V H D G

VĂN HỌC ĐÔNG NAM Á

ThS. Đào Thị Diễm Trang

DẪN NHẬP

• GIỚI THIỆU MÔN HỌC• GIÁO TRÌNH VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO• CHƯƠNG TRÌNH HỌC

Lưu Đức Trung (chủ biên): 1998, Văn học Đông Nam Á, NXB Giáo dục, Hà Nội.

Đức Ninh: 2000, Văn học khu vực Đông Nam Á,

NXB Đại học quốc gia Hà Nội.

Đức Ninh: 2004, Nghiên cứu văn học Đông Nam Á,

NXB Khoa học xã hội, Hà Nội.

Vũ Tuyết Loan: 2003,Tuyển tập văn học Campuchia, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội.

Lê Thị Thanh Hương: 2002Truyện sử Melayu,

NXB Văn hóa dân tộc, Hà Nội

CHƯƠNG TRÌNH HỌC

• PHẦN I: BỐI CẢNH VÀ TIẾN TRÌNH CỦA VĂN HỌC ĐÔNG NAM Á

• PHẦN 2: MỘT SỐ THÀNH TỰU VĂN HỌC VIẾT TIÊU BIỂU

• PHẦN 3: THUYẾT TRÌNH

PHẦN I: BỐI CẢNH VÀ TIẾN TRÌNH CỦA VĂN HỌC ĐÔNG NAM Á

1. Bối cảnh: cảnh quan tự nhiên, lịch sử xã hội, văn hóa

2. Tiến trình văn học: Văn học dân gian-đặc điểm và thành tựu Văn học viết-đặc điểm và thành tựu

PHẦN 2: MỘT SỐ THÀNH TỰU VĂN HỌC VIẾT TIÊU BIỂU

1. CUỘC DU HÀNH CỦA SỬ THI RAMAYANA VÀO ĐÔNG NAM Á

2. TRUYỆN THƠ TUM TIÊU – CAMPUCHIA3. SỬ THI KHUN CHANG KHUN PHAEN – THÁI

LAN4. HOÀNG TỬ ABHAI – THÁI LAN 5. SỬ THI THẠO HÙNG THẠO CHƯƠNG VÀ

TRUYỆN XỈN XAY – LÀO6. TRUYỆN SỬ MELAYU – MALAYSIA

PHẦN 3: THUYẾT TRÌNH

1. Tìm hiểu sự bản địa hóa Ramayana ở các quốc gia Campuchia, Lào, Thái Lan, Indonesia…

2. Khun Chang Khun Phaen như một cuốn bách khoa thư về văn hóa Thái Lan

PHẦN I: BỐI CẢNH VÀ TIẾN TRÌNH CỦA VĂN HỌC ĐÔNG NAM Á

1. Bối cảnh1.1. Vị trí địa lý:

Đông Nam Á (ĐNA) là một khu vực của châu Á, bao gồm các nước nằm ở phía Nam Trung Quốc, phía Đông Ấn Độ và phía Bắc của Úc, rộng khoảng 4 triệu km² và bao gồm 11 quốc gia: Brunei, Campuchia, Đông Timor, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanma, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam.

Bản đồ Đông Nam Á

Vương quốc Brunei

Vương quốc Campuchia

Cộng hòa Dân chủ Đông Timor

Cộng hòa Indonesia

Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

Liên bang Malaysia

Liên bang Myammar

Cộng hòa Philippines

Cộng hòa Singapore

Vương quốc Thái Lan

Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Bản đồ châu Á

1.1. Vị trí địa lý

ĐNA là một quần thể các đảo, bán đảo và quần đảo, vịnh và biển chạy dài từ Thái Bình Dương đến Ấn Độ Dương. Có sự đối lập khá rõ giữa khu vực lục địa – bán đảo Trung Ấn với khu vực hải đảo.

