mëposhtmeve:
1. Sistemet e menaxhimit dixhital të fluturimit për “fluturim të kontrollit të plotë”;
2. Sistemet e forcës shtytëse të integruar dhe kontrollit të fluturimit;
3. Sistemet e kontrollit të fluturimit me përcjellësa elektrikë dhe fluturimit me dritë;
4. ‘Sisteme kontrolli të fluturimeve aktive’ që tolerojnë gabime ose rikonfigurojnë veten;
5. Pajisje automatike fluturimi të gjetjes së drejtimit;
6. Sisteme ajrore të të dhënave bazuar në të dhëna statike të sipërfaqes; ose
7. Ekrane me pamje nga rrezet katodike të tipit RASTER ose me kokë lart; Ekrane me shfaqje
tredimensionale;
e. Program kompjuterik për vizatime të bëra me kompjuter “CAD” të kryera veçanërisht për
“zhvillimin” e “sistemeve të kontrollit të fluturimit aktiv”, kontrollues helikopterësh me
shumë akse që fluturojnë me përcjellësa elektrikë ose me përcjellësa me dritë ose helikopterë
“sisteme kontrolli për anti-momentpërdredhësin e kontrolluar të qarkullimit” “teknologjia” e
të cilëve është e sqaruar në 7E004.b., 7E004.c.1. ose 7E004.c.2.
7D101 “Programe kompjuterike” të prodhuara veçanërisht ose të modifikuara për
“përdorimin” e pajisjeve të sqaruara në 7A001 deri në 7A006, 7A101 deri 7A106, 7A115,
7A116.a., 7A116.b., 7B001, 7B002, 7B003, 7B102 ose 7B103.
7D102 “Program kompjuterik” i integrimit si me poshtë:
a. “Program kompjuterik” i integrimit për pajisjen e shpjeguar në 7A103.b.;
b. “Program kompjuterik” i integrimit i prodhuar veçanërisht për pajisjen e sqaruar në 7A003
ose në 7A103.a.;
c. “Program kompjuterik” i integrimit i veçanërisht i prodhuar ose i modifikuar për pajisjen e
sqaruar në 7A103.c.
Shënim: Një formë e zakonshme e “programit kompjuterik” të integrimit përdor
filtrimin KALMAN.
7D103 “Program kompjuterik” për modelimin ose stimulimin e “pajisjeve drejtuese”
të sqaruar në 7A117 ose për futjen e tyre të llogaritur në anijet e lëshuara në hapësirë të
sqaruara në 9A004 ose raketat me zhurmë të sqaruara në 9A104.
Shënim: “Programi kompjuterik” i sqaruar në 7D103 mbetet i kontrolluar kur
bashkohet me hardëare të veçantë të sqaruar në 4A102.
7E Teknonologjia
7E001 “Teknologjia” sipas Vërtetimit për Teknologjinë e Përgjithshme për
“zhvillimin” e pajisjeve ose “programeve kompjuterike” të shpjeguara në 7A, 7B, ose 7D.
7E002 “Teknologjia” sipas Vërtetimit për Teknologjinë e Përgjithshme për
“prodhimin” e pajisjeve të përcaktuara me hollësi në 7A ose në 7B.
7E003 “Teknologjia” sipas Vërtetimit për Teknologjinë e Përgjithshme për
riparimin dhe rindërtimin si edhe kontrollin e përgjithshëm të pajisjeve të thëna me hollësi në
7A001 deri në 7A004.
Shënim: 7E003 nuk kontrollon “teknologjinë” e mirëmbajtjes që lidhet drejtëpërdrejtë
me kalibrimin, heqjen dhe zëvendësimin e LRU-ve dhe SRA-ve të dëmtuara të “anijes civile”
siç përshkruhet në Nivelin e Mirëmbajtjes I ose Nivelin e Mirëmbajtjes II.
N.B.: SHIKO SHËNIMET TEKNIKE TEK 7B001.
7E004 “Teknologjia” tjetër si më poshtë:
a. “Teknologji” për “zhvillimin” ose “prodhimin” e:
1. Pajisjeve automatike të fluturimit për gjrtjen e drejtimit që operojnë në frekuenca më të
mëdha se 5 MHz;
2. Sisteme ajrore të të dhënave që bazohen vetëm në të dhënat statike, p.sh. që e bëjnë të
panevojshme kontrollet e zakonshme të të dhënave ajrore;
3. Ekrane me pamje nga rrezet katodike të tipit Raster ose me kokë lart; Ekrane me shfaqje
tredimensionale për “anijen”;
4. Sisteme të lundrimit inert ose busulla xhiroskopike astronomike që përmbajnë nxitimmatës
ose xhiroskopë të sqaruar në 7A001 ose në 7A002;
5. Nxitësa elektrikë (elektromekanikë, elektrohidrostatikë dhe grup nxitësash të integruar) të
prodhuar veçanërisht për “kontroll fillestar të fluturimit”;
6. “Një grup detektorësh (sensorësh) optikë për kontrollin e fluturimit” të specializuar për të
zbatuar “sistemet e kontrollit të fluturimit aktiv” ose;
7. Sistemet "DBRN" te projektuar per te lundruar ne n ujë duke përdorur bazat e të dhënave
zanore ose të gravitetit (rëndesës) që sigurojnë një përpikmëri pozicionimi të barabartë ose
më pak se (në rastin më të mirë) 0,4 milje detare;
b. “Zhvillimi”, “ teknologjia” e mëposhtme për “sistemet e kontrollit të fluturimit aktiv” (duke
përfshirë fluturimin me përcjellës ose me dritë):
1. Konfigurimi i bërë për të ndërlidhur elemente të shumta mikroelektronike përpunuese
(kompjutera në bord) për të arritur “përpunimin në kohën e saktë” për kontrollin e zbatimit të
ligjit;
2. Kontrolli i kompensimit të ligjit për vendndodhjen e sensorëve ose të ngarkesave dinamike të
trupit të aeroplanit, p.sh. kompensimi për mjedisin dridhës të sensorit, për ndryshimin e
vendndoshjes së sensorit nga qendra e gravitetit;
3. Menaxhimi elektronik i të dhënave ose sistemeve të tepërta për gjetjen e gabimit,
tolerimin e gabimit, izolimin e gabimit ose rikonfigurimin;
Shënim: 7E004.b.3. nuk kontrollon “teknologjinë” për përcaktimin e teprisë fizike
4. Kontrollet e fluturimit që lejojnë gjatë fluturimit rikonfigurimin e forcës dhe
momentet e kontrollit për kontrollin autonom me kohë të saktë të anijes ajrore;
5. Integrimi i kontrollit dixhital të fluturimit, i të dhënave të kontrollit të lundrimit dhe
forcës shtytëse në një sistem dixhital menaxhimi të fluturimit për “kontroll të plotë të
fluturimit”;
Shënim: 7E004.b.5 nuk kontrollon:
a. “Zhvillimin”, “teknologjinë” për integrimin e kontrollit gixhital të fluturimit, të
dhënat e kontrollit të lundrmit dhe forcës shtytëse në një sistem dixhital menaxhimi të
fluturimit për “optimizimin e rrugës së fluturimit”
b. “Zhvillim”, “teknologji” për sistemet e instrumenteve të fluturimit të anijes të
integruar vetëm për lundrimin ose metodat, VOR, DME, ILS ose MLS.
6. Sistemet e menaxhimit të misionit multisensor ose kontroll dixhital fluturimi me autoritet të
plotë që përdorin “sisteme eksperte”;
N.B.: Për “teknologjinë” për Motorin Dixhital me Autoritet të Plotë (“FADEC”), shih 9E003.a.9.
c. “Teknologjia” për “zhvillimin” e sistemeve të helikopterëve të mëposhtëm:
1. Kontollues të fluturimeve multi aks me përcjellës elektrikë dhe të fluturimeve me dritë që
kombinojnë funksionet e të paktën dy prej elementëve kontrollues të mëposhtëm:
a. Kontrolle kolektive;
b. Kontrolle ciklike;
c. Kontrolle të shmangies nga kursi;
2. “Sistemet e kontrollit për anti – momentpërdredhësin e kontrolluar të qarkullimit ose sisteme
për drejtimin kontrolluar të qarkullimit”;
3. Tehet e rotorit “fletë gjeometrike të ndryshueshme” për pëdorim në siteme që përdorin
kontrollin individual të teheve.
