Top Banner
1 Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English book entitled, How to Keep the Doctor Away”
50

Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

Apr 13, 2018

Download

Documents

truongphuc
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

1

Ungambalekela Kanjani

Udokotela Na?

Robert D. Brinsmead

“Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu

book translated from an English book entitled,

“How to Keep the Doctor Away”

Page 2: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

2

Website: www.ivangeli.co.za

E-mail: [email protected] Ikhishwe ngolimi lwesiNgisi ngo: 1972

Ikhishwe ngolimi lwesiZulu ngo: Mashi 2015 Lencwadi ihunyushelwe olimini lwesiZulu

nguNtombifuthi W.Gamede esizana noJennifer Zulu

kanye noPhumzile Mongeka. Izithombe ezingaphandle sithathwe kwi:

www.google.co.za

Page 3: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

3

Isithombe esingaphandle Isithombe esingaphandle sikhombisa odokotela

bemvelo esabanikwa nguNkulunkulu. Umoya ohlanzekile, ilanga, ukuzithiba,

ukuphumula, ukudla okufanele, amanzi,

ukuthembela emandleni angcwele, ngodokotela

beqiniso abelaphayo. Umsuka wakho konke

ukugula nobubi obesabekayo usekusetshenzisweni

ngokungalawulwa kwezidakamizwa okuyimithi

namaphilisi anobuthi. Uma umuntu ehlaselwa

ngukugula, akuvamile ukuthi azinike isikhathi,

sokufunisisa imbangela yokugula kwakhe. Into

ebalulekile engqondweni yakhe ukususa ubuhlungu

nokuphazamiseka okulethwa yikho. CCh 105.2. Ngokusebenzisa izidakamizwa okuyimithi

namaphilisi okunobungozi, iningi lizilethela

ukugula okungapheli. Kulahleka nezimpilo eziningi

ebezingahlengwa ngokusebenzisa izindlela zemvelo

zokwelapha. Ubuthi ubusemabhodleleni amaningi

emithi budala imikhuba nenkanuko elimaza

umphefumulo nomzimba. Yonke imithi namaphilisi

ekhishwa ngodokotela iyisisusa semikhuba

yotshwala. Lemithi iyalalisa, ithuntubeza umzimba,

idambise nezinhlungu, kepha ayikwelaphi ukugula.

Kunalokho iyisiqalekiso emphakathini. CCh 105.3.

Page 4: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

4

Imithi namaphilisi okuyizidakamizwa

ezisetshenziswayo kuyisiqalekiso. Balekelana nayo.

Uma kudingeke ngempela ukuthi uyisebenzise,

yisebenzise ngokuqaphela. Kungcono ukusebenzisa

izinto ezinempilo nezingenabungozi. Uma

uzisebenzisa imvelo izolalela odokotela

bakaNkulunkulu okungumoya ohlanzekile, amanzi,

ukuzivocavoca ngendlela efanele, kanye nonembeza

omsulwa ongenacala. Iningi labantu eliphuza itiye

nekofi lihlangabezana nengcindezi yokuhambela

odokotela ngaso sonke isikhathi liyofuna imithi

namaphilisi. Iningi lingalapheka ngaphandle

kokusebenzisa imithi, uma lilalela imithetho

yempilo. Imithi namaphilisi odokotela kufanele

kusetshenziswe ngokukhulu ukuqaphela. CCh

105.4.

Page 5: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

5

Izincwadi okucashunywe kuzo Izicaphuno ezikulencwadi zithathwe eBhayibhelini

lesiZulu nasezincwadini ezilandelayo ezabhalwa

ngu-E.G.White: Ministry of Healing, 1905

Testimonies for the Church Volume 4, 1885

Counsels for the Church, 1991

Page 6: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

6

Okuqukethwe

1. Isingeniso ............................................................. 7

2. Impilo nemithetho yokuphila ............................... 10

2.1. Umoya ................................................................ 10

2.2. Amanzi ............................................................... 13

2.3. Ukudla ............................................................... 15

2.4. Ilanga ................................................................. 21

2.5. Ukugijima kwegazi emzimbeni ............................. 22

2.6. Ukukhishwa kokungcola ..................................... 23

2.7. Ukuzivocavoca .................................................... 25

2.8. Ukuphumula ...................................................... 28

2.9. Inhlanzeko .......................................................... 30

2.10. Ukuzithiba ........................................................ 32

3. Ubudlelwane phakathi kwengqondo nempilo enhle…

.......……………………………………………………32

4. Imithetho yokuphila ............................................ 35

4.1. Isono nokugula ................................................... 41

4.2. Isixazululo esingcwele ......................................... 42

5. Bathini odokotela na? ......................................... 48

Page 7: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

7

1. Isingeniso Impilo enhle ayizenzakaleli nje. Ayitholwa

emabhodleleni emithi namaphilisi. Itholakala

ngokulandela imithetho engaguqukiyo

yempilo.Ukugula akuhlaseli abantu ‘abaneshwa’

futhi akuzizeli nje. Ukugula kuyamenwa,

kulungiselelwe ngokungalandeli eminye yemithetho

yempilo. Imikhuba emibi yokudla, yokuphefumula,

yokugqoka, yokuphumula, yokusebenza

nokucabanga yizona zimbangela zokugula. Umzimba womuntu ungumshini omuhle ophilayo.

USosayensi othile wathi; kulula kuye ukukholwa

ukuthi ukukhula nokudlondlobala kwe‘Mesiya’

kaHandel kwenzeka ngokuthengiswa kwezincwadi

zakhe, kunokukholwa ukuthi imvelaphi yomuntu

ayihlelekile. Umzimba womuntu wabunjwa,

wahlelwa nguMlumbi omkhulu. Owathi uma eqeda

ukuwubumba wawunika imithetho yokuwulawula

ukuze usebenze kahle. Ukuyilalela nokuyigcina

lemithetho kusho impilo, ukungayilaleli kusho

ukugula nokufa. Abanye abantu angeke balamukele leliqiniso, ngoba

sebazijwayeza ukuthola ukululama ngokusebenzisa

imithi namaphilisi. Imithi namaphilisi kunendima

okuyenzayo ekuletheni ubugcono ezinhlungwini,

Page 8: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

8

kepha akwelaphi isisusa sokugula. Abantu

baguliswa ngukwephula imithetho yempilo.

Ngokwephula kwabo lemithetho bangenwa ukugula

okuletha izinhlungu ezesabekayo, okubenza

bagijimele kudokotela ukukususa. Esikhathini

esiningi abantu abanayo intakazelelo yokuguqula

imikhuba yabo emibi ebaholele ekuguleni.

Kunalokho bacabanga ukuthi imithi namaphilisi

kuzobanika lempilo abayifunayo, bebe beqhubeka

nokwephula imithetho yempilo. Uma udokotela

wokuqala abaye kuye eqinisa ukuthi baguqule

imikhuba yabo, bayamyeka baye komunye

benethemba lokuthi uzobanika ‘ukwelashwa’

okusheshayo. Munye kuphela umuthi odingekayo, lowomuthi

ngukugcina imithetho yempilo. Akekho umuntu

ongephula imithetho yempilo, kungaba

owokuziphatha noma owemvelo, qede angalandelwa

imiphumela ebuhlungu. UPawulu uthi, “ngokuba

lokho akuhlwanyelayo umuntu, lokho wokuvuna.”

KwabaseGalathiya 6:7 Lencwadi inikeza umklamo wezimiso ezilungile

zempilo ngendlela ecacile nesobala ukuze

zijatshulelwe ngomncane nomdala, ofundile

Page 9: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

9

nongafundile. Ukuzazi nokuziphila lezimiso

kuholela empilweni enhle, ecebile nenenjabulo.