1.1. Vị trí địa lý

Khu vực lục địa có rất nhiều đồng bằng phù sa màu mỡ như đồng bằng sông Cửu Long, đồng bằng sông Mê Công, đồng bằng sông Mê Nam (Thái Lan), đồng bằng sông Irawadi, Saluen (Mianmar) tiền đề thuận lợi để ĐNA phát triển nông nghiệp

Khu vực hải đảo có một vị trí đặc biệt quan trọng trên đường giao lưu quốc tế chiếc cầu nối Đông - Tây

1.1. Vị trí địa lý

Mạng lưới sông ngòi dày đặc, mang lại cảnh quan văn hóa đặc trưng của khu vực và là tiền đề thuận lợi để phát triển nông nghiệp, giao thông đường thủy. Các con sông nổi tiếng ở ĐNA: sông Mê Công (4500 km, chảy vào ĐNA là 2600 km), sông Hồng, sông Saluen (3200 km), sông Mê Nam (1200 km)...

Sông Mekong

1. Bối cảnh

1.2. Khí hậu:Khí hậu nhiệt đới gió mùa nóng và ẩm,

mỗi năm thường chia ra hai mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô.

Khí hậu biển đem lại những cơn mưa và lượng hơi nước dư thừa trên đất liền.

1. Bối cảnh

ĐNA là một thiên đường của thế giới động thực vật:

hồ tiêu, sa nhân, quế, hồi, trầm hương, cao su, dừa, cọ;

voi, tê giác, bò tót…Đặc biệt, chính khí hậu nhiệt đới gió mùa

đã khiến ĐNA trở thành quê hương của cây lúa nước.

Cây lúa nước

Ruộng bậc thang

thiên nhiên ĐNA đã tạo điều kiện thuận lợi để con người sinh sống và phát triển. Không gian sống tuy nhỏ hẹp nhưng phong phú, đa dạng và hoàn toàn lý tưởng đối với con người trong buổi bình minh của lịch sử. Điều này giải thích vì sao từ rất cổ xưa, con người đã chọn nơi này để sinh sống.

2. Lịch sử xã hội

2.1. Đặc điểm chủng tộc:ĐNA được các nhà khoa học coi là một

trong những cái nôi của nhân loại.Đông đảo các dân tộc quần tụ trong khu

vực và mỗi quốc gia.

2.1. Đặc điểm chủng tộc:

Cách đây hơn 10.000 năm: người Mongoloid đi từ lục địa Châu Á (Tây Tạng) di cư về hướng Đông Nam, dừng lại ở bán đảo Trung Ấn.

Người Mongoloid + Melanesien bản địa (thuộc đại chủng Australoid) chủng Indonesien (Mã Lai cổ); nước da ngăm đen, tóc quăn dợn sóng, tầm vóc thấp

Indonesien +Austroasiatique (Indonesien + Mongoloid; có các nét Mongoloid đặc trưng, nổi trội) Austronesien

2.1. Đặc điểm chủng tộc:

Đa dạng, song, đa số các tộc người ĐNA bắt nguồn từ chủng Indonesien

2.1. Lịch sử xã hội

2.1.2. Quá trình phát triển lịch sử: Sự hình thành các vương quốc cổ Sự hình thành các nhà nước phong kiến Thực dân hóa từ châu Âu Đấu tranh giành độc lập Độc lập và phát triển

3. Văn hóa

3.1. Tín ngưỡng bản địa:Tín ngưỡng sùng bái tự nhiênTín ngưỡng phồn thựcTín ngưỡng sùng bái người đã mất

3. Văn hóa

3.2. Tôn giáo ngoại nhập: Phật giáo Hồi giáo Các tôn giáo khác

Tượng Phật ở Myanmar

Tượng Phật ở Lào

3. Văn hóa

3.3. Phong tục tập quán và lễ hộiTrang phục, ăn uống, hôn nhân, tang lễ,

ăn trầu, xăm mình, bói toán, bùa chú…Văn minh lúa nước là tiền đề quan trọng

cho các lễ hội, TếtVăn minh biển…

Đúc đồng

Điêu khắc - THÁP BAYON

Kiến trúc - HOÀNG CUNG

Tạc tượng

Xây lăng tẩm

Đa dạng trong thống nhất:

• Tương đồng: địa hình, khí hậu, tộc người, nền văn hóa trồng lúa nước, các vương quốc cổ, xứ sở của các lễ hội, chịu các ảnh hưởng văn hoá Trung Hoa, Ấn Độ, lịch sử, tôn giáo…

• Dị biệt: đa tộc người, các vùng địa lý, “thế giới nhà sàn” và đồng bằng…