Türkiye Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması Sonuçları

Türkiye Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması

Sonuçları

Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği

21 Ekim 2011-Antalya

SunuşSaygıdeğer Meslektaşlarımız,

Hipertansiyon, dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı giderek artan oldukça önemli bir sağlık sorunudur. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği daha önce “Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması”, “Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması” ve “Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan

Basıncı Çalışması” yaparak hipertansiyon alanında eksikliği uzun süredir hissedilen güncel bilgileri bilim dünyamızın ve ülke insanının kullanımına sunmuştur. Bu çalışmada dünyada ve ülkemizde giderek kullanımı yaygınlaşan ev kan basıncı ölçüm aletleri ve bunların kullanımı incelenmiştir.

Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği bu verileri sizlerle paylaşırken, bir yandan ülkemizde hipertansiyon ve kan basıncı ölçümü konusunda bilinç ve bilgi birikiminin artmasını, öte yandan hem klinik uygulamalarda hem de halk sağlığını koruma yaklaşımlarında çabaların artmasını amaçlamaktadır.

Bu verilerin Türk bilimine ve dolayısıyla Türk insanının sağlıklı yaşama çabasına katkıda bulunması en büyük arzumuzdur.

Saygılarımızla,

Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği

• Prof. Dr. Tekin AKPOLAT• Prof. Dr. Yunus ERDEM• Prof. Dr. Ülver DERİCİ• Prof. Dr. Şehsuvar ERTÜRK• Prof. Dr. Şali ÇAĞLAR• Prof. Dr. Enver HASANOĞLU• Prof. Dr. Oktay KARATAN• Prof. Dr. Şükrü SİNDEL• Prof. Dr. Çetin TURGAN

Türkiye Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması

Çalışma Yöntemi• Çalışmaya PATENT (HINT), SALTÜRK ve Omega Saha Çalışması Veri tabanındaki

Hipertansif gönüllüler dahil edilmiştir• PATENT (HINT) çalışmasından 910 gönüllü, SALTÜRK çalışmasından 459 gönüllü ve

Omega Saha Çalışması Veri tabanından 1378 gönüllü olmak üzere toplam 2747 hipertansif gönüllü dahil edilmiştir

Proje Toplam Hipertansif Gönüllü Sayısı

Çalışmaya Dahil Edilen Hipertansif Gönüllü

Sayısı

Ulaşılan Yüzde

PATENT (HINT) 1644 910 %55,4

SALTURK 675 459 %68,0

• Gönüllüler telefon ile aranarak ve bilgisayar yardımı ile telefon görüşmesi (computer-assisted telephone interviewing, CATI) yöntemi kullanılarak anket formu uygulanmıştır

Anket formu

• Aranan tüm gönüllülere sorulan sorular

• Alet sahiplerine sorulan sorular

• Her alet için sorulan sorular

Gönüllülerle ilgili veritabanından elde edilen diğer veriler

• Yaş• Cinsiyet• Yerleşim yeri• Eğitim durumu• Gelir durumu• Kan basıncı kategorisi• Hipertansiyonun farkında olma• Antihipertansif ilaç kullanımı

Gönüllülerin Şehirlere Dağılımı

N=2747

İstanbul Ankara Bursa Kayseri Antalya Samsun İzmir Diyarbakır Konya Trabzon Tekirdağ Gaziantep577 288 188 166 164 163 136 121 118 89 87 67Kocaeli Ordu Aydın Erzurum Ağrı Elazığ Sivas Van Manisa Çorum Kahramanmaraş Afyon61 53 49 46 38 37 36 36 35 28 24 23Denizli Düzce İçel Isparta Malatya Balıkesir Adana Edirne Kırıkkale Yozgat23 21 17 13 13 11 6 5 4 4 Toplam 2747

%21

%10,5%6,8

%6,0

%6,0

%5,9

%5,0%4,4%4,3

%3,2%3,2

%2,4

%2,2 %1,9

%1,8

%1,7%1,4

%1,3

%1,3

%1,3%1,3

%1,0

%0,9

%0,8

%0,8

%0,6

%0,5

%0,5

%0,4

%0,2

%0,2

%0,1 %0,1

%0,8

Gönüllülerin 7 Coğrafi Bölgeye Dağılımı

34,6

23,4

11,1 9,7 8,2 6,8 6,2

,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

Mar

mar

a

İç A

nado

lu

Kara

deni

z

Ege

Akde

niz

Gün

eydo

ğu A

nado

lu

Doğ

u An

adol

u

n=950

n=644

n=305n=266 n=224 n=188 n=170

Gönüllülerin Cinsiyet Dağılımı

56,4

43,6Kadın

Erkekn=1549

n=1198

Gönüllülerin Yaş Dağılımı

2,5

9,5

20,7

26,8

22,9

17,6

,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

20-29 Yaş 30-39 Yaş 40-49 Yaş 50-59 Yaş 60-69 Yaş 70 ve üzeri

n=69

n=262

n=568

n=736

n=628

n=484

Cinsiyet-Yaş Grubu

1549 kadın, 1198 erkek

43,5

%

56,5

%

58,5

%

58,3

%

57,6

%

51,2

%56,5

%

43,5

%

41,5

%

41,7

%

42,4

% 48,8

%

,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

20-29 Yaş 30-39 Yaş 40-49 Yaş 50-59 Yaş 60-69 Yaş 70 ve üzeri

Kadın Erkek

n=30

n=39

n=14

8

n=11

4

n=33

2

n=23

6

n=42

9

n=30

7

n=36

2

n=26

6

n=24

8

n=23

6

VKİ Grupları

1,7

17,4

39,7 41,2

,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

45,0

Zayıf Normal Kilolu Obez

n=45

n=474

n=1081 n=1120

1,7

17,4

39,7 41,2

,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

45,0

Zayıf Normal Kilolu Obez

n=45

n=474

n=1081 n=1120

Gönüllülerin Eğitim Seviyesi

20,0

60,6

6,7

8,24,5

Okuryazar değil

Okur-yazar veya İlkokul

Ortaokul

Lise

Üniversite

n=177

n=218n=120

n=533

n=1612

Gönüllülerin Kent-Kır Dağılımı

69,6

30,4

Kent

Kır

n=834

n=1913

Gönüllülerin Gelir Dağılımı (aylık)

63,0

32,4

4,6

,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

<500 TL 500-1500 TL 1500 TL ve üstü

n=1650

n=848

n=121

Gönüllülerin Hipertansiyon Evreleri

1,5

8,2

55,4

24,9

10,1

,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

Optimal Normal-yükseknormal

Evre I Evre II Evre III

n=40n=225

n=1519

n=682

n=278

Gönüllülerde Hipertansiyon Farkındalığı

63,9

36,1

HT farkındalığı yok

HT farkındalığı var

n=966

n=1707

Gönüllülerin Hipertansiyon İlacı Kullanımı

65,4

34,6

Ht ilacı yok

Ht ilacı var

n=950

n=1793

Bilgi Kaynağı

2293; 83%

454; 17%

Hastadan

Yakınından

Bilgi Kaynağı-Diğer

46,0%43,4%

3,5% 3,3%1,8% 1,1% 0,9%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Eşi Çocuğu Torunu Annesi/Babası Akrabası Kardeşi Diğer

n=209

n=197

n=16 n=15n=8 n=5 n=4

Evde Tansiyon Ölçen Bir Alet Var Mı?

46,6

53,4

Evet

Hayırn=1466

n=1281

Cinsiyete Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı

47,0%46,2%

53,0%53,8%

42,0%

44,0%

46,0%

48,0%

50,0%

52,0%

54,0%

56,0%

Kadın Erkek

Evet

Hayır

n=728

n=821

n=553

n=645

p=0,662

Yaş Grubuna Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı

p<0,001 N=2747

33,3%

27,5%

39,4%

51,9%54,0%

49,8%

66,7%

72,5%

60,6%

48,1%46,0%

50,2%

,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

20-29 Yaş 30-39 Yaş 40-49 Yaş 50-59 Yaş 60-69 Yaş 70 ve üzeri

Evet Hayır

n=23

n=46

n=72

n=190

n=224

n=344

n=382

n=354

n=339

n=289n=241 n=243

Yerleşim Yerine Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı

p<0,001

49,9%

39,1%

50,1%

60,9%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

Kent Kır

Evet

Hayır

n=955 n=958

n=326

n=508

Bölgelere Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı

N=2747

39,7%

56,4% 54,4%

47,4%

42,7%

34,1%

23,4%

60,3%

57,3% 52,6%

43,6% 45,6%

65,9%

76,6%

,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

Akdeniz Karadeniz Marmara Ege İç Anadolu Doğu Anadolu GüneydoğuAnadolu

Evet Hayır

n=89

n=135n=275

n=369 n=126n=140

n=172n=133 n=517

n=433

n=58

n=112

n=44

n=144

VKİ Gruplarına Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı

37,8

%

35,4

%

47,5

%

50,8

%

62,2

%

64,6

%

52,5

%

49,2

%

,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

Zayıf Normal Kilolu Obez

Evet

Hayır

n=17

n=28

n=168

n=306

n=514n=567 n=569 n=551

p<0,001

Gelire Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı

p<0,001

43,50%

52,00%

66,10%

56,50%

48,00%

33,90%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%

<500 TL 500-1500 TL 1500 TL ve üstü

Evet

Hayır

n=717

n=933n=441

n=407

n=80

n=41

Hipertansiyon Farkındalığına Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı

p<0,001

40,6%

58,5%59,4%

41,5%

,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

HT farkındalığı yok HT farkındalığı var

Evet

Hayır

n=693

n=1014 n=565

n=401

HT Evresine Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı

60,0%56,0%

45,2% 45,0%48,6%

40,0%44,0%

54,8% 55,0%51,4%

,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

Optimal Normal-yükseknormal

Evre I Evre II Evre III

Evet Hayır

n=24

n=16

n=126

n=99 n=686

n=833

n=307

n=375

n=135n=143

HT İlacı Kullanımına Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı

p<0,001

40,2%

59,8%58,9%

41,1%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

Evet Hayır

Ht ilacı yok

Ht ilacı var

n=720

n=560 n=1073

n=390

Kan basıncı ölçüm aletine sahip olma ile ilişkili parametreler

• Kadın cinsiyet (Multivariate logistic regression analysis)

• İleri yaş• VKİ artışı• Yüksek eğitim durumu• Yüksek gelire sahip olma• Kentte yaşama• Hipertansiyonun farkında olma• Antihipertansif ilaç kullanma

Doktora Gitmeden Önce Kan Basıncı Takibi Yapıyor Musunuz?

4,2

95,8

,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

Evet Hayır

n=114

n=2625

Takip Yöntemi

96,7

3,3,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

Evde kendi aletimle Sağlık Ocağı/Aile hekimi

n=87

n=3

Evde Kaç Tansiyon Ölçüm Aleti Var?

89,1

10,5

,3 ,2,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

1 2 3 Sayısını belirtmedi

n=1141

n=134n=4 n=2

Evde kan basıncı yüksek kişi sayısı

55,3

24,7

1,2

18,8

,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

1 2 3 HT'li kişi sayısıbelirtilmedi

n=708

n=317

n=15

n=241

Bu aletle kan basıncı ölçülen kişi sayısı

17,1

69,5

8,64,0

,2 ,7,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

1 2 3 4 5 Cevapverilmemiş

n=219

n=890

n=110n=51 n=2 n=9

726

178234

100

9

21

3

Otomatik (bileğe takılan-elektronik)

Otomatik (kola takılan-elektronik)Otomatik değil (Civalı-aneroid)

10 Diğer

Alet Tipleri

Tüm Aletlerin Sayısının Dağılımı(1421 Aletin Dökümü)

60,1%24,5%

15,1%

0,3%

Otomatik (bileğe takılan-elektronik

Otomatik değil (Civalı-aneroid)

Otomatik (kola takılan-elektronik)

Boş

n=4

n=854

n=215

n=348

Tek Aleti Olanlarda Alet Tipi

63,6%

20,5%

15,6%

0,3%

Otomatik (bileğe takılan-elektronik)

Otomatik değil (Civalı-aneroid)

Otomatik (kola takılan-elektronik)

Boş

n=3

n=178

n=234n=726

İki Aleti Olanlarda Alet Tipi

74,6

6,7

15,7

3,0

Otomatik (bileğe takılan-elektronik)+Otomatik değil(Civalı-aneroid)

Otomatik (kola takılan-elektronik)+Otomatik değil(Civalı-aneroid)

Otomatik (bileğe takılan-elektronik)+Otomatik (kolatakılan-elektronik)

Diğer2 kişide 2 alet de Otomatik (kola takılan-elektronik)1 kişide 2 alet de Otomatik (bileğe takılan-elektronik)1 kişide 1. alet Otomatik değil (Civalı-aneroid), 2. alet belirsiz

n=9

n=100

n=21

n=4

Üç Aleti Olanlarda Alet Tipi

25,0

75,0

Otomatik (1 kişide 2 alet de bileğe takılan-elektronik)+Otomatik değil (Civalı-aneroid)

Otomatik (bileğe takılan-elektronik)+Otomatik (kolatakılan-elektronik)+Otomatik değil (Civalı-aneroid)

n=1

n=3

Doktora Giderken Aletinizi Yanınızda Götürüyor Musunuz?

91,5

4,4 2,6 1,6,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

Hayır Hastadan bilgialındı, boş

Yakınından bilgialındı, bilmiyor

Evet

n=1172

n=56 n=33 n=20

91,5

4,4 2,6 1,6,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

Hayır Hastadan bilgialındı, boş

Yakınından bilgialındı, bilmiyor

Evet

n=1172

n=56 n=33 n=20

Aletinizin hafızası var mı?

7,0

80,0

13,0

Hayır

Evet

Bilgim yok

n=120n=65

n=740

Kaç yıldan beri bu alete sahipsiniz?

86,6%

11,9%

1,5%0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

1 yıldan fazla 1 yıl ve daha az Boş

n=1232

n=170

n=21

Bu aleti nereden temin ettiniz?

85,2%

10,8%4,0%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

Yurt içi Yurt dışı Boş

n=1213

n=153n=57

Bu aleti nasıl temin ettiniz?

75,0%

22,2%

2,8%0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

Satın aldım Hediye Boş

n=1067

n=316

n=40

Satın Aldıysanız Bu Aleti Kim Tavsiye Etti?

41,5%

27,8%

16,4%

6,8%

2,6%4,8%

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0%

35,0%

40,0%

45,0%

Kendimaraştırdım

Kimse tavsiyeetmedi

Doktor Kampanyadanaldım

Arkadaş komşu Boş

n=443

n=297

n=175

n=73

n=51n=28

Aletin Kullanımı ile İlgili Eğitim Aldınız mı?

89,8%

9,7%

0,5%0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

Evet Hayır Boş

n=1278

n=138

n=7

Eğitimi Kimden Aldınız?

49,5%

32,2%

7,3%4,9% 3,3% 2,4%

0,4%0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

Satan kimse Tanıdığım Kullanmakılavuzu

Hemşire Doktor Boş Diğer

n=412

n=633

n=62 n=42n=93

n=31 n=5

TeşekkürÇalışmaya katılanlara…

Çalışmayı yürütenlere ve

OMEGA ekibine…

Plan

• Evde kan basıncı takibinin önemi• Bu çalışmayı neden yaptık• Bu çalışmadan çıkarılan dersler• Neler yaptık

Evde KB ölçümünün avantajları 1

• Gün içinde çok sayıda ölçüm• Günler-haftalar-aylar boyu takip• Beyaz önlük hipertansiyonu tanısı• Gizli (masked) hipertansiyon tanısı:

Kardiyovasküler risk daha fazladır• Tekrarlanabilir• İyi prognostik değer

Evde KB ölçümünün avantajları 2

• Göreceli olarak ucuz• Hasta tarafından kabul edilebilir• Eğitim aracı• Hafızada kayıtların saklanması• Tedaviye uyumun artması• Hipertansiyon kontrol hızını

arttırması• Tanıdaki rolü?

Evde KB ölçümünün dezavantajları 1

• Hasta eğitimi (otomatik cihazlarda daha az)

• Kayıtların doğruluğuna güven sorunu

• Aşırı ölçüm• Hastanın tedaviyi değiştirmesi• Gece kayıtlarının olmaması

Evde KB ölçümünün endikasyonları

• İlaç kullanan tüm hastalar

• Beyaz önlük hipertansiyonu

• Gizli hipertansiyon

• Hatalı kontrolsüz hipertansiyon

• Tedaviye dirençli hipertansiyon

• Tedaviye uyumu arttırmak

• Hipertansiyon kontrol hızını arttırmak için

• Sıkı kan basıncı kontrolü gereken hastalar (yüksek riskli hastalar, gebelik)

Kronik böbrek hastalığı

• GFD’ndeki azalmayı iyi yansıtır• Daha etkin kan basıncı kontrolü• Hedef organ hasarı ve prognozu

belirlemede yardımcı• Sol ventrikül hipertrofisi ve mortalite

ile ilişkili• Klinik dışı kan basıncı ölçümü tüm

kronik böbrek hastalarında kardiyorenal riskin belirlenmesinde, tanı ve takipte son derece önemlidir

Bu çalışmayı neden yaptık 1

• Ucuz, kullanımı kolay ve otomatik aletler nedeni ile evde kendi kendine kan basıncı giderek yaygınlaştı

• Amerika Birleşik Devletlerinde bir alete sahip hasta oranı 2000 yılında % 49 iken 2005 yılında % 64’e çıkmış

Bu çalışmayı neden yaptık 2

• 2004-2005 yılında Japonya’da yapılan bir araştırmaya göre klinisyenlerin % 90’ı evde kan basıncı takibini öneriyor ve hipertansif hastaların % 77’sinin bir aleti var

Amaçlarımız

• Ülkemizdeki sıklığı araştırmak• Evde kan basıncı takibi ile ilgili

pratik sorunları anlamak• Konu hakkında farkındalık

yaratmak

Çıkarılan dersler

1.Yaygın ama etkisiz kullanım2.Eğitim

Bu çalışmanın sonuçları doğrultusunda hastalarımızın

konu hakkındaki bilgilerini arttırmak amacı ile web

sayfamıza eklemeler yapılmıştır

www.turkhipertansiyon.org

Bir eğitim filmi hazırlanmıştır

Bu eğitim filmine web sayfasından da ulaşılabilir

Web sayfasındaki diğer yararlı kaynaklar

Eğitim Tıp Fakültesinde başlamalı

• Manşonlu tansiyon aleti: Öğrencinin ifadesine göre tansiyon ölçüm aleti tipi

Çalışmanın indirilebileceği

web sayfası

www.turkhipertansiyon.org

Sunumun indirilebileceği web sayfası

www.tekinakpolat.net