UST.HJ.MOHD SALEH BIN RAMLI PENSYARAH MAAHAD …ipgkpm.edu.my/pisa/downloads/pdf/HIMPUNAN_TAJUK... · Terjadi apabila huruf-huruf hijaiah bertemu dengan huruf mad. Kadar panjang bacaan

BAHAGIAN 2

UST.HJ.MOHD SALEH BIN RAMLI

PENSYARAH MAAHAD TAHFIZ NEGERI PAHANG

UST.HJ.MOHD SALEH BIN RAMLI

PENSYARAH MAAHAD TAHFIZ NEGERI PAHANG

ASLI

FAR’IE

MAD

Terjadi disebabkan huruf mad

Terjadi disebabkan

sukun & hamzah

Terjadi apabila huruf-huruf hijaiah bertemu dengan huruf mad.

Kadar panjang bacaan ialah 2 harkat samada dibaca secara wasal atau waqaf padanya.

Ia juga dinamakan mad tabi’ie kerana sudah menjadi tabiat pembaca al-Quran akan membacanya secara mad.

Ia juga dinamakan zaati kerana mad terjadi disebabkan huruf mad itu sendiri

1 •1 gerakan anak jari

2 •1 Alif (qasar)

4 •2 Alif (tawassut)

6 •3 Alif (mad)

Mad Far’ie ialah mad yang dibaca lebih dari dua harkat disebabkan bertemu dengan huruf hamzah atau sukun.

FAR’IE ASLI

BADAL LAZIM WAJIB JAIZ

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

Mad Jaiz Munfasil ialah huruf mad berada di akhir perkataan pertama dan huruf hamzah berada di awal perkataan kedua.

Huruf mad dan huruf hamzah berasingan dalam dua perkataan.

Kerana ulama’ Qurra’ berselisih pendapat mengenai kadar panjang bacaannya. Ada yang membaca dengan 2 harkat, ada yang membaca dengan 4 dan 5 harkat dan ada yang membaca dengan kadar 6 harkat.

Namun bagi riwayat Hafs, mad jaiz hendaklah dibaca dengan kadar 4 atau 5 harkat ketika wasal, dan 2 harkat ketika waqaf.

Huruf Mad

Huruf Hamzah

Sekiranya cara tulisan mad jaiz munfasil ditulis secara berangkai, maka tidak boleh dipisahkan bacaan mad dan hamzah tersebut.

Ia hendaklah dibaca dengan 4 atau 5 harkat

Ia dinamakan mad munfasil hukmi.

FAR’IE ASLI

BADAL LAZIM WAJIB JAIZ

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

Mad Wajib Muttasil ialah huruf mad dan huruf hamzah berada di dalam perkataan yang sama.

Dinamakan muttasil kerana huruf mad dan huruf hamzah berangkai/bersambung dalam satu perkataan

Kerana ulama’ Qurra’ bersepakat membacanya dengan mad yang lebih dari kadar panjang harkat mad asli.

Kadar panjang harkatnya ialah 4 dan 5 harkat ketika wasal dan harus dibaca dengan 6 harkat ketika waqaf.

BIL MAD WAJIB MAD JAIZ

1 HAMZAH DAN MAD

DALAM SATU KALIMAH HAMZAH DAN MAD

DALAM DUA KALIMAH

2

DIBACA 4 DAN 5 HARKAT KETIKA WASAL

HARUS DIBACA 6

HARKAT KETIKA WAQAF

DIBACA 4 DAN 5 HARKAT KETIKA

WASAL

2 HARKAT KETIKA WAQAF

Huruf Mad

Huruf Hamzah

MAD WAJIB

Huruf Mad

Huruf Hamzah

MAD JAIZ

FATHAH

KASRAH

DOMMAH

4 Harkat + Sukun

5 Harkat + Sukun

6 Harkat + Sukun

السماَء

FATHAH

KASRAH

DOMMAH

4 Harkat + Sukun

5 Harkat + Sukun

6 Harkat + Sukun

4 Harkat + Raum

5 Harkat + Raum

السماِء

FATHAH

KASRAH

DOMMAH

4 Harkat + Sukun

5 Harkat + Sukun

6 Harkat + Sukun

4 Harkat + Raum

5 Harkat + Raum

4 Harkat + Isymam

5 Harkat + Isymam

6 Harkat + Isymam السماُء

FAR’IE ASLI

BADAL LAZIM WAJIB JAIZ

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

Mad Lazim ialah huruf mad bertemu dengan huruf yang sukun.

