URZDOWY WYKAZPOLSKICH NAZW
GEOGRAFICZNYCHWIATA
ISBN 978-83-254-1988-2
URZDOWY W
YKAZ POLSKICHNAZW
GEOGRAFICZNYCH WIATA
GWNY URZD GEODEZ J I I KARTOGRAF I I
W a r s z a w a 2 0 1 3
Waszyngtonszyngton
Ziemia BaffinaZiemia Baffina
FlorydaFlor
Madagaskaradaga
Cejlonejlon Nowa GwineaNowa G
Wyspa Ksicia EdwardaMorze WeddellaMorze Weddella
Gra Kociuszkia KociuszkWyspa Wielkanocnakan
Amazonkamazon
WenecjaenecjaunajDunaj
SztokholmSztokholm
Nil
Kilimandaroimandar
KKamerun
KaKair HimalajeHimalajespy JaposkieWyspy Ja
SSyberia KamczatkaKam
Andndy
KOMISJA STANDARYZACJI NAZW GEOGRAFICZNYCH POZA GRANICAMI
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
przy Gwnym Geodecie Kraju
URZDOWY WYKAZ POLSKICH NAZW
GEOGRAFICZNYCH WIATA
GWNY URZD GEODEZJI I KARTOGRAFII
Warszawa 2013
KOMISJA STANDARYZACJI NAZW GEOGRAFICZNYCH POZA GRANICAMI
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
przy Gwnym Geodecie Kraju
Ewa Wolnicz-Pawowska (przewodniczca),Andrzej Markowski (zastpca
przewodniczcej),
Maciej Zych (zastpca przewodniczcej), Katarzyna Przyszewska
(sekretarz);Teresa Brzeziska-Wjcik, Andrzej Czerny, Janusz
Goaski,
Romuald Huszcza, Sabina Kacieszczenko, Dariusz Kalisiewicz,
Artur Karp, Jerzy Ostrowski, Jarosaw Pietrow, Jerzy Pietruszka,
Andrzej Pisowicz,
Bogumia Wicaw, Tomasz Wites, Bogusaw R. Zagrskiczonkowie do 2012
r.: Stanisaw Alexandrowicz, Janusz Danecki,
Waldemar Rudnicki
Opracowanie redakcyjneMaciej Zych
Opracowanie skorowidza nazwMaciej Zych
Koordynacja pracKatarzyna Przyszewska
WsppracaMinisterstwo Spraw Zagraniczych
Zesp Ortograficzno-Onomastyczny Rady Jzyka Polskiego
Copyright by Gwny Geodeta Kraju 2013
ISBN 978-83-254-1988-2
Skad komputerowy i drukCentrum Poligrafii Sp. z o.o.
www.jakubiccy.com.pl
III
Spis treci
Od Wydawcy
...............................................................................................................XIPrzedmowa
...............................................................................................................
XIIIWprowadzenie
......................................................................................................
XXIIIPrzyjte zasady latynizacji z jzykw posugujcych si
nieaciskimi
systemami zapisu
.............................................................................................XXXIObjanienia
skrtw
...........................................................................................
XXXVI
Cz 1. Europa
...........................................................................................................
1Albania
....................................................................................................................
4Andora
.....................................................................................................................
6Austria
.....................................................................................................................
7Belgia
.....................................................................................................................
10Biaoru..................................................................................................................
13Bonia i Hercegowina
..........................................................................................
105Bugaria
...............................................................................................................
107Chorwacja
............................................................................................................
112Czarnogra
..........................................................................................................
114Czechy
.................................................................................................................
116Dania....................................................................................................................
126Estonia
.................................................................................................................
128Finlandia
..............................................................................................................
129Francja
.................................................................................................................
132Gibraltar
...............................................................................................................
140Grecja
..................................................................................................................
140Guernsey
..............................................................................................................
150Hiszpania
.............................................................................................................
151Holandia
..............................................................................................................
155Irlandia
.................................................................................................................
157Islandia
................................................................................................................
159Jan Mayen
............................................................................................................
160Jersey
...................................................................................................................
160Kosowo
................................................................................................................
161Liechtenstein........................................................................................................
162Litwa
....................................................................................................................
163Luksemburg
.........................................................................................................
195
IV
otwa
...................................................................................................................
196Macedonia
...........................................................................................................
198Malta
....................................................................................................................
200Modawia
.............................................................................................................
201Monako
................................................................................................................
204Niemcy
................................................................................................................
204Norwegia
.............................................................................................................
213Portugalia
.............................................................................................................
215Rosja
....................................................................................................................
216Rumunia
..............................................................................................................
255San Marino
..........................................................................................................
260Serbia
...................................................................................................................
260Sowacja
..............................................................................................................
263Sowenia
..............................................................................................................
282Svalbard
...............................................................................................................
285Szwajcaria
............................................................................................................
288Szwecja
................................................................................................................
291Ukraina
................................................................................................................
293Watykan
...............................................................................................................
359Wgry
..................................................................................................................
360Wielka Brytania
...................................................................................................
363Wochy
................................................................................................................
367Wyspa Man
..........................................................................................................
373Wyspy Owcze
......................................................................................................
374
Cz 2. Azja
............................................................................................................
375Afganistan............................................................................................................
379Akrotiri
................................................................................................................
381Arabia Saudyjska
.................................................................................................
382Armenia
...............................................................................................................
383Azerbejdan
.........................................................................................................
385Bahrajn
................................................................................................................
388Bangladesz
...........................................................................................................
388Bhutan..................................................................................................................
390Brunei
..................................................................................................................
390Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego
........................................................ 391Chiny
...................................................................................................................
391Cypr
.....................................................................................................................
399Dhekelia
...............................................................................................................
401Filipiny
................................................................................................................
402Gruzja
..................................................................................................................
403Indie
.....................................................................................................................
408
V
Indonezja
.............................................................................................................
416Irak
.......................................................................................................................
418Iran
.......................................................................................................................
422Izrael
....................................................................................................................
426
Jerozolima
........................................................................................................
431Japonia
.................................................................................................................
432Jemen
...................................................................................................................
434Jordania................................................................................................................
436Kamboda
............................................................................................................
437Katar
....................................................................................................................
439Kazachstan
...........................................................................................................
439Kirgistan
..............................................................................................................
447Korea Poudniowa
...............................................................................................
451Korea Pnocna
...................................................................................................
452Kuwejt
.................................................................................................................
454Laos
.....................................................................................................................
454Liban
....................................................................................................................
455Malediwy
.............................................................................................................
457Malezja
................................................................................................................
458Mjanma
................................................................................................................
459Mongolia..............................................................................................................
462Nepal....................................................................................................................
465Oman
...................................................................................................................
467Pakistan................................................................................................................
468Palestyna
..............................................................................................................
471Singapur
...............................................................................................................
474Sri Lanka
.............................................................................................................
475Syria
.....................................................................................................................
477Tadykistan
..........................................................................................................
479Tajlandia
..............................................................................................................
482Tajwan
.................................................................................................................
484Timor Wschodni
..................................................................................................
486Turcja
...................................................................................................................
486Turkmenistan
.......................................................................................................
490Uzbekistan
...........................................................................................................
492Wietnam
...............................................................................................................
495Wyspa Boego Narodzenia
..................................................................................
496Wyspy Kokosowe
................................................................................................
497Wyspy Spratly
.....................................................................................................
497Zjednoczone Emiraty Arabskie
...........................................................................
498
VI
Cz 3. Afryka
........................................................................................................
501Algieria
................................................................................................................
504Angola
.................................................................................................................
506Benin....................................................................................................................
507Botswana
.............................................................................................................
507Burkina Faso
........................................................................................................
508Burundi
................................................................................................................
509Czad
.....................................................................................................................
510Demokratyczna Republika Konga
.......................................................................
512Dibuti
.................................................................................................................
514Egipt
....................................................................................................................
515Erytrea
.................................................................................................................
520Etiopia..................................................................................................................
522Gabon
..................................................................................................................
524Gambia
................................................................................................................
524Ghana
...................................................................................................................
525Gwinea
.................................................................................................................
526Gwinea Bissau
.....................................................................................................
527Gwinea Rwnikowa
............................................................................................
527Kamerun
..............................................................................................................
528Kenia....................................................................................................................
530Komory
................................................................................................................
531Kongo
..................................................................................................................
531Lesotho
................................................................................................................
532Liberia..................................................................................................................
533Libia
.....................................................................................................................
533Madagaskar..........................................................................................................
535Majotta
.................................................................................................................
536Malawi
.................................................................................................................
536Mali......................................................................................................................
537Maroko
................................................................................................................
538Mauretania
...........................................................................................................
541Mauritius..............................................................................................................
542Mozambik
............................................................................................................
542Namibia
...............................................................................................................
543Niger
....................................................................................................................
545Nigeria
.................................................................................................................
545Republika Poudniowej Afryki
............................................................................
546Republika rodkowoafrykaska
..........................................................................
549Republika Zielonego Przyldka
..........................................................................
550Reunion................................................................................................................
550
VII
Rwanda
................................................................................................................
551Sahara Zachodnia
................................................................................................
552Senegal
................................................................................................................
552Seszele
.................................................................................................................
553Sierra Leone
.........................................................................................................
554Somalia
................................................................................................................
554Suazi
....................................................................................................................
556Sudan
...................................................................................................................
556Sudan Poudniowy
...............................................................................................
559Tanzania
...............................................................................................................
560Togo
.....................................................................................................................
562Tunezja
................................................................................................................
562Uganda
.................................................................................................................
565Wybrzee Koci Soniowej
..................................................................................
566Wyspa witej Heleny, Wyspa Wniebowstpienia i Tristan da Cunha
............... 567Wyspy witego Tomasza i Ksica
.................................................................
567Zambia
.................................................................................................................
568Zimbabwe
............................................................................................................
569
Cz 4. Ameryka Pnocna
...................................................................................
571Anguilla
...............................................................................................................
573Antigua i
Barbuda................................................................................................
574Bahamy
................................................................................................................
575Barbados
..............................................................................................................
576Belize
...................................................................................................................
576Bermudy
..............................................................................................................
577Brytyjskie Wyspy
Dziewicze...............................................................................
577Dominika
.............................................................................................................
578Dominikana
.........................................................................................................
579Grenada................................................................................................................
580Grenlandia
...........................................................................................................
581Gwadelupa
...........................................................................................................