7E101 “Teknologjia” sipas vërtetimit të përgjithshëm të teknoligjisë për “përdorimin”
e pajisjeve të sqaruara në 7A001 deri në 7A006, 7A101 deri në 7A106, 7A115 deri në
7A117, 7B001, 7B002, 7B003, 7B102, 7B103, 7D101 deri në 7D103.
7E102 “Teknologjia” për mbojtjen e aviacionit dhe nënsistemeve elektrike kundër
pulsit elektromagnetik (EMP) dhe rreziqeve të interferencës elektromagnetike (EMI) nga
burimet e jashtme si më poshtë:
a. “Teknologji” e përcaktuar për sistemet mbrojtëse;
b. “Teknologji” e përcaktuar për konfigurimin e qarqeve elektrike të forcuara dhe
nënsistemeve;
c. “Teknologji” e përcaktruar për përcaktimin e kriterit të forcimit të 7E102.a. dhe
7E102.b.
7E104 “Teknologji” për integrimin e kontrollit te fluturimit, të dhënave për drejtimin
dhe forcën shtytëse në një sidtem të menazhimit të fluturimit për rritjen e trajektores së
sistemit të raketës.
KATEGORIA 8 MARINA
8A Sistemet, Pajisjet dhe Përbërësit 8A001 Mjete dhe anije të nënujshme si më poshtë:
Shënim:
Për gjëndjen e kontrollit nënujshme, shiko:
Kategoria 5, Pjesa 2 "Siguria e Informacionit" për pajisje të kodifikuara komunikimi;
Kategoria 6 për ndjesorët;
Kategoria 7 dhe 8 për pajisjet e lundrimit;
Kategoria 8A për pajisjet e nënujshme.
Mjete të nënujshme me ekuipazh, të palidhura me litarë që janë projektuar të veprojnë në
thellësira më të mëdha se 1 000 m;
Mjete të nënujshme me ekuipazh, të palidhura me litarë me një nga të mëposhtmet:
1. Të projektuara për të 'vepruar në mënyrë autonome' dhe me një kapacitet ngritjeje me të
gjitha tiparet e mëposhtme:
a. 10 % ose më tepër të peshës së tyre në ajër;
dhe
b. 15 kN ose më shumë;
2. Të projektuara për të vepruar në thellësi më shumë se 1 000 m; ose
të pajisjeve të mjeteve të
3. Me të gjitha tiparet e mëposhtme:
a. Për një ekuipazh prej 4 vetësh ose më shumë;
b. Për të 'vepruar në mënyrë autonome' 10 orë ose më shumë;
c. Me një 'largësi' 25 milje lundrimi ose më shumë; dhe
d. Me një gjatësi 21 m ose më pak;
Shënime Teknike:
1. Për qëllimet e 8A001.b., 'për të vepruar në mënyrë autonome' do të thotë e zhytur plotësisht,
pa periskop, të gjitha sistemet të punojnë dhe lundrojnë me një shpejtësi minimale në të cilën
nëndetsja mund të kontrollojë me lehtësi thellësinë e saj dinamikisht duke përdorur vetëm
planet e tyre të thellësisë, pa nevojën e një anije ndihmëse ose bazë ndihmëse në sipërfaqe, në
fundin e detit apo në breg, dhe me një sistem lëvizës për përdorim nën ujë ose mbi sipërfaqe.
2. Për qëllimet e 8A001.b.,'largësi' do të thotë gjysma e distancës maksimale që mund të
përshkojë një nëndetëse.
c. Mjete të nënujshme pa ekuipazh dhe pa litarë të projektuara për të vepruar në
thellësira mbi 1 000 m, me të mëposhtmet:
1. Të projektuara për vetëlëvizje të manovruar duke përdorur motorë me helikë ose shtytës të
sqaruar në 8A002.a.2.; ose
2. Nëpërmjet një lidhjeje me fibra optike për të dhënat;
d. Mjete të nënujshme pa ekuipazh dhe pa litarë me të mëposhtmet:
1. Të projektuara për të vendosur një kurs që lidhet me secilin nga referimet gjeografike pa
ndihmën e kohës së saktë prej njerëzve;
2. Me një lidhje akustike ose të komanduar për të dhënat; ose
3. Me një lidhje me fibra optikë ose të komanduar që i kalon 1,000m;
e. Sistemet e shpëtimit në oqean me një kapacitet ngritës 5 MN për nxjerrjen e objekteve nga
thellësitë më tepër se 250 m dhe që kanë të mëposhtmet:
1. Sisteme dinamike pozicionimi të afta për mbajtjen e pozicionit brenda 20 m nga një pikë e
caktuar e dhënë nga sistemi i lundrimit; ose
2. Sistemet e lundrimit në fundin e detit ose ato të integruar për thellësira që i kalojnë 1,000 m
me saktësi pozicionimi brenda 10 m nga një pikë e paracaktuar;
f. Mjetet mbi sipërfaqe (me anë të plota) me të gjitha karakteristikat e mëposhtme:
1. Shpejtësi maksimale, plotësisht e ngarkuar, që i kalon 30 nyje në një lartësi dallge 1.25 m
(Gjendja e Detit 3 ballë) ose më tepër;
2. Trysnia e ajrit mbrojtës mbi 3 830 Pa; dhe
3. Raporti i ujit të zhvendosur nga anija e lehtë e ngarkuar plotësisht është më pak se 0.70;
g. Mjete mbi sipërfaqe (me anë të forta) me një shpejtësi maksimale,
plotësisht të ngarkuara, që i kalon 40 nyje në një lartësi dallge 3.25 m (Gjendja e Detit 5
ballë) ose më tepër;
h. Anije me fletë ujore me sisteme aktive për të kontrolluar automatikisht
sistemin e fletëve, me një shpejtësi maksimale, plotësisht e ngarkuar, prej 40 nyje ose më
tepër në një largësi dallge 3.25 m (Gjendja e Detit 5 ballë) ose më tepër;
i. Anije e vogël me masën e një hidroplani me një nga të mëposhtmet:
1. Me zhvendosje të ngarkesës së plotë 500 ton me shpejtësi maksimale, plotësisht e ngarkuar,
që i kalon 35 nyje në një lartësi dallge 3.25 m (Gjendja e Detit 5 ballë) ose më tepër; ose
2. Me zhvendosje të ngarkesës së plotë mbi 1,500 ton me shpejtësi maksimale, plotësisht e
ngarkuar, që i kalon 25 nyje me lartësi dallge 4 m (Gjendja e Detit 6 ballë) ose më tepër.
Shënim Teknik:
Një anije e vogël me masën e një hidroplani përcaktohet nga formula e mëposhtme: zona e
aeroplanit ujor në një thellësi veprimi më pak se 2 x (volumi i zhvendosur në një thellësi
veprimi) 2/3.
8A002 Sistemet e marinës pajisjet dhe përbërësit si më poshtë:
Shënim: Për sistemet e komunikimit nënujë, shiko Kategorinë 5, Pjesa 1 -
Telekomunikacionet.
