Top Banner
 1 YØ]OHN] CīHY > E]YA ÄAĚ  RNJī YØ]OīRN RARBJHA ]B  =;;= AJOA]A
1808

Türkler-Cilt-05 orta çağ (TÜRK TARiHi ÜZERiNE ÇALışMALAR VE GENEL DEĞERLENDiRMELER)

Apr 04, 2018

Download

Documents

Yasef Bay
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
=;;=
 RB]FBAHYBJCB MÐHØF( YEH^JE^HHA]B( GÊIÊHN]( NRRßMÊHN]1;
A* Yeh~je~hha}**************************************************************************************************************1;
Yeh~je~hha} % Ieä* I}* Jaib} Ð|o~r~fc~ _s*1>&37V*************************************** 1;
M* gêiêhn} ************************************************************************************************************************* 0;
gêiêhn} % Ieä* I}* Jaib} Ð|o~r~fc~ _s*32&>2V ************************************************************** 0;
C* Nrrÿmêhn} ******************************************************************************************************************** 1;=
Nrrÿmêhn} % [}e`* I}* ]afa|aj nnj _s*0;&40V ************************************************************ 1;=
Ðjasra$ia Mb} Yø}o Inphnyb< Nrrÿmêhn} '114>&1=>;" % R}i* Ieä* I}* F~affn} Døh _s*44&
7>V ************************************************************************************************************************************ 1=2
Yø}obrn Snhä~oh~ Inphnyb&Nrrÿmê Føjasnmnyhn}b % R}i* Ieä* I}* Nfbjn ^r~fa| _s*70&
20V ************************************************************************************************************************************ 194
 RB]FBRNIBJCB MÐHØF( FNFHßOHN] 
Fs} Fnfhÿohn}b '1=>;&1>14" % [}e`* I}* Oí|f Raa} Oe{}afaj _s*22&1=0V ************* 100
 Raoj Ie~ Yø}o&shaf Ya}bgbjbj Aoj Inbyb}nj Mb} Fnriaj Sapa< Arj Cah~i %
 R}i* Ieä* I}* Søhnrfaj Ð|mno _s*1=4&133V ****************************************************************** =14
E}ya Ie~$ia Gíobfbrny Føcainhnsb '137=&1994" Fnfhÿo&Ybf~}h~ Føjasnmnyhn}b %
 R}i* Ieä* I}* Cøjnry Oajay _s*139&193V ************************************************************************ ==7
 RB]FBSNOB\BJCB MÐHØF( HO FØSHØFAJ YØ]O INPHNYHN]BJIN YNOBHÍY 
E}ya|afaj Yø}o G~o~oê Fønssnsnhn}b % [}e`* I}* @~ay Oð{}øhø _s*=3>&=97V ************** 937
 
 
0
Øhø Sbsynfbjinj Fn}on|ê Inphnyn< Snhä~oh~ Inphny Ynhíoobsbjbj Ynnooøhø '1;37&
1;09" % I}* Esfaj Ð|døinjhb _s*=92&=09V ********************************************************************* 909
Mørøo Snhä~oh~ Pn|b}b Jb|ífø$h&Føho pn Ya}bgê ]ehø % [}e`* I}* Fngfny Ahyar Oðrfnj
_s*=0>&=4;V *********************************************************************************************************************** 920
Mb} Oarjao Eha}ao Jb|ífø$h&Føho$øj Sbrísnyjífnsb % Ahb N}y~}~h _s*=41&=47V ********* >;4
Nsob Yø}ohn} pn Snhä~oh~ha}ia sybgma}ayäho % R}i* Ieä* I}* Gafby [nghbpajh _s*=42&
=7>V ********************************************************************************************************************************** >==
Da|jnhbhn}in Inphny Ynobhíy % I}* Døhhn} J~geh~ _s*=70&3;7V *********************************** >3>
Fnfhÿohn} Iðjnfbjin ia}ê Ra{ % I}* Magayybj Onhn _s*3;2&312V ***************************** >72
Fnfhÿo Sbsynfb % I}* Søhnrfaj O|hye{}ao _s*3=;&330V ********************************************** 01;
 RB]FBIEO^\^JC^ MÐHØF( HO FØSHØFAJ YØ]O INPHNYHN]BJIN YE[H^F PN NOEJEFB
ho Føshøfaj Yø}o Inphnyhn}bjin Ye{h~f pn Noejefb % [}e`* I}* Onfah Äbäno
_s*332&3>1V *********************************************************************************************************************** 032
A* Ye{h~f ************************************************************************************************************************ 00;
Mørøo Snhä~oh~ha}ia Inphny&Ye{h~f hbobsb % [}e`* I}* Efbi Sa`b _s*3>=&303V ********** 00;
Ah{ A}shaj \afaj Yø}o Mnshnjfn Sbsynfb % [}e`* I}* Fngfny Ahyar Oðrfnj _s*309&
340V ********************************************************************************************************************************** 079
@n}daja$ia Rn}hnbf Rn}hn}b % Døhjbsa Arjao~hbnpa _s*344&374V ********************************* 410
W&WBB Rø|rhha}ia Fn}p % [}e`* I}* Rndnj Ayada}}brnp _s*377&323V ******************************* 432
Fnfhÿohn} Iðjnfbjin Sesrah Ra{ % I}* Magayybj Onhn _s*329&327V ************************* 492
Ya}bgê Sø}näyn Yø}o Oaijha} % R}i* Ieä* I}* Ami~}}agfaj O~}y _s*322&9;>V *********** 4>2
Fnfhÿo Ye{h~f~jia Oaij % Ieä* I}* Safb}a Oe}yajyafn} _s*9;0&91=V ******************* 44=
M* Noejefb ********************************************************************************************************************* 477
Mahajdcjiaj Yø}obrn C~fg~}brnyb$jn Oaia} Yø}o Inphnyhn}bjbj Sboonhn}b % [}e`* I}*
E~| Ynobj _s*913&9==V ************************************************************************************************** 477
 
 
4
Mag}b Fnfhÿohn}hn Pnjnibohbhn} A}asjiaob Ybca}ê Ajyhafaha} % Ieä* I}* Fa}ba [ba
[niajb _s*9=3&93;V ********************************************************************************************************** 7;9
Fnfhÿohn}in Ybca}ny % I}* Magayybj Onhn _s*931&99>V ************************************************* 712
WBBB&WP* Rø|rhha}ia Raoj Ie~$j~j Sesre&Noejefbo Garayjia Yøcca}ha} % Ahyaj
Änybj _s*990&9>2V ************************************************************************************************************* 7>;
EY^\^JC^ MÐHØF( HO FØSHØFAJ YØ]O INPHNYHN]BJIN IØØJCN PN MBHBF 
A* Iøøjcn ********************************************************************************************************************* 747
ho Føshøfaj Yø}o Inphnyhn}bjin -Iøøjcn- % [}e`* I}* Gajb`b Ð|caj _s*903&971V **** 747
O~}$aj pn Gaibs Oøhyø}øjøj O~yaid~ Mbhbd$inob |hn}b % [}e`* I}* Cnfah Se`~eh~
_s*97=&977V *********************************************************************************************************************** 2;2
Føshøfaj Yø}ohn}in Yasapp~` % [}e`* I}* Fngfny Infb}cb _s*972&924V ********************* 2=4
Yø}ohn}bj shafhafa Sø}ncbjin Fn|gn{hn}bj pn Ya}boayha}j Rn}b % Ieä* I}* Sa``ny
Sa}oara _s*927&>;7V ******************************************************************************************************* 291
Yø}o Iøøjcn Ya}bgbjin Snhä~oh~ha} Inp}bjbj Rn}b pn Ðjnfb % R}i* Ieä* I}* ]afa|aj
Mbän} _s*>;2&>14V ************************************************************************************************************* 209
Yø}o Oøhyø} Ya}bgbjin Nm~ Fajs~} F~gaffni Fíyø}biê$jbj Rn}b pn Nyobsb % R}i* Ieä*
I}* Agfny Pngmb Ncn} _s*>17&>=0V ********************************************************************************* 27;
Mørøo Yø}o Iøøjø}ø @í}ímê '74;&2>;" % R}i* Ieä* I}* m}agbf Gaoo Arij _s*>=4&
>39V ********************************************************************************************************************************** 222
mjb Sêjí '27;&1;34" Garay pn @nhsn`nsb % R}i* Ieä* I}* G* Ðfn} Ð|inj _s*>3>&>99V
*************************************************************************************************************************************** 1;13
Agfny Rnsnpê< Garay( Nsn}hn}b( @bob} pn Ynsb}hn}b % Ieä* I}* Agfny Y~}aj Røosnh
_s*>9>&>>1V ********************************************************************************************************************* 1;31
íg&B Jaomnji pn Yø}o Iøjrasjiaob Nyobhn}b % R}i* Ieä* I}* F* Jncfniibj Ma}iaoä
_s*>>=&>0;V ********************************************************************************************************************* 1;90
M~ga}a$iaj M~}sa pn Mesja$ra In}pbíjn Mb} Rø}ørø % [}e`* I}* F~sya`a Oa}a
_s*>01&>07V ********************************************************************************************************************* 1;01
 
 
M* Mbhbf ************************************************************************************************************************** 11;0
ho Føshøfaj Yø}o Inphnyhn}bjin Mbhbf % [}e`* I}* Nsbj Oagra & R}i* Ieä* I}* Gøsnrbj
Da|b Ye{infb} _s*>73&013V ******************************************************************************************* 11;0
E}yaäa Mbhbf Yn`nooø}øjin Yø}ohn}bj Rn}b % [}e`* I}* Arij Sarh _s*019&0==V ****** 1109
ho Føshøfaj Yø}ohn}in Iøøjcn pn Mbhbf % [}e`* I}* Ah{a}shaj Aäodnjä _s*0=3&099V
*************************************************************************************************************************************** 1144
mjb Sêjí$jj Gnobfhbb pn Yamímnybj Dnhbfnsbjn Nyobhn}b % [}e`* I}* A}shaj Yn}|beh~
_s*09>&001V ********************************************************************************************************************* 1=14
syajm~h Øjbpn}sbynsb Y{ @aoøhynsb % Yø}obrn************************************************************** 1=14
Mê}ÿjê % Ami~hhag I~faj _s*00=&07;V ************************************************************************** 1=97
Yø}obsyaj Ce}a`rasjia Rnybnj Øjhø Ibj Mbhdbjhn}b % R}i* Ieä* I}* Agfny Rhi}f
_s*071&02;V ********************************************************************************************************************* 1=2=
Yø}ohn} pn Fajyo Mbhbfb % [}e`* I}* Amiøho~iiøs Mbjdðh _s*021&4;1V *********************** 1313
Yø}ohn}bj Gaibs hfbjn Oayos % [}e`* I}* Onfah Sajioä _s*4;=&4;2V ********************* 1339
Yø}ohn}bj shíf G~o~o~ja Oayoha}< Sn}asê Ð}jnb % I}* Íinf Rn}bjin _s*41;&4=;V
*************************************************************************************************************************************** 13>;
Jb|ífbrn Fni}nsnhn}b pn Mørøo Snhä~oh~ha}ia Nbybf % I}* Agfny Ecao _s*4=1&4=4V
*************************************************************************************************************************************** 134;
Rn}hb pn Ramajc Oarjaoha} Bjia Snhä~oh~ Gasyajnhn}b pn Yamamnybj Ap}~{a$ra
Ynsb}hn}b % [}e`* I}* A}shaj Yn}|beh~ _s*4=7&491V ******************************************************** 1370
Yø}o Ymmjia Fø|bohn Yniapb % I}* Gafny Ahyjðhäno _s*49=&494V ************************** 191=
Fnfhÿohn} Iðjnfb '1=>;&1>14" hfê Ga}nonybjn Dnjnh Mb} Mao % [}e`* I}* sfabh Rbby
_s*497&4>0V ********************************************************************************************************************* 19=9
EY^\MB]BJCB MÐHØF( HO FØSHØFAJ YØ]O INPHNYHN]BJIN IBH PN NINMBRAY
ho Føshøfaj Yø}o Inphnyhn}bjin Ibh pn Ninmbray % [}e`* I}* Agfny M* N}cbhas~j
_s*4>2&473V ********************************************************************************************************************* 1991
A* Ibh ****************************************************************************************************************************** 1927
2
Oa}agajhha}ia Ibh pn Ninmbray % [}e`* I}* Gahbh m}agbf njn} _s*479&42=V ************** 1927
Gí}b|f Yø}oänsb % [}e`* I}* J~}b Røcn _s*423&7;3V ***************************************************** 1>19
Ga}n|f Yø}oänsb pn Ga}n|f Yø}oänsb hn Mashaj Nsn}hn} % Ieä* I}* Døhinj Saeh
_s*7;9&713V ********************************************************************************************************************* 1>34
O{äao Ibhb pn Ninmbray % [}e`* I}* ]ncn{ Ye{a}h _s*719&7=1V ********************************** 1>>4
Yø}oänrn Gb|fny Ninj Inphny Aiafha} pn F~yasapp` ab}hn}inj Mb}oaä Ð}jno % [}e`*
I}* Ami~}}agfaj Dø|nh _s*7==&734V **************************************************************************** 1>40
Sð|høoäøhøo Ya}bgbjin @a}säa&Yø}oän ho Änpb}b Sð|høohn}bjbj E}yara Äofas % I}*
Cnfbhn Ahbo| Saioepa _s*737&799V **************************************************************************** 101=
M* Ninmbray ******************************************************************************************************************** 10=0
Inin Oe}o~y$~j Ya}bgê agsbrnyb pn Raai Oøhyø} E}yaf % [}e`* I}* Oífbh
Gøsnrjeh~ Jn}bfajep _s*79>&7>=V **************************************************************************** 10=0
Aho pn Oa}dha} % Fagf~y Snr`nhb _s*7>3&70=V ******************************************************** 109;
Nsob pn E}yaäa$ia Yø}o Sð|hø Ninmbray % Ieä* I}* Fb}as Gaf|aeh~ inhmarnp
_s*703&741V ********************************************************************************************************************* 1001
Da|jnhbhn} pn Snhä~oh~ha} Iðjnfbjin Ninmê Dnhnjno % R}i* Ieä* I}* Saio A}f~yh~
_s*74=&742V ********************************************************************************************************************* 1042
Mb} Fbhhnybj ]ÿgê Sn}njcíf< Yø}o Yasapp~` Ninmbray % R}i* Ieä* I}* Mbhíh Onfbohb
_s*77;&72;V ********************************************************************************************************************* 1022
Ninmê n}g Dnhnjnbfb| än}bsbjin -Yasapp~`ê bb} n}ghn}b- % R}i* Ieä* I}* Ðfø} 
Cnrhaj _s*721&72>V ******************************************************************************************************** 1417
Yø}o Ninmbray$jia Døh pn Møhmøh % R}i* Ieä* I}* Dnjcar \apeyä~ _s*720&2;=V ******* 143;
shífbrny Sej}asjia ho @a}säa bb}hn}in Yø}ohn} % [}e`* I}* Aijaj Oa}absfabheh~
_s*2;3&213V ********************************************************************************************************************* 1493
E}yaäa Yø}o pn }aj Ninmb Fnybjhn}bjin Yø}o Oap}af % R}i* Ieä* I}* n}b`n Rac
_s*219&2=;V ********************************************************************************************************************* 1403
 
