TÜPRAŞ İZMİT RAFİNERİSİ LİMANI TEHLİKELİ MADDE REHBERİ

1

TÜPRAŞ İZMİT RAFİNERİSİ LİMANI

TEHLİKELİ MADDE REHBERİ

2

Hazırlama Tarihi: 31.12.2015

(Revizyonlar için Revizyon sayfasına Bakınız)

Ad/Soyad:

Tesis Yetkilisi

İmza:

Mühür:

İÇİNDEKİLER

Sayfa No

REVİZYON SAYFASI ……………………………………………………………………………2

İÇİNDEKİLER …………………………………………………………………………………….4

EKLER ………………………………………………………………………………………….128

3

REVİZYON SAYFASI

Sıra

No

Revizyon

No

Revizyonun İçeriği

Revizyon

Tarihi

Revizyonu Yapanın

Adı Soyadı İmzası

4

1. GİRİŞ

TESİS BİLGİ FORMU

1 Tesis işletmecisi adı/unvanı Tüpraş İzmit Rafineri Müdürlüğü

2 Tesis işletmecisinin iletişim bilgileri

(adres, telefon, faks, e-posta ve web

sayfası)

Tüpraş İzmit Rafinerisi Güney Mah. Petrol

Cad. No: 25/1 41780 Körfez-Kocaeli

Telefon: 0 262 316 3301

Faks: 0 262 316 3724

www.tupras.com.tr

3 Tesisin adı Tüpraş İzmit Rafinerisi Limanı

4 Tesisin bağlı olduğu/bulunduğu il Kocaeli

5 Tesisin iletişim bilgileri (adres,

telefon, faks, e-posta ve web

sayfası)

Tüpraş İzmit Rafinerisi Güney Mah. Petrol

Cad. No: 25/1 41780 Telefon: 0 262 316 3030

Faks: 0 262 316 3724

E-mail: [email protected]

www.tupras.com.tr

6 Tesisin bulunduğu coğrafi bölge Marmara Bölgesi

7 Tesisin bağlı olduğu liman başkanlığı

ve iletişim bilgileri.

KOCAELİ LİMAN BAŞKANLIĞI

Atalar Mah. Sahil Yolu Cad. No: 26

Yarımca- Körfez / KOCAELİ - TURKEY

Telefon : + 90 262 528 37 54 / 528 24 34 /

528 46 37

Fax : + 90 262 528 47 90 / 528 51 04

8 Tesisin bağlı olduğu Belediye

Başkanlığı ve iletişim bilgileri

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Körfez

İlçe Belediye Başkanlığı

9 Tesisin bulunduğu Serbest Bölge

veya Organize Sanayi Bölgesinin adı

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Körfez

İlçe Belediye Başkanlığı sınırlarında

10 Kıyı Tesisi İşletme İzni/geçici İşletme

İzni Belgesinin geçerlilik tarihi.

31.12.2017

11 Tesisin faaliyet statüsü (x) Kendi yükü

ve

ilave 3.

Şahıs

( X )

Kendi yükü

(….)

3.

Şah

ıs

(….)

12 Tesis sorumlusunun adı ve soyadı,

iletişim detayları (telefon, faks, e-

Ziya GÜRÜN

Tüpraş İzmit Rafinerisi 41780 Körfez / Kocaeli

5

posta) Telefon: 0 262 316 3301

Faks: 0 262 316 3724

[email protected]

13 Tesisin tehlikeli madde operasyonları

sorumlusunun adı ve soyadı, iletişim

detayları (telefon, faks, e-posta)

Alparslan YILDIZ

Tüpraş İzmit Rafinerisi Petrol Hareketleri

Üretim Müdürlüğü 41780 Körfez / Kocaeli

Telefon: 0 262 316 3640

Faks: 0 262 316 3724

[email protected]

14 Tesisin Tehlikeli Madde Güvenlik

Danışmanının adı ve soyadı, iletişim

detayları (telefon, faks, e-posta)

Murat DAMGACI

Tüpraş İzmit Rafinerisi Petrol Hareketleri

Üretim Müdürlüğü 41780 Körfez / Kocaeli

Telefon: 0 262 316 1832

Faks: 0 262 316 3724

[email protected]

Yiğit GENÇAL

Tüpraş İzmit Rafinerisi Petrol Hareketleri

Teknik Emniyet ve Çevre Müdürlüğü 41780

Körfez / Kocaeli

Telefon: 0 262 316 3531

Faks: 0 262 316 3724

[email protected]

15 Tesisin deniz koordinatları FAZ I-FAZ II-PLATFORM İSKELESİ

KOORDİNATLARI

(A ve G noktaları arası özel güvenlik

bölgesi Koordinatları)

A) 4512868.451 479826.356 B)

4512900.980 479216.507

C) 4512500.495 479027.702 D)

4511883.551 479025.959

E) 4511604.615 479494.436 F)

4511630.635 481324.634

G) 4511907.209 481747.649

FAZ III ve RIHTIM KOORDİNATLARI

A) 4513997.43; 479020.19 M) 4513212.12;

478589.93

B) 4513978.32; 479032.63 N) 4513216.92;

478600.93

C) 4513975.18; 479027.90 O) 4513201.12;

478594.72

D) 4513696.69; 479209.20 P) 4513205.92;

478605.72

E) 4513579.55; 479271.10 R) 4513237.87;

478626.48

F) 4513582.15; 479276.15 S) 4513226.85;

6

478631.23

G) 4513538.71; 479298.45 T) 4513221.35;

478633.63

H) 4513504.53; 479313.40 U) 4513210.37;

478638.47

I) 4513505.82; 479316.48 V) 4513345.05;

478854.12

J) 4513489,16 ; 479326,56 Y) 4513338.24;

478856.76

K) 4513489.68; 479325.01 Z) 4513310.74;

478868.75

L) 4513497.54; 479339.88

16 Tesiste elleçlenen tehlikeli madde

cinsleri (MARPOL Ek-1, IMDG, kod,

IBC kod, IGC Kod, IMSBC Kod,

Grain Kod, TDC Kod kapsamındaki

yükler ile asfalt/bitüm ve hurda

yükleri)

İskeleler: Ham petrol / ürün - akaryakıt /

dökme sıvı yük / kimyasal / LPG / madeni yağ

ve baz yağı türevleri

17 Tesise yanaşabilecek gemi cinsleri Tanker, Kuru yük, LPG, Kimyasal,

18 Tesisin anayola mesafe (kilometre) 2 km

19 Demiryoluna mesafesi (kilometre)

veya demir yolu bağlantısı (Var/Yok)

0 km

Var

20 Hava alanına mesafesi (kilometre) 45 km

21 Tesis elleçleme kapasitesi

(Ton/Yıl; TEU/Yıl; Araç/Yıl)

32.000.000 ton/yıl

22 Tesiste hurda elleçlemesi yapılıp

yapılmayacağı

Yapılmayacak

23 Hudut Kapısı var mı? (Evet/Hayır) Hayır

24 Gümrüklü saha var mı? (Evet/Hayır) Evet

25 Yük elleçleme donanımları ve

kapasiteleri

Dolum kolları

26 Depolama Tank kapasitesi (m3) 2.911.499

27 Açık depolama alanı (m2) Yok

28 Yarı kapalı depolama alanı (m2) Yok

29 Kapalı depolama alanı (m2) 14.749 m2 (kok depolama alanı)

30 Belirlenen fumigasyon ve/veya

fumigasyondan arındırma alanı (m2)

-

31 Kılavuzluk&Römorkaj hizmetleri

sağlayacısının adı/ünvanı iletişim

detayları

Römorkaj römorkörcülük teşkilat izni ile

Tüpraş marifetiyle, kılavuzluk Dekaş

vasıtasıyla

32 Güvenlik Planı oluşturulmuş mu?

(Evet/Hayır)

Evet

33 Atık Kabul Tesisi Kapasitesi (Bu

bölüm tesisin kabul ettiği atıklara

göre ayrı ayrı düzenlenecektir)

Atık Türü Kapasite (m3)

Kirli Balast, Slop, Slaç,

Sintine suyu, Pis su, Çöp

Kirli Balast ( 4.096

m3 ), Slop ( 2.580

m3 ), Slaç ( 1.855

7

m3 ), Sintine Suyu (

1.855 m3 ), Pis Su

( 250 m3 ), Çöp (

20 m3 )

34 Rıhtım/iskele vb. alanların özellikleri

Rıhtım/İskele

No

Boy

(metre)

En

(metre)

Maksimum

su derinliği

(metre)

Minimum su

derinliği

(metre)

Yanaşacak en

büyük gemi

tonajı ve boyu

(DWT veya

GRT-metre)

FAZ I İSKELESİ

1 no.lu

yanaşma yeri

105 27 14 13 80.000 DWT

2 no.lu

yanaşma yeri

65 27 11 10 3.000 DWT

5 no.lu

yanaşma yeri

20 4,3 6 5,5 1.000 DWT

6 no.lu

yanaşma yeri

20 4,3 6 5,5 1.000 DWT

7 no.lu

yanaşma yeri

20 35,5 7 6 2.000 DWT

8 no.lu

yanaşma yeri

70 35,5 8,5 8,0 20.000 DWT

FAZ II

İSKELESİ

FAZ II

İSKELESİ

3 no.lu

yanaşma yeri

66 43 13,5 13 40.000 DWT

4 no.lu

yanaşma yeri

98 43 14,5 14 100.000 DWT

PLAFORM

İSKELE

PLAFOR

M İSKELE

9 no.lu

yanaşma yeri

457 11 29 28 300.000 DWT

FAZ III

İSKELESİ

(RUP)

FAZ III

İSKELESİ

(RUP)

201 no.lu

yanaşma yeri 150 37,30 7 7 5.000 DWT

202 no.lu

yanaşma yeri 150 37,30 7 7 5.000 DWT

203 no.lu

yanaşma yeri

183 37,30 14 13,5 20.000 DWT

204 no.lu

yanaşma yeri

200 37,30 12 11,5 30.000 DWT

205 no.lu

yanaşma yeri

295 30 18 17,5 70.000 DWT

206 no.lu 327 30 18 17,5 100.000 DWT

8

yanaşma yeri

RIHTIM

(RUP)

207 no.lu

yanaşma yeri

592 15 12 12 30.000 DWT

Boru Hattının adı (Tesiste

mevcutsa)

Sayısı

(adet)

Uzunluğu

(metre)

Çapı

(inç)

Deniz dibi ham petrol boru

hattı

1 700 36

2. SORUMLUKLAR

2.1. Tehlikeli yüklerin dolum, tahliye ve taşıma esnasında tesiste operasyon öncesi,

operasyon esnasında ve operasyon sonrasında yapılabilecek tüm işlemlerin her

aşamasında proses emniyeti, iş ve işçi sağlığına zarar verilmemesini ve oluşabilecek

kazaların engellenmesini sağlamak üzere eksiksiz tüm önlemler alınmakta ayrıca

operasyonların her aşamasında saha operatörlerimiz tarafından belli aralıklarla kontroller

yapılmaktadır. Tehlikeli yük elleçleyen liman personeline yapacakları işlerde tecrübe

gerektiren eğitimlerin yanında, olası tehlikeler ve sonuçlarıyla ilgili eğitimler verilmekte, bu

eğitimlerin periyodik olarak yılda bir veya birden fazla verilmesi yasa ve yönetmeliklere

göre düzenlenmektedir.

2.2. Rafineride çalışan tüm kapsam içi ve kapsam dışı personel yangınla mücadele

anlamında etkin rol alabilmektedir. Çevre kirliliği ve yangınla mücadele konularında

işletme sahasında çalışan tüm personel yılda iki defa yasal zorunluluk olan eğitimler

verilmektedir. Liman çalışanları için ayrıca İSG eğitimi verilmiş sertifikalandırılmıştır.

Rafinerinin diğer bölümlerinde çalışan personele yılda iki kez olmak üzere periyodik ve

uygulamalı olarak yangın eğitimi vermekte, ayrıca her yıl tekrarları yapılan “Çevre Kirliliği

Tatbikatı” ve “Afet Durum Tatbikatı” ile de karşılaşılacak her duruma hazırlıklı olunması,

sorumluluk alanında oluşan olumsuzluk hakkında idare ve resmi makamlarla irtibat

sağlanmaktadır.

2.2.1. İzmit Rafineri Müdürlüğü’nün her bölümünde acil durumlar ve ilk müdahaleler

için gerekli tüm tedbirler alınmıştır. Ünitemizde de olası çevre kirliliğini önleyebilmek

amaçlı tüm iskeleleri çepeçevre kaplayan sabit bariyerler tesis edilmiştir. Herhangi bir

olumsuzlukta mahsul taşıntısının deniz yüzeyinde yayılmadan bariyerler içerisinde

kalması ve sonrasında toplanması sağlanmaktadır. Ünitemizin her iskelesinde olası

gemi yangını veya tesiste oluşabilecek yangınla mücadele ekipmanları hazır

bulunmakta ve periyodik olarak kontrolleri yapılmaktadır.

2.2.2. Personel, dolum/tahliye öncesinde ve sırasında yaşanabilecek her türlü

olumsuzluk için yapılacak önlemler, ilk müdahaleler ve acil durumlar konusunda

eğitim verilerek bilgilendirilir ve eğitim sonunda sınava tabi tutularak başarılı olan

personele sorumluluk verilerek operasyonlara katılması için yetki verilir. Tüm personel

için, verilen eğitimler ve eğitim sonu değerlendirme raporlarının bulunduğu dosyalar

eğitim müdürlüğümüz arşivinde ve ünitemizde kayıt altında bulundurulmaktadır.

9

2.2.3. Rafineride çalışan personelin yanında Deniz Dolum Ünite personeli de,

çalıştığı saha içerisinde emniyet malzemelerini (Baret, emniyet ayakkabısı, yanmaz

(nomex) iş elbisesi, emniyet gözlüğü, acil kaçış maskesi, H2S detektörü vb.) tam ve

eksiksiz şekilde yanında bulundurmaktadır. Dolum/Tahliye süresince yapılacak her

operasyonda bu malzemeler operatörler tarafından kullanılır ve vardiya baş

operatörleri kontrolünü sağlar.

2.2.4. TÜPRAŞ İzmit Rafineri Müdürlüğü Deniz Dolum Ünitesi, tehlikeli yük olarak

nitelendirilecek her cins hampetrol ile işlenmiş petrol türevlerinin dolum ve tahliye

işlemlerini gerçekleştirmektedir. Dolum/Tahliye operasyonları için limanımıza gelen

gemiler için ürün transferi yapılacak mahsulün uygunluğu tarafımızdan değerlendirilir.

Sürekli olarak güncellenen hatlarımızdaki mahsul cinsleri ve son işlem tarihlerinin

bulunduğu çizelgemiz ile sahil tanklarının operasyonel uygunluğu sorgulanır, neticede

gelen geminin hangi iskeleye hangi sırayla yanaşacaklarını PSM (Planlama ve Satış

Müdürlüğü) belirler.

2.2.5. Gelen geminin yanaştırılabilmesi için, acentası tarafından Liman

Başkanlığı’ndan aldığı yanaşma ordinosunu tarafımıza mail ile göndermiş olması ve

gelen geminin fiziksel özelliğine uygun olan iskelenin müsait olması esastır. Her

iskelemiz için yanaştırılabilecek gemi tonilatosu ve uzunluk ile draftı belli olup, bu

kriterler periyodik olarak yapılan kontroller ve revizyonlarla güncellenmektedir.

2.2.6. Yanaşma ve ayrılmalar ile diğer liman hizmetlerinde “İzmit Rafinerisi Liman

Hizmetleri Tarifesi Prosedürü” uygulanır. Liman Başkanlığı tarafından lüzum görülen

herhangi bir sebep nedeniyle yanaşmasına izin verilmeyen gemi iskelemize

yanaştırılmaz ve dolum/tahliyesi gerçekleştirilmez.

2.2.7. Yanaştırılacak geminin tonajına uygun olarak römorkör ve palamar hizmeti

tarafımızdan DİTAŞ personeli vasıtasıyla verilerek emniyetli şekilde yanaşması ve

ayrılması sağlanır. Verilen hizmetler Denizcilik Müsteşarlığı’na raporlanmaktadır.

2.2.8. Geminin halatlarının ve gemiye emniyetli giriş-çıkışının uygunluğu, yanaşık

bulunduğu sürece sürekli olarak operatörlerimiz tarafından kontrol edilmektedir.

Yükleme ve tahliyelerin emniyetli bir şekilde yapılması için “Yakıt Yükleme ve

Boşaltma İskelesi için Emniyet Önlemleri ile İlgili Standart” uygulanır. Dolum/tahliye

yapılacak geminin sorumlu personeli ile, ISGOTT’un son baskısından uyarlanan

“Gemi / Sahil Emniyet Kontrol Listesi”ni gemi yetkilisi ile karşılıklı doldurup onaylanır.

Listenin gerektirdiği rutin kontrolleri düzenli olarak yapılır. Alınacak önlemler ve

karşılaşılabilecek olumsuzluk durumda yapılması gerekenler mutabık kalınarak karara

bağlanır ve imza altına alınır. Bu kontroller periyodik olarak dolum/tahliye süresince 4

saat arayla periyodik olarak tekrarlanır.

2.2.9. Gemi sorumlusu ile ayrıca yüklenecek ya da tahliyesi yapılacak yükün miktarı

ve gemi-sahil hat kapasitesinin müsaade ettiği emniyetli saatlik akış hızı konusunda

mutabık kalınması amaçlı “Dolum/Tahliye Protokolü” karşılıklı olarak imzalanır.

Yükleme protokolüne yazılacak maksimum yükleme hızı seçilen pompaya bağlıdır.

2.2.10. Ayrıca taşınan yükün tüm kimyasal ve fiziksel özelliklerinin yazılı bulunduğu

“Ürün Güvenlik Bilgi Formunun” taraflarda bulunması ve personelin bilgisinde

olunması sağlanır.

10

2.2.11. Yüklemesi tamamlanan ve taşınma aşamasına gelmiş Motorin ve K.Benzin

95 Oktan dolumlarında, yüklerde bulunan marker konsantrasyonunun ve gemi

tarafından tanklarına vurulmuş olan mühür numaralarının bulunduğu Ek-1 belgesi,

irsaliyesi ile birlikte gemi kaptanına imzalatılır ve taşıma süresince taraflarda bulunur.

2.2.12. Gemiye birden fazla tehlikeli yük taşınacağında, bu yüklerin karışmasını

engellemek amaçlı dolum/tahliyelerin, geminin ayrı tanklarında ve birbirinden

bağımsız bulunması, ayrıca bu işlemlerin de ayrı ayrı yapılması zaruridir.

2.2.13. Dolum/tahliye sırasında oluşan herhangi bir olumsuzlukta ilk müdahale hemen

yapılarak gerekli tüm birimler bilgilendirilir. Limanda yapılan diğer operasyonlar

durdurulur ve “Deniz Dolum Acil Durum Prosedürü” uygulanır. Gerektiği taktirde Acil

Tahliye Protokolü uygulanarak, limanda yanaşık tüm gemilere her an harekete hazır

olun talimatı verilir. Her hangi bir sebeple deniz kirliliği oluşursa ünite amirleri

bilgilendirilir ve deniz kirliliği ile mücadelede “Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı

Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini

Esaslarına Dair Kanunun Uygulama Yönetmeliği” hükümlerine uyularak kirlilikle

mücadele yöntemleri uygulanır.

3.KIYI TESİSİ TARAFINDAN UYULACAK/UYGULANACAK KURALLAR VE

TEDBİRLER

Rafineri iskelelerine yanaşan gemi ve gemi personelinin uymaya zorunlu oldukları

kuralları açıklamaktır.

İskele Emniyet Görevlisi: Deniz Dolum Ünitesi Baş Operatörünün görevlendiği gemi

yükleme ve boşaltma işlemlerinin emniyetli olarak yürütülmesinden sorumlu personel

Uygulama

Gemi kaptanları gemideki tüm personelin emniyet önlemlerini öğrenmelerini ve belirtilen

talimatlara uymalarını sağlamalıdır.

Deniz Dolum Ünitesi Baş Operatörünün belirleyeceği bir operatör “İskele Emniyet

Görevlisi” olarak görev yapacaktır.

1. Ek-1 “Gemi/İskele Emniyet Kontrol Listesi” iskele emniyet görevlisi tarafından gemi

kaptanına verilerek, bu listedeki şartların yerine getirilmesi talep edilir. Listedeki

şartların yerine getirildiğine dair karşılıklı kontroller yapıldıktan sonra ikinci nüshaya

gemi kaptanının imzası alınır.

2. İskele emniyet görevlisi emniyet kontrollerini yaparak, kontrol ettiği konuları listesinde

işaretler, gördüğü aksaklıkları düzelttirir ve bu konuyu listeye not ederek paraf eder.

Vardiyanın yeni gelen iskele emniyet görevlisine teslim etmeden önce gerekli

gördüğü notu yazarak tarih ve vardiyasını belirten zamanı yazarak imzalar.

3. Gemi/İskele Emniyet Kontrol Listeleri Deniz Dolum Ünitesi gemi dosyalarında

saklanır.

Genel Kurallar

a. Sigara İçme: İskelede ve gemi güvertesinde sigara içmek ve çakmak/kibrit

taşımak yasaktır. Eğer emniyetli havalandırma sistemi varsa bu takdirde

kapıları ve pencereleri kapalı olmak şartı ile gemi salonunda sigara içilebilir.

Emniyetsiz görüldüğü takdirde, rafineri yetkilisi salonda sigara içilmemesini

isteyebilir.