Robert D. Brinsmead

Page 10: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

10

2. Impilo nemithetho yokuphila

Eminyakeni eyizinkulungwane edlule umbhali othile

kulabo ababhala iBhayibheli wathi, “ngokuba

umphefumulo womzimba usegazini...” Levitikusi

17:11. Leli iqiniso elingephikiswe. Impilo incike

egazini elihle neligijima kahle engqondweni

nasemzimbeni wonke. Angeke ube nempilo enhle

uma igazi lakho lingelihle ngoba “...umphefumulo

womzimba usegazini.” Igazi elingelihle emzimbeni

lithuntubeza ingqondo. UMdali wethu uhlele ukuthi ukuhamba kwegazi

emzimbeni kusekelwe yizinto ezine; umoya, amanzi,

ukudla nelanga. Ngakho-ke kufanele siqaphele

ukuthi igazi silinika izilinganiso ezifanele salezinto. 2.1 Umoya

Umoya ubaluleke kakhulu empilweni, kepha izigidi

zabantu ziyagula ngenxa yokungawutholi

ngokwanele. Iningi labantu aliphefumuli ngendlela

efanele, ngenxa yalokhu lizincisha ithuba

lokujabulela impilo engcono. Incwadi eyaziwa

kakhulu kwezempilo ithi: “ukuze sibe negazi elihle,

kufanele siphefumule kahle.” Ukuphefumula umoya

ohlanzekile ngokugcwele kugcwalisa amaphaphu

ngomoya ohlanzekile, ohlanza igazi, ulethe nempilo

Page 11: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

11

kuwo wonke amalunga omzimba. Ukuphefumula

okuhle kuthoba imithambo yegazi, kuvule inhliziyo,

kusize ekugayweni kokudla, kulethe nobuthongo

obumnandi. “Igazi lihamba kancane uma kungekho umoya

owanele emzimbeni. Ukungcola okufanele

kukhishwe emaphashini ngokuphefumula

kugcineka ngaphakathi emzimbeni, kwenze igazi

elingcolile. Lokhu kuhlukumeza isisu, isibindi

kanye nengqondo. Isikhumba siyakhathala, ukudla

kugayeke ngesivinini sonwabu, inhliziyo ishone

phansi, ingqondo igcwale izinto eziningi ngesikhathi

esisodwa, imicabango iphambane, kungene

ukuphatheka kabi, nokuphelelwa yithemba

okuholela ekutheni umzimba wonke ubhocobale.

Ukunganyakazisi amalunga omzimba

ngokusebenza, nangokuzivocavoca kuletha

ukugula.” Ministry of Healing, 272,273. Umoya ungudokotela omkhulu esawunikwa imvelo.

Ngakho-ke kufanele sizazi kahle lezimiso

ezilandelayo eziyisisekelo zokugcina impilo

isezingeni eliphezulu:

(a) Zakhele indlu yakho, noma uyithenge

endaweni enomoya ohlanzekile.

Page 12: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

12

(b) Ukuze uphefumule kahle, kufanele ufunde

ukuma nokuhlala ngendlela efanele. IBhayibheli

lithi, uNkulunkulu wadala umuntu, wamenza

waqonda. Ukuma uqonde kubonakalisa umusa

nesithunzi, kukhuphula izinga lempilo

kuphaphamise nengqondo. Hamba uqonde, hhayi

ngokuziphakamisa, kepha ngokuzwisisa ukuthi

umuntu wenziwa ‘ngomfanekiso kaNkulunkulu’

Genesisi 1:26-27.

(c) Gwema izimpahla ezicinanisa amaphaphu,

ezenza igazi lingahambi ngokukhululeka

emzimbeni. Faka izimpahla eziletha ukukhululeka

kuwo wonke amalunga omzimba.

(d) Zifundise ukuphefumula ngendlela efaka

umoya ngokugcwele emaphashini. Ukuphefumula

okungafaki umoya ngokugcwele emaphashini

kwenza ukuthi akhameke, kuphinde

kuphazamiseke ukusebenza kwawo wonke

amalunga omzimba. Lokhu kufana nokukhameka

kwengxenye yenjini yemoto ehlanganisa amanzi

nophethilomu. Kufanele uwukhiphe wonke umoya

emaphashini, uphinde uwufake ngokugcwele.

Ungawugcwalisi nje kuphela esifubeni kepha

wudonse umoya ngokusebenzisa imisipha

etholakala ngasezimbanjeni. Ngalendlela umoya

owanele uzokwazi ukungena emaphashini. Uma

Page 13: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

13

ukhuluma sebenzisa lomsipha omkhulu otholakala

phakathi kwamaphaphu akho, okusiza ukuthi

uphefumule kahle.

(e) Gwema izindawo zokuhlala ezigcwele abantu

abaningi nezingenawo umoya owanele.

(f) Ungalali egunjini lokulala elingenawo umoya

ohlanzekile ngokwanele.

(g) Khuthalela imisebenzi ezokwenza uthole

umoya wangaphandle.

(h) Zivocavoce nsukuzonke. Funda ukubhukuda,

ukuhamba usheshe, ukugijima nokugibela

ibhayisikili.

(i) Izinga lokushisa endlini uma kusebusika

malingedluli isilinganiso esingu-65 kuya ku-70.

Uma kunomswakama owanele, lamazinga okushisa

anele. Amagumbi endlu ashisa ngokwedlulele,

angcolisa umoya. Kungcono kakhulu ukwembatha

izingubo ezifudumele nokuba nomqondo ohluzekile

nempilo enhle, kunokuhlala endlini evaliwe

engenamoya ohlanzekile ngenxa yokushisa

ngokweqile. 2.2 Amanzi Amanzi ahlanzekile angomunye wodokotela

omkhulu esiwunikezwe yimvelo. Kufanele

asetshenziswe ngokwanele nsukuzonke. Amanzi

Page 14: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

14

asiza ukukhuculula ukungcola okusemzimbeni

aphinde aphaphamise namalunga omzimba. Amanzi

ahlanza isikhumba ukuze sikwazi ukuphefumula,

aphinde asuse ukungcola okubanga ukugula.

Amanzi ayindlela ehamba phambili yokuhambisa

igazi ngokushesha emzimbeni. Aphinde asize

ekwehliseni umkhuhlane nokucinana ekhanda

nezinye izifo ezihlasela umzimba. Nazi izimiso

eziyisisekelo nezilula zokusebenzisa amanzi:

(a) Phuza izingilazi eziningana zamanzi

nsukuzonke. Phuza ingilazi eyodwa kuya kwezimbili

zamanzi afudumele kusasele imizuzu engu-30

ngaphambi kokudla isidlo sasekuseni. Lezingilazi

zizohlanza isisu zivule nenhliziyo.

(b) Ungaphuzi amanzi, unamonedi newayini

ngesikhathi udla. Ukugayeka kokudla emzimbeni

kulandela uhlelo oluthile. Loluhlelo luphazamiseka

kakhulu uma ukudla kuhlangana namanzi

ngesikhathi esisodwa. Kudingeka umzimba uthole

indlela yokukhipha lamanzi kuqala ngaphambi

kokuthi uqale ukugaya ukudla. Lokhu kuthatha

isikhathi eside. Lapho sithi siyaqala isisu ukugaya,

yingalesikhathi usudla okunye ukudla, isisu sivele

siwuyeke lomsebenzi ebesesiwuqalile wokugaya,

sinake ukugaya ukudla okusha okungenayo.

Okuzokwenzeka ukuthi ukudla angeke kugayeke

Page 15: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

15

masisha, okunye ukudla angeke kungayisiseke

kahle, okunye kwakho kuzogcina kungagayekanga

sanhlobo. Ungawaphuzi amanzi uqeda ukudla.

Okungenani waphuze kusasele imizuzu engu-30

kuya kwengu-45 ngaphambi kokudla noma

ngemuva kokudla. Ukuphuza amanzi aphuma

esiqandisini kudala inkinga emzimbeni. Umzimba

unezinga elithile lokushisa. Ngokuphuza amanzi

abandayo kwenza ukuthi umzimba usebenze

kanzima ukufudumalisa lamanzi ukuze abe

sezingeni elifanelekile.

(c) Geza wonke umzimba nsuku zonke.

(d) Sebenzisa amanzi ukwehlisa umkhuhlane

obangelwa wukushisa. Ukushisa ngokweqile

emzimbeni ngumzamo wemvelo wokukhipha

ukungcola okukuwo. Lokushisa kungalawulwa

ngokusebenzisa amanzi ngendlela enobuhlakani.

Sebenzisa amanzi ngokwanele ukulwisana

nokugula. Funda izindlela zokusebenzisa amanzi

abandayo nafudumele ukuxosha izinhlobo

ezahlukeneyo zokugula emzimbeni. 2.3 Ukudla Imikhuba emihle yokudla ingeminye ebalulekile

empilweni. Ukudla okungenamsoco kungumsuka

wezifo eziningi. Izigidi ngezigidi zabantu zizigubhela

Page 16: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

16

amathuna azo ngamazinyo. Yini ngempela

okufanele siyidle na? Izincwadi eziningi ezidingida

loludaba nezitholakala ezitolo zidukisa abantu

kunokubasiza. Okokuqala okufanele ukwenze

ngukukhipha engqondweni yakho ukuthi

kunokudla okuthile okungajwayelekile, okubizayo

nokugwinyisa amathe okunonophalisa umzimba.

