Top Banner
MENENJİTLER Prof. Dr.Celal AYAZ
76

menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

May 04, 2019

Download

Documents

trinhlien
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

MENENJİTLER

Prof. Dr.Celal AYAZ

Page 2: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 2

Page 3: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 3

ARAKNOİDS.A.A.

PİA MATER

DURA MATER

BEYİNPARANKİMİ

BEYİN ZARLARIKAFATASI

(BOS)

Page 4: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 4

Pia mater + SAA + Araknoid mater MenenjitLeptomenenjit

Dura mater Pakimenenjit

Beyin dokusu invazyonu

Bakteriyel SerebritViral Ensefalit

TANIMLAR

Page 5: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 5

Meningismus (Menenjizm):Meninks irritasyon belirtileri,LP yapma, Güneş çarpması, Kafa travması, Sadece BOS basıncının artması, Hücre ve biyokimyasal değişik yok,Hipertonik sıvılar verilince kaybolur.

Page 6: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 6

RİSK FAKTÖRLERİNE GÖRE ETKENLER İmmün yetmezlik:S. pneumoniae,

N.meningitidis, L. monocytogenes, aerop gram (-) basiller (P. aeruginosa dahil)

Kafatası tabanı kırığı: S. pneumoniae, H. influenzae, grup A hemolitik streptokok

Kafa travması – cerrahi girişim: S. aureus, S. epidermidis, aerop gram (-) basiller ( P. aeruginosa dahil)

BOS şantı: S. epidermidis, S. aureus, aerop gram (-) basiller ( P. aeruginosa dahil), P.acnes

Page 7: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 7

S. pneumoniae

Olguların %80’i 18 serotip ile meydana gelir.

BOS sızıntısı olan kafatası tabanı kırığı en

önemli risk faktörüdür.

Splenektomi, diabetes mellitus, alkolizm,

multipl miyelom, hipogammaglobulinemi,

malnütrisyon, kronik karaciğer ve böbrek

hastalıkları diğer risk faktörleridir.

Page 8: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 8

TANIM

Subaraknoid aralık (SAA)

inflamasyonu;

Meninks irritasyonu,

Baş ağrısı+Ateş+Menenjizm triadı

BOS’da inflamasyon bulguları,

Page 9: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 9

BOYUTU

• Etkin tedavi olanaklarına rağmen;

Mortalite: %5-40

Sekel: %19-30

Page 10: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 10

SINIFLAMA

AKUT MENENJİTLER KRONİK MENENJİTLERPürülan (Bakteriyel) Aseptik Pürülan (Fungal) Aseptik

Primer: N.meningitidis (1)Sekonder:S.pneumoniae (2)H.influenzae (3)Grup B StreptokokE.coliL.monocytogenes, v.d.

Viral (Mumps,HSV)L.ichterohaemorragiaeM.pneumoniaeToxoplasmaPlasmodiumBeyin abse ve tümörüVertebra osteomiyeliti

C.neoformansC.albicansC.imitis

M.tuberculosisT.pallidumB.melitensis

Page 11: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 11

ETKENLER• Yenidoğan;E.coliGBSL.monocytogenes

• 2 ay-6 yaş;HibN.meningitidis (kreş)S.pneumoniae

• 6-50 yaş;S.pneumoniae (bireysel)N.meningitidis (asker)

• >50 yaş;S.pneumoniaeEnterik gram (-) basillerH.influenzae (kapsülsüz)L.monocytogenes

Page 12: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 12

• Neisseria meningitidis Gram (-) diplokok Katalaz, oksidaz (+) Fiziksel etmenlere çok duyarlı

• S.pneumoniae Gram (+) diplokok Katalaz, oksidaz (-)

• Haemophilus influenzae Gram (-) kokobasil X ve V faktör gerektirir Satellit fenomeni

• Ortak: Kapsül, IgA1 proteaz,çukulatamsı agar, %5 CO2

AKUT PÜRÜLAN MENENJİT ETKENLERİ

Page 13: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 13

AKUT ASEPTİK MENENJİT ETKENLERİ

• Virüsler: HSV: Zarflı, etere duyarlı, erişkinde HSV1

ensefalit, HSV2 menenjit.Poliovirüs: Picornavirüs, %1-3 menenjit

(minör h.), <%2 NM plaktan ön boynuza.Rabiesvirüs: Dönüşümsüz ensefalit.Mumps: %50 pleositoz, %10 menenjit; en

sık viral menenjit.• İki bakteri: İmmünolojik menenjit.• Protozoon: P.falciparum: Serebral sıtmaT.gondii: AIDS’de ensefalit.