11

b. Gemi Personelinin İskeleye İnmesi: Deniz Dolum Ünitesi personelinin izni

olmadan gemi personeli iskeleye inemez ve orada çalışamaz.

c. Petrol/Petrol Türevi Döküntüler:

d. Yağla karışık suyun ve sintine sularının denize boşaltılması yasaktır.

e. Gemi üzerinde ve denizde oluşabilecek kirlilikle mücadele için güvertede

kullanılmaya hazır yeterli miktarda malzeme ve ekipman bulundurulacaktır.

f. Güvertedeki herhangi bir kirliliğin denize gitmemesi için gemi güverte firengi

delikleri kapalı tutulacaktır.

g. Deniz kirliliği ile mücadelede kullanılacak bariyer, yağ toplayıcı, tekne ve

personel masrafları Tüpraş tarafından kirliliğe neden olan gemiden talep

edilecektir.

h. Acil Çekme Halatları: Gemiler, herhangi bir yangın meydana gelmesi halinde,

gemiyi iskeleden uzaklaştırmak için kıç ve baş taraflarında su yüzeyine yakın

seviyede çelik çekme halatları sarkıtılmaktadır

i. İskele İle Gemi Arasındaki Geçiş: Gemi-İskele arası emniyetli geçişin

sağlanması gemi ve iskelenin ortak sorumluluğundadır. Gemide ve iskelede

reflektörlü ve halatlı can simitleri hazır bulundurulmaktadır.

j. Telsiz ve Elektrikli Cihazlar: Gemi iskeleye yanaştıktan sonra radar, orta ve

yüksek frekanslı telsizler, ex-proof olmayan telsiz, telefon ve elektrikli cihazlar

kullanılamaz.

k. Ateş, ışıklar, lambalar v.s.: Gemi iskelede iken, yalnız petrol buharlarına karşı

emniyetli ex-proof ışık ve el fenerleri kullanılacak ve kaynak, açık ateşle yemek

pişirme v.s. gibi ateşli işler hiçbir şekilde yapılmayacaktır.

l. Kazan Tüplerinin Temizliği: Gemi iskelede bulunduğu sürece hiçbir şekilde

kazan tüplerini temizlemeyecek, bacadan kurum ve siyah duman çıkmaması

sağlanacak, denize kazan külü boşaltılmayacaktır.

m. Temizlik İşleri: Tank temizleme işlerine izin verilmez.

n. Tamir İşleri: Rafineri yetkilisinin yazılı izni alınmadan tamir ve bakım işleri

yapılamaz. Filika testi, sörvey ve benzeri işlemlere izin verilmez.

o. Gemilere diğer deniz araçlarının yanaşması: Gemi kaptanı ve rafineri

yetkilisinin izni olmadıkça ikmal vb. amacıyla hiçbir deniz aracı geminin

etrafında bulundurulamaz / yanaştırılamaz.

p. Atıklar: Gemiden denize ve iskele üzerine hiçbir surette atık atılmayacaktır.

q. Yangınla Mücadele: Gemi iskelede bulunduğu müddetçe yangınla mücadele ve

acil durum ekipmanları her an kullanıma hazır bir şekilde bulundurulacaktır.

r. Acil Durum Alarmları: Yangın veya diğer acil durumlarda gemi sireni Ek-2’de

ilgili tabloları verilen IMO kodlarına uygun şekilde çalınır.

s. Makinalar: Gemi, iskeleyi kısa bir zaman zarfında terk edebilmek için

makinalarını çalışmaya hazır bir şekilde bulundurulacaktır.

t. Uyuşturucu veya alkolden etkilenmiş personelin iskeleye girmesi yasaktır.

u. Kontrol: Kaptan, yukarıdaki emniyet tedbirlerinin alındığını ve uygulanabildiğini

görmek için iskele yetkilisinin ve/veya yetkili liman amirlerinin gemi içinde

kontrol yapmasına izin verecektir.

v. Geminin İskeleye Bağlanması:

w. Gemi kaptanı iskele baş operatörünün talimatına göre gemisini iskeleye

yanaştırır. Gemiler usulüne uygun şekilde ve halatlarla iskeleye bağlanmalıdır.

Bunun sorumluluğu gemi kaptanına aittir. Rafineri yetkilisinin düşüncesine

göre, şartlar uygun değilse; durum düzeltilinceye kadar yükleme ve boşaltma

12

işlemine başlanmaz. İskeleye kasası tel olan halat verilmez. Gemi iskeledeki

pozisyonunu koruyabilmek için halatlarını daimi surette gergin tutacak şekilde

önlem alır. Yanaşma talimatı olmayan gemiler demir mahalinde demirlerler.

x. Yükleme ve Boşaltma

y. İskele emniyet görevlisi emniyet önlemlerini yeterli bulmazsa, her türlü yükleme

ve boşaltmayı başlatmayı reddeder. Red sebebi hemen ilgili Gemi Kaptanlığına

bildirilir.

z. “Gemi/İskele Emniyet Kontrol Listesi” nde (Ek-1) bulunan tüm unsurlar

üzerinde mutabakat sağlanmadan yükleme ve boşaltma başlatılamaz .

aa. Yükleme ve Boşaltma Esnasında Güvertede kalifiye ve tecrübeli bir gemi

personeli hazır bulundurulacaktır.

bb. Elleçlenen ürün hiçbir yere sızdırılmayacak, olası döküntülere hazırlık

yapılacak, döküntüler için gerekli donanım operasyon esnasında güvertede ve

iskelede hazır bekletilecek.

cc. Yükleme/boşaltma operasyonları esnasında Bütün harici kapılar, kaportalar ve

yaşam mahalindeki lumbozlar, mağazalar ve makine bölümleri kapatılmış

olmalıdır. Pompa dairesindeki blower’in yükleme veya boşaltılma işleminden 30

dakika önce çalıştırılmış olması gereklidir.

dd. Yükleme ve boşaltma esnasında daimi balast tankı kapakları dahil bütün

kapaklar kapalı tutulacaktır.

ee. Yangın hortumları ana ve arka güvertede müdahaleye hazır durumda

bekleyecek; yangın devresi basınç altında bulundurulacaktır. Uluslararası sahil

yangın bağlantısı için gerekli hazırlıklar tamamlanmış olacaktır.

ff. Yıldırımlı ve fırtınalı havalarda gerekli görüldüğünde her çeşit yükleme ve

boşaltma işlemi durdurulacak, bütün ölçü deliklerinin kapakları sıkıca

kapatılmış olacaktır.

gg. Başka bir gemi üzerinden yakıt yükleme ve boşaltma işlemi yasaktır.

hh. Gemi Monifoldlarının Kontrolü: Gemideki bütün yükleme/boşaltma işlerinden

Gemi Kaptanlığı sorumlu tutulur. İhrakiye veya kargo tanklarının taşmasını

önlemek geminin sorumluluğundadır. Kargo veya ihrakiye tankı yüklemesinin

bitmesine yakın ilgili gemi yetkilisi taşma ihtimalini önlemek için iskele

operatörüne dolum debisinin düşürülmesini bildirir.

Rafineriye Giriş İzni

ii. Gemi personelinin rafineri içerisine yaya olarak girmesine izin verilmez.

Rafineri içerisinden ancak rafinerinin sağlayacağı araç ile geçilir.

jj. Gemi personeli rafineri içerisine görevi gereği girmek istediği takdirde rafineri

giriş ve rafineri emniyet talimatları gereğince hareket edecektir.

kk. Gemi personelinin rafineriye giriş çıkışından Rafineri Güvenlik Müdürlüğü

sorumludur.

ll. Gemide veya İskelede Yangın Çıktığında Yapılacak İşler

mm.İskele personeli tarafından ilgili birimlere yangın ihbarı yapılır. Yükleme veya

boşaltma işi durdurulur.

nn. Hortumlar veya kollar sökülüp, halatlar fora edilerek gemi iskeleden

uzaklaştırılacaktır. Gerekirse halatlar kesilecektir.

13

oo. Gemi, römorkörler yardımıyla çekilerek derhal iskele emniyet sahası dışına

çıkarılır. Römorkörlerin yangınla mücadele sistemleri ile gemi ve iskeleye

müdahale edilir.

pp. Mevcut iskele sabit yangınla mücadele sistemleri (otomatik su ve köpük

monitörleri) ile müdahale edilir.

4. TEHLİKELİ MADDELERİN SINIFLARI, TAŞINMASI, TAHMİL/TAHLİYESİ,

ELLEÇLENMESİ, AYRIŞTIRILMASI, İSTİFLENMESİ VE DEPOLANMASI

4.1 Tehlikeli Maddelerin Sınıfları

Tablo 4.1 Tehlikeli Maddeler, UN Kodları ve Sınıfları

4.2. Tehlikeli Maddelerin Paketleri ve Ambalajları

Tesisimizde dökme yük olarak tehlikeli madde elleçlemesi yapılmaktadır.

4.4. Tehlikeli Maddelerin İşaretleri ve Paketleme Grupları

Tablo 4.2 Tesisimizde Elleçlenen Tehlikeli Maddeler, UN Kodu, Sınıfı, İşaretleri ve

Paketleme Grubu

ÜRÜN ADI UN KODU SINIFI İşaretler Paketleme Grubu

ÜRÜN ADI UN KODU SINIFI

Dizel UN 1202 3

K.Benzin UN 1203 3

LPG UN 1965 2

Jet A-1 UN 1863 3

Vakum Rezid UN 3257 9

Fuel Oil UN 3082 9

Nafta UN 1268 3

Isomerat UN 1268 3

Platformate UN 1268 3

HVGO UN 3082 9

Hc.Dip UN 3082 9

MTBE UN 2398 3

Ham Petrol UN 1267 3

14

Dizel UN 1202 3

PG III

K.Benzin UN 1203 3

PG II

LPG UN 1965 2

Jet A-1 UN 1863 3

PG III

Vakum Rezid UN 3257 9

PG III

Fuel Oil UN 3082 9 PG III

Nafta

UN 1268 3

PG I

Isomerat

UN 1268 3

PG II

Platformate

UN 1268 3

PG I

15

HVGO UN 3082 9

PG III

Hc.Dip UN 3082 9

PG III

MTBE UN 2398 3

PG II

Ham Petrol UN 1267 3

PG III

4.5. Tehlikeli Maddelerin Sınıflarına Göre Gemide Ve Limanda Ayrıştırma Tabloları

Kıyı tesisimizde elleçlenen tehlikeli maddelere ait tehlikeli madde ayrıştırma tablosu

aşağıdadır. Tabloda genel ayrıştırma hükümleri verilmiş olup elleçlenecek maddeler

hakkında özel hükümlerin mevcut olması durumunda özel hükümler öncelik taşıyacaktır.

16

4.3. Tesisimizde Elleçlenen Tehlikeli Maddelerin Sınıflarına Göre Ayrıştırma Tablosu

SINIF 1.1

1.2

1.5

1.3

1.6

1.4 2.1 2.2 2.3 3 4.1 4.2 4.3 5.1 5.2 6.1 6.2 7 8 9

Yanıcı

Gazlar

2.1

4 4 2 X X X 2 1 2 X 2 2 X 4 2 1 X

Yanıcı

Sıvılar

3

4 4 2 2 1 2 X X 2 1 2 2 X 3 2 X X

Çeşitli

Tehlikeli

Maddeler

9

X X X X X X X X X X X X X X X X X

Tablodaki numara ve semboller aşağıdaki anlamlara gelir:

1– “Uzak tutulmalıdır”;

2– “Ayrılmalıdır”;

3– “Bütün bir kompartıman veya bölme vasıtasıyla ayrı tutulmalıdır”;

4– “Aradan geçen bütün bir kompartıman veya bölme vasıtasıyla uzunlamasına ayrılmalıdır”;

X- “Herhangi bir etkileşimi yoktur”

5. KIYI TESİSİNDE ELLEÇLENEN TEHLİKELİ YÜKLERE İLİŞKİN EL KİTABI

Tesisimizde deniz yoluyla elleçlenen tehlikeli maddelerin listesi Tablo 5.1’de

gösterilmiştir.

Tablo 5.1 Tesisimizde Elleçlenen Tehlikeli Maddeler, UN Kodu, Sınıfı, İşaretleri ve

Paketleme Grubu

ÜRÜN ADI UN KODU SINIFI İşaretler Paketleme Grubu

Dizel UN 1202 3

PG III

K.Benzin UN 1203 3

PG II

17

LPG UN 1965 2

Jet A-1 UN 1863 3

PG III

Vakum Rezid UN 3257 9

PG III

Fuel Oil UN 3082 9 PG III

Nafta

UN 1268 3

PG I

Isomerat

UN 1268 3

PG II

Platformate

UN 1268 3

PG I

HVGO UN 3082 9

PG III

18

Hc.Dip UN 3082 9

PG III

MTBE UN 2398 3

PG II

Ham Petrol UN 1267 3

PG III

Kıyı tesisimizde elleçlenen tehlikeli maddelerin sınıflarına göre gemide ve tesisimizde

ayrıştırılması Tablo 5.2’de gösterilmiştir.

Tablo 5.2 Tesisimizde Elleçlenen Tehlikeli Maddelerin Sınıflarına Göre Ayrıştırma

Tablosu

SINIF 1.1

1.2

1.5

1.3

1.6

1.4 2.1 2.2 2.3 3 4.1 4.2 4.3 5.1 5.2 6.1 6.2 7 8 9

Yanıcı

Gazlar

2.1

4 4 2 X X X 2 1 2 X 2 2 X 4 2 1 X

Yanıcı

Sıvılar

4 4 2 2 1 2 X X 2 1 2 2 X 3 2 X X

19

3

Çeşitli

Tehlikeli

Maddeler

9

X X X X X X X X X X X X X X X X X

Tablodaki numara ve semboller aşağıdaki anlamlara gelir:

1– “Uzak tutulmalıdır”;

2– “Ayrılmalıdır”;

3– “Bütün bir kompartıman veya bölme vasıtasıyla ayrı tutulmalıdır”;

4– “Aradan geçen bütün bir kompartıman veya bölme vasıtasıyla uzunlamasına ayrılmalıdır”;

X- “Herhangi bir etkileşimi yoktur”

Tesisimizde tehlikeli maddelerin sınıfları itibariyle yaratabileceği acil durumlar yangın ve

çevre kirliliğidir. Bu olaylar için acil durum akış diagramları aşağıdadır.

Şekil 5.1 Bildirimler ve Çağrı Düzeni

Kirlilik Gözlemi

Santral Operatörü Güvenlik Görevlileri

Olay Yeri Koordinatörü Operasyon Koordinatörü

Operasyon Grup

Başkanı

Kurum İçi Bildirimler

Devlet Otoritelerine Bildirimler

Olaydan Etkilenenlere Bildirimler

20

Şekil 5.2 Çevreye Zararlı Tehlikeli Madde Kirliliği Müdahale Akışı

Kirlilik Gözlemlendi

Tehlikeli Maddenin Özelliklerini

Belirleyin

Meteorolojik Bilgiler ve

Rüzgar Hızı

Kirliliğin Konumunu ve

Yayılma Yönünü Belirleyin

Tehlikeli Madde Tehdidi Altındaki Bölgeleri Belirleyin

Temizleme Yöntemi ve

İşlem Sırasını Belirleyin

Temizlemeye

Başlayın

Durum Değerlendirmesi

Yapın

Yağ veya Kimyasalla Kirlenmiş Malzemeleri Uygun Şekilde Bertaraf Edin

21

Şekil 5.3 Tehlikeli Madde Yangını İhbarı Akışı

Temizlik Yeterli midir?

Temizliği Sonlandırın

EVET

2- En yakın yangın alarm düğmesine ulaşarak butona basın.

3- Yangın ihbarı için 8888’i arayın ve yetkililere yangının yeri ve durumu

hakkında bilgi verin.

1- Eğer risk almadan, emniyetli bir şekilde müdahale edebilecekseniz,

mevcut yangın söndürücülerle yangına müdahale edin.

4- Yangın durumunda acil çıkış yönlerini takip edin ve en yakın toplanma

noktasına gidin.

! YANGIN İHBAR VE MÜDAHALE TALİMATI

Yangın durumunda yapılması gerekenler

YANGIN ALARMINI DUYDUĞUNUZDA 5- Acil çıkış yönlendirmelerini takip ederek en yakın toplanma noktasına

gidin.

6- Bina Tahliye Sorumlusu binada kimsenin kalmadığını kontrol edecektir.

7- Asansörü kullanmayın.

Odalardan çıkarken kapı ve pencereleri kapatın.

Kıdemli Amirin izni olmadan kesinlikle tekrar binaya girmeyin.

Kişisel eşyalarınızı toplamak için zaman kaybetmeyin.

22

Şekil 5.4 Tehlikeli Madde Yangınlarına Müdahale Akışı

6. OPERASYONEL HUSUSLAR

Gemilerin İskeleye Çağırılması:

1- Ürün akışı durdurulur. Dolum kolu tankerden ayrılır.

2- Soğutma amacıyla tankerin kargo tanklarının bulunduğu bölgeye

soğutma suyu uygulanır.

3- Gemi manifoldlarındaki yangınlar yüksek basınçlı su sisi veya kuru

kmyevi yangın söndürme cihazları kullanılarak söndürülür.

4- Eğer gemi tanklarında patlama sonucu açılma varsa ürünün

cinsine göre açılan yere köpük uygulanır.

5- İskele yükleme ve tahliye alanı su monitörleriyle korunur.

6- Mümkünse tanker iskele bölgesinden alınarak emniyetli bir alana

konumlandırılır.

23

İzmit Limanına giren ve Rafinerimizde yükleme / tahliye yapmak için hazırlık mektubu veren

her geminin geldiği an iskelelerimize yanaştırılma durumu yoktur. Yükleme için gelen

gemilerin yanaştırılması için olmazsa olmaz şart dolum emirlerinin bulunmasıdır. Dolum emri,

Rafinerimiz Planlama ve Satış Müdürlüğü‟ nün (PSM) Satış Koordinatörlüğü tarafından SAP

sisteminde yaratılır. Dolum emri olan gemiler için PSM tarafından iskeleye alınma sıraları

belirlenir. Deniz Dolum Ünitesi dolum emirlerini SAP sistemi VL10H sayfasında görüntüler ve

dolum emri bulunan gemiler Limana giriş yapıp NOR verdikçe Petrol Hareketleri Ünitesini

bilgilendirir. İki birim antant kalarak gemileri yanaştırır. Deniz Dolum Ünitesi, teknik

gereklilikler nedeniyle, PSM’nin verdiği sıralama öncelikleri değişmeyecek şekilde, gemilerin

alınacağı iskelelerde değişiklik yapabilir.

Tüm prosedürler tamamlandıktan sonra gemi belirlenen iskeleye yanaşması için telsizle

çağrılır. İthal / ihraç kargolarda telsizle bildirimin yanı sıra Kılavuzluk teşkilatı ve gemi

acentesine de gemiyi bilgilendirmeleri için bildirim yapılır. İthal / ihraç kargolarda geminin

çağrılma saati ‘’timesheet‟ üzerinde “notlar (remarks)” hanesine not edilir.

Kılavuzluk, Römorkaj ve Palamar Hizmetleri :

20 Ekim 2015 tarih ve 29508 sayılı resmi gazetede yayımlanan Ulaştırma, Denizcilik ve

Haberleşme Bakanlığı Limanlar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikte

belirtilen Kıyı tesislerine yanaşacak veya bu tesislerden ayrılacak; 500 GT ve daha büyük

tanker ve her türlü tehlikeli madde taşıyan gemi ve deniz araçları, 1000 GT ve daha büyük

Türk Bayraklı gemi ve deniz araçları, 500 GT ve daha büyük yabancı bayraklı gemi ve deniz

araçları ile boyu 55 metreden uzun veya 400 GT’den büyük yabancı bayraklı ticari ve özel

yatlar kılavuz kaptan almak zorundadır. Yabancı bayraklı tüm askeri gemiler, askeri olmayan

kıyı tesislerine giriş ve bu tesislerden çıkışlarında kılavuz kaptan almak zorundadır. Yakıt

ikmali amacıyla demirde veya kıyı tesisinde bulunan gemilere aborda olmak için yanaşıp

ayrılan veya yapılacak yakıt ikmali için yükünü almak üzere kıyı tesisine yanaşıp ayrılan 1000

GT ve daha küçük yakıt ikmal gemileri kılavuz etap seyri olan liman sahalarındaki etap

seyirleri de dâhil olmak üzere, kılavuz kaptan almak zorunda değildir.”

Aynı yönetmeliğin 5. maddesinde “Kılavuz kaptan ve römorkör alınmasına ilişkin esaslar”

belirtilmektedir.

“(4) Tehlikeli yük taşıyan tankerler ile tam boyu 200 metrenin üzerindeki gemi ve deniz

araçları hariç olmak üzere; baş ve kıç itici pervane veya sisteme sahip gemiler, liman

sahasına gelişlerinde, gemi ilgililerinin itici pervane veya sistemlerine ilişkin belgeleri ibrazı ve

bunların tam kapasite ile çalıştığını liman başkanlığına yazılı olarak beyan etmesi üzerine,

Ek-5’te verilen römorkör sayılarından toplam çekme gücünü %40’tan, sadece baş itici

pervane veya sistemi olan gemiler ise toplam çekme gücünü %30’dan fazla azaltmamak ve

her iki halde de en az bir römorkör kullanılması kaydıyla, bir eksik römorkör ile yanaşıp

ayrılabilirler.”

“(5) Yolcu gemilerinin alması gereken römorkörler ile bu römorkörlerin çekme kuvveti ve

sayıları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. Gemi ilgililerince baş ve kıç itici pervanelerine veya

sistemine ilişkin belgeler ile bu sistemlerin tam kapasite çalıştığına dair beyanın yazılı olarak

liman başkanlığına ibraz edilmesi halinde, tam boyu 55-125 metre arası olan gemiler için

asgari 16 ton çekme kuvvetinde en az bir römorkör, tam boyu 126 metre ve daha uzun olan

gemiler için asgari 30 ton çekme kuvvetinde en az bir römorkör refakat etmek üzere; böyle

bir beyanda bulunulmaması halinde ise aşağıdaki tabloda belirtilen değerde çekme kuvvetine

24

sahip römorkörler hizmet etmek üzere tahsis edilir. Gemi boyu itibarıyla römorköre tabi olan,

ancak gros ton değeri itibarı ile kılavuz kaptan kullanma zorunluluğu bulunmayan gemilere

römorkör alma zorunluluğu uygulanmaz.

Tablo 6.1 Gemi Boyutuna Göre Asgari Çekme Gücü ve Römorkör Sayıları

Palamar botu hizmeti:

Gemilerin manevraları sırasında, yanaşmada bağlanacağı tesise halatını vermek, ayrılmada

bağlandıkları tesisten halatını almak için verilen hizmetlerdir.

Yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin kıvılcım oluşturan/oluşturabilen işlemlerden uzak

tutulması ve tehlikeli yük elleçleme, istifleme ve depolama sahalarında kıvılcım

oluşturan/oluşturabilen araç, gereç ve alet çalıştırılmaması hususundaki prosedürlerimiz

aşağıdadır:

Ateşli İş yapılacak alan ya da ekipmanın, hidrokarbondan arındırılmış olması esastır.

Bu amaçla kalibrasyonu geçerli ve doğrulaması (Bump test) yapılmış bir Gaz Detektörü ile

sistemin / saha / ekipman tamamen hidrokarbondan arındırıldığı % 0 LEL değeri okunarak

teyit edilir. Gerekli tedbirler ve Risk Değerlendirme sonucu çalışmanın yapılması uygunsa,

Ateşli İşin yapılmasına izin verilir.

Gaz ölçüm sıklığı, yapılacak işin ve yerin şartlarına göre İşletme Emniyet Uzmanı tarafından

değerlendirilir.

Çalışma yapılacak yerin en az 15 m çevresindeki alanda, ısı ya da kıvılcım yayılma ihtimali

değerlendirilerek gerekli kontroller yapılır ve tedbirler alınır.

