GGZ behandeling op school en thuis Congres ‘van wijk tot wetenschap’ 24 november 2016
Feb 08, 2017
GGZ behandeling op school en thuis
Congres ‘van wijk tot wetenschap’
24 november 2016
2
Even voorstellen….
Anne Marie Barnhoorn, orthopedagoog
Diagnostiek en behandeling bij GGZ Rivierduinen Kristal (specialistische GGZ)
Werkzaam vanuit de GGZ in Jeugd en Gezinsteam: basisdiagnostiek en behandeling (basis GGZ)
3
Rivierduinen Kristal (S-GGZ)
specialistisch centrum binnen GGZ Rivierduinen
diagnostiek en behandeling van kinderen/jongeren/volwassenen met verstandelijke beperking (IQ<85) en (vermoeden van) psychiatrische problematiek
Ambulante behandeling bij gezinnen thuis en bij kinderen op school
4
Krachten van de specialistische GGZ Kijkend vanuit verschillende referentiekaders, en deze
integreren; psychiatrie, pedagogiek, ontwikkelingspsychologie, systeemtheorie, geneeskunde, neuropsychologie, etc
Systeemgericht : alle betrokken partijen (kind, ouders, school, etc)
Outreachend, indien nodig Op maat voor de doelgroep
Werkend in de ‘keten’: jeugdzorg, VG zorg, onderwijs, gezondheidszorg, enz
Overzicht/richtinggevend: helikopterview -> wat betekent dit voor de praktijk?
Samenwerkend als (deel)behandelaar Verbindend Consultatief
5
Jeugd - en Gezinsteams in regio Holland Rijnland
25 teams in regio Leiden, Duin-en Bollenstreek, Alphen ad Rijn, Gouda/Midden Holland.
Medewerkers vanuit: maatschappelijk werk, Cardea jeugdzorg/gezinsbegeleiding, VG, GGZ, MEE.
Generalist en specialist
Integrale hulp aan kind en gezin
Toeleiden naar specialistische hulp
6
GGZ in het wijkteam: wat is onze rol?
Basis GGZ behandelingen / psychoeducatie
Basisdiagnostiek
Signaleren, screenen en toeleiden naar specialistische GGZ (niet te snel en niet te laat….)
Flexibele samenwerking met S-GGZ: ‘opschalen en afschalen’, deel van diagnostiek/behandeling opnemen
Consulteren van collega’s op gebied van psychiatrie
Deskundigheidsontwikkeling psychiatrie in het team
7
Krachten van GGZ als onderdeel van het wijkteam Toegankelijk en laagdrempelig (direct erop af …)
Doen wat nodig is: niet meer en niet minder, zonder protocollen of vastgelegd aanbod
Flexibel in locatie, tijd, frequentie, aanpak ; “behandelen aan de keukentafel…”
Bekend met de leefwereld van de cliënt, en ze kennen jou..
Integraal werken met collega’s uit het team (afkomstig uit: jeugdzorg, maatschappelijk werk, VG)
Dichtbij scholen, huisartsen, JGZ, leerplicht, welzijnswerk, sportclubs, enz.