Iza kuMdali akufundise ngokudla akunika abantu

ekudaleni kwaKhe umhlaba. IBhayibheli lithi

ekudalweni kwakhe umuntu, wanikwa ukudla

okuzinhlamvana, izithelo, imifino nezindlubu. Uma

abantu bekudla ngesilinganiso esifanele lokukudla,

ababi nenkinga yokweswela umsoco futhi

abahlaselwa yizifo kalula. Umuntu odla ngokwanele

izithelo nemifino, ezidla ngendlela okuyiyo,

akufanele akhathazeke ngokusweleka kwezakha-

mzimba ezidingekayo. Nazi-ke ngezansi izimiso

eziyisisekelo zokudla okunomsoco:

(a) Yidla ukudla okukhethekile okwanikwa

umuntu ekudalweni komhlaba.

(b) Gwema ukudla okucolisakele kakhulu,

okunoshukela omningi njengofulawa omhlophe

namakhekhe.

(c) Zifundise ukudla imifino eluhlaza

njengezaqathi, iklabishi neminye.

Page 17: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

17

(d) Gwema ukudla okugcwele izinongo ezibabayo

ngoba kuhlukumeza isisu kufudumeze negazi.

Lenhlobo yokudla igqugquzela ulaka. Sebenzisa

usawoti omncane.

(e) Ungakupheki ukudla kuze kweqe kubulala

umsoco. Sebenzisa amanzi alingene uma upheka.

(f) Ungadli izinhlobo eziningi zokudla ngesikhathi

esisodwa. Izinhlobo zokudla ezine esidlweni

esisodwa ziningi. Njengoba ingqondo ingakwazi

ukugxila ezifundweni eziningi ngesikhathi esisodwa

nesisu ngokunjalo asikwazi ukumelana nokudla

okuhlukahlukene ngesikhathi esisodwa.

(g) Izithelo nemifino azidliwa ngesikhathi

esisodwa. Ukuhlangana kwalokudla esiswini

ngesikhathi esisodwa kwenza igazi elingcolile.

(h) Yidla kabili noma kathathu ngosuku. Zinike

isikhathi esingamahora amahlanu ngaphambi

kokudla esinye isidlo. Gwema umkhuba wokudla

kungakabi isikhathi sakho sokudla, ngoba

uphazamisa ukugayeka kokudla, uthwalisa nesisu

ubunzima. Lomkhuba uguqula ukudla kube ubuthi

emzimbeni. Isisu sigaya ukudla amahora

amathathu kuya kwamane, bese siyaphumula

ngehora lesihlanu. Uma udla ukudla, isisu siqala

umsebenzi wokukugaya ngaleso sikhathi. Uma udla

okunye ukudla engakapheli amahora amahlanu,

Page 18: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

18

isisu siyayeka ukugaya ukudla ebesikugaya. Siqale

sigaye lokhu okusha okungenayo. Lokhu

esikushiyile kuphenduka amafutha agcineka

emzimbeni ngokungadingekile nadala

ukukhuluphala nokugula.

(i) Ungadli sekusondele isikhathi sokulala.

Qinisekisa ukuthi isisu sakho asinakudla uma

usuyolala. Ungadli ukudla okusindayo ebusuku.

Umkhuba wokudla ukudla okulula nokuncane

ekuseni nowokudla kakhulu ebusuku

awuhambisani nemithetho yempilo. Khumbula

ukuthi isidlo sasekuseni siyigolide, esasemini

yisiliva esantambama siyavala. Awushayeli imoto

ingenawo uphethilomu imini yonke bese ugcwalisa

ithanki ngokuhlwa.

(j) Ungabi yisiminzi (isiminzi: umuntu odla

eqise). Incwadi kaMshumayeli ithi, “...dlela

ukuqina.” Mshumayeli 10:17. Ukudla ngokweqisa

kuthwalisa isisu ubunzima, kunike isibindi

okuyingxenye enkulu yomzimba umsebenzi

owengeziwe. Umzimba uyakugcina ukudla okusele

uma kungagcineki ukukhipha ngezinso. Wonke

lomsebenzi wokugaywa nokuhlelwa kokudla

emzimbeni uletha ubunzima obudala izinhlungu

enjinini yomzimba yokusebenza. Ingqondo ithwala

kanzima ngoba isisu sisebenza ngokweqile sidonsa

Page 19: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

19

amandla kuyo. Lokhu kuholela ekukhathaleni

kwayo kuphazamise nomzimba wonke.

(k) Idla ngezinkathi ezifanayo. Umgqigqo

uyisisekelo somthetho womzimba. Ukushaya

kwenhliziyo, ukugaywa kokudla nakho konke

okusemzimbeni kusebenza ngohlelo oluthile.

Ngakho-ke ukuze ube nempilo enhle, yidla ukudla

ngezinkathi ezihleliwe.

(l) Ungadli ngokushesha, kuhlafunisise kahle

ukudla. Isikhathi sokudla akube yisikhathi

esimnandi. Ungalethi izinkinga zakho esidlweni.

Gwema imisebenzi ethwalisa ingqondo kanzima

ngaphambi kwesidlo nangasemuva kwaso.

Ungazivocavoci ngamandla ngemuva kokudla.

(m) Ukudla okwenziwe ngezinhlamvana

ezinjengamabele, ummbila nokolo kubalulekile

esidlweni sasekuseni. Ukudla okucolisakele

kakhulu akunawo amavithamini. Umfuyi ukwazi

kahle ukuthi uma enganika imfuyo yakhe ukudla

okucoliseke kakhulu kungayilimaza kugcine

kuyibulele. Ukuzitholela umshini wokugaya

kuzokusiza ugweme ukolo ocolisekile. Akulula

ukuthola isinkwa sikakolo esingacolisekile ezitolo,

yingakho kubaluleke kakhulu ukuthi uzenzele

esakho isinkwa ngokusebenzisa lezinhlamvana.

Page 20: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

20

(n) Dlana izithelo nemifino. Qaphela ungazigcini

isikhathi eside ngoba zonakala ngokushesha. Isitolo

esinempilo yingadi yakho. Funda ukuzitshalela

izithelo nemifino enempilo. Ukusebenza engadini

kukunika ithuba lokuthola umoya ohlanzekile

nelanga, okuyizinto eziwudinga kakhulu umzimba.

(o) Ungazidli izithelo ezivuthwe ngokweqile noma

eseziqala ukonakala.

(p) Ungalidli igazi lesilwane namafutha aso

anqumile. UNkulunkulu unesizathu esihle

sokuxwayisa abantu ukuthi bangalidli igazi

namafutha ezilwane (Funda incwadi kaLevitikusi

7:23-27; Izenzo 15:20). Ucwaningo olwenziwe

uphiko lwezeSayensi muva nje luthole ukuthi

amafutha esilwane ayimbangela yesifo senhliziyo.

(q) Ungadli inyama engahlanzekile, efana

nengulube nenkalankala. IBhayibheli lizicacisa

kahle izilwane ezihlanzekile nalezo ezingahlanzekile

(Funda incwadi kaLevitikusi isahluko 11).

(r) Gwema ukudla inyama noma eyaluphi uhlobo

lwesilwane. Ukudla okwanikwa umuntu ekudalweni

kwakhe kwakungenayo inyama. Njengoba zikhula

izifo ezitholakala ezilwaneni, ukudla inyama kuletha

ukugula futhi kufinyeza nezinsuku zokuphila.

(s) Gwema ukwenza izinto ngokweqile. Gwema

ukudla okunothe kakhulu okubabayo nokunongwe

Page 21: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

21

ngokweqile. Ngakolunye uhlangothi gwema ukudla

okungenawo umsoco.

(t) Idla ngokwanele izinhlobo zokudla ezahlukene

ezizokunika izakha-mzimba, kepha ungazidli

ngesikhathi esisodwa. Izakha-mzimba

aziqoqelekanga ekudleni okukodwa.

(u) Amasobho nokunye ukudla okungamanzi

akufanele kudliwe njalo. Ngoba ngokwendalo

umuntu udalelwe ukuthi adle ukudla okudinga

ukuhlafunwa.

(v) Uma udla bonga uNkulunkulu

ngokubhekelela izidingo zakho, ungacabangi

kakhulu ngesisu sakho. Uma ucabanga ukuthi

ukudla okudlayo kuzokugulisa, vele kuzokugulisa.

Impilo ibaluleke ukudlulisa ukudla nokuphuza. 2.4 Ilanga Angeke kube nempilo ngaphandle kokukhanya.

