-
ASTEKO ASMAKIZUNAberria
GAZTETXOEN ASTEKARIA 738. ZENBAKIA LARUNBATA, 2017KO ABUZTUAREN
26A
Bere aurrean jarrieta barrenean ageri.
Ezetz igarri!
m a n t a n g o r r iErantzuna: Ispilua.
Asmakizunaren jatorria: Auskalo! Igarkizun eta aho-korapiloak
liburutik, Xabier Olaso / Agurtzane Villate (Pamiela).
JAIZKI FO
NTAN
EDA / ARG
AZKI PRESS
Musika,uztaien erritmoan
-
m a n t a n g o r r i2 LARUNBATA, 2017KO ABUZTUAREN 26A
berria
ZORiON AGURRAK
Zorixonak, Nerea!!! 9 urte eder zeure ondoan. Musu pila bat
Garazi,ama eta aitaren partez. Asko maite zaitugu!!!
Zorion agurrak argitaratu ahal izateko, gogoan izan mezuak
asteartearratsaldea baino lehen jaso behar ditugula.Asteartetik
aurrera jasotzen diren mezu guztiakhurrengo asteko zenbakian
argitaratuko ditugu.
Anuk Vecino
Manex Vazquez
Eneko Olaizola
Kaixo!!! Zumaiako Herri Eskolakoikasleok uztailean erakutsi
genizkizuenakuarelarekin egin genituen marrazkiak. Hauek
ez dira akuarelarekin egindakoak, baina ez al
dira dotore askoak? Gozatu!
-
m a n t a n g o r r i 3berria LARUNBATA, 2017KO ABUZTUAREN
26A
ZU ERE ARTiSTA
Bidali zure gutunak helbide hauetara Helbide elektronikoa:
[email protected]. Egoitza nagusia: BERRIA. MANTANGORRI.
Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain.
Argitaratzailea: Euskal Editorea SM Lege Gordailua: SS-616/05
Zuzendaria: Martxelo Otamendi Koordinatzailea: Nagore Etxeberria
PikabeaEgoitza: Martin Ugalde kultur parkea. Gudarien etorbidea,
z/g. 20140 Andoain Harpidetzak: (0034) 943-30 43 45 ISSN:
1699-728x
Kaia Martinez
Ibai Odriozola
Oihan Goikoetxea
Mattin Intxaurrondo Eider Dominguez
-
m a n t a n g o r r i4 LARUNBATA, 2017KO ABUZTUAREN 26A
berria
ERREPORTAJEA ‘Tangentziak’ tailerra
Testua: Julen Aperribai
Musika klasikoa-ren zale dire-nentzat garaioparoa izatenda
abuztua.Donostiako
Musika Hamabostaldiak goi maila-ko musikariak eramaten ditu
Gi-puzkoako hiriburura. Egitaraua,kontzertuek ez ezik, bestelako
jar-duerek ere betetzen dute, eta ho-rien artean badira
haurrentzakoakere. Haurren Hamabostaldiaren ba-rruan, hilabete
osoan izan dira tai-lerrak eta ipuin musikatuak. Eta ezDonostian
bakarrik, beste ingurubatzuk ere busti baititu hamabos-taldiak.
Oñatiko (Gipuzkoa) Aran-tzazu auzoan, santutegiaren goial-dean
dagoen Gandiaga eraikinean,Tangentziak tailerra egin zutenorain
gutxi, besteak beste.
Artearen eta arkitekturaren in-guruko Maushaus ideia
laborate-
Uztaiak,musikarenlagunTamaina askotako uztaiekin jolastuz,
tangentziak zer diren ikasi, etaegitura geometriko konplexuak
eraiki dituzte hainbat haurrek Arantzazun.Donostiako Musika
Hamabostaldiak haurrentzako egitarauaren barruanantolatu du
tailerra, Maushaus ideia laborategiaren eskutik.