Yeterli yangınla mücadele ekipmanlarının olmadığı çalışmalarda Ateşli İş Sertifikası verilmez.

Sistem, saha ya da ekipman, alınan tüm tedbirlere rağmen tamamen hidrokarbondan

arındırılamıyor ve % 0 LEL değeri okunamıyorsa, Ateşli İş aşağıdaki şartlara bağlı olarak

yapılabilir. % 10 LEL değerini aşan ortamlarda kesinlikle Ateşli iş yapılamaz.

25

İş kim tarafından ve ne şekilde yapılırsa yapılsın, İş Talep Eden, İzin Talep Eden ve İzin

Sahibinin katılacağı kapsamlı bir risk değerlendirme yapılır. Hazırlanan İTA’yı, ilgili ünitenin

Başmühendisi inceleyerek imzalar. Bu onayı, hafta sonu ve tatil günlerinde ünite

başmühendisi yoksa On-Call Nöbet Amiri verir.

Yapılacak iş için İTA hazırlandıktan sonra İEU ve İzin Yetkilisinin saha kontrolü ile alınması

planlanan tedbirler sahada doğrulanır.

% 0 LEL değerinin okunamadığı çalışmalarda sürekli gaz ölçümü yapılarak ortam ve

mümkün olan durumlarda ekipman sürekli kontrol altında tutulur.

Sahada sürekli nezaretçi bulundurularak, kontrollü bir şekilde Ateşli İşin yapılmasına izin

verilir.

7. DOKÜMANTASYON, KONTROL VE KAYIT

7.1. Tehlikeli Maddelerle İlgili Tüm Zorunlu Doküman, Bilgi ve Belgelerin Neler Olduğu,

Bunların İlgilileri Tarafından Temi ni ve Kontrolüne İlişkin Prosedürler

Kıyı tesisinde tehlikeli madde yük elleçlemesi öncesi ve sonrasında deniz tankeri

personeliyle yapılan protokolde karşılıklı alıp verilen yük evrakları aşağıdaki gibidir;

- Ordino (Liman Başkanlığı’ndan temin edilmektedir.)

- Hazırlık Mektubu (NOR) (Gemi ve Acente hazırlamaktadır.)

- Gemi / Sahil Emniyet Kontrol Listesi (Gemi ve TÜPRAŞ ayrı kontrol listeleri kullanmaktadır.)

- Yükleme Protokolü (TÜPRAŞ)

- Ürün MSDS’i (Yüklemede TÜPRAŞ, tahliyede gemi)

Yüklemelerde

- Yük Raporu ( Certificate of Quantity) (TÜPRAŞ)

- Time Sheet (TÜPRAŞ ve Gemi)

- Analiz Raporu (Certificate of Quality) (TÜPRAŞ)

- Atıklar İçin Transfer Formu (TÜPRAŞ)

- Protesto Mektupları (TÜPRAŞ ve Gemi)

- Kargo Manifestosu (Gemi)

- Vessel Experience Factor (Gemi)

- Boş tank sertifikası (Enspektör firma)

- Ek-1 Sertifikası (Yurtiçi Yüklemeler) (TÜPRAŞ)

Tahliyelerde

- Konşimento (Geminin yükleme yaptığı liman)

26

7.2. Kıyı Tesisi Sahasındaki Tüm Tehlikeli Maddelerin Güncel Listesinin ve İlgili Diğer

Bilgilerinin Düzenli ve Eksiksiz Tutulması Prosedürleri

Tablo 4.2’de kıyı tesisimizde elleçlenen tehlikeli maddeler gösterilmiştir. Tesisimizde farklı

tehlike maddeler elleçlendikçe Tehlikeli Madde Rehberi’nin revizyonlarında gösterilecektir.

Tehlikeli Madde Rehberi TÜPRAŞ doküman yönetim sistemi QDMS’te de yayınlanacağından

revizyon yapılması durumunda ilgili tüm kullanıcılara bilgilendirme yapılacaktır.

7.3. Tesise Gelen Tehlikeli Maddelerin Uygun Şekilde Tanımlandığının, Tehlikeli

Yüklerin Doğru Sevkiyat Adlarının Kullanıldığının, Sertifikalandırıldığının,

Paketlendiğinin / Ambalajlandığının, Etiketlendiğinin ve Beyan Edildiğinin, Onaylı ve

Kurallara Uygun Ambalaj, Kap veya Yük Taşıma Birimine Emniyetli Bir Biçimde

Yüklendiğinin ve Taşındığının Kontrolü ve Kontrol Sonuçlarının Raporlanma

Prosedürleri

Tesisimize gelen tehlikeli maddelerin MSDS ve analiz raporları mevcuttur. Ayrıca gemi

tanklarından tahliye öncesi numuneler alınmakta ve tahliye öncesi numuneler analiz

edilmektedir. Gelen sonuçlara göre beyan edilen ürünün niteliği onaylanmaktadır.

Rafinerimize, tehlikeli maddeler gemilerin kargo tanklarında dökme yük olarak taşınmaktadır.

Ambalajlı ve paketli tehlikeli maddeler tesisimizde işlenmemektedir. Gemi kargo tanklarının

ilgili kurumlarca onaylanmış ve kalibrasyonlarının yapılmış olduğu bilgisi tesisimize gelmeden

tarafımızca onaylandıktan sonra gemi rafinerimize gelebilmektedir.

7.4. Tehlikeli Madde Emniyet Bilgi Formunun(MSDS) Temini ve Bulundurulmasına

İlişkin Prosedürler

Rafinerimizde elleçlenen tüm ürünler ve kimyasallar TÜPRAŞ doküman yönetim sistemi

QDMS’te mevcuttur. TÜPRAŞ personeli QDMS’e girererek dokümanları görüntüleyebilir ve

istediği takdirde sistemden ilgili ürünün MSDS’inin çıktısını alabilir.

7.5. Tehlikeli Yüklerin Kayıt ve İstatistiklerinin Tutulması Prosedürü

Rafinerimizde elleçlenen tüm ürünlerin kayıtları SAP sisteminde tutulmaktadır. Kayıtlar

geçmişe dönük görüntülenebilmekte olup süre sınırı olmadan sistemde muhafaza

edilmektedirler.

8. ACİL DURUMLAR, ACİL DURUMLARA HAZIRLIKLI OLMA VE MÜDAHALE

8.1. Tehlikeli Durumlara Müdahale Prosedürleri

Cana mala ve/veya çevreye risk oluşturan/oluşturabilecek tehlikeli maddelere ve tehlikeli

maddelerin karıştığı tehlikeli durumlara müdahale kapsamında deniz, akarsu ve toprak

kirliliğiyle mücadele standardımız bulunmaktadır.

8.1.1. Amaç

Bu standardın amacı, Tüpraş Rafinerilerinde ve çevresinde meydana gelen deniz/ akarsu ve

toprak kirliliğine karşı önlem almak ve petrol ve türevlerinden oluşmuş yağ veya kimyasal

maddelerin çevreye vereceği zararı en aza indirmek için yöntem ve organizasyon oluşturup

görev ve sorumlulukları belirlemektir.

8.1.2. Uygulama

27

Bu standart aşağıda sıralanan durumların bir veya birkaçının meydana gelmesi halinde,

Rafineri Müdürü, ilgili birim Müdürü ve/veya Nöbetçi Amir tarafından uygulamaya konacaktır.

Ünitelerde oluşan yağ veya kimyasal madde dökülmelerinin, ilgili ünite ve/veya Atık

Su Arıtma(ASA) ünitesinin imkanları ile kontrol altına alınamayacağı teknik arıza

ve/veya kaza durumları

İskelelere yanaşan tankerlerden veya kara tankerlerinden oluşan yağ ve/veya

kimyasal madde saçılmalarının, tankerin kendi imkanları ile kontrol altına

alamayacağı durumlarda,

Rafineri ve çevresinde doğal bir afetin meydana gelmesi ve/veya sabotaj yapılması

ve/veya patlama ve yangının meydana gelmesi sonucu oluşan büyük yağ ve/veya

kimyasal madde yayılmalarında uygulanır.

Potansiyel acil durumlar sonucu oluşabilecek döküntülerde Tüpraş’ ın çeşitli kademelerindeki

personel görevlendirilir. Döküntünün gerçekleştiği ilgili Ünite Müdürü yukarıda açıklanan

hallerin meydana gelmesi durumunda, Rafineri Müdürü ve Teknik Emniyet ve Çevre

Müdürlüğü’ ne haber verecektir. Teknik Emniyet ve Çevre Müdürlüğü personeli de ilgili

grupları telsizle anons ederek ekipman, malzeme ve personelin ivedilikle mücadeleye hazır

olmasını sağlayacaktır.

8.1.3. Deniz / Akarsu ve Toprak Kirliliği ile Mücadele Organizasyon Şeması ve Görev

Yerleri

EK-B.1’de verilmiştir.

8.1.3.1. Deniz / Akarsu ve Toprak Kirliliği ile Mücadele Amiri

İlgili birim Müdürü veya tatil günlerinde Nöbetçi Amirdir.

8.1.3.2. Deniz, Akarsu ve Toprak Kirliliği Mücadele Amirinin Sorumlulukları

Deniz/Akarsu ve Toprak Kirliliği ile Mücadele Standardını yürürlüğe koymak ve

mücadele eden rafineri gruplarının koordinasyonunu sağlamak.

Olayları izlemek, değerlendirmek ve değerlendirme sonuçlarına göre kararlar alıp

uygulamak.

Sorumluluk alanındaki ihtiyaçları belirlemek, imkan dahilindeki ihtiyaçları karşılamak,

imkan dışındaki ihtiyaçları Rafineri Müdürüne bildirmek.

Çevre kuruluşları ve ilgili Belediyeleri haberdar etmek.

Meteorolojik ve hidrografik bilgi ve tahminleri alıp değerlendirme yapmak.

İl veya İlçe Mülki amirleri, Belediye, Emniyet Müdürlüğü yetkililerine haber vermek,

olay felaket boyutuna gelirse Rafineri Müdürünün onayı ile Felaket Planını

uygulamak. Felaket Planındaki ilgili ve gerekli makamlarla irtibat kurmak. Garnizon

Komutanlığı, Donanma ile irtibat kurmak ve bu makamları olaylardan haberdar etmek.

Komşu Belediyeleri ve ayrıca gerekli olduğu taktirde yurtdışında üyesi bulunduğumuz

OSRL (Oil Spill Response Limited) şirketini durumdan haberdar ederek gereken ekip

ve ekipmanların hızla olay yerine ulaşmasını sağlamak.

28

Gelişme ve uygulamalarla ilgili hususlar konusunda Rafineri Müdürünün onayı ile

Tüpraş Genel Müdürlüğünü bilgilendirmek.

Genel Müdürlük Kurumsal İletişim Müdürlüğü onayı ile olay ve gelişmelerden basını

bilgilendirmek, basında çıkan bültenleri takip ederek yetkililere bilgi vermek.

8.1.3.3. Bulundurulacak Ekipmanlar ve Malzemeler

Şişme veya çit bariyerler,

Yağ sıyırıcı ekipmanlar,

Yağ veya kimyasal emici bariyerler,

Yağ veya kimyasal emici pedler veya tozlar,

Sızdırmaz atık depolama varilleri ve neopren tanklar,

Dispersant (Bakanlık Onaylı kullanım gerçekleştirilmektedir.)

Portatif dispersant spreyleme ekipmanı,

Müdahale botu ve römorkörler,

Basınçlı su temizleme ekipmanı,

Acil durum aydınlatması,

Rafineri ve çevre şirketleri gösteren haritalar,

EK-B.2’ de verilen acil hallerde gerekli olabilecek kuruluşların listesi.

8.1.3.4. Bulundurulacak Ekipman ve Malzemelerin Sorumluluğu

Ekipman ve malzemelerin temini ve faal olmalarının sağlanması ilgili Müdürlük ile

Teknik Emniyet ve Çevre Müdürlüğü’ nün sorumluluğundadır.

8.1.3.5. Deniz / Akarsu ve Toprak Kirliliği Halinde Mücadele Edecek Gruplar

8.1.3.5.1. Üretim Müdürlüğü Grubu

Koordinatör: Üretim Müdürü ve Başmühendisleri

Görev ve Sorumluluklar;

Yağ veya kimyasal kaçağı olan yeri tespit ederek kaçağı durdurmak.

Gerektiğinde üniteleri durdurmak.

Tesisleri devamlı kontrol altında tutmak.

Deniz/akarsu ve toprak kirliliği Mücadele Amiri ile devamlı iletişim kurmak.

Ekipler: Üretim Müdürlüğü personeli.

Gerekli Malzemeler: Yeterli sayıda araç ve telsiz.

Görev Yeri: EK-B.1’de verilmiştir.

8.1.3.5.2. Deniz/Akarsu ve Toprak Kirliliği ile Mücadele Grubu

Koordinatör: Teknik Emniyet ve Çevre Müdürü, Teknik Emniyet Başmühendisi, Üretim

Müdürlüğü Baş Mühendisleri Bakım ve ilgili birim Başmühendisleri.

29

Görev ve Sorumluluklar;

Deniz/akarsu ve toprak kirliliği ile mücadele araç ve gerecini iyi durumda ve hazır

bulundurmak.

Deniz/akarsu ve toprak kirliliği ile mücadele Amirine müşavirlik yapmak.

Çevre kuruluşlardan yardıma gelen teşkilatlara deniz ve toprak kirliliğini önleme

konusunda tavsiyelerde bulunmak.

Haberleşmeyi telsiz merkez kanalından sürdürmek.

Deniz/akarsu ve toprak kirliliği ile Mücadele Amirini gelişmelerden devamlı haberdar

etmek.

Kirliliğin büyüklüğüne göre gerekli ekiplerin oluşturulmasını sağlamak.

Deniz/akarsu kirliliği durumunda römorkörlerin kullanılması, bariyerlerin açılması,

kirliliğin etrafının bariyer ile çevrilmesi ve mücadelenin sürdürülmesini sağlamak.

Yağ veya kimyasal kirliliği müdahale planı ve dispersant kullanım karar ağacı

yardımıyla temizlik ve mücadele tekniğine karar vermek.

Kirliliği temizlemek ve kirlenmiş ekipmanların temizliğini yapmak.

Toprak kirliliği durumunda kirlenmiş alanın temizlenmesi ve iyileştirilmesini

sağlamak, kirli malzemelerin ve atıkların ilgili yönetmeliklere uygun geçici

depolanmasını ve bertarafını sağlamak.

Kirlilik bölgelerinden numuneler almak.

Temizlik sonrası toprak ve su numunesi alıp bilimsel kuruluşa analiz yaptırmak.

Ekip Amiri: İş Sağlığı ve Güvenliği Şefleri, ASA Şefi, Deniz Dolum Şefi, Bakım Şefleri

Ekip Personeli: Teknik emniyet personeli, Deniz işleri personeli, Bakım personeli

Görev Yeri: EK-B.1’de verilmiştir.

8.1.3.5.3. Teknik Danışman Grubu

Koordinatör: Üretim Müdürlüğü Proses Başmühendisleri, Proje ve Kontrol Müdürü,

Başmühendisleri

Görev ve Sorumluluklar;

Deniz/akarsu ve Toprak Kirliliği ile Mücadele Grubu personeline teknik yönden

yardımcı olmak, diğer gruplardaki çalışmaları görevlileriyle izlemek ve takip etmek.

Olayların ve gelişmelerin kronolojik kayıtlarını tutmak ve yapılan çalışmaları rapor

haline getirmek ve rafineri müdürüne sunmak.

İhtiyaç duyulduğunda Deniz/akarsu ve Toprak Kirliliği ile Mücadele Grubu

personeline teknik bilgi ve doküman temin etmek.

Kirlilik bölgelerinden numuneler almak.

Temizlik sonrası toprak ve su numunesi alıp bilimsel kuruluşa analiz yaptırmak.

Ekipler: Üretim Müdürlüğü Personeli (Proses, Lab.) Proje ve Kontrol Müdürlüğü

Personeli

Gerekli Malzeme: Yeterli sayıda araç ve telsiz

Görev Yeri: EK-B.1’de verilmiştir.

30

8.1.3.5.4. Bakım Grubu

Koordinatör: Bakım Müdürü ve Başmühendisleri

Görev ve Sorumluluklar;

Deniz/akarsu ve toprak kirliliği ile mücadele ekipmanlarının temizlik ve bakımını

yapmak.

Ekipmanların yakıt ihtiyaçlarını karşılamak.

İstenen vinç, forklift ve kamyon gibi araçları ve sürücülerini temin etmek.

Temizlik işini yapacak personeli temin etmek

Ekipler: Bakım Müdürlüğü Personeli

Gerekli Malzemeler: Gerekli ekipman ve temizlik malzemeleri, Akaryakıt tankeri,

Yeterli sayıda araç ve telsiz

Görev Yeri: EK-B.1’de belirtilmiştir.

8.1.3.5.5. Malzeme İkmal Grubu

Koordinatör: Malzeme ve İkmal Müdürü ile Koordinatörleri,

Görev ve sorumluluklar;

Gereken malzemeleri ambardan kullanıcıya vermek.

Ambarda bulunmayan malzemeleri, rafinerilerden, iç ve dış piyasalardan temin

etmek.

Ekipler: Malzeme ve İkmal Müdürlüğü Personeli

Gerekli Malzemeler: Yeterli sayıda araç ve telsiz

Görev Yeri: EK-B.1’de belirtilmiştir.

8.1.4. Tesiste Acil Müdahale İçin Bulunması Gereken Personel

Tesiste yapılan risk değerlendirmesine göre dikkate alınması gereken döküntü miktarları

incelendiğinde TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’ne ait tesisin risk seviyeleri ve buna karşılık gelen

tahmini döküntü miktarları Tablo 8.1.1’ de gösterilmektedir.

Tablo 8.1.1. TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi Döküntü Seviyeleri

Döküntü Seviyesi Tahmini Döküntü Miktarı (m3)

1 6

6 – 125

2 126 – 38000

3 > 38000

31

Yönetmelik Madde 7’de belirtilen Seviye 1 kapsamındaki döküntülerde TÜPRAŞ

İzmit Rafinerisi’nin kendi bünyesinde bulunan Acil Müdahale Ekibi görev almaktadır. Rafineri

Seviye 2 kapsamındaki döküntüler için T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

tarafından yetkilendirilmiş kuruluş olan Martı Deniz Temizliği Ltd. Şti.’den petrol döküntüsüne

müdahale hizmeti almakta olup Seviye 3 kapsamındaki döküntüler için Uluslararası bir

kuruluş olan Oil Spill Response Limited firmasından hizmet almaktadır.

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde oluşabilecek Seviye 1 döküntüler için Tablo 8.1.2.’de

belirtilen Saha Müdahale Ekibi olaya müdahale edecektir. Saha Müdahale Ekibi, Deniz, Kıyı

ve Hava Operasyon ekiplerinden oluşmaktadır. Saha Müdahale Ekibi toplamda 22 kişiden

meydana gelmektedir. 10 kişi Deniz Operasyonları Ekibi’ nde görev almaktadır. Seviye 1

operasyonunda temel olarak bariyerin tekneyle denize indirilmesi ve döküntüyü çevreleyecek

şekilde serilmesi için 4 kişi ve sonrasında yağ sıyırıcı ile petrol toplanması için 3 kişi, ayrıca

toplanan atığın emniyetli bir şekilde aktarılması ve depolanması için 3 kişi yeterli olmaktadır.

Kıyı Operasyonları Ekibi’ nde ise 10 kişi bulunmaktadır. Bu personel kıyıda geçici depolama

tanklarının kurulması, bölgelerin oluşturulması, dekontaminasyon ünitelerinin kurulması,

ilerleyen safhalarda ise araç trafiğinin takibi ve kıyıya vuran petrolün temizlenmesi

işlemlerinden sorumludur. Hava Operasyonları Ekibi’ nde ise olası bir hava gözlem

durumunda görev almak üzere 2 kişi bulunmaktadır. Havadan gözleme gerek duyulmaması

halinde, bu kişiler Deniz veya Kıyı Ekiplerine destek sağlayacaktır.

Seviye 2 ve 3 kapsamındaki döküntüler için döküntü miktarı arttığından dolayı

sahada müdahalede bulunması gereken personel sayısının artması gerekir. Bariyer ve

sorbent malzemelerin serilmesinde, depolama barclarının kullanımı ve doldurulup

boşaltılmasında, yağ sıyırıcıların kullanılmasında ve bunun gibi diğer deniz ve kıyı

operasyonlarında daha fazla personele ihtiyaç olacaktır. Ekipman sayısı ve toplanan atık

miktarı da arttığından dolayı hem operasyonun gerçekleşmesi hem de koordine edilmesi

açısından personel sayısı 2 ila 6 katına kadar çıkabilecektir. Rafineri Seviye 2 kapsamındaki

döküntüler için T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş

kuruluş olan Martı Deniz Temizliği Ltd. Şti.’den petrol döküntüsüne müdahale hizmeti

almakta olup Seviye 3 kapsamındaki döküntüler için Uluslararası bir kuruluş olan Oil Spill

Response Limited firmasından hizmet almaktadır. Rafineriye ait Saha Acil Müdahale ekibi

de Seviye 2 ve Seviye 3 kapsamındaki döküntülerde operasyonlara destek verecektir.

Döküntü Seviye 2 ve 3 kapsamında olduğunda Bölgesel ve Ulusal Acil Müdahale

Merkezleri’ de devreye girerek ekipman, personel ve lojistik açıdan destek olabileceklerdir.

8.1.4.1. Operasyon Ekibi

Operasyon Ekibi’ ne ait organizasyon şemasında yer alan personelin görev ve sorumlulukları

aşağıda özetlenmektedir.

Acil müdahale sistemi, Operasyon Koordinatörü başkanlığında, Olay Yeri Koordinatörü ve

buna bağlı, Olay Emniyet Birimi ile gerektiğinde Danışmanlar ile Planlama, Operasyon,

Lojistik ve İdari/Mali İşlerden oluşan ekipler ile yürütülür. Basın ve Halkla İlişkiler birimi

Operasyon Koordinatörü’ ne bağlı olarak görev yapar.

8.1.4.1.1. Olay Yönetimi Grubu

32

Operasyon Koordinatörü; Saha Müdahale Ekibi’ nin mobilizasyonuna destek vererek dahili

ve harici kaynakların harekete geçirilmesi, müdahale stratejilerinin geliştirilmesi gibi acil

durumunun genel değerlendirilmesi ve ihtiyaçların belirlenmesi amacıyla yönetimin tam yetkili

olarak görevlendirdiği kişi olarak görev yapar.