583Gwatemala
...........................................................................................................
584Haiti
.....................................................................................................................
585Honduras..............................................................................................................
587Jamajka
................................................................................................................
587Kajmany
..............................................................................................................
588Kanada
.................................................................................................................
589Kostaryka
.............................................................................................................
595Kuba
....................................................................................................................
596Martynika
............................................................................................................
597Meksyk
................................................................................................................
598
VIII
Montserrat............................................................................................................
600Navassa
................................................................................................................
601Nikaragua
............................................................................................................
601Panama
................................................................................................................
602Portoryko
.............................................................................................................
603Saba
.....................................................................................................................
604Saint-Barthlemy
.................................................................................................
605Saint Kitts i Nevis
................................................................................................
606Saint Lucia
...........................................................................................................
606Saint-Martin
.........................................................................................................
607Saint-Pierre i Miquelon
.......................................................................................
608Saint Vincent i Grenadyny
...................................................................................
608Salwador
..............................................................................................................
609Sint Eustatius
.......................................................................................................
609Sint Maarten
........................................................................................................
610Stany Zjednoczone
..............................................................................................
611Turks i Caicos
......................................................................................................
617Wyspa Clippertona
..............................................................................................
617Wyspy Dziewicze Stanw Zjednoczonych
......................................................... 618
Cz 5. Ameryka Poudniowa
...............................................................................
619Argentyna
............................................................................................................
621Aruba
...................................................................................................................
623Boliwia
................................................................................................................
624Bonaire
................................................................................................................
625Brazylia................................................................................................................
626Chile
....................................................................................................................
628Curaao
................................................................................................................
630Ekwador
...............................................................................................................
631Falklandy
.............................................................................................................
632Gujana..................................................................................................................
633Gujana Francuska
................................................................................................
634Kolumbia
.............................................................................................................
635Paragwaj
..............................................................................................................
636Peru
......................................................................................................................
637Surinam................................................................................................................
638Trynidad i Tobago
................................................................................................
639Urugwaj
...............................................................................................................
640Wenezuela
............................................................................................................
641
Cz 6. Australia i Oceania
...................................................................................
643Australia
..............................................................................................................
645
IX
Baker....................................................................................................................
648Fidi
.....................................................................................................................
648Guam
...................................................................................................................
649Howland
..............................................................................................................
649Jarvis
....................................................................................................................
650Johnston
...............................................................................................................
650Kingman
..............................................................................................................
650Kiribati
.................................................................................................................
650Mariany Pnocne
................................................................................................
651Midway
................................................................................................................
651Mikronezja
...........................................................................................................
651Nauru
...................................................................................................................
652Niue
.....................................................................................................................
652Norfolk
................................................................................................................
652Nowa Kaledonia
..................................................................................................
653Nowa Zelandia
.....................................................................................................
653Palau
....................................................................................................................
655Palmyra
................................................................................................................
656Papua-Nowa Gwinea
...........................................................................................
656Pitcairn
.................................................................................................................
658Polinezja Francuska
.............................................................................................
658Samoa
..................................................................................................................
659Samoa Amerykaskie
..........................................................................................
659Tokelau
................................................................................................................
659Tonga
...................................................................................................................
659Tuvalu
..................................................................................................................
660Vanuatu
................................................................................................................
660Wake
....................................................................................................................
660Wallis i Futuna
.....................................................................................................
660Wyspy Ashmore i Cartiera
...................................................................................
661Wyspy Cooka
.......................................................................................................
661Wyspy Marshalla
.................................................................................................
661Wyspy Morza Koralowego
..................................................................................
662Wyspy Salomona
.................................................................................................
662
Cz 7. Antarktyka
................................................................................................
665Antarktyka obszar na poudnie od 60
.............................................................
667Francuskie Terytoria Poudniowe i Antarktyczne
............................................... 676Georgia
Poudniowa i Sandwich Poudniowy
..................................................... 677Wyspa
Bouveta
....................................................................................................
678Wyspy Heard i McDonalda
.................................................................................
678
X
Cz 8. Obiekty podmorskie
.................................................................................
679Ocean Arktyczny
.................................................................................................
681Ocean Atlantycki
.................................................................................................
682Ocean Indyjski
.....................................................................................................
686Ocean
Poudniowy...............................................................................................
688Ocean
Spokojny...................................................................................................
690Morze Batyckie
..................................................................................................
693Morze rdziemne
...............................................................................................
694
Skorowidz nazw
......................................................................................................
697
Od Wydawcy
Opracowywanie oraz publikowanie wykazw nazw geograficznych
wy-nika z realizacji rezolucji Organizacji Narodw Zjednoczonych i
ma na celu ujednolicenie nazewnictwa geograficznego uywanego w
relacjach oficjalnych, a take publikacjach kartograficznych,
podrcznikach, prasie i innych rodkach masowego przekazu. Nazwy
geograficzne speniaj wan rol informacyjn.Wobec zachodzcych w wiecie
zmian politycznych konieczne jest publikowanie oficjalnych,
aktualnych wykazw nazewniczych.
Ustawa prawo geodezyjne i kartograficzne stanowi, e przy
GwnymGeodecie Kraju dziaa Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych
poza Gra-nicami Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z 3 ust. 1 pkt 2
rozporzdzeniaMinistra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 24
marca 2000 roku w sprawie trybu i zakresu dziaania Komisji do
zakresu jej dziaania naleyopracowywanie urzdowych wykazw polskich
nazw geograficznych wiata.Pierwsze wydanie Urzdowego wykazu
polskich nazw geograficznych wiatastanowi realizacj zapisw
powyszego rozporzdzenia.
Zgodnie z 3 ust. 3 wyej wymienionego rozporzdzenia urzdowy
wy-kaz polskich nazw geograficznych wiata publikowany jest w celu
stosowania przez podmioty wykonujce zadania publiczne na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej. Jestem przekonany, e publikacja,
przygotowana przez zesp specja-listw, przede wszystkim geografw i
jzykoznawcw, przyczyni si do popraw-nego stosowania nazw
geograficznych i bdzie pomocna dla wielu osb i insty-tucji.
Gwny Geodeta Kraju
Kazimierz Bujakowski
XIII
Przedmowa
Jzyk polski ma swoj histori, bdc odzwierciedleniem historii
narodu polskiego, a bogate sownictwo w tym i nazewnictwo
geograficzne jest jego integraln czci, stanowic element
niematerialnego dziedzictwa. Stosowane w jzyku polskim nazewnictwo
geograficzne, odnoszce si do rnych obsza-rw wiata, wiadczy o
historycznych powizaniach z danym terenem. To na-zewnictwo,
ksztatujce si od kilkuset lat a po czasy nam wspczesne, jest czci
polskiej kultury.
Polskie nazewnictwo geograficzne wiata, pomimo e stosowane jest
od kilku stuleci, opracowywania i standaryzacji doczekao si dopiero
po drugiej wojnie wiatowej. W okresie midzywojennym polskie nazwy
byy powszech-nie stosowane zarwno na mapach i w atlasach, jak i w
publikacjach encyklo-pedycznych. Jednak, poza utrwalonymi w jzyku
polskim nazwami gwnychobiektw geograficznych, nazwy stosowane byy
czsto w rnych formach, za autorzy nieraz sami polszczyli obce
nazwy.
W 1951 roku przy Polskim Towarzystwie Geograficznym zostaa
powo-ana Komisja Nazw Geograficznych (pod przewodnictwem prof.
Stanisawa Leszczyckiego), ktra podja szeroko zakrojone prace, majce
na celu ujedno-licenie stosowanych w Polsce nazw geograficznych
wiata oraz przygotowanie wykazu nazw uznanych za poprawne i
zalecanych do uywania zarwno nazw spolszczonych, jak i nazw
oryginalnych. W jej skad obok geografw, jzyko-znawcw i historykw
weszli przedstawiciele Ministerstwa Owiaty, Minister-stwa
Szkolnictwa Wyszego, Ministerstwa Obrony Narodowej, Centralnego
Urzdu Geodezji i Kartografii, Pastwowego Przedsibiorstwa Wydawnictw
Kartograficznych i Pastwowego Wydawnictwa Naukowego. Do 1956 r.
Komisja (od 1953 r. dziaajca przy Instytucie Geografii Polskiej
Akademii Nauk pod na-zw Komisja Ustalania Nazw Geograficznych)
ustalia 19 720 nazw obiektw z caego wiata, wrd ktrych cz stanowiy
nazwy polskie. Wykazy ukazy-way si systematycznie w latach 195256 w
postaci 15 zeszytw*, w 1959 r. zosta za wydany poprawiony i
zaktualizowany zbiorczy wykaz zawartych
* Zeszyty nazewnicze byy wydawane w latach 195253 w ramach
Biuletynu Geograficznego PTG, w 1954 r. Biuletynu Geograficznego IG
PAN, a w latach 195556 Dokumentacji Geograficznej IG PAN.
XIV
w tych zeszytach nazw pt. Polskie nazewnictwo geograficzne
wiata, opracowany przez Lecha Ratajskiego, Janin Szewczyk i
Przemysawa Zwoliskiego. Wykaz ten zosta uznany przez Komisj Kultury
Jzyka Komitetu Jzykoznawstwa Polskiej Akademii Nauk za norm i w
zwizku z tym by szeroko stosowany w wielu sownikach, encyklopediach
i opracowaniach geograficznych.
W drugim okresie, mniej wicej midzy rokiem 1960 a 1990, prace
Komisji zostay spowolnione. W latach szedziesitych nie ukazay si
ad-ne opracowania, jednak zostaa nawizana wsppraca midzynarodowa na
forum ONZ. W 1967 roku odbya si pierwsza Konferencja ONZ w sprawie
Standaryzacji Nazw Geograficznych, nastpnie za powoana zostaa
staaGrupa Ekspertw ONZ ds. Nazw Geograficznych (United Nations
Group of Experts on Geographical Names UNGEGN). Wsppraca
midzynarodowauwiadomia decydentom znaczenie standaryzacji nazw, co
przyczynio si do przeniesienia Komisji w 1973 r. do Ministerstwa
Nauki, Szkolnictwa Wyszegoi Techniki jako Komisji Standaryzacji
Nazw Geograficznych wiata pod prze-wodnictwem prof. Lecha
Ratajskiego (od 1984 roku jako Komisja Standaryzacji Nazw
Geograficznych poza Granicami Polski). Dziki temu wydany w
poowielat siedemdziesitych wykaz nazw pastw wprowadzony zosta
zarzdzeniemministra. W latach osiemdziesitych opracowano wykaz
polskich nazw z obsza-ru Europy (bez ZSRR) oraz kolejny wykaz nazw
pastw.