-
m a n t a n g o r r i 5berria LARUNBATA, 2017KO ABUZTUAREN
26A
giak dinamizatu zuen tailerra, ha-mabostaldiko antolatzaileen
eska-riz. Hango kideek geometriaren etamusikaren arteko harremana
zeinestua izan daitekeen erakutsi zie-ten haurrei, haiek azalpenak
adi-adientzuten zizkieten bitartean. «Ma-rra zuzenak okertu eta
kurba bihur-tzen direnean, eta kurba horrekbeste zerbait ukitzen
duenean sor-tzen dira tangentziak», Judith Blaz-quez Maushauseko
kidearen hitze-tan. Kontzeptu horretatik abiatuta,hiru dimentsioko
eskultura eraikizuen Manu Muniategiandikoetxeak,eta Musika
Hamabostaldiko karte-lean txertatu zuen. Hark egin beza-la,
tangentziak sortu, eta elkarrekinharremanetan jarri zituzten
Aran-tzazun elkartu ziren arkitekto gaz-teek.
Zenbait kontzeptu geometrikoondo ulertu beharra zegoen, ezer-tan
hasi baino lehen, eta, horreta-rako, jolasean aritu ziren
tamainadesberdinetako uztaiekin. Bi ilara-tan jarrita uztaia
elkarri pasatuz, le-henik, besoen inguruan bueltakaibiliz, ondoren,
eta uztaiak elkarrensegidan jarri, eta haien barrutik iga-roz,
azkenik. Tamaina desberdine-tako zazpi uztai zituzten eskura,eta,
hain zuzen ere, zazpi dira pen-tagramako notak ere. Abestiak
sor-tzeko notak elkarrekin lotu behardiren bezala, uztaiak
elkarrekin ha-rremanetan jartzean, tangentziaksortzen dira.
Paralelismo hori irudi-katu zuten. Ez uztaiekin soilik,
baitatailerrak iraun bitartean lagun izanzituzten musika klasikoko
piezekinere.
Uztaiekin lehen kontaktua izaneta gero, oinetakoak erantzi,
etalurrean zegoen paper zuri batengainean elkartu ziren. Han,
tangen-tziak irudikatu zituzten. Uztaiakerabiliz, zirkunferentziak
marraztuzituzten zuriaren gainean. Jarraian,marraztutako borobilen
kurbengainean ibiltzen hasi ziren. Bi per-tsonak puntu berean,
ukipen pun-tuan, topo egiten zutenean elkarribostekoa ematea, hori
zen jolasa.Hala, ukipen puntuak, lurreko ma-
rrazkian ez ezik, euren artean erebadaudela ikusi ahal izan
zuten. Ezzen leku handirik paper zuriarengainean denentzat, eta
leku asko-tan topo egin zuten.
Oinarrizko nozioak barneratuta,egitura geometriko lauei
bolume-na eman zieten haurrek. Taldekabanatuta jardun zuten,
uztaiak el-karren barruan sartuz, uztai txikie-netik hasi eta
handieneraino. Uki-pen puntuetan uztaiak elkarrekinlotu zituzten,
aska ez zitezen. On-doren, eraikitako egiturak sabaitikzintzilik
jarri zituzten, edozein mu-seotako eskulturak balira bezala.
Handikoa, txikira
Ez zen hor amaitu tailerra. Gela
handian egindako prozesu beraegin zuten alboko gela
txikian,amaierako zenbait pauso aldatuta.Tailerreko gidariek orri
zuri banaeman zieten haurrei, eta, zirkunfe-rentziez lagunduta,
tangenteakmarrazteari ekin zioten haiek. Ja-rraian, norberak
aukeratutako ko-lorearekin, zirkuluen barrua kolo-reztatu zuten,
tenpera erabiliz.Oroigarri gisa, marrazkia etxeraeraman zuten
haurrek.
Gela handian ez bezala, gela txi-kian banaka aritu ziren
laneanumeak. Aurreko jolasak elkarrekinegin bazituzten ere,
barneratuta-koa desberdin irudikatu zuen pa-perean euretako
bakoitzak. Horixeda, hain zuzen, tailerraren alde po-sitibo
nagusietako bat, Blazque-
zentzat: «Asko gustatzen zait ikus-tea zein den haur bakoitzak
duenikuspuntua, jolas guztiak egin etagero. Hasieran, denek gauza
beraegiten dute, baina paper txikiarenaurrean jartzen direnean ikus
dai-teke nola haietako bakoitzak gau-za desberdin bat duen
buruan».