Page 14: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 14

• Cryptococcus neoformansTek gerçek mayaKapsüllü tek mantarİmmün yetmez zeminindeÇini mürekkebi ile negatif boyama

• Mycobacterium tuberculosisEn kalın hücre duvarlıH.duvarının %60 ... LipidARB (+)Fagositoza direnç

KRONİK PÜRÜLAN MENENJİT ETKENLERİ

Page 15: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 15

• Ortak: Kış mevsiminde fazlaYaş ve kolaylaştırıcı faktörler etkin

• Pnömokok:Erişkinlerde en sık bireysel menenjit etkeniSplenektomililerde fazla, mortalite %20-30Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit

(%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) • Meningokok:Kitlesel menenjit salgınları (asker, mahkum)MAC eksikliklerinde fazla

EPİDEMİYOLOJİ

Page 16: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 16

Akut Bakteriyel Menenjit Patogenesi

• Konakçı ve mikroorganizma faktörlerinin karşılıklı etkileşimi sonucunda gelişir.

• BOS’da savunma çok az.

• Diğer organizma bölgelerinin aksine; Savaşım lokaldir.

İnflamasyon patojeni elimine edemez, olayı sınırlayamaz, dokuya zarar verir.

Antimikrobiyal sağaltım ile patojen yok edilse de inflamasyonu kamçılar.

Spontan iyileşme olmayan tek bölge.

Page 17: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 17

BAKTERİYELFAKTÖRLER

KONAKÇIFAKTÖRLERİ

FİMBRİA, PİLUSIgA1 PROTEAZ

KAPSÜL, FİMBRİANINENDOTEL TROPİZMİ

BAKTERİ HÜCRE DUVARI YAPILARI

KAPSÜLÜN KORUYUCU ETKİNLİĞİ (C AKT. İNH.)

KOLONİZASYONİNVAZYON

VİRAL İNFEKSİYONMUKOZA DEFEKTİ

KANDA YAŞAMAKBB GEÇİŞİ

BOS’DA ÇOĞALMA, İNFLAMASYON

KONAKÇI YANITI,İNFLAMASYON ARTIŞI

NÖRAL DOKUHASARI

KOMPLEMAN, Ig PROBLEMLERİ

PROİNFLAMATUVARSİTOKİNLER

NÖTROFİL İNVAZYONUİNFLAMASYON MEK.

İSKEMİ, SİTOKİNLER,SERBEST RADİKALLER

BAKTERİYELMENENJİT KASKADI

BİLİNMEYENNEDENLER

Page 18: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 18

BAKTERİYEL MENENJİT GELİŞİMİ

• Bakteri yüklü aerosollerle bulaş

• Mukozal faktörlerin enzim yolu ile etkisizleştirilmesi

• Kolonizasyon, mukozaya invazyon

• Kana invazyon, bakteriyemi

• KBB’den geçiş

• SAA’da (kurtarılmış bölgede) çoğalma

• SAA’da inflamasyon

• Nörolojik hastalık tablosu, sekeller

Page 19: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 19

FcR

FAGOSİT (MF, Nötr.)

BAKTERİ

IgA1

IgA1 proteaz

SALGISAL IgA1’İN KATLİ

Fab Fab

FcHinge

Page 20: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 20

MUKOZA ALTI KAN DAMARI

FİMBRİA VE PİLUSLAR İLE YAPIŞIRÜREME HIZI: 2 KAT/SAAT

MUKOZAYA YAPIŞMA VE KOLONİZASYON

Page 21: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 21

ENDOSİTOZ HÜCRE-ARASI

MUKOZADAN İÇERİYE GİRİŞ

Page 22: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 22

KONAK SAVUNMA MEKANİZMALARIİLE SAVAŞIM

MF

ALTERNATİF CAKTİVASYONU

KAPSÜLER SİALOPROTEİN (BENZERLİK)

OPSONİZASYON

KAPSÜLER POLİSAKKARİD

Page 23: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 23

YOLLAR TIKANINCA...