 
A* Yeh~je~hha}
Yeh~je~hha} % Ieä* I}* Jaib} Ð|o~r~fc~ _s*1>&37V
Cnhah Mara} jbpn}sbynsb @njNinmbray @aoøhynsb % Yø}obrn 
Db}b 
 A* Oarjaoha} 
Yeh~je~hha} bhn bhdbhb oarjaoha}( dnjnh shf ya}bgb obya{ha}i}* M~jha}j bsybsjs W* as}ia
raaioha} mbhbjnj Mnhnpêjbj ‘Sb}ny~ Agfni m* Yeh~j~1 pn mj \øhoj ‘Ya}bg~ Fs}  pn @nibh~g= 
bsbfhb nsn}hn}bib}* Rbjn arj rø|rhia raaraj Objiêjbj '3>;%201" ‘Obyam~h P~hy  pn Obyam~hO~iy3
bsbfhb nsn}b ð|nhhbohn Yeh~je~hha}   bia}ncbhn}b gaoojia ier~}~c~ mbhdbhn} pn}fnsb rðjørhn ðjnf
a}|nyfnoynib}* M~jha}iaj maoa Yamn}êjbj '31;%2==" ‘Ya}bg~h fnf pnhFøhÿo9 bsbfhb nsn}b bhn m~
nsn}n |nrhhn} ra|aj ^}êm m* Sabi nhO~}y~mêjbj '302%24227;" ‘Shayø Ya}bgb Yamn}ê>sb bhn F~gaffni
m* Amiøhfnhbo nhGnfn|jêjbj '>=1%11=4" ‘Ynofbhnyø Ya}bgb Yamn}ê0 aih nsn}hn}b( ð|nhhbohn
Yeh~je~hha}jjj gbh`ny  fn}on|b bhn ehaj føjsnmnyhn}bjn pn føcainhnhn}bjn ib} ðjnf hb mbhdbhn}b
bgybp nyfnoynib}* Fns‚ÿiêjbj '39>%2>0" ‘Fø}ÿc~| \ngnm pn Fnibj~hCnpgn} b4 inbbo oej~ha}ia
ma| mbhdbhn} pn}fnoynib}* Fao}b|êjbj '79>199=" ‘Gyay7 aih nsn}b bsn Yeh~je~hha} gaoojia ehi~oa
inn}hb fahÿfy gpêib}* mjøhNsê}bj '03;%1=3=" ‘nhOfbh  `byYa}bgb2 bsn inn}hb mb} oarjao ehfas
rajjia( oej~f~| ehaj iðjnfn aby ar}jyh mbhdbhn}b bgybp nyfnoynib}* mj Ya}bmn}iêjbj '749%1992"
‘Jøcÿf~j~1; ia( m~ oej~ia ibooayhn bjcnhnjfnsb dn}nonj mb} nsn} eha}ao oarinyfno dn}nob}*  
M* A}ay}faha}  
Yeh~je~hha} bhn bhdbhb døjøfø|in {no eo a}ay}fa ra{hfy}* Dn}no Yø}o   iøjrasjia(
 
 
11
mb} ieoye}a yn|b ehaj sej iðjnf A|n}marcaj o~}y~h~ ga}nonybjbj hbin}hn}bjinj }agfnyhb Nm~h`n|
Nhbmnrbj ‘Yeh~je~hha} Inphnyb '7072;>"11 bsbfhb ahfasi}* Nhbmnr   m~ obyamjia( bho eha}ao(
`ariahaji obya{ha} gaoojia mbhdb pn}fnoyn( iaga sej}a Ammasêhn}   iðjnfbjin Yø}ohn}bj  shf
oam~h sø}ncbjb ajhayfaoya pn Yø}o oef~yajha}j e}i~iaob `aahbrnyhn}bjn ibooay non}no( gbh`ny 
fn}on|bjinob nyobhn}bjb pn jbgarny m~ a}aia ejha}a gahb`nhn} ya}a`jiaj oya eha}ao pn}bhnj pahbhbohn} 
oej~s~j~ nhn ahfaoyai}* Yeh~je~hha} iðjnfbjin Fs}j sbrasê  ya}bgb bhn noejefbo( sesrah pn ibjê 
garay s}asrha bjcnhnjnj oej~ha}i}* Oa|f Raa} Oe{}afaj(1= N}ieaj Fn}bh (13 F~sya`a
@aria(19 m}agbf Oa`nseh~(1> Gaoo I~}s~j Rhi|(10 Gasaj m}agbf Gasaj (14 @gbhb{ O* Gbyyb(17
C*N* Maste}yg(12 Jaib} |o~r~fc~=; dbmb {no eo a}ay}cjj ahfaha} ia m~}aia |bo}nibhnmbhb}*  
=* Agfny M* Yeh~j~j Fs}  Pahbsb Eh~jcara Oaia}ob Garay 
Ser~( Abhnsb( Dð}np pn @aahbrnyhn}b 
 Agfni m* Yeh~j E}ya Asra Yø}ohn}bjinj E~|ha}iaj=1 eh~{( Safjêhn}   reh~rha Ammasêhn}bj
gb|fnybjn db}fbyb}* Mamas Yeh~j(== M~g}=3 Nfb}b J~g m* Nsni nsSafjê=9  ya}a`jiaj 71>710
ia=> Ammasê  gahb`nsb Fnf~ja mahajfy}*=0 
Gahb`n Fnf~j( oa}inb Nfbj bhn gahb`nhbo føcinhnsbjn db}ibbjin( eja oa} Yø}ohn}inj eh~aj
mb} e}i~ o~}i~* M~ e}i~j~j bbjin Agfnibj mamas Yeh~j   ia m~h~jfaoyari* Ej~j Ammasêhn}bj
gb|fnybjn db}fnsb 717 rhjiai}*=4 Ibn} oef~yajha}j gbfrnsbjin osa mb} |afaj bn}bsbjin ðjnfhb
oef~yajha} a}asjia rn}bjb ahi* Yeh~j( Fnf~j~j ðhøføjinj sej}a ia e}i~iaob dð}npbjin oahi*=7
Yeh~j onhbfnsbjbj ajhafj A}a{  Oarjaoha}  ‘nhMni}~hOfbh nohbjin pn}fnoyn eh~{( Yø}onin bsn
‘Ieh~jar ajhafjiai}*=2 
 Agfni( Yeh~j~j c}brnhn}bjinj ehaj Osfiaj3; =; Nrhøh 73>in Maiayya iei~* Arj
ajjninj F~sa(31 Gnmsbrrn pn Snfjn3= aiha}jia oa}inhn}b ehi~* Mamas Yeh~j 7>9 7>>in pn`ay
nyyb*33
 Agfni iaga sej}a 7>;in abhnsb bhn mb}hboyn Sfn}}ra dð nyyb pn bho nbybfbjb m~}aia ahi*
Rnynjnb pn ason}ê  ahajiaob maa}ha} bhn ibooayb nonj Agfni(39 gahb`n   Føynpnoobhbj ð|nh ason}ê 
mb}hbbjbj oef~yaj ehaj mamas Yeh~j~j3> rn}bjn 791 7>>in arj dð}npn yarbj nibhib*30  
Yeh~j~j ðhøføjinj sej}a Agfnibj ajjnsb Osf    Ammasê   Sa}arjia nyobhb Yø}o 
oef~yajha}jiaj Maro Mnr  bhn nphnjib* Iaga sej}a ej~j gbfrnsbjn db}nj34 Agfnibj ðjø m~
sarnin ahf ehi~* M~ a}aia rbjn ðjin dnhnj  Yø}o oef~yajha}jiaj Ra}cÿg nyYø}oêjbj o| Gay~j 
bhn nphnjnj Agfni(37 onjibsbjn bobjcb mb} iarajao iaga nibjfb eh~re}i~* Agfnibj Gay~jiaj 7>0
7>4 rhjia Ammas  bsbfhb mb} eh~ pn @ayfa  aijia mb} o| ehi~* Eh~jiaj iehar Nm~h Ammas
oøjrnsbjb ahi*32 
 Agfni mamasjj ðhøføjø yaobmnj( gahb`n   Føynpnoobhbj pn|b}b ^mnri~hhag m* Ragra m*
 
 
1=
 Agfnibj m~ yahnmbjb oam~h nyyb pn 7>0 rh e}yaha}jia 'gbc}ê =9= rh maha}jia" Ya}s~sa dðjin}bhib*9;
 Agfni m~}aia gnf Mb|ajsa oa} cbgai  nyyb gnf in nbyhb shfê bhbfhn}in yni}bsyya m~h~ji~*91
Ya}s~sya rnib rh oaha}ao 703in Maiaya iðjiø*9= Dn}no Ya}s~syaob maa}ha} dn}nosn Maiaya
iðjn}onj ^}`aia gahb`n Føsya‚êjn aby ma| nraha} nobrha}j nhbjinj o~}ya}fas(93 ej~j ðg}nybjb
pn gahb`n jn|ibjinob bybma}j a}yy}i* M~ a}aia gahb`n eja Fnrra|  bsbfhb mb} c}brn pn}ib* M~ ca}brninj
G~f}apnrg iei~*99 Yeh~jeh~ Agfnibj ðjnfhb mb} dð}npb in( gahb`n Føsya‚êj bhn gahb`nhbb ejiaj
ahfao bsynrnj oa}inb F~yn|| a}asjia fnriaja dnhnj gahb`nhbo  føcinhnsbjin e}yara ofaoyai}*
 Agfnibj ajjnsb bhn nphnjnj Maro Mnrbj gahb`n F~sy‚êjbj rajjia rn} ahfas( ej~ ia ya}a` gahn
dnyb}fbyb}* Ajcao F~sy‚êj føcainhnrb oarmnin} pn Psya sø}døjn dðjin}bhb}( Agfniin eja
oe}~r~c~ eha}ao yarbj nibhb}* Osa mb} sø}n sej}a ia( Føsya‚êjb F~yn||n ynshbf nin}no Sfn}}ra
iðjn} '700"*9> 
 A* Agfni M* Yeh~j Iðjnfb 
1* Fs}a Dðjin}bhfnsb 
Yø}ohn}bj  Ammasê   e}i~s~jia ðjnf oa|ajfaha} pn gahb`nhn} bhn gahb`nhbo   føcinhnsb pn}njhn} 
a}asjia mnhb}hnrbcb ehfaha}( ma| eh~fs~|h~oha}ha mn}amn}( eh~fh~ jnybcnhn} in ie~}f~y~}* Gahb`n  
F~yn|| onjibsbjn s~boasy yn}yb{hnfno bsynrnj Yø}o  oef~yaj  Oøøo Meara oa}( iaga ðjcn(
onjibsbjn oa} F~sya‚êj bhn mb}hboyn ga}nony ninj Maro Mnrb rajja ahfao |e}~jia oahfy}* Maro
Mnr( Oøøo Mear 707in90 ðhiø}øjcn( gahb`n F~yn|| ej~ Fs}  pahbhbbjn yarbj nyfbyb}*94 Iðjnfbj
mb} ð|nhhbb eha}ao( gn}gajdb mb} mðhdnjbj pahbhbbjn ayajaj oef~yajha}( m~}aiaob nyobhn}bjb oarmnyfnfno
bbj gbh`ny  fn}on|bjin oah{( rn}hn}bjn jbmhn} dðjin}fnoynribhn}* Fs}a bho Yø}o pahb   yarbjb 739in
 Ajas  bhn ehf~y~}* M~ ya}bgynj sej}a 202ia @ybfêhn}bj Fs} bdahbjn oaia} Njmbsn m* sgao '7>=
704" ga}b( mðhdnjbj pahbhn}b gn{ Yø}ohn}inj ayajfy}* Ajas '739 799"( yag '797792" pn ibn}hn}b
Fs}a yarbj nibhnj pahbhn}ib}* Ajcao ejha}j gb mb}b Fs}a dbyfnfb( jbmhn}b reh~rha m~}ar bia}n
nyfbhn}ib}*97 Maro Mnr in arj nobhin pn øpnr eh~ Agfni m* Yeh~j~ Fs}a jbm eha}ao
dðjin}fbyb}*92 Agfni in rajja ahi Yø}ohn}inj eh~aj mb} e}i~   bhn 1> Nrhøh 707>;in Fs}a
db}fbyb}* 
Iðjnfin Fs}j I~}~f~ 
 Agfni m* Yeh~j Fs}a db}ibbjin Ibpj~hMn}êibj '[esya Ynobhay" majia ie}~iaj gahb`nrn
mah ehaj ~oar} nhGibf( iaga ðjcn gahb`n  F~yn||bj ajjnsb Damêgnjbj ð|nh gb|fnybjinrib(>1
Ibpj~hGa}acj 'Fahbrn Ynobhay" majia Agfni m* F~gaffni m* F~inmmb} ny Yÿ}oê(>= Ibpj~h
Oa|jj 'Oaiho Ynobhay" majia Mnooa} m* O~ynrmn (>3 Ibpj~~}yajj majia ia M~har>9
m~h~jfaoyari* Rajb( Fs} pahbsbjbj inbh( gahb`njbj ayai obbhn}ib* Nsasnj m~ i~}~f Fs} dbmb dnhb}b
 
 
13
~rd~hafar gnf ason}ê  pn gnf in fahê døcø nhbjin y~yaj pahbhn}bj fn}on|n oa} bsrajha}j ðjhnfno
bbj yn}cbg nyfnoynribhn}*>> Rajb( Agfni m* Yeh~j  saincn sbrasê  pn ason}ê aiaj pahb jbmb bib* 
Fs}ia( Ammasêhn}bj bho rhha}jiaj sej}a( ð|nhhbohn in gbh`ny  føcainhnhn}b s}asjia sbrasê  pn
ye{h~fsah aiaj bsybo}a}s|ho gaobfib* Nsasnj m~ i~}~f øhonjbj dnjnhb bbj in sð| oej~s~ri~*
 Agfni m* Yeh~j mðhdnrn dnhibbjin( Jbh Jng}bjbj may  raoasjiaj sonjin}brn iagbh Aoinjb| sagbhb
mer~jca Y}amh~sda}m pn Mn}oara oaia} ehaj R~oa} Fs}ia  f~gynhb` bsrajc d}~{ha} pa}i* Mnccn  
mðhdnsbjin G}bsybraj  aghê onjib maja m~r}~o eha}ao raafao bsynibohn}bjinj b sraj nyfbhn}ib*>0
Ga}ac bhn}bjbj majia m~h~jaj mj Føinmmb}  bi}ê aiaj eo døhø mb} oej~fiari pn Agfni bhn in
brb dnbjfnrn jbrnyb reoy~*>4 Fahê bhn}inj se}~fh~ ehfasja }afnj {a}ajj onjibsbjn pn}ibb dø
pn gbh`ny fn}on|bjinob raojha} sarnsbjin Fs}ia yno rnyobhb dbmb ga}nony nyfnoynrib*  
M~ eh~fs~|h~oha}j rajjia sbrasê  pn bi}ê aiaj iajoho bbjin m~h~jfas( rajb oa}sjia
mb}hnbo mb} døcøj ehfafas( onjibsbjb Fs}a jbm  eha}ao dðjin}nj Maro Mnrbj gbh`ny fn}on|bjinob
døhø oej~f~( snfn Yø}o ason}hn}bjinj eh~aj døhø mb} e}i~s~j~j ehfas>7 pn jbgrny agsê 
mncn}bhn}b( rnynjnb( bhn}b dð}øhøhøø Agfnib apajyalh oej~fa dnyb}fnoynrib*  
 Agfni Fs}a dnhiboynj mb} føiiny sej}a( bho eha}ao( yn{ob nofnrncnb mb} bi}ê inbbohbo
ra{a}ao == Ga|b}aj 702 a}afma døjø ~}ya  Nfb}hbbjn '[ehbs Ynobhay Maoajhja" M~harjj
rn}bjn Yø}o Me|aj  yarbj nyyb*>2 Mðrhncn e( e}i~iaj sej}a bobjcb sbhagh mb}hbo ehaj [ehbs Ynobhayjj
maja onjib aiafj dnyb}fnohn i~}~f~j~ mb}a| iaga sahafhay}f eh~re}i~*  
 Agfni m* Yeh~j bbj nj mørøo pn døhø ynghbon Ga}ac  Nfb}b pn onjibsb dbmb mb} Yø}o ehaj Agfni
m* F~gaffni m* Føinmmb}  bib* øjoø mj Føinmmb}( Ammasê  sa}arjiaob raojha} pn ð|nhhbohn oa}inb
m}agbf nhFøinmmb}   pasyas pn Fs}j Mn}êi Nfb}b  ~oar} nhGibfbj in insynbrhn Agfni m*
Yeh~j~j Fs}iaj ahjfasj bsynfbyb*0; Ajcao Agfni m~jiaj gamn}ia} eh~jca(01 i~}~f~ Maro
Mnrn mbhib}fb pn e ia gahb`n  F~yn||n maso ra{a}ao mj Føinmmb}b dð}npbjinj ahi}fy}*0= mj
Føinmmb} dð}npinj ahjfasjiaj osa mb} sø}n sej}a Ynff~| 702ia F~oyniêjbj gahb`n ehfasrha
Fs}a rnjbinj Ga}ac Nfb}b  eha}ao yarbj nibhb}( `aoay rbjn osa mb} sø}n sej}a m~ in`a Maro Mnr
ya}a`jiaj dð}npbjinj ahja}ao rn}bjn F~gaffni m* Gbhh  ayaj}* mj Føinmmb} bsn Agfni m* Yeh~j
ya}a`jiaj ga{snibhb}*03 
mj Føinmmb}   se}~j~j~ m~ nobhin gahhninj Yeh~jeh~ Agfni( m~ in`a Fs}iaob bsrajha}j
masy}hfas bbjn rðjnhb}* Agfni m~ bsrajha} raohao ið}y rhia( 74=rn oaia}( eo oajh mb} nobhin
masy}fy}*09 
M~ bsrajha} s}asjia( 74; rhjia( Yeh~jeh~ Agfnibj ðjøjø aaj pn ej~j døcøjø iaga ia
a}yy}acao ehaj mb} dnhbfn ehi~* M~ dnhbfn( bhn}bin Agfnibj mafs|ho reh~jiaob nj mørøo insynb
gahbjn dnhib* S~}brn@bhbsybj mðhdnsb pahbsb sa m* nrg  nnrmjê( Maiayya fnriaja dnhnj
 