a. Sistemet, pajisjet dhe përbërësit, të projektuar veçanërisht ose të modifikuara për mjete të
nënujshme, që operojnë në thellësi më shumë se 1000 m, si më poshtë vijon:
1. Karkasa ose trupi i anijes që ushtrojnë trysni me diametër të brendshëm më tepër se 1.5 m;
2. Motorë lëvizës me rrymë të drejtpërdrejtë ose motorë shtytës;
3. Kabllot e kërthizës dhe lidhësat e tyre, që përdorin fije optike dhe që kanë pjesëtarë të
fuqishëm sintetik;
4. përbërësit e prodhuar nga materialet e përcaktuara me hollësi në 8C001;
Shënim teknik:
Objekti i 8A002.a.4. nuk duhet të pengohet nga eksporti i “shkumës sintetike” e përcaktuar
me hollësi në 8C001 kur një fazë e ndërmjetme e prodhimit është përfunduar dhe nuk
është akoma në formën përbërëse përfundimtare. b. Sisteme të ndërtuara ose të modifikuara për kontrollimin automatik të lëvizjes së nëndetëseve
të shpjeguara në 8A001 duke përdorur të dhëna lundrimi dhe servo kontrolle me qark të
mbyllur dhe ka në cilindo si mëposhtë:
1. Lejojnë mjetin të lëvizë 10 m nga një pikë e paracaktuar në kolonën ujore;
2. Mban pozicionin e mjetit brenda 10 m nga një pikë e paracaktuar në kolonën ujore; ose
3. Mban pozicionin e mjetit brenda 10 m ndërsa ndjek një kabëll mbi ose nën fundin e detit;
c. Perceptorë ose lidhës me fibra optikë që përshkojnë trupin e anijes;
d. Sisteme vizuale të nënujshme, si më poshtë:
1. Sistem televiziv dhe kamera televizive, si më poshtë:
a. Sistem televiziv (përfshi kamerat, monitorimin dhe pajisje për transmetimin e sinjalit) me një
rezolucion (vizibilitet) të kufizuar kur matet në ajër më shumë se 800 vija dhe i ndërtuar ose i
modifikuar për veprime të largëta me një mjet nënujor;
b. Kamera televizive nënujore që kanë një rezolucion të kufizuar kur maten në ajër me më
shumë se 1 100 vija;
c. Kamera televizive me nivel të ulët drite të ndërtuara veçanërisht ose të modifikuara për
përdorim nën ujë me të gjitha të mëposhtmet:
1. Tuba të intesifikimit të mesazhit të sqaruara në 6A002.a.2.a.; dhe
2. Më shumë se 150 000 "grimca ndriçuese active / pikselë aktivë" për një grup në një zonë të
ngurtë;
Shënim Teknik:
Rezolucioni i kufizuar në televizion është një madhësi e rezolucionit horizontal zakonisht i
shprehur në lidhje me numrin maksimal të vijave për lartësi pamje të dalluara në një fletë
prove, duke përdorur Standardin IEEE 208/1960 ose çdo standard ekuivalent.
2. Sisteme të ndërtuara veçanërisht ose të modifikuara për operacione të largëta me një pajisje
nëujore, duke përdorur teknika për të minimizuar efektet e pas shpërhapjes duke përfshirë
ndriçues të shkallëzuar ose siteme "lazer";
e. Aparate fotografike të fiksuara të ndërtuara ose të modifikuara për përdorim nën ujë 150 m
poshtë me një format filmi 35 mm ose më i madh dhe me një nga të mëposhtmet:
1. Shënim të filmit me të dhëna të marra nga një burim jashtë aparatit;
2. Korrigjim automatik në distancë të prapme fokale; ose
3. Kontrolli automatik i kompensimit i projektuar veçanërisht për të lejuar veshjen e një
kamere nënujore të përdoret në thellësi mbi 1 000 m;
f. Sisteme elektronike të imazhit, të ndërtuara ose të projektuara për përdorim nën ujë, dhe që
kanë cilindindo prej të mëposhtmet;
1. Tuba intensifikues të imazhit, të përcaktuar me hollësi në 6A002.a.2.a ose 6A002.a.2.b.
e që përdorin imazhin e elektronit përforcues ndryshe nga mënyra me një pjatë
mikrokanali ose;
2. ‘Rrjetat e sheshta fokale’ “jo të kualifikuara për hapësirë”, të përcaktuar me hollësi në
6A002.a.3.g;
g. Sisteme dritash, si më poshtë, të ndërtuar ose modifikuar për përdorim nën ujë si mëposhtë;
1. Sisteme drite stroboskopike të aftë për nxjerrjen e dritës me energji më shumë se 300 J për
flesh dhe me një shpejtësi fleshi më tepër se 5 fleshe në sekondë;
2. Sisteme me dritë harkore argoni të ndërtuara veçanërisht për përdorim 1000 m poshtë;
h. "Robotë" të prodhuar veçanërisht për përdorim nën ujë, të kontrolluara duke përdorur një
kompjuter të komandueshëm të programuar, me një nga të mëposhtmet:
1. Sisteme që kontrollojnë "robotin" duke përdorur informacionin nga ndjesorët që masin forcën
ose momentin e përdredhjes që ushtrohet në një objekt të jashtëm, largësinë nga një objekt i
jashtëm, ose një ndjesi kontakti midis "robotit" dhe një objekti të jashtëm; ose
2. Aftësi për të ushtruar një forcë 250 ose më shumë ose një moment përdredhje 250 N ose më
shumë dhe duke përdorur lidhje titani ose materiale të përbëra fibroze ose filamente në
elementët e tyre strukturorë;
i. Manipulatorë të lidhur të komanduar në largësi të ndërtuar veçanërisht ose të modifikuar
veçanërisht për t'u përdorur në nëndetëse, me një nga të mëposhtmet:
1. Sisteme që kontrollojnë manipulatorin duke përdorur informacionin nga ndjesorët që masin
momentin e përdredhjes ose forcën e ushtruar në një objekt të jashtëm, ose ndjesi kontakti
midis manipulatorit dhe një objekti të jashtëm; ose
2. Të kontrolluar nga teknika proporcionale të pronarit me skllavin ose duke përdorur një
kompjuter të komandueshëm të programuar, dhe me 5 gradë liri lëvizjeje ose më shumë:
Shënim Teknik:
Vetëm funksionet që kanë kontroll të përpjesëtueshëm duke përdorur reagime (përgjigje
kthyese) pozicionale ose duke përdorur një kompjuter të posaçëm llogariten kur
përcaktohet numri i shkallëve së “lirisë së lëvizjes (shmangies)”. j. Sisteme ajrimi të pavarura me energji të ndërtuar për përdorim nën ujë si më poshtë:
1. Sisteme ajrimi të pavarur me energji me motorë rrotullimi Brayton ose Rankine me
të mëposhtmet:
a. Sisteme kimike pastruese ose thithëse të projektuara veçanërisht për të hequr dioksidin e
karbonit, monoksidin e karbonit dhe thërmija nga tymi i riqarkulluar i motorit;
b. Sisteme të veçanta që përdorin gaz monoatomik;
c. Pajisje që përdoren vazhdimisht për zvogëlimin e zhurmës nën ujë në frekuenca poshtë 10
kHz, ose pajisje të veçanta armature për zbutjen e goditjes; ose
d. Sisteme që kanë të gjitha si mëposhtë:
1. Presimin e produkteve të reaksionit ose reformimin e karburantit;
2. Ruajtjen e produkteve të reaksionit; dhe
3. Shkarkimin e produketeve të reaksionit nën një trysni 100 kPa ose më tepër;
2. Sisteme ajrimi të pavarura me motorë rrotullimi me naftë me të gjitha të mëposhtmet:
a. Sisteme kimike pastruese ose thithëse të projektuara veçanërisht për të hequr dioksidin e
karbonit, monoksidin e karbonit dhe thërmija nga tymi i riqarkulluar i kotorit;
b. Sisteme të veçanta që përdorin gaz monoatomik;
c. Pajisje që përdoren vazhdimisht për zvogëlimin e zhurmës nën ujë në frekuenca poshtë 10
kHz, ose pajisje të veçanta armature për zbujen e goditjes; dhe
d. Sisteme shkarkimi të veçanta që nuk i nxjerrin jashtë vazhdimisht produktet e djegjes;
3. Sisteme ajrimi të pavarur me karburant me një fuqi që i kalon 2 kË me një nga të
mëposhtmet:
a. Pajisje që përdoren veçanërisht për zvogëlimin e zhurmës nën ujë në frekuenca poshtë 10
kHz, ose pajisje të veçanta armature për zbutjen e goditjes; ose
b. Sistem i veçantë për:
1. Presimin e produkteve të reaksionit ose reformimin e karburantit;
2. Ruajtjen e produkteve të reaksionit; dhe
3. Shkarkimin e produkteve të reaksionit në një trysni 100 kPa ose më tepër;