Olay Yeri Koordinatörü; Operasyon sahasının yönetiminden sorumludur. Operasyon

Koordinatörü ile koordineli olarak olay yerine ait gözlemlerin raporlanması beraberinde olay

yerindeki operasyonun yürütülmesinden sorumludur. Döküntünün kaynağına yönelik

çalışmaları organize etmek ve müdahale kaynaklarının mobilizasyonuna karar vermek

sorumlulukları arasındadır.

Olay Emniyet Sorumlusu; Operasyon esnasında olay yerindeki tüm emniyet ve güvenlik

önlemlerinin alınmasından sorumludur. Operasyon boyunca, başta Saha Müdahale Ekibi’ ni

dikkate almak üzere operasyonun emniyet sınırları içerisinden sürdürülmesinden sorumludur.

Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu; Kurum içi ve kurum dışı bilgilendirme, her türlü basın

açıklaması (televizyon, gazete vb. yazılı ve görsel basın) konularından ve kamu işlemlerinin

organize edilmesi ve yönetiminden sorumludur.

Danışman Birimler; Olay Yeri Koordinatörü ile koordinasyonlu olarak operasyonun

sürdürülmesinde ve müdahale tekniklerinin geliştirilmesinde danışman olarak görev alacaktır.

8.1.4.1.2. Planlama Grubu

Planlama Grup Başkanı; Olay Yeri Koordinatörü’ ne bağlı olarak kısa ya da uzun vadeli

operasyon planlamasının yapılmasından; durum, kaynak ve çevre konularında planlamaların

koordinasyonunun sağlanmasından, planlamanın uygulanmasından sorumludur.

Planlama Sorumlusu; Planlama Grup Başkanı’na stratejik yönlendirme ve destek

sağlamaktan, planlamaların uygulanmasından ve takibinden sorumludur.

Durum Sorumlusu; Planlamanın uygulanmasında olay ve durumlar hakkında bilgi

toplanmasından ve bunların raporlanmasından sorumludur.

Kaynak Sorumlusu; Operasyonda gerekli olan personel, ekipman, araç ve malzemelerin

değerlendirmesinden ve takibinden sorumludur.

Çevre Sorumlusu; Operasyon esnasında ilgili tüm çevre konularının yönetimi, çevresel

değerlendirme, izinlerin verilmesi, çevresel izleme ve hasar değerlendirmesi konularından

sorumludur.

Danışma/Gönüllü Sorumlusu; Operasyonun boyutuna bağlı olarak tesis personeli dışında

operasyonda görev almak isteyen bireylerle iletişimden sorumludur.

8.1.4.1.3. Operasyon Grubu

Operasyon Grup Başkanı; Olay Yeri Koordinatör’ üne bağlı olarak deniz, kıyı ve hava

müdahale operasyonlarının idaresinden sorumludur. Saha Müdahale Ekibi’ nin

koordinasyonunun sağlanması ve operasyonların yürütülmesi sorumlulukları arasındadır.

Deniz Operasyonları Sorumlusu; Deniz Operasyonları Ekibi’ ne liderlik yaparak operasyonun

denizde yürütülen bölümünde ekibin koordinasyonu, ekipman, malzeme ve araç kullanımı ve

yönetiminden sorumludur.

33

Kıyı Operasyonları Sorumlusu; Kıyı Operasyonları Ekibi’ ne liderlik yaparak operasyonun

kıyıda yürütülen bölümünde ekibin koordinasyonu, ekipman, malzeme ve araç kullanımı ve

yönetiminden sorumludur.

Hava Operasyonları Sorumlusu; Hava Operasyonları Personeli’ ne liderlik yaparak

operasyonun havadan gerçekleşmesi ya da gözlemlenmesi gereken durumların

yönetiminden sorumludur.

Yaban Hayatı Sorumlusu; Kirlilikten etkilenen hayvanların temizlenmesinde, bakımından ve

iyileştirme çalışmalarını sağlamaktan sorumludur.

Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Sorumlusu; Müdahale operasyonlarının gerçekleşmesi

sırasında ortaya çıkabilecek sağlık ve güvenlik konularının değerlendirilmesinden ve

önlemlerin alınmasından sorumludur.

Atık Yönetimi Sorumlusu; Müdahale sonrası oluşan atıkların toplanması, depolanması ve

bertarafının sağlanmasından sorumludur.

Kaynak/Ekipman Sorumlusu; Müdahalenin etkin ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesi için

kullanılan kaynak ve ekipmanların işleyişinden, bakım ve onarımından sorumludur.

8.1.4.1.4. Lojistik Grubu

Lojistik Grup Başkanı; Müdahale operasyonlarının başlatılması, sürdürülmesi ve

sonlandırılması için gereken personel, ekipman, donanım, korunma malzemeleri, gıda gibi

her türlü kaynağın ve hizmetin takip edilmesi ve konuşlandırılmasından sorumludur.

Satın Alma Sorumlusu; Müdahale operasyonlarının başlatılması, sürdürülmesi ve

sonlandırılması için gereken personel, ekipman, donanım, korunma malzemeleri, gıda gibi

her türlü kaynağın tedarik edilmesinden sorumludur.

Hizmetler Sorumlusu; Müdahale operasyonlarının başlatılması, sürdürülmesi ve

sonlandırılması için gereken her türlü hizmetin sağlanmasından sorumludur.

Tıbbi Sorumlu; Müdahale operasyonları sırasında ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarının

izlenmesinden ve gerekli sağlık hizmetlerinin sağlanmasından sorumludur.

İletişim ve Dokümantasyon Sorumlusu; Olay yerinde gerçekleşen kaza bildirim raporları,

müdahale raporları ve durum bildirim raporları gibi dokümanın hazırlanmasından ve iletişim

kayıtlarının sağlanmasından ve dokümanların güncelliğinin takibinden sorumludur.

Güvenlik Sorumlusu; Müdahale operasyonları sırasında ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarına

karşı sağlık hizmetlerinin hazır bulundurulmasından sorumludur.

Ulaşım Sorumlusu; Operasyon süresince ulaşım hizmetlerinin sağlanmasından sorumludur.

Yemek Sorumlusu; Operasyon süresince gıda hizmetlerinin sağlanmasından ve takibinden

sorumludur.

Konuşlanma Sorumlusu; Operasyon süresince personel, ekipman ve diğer kaynakların

müdahale alanına sağlanacağı güvenli bölgenin oluşturulmasından ve yönetiminden

sorumludur.

8.1.4.1.5. İdari ve Mali İşler Grubu

İdari ve Mali İşler Grup Başkanı; Olay Yeri Koordinatörü’ ne bağlı olarak, müdahale

operasyonlarının mali yönlerinin yönetiminden, maliyetin kontrolü ve raporlama, sigorta

koordinasyonu, hizmet anlaşmaları gibi hizmetlerden sorumludur.

34

Muhasebe Sorumlusu; Operasyon maliyetlerinin kayıtlarının tutulmasından ve muhasebe

işlemlerinin yürütülmesinden sorumludur.

Sigorta Sorumlusu; Zararların sigorta kapsamında incelenmesinden, sigorta şirketlerinin

tazmin isteklerini desteklemek için gerekli belgelerin sağlanmasından sorumludur.

Hak Talepleri Sorumlusu; Olay sonrasında oluşan finansal açıdan hak taleplerinin takibinden

sorumludur.

İdari İşler Sorumlusu; Operasyon esnasında idari yönden tüm hizmetlerin sürdürülebilirliğinin

takibinden sorumludur.

Kayıtlar Sorumlusu; Operasyonda gerçekleşen tüm işlemlerin kayıtlarının muhafaza

edilmesinden ve takibinin sağlanmasından sorumludur.

8.1.4.2. Saha Müdahale Ekibi

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde Deniz Operasyonları Sorumlusu, Kıyı Operasyonları Sorumlusu

ve Hava Operasyonları Sorumlusu liderliğinde sahada görev alacak ve döküntüye

müdahalede bulunacak Saha Müdahale Ekibi Tablo 8.1.2.’de belirtilmiştir.

Tablo 8.1.2. Saha Müdahale Ekibi

Deniz Operasyonları

Ekibi

ECVET SAĞLIK

CEMAL TİRYAKİ

OLCAY ÖZDEMİR

GÖKHAN ERDAL

EROL OKTAY GEMİKÖZ

HAMZA AKTAŞ

MİKAİL SÖNMEZ

İLHAN CORUK

ALİ İHSAN OTO

NAİL ADIGÜZEL

Kıyı Operasyonları Ekibi

ERGÜN PEHLİVANOĞULLARI

GÜRAY İNCE

SERDAR ŞAHİN

MESRUR ÖZGÖK

İSA ARSLANBOĞA

FATİH TOPÇUOĞLU

İSMAİL BAYRAKTAR

DOĞAN YAMAN

AHMET BİCAN

KAZIM BOZKURT

Hava Operasyonları

Ekibi ERSOY KOCA

SEÇKİN GÖKÇE

35

Saha Müdahale Ekibi’ ni, Deniz Operasyonları, Kıyı Operasyonları ve Hava Operasyonları

ekipleri oluşturmaktadır.

Deniz Operasyonları Ekibi’ nin görevleri öncelikli olarak denizde gerçekleşecek tüm

operasyonları fiili olarak gerçekleştirmektir. Petrol döküntüsüne müdahalede, denizde

gerçekleşecek olan operasyonların başında, petrol yayılımının engellenmesini sağlayan

petrol bariyerlerinin serilmesi işi gelmektedir. Bariyerlerin serilmesi, petrolün deniz

yüzeyinden toplanmasını sağlayan yağ sıyırıcıların denize indirilmesi ve operasyonu,

pompaların çalıştırılması, sorbent bariyer ve malzemelerin kullanımı, denizde geçici

depolama tanklarının yüzdürülmesi ve operasyonu, petrolün toplanması ve denizde yapılan

tüm operasyonlardan Deniz Operasyonları Ekibi sorumludur.

Kıyı Operasyonları Ekibi’ nin görevleri ise; kıyıda bölgelerin oluşturulmasının sağlanması,

dekontaminasyon alanının kurulması, geçici depolama tanklarının kurulması ve operasyonu

ile kıyı temizliğidir.

Hava Operasyonları Ekibi’ nin görevi ise; havadan uçak ya da helikopter vasıtasıyla

gerçekleştirilebilecek gözlem ya da izne tabi olan dispersant uygulama operasyonlarıdır.

Hava operasyonu olmadığında ise, ihtiyaç olan ekibe destek olacaktır.

8.2. Kıyı Tesisinin Acil Durumlara Müdahale Etme İmkan, Kabiliyet ve Kapasitesine

İlişkin Bilgiler

8.2.1. Müdahale Stratejisi

Olası bir petrol döküntüsünde, müdahale stratejisi, petrol döküntüsünün seviyesine göre

farklılık göstermektedir. Seviyelendirilmiş müdahale üçe ayrılmaktadır. Seviye 1 müdahale

tesisin kendi imkan ve kabiliyetleriyle müdahale edebileceği döküntüler, Seviye 2 tesisin

kendi imkan ve kabiliyetlerinin yeterli olmadığı ve desteğin gerekli olduğu bölgesel

döküntüler, Seviye 3 ise bölgesel imkanların da yeterli, olmadığı ulusal ve/veya uluslararası

döküntülerdir.

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde müdahale stratejisi öncelikli olarak, insan hayatını ve çevreyi

korumak, sonrasında da etkin ve hızlı bir şekilde petrol döküntüsüne müdahale etmektir.

Döküntüye müdahalede TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde boru hatlarıyla gemilere aktarılan

petrol ve türevlerinin Güvenlik Bilgi Formları’ nda yer alan tedbir ve müdahale yöntemleri de

dikkate alınmaktadır. Müdahale stratejileri, tesisin imkân ve kabiliyetleri, hedef ve

kullanılacak yöntemlere göre belirlenmelidir.

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde herhangi bir petrol döküntüsü için kullanılacak olan ekipman,

malzeme ve personel, halihazırda rafineri içinde bulunmaktadır. TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nin

petrol döküntüsüne müdahale için anlaşmalı olduğu Martı Deniz Temizliği Ltd.Şti. firması tam

donanımıyla, petrol döküntüsüne müdahale ederek yayılmasını engeller ve en uygun

müdahale yöntemlerini kullanır.

Genel olarak baktığımızda, denizde oluşan bir petrol döküntüsüne karşı müdahale stratejisini

belirlerken aşağıdaki unsurlar önem kazanmaktadır;

Döküntü büyüklüğünün tespiti

Döküntünün miktarının öngörülmesi, (deniz yüzeyinde yüzmekte, deniz altına

dağılmış, deniz dibine çökmüş ve kıyıya vurmuş olan miktarlarının öngörülmesi)

İskeledeki yayılımın engellenme, toplama ve geri kazanılması amacıyla gerektiğinde

geminin bir bölümünün veya tamamının engelleme bariyeri ile çevrelenmesi

36

Açık denizdeki engelleme ve toplama için deniz yüzeyinde yayılan petrolün yüzer yağ

toplama sistemi ile toplanması için açık deniz bariyerinin kullanılması

Deniz yüzeyindeki petrolün toplanması için çeşitli kapasitedeki yağ sıyırıcıların

kullanılması,

Geri kazanılan petrolün suda depolanması için özel depolama barçlarının kullanılması

Kıyı ve kıyı şeridinin kurtarılmasında farklı amaçlara göre tasarlanmış petrol toplama

sistemleri yardımıyla yayılan petrolün toplanması

Döküntünün dağılım ve davranışıyla ilgili bilgilerin gerçek zamanlı olarak toplanması

Kıyı şeridinin temizlenmesinde, petrolün bölgedeki tüm kıyı şeridinden

uzaklaştırılması ve toplanması için gerekli malzeme ve yöntem analizi

Etkilenen alanın olay sonrasında düzenli bir şekilde izlenmesi

8.2.1.1. Küçük Sızıntılarda Müdahale Stratejisi

Sızıntının miktarı küçük ise (örneğin 125 m3 ve altındaki bir dökülme), Seviye 1 müdahale

kapsamında rüzgâr ve akıntı durumuna göre müdahale yapılır. Bu kapsamda modelleme

haritaları da dikkate alınmalı ve petrol yayılımının hareketi takip edilmelidir. Rüzgâr batıdan

esiyorsa, petrol yayılımı körfezin iç kısımlarına doğru ilerleyecektir. Bu durumda en kısa

sürede sızıntının etrafı bariyer ile çevrilir ve sıyırıcı vasıtası ile deniz yüzeyinden alınır. Sızıntı

genişlemiş ve açık denize doğru hareketlenmiş ise petrol müdahale teknesi ve yağ sıyırıcılı

tekne ile takip edilerek petrol yüzeyden toplanır. Aynı zamanda açık deniz bariyeri ile petrol

çevrelenerek o bölgede sabitlenmesi sağlanır. Petrol deniz yüzeyinden toplanırken, bir

taraftan da denizde geçici depolama sağlayan depolama tanklarına aktarılmalıdır. Müdahale

sürecinde, rüzgârın doğudan esmesi halinde, petrol döküntüsü Marmara Denizi’ne doğru

ilerleyeceğinden dolayı, durum kritik hal alabilir. Sızıntı kontrol altına alınabilirse sıyırıcılar ile

müdahale etmek mümkündür. Sızıntı sakin ve rüzgarsız bir havada meydana gelmişse etrafı

bariyer ile çevrilmeli ve sıyırıcı ile toplanmaya başlanmalıdır. Hassas alanlar göz önünde

bulundurulmalı ve gerektiğinde müdahale stratejilerine dahil edilmelidir. Bölgenin endüstriyel

olarak önemi dikkate alınarak, döküntünün hızlı bir şekilde gemi trafiğini etkilemeden kontrol

altına alınması gerekmektedir. Operasyon koordinatörü ve olay yeri koordinatörü ilgili

birimlerle birlikte Net Çevresel Fayda Analizi yapmalıdır. Dispersant uygulamasıyla ilgili

olarak mutlaka T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan izin alınmalıdır.

8.2.1.2. Büyük Sızıntılarda Müdahale Stratejisi

Döküntü miktarı büyüdükçe rafinerinin elinde imkânlar yeterli olmayabilir. Sızıntı açığa doğru

sürüklenmişse Seviye 2 müdahale kapsamında hafif uçak ya da helikopter vasıtası ile takibi

yapılabilir. Yayılım modellemesinde, kuzeybatıdan esen rüzgârla, sızıntının TÜPRAŞ İzmit

Rafinerisi’nin doğu kıyılarını etkilediği görülmüştür. Bu durumda takip ve karar alma

müdahale sürecinin önemli bir safhasını oluşturmaktadır. Seviye 2, müdahale ekibi petrol

tabakasının kirletme olasılığı olan hassas kıyı bölgelerine personel ve ekipman naklederek

gerekli tedbirleri almak durumundadır. İlgili kurum ve kuruluşlara da haber verilerek,

imkanları arttırılması ve Seviye 2 müdahale ekibine destek verilmesi sağlanmalıdır. Körfez

yarı kapalı bir körfez olup, balık ve balıkçılık faaliyetleri ile önemli canlı türlerinin yaşam

alanlarını oluşturmaktadır. Dolayısıyla müdahale stratejisini belirlerken mekanik müdahale

öncelikli olmalıdır. Net Çevresel Fayda Analizi yapılarak dispersant uygulaması da

değerlendirilmeli ve uygulamanın uygun olması haline mutlaka T.C. Çevre ve Şehircilik

37

Bakanlığı’ndan onay alınmalıdır. Petrolün suda kalma süresi arttığında dispersantın etkinliği

azaldığından dolayı, karar verme ve onay sürecinin mümkün olduğunca hızlı olması

gerekmektedir.

8.2.2. Tesiste Acil Müdahale İçin Bulunması Gereken Malzeme, Ekipman ve Vasıtalar

8.2.2.1. Deniz Vasıtaları

Deniz vasıtaları, olası bir döküntü durumunda bariyerin deniz yüzeyine serilmesi, müdahale

kaynaklarının döküntü alanına intikali ve dökülen petrolün denizde toplanması için gerekli

olan vasıtalardır.

Tekne; operasyon anında gerekli ekipmanın ve müdahale personelinin döküntünün olduğu

alana ulaştırılması için kullanılır. Aynı zamanda döküntünün bariyerle çevrelenmesinde

bariyerin yönlendirilmesiyle döküntünün etrafının etkin şekilde çevrilmesi için gereklidir.

Barç; deniz yüzeyinden toplanan petrolün müdahale esnasında denizde depolanmasını

sağlayan geçici depolama ekipmanıdır. Deniz yüzeyinden sıyırıcılarla toplanan petrol

barçlara aktarılarak, müdahale sonunda depolanan petrol bertarafı sağlanmak üzere barç

vasıtasıyla kıyıya ulaştırılır.

Römorkör; rafineriye yanaşacak ve rafineriden ayrılacak gemilerin yanaşma ve ayrılma

manevraları esnasında güvenli bir şekilde hareketinin sağlanması amacıyla gemilere

kılavuzluk yapılan deniz vasıtasıdır.

Palamar Bot; geminin iskeleye yanaştırılması esnasında gemi halatlarının iskeleye

ulaştırılması ve kara palamarcıları tarafından iskeleye bağlanmasını sağlar. Aynı zamanda

geminin iskeleden ayrılması esnasında iskeleye bağlı halatların uygun şekilde molasının

yapılmasını sağlar.

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi liman sınırları içinde, yerli ve yabancı tüm gemiler; limana giriş ve

çıkışlarında ve/veya buralarda herhangi bir nedenle yer değiştirmelerinde, Liman Tüzük,

Yönetmelik ve Talimatları ile TÜPRAŞ Standartları’nda belirtilen esaslara göre asgari sayıda

römorkör ve palamar botu kullanmak mecburiyetindedirler.

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde römorkaj ve palamar hizmeti tesis bünyesinde sağlanmakta

olup deniz vasıtaları hizmete hazır halde rafineri sınırları içinde römorkör iskelesinde

bulundurulmaktadır. Römorkör iskelesinde 12’’ ve 20’’ olmak üzere 2 yangın hattı tesis

edilmiş durumda olup her römorkör yangına müdahale ekipmanı ile donatılmıştır. TÜPRAŞ

İzmit Rafinerisi’nde bulunan 5 adet römorkör mülkiyeti ve deniz hizmetlerinin yönetimi T

DAMLA Denizcilik A.Ş.’de kalmak şartıyla TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’ne teslim edilmiş olup

deniz vasıtalarına ait bilgiler Tablo 8.2.1.’de verilmektedir.

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde, yanaşma ve ayrılma esnasında belirlenen tarifeye uygun

olarak römorkör hizmeti alınması zorunlu olup; bu tarife 2000-5000 GRT gemiler için 1

römorkör, 5001-15000 GRT GRT gemiler için 2 römorkör, 15001-30000 GRT gemiler için 3

38

römorkör, 30001 GRT üzeri gemiler için 4 römorkör olarak belirlenmiştir. Aynı zamanda,

Tüpraş İzmit Rafinerisi sınırları içinde 4 adet palamar bot görev yapmaktadır.

Tablo 8.2.1. Römorkör ve Palamarlara Ait Bilgiler

Deniz Vasıtası Vasıta Adı Uzunluk (m)

En (m)

Motor

Gücü

(BHP)

IMO

Numarası

Römorkör

T. DAMLA 1 32,79 10,5 5000 9438688

T. DAMLA 2 32,79 10,5 5000 9438705

BEYAZIT GÜNİÇEN 33 9,25 2720 8705096

HASAN TURAL 33 9,25 2720 8705084

İZMİR RAFİNERİSİ - II 36,75 9,1 2460 7300966

Palamar Bot

BEŞİR ALP 12,2

4 416 271010384

(MMSI)

R. KESKİN 9,7 3,2 190 -

İHSAN HAKTANIR 9,7 3,2 190 8700670

İLHAN ÜNAL 9,7 3,2 190 -

8.2.2.2. Petrol Bariyerleri

Petrol bariyerleri petrolün deniz yüzeyinde toplanmasına, çevrelenmesine, yönünün

değiştirilmesine olanak sağlayan, ayrıca petrolün kıyıya vurarak kıyı şeridini ve hassas

alanları etkilemesini engellemesi amacıyla kullanılan bir ekipmandır.

Bariyerlerin su üzerinde kalan bölümleri fribord ve su altında kalan bölümleri su çekimi (draft)

olarak adlandırılmakta olup bariyerler, ortalama akıntı hızı ve ortalama rüzgar etkisi ile su

üzerindeki dengesi bozulmayacak şekilde dizayn edilmiş olmalıdır. T.C. Ulaştırma Denizcilik

ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yayımlanmış olan 2009/6 sayılı genelgeye göre

bariyerlerin asgari nitelikleri Tablo 4.34’de gösterilmektedir. TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi, Tablo

8.2.2’ ye göre “Mendirek Olmayan Kıyı Tesisi” kategorisine girmekte olup bariyerlerin

seçiminde, fribord yüksekliği 35 cm’den az olmamak koşulu ile, kaldırma kuvveti, ağırlık

oranının 4:1 ve gerilme mukavemetinin 22 kN olmasına dikkat edilmelidir.