Haurrek tangentzien jokoareneta musikaren arteko harremanaegin
dezaten saiatzen badira ere,Maushauseko kide Anabel Varonakonartu
zuen musikak ez diela guz-tiei berdin eragiten. «Batzuk egitendute
nolabaiteko lotura, bainagehienak aztoratu egiten ditu mu-sikak.
Asko dantzan hasten dira.Estimulatu egiten ditu
musikak;horretarako, behintzat, balio du»,azaldu zuen.
Tangentziak zer diren ikusi ahal izan zuten haurrek, baina,
batez ere, uztaiekin jolastuz gozatu zuten gehien. Uztaiak dantzan
jarriz hasi zuten tailerra,
eta amaitu, berriz, uztaien laguntzaz marraztutako borobilak
koloreztatuz. JAIZKI FONTANEDA / ARGAZKI PRESS
-
m a n t a n g o r r i6 LARUNBATA, 2017KO ABUZTUAREN 26A
berria
DENBORA-PASAK
1. Osatu marrazkia. Amaiak marrazki erdia egin du,
baina,lagunekin hondartzara joateko geratu denez, egin gabe utzi
dubeste erdia. Lagunduko al diozu bukatzen?
2. Nor ote da? Nekanek etaGaizkak zenbait osagarri ateradituzte
armairutik. Zeinekerabili ohi dituhalakoak?
-
berria LARUNBATA, 2017KO ABUZTUAREN 26A
Erantzunak: 2.-Mekanikaria. 3.- C,
m a n t a n g o r r i 7
3.Dominoa. Hurrengohiru piezetatik bakarra daegokia
dominoaosatzeko. Jakingozenuke zein?
A B C
?
?
Miren AmurizaIDAZLEA
«Askotan hegoakmozten dizkieguumeei eta haienirudimenari»
Estualdi batetik ihesi, bainuon-tzian gotortuko da Mara.
Beha-rrezkok al dira horrelakogotorlekuak? Kasu honetan ume bat
agertzenda, baina guk adierazi nahigenuen, izan txiki zein handi,
guz-tiok behar ditugula horrelakoespazioak, eta zein
garrantzitsuaden, gainera, horrelako espazioakinguru hurbilean
aurkitzea.Batzuek hegazkinak hartu etabeste norabait joan behar
izatendute lasai egoteko, baina etxeanhorrelako babesguneak
izateagarrantzitsua da. Gurasoen errietetatik ihes egi-teko teknika
gisa erabiltzen aldute haur askok?Nik egiten nuen moduan,
pentsa-tzen dut haur askok egiten dutenzerbait izango
dela.Bainuontzi bat dagoen lekuanitsasoa ikus daiteke, irudimenapur
bat erabilita? Umearen eta helduaren begirada-ren arteko
desberdintasuna era-kusten da. Badira, irudimenetik,mundua beste
modu batera ikus-ten duten helduak, baina baitagauzak diren moduan
ikustekojoera dutenak ere. Askotan, hego-ak mozten dizkiegu umeei
etahaien irudimenari. Erdi gizaki eta erdi arrain bihur-tuko da ur
azpian Mara. Hori alda bere desioa?Bai, hori da. Uretan murgildu,
etatransformazio bat izango du, etaarrain bihurtuko da, pixkanaka.
Urazpian, berak nahi duena izan dai-teke Mara.
Bainuontzian sartu aurretikirakurtzeko liburu aproposaizan
daiteke, beraz. Bai, izan daiteke. Bainera barrura,behintzat, ez
dezala inork sartu. Hitzek baino espazio gehiagohartu dute
marrazkiek. Saiatuzarete ideiak motz eta argiematen?Bestelako
liburuetan testuak etairudiek informazio bera ematendute, baina
album ilustratuarenberezitasuna horixe da: testualaburra eta
iradokitzailea dela, etairudietan agertzen dela testuanez dagoen
informazio osagarria. Marrazkiak edo hitzak; zer egindituzue
lehenago?Durangoko denda batean erakus-keta bat jarri zuen Iratik,
eta ber-tan jarri zuen liburuan agertzenden azken ilustrazioa. Nik
ikusi etaerosi egin nuen, harena zela jakingabe. Jakin nuenean,
bertso sortabat egin nion, eta hari oparitunion. Hortik aurrera,
elkarrekinsortzeari ekin genion; nik bertso-ak prosara eraman
nituen, eta Ira-tik, berriz, ilustrazio gehiago sortuzituen. Biok
aldi berean joan garaproiektua eraikiz. Lehen elkarlana izan da,
beraz.Zer moduz moldatu zarete?Oso ondo. Lehendik ezagunakginen,
eta, proiektu honi esker,lagun egin gara. Hasieratik osoerraz
konektatu genuen, eta jadabagabiltza beste saltsa
batzuetanpentsatzen ere.