İSKEMİNEKROZ

ÖRNEK: WATERHOUSE-FRIEDERICHSEN S.

Page 24: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 24

MENİNGOKOKSEMİDE PETEŞİLER

Page 25: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 25

VE DIC...

Page 26: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 26

FİBRÖZ ASTROSİT(MAKROGLİA)

ENDOTEL HÜCRESİKAN VE İÇERİĞİ

KALIN BAZAL MEMBRAN

KAN-BEYİN BARİYERİ (ÜÇ BOYUTLU)

SIKI HÜCREBİRLEŞKESİ, TIGHT- JUNCTION

Page 27: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 27

İNCE BAZALMEMBRAN

KAN-BOS BARİYERİ

BOSKAN

KÜBİKKOROİD PLEKSUS

EPİTELİ

ENDOTEL HÜCRESİ(FENESTRELİ,

1000 DALTONLUK PORLAR)

(APİKAL BÖLGEDE TIGHT- JUNCTION)

AKTİF TRANSPORT

Page 28: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 28

KANBOSBakteri

Fimbriaları

Reseptörler(Glikoproteinler)

KOROİD PLEKSUS (LATERAL, 3. VE 4.

VENTRİKÜL YÜZEYİNİN % 63’Ü)

• Bakteri duvarı (LPS, MUREİN, LTA)• Sellüler PAF R• sCD14 (mediatör)

ENDOTEL SIKILILIK KAYBI

Page 29: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 29

“BOS” KURTARILMIŞ BÖLGESİNDE;NÖTROFİL YOKPLAZMOSİT YOKANTİKORLAR ÇOK ÇOK AZ (IgG SERUMUN 1/800)KOMPLEMAN ÇOK ÇOK AZ109 CFU/ML BAKTERİYE ULAŞMA (BESİYERİ GİBİ)ML.DE ORTALAMA BAKTERİ SAYISI;

MENİNGOKOK İÇİN 3X105, PNÖMOKOK İÇİN 6X106, H. influenzae İÇİN 4.6X107.

BOS İÇİNDE ÇOĞALMA

Page 30: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 30

BOS İÇİNDE ÇOĞALMAASTROSİT, GLİAL VE EPENDİMAL H.

MAKROFAJLAR

ENDOTEL HÜCRELERİ

HÜCRE DUVARI YAPILARININSERBESTLEŞMESİ VE YAYILIMI

Page 31: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 31

TNF-a .. Sitotoksisite, gevşeme, sitokinler IL-1 .... Gevşeme, IL-6, 8 yapımı IL-6 ...... Komp.aktiv., AFR sentezi IL-8 ...... Güçlü nötr. kemotaksisi, adezyonu IL-10, TGF- .... İnflamasyonun inhibisyonu

LOKAL (!) SİTOKİN SENTEZİ

LÖKOTRİEN SENTEZİ LÖKOTRİEN B4 .... Güçlü kemotaktik

PAF .................... Mikrotrombüsler KOMPLEMAN .... Sitoliz, kemotaksi KOAGÜLASYON KASKADI .... Mikrotrombüs

DİĞER MEDİATÖRLERİN SENTEZİ

BAKTERİYEL ÜRÜNLERİN YOL AÇTIKLARI...

Page 32: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 32

TNF-a, IL-1, IL- 6Adezyon Molekülleri ArtışıL- Selektin .............. P-SelektinCD 11/18 İntegrin ... ICAM-1

* IL- 8, MIP-1 a ve (kemokin)* LTB4, C5a, fMLP (non-kemokin)

(KEMOATRAKTANLAR)

Page 33: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 33

TNF-a, IL-1, IL- 6, NO

MMP-9 (jelatinaz B)

Kollajen IV

Page 34: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 34

NÖTROFİLLERİN MARİFETLERİFAGOSİTOZ YA DATNF-a UYARIMI

NORMAL KOŞULLARDA

SOD, KATALAZ İLEETKİSİZLEŞTİRİLİR

İNFLAMASYONDA (ÇOK MİKTARDA ÜRETİMDE)DOKU HASARI GELİŞİR

RESPIRATORY BURST

REAKTİF OKSİJEN RADİKALLERİ

Page 35: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 35

SAA İNFLAMASYONU

Page 36: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 36

ARAKNOİDS.A.A.