 
19
gøoøfia}  dbmb ga}nony nyfnrn mahafy* Ar}ca Fs}iaj mj Føinmmb}  bhn gahb`nhbn dðjin}bhnj 4>;
mbj ibja} pn}dbrn in nh oerf~y~*00 
Gahb`n F~oyniê( sa m* nrgbj bsraj oa}sjia( pn}dbhn}b dnyb}fnsb i~}~f~jia ej~ a``nincnbjb
mbhib}fnsbjn }afnj( e m~ a}ra ~rfaf( jnybcnin sajj byaay ahyja ahjfas bbjin 702
sejha}jia Agfni m* Yeh~ja( mørøo mb} e}i~ bhn ej~j ø|n}bjn dbyfnsbjb nf}nyfbyb}*04 yn m~ dnhbfn
 Agfnibj Fs}iaob døcøjø a}y}{( cbpa} mnhinhn}b onjibjn mahafasja |nfbj ga|}hafy}* Agfni(
sa m* nrg bhn sapafao ø|n}n =9 mbjb  Yø}o( 9; mbjb |njcb 'S~iajh"( 4 mbjb A}a{( ibn}hn}b in ]~f pn
maoa fbhhnyhn}inj ehfao ø|n}n ye{haf 1;; mbj obbhbo mb} e}i~ o~}f~y~*07 Agfni A}aho 702 Ecao
74;in sn`n}n ofara ga|}   ehi~~j~ mbhib}fnsbjn }afnj(02 dn}no gbh`ny   fn}on|bjinob oa}o
i~}~f dn}nosn R~oa} Fs}iaob bsrajha} snmnmbrhn S~}brn @bhbsybj mðhdnsbjn dbinfn|* M~ i~}~f ia
o~}i~~ mørøo e}i~ bhn bsrajha} masy}} pn R~oa} Fs} yafafnj onjibjn maha}*4;  
 Agfni bsrajha} masy}ioyaj sej}a rn}bjn oa}inb F~sar m}aoa}ao( 11 Fars 74;in S~}brn  
sn`n}bjn oa}*41 Ajcao( gbh`ny fn}on|bjin e}yara oaj oa}oho snmnmbrhn m~ sn`n}bjb mb} føiiny
yngb} nin}* øjoø gahb`n  F~oyniê( Mørøo Meajj  eh~ F~sara( ason}hn}bjb Maro Mnrn ynshbf
nyfnsbjb(4= Maro Mnrn in F~sar pn mb} ibn} Yø}o oef~yaj Fø`hbgb ðhiø}fnsbjb nf}nin}*43 Maro
Mnr bsn F~sar ðhiø}fno bsynfn| pn ej~jha mb}hbo eha}ao49 gahb`nrb ðhiø}fnrb {hajha}onj4> gahb`n
F~oyniê in( ibn} Yø}o oef~yajha}jiaj ma|ha}rha ajha} pn Maro Mnr ðhiø}øhø} '1> Ga|b}aj
74;"*40 M~jiaj sej}a Ra}cÿg nyYø}oê  F~oyniê ya}a`jiaj Fs}  pahbhbbjn yarbj nibhb}*44 @aoay m~ in`a
Maro Mnr ya}a`ya}ha} F~oyniêrb =1 Ga|b}aj 74;in ðhiø}ø{(47 rn}bjn F~ynfbib gahb`n ra{a}ha}* Rnjb
gahb`n Ra}cÿg nyYø}oêrb dð}npbjinj ahfarjca e ia iafai Agfni m* Yeh~j~ Fs}iaob dð}npbjin
m}ao}*42 M~ a}aia gahb`n F~ynfbi Agfni m* Yeh~ja mb} fnoy~{ ra|a}ao S~}brn sn`n}bjb b{yah nyybbjb
pn Fs}a iðjfnsbjb nf}nin}* Mðrhncn S~}brn sn`n}b dn}nohnfninj sej m~h~}* Agfni in 9
Ynff~| 74; Sah døjø @~syaya iðjn}*7; 
 Agfni S~}brn sn`n}bjinj iðjiøoynj sej}a( Fs}j pn}dbsb ehaj = fbhrej 1;; mbj ib}gnfb 741in
e~hha} Ammas pn G~f}npnrg bhn rnjb gahb`n F~ynfbin( mahhjj mb} ba}nyb eha}ao dðjin}b}*71 M~
a}aia oa}inb F~sar ia ~}ya '[ehbs" Ynobhayjj nfb}hbbjn dnyb}b}*7=  
 Ammas pn G~f}npnrg  Maiayyaj iðjn}onj mamaha}ja Ra}cÿg ny Yø}oêjbj mb} fnoy~m~j~
dnyb}b}hn}* M~ja dð}n Agfni( Aa Fs}j bia}nsb rajjia( R~oa} Fs}  bhn Mn}oa pn cbp}j ia onjib
~ginsbjn ahacaoy}*73 Paoby dnb}fninj 13 A~syes 741in ðjcn sonjin}brnrb sgao m* Ibja}iaj  
ynshbf ah}( sej}a ia Agfni m* sar  Mn}oa Nfb}hbbjinj  ~|aohay}a}ao( m~}aha}a onjib aiafha}j
yarbj nin}no 0 Nrhøh 741in @~syaya iðjn}*79 Mðrhncn Fs}j yafaf Agfni m* Yeh~j~j gaobfbrnyb
ahyja db}n}* 
M~ a}aia gahb`n F~ynfbibj nf}brhn mj Føinmmb}   == A}aho 74;in ga{bsynj oa}hf pn
F~gaffni m* Gbhh a|hnibhn}no( rnjbinj Fs}j Ga}ac  Nfb}hbbjn dnyb}bhfbyb}* Ar}ca Mn}bi '[esya"
Nfb}b ~oar} nhGibf in arj ya}bghn}in dð}npbjn bin nibhfbyb}*7> Aj cao gn} bobsb in Agfnibj døcø
 
 
1>
Onjibsbjinj Fs} ga}acj bsynrnj( ga}ac bbjbj maoa mb}bjbj ~ginsbjin ehi~~j~ mnhb}yn}no cnpa{
pn}nj Agfni( ashjia gahb`nrn m~ rnyobjbj in onjibsbjn pn}bhfnsbjb gay}hayf eh~re}i~* M~ i~}~fiaj
}agays| ehaj mj Føinmmb} bsn Gahb`n   F~ynfbiinj af  mðhdnsb  Ga}ac Nfb}hbbjn yarbj nibhfnsbjb
bsynfb( jnybcnin r~oa}ia mnhb}ybhnj ya}bgyn Fs}iaj ar}hfasrha( Ga}ac bhn}b in Agfni m* Yeh~ja
pn}bhfbyb}*70 E ia m~ dð}npn døpnjibb aiafha}jiaj Agfni m* F~gaffni n øcr ayafy}* M~
a}aia [esya Ynobhyjj maja ia Agfni m* Gøsnrj nh  Agpa|êrb dnyb}fbyb}*74 
3* Gbha`ny Fn}on|b bhn A}asjj  Ahfas pn Mafs|ho 
Gahb`n F~ynfbi( 741in( af( Ojjns}bj  pn cbpa}jj pahbhbbjb oa}inb F~pa``aoa pn}fbyb}*
afia F~pa``ao aija rðjnybf  rbjn mb} Yø}o ehaj Afa~}~j nhbjin m~h~jfaoyari* Afa~}( Agfni  
m* Yeh~j~j døhnjfnsbjinj pn af mðhdnsbjb nhbjinj ahfasjiaj oe}oy~~ bbj( F~pa``aoyaj(
 Agfnibj Fs}iaj ahjfasj bsyn}* Nsasnj Agfnibj gahb`n   F~ynfbin saincn mb} in`a pn}db  
dðjin}fb ehfas pn ye{hai pn}dbhn}b Fs}ia bsynibb dbmb yasa}}~`ya m~h~jfas iaga ðjcn
F~pa``aoj ibooaybjb nofb pn ej~ o|i}fy*77 F~pa``ao Agfnib acnhn eha}ao Sa}ara
a}ijia bsn( Agfni ej~j jbrnybjb eoyaj ajhaf i~}~fiari* M~ dnhbfn ø|n}bjn e( ma|
gnibrnhn} bhn Agfni m* F~gaffni nhPsyêrb Safn}}ara onjib pahbsb pn oarj{nin}b ehaj Ra}cøga
dðjin}ib*72 Agfnibj m~ iap}aj( F~pa``ao yajfai( Fs}j dn}no gaobfbjbj Ra}cøg pn eja
jbrmnynj onjibsb ehi~~j~ p~}d~hafao ajhafja dnhfnoynrib( ob dn}no in m~ri~* @aoay m~ dnhbfn
Ra}cøg~j Safn}}aia ðhiø}øhfnsb sej~c~j~ ie~}i~ '17 Ynff~| 74= C~fa"*2;  
Ra}cøg~j ðhiø}øhfnsb Yeh~jeh~ Agfni   bhn gbh`ny  fn}on|bjbj a}asjiaob b{hn}b brbcn dn}ib*
Mørøo mb} bgybfahhn( gahb`n F~ynfbi oa}inb F~pa``aoj nyobsbrhn A`}boa( Fs}( af( Cn|b}n( F~s~h pn
N}fnjbrnjbj pahbhbbjb( Ra}cøg~j ðhiø}øhfnsbjinj sej}a 749 74>in pnhbagyb ehaj eh~ Ca`n}n  
pn}ib*21 Yø}o oef~yajha}jiaj ehaj F~sa m* Mear ia eja ra}ifc eha}ao ayai*2=  
Oarjaoha}( Ca`n} bj Agfni m* Yeh~j~ a|hnyybbjn pnra rn}bjin m}aoyja iab} gn}gajdb mb} mbhdb
pn}fnfnoynib}* Ajcao F~sa m* Meajj Ca`n}bj rajja ra}ifc eha}ao pn}bhfnsb( m~ mðhdnhn}in
ej~j aija F~sa m* Meajj  dð}np ra{fas nohbjin re}~fhajambhb}* Nsasnj dnhbfnhn} in m~j~
ie}~ha} fgbrnyynib}* øjoø( m~ s}aia Agfni iaga ðjcn eh~y~}i~~ 1;; mbj ob bhbo e}i~r~
ye{hara}ao( ejha}a( onjibsbjn iesy ehajha}ha iesy( iøfaj ehajha}ha iøfaj ehacaoha}ja ib} rnfbj
nyyb}fbyb}*23 M~ dnhbfn a}yo Agfnibj gbh`ny  faoafrha b}ybmayj onsybb ajhafj yafaoyari* 749
 Agfnibj Fs}ia mafs|ho reh~jia bho aif ayy ya}bg ehi~* Iaga sej}a Fs}j yafafjia
gaobfbrnybjb yaf eha}ao sahafhay}fa `aahbrnyhn}bjn mahai* Mn}oa pn Y}amh~sda}m cbp}ja
føynaiiby ason}ê  sn`n}hn} ra{a}ao( m~ mðhdnhn}in iaga ðjcn sbjib}ibb bsrajcha} onsbj eha}ao byaay
ahyja ahi*29 Mðrhncn( Fs}j yafafjia yno maja gaobfbrny  o~}f~ ehi~*2> 
M~}aia Agfni m* Yeh~j~j bbjb oeharhay}aj nj ðjnfhb dnhbfnhn}inj mb}b ehaj( gahb`nhbbj
pahbhn}bjn pn nrahnyhn}n sð| dnb}fn| ehfasja ia ynfas nyfno dn}nofnoynib}* honjbj ie~s~jia
 