Tablo 8.2.2. Petrol Bariyerlerinin Asgari Özellikleri

Petrol Bariyerlerinin

Asgari Özellikleri

Fribord

(cm)

Su Çekimi

(cm)

Kaldırma

Kuvveti / Ağırlık

Oranı

Gerilme

Mukavemeti

(kN)

Mendirek

içinde

kullanılaca

k bariyerler

(En az)

2007

tarihinden ve

öncesinde

alınan

bariyerler

15

Fribord

değerinden

az olamaz

4:1 22

39

2007

tarihinden

sonra alınan

bariyerler

20

Mendirek

dışında ve

mendirek

olmayan

kıyı

tesislerind

e

kullanılaca

k bariyerler

(En az)

2007

tarihinden ve

öncesinde

alınan

bariyerler

25

Fribord

değerinden

az olamaz

4:1 22

2007

tarihinden

sonra alınan

bariyerler

35

Bariyerlerin müdahale operasyonu esnasında hızlı sürede serilmesi gerekmekte olup

öncelikli olarak döküntü kaynağı ve döküntünün yoğun olduğu bölge çevrelenmelidir. Bu

sayede deniz yüzeyinden petrol sıyırıcıları ile daha etkin şekilde toplama işlemi

gerçekleştirilebilecektir.

8.2.2.3. Petrol Sıyırıcılar ve Pompalar

Petrol sıyırıcılar, deniz yüzeyindeki petrolü fiziksel olarak toplayan mekanik özellikteki

ekipmanlardır. Petrol sıyırıcılarının, toplama prensiplerine göre çalışma mekanizmaları

aşağıda özetlenmektedir:

Fırça Tip Petrol Sıyırıcılar; Dönen aksam üzerindeki fırçalar vasıtasıyla döküntü su

yüzeyinden toplanır. Fırçalar olyofilik (petrolü seven) özellikte olduğundan dolayı petrolü su

yüzeyinden etkin şekilde toplamaktadır. Petrolle beraber toplanan katı parçacıklar sıyırıcı

üzerindeki dişler tarafından petrolden ayrılır. Toplanan petrol pompalar vasıtasıyla depolama

tankların aktarılır. Bu tipteki petrol sıyırıcılar ham petrol gibi yüksek yoğunluktaki petrol türleri

için etkindir.

Savak Tip Petrol Sıyırıcılar; Su yüzeyinde biriken petrolün konsantrasyonuna bağlı olarak

yoğunluk farkı etkisiyle petrol, sıyırıcı ortasında bulunan toplama haznesinde toplanır.

Döküntünün yoğun olmaması durumunda, bu tip sıyırıcılar petrolle birlikte büyük miktarda

suyu da toplar. Bu nedenle, daha orta viskoziteli döküntüler için etkindir.

Makara ve Disk Tip Petrol Sıyırıcılar; Sıyırıcı ünitesi makara veya disk şeklindeki parçalardan

oluşmuş disk tipleridir. Makara veya disklerin üzerinde tutunan petrol toplama haznesine

buradan pompalar vasıtasıyla depolama tanklarına aktarılır. Orta viskoziteli petrol türevlerinin

deniz yüzeyinden toplanması için etkindir.

Pompalar, petrol sıyırıcıları tarafından deniz yüzeyinden toplanan petrolü geçici depolama

tanklarına ya da depolama tanklarında biriken petrolün bertarafını sağlamak üzere petrolü

taşıma araçlarına aktarmak amacıyla kullanılan mekanik özelikteki ekipmanlardır. Döküntü

müdahale çalışmalarında en sık kullanılan pompa türleri santrifüj pompalar, diyafram

pompalar, vidalı pompalar ve kademeli pompalardır.

40

8.2.2.4. Geçici Depolama Tankları

Geçici depolama tankları sıyırıcılar tarafından toplanan petrolün pompalar vasıtasıyla

aktarıldığı ve geçici olarak biriktirildiği depolama üniteleridir. Atıklar, nihai bertaraf işlemlerinin

yapılmasına kadar geçen zamanda geçici olarak depolanıp ortaya çıkan değişik türdeki

atıkların sınıflandırılarak uygun bir şekilde transferi yapılmaktadır.

8.2.2.5. Emici Malzemeler

Emici Bariyerler; temizlik faaliyetleri sırasında kıyı ve iskele gibi alanların temizlenmesinde ve

iyileştirme faaliyetlerinde etkin olarak kullanılır. Aynı zamanda, deniz yüzeyinde petrolü

çevreleyen bariyerin iç kısmına yerleştirilerek bariyerin etkinliği arttırılırken, bir kısım petrol

emici bariyer tarafından emilerek toplanır.

Emici Pedler; temizlik faaliyetleri sırasında petrol döküntüsünün yüzeyine serilerek temizleme

işlemleri gerçekleştirilir. Kıyı temizliğinde ve deniz temizliğinin son aşamasında yaygın olarak

kullanılır.

Yönetmelik Madde 7’de belirtilen Seviye 1 kapsamındaki döküntülerde TÜPRAŞ İzmit

Rafinerisi’nin kendi bünyesinde bulunan Acil Müdahale Ekibi görev almaktadır. Rafineri

Seviye 2 kapsamındaki döküntüler için T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

tarafından yetkilendirilmiş kuruluş olan Martı Deniz Temizliği Ltd. Şti.’den petrol döküntüsüne

müdahale hizmeti almakta olup Seviye 3 kapsamındaki döküntüler için Uluslararası bir

kuruluş olan Oil Spill Response Limited firmasından hizmet almaktadır.

Seviye 1 kapsamında tesiste bulundurulması tavsiye edilen ekipman, malzeme ve vasıtalar

Faz-2 iskelesinin iç kısmında yer alan “Bariyer Barakası” olarak tanımlanan kapalı tek katlı

yapının içinde konuşlandırılmıştır. Tesiste bulunması tavsiye edilen ekipman, malzeme ve

vasıtalara ait listeler Tablo 8.2.3. ve Tablo 8.2.4.’de sunulmaktadır. Bariyer uzunluğunun

belirlenmesinde, bariyerin iskeleye yanaşan en büyük geminin boyunun 3 katından fazla

olması göz önüne alınmıştır.

Tablo 8.2.3. Seviye 1 Kapsamında Tesiste Bulunması Tavsiye Edilen Ekipman, Malzeme ve

Vasıtalar

No Ekipman/Malzeme/

Vasıta Özellikler

Tesiste Bulunması

Tavsiye Edilen Miktar

BARİYER VE KIYI KORUMASI

1 Açık Deniz Bariyeri

1.10 m yüksekliğinde, çit

tipi bariyer

(Fribord:40cm., Draft:

70cm.)

1000 m.

2 Sahil Koruma Bariyeri 5 m kesitli sahil koruma

bariyeri 50 m.

41

3 Çapa Seti

Petrol bariyerine uygun

olacak şekilde,

şamandıra, çapa, zincir

ve halat

10 set

4 Sabit Bariyer

Her mevsime dayanıklı,

iskele altı ve platformda

ani sızıntılarda yayılımı

engelleyici dayanıklı

bariyer (Fribord:35

cm.,Draft:50 cm.)

1.900 m.

SIYIRICILAR

5 Disk Tipi Sıyırıcı 20m3/h kapasiteli, disk tipi

yağ sıyırıcı 1 set

SORBENT MALZEMELER

7 Sorbent Bariyer 20 cm x 3m ebatında

sorbent bariyer 500 m.

8 Sorbent Ped 50’lik paketlerde, kare

şeklinde 5 balya

DEPOLAMA VE ÜFLEYİCİ ÜNİTELERİ

9 Portatif Tank

15 m3 kapasiteli

Tank astarları, tavan

örtüleri ve yer paspasları

ile birlikte

1 set

10 Yüzer Depolama Tankı 5 m3 kapasiteli yüzer

depolama tankı 2 set

YIKAYICILAR

11 Basınçlı Yıkama Makinesi Kıyı Temizliği için Basınçlı

Yıkama Makinesi 1 adet

KORUYUCU EKİPMANLAR / MALZEMELER

12 Kişisel Koruyucu Ekipman

Tyvek Tulum, gözlük,

eldiven, iş ayakkabısı,

baret

Saha Müdahale Ekibi’ ne

yetecek miktarda

13 Organik Temizleyici El ve vücut temizleyici 5 litre

14 Güvenlik İşaretleri Emniyet şeridi ve güvenlik

levhaları 1 set

ÇEŞİTLİ

15 Fotoğraf Makinesi Döküntü tespiti ve kanıtı

için 1 adet

16 Gaz ölçüm cihazı 4 tip gaz ölçen özellikte 1 adet

42

17 Kıyı Temizliğinde

Kullanılacak Ekipman Kürek, Yıkama fırçası, vs.

Saha Müdahale Ekibi’ ne

yetecek miktarda

18 El Arabası Kıyı temizliğinde

kullanılmak üzere 5 adet

*TÜPRAŞ İzmit Rafinerisinde bariyerlerin serilmesi ve toplanması işi için tesis sınırları içinde

bulunan DİTAŞ’a ait palamarlardan; petrolün karada veya denizde geçici depolama

tanklarından alınarak atık kabul tesisine aktarılması işi için ise tesiste yer alan vidanjörlerden

yararlanılmaktadır.

Tablo 8.2.4. Seviye 2 ve Seviye 3 Kapsamında Gerekli Olabilecek Ekipman, Malzeme ve

Vasıtalar

No Ekipman/Malzeme/Vasıta Özellikler Tesiste Bulunması

Tavsiye Edilen Miktar

BARİYER VE KIYI KORUMASI

1 Açık Deniz Bariyeri

Tambur üzerinde duran 50

m bölme halinde, şişme

bariyer (Fribord:35

cm.,Draft: 40 cm.)

2.900 m.

2 Açık Deniz Bariyeri

1.10 m yüksekliğinde, çit

tipi bariyer (Fribord:40 cm.,

Draft: 70cm.)

225 m.

3 Sahil Koruma Bariyeri 5 m kesitli sahil koruma

bariyeri 100 m.

4 Çapa Seti

Petrol bariyerine uygun

olacak şekilde, şamandıra,

çapa, zincir ve halat

40 set

SIYIRICILAR

5 Disk Tipi Sıyırıcı 12 m3/h kapasiteli, disk tipi

sıyırıcı 1 set

6 Dişli Tip Sıyırıcı 25-30 m3/saat, dişli tip

sıyırıcı 1 set

7 Savak Tipi Sıyırıcı 11 m3/saat, dişli tip sıyırıcı 1 set

8 Vakum Tipi Yağ Toplama

Sistemi

24 m3/saat, vakum tip yağ

toplama sistemi 1 set

POMPALAR

9 Diyafram Pompa

30 m3/h kapasiteli, 3 inç

emiş başlıklı, hortum

bağlantı parçaları ve filtre

ile beraber

1 set

43

SORBENT MALZEMELER

10 Sorbent Bariyer 20 cm x 3m ebatında

sorbent bariyer 1.200 m

11 Sorbent Ped 50’lik paketlerde, kare

şeklinde 10 balya

DEPOLAMA ÜNİTELERİ

12 Portatif Tank

15 m3 Tank astarları, tavan

örtüleri ve yer paspasları ile

birlikte

1 set

13 Portatif Tank

6 m3 Tank astarları, tavan

örtüleri ve yer paspasları ile

birlikte

3 set

14 Yüzer Depolama Tankı 25 m3 kapasiteli yüzer

depolama tankı 1 set

15 Yüzer Depolama Tankı 12,5 m3 kapasiteli yüzer

depolama tankı 1 set

YIKAYICILAR

16 Basınçlı Yıkama Makinesi Kıyı Temizliği için Basınçlı

Yıkama Makinesi 2 adet

KORUYUCU EKİPMANLAR / MALZEMELER

17 Kişisel Koruyucu Ekipman TyvekTulum,gözlük,eldiven,iş

ayakkabısı,baret,vs.

Saha Müdahale Ekibi’ ne

yetecek miktarda

18 Göz Yıkama Ünitesi Portatif 2 set

19 Citrus Organik Temizleyici El ve vücut temizliği için 10 litre

20 Güvenlik İşaretleri Emniyet şeridi ve güvenlik

levhaları 2 set

ÇEŞİTLİ

21 Gaz ölçüm cihazı 4 tip gaz ölçen özellikte 2 adet

22 Tam Yüz maske H2S’ uygun kartuşlu tam yüz

maske 5 adet

23 Aydınlatma Kulesi Aydınlatma Kulesi-

Jeneratörlü 1 adet

24 Kıyı Temizliğinde

Kullanılacak Ekipman Kürek, Yıkama fırçası, vs.

Saha Müdahale Ekibi’ ne

yetecek miktarda

25 El Arabası Kıyı temizliğinde kullanılmak

üzere 10 adet

26 Kuş ve Yaban Hayatı

Kaçırma ve Koruma

Ekipmanları

Yaban Hayatının Korunması

için 1 set

44

TEKNELER

27 Şişme Bot 70 HP motor kapasiteli 1 adet

28 Petrol Döküntüsüne

Müdahale Teknesi

Petrol döküntüsüne

müdahale için gerekli

donanıma sahip tekne

1 adet

VASITALAR

29 Forklift Malzemelerin taşınmasında

yardımcı olarak 1 adet

30 Kamyon Malzemelerin taşınması için

gerekli kapasitede 1 adet

BİLGİSAYAR VE İLETİŞİM

31 Ofis Ekipmanları

Bilgisayar, yazıcı, faks,

tarayıcı ve telefon içeren

ekipman

1 set

* Tablo 8.2.4.’de belirtilen Seviye 2 ve Seviye 3 kapsamında gerekli olabilecek ekipman,

malzeme ve vasıtalar, Seviye 2 ve Seviye 3 kapsamında bir döküntü olması halinde, Seviye

1 kapsamında tesiste bulunması tavsiye edilen ekipman, malzeme ve vasıtalarla birlikte

kullanılacaktır. Seviye 2 ve Seviye 3 kapsamındaki döküntülerde TÜPRAŞ İzmit

Rafinerisi’nin Seviye 2 Acil Müdahale Hizmetini üstlenen Martı Deniz Temizliği Ltd. Şti.’nin ve

Seviye 3 Acil Müdahale Hizmeti işini üstlenen Oil Spill Response Limited’in ekipman,

malzeme ve vasıtalarından yararlanılacaktır.

8.3. Tehlikeli Maddelerin Karıştığı Kazalara Yönelik Yapılacak İlk Müdahaleye İlişkin

Düzenlemeler

8.3.1. Müdahale Seviyesine Göre Acil Müdahale Planının İcrasına İlişkin Koordine,

İdare ve Müdahaleden Sorumlu Kurum/Kuruluş Ve/Veya Kişi /Kişiler

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde oluşabilecek Seviye 1 kapsamındaki petrol döküntülerine

rafineri personelinden oluşan Acil Müdahale Ekibi görev alacaktır. Acil Müdahale Ekibi,

rafineride Risk Değerlendirmesi ve Acil Müdahale Planı’nın uygulanması ile ilgili

koordinasyon, idare ve müdahale operasyonlarından sorumludur. Operasyon Ekibi’ne ait

bilgiler Şekil 8.3.1.’de verilmektedir.

Yönetmelik Madde 7’de belirtilen Seviye 1 kapsamındaki döküntülerde TÜPRAŞ İzmit

Rafinerisi’nin kendi bünyesinde bulunan Acil Müdahale Ekibi görev almaktadır. Rafineri

Seviye 2 kapsamındaki döküntüler için T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

tarafından yetkilendirilmiş kuruluş olan Martı Deniz Temizliği Ltd. Şti.’den petrol döküntüsüne

müdahale hizmeti almakta olup Seviye 3 kapsamındaki döküntüler için Uluslararası bir

kuruluş olan Oil Spill Response Limited firmasından hizmet almaktadır.

45

5312 Sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil

Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun kapsamında rafineride

ya da rafineriye yanaşan gemilerde operasyonel faaliyetler sonucu oluşabilecek ve küçük

ölçekli kirlenmelere sebep olabilecek Seviye 1 durumunda yapılması gerekenler aşağıda

özetlenmektedir:

• Olay AAKKM (Ana Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi)’ne bildirilir.

• AAKKM tarafından ilgili birimlere haber verilir.

• Kirlilik seviyesinin tespiti yapılır.

• Kirliliğe müdahale sorumluluğu rafinerie/gemiye aittir.

• Müdahale rafineri/gemi acil müdahale planına uygun olarak yapılır.

• Acil Müdahale Planı’nın yürütülmesinden rafineri işleticisi sorumludur.

• Liman Başkanı ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü operasyonu takip ederek

sonuçlarını T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ve T.C. Çevre ve

Şehircilik Bakanlığı’na iletir.

46

Şekil 8.3.1. Operasyon Ekibi

İdari ve Mali İşler Grup Başkanı

M.Orçun Şahin 0536 430 65 63

Muhasebe Sorumlusu M.Orçun Şahin

0536 430 65 63

Sigorta Sorumlusu Onur üzmez

0546 200 13 31

Hak Talepleri Sorumlusu Varol Badem

0533 597 26 80

İdari İşler Sorumlusu Nurullah Özkan

0533 426 25 67

Kayıtlar Sorumlusu Atakan Selçuk

0533 458 12 79

Planlama Grup Başkanı Mehmet Kıroğlu 0533 201 29 89

Kaynak Sorumlusu Mustafa Idır

0532 515 61 26

Durum Sorumlusu M. İshak Morçimen

0554 243 61 18

Planlama Sorumlusu Erkan Modoğlu 0533 201 29 89

Çevre Sorumlusu Cüneyt Şan

0531 967 74 44

Danışma/Gönüllü Sorumlusu

Mustafa Sayın 0532 426 09 78

Danışman Birimler Martı Deniz Temizliği Ltd. Şti.

0212 243 48 82 0532 284 65 03

OSRL 00 44 23 80 331551 00

TÜPRAŞ Mehmet Kaya – 0543 571 78 55 A. Hazım Yiğit – 0532 690 85 15 İbrahim Kaya – 0262 316 13 63

Mehmet Serim – 0262 316 33 22

Basın ve Halkla İlişkiler Ömer Çağlar - 0535 9274813 Erhan Oğuş - 0533 817 72 32

Ufuk Kantar - 0532 736 38 22

Operasyon Koordinatörü Kadir Dağdemir 0533 382 43 95

Olay Yeri Koordinatörü Mustafa Görgün

0533 305 40 37

Olay Emniyet Sorumlusu Muammer Eski 0549 562 30 20

Operasyon Grup Başkanı Alparslan Yıldız 0544 315 25 51

Deniz Operasyonları

Sorumlusu

Nurettin Konar

0533 554 14 50

Kıyı Operasyonları Sorumlusu

Atilla Tuğlacılar 0536 573 45 30

Hava Operasyonları Sorumlusu

Yusuf Yıldırım

0544 722 43 73

Yaban Hayatı Sorumlusu Elif Çelik

0532 422 08 92

Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Sorumlusu

Murat Onat 0262 316 35 36

Atık Yönetimi Sorumlusu Onur Keskin

0554 727 42 77

Kaynak /Ekipman Sorumlusu Ümit Uysal

0262 316 15 05

Lojistik Grup Başkanı Teoman Selimoğlu

0542 421 59 56

Satın Alma Sorumlusu Murat Yılmaz

0533 442 81 57

Hizmetler Sorumlusu Mehmet Gümüş

0532 498 64 24

Tıbbi Sorumlu Özgül İşler

0532 727 92 63

İletişim ve Dokümantasyon

Sorumlusu Nilgün Ernam

0262 316 14 01

Güvenlik Sorumlusu Mahmut Türkmen

0532 391 64 91

Ulaşım Sorumlusu Murat Onat

0262 316 35 36

Yemek Sorumlusu Gözde Türk Eşki 0262 316 14 08

Konuşlanma Sorumlusu Aydoğan Enginler 0532 202 69 67

47

8.3.2.Ulusal Acil Müdahale Planı veya İlgili Bölgesel Acil Müdahale Planı ile Muhtemel

Koordinasyon Sistemi

Ulusal Acil Müdahale Planı, TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde oluşabilecek Seviye 3 kapsamında

döküntü durumunda devreye girecektir. Ulusal Acil Müdahale Planı’na göre genel

koordinasyondan T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı sorumludur. Bu görevin icrasında Ulusal

Koordinasyon Komitesi teknik destek sağlayacak olup, olay Ulusal Acil Müdahale

Merkezi’nden yürütülecektir.

Ulusal Operasyon Komitesi olaya müdahaleden sorumludur. Ulusal Operasyon Komitesi’ni

Şekil 8.3.2.’de de görüleceği gibi Ulusal Operasyon Koordinatörü, Ulusal Olay Yeri

Koordinatörü ve denizde müdahaleden sorumlu grubun başkanı T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve

Haberleşme Bakanlığı ve karada müdahaleden sorumlu grubun başkanı T.C. Çevre ve

Şehircilik Bakanlığı oluşturmaktadır.

Ulusal Acil Müdahale Merkezi, karada ve denizde oluşan ulusal boyuttaki olayları koordine

eden ulusal koordinasyon komitesinin çalışma yeri olacaktır. Ulusal Acil Müdahale Merkezi

müdahalede kullanılacak olan ekipman, personel ve teçhizat ile donatılacaktır. T.C.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı bünyesindeki Ana Arama ve Kurtarma

Koordinasyon Merkezi, Ulusal Acil müdahale merkezi oluşturuluncaya kadar ulusal acil

müdahale merkezi olarak görevlendirilir. Dolayısıyla Ana Arama ve Kurtarma Koordinasyon

Merkezi her iki görevi de icra edebilecek duruma getirilir.

T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, ulusal acil müdahale merkezi ile

bağlantılı bölgesel acil müdahale merkezleri ağını oluşturacaktır. Ulusal Acil Müdahale

Merkezi, Acil Müdahale Merkezleri’nin kurulması projesi kapsamında olup, TÜBİTAK MAM

tarafından tüm risk haritaları, çevresel hassasiyet haritaları, hava fotoğrafları gibi çalışmaları

birlikte değerlendirilmesi ile acil müdahale merkezlerinin ve istasyonlarının yerleri

belirlenmiştir.

Rafineride meydana gelebilecek döküntü Seviye 3 kapsamında ise Ulusal Acil Müdahale

Merkezi sorumluluğunda yönetilecektir. Bu kapsamda yapılması gerekenler aşağıda

özetlenmektedir:

• Olay AAKKM (Ana Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi)’ne bildirilir.