Ilanga elivuthisa imbewu emhlabathini, linika

imifino nezimbali imibala, liphinde linike ukuphila

nempilo emzimbeni wakho. Uvithamini D obaluleke

emzimbeni utholakala elangeni. Isikhumba

siyawonga ukuze kuthi ngezinkathi lapho ilanga

lingekho sikwazi ukuwukhipha. Ilanga liletha

ukuchachamba ezihlathini lisize nasekugayweni

kokudla esiswini. Umuntu omncane nomdala

Page 22: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

22

uyalidinga ilanga. Amagumbi endlu mawathole

ilanga ngokwanele. Vula amakhethini ukwamukela

udokotela kaNkulunkulu. Ilanga lingazigqwalisa

izimpahla ezisendlini, kepha liletha umdlandla

empilweni yakho. Neka izingubo zokulala elangeni.

Zama ukwenza imisebenzi yangaphandle ezokwenza

uthole ilanga. 2.5 Ukugijima kwegazi emzimbeni Sesibonile ukuthi igazi lithola impilo emoyeni,

emanzini, ekudleni naselangeni. Igazi elihle

alincikile kuphela kulezinhla ezine esezibalwe

ngenhla, kepha lincike nasekugijimeni kwalo kahle

emzimbeni wonke. Ukungagijimi kahle kwegazi

kuletha ukukhwehlela, ukugcwalelana ekhanda

nasesifubeni, ukuqhaqhazela, ukushaya

kwenhliziyo ngamandla, ukungagayeki kokudla,

ukugcwalelana kwezitho zomzimba zangaphakathi,

ukuphuma umongoziya, izinkinga esiswini,

ingqondo ekhathele kanye nezinye izifo. Ukuze

ukugcine ukugijima kwegazi kusesimeni esifanele

emzimbeni, gcina lezimiso ezilandelayo zokuphila:

(a) Ukuma uqonde nokuphefumula ngendlela

eyiyo kunomthelela omuhle ekugijimeni

kwegazi emzimbeni.

Page 23: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

23

(b) Gwema ukugodola ezindaweni ezifana

nezinyawo ngoba kulethela inhliziyo umsebenzi

omkhulu wokuhambisa igazi kuleyo ndawo ezwa

amakhaza.

(c) Uma ugeza ngamanzi afudumele, landelisa

ngabandayo, uhlikihle umzimba.

(d) Zivocavoce ngokwanele, uphinde uphumule

ngokwanele.

(e) Ungabi yisiminzi.

(f) Ungagqoki izimpahla ezicinanisa umzimba

nezenza igazi lihambe kancane.

(g) Ingqondo esebenzayo, ehlala iqaphile,

enenjongo, nejabulile ithumela ngokushesha igazi

emithanjeni yalo.

(h) Funda izindlela zokusebenzisa amanzi

eziholela ekugijimeni kahle kwegazi emzimbeni.

Uma ikhanda lakho licinene faka izinyawo emanzini

afudumele ahlangene nemastadi (phecelezi

mustard). 2.6 Ukukhishwa kokungcola Umzimba akufanele ugcine kuphela ngokwamukela

izinto ngaphakathi ukuze uphile, kufanele ukhiphe

nokungcola okutholakala emzimbeni. Yingakho

kubalulekile ukuthi zonke izindlela zokukhipha

ukungcola zihlale zisebenza. Uma kwenzeka enye

Page 24: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

24

yezindlela ihluleka ukusebenza, ibeka impilo

engcupheni. Ukuze uzigcine zisebenza izindlela

zokukhipha ukungcola emzimbeni, gcina lezimiso

ezilandelayo:

(a) Phuza amanzi ngokwanele ukuze uwuhlanze

ngaphakathi umzimba. Lokhu kwenza umzimba

ukwazi ukuhlala ukhipha ukungcola.

(b) Lala egunjini lokulala elinomoya ohlanzekile

ukuze uvuke unomdlandla.

(c) Khumbula ukuthi indoda ehlakaniphile yathi,

“ubuthongo besisebenzi bumnandi, noma sidle

okuyingcosana noma okuningi, kepha ukusutha

kocebileyo akumvumeli ukuba alale.” Mshumayeli

5:12. Yilabo kuphela abasebenza ngobuqotho

abalala kahle.

(d) Akulungile ukulala ebusuku kakhulu

nokusebenzisa amahora asekuseni uwasebenzisela

ukulala.

(e) Uma kwenzeka wehluleka ukulala ngesikhathi

sokulala, vuka ugeze ngoba ukugeza

kuyawuphumuza umzimba kulethe nobuthongo

obumnandi. Ungaphuza namatiye afana noCatnip,

Green tea, Rooibos ngoba anezithako zemvelo futhi

aletha ukuphumula emzimbeni.

(f) Geza umzimba nsukuzonke. Isikhumba sakho

sinezimbobo ezincane eziyizigidi ezisebenza

Page 25: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

25

ukukhipha ukungcola okusemzimbeni. Zigcine

zihlanzekile.

(g) Yidla izithelo nemifino, gwema lezo

ezicolisakele ezisemathinini. Namuhla

ngokuhlakanipha kwethu sisusa umsoco otholakala

kukolo ngaphambi kokuthi sidle, okusidalela

ukuqunjelwa.

(h) Zivocavoce ngokwanele.

(i) Hlafunisisa ukudla.

(j) Izithelo zingumuthi wokuhlanza isisu.

Khumbula angeke uphile kahle ngaphandle

kokukhipha ukungcola esiswini. Ukungcola

okusemzimbeni kungcolisa igazi. 2.7 Ukuzivocavoca Ingxenye nengxenye yomshini yenzelwe umsebenzi

othile. Ukusebenza ngumthetho wempilo oletha

ukuphila emzimbeni. Ukunqena ukusebenza

kuletha ukufa. Iningi labantu alibulawa

ukukhathala, kepha libulawa ukuhlala lingenzi

lutho nokungazivocavoci. Umuntu ongazivocavoci

nowenqena ukwenza imisebenzi ezonyakazisa

amalunga omzimba ufana nensimbi egqwaliswe

ngukuhlala nokungasetshenziswa. UNkulunkulu

wathi umuntu kufanele asebenze futhi ajuluke.

Page 26: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

26

“Ngesithukuthuku sobuso bakho uyakudla isinkwa

sakho, ubuyele emhlabathini, lokhu wathathwa

kuwo; ngokuba ungumhlabathi uyakuphenduka

umhlabathi.” Genesisi 3:19. Ukuzivocavoca

kugijimisa igazi kuwo wonke amalunga emzimbeni,

kusiza umzimba ukhiphe ukungcola, kuphinde

kuwuphaphamise, kusize ekugayweni kokudla,

kwehlise ukuqhaqhazela nokwethuka, kugweme

izifo, kuqinise izinso nesibindi, kugcine amaphaphu

esesimeni esihle, kuphinde kuqinise nemisipha.

Ukuzivocavoca ngomunye wodokotela abakhulu

bemvelo. Ukwenza umsebenzi kunegalelo elikhulu ukudlulisa

ukuzivocavoca endaweni yokuzivocavoca. Ulusha

ludinga ukuzivocavoca ngempela. Ukuzivocavoca

kubaluleke kakhulu kubafundi abenza umsebenzi

wekhanda. Ukungazivocavoci kuhambisa igazi

kancane emzimbeni, kudale ukungagayeki kokudla,

kulethe ubuthakathaka ezinyaweni, nokukhathala

engqondweni, kuphambanise uhlelo lokusebenza

kwezingxenye zomzimba, okungaletha

ukuphazamiseka kwengqondo nokumelwa

yinhliziyo. Kutholakele ukuthi labo abaya enyangeni le emafini

babengakwazi ukuzivocavoca ohambeni lwabo,

Page 27: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

27

lokhu kwadala ukuthi baphelelwe uketshezi

lwekhalisiyamu (phecelezi calcium) olubalulekile

emathanjeni abo. Abantu asebekhulile

basiqhubekisela phambili isimo abakuso

ngokungazivocavoci. Amathambo abo aba

buthakathaka aphuke masinyane.

Ukungazivocavoci kuqeda loluketshezi

lwekhalisiyamu olubalulekile emzimbeni nolugcina

amathambo namazinyo eqinile. Gcina lezimiso ezilandelayo zokuphila:

(a) Zivocavoce endaweni enomoya ohlanzekile ngaso

sonke isikhathi.

(b) Zama ukulinganisa umsebenzi odinga

amandla nowengqondo.

(c) Uma iminyaka nempilo kukuvumela,

zivocavoce ngamandla ukuze ukuthi uphefumlele

phezulu ukhefuzele.

(d) Ukuhamba indlela enhle yokukuzivocavoca

ngoba kusebenzisa wonke amalunga omzimba.

(e) Ukwenqena ukuzivocavoca ngukuzibizela

ukufa.

(f) Uma uzivocavoca gxilisa ingqondo nentando

yakho kukho ukuze ukujabulele okwenzayo.