4. Sisteme ajrimi me energji të pavarura me motorë rrotullimi, me të gjitha të
mëposhtmet:
a. Pajisje që përdoren veçanërisht për zvogëlimin e zhurmës nën ujë në frekuenca poshtë 10
kHz, ose pajisje të veçanta armature për zbutjen e goditjes; dhe
b. Sisteme shkarkimi të veçanta që i nxjerrin jashtë produktet e djegjes nën një trysni 100 kPa
ose më tepër;
k. Anë, vula dhe zgjatime me karakteristikat e mëposhtme:
1. Të ndërtuara për presion ajri 3 830 Pa ose më tepër, që veprojnë në një gjatësi vale 1.25 m
Gjendja e detit 3ose më tepër dhe të prodhuara veçanërisht për mjete mbi ujë (me anë të
plota) të shpjeguara në 8A001.f.; ose
2. Të ndërtuara për trysni ajri 6 224 Pa ose më tepër, që veprojnë në një largësi vale prej 3.25 m
Gjendja e detit 3 ose më tepër të prodhuara veçanërisht për anije mbi ujë (anë të forta) të
shpjeguara në 8A001.g.;
l. Ventilatorë ngritës me fuqi 400kË i ndërtuar veçanërisht për anije mbi ujë të shpjeguar në
8A001.f. ose 8A001.g.;
m. Fletë metalike ujore nëngërmuese dhe mbigërmuese të zhytura plotësisht të ndërtuara
veçanërisht për anije të shpjeguara në 8A001.h.;
n. Sisteme aktive të ndërtuar ose të modifikuar për të kontrolluar automatikisht lëvizjen në det të
mjeteve ose anijeve të sqaruara në 8A001.f., 8A001.g., 8A001.h. ose 8A001.i.;
0. Helika, sisteme të transmestimit të energjisë, sisteme të prodhimit të energjisë dhe sisteme të
zvogëlimit të zhurmës, si më poshtë:
1. Helikë ujëpërdredhëse ose sisteme transmetimi, si më poshtë, të ndërtuara veçanërisht për
anije mbi ujë (mure anësore të veshur plotësisht ose të fortë), fletëmetalike ujore ose anije të
vogla si avionë uji të sqaruara në 8A001.f., 8A001.g., 8A001.h. ose 8A001.i. si vijon:
a. Helika super-gërmuese, super-ventiluese, pjesërisht të zhytura ose të sipërfaqes me më shumë
se 7.5 MË;
b. Sisteme lëvizëse kundra-rrotulluese me më tepër se 15MË;
c. Sisteme që përdorin teknika parapërdredhëse ose paspërdredhëse për të zbutur rrjedhën në një
helikë;
d. Ingranazh zvogëlimi me peshë të lehtë, kapacitet të lartë (faktori K mbi 300);
e. Sisteme boshtore të transmetimit të energjisë, që kanë elementë me përbërje të përzier, të aftë
për të transmetuar më tepër se 1 MË;
2. Helikë ujëpërdredhëse, sisteme të prodhimit të energjisë, ose sisteme transmetimi për tu
përdorur në anije si më poshtë:
a. Helika të lartësive të kontrollueshme dhe montime të rrotës me më shumë se 30 MË;
b. Motorë shtytës/lëvizës elektrik me ftohje të lëngshme të brendshme me fuqi mbi 2.5 MË;
c. Motorë shtytës "superpërcjellës", ose motorë shtytës elektrikë magnetikë të përhershëm, me
një fuqi mbi 0.1 MË;
d. Sisteme boshtore të transmetimit të energjisë që përdorin elementë me materiale të përziera,
të aftë për të transmetuar më tepër se 2 MË;
e. Sisteme të lëvizjes me ajrim ose ajrim bazë me më shumë se 2.5 MË;
3. Sisteme të zvogëlimit të zhurmës që përdoren në anije me zhvendosje 1 000 ton ose më
shumë, si më poshtë:
a. Sisteme që e zvogëlojnë zhurmën nën ujë në frekuenca poshtë 500 Hz nga skelete akustike të
përbërë për izolimin akustik të motorëve me naftë, të gjeneratorëve të naftës, turbinave me
gaz, gjeneratorëve të turbinave me gaz, motorëve shtytës ose ingranazheve të zvogëlimit të
lëvizjes, të ndërtuara për zvogëlimin e tingullit ose të dridhjes, me një masë mesatare mbi 30
% të pajisjes që do të ngrihet;
b. Sisteme aktive të zvogëlimit ose shuarjes së zhurmës ose shtylla magnetike të ndërtuara
veçanërisht për sistemet e transmetimit dhe duke përfshrë sisteme kontrolli elektronike të aftë
për ta ulur aktivisht dridhjen e pajisjeve me prodhimin e sinjaleve kundërzhurmë ose
kundërdridhje drejt tek burimi;
p. Sisteme shtytëse me pompim reaktiv me fuqi mbi 2.5 MË duke përdorur tuba divergjentë dhe
teknika të kontrollimit të rrjedhës për të përmirësuar rendimentin e shtytjes ose për të ulur
zhurmën e përhapur nënujore të prodhuar nga shtytja;
q. Aparat zhytës dhe notues në ujë me qark vetëpërfshirës, të mbyllur ose gjysmë të mbyllur.
Shënim: 8A002.q. nuk kontrollon një aparat të veçantë për përdorim personal kur
shoqëron përdoruesin e tij.
8B Pajisje Testimi, Inspektimi dhe Prodhimi 8B001 Tunele uji, me një zhurmë në sfond më të vogël se 100 dB (referenca lu Pa,
1 Hz), në kufijtë e frekuencës 0 deri 500 Hz, të projektuar për të matur fushat akustike të
gjeneruara nga rrjedhja e ujit rreth modeleve të sistemit shtytës.
8C Materialet 8C001 'Sfungjer sintaktik' i prodhuar për përdorim në ujë, me karakteristikat e
mëposhtme:
N.B.: SHIH GJITHASHTU 8A002.a.4. a. I projektuar për thellësira detare 1 000 m; dhe
b. Dendësi më pak se 561 kg/m³.
Shënim Teknik :
'Sfungjer sintaktik' përbëhet nga sfera boshe plastike ose qelqi të futura në një matriks
rrëshire.
8D Program kompjuterik 8D001 "Program kompjuterik" i krijuar ose i modifikuar për "zhvillimin",
"prodhimin" ose "përdorimin" e pajisjeve ose materialeve të shpjeguara në 8A, 8b ose 8C.
8D002 "Program kompjuterik" i veçantë i krijuar ose i modifikuar për "zhvillimin"
ose "prodhimin", riparimin, kontrollin e përgjithshëm, ose rikonstruktimin (ri-makinimin) të
helikave të projektuara për uljen e zhurmës nën ujë.
8E Teknologjia 8E001 "Teknologjia" sipas Shënimeve të Teknologjisë së Përgjithshme për
"zhvillimin" e pajisjeve ose materialeve të shpjeguara në 8A, 8B ose 8C.
8E002 Teknologji të tjera si më poshtë:
a. "Teknologji" për "zhvillimin" ose "prodhimin", riparimin, kontrollin e përgjithshëm ose
rikonstruktimin (ri-makinimin) të helikave të projektuara për uljen e zhurmës nën ujë;
b. "Teknologji" për kontrollin e përgjithshëm, ose rikonstruktimin e pajisjeve të shpjeguara në
8A001, 8A002.b., 8A002.j., 8A002.o. ose 8A002.p.
KATEGORIA 9 SISTEMET E FORCËS SHTYTËSE DHE MJETET HAPËSINORE
9A Sisteme, pajisje dhe përbërës N.B.: Për sistemet e forcës shtytëse të ndërtuar ose të vlerësuar si kundër rrezatimit me
neutrone ose me rrezatim përkohësisht të jonizuar, shih Kontrollet e Mallrave Ushtarake.
9A001 Motorrët me turbinë më gaz ajror që kanë një nga të mëposhtmet:
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9A101 a. Që përfshijnë cilëndo nga “teknologjitë” e përcaktuara me hollësi në
9E003.a.; ose
Shënim: 9A001.a. nuk kontrollon motorët e turbinave me ajër dhe gaz të cilat
përmbushin gjithë sa më poshtë:
a. Janë të çertifikuara nga autoriteti i aviacionit civil në një “vend pjesëmarrës”; dhe
b. Kanë për qëllim që të fuqizojnë avionët e drejtuar nga personel joushtarak për të cilat është
dhënë një nga përcaktimet e mëposhtme nga një “vend pjesëmarrës” për avionin me
veçantitë e këtij tipi të motorrit:
1. Një Çertifkatë Civile tip; ose
2. Një dokument i barazvlefshëm të njohur nga Organizata Ndërkombëtare e Aviacionit Civil
(ICAO)
b. Të projektuara për të fuqizuar një avion për të fluturuar në Mach 1
ose më shumë për më tepër se 30 minuta.
9A002 ‘Motor me turbinë me gaz i Marinës’ me një fuqi standarte sipas ISO të
vazhdueshme prej 24,245 kË ose më tepër dhe me konsumim karburanti jo më shumë se
0.219 kg/kËh në këto kufij energjie 35 deri në 100% dhe me montime dhe përbërës të
veçantë.