PİA MATER

DURA MATER

WIRCHOW-ROBINARALIĞIVASKÜLİT VETROMBÜS

İSKEMİK NEKROZ

BEYİNPARANKİMİ

S.A.A. VE BEYİN PARANKİMİNDE İNFLAMASYON

Page 37: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 37

ÜÇ BÜYÜK SONUÇ

• Vazojenik ödem: KBB permeabilite artışı• Sitotoksik ödem: Hücre membranı değişiklikleri Sellüler homeostaz kaybı Hücre içi sıvı artışı İskemi Esansiyel aminoasitler? (glutamat, aspartat) ADH salınımı ... Ekstraselüler hipotonisite

• İnterstisyel ödem: BOS volümü artışı

Page 38: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 38

EN SON...

• Parankim hasarı (iskemi, EAA?)• Nörolojik sekeller; Paraliziler, Mental retardasyon, Öğrenme bozuklukları, Körlük, Sağırlık, Konvülsif hastalık.

Page 39: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 39

NAZOFARİNKS KOLONİZASYONULOKAL İNVAZYON

BAKTERİYEMİKBB/K-BOS-B GEÇİŞSAA’DA ÇOĞALMA

HÜCRE DUVARI YAYILIMISEREBRAL VASKÜLER ENDOTEL MAKROFAJ UYARIMI

TNF-a, IL-1 V. D. SİTOKİNLERSAA İNFLAMASYONU

KBB GEÇİRGENLİĞİNİN ARTMASI

VAZOJENİK ÖDEM

BOS ÇIKIŞ “P” ARTMASIKOMİNİKAN HİDROSEFALİ

İNTERSTİSYEL ÖDEM SİTOTOKSİK ÖDEM

SEREBRAL VASKÜLİTSEREBRAL İNFARKT

KİBAS

SEREBRAL KAN AKIMININ AZALMASIOTOREGÜLASYONUN BOZULMASI

Page 40: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 40

Viral Menenjit Patogenezi

• Poliovirüs menenjiti ... Spinal kord/kan iletimi

• HSV ... Tropizmi temporal loba; hemorajik nekrozlar

• Kuduz ... Spinal korddan günde 2 cm ilerleme

• Mumps ... Viremi

Page 41: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 41

KRİPTOKOK MENENJİTİ PATOGENEZİ

Page 42: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 42

Tüberküloz Menenjit Patogenezi

• Primer infeksiyon sırasında yayılım• Oksijen aşkı ... Akciğer apeksi, beyin tabanı

(subkortikal yerleşim-Rich odağı)• Bebekte milier seyir (tbc menenjit primer)• Erişkinde immünite gelişimi: Tip IV ADR ... Granülom formasyonu Hücre-aracılı immünite (IFN-g) ... Makrofaj aktivasyonu

• Öldürme/dormant halde bırakma (susturma)• İmmünite kusuru ... Reaktivasyon tbc• Ensefalit ve sonrasında SAA’ya açılım (menenjit)

Page 43: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 43

Çok Nadir Bir Menenjit:Amip Menenjiti

• Etkenler: Naegleria fowlerii (sık) Acanthamoeba spp.

• Ilık aylarda salgın• Havuz-yüzücü menenjiti• Fila olfactoria iletisi• Hemorajik-pürülan• Kötü prognoz

Page 44: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 44

BAKTERİYEL MENENJİTTE KLİNİK TABLO

• En sık semptom ve bulgular: Baş ağrısı (%90) Ateş (%90)Menenjizm (%85) Bilinç değişiklikleri, ajitasyon (>%80) Kernig ve Babinski bulgusu (%50)Meningokoksikte peteşiler (%50) Fışkırır tarzda kusma (%35)Nöbetler (%30) Kafa çifti tutulumu (%10) Diğerleri: Hemiparezi, miyalji, herpes labialis

Page 45: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 45

İnfantlarda Klinik

• Ateş• Letarji, irritabilite• Apne• Beslenmenin bozulması• Nöbetler• Fontanel bombeliği• Beyin ağlaması

Page 46: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 46

N.abducens TutulumuİÇE ŞAŞILIK

Page 47: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 47

Ense Sertliği

Kernig(ağrı)