8
Voorbeeld: Module ‘behandeling op school’ (S-GGZ)
Indicaties voor behandeling op school
Als de problemen van een kind zich vooral afspelen op school
Bij beperkte mogelijkheden van ouders/kind om voor behandeling naar het centrum te komen
Kinderen die vanwege hun beperking (lagere intelligentie, stoornis) moeite hebben met de transfer van het geleerde naar de praktijk
9
Meerwaarde van behandeling op school De behandeling vindt plaats in de omgeving waar het
geleerde ook door het kind moet worden toegepast
Nauwe samenwerking met school door combinatie van competentievergroting leerkracht én kind
Vergroot bij school motivatie voor en inzicht in hun begeleiding van kind en helpt school op gang: voordoen-samendoen-zelf doen
Als behandelaar heb je goed zicht op knelpunten binnen de schoolsetting, zowel ten aanzien van de behandeling als ten aanzien van de aanpak in de klas/groep
Makkelijker samenwerking en afstemming in de triade ouders, school, kind
10
Welke behandelingen? Emotie-regulatie
Versterking executieve functies
Egoversterkende therapie (Ik-boek, emoties)
Individuele sova-training (of in tweetal)
Faalangst / sociale angst / schoolverzuim/uitval
Psycho-educatie school/kind over stoornis/beperking (ADHD, autisme, angst, LVB, enz)
Oplossingsgerichte therapie
11
Welke vorm heeft de behandeling? Individuele behandeling van de leerlingén (directe) nabespreking met leerkracht/mentor en
leerling: terugkoppeling van de behandeling bespreken van afgelopen week/weken Afspraken voor komende week/weken
Wekelijks of wisselende frequentie
mail/telefonisch contact met ouders over voortgang, of ouders sluiten aan bij nabespreking op school
Tussentijdse evaluatiegesprekken met leerling, school en ouders
12
Doelen bepalen en evalueren
Samen met leerling, leerkracht en ouders
Oplossingsgericht , bijv cirkeltechniek
13
cirkeltechniek
14
voorbeeld: behandeling bij schoolverzuim / uitval
Direct ingrijpen: zo snel mogelijk hulp inzetten (oplossingsgericht) en na behandeling stand-by blijven voor eventuele terugval
Samen optrekken met kind, ouders, school, leerplicht, huisarts/JGZ (bij psycho-somatische klachten); afstemmingsoverleg
15
Welke aspecten spelen een rol in het verzuim?
- Angst om naar school te gaan (faalangst (bijv vanuit beperking/stoornis, sociale angst)
- Angst om van huis weg te gaan (separatieangst, zorgen om ouders)
- Gezinspatronen - Conflict ouders-school- Motivatie - Etc.
16
Aanpak inzetten op basis van achtergrond van problematiek
Waarin aandacht voor kind (individuele behandeling) ouders (psychoeducatie/systeembegeleiding) school (psychoeducatie)
Evaluatiegesprekken met kind, ouders, school; aanpak en afspraken op elkaar af stemmen
17
discussievragen:
Wat zijn ervaringen in werken met de GGZ, vanuit jeugdzorgaanbieders, JGZ of huisartsen/POH?
- wat loopt goed?- Wat kan beter?- Hoe zoeken jullie de samenwerking met GGZ?
Wat zijn ervaringen met wijkteams waarin GGZ wel of niet aanwezig is? Is er verschil merkbaar?
Hoe zou de GGZ proactiever, beter bereikbaar en interactiever kunnen werken?
18
Bruikbare materialen / (werk) boeken
Angstproblematiek Emotieregulatie Executieve functies
19
angstproblematiekBehandeling gericht op inzicht in problematiek, coping en
hulpmiddelen/afspraken met school/ouders
20
Stappenplan maken richting doel (bijv: weer naar school gaan)
Met kind: leren begrijpen en beheersen van de angst
Afspraken op school ; aanpassingen, veilige plek, vertrouwenspersoon, maatje, duidelijkheid over verwachtingen
Afspraken met ouders
Gesprekken en afspraken in triade leerling – ouders - school
21
Emoties leren herkennen (bijv lekker in je vel spel)
Emoties bij kind benoemen: je voelt, je denkt.. Waar voel je het in je lijf? - Lichaamstekening- Bodyscan, ontspanningsoefening
Emotieregulatie
22
23
Boosheidsthermometer
Triggers inventariseren
Afspraken om rustig te worden: wat helpt?
24
Nabespreken van situaties (samen met leerkracht):
- Wanneer lukte het vanuit fase boosheid of irritatie rustiger te worden? Hoe lukte dat?
- Wat heb jij hiervoor nodig van de leerkracht?
- Hoe kun jij/de leerkracht triggers vermijden? weghalen?
25
Situatie inzichtelijk maken ahv striptekening
wat zijn de gevoelens/gedachten achter de boosheid?
-> GGGG-model
26
Executieve functies
In kaart brengen sterkere en zwakkere executieve functies
Door leerling, leerkracht en ouder
Uitkiezen van één executieve functie om mee aan de slag te gaan
Plan van aanpak maken; van : ondersteuning door de leerkracht/ouder naar: zelfstandigheid van leerling
27
Vragenlijsten EF (EF bij kinderen en jeugdigen ; Dawson, Guare)
28
Voorbeeld
29
Voor scholen en ouders
30
Voor kinderen
31
<- signaleringsplan
Thermometer dagboek