Page 28: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

28

2.8 Ukuphumula Ukusebenza kanzima nokuzivocavoca kufanele

kulinganiswe nokuphumula. Ungenzi okunye

kakhulu kunokunye. NoJesu imbala wabaluleka

abafundi bakhe ababesebenza ngokuzikhandla

emsebenzini ababenikwe wona wokusebenzela

abantu wathi, “zanini nina nodwa endaweni

eyihlane, niphumule ingcosana.” NgokukaMarku

6:31. Waphinde wathi, “iSabatha lenzelwe umuntu.”

NgokukaMarku 2:27. UNkulunkulu wabona ukuthi

umuntu uyaludinga usuku olulodwa lokuphumula

kulezi ezingu-7 amnikeze zona. Labo abahlonipha

iZwi likaNkulunkulu nabagcina iSabatha laKhe

bayakwazi ubuhle balokhu emzimbeni

nasengqondweni. Uma ulele umzimba uyakheka

uphaphame ulungele usuku olulandelayo. Gcina

lezimiso eziyisisekelo sempilo enhle:

(a) Lala ngesikhathi esifanayo nsuku zonke.

(b) Lala egunjini elinomoya owanele, kungenjalo

uzovuka ukhathele.

(c) Khumbula ukuthi indoda ehlakaniphile yathi,

“ubuthongo besisebenzi bumnandi, noma sidle

okuyingcosana noma okuningi...” Mshumayeli

5:12. Yilabo kuphela abasebenza ngokuzikhandla

ngokwamandla abo abanobuthongo obuhle.

Page 29: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

29

(d) Shesha ulale, ukuze uvuke kusesekuseni.

Ukuhlala isikhathi eside ebusuku ungalele

akulungile, nokulala kuze kweqe akukuhle.

Amahora asekuseni, wasebenzisele umthandazo

kunokulala.

(e) Uma bungehli ubuthongo, hamba uyogeza

ngamanzi afudumele ngoba athoba umzimba

abuyisa nobuthongo.

(f) Phefumula ngendlela efanele.Lokhu kuletha

ubuthongo obumnandi.

(g) Gwema umkhuba wokudla usuzolala.

Ngesikhathi olala ngaso, isisu kufanele sibe

sesiwuqede kudala umsebenzi wokugaya ukudla.

(h) Unembeza ongenacala nothemba

uNkulunkulu uholela ekulaleni kahle. Funda

incwadi yeZenzo 12 efundisa ngendlela uPetru

athola ngayo ubuthongo obuhle ngobusuku

obandulela ukubulawa kwakhe. Ukukhuleka

ngaphambi kokuthi ulale kuzokusiza ulale kahle.

(i) Ngaphambi kokuthi ulale funda iZwi

likaNkulunkulu, ngokwenza kanjalo ususa

ingqondo yakho ekukhathazekeni okuthole

ngosuku. Ukubukela umabonakude, nokufunda

amanoveli kuphambanisa uhlelo lokuthumela

nokuhambisa imiyalezo eyahlukahlukene

Page 30: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

30

emzimbeni isuka engqondweni, kuphinde kube

yisikhubekiso ekutholeni ubuthongo obuhle.

(j) Uma imvelo ivuka ngovivi, nawe vuka. Imini

akuyona eyokulala ngaphandle uma ugula. Amavila

anqena ukuvuka ekuseni avame ukuba

buthakathaka empilweni.

2.9 Inhlanzeko Ukweswela inhlanzeko kuseseyinkinga enkulu

ebhekene nokunakekelwa kwempilo emhlabeni.

UMose uchazwa njengomuntu owayehlanzekile

kunawo wonke umuntu osewake waphila.

UNkulunkulu wamkhetha ukuthi abe ngumholi

wesizwe sakwaIsrayeli esakhululwa ebugqilini.

Ngaye uNkulunkulu wanika abantu izimiso

zenhlanzeko. Abantu abanezifo ezithathelanayo,

nalabo abahlangana nezinto ezingcolile ezandisa

izifo kwakufanele basuswe enkanjini. Akukona

kuphela ukuthi abantu bakwaIsrayeli kwakufanele

bahlanzeke, kepha kwakufanele bayiphile

inhlanzeko. Ukungcola kwakungafuneki enkanjini.

Isizwe sakwaIsrayeli sasiba yisizwe esingenazo izifo

lapho silalela imithetho esiyinikwe nguMose.

Sasihlaselwa yizifo lapho sichezuka emithethweni.

Umuntu olandela lezimiso uzovuna imiphumela

efanayo.

Page 31: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

31

Izimiso okufanele uzigcine:

(a) Okokuqala kufanele ingqondo nomzimba

kuhlanzeke. Ungangenisi lutho oluzongcolisa

umzimba nengqondo. IBhayibheli lithi,

“….umzimba ulithempeli likaNkulunkulu”,

“…uma umuntu elingcolisa, uNkulunkulu

uzakumchitha.” I KwabaseKorinte 3:16, 17.

“Kepha anazi yini ukuthi umzimba wenu

ulithempeli likaMoya oNgcwele okinina,

enimamukele kuNkulunkulu, nokuthi anisibo

abenu na?” I KwabaseKorinte 6:19. Umkhuba

wokubhema kufanelwe uthathwe njengongcolile

nongushevu. Utshwala buyisiphuzo esithunaza

umzimba nengqondo. Ulaka, ukukhathazeka

nemicabango emibi nako, ‘kungcolisa ithempeli.’

(b) Yakha indlu endaweni ephakeme

nengenamswakama.

(c) Amagumbi endlu kufanele angenise ilanga

ngokwanele, afake nomoya owanele ubusuku

nasemini.

(d) Geza umzimba nsuku zonke. Ungaphindi

izingubo ezingcolile. Ngoba lokho kwenza ukuthi

amagciwane abuyele futhi emzimbeni.

(e) Qinisekisa ukuthi indawo ohlala kuyo

ihlanzekile.

Page 32: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

32

(f) Ungagcini izithelo nemifino ebolile nokunye

okubolile endlini nasemagcekeni. 2.10 Ukuzithiba

Alukho ucwaningo olungenziwa luphothulwe,

lungathintanga ukuzithiba. UMvangeli uPawulu

uyasinxusa ukuthi sikwazi ‘…ukuzithiba ezintweni

zonke.’ I KwabaseKorinte 9:25. Lokhu kusho ukuthi

kufanele sikugweme okungasilimaza, sigweme

ukweqisela kulokho esikwenzayo, sikujabulele

ngokusendimeni loko okuhambisana nomthetho.

Angeke sibe nempilo enhle uma singakwazi

ukuzithiba. Ukuzitika kufanele kulawulwe

ngukucabanga, kungalawulwa imizwa. Impilo

yokuzitika iyimbangela yokugula emzimbeni

nasengqondweni. Ukungakwazi ukuzithiba

kwezocansi kubulala ingqondo nemithambo

ehambisa igazi emzimbeni, kuholele ekuguleni

komzimba wonke. Umuntu unomkhuba

wokungazithibi. Ukuze akwazi ukuzithiba ezintweni

zonke, udinga amandla kaKristu. 3 Ubudlelwane phakathi kwengqondo nempilo

enhle

Ingqondo ibaluleke kakhulu ekuphileni. Isebenza

ngemithambo ebalulekile, ehlanganisa amalunga

Page 33: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

33

onke omzimba. Izithombe ezakheka engqondweni,

imizwa, nemicabango ejulile, kudlulisekela kuwo

wonke amalunga omzimba. Kulinganiselwa ukuthi

izifo ezingu-9 kwezingu-10 zisukela engqondweni.

Labo abathatha ukugula njengesifo esihlasela

umzimba kuphela, akuvamile ukuthi belaphe

umsuka waso. Ukuze sithole impilo enhle, kufanele

silandele imithetho elawula ukusebenza kahle

kwengqondo.Amandla engqondo abalulekile

ekuphaphamiseni umzimba wonke nasekuwunikeni

amandla okulwa nezifo. Lamandla angakhuliswa

noma anqundwe. Amandla engqondo akhuliswa yingqondo ehlala

isebenza. Ingqondo ehlala isebenza iphaphamisa

impilo. Ingqondo ephapheme iphaphamisa egazi

emzimbeni. Ingqondo egcwele okuhle elangazelela

izinto ezinhle nezinkulu ngokulandela umthetho,

nenentando yokuphila iyawuphaphamisa umzimba.

Njengoba umzimba uqiniswa wukuzivocavoca

nengqondo kanjalo iqiniswa ngukusetshenziswa.