Shënim: Termi ‘Motor me turbinë me gaz i Marinës’ përfshin ata
motorë me turbinë me gaz industrial ose aereo – derivativ që i përshtaten prodhimit të
energjisë elektrike të anijes ose forcës shtytëse.
9A003 Montime dhe përbërës të veçantë që përmbajnë një nga teknologjitë e
shpjeguara në 9E003.a., për sistemet e forcës shtytëse me turbinë me gaz si më poshtë:
a. Të shpjeguara në 9A001;
b. Origjina e projektimit ose e prodhimit teknik është tek “shtetet jo-
pjesëmarrëse” ose e panjohur për prodhuesin.
9A004 Mjetet e lëshuara në hapësirë dhe “anijet kozmike”.
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9A104 Shënim: 9A004 nuk përfshin instrumentet e ngarkesës së anijes.
N.B.: Për kontrollin e produkteve që përfshihen në ngarkesën e “anijes kozmike”shikoni kategoritë
përkatëse.
9A005 Sistemet e lëngshme të forcës shtytëse të raketave që përmbajnë një nga
sistemet përbërësit e shpjeguar në 9A006.
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9A105, 9A108 dhe 9A119. 9A006 Sistemet dhe përbërësit të ndërtuar veçanërisht për sistemet e lëngshme të
forcës shtytëse, të raketave si më poshtë:
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9A106, 9A120. a. Frigoriferë kriogjenikë, tuba kriogjenikë të nxehtësisë ose sisteme kriogjenike të ndërtuar
veçanërisht për tu përdorur në mjetet hapësinore dhe të aftë për t’i kufizuar humbjet e lëngut
kriogjenik në më pak se 30 % në vit;
b. Konteinerë kriogjenikë ose sisteme frigoriferësh me cikël të mbyllur të aftë për të krijuar
temperatura 100 K (- 173 °C) ose më të ulëta për “mjetet fluturuese” të afta për të mbajtur
shpejtësinë e fluturimit më të madhe se Mach 3, për mjete të lëshuara në hapësirë ose për
“anije kozmike”;
c. Sisteme me hidrogjen për ruajtjen ose transferimin e borës së shkrirë;
d. Pompa turbo të presionit të lartë (mbi 17.5 MPa), elementët e pompës ose sistemet e
gjeneratorëve me gaz ose sistemet me turbinë për rritjen e periudhës së rrotullimit;
e. Presion i lartë (mbi 10.6 MPa), dhomat e shtytjes së gazit dhe pipëzat;
f. Sistemet e ruajtjes së forcës së shtytjes që përdorin parimin e ruajtjes në kapilare ose të
lëshimit pozitiv (psh. me fshikëza fleksibël).
g. Injektues të lëngut shtytës, me vrima të veçanta prej 0.381 mm ose më të vogla në diametër
(një sipërfaqe 1.14 x 10~3 cm
2 ose me e vogel për vrima jo rrethore) të ndërtuara veçanërisht
për motorët me lëng të raketave;
h. Një pjesë karbon - karbon e dhomave të shtytjes ose një pjesë karbon - karbon e koneve
dalëse me dendësi mbi 1.4 g/cm³ dhe forca elastike mbi 48 MPa.
9A007 Sisteme të ngurta shtytëse të raketave me një nga të mëposhtmet:
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9A107 DHE 9A119. a. Kapaciteti i impulsit total mbi 1.1 MNs;
b. Impulsi specifik 2.4 kNs/kg ose më tepër kur rrjedhja me pipë zgjerohet në kushtet e mjedisit
të nivelit të detit për një presion të dhomës prej 7 MPa;
c. Fraksionet e mëdha të platformës mbi 88 % dhe ngarkesat e ngurta shtytëse mbi 86 %;
d. Çdonjëri nga elementët e përcaktuar me hollësi në 9A008; ose
e. Sistemet lidhëse dhe izoluese të lëvizjes, që përdorin motorë të lidhur drejtpërdrejt e që
formojnë një ‘lidhje të fortë mekanike’ ose një pengesë për lëvizjen kimike midis materialit të
ngurtë shtytës dhe materialit izolues.
Shënim teknik:
Një ‘lidhje të fortë mekanike’ do të thotë që forca lidhëse është e barabartë me një ose më
shumë forca shtytëse.
9A008 Elementët e mëposhtëm, të ndërtuar veçanërisht për sistemet e ngurtë të
shtytjes së raketës:
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9A108. a. Sistemet e lëvizjes që përdorin mbështjellje për një ‘lidhje të fortë mekanike’ ose një pengesë
për lëvizjen kimike midis materialit të ngurtë shtytës dhe materialit izolues.
Shënim teknik:
Një ‘lidhje të fortë mekanike’ do të thotë që forca lidhëse është e barabartë me një ose më
shumë forca shtytëse.
b. Kuti motori të përziera, të mbështjella me filament që i kalon 0.61 m në diametër ose që e ka
‘raportin e rendimentit të strukturës (PV/Ë)’ mbi 25 km;
Shënim teknik:
‘Raporti i rendimentit të strukturës (PV/Ë)’ është presioni i shpërthimit (P) i shumëzuar me
presionin e anijes (V) e i pjesëtuar me peshën totale të presionit të anijes (Ë).
c. Tubat me nivel shtytje që i kalon 45 kN ose niveli i gërryerjes së grykës së tubit më i vogël se
0.075 mm / s;
d. Sisteme dytësore të vektorit të shtytjes fluide me injeksion të aftë për secilën nga të
mëposhtmet;
1. Lëvizje gjithë – boshtore që i kalon ± 5°;
2. Vektorët këndorë të rrotullimit 20 °/s ose më tepër; ose
3. Vektorë këndorë të nxitimit ose 40 °/s² ose më shumë.
9A009 Sistemet hibride të lëvizje /shtytjes së raketave si mëposhtë:
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9A109 dhe 9A119. a. Kapaciteti i impulsit të plotë që i kalon 1.1 MNs; ose
b. Nivelet e shtytjes që i kalojnë 220 kN në kushtet e daljes në vakum.
9A010 Elementë të veçantë, sisteme ose struktura për mjetet e lëshuara në hapësirë,
sisteme shtytëse për mjetet hapësinore ose “anije kozmike”, si më poshtë:
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 1A002 dhe 9A110. a. Përbërës dhe struktura që i kalojnë 10 kg, të projektuara veçanërisht për mjete të lëshuara që
prodhohen duke përdorur metal “matricë”, “përzierje”, “përzierje” organike, “matricë”
qeramike ose materiale të përforcuara ndër-metalike të shpjeguara në 1C007 ose 1C010;
Shënim: Ndërprerja e peshës nuk lidhet me grykën e koneve.
b. Elementët dhe strukturat e projektuara veçanërisht për sistemet e anijeve të lëshuara të
sqaruara në 9A005 deri në 9A009 të prodhuar duke përdorur matricë, përzierje, përzierje
organike, matrica qeramike ose materiale të përforcuara ndër – metalike të shpjeguara në
1C007 ose 1C010;
c. Elementë strukturorë dhe sisteme izolimi të projektuar për të kontrolluar aktivisht përgjigjen
dinamike ose shtrembërimin e strukturave të anijes “kozmike”;
d. Motorët e raketave me pulsim lëngu me raporte shtytje mbi peshë ta barabartë me më shumë
se 1 kN/kg dhe kohë përgjigje (koha që duhet për të arritur 90 % të shtytjes së llogaritur që në
nisje) në më pak se 30 ms.
9A011 Motorë rrotullues reaktivë (me ndalim të shpejtë dhe me rrymë të
drejtpërdrejtë) ose të kombinuar dhe elementë të veçantë.
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9A111 dhe 9A118. 9A012 “Mjete ajrore pa personel” (“UAV”), sisteme të bashkëlidhura, pajisje dhe
përbërës si më poshtë:
a. “UAV” që kanë cilëndo nga sa më poshtë:
1. Një aftësi autonome të kontrollit të fluturimit dhe lundrimit (psh. një autopilot me një Sistem
Inercial Lundrimi); ose
2. Aftësi për fluturim të kontrolluar nëpërmjet fushës së drejtpërdrejtë pamore me një operator
njerëzor (psh. telekomandim pamor).
b. Sisteme të bashkëlidhura, pajisje dhe përbërës si më poshtë:
1. Pajisje të projektuara posaçërisht për kontroll të telekomandueshëm të “UAV-ve” të
përcaktuara me hollësi në 9A012.a.;
2. Sisteme drejtimi ose kontrolli përveç atyre të përcaktuara me hollësi në 7A, të projektura
posaçërisht për integrimin në “UAV”, të thëna me hollësi në 9A012.a.;
3. Pajisje dhe përbërës të projektuar posaçërisht për të kthyer një avion me ekuipazh në një
“UAV” siç përcaktohet me hollësi në 9A012.a.