Brudzinski (hareket)

Page 48: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 48

Lomber Ponksiyon

Page 49: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 49

TANI

LP

L3 – L4

L4 – L5

L5 – S1

Hücre sayımı ve bazı boyamalar

Gram boyama ve kültürler

Biyokimyasal işlemler, spesifik çalışmalar

Page 50: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 50

Birinci tüpThoma lamı ile hücre sayımı

Pandy sol. ile semikantitatif protein

May Grünwald – Giemsa boyama

Metilen Mavisi ile boyama

Page 51: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 51

İkinci tüp

1 ml Santrifüj

1 ml VortexSediment

Gram boyama

Ekim

%5 Koyun kanlı agar Çikolatamsı agar Buyyon

Page 52: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 52

Üçüncü tüp

Biyokimyasal işlemler (Protein, Glukoz)Spesifik çalışmalar (Adenozin deaminaz)

Page 53: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 53

TÜBERKÜLOZ MENENJİTTE KLİNİK TABLO• Dönem I:Nonspesifik semptom ve bulgular Bilinç normalNörolojik defisit yok

• Dönem II (ara dönem): Letarji/davranış değişiklikleriMeninks irritasyon belirtileri Kafa çiftlerinin tutulum bulguları

• Dönem III: Anormal hareketler Konvülsiyonlar Stupor/koma Ciddi nörolojik defisitler (felçler)

Page 54: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 54

ENSEFALİTLERDE KLİNİK TABLO

• Ateş • Baş ağrısı• Bulantı, kusma• Mental değişiklikler (konfüzyon,

deliryum, letarji, stupor, koma)• Jeneralize/fokal nöbetler• Dik/sabit bakış • Hiperrefleksi, Babinski belirtisi, spastisite• Ense sertliği (orta düzeyde)

Page 55: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 55

Menenjitlerde Kan Bulguları

Lökosit ( mm3) Formül Sedimantasyon

Bakteriyel 15-20 bin % 90 nötrofil Genelde 20-30 mmh

Viral Normal, düşük Lenfomonositoz Normal

Tüberküloz Normal Lenfomonositoz Yüksek/normal

Page 56: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 56

Gerçek Tanı: BOS İncelemesi

• Kontrendikasyon yok ise acilen yapılır• Kontrendikasyonları:Ağır koagülopatilerTek taraflı pupilla ödemi ... Tomografi

(tümör/abse/hemoraji?)Ciddi kardiyovasküler bozukluklarÇok yüksek kafa içi basıncı

• Erişkinde L3-4, çocukta L4-5

Page 57: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 57

Çok Yüksek Kafa İçi Basıncı• Bilinç Değişiklikleri• Cushing Refleksi (bradikardi, yüksek AKB)• Sabit dilate pupillalar• İki taraflı içe şaşılık (VI. sinir tutulumu)• Papil ödemi• Dekortikasyon veya deserebrasyon postürü• LP yapılması zorunlu ise; 20’ önce mannitol 1 g/kg (bolus),Hiperventilasyon (pCO2 25-30 mmHg)

Page 58: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 58

LP Sonrası BOS İşlemleri1. Basıncı, rengi, görünümü (berrak/bulanık)2. İçerdiği kan hücreleri (BK ve/veya KK)3. Protein; kalitatif (%10 fenik asit, Pandy sol.), kantitatif4. Yaymaların incelenmesi:

Metilen mavisi: Mikroorganizma şekli, BK ile ilişkisiGram: Mikroorganizma şekli ve Gram alma özelliğiGiemsa: BOS lökosit formülüGereğinde ARB (%8-29), malign hücre aranması

5. Tüpler karbon kağıdına sarılır, santrifüje edilir;Bir adet kanlı agar normal atmosferde etüveBirer kanlı ve çukulatamsı agar %5 CO2’li inkübatöreGereğinde Sabouraud Dekstroz Agar, doku kültürü, Löwenstein-Jensen by’ye ekim (%25-70)