Ukuxazulula izinkinga ezilukhuni, ukuthatha

izinqumo, ukucwaninga nokuhlaziya izinto,

kuyayikhulisa ingqondo. Ingqondo yenzelwe

ukwakha nokubhekana nemibuzo emayelana

neqiniso. Labo abavumela abanye abantu ukuthi

babacabangele, bahlaselwa yizifo kalula ngoba

Page 34: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

34

izingqondo zabo azinawo amandla okuzilwisa.

Amandla engqondo aphinde alinyazwe yimikhuba

emibi, ukudla nokuphuza ngokweqisela

nokungazithibi kwanoma wuluphi uhlobo. Ingqondo kufanele inakekelwe njengesisu. Akukho

okungcolile okufanele kunikwe ingqondo.

Ungakwazi ukuhambisa isisu ngokuphuza izinto

zokusihlanza kepha lokho okufaka engqondweni

kuhlala khona cishe unomphela. Uma ingqondo

ingajwayele ‘ukuhlafunisisa’ izinto ezilukhuni, iba

nokuntengantenga. Abanye abantu bacabanga

ukuthi bayayisiza ingqondo ngokuyigqisha ngezinto

eziningi ngesikhathi esisodwa, kepha abakuqapheli

ukuthi ukuyithwalisa ngezinto eziningi kunobuthi

obudlulisa ukuthwalisa isisu ngokudla okuningi.

Ukuhlohla ingqondo ngezinto eziningi ngesikhathi

esisodwa engeke ikwazi ‘ukuzigaya’, umkhuba

wokungafundisisi, wokufunda ngokushesha

ngokungaqapheli, nowokukha phezulu lapho

ufunda, udala umonakalo ongapheliyo

engqondweni, odala ukuthi ilahlekelwe amandla

okukhula. Ngesinye isikhathi ulwazi oluncane

oluhambisana nokuqeqesheka luba nomthelela

omuhle engqondweni nasemzimbeni. Njengesisu,

nengqondo kufanele ‘idle’ ukudla okwahlukene.

Kungenjalo angeke ikhule ngokufanele. Ingqondo

Page 35: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

35

idinga ukuphumula nokunyakaziswa. Ukufunda

kakhulu kuyingozi empilweni. Indoda ehlakaniphile

yathi, “nokufunda okuningi kukhathaza umzimba”

Mshumayeli 12:12. Kugweme ukubuka umabonakude nokufunda

amanoveli. Kwenza ingqondo ibe buthakathaka,

imithambo iphambane ngokugcwaliswa ngezinto

ezingafanele. Umabonakude namanoveli

anomthelela omubi kakhulu ebantwaneni

naselusheni, ngoba athikameza ukusebenza

kwemizwa emzimbeni. 4. Imithetho yokuphila Ingqondo akuwona umshini wokugcina ulwazi

kuphela, kepha iyisiqu esihlanganisa ezesimoya

nokuziphatha. Ngalokhu sichaza ukuthi ingqondo

inamandla okuhlukanisa phakathi kokuhle nokubi

futhi inikwe amandla okuhlanganyela ngenjabulo

noMdali empilweni yesimoya. Ubudlelwane

phakathi kwemithetho yokuziphatha neyesimoya

bubaluleke kakhulu empilweni. IBhayibheli lithi, “inhliziyo ezolileyo ingukuphila

kwenyama, kepha umhawu ungukubola

kwamathambo.” Izaga 14:30. Igama elithi ‘inhliziyo’

lisho ‘ingqondo’ ngoba yilapho kuvela khona konke

Page 36: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

36

ukucabanga. “Njengokuba unjengozicabangelayo...”

Izaga 23:7. Lokhu kuchaza ukuthi ukucabanga

ngendlela elungile kugqugquzela ukuphila, kanti

ukucabanga ngendlela engalungile kumema

ukubola nokufa. Imicabango ilandelwa imizwa efana nayo. Uma

imicabango imibi nemizwa iba mibi. Imicabango

yokukhononda, ukungathembi, ukusola,

ukungagculiseki, umona, umhawu, ukucasuka,

intukuthelo, iholela emizweni engenayo injabulo.

Imizwa enje inomphumela omubi nongubuthi kuwo

wonke amalunga omzimba. Iseluleko sikaPawulu

sihle impela empilweni: “elokugcina bazalwane,

konke okuyiqiniso, konke okuhloniphekayo, konke

okulungileyo, konke okumhlophe, konke

okuthandekayo, konke okutusekayo, noma

kukhona okuhle, noma kukhona okubongekayo,

zindlani ngalokho.” KwabaseFiliphi 4:8. IZwi likaNkulunkulu linika izinga elifanele

lokucabanga. Lelozinga lingumthetho

kaNkulunkulu, okuyimiyalelo elishumi.

Kunokuphila ekulaleleni umthetho kaNkulunkulu.

IZwi laKhe lithi: “ndodana yami, ungakhohlwa

umthetho wami, kepha inhliziyo yakho mayigcine

imiyalo yami, ngokuba iyakwenezela kuwe ubude

Page 37: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

37

bezinsuku neminyaka yokuphila nokuthula.”

“Lokho kuyakuba yimpilo emzimbeni wakho,

nokuhlunyelelwa kwamathambo akho.” “Ngokuba

kungukuphila kwabakufumanayo nempilo

yomzimba wonke wabo.” Izaga 3:1, 2, 8; 4:22. Isethembiso esanikwa uIsrayeli wamandulo sisamile

nanamuhla: “uma ulalela nokulalela izwi likaJehova

uNkulunkulu wakho, ukwenze okulungile

emehlweni aKhe, ulalele imiyalo yaKhe, ugcine

izimiso zaKhe zonke, angiyikubeka phezu kwakho

nasinye salezozifo engizibeke phezu

kwabaseGibhithe, ngokuba nginguJehova

okuphilisayo.” Eksodusi 15:26. Imiyalelo elishumi kaNkulunkulu iphelelisiwe

ilawula ukuziphatha empilweni. Into yokuqala

okufanele uyiqaphele ngayo ukuthi ikhuluma

ngokucacileyo ngesimiso sothando (funda incwadi

yabaRoma 13:10.) “…uNkulunkulu uluthando” I

Johane 4:8. Imithetho yaKhe iyisimilo saKhe,

yilokho kanye athanda ukuthi sibe yikho. Ngo

‘thando’, iZwi likaNkulunkulu alisho uthando

oluncike emizweni, kepha uthando olusekelwe

isimiso esingcwele esingenawo umina. UKristu weza

emhlabeni akazange azifunele utho olungolwaKhe,

wenza okuhle, wagcina ngokuzinikela

Page 38: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

38

esiphambanweni ukusindisa umhlaba

kuhlanganisa nezitha zaKhe. Konke lokhu

akwenzile kusivezela ‘uthando’, uMvangeli uPawulu

uluchaza kanje: “Uthando luyabekezela, uthando lumnene,

alunamhawu, uthando aluzigabisi,

aluzikhukhumezi; aluziphathi ngokungafanele,

aluzifuneli okwalo, alucunuki, alunagqubu;

aluthokozi ngokungalungile, kepha luthokozela

iqiniso,; lubekezelela izinto zonke, lukholwa yizinto

zonke, luthemba izinto zonke, lukhuthazela izinto

zonke. Uthando alusoze lwaphela; kepha nokuba

kukhona ukuphrofetha, kuyakhawuka; nokuba

kuyizilimi, ziyakunqamuka; nokuba kungukwazi,

kuyakukhawuka.” I KwabaseKorinte 13:4-8. Emnothweni kaNkulunkulu uthando ngumthetho

wokuphila. Ayikho into okufanele iziphilele yona.

Yonke into edaliwe idalelwe ukusiza abanye.

Umthetho wokusiza abanye ngumthetho wokuphila.

Ngakolunye uhlangothi, umina ngukufa. Alikho

ilunga lomzimba elingaphila ngokuzimela lilodwa,

lingasizi amanye amalunga, lingasizwa futhi

ngamanye amalunga. Ngakho-ke impilo yokunelisa

umina iyimpilo yokuzibulala, imema ukugula

Page 39: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

39

nokufa. Ingqondo egcwele umina ingqondo egulayo

neletha ukugula kuwo wonke umzimba. Sicaphuna eBhayibhelini isibonelo esikuveza kahle

ukuthi uthando olungenawo umina lugqugquzela

impilo: “akusikho lokhu kuzila engikukhethileyo

yini: ukuthukulula izibopho zobubi nokuxegisa

imichilo yejoka; ukukhulula abacindezelwayo

nokwaphula onke amajoka na? Akusikho ukwabela

abalambileyo isinkwa sakho, nokuyisa abampofu

nemihambima ekhaya lakho, nokwembesa ohamba-

ze, lapho umbona, nokungazisithezi kwabayinyama

yakho na? Khona ukukhanya kwakho

kuyakuqhamuka njengokusa, nokuphuluka

kwakho kuyakuvela masinyane, ukulunga kwakho,

kuhambe phambi kwakho inkazimulo kaJehova ibe

semuva kwakho.” Isaya 58:6-8. Ngale kwesibusiso esivela kuNkulunkulu,

kunesizathu esihambisana nokwakheka komzimba

esibonisa kabanzi ukuthi ukungasebenzeli umina

kuphakamisa izinga lempilo. “Ubumnandi

bokwenzela abanye ubuhle buletha ukuchachamba

kwemizwa, kugijimise igazi, kuphakamise impilo

ngokwengqondo nangokomzimba.” Testimonies, Vol

4. 56.