Znaczne zaktywizowanie prac Komisji, kierowanej od 1978 r. przez
prof. Jerzego Kondrackiego, nastpio po roku 1989. Wwczas to (w
latach 199496) ukaza si czteroczciowy wykaz polskich nazw
geograficznych wiata,obejmujcy ponad 6400 nazw obiektw z obszaru
wszystkich kontynentw oraz mrz i oceanw (obiekty podmorskie).
Publikacja ta realizowaa postano-wienia UNGEGN, majce na celu
ujednolicenie nazewnictwa geograficznego uywanego w poszczeglnych
pastwach: na mapach i w atlasach, podrczni-kach, prasie i innych
rodkach masowego przekazu. Miaa te przyczyni sido rozstrzygnicia
wielu wtpliwoci i zapobiega licznym niekonsekwencjom w stosowaniu
polskiego tradycyjnego nazewnictwa dla obiektw geograficz-nych
znajdujcych si poza granicami Polski. Podane w niej nazwy byy
zale-cane do powszechnego uytku przez Ministerstwo Edukacji
Narodowej.
Kolejny okres zacz si w 2000 roku, kiedy to na mocy nowych
prze-pisw powoano Komisj (od 2001 r. pod nazw Komisja Standaryzacji
Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej)
dziaajc przy Gwnym Geodecie Kraju. Komisja rozpocza szeroko
zakrojone prace nad opracowaniem wykazw nazewnictwa geograficznego
wiata. Jej przewodnicz-cy dr Maksymilian Skotnicki opracowa gwne
zaoenia publikacji, nawizu-
XV
jc do prac z lat pidziesitych. Mia zosta opracowany wykaz nazw
geogra-ficznych zalecanych do uytku w Polsce, obejmujcy nazwy
obiektw zarwno posiadajcych polskie nazwy, jak i ich
nieposiadajcych. M. Skotnicki zapro-ponowa rwnie modyfikacj procesu
standaryzacyjnego, powoujc Komitet Redakcyjny, ktry przygotowywa
wstpne koncepcje i materiay na posiedze-nia Komisji, co usprawnio i
udoskonalio prace zespou. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych
standaryzowaa tylko polskie nazwy (egzonimy), nato-miast nazwy
oryginalne (endonimy) podawano na podstawie najwiarygodniej-szych z
dostpnych rde. Poprawno zebranego nazewnictwa gwarantowadobr autorw
opracowujcych wykazy z obszarw poszczeglnych pastw; sta-rano si,
aby byli to zarwno jzykoznawcy (specjalici od jzykw, w ktrych
ustalone zostay dane nazwy), jak rwnie geografowie, kartografowie i
history-cy. Zesp autorw liczy cznie 28 osb; ponadto wykazy
weryfikowane przez recenzentw omawiane byy na plenarnych
posiedzeniach Komisji. Planowany pocztkowo okres trzech-czterech
lat, potrzebny na opracowanie wykazw (w latach pidziesitych wykazy
opracowano w cigu siedmiu lat), okaza siniewystarczajcy, a same
zeszyty znacznie rozrosy si ponad planowan pier-wotnie liczb okoo
30 000 nazw. Ostatni, dwunasty zeszyt Nazewnictwa geogra-ficznego
wiata ukaza si w 2010 roku, po blisko dziesiciu latach prac. Ogem w
wykazach Nazewnictwa... znalazy si nazwy okoo 53 000 obiektw
geogra-ficznych, przy czym polskie nazwy ustalono dla okoo 10 000 z
tych obiektw.
W cigu kilkudziesiciu lat od czasu powoania pierwszej Komisji
zmie-niay si zasady, ktrymi kierowano si przy ustalaniu zalecanego
nazew-nictwa. Chodzi tu przede wszystkim o poprawno stosowania
egzonimw. Pocztkowo zalecano ich szerokie uywanie, a nawet
spolszczanie tych nazw, ktre w Polsce byy mao znane. Pniej
okazywano znacznie wiksz w tym wzgldzie ostrono. Obecnie Komisja
stara si nie usuwa tych nazw, kt-re w polskim jzyku s utrwalone i
ktre stanowi cz naszego dziedzic-twa kulturowego. Jednak niektre z
takich nazw (jako w praktyce niestoso-wane lub wrcz niepoprawne)
nie s przez Komisj zalecane. Z drugiej stro-ny zestandaryzowane
zostay nazwy mniejszych obiektw geograficznych z obszarw
historycznie zwizanych z Polsk. Chodzi wic z jednej strony o to,
aby chroni te polskie nazwy, ktre na ochron zasuguj, a z drugiej
strony pozbywa si tych, ktre wprowadzono pochopnie lub ktre wyszy z
uycia.Jednoczenie zgodnie ze zmieniajca si sytuacj nazewnicz
niektre daw-niej uywane nazwy zastpowane s nowszymi.
XVI
Rozwizania przyjte przez Komisj wynikaj czsto z gorcych dyskusji
i nie s pozbawione subiektywizmu. Kryteria ustalania nazw nie mog
by bowiem jednoznaczne tym bardziej, e jzyk jest ywy i zmienne s
nasze dowiadcze-nia. Dlatego kada zmiana polskiego egzonimu jest
dyskutowana, a czonkowie Komisji podejmuj kadorazowo w gosowaniu
indywidualne decyzje.
Ustalajc poprawne formy polskich nazw geograficznych wiata
(egzo-nimw) Komisja musiaa zdefiniowa, czym s te nazwy. Pocztkowo
przy-jto oglnie, e polskimi nazwami geograficznymi wiata s nazwy
obiektw geograficznych lecych poza granicami Polski, ktrych formy
stosowane w jzyku polskim rni si od form oryginalnych, stosowanych
na miejscu w jzyku danego pastwa.
W wyniku modyfikacji definicji egzonimu, przyjtych na forum
Grupy Ekspertw ONZ ds. Nazw Geograficznych, rwnie definicje
stosowane przez Komisj ulegay zmianom, aby w kocu przyj nastpujc
posta: polski eg-zonim to nazwa obecnie uywana w Polsce w jzyku
polskim dla obiektu geo-graficznego lecego poza jej terytorium i
rnica si zapisem od endonimu standaryzowanego tego obiektu. Za rnic
zapisu nie uwaa si opuszczenia, dodania lub przetumaczenia terminu
rodzajowego. Tak rnic nie jest rw-nie transliteracja lub
transkrypcja nazw zapisanych oryginalnie w nieaciskimsystemie
pisma, jeeli dokonana zostaa zgodnie z wczeniej przyjtymi regua-mi.
Rnic zapisu jest natomiast opuszczenie lub dodanie znakw
diakrytycz-nych i przedrostkw, bdcych integralnymi czciami
nazwy.
Komisja uznaa, e tak zdefiniowane egzonimy nie wyczerpuj zasobu
polskiego nazewnictwa geograficznego wiata, gdy istniej take
tradycyjnie uywane w Polsce nazwy nie zaliczane do egzonimw. Nazwy
te okrelonomianem pseudoegzonimw i zaliczono do nich:
nazwy geograficzne obiektw transgranicznych, zbiene z co
najmniej jednym zestandaryzowanym endonimem, stosowanym w ktrymz
pastw, w ktrym znajduje si dany obiekt, ale jednoczenie rne od co
najmniej jednego z tych endonimw; np. nazwa Dunaj, bdc endo-nimem
sowackim i transkrypcj nazwy ukraiskiej Dunaj, trak-towana jest
jako nazwa polska i stosowana dla rzeki na caej jej dugoci,czyli
poza Sowacj i Ukrain rwnie w Niemczech i Austrii (niemiec-ki
endonim: Donau), Wgrzech (wgierski endonim: Duna), Chorwacji i
Serbii (chorwacki i serbski endonim: Dunav), Bugarii (bugarski
endo-nim: Dunav, Dunaw) i Rumunii (rumuski endonim: Dunrea);nazwy
geograficzne obiektw posiadajcych kilka endonimw w jzyku lub
jzykach oficjalnych danego kraju i identyczne z jedn z tych
nazw;
XVII
np. dla stolicy Irlandii przyjto jako polsk nazw Dublin, czyli
endo-nim angielski, nie zalecajc stosowania endonimu irlandzkiego
Baile tha Cliath; podobnie dla stolicy Finlandii zalecane jest
stosowanie w jzyku polskim nazwy fiskiej Helsinki, a nie szwedzkiej
Helsingfors;nazwy geograficzne obiektw, ktrych oficjalne endonimy
zapisuje sialfabetem nieaciskim, identyczne z nazw danego obiektu
zapisan za pomoc jednej z przyjtych przez Komisj metod latynizacji
transkryp-cji lub transliteracji; np. dla gr w Rosji ustalona
zostaa nazwa Ural,czyli rosyjski endonim zapisany w transliteracji
(w transkrypcji ta rosyjska nazwa ma zapis Ura), a dla miasta nazwa
Moskwa, czyli endo-nim rosyjski Moc w transkrypcji (w
transliteracji nazwa ta ma formMoskva);nazwy geograficzne rnice si
od oficjalnego endonimu danego obiek-tu jedynie tumaczeniem lub
opuszczeniem terminu rodzajowego, np. Zatoka Alaska dla zatoki
oficjalnie nazywajcej si Gulf of Alaska;Komisja standaryzuje tylko
takie pseudoegzonimy, ktre odnosz si do
najbardziej znanych obiektw.W niniejszym wykazie podano polskie
nazwy dla 13 358 obiektw geo-
graficznych. Dla 11 326 z nich zalecane s egzonimy, dla 1813
pseudoegzonimy (w obu przypadkach nie liczc nazw obocznych). 219
obiektw majcychcharakter transgraniczny znajduje si czciowo w
Polsce; ich polskie nazwy to endonimy, jednak gdy s stosowane dla
fragmentw obiektu lecych poza granicami Polski, to mona traktowa je
jako pseudoegzonimy.