6. Diğer tanı testleri (Lateks Aglütinasyonu, antikorlar)

Page 59: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 59

BOS BULGULARI

Parametre Normal Akut Bakteriyel Viral Tüberküloz

Basınç (mmH2O) 150-200 Çok artmış Normal, hafif artmış Çok artmış

Renk Renksiz Boz Renksiz Ksantokromik

Görünüm Berrak Bulanık Berrak Berrak

Protein 15-45 mg/dl Artmış Hafif artmış Çok artmış

Şeker 45-80 mg/dl Çok azalmış Normal Azalmış

Hücre sayısı (/mm3) ve cinsi 5-10, lenfosit Binlerce, nötrofil < 1000, lenfosit < 1000, lenfosit

• Ek olarak; Tbc menenjitte Triptofan Testi (+), örümcek ağı Herpetik ensefalitte bol KK Kriptokok menenjitinde negatif boyama

Page 60: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 60

Negatif Boyama

• Olguların %50-75’inde pozitif bulunur.

Page 61: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 61

Diğer Tanısal Prosedürler• Tüm olgularda kan kültürü• Gereğinde balgam, idrar kültürleri• Kuşku var ise BBT/MRI• HSV için beyin biyopsisi, EEG, MRI• Tbc menenjit için adenozin deaminaz,

hızlı tanı testleri (Ag, Ab)• Moleküler biyolojik testler (PCR)• PA akciğer grafisi (tbc?, pnömokok?)• Otoantikorlar (SLE?)

Page 62: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 62

TÜBERKÜLOZ MENENJİTTE BAZAL TUTULUM

Page 63: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 63

Aciliyet Sırası

• İlk BOS incelemesi sonucunda ön tanı bakteriyel menenjit ise;Deksametazon 0.4 mg/kg, IV (2 gün)Hemen ya da 15-20’ sonra ampirik

antibiyotiğin ilk dozu, IVGerekli ise BBT/MRIDiğer BOS tetkikleri

Page 64: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 64

Ampirik Antibiyotik Seçimi(Dozlar: Kanx2)

• Beta laktamlı allerjisi ... Kloramfenikol• Nöroşirurjik operasyon sonrası:Seftazidim+Aminoglikozid+Vankomisin

YAŞ İLK SEÇENEK GÜNLÜK DOZ ALTERNATİF GÜNLÜK DOZ0-4 hafta Ampisilin +

Sefotaksim200 mg/kg IV150 mg/kg IV

Ampisilin +Gentamisin

200 mg/kg IV2.5 mg/kg IV

1-3 ay Ampisilin +Sefotaksim

200 mg/kg IV200 mg/kg IV

Vankomisin +Sefotaksim

60 mg/kg IV5 mg/kg IV

3 ay-50 yaş (Sefotaksim veyaSeftriakson) +Ampisilin

200 mg/kg, 8 g IV100 mg/kg, 4 g IV200 mg/kg IV, 8 g IV

Meropenem ya da(Sefotaksim +Vankomisin)

40 mg/kg, 3 g IV200 mg/kg, 8 g IV60 mg/kg IV, 2 g IV

> 50 yaş (Sefotaksim veyaSeftriakson) +Ampisilin

8 g IV4 g IV8 g IV

Meropenem ya da(Sefotaksim +Vankomisin)

3 g IV8 g IV2 g IV

Page 65: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 65

Kontrol LP Zamanı

• Tedaviye başlandıktan sonra 36-48 saat içinde LP tekrarlanmalıdır.Olumlu sonuç ... DevamDeğişiklik yok/kötü ... Tekrar

gözen geçirilip alternatif tedavilere başlanır.

Page 66: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 66

TEDAVİ

Antibiyotik tedavisini etkileyen üç faktör:

Antibiyotiğin BOS’a geçişi,

Antibiyotiğin pürülan BOS’da ki bakterisidal aktivitesi,

Minimal bakterisidal aktivitenin sağlanmasıdır,

IV tedavi yapılmalıdır,

Dozlar serum konsantrasyonu X2 şeklinde olmalıdır.