• AAKKM tarafından ilgili birimlere haber verilir.

• Kirlilik seviyesinin tespiti yapılır.

• Kirliliğe müdahale genel koordinasyonu T.C. Çevre ve Şehircilik

Bakanlığı’ndadır.

• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı başkanlığında ulusal koordinasyon komitesi

kurulur.

• Müdahale ulusal acil müdahale planı esaslarına göre yapılır.

• TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nin Seviye 3 Acil Müdahale Hizmetini üstlenen Oil

Spill Response Limited firması Operasyon ve Destek Grupları’ nda aktif olarak

görev alacaktır.

• Ulusal operasyon komitesi kurulur ve T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve

Haberleşme Bakanlığı veya T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ulusal

operasyon koordinatörünü atar.

48

• Müdahale ulusal acil müdahale merkezinden yönetilir.

• Müdahale; ulusal operasyon komitesine bağlı olarak olay yeri koordinatörü

tarafından yapılır.

• Operasyon Koordinatörü müdahale operasyonunun sona erdirilmesine karar

verir.

• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından zarar tespit komisyonu kurulur.

• Kirlilik zararlarının tazmininde T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme

Bakanlığı aracılık eder.

• Liman Başkanı ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü operasyonu takip ederek

sonuçlarını T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ve T.C. Çevre

ve Şehircilik Bakanlığı’na iletir.

Şekil 8.3.2. Ulusal Acil Müdahale Teşkilat Şeması

Bölgesel Acil Müdahale Merkezleri, Seviye 2 kapsamındaki döküntülerde karada ve denizde

bölgesel acil müdahale planlarının uygulanması için bir müdahale, operasyon ve

koordinasyon merkezi olarak hizmet vereceklerdir.

Rafineride meydana gelebilecek döküntü Seviye 2 kapsamında ise yapılması gerekenler

aşağıda özetlenmektedir:

• Olay AAKKM (Ana Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi)’ne bildirilir.

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK

BAKANI

Basın ve Halkla İlişkiler Komitesi

Hukuk Müşavirleri

Sekreterya

Ulusal Koordinasyon Komitesi

ULUSAL OPERASYON KOMİTESİ

Ulusal Operasyon Koordinatörü Ulusal Olay Yeri Koordinatörü

T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

(Denizde Müdahale)

T.C.Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

(Karada Müdahale)

Bölgesel Acil Müdahale

Merkezi

Sekreterya

DESTEK GRUP OPERASYON GRUPLARI

Teknik Grup Çevre Grup İdari İşler Kara Ekibi Deniz Ekibi Lojistik Grup

Ulusal Acil Müdahale Merkezi

49

• AAKKM tarafından ilgili birimlere haber verilir.

• Kirlilik seviyesinin tespiti yapılır.

• Kirliliğe müdahale genel koordinasyonu ilgili valiye aittir. İlgili vali bölgesel

koordinasyon komitesini toplar, komiteye başkanlık eder.

• Müdahale bölgesel acil müdahale planı esaslarına göre yapılır.

• T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Liman Başkanlığı ya da

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre ve Şehircilik İl Müdürü operasyon

koordinatörü ve operasyon komitesi başkanıdır.

• Müdahale bölgesel acil müdahale merkezinden yönetilir.

• Müdahale, bölgesel operasyon komitesine bağlı olarak olay yeri koordinatörü

tarafından yapılır (Operasyon koordinatörü belirler).

• TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nin Seviye 2 Acil Müdahale Hizmetini üstlenen Martı

Deniz Temizliği Ltd. Şti. firması Operasyon ve Destek Grupları’ nda aktif

olarak görev alacaktır.

• Operasyon koordinatörü müdahale operasyonunun sona erdirilmesine karar

verir.

• Valilik tarafından oluşturulan zarar tespit komisyonu, konuyla ilgili çalışmalar

yapar.

Seviye 2 kapsamındaki bir olayda, bölgesel acil müdahale planı kapsamında sorumlu

birimlerin oluşturulmasına ilişkin bölgesel operasyon komitesi teşkilat şeması Şekil 8.3.3.’ te

verilmektedir.

50

Şekil 8.3.3. Bölgesel Acil Müdahale Teşkilat Şeması

8.3.3.Müdahale Seviyelerine Göre Acil Durumlarda Uygulanacak Faaliyetler ve

Prosedürler

5312 Sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil

Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanunun Uygulama

Yönetmeliği Madde 8’de tanımlandığı üzere, Acil Müdahale Planları’nın uygulanması, olaya

müdahale operasyonlarının bildirimi, planın değerlendirilmesi ve aktif hale gelmesi, müdahale

operasyonları, atıkların bertarafı ve kirlenen alanların rehabilite edilmesi olmak üzere dört

aşamadan oluşur. Bu aşamaların tamamlanmasından sonra, acil müdahale operasyonunun

sona erdiğini ve normal düzene geçildiğini tanımlayan acil durumun sona erdirilmesi faaliyeti

gelmektedir.

• Aşama 1: Bildirim

• Aşama 2: Planın Değerlendirilmesi ve Aktif Hale Getirilmesi

• Aşama 3: Müdahale Operasyonları

• Aşama 4: Atıkların Bertarafı ve Kirlenen Alanların Rehabilite Edilmesi

Duruma bağlı olarak, aşamaların biden fazlası bir arada sürdürülebilir. Söz konusu aşamalar

aşağıdaki şekilde tanımlanmaktadır;

Basın ve Halkla İlişkiler Komitesi

GENEL KOORDİNATÖR

(Sorumlu Vali)

Hukuk Müşavirleri

Sekreterya

Bölgesel Koordinasyon Komitesi

BÖLGESEL OPERASYON KOMİTESİ

Bölgesel Operasyon Koordinatörü

Bölgesel Olay Yeri Koordinatörü

Grup Başkanları

Liman Başkanlığı

(Denizle İlgili)

Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü

(Karada Müdahale)

Bölgesel Acil Müdahale Merkezi

Sekreterya

DESTEK GRUP OPERASYON GRUPLARI

Teknik Grup Çevre Grup İdari İşler Kara Ekibi Deniz Ekibi Lojistik Grup

51

Aşama 1 - Bildirim:

Tesiste gerçekleşecek herhangi bir döküntü durumunda Acil Müdahale Planı devreye girerek,

rafineri yönetimi, devlet otoriteleri ve etki altında kalabilecek komşu tesislere bildirimde

bulunulur. Olayın 1. Seviyeden 2. Seviye acil duruma geçmesi halinde Operasyon

Koordinatörü tarafından Sorumlu Vali’ye ve ilgili birimlere bildirim yapılır. Seviye 2

durumundan Seviye 3 durumuna geçildiğinde ise, Sorumlu Vali T.C. Çevre ve Şehircilik

Bakanlığı’na bildirimde bulunur. Bu bildirimler çerçevesinde, bir üst seviyeye geçilirken ilgili

birimler haberdar edilerek müdahale seviyesi arttırılır. Durumun gerektirdiği önlemler

alınarak, müdahaleye devam edilir.

Aşama 2 - Planın Değerlendirilmesi ve Aktif Hale Getirilmesi:

Acil durumun bildiriminden sonra, müdahale organizasyonunda bildirimi alan Operasyon

Koordinatörü ve Olay Yeri Koordinatörü, gelen bildirim ve Acil Müdahale Planı çerçevesinde

planın uygulanmasına karar verir. Bu anlamda Acil Müdahale Planı’nın hangi aşamada

uygulanacağı ve Acil Müdahale Planı’nın hangi seviyede aktif hale getirileceği belirlenir.

Aşama 3 - Müdahale Operasyonları:

Acil Müdahale Planı’nda görevi olan personel, kirlilik seviyesi ve/veya olası potansiyel kirlilik

tahminleri doğrultusunda müdahale operasyonlarına başlar.

Birinci seviye bir kirlilikte Acil Müdahale Ekibi ilk müdahaleye başlar, atıkların bertaraf

edilmesi ve rehabilite çalışmaları müdahale biriminin koordinasyonunda devam eder.

Tesis kaynaklarının müdahalede yetersiz kalması durumunda Bölgesel Acil Müdahale

Planı’nın uygulanması için ilgili kuruluşlara bildirim yapılır. Bildirimler, Bölgesel Koordinasyon

Merkezi Başkanı olan Sorumlu Vali’nin onayı ile Ulusal Acil Müdahale Planı’nın uygulamaya

geçmesi için Ulusal Koordinasyon Merkezi, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile diğer paydaş

kurumlara yapılır.

Her müdahale operasyonu ilgili acil müdahale planı çerçevesinde koordine edilerek ilgili

koordinasyon merkezi tarafından yönetilir.

Müdahale operasyonlarında asıl amaç döküntünün en kısa sürede durdurulması, çevreye

verilecek zararın azaltılması ve önleme çalışmalarının en kısa sürede tamamlanmasıdır.

Herhangi bir döküntü anında öncelikli olarak bildirim prosedürü devreye girer. Bildirim

prosedürüne göre;

• Döküntüyü gören kişi tesis santraline/güvenliğine haber verir.

• Tesis acil müdahale planı doğrultusunda Operasyon Koordinatörü ya da Olay Yeri

Koordinatörü ’ne bildirim yapar.

• Olay yeri Koordinatörü ve Operasyon Koordinatörü aldıkları bilgiler doğrultusunda

müdahale ekibini alarm durumuna geçirir ve gerekli hazırlıkları yapar.

• Operasyon Grubu, olay yerine intikal ederek öncelikli olarak döküntünün nedenini ve

miktarını tespit eder.

• Olası yangın riski durumunda gerekli önlemler alınır.

• Tahmini döküntü miktarı ve hava koşulları Olay Kontrol Merkezi’ne bildirilir.

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi Acil Durum Yönetim Merkezi’nde (0262 316 30 21-22-23-24) bulunan

Operasyon Koordinatörü öncelikli olarak T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’na

bağlı AAKKM (Ana Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi)’ne (Tel: 0312 231 9105-0312 232

4783) olmak üzere Liman Başkanlığı ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne bildirimde bulunur.

52

Olay Yeri Koordinatörü alınan bilgiler doğrultusunda grup başkanları ile beraber durumu

değerlendirir ve müdahale stratejisini belirler ve müdahale operasyonu başlar.

• Müdahale stratejisi doğrultusunda, mekanik temizleme kararı alınmışsa, döküntünün

büyüklüğüne ve hava koşullarına uygun olarak döküntünün yayılımını engellemek ve

petrolü belirli bir alana hapsetmek için petrol bariyeri serilir.

• Petrol bariyeri serildikten sonra bariyerin iç taraflarına petrol emme kapasitesine sahip

sorbent bariyerler konulur.

• Bariyerlerle engellenip toplanan petrol, skimmer (yağ sıyırıcı) vasıtasıyla toplanarak

teknedeki geçici depolama tankına aktarılır.

Mekanik müdahale haricinde, dispersant kullanımı, yerinde yakma (in-situ burning) ya da kendi

haline bırakma (doğanın temizlemesi) gibi alternatif müdahale yöntemleri de mevcuttur. Bu

yöntemler ayrı ayrı uygulanabileceği gibi bir kaçı ya da hepsi bir arada da kullanılabilir. Müdahale

yönteminin seçilmesinde en önemli konulardan biri Net Çevresel Fayda Analizi (NÇFA)’dir. Net

Çevresel Fayda Analizi, petrol döküntüsüne müdahale seçeneklerinin çevresel etkilerini dikkate

alarak müdahale yönteminin avantaj ve dezavantajlarını değerlendirir. NÇFA, temizleme

operasyonlarının potansiyel olarak çevreyi olumsuz etkileyeceğini fakat faydasının daha fazla

olması ve/veya diğer etkileri engellemesi sebebiyle uygulanabileceğini kabul etmektedir.

Tablo 8.3.1. Net Çevresel Fayda Analizi

Sıra Aktivite

1 Çevresel hassasiyete göre sahanın ekolojik, sosyoekonomik ve kültürel

kaynaklarının belirlenmesi ve öncelik sıralamasının yapılması

2

Uygulanabilir müdahale seçeneklerinin değerlendirilmesi ve bütün

müdahale seçeneklerinin çevresel fayda ve sakıncalarını

belirleyebilmek için kendi haline bırakma seçeneğinin de diğerleriyle

karşılaştırılması.

3 Çevresel faydanın en fazla olacağı ve/veya önemli kaynaklara olumsuz

etkisinin en az olacağı müdahale seçiminin yapılması

Müdahale seçeneklerinden dispersant uygulaması ve yerinde yakma, 5312 Sayılı “Deniz

Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve

Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun ve Uygulama Yönetmeliği” gereğince, TC. Çevre ve

Şehircilik Bakanlığı’nın iznine tabidir.

Aşama 4- Atıkların Bertarafı ve Kirlenen Alanların Rehabilitesi:

Acil Müdahale operasyonu sonucunda, kirlenen alanın temizlenmesi ve atıkların bertaraf

edilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda kirlilik bulaşmış olan personel, ekipman, araç ve

gereçleri de arındırılması gerekir. Arındırma işlemini gerçekleştirirken, ikincil kirlenmeyi

engellemek çok önemlidir.

Arındırma (dekontaminasyon) işleminde,

• Arındırma işleminin yapılacağı sahanın yeri belirlenmeli,

• Arındırma için gerekli olan ekipmanlar belirlenmeli,

• Arındırma işlemini yapacak personel için uygun KKE seçilmeli,

53

• Farklı özellikle madde varsa eğer, risk değerlendirmesi yapılarak ona uygun KKE

kullanılmalı,

• Arındırma işlemi esnasında sahayı ikincil bir kirlenmeye sebebiyet vermeyecek şekilde

kullanılmalı,

• Ortam koşullarında değişiklik olması halinde arındırma işlemiyle ilgili risk değerlendirmesi

yapılarak, gerekli değişiklikler yapılmalıdır.

Acil Müdahale operasyonunda, temizlik işlemi sonrasında çıkan atıklar, atık için ayrılmış

alanlarda ikincil bir kirlenmeye sebebiyet vermeyecek şekilde, ortama uygun depolama

koşullarında depolanmalıdır. Bu atıklar, anlaşmalı atık taşıyıcı firma vasıtasıyla bertarafa

gönderilmelidir.

8.3.4. Acil Müdahale Operasyonlarının Sona Erdirilmesi ve Analizi

Müdahale operasyonu esnasında sürekli olarak gözlem yapılmaktadır. Hava şartlarının

müdahale operasyonunun devamına elverişli olması, Net Çevresel Fayda Analizi’ nin

operasyonu sonuçlandırmaya uygun olması gerekmektedir.

Seviye 1 kapsamındaki bir olayda Operasyon Koordinatörü, Olay Yeri Koordinatörü ve Grup

Başkanları ile beraber bütün parametreler göz önünde bulundurularak değerlendirme yapar.

Aynı zamanda, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 4’e göre, sudan numune alınarak

analiz yaptırılır. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ile koordineli olarak numune değerleri,

suyun ilk değerleriyle karşılaştırılır ve değerlendirilir. Bütün bu değerlendirmelerin

sonucunda, müdahalenin sonlandırılmasına, Operasyon Koordinatörü ile beraber Çevre ve

Şehircilik İl Müdürlüğü ile Liman Başkanlığı ile yapılan istişare sonucunda karar verilir.

Müdahale operasyonunun sonlanmasını müteakiben, kullanılan bütün ekipman, araç ve

gereçlerin temizlenmesi gerekmektedir. İade edilecekler ise eğer kullanılmışsa temizliği

yapıldıktan sonra iade edilmelidir. Ekipman ve personel ile ilgili mutlaka kayıt tutulmalıdır.

Ekipman ve personelin kirlilikten arındırılması (dekontaminasyon) için sahaya yakın özel bir

alan olmalıdır. Buradan çıkan atıklar geçici atık depolama alanında depolanmalıdır.

Operasyon koordinatörü, Saha Müdahale Ekibi ve olayın seviyesine göre ilgili taraflar ile

müdahaleyi analiz etmeli ve değerlendirmelidir. Bu değerlendirmede müdahale esnasındaki

verilerin toplanması, analiz edilmesi ve sonuçlarının raporlanması gerekmektedir.

Değerlendirmeler, personelin eğitilmesinde ve acil müdahale planının güncellenmesinde

kullanılmalıdır.

8.4. Acil Durumlarda Tesis İçi ve Tesis Dışı Yapılması Gereken Bildirimler

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde bir petrol döküntüsü olması halinde bildirimler üç Şekilde

yapılacaktır:

• Kurum içi bildirimler

• Devlet otoritelerine bildirimler

• Olaydan etkilenebilecek komşu tesislere bildirimler

Döküntü sonrasında gerçekleşecek bildirim ağı Şekil 8.4.1.’de gösterilmektedir.

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde kurum içi bildirimler petrol döküntüsü olayını gören kişi

tarafından başlatılacaktır. Olayı gören kişi öncelikli olarak Güvenlik ya da TÜPRAŞ İzmit

54

Rafinerisi santraline haber verecektir. Santral ya da Güvenlik haberi alır almaz, ilgili yerlere

bildirimde bulunacaktır.

• Şekil 8.4.1’de belirtilen Kurum İçi Çağrı prosedürüne uyularak, Operasyon

Koordinatörü ve/veya Olay yeri Koordinatörü’ ne haber verilir. Operasyon

Koordinatörü herhangi bir acil durum anında 24 saatlik zaman dilimi içinde ulaşılması

gereken ilk kişidir.

• Operasyon Koordinatörü,

- TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi yönetimindeki ilgili kişilere,

- AAKKM (Ana Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi) başta olmak üzere,

Liman Başkanlığı ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne

- Etkilenmesi muhtemel komşu tesislere, Şekil 8.4.2’deki “Durum Raporu

Formu” doldurularak bildirimde bulunacaktır.

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi Saha Müdahale Ekibi ile Operasyon Ekibi koordineli bir şekilde

olaya müdahale edecektir. Sahadan gelen raporlama çerçevesinde, Operasyon Koordinatörü

ve/veya Olay Yeri Koordinatörü, durum değerlendirmesi yaparak, müdahale stratejilerini

belirleyecektir.

Operasyon Ekibi’ ne ait irtibat numaraları Tablo 8.4.1’de, Saha Müdahale Ekibi’ ne ait

numaralar ise Tablo 8.4.2.’de verilmektedir.

Operasyon Koordinatörü; kurum içi bildirimler, devlet otoritelerine bildirimler ve olaydan

etkilenenlere bildirimde bulunmak için EK-2B’ de bulunan Çağrı numaralarını kullanacaktır.

Şekil 8.4.1 Bildirimler ve Çağrı Düzeni

Kirlilik Gözlemi

Santral Operatörü Güvenlik Görevlileri

Olay Yeri Koordinatörü Operasyon Koordinatörü

Operasyon Grup

Başkanı

Kurum İçi Bildirimler

Devlet Otoritelerine Bildirimler

Olaydan Etkilenenlere Bildirimler

55

Tablo 8.4.1 Operasyon Ekibi İrtibat Bilgileri

Ad Soyad Görevi Telefon

KADİR DAĞDEMİR Operasyon Koordinatörü 0533 382 4395

MUSTAFA GÖRGÜN Olay Yeri Koordinatörü 0533 305 4037

ÖMER ÇAĞLAR

Basın ve Halkla İlişkiler

0535 927 4813

ERHAN OĞUŞ 0533 817 7232

UFUK KANTAR 0532 736 3822

MUAMMER ESKİİ Olay Emniyet Sorumlusu 0549 562 3020

MARTI DENİZ TEMİZLİĞİ

LTD.ŞTİ

Danışman Birimler

0212 243 4882

0532 284 6503

MEHMET KAYA 0543 571 7855

A.HAZIM YİĞİT 0532 690 8515

İBRAHİM KAYA 0262 316 1363

MEHMET SERİM 0262 316 3322

MEHMET KIROĞLU Planlama Grup Başkanı 0533 201 2989

ERKAN MODOĞLU Planlama Sorumlusu 0533 201 2989

M.İSHAK MORÇİMEN Durum Sorumlusu 0554 243 6118

MUSTAFA IDIR Kaynak Sorumlusu 0532 515 6126

CÜNEYT ŞAN Çevre Sorumlusu 0531 967 7444

MUSTAFA SAYIN Danışma /Gönüllü Sorumlusu 0532 426 0978

ALPARSLAN YILDIZ Operasyon Grup Başkanı 0544 315 2551

NURETTİN KONAR Deniz Operasyonları Sorumlusu 0533 554 1450

ATİLLA TUĞLACILAR Kıyı Operasyonları Sorumlusu 0536 573 4530

YUSUF YILDIRIM Hava Operasyonları Sorumlusu 0544 722 4373

ELİF ÇELİK Yaban Hayatı Sorumlusu 0532 422 0892

ONUR KESKİN Atık Yönetimi Sorumlusu 0554 727 4277

ÜMİT UYSAL Kaynak / Ekipman Sorumlusu 0262 316 1505

TEOMAN SELİMOĞLU Lojistik Grup Başkanı 0542 421 5956

MURAT YILMAZ Satın Alma Sorumlusu 0533 442 8157

MEHMET GÜMÜŞ Hizmetler Sorumlusu 0532 498 6424

ÖZGÜL İŞLER Tıbbi Sorumlu 0532 727 9263

NİLGÜN ERNAM İletişim ve Dokümantasyon Sorumlusu 0262 316 1401

MAHMUT TÜRKMEN Güvenlik Sorumlusu 0532 391 6491

MURAT ONAT Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Sorumlusu,

Ulaşım Sorumlusu 0262 316 3536

GÖZDE TÜRK EŞKİ Yemek Sorumlusu 0262 316 1408

AYDOĞAN ENGİNLER Konuşlanma Sorumlusu 0532 202 6967

M.ORÇUN ŞAHİN İdari ve Mali İşler Grup Başkanı,

Muhasebe Sorumlusu 0536 430 6563

ONUR ÜZMEZ Sigorta Sorumlusu 0546 200 1331

VAROL BADEM Hak Talepleri Sorumlusu 0533 597 2680

NURULLAH ÖZKAN İdari İşler Sorumlusu 0533 426 2567

ATAKAN SELÇUK Kayıtlar Sorumlusu 0533 458 1279

56

Tablo 8.4.2. Saha Müdahale Ekibi İrtibat Bilgileri

Ad Soyad Görevi Telefon

Deniz Operasyonları Ekibi

ECVET SAĞLIK Teknik Emniyet Uzmanı 0262 3163532

CEMAL TİRYAKİ Teknik Emniyet Uzmanı 0262 3163529

OLCAY ÖZDEMİR Teknik Emniyet Uzmanı 0262 3163533

GÖKHAN ERDAL DİTAŞ 0262 3163615

EROL OKTAY GEMİKÖZ DİTAŞ 0262 3163652

HAMZA AKTAŞ DİTAŞ 0262 3163652

MİKAİL SÖNMEZ DİTAŞ 0262 3163615

İLHAN CORUK Teknik Emniyet Vardiya Amiri 0262 3163737

ALİ İHSAN OTO Teknik Emniyet Enspektörü 0262 3163737

NAİL ADIGÜZEL Teknik Emniyet Enspektörü 0262 3163737

Kıyı Operasyonları Ekibi

ERGÜN

PEHLİVANOĞULLARI Şef 0262 3161406

GÜRAY İNCE Teknik Emniyet Uzmanı 0262 3163537

SERDAR ŞAHİN Teknik Emniyet Vardiya Amiri 0262 3163737

MESRUR ÖZGÖK Teknik Emniyet Vardiya Amiri 0262 3163737

İSA ARSLANBOĞA Teknik Emniyet Vardiya Amiri 0262 3163737

FATİH TOPÇUOĞLU Teknik Emniyet Enspektörü 0262 3163737

İSMAİL BAYRAKTAR Off Site Başoperatörü 0262 3163676

DOĞAN YAMAN Ünite Amiri (Plt. 19/21- Atıksu) 0262 3163684

AHMET BİCAN Ünite Amiri (Kara Dolum) 0262 3163630

KAZIM BOZKURT Tekniker (İnşaat) 0262 3161502

Hava Operasyonları Ekibi

ERSOY KOCA

Proses Şefi(Çevre Asa/KSS/Kos.