Wykaz odnosi si do obiektw, dla ktrych zalecane s polskie nazwy
geograficzne egzonimy i pseudoegzonimy takie jak Pary, Gwinea,
Wyspy Japoskie, Andy, Zatoka Omaska. Nie uwzgldnione s w nim zatem
obiekty, dla ktrych taki rodzaj nazw nie istnieje lub nie jest
zalecany w tym tak-e powszechnie stosowane w jzyku polskim nazwy
jak Berlin, Amsterdam,Lombardia, Alaska, Tasmania, Jawa, Niger,
ktre pomimo e dobrze ugrun-towane w polszczynie s identyczne z
nazwami oryginalnymi tych obiektw (tzn. w jzyku polskim stosowane s
endonimy). Dotyczy to take przypadkw, gdy stosowane w jzyku polskim
nazwy obiektw zapisywanych w orygina-le pismem nieaciskim, s
identyczne z ich zapisem w zalecanych systemach latynizacji
(transliteracji i transkrypcji), np. Krasnojarsk, Lida, Astana. Z
tego powodu w wykazach obiektw poszczeglnych kategorii mog si
zdarzy po-zorne pominicia, zwaszcza w wykazach jednostek
administracyjnych, gdy w spisie jednostek danego pastwa pominito
ich niewielk liczb (np. w wy-
XVIII
kazie jednostek administracyjnych Czech wymieniono 13 z 14
istniejcychjednostek administracyjnych pierwszego rzdu pominito
Kraj Vysoina, dla ktrego nie jest zalecana polska nazwa, w wykazie
Hiszpanii podano 16 z ist-niejcych 19 jednostek, za w wykazie
Australii 7 z 9 jednostek).
W porwnaniu do wczeniejszych opracowa Komisja rozszerzya
znacz-nie liczb zalecanych polskich nazw dla obiektw geograficznych
(gwniemiejscowoci), lecych przed II wojn wiatow w granicach Polski.
Z tego wzgldu znacznie rozbudowane zostay wykazy polskich nazw z
obszarw Litwy, Biaorusi i Ukrainy. Liczne polskie nazwy podano take
dla obszaru Czech zamieszkanego przez Polakw oraz dla sowackiej
czci Tatr. Ponadto szersze ni w dotychczasowych wykazach
uwzgldnienie pseudoegzonimw (zwaszcza dla obiektw, ktrych nazwy
oryginalnie zapisywane s nieaciski-mi systemami pisma) spowodowao
rozszerzenie wykazw o cay szereg nazw obiektw z Azji, Afryki
Pnocnej i Europy Wschodniej. W porwnaniu do poprzednich wykazw
rwnie znaczco rozbudowano polskie nazewnictwo obszarw chronionych
(okoo 420 nazw) i jednostek administracyjnych (okoo1670 nazw).
Dla wymienionych w wykazie obiektw geograficznych uwzgldnione
snazwy dwch rodzajw: polskie nazwy geograficzne (egzonimy i
pseudoegzo-nimy) oraz odpowiadajce im nazwy oryginalne (endonimy
nazwy obiektw geograficznych w jzykach uywanych na obszarze, gdzie
dany obiekt si znaj-duje). Naley podkreli, e Komisja Standaryzacji
Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej
standaryzuje wycznie polskie nazwy, nie zajmuje si za standaryzacj
endonimw, a zawarte w wykazach egzonimy i pseudoegzonimy s jedynymi
zalecanymi przez Komisj polskimi nazwami geograficznymi.
Niewymienienie danego obiektu jest jednoznaczne ze stwier-dzeniem,
e Komisja nie zaleca dla niego polskiej nazwy, nawet jeeli taka
spo-tykana jest w niektrych publikacjach. Powodem braku nazwy w
wykazie moeby take to, e obiekt jest mao znaczcy lub przesta
istnie.
W wykazach starano si poda oficjalne formy endonimw, pochodz-ce
z narodowych wykazw nazewniczych, map topograficznych i innych
ofi-cjalnych rde. Kiedy okazywao si to niemoliwe, korzystano z
najbardziej wiarygodnych publikacji midzynarodowych. Pewne formy
nazw oryginalnych mog jednake budzi wtpliwoci, bo cho ich ustalanie
odbywao si z dustarannoci, to jednak napotykano czasem trudne do
pokonania przeszkody. Mogy one wynika z brakw w materiaach rdowych,
a nawet (gdy i to sizdarzao) z rnych, sprzecznych wersji
nazewnictwa, podawanych w oficjal-nych publikacjach instytucji
rzdowych lub organw ustawodawczych.
XIX
W sytuacji, gdy wykazy nazw dotyczyy obszarw, na ktrych istnieje
kilka jzykw urzdowych, Komisja kierowaa si zasad, e wszystkie
urz-dowe jzyki oglnopastwowe s sobie rwne. Dlatego fakt
umieszczenia w wykazie na pierwszym miejscu nazw w jednym jzyku nie
oznacza faworyzo-wania nazw z tego jzyka. Wyjtkiem s tu sytuacje,
gdy jzyki oglnopastwo-we s urzdowe wycznie na poziomie centralnym,
a na poziomie lokalnym urzdowe s tylko niektre z tych jzykw, jak ma
to miejsce np. w Szwajcarii. Jeeli na danym obszarze wystpuj dwa
jzyki, z ktrych jeden jest jzykiemurzdowym pastwowym, a drugi
jzykiem urzdowym lokalnym, to wtedy na pierwszym miejscu podano,
jako waniejsze, nazwy w jzyku pastwo-wym, chyba e urzdowo ustalane
s wycznie nazwy w jzyku lokalnym (np. w hiszpaskiej Katalonii).
Konsekwentnie starano si podawa urzdowe na-zwy w jzykach mniejszoci
wszdzie tam, gdzie one wystpuj, korzystajcgwnie z odpowiednich aktw
prawnych, wykazw nazw oraz map.
Dla nazw obiektw z obszaru Antarktydy i wysp przylegych jako
en-donimy podano przewanie nazwy zgodne z midzynarodowym gazeterem
Antarktyki prowadzonym przez Scientific Committee on Antarctic
Research; s to nazwy w jzykach pastw prowadzcych badania (gwnie
nazwy an-gielskie). Natomiast dla obiektw podmorskich jako endonimy
podano nazwy angielskie, z reguy zgodne z gazeterem GEBCO (General
Bathymetric Chart of the Oceans) Midzynarodowej Organizacji
Hydrograficznej, przy czym w przypadku form uksztatowania dna Morza
Batyckiego podano take nazwy w jzykach pastw, na ktrych obszarze
wycznej strefy ekonomicznej dany obiekt si znajduje.
Dla nazw w jzykach posugujcych si pismami nieaciskimi podano
zapis zlatynizowany zgodnie z zasadami, ktre Komisja zaleca do
stosowania w Polsce dla nazw geograficznych z danego jzyka. W
przypadku wikszocitakich jzykw podano zapis zarwno w polskiej
transkrypcji, jak i w translite-racji. Wyjtkiem jest tu kilka jzykw
azjatyckich chiski, japoski, korea-ski, tajski, laotaski, birmaski
i khmerski, dla ktrych zalecono stosowanie tyl-ko midzynarodowej
latynizacji. Naley podkreli, e zapis w polskiej trans-krypcji nie
oznacza, e mamy do czynienia z polsk nazw pomimo zapisu polskimi
literami nazwa pozostaje endonimem.
Wykaz podzielony zosta na rozdziay odpowiadajce tradycyjnie
wydzie-lanym czciom wiata. W przypadku pastwa lub terytorium
znajdujcego siw dwch czciach wiata, cay wykaz nazw z jego obszaru
zamieszczono w rozdziale dotyczcym tej czci wiata, do ktrej
tradycyjnie jest zaliczane (np. cay wykaz Rosji, wraz z obiektami
znajdujcymi si w Azji, zamieszczony zosta
XX
w rozdziale Europa; cay wykaz Turcji, wraz z jej czci europejsk,
zamiesz-czono w rozdziale Azja). Przyporzdkowanie poszczeglnych
pastw i teryto-riw do czci wiata ma w wykazie jedynie charakter
porzdkowy, a dokonano go biorc pod uwag geografi fizyczn dlatego
np. Arub, Bonaire, Curaao oraz Trynidad i Tobago zaliczono do
Ameryki Poudniowej, Wysp Clippertona zaliczono do Ameryki Pnocnej,
za Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego, Wysp Boego Narodzenia
oraz Wyspy Kokosowe do Azji. W przypadku teryto-riw wyspiarskich
przyporzdkowanie ich do poszczeglnych czci wiata jest czsto
dyskusyjne.
W odrnieniu od poprzednich wykazw opracowanych przez Komisj,w
niniejszym z inicjatywy jej poprzedniego przewodniczcego, dr.
Waldemara Rudnickiego podano wsprzdne geograficzne obiektw. Naley
podkreli,e wsprzdne te podane s wycznie do celw identyfikacyjnych.
Precyzyjne okrelenie zasigu wielu obiektw powierzchniowych jest
niekiedy niemoliwe, gdy w rnych publikacjach rnie te zasigi s
ujmowane; dotyczy to zwasz-cza krain i regionw, a take wielu form
uksztatowania terenu w wykazie stara-no si z reguy uwzgldnia
najszersze z tych zasigw podawane przez polskich autorw. Z tego
powodu podane wsprzdne rodka takiego obiektu czsto stylko
orientacyjne; ponadto w niektrych przypadkach odniesienie polskiej
na-zwy, przyjte dla danego obiektu, nie odpowiada odniesieniu nazwy
oryginalnej (endonimu). Dla rzek starano si poda wsprzdne pocztku i
koca odcinka, dla ktrego stosowana jest dana polska nazwa, co nie
zawsze pokrywa si ze sto-sowaniem nazwy oryginalnej. Ponadto w
sytuacji, gdy nie mona jednoznacznie okreli pocztku cieku, wsprzdne
podano dla prawdopodobnego miejsca tego pocztku, ustalajc je na
podstawie map topograficznych i zdj satelitarnych.
Poniewa wystpuj niekiedy niejasnoci polityczne, trzeba
wyraniepodkreli, e w wykazie przedstawiono nazwy obiektw
geograficznych, ktre wycznie z jzykowego punktu widzenia Komisja
uznaa za poprawne i zgodne z dotychczas zgromadzon wiedz. W adnym
wypadku zalecenia te nie maj nic wsplnego z zajmowaniem przez
Komisj stanowiska w sprawach politycznych lub dotyczcych
administracyjnej przynalenoci poszczeglnych terytoriw. Jakiekolwiek
stanowiska w kwestii politycznej, jeeli musiay bypodjte, byy zawsze
konsultowane z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, jak miao to na
przykad miejsce w wypadku uznania Kosowa za osobne pastwolub
stosowania takich nazw jak Macedonia, Mjanma, czy Falklandy.