Page 40: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

40

Uma ufaka ukukhanya engilazini, kuphenduka

imibala yothingo lwenkosazana. Ngokufanayo,

nemithetho kaNkulunkulu iluthando

olubonakaliswe ngeZwi laKhe. Imithetho yokuqala

emine iphethe lokhu okufanele simenzele kona,

ngoba nguYe owasithanda kuqala. UJesu noMose

bathi, “woyithanda iNkosi, uNkulunkulu wakho

ngayo yonke inhliziyo yakho, nangawo wonke

umphefumulo wakho, nangayo yonke ingqondo

yakho, nangawo wonke amandla akho.”

NgokukaMarku 12:30. Duteronomi 6:5. Emthethweni wokuqala siyabona ukuthi uthando

lufake phakathi isimiso sokuthembeka,

ukwethembeka kuMdali noMhlengi wethu.

Emthethweni wesibili sibona isimiso sokumkhonza,

okungumsebenzi okufanele siwenzele uNkulunkulu

njengoMdali wethu. Kowesithathu sibona uthando

oluhlanganise isimiso sokuhlonipha. Owesine ufaka

isimiso sobungcwele njengophawu lokuthembeka

kuNkulunkulu osezulwini, lomthetho uhlanganisa

isibusiso sokuphumula ngeSabatha (Funda incwadi

kaHezekeli 20:12) Sizibulala thina uma sehluleka

ukuphumula ngosuku olulodwa kulezi ezingu-7

esinikwe zona.

Page 41: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

41

Imithetho eyisithupha yokugcina imayelana

nothando okufanele silunike abantu esiphila nabo.

“Womthanda umakhelwane wakho njengalokhu

uzithanda wena.” NgokukaMarku 12:31. Levitikusi

19:18. Kulemithetho sibona izimiso zokuhlonipha

abakuphethe, ubungcwele bempilo, ubumsulwa,

ukuthembeka, ukuba neqiniso nokwaneliseka. Akufanele sibheke imithetho kaNkulunkulu ngeso

lokuthi uyasinqabela ukuthi senze izinto ezithile

kepha kufanele siyibuke ngeso lomusa. Ngoba

yenzelwe ukwelusa impilo nenjabulo yethu.

Lemithetho ikhombisa uthando olukhulu olwake

lwakhonjiswa kumuntu. Kunophila kuyo. Ingqondo

ejabulela ukukhonza nokuhlanganyela

noNkulunkulu, enenhlonipho, emsulwa,

enokwethembeka, eneqiniso neyanelisiwe

ingumshini ophakamisa impilo. 4.1 Isono nokugula

Ukweqa umthetho kaNkulunkulu kuyi ‘sono’ I

Johane 3:4. Akubona ubunzima bempilo noma

indlala ehlazisa umuntu, kepha unembeza onecala

oza ngenxa yokwenza okungafanele. Imbangela

enkulu yokungajabuli emhlabeni namuhla

ngunembeza onecala. Unembeza onecala uqeda

amandla empilo, uholele ekuboleni nasekuguleni

Page 42: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

42

kwawo wonke umzimba. UJesu ubukhombisile

ubudlelwane phakathi kwesono nokugula, lapho

ethi kuleyandoda eyayilashwe isifo esesabekayo,

“bheka, uphilisiwe; ungabe usona, funa wehlelwe

okubi kunalokhu.” NgokukaJohane 5:14. Kudingeka sikuzwisise ukuthi ukungakholwa,

ukungalwethembi uthando lukaNkulunkulu

nobuhle baKhe kuyisono (Funda incwadi yabaRoma

14:23). Uma imiphefumulo isebumnyameni

bokungakholwa, imicabango nemizwa yayo igcwala

umina, bese kuthi ubuhlungu, ukunganeliswa,

ukuzisola, ukukhathazeka, unembeza onecala

nokungathembi kudilize amandla empilo kumeme

ukubola nokufa. 4.2 Isixazululo esingcwele Kungaba kubi impela uma sicabanga ukuthi sidinga

ukugcina imithetho yempilo kuphela, sibe

singakuboni ukuthi angeke sikwazi ukuyigcina

ngaphandle kwamandla angcwele. Kuliqiniso lokhu

ikakhulukazi uma kubhekiswe emithethweni

elishumi emayelana nomthetho wokwesimoya

nowokuziphatha. Akekho umuntu ongakwazi

ukugcina imithetho elishumi esebenzisa amandla

akhe. Ngaphandle kukaNkulunkulu umuntu

akanayo impilo yokwesimoya. IZwi likaNkulunkulu

Page 43: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

43

lisifundisa ukuthi umuntu ngokwemvelo

akahambisani nemithetho kaNkulunkulu (Funda

incwadi yabaRoma 8:7) Kuliqiniso ukuthi enhliziyweni yomuntu ngamunye

kunesifiso esifakwe nguNkulunkulu sokuphila

impilo emsulwa, enhle neneqiniso; ngakolunye

uhlangothi kunamandla obubi, nokuthanda

ukwenza okubi. Loku ngumphumela wesono

sokuqala esenziwa ngumuntu sokuhlubuka

entandweni kaNkulunkulu. Ngaphandle kokuthi

umuntu athole amandla avela kuNkulunkulu,

uzoqhubeka nokwenza okubi ngoba amagagasi

obubi asemvelweni yakhe azomcindezela angakwazi

ukuqhubeka nezinqumo zakhe ezinhle (Funda

incwadi yabaRoma 7:14-24). Iqiniso elisobala

neliyisisekelo ngukuthi: “bonke bonile, basilalelwe

inkazimulo kaNkulunkulu.” KwabaseRoma 3:23. Esikudingayo akuzona izinqumo ezinhle zokuphila

impilo engcono, kepha sidinga ukuhlanzwa

kukanembeza onecala ngezono zethu kanye

namandla okuphila ngokulandela imithetho elawula

ukuphila kwethu. Lesidingo sigcwaliswa nguJesu

kuphela, oyisipho esivela kuNkulunkulu

esiqondiswe kubantu (Funda incwadi kaJohane

3:16). Ngempilo yaKhe emsulwa, ngokufa kwaKhe

Page 44: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

44

esiphambanweni, nangokuvuka kwaKhe ekufeni,

unika ukuxolelwa namandla kubo bonke abakholwa

kuYe. Mayelana nokuxolelwa kwezono esezidlulile, iZwi

likaNkulunkulu lithembise ukuthi: “ofihla

iziphambeko zakhe akayikuphumelela, kepha

ozivumayo azishiye uyakuthola umusa.” Izaga

28:13. “Omubi makashiye indlela yakhe, nomuntu

owenza okubi imicabango yakhe, abuyele kuJehova

uyakuba nomusa kuye, yebo abuyele kuJehova

wethu, ngokuba uyakwenza ukuthethelela kube

kukhulu” Isaya 55:7. “...uKristu wafa ngenxa

yezono zethu njengokwemibhalo.” I KwabaseKorinte

15:3. “... negazi likaJesu iNdodana yaKhe

liyasihlambulula ezonweni zonke.” I Johane 1:7.

“Ngisho ukulunga kukaNkulunkulu ngokukholwa

nguJesu Kristu kubo bonke abakholwayo; ngokuba

akukho mahluko.... balungisiwe ngesihle ngomusa

waKhe ngokuhlengwa okukuKristu Jesu.”

KwabaseRoma 3:22, 24. Asenziwa msulwa emehlweni kaNkulunkulu

ngemisebenzi yethu emihle, ngezithembiso

esizenzayo zokugcina umthetho waKhe

nangemizamo yethu yokugcina umthetho waKhe.

Ukholo oluthatha uJesu Kristu njengoMsindisi

Page 45: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

45

womuntu ngamunye luletha ukuxolelwa kwazo

zonke izono kunike namandla okulalela. “Kepha

bonke abamamukelayo wabapha amandla okuba

babe ngabantwana bakaNkulunkulu, labo

abakholwa egameni laKhe.” NgokukaJohane 1:12. Amandla uNkulunkulu awanika labo abakholwa

eNdodaneni yaKhe ayimpilo kaKristu uqobo.