 
10
bsrajha}  mørøo mb} rarhfa dðsyn}fb( 741in mðhdnrb nhhn}bjn dnb}fbhn}ib}*27 yn m~ iagbhê 
dnhbfnhn} oa}sjia gbh`ny  faoaf pn gahb`n F~ynfbi jn ra{acaj a}f( ieharsrha fn}on|n
~|ao ehaj Fs}  bhn bhdbhnjfnsb føfoøj ehafafy}* M~ ia Agfnibj mðhdnin }agay ga}nony nyfnsbjn
`}say pn}fbyb}* Mb|ajs ia Ammasêhn}bj bbjin m~h~ji~~ sbrasê  pn bi}ê bsybo}a}s|h `}say mbhb{ af  
hbfajha}ja( sj}ha}iaob rn}hnbf ahajha} ehaj Apasf  pn S~~}  ngb}hn}bjn sahi}ha}j sohay}fy} 
'74374>"*22
Mb|ajsj af S~~}ha}ja sahi}fas pn ma| sj} rn}hnbf mnhinhn}bjb ahfas( sbrasê  dnjbhnfn
bbj Agfni m* Yeh~ja rnjb bfoajha} magnyyb* øjoø saincn gbh`ny   e}i~s~ bhn Mb|ajsa oa}
oerafaracaj ajharaj gahb`n  F~ynfbi( iaga ðjcn onjibsbrhn bhbobhn}bjb onsfb ehaj Agfni m*
Yeh~jiaj insyno ahfao |e}~jia oahi* Jnyb  
cnin Mb|ajs bhn føcainhn nyfnsb bbj af S~~}ha}j ej~j nf}bjn pn}ib*1;; Mas}a oð}`n|bjin
dbyybon dnjbhnrnj \njcb bsrajha}jj masy}hambhfnsb bbj( gbh`ny fn}on|bjn 1 fbhrej =;; mbj ibja} 
ra}if dðjin}ib*1;1 F~pa``aoj iaga `a|ha {a}a( oðhn ( ay dbmb ra}ifha} bsynfnsbjn oa} ia Agfni (
eja( m~ ra}if saincn Ammasêhn}b ynghbonhn}inj oe}~fao bbj ra{yj( ymê eha}ao dðjin}fnibbjb
mbhib}ib*1;=
M~ dnhbfnhn} Agfnibj gnf mafs| ga}nony nyybbjb pn gnf in bbjn dnhibb nobhin Ammasê  
gahb`nhbbjb o~hhajij dðsyn}fnoynib}* øjoø e( gn} yø}hø maj oe{a}ioyaj sej}a( mb} ya}a`yaj
 Apsf  pn S~~}ha}j onjibsbjn pn}bhfnsbjb oam~h nyfb pn gnf in ra}if dðjin}fbonj( ibn} 
ya}a`yaj a|ha ra}if yahnmb oa}sjia ia ymê ehfaij aohafaoyaj nobjfnfbyb}* 
 Agfni m* Yeh~j~j m~ yap} bob ðjnfhb sej~ ie~}f~y~}* M~jha}iaj mb}bjcbsb gahb`n  F~ynfbibj
oa}inb F~pa``aoj yn{obsbjb nofno( ibn}b in Ammasêhn}inj mafs| eha}ao Mb|ajs   Inphnybjbj
ie}~iaj f~gyam ehfao* 
F~pa``aoj( Yeh~jeh~ Agfnib m~ cnpam ø|n}bjn a|hnin}no( rn}bjn F~sa  m* Mear yarbj nyybb(
F~sajj nf}bjinob e}i~ bhn Fs}a dbyfno ø|n}n ga|}haji( ajcao dn}no n}|ao   dn}nosn sbrasê  
oa}ohoha}iaj iehar m~ afacja ~haafai oarjaoha}ia |bo}nibhfnoynib} '1 Ga|b}aj 744"*1;3  
F~pa``ao pn F~sajj m~ ynnmmøshn}bjbj aoafnyn ~}afas( F~sjj Oasf  A}aho 744in
ðhfnsb(1;9 m~ a}aia Afa~}  nyYø}oêjbj in JbsajFars 747in Ifnoin ðhfnsb1;> pn rn}bjn
ej~j eh~ Ahbjbj af jbmb eha}ao ayajfas1;0 Agfni m* Yeh~ja Ammasêhn}n oa} rnjb mb} apajyal
iaga oa|aji}fy}* F~sa m* Meajj ø|n}bjn ie}~ dnhibb gamn}bjinj sej}a e}i~s~ ga|} i~}~fia
mnohnrnj Agfni( m~ dnhbfnhn} ø|n}bjn( rn}bjn eh~ Ammas Fs}a pnobh  m}aoa}ao1;4 Jbsaj 747in
af mðhdnsbjn  sn`n}n oa}* Ej~j jbrnyb mðhdnrb gaobfbrnyb ahyja ahfaoy}* M~ afaha ðjcn Ahb m*
 Afa~} nyYø}oêrn mb} fnoy~{  ra|a}ao onjibsbjn ymê ehfasj bsyn}* E ia gbmb} ib}njfn
dðsyn}fninj Agfnin mahhj mbhib}b}*1;7 Nm~h`n| Nhbmnr( Yeh~jeh~ Agfnibj( m~ sn`n}bjn
gahb`nhbn iajfaiaj ofasja ibooay non}no( m~ eharj Yeh~je~hha}  Inphnybjbj yaf mafs|ha
 
 
14
Gahn{b gb mb} ib}njfn bhn oa}hafaiaj gaobfbrnyb ahyja ah}*111 Gahn{ jbmb  Sbf nyYapêh nyYø}oê  
in Ajyaorara oay*11= M~}aiaj Ajyaora ø|n}bjn dbinj Agfni( Nrhøh 747in  ng}b ahi( Sbf nyYapêh
in ðhiø}øhø}*113 Reh~ja inpaf ninj Agfni( Ojjns}bj pn nh Apsf  ia `nygnin}*119 Mðrhncn(
mayia Mn}oa pn Y}amh~sda}myaj( ie~ia @}ay Jng}bjn oaia} ehaj mðhdnrb yafafnj gaobfbrnyb ahyja
ah}*11> 
M~ dnhbfn r~oa}ia mnhb}yybbfb| bob sej~yaj bobjcbsbjb( rajb Mb|ajs  Inphnybjbj a}yo Ammasbhn}b
inbh( Yeh~je~hha} Inphnybjb f~gaya{ ahfas sej~c~j~ ie~}i~*  
Mb|ajs f{a}aye}h~~ Yeh~je~hha}jj af ( Cn|b}n( Apsf pn S~~}  mðhdnhn}bjb ahfasjiaj
sej}a onjibhn}b bbj in ynghbonhb ehi~~j~ dð}ø{ mb} ajhafa   |nfbjb m~hfa reh~ja dbyfbyb}* M~
n}npnin B* Pasbhb bho aif ia aya}ao( iaga ðjcn mb} sn`n}  s}asjia nsb}  nyybohn}b Ami~hhag m* ]nbi m*
Oap~s pn a}oaiaha}j110 brb jbrny dðsyn}dnsb eha}ao 742ia Agfni m* Yeh~ja rehhai* Ar}ca gnibrn 
eha}ao mb} oa jøsga O~}aj ia dðjin}fbyb}*114 
Nm~h`n| Nhbmnr m~ oej~ia re}~f ra{a}onj( @b}ap~jha} |afajjiaj   bybma}nj Fs}j bho in`a
onjib ce}a`ras fn}on|hb mb} inphnyn oap~y~~j~ b`ain nyfnoynib}*117  
Mb|ajs f{a}aye}h~~j~j m~ raohafja Agfnibj cnpam eh~fs~| eh~}* E Mb|ajs nhn
dnb}n}no Ya}s~s~ rnjbinj gaobfbrnyb ahyja ah} pn Ajaieh~j~j   bhn}bjn ie}~ bhn}hnfnrn maha}*112
 Ajcao m~ a}aia fnriaja dnhnj eh~fs~| mb} dnhbfn Agfnibj Mb |ajs sn`n}hn}bjb i~}i~}~}* M~
dnhbfn( Fs}ia rn}bjn m}aoy eh~ Ammas   bhn bhdbhbrib* Ammas ma| oef~yajha}j nyobsbrhn mamasja
oa} bsraj nyfbyb*1=; Agfni m* Yeh~j~j oaybmb ehaj Agfni m* F~gaffni nh Psbyê  m~ dnhbfnrb
gnfnj Yeh~jeh~ja gamn} pn}b}* E ia sn`n}hn}bjb b{yah nin}no Fs}a iðjncnbjb mbhib}b}*1=1 M~j~j
ø|n}bjn Ammas ga|bjninj ahi røohø fboya}iaob fah ( {a}a( n}|ao( sbhag( p*s* bhn(1== Fs}j
n}a`jiaj ye{hai røosno fnmhaiaob {a}aha}ha(1=3 rn}bjn oa}inb ]nmbar m}aoa}ao arj
|afajia mamasjj oybmb nh Psbyêrb in rajja aha}ao1=9 @ ~syayiaj ar}h} pn 9 Jbsaj 742ia
Mn}oara dbin}*1=> 
 Ammasj Mn}oara dbyfnsbjinj raohao mb} ar sej}a 3; Jbsaj 742ia @~syaya dnhnj1=0 Agfni  
m* Yeh~j Fs}  oais Mnooa} m* O~ynrmn maoajhjia mb} gnrnyb Mn}oara  eh~j~j rajja dðjin}b}(
ar}ca ejha}ha ð|nh mb} fnoy~{  ia rehha}*1=4 Agfni eh~j~ a``nyfno iøøjcnsbrhn dn}brn a}fasja
}afnj( ej~jha mb}hboyn Mn}oara   dbinj oef~yajha} bsraja ynpbo s~~jiaj cn|ahaji}hacaoha}j
mbhibohn}b bbj Ammas m}aofa|ha}*1=7 E ia iðjfnrn}no dn}no G}bcê miê Mn}mn}b oambhnhn}brhn
dn}nosn `}bobrrn  inob 'm~døjoø Y~j~s" Ahnmbhn}hn føcainhnhn}n db}n}no 'A}aho 742 Ecao 77;"
m~}aia onjib nfb}hbbjb o~}fa reh~jia `aahbrnyhn}n maha}*1=2 Ammas( Mn}oa pn Y}amh~sda}m  mðhdnhn}b
bhn Ahnmbhn}n aby ye{}aoha}ia ðjcnhn}b osfê maa}ha} nhin nyfbsn in(13; jnybcn in Mn}mn}bhn}  bhn
mb}hnnj Ahnmbhn}n fah~{ ehf~ pn Mn}oara  nobhfbyb}*131 Iaga sej}a ia 0 ~may 77=in mamas
 Agfnibj 1;; mbj obbhbo e}i~s~ bhn ra{y sapa oarmnin}no nsb}  nibhfb pn 19 Fars 77=in @~syaya
 
 
17
 Agfni m* Yeh~j eh~ Ammasj bsrajj masy}{ @~syaya iðjiøoynj sej}a( ej~j ø|n}bjn dbyybb 0
~may 77= ya}bgbjn oaia} dnnj raohao ø rhho |afaj ibhbfbjin me i~}faf mb} rajiaj eh~
 Ammas dø|nhhbohn boj nyfnrn ah}onj( ibn} ya}a`yaj gnf Fs}j bf} bhn}brhn ~}af( gnf in
S~}brn mðhdnsbjn  oa} rnjb mb} {ehbyboa dnhbyb}n}no( m~}aiaj Gbca|a bjfnrb {hajhafy}* Mðrhncn
Gbca| onjibjn mahara}ao shf  Iøjrasjia nyobj mb} oej~fa dnhfnrb iøøjfø ehfahi}*  
M~ iøøjcnsbjb ~rd~hafara oerfao bbj bho eha}ao S~}brn( @bhbsybj pn }iøjøj ga}a pn}dbhn}bjb 
ye{hafao ø|n}n yarbj nibhnj( iaga ðjcn Fs}j fahb bhn}bjinj se}~fh~ Agfni m* nh Føinmmb}b nyobsb|
gahn dnyb}ib* Ej~ dð}npbjinj ahi( ga{snyyb133 pn fah  pa}hja nh oera}ao 0;; mbj ibja}j ahi*139
Rbjn m~ n}npnin af  mðhdnsbjin Ammasê   gbh`nyb aija `aahbrnyhn}in m~h~jaj F~sa   m* Eyaf(
FarsGa|b}aj 77;in Agfni m* Yeh~j~j oðhnsb Høhø   ya}a`jiaj fah~{ nibhib pn nsb}  nibhn}no
]aooara dðyø}øhiø* Høhø arj rh Ga|b}ajYnff~| arjia ia mðhdninob Ammsbhn}  pn F~sa m*
Eyafj eh~ Agfni bhn sapaa}ao ejha} rnjib pn Maiai bhn Safn}}ara {øsoø}yyø* M~ nobhin
S~}brn mðhdnsbjin onjib gaobfbrnybjb o~}aj Agfni m* Yeh~j 77;in mb} d}~{ ason}bjb |bra}ny dð}øjyøsø
pn}n}no dn}noyn m~}aia ason}ê   pn sbrasê   `aahbrny dðsyn}fnhn}b afacrha Fnoonrn dðjin}ib* Ajcao
arj rhha}ia Ammasbhn}bj ie~s~jia o~}~haj Sa``}bhn}  Inphnyb in arj iøøjcn bhn Fnoonrn ason} 
dðjin}bjcn Agfni m* Yeh~j Gbca| mðhdnsbjin bsynibb sej~c~ ahafai*13>  
Fnooninj mnohnibb sej~c~ ahafaraj Agfni m* Yeh~j m~ in`a afiaj Fs}a iðjn}onj(
e}i~s~j~j mb} osfj 74277= rhha} a}asjia oef~yajha}jj nf}bjin Mb|ajs   sj}ja dðjin}ib*
øjoø ]~fha}( af S~~}ha}ja sahi}ha} mahayf pn {no eo Føshøfaj ðhiø}føhn}ib '742"* M~
mb}hbohn} maa}h eha}ao ma| rn}hn}b ah{ {no eo dajbfny  nhn dnb}ibhn}*130 
 Ar}ca afa yarbj nyybb oðhnsb Høhø( Gahn{( Gfs( Ojjns}bj( Ibra} F~ia} pn ]aooar oejy}eh
nin}onj( mðhdnin( F~pa``ao  aija bsraj ninj Amiøhfnhbo m* Sahbgbj aiafha}jiaj Mnooa} m*
Snhnfnrb 77177=in rnjn}no( Yeh~je~hha}jj gaobfbrnybjb sahafhay}fy}*134 Rbjn arj rh
 Agfni m* Yeh~j~j( S~~}  pn af jbmb Gahn` nh@n}djê ( Mb|ajs ø|n}bjn ra| sn`n}bjn of pn {no
eo ]~f  ason}bjb ðhiø}n}no røohø fboya}ia dajbfny   ahf( mðrhncn af pn S~~} mðhdnhn}b in
nfjbrny ahyja ahjfy}* M~ a}aia Agfni( 74277;in mafs|hj dðsyn}dnhn}bjinj ehaj pn ya}bgyn
 Agfniê Ibja} injbhnj sboonhn}b ia}mnyyb* M~ Ammasê gbha`nyb ya}bgbjin bho in`a eh~re}i~*137
 Agfni m* Yeh~j a}yo yaf }agayhaij iøøjø}onj( rnjb mb} dnhbfn ej~ rnjbinj afa ga}nony
nyfnrn |e}hai* øjoø mðhdnrn dðjin}ibb oðhnsb Høhø bsraj nib{  Agfnib yajfaij bhj nyyb*132
M~( S~}brn mðhdnsbjbj onjib gaobfbrnybjinj oy ajhafja dnhfnoynrib* M~j~j rajjia mb} in S~~}  
ngb}hn}bjin( @nyg m* Gaoajj jbmhn}bjinj Ra|faj nhGibf( Yeh~je~hha} ahnrgbjn F~pa``ao hngbjn
`aahbrnyhn}n mahafy*19; Yeh~jeh~ Agfni( NrhøhNobf 77=in rn}bjn eh~ G~f}apnrgb m}aoa} ao(
ga{bsynob eh~ Ammas ia rajja aha}ao mørøo mb} e}i~  bhn afa ga}nony nyyb*191 Ifnon dnhib*19=
M~}aia ia Ya}s~syaob g~|~}s~|h~oha}iaj gamn}ia} nibhib*193 Yambb ob m~ dnhbfnhn}in F~pa``aoj
{a}fa ehfahi}* 
12
 Agfni Ya}s~syaob pahbsb Gahn` nh@n}djêrn( Ra|faj nhGibfb raoahar{ Ifnon dnyb}fnsbjb
nf}nin}onj( onjibsb in Høhøjøj ø|n}bjn rø}øiø*199 Høhø Agfnibj oa}sjia y~y~jafaracaj
ajharjca Oasf A}aho 77=in19> ga|bjnrb in rajja aha}ao( ðjcn Mahbsn e}aiaj ia Maiaya
F~pa``aoj rajja oay*190 Agfni in m~ mðhdnrb rnjbinj onjib gaobfbrnyb ahyja ahi*194 M~ a}aia
Ya}s~s Nfb}b Gahn` nh@n}djê( A~syesNrhøh 77=in Ra|faj y~y~ohar{ ga{sn ayy*197 Ajcao Ya}s~s  
gaho m~ja oa} oa}ao pn Ra|faj o~}ya}{ Gahn`b ðhiø}fno bsynrbjcn(192e ia ngb}inj oafao
|e}~jia oahi*1>; Mðrhncn Ya}s~s  Ra|fajj gaobfbrnybjn dnfb ehi~ '77="*  
M~ a}aia Gbha`ny fn}on|bjin fnriaja dnhnj ðjnfhb mb} dnhbfn Agfni m* Yeh~j~j ðjøjø
aacao( F~pa``aoj ðjøjø bsn oa{ayacao dbmb dð}øjiø* øjoø oa}inb F~pa``aoj rajjia nohnj mb} 
gahb`n i~}~f~jia ehaj F~ynfbi( 3; Oasf 77=in Agfni m * Yeh~ja fnoy~{ ra|a}ao( onjibsbjb
oa}inbjinj o~}ya}fasj bsynib*1>1 M~ `}say inn}hnjib}nj Agfni( F~ynfbib Fs}a iapny nyyb*1>=
Mðrhncn( gbh`ny fn}on|bjb Fs}a yara}ao( shf Iøjrasja gaobf ehfa reh~jia gahb`njbj bsfbjinj
ra}a}hajacaoy* Arj |afajia( shf iøjrasjia sbrasê  gaobfbrnyb nhbjn dnb}ncnoyb* 
Gahb`n( Agfnibj m~ ynohb`bjb oam~h nib{  Oasf A}aho 77=in ap magajnsbrhn Safn}}aiaj
ar}hijia Agfni( Ya}s~s  ø|n}bjn dbyfnrb n}ynhnrb{ ej~ Ifnoyn mnohnfnrn mahai*1>3 Ajcao
F~pa``ao m~ dnhbfnhn}inj osa |afajia gamn}ia} eha}ao nh Cn|b}n jbmb sgao m* O~jiacoa
F~ynfbib raoahar{ Maiaia dnyb}fnsbjb nf}nin}*1>9 E ia ]aooaia F~ynfbibj ðjøjø onsn}no bho
ðjcn rajjiaob oef~yajha} raoahar{ ga{snin}( iaga sej}a ia gahb`nrb aha}ao Safn}}a ra dðyø}ø} '14
~may 773"*1>> Mðrhncn Agfni bsynbjn ~haafa|*  
Gbh`ny fn}on|bjin bsn( F~pa``ao( sgao m* O~jiaco ðiøhhnjib}n}no pn ej~ |nh F~g` |
Mb}hbbjbj  maja dnyb}n}no Maiayyaj O~|nr A`}boara oaia}( Fs}iaob Yeh~je~hha} pn Y~j~syaob
 Ahnmêhn}  iagbh( mørøo mb} mðhdnjbj pahbhbbjn yarbj nyfbyb}*1>0 Ajcao m~ yarbj( yambb ob nohb ehfaoyaj
ðynrn dbyfbre}i~ pn ajcao S~}brn  sj}ha}ja oaia} dnn}hb ehaj `bbhb mb} rðjnybf ajhafja dnhbre}i~* M~
dnhbfn ø|n}bjn Agfni m* Yeh~j ia inphnybjbj møyøj bhn}b dnhnjhn}bjb pn oaiha}j Ifnoyn ye{har{
pn F~pa``ao  gahb`nrn bsrajha s~hara}ao(1>4 F~ynfbibj ya}a`jia rn} ahjfas( F~pa``aoj ia
pnhbagihoynj a|hnibhfnsbjn ib} Fa}y Jbsaj 773in oaiha}jiaj `nyp bsynfbyb}*1>7 Ma oais Mnooa} 
m* O~ynrmn pn ma| oaiha} m~ bsynbjn oa} ojca1>2 ia ej~ ga{snib{( fah   pa}hj føsin}n
nyfb(10; iaga sej}a ia onjibsb F~pa``ao pnhbagihoynj a|hnyybbjb bhj nibhn}no( gaobfbrnyb ahyjiaob
mðhdnhn}bj møyøj cafbhn}bjin( C~fa g~ymnhn}bjin eja hjny nyyb}fbyb}*101 M~ja oa}ho F~pa``ao ia
oa}inb F~ynfbin( Agfni m* Yeh~j~j Fs}iaj a|hnibhfnsb10= pn C~fa g~ymnhn}bjin eja hjnyhn} 
eo~jfasja ib} mb} `n}faj  oa}yfy}*103 
M~ dnhbfnhn} Ammasê  Inphnyb bhn Yeh~je~hha} a}asjiaob g~sÿfnyb iaga ia a}yy}i* F~pa``ao  
Fnoonin( Oamnin Agfni m* Yeh~j~j ahnrgbjin g~ymn eo~y~jca109 mb} aif ðjn dnfb eh~re}i~*  
 Agfni m* Yeh~j( F~pa``ao bhn ehaj m~ }nsyhnfnsbjin maa}h ehafarjca( Ya}s~s   ø|n}bjn
dbin}no m~}ar rnjbinj onjibjn mahafao bsynib* ng}b o~ayy(10> ajcao dn}no Ra|faj nhGibfbj
 