W wykazie nie uwzgldniono nazw budowli, takich jak witynie,
klasztory i inne miejsca kultu, forty, twierdze, zamki, mosty,
dworce, lotniska, a take nazw
XXI
ulic, placw, cmentarzy, nekropolii i parkw miejskich. Komisja
ustalia dotychczas 410 polskich nazw tego rodzaju obiektw.
Opracowanie i ogoszenie wykazu pol-skich nazw dla tych obiektw
planowane jest w pniejszym terminie.
Oddajc w rce czytelnikw niniejsz publikacj Komisja wyraa
nadzie-j, e przyczyni si ona do szerokiego uywania poprawnych
polskich nazw geograficznych wiata w kartografii, literaturze
naukowej, popularnonaukowej, dydaktycznej i beletrystyce, w
mediach, a take przez administracj i wszelkie inne instytucje.
PrzewodniczcaKomisji Standaryzacji Nazw Geograficznychpoza
Granicami Rzeczypospolitej Polskiej
Ewa Wolnicz-Pawowska
XXIII
Wprowadzenie
Urzdowy wykaz polskich nazw geograficznych wiata obejmuje nazwy
obiektw geograficznych, dla ktrych zalecane s polskie nazwy. W
wykazie uwzgldniono nazwy obiektw ze wszystkich kontynentw, a take
nazwy obiektw podmorskich; nie uwzgldniono natomiast obiektw w
caoci le-cych na obszarze Polski. Publikacja uwzgldnia uchway
Komisji podjte do dnia 25 wrzenia 2013 roku.
Wykaz podzielony zosta na osiem czci (rozdziaw): siedem z nich
od-powiada poszczeglnym czciom wiata (Europie, Azji, Afryce,
Ameryce P-nocnej, Ameryce Poudniowej, Australii i Oceanii,
Antarktyce), sma powicona zostaa obiektom podmorskim. Rozdziay
powicone poszczeglnym czciom wiata rozpoczyna lista zalecanych
polskich nazw wielkich jednostek regional-nych, ktre ze wzgldu na
swoj wielko przekraczaj z reguy powierzchnie kilku krajw oraz nazw
oceanw. Nastpnie zamieszczono nazwy wedug upo-rzdkowanych
alfabetycznie pastw i terytoriw niesamodzielnych.
Wykazy nazw z obszarw poszczeglnych pastw i terytoriw
niesamo-dzielnych rozpoczynaj si informacjami wstpnymi podanymi na
podstawie Urzdowego wykazu nazw pastw i terytoriw niesamodzielnych.
Podana tu zo-staa skrcona i oficjalna nazwa pastwa (terytorium) w
jzyku polskim oraz w jzykach oficjalnych. Po niej zamieszczono nazw
stolicy pastwa uywanw jzyku polskim; jeeli nazwa stolicy ma
spolszczon pisowni, to na drugim miejscu podano jej nazw w jzyku
oficjalnym. Na kocu podano informacjo jzykach urzdowych i lokalnych
pastwa (terytorium).
Nastpnie zamieszczono nazwy poszczeglnych obiektw
geograficznych, ktre uoono z podziaem na kategorie w nastpujcej
kolejnoci:
Jednostki administracyjne [jeeli zachodzi potrzeba dodatkowo
wydzielono jednostki administracyjne drugiego rzdu i inne jednostki
administracyjne]Miejscowoci
Czci miejscowociStacje badawczeRegiony ekonomiczneKrainy,
regiony [bez regionw administracyjnych, ekonomicznych i
gospodarczych]Morza
XXIV
Zatoki [morskie]Cieniny [w tym kanaymorskie]Inne akweny
morskieLodowce szelfoweBariery lodoweJeziora [w tym sztuczne
zbiorniki wodne]Zatoki na jeziorzeGrupy jeziorRzeki [w tym czci
rzeki]Kanay [tylko ldowe]Wodospady [w tym katarakty]
LodowceBagnaSolniskaWyspy [morskie]Grupy wysp, archipelagi
[morskie]Wyspy na jeziorze lub rzeceGrupy wysp, archipelagi na
jeziorze lub rzecePwyspy [morskie]Pwyspy na
jeziorzePrzyldkiWybrzeaPrzesmykiDeltyPojezierza
Niziny, rwniny DolinyKotlinyWysoczyznyWyyny, paskowyeGry
[acuchy, systemy, pasma, grzbiety grskie]Szczyty [w tym pojedyncze
gry i masywy]PrzeczePustynieStepyLasy, puszczeJaskinieBaseny
artezyjskieInne obiekty naturalneObszary ochrony przyrodyRegiony
przemysoweMiejsca wydobycia lub wystpowania surowcw
mineralnychZaporyDrogi [bez ulic]KolejeTunele [bez tuneli
miejskich]Inne obiekty komunikacyjneRuiny osiedliInne zabytkiInne
obiekty antropogeniczne
Wystpowanie poszczeglnych kategorii obiektw geograficznych
zaleyod specyfiki danego pastwa (terytorium), dlatego w
poszczeglnych krajach niektre z kategorii nie wystpuj. W skrajnych
przypadkach, gdy dla adne-go obiektu geograficznego z obszaru
danego pastwa lub terytorium nie jest zalecana polska nazwa, podano
tylko informacje wstpne. W ramach poszcze-glnych kategorii nazwy
uoono alfabetycznie w szyku waciwym (prostym), np.: Jezioro
Wiktorii; Prowincja Pnocna, a nie: Wiktorii, Jezioro;
Pnocna,Prowincja.
XXV
Przykad uoenia hase w ramach pastwa (terytorium):
Nowa Kaledonia(Francja)
Nowa Kaledonia; Nouvelle-Caldoniestolica: Numea; Noumajzyk
urzdowy: francuski
Jednostki administracyjne
Prowincja Poudniowa; Province Sud; 2150S, 16610EProwincja
Pnocna; Province Nord; 2100S, 16500EWyspy Lojalnoci; Province des
les Loyaut; 2100S, 16715E
Miejscowoci
Numea; Nouma; 221620S, 1662630E
Morza
Morze Fidi; Mer de Fidji; 23S, 169E (27S, 175E) [rwnie Fidi,
Norfolk, Nowa Zelandia, Tonga, Vanuatu]
Morze Koralowe; Mer de Corail; 19S, 164E (18S, 157E) [rwnie
Australia, Papua-Nowa Gwinea, Vanuatu, Wyspy Morza Koralowego,
Wyspy Salomona]
W czci smej, dotyczcej obiektw podmorskich, nazwy zamieszczono
wedug pooenia na obszarze piciu oceanw (Ocean Arktyczny, Ocean
Atlan-tycki, Ocean Indyjski, Ocean Poudniowy, Ocean Spokojny), przy
czym osobno na kocu wydzielono obiekty z Morza Batyckiego i Morza
rdziemnego. Na-zwy poszczeglnych obiektw geograficznych,
zamieszczonych w tej czci,uoono z podziaem na kategorie w
nastpujcej kolejnoci:
Prdy morskieGrzbietyGryProgiKrawdzieWyniesienia Paskowye
RwninyawiceBasenyRowyRynnyGbieKaniony
Hasa odnoszce si do poszczeglnych obiektw geograficznych
za-wieraj na pocztku nazw spolszczon: egzonim, zapisany pismem
pogrubio-nym prostym, lub pseudoegzonim, zapisany pogrubion kursyw.
Nastpnie,po redniku, podana jest nazwa oryginalna (endonim) w jzyku
urzdowym
XXVI
albo nazwy oryginalne, jeli obowizuje wicej ni jeden jzyk
urzdowylub dany obiekt ma urzdowe nazwy w kilku jzykach. Starano si
rwniepoda nazewnictwo w jzykach urzdowych regionw autonomicznych
oraz urzdowo wprowadzone nazwy w jzykach mniejszoci narodowych. W
sytu-acji, gdy dla jednego obiektu podane zostay nazwy w kilku
jzykach, zawsze przed nazw podano jzyk, w jakim ona funkcjonuje
(przewanie skrtami, kt-rych lista zamieszczona zostaa na stronach
XXXVIXXXIX). Poszczeglne endonimy oddzielone zostay rednikami,
natomiast dwie formy zapisu endo-nimu przecinkami. Dla nieaciskich
systemw pisma podano zlatynizowany zapis nazwy, czyli
przekonwertowany na alfabet aciski. W tych przypadkach najpierw
podana jest transliteracja, oznaczona skrtem trl., a nastpnie, po
przecinku, transkrypcja nazwy oryginalnej, czyli fonetyczna
konwersja nazwy na jzyk polski, z reguy przy uyciu liter polskiego
alfabetu (oznaczona skr-tem trb.). Obie formy nazwy, w transkrypcji
i w transliteracji, s dla porzdkupodane rwnie wtedy, gdy nie rni si
zapisem. Skrt trl. jest pominityw odniesieniu do jzykw, dla ktrych
zalecany jest tylko jeden system laty-nizacji midzynarodowej
(polska transkrypcja fonetyczna nie jest zalecana) birmaskiego,
chiskiego, japoskiego, khmerskiego, koreaskiego, laota-skiego i
tajskiego. Pominito go take w przypadku jzykw, dla ktrych nie
podano polskiej transkrypcji z powodu nieopracowania jej przez
Komisj ber-berskiego, tybetaskiego, ujgurskiego oraz jzykw republik
Rosji. Szczego-wy wykaz przyjtych zasad latynizacji znajduje si na
stronach XXXIXXXV. Skrtem ofic. poprzedzono formy nazw uywane w
stosunkach oficjalnych lub formy dugie nazwy. Formy te s zawsze
poprzedzone form krtk nazwy.
Przykady zakresu i ukadu hase:Aleuty; Wyspy Aleuckie; Aleutian
Islands; 5210N, 17420WElburs; Reshteh-ye Khh-ye Alborz (trl.),
Reszte-je Kuhha-je Alborz (trb.); 3550N, 5220EHajfong; Hi Phng;
ofic. thnh ph Hi Phng; 2050N, 10640EMongolia Wewntrzna; ofic.