UKristu weza emhlabeni ukuzosinika impilo entsha.

Impilo endala yonakele futhi inokona. Injongo

kaNkulunkulu akukona ukuvuselela impilo endala

ngoba leyompilo kufanele ife noKristu (Funda

incwadi yabaRoma 6:6) kepha ukusinika impilo

entsha yokwesimoya evela ezulwini. Imvelo endala

ezalwe ngegazi nenyama angeke ikwazi ukugcina

umthetho kaNkulunkulu. Ngaphambi kokuthi senze

okuhle kufanele senzwe sibe ngabantu abakwazi

ukwenza okuhle. UNkulunkulu unika lowo nalowo

okholwa ivangeli likaKristu imvelo entsha, njengoba

kulotshiwe ukuthi; “esiphiwe ngakho izithembiso

eziyigugu nezinkulukazi, ukuze ngazo nibe

ngabahlanganyeli nesimo sobuNkulunkulu,

nibalekele ukubhubha okusezweni ngezinkanuko.”

II Petru1:4. NgeZwi laKhe nangoMoya waKhe,

uKristu uphila ngaphakathi kwezinhliziyo

zabalandeli baKhe, ngamandla empilo yaKhe, babe,

“nokubekezela kwabangcwele abagcina imiyalo

Page 46: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

46

kaNkulunkulu nokukholwa nguJesu.” Sambulo

14:12. Kunobudlelwane obubalulekile phakathi

kwamandla angcwele okuxolela nokuphola

ezinhlungwini. Ngenkathi uKristu esesemhlabeni,

waphilisa abagulayo, waxolela izono zabo.

Isiqinisekiso sokuxolelwa nesithembiso sokuqala

kabusha empilweni, yilokho okudingwa ngabantu

ukuze balulame. Abantu badinga amazwi amahle

oMphilisi oMkhulu athi, “yima isibindi ndodana,

uthethelelwe izono zakho.” NgokukaMathewu 9:2.

Badinga ukwazi ukuthi uNkulunkulu, “uthethelele

zonke izono...” Amahubo 103:3. Unembeza onecala

nogcwele ukuzisola ungubuthi obuletha ukugula

obungeke balashwa ngudokotela wasemhlabeni.

Labo abanokuzisola badinga ukuya kuKristu.

Ngakhoke, “abakhe khona abayikusho ukuthi:

ngiyagula; abantu abahlala khona

bayakuthethelelwa ububi babo.” Isaya 33:24. Umpostoli uPawulu usitshela ukuthi ukukholwa

kuKristu kusenza sibe ngabalungile emehlweni

kaNkulunkulu, kusilethela uxolo, ithemba, uthando

nenjabulo (funda incwadi yabaRoma 5:1-11).

Lezimpawu ziletha ukugqugquzeleka, uzwelo,

ukudumisa, ukubonga nokuneliseka. Ziphinde

Page 47: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

47

zelule iminyaka yokuphila emhlabeni futhi zilethe

nempilo enhle. Ukuze sibe nempilo enhle, izinhliziyo

zethu kufanele zigcwaliswe ngokukholwa,

ngethemba nangenjabulo kuNkulunkulu. “Inhliziyo

eyenamileyo iyikhambi elihle, kepha umoya

owaphukileyo uyomisa amathambo.” Izaga 17:22.

UNkulunkulu uthanda ukuthi sikwazi ukuthi kuzo

zonke izinkinga esihlangabezana nazo,

singasebenzisa amandla akhe ukumelana nazo,

kubo bonke ubuhlungu, sinoMngani osizwelayo,

kubo bonke ubunzima, sinoMthwali wezinkinga,

kukho konke ukuxakeka, sinikiwe ukuhlakanipha

kwezulu. UNkulunkulu uzimisele futhi ukulungele

ukulalela imikhuleko enokuzisola ephuma kulabo

abeza kuYe ngegama likaKristu. Amazwi kaKristu athi, “zanini kimi nina nonke

enikhatheleyo nenisindwayo, mina

ngizakuniphumuza” NgokukaMathewu 11:28,

angumuthi wokugula ngenyama, ngokwengqondo

nangokwesimoya. UNkulunkulu uzobenzela izinto

ezinkulu labo abamethembayo. Siyakunxusa ukuthi uwalandele amazwi

aseBhayibhelini abe yindlela yakho yokuphila.

Angamagatsha esihlahla sokuphila, “…esiphulukisa

izizwe.” Sambulo 22:2.

Page 48: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

48

5. Bathini odokotela na? “Lencwadi iphethe izihluthulelo zokuphila impilo

engcono. Ukulandelwa kwezimiso ekhuluma ngazo

kuholela ekususweni komthwalo omkhulu

wezindleko obhekene nabantu wokuyobona

odokotela imihla ngemihla.” Fred.C. Metz, D.D.S, M.D.Denver, Colorado “Le yincwadi engumgudu okuholela ekuphileni

impilo enhle engibe nethuba elingandile

lokuyifunda. Iminyaka neminyaka umuntu uhlala

enza ucwaningo olungaholela ekwelulweni

kwezinsuku zakhe zokuphila emhlabeni.

UParacelsus wayecabanga ukuthi ngokwakha

uketshezi ayecabanga ukuthi lungelula izinsuku

zokuphila komuntu emhlabeni wafa esesemncane.

UPonce de Leon wafuna umcebo wolusha ezweni

laseFlorida, washona esalufuna: umuntu ophila

esikhathini sanamuhla unethemba lokuthola

ukwelulelwa kwezinsuku zakhe ngokusebenzisa

amaprotheyini (phecelezi: protein) akhandiwe.

Okuthathekisayo wukuthi iminyaka yokuphila

yabesilisa iluleke ngeminyaka emibili kuleminyaka

engu-70 eyedlule. Lencwadi ayigqugquzeli

ukuphuzwa kwamaphilisi athile noma indlela

yokudla egxila enhlotsheni ethile yokudla.

Page 49: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

49

Kunalokho lencwadi ibeka izimiso ezinabile

zokuphila impilo enhle. Uma zilandelwa zizonika

isisekelo sokuphila okunempilo ukudlulisa zonke

izinto eziqhutshekwa nokwakhiwa.” Warren E.Parmelee, M.D. Greenville, New York “Lencwadi iwusizo olukhulu kumfundi. Inika ulwazi

olunzulu ngezimbangela zokugula nokuphila.

Amaqiniso ayo anika incazelo ejulile ngemithetho

yemvelo elawula impilo. Yilowo nalowo

onentakazelelo ngezindlela ezinempilo zokuphila

kufanele nakanjani ayifunde lencwadi.” Paul H. Freeman, M.D. Santa Ana, California

Lencwadi inothe kakhulu kulabo abafuna indlela

yokuphila impilo enokuphelela. Ingumtapo wolwazi

lwezimiso ezihlanganiswe endaweni eyodwa. Ikhaya

nekhaya kufanele libe nayo lencwadi.”

Harold C. Brockmann, D.D.S. Lancaster, California “Lencwadi ihlala isegunjini lami lokusebenzela.

Ngibona ukuthi iyincwadi ekuthatha ikubeke

ngezimiso zokuphila. Uma ngethula lencwadi

ezigulini zami, ngiyakugcizelela ukuthi ifundeka

kalula, ingafundwa nangumntwana omncane

ayizwisise. Ngesikhathi esifanayo inothile

ngokubhekana ngqo namazinga empilo

Page 50: Ungambalekela Kanjani Udokotela Na? Robert D. … Kanjani Udokotela Na? Robert D. Brinsmead “Ungambalekela Kanjani Udokotela Na?” it’s a Zulu book translated from an English

50

ngokushiyana kwawo. Umongo wayo ukufundisa

ngezindlela zokugwema izifo. Izimiso ezivezwe

kulencwadi zibalulekile nasekulashweni kokugula.

Lencwadi ayifundisi kuphela ngempilo

yokwenyama, iphinde igcizelele nobudlelwane

obukhona phakathi kwayo nempilo yesimoya.” Byron Harbolt, D.O.Coalmont, Tennessee “Angikhumbuli nakancane ngibona ukujula

nokunotha okuhlanganiswe ndawonye kwezimiso

zokuphila emakhasini amabalwa kangaka.

Ukuxwayisa okuqukethwe kulencwadi kufanele

kube ligugu, ngoba uma kusetshenzisiwe kuzoba

negalelo ekugwenyweni kwezifo, kugqugquzele

nempilo enhle yokwenyama, yengqondo

neyesimoya.” Harold N.Mozar, M.D.Placeville, Carlifornia