 
=;
ar maha}jia o~ayfar oahi}{ Fs}a iðjfno |e}~jia oahi*100 @n}f   ng}bjn ~hayjia
gasyah a}haaj Agfni( =9 A}aho 773in @~syaya mb} dnfbrhn dnyb}bhnmbhib*104 Gasyah s}asjia
Føshøfajha}( G}bsybrajha}  pn Rag~ibhn} F~oayyaf Iaja oa}ao brbhnfnsb bbj i~ nyybhn}*107 mj
\øho  m~ oej~ia ðrhn infnoynib}< ‘Nfb}  Agfni m* Yeh~j biinyhb mb} nobhin gasya ehi~* 'ej~j
gasyahajfas ø|n}bjn" Føshøfajha} maha} ø|n}bjin F~sga`ha} bhn( Rag~ibhn} maha}jj ø|n}bjin
Ynp}ay bhn( G}bsybrajha} maha}jj ø|n}bjin jcbh bhn( ec~oha}   maha}jj ø|n}bjin hnpgaha} bhn pn
bjsajha}j gn{sb ahara}ao fnriajha}a iðoøhiøhn}* Nfb} Agfni m* Yeh~j~j saho   pn `brnyn
oap~fas bbj Ahhaga i~ bhn ya|a}}ÿia m~h~j~re}ha}i*102 Ajcao Agfni gasyaha
raoahajfasjiaj 1; ar sej}a( 1; Fars 779 [a|a} dncnsb pn`ay nin}no F~oaiinf Iajj
rafacja in`jnibhib*14; Mnhnpê   bhn mj \øho( Agfni m* Yeh~j~j ðhøføjn raoj ~ i~r ra{yj
mbhib}fnoynib}< ‘Nr ]ammbf( mb} jn`ns fboya}jca snjinj da`bh ehaj obfsnrb maha( ej~ snjbj
r~f~aohj ej~}haji}}*141 
M* G~f}apnrg Iðjnfb 
1* ho @aahbrnyhn}b
 Agfni m* Yeh~j~j ðhøføjinj sej}a( ð|nhhbohn nhPsbyêjbj nyobsbrhn G~f}apnrg  gnjø| =;
rajiaronj 1; Fars 779in Yeh~je~hha}  Inphnybjbj maja dny b* Nsasnj Ammas mørøo ehfasja
}afnj( iaga ðjcn bsraj  nyybb bbj ej~ obfsn bsynfnib* G~f}apnrg bho b eha}ao onjibsbjn oa}
oambhb} iøøjcnsbrhn aamnrb Ammas ðhiø}yyø*14=  
 Agfni dbmb døhø mb} inphny  maoajjj e}yaiaj oahofas pn rn}bjn ync}ømnsb|( ra oøøo mb} 
inhboajhjj Yeh~je~hha}jj maja dnfnsb F~pa``ao øfbyhnjib}fb ehfahi} ob( F~s~h bhn nhCn|b}n
jbmb sgao m* O~jiaco( rajs}a Oø`n pn Ajma}  jbmb F~gaffni m* Ibpiay Nm~sSc( af 
mðhdnsbjn aojha} ra{fara mahai*143 Ar}ca F~pa``ao( eh~ Nmÿ Ammas Yeh~je~hha}jj
gaobfbrnybjin m~h~jaj ye{}aoha}a pahb eha}ao yarbj nyyb*149 Gn} øøjø in af mðhdnsbjn  dðjin}ib*14>  
M~ a}aia ejha} G~f}apnrgbj Ifno   jbmbjb in rajha}ja nofnrb maa}iha}*140 M~
dnhbfnhn} ø|n}bjn G~f}apnrg > Ga|b}aj 779in Agfni m* F~gaffni nhPsbyêjbj oef~yasjiaob
mørøo mb} e}i~r~ Ifnon dðjin}ib*144 Rbjn arj rh Ynff~| arjia Sai nh Nrsn} nyYø}oê  
oef~yasjiaob mb} iejajfar af   sagbhhn}bjn rehhai*147 @aoay m~ a}aia mnohnjfnibo mb} dnhbfn
ehi~ pn G~f}apnrgbj afa dðjin}ibb nh Psbyê Ammasê   sa}arja 'F~yn|bin" db|hbcn gamn} 
dðjin}n}no( ejha}j gnfnj mðhdnrb nhn dnb}fnhn}bjb bsynib*142 M~ ej~j sa` inbyb}ibb ajhafj
yafaoyari* 
sgao m* O~jiaco  bhn F~gaffni m* Nm~sSc  e}i~ha}j mb}hnyb}b{ bho eha}ao Gahn{( Gfs(
 Ajyaora pn ]aooar ahiha}*17; Iaga sej}a F~pa``aoj eh~ Nm~hAmmas bhn nr|n}in mnohnrnj
G~f}apnrgbj e}i~s~ ø|n}bjn rø}øiøhn} pn Fs}  e}i~s~j~ rnjb{( Ifnob pn @bhbsybjbj mb} osfj
nhn dnb}ibhn}*171 M~ eharha} nsjasjia oarjaoha}ia Agfni m* F~gaffni nhPasbyb gaoojia
gn}gajdb mb} mbhdb m~h~jfafaoyai}*  
 
 
=1
af mðhdnsbjinob eharha}j ahnrgbjn dnhbybbjb dð}nj G~f}apnrg m~ in`a onjibsb 4; mbj obbhbo
mb} e}i~ bhn Fs}iaj ar}hi*17= Ej~j Fs}iaj ar}hi s}aha}ia gbh`ny   e}i~s~ bbjin ðjnfhb mb} 
rn}n sagb{ ehaj sgao m* O~jiaco pn F~gaffni m* Nm~Sc( F~pa``aoj eh~ Ammas  bhn rehha}j
ar}i* Dn}non bsn Nm~hAmmasj ejha} aahafas pn mncn}bosb|hbohn s~hafasri*173 Mðrhncn
G~f}apnrgbj oa}sjia sapafao ø|n}n 9 mbj obbhbo Nm~h  Ammasj e}i~s~ oahfy*179 M~ mbhdbhn}b
jaohninj oarjaoha}f|( dn}no G~f}apnrgbj aiaf bonj gahb`nhbo  ya}a`ja dnnj nhPsbyêjb dn}nosn
gbh`ny e}i~s~jia bonj Nm~h Ammas yn}oninj pn G~f}apnrgbj oa}sjia rahj| m}aoaj sgao m*
O~jiaco bhn F~gaffni m* Ibpiai m* Nm~sScj oa} bsybgma}y ahfaha}rha ya}a` 
inbyb}ibohn}bjn ib} gbmb} mbhdb pn}fnfnoynib}hn}* Ajcao dnhbfnhn}bj dbibayjj mb|b mðrhn mb} 
iøøjcnrn snponyybbjb in mnhb}yfnfb| dn}nofnoynib}*  
G~fa}apnrg bhn Nm~hAmmas a}asjia 0 Jbsaj 77>in Yapgbj injbhnj rn}in fnriaja dnhnj pn
arj aiha ajhaj sapa ðjcn gbh`ny e}i~s~ oa|ajf ehfasja }afnj(17> jnybcnin G~f}apnrg 3;
 A~syes 779in Fs}a iðjiøoynj sej}a mðhdnin rninoyn mnohnrnj Sai nh Nrsn} oef~yasjiaob e}i~ 
ye{a}haja}ao( Nm~hAmmasj e}i~s~j~ rnjib* Nm~h Ammas rajjia oahaj a| sariaob e}i~s~ bhn
mðhdnin y~y~jafar{( Maiaya iðjiø*170 Sai nh Nrsn} ( Ifnon db}n}no Yeh~je~hha}jj
gaobfbrnybjb rnjbinj sahai*   M~j~j ø|n}bjn G~f}apnrg ej~ Ifno pahbsb eha}ao yarbj nyyb*174
 Ajcao Sai nhNrsn} ( Agfni m* F~gaffni nh Psbyê   bhn mb}hboyn osa mb} |afaj sej}a bsraj nyyb pn
G~f}apnrgb yajfaij bhj nyyb*177 
G~f}apnrg |afajjia Yeh~je~hha}Inphnybjbj( af  mðhdnsb iabfa oa}oho bbjin ehf~y~}*
rhn ob m~}aiaob pahb( oef~yajha} inpafh sa` inbyb}fbhn}( onjib fnj`aayhn}bjn dð}n ga}nony
nyfbhn}ib}* Mb}a| ehs~j onjibjin dø dð}nj pahbhn} dn}noybbjin Yeh~je~hha}( dn}noybbjin
 Ammasbhn} bj rajjia rn} ahfha}( gayya |afaj |afaj ia gn} bobsbjinj in mafs| eha}ao
mðhdnhn}bjin gobfbrny o~}fara ahfha}i}* Nsasnj Sai nhNrsn} bj araohajfas ia m~ n}npnin
inn}hnjib}bhfnhbib}* Ar}ca nh Psbyêjbj in bsrajia rn} ahfas( m~ eharia ej~j nyobsbjbj in ehi~~j~
dðsyn}fnoynib}* Rbjn G~f}apnrgbj Nrhøh 770ia Fs}iaj ofas pn afa dbib{ nh Nrsn} b
ðhiø}fnsb( mðhdnrb Ga|b}aj 770ia rnjbinj nhn dnb}fnsb(172 m~ a}aia sgao m* O~jiacoj nh Cn|b}n
pn F~s~hia( mj Nm~sScj Ojjns}bj pn Gahn{yn mb}mb}hn}bjn oa} øsyøjhøo pn gobfbrny ra}ja
db}fnhn}b sej~c~jia( iaga ðjcn G~f}apnrgn oa} Ammasê   o~ppnyhn}b eha}ao sapaaj m~ bob Yø}o  
oef~yajiaj( F~gaffni m* Ibpiai m* Nm~s Scj G~f}apnrg ya}a`ja dnfnsbjb pn eja ymb  
ehfasj bjya nyyb* G~f}apnrg bhn Nm~s Sc mb}hboyn sgao m* O~jiacoa oa} sapaa}ao ej~
rnjibhn} pn O~|nr Fn|e{eyafra( e}aiaj ia Safn}}a ra raoj rn}hnbf ahajha}ja oaia} dnjb mb} 
ce}a`ra Yeh~je~hha}jj gobfbrnybjn dnyb '770"*12; 
@aoay G~f}apnrgbj Fs}a iðjfnsbjinj osa mb} sø}n sej}a( Nm~s Sc bhn sgao m* O~jiaco 
rbjn sapaa y~y~f~ha}( sgao rbjn fah~{ ehf~y~}*121 yn m~ ehar r~oa}ia magsnibhnj
fnj`aayhn}n dð}n ga}nony nyfnjbj mb} ð}jnbjb iaga e}yara oa}faoyai}* øjoø rnjbhnj sgao m*
O~jiaco Fs}a dbin}no G~f}apnrgb yajij pn nf}bjn db}fno bsynibbjb mbhib}fbyb}* Nm~s Sc
 