Region Autonomiczny Mongolii Wewntrznej; chi. Nei
Menggu; ofic. Nei Menggu Zizhiqu; mong. vr Mongol (trl.), wr
Mongol (trb.); ofic.vr Mongolyn rt zasakh oron (trl.), wr Mongolyn
rt dzasach oron (trb.);4200N, 11200E
Polesie Prypeckie; br. Prypiackaje Paliessie (trl.), Prypiackaje
Palessie (trb.); ros. Pripjatskoe Polese (trl.), Pripiatskoje
Polesje (trb.); 5215N, 2730E
Prowincja Przyldkowa Pnocna; afr. Noord-Kaap; ofic. Provinsie
Noord-Kaap; ang.Northern Cape; ofic. Northern Cape Province; tswana
Kapa Bokone; ofic. Porofense ya Kapa Bokone; 2930S, 2130E
Seszele; ang. Seychelles Islands; fr. les Seychelles; kreol.
Sesel; 500S, 5500EStambu; stanbul; 410030N, 285800E [hist.:
Konstantynopol]
XXVII
Wielka Zatoka Australijska; Great Australian Bight; 3500S,
13100EWybrzee Diamentowe; Diamond Coast; Sperrgebiet; 2740S,
1535E
Po nazwach zamieszczone zostay wsprzdne geograficzne obiektu.
Po-dano je dla wszystkich obiektw, z wyjtkiem pastw i terytoriw
niesamodziel-nych oraz wielkich jednostek regionalnych i oceanw.
Dla wikszoci obiektw powierzchniowych podane zostay wsprzdne rodka
optycznego, dla miejsco-woci starano si poda wsprzdne centrum. W
przypadku obiektw rozproszo-nych, takich jak grupy wysp lub jezior,
a take obiektw o ksztacie zblionym do pksiyca, wsprzdne starano si
tak poda, aby wskazyway punkt na danym obiekcie, a nie poza nim.
Dokadno podanego zapisu zaley od wielko-ci obiektu dla obiektw
najmniejszych, np. szczytw lub przyldkw, podano wsprzdne z
dokadnoci do jednej sekundy, dla obiektw najwikszych, np. rozlegych
regionw, z dokadnoci do kilku stopni, np.:omnica; Lomnick tt;
491141N, 201246EPwysep Kalifornijski; Pennsula de Baja California;
2730N, 11315WAustralia Zachodnia; Western Australia; 2500S,
12300E
Dla obiektw transgranicznych podano wsprzdne fragmentu obiektu
znajdujcego si w danym pastwie, a nastpnie, w nawiasie, wsprzdne
ca-ego obiektu, np.:Amazonia; Amazona; 1300S, 6600W (500S, 6300W)
[rwnie Brazylia, Ekwador,
Gujana, Gujana Francuska, Kolumbia, Peru, Surinam, Wenezuela]
zapis w wykazie nazw Boliwii
Flandria; Flandre; 5039N, 255E (5100N, 315E) [rwnie Belgia,
Holandia] zapis w wykazie nazw Francji
Dla niektrych obiektw, gwnie jednostek administracyjnych i
obsza-rw chronionych (ale nie grup wysp lub jezior), skadajcych si
z kilku frag-mentw, podano wsprzdne rodkw gwnych czci tych obiektw,
roz-dzielajc je sowem oraz. Podobnie postpiono w wypadku, gdy na
terytorium danego pastwa obiekt transgraniczny skada si z kilku
fragmentw, np.:Czatkalski Rezerwat Biosfery; Chotqol davlat
biosfera qoriqxonasi; 4110N, 6956E oraz
4120N, 7018EWielkie Himalaje; Wysokie Himalaje; ang. Great
Himalayan Range; High Himalayas; hindi
Ucca Himlay (trl.), Ua Himalaj (trb.); 3200N, 7800E oraz 2750N,
8830E oraz 2830N, 9330E (2840N, 8430E) [rwnie Bhutan, Chiny, Nepal,
Pakistan] zapis w wykazie nazw Indii
Dla obiektw liniowych podano wsprzdne obu kracw. Dla rzek s to
wsprzdne pocztku (podane jako pierwsze) oraz ujcia do innego cieku
lub zbiornika wodnego (podane jako drugie), przy czym brany jest tu
pod uwag
XXVIII
nazewniczy punkt widzenia, tzn. jako pocztek cieku przyjty jest
punkt, od ktrego dla cieku zalecana jest dana polska nazwa.
Wsprzdne te rozdzielono znakiem , np.:Meander; Byk Menderes Nehri;
380454N, 300935E 373222N, 271007E
W przypadku rzek transgranicznych podano wsprzdne miejsc
przeci-cia granicy w danym pastwie oraz, w nawiasie, wsprzdne
pocztku i kocacaego cieku; przy czym dla rzek, ktre kilkakrotnie
przecinaj jedn grani-c, podany jest tylko pierwszy punkt przy
wpywaniu rzeki do danego kraju i ostatni punkt przy wypywaniu rzeki
z danego kraju. Dla rzek wyznaczajcychgranic pomidzy pastwami brane
s pod uwag punkty, w ktrych granica odchodzi od cieku, np.:Ren;
Rhin; 473432N, 73504E 485800N, 81400E (464925N, 92427E
515223N, 60227E) [rwnie Austria, Holandia, Liechtenstein,
Niemcy, Szwajcaria] zapis w wykazie nazw Francji
Dla pozostaych obiektw liniowych (np. kanaw, drg) przyjto takie
zasady podawania wsprzdnych jak dla rzek, przy czym wsprzdne te
rozdzielono znakiem , gdy w ich przypadku nie okrelano, ktry z
kra-cw jest pocztkiem, a ktry kocem, np.: Kana Panamski; Canal de
Panam; 85625N, 793340W 91840N, 795510W
Jeeli podawane s polskie nazwy wariantowe (np. Wyspy
Liparyjskie; Wyspy Eolskie), to nazwa pierwsza w kolejnoci jest t,
ktr Komisja uwaaza najwaciwsz, uznajc jednak pozostae za
dopuszczalne. Polskie nazwy poprzedzone skrtem ofic. nie s nazwami
wariantowymi, lecz oficjalnymi (dugimi) formami nazwy, stosowanymi
zwaszcza dla nazw pastw, terytoriw i jednostek administracyjnych
(np. Sardynia; ofic. Region Autonomiczny Sar-dynii). Czasem
podawany jest tylko egzonim; oznacza to, e dany obiekt
geo-graficzny nie jest nazywany w kraju, w ktrym jest pooony lub
nie znaleziono poprawnej oryginalnej nazwy tego obiektu.
W nawiasach prostoktnych zostay umieszczone dodatkowe informacje
i uwagi, takie jak: informacja o pooeniu obiektu transgranicznego w
innych pastwach, dodatkowa charakterystyka obiektu lub jego
pooenia, informacja o pooeniu czci miejscowoci w granicach
miejscowoci samodzielnej, wy-brane nazwy historyczne obiektu
(poprzedzone skrtem hist.), np.:Czad; Lac Tchad; 1400N, 1325E
(1330N, 1350E) [rwnie Czad, Kamerun, Nigeria]
zapis w wykazie nazw Nigru
XXIX
Dolina Jozafata; hebr. Emeq Yehoshafat (trl.), Emek Jehoszafat
(trb.); arab. Wd SittMaryam (trl.), Wadi Sitti Marjam (trb.); Wd
Silwn (trl.), Wadi Silwan (trb.); 314630N,351420E [pocztkowy
odcinek Doliny Cedronu]
Frysztat; Frytt; 495115N, 183230E [Karwina] opis dla czci
miastaJangcy; chi. Tuotuo He [w odcinku rdowym]; chi. Tongtian He;
tyb. Zhi Qu (pinyin),
Bri-chu (Wylie) [w grnym biegu]; chi. Jinsha Jiang [w grnym
biegu]; chi. Chang Jiang [w rodkowym i dolnym biegu]; 332546N,
910204E 311700N, 1214700E
Kana Wschodni; Canal de lEst; 500955N, 44923E 484253N, 54123E
oraz 483635N, 60742E 475442N, 55941E [wsplna nazwa Kanau Mozy i
Kanau Wogezw]
Moluki; Maluku; Kepulauan Maluku; 300S, 12900E [hist.: Wyspy
Korzenne]Olimpia; Olympa (trl.), Olimbia (trb.); 373815N, 213750E
[ruiny orodka religijnego]Stary Dunaj; Alte Donau; 481425N, 162530E
[starorzecze Dunaju w Wiedniu]
Na kocu publikacji zamieszczono skorowidz wszystkich
uwzgldnio-nych w wykazie polskich nazw, w tym take nazw
historycznych, poprzedzony informacjami o jego ukadzie.
XXXI
Przyjte zasady latynizacji z jzykw posugujcych sinieaciskimi
systemami zapisu
abazyjski (Rosja lokalnie) system ISO* 9:1995;
abchaski (Gruzja lokalnie) system ISO 9:1995 oraz transkrypcja
polska;
adygejski (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
atajski (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
amharski (Etiopia) system BGN/PCGN** 1967 oraz transkrypcja
polska;
arabski (Algieria, Arabia Saudyjska, Bahrajn, Czad, Dibuti,
Egipt, Erytrea, Irak, Izrael, Jemen, Jordania, Katar, Komory,
Kuwejt, Liban, Libia, Maroko, Mauretania, Oman, Palestyna, Sahara
Zachodnia, Somalia, Sudan, Syria, Tunezja, Zjednoczone Emiraty
Arabskie) system zalecony przez ONZ w 1972 r. oraz transkrypcja
polska;
asamski (Indie lokalnie) system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja
polska;
baszkirski (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
bengalski (Bangladesz, Indie lokalnie) system ISO 15919:2001
oraz trans-krypcja polska;
berberski (Maroko) system marokaskiego Krlewskiego Instytutu
Kultury Berberskiej;
biaoruski (Biaoru) oficjalny system biaoruski z 2007 r.,
zalecony przez ONZ w 2012 r. oraz transkrypcja polska;
birmaski (Mjanma) system BGN/PCGN 1970;
bugarski (Bugaria, Serbia lokalnie) oficjalny system bugarski z
2006 r., zalecony przez ONZ w 2012 r. oraz transkrypcja polska;
buriacki (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
chakaski (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;* ISO International
Organization for Standardization (Midzynarodowa Organizacja
Normalizacyjna).** BGN U.S. Board on Geographic Names; PCGN
Permanent Committee on Geographical Names for British Official
Use.