4. Motorrë me furnizim me kthim ajri ose motorrët e tipit rrotullues me djegie të brendshme,
posaçërisht të projektuar ose të modifikuar për të çuar “UAV-në” në lartësinë mbi 50 000
këmbë (15 240 metra).
9A101 Motorë të lehtë turbo-reaktivë dhe turbo-ventilatorë (duke përfshirë motorë
të kombinuar turbo), përveç atyre të përcaktuar me hollësi në 9A001, si më poshtë:
a. Motorë me të dy karakteristikat e mëposhtme:
1. Vlera maksimale e shtytjes më e madhe se 400 N (e arritur e painstaluar) duke përjashtuar
motorët e miratuar civilë me një vlerë maksimale shtytje më të madhe se 8890 N (e arritur e
painstaluar), dhe
2. Konsumi i veçantë i karburantit 0.15 kg/N/orë ose më pak (në një energji të vazhdueshme
maksimale në nivelet statike dhe standartet e nivelit të detit).
b. Motorë të ndërtuar ose modifikuar për përdorim në “predha”. ose mjete ajrore të
papërcaktuar të specifikuar në 9A012,
9A102 “Sistemet më motorr turbohelikë” posaçërisht të projektuar për mjetet
ajrore pa pilot të përcaktuar me hollësi në 9A102, dhe përbërësit e projektuar posaçërisht
për to, që kanë fuqinë maksimale më të madhe se 10 kë.
Shënim:9A102 nuk kontrollon motorrët civilë të çertifikuar.
Shënime teknike:
1. Për qëllimet e 9A102 një motorr me sistem turbohelike përfshin të
gjitha të mëposhtmet:
a. Motor me turbo bosht dhe;
b. Sistem transmisionit të fuqisë për t’i transferuar fuqinë helikës.
2. Për qëllimet e 9A102 “fuqia maksimale” është arritur e pa instaluar, në kushtet e
standarteve të nivelit të detit. 9A104 Raketa me zhurmë të afta për një largësi 300 km.
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9A004. 9A105 Motorë shtytës me lëng të raketave si më poshtë:
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9A119. a. Motorë shtytës me lëng të raketave që përdoren në “predha” përveç atyre të shpjeguara në
9A005, me një kapacitet impulsi total prej 1.1 MNs ose më të madh;
b. Motorë shtytës me lëng të raketave që përdoren në sisteme të plota raketash ose mjete ajrore
pa personel, të afta për një largësi 300 km, përveç atyre të shpjeguara në 9A005 ose
9A105.a., me një kapacitet impulsi total prej 0.841 MNs ose më të madh;
9A106 Sisteme ose elementë përveç atyre të shpjeguar në 9A006, që përdoren në
“raketa”, si më poshtë, të ndërtuar veçanërisht për sisteme shtytëse me lëng të raketave:
a. Mbështjellës ablativë për dhomat e forcës shtytëse ose të djegies, të përdorshme
në “raketat”, në mjetet hapësinore të përcaktuara me hollësi në 9A004 ose në raketat me
thellësi matëse në 9A104;
b. Majat (hundëzat) e raketës, të përdorshme në “raketat”, në mjetet hapësinore
në 9A004 ose në raketat me tingull në
9A104;
c. Nënsistemet e kontrollit të vektorit të shtytjes, të përdorshme në “raketa”. Shënim teknik:
Shembuj të metodave për arritjen e kontrollit të vektorit të shtytjes të shpjeguar në 9A106.c.
janë:
1. Tuba fleksibël;
2. Injeksion me lëng ose sekondar me gaz;
3. Motor ose tub i lëvizshëm;
4. Shmangie e rrjedhjes së gazit në tubin shkarkues (fletë radioaktive ose sonda); ose
5. Lidhëse goditëse
b. Sistemet e kthjellëta dhe të turbullta të kontrollit të shtytjes (përfshi oksiduesit) dhe elementët
e tyre të veçantë, të ndërtuar dhe modifikuar për të vepruar në mjedise me dridhje më shumë
se 10 g rms midis 20 Hz dhe 2 kHz.
Shënim: Të vetmet valvula ndihmëse (servo) dhe pompa të sqaruara në 9A106.d. janë më poshtë:
a. Valvula servo për shejtësi lëvizje 24 litra në minuta ose më të mëdha, me një trysni 7 MPa
ose më të madhe, me kohe reagimi të nxitësit më pak se 100 ms;
b. Pompa për shtytësit me lëng, me shpejtësi të boshtit të barabartë ose më të madh se 8 000
r.p.m. ose më trysni shkarkimi të barabartë ose më të madhe se 7 MPa.
9A107 Motorë të ngurtë shtytës të raketave, që përdoren në sisteme të plota
raketash ose në mjete ajrore pa ekuipazh, të afta për nja largësi 300 km, përveç atyre të
shpjeguara në 9A007 me një kapacitet të impulsit total prej 0.841 MNs ose më të madhe.
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9A119. 9A108 Elementë të mëposhtëm përveç atyre të shpjeguar në 9A008, që përdoren në
“predha” të prodhuar veçanërisht për sisteme të ngurta shtytëse të raketave:
a. Kutitë e motorëve të raketave, “veshja e brendshme” dhe “izolimi” i tyre;
b. Grykët e tubave të raketave;
c. Nënsistemet e kontrollit të vektorit të shtytjes.
Shënime teknike:
Shembuj të metodave për arritjen e kontrollit të vektorit të shtytjes të shpjeguar në 9A108.c.
janë:
1. Tuba fleksibël;
2. Injeksion me lëng ose sekondar me gaz;
3. Motor ose tub i lëvizshëm;
4. Shmangie e rrjedhjes së gazit në tubin shkarkues (fletë radioaktive ose sonda); ose
5. Lidhëse goditëse.
9A109 Motorët hibridë të raketave që përdoren në “predha”, përveç atyre të
shpjeguar në 9A009 dhe elementët e tyre të veçantë.
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9A119. Shënim teknik:
Në 9A109 ‘predha’ nënkupton sistemin e plotë të raketave dhe sistemet e mjeteve ajrore pa
ekuipazh të afta për nja largësi që kalon 300 km.
9A110 Strukturat e përzierjeve, fletët plastike dhe artikujt e prodhuar prej tyre,
përveç atyre të shpjeguar në 9A010, që përdoren vazhdimisht në mjetet e lëshuara në
hapësirë, të shpjeguara në 9A004, ose raketa me zhurmë të shpjeguara në 9A104 ose
nënsistemet e shpjeguara në 9A005, 9A007, 9A105.a., 9A106 deri në 9A108, 9A116 deri në
9A119.
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 1A002. 9A111 Motorët reaktivë impulsivë që përdoren në “predha” ose në mjetet ajrore pa
ekuipazh të specifikuar në 9A112, dhe përbërësit e tyre të projektuar posaçërisht për to:
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9A011 DHE 9A118.
9A115 Pajisje mbështetëse të lëshimit (hedhjes) si më poshtë:
a. Aparatet dhe pajisjet për trajtimin, kontrollin, aktivizimin ose nisjen,
të projektuara ose modifikuara për mjetet hapësinore të përcaktuara me hollësi në
9A004, automjete ajrore pa pilot të përcaktuara me hollësi në 9A012 ose raketa me
thellësi matëse në 9A104;
b. Automjetet për transport, trajnim, kontroll, aktivizim ose nisje, të
projektuara ose modifikuara për automjetet hapësinore të përcaktuara me hollësi në
9A004 ose raketa me thellësi matëse në 9A104. 9A116 Anije për shtresa të ngjeshura të atmosferës që përdoren në “predha” dhe
pajisjet e tyre të prodhuara ose të modifikuara si më poshtë:
a. Mjete hyrëse;
b. Ekranë termikë dhe elementët e tyre të bëra me qeramikë dhe materiale ablative;
c. Thithës nxehtësie dhe elementët e tyre të bëra me materiale të lehta që e durojnë nxehtësinë;
d. Pajisje elektronike specifike për anijet për shtresat e ngjeshura të atmosferës.