 
==
Sc fah~{ nyfbhn}( ej~j a}oasjiaj yaob{ dð}npbjb m~ in`a Yeh~je~hha}  aija sgao m* O~jiaco
øsyhnjfb pn =3 Nobf 772ia møyøj Fn|e{eyafra  iagbh( G~f}apnrg ya}a`jiaj mðhdnjbj pahbhbbjn
ayajfy}*12= M~ a}aia G~f}apnrg Gahn{  pahbhbbjn in Yeda m* C~``~ yarbj nyfbyb}* mj Nm~sSc
ia Maiaya( F~pa``aoj rajja dbyfbyb}*123 
M~ dnhbfnhn} raaj}onj Ammasb   Gahb`nhbb  mørøo mb} oe}o~ pn njibnrn oa{hf pn sa}arj
gb|fnybjin m~h~jaj Yø}o @aboê( A}aho 770ia G~f}apnrgn nhb eha}ao dðjin}fbyb}*129 Ajcao m~
dnhbfn Yeh~je~hha}  bbj sej~j mahajdc ehf~y~}* øjoø døcøjøj |b}pnsbjin ehaj G~f}apnrg
sbrasny mbhfn|hbb snmnmbrhn Ammasbhn}bj er~j~ja dnhfbyb}* Nsasnj r~oa}ia |bo}nibhnj fnj`aayhn}n
dð}n sa` mnhb}hnfn {ehbyboasj m~ in`a Ammasê   gahb`nhbb ~rd~hafara oerfaoyari* F~pa``ao ( gahb`n
F~ynfbin ga|}hayy mb} `n}fajha Fs}( af pn s~~}ha}j rðjnybfbjbj 3; rhhja G~f}apnrgbj
bia}nsbjn pn}bhibbjb mbhib}bre}i~*12> @n}faja gahb`n F~ynfbi  pn gahb`njbj eh~ Nm~hAmmas ia bf|a
oerf~ha}i*120 
Nsasnj m~ ye{}aoha} pn iaga `a|has G~f}apnrgbj gobfbrnyb ahyjiari* Yeh~je~hha}  
Inphnybjbj mðrhn mb} `n}faja ia bgybrac reoy~* Ajcao m~}aiaob yno ðjnfhb g~s~s Yeh~je~hha}j j
gahb`nhbo jn|ibjin fn}~hay}hfas ehambhb}ib* yn G~f}apnrg sbrasny mbhfnfnsb pn bhn}b dð}øhø
ehfafasjj sej~c~ eha}ao shf   Iøjrasjia fn}ÿhafao aija ehsa dn}no m~ `n}faj oam~h
nyybbjb pn onjibsbjinj iaga |ar` i~}~fia ehaj Ammasê gahb`nhbbjb yajij mbhib}ib* A}aho 770ia ia
gobfbrnyb ahyjiaob mnhinhn}in C~fa g~ymnhn}bjin F~pa``aoa ra{haj mnii~ha} i~ra npb}yyb*124 
Gbh`ny fn}on|brhn ma}y oajaaybjin ehaj G~f}apnrg( nf}bjn pn}bhnj s~~}   ngb}hn}bjin
gobfbrnybjb sahafhay}fao bbj( m~ ngb}hn}bj pahbhn}bjn ga|bjninj {no eo   gnibrnhn} pn røohø
fboya}ia {a}a dðjin}fbyb}* E m~ {ehbyboas bhn 72; rhjia Yeh~je~hha}  Inphnybjb nj dnjb sj}ha}ja
~hay}f( aoay inphnybj ga|bjnsbjb in meahyfy}*127 
=* Yeh~je~hha}jj \ar`hafas 
9 Ga|b}aj 721in F~pa``ao(122 1> Nobf 72=in=;; in gahb`n  F~ynfbi ðhiø* F~pa``aoj eh~
Nm~hAmmas F~yn|bi øjpajrha gahb`n ehi~* G~f}apnrg  gb yn}niiøy dðsyn}fninj eja mêay nyyb*
F~pa``aoj ðhfninj ðjcn( r~oa}ia magsnibhnj fajnp}a bhn gbh`nyn mahai Yeh~je~hha}j(
gahb`n F~yn|bi  iaga ia mafh gahn dnyb}ib* Yambb ob m~jia G~f}apnrgbj masê}nysb|hbb in nyobhb
ehf~y~* Nsasnj G~f}apnrg mb} raojhafa pnsbhnsb bhn Ammasêhn}b oejy}eh nyfno iøøjcnsbjinrib*
 Ajcao yaf yn}sb ehi~*
M~ raojhafa ia ~i~}< G~f}apnrg( ash ai Nsf ehaj o| Oay}~jJnir=;1 gahb`n 
F~yn|bin( eh~ Ahbrn ahfas bbj ynohb`yn m~h~ji~*=;= E mðrhncn gahb`nhbb onjib jø`ÿ|~ ahyja ahfar
afahafy* Ajcao m~ {ehbyboasjia rajhfaoyari* øjoø gahb`nhbo  eo |ar`y pn saincn ibjb ajhafia
snfmehbo mb} hbin}hbb pa}i* G~f}apnrgbj ynohb`bjb inn}hnjib}nj gahb`n 37 rajia ehfasja }afnj
gnjø| 1= rajia ehaj Oay}~jJnir onjib jboagja ahfao bsynibbjb mbhib}ib* G~f}apnrg in m~j~
 
 
=3
rhhja G~f}apnrg pn e~hha}ja m}aoyj mnhb}ynj mb} `n}fajj 19 Ga|b}aj 723in Fs}a
dðjin}ib*=;9 M~ `n}faja dð}n G~f}apnrg ar}ca mamasjiaj mn}b ðinjfnrnj Fs} ga}acjj gn} 
rh bbj =;; mbj ibja}( 729 rhjiaj bybma}nj in rhho 3;; mbj ibja} gahb`nhbn dðjin}fnrb oam~h nyyb*=; >
Mamasjj masb}nybjb dðsyn}nfnrnj G~f}apnrg( mðrhncn onjib ga|bjnsbjb meahyfara(
gahb`nhbbj ga|bjnsbjb iehi~}fara mahai* M~ a}aia gahb`n  bhn Oay}~jJnijj iøøjø 729in ra{hi*
G~f}apnrg o|jj nrb|hn}b bbj inphny  ga|bjnsbjb meahyy* ]bprnyhn}n dð}n mb} m~~o fbhrej ibja}  
ga}cai*=;0 =; oay}  røoø bhn ahyjha}( døføhn}( orfnyhb yaha}ha mn|njfb nhmbsnhn}( snfn ayha}iaj
eh~aj nrb|b Ami~hhag* m* nhCnssas maoajhjia Maiaya dðjin}ib*=;4 Oay}~j Jni 2;; rhjia
ðhøjcnrn oaia} gahb`n F~yn|bibj jboagjia oahi*=;7 Objiê( Fao}b|ê   pn mj Ya}mn}ib m~ jboagyaj
sej}a F~yn|bi  bhn G~f}apnrg a}asjia iesya bhbobhn}bj mahaij }bprny nyfnhn}bjn }afnj(=;2
i~}~f~j dn}noyn mðrhn ehfai bhn}hnrnj |afajia e}yara ofy}*  
Ibn} ya}a`yaj G~f}apnrg Mb|ajs sj}jiaob `nybg `aahbrnyhn}bjn inpaf nyyb* E( =; Nrhøh 723in
 Ammas m* Agfnib(=1; Nrhøh 729in Yeda m* C~``~ Ya}s~s   ø|n}bjinj Mb|ajs ye{}aoha}ja sn`n}n
dðjin}fbyb}*=11 Ejha} m~ sn`n}hn}bjin maa}h ehf~ha} ma| dajbfnyhn} aha}ao iðjføhn}ib}*  
3* G~f}apnrgbj hiø}øhfnsb  
G~f}apnrg( maonjy mamasjj o~}i~~ Oayaê   ng}b  ehfasja }afnj( afia Dars~j
Iajj rafacja ra{y}i oðon dbin}no |afaj |afaj e}aia oah}i* = Nobf 72>in m~ oðoøjn
dbyybbjin(=1= 7 Ecao 720ia mb} dncn paoyb gb|fnybhn}b ya}a`jiaj ma onsbhfno s~}nybrhn
ðhiø}øhiø*=13 
G~f}apnrgbj ðhiø}øhfnsb bhn bhdbhb eha}ao Objiê   ~ mbhdbhn}b pn}fnoynib}< ‘Ej~j ðhiø}øhfnsb 7
Ecao 720 [a|a} dncnsbib}* Sðrhnjibbjn dð}n ej~ Yagb}( Høhø ( Jê( Smÿ}( Føfoi pn Ja|b` bsbfhb
gb|fnybhn}b gn{sb mb} eha}ao ðhiø}iøhn}* Ejha}j 'ðhiø}njhn}bj" ma @~syaya dðyø}øhiø pn ga{snibhib*
G~f}apnrg in @~syaya dðyø}øhiø pn e}aia in`jnibhib* Ej~j gøoøf}ajh 1= snjn 17   døj
sø}iø*=19 Dð}øhncnb ø|n}n m~ }bprnyyn G~f}apnrgb ðhiø}njhn}bj bsbfhn}b pn}bhfnoyn( `aoay ðhiø}fn
snmn{hn}bjn gb inbjbhfnfnoynib}* Ajcao m~ g~s~sya mj~h Nsê}in rn} ahaj mb} }bprny Objiêjbj
pn}ibb mbhdbhn}b yafafha} fgbrnyyn eh~{ ðrhnib}< ‘770 Ecao ~may arha}jia G~f}apnrg m* Agfny
m* Yeh~j rayajia gb|fnybhn}b ya}a`jiaj ðhiø}øhiø* høføjinj sej}a ej~ ðhiø}fnohn bygaf nibhnj
=; oøs~} gb|fnybsb in gnfnj oayhnibhib* hiø}øhfnsbjbj snmnmb ðrhn ajhayh}< Ma| l~}jahcbhn} 
onjibsbjn Fs}iaob sa}arjia m~h~jaj c}brnhn}inj gn} mb}bjbj( rbjn sa}aria m~h~jaj gaif ha}iaj
mb}n} obbrb oeca nibjibohn}bjb bgma} nyfbhn}ib* M~j~ l~}jahhnrnj obfsn G~f}apnrgn ðrhn infbyb?
nn} m~ gamn}bj ie}~ eh~{ ehfaij ð}njfno bsybre}saj c}brnhn}inj mb}bjb dnyb}( ej~
oej~y~}fara ah( byb}a` nyybbjb dð}ncno pn m~ gamn}bj in sggaybjb ð}njfb ehacaosj* M~j~j
ø|n}bjn G~f}apnrg m~j~j ie}~ eh~{ ehfaij ð}njfno bbj gnfnj e ajia Fs}iaob pnobhbjn
gamn} dðjin}b{ in}gah onjibsbjn mb} d}~{ ca}brnrb dðjin}fnsbjb bsynfbyb* M~ a}aia gb|fnybhn}inj mb} 
 
 
=9
i~}~f~j aoa e}yara ofasjiaj oe}of~ha}i* M~j~j bbj dncnhnrbj ej~ rayajia mea|har{
oapn}ibhn}*=1> 
M~ a}aia m}agbf m* Agfni nhF|n}ê  4 ~may 720ia Ifnoynj of pn 11 døj sej}a 17
~may 720ia Maiaya pa}f( m~}aia F~yn|bin G~f}apnrgbj gb|fnybhn}b ya}a`jiaj rayajia
ma onsbhfno s~}nybrhn ðhiø}øhiøøjø gamn} pn}fbyb}*=10  
C* Nm~hasob}  Cnr M* G~f}apnrg Iðjnfb 
hiø}øhiøøjin mamas bhn mb}hboyn afia m~h~jaj Nm~h  Asob} Cnr m* G~f}apnrg mamasjj
ðhiø}øhiøø dncn 7 Ecao 720ia  gnfnj mêay aha}ao pn Yeh~je~hha}jj maja dnyb* A}ijiaj ia gb
paoby oarmnyfninj Fs}a dbin}no m~}aia ia mb} mêay fn}sbfb yn}yb{hnib* @aoay Ifnoyn( a}aha}jia
sgao m* O~jiacoj eh~ F~gaffni( Gaoaj nh Mnhgê( F~gaffni m* Oa}aieaj( F~gaffni m*
Oøføcø}(=14 Yeda m* C~``~j oa}inb Mni}  m* C~``  dbmb oef~yajha} Cnrbj maa dnfnsbjb ge
oa}hafaiha} pn 12 Ynff~| 720ia bsraj   nin}no(=17 ej~ ðhiø}fno bsynibhn}*=12 M~
ynnmmøshn}bjin maa}h ehafarjca ia( ejha}j mb} osf e}i~ha} bhn mb}hboyn Yeh~je~hha}jj  
gb|fnybjinj oa}ao( gahb`n  F~yn|bibj rajja dbib{ ej~j nf}bjn db}ibhn}*==; af mðhdnsb jb
yn}onyfnrnj Yea m* C~``  ia( Ifnoyn( Cnrb yajfaij bhj nyyb*==1 Yeda bhn mb}hboyn ga}nony
ninj S~~} pahbsb Agfni m* Yedaj ia eja oayhi*=== Mðrhncn af mðhdnsb  pn S~~} ngb}hn}b Cnrbj
gobfbrnybjinj of ehi~* 
Ifnoynob m~ dnhbfnhn}inj sej}a Fs}ia ia Cnrn oa} ga}nonyhn} mahai* Yamn}êjbj
mbhib}ibohn}bjn dð}n( ð|nhhbohn e}i~iaob Fa}bmhbhn}( Mn}mn}êhn} ( Jas} m* Agfni m* Yeh~j~j maa
dnfnsbjb bsybre}ha}i*==3 Ahb m* Agfni nh F|n}ê  ejha} boj nyfnrn ahyrsa ia maa}h ehafai*
Cnr m~ i~}~fa oa} Jas} m* Agfnib pn ej~jha mb}hboyn ga}nony ninj e}i~s~ bbjinj pn fnphb inj
eh~{( onjibsbjn oa} oaj {no eo obbrb ðhiø}yyø*==9 Ajcao Cnrbj eo saria aiaf ðhiø}yø{ oaj
iðofnsb( e}i~r~ araohaji}i pn 2 ar 1= døj maya oahioyaj sej}a => Ynff~| 720ia ga{ snibhb{
rn}bjn Ga}~j m* G~f}apnrgn mêay nibhib* Cnr in mb} sø}n sej}a ga{bsyn ðhiø*==>  
I* Ga}~j M* G~f}apnrg Iðjnfb pn Roh 
1* Sbrasê Eharha}  
Cnrbj ga{snibhibb døj Ga}~j m* G~f}apnrg  Fs}ia mêay  aha}ao Yeh~je~hha}jj maja
dnyb* Ga}~j~j gøoøfia}   ehfasrha Ifnoyn m~h~jaj af  mðhdnsb  pahbsb Yeda m* C~`` ( rnjbinj
Yeh~je~hha}jj  
gb|fnybjn db}ibbjb aohai*==0 M~ ia dðsyn}fnoynib} ob( oef~yajha}j Yeh~je~hha}jiaj
ar}hfas Cnrbj obbhbbjinj oarjaohajfaoyai}* Ga}~j iðjnfbrhn bhdbhb eha}ao oarjaoha}ia {no `a|ha
mbhdb m~h~jfafaoyai}* 
 