XXXII
chiski (Chiny, Singapur, Tajwan, Wyspy Spratly) system
fonetyczny pinyin (Hny Pnyn) bez znakw tonalnych, zalecony przez
ONZ w 1977 r. oraz (tylko dla Tajwanu) system Wadea-Gilesa
1892;
chiski w dialekcie kantoskim (Chiny lokalnie) system fonetyczny
jyutping, bez zapisu tonw, Towarzystwa Lingwistycznego Hongkongu z
1993 r.;
czeczeski (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
czuwaski (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
dari (Afganistan) system KSNG* 2005 (zmodyfikowany system
latynizacji ONZ z 1967 r. dla jzyka perskiego) oraz transkrypcja
polska;
dzongkha (Bhutan) oficjalny bhutaski system Roman Dzongkha 1994
oraz transkrypcja polska;
grecki (Cypr, Grecja) system ISO 843:1997 oraz transkrypcja
polska;
gruziski (Gruzja) oficjalny system gruziski z 2002 r. (BGN/PCGN
2009) oraz transkrypcja polska;
gudarati (Indie lokalnie) system ISO 15919:2001 oraz
transkrypcja polska;
hebrajski (Izrael) oficjalny system izraelski z 1957 r.,
zalecony przez ONZ w 1977 r. oraz transkrypcja polska;
hindi (Indie) system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja
polska;
hindustani (Fidi) system ISO 15919:2001 dla jzyka hindi oraz
transkrypcja polska;
inguski (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
jakucki (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
japoski (Japonia) zmodyfikowany system Hepburna ze znakami
diakrytycznymi;
kabardyjski (czerkieski) (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
kamucki (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
kannada (Indie lokalnie) system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja
polska;
karaczajsko-bakarski (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
kazachski (Kazachstan, Chiny lokalnie) system ISO 9:1995 oraz
transkrypcja polska;
* System Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza
Granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
XXXIII
khmerski (Kamboda) system BGN/PCGN 1972, zalecony przez ONZ w
1972 r.;
kirgiski (Kirgistan) system ISO 9:1995 oraz transkrypcja
polska;
komi (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
konkani (Indie lokalnie) system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja
polska;
koreaski (Korea Poudniowa, Korea Pnocna, Chiny lokalnie) system
McCunea-Reischauera 1939 oraz system poudniowokoreaski z 2000 r.
(zmodyfikowany system Ministerstwa Edukacji Korei Poudniowej);
kurdyjski (Irak) system latynizacji oparty na zapisie kurmanc
oraz transkrypcja polska;
laotaski (Laos) system BGN/PCGN 1966;
macedoski (Macedonia) oficjalny system jugosowiaski, zalecony
przez ONZ w 1977 r. oraz transkrypcja polska;
malajalam (Indie lokalnie) system ISO 15919:2001 oraz
transkrypcja polska;
malediwski (Malediwy) Maldivian Government 1987 System oraz
transkrypcja polska;
manipuri (Indie lokalnie) system ISO 15919:2001 oraz
transkrypcja polska;
marathi (Indie lokalnie) system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja
polska;
maryjski stepowy (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
maryjski grski (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
mongolski (Mongolia, Chiny lokalnie) system Narodowego Centrum
Standaryzacji i Miar Mongolii 2003 oraz transkrypcja polska;
mordwiski erzjaski (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
mordwiski mokszaski (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
nepalski (Nepal, Indie lokalnie) system ISO 15919:2001 oraz
transkrypcja polska;
orija (Indie lokalnie) system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja
polska;
ormiaski (Armenia, Azerbejdan lokalnie) system BGN/PCGN 1981
oraz transkrypcja polska;
osetyjski (Gruzja lokalnie, Rosja lokalnie) system ISO 9:1995
oraz transkryp-cja polska;
XXXIV
paszto (Afganistan) system KSNG 2005 (zmodyfikowany system
BGN/PCGN z 1968 r.) oraz transkrypcja polska;
pendabski (Indie lokalnie) system ISO 15919:2001 oraz
transkrypcja polska;
perski (Iran) system KSNG 2005 (zmodyfikowany system latynizacji
ONZ z 1967 r.) oraz transkrypcja polska;
rosyjski (Biaoru, Kazachstan, Kirgistan, Rosja, Antarktyka
lokalnie, Gruzja lokalnie, Modawia lokalnie, Ukraina lokalnie)
system GOST* 1983, zalecony przez ONZ w 1977 r. oraz transkrypcja
polska;
rusiski (karpackorusiski) (Sowacja lokalnie) system KSNG
(zmodyfiko-wany midzynarodowy slawistyczny system transliteracji
cyrylicy) oraz transkryp-cja polska;
rusiski (pannoskorusiski) (Serbia lokalnie) system KSNG
(zmodyfiko-wany midzynarodowy slawistyczny system transliteracji
cyrylicy) oraz transkryp-cja polska;
serbski (Bonia i Hercegowina, Kosowo, Serbia) zapis w alfabecie
aciskimjzyka serbskiego (srpska latinica);
syngaleski (Sri Lanka) system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja
polska;
tadycki (Tadykistan) system KSNG 2005 (zmodyfikowany system ISO
9:1995) oraz transkrypcja polska;
tajski (Tajlandia) zmodyfikowany system Krlewskiego Instytutu
Tajlandii, zalecony przez ONZ w 2002 r.;
tamilski (Singapur, Sri Lanka, Indie lokalnie) system ISO
15919:2001 oraz transkrypcja polska;
tatarski (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
telugu (Indie lokalnie) system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja
polska;
tigrinia (Erytrea) system BGN/PCGN 1994 oraz transkrypcja
polska;
tuwiski (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
tybetaski (Chiny lokalnie) chiski system fonetyczny pinyin dla
jzykatybetaskiego (Zngwn Pnyn) zalecony przez ONZ oraz system
Wyliea z 1959 r.;
* GOST Gosudarstvennyj standart (pastwowa norma, dawniej Zwizku
Radzieckiego, obecnie Rosji).
XXXV
udmurcki (Rosja lokalnie) system ISO 9:1995;
ujgurski (Chiny lokalnie) chiski alfabet fonetyczny pinyin dla
jzykaujgurskiego w zapisie uproszczonym i penym zalecony przez
ONZ;
ukraiski (Ukraina, Modawia lokalnie, Rumunia lokalnie, Sowacja
lokalnie) oficjalny system ukraiski z 2010 r., zalecony przez ONZ w
2012 r. oraz transkrypcja polska;
urdu (Pakistan, Indie lokalnie) system KSNG 2005 (na podstawie
schematu transliteracyjnego stosowanego przez Zografa) oraz
transkrypcja polska.
XXXVI
Objanienia skrtw
Uwzgldniono skrty uyte w nazewniczej czci wykazu, osobno
wy-mieniajc skrty od nazw jzykw, osobno pozostae skrty. Skrty uyte
w sko-rowidzu nazw wymienione zostay we wstpie do skorowidza.
hist. nazwa historycznaM.R. nazwa koreaska w latynizacji
McCunea-ReischaueraMOE nazwa koreaska w oficjalnej latynizacji
poudniowo-
koreaskiej (zmodyfikowanej latynizacji Ministerstwa
Edukacji)
ofic. nazwa uywana w stosunkach oficjalnych lub forma duga
nazwy
pinyin nazwa chiska w systemie fonetycznym pinyin (HnyPnyn);
nazwa tybetaska w chiskim systemie fonetycznym pinyin dla jzyka
tybetaskiego (Zngwn Pnyn)
trb. nazwa zapisana w polskiej transkrypcji fonetycznejtrl.
nazwa zapisana w transliteracji lub latynizacji
midzynarodowejW.G. nazwa chiska w latynizacji Wadea-GilesaWylie
nazwa tybetaska w latynizacji Wyliea
Jzyki
abch. abchaskiafr. afrykanerskialb. albaskiamh. amharskiang.
angielskiarab. arabskiasam. asamskiazer. azerskibask. baskijski
XXXVII
beng. bengalskibirm. birmaskibr. biaoruskibo. boniackibug.
bugarskichi. chiskichi. kant. chiski w dialekcie kantoskimchorw.
chorwackiczarnog. czarnogrskid.-u. dolnouyckidu. duskiest.
estoskifar. farerskifi. fiskifr. francuskifryz.
zachodniofryzyjskig.-u. grnouyckigael. gaelicki szkockigalis.
galisyjskigr. greckigrenl. grenlandzkigruz. gruziskihebr.
hebrajskihiszp. hiszpaskiindon. indonezyjskiirl. irlandzkiisl.
islandzkijap. japoskikarak. karakapackikat. kataloskikaz.
kazachskikirg. kirgiskikomor. komoryjskikor. koreaskikreol.
kreolski (kreolski haitaski i kreolski seszelski)kurd.
kurdyjskilaot. laotaskilit. litewski
XXXVIII
luks. luksemburskiac. aciskiot. otewskimaced. macedoskimalaj.
malajskimaled. malediwskimalg. malgaskimalt. maltaskimaor. maoryski
(maoryski z Nowej Zelandii i maoryski Wysp
Cooka)marsz. marszalskimod. modawskimong. mongolskinep.
nepalskinid. niderlandzkiniem. niemieckinorw. norweskinorw. bokml
norweski w standardzie bokmlnorw. nynorsk norweski w standardzie
nynorskorm. ormiaskioset. osetyjskipend. pendabskipers. perskipn.
sami pnocny samipol. polskiport. portugalskiretorom.
retoromaskiros. rosyjskirum. rumuskirus. rusiskisam. samoaskiserb.
serbskisow. sowackisowe. soweskisomal. somalijskisyng.
syngaleskiszw. szwedzkitad. tadycki
XXXIX
tagal. tagalskitamil. tamilskitur. tureckiturkm. turkmeskityb.
tybetaskiujg. ujgurskiukr. ukraiskiuzb. uzbeckiwal. walijskiwg.
wgierskiwiet. wietnamskiw. woski
1
EUROPA
3
Europa
Wielkie regiony, oceany
Arktyka; fi. Arktinen alue; Arktis; isl. Norurslir; norw.