Huruf Mad

Huruf Sukun

MAD LAZIM KALIMI

•Terjadi dalam bentuk perkataan

MAD LAZIM HARFI

•Terjadi dalam bentuk huruf

Mad Lazim Kalimi ialah mad lazim yang terjadi di dalam perkataan.

KALIMI

MUTHAQQAL

(berat)

MUKHAFAF

(ringan)

HARFI

MUTHAQQAL

(berat)

MUKHAFAF

(ringan)

MAD LAZIM

KALIMI

MUTHAQQAL

MAD LAZIM

KALIMI

MUKHAFFAF

Mad Lazim Kalimi Muthaqqal ialah mad lazim yang terjadi di dalam perkataan dan terdapat tanda sabdu padanya.

Huruf Mad

Huruf yang bersabdu

Huruf Mad

Dua huruf yang serupa

Mad Lazim Kalimi Mukhaffaf ialah mad lazim yang terjadi di dalam perkataan dan TIDAK terdapat tanda sabdu padanya.

Huruf Mad

Huruf Sukun

BIL MUTHAQQAL MUKHAFFAF

1 Terdapat tanda sabdu Tidak terdapat tanda sabtu. Hanya sukun

sahaja

2

MAD LAZIM KALIMI

MAD LAZIM HARFI

KALIMI

MUTHAQQAL

(berat)

MUKHAFAF

(ringan)

HARFI

MUTHAQQAL

(berat)

MUKHAFAF

(ringan)

MAD LAZIM

HARFI

MUTHAQQAL

MAD LAZIM

HARFI

MUKHAFFAF

Mad Lazim Harfi Muthaqqal ialah mad lazim yang terjadi di dalam huruf dan terdapat idgham padanya.

Huruf Mad

Huruf yang idgham

Huruf Mad

Huruf yang idgham (bertemu dua yang serupa)

Mad Lazim Harfi Mukhaffaf ialah mad lazim yang terjadi di dalam huruf dan TIDAK terdapat idgham padanya.

Huruf Mad Huruf yang

izhar

Huruf Mad

Huruf yang izhar (izhar syafawi)

BIL MUTHAQQAL MUKHAFFAF

1 Dibaca secara

Idgham Dibaca secara

Izhar

2

FAR’IE ASLI

BADAL LAZIM WAJIB JAIZ

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

Mad badal ialah mad yang terjadi apabila huruf hamzah ditukar kepada huruf mad.

Asalnya terdapat dua hamzah dalam satu kalimah di mana satunya berbaris dan satu lagi mati.

Huruf hamzah yang mati ditukarkan kepada huruf mad

HAMZAH MATI

HURUF MAD

Mad badal dibaca dengan kadar dua harkat bagi semua imam Qiraat kecuali Warsh (Nafi’)

FAR’IE ASLI

BADAL LAZIM WAJIB JAIZ

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

Huruf WAU dan YA’ bertanda sukun dan sebelum kedua-duanya berbaris di atas dan huruf selepasnya dibaca dengan sukun kerana berhenti bacaan padanya.

ي و

Mad lin harus dipanjangkan dengan kadar 6 harkat atau 4 harkat atau 2 harkat.

Mad lin tidak boleh dibaca dengan mad ketika berada dalam keadaan sambung.

Tiada mad ketika wasal

FAR’IE ASLI

BADAL LAZIM WAJIB JAIZ

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

Mad arid lis sukun ialah mad yang terjadi disebabkan terdapat tanda sukun yang mendatang apabila waqaf bacaan padanya dimana sebelumnya terdapat huruf mad.

Mad arid lis sukun harus dibaca 6 atau 4 atau 2 harkat.

FATHAH

KASRAH

DOMMAH

2 Harkat + Sukun

4 Harkat + Sukun

6 Harkat + Sukun

FATHAH

KASRAH

DOMMAH

2 Harkat + Sukun

4 Harkat + Sukun

6 Harkat + Sukun

2 Harkat + Raum

FATHAH

KASRAH

DOMMAH

2 Harkat + Sukun

4 Harkat + Sukun

6 Harkat + Sukun

2 Harkat + Raum

2 Harkat + Isymam

4 Harkat + Isymam

6 Harkat + Isymam

FAR’IE ASLI

BADAL LAZIM WAJIB JAIZ

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

Mad Silah ialah mad yang terdapat HA’ DHOMIR yang juga dinamakan ha’ kinayah.

Ia dibaca dengan mad apabila terletak antara dua huruf yang berbaris.

Ia dibaca dengan mad ketika wasal. Manakala ketika waqaf dibaca dengan sukun tanpa mad.

HA’ DHOMIR

HURUF BERBARIS

HURUF BERBARIS

MAD SILAH QASIRAH

MAD SILAH TOWILAH

Mad silah qasirah ialah ha’ dhomir yang tidak terdapat huruf hamzah selepasnya.

HA’ DHOMIR BUKAN HURUF

HAMZAH

Mad silah qasirah dibaca dengan kadar panjang bacaan 2 harkat.

SURAH AL-FURQAN AYAT 69

HA’ DHOMIR

HURUF YANG MATI

SURAH AL-A’RAF AYAT 111

SURAH ASY-SYUARA’ AYAT 36

SURAH AN-NAMLI AYAT 28

SURAH AZ-ZUMAR AYAT 7

MAD SILAH QASIRAH

MAD SILAH TOWILAH

Mad silah towilah ialah ha’ dhomir yang terdapat huruf hamzah selepasnya.

HA’ DHOMIR HURUF HAMZAH

Mad silah towilah dibaca dengan kadar panjang bacaan 4 atau 5 harkat.

FAR’IE ASLI

BADAL LAZIM WAJIB JAIZ

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

Mad iwad terjadi pada tanwin baris dua di atas yang diletakkan di huruf akhir perkataan kata nama am.

Mad I’wad dibaca dengan baris satu di atas serta mad dua harkat.

Ketika dibaca dengan wasal, hendaklah memperhatikan hukum bacaan tanwinnya.

Perkataan yang diakhiri dengan alif maqsurah juga dibaca dengan mad I’wad

Perkataan yang diakhiri dengan hamzah berbaris dua di atas sahaja dibaca dengan mad I’wad

Adapun hamzah yang berbaris dua di bawah atau depan tidak dibaca dengan mad I’wad.

Perkataan yang berbaris dua di atas yang diakhiri dengan huruf ta’ marbutah tidak dibaaca dengan mad I’wad

FAR’IE ASLI

BADAL LAZIM WAJIB JAIZ

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

Mad farqu ialah mad pembeza.

Ia membezakan antara ayat pemberitaan dan ayat pertanyaan.

Ia terjadi apabila terdapat huruf hamzah istifham di awal perkataan bertemu dengan hamzah wasal dan terdapat huruf yang sukun selepasnya.

Mad farqu dibaca dengan panjang 6 harkat dan hamzah wasal ditukar menjadi huruf mad.

Ia juga dinamakan mad lazim kalimi.

Surah al-An’am 143 & 144

Surah Yunus 59 Surah an-Namli 59

Mad farqu hanya terdapat dalam 3 perkataan seperti tersebut

Surah Yunus

Surah Yunus

FAR’IE ASLI

BADAL LAZIM WAJIB JAIZ

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

Mad Tamkin hanya berlaku pada huruf ) yang berbaris kasrah ي yang ( ــِـbertasydid ( ــّـ) ketika bertemu dengan huruf ي sakinah di dalam satu kalimah (perkataan)

Mad Tamkin berlaku juga pada huruf و yang berbaris dhommah ( yang ( ــُـbertemu dengan huruf و sakinah dalam satu kalimah (perkataan)

Demikian juga ketika huruf و atau madiyyah (mad) bertemu ي dengan huruf و atau ي yang berbaris dalam dua kalimah

Mad tamkin seperti mad asli dibaca dengan kadar 2 harkat.

FAR’IE ASLI

BADAL LAZIM WAJIB JAIZ

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

Mad Ta’zim bermaksud mad memperagungkan.

Ia terjadi pada perkataan (la) bererti tidak apabila bertemu dengan perkataan (ilah) yang terdapat pada perkataan tauhid.

Mad ta’zim dibaca dengan 4 atau 5 harkat.

Namun bagi mereka yang membaca mad jaiz munfasil dengan 2 harkat, maka mad Ta’zim dibaca dengan 6 harkat.

Mad Ta’zim juga dinamakan sebagai mad mubalaghah yang bermaksud berlebihan dalam menafikan sesuatu.

FAR’IE ASLI

BADAL LAZIM WAJIB JAIZ

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

Mad Tabriah bermaksud mad pembersihan atau berlepas diri.

Ia terjadi pada perkataaan la yang bermaksud tidak yang berfungsi sebagai menafikan jenis.

Mad tabriah dibaca dengan 2 harkat. Namun bagi qiraat hamzah, ia dibaca dengan 6 harkat.