 
=>
Ga}~j~j afcasjj eh~ eh~{( sonjin}brrn pahbhbbjb rø}øyfnoyn ehaj ]nmba m* Agfni m* Yeh~j(
e}i~iaob ma| oef~yajha}j ia ynpbobrhn( Yeh~je~hha}jj maja dnfno iøøjcnsbrhn( M~gar}a
Mn}mn}bhn}bjbj e~jh~~j~ eh~y~}i~~ e}i~s~rha @~syaya ie}~ ga}nony nyyb* Ajcao Ga}~j~j
o~ppnyhn}brhn ra{y sapa oarmnin}no( nsb}  nibhib* Iaga sej}a ia nsob gøoøfia}ho sa}arjj ðjøjin
1=;; o}ma  ia}mnsbrhn ðhiø}øhiø* '13 Nrhøh 724 Sah"*==4 Nsasnj m~ oa}in oapdaha} pn
oef~yajha}j onjib mðhdnhn}bjin maha}ja m~r}~o eha}ao ga}nony nyfnhn}b( a}yo Yeh~je~hha} Inphnyb  
bbj ynghbon ajha}jj ahfara mahaijj dðsyn}dnsbrib* Ar}ca iaga ðjcn G~f}apnrgbj føs}b`n
ra{y ga}cafaha} ga|bjnrb meahyy bbj faiiê døhn}b in oahfafy*  
Gahb`n F~yn|bi  |afajjia Fa}yJbsaj 724in Ya}s~s( Yeh~je~hha}jiaj ahja}ao Ammasbhn} n
mahaji* Mðhdnin m~h~jaj pn ra}ifa dðjin}bhnj Yeh~je~hha} oef~yajha}( Agfni m* Yedaj ( R~s~` 
m* nhMaf~}iê  pn mj~hRnybf( nsb} nibhn}no Maiaya dðjin}bhib*==7 M~ ø oef~yajj nsb} nibhfnsb
Ya}s~s bhn arj |afajia S~~}   ngb}hn}bjbj in nhinj ofas ajhafja dnhfnoynrib* øjoø ejha} 
S~~} ngb}hn}bjbj in oef~yajha}ri* M~ a}aia F~yn|bi Ya}s~sa mj gbib pahb eha}ao yarbj nyyb*==2 E
ia 727in da|ara oa}ao sonjin}~ja oaia} ehaj rn}hn}b `nygnyfbyb}*=3; mj gbi 2;2ia pn`ay
nibjcn rn}bjn Nmÿ Samby ayaji*=31 
Dn}no S~~}   ngb}hn}bjbj nhinj ofas( dn}nosn ga|bjnjbj meahf ehfas snmnmbrhn e}i~  
oef~yajha} ia onjib mbhibohn}bjb ra{fara mahaiha}*=3= Ejha} bsfnj inphnyn mah ehfaha}ja
}afnj( sn}mnsyn ga}nony nibre}ha}i* Yeh~je~hha}ja mahhoha} bsn( Ammasê gahb`nhbbjn oa}
onjibhn}bjb mnhhb mb} byyb`aoj bbjin y~yfaha} ajhafj yare}i~* Yeda m* C~``  bsn( Fs}iaj dðjin}bhnj
Mni} nhGnfffê pn Gasaj m* Agfni nhF|n}ê  nhbhbbrhn Ga}~j ya}a`jiaj rnjbinj af mðhdnsbjn
yarbj nibhn}no( 724in pahbhbb ya|nhnjib*=33 Fn}on|in bsn Nmÿ Ca`n}  m* Nmm( e}i~j~j maoef~yaj bib
pn Ga}~j~ bsynibb dbmb rðjhnjib}fnoynrib*=39  
Ga}~j iðjnfbjinob ibn} eharha}a dnhbjcn( Fars Ga|b}aj 727in( mj O~}nr  bsbfhb mb} obb
ny}a`ja ye{hai mb} d}~{ bhn Yeh~je~hha}   Inphnybjn oa} araohaji* E Føshøfajha} rðjnyfn
gaoojj Nghb Mnryin( rajb G|* [nrdafmn}bj ser~jiaj dnhnjhn}in ehi~~j~ biiba nyfnoynrib*=3>
Nsasnj Fs}iaob m~ dnhbfn O~|nr A`}boaia rnjb o~}~haj @aybfêhn}bj {}e{adajia ahfaha}jiaj
maoa mb} nr inbhib*=30 Objiêjbj pn}ibb mbhdbrn dð}n( m~ ags Fars Ga|b}aj 727in mb} C~fa døjø
o}mahajf pn ga{sn ayhf( bob døj sej}a ia ðhføyø}*=34 
M~ inpb}in fnriaja dnhnj mb} maoa ehar ia Nhbmnr ( N}fnjb pn Dø}cø oarjaoha}ja iaraja}ao
jaohnyfnoynib}* M~ mbhdbhn}n dð}n gahb`n  F~yn|bi( Fn|e{eyafra pn S~}brn mðhdnhn}bjb
Yeh~je~hha}jiaj ahfao bbj( Ammasb  Gahb`nhbbjn mah ehaj pn rhho pn}db pn}fno s~}nybrhn eyejef
mb} nobhin raaraj N}fnjb O}ahhj o~hhajf pn 1;; mbj obbhbo N}fnjb Dø}cø e}i~s~ Gbha`ny aija(
720ia Fn|e{eyafrara bjfb( m~}aia Yeh~je~hha}jj   af  pahbsb Yeda m* C~``a rnjbhn}no dn}b
nobhfno |e}~jia oahfy}*=37 Nsasnj Jbsaj 724in Ya}s~s   pn S~~}   ngb}hn}bjb aha}ao mðhdnin
`aahbrnyhn}bjb re~jhay}aj gahb`nhbbj( |aynj brb bhbobhn} bbjin ehfai Yeh~je~hha}ja oa}( nhbjin
døhø mb} e}i~s~j~j ehfai ia ibooayn ahja}ao mðrhn mb} føcinhn reh~ja dbyfnsb iøøjøhncno mb} 
 
 
=0
jaohninj Nhbmnrbj in ø{gnhb oa}hafas(=32 gamn}bj bjaji}chj e}yaiaj oahi}faoya pnra nj
a|a bjib}fnoynib}*
Magsn oej~ ehaj møyøj m~ eharha} Yeh~je~hha}  Inphnybjbj døcøjøj |ar`haij a}yo brbcn døj
rø|øjn oa}fy}* Ga}~j  ia bbj `a}ojia eha}ao( gahb`n  F~yn|bin mb} nhb  dðjin}n}no( onjib
gobfbrnybjb ejarhafasj bsyn}*=9; Gahb`n   F~yn|bi in m~ dnhbfnrb inn}hnjib}ib pn 727 rhjia(
 Ami~hhag m* @nygb Fs}a dðjin}n}no( ej~j pasyasrha Ga}~ja mb} ajhafa   bf|ahayy* F~yn|bi
Ga}~j~j gobfbrnybjb fn}ÿhay}fao bbj( Gahn{  pn Ojjns}bjb onjibsbjn ahi* Ar}ca rhho 9>; mbj
ibja} pn}dbrb in gahb`nhbn dðjin}fnsbjb bsyn}* Ga}~j m~ a}yha}j yafafj oam~h nyyb*=91 Mðrhncn
Yeh~je~hha} 724in oarmnyybb S~~}   ngb}hn}bjinj sej}a Gahn{ pn Ojjns}bjb in Ammasbhn}n
m}aore}i~* Ajhafa FarsGa|b}aj 722ia rø}ø}høn db}n}*=9= M~ ya}bgynj sej}a Yeh~je~hha}jj  
nhbjin saincn S~}brn pn af mðhdnsb oahf eh~re}i~* 
=* Oa}fayêhn}bj E}yara o pn Yeh~je~hha} 
 Ammasêhn}   bhn Yeh~je~hha} a}asjia m~ ajhafa  bf|ahaj}onj Mas}a oð}`n|bjin rnjb mb} ynghbon
e}yara oy( Oa}fayêhn}* shfbrny( G}bsybrajho pn nsob Fncÿsê  ibjhn}bjbj oa}f mb} bjajca sagb{ ehaj
m~ ga}nony( Ammasêhn}   bbj ehi~~ oaia}( Yeh~je~hha}   bbj in ynghbonhb ehi~* Gayya( injbhnmbhb} ob(
Yeh~je~hha}jj  rohfasjia nj ðjnfhb }ehø erjai*  
77;hb rhha}j sejha}jia Oø`n pn Mas}a a}asjiaob mðhdnrb( ð|nhhbohn @}ay Jng}bjbj sagbhb
mer~jca( nhn dnb}nj Oa}fayêhn} ( Ga|b}ajYnff~| 722ia hbin}hn}b Nmÿ Saê i nhCnjjmê  oef~yasjia
Mas}ar nhn dnb}ibhn}*=93 2;= rhjia ia \bo}npnrg m* Fbg}npnrg   hbin}hbbjin Oø`nrb aha}ao( afa
rðjnhibhn}* Nsni( Yarr( Ynfbf dbmb ma| A}a{  mninpê oambhnhn}b  in ejha}a oayhi*=99 M~ dnhbfn
Yeh~je~hha}   bbj mørøo mb} ynghbonjbj gamn}cbsbrib* M~ a}aia 3 Jbsaj 2;=in gahb`n  F~yn|bi ðhiø pn
rn}bjn(
eh~ F~oyn`ê   dnyb*=9> F~oyn`ê( Oa}fayêhn}   ø|n}bjn mb}oa in`a e}i~  dðjin}fnsbjn }afnj
maa}h ehafai* Ammasê   e}i~s~j~ {øsoø}ynj Oa}fayêhn}( Ga|b}aj Ynff~| 2;=in Yeh~je~hha}jj  
gobfbrnybjin ehaj afa sahi}iha}* af pahbsb  Yeda m* C~``  bhn a}aha}jia biinyhb mb} sapa  ehi~* ob
ya}a` ia {no eo oar{ pn}n}no dn}b nobhib*=90 
 A}ijiaj 2 Fa}y 2;3 rhjia Yedaj oef~yajha}jiaj Mnb}( Oa}fayêhn}hn ra{y sapaya
rnjbhib pn garayj ia oarmnyyb* Yeda pn oef~yajha} arj rh bbjin ra{y sapaha}j gn{sbjin
fah~{ ehf~ha} pn Yeh~je~hha}jj af   e}i~s~ iahfy}*=94 M~j~j ø|n}bjn Ga}~j   Fs}iaj
Mni} nhGafffê  oef~yasjia mb} e}i~r~ afa dðjin}ib* Ra{haj sapaya Oa}fayêhn}bj oef~yaj
Ragra m* \bo}npnrg ðhiø}øhiørsn in( Yeh~je~hha} e}i~s~ mørøo mb} gn|bfnyn ~}ai*=97
Oa}fayêhn}bj maja dnnj Gøsnrbj m* \bo}npnrg( onjibsbjn ‘Nfê}~h Føfbjêj øjpjj pn}n}no
Ifno  ø|n}bjn rø}øiø* Yeh~je~hha}jj   e}i~ha} iahi bbj( oøøo mb} ib}njfn bhn oa}haaj
Oa}fayêhn}( ng}b onjibhn}bjn mahafar maa}iha}*=92 Iaga sej}a ia S~}brn  mðhdnsbjbj o~|nrbjinob
ngb}hn}b ahiha} '1= Ga|b}aj 2;3"*=>;  
 
 
=4
Oa}fayêhn}bj( Yeh~je~hha}  e}i~ha}j iayfaha} Ammasêhn}b njibnhnjib}fbyb}* øjoø(
Oa}fayêhn}bj e}yara oy ce}a`ra bob inphnybj a}asjiaob ye{}aoha}i* Yeh~je~hha}jj   døynj
iøfnsb( Oa}fayêhn} bbj rnjb mb} cn{gn   ajhafja dnhbre}i~* M~ ia Ammasêhn}ib* M~j~j bbj gahb`n  
F~oyn`ê( 2;3 rh sejha}jia Oa}fayêhn}bj ø|n}bjn mb} oa e}i~   dðjin}fb( `aoay maa}h
ehafafy}*=>1 Ajcao 2;3 rhjiaj bybma}nj bb cbiibrn ahaj gahb`n F~oyn`ê( oybmb F~gaffni m*
Søhnrfaj nyYø}oêrb Oa}fayêhn}bj ø|n}bjn dðjin}ib* Yeh~je~hha}jiaj ia Ga}~j ( Mni} oef~yasjia
yaopbrn mb} Fs}   e}i~s~ dðjin}ib*=>= =2 Nobf 2;3in Gafa   raojha}jiaob sapaya Oa}fayêhn} 
fah~{ nibhib*=>3 Ejha}j hbin}hn}b pn ðjin dnhnjhn}bjinj ma|ha} Maiaya dðjin}bhib pn nsb}  
nibhib*=>9 Mðrhncn Oa}fayêhn} ynghbonsb ðjnfhb ðhøin njdnhhnjfb ehi~*  
 Ammasêhn}( Oa}fayê ynghbonsbjb ðjnfhb ðhøin masy}jca( a}yo eo |ar` ehaj Yeh~je~hha}jj
bbjb mbyb}b{( m~ ce}a`rar ia onjibhn}bjn mahafao bbj ga}nonyn dnnmbhb}hn}ib* Nsasnj Oa}fayêhn}b
rnjiboynj sej}a( af mðhdnsb gahb`nhbbj gobfbrnyb ahyja db}fbyb* bfib gahoar yafafhafajj yaf
|afajri* M~j~j bbj in |ar`h brbcn e}yara oaj Yeh~je~hha}jj   Fs}iaob gobfbrnybjn sej
pn}fno pn gahb`nhbn mahafao dn}nobre}i~*  
3* Yeh~je~hha}jj Roh 
Gahb`n F~oyn`ê  Oa}fayêhn}bj sbjib}bhibb mb} |afajia Fs} ia gahb`nhbn mahafao bbj ga}nonyn
dnyb* M~j~j bbj FarsGa|b}aj 2;9in Oa}fayêhn} oa}sjia maa}h ehaj oef~yaj F~gaffni m*
Søhnrfaj nhOaybmbjbj nf}bjn bhn}bjin sgao m* O~jiacoj eh~ F~gaffnibj pn ibn} ma| Yø}o  
oef~yajha}j ia ehi~~ mørøo mb} e}i~   pn}ib* Sej}a ia ej~ Fs}a Yeh~je~hha}jj ø|n}bjn
dðjin}ib*=>> Ar}ca Ya}s~syaob pahbsb Ra|fajj oðhnsb Ibfrjnjbj in Aoinjb|inj Jbh Jng}bjn
db}fnsbjb pn Fs} e}i~s~j~j n}|ao  rehha}j onsfnsbjb nf}nyyb*=>0 Ga}~j( Ammasê  e}i~s~j~j ø|n}bjn
dnhibb gamn}bjb NobfOasf 2;9in mb} [a|a}ynsb døjø ahi* E ia Pasê`  m* nhOay}afê|( Gasêm nh
Mn}mn}ê   pn G~f} m* Fargaê   oef~yasjia mb} e}i~ ga|}hai*=>4 Ar}ca af   mðhdnsbjinob pahbsb
Yeda m* C~``~ Fs}a a}i* Rn}bjn Fs} e}i~ha} oef~yaj Mni} nhGafffêrb ayai* Ajcao Mni} 
afa dbin}onj rehia F~gaffi m* Søhnrfaj   bhn oa}hajca gb mb} føcinhnrn db}fninj(
nf}bjinob ason}hn}brhn gnfnj gbh`ny e}i~s~ja oayhi*=>7 Rbjn Ga}~j~j @bhbsybj Nfb} b Pasê` m*
Sapa}ynobj in oðhnsb S`ê   bhn F~gaffni m* Søhnrfaja mb} fnoy~{  dðjin}b{( byaaybjb a}|nyyb*=>2 Mni} 
nhGafffê pn Pasê` m* Sapa}ynobjbj jninj Ammasê e}i~s~ja oayhi gaoojia oarjaoha}ia mbhdb
m~h~jfafaoyai}* Ejha}j m~ ga}nonyb( Ga}~ja døpnjfnibohn}b nohbjin re}~fhajambhb}* Rbjn
Yeh~je~hha}jj   døcøjøj oahfaij mbhibohn}bjinj bbj majia sa` inbyb}b{ cajha}j o~}ya}fa
reh~j~ yn}cbg nyfb ehambhb}hn}* Ar}ca Oa}fayêhn}n oa} mn}amn}cn sapayoha} bbj Yø}o ehaj
F~gaffni m* Søhnrfaja raojho i~rfaha} ia iøøjøhnmbhb}*  
 A}aho 2;9in Fs}a ~haaj=0; F~gaffni m* Søhnrfaj( m~ a}aia Aoinjb|inob Ibfrjn
oef~yasjiaob gbh`ny iejajfasjj ia Fs}a db}fnsbjb mnohnib*=01 Mðrhncn Yeh~je~hha} gnf
oa}aiaj gnf in injb|inj o~ayhf eh~re}i~* Ga}~j   bsn oa} gafhn eha}ao mb} ya}a`yaj onjibsb
ga|}haj}onj( ibn} ya}a`yaj arj ya}bghn}in Pasê`  nhOay}afê|  oef~yasjiaob iejajfasj
 
 
=7
ejha}j m~ bsynbjb oam~h nyyb*=03 Mðrhncn Fs}ia Ammasêhn}bj nhbjn dnnj bho rn}hnbf ahaj Ybjjbs
ehi~* Ibfrajnjbj bobjcb gafhnsb bsn( Fs} iejajfa  oef~yaj Pasê` nhOay}nfê | ø|n}bjn ehi~* 
E( Fs}   iejajfasj fah~{ nin}no nhOay}nfê|b nsb}   ahi*=09 M~ a}aia F~gaffni m*
Søhnrfaj ia oa}aiaj ga}nonyn dnyb* Ga}~j bsn @~syaya( rn}bjn Gasaj m* nsSnr} b m}aoa}ao( abhnsb
pn raojha}rha mb}hboyn ngb}inj oay* Ajcao Ibfrjn eja Infb}nin rnybyb* Ga}~j( oafasj ge
oa}hafaraj afcasjj e~hha} nrmaj pn Aibrr ya}a`jiaj 31 A}aho 2;9in =7 rajiaronj
ðhiø}øhiø* E( 7 rh 7 ar Yeh~je~hha}jj majia oahfy*=0>  
N* nrmaj M* Agfni M* Yeh~j pn Fs}j Ammasêhn}n Ynshbf Nibhfnsb 
M~ oa}daa e}yafjia nrmaj 1 Ecao 2;>in mêay aha}ao Yeh~je~hha}jj maja dnyb pn 3
Ecao 2;>in @~syaya dnhn}no rðjnybfb nhbjn ahi* ~} ya Nfb}b F~sa m* Yøjbob dð}npbjin m}aoyj
aohai* Ajcao Ga}~j~j ðhiø}øhfnsbjinj sej}a( nrmaja døpnjfnrnj pn a}yo føcinhn nyfnjbj
dn}nosb| ehi~~j~ iøøjnj oef~yajha}iaj Yeda m* C~``( G~f}apnrgbj gb|fnybjin m~h~jaj ibn} 
ma| oef~yaj pn ðjin dnhnj obbhn}( F~gaffni m* Søhnrfajj oef~yajha}jiaj Gøsnrbj m* Gnfij
m* Gafiÿja mb} fnoy~{ ra|a}ao( Ga}~j~j ðhiø}øhiøøjø pn onjibhn}bjn nfaj pn}bhfnsbjb( rajb
 Ammasê e}i~s~j~j sa`ha}ja oayhfao bsynibohn}bjb mbhib}ibhn}* Ejha}j m~ bsynohn}b oam~h nibhbjcn a}yo
Yeh~je~hha}  bbj in y~y~jacao mb} iah oahfaf eh~re}i~* M~ dnhbfnhn} ø|n}bjn rajjiaob ason} hn} bhn
@~syayya oøøo mb} ib}njfn dðsyn}nj nrmaj   iaga `a|ha iarajafaracaj ajharjca( Ecao 2;>
e}yaha}jia mb} a}afma døjø Arj nfsin( F~gaffni m* Søhnrfajiaj nfaj bsynfno |e}~jia
oahi* F~gaffni in nrmajj nfaj bsynbjb oam~h nin}no pn Fs} ynshbf ahi* Sej}a ia nrmaj(
abhnsb pn raojha}rha Maiaya dðjin}bhib 'Ecao 2;>"*=00
Fs} ynshbf ahaj F~gaffni( bho b eha}ao Yeh~jeh~ Agfnibj o~}i~~ nh Oayaê   ng}bjb
raoy}{( roy}fy}* Iaga sej}a ia fbjmn}in C~fa g~ymnhn}bjb gahb`n  F~oyn`ê mbhhag aija eo~yf~y~}*
M~}aia bia}ê iø|njhnfnhn} in ra{aj F~gaffni ny Yø}oê( ~}ya Nfb}hbbjn nrmajj ayai F~sa m*
Yøjbobj rn}bjn Mno Ybf~}~( oaiha Nmÿ \ø}a F~gaffni m* Esfajj rn}bjn F~gaffni m* Amin
m* Ga}mb yarbj nyfbyb}* Nfaj pn}ibb Yeh~je~hha}jiaj Yeda m* C~``~ mb} d}~{ ason}  bhn Ojjns}bjn(
Mni} nh Gnfffêrb in rbjn mb} d}~{ Yeh~je~hha}jiaj oahfa ason} bhn Ifnon pahb yarbj nin}no
dðjin}fbyb}*=04 
Mðrhncn Yeh~je~hha} Inphnyb nrmajj 1= døjhøo gøoøfia}hjiaj sej}a rohf ehi~*
Ya}bgbj da}b{ mb} yncnhhbsbib} ob( m~ Yø}o Inphnyb rbjn mb} Yø}o oef~yaj  ehaj( `aoay Ammasêhn}   aija
ga}nony ninj F~gaffni m* Søhnrfaj ny Yø}oê   ya}a`jiaj Fs}ia in}bj b|hn} m}aoyoyaj sej}a
rohf pn ya}bgynob rn}bjb ahfy}* 
=* Mðhøf<Yeh~je~hha} Fninjbrnyb
30 rh 3 ar 1> døj ðf}ø ehaj Yeh~je~hha}   Inphnyb( inphnyhn} bbj eo osa sarhambhncno m~
iðjnf bbjin( dn}no Yø}o Fninjbrnyb pn dn}nosn Fs}  pn shf fninjbrnyhn}b asjiaj ðjnfhb mb} 
 
 
=2
ynobhay( ya}f pn |b}aay( ngb}cbhbo pn bsoaj( sesrah pn oøhyø}nh garay  bhn saho oej~ha}jia ya}bgn b|
m}aoaj `aahbrnyhn}in m~h~ji~~ dð|hnjfnoynib}*  
 A* Inphny Ynobhay 
Yeh~je~hha}jj Inphny Ynobhayja maohijia( yaf mb} Yø}oshf snjyn|b dð|n a}{faoyai}*
Inphny Maoajh( e}i~ pn rðjnybf ajhar eha}ao( Yø}o Inphny Dnhnjnbjbj gnfnj møyøj ð|nhhbohn}bjb
m~hfao føfoøjiø}* Inphny Ynobhayjj o~}~fha}%bsbfhn}b jeoyasjiaj nhn ahjijia bsn( G|*
fn}bj gahb`nhbb |afajjia Føshøfaj A}a{ha} j( gaobf ehi~oha} ye{}aoha}ia eh~y~}i~~ dnjnhin
inphny ynobhay  ra{s bhn( ð|nhin rbjn gahb`n   G|* fn} pn mðhdnjbj shf gobfbrnybjn ahjfasjia
e}i~ oef~yaj pn bho pahb ehaj Af} m* nh Ísj Fs}ia mb}hboyn eh~y~}i~oha} bia}ê ra{hajfajj(
Nfnpêhn}   pn Ammasêhn}   in iagbh( gb me|~hfaiaj arjnj oe}~ji~~ sðrhnjnmbhb}* M~ja dð}n Fs}j
bia}ê ra{sjia nj ðjnfhb pn nj øsy fn}cê ehaj pahbhbo   bhn( pahbhbbj ra}ifc o~}~fha} eha}ao E}i~
Ibpaj( ~}ya Ibpaj( Ga}ac Ibpaj( Oaia Ibpaj( Mn}bi Ibpaj( j Ibpaj   rðjnybfb dn}nohnyb}nj
o~}~fha} ehf~ha}i}*=07 
1* Pahbhbo pn Inphny Maoajh 
Pahbhbo oej~s~ja maha}onj( Ammasêhn}inob boy sbsynfbjinj mb} oa cøfhn bhn magsnyfno
dn}nofnoynib}* |nhhbohn gahb`n F~yasf |afajjiaj bybma}nj( Ammasê  e}i~s~jiaob døhn}bjb a}yy}aj
Yø}ohn}( a}yo gahb`nhn}bj gnf nj mørøo insynobhn}b gnf in oe}o~h~ }øraha} ehf~ha}i}* øjoø gahb`n
aiar oa}inhn} a}asjiaob føcinhnhn}in Yø}o oef~yajha} gn{ mnhb}hnrbcb ehf~ha}( dn}noybbjin
gahb`nhn}b a|bh pnra ðhiø}fn reh~rha inbyb}nmbhfbhn}ib}* Gahb`nhn} in dn}no onjibhn}bjb gahb`nhbo  
faoafja oa}faha} snmnmbrhn ðiøh eha}ao( dn}nosn oa}ha}ja ahioha}jia gahb`nhbo faoafjiaj
bjib} bhncnohn}b oe}o~s~rha( Yø}o Oef~yajha} boy   rðjynfbrhn inbbo mðhdnhn}bj pahbhbohn}bjn yarbj
nyfbhn}ib}* Ajcao m~ oef~yajha} pahb  eha}ao yarbj nibhibohn}b rn}hn}n dbyfnrb{( rn}hn}bjn døpnjibohn}b mb} 
aiafha}j jbm '6pnobh" eha}ao dðjin}b}hn}ib*=02 yn Yeh~jeh~ Agfnibj in Fs}a dnhfnsb mðrhn
ehf~y~* Yeh~jeh~ Agfni( ðhiø}øhøjcnrn oaia} Maro Mnrbj( iaga sej}a ia rbjn mb} øsy iø|nr Yø}o
oef~yaj  pn arj |afajia oarj{nin}b ehaj Ra}cÿg nyYø}oêjbj jbmb eha}ao Fs}ia dð}np ra{y*
Ra}cÿg ðhiøoynj sej}a bsn( døhø e}i~s~ bhn Fs}j rðjnybfbjb m}aofara}ao( gahb`n ya}a`j iaj ia
yajji*=4; Mðrhncn e( mafs|ho reh~jia aahbrnyhn}n mahaf eh~re}i~*  
Nsasnj pahb jbmhbbjinj mahara}ao( pahbhbn pn e}aiaj ia inphny  maoajhja inbj mb} snrb} 
b|hnrnj Yeh~je~hha}jj nj øsy iø|nr ra{hajfas ibooayn ahji bbj( oej~j~j ‘Pahbhbo pn Inphny
Maoajh ai ahyjia nhn ahjfasjj iaga ~rd~j ehaca iøøjøhføyø}*  
Yeh~je~hha} Inphnyb mahajd bybma}brhn pahb  jbmhbb bhn mahafy}* R~oa}ia magsnibhibb dbmb
 Agfni( ðjcn Maro Mnr  bhn Ra}cÿg nyYø}oêjbj jbmb s`ayrha Fs}ia m~h~jf~y~}*=41 Iaga sej}a
gn} bob oef~yajpahbjbj ðhøfhn}bjb føynobmnj( Ammasê gahb`nhn}b   ya}a`jiaj ie}~iaj ayajaj pnra
 
 
3;
onjibsbjn pn}ibb døhn gahb`nhbo   faoafj yajfaij bhj nyfb pn rðjnybfbjin m~h~ji~~
ce}a`rajj mafs|h( onjibsbjbj in inphny   maoajh  reh~jia aifha} ayfy}* Gayya e( mj
\øhoj pn}ibb mbhdbrn dð}n Fs}ia gahb`nhbbjb in bhj nyfbyb}*=4 3
Mðrhn mb} yasjb` ra{faoyaob afa bsn( Fs}j bia}ê ra{sjia rn} ahaj o~}~fha}j rðjnybcbhn}bjb(
ayafa jeoyasjia rnyobhn}bj obfhn}in ehi~~j~ mnhb}yfno bbjib}* øjoø Agfni m* Yeh~j   pahb jbmb 
eha}ao Fs}a dnhibbjin( e}i~  oef~yajh ga}b( rðjnybf oainfnhn}bjinob møyøj dð}nphbhn}( oai ha}(
Ga}ac fbhhn}b( j fbhhn}b  'oyb{hn}"( ~}ya nfb}hn}b( ie}~iaj gahb`n   ya}a`jiaj ayajre}ha}i* Gayya
 Agfni m* Yeh~j yno maja pahb ehi~~jia mbhn m~ o~}~fha}a ayafaha} gahb`nhn} ya}a`jiaj
ra{hfaoyari* M~ oej~ia Objiêjbj ‘Obym~h P~hy  pn Obym~hO~iy bsbfhb nsn}bjin {no eo ð}jno
m~hfao føfoøjiø}*=49 
 Agfni m* Yeh~j~j Maro Mnr  pn Rn}cÿg ðhiøoynj sej}a( ðjcn pahbhbbjb iaga sej}a ia
mafs|hj bhj nyfnsbjinob nj ðjnfhb snmn{ gahb`n  F~oyniêjbj oa}inb Nm~hAmmas F~pa``ao pn
ej~j af jbmb Afa~} nyYø}oê  ehf~y~}* Yambb m~}aia( Agfni m* Yeh~j~j onjibsbjn døpnj pn}nj
1;; mbj obbhbo e}i~s~j~ o~}fasja snmn{ ehaj( Afa~}iaj ðjcnob af pahbsb  sa m* nrgbj Ammasê 
gahb`nhbbjn bsraj ia ðjnfhbib}* jcn sa m* nrgbj( af mðhdnsbjbj ga}acj 'pn}dbhn}bjb" Maiaya
dðjin}fnfnsb( a}ijiaj ia Fs}  ga}acja nh oerfas( Agfni m* Yeh~j~j gahb`n F~oyniêjbj nf}b rhn
af bsrajj masy}fao bbj 1;; mbj obbhbo mb} e}i~  o~}fasja snmn{ ehf~y~}* M~ ia Agfnibj ason}ê  
aiaj døhnjfnsbjb bjya nyfbyb}* Iaga sej}a ia F~pa``aoj af mðhdnsbjn yarbj nyybb Afa~} ny
Yø}oêjbj Yeh~jeh~ Agfniinj af mðhdnsbjb onjibsbjn mahafasjiaj oe}oy~~ bbj( F~pa``aoj
yag}bo nyfnsb jnybcnsbjin ej~j Agfnin oðyø iap}ajfas( jbgarny bobsbjbj a}asjj ahfas pn
mafs| mb} Yeh~jeh~ Inphnybjbj o~}~hfasj( ieharsrha Agfni m* Yeh~j~j Inphny   Maoajh 
reh~j~j ahfasja snmn{ ehf~y~}* M~jiaj sej}a Agfni( a}yo Fs}ia mb} inphny maoaj s`ayrha
møyøj dð}nphbhn}b onjibsb yarbj nyfb pn a|hnyfbyb}* Rbjn Ammasêhn}inj ar} mb} inphny ehi~~j~j
dðsyn}dnhn}bjinj mb}b ehaj sboonhn}b saincn onjib aija ia}mnyyb}fnsbib}* Agfni m* Yeh ~j~j
ðhø