Nöt) 0262 3163688

SEÇKİN GÖKÇE Proses Emniyeti (Şef E) 0262 3163526

8.5. Kazaların Raporlanma Prosedürleri

Rafinerilerimizde kazalar, OSAR (Olay, Sınıflandırma, Araştırma, Raporlama) sistemi

üzerinden raporlanmaktadır. Raporlama prosedürümüz olayların raporlanması ve

sınıflandırılması standardında detaylarıyla anlatılmıştır.

57

8.5.1 OLAYLARIN RAPORLANMASI VE SINIFLANDIRILMASI STANDARDI

AMAÇ ve KAPSAM

Bu standardın amacı; Tüpraş’a ait işyerlerinde meydana gelen olayların, Tüpraş adına

müteahhit / taşeron olarak yapılan çalışmalar sırasındaki iş kazalarının sınıflandırılması,

araştırılması ve raporlanması ile ilgili esasları belirlemektir.

Bu standart Genel Müdürlük ve bağlı Rafinerilerin tamamını kapsamaktadır.

TANIMLAR

Olay: İnsan, varlık, çevre ve itibar üzerinde olumsuz etki ile sonuçlanması olası veya

sonuçlanan planlanmamış olay ya da olaylar zinciridir.

Olaylar aşağıdaki gibi sınıflandırılmıştır:

İş Kazası

Çalışanlarla ilgili iş kazası, aşağıdaki durumlardan birinde meydana gelen ve sigortalıyı

hemen veya sonradan bedenen veya ruhen olumsuz etkileyen olaydır.

Aşağıda belirtilen koşullarda meydana gelen kazalar “iş kazası” olarak yorumlanır:

a) Personelin işyerinde bulunduğu sırada,

b) İşveren adına yürütülmekte olan bir iş sırasında,

c) Personelin, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini

yapmaksızın geçen zamanlarda,

d) Emzikli kadın çalışanların çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,

e) Personelin, işverence sağlanan bir taşıtla işyerine toplu olarak götürülüp getirilmeleri

sırasında,

Varlık Hasarlı Olay

İşletmeye, ekipmana veya malzemeye doğrudan hasar yapan ya da bunların kaybıyla

sonuçlanan olaylardır. Varlık hasarlı olay olduğunda Osar Güvenirlik Çalışmaları 5 Neden

Raporu (EK–13) doldurulacaktır. Bu konu ile ilgili detaylı çalışmalar İşletme Güvenirliliği

Başmühendislikleri tarafından yürütülecektir.

Çevre Kazası Olayı

Yasal sınırların aşılmasına yol açan, ekosistem ve doğal kaynaklara zarar verme potansiyeli

yüksek, tesis dışında çevresel etki oluşturan beklenmedik olaylardır. RDT’de 3-5 Şiddetinde

etkiye sahip olaylar Çevre Kazası olarak değerlendirilecektir. Çevre kazası olduğunda Çevre

Kazası Olay Raporu (EK–8) doldurulacaktır.

Yangın / Patlama Olayı

Bir yangınla mücadele aracının kullanımını veya yakıt ve elektrik kaynağını kapatma gibi

diğer söndürme önlemlerinin alınmasını gerektiren olaylardır. Alevi görünmeyen yangınlar,

tüm yanıcı veya yüksek basınçlı patlamalar da bu gruba dahildir. Yangın / patlama olayı

olduğunda Yangın / Patlama Olay Raporu (EK–7) doldurulacaktır.

Tutuşma/Parlama Durumları

Küçük çaplı, ünite tarafından kolaylıkla söndürülebilen, yangın ve parlama olayları. Tutuşma

ve Parlama olayı olduğunda, Tutuşma/Parlama Olay Raporu (EK-12) doldurulacaktır.

Kaçak / Döküntü Olayı

Kontrol dışı veya plansız meydana gelen, çevre kazasına neden olmayan, bir kısmı veya

tamamı geri kazanılabilen hidrokarbon ve kimyasal vb. maddelerin kaçak, döküntü ve taşma

58

olaylarıdır. Kaçak/döküntü, katı, sıvı veya gaz olabilir. RDT’ye göre 0-2 Şiddetinde etkiye

sahip olaylar bu kapsamda değerlendirilecektir.

Kaçak / Döküntü olayı olduğunda Kaçak / Döküntü Olay Raporu (EK–9) doldurulacaktır.

Emniyetsiz Durum/Ucuz Atlatma Olayı

Ucuz Atlatma Olayı

Hastalığa, yaralanmaya neden olmayan, varlık hasarına, çevre veya şirket itibarına olumsuz

etkiyle sonuçlanmayan olaylardır. Ucuz atlatma olayı olduğunda Ucuz Atlatma Olay Raporu

(EK–10-a) doldurulacaktır.

Emniyetsiz Durumlar

Çalışma yerlerinde iş güvenliğini bozan ve iş ortamında tehlikeye sebep olan bütün koşullar,

genel olarak çevre, makine, malzeme ve çalışanların iş güvenliklerini tehlikeye atan

davranışlarından kaynaklanan durumlardır. Emniyetsiz durumlarda Emniyetsiz Durum

Raporu (EK–10-b) doldurulacaktır.

Küçük Müdahale Olayı

Şirket doktorları tarafından müdahale edilen ve kayıp zaman yaratmayan olaylardır. Küçük

Müdahale olayı olduğunda Küçük Müdahale Olay Raporu (EK–11) doldurulacaktır.

İlk Yardım Durumları

Bir doktor tarafından tıbbi bakımı gerektirmeyen, basit tedaviler ve çizilmeler, kesikler,

yanıklar ve kıymık batmaları gibi ufak sağlık gözlemlerini kapsar. Bu tip tedavi ve gözlemler

sertifikalı personel veya doktor tarafından yapılsa dahi ilk yardım durumu olarak

değerlendirilir.

Tıbbi Tedavi Durumları

İş günü kaybı veya sınırlı iş günü kaybı içermeyen fakat doktor veya tıp uzmanı tarafından

tedavi gerektiren işle ilgili olaylardır.

Sınırlı İş Görebilme Durumu

Kazanın olduğu ya da sonraki günlerde, yaralanan kişiyi geçici olarak normal işinin tamamını

yapmaktan alıkoyan, sadece bir kısmını yapabilecek duruma gelmesine neden olan, iş ile

ilgili her türlü olaydır.

UYGULAMA

Uygulama, OSAR Rehberi EK–2 Olay Sınıflandırma, Araştırma ve Raporlama Akış

Şemasına (EK–16) göre yapılacaktır.

Personelin çalıştığı saatler içerisinde bildirilmeyen iş kazalarında İş Kazası Raporu

tutulmayacak ve olay iş kazası olarak kabul edilmeyecektir.

Olayların Raporlanması

Bir olay meydana geldiğinde;

- Olayın meydana geldiği vardiyada ilgili baş operatör / ustabaşı / başteknisyen / baş memur

tarafından gerçekleşen RDT yapılarak Olay Raporu (EK–4) doldurulur.

- Ayrıntılı Olay Raporu ilgili Şef / Amir tarafından gerçekleşen ve potansiyel RDT yapılarak

doldurulur.

- Belirlenen Olay Tipi’ne ait ekteki ilgili formlar doldurulur.

Olay sonucunda, iş kazası meydana gelmişse, aşağıdaki süreç uygulanacaktır.

59

İlk Müdahale Başvurusu, İş Kazası Doktor Raporu

Kazaya uğrayan personel, derhal ilk müdahale için İşyeri Hekimliğine gidecek /

gönderilecektir. Gerekiyorsa İşyeri Sağlık Biriminden ambulans istenecektir.

İş Kazası Doktor Raporu'nun (EK–1) üst kısmı kazaya uğrayan personelin amiri (birinci ve

üçüncü vardiyalarda Vardiya Şefi) tarafından doldurularak, İşyeri Hekimliğine gönderilecektir.

Doktor, ilk müdahaleyi yaptıktan sonra İş Kazası Doktor Raporu'nun ilgili kısmını

dolduracaktır. Hazırlanan İş Kazası Doktor Raporu'nun dağıtımı İşyeri Hekimliği tarafından

yapılacaktır. Aslı İnsan Kaynakları Müdürlüğü’ne (İKM), 1 (bir) kopya kazaya uğrayan

personelin bağlı olduğu müdürlüğe, 1(bir) kopya TEM/TÇM, 1(bir) kopya İşyeri Sendika

Temsilciliğine gönderilecek, 1 (bir) kopya da İşyeri Hekimliğinde kalacaktır.

Kazaya uğrayan, hastaneye sevk edilecek ise İşyeri Hekimliği tarafından Hastane Sevk

Formu (EK–2) doldurularak ekine İş Kazası Doktor Raporu (EK–1)’nun fotokopisi ve İKM

tarafından hazırlanan Vizite Kâğıdı (EK–3) eklenerek, hasta ile birlikte hastaneye

gönderilecektir.

Kazaya uğrayan personelin ilk tedavisinin yapılmasından ve/veya hastaneye

gönderilmesinden sonra; personelin amiri tarafından Ayrıntılı Olay Raporu (EK–5) ve İş

Kazası Raporu (EK–6) doldurulacaktır. Bu raporların dağıtımı ilgili amir tarafından

yapılacaktır.

Asılları İKM’ye, birer kopya kazaya uğrayan personelin bağlı olduğu müdürlüğe, İşyeri

Hekimliğine ve TEM/TÇM’ ye gönderilecek, İKM’ de birer kopyayı Genel Müdürlüğe

gönderecektir.

İKM yasal yükümlülükleri yerine getirmek üzere gerekli evrakları bir gün içinde SGK Sigorta İl

Müdürlüğüne, iki gün içinde Çalışma Bölge Müdürlüğüne gönderecektir.

Eğer olay büyük ise (uzuv kaybı, ağır yaralanma, ölüm gibi) ilgili müdürlük yetkilisi tarafından

derhal Tüpraş Güvenlik Müdürlüğü / Rafineri Güvenlik Müdürlüğü'ne, İKM’ye, Hukuk

Başmüşavirliği / Hukuk Müşavirliği'ne ve Mali İşler Müdürlüğü'ne bilgi verilecek, varsa

görüşleri alınacaktır.

Tüpraş Güvenlik Müdürlüğü / Rafineri Güvenlik Müdürlüğü, olayı bölgedeki yetkili Emniyet

birimine haber verecektir.

İşyeri Başhekimliğinin önerisi ile iş kazası geçiren personel, Devlet Hastanesine veya özel

ihtisas gerektiren resmi ya da özel anlaşmalı veya diğer sağlık kuruluşlarına Genel Müdür,

Genel Müdür Yardımcısı veya Rafineri Müdürünün bilgisi dahilinde nakledilecektir. Kazanın

hafta sonu olması ve çok acil bir karar gerekmesi durumunda Nöbetçi Müdür de bu yetkiyi

kullanabilir. Kazanın şiddeti ve büyüklüğüne bağlı olarak İşyeri Hekimliği ve İKM tarafından

oluşturulacak destek grubu hasta sağlığına kavuşuncaya kadar her türlü işlemi takip

edecektir. Ayrıca Rafineri Müdürlüklerince hastanın yatırıldığı sağlık kuruluşuna SGK

tarafından sevk ve tedavi giderlerinin kurumca karşılanması olanakları araştırılarak gerekli

girişimlerde bulunulur. Tedavi giderlerinin SGK tarafından ödenmeyen kısmını veya

tamamını Tüpraş karşılar.

Acil yanık olaylarında Yanık Acil Eylem Prosedürü uygulanır (EK-18).

Acil müdahale için gereken para, Genel Müdürlük veya Rafineri Müdürlüğünce avans olarak

karşılanır. Acil durumlarda hastanın “Hava Ambulansı” ile nakli, Yönetimin uygun görmesi

durumunda yerine getirilir.

60

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

Diğer Hükümler

Kayıp Gün Yapmayan İş Kazası geçiren personel, bir gün sonraki mesaiye veya vardiyasına

geldikten sonra geçirmiş olduğu iş kazası nedeniyle İşyeri Hekimliği veya Devlet

Hastanesinden istirahat alırsa, bu durum Kayıp Gün Yapan İş Kazası kapsamına girerek

gerekli işlem yapılacaktır.

01.01.2008 tarihinden itibaren müteahhit / taşeron iş kazaları bu standarda göre

raporlanmaktadır. Raporlama işlemlerini, müteahhit / taşeron yetkilisi Tüpraş’ın ilgili birimi ile

birlikte yürütür. Yasal yükümlülükler müteahhit / taşeron tarafından yerine getirilir.

Olayların sınıflandırılması, araştırılması, raporlandırılması işlemleri;

- İş izni verilerek yaptırılan işlerde izni veren birim,

- Belli bir alan tahsis edilerek yaptırılan işlerde ihaleyi yapan birim tarafından yürütülecektir.

Bu konularda ilgili müdürlükler TEM / TÇM bünyesinde oluşturulan Olay Koordinatörü (OK)

ve Genel Olay Koordinatörü (GOK)’nden gerekli desteği alacaklardır.

Bilgisayar programı devreye girinceye kadar, raporlama ekteki ilgili formlar doldurularak

yapılacaktır.

Dayanak

Bu Standardın dayanağı Şirket Ana Sözleşmesidir.

10.06.2003 tarih ve 25134 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4857 sayılı İş Kanunu,

- 11.01.1974 tarih ve 14765 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

Tüzüğü",

- 24.12.1973 tarih ve 14752 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli

ve Zararlı Maddelerle Çalışan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük",

- 16.06.2004 tarih ve 25494 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Ağır ve Tehlikeli İşler

Yönetmeliği" hükümleri uygulanmaktadır.

Yürütme

Bu standart hükümlerini Teknik Emniyet Müdürlüğü yürütür.

Döküntü olduktan sonra, olayın durumunu devlet otoritelerine ve olaydan etkilenebilecek

komşu tesislere bildirmek amacıyla Şekil 8.5.1.’de verilen “Durum Raporu Formu” kullanılır.

Döküntüye müdahale edilip, temizlik çalışmaları tamamlandıktan sonra ise Olay Yeri

Koordinatörü ya da görevlendirdiği bir kişi kapsamlı bir rapor hazırlanarak olayın ve

müdahalenin detaylı bir şekilde anlatılması gerekmektedir. Bu raporda,

Döküntünün yeri, tarih saati,

Döküntünü tipi, miktarı, etkilenen alan,

Döküntünü kaynağı ve ne şekilde oluştuğu,

Döküntüden sonra bildirimlerin ne şekilde yapıldığı ve müdahaleyle ilgili detaylı bilgi,

Döküntünün çevre üzerindeki etkileri hakkında detaylı bilgi,

Yayılımı engellemek, hassas alanları korumak için alınan tedbirler

Döküntünün toplanması, kullanılan ekipman ve kaynaklar,

Müdahale ekibinin çalışmaları, tarihler ve personel ile ilgili görüşler,

Alınan dersler ve ilerde oluşabilecek döküntüleri önlemek ve etkilenebilecek alanları

korumak amaçlı alınacak önlemler ve çalışmalar,

Raporun özeti, tarihi, hazırlayanla ilgili bilgiler

61

detaylı olarak anlatılır. Seviye 2 veya 3 kapsamındaki olayda bildirimler, müdahale ve

sonlandırma çalışmaları detaylı olarak irdelenerek raporlanır.

Şekil 8.5.1. Durum Raporu Formu

DURUM RAPORU

KİMDEN: TÜRKİYE PETROL RAFİNERİLERİ A.Ş. İZMİT RAFİNERİSİ

KİME: T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı,

T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Ana Arama Kurtarma ve Koordinasyon Merkezi,

İzmit Liman Başkanlığı

1. MEVCUT DURUM

a. Gemi veya Tesis Hakkında Bilgi

- Gemi adı:

- IMO numarası:

- Bağlı bulunduğu liman ve ülke:

- Geminin tipi:

- Gemi ve tesis hakkında diğer bilgiler:

b. Durum:

c. Raporlama Zamanı:

ç. Olayın Tanımlanması:

d. Kirliliğin Mevcut Durumu

e. Mevcut ve Tahmini Hava Durumu:

2. UYGULANAN MÜDAHALELER VE MÜDAHALE PLANLAMALARI:

3. İHTİYAÇ DUYULAN KAYNAKLAR VE TAVSİYE EDİLEN TEDBİRLER:

4. BİR SONRAKİ DURUM RAPORU GÖNDERME ZAMANI:

5. DİĞER BİLGİLER:

İmza

TÜRKİYE PETROL RAFİNERİLERİ A.Ş. İZMİT RAFİNERİSİ

62

8.8. Hasarlı Tehlikeli Yükler İle Tehlikeli Yüklerin Bulaştığı Atıkların Elleçlenmesi ve

Bertarafına Yönelik Prosedürler

8.8.1. Atık Yönetimi

Atık yönetim sisteminin temel unsurları, atıkların öncelikle kaynakta önlenmesi, üretilen

atıkların kaynakta ayrıştırılması, geri dönüşebilir atıkların geri kazanılması ve bu suretle

depolanacak atık miktarının azaltılması, geri dönüştürülemeyen atıkların ise çevre ve insan

sağlığına zarar vermeyecek şekilde depolanmasının sağlanmasıdır.

Petrol yayılımı ya da diğer kazalar sonucu oluşan atıklar mümkün olan en kısa sürede

kaldırılmalı, geri kazanılmalı veya ikincil bir kirliliğe sebebiyet vermeyecek şekilde bertaraf

edilmelidir. Atıkların toplanırken sınıflandırılması bu süreci kolaylaştıracaktır. Atık taşıma ve

bertaraf gereklilikleri aşağıdaki faktörlere göre değişiklik gösterebilir;

• Yayılan materyalin petrol veya diğer hidrokarbonlardan (dizel gibi) olması

• Yayılım yeri

• Benimsenen temizleme prosedürleri

Petrol döküntüsü durumunda, yayılım sahasında aşağıdaki tedbirlerin alınmasını

sağlanmalıdır;

• Atık oluşumunu engellemek ve oluşan atıkların hem miktarını, hem de yarattığı

tehlikeleri asgariye indirmek için gerekli tüm tedbirlerin alınması,

• Oluşan tüm atıkların doğru şekilde tanımlanmaları ve yeniden kullanılmak, geri

kazanılmak, geri dönüştürülmek veya ikincil bir kirliliğe sebebiyet vermeyecek şekilde

toplanıncaya / taşınıncaya kadar saklanmaları,

• Sadece gerekli izin / ruhsat sahibi müteahhitlerin seçilmesi,

• Tüm atıkların doğru şekilde taşınması, işlenmesi ve bertaraf edilmesi,

• Seçilen tüm bertaraf tesislerinin gerekli izin ve / veya ruhsat sahibi olması ve aynı

zamanda ilgili Türk mevzuatına uygun şekilde tasarlanmış, inşa edilmiş ve işletiliyor

olması.

Bu bölümde, acil müdahale operasyonları sırasında ortaya çıkan atıklar ve bu

atıkların toplama, taşıma ve nihai bertarafına ilişkin yöntemler tanımlanmaktadır.

8.8.2. Atıkların Azaltılması

Petrol yayılımını kontrol ve temizleme çalışmaları sırasında önemli miktarda atık meydana

gelmektedir. Oluşan atık miktarını kontrol etmek amacıyla atık miktarını asgariye indirme

prosedürleri uygulanmalıdır. Petrol yayılımı sonucunda aşağıdaki tipte petrollü madde ve atık

oluşabilir:

• Petrol (saf veya safa yakın petrol)

• Petrollü atık (petrollü sorbentler, KKE ve ayrıca döküntü, toprak, su veya diğer

maddelerle karışmış sıvı)

• Petrollü sediman (petrolle karışmış toprak),

63

• Petrollü su (içerisinde bir miktar petrol ve az oranda döküntü bulunan fazla miktarda

su)

Şekil 8.8.1. Petrol Yayılımı Sonucu Açığa Çıkabilecek Atıklar

Diğer Katılar

Sıvılar

Temiz Katılar

Yeniden Değerlendirilen Maddeler

Yağlı Katılar

Katı Petrol

Toprak ve Döküntüler

Emici Malzemeler

KKE

Çöp

Yağlı

Olmayanlar

Saf Petrol

Petrol-Su

Karışımlarıı

8.8.2.1. Katı Atıklar

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’ndeki ham petrol akma noktasının altında jelleşmeye ya da

katılaşmaya başlamakta olup yeterince ısıtıldığı taktirde ise akışkanlığı artacaktır. Bu

nedenle, atıkların sızdırmaz konteynerlerde veya geçirimsiz plastik torbalarda saklanması

gerekmektedir. Buna yağ ve tortu karışımları da dahildir. Katı atıklar için Tablo 8.8.1’ de

verilen bilgiler arıtma yöntemi gerekliliklerini asgariye indirecektir.