Page 67: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 67

Antibiyotiklerin Kandan BOS’a Geçişleriİyi Menenjit Varsa İyi Güvenilmez

KloramfenikolMetronidazolKo-trimoksazol

Penisilin GNafsilinAmpisilinTikarsilinMezlosilinPiperasilinSefuroksimSefotaksimSeftriaksonSeftizoksimSeftazidimSefpriomSefepim

AztreonamİmipenemMeropenemSulbaktamSipropfolk.OfloksasinPefloksasinRifampisinVankomisinDoksisiklin

AmoksisilinSefalotinSefaperazonKlavulanatAminoglikozidlerEritromisinRoksitromisinKlaritromisinAzitromisinSpiramisinKlindamisinTetrasiklin

Page 68: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 68

ANTİBİYOTİK DOZLARIAntibiyotik Toplam Günlük Doz Doz Aralığı (Saat)

Ampisilin 12 g 4

Sefotaksim 12 g 4

Seftriakson 4 g 12

Kloramfenikol 4 – 6 g 6

Penisilin G 24 milyon Ü 2

Vankomisin 2 – 3 g 8 - 12

Page 69: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 69

KÜLTÜR SONUÇLANMIŞ İSE...• Meningokok: Penisilin-G/3.KS• Pnömokok: Penisilin-G/3.KS/Vankomisin• H.influenzae: SAM/3.KS• S.aureus: Nafsilin/Vankomisin• S.epidermidis: Vankomisin• Pseudomonas: Seftazidim• Gram (-) basil: 3.KS• Listeria: Penisilin-G/Ampisilin• Grup B Streptokok: Penisilin-G/Ampisilin

Page 70: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 70

Tedavi Süreleri

• Meningokok: 7-10 gün (5 ateşsiz gün)

• H.influenzae: 10 gün (7 ateşsiz gün)

• Pnömokok: En az 14 gün

• Gram (-) basil, Listeria: 21 gün

Page 71: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 71

Tüberküloz Menenjit Tedavisi

• INH ... 300 mg/gün (12 ay)• RMP ... 600 mg/gün (12 ay) (AÇ)• Pirazinamid ... 4x500 mg (2 ay)Makrofaj içine etkili

• Direnç kuşkusu var ise;EMB eklenebilir (BOS’a geçiş sorunu)

• Deksametazon (nörolojik belirti!) 1 ay

Page 72: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 72

VİRAL (HSV) MSS İNFEKSİYONU TEDAVİSİ

• Asiklovir 3x10 mg/kg (14 gün)

Page 73: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 73

FUNGAL MENENJİT TEDAVİSİ

• Amfoterisin-B (0.5 mg/kg/gün) IV + Flusitozin (37.5 mg/kg) PO, 6 hafta.

VEYA• Flukonazol 400 mg/gün, PO, 8

hafta (eşit etkili).

Page 74: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 74

KOMPLİKASYONLAR• Nörolojik Serebral ödem KİBAS Nöbetler Serebral infarktlar Hidrosefali Subdural effüzyon Sağırlık Körlük Felçler

• Sistemik Pnömoni ARDS Derin ven trombozu DIC Pulmoner emboli Elektrolit bozuklukları

Page 75: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 75

KORUNMA• Meningokok: Temas öncesi: Meningokok A+C aşısı Temas sonrası: Rifampisin (2x2x2)

• H.influenzae: Temas öncesi: PRP-T, PRP-D, PRP-OMP aşısı Temas sonrası: Rifampisin (4x1x2)

• Pnömokok: Risk gruplarının 23 önemli patojen serotipi için

aşılanması.

• Genel önlemler:Meningokok taşıyıcılarının belirlenmesi, tedavisi Toplu yaşam yerlerini hijyeni

Page 76: menenjit.ppt [Uyumluluk Modu] - dicle.edu.tr · Otitis media (%30), pnömoni (%25), sinüzit (%10-15), kafa tabanı kırıkları (%10) •Meningokok: Kitlesel menenjit salgınları

Menenjitler - 76

ÜLKEMİZDEKİ AŞILAR

Tek doz = 0.5 ml23 serotipten 25’er gKapsül polisakkariti

Pneumo 23S. Pneumoniae

Tek doz = 0.5 mlT,D,P, Hib KombineHib TITER

Tek doz = 0.5 mlAdsorbe T,D,B, Polio ve Hib 5’li karmaTetract-HIB

Tek doz = 0.5 ml30 g teanoz toksoidi ile konjugeHiberix

Tek doz = 0.5 ml10 g teanoz proteini ile konjugeAct-HIB

H.influenzae

1 doz = 0.5 ml10,20,50 dozluk

50 g A polisakkarit50 g C polisakkarit

Imovax Meningo A+CN.meningitidis

AMBALAJİÇERİKAŞIETKEN