9A117 Mekanizmat e platformës, mekanizmat ndarës dhe ndërplatformat, që përdoren
në “predha”.
9A118 Pajisje për të rregulluar djegien që përdoren në motorë, të cilët janë të
përdorshëm në “predha” ose në mjetet ajrore pa ekuipazh të shpjeguara posaçërisht në
9A012, të përcaktuara me hollësi në 9A011 ose 9A111.
9A119 Platforma individuale të raketave që përdoren në sisteme të plota raketash ose
në anije ajrore pa personel, të afta për një largësi 300 km, përveç atyre të shpjeguara në
9A005, 9A007, 9A009, 9A105, 9A107 dhe 9A109.
9A120 Depozitat për lëvizjen e lëngjeve, përveç atyre të thëna me hollësi në 9A006, të
projektuara posaçërisht për shtytësit e përmendur me hollësi në 1C111 ose ‘shtytësit e tjerë të
lëngshëm’, të përdorur në sistemet e raketave të aftë për të dërguar një peshë prej të paktën
500 kg në një largësi prej të paktën 300 km të pjesës kryesore të raketës.
Shënim:
Në 9A120, ‘shtytësit e tjerë të lëngshëm’ përfshijnë por nuk kufizohen në shtytësit e
përcaktuar me hollësi në “Kontrollin e Mallrave Ushtarake”.
9A350 Sistemet e spërkatjes apo tymosjes të projektura apo përshtatura posaçërisht
për t’u përdorur në avionë “më të lehtë se ajri” ose mjetet ajrore pa ekuipazh dhe përbërësit e
projektuar posaçërisht për to, si më poshtë:
a. Të gjitha sistemet e spërkatjes apo tymosjes të afta për të dërguar, nëpërmjet një ngritje të
lëngshme një pikëz fillestare VMD’ prej më pak se 50 um në një normë prurje më të madhe
se 2 litër për minutë.
b. Bume apo zgara spërkatje prej njësive për gjenerimin e aerosolit të afta për të dërguar,
nëpërmjet një ngritje të lëngshme një pikëz fillestare VMD’ prej më pak se 50 um a një
normë prurje më të madhe se 2 litër për minutë.
c. Njësi për gjenerimin e aerosolit të projektura posaçërisht për t’u përdorur në sisteme të
përcaktuara me hollësi në 9A350.a. dhe b.
Shënim: Njësitë për gjenerimin e aerosolit janë pajisje të projektura apo përshtatura
posaçërisht për t’u përdorur në avionë të tillë si matësa, pjesë rrotulluese atomizuese dhe
pajisje të ngjashme.
Shënim: 9A350 nuk kontrollon sistemet e spërkatjes apo tymosjes që tregohet se nuk janë të
afta për të shpërndarë agjentë biologjikë në formën e aerosolëve infektivë.
Shënime Teknike :
1. Masa e Pikëzës për pajisje spërkatëse ose matësa të projektuar
posaçërisht në avionë “më të lehtë se ajri” ose mjete ajrore pa ekuipazh duhet të matet duke
përdorur një nga të mëposhtmet:
a. Metodën me lazer Doppler;
b. Metodën me shpërbërjen e avancuar të lazerit;
2. Në 9A350, ‘VMD’ nënkupton Diametrin Mesatar të Vëllimit dhe për sisteme me bazë uji,
kjo barazohet me Diametrin Mesatar të Masës (MMD).
9B Pajisje për testim, shqyrtim dhe prodhim. 9B001 Pajisje të posaçme, përpunime mekanike dhe instalime, si më poshtë, për të
prodhuar fletë të turbinave me gaz, lopata ose majat e veshura të tyre:
a. Pajisje për ngurtësim të drejtuar ose për hedhjen e kristalit;
b. Kabllo ose skelete qeramike.
9B002 Sisteme kontrolli në linjë të drejtpërdrejtë (koha e saktë), pajisje e
instrumentuar (përfshi sensorët) ose automatike për përvetësimin, përpunimin e të dhënave të
projektuara veçanërisht për “zhvillimin” e motorëve me turbina me gaz, montime ose
elementë që përmbajnë “teknologjitë” e shpjeguara në 9E003.a.
9B003 Pajisje të ndërtuara veçanërisht për “prodhimin” ose testimin e
guarnicioneve furçë të turbinave me gaz të prodhuar për të operuar në shpejtësi që i kalon 335
m/s dhe temperaturë më shumë se 773 K (500 °C) si edhe elementët e veçantë apo aksesorët e
tyre.
9B004 Vegla, bojëra ose instalime për lidhje solide “superlidhje” titani ose i
kombinimeve ndër - metalike të fletëve ajrore me diskun të shpjeguara në 9E003.a.3 ose në
9E003.a.6. për turbinat me gaz.
9B005 Sisteme kontrolli në linjë të drejtpërdrejtë (koha e saktë), pajisje e
instrumentuar (përfshi sensorët) ose automatike për përvetësimin, përpunimin e të dhënave të
projektuara veçanërisht për përdorim me secilin nga tunelet ose pajisjet e mëposhtme të erës:
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9B105. a. Tunelet e erës me shpejtësi Mach 1.2 ose më tepër,
Shënim: 9B005.a. nuk kontrollon tunelet e erës të bërë veçanërisht për qëllime mësimore dhe
që kanë ‘një masë për vendin e testit’ (e matur nga anët) më pak se 250 mm;
Shënim teknik:
‘Masa për vendin e testit’ në 9B005.a. nënkupton diametrin e rrethit ose brinjën e katrorit
ose brinjën më të gjatë të trekëndëshit, në vendndodhjen më të madhe të vendit të testit. b. Pajisje për të stimuluar mjediset e rrjedhshme me shpejtësi më të madhe se Mach 5, duke
përfshirë tunele me sekuenca të shpejta (hotshot tunnels), tunele harkore të plazmës, tuba
shoku, tunele shoku, tunele gazi dhe armë me gaz të lehtë; ose
c. Tunele (dhomë prove për avionët), përveç seksioneve dy përmasore, të afta për të stimuluar
rrjedhën e numrave Reynolds që i kalon 25 x 106.
9B006 Pajisje akustike për testimin vibracionit të afta për të prodhuar nivele të
trysnisë së tingullit 160 dB ose më tepër (të referuara në 20riPa) me një fuqi 4 kË ose më
tepër në një qelizë provë me temperaturë që i kalon 1273 K (1000 °C) dhe ngrohës të veçantë
kuarci.
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9B106. 9B007 Pajisje të veçanta për të kontrolluar tërësinë e motorëve të raketës duke
përdorur teknika jo - shkatërruese prove (NDT) përveç analizave me rreze X të avionit ose të
analizave themelore fizike ose kimike.
9B008 Shndërrues të veçantë për matjen e drejtpërdrejtë të dridhjes së sipërfaqes së
murit të rrjedhjes provë me një temperaturë amullie që i kalon 833 K (560 °C).
9B009 Vegla të veçanta për të prodhuar elemente të rotorëve të barutit (pluhurit)
për motorin me turbinë, që operojnë në nivele presioni 60 % të forcës elastike përfundimtare
(UTS) ose më tepër dhe temperaturë metali 873 K (600 ° C) ose më shumë.
9B010 Pajisje të projektuara posaçërisht për prodhimin e “UAV-ve” dhe sistemeve
të bashkëlidhura, pajisjet dhe përbërësit e përcaktuar me hollësi në 9A012.
9B105 Tunele për erën me shpejtësi Mach 0.9 ose më shumë që përdoren për
“predha” dhe nënsisteme të tyre.
N.B.: SHIKO GJITHASHTU 9B005. Shënim teknik:
Në 9B105 ‘predha’ nënkupton sistemin e plotë të raketave dhe sistemet e mjeteve ajrore pa
ekuipazh të afta për nja largësi që kalon 300 km.
9B106 Dhoma natyrore dhe dhoma pa jehonë, si më poshtë:
a. Dhoma natyrore të afta për të stimuluar kushtet e mëposhtme të fluturimit:
1. Duke pasur një nga sa vijon:
a. Lartësi të barabartë ose më të madhe se 15 km; ose b.Temperatura të jetë në nivelet
nga 223 K (– 50 °C) poshtë, në 398 K (+ 125 °C);2. Inkorporuar, ose projektuar ose
modifikuar për të përfshirë një njësi lëkundëse ose një pajisje tjetër dridhjeje për të
prodhuar mjedise të barabartë më ose më të mëdhenj se 10 g rms, të matur nga ‘tabela
e zhveshur’, mes 20 Hz dhe 2 kHz, te barabarta ose më të mëdha se 5 Kn. Shënime teknike:
1. 9B106.a. përshkruan sistemet që janë të afta të gjenerojnë një mjedis dridhës me një valë
të vetme (psh. një valë sinusale) dhe sisteme të afta për të gjeneruar një dridhje të zakonshme
në valë të gjerë (psh. spektri i energjisë);
2. Në 9B106.a.2., ‘projektuar ose modifikuar’ do të thotë që mjedisi i dhomës parashikon
pika ndërmjetëse të përshtatshme (p.sh. pajisje mbyllëse) për të përfshirë një njësi dridhëse
ose pajisje testuese dridhëse të tjera të përcaktuara në 2B116,3.
3. Në 9B106.a.2. ‘tabela boshe’ nënkupton një tabelë të bardhë, një sipërfaqe pa kapje ose
montime.
b. Dhoma pa jehonë të afta për të stimuluar kushtet e mëposhtme të fluturimit:
1. Mjedise akustike me një trysni të përgjithshme të tingullit 140 dB ose më të madhe (20 uPa) ose
me
nJ ë fuqi dalëse 4 k Ë ose më të madhe; dhe
2. Lartësi 15 000 metra ose më të mëdha; ose
3. Kufijtë e temperaturës të paktën 223 K (- 50° C) deri 398 K (125° C).
9B115 “Pajisje prodhimi” të projektuara në mënyrë të posaçme për sistemet,
nënsistemet dhe elementët e shpjeguar në 9A005 deri në 9A009, 9A011, 9A101, 9A102,
9A105 deri në 9A109, 9A111, 9A116 deri në 9A120.
9B116 “Lehtësi prodhimi” të projektuara në mënyrë të posaçme për anijet e lëshuara
në hapësirë të shpjeguara në 9A004, ose sistemet, nënsistemet dhe elementët e shpjeguar në
9A005 deri në 9A009, 9A011, 9A101, 9A102, 9A104 deri në 9A109, 9A111 ose 9A116 deri
në 9A120
9B117 Mbështetëse dhe mbajtëse prove për motorë të ngurtë ose me lëng shtytës të
raketave me një nga karakteristikat e mëposhtme:
a. kapaciteti për të përdorur më shumë se 68 kN të shtytjes; ose
b. të aftë për të matur njëkohësisht tre elementët aksesorë të shtytjes.
9C Materialet 9C108 Material “izolimi” në sasi të madhe dhe “rreshtim i brendshëm”, përveç atyre
të p ë rcaktuara me hollësi në 9A008, për rastet e motorave t ë raketave t peërdorshme tek
“predhat” ose të projektuara posaçërisht per ‘predhat’.
Shënim teknik:
Në 9C108 ‘raketa’ nënkupton sistemin e plotë të raketave dhe sistemet e mjeteve ajrore pa
ekuipazh të afta për një largësi që kalon 300 km.
9C110 Fibra prepregs të mbushura me rrëshirë dhe fibra paraforma të veshura me
metal për strukturat e përbëra, fletë plastike dhe artikuj të prodhuar të shpjeguar në 9A110, të
bëra ose me matricë organike ose me matricë metalike duke përdorur përforcime të filamentit
ost ë fibrave me një (forcë elastike specifike) më të madhe se 7.62 x 10m dhe nje "modul te
posaçëm” më të madh se 3.18 x 106 m.
N.B.: SHIKO GJITHASHTU DHE 1C010 DHE 1C210. Shënim: Të vetmet fibra prepregs të mbushura me rrëshirë të sqaruara
në 9C110 janë ato që përdorin rrëshirë me temperaturë të përshkimit të qelqit (Tg) pas
konservimit, e cila i kalon 418 K (145° C) siç është përcaktuar nga ASTM D4065 ose e
barabarta.
9D Programi kompjuterik (softëare) 9D001 “Program kompjuterik” i krijuar ose modifikuar veçanërisht për
“zhvillimin” e pajisjeve ose “teknologjinë” e shpjeguar në 9A001 deri në 9A119, 9B ose
9E003.
9D002 “Program kompjuterik” i krijuar ose modifikuar veçanërisht për
“prodhimin” e pajisjeve të shpjeguara në 9A001 deri në 9A119 ose 9B.
9D003 “Program kompjuterik” i krijuar ose modifikuar veçanërisht për
“përdorimin” e “kontrollit teknik të motorit me autoritet të plotë” (“ FADEC”) për sistemet e
shtytjes e shpjeguar në 9A ose pajisjet e shpjeguara në 9B, si më poshtë:
a. “Program kompjuterik” në komandat elektronike dixhitale për sistemet e shtytjes, për pajisjet
provë të hapësirës ajrore ose pajisje provë për motorët me ajër;
b. “Program kompjuterik” që toleron gabime i përdorur në sistemet “FADEC” për sistemet e
shtytjes dhe pajisjet shoqëruese provë.
9D004 Programe kompjuterike të tjera si më poshtë:
a. Programe kompjuterike viskoze 2D dhe 3D që përdoren në tunelet e erës ose të dhënat provë
të fluturimit që kërkohen për modelimin e hollësishëm të rrymës së motorit;
b. “Program kompjuterik” për të provuar motorët me turbina me ajër me gaz, montime dhe
elementë të krijuar për të mbledhur, zvogëluar ose analizuar të dhëna në kohën e saktë dhe të
afta për të kontrolluar reagimin, duke përfshirë përshtatjen dinamike të artikujve provë ose
kushteve provë, ndërsa prova kryhet.
c. “Program kompjuterik” i veçantë për të kontrolluar ngurtësimin e drejtuar ose hedhjen e
kristalit;
d. “Program kompjuterik” në “kodin e burimit”, “kodin e objektit” ose kodi i makinës që
kërkohet për “përdorimin” e sistemeve kompensuese aktive për kontrollin e pastrimit të
majave të teheve / fletëve të rotorit.
Shënim: 9D004.d. nuk kontrollon “Programin kompjuterik” të përfshirë në pajisje të pakontrolluara ose
të kërkuar për veprimtaritë e mirëmbajtjes të lidhura me kalibrimin ose riparimin ose
rinovimin e sistemeve kompensuese aktive të pastrimit.
e. “Program kompjuterik” i projektuar apo përshtatur posaçërisht për “përdorimin” e “UAV-ve”
dhe sistemeve të bashkëlidhura, pajisjet dhe përbërësit të përmendura me hollësi në 9A012.
f. “Program kompjuterik” i projektuar posaçërisht për të skicuar kalimet e brendshme ftohëse të
teheve, mbështjelljeve dhe veshjeve të turbinave me aerogaz;
g. “Program kompjuterik” që ka të gjitha karakteristikat e mëposhtme:
1. janë të projektuara posaçërisht për të parashikuar kushtet aerotermike, aeromekanike dhe të
djegies në motorrët e turbinave me aerogaz; dhe
2. kanë parashikime teorike modelimi të kushteve aerotermike, aeromekanike dhe të djegies të
cilat kanë marrë vlerë nga të dhënat e performancës së motorrit me turbinë me aerogaz (qoftë
eksperimental qoftë i prodhuar).
9D101 “Program kompjuterik” i krijuar veçanërisht ose i modifikuar për “përdorimin”
e mjeteve të sqaruara në 9B105, 9B106, 9B116 ose 9B117.
9D103 “Program kompjuterik” i krijuar veçanërisht për modelimin, simulimin ose
integrimin e projektit të anijeve të lëshuara në hapësirë të shpjeguara në 9A004 ose raketave
me zhurmë të shpjeguara në 9A104, ose nënsistemet e shpjeguara në 9A005, 9A007,
9A105.a., 9A106.c., 9A107,, 9A108.c., 9A116 ose 9A119.
Shënim: “Programi kompjuterik” i sqaruar në 9D103 mbetet i kontrolluar kur
bashkohet me pajisje kompjuterike (hardëare) të shpjeguara në 4A102.
9D104 “Program kompjuterik” i krijuar veçanërisht ose i modifikuar për “përdorimin”
e mjeteve të shpjeguar në 9A001, 9A005, 9A006.d., 9A006.g., 9A007.a., 9A008.d., 9A009.a.,