Tablo 8.8.1. Katı Atıkların Azaltılması Yöntemleri

KATI ATIKLAR

- Döküntü kıyıya vurmadan önce potansiyel etki alanları belirlenmelidir

- Sızdırmaz konteynerler veya plastik torbalarla sızdırmazlık sağlanmalıdır

- Geri kazanılmış katı petroller petrollü tortulardan ayrılmalıdır

- Petrollenmiş alanların altındaki temiz toprak veya kum miktarını azaltmak için geri

dönüşüm teknikleri kullanılmalıdır

- Petrol, yakıt veya petrollenmiş atığın, çöp, artık veya petrolle bulanmamış maddeler

ile teması önlenmelidir

- Petrole bulanmış maddelerin komşu alanları kirletmesini önlemek amacıyla

banketler ve dolgular kullanılmalıdır

64

- Emici malzemeler orta veya yüksek konsantrasyonlarda petrol ile doyana kadar

kullanılmalıdır

- Kullanılmış emiciler ve KKE, diğer malzemelerden farklı bir alanda depolanmalıdır

- Tekrar kullanılabilir veya geri dönüştürülebilir emici ürünler ayrılmalıdır

- Sahada müdahale operasyonu öncesinde var olan atık ve tehlikeli maddeler

yetkililere bildirilmeli ve dokümante edilmelidir

8.8.2.2. Sıvı Atıklar

Petrol/su karışımının arıtılması işlemi gereğince gerçekleştirildiği zaman, toplama işlemi

sırasında oluşan suyun büyük bölümü ayrılabilmekte, bunun sonucunda geri kazanılan petrol

miktarı artmakta ve büyük miktarlardaki petrol/su karışımlarının bertarafı sırasında

karşılaşılan lojistik sorunlar azalmaktadır. Suyun arıtılması ve boşaltılması işlemi, geri

kazanılan suyun, içinde petrol/su karışımları bulunan seyyar tanklardan, gemi tanklarından,

sarnıçlı kamyonlardan veya diğer konteynerlerden boşaltılması işlemidir.

Geri kazanılan sıvılar, emülsifiye olmuş saf petrolden serbest suya kadar değişiklik gösteren

çeşitli yapılarda olabilmektedir. Arındırma ve boşaltma işlemi, depolama tankında bulunan

serbest su seviyesine bağlı olmak koşuluyla, aşağıdaki kriterlere göre gerçekleştirilir:

• Suyun arıtılması ve boşaltılması işlemi, toplama alanı içerisinde belirlenen “müdahale

alanında”, teknenin toplama haznesinde, geri kazanma bölgesinde, set alanında,

veya doğrudan geri kazanma sisteminin önünde gerçekleştirilir.

• Sürücü bariyer ve geri kazanma pompalarına sahip tekneler, geri kazanma

pompasının ön kısmına boşaltılır.

• Dahili veya seyyar tankların içerisindeki petrolün boşaltma öncesinde ayrılmasına

fırsat vermek için yeterli süre tanınır.

• Boşaltılan suyun içerisindeki petrol, boşaltmanın gerçekleştirildiği alanda gözle

kontrol edilerek boşaltılan suyun içerisindeki petrol belirlenir.

• Petrolü toplamak için temizlenmemiş vakumlu kamyon kullanılmadan önce, daha

önceki faaliyetlerden, boşaltılan suyun emniyetli şekilde ortama geri boşaltılmasını

engelleyecek bulaşanların kalmadığına dair kayıt tutulur.

Müdahale çalışmaları sırasında geri kazanılan petrol, serbest su veya emülsiyonlar içinde su

içerebilir. Farklı işlemler gerektirseler de çoğu zaman petrol ve suyu ayırmak mümkündür.

• Emülsüifiye olmamış petrol: Deniz veya nehirlerden toplanan petrol, genellikle

sadece sudan ayrılması gerektiğinden dolayı, işlenmesi en kolay olandır. Ayırma

işlemi, vakumlu kamyon gibi toplama aracında ya da geri kazanma mavnasının

tankında cazibe kuvveti ile etkin şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Suyu ayırma işlemi;

doğrudan dışarı pompalanarak veya alt tabakadaki suyun tahliyesi suretiyle

yüzeydeki petrol geride bırakılarak gerçekleştirilir.

• Emülsifiye olmuş petrol: Petrol içerisindeki su emülsiyonlarından petrolün çıkartılması

daha zordur. Bu nedenle petrolün emülsifiye olmadan toplanması müdahale

çalışmalarının daha etkin olması açısından önemlidir.

Sıvı atıkların azaltılmasına ilişkin yöntemler Tablo 8.8.2.’de verilmektedir.

65

Tablo 8.8.2. Sıvı Atıkların Azaltılması Yöntemleri

SIVI ATIKLAR

- Sıvı petrol ayrı depolanmalıdır

- Geçici depolama tankları ve demülsifiyeler yoluyla petrol sudan ayrıştırılmalıdır

- Biriken yağmur suyunun toplanması ve kirlenmesinin minimuma indirilmesi amacıyla

tüm yakıt ve atık depolama tankları kapatılmalıdır

- Temizlik ve dezenfekte ürünleri idareli biçimde kullanılmalıdır

- Yıkama suyu kullanımı azaltılmalıdır

8.8.3. Atıkların Geçici Depolanması

Kaza sonucu ortaya çıkan atıklar, kara veya deniz kaynaklı müdahale operasyonlarının

sonucuna bağlı olarak çeşitlilik gösterir. Bu nedenle, operasyon sonucu oluşabilecek atıkların

minimizasyonunun sağlanması ve düzgün bir biçimde sınıflandırıldıktan sonra belirlenmiş

alanlarda geçici olarak depolanması gerekir.

Geçici depolama alanlarının dikkatlice planlanması ve belirlenmesi gerekmektedir. Bu

alanlar, temizlik operasyonlarının gerçekleştiği alanın yakınında bulunmalıdır. Kirliliğin,

yerleşim alanlarına yayılmasını engellenmek amacıyla operasyonda yer alan personelin,

temizlik çalışmalarında kullanılan ekipman ve araçların temizleneceği alanlar da geçici

depolama alanının yakınında bulunmalıdır. Geçici depolama alanlarının kurulma kriterleri ve

depolama sırasında alınması gereken önlemler Tablo 8.8.3.’de belirtilmiştir.

Tablo 8.8.3. Depolama Alanlarının Seçilme Kriterleri ve Alınacak Önlemler

Geçici Depolama Alanı

Depolama

Kapasitesi

Oluşacak muhtemel atık miktarına göre belirlenmelidir

Çevresel Koşullar

Yerleşim bölgelerinden güvenli bir uzaklıkta olmalıdır

Kirliliğin yeraltı suyuna ulaşma riski olan alanlara uzak olmalıdır

Yüksek çevresel hassasiyet alanlarının dışında olmalıdır

Rüzgar ve dalga etkisinden uzak alanlarda kurulmalıdır

Kültürel ve arkeolojik hassas alanlar korunmalıdır

Ulaşım

Ara depolama, geri dönüşüm ve nihai bertaraf alanlarına mümkün

mertebe yakın olmalıdır

Atık nakil araçlarının uygun erişim noktasında bulunmalıdır

Zemin Yapısı Su tutma kapasitesi uygun olmalıdır

Su geçirimsiz tabaka, doğal veya suni olabilir

66

Geçici Depolama Alanı

Arazi Koşulları

Depolama tanklarını yerleştirmek için düz veya basamaklı olmalıdır

Yağmur ile akma eğilimi varsa toplayıcı sistemler oluşturulmalıdır

Plastik astarlarla geçirimsizlik sağlanmalı, etrafı çevrelenmelidir

Hidrojeolojik

Koşullar

Yeraltı ve yüzeysel su sistemleri korunmalıdır

Akarsu alanlarının 10 m. içerisinde olmamalıdır

Geçici Depolama

Sırasında Alınacak

Önlemler

Depolama alanları belirgin şerit ve çizgilerle çevrilerek işaretlenmeli,

giriş ve çıkışlar sınırlandırılarak güvenliği sağlanmalıdır

Geçici depolama alanlarının yeraltı ve yüzeysel suların bulunduğu

alanlara kurulmasının kaçınılmaz olduğu durumlarda, kirliliğin yeraltı

ve yüzey sularını etkilememesi için drenaj sistemli lagünler ve

kanallar oluşturulmalıdır

Geçici depolama ünitelerinin (özellikle plastik torbalar içinde toplanan

atıkların) direkt güneş ışığı görmemesine dikkat edilmelidir

Yüzey akışı ve geçirgenlik açılarından tahliye noktaları kontrol altına

alınmalıdır

Geri kazanılan döküntü varsa yağmur suyuna karşı koruma altına

alınmalıdır

Rüzgâr ile akma eğilimi var ise atıkların üzeri kapatılmalıdır

Depolama tankları yere tam olarak sabitlenmiş olmalıdır

Denizde Geçici

Depolama

Atıklar kaynağında ayrılmalıdır

Tekne içlerinde bulunan tankların kullanımı yüksek maliyet getirebilir.

Bu nedenle operasyondan sonra boşaltılmaları ve temizlenmeleri zor

olabilir.

Güverte tanklarının sıkıca bağlanmış olması gerekmektedir.

Kapakların kullanılması ilave döküntüleri önleyecektir.

Yönetim ve Bakım

Onarım Özellikleri

Atıklar ayrılmalı ve miktarları belirlenmelidir

Yasal gereksinimler dahilinde depolama ve bertaraf formları

düzenlenmelidir

İzinsiz atık boşaltımını önlemek için güvenlik sağlanmalıdır

Atıkların bertarafı sağlandıktan sonra saha iyileştirilmelidir

Düzenleyici Ulusal

Gereksinimler

5312 Sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle

Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini

Esaslarına Dair Kanun

67

Geçici Depolama Alanı

29314 Sayılı Atık Yönetimi Yönetmeliği

25687 Sayılı Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği

75/464/AB Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu

Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği

Atıkların geçici olarak depolanması için;

• Sıvılar için sahada yapılacak ayrıştırma işlemlerinde kullanılmak üzere ayrıştırma

tankları

• Sıvı ve katılar için kullanılan açık/kapaklı metal konteynerler (damperli konteynerler)

• Sıvılar için kullanılan tabanlı ve çatılı plastik tanklar

• Su üzerinde depolama yapmak için mavnalar

• Büyük döküntülerde zemine çukur kazılmak suretiyle hazırlanmış uygun şekilde

çevrelenmiş havuzlar gibi özel geçici depolama üniteleri kullanılır.

Döküntü sonucu operasyonlarda toplanan sıvı petrol ayrı muhafaza edilmelidir. Deniz

yüzeyinden toplanan petrol; tekne üzerinde bulunan tanklar, yüzer tanklar veya barçlara

alınarak geçici depolama alanlarında toplanmalıdır.

Düşük hassasiyetli alanlarda, döküntü miktarının fazla olduğu durumda, deniz yüzeyinden

toplanan petrolün geçici depolanması için geçirimsiz tabakalarla hendekler oluşturulmalıdır.

Koruyucu tabakanın kalınlığı ve çoklu astarların kullanılması gerçekleşecek operasyona

bağlıdır. Toplama hendekleri trafiğin yoğun olduğu alanda ise çoklu astarlar tercih edilmelidir.

Yoğun yağış anında taşma riskini azaltmak için çukurlar fazla dolu olmamalıdır ve sıvı

seviyesi düzenli olarak kontrol edilmelidir. Bu çukurlar kullanıldıktan sonra temizlenmeli ve

kirlenmemiş toprak ile yeniden doldurularak eski haline getirilmelidir.

Geçici depolanması gereken katı atıklar kirlenmiş kum ve çakıl, tortulaşmış petrol, petrolle

bulanmış sorbent malzemeler ve kişisel koruyucu ekipmanlar, variller ve plastik torbalar gibi

temizlik materyalleridir. Temizlik operasyonlarında petrole bulanmış katı atıklar, sızdırmaz

(astarlı) konteynerlerde veya plastik torbalarda saklanacak; uygun düzlük bir yüzeyde nihai

bertarafa gönderilmek üzere ayrı ayrı depolanacaktır. Bu alan önce ağır plastik astarlarla

kaplanmalı ve etrafı toprak veya kum yığınla çevrelenmelidir. Eğer araç girişinin depolama

alanından geçmesi gerekiyorsa plastik astarlar kum veya toprak yüzeyle korunmalıdır.

Atıklar geçici depolanırken aşağıdaki gereklilikler yerine getirilmelidir:

• Sahada güvenlik sağlanmalı ve giriş sınırlandırılmalıdır,

• Saha sızdırmaz bir malzeme ile kaplanmalı ve sınırlandırılarak petrolün zemine

geçmesi ve yüzeydeki hareketi engellenmelidir.

• Gerekiyorsa ağır ekipmanın giriş ve çıkış alanları oluşturularak sahanın durumunun

tehlikeye atılmaması gerekmektedir,

• Geri kazanılan petrol yağmur suyuna karşı koruma altına alınmalıdır,

• Atık, rüzgar ile akma eğiliminde ise üzeri kapatılmalıdır.

Atıklar geçici depolanırken;

68

• Uluslararası kabul görmüş standartlara uygun konteynerler içerisinde geçici

olarak muhafaza edilmelidir

• Konteynerlerin üzerinde tehlikeli atık ibaresine yer verilmelidir

• Depolanan maddenin miktarı ve depolama tarihi konteyner üzerinde

belirtmelidir

• Konteynerlerin hasar görmesi durumunda atıklar, aynı özellikleri taşıyan başka

bir konteynere aktarılmalıdır

• Konteynerlerin devamlı kapalı kalması sağlanmalıdır

• Geçici depolanan atıklar bertaraf yöntemlerine göre ayrı ayrı ve birbiri ile

kimyasal reaksiyona girmeyecek şekilde atık kod numarasına göre

depolanmalıdır.

Tüm atık konteynerleri üzerinde, taşıdıkları atık türü açıkça belirtilmelidir. Saha personeli ile

harici personelin atıklara emniyetli şekilde yaklaşabilmeleri için atıkların net olarak

tanımlanması gerekmektedir. Tanımlanmamış bütün atıklara tehlikeli madde muamelesi

yapılmalıdır.

Atıklar etiketlenirken;

• Atığın kaynaklandığı firmanın adı ve adresi

• Atığın kaynaklandığı firmada çevre ve atıktan sorumlu kişi ve imzası

• Listesi’nde belirtilen atık adı ve kod numarası,

• Ulusal Atık Taşıma Formu Açıklama Kılavuzunda belirtilen atığın fiziksel

özellikleri, rengi, ambalaj ve konteyner türü ve sayısı

• Tehlikeli Kabul Edilen Atıkların Özellikleri listesinde bulunan tehlike özellikleri

• Belirtilen risk durumları, kombinasyonları ve güvenlik tavsiyeleri dikkate

alınmalıdır.

69

Şekil 8.8.2. Atık Etiket Örneği

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde işletme, bakım ve onarım faaliyetlerinden kaynaklanan inert,

tehlikesiz ve tehlikeli atıkların depolandığı ayrı geçici atık depolama alanları bulunmaktadır.

Geçici Tehlikeli Atık Depolama Sahası’nda atıklar sınıf ve çeşitlerine göre işaretlenmekte

olup atıklar bu bölümlerde ayrı ayrı depolanmaktadır. Tehlikeli atıklar sınıfına göre tank, varil

veya küçük konteynerlerde depolanmakta olup atık kimyasalların birbirleri ile depolanma

şartlarına dikkat edilmektedir. Depolama alanı tahmini atık miktarını depolayabilecek yeterli

genişlikte olup döküntü ve sızıntıyı tutacak şekilde dizayn edilmiştir. TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi

Tehlikeli Atık Geçici Depolama Sahası’nın bulunduğu nokta Şekil 8.8.3.’de gösterilmektedir.

Şekil 8.8.3. TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi Tehlikeli Atık Geçici Depolama Sahası

70

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi Atık Kabul Tesisi Lisansına sahiptir. Bu kapsamda iskelelere

yanaşan gemilerden lisans kapsamında olan atıklar alınmaktadır. Gemilerden alınan atıklar

atık türüne göre rafineride geri kazanılabilmekte veya başka bertaraf tesislerine

gönderilmektedir. Atık Yönetim Planı çerçevesinde, gemilerden Marpol 73/78 Ek-I (sintine

suyu, slaç, slop, kirli balast ve atık yağ), EK-IV (pissu) ve EK-V (çöp) kapsamındaki atıklar

alınmaktadır.

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde Atık Yönetimi Yönetmeliği’ne uygun bir atık yönetim sistemi

uygulaması mevcuttur.

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde Seviye 1 kapsamında oluşabilecek döküntülerde, A Sahasında

oluşacak 125 m3 döküntü sonucu ortaya çıkacak atık miktarı ve B Sahasında oluşacak 116

m3 döküntü sonucu ortaya çıkacak atık miktarı Tablo 8.8.4.’te hesaplanmaktadır.

Tablo 8.8.4. Tesiste Oluşacak Muhtemel Atık Miktarları

Süreç Toplanan Atık

Miktarı (m3)

Kalan Atık

Miktarı (m3)

A SAHASI

Denizde 125 m3 döküntü 0 125

Evaporasyon (%25 oranında havaya karışma) 0 93,75

Emülsifikasyon (5 katı oranında hacimsel artış) 0 468,75

71

Denizde müdahale sonucu toplanabilecek

muhtemel sıvı atık (Denizden toplanabilecek

maksimum miktar %20 oranındadır)

93,75 375

Kalan atık kıyıya vurduğunda kıyıda müdahale

sonucu toplanan katı atık 1.875 0

B SAHASI

Denizde 116 m3 döküntü 0 116

Evaporasyon (%25 oranında havaya karışma) 0 87

Emülsifikasyon (5 katı oranında hacimsel artış) 0 435

Denizde müdahale sonucu toplanabilecek

muhtemel sıvı atık (Denizden toplanabilecek

maksimum miktar %20 oranındadır)

87 348

Kalan atık kıyıya vurduğunda kıyıda müdahale

sonucu toplanan katı atık 1.740 0

IMO verilerine dayanarak, insan yapısı sahil şeridinin petrolle kirlenmesi halinde, oluşacak

atık miktarı 5 katına kadar çıkabilmektedir. Bu durumda, TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde

oluşabilecek muhtemel toplam atık miktarı, A Sahası için 93.75 m3 petrol-su karışımı atık ve

1.875 m3 katı atık; B Sahası için 87 m3 petrol-su karışımı atık ve 1.740 m3 katı atık olarak

hesaplanmaktadır.

Müdahale çalışmalarında oluşan atık maddeler, öncelikle geçici olarak depolanacak ve

ardından TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nin anlaşmalı olduğu atık bertaraf tesisine gönderilecektir.

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde her iskelenin (Faz-1, Faz-2 ve B Faz-3 İskelesi) ve kum İskele

çıkışında atık konteyner noktaları bulunmaktadır (Şekil 8.8.4.). Rafineride, petrol döküntüsü

müdahale çalışmaları sonucunda ortaya çıkacak atıklar müdahalenin gerçekleştiği alana

uygun olarak iskele çıkışlarında bulunan konteyner noktalarında transfer işlemi için geçici

olarak bulundurulacaktır. Bu noktalar araç trafiği için uygun olup tesiste oluşacak atık

miktarının geçici olarak bulundurulmasına olanak tanımaktadır.

Şekil 8.8.4. TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi Atık Konteyner Noktaları

72

8.8.4. Atıkların Taşınması

Müdahale sahasında atıklar ayrıştırılıp uygun şekilde depolandıktan sonra bertaraf tesislerine

taşınması gerekir. Toplanan atıkların uygun şekilde transferi atık yönetiminin

gerekliliklerindendir.

Atıkların taşınması ile ilgili tüm faaliyetler Olay Yeri Koordinatörü’ nün direktifleri

doğrultusunda Atık Yönetimi Sorumlusu tarafından yönetilecektir. Atıkların geçici olarak

depolandıkları yerden bertaraf edilecekleri yere taşınmaları için Ulusal Atık Taşıma Formu

kullanılmalıdır. Taşıma formları, İletişim ve Dokümantasyon Sorumlusu tarafından ilgili

valilikten temin edilecektir. Lisanslı taşıyıcı firma ve Atık Yönetimi Sorumlusu tarafından 4

nüsha olarak doldurulan formlardan D formu taşıma başlamadan önce İletişim ve

Dokümantasyon Sorumlusu tarafından valiliğe gönderilir. Gönderilen ve alınan tüm taşıma

formları İletişim ve Dokümantasyon Sorumlusu tarafından üç yıl süre ile Olay Kontrol

Merkezi’nde muhafaza edilecektir. Ulusal Atık Taşıma Formunun doldurulması ve kullanımı

Ulusal Atık Taşıma Formu Açıklama Kılavuzunda açıklanmaktadır.

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde müdahale çalışmaları sonucunda oluşan atıkların bertaraf

tesisine transferi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından tehlikeli atık taşıma lisanlı atık

taşıma firmaları tarafından gerçekleştirilmektedir.

8.8.5. Atıkların Bertaraf Edilmesi

Döküntüye müdahale sonrası oluşan atıkların bertaraf metotlarının seçimi döküntünün

konumuna, döküntü ve döküntüye bulaşmış maddelerin cinsi ve miktarına, geri kazanılan atık

cinsine, kanuni gerekliliklere ve maliyete göre değişkenlik gösterir.

• Geri Kazanım: Petrol veya petrol ürünleri rafinerilere veya yürürlükteki mevzuata

uygun lisanslı geri dönüşüm tesislerine gönderilebilir. Petrolün geri kazanımı için

içerisinde su, tortu ve diğer yabancı maddelerin bulunmaması gerekir. Geri kazanılan

petrolün içerisinde petrol tortusu var ise yol yapımı için uygun olabilir. Materyalin

uygunluğu duruma bağlı olarak belirlenmelidir.

• Yakma: Özellikle uzak alanlarda ve kış mevsiminde bertaraf edilen petrol ya da petrol

içeren atığın yerinde yakılması uygun olabilir. Yerinde yakma atmosferik kirlenmeye

ve katranımsı atık oluşumuna neden olur. Endüstriyel atık yakma yöntemleri daha

uygun olabilir. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı lisanslı bertaraf tesisleri bu amaçla

kullanılacaktır.

• Düzenli Depolama (Sadece katılar için): Geri kazanılan katı maddeler (petrol ya da

petrol türevi) düzenli depolama yöntemi ile bertaraf edilebilir. Arıtımı ve geri

dönüşümü/geri kazanımı mümkün olmayan tehlikeli atıklar ile kaynakta azaltılması,

geri dönüşüm ve atık minimizasyonu gibi yöntemlerle tamamen elimine edilemeyen

tehlikeli atıklar depolama alanı stabilitesini bozmayacak ve çevresel zarara neden

olmayacak şekilde, tehlikeli atık depolama sahalarında depolanabilmektedir.

Depolama işlemi sırasında alınan önlemlerin yeterli olduğu ve atığın özelliği sebebi ile

gerekli test değerlendirmelerinden geçmesi sonucunda, çevrenin olumsuz yönde

etkilenmeyeceğinin ispat edilmesi üzerine tehlikeli atık düzenli depo tesisinde

depolanabilir. Bu tür atıklar evsel katı atıklardan ayrı olarak işleme tabi tutulur ