Dương Văn Đạt UNFPA
Dương Văn Đạt
UNFPA
Pháp lệnh Phòng chống mại dâm
Công tác xây dựng Pháp lệnh do Bộ LĐTBXH chủ trì
phối hợp với Bộ Công An, Bộ VHTTDL và Hội Phụ nữ
Được QH thông qua năm 2003
Phù hợp với Hiến pháp năm 1992 (đề cập đến
quyền công dân thay vì quyền con người)
Sự tham gia của các tổ chức cộng đồng còn hạn
chế. Người bán dâm không được tham gia vào quá
trình xây dựng.
Nội dung của Pháp lệnh
Việc mua bán dâm là phạm pháp
Bao gồm 6 chương và 41 điều luật
Đề ra các biện pháp phòng chống mại dâm bao gồm
trách nhiệm của nhà nước, cá nhân và gia đình
nhưng không nói đến các tổ chức dân sự xã hội
Đề cập đến việc tái hòa nhập cộng đồng nhưng
không nói tới các biện pháp giảm hại bao gồm
phòng ngừa HIV và các bệnh lây truyền qua đường
tình dục
Nghị định 178 năm 2004 hướng dẫn chi tiết việc
thực hiện pháp lệnh
Tính đến nay, có hơn 3000 văn bản pháp lý và văn
bản hướng dẫn về quản lý mại dâm từ trung ương
đến địa phương
Cho đến năm 2012, người bán dâm đã được đưa
vào Trung tâm 05
Lao động cực nhọc
Mỗi trung tâm 05 đều quản lý rất ít số người bán dâm
Sự chỉ trích nặng nề của cộng đồng quốc tế về vi phạm
quyền con người
Vì Luật Xử phạt hành chính đã được thông qua năm
2012, các trung tâm 05 đã bị đóng cửa
Các điều ước quốc tế (đề cập đến quyền con người) được chính phủ Việt Nam phê chuẩn
Hiến pháp 2013 Quyền con người, bao gồm các quyền được làm
việc trong môi trường an toàn và quyền tiếp cận các dịch vụ an sinh xã hội
Luật phòng chống HIV/AIDS (2006) Đề cập đến chống kỳ thị và phân biệt đối xử đối với
những người nhiễm HIV Luật phòng, chống HIV
Luật xử phạt hành chính (2012) Thay vì bị đưa vào trung tâm 05, người bán dâm sẽ
bị phạt hành chính ($ 15 cho lần đầu tiên)
Chính phủ thừa nhận cách tiếp cận coi mại
dâm là “tệ nạn” là không hiệu quả
Số người bán dâm theo báo cáo ngày càng gia tăng
Tình trạng không kiểm soát được khi Internet sử
dụng tràn lan
Cán vấn đề chính phủ quan tâm
Tỷ lệ nhiễm/ ca nhiễm HIV và bệnh lây truyền qua
đường tình dục
Bạo hành người bán dâm và môi trường làm việc
không an toàn
Nhà chức trách nhận thức được hiệu quả của các
can thiệp giảm hại
1. Continue "prevent and
control" approach
35%
2. Legalize sexwork for
effective management
including harm reduction
interventions
32%
3. Not consider
legalizing sexwork but
"green light" for sex
work in specific areas
(red light districts)
together with harm
reduction interventions
32%
4. No comments
1%
Quan điểm của chính phủ về mại dâm
1. Tiếp tục cách tiếp
cận “phòng chống”
35%
3. Không xem xét việc
hợp pháp hóa mại
dâm nhưng bật đèn
xanh cho nghề mại
dâm trong 1 số địa
bàn cụ thể (các khu
đèn đỏ) kết hợp với
các can thiệp giảm
hại 32%
2. Hợp pháp hóa mại
dâm để quản lý hiệu
quả bao gồm các can
thiệp giảm hại 32%
4. Không có ý
kiến gì 1%
Sức ép từ phía truyền thông và công chúng
muốn phục hồi lại các trung tâm 05
Ví dụ, Đà Nẵng đã phê duyệt quyết định đưa người
bán dâm vào một Trung tâm tương tự “Trung tâm
05” http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/da-nang-gom-nguoi-ban-dam-vao-co-so-bao-tro-xa-hoi-
3362363.html
Mức xử phạt cao dành cho người bán dâm
Đối tượng người bán dâm là đối tượng dễ bị tổn
thương
Dễ bị công an xử tệ/ lạm dụng
Các nhóm đồng đẳng viên không có vị thế hay
được công nhận chính thức
Hoạt động dưới sự bật đèn xanh của nhà chức
trách
Không được hỗ trợ tài chính từ ngân sách trung
ương và địa phương
Khó duy trì hoạt động nếu không có các dự án
Sức ép của truyền thông và công chúng
Cách nhìn rất tiêu cực về mại dâm
Sức ép cho các nhà chức trách phải tiếp tục cách
tiếp cận coi mại dâm là “tệ nạn”
Kế hoạch trình QH đề xuất xây dựng luật mại
dâm vào tháng 11/2016.
Nếu được phê duyệt, Bộ LĐTBXH sẽ được nhận
nguồn ngân sách quốc gia để xây dựng luật
Bộ LĐTBXH đang chịu sức ép từ VP Chính phủ
phải thay đổi cách tiếp cận
Trung tâm 05 được coi là mô hình không hiệu quả:
cơ sở và cơ cấu nhân sự cồng kềnh mà khó quản lý
người bán dâm
Chưa rõ hướng đi sắp tới
Nhận phản ứng tiêu cực từ một số tỉnh
Ai có thể tác động đến quá trình xây dựng luật mại dâm?
Lãnh đạo của Bộ/ Sở LĐTBXH ở trung ương và địa phương: một số có tư tưởng thoáng và sẵn sàng thử nghiệm cái mới
Bầu cử toàn quốc vào tháng 5 2016: vai trò của Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội và sự lãnh đạo của Bộ/ Sở LĐTBXH
Vai trò của Đảng Cộng sản trong quá trình xây dựng luật
Ý kiến giới truyền thông và công chúng
Các đối tác phát triển
Các tổ chức xã hội dân sự
Các tổ chức do người bán dâm dẫn dắt (hoặc các tổ chức tương tự)