AZOKALIBURUAK
d Izenburua: ‘Bainera bete
itsaso’.
d Testuak: Miren Amuriza
d Marrazkiak: Irati Eguren.
d Orrialde kopurua: 24.
d Adina: 5 urtetik gorakoentzat.
d Argitaletxea: Elkar
-
m a n t a n g o r r iberria
GAZTETXOEN ASTEKARIA LARUNBATA, 2017KO ABUZTUAREN 26A
ABESTIA
Kaian nabil sardinak saltzenotarra buru gainean dudalakaian
nabil sardinak saltzenerosi nahi al dituzu?(Elkarrizketa)Ba goazen
biok batera
[dantzaratralai laila tralai laorain tori otarra zuretzateta ni
banoa, agur
DATUAK
Partaide kopurua: Gu-txienez 5 (hobeto gehiago).Espazioa:
EdozeinBaliabideak: Audioa esku-ragarri www. urtxintxa.euswebgunean
(Jolasgunea ata-lean).
1Jolaskideak bi ilaratan aurrezaurre ipiniko dira. Beste bat
sardina saltzailea izango da, eta biilaren artean ibiliko da,
otar batburu gainean duela antzezten.
2«Erosi nahi al dituzu?» abes-tean, sardina saltzaileak ila-
retako haur batekin elkarrizketahau izango du: Sardina
saltzailea: «Erosi nahi al di-tuzu?»Aukeratutako haurra:
«Bai»Sardina saltzailea: «Zenbat?»Aukeratutako haurra: «Hiru»
(nahiduen zenbakia esango du)Sardina saltzailea: «Tori bat, bi
etahiru». Otarretik hiru sardina emandizkiola antzeztuko
du.Aukeratutako haurra: «Zenbat da?»Sardina saltzailea: «Bi euro»
(nahiduen kopurua esango du).
Aukeratutako haurra: «Tori bat etabi», dirua ematearen keinua
eginez.
3Sardina saltzailea eta aukera-tutako lagunak elkarri beso-
tik heldu, eta erdian biribilketan ari-tuko dira, ilaratan
daudenak txalojo, eta abestiaren bigarren zatiaabestu
bitartean.
4«Orain tori otarra zuretzat»esaterakoan, sardina saltzai-
leak aukeratutako bikotekideariemango dio otarra (edo hori
antzez-tuko du behintzat) eta ilara bateansartuko da «eta ni banoa,
agur» esa-nez. Otarra duenak hasieratik hasibeharko du.
5Elkarrizketan ezezko eran-tzuna eman daiteke. Hau da,
«erosi nahi al dituzu?» galdetzerako-
an «ez» erantzun daiteke.Hala bada, «sardina sal-tzaileak»
abestia hasie-ratik errepikatu behar-ko du, sardinak beste
bati saltzeko.Eroslea edozein izan daiteke, bestemodu batera
jolastuta. Kasu horre-tan, erdiko elkarrizketa hasi aurre-tik
sardina saltzaileak oihu egin de-zake: «sardina freskue! Nork
nahiditu?». Ilarako edozeinek esan deza-ke «nik nahi ditut» eta
elkarrizketabi hauen artean egingo da.
Jolasa azkarrago egin daiteke er-diko elkarrizketa egin gabe.
Orduan,abestiak «erosi nahi al dituzu?» esa-terakoan, sardina
saltzaileak ilarandagoen lagun bat aukeratuko du,eta honek baiezkoa
edo ezezkoaemango dio. Baiezkoa bada, zuze-nean besotik helduko dio
eta abes-tiaren bigarren zatia egingo dute.Ezezkoa bada, sardina
saltzaileakhasieratik hasi beharko du.
JOLASA
Kaian nabil