Arktis; ros. Arktika (trl.), Arktika (trb.); szw. Arktis [rwnie
Ameryka Pnocna, Azja]
Bakany; alb. Ballkan, Ballkani; bo. Balkan; bug. Balkan (trl.),
Bakan (trb.); chorw. Balkan; czarnog. Balkan; gr. Valknia (trl.),
Walkania (trb.); maced. Balkan (trl.), Bakan (trb.);rum. Balcani;
serb. Balkan; sowe. Balkan; tur. Balkanlar; Balkan
Eurazja; alb. Evroazia; ang. Eurasia; bask. Eurasia; br.
Jerazija (trl.), Jeurazija (trb.);bo. Evroazija; bug. Evrazia
(trl.), Ewrazija (trb.); chorw. Euroazija; czarnog. Evroazija;
czeski Eurasie; du. Eurasien; est. Euraasia; far. Evrasia; fi.
Euraasia; fr. Eurasie; fryz.Jeraazje; gael. Eorisia; galis.
Eurasia; gr. Eyrasa (trl.), Ewrasia (trb.); hiszp. Eurasia; irl.An
Eorise; isl. Evrasa; kat. Eursia; kaz. Eurazi (trl.), Eurazija
(trb.); lit. Eurazija; luks.Eurasien; ac. Eurasia; ot. Eirzija;
maced. Evroazija (trl.), Ewroazija (trb.); malt. Ewrasja; manx Yn
Oaraishey; mod. Eurasia; nid. Eurazi; niem. Eurasien; norw.
Eurasia; port.Eursia; retorom. Eurasia; ros. Evrazija (trl.),
Jewrazija (trb.); rum. Eurasia; serb. Evroazija; sow. Eurzia; sowe.
Evrazija; szw. Eurasien; tur. Avrasya; ukr. Yevraziia (trl.),
Jewrazija (trb.); wal. Ewrasia; wg. Eurzsia; w. Eurasia [rwnie
Azja]
Europa; alb. Evropa; ang. Europe; bask. Europa; br. Jeropa
(trl.), Jeuropa (trb.); bo. Evropa; bug. Evropa (trl.), Ewropa
(trb.); chorw. Europa; czarnog. Evropa; czeski Evropa; du.Europa;
est. Euroopa; far. Evropa; fi. Eurooppa; fr. Europe; fryz. Jeropa;
gael. An Roinn--Erpa; galis. Europa; gr. Eyrp (trl.), Ewropi
(trb.); hiszp. Europa; irl. An Eoraip; isl.Evrpa; kat. Europa; kaz.
Europa (trl.), Jeuropa (trb.); lit. Europa; luks. Europa; ac.
Europa; ot. Eiropa; maced. Evropa (trl.), Ewropa (trb.); malt.
Ewropa; manx Yn Oarpey; mod.Europa; nid. Europa; niem. Europa;
norw. Europa; port. Europa; retorom. Europa; ros. Evropa (trl.),
Jewropa (trb.); rum. Europa; serb. Evropa; sow. Eurpa; sowe.
Evropa; szw. Europa; tur. Avrupa; ukr. Yevropa (trl.), Jewropa
(trb.); wal. Ewrop; wg. Eurpa; w. Europa
Europa Poudniowa; alb. Evropa Jugore; ang. Southern Europe;
bask. Hegoaldeko Europa; Mediterranear Europa; bo. Juna Evropa;
bug. Yuzhna Evropa (trl.), Juna Ewropa (trb.); chorw. Juna Europa;
czarnog. Juna Evropa; fr. Europe du Sud; galis. Europa meridional;
Europa do sur; gr. Ntia Eyrp (trl.), Notia Ewropi (trb.); hiszp.
Europa del Sur; kat. Europa del Sud; ac. Europa meridionalis;
Europa australis; maced. Juna Evropa (trl.), Juna Ewropa (trb.);
malt. In-Nofsinhar ta l-Ewropa; niem. Sdeuropa; port. Europa
meridional; rum. Europa de Sud; serb. Juna Evropa; sowe. Juna
Evropa; tur. Gney Avrupa; w. Europa meridionale; Europa del sud
Europa Pnocna; ang. Northern Europe; du. Nordeuropa; est.
Phja-Euroopa; far. Norurevropa; fi. Pohjois-Eurooppa; gael.
Roinn-Erpa a Tuath; irl. An Eoraip Thuaidh; isl. Norur-Evrpa; lit.
iaurs Europa; ot. Ziemeeiropa; manx Yn Oarpey Hwoaie; norw.
Nord-Europa; ros.Severnaja Evropa (trl.), Siewiernaja Jewropa
(trb.); szw. Nordeuropa; wal. Gogledd Ewrop
Europa rodkowa; chorw. Srednja Europa; czeski Stedn Evropa; fr.
Europe centrale; niem.Mitteleuropa; retorom. Europa centrala; sow.
Stredn Eurpa; sowe. Srednja Evropa; wg. Kzp-Eurpa; w. Europa
centrale
Europa Wschodnia; br. Uschodniaja Jeropa (trl.), Uschodniaja
Jeuropa (trb.); bug. Iztochna Evropa (trl.), Iztoczna Ewropa
(trb.); est. Ida-Euroopa; kaz. yys Europa (trl.), Szygys Jeuropa
(trb.); lit. Ryt Europa; ot. Austrumeiropa; mod. Europa de Est;
ros. VostonajaEvropa (trl.), Wostocznaja Jewropa (trb.); rum.
Europa de Est; ukr. Skhidna Yevropa (trl.),Schidna Jewropa
(trb.)
4
Albania
Europa Zachodnia; ang. Western Europe; bask. Mendebaldeko
Europa; fr. Europe de lOuest; fryz. West-Jeropa; gael. Roinn-Erpa
an Iar; galis. Europa Occidental; hiszp. Europa Occidental; irl. An
Eoraip Thiar; kat. Europa Occidental; luks. Westeuropa; manx Yn
Oarpey Heear; nid. West-Europa; niem. Westeuropa; port. Europa
ocidental; retorom. Europa dal vest; wal. Gorllewin Ewrop; w.
Europa occidentale
Fennoskandia; fi. Fennoskandia; norw. Fennoskandia; ros.
Fennoskandija (trl.),Fiennoskandija (trb.); szw. Fennoskandia
Makaronezja; port. Macaronsia [rwnie Afryka]Ocean Arktyczny;
isl. Norur-shaf; norw. Polhavet; Nordishavet; ros. Severnyj
Ledovityj
okean (trl.), Siewiernyj Ledowityj okiean (trb.) [hist.: Morze
Arktyczne, Ocean Lodowaty Pnocny; rwnie Ameryka Pnocna, Azja]
Ocean Atlantycki; Atlantyk; ang. Atlantic Ocean; bask. Ozeano
Atlantikoa; du. Atlanterhavet; far. Atlantshavi; fr. Ocan
Atlantique; gael. An Cuan Siar; galis. Ocano Atlntico; hiszp.ocano
Atlntico; irl. An tAigan Atlantach; isl. Atlantshaf; norw.
Atlanterhavet; port.Oceano Atlntico [rwnie Afryka, Ameryka
Poudniowa, Ameryka Pnocna, Antarktyka]
Skandynawia; du. Skandinavien; fi. Skandinavia; norw.
Skandinavia; szw. Skandinavien
ALBANIA
Albania; ofic. Republika Albanii; Shqipri, Shqipria; ofic.
Republika e Shqiprisstolica: Tirana; Tiran, Tiranajzyk urzdowy:
albaski
Jednostki administracyjne
Korcza; Kor, Kora; ofic. Qarku i Kors; 4035N, 2040ESzkodra;
Shkodr, Shkodra; ofic. Qarku i Shkodrs; 4210N, 1945ETirana; Tiran,
Tirana; ofic. Qarku i Tirans; 4115N, 1950EWlora; Vlor, Vlora; ofic.
Qarku i Vlors; 4010N, 1945E
Miejscowoci
Korcza; Kor, Kora; 403700N, 204650EKruja; Kruj, Kruja; 413040N,
194730ESaranda; Sarand, Saranda; 395230N, 200020ESzkodra; Shkodr,
Shkodra; 420400N, 193040ETirana; Tiran, Tirana; 411930N,
194900EWlora; Vlor, Vlora; 402740N, 192900E
Krainy, regiony
Epir; Epiri; Rajoni i Epirit; 4015N, 2030E (3950N, 2040E) [rwnie
Grecja]Epir Pnocny; Epiri i Veriut; 4015N, 2030ERiwiera Albaska;
Riviera Shqiptare; 4010N, 1940E
5
Albania
Morza
Morze Adriatyckie; Adriatyk; deti Adriatik; Adriatiku; 4100N,
1920E (4230N, 1600E)[rwnie Bonia i Hercegowina, Chorwacja,
Czarnogra, Sowenia, Wochy]
Morze Joskie; deti Jon; 4000N, 1940E (3800N, 1830E) [rwnie
Grecja, Wochy]
Zatoki
Zatoka Driska; Gjiri i Drinit; 4147N, 1935EZatoka Wlorska; Gjiri
i Vlors; 4025N, 1926E
Cieniny
Cienina Korfu; Kanali i Korfuzit; 3945N, 1958E (3933N, 2004E)
[rwnie Grecja]Cienina Otranto; Kanali i Otrantos; Gjiri i Otrantos;
4020N, 1910E (4015N, 1855E)
[rwnie Wochy]
Jeziora
Jezioro Ochrydzkie; Ohri; Liqeni i Ohrit; 4059N, 2041E (4102N,
2043E) [rwnie Macedonia]Jezioro Szkoderskie; Shkodra; Liqeni i
Shkodrs; 4208N, 1925E (4210N, 1920E)
[rwnie Czarnogra]Maa Prespa; Prespa e Vogl; Liqeni i Presps s
Vogl; 404110N, 210100E (4045N,
2106E) [rwnie Grecja]Prespa; Prespa; Liqeni i Presps; Liqeni i
Presps s Madhe; 4050N, 2058E (4053N,
2101E) [rwnie Grecja, Macedonia]
Rzeki
Biay Drin; Drini i Bardh; Lumi i Drinit t Bradh; 420940N,
203235E 420600N,202415E (424504N, 201123E 420600N, 202415E) [rwnie
Kosowo]
Buna; Bun, Buna; Lumi i Buns; 420320N, 192900E 415050N,
192217E[rwnie Czarnogra]
Czarny Drin; Drini i Zi; Lumi i Drin