Türkiye Siyasi Gündem Araştırması ( Ortadoğu ) EYLÜL – 2011 Araştırma Koordinatörü;

Türkiye Siyasi Gündem Araştırması

( Ortadoğu )

EYLÜL – 2011

Araştırma Koordinatörü;Uzman Araştırmacı – Stratejist Faruk Acar

Adres Gülbahar Mah. Harmanyolu Üst Sok. Meriç Plaza K:6 MECİDİYEKÖY / İSTANBUL Tel: 0.212.212.11.02 (pbx) – Faks: 0.212.212 11 09Web :www.andy-ar.com Eposta : [email protected]

Twitter.com/Arastirma – Twitter.com/ANDY_AR1

• I. AMAÇ Bu çalışmanın amacı, 12 Haziran 2011 Milletvekili Genel Seçimleri sonrasında,

oluşan tabloyu ve yaşanan siyasi gündemin seçmen nezdinde hangi yönde algılandığını tespit etmek adına gerçekleştirilmiştir.II. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİAraştırma, Kantitatif araştırma tekniklerinden “Yüz yüze görüşme yöntemi" kullanılarak uygulanmıştır.

21 il’de toplam 165 noktada gerçekleştirilen araştırmanın yüzde 25’i, kır özelliği taşımakta olan ilçe ve köy merkezlerinde yapılmıştır.

Saha çalışması 14 – 19 Eylül 2011 tarihleri arasında toplam 2 bin 975 denek ile görüşme yapılarak tamamlanmıştır.

Çalışma, farklı sosyo–ekonomik ve sosyo–demografik gruba mensup kişilerden, yaş, cinsiyet eğitim, mahalle / semt kotalarına göre tesadüfi yöntemle seçilmiş, denekler ile görüşme yapılmıştır.

Yapılan bu araştırmada 0,95 güven aralığı içinde, hata payı +/- %2,0’dir

Cinsiyet Yüzde %

Kadın 46,8

Erkek 53,2

Yaş -

18-25 20,1

26-35 27,6

36-45 29,4

46-60 15,2

60 + 7,7

İstanbul 472

Ankara 316

İzmir 245

Bursa 152

Adana 125

Antalya 114

Diyarbakır 126

Konya 105

Erzurum 112

Eskişehir 96

Kayseri 94

Kocaeli 96

Mersin 83

Gaziantep 92

Samsun 95

Sakarya 86

Sivas 93

Denizli 90

Şanlıurfa 103

Trabzon 161

Zonguldak 119

TOPLAM 21 İL 2.975 DENEK

ANDY-AR Yön. Kur. Bşk. Faruk Acar’ın analizi

•Türkiye 12 Haziran seçimlerinden sonra dış politikada önemli bir sürece girdi. Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkelerinde yaklaşık bir yıldır devam eden halk ayaklanmaları ve beraberinde gelen devrimlerle birlikte Türkiye süreçleri yakın takibe aldı. Mısır, Tunus, Libya ve Suriye’deki demokratikleşme çalışmalarına destek veren Türkiye bölgede hâkim güç olma adına önemli adımlar attı. Diğer taraftan Mavi Marmara gemisine düzenlenen saldırıdan dolayı BM nezdinde hazırlanan raporu yok hükmünde sayıldı ve İsrail’le ilişkiler de kopma noktasına geldi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın geçtiğimiz hafta çıktığı “Arap Baharı Turu”nda halk devrimlerinin gerçekleştiği Mısır, Tunus ve Libya’yı ziyaret edip, yeni yönetimlerle fikir alış verişinde bulunup destek vermesi Türkiye’de olduğu kadar dünyada da büyük yankı uyandırdı. AK Parti Hükümeti’nin etkin dış politikası bazı çevrelerce “Yeni Osmanlı” anlayışı olarak değerlendirilirdi. İsrail’e uygulanan yaptırımlar da Türkiye’nin güçlü bir imaj çizdiği ve bölgede artık söz sahibi etkin bir güç olduğu şeklinde yorumlandı

ANDY-AR olarak Eylül ayı “Siyasi Gündem Araştırmamızda” Türkiye’nin Ortadoğu ile Kuzey Afrika’da yürüttüğü politikayı ve İsrail’e karşı tavrını sorguladık.

AK PARTİ’YE ALDIĞI OYUN ÜSTÜNDE DESTEK

21 ilde 2 bin 975 denek ile yüz yüze görüşülerek yaptığımız araştırmada Türk halkının büyük oranda AK Parti Hükümeti’nin dış politikasını destekliyor. Erdoğan’ın son Ortadoğu turunu yüzde 63’e yakın bir kesim başarılı bulurken Türk halkının yüzde 71’i ise uygulanan politikayı onaylıyor. Bu sonuçlar AK Parti iktidarının uyguladığı dış politikayla 12 Haziran seçimlerinde aldığı oyun çok üzerinde destek bulduğunu gözler önüne seriyor.

İSRAİL SORUMLU

Geçtiğimiz yıl Gazze’ye yardım malzemesi götüren gemileri Akdeniz’deki uluslararası sularda durduran ve içinde sivillerin olduğu Mavi Marmara gemisine çıkarak 9 Türkü öldüren İsrail’le ilişkileri BM raporundan sonra askıya alan Türkiye’nin bu kararı da halktan büyük oranda destek buldu. Türkiye’nin yaptırımlarını yüzde 6,6’lık bir oran yeteri kadar sert bulmazken, ilişkilerin gerilmesinde İsrail yüzde 62’ye yakın kesim tarafından sorumlu tutuluyor.

TÜRKİYE OSMANLI’DAN KALMA DOĞAL LİDER

Ak Parti Hükümeti’nin Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Balkanlar’da aktif dış politika yürütmesinin amaçlarından birinin Osmanlı ruhunu tekrar canlandırmak istemesi olduğu şeklindeki yorumlanmasına halkın bakış açısı ise değişken. Araştırmaya katılanların yüzde 48’i AK Parti’nin böyle bir amacı olmadığını düşünürken, diğer taraftan Türkiye’nin Osmanlı’nın rolünü üstlenmeye çalışmasını genel anlamda destekleyenler ise yüzde 66 oranında. Halkın yüzde 70’e yakını ise Türkiye’nin Osmanlı’dan kalan miras nedeniyle bölgenin doğal lideri olduğuna inanıyor.

• TÜRK HALKINA GÖRE TÜRKİYE MODEL

Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde son 1 yıldır gerçekleşen rejim dönüştürme çabasındaki halk hareketlerini yüzde 80 oranından destekleyen Türk halkı devrimlerin gerçekleştiği ülkelerde demokratikleşme olacağı konusunda ise temkinli. Türkiye’nin diktatör sultasından demokratikleşmeye adım atan ülkeler için rol model olacağına inananların oranı genel anlamda yüzde 70’leri aşmış durumda.

•ABD MÜTTEFİKİMİZ, AB ÜYELİĞİ GEREKSİZ!

Araştırmamızın dikkat çekici sonuçlarından birisi de Türkiye halkının büyük bir oranının ABD Başkanı Obama’nın görüşlerini olumlu bulması ve yüzde 37’lik bir kesimin Türkiye’nin en önemli müttefiki olarak ABD’yi görmesi. ABD’den sonra Müslüman ülkeler ve Türki devletleri müttefik olarak gören Türk halkı, AB ülkelerine ise güven duymuyor. Bu sonuç liderlere bakış açısıyla da pekişmiş durumda. Türk halkı dünya ve bölge liderleri arasında Obama’dan sonra İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejad’a olumlu bakarken, en olumsuz bakılan liderler ise sırasıyla; İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve Almanya Başbakanı Angele Merkel. Sarkozy ve Merkel’e olan olumsuz bakış, Türkiye’nin AB üyeliğine desteği de etkilemiş durumda. Türk halkının yüzde 50’ye yakını AB’ye üye olmasını desteklemezken, yüzde 44’ü üyelik olursa bundan AB’nin kazançlı çıkacağını savunuyor.

» Faruk Acar»

ANDY-AR Yön.Kur.Bşk.

• BİRİNCİ BÖLÜM…

• Türkiye Dış Politika

• Başbakan Erdoğan’ın son Ortadoğu gezisini Türkiye dış politikası açısından ne kadar önemsiyorsunuz?

Sizce Başbakan Erdoğan’ın son Ortadoğu gezisi başarılı mıydı?

8,1

15,513,8

8,5

54,1

0

10

20

30

40

50

60

• Başbakan Erdoğan’ın ve Ak Parti hükümetinin Ortadoğu politikasını ne kadar onaylıyorsunuz?

3,2

25,7

14,2

56,9

0 20 40 60

TamamenOnaylıyorum

KısmenOnaylıyorum

HiçOnaylamıyorum

Cevap Yok

• Başbakan Erdoğan’ın ve Ak Parti hükümetinin İsrail politikasını nasıl değerlendiriyorsunuz?

10,6

6,6

31,5

51,3

0 20 40 60

Tam Yerinde

Aşırı sert veriskli

Yeteri kadar sertdeğil

Fikrim Yok

Size göre,

Türkiye -İsrail ilişkilerinin gerilmesinde hangi taraf daha sorumlu?

10,510,3

61,8

17,4

0

10

20

30

40

50

60

70

Türkiye İsrail Eşit FikrimYok

• Bazı çevrelerde, Ak Parti Hükümeti’nin Ortadoğu ve Balkanlar’da aktif dış politika yürütmesinin amaçlarından birinin bu bölgede Osmanlı ruhunu tekrar canlandırmak istemesi olduğu belirtiliyor. Siz bu görüşe katılıyor musunuz?

%15,5

%36,2

%48,3

0 10 20 30 40 50 60

Evet, Ak Parti Hükümetinin böyle biramacı olduğunu düşünüyorum

Hayır, Ak Parti Hükümetinin böylebir amacı olduğunu sanmıyorum

Fikrim Yok

• Siz Türkiye’nin Ortadoğu ve Balkanlar’da aktif bir politika yürüterek bölgede Osmanlı’nın rolünü üstlenmeye çalışmasını destekler misiniz?

Fikrim Yok; 7,1

Kısmen Desteklerim9,3

Tamamen Desteklerim

57,1

Kesinlikle Desteklemem

26,5

• Bazı çevreler Türkiye’nin Osmanlı’dan kalan miras nedeniyle bölgenin doğal lideri olduğunu iddia ediyor. Siz bu görüşe ne kadar katılıyorsunuz?

5,6

23,7

8,2

62,5

0 20 40 60 80

TamamenKatılıyorum

KısmenKatılıyorum

KesinlikleKatılmıyorum

Fikrim Yok

Son dönemde artan terör olaylarında sizce bölgedeki bazı dış devletlerin rolü olabilir mi?

11,2

19,5

69,3

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Evet Hayır Fikrim Yok

• Sizce bölgedeki hangi devletler Türkiye karşıtı terör faaliyetlerini destekler veya desteklemektedir? 85,1

71,3

46,2

40,7

57,5

86,9

88,2

92,4

0 20 40 60 80 100

İsrail

Suriye

Irak

Ermenistan

Rusya

İran

Yunanistan

DİĞER

• Türkiye’nin içeride yaşadığı sorunlar uluslararası ilişkilerdeki konumunu nasıl etkiliyor?

11,6

2,8

15,1

70,5

0 20 40 60 80

Çok olumsuzetkiliyor

Çoketkilemiyor

Hiçetkilemiyor

Fikrim Yok

• Genel olarak düşündüğünüzde Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun performansını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Fikrim Yok;13,3

Biraz Başarılı6,2

Çok Başarılı63,6

Başarısız16,9

• Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde son 1 yıldır gerçekleşen rejim dönüştürme çabasındaki halk hareketlerini destekliyor musunuz?

•

11,2

6,7

10,3

71,8

0 10 20 30 40 50 60 70 80

KesinlikleDestekliyorum

Biraz Destekliyorum

KesinlikleDesteklemiyorum

Fikrim Yok

• Sizce halktan gelen talep doğrultusunda liderlerini uzaklaştırabilen bu ülkelerin demokratikleşme çabaları başarıyla sonuçlanabilecek mi?

9,7

16,3

28,1

0 10 20 30 40 50

Evet, Yakın zamandabu ülkeler

demeokratikleşebilecek

Demokratik sistemegeçiş zaman alacak

Demokratikleşme buülkelerde hiçbir zaman

gerçekleşmez

Fikrim Yok

45,9

• Siz Türkiye’nin bu ülkeler için “model” olabileceğine inanıyor musunuz?

Fikrim Yok;6,5

Hayır21,4

Evet57,8

Kısmen14,3

• Sizce Türkiye bu ülkelerdeki halk hareketleri ve yeni siyasi yapılanmalar sürecinde nasıl bir politika izlemeli?

9,4

58,5

13,6

0 10 20 30 40 50 60 70

Daha çokbağımsız insiyatif

almalı

Daha mesafelidavranmalı

Batı ile ortakhareket etmeli

Fikrim Yok

18,5

Genel olarak aşağıdaki Dünya ve Bölge liderleri hakkındaki görüşleriniz ne kadar olumludur?

( Yüzde’lik oranlar ‘’Olumlu’’ değerlendirme kanaatini göstermektedir. )

1r Barack Obama ABD Başkanı 62,4

2 Mahmud Ahmedinejad İran Cumhurbaşkanı 57,1

3 Vladmir Putin Rusya Başbakanı 53,8

4 Silvio Berlusconi İtalya Başbakanı 50,6

5 Beşşar Esad Suriye Başkanı 46,3

6 David Cameron İngiltere Başbakanı 41,7

7 Muammer Kaddafi Devrik Libya Lideri 35,2

8 Angela Merkel Almanya Başbakanı 29,7

9 Nicolas Sarkozy Fransa Cumhurbaşkanı 13,6

10 Binyamin Yetenyahu İsrail Başbakanı 8,1

• Size göre Türkiye’nin en önemli müttefiki hangi ülkedir?

Diğer; 12,8

Müslüman Ülkeler24,5

ABD36,9

Türki Devletler19,5

AB Ülkeleri6,3

• Size göre hangi ülke Türkiye için en büyük dış tehdit unsurunu oluşturmaktadir?

•

5,4

2,6

23,5

10,8

19,5

38,2

0 10 20 30 40 50

İsrail

Suriye

Güney Kıbrıs-Yunanistan

İran

Diğer

Fikrim Yok

• İKİNCİ BÖLÜM…

• Türkiye iç Politika

• Size göre, geçmis yıllara kıyasla Türkiye’nin son 5 yılda uluslararası arenadaki konumu hangi yönde değişmekte?

7,8

12,6

6,9

72,7

0 20 40 60 80

Geçmişe göredaha güçlü

Geçmişe göredaha zayıf

Aynı

Fikrim Yok

• Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılmasını onaylıyor musunuz?

Hayır49,5

Evet27,8Fikrim Yok

22,7

• Size göre, Türkiye’nin AB katılım süreci başarı ile gerçekleşirse hangi taraf daha kazançlı çıkar?

6,4

8,4

20,1

21,3

43,8

0 20 40 60

AB daha fazla kazançlı çıkar

İki tarafta eşit derecedekazançlı çıkar

Türkiye daha fazla kazançlıçıkar

İki tarafta kaybeder

Fikrim Yok

• Bu Pazar günü Milletvekili Genel Seçimleri olması durumunda hangi partiye oy kullanırsınız?

( Kararsızlar dağıtıldıktan sonra oluşan tablo )

6,8

21,2

54,8

13,9

0,72,6

0

10

20

30

40

50

60

Ak Parti CHP MHP BDP SP DİĞER

• Size göre mevcut siyasi liderler dışında, Türkiye’nin geleceğinde etkili olabileceğini düşündüğünüz potansiyel bir lider adayı var mıdır?

• Not: Açık uçlu soruya verilen birden fazla cevaplardan derlenmiştir.

6,5

4,8

4,6

4,1

3,9

2,1

0,6

6,3

19

7,1

17,4

23,6

0 5 10 15 20 25

Mustafa Sarıgül

Ahmet Davutoğlu

Ali Babacan

Numan Kurtulmuş

Egemen Bağış

Melih Gökçek

Deniz Baykal

Süleyman Soylu

Ahmet Türk

Fatih Erbakan

DİĞER

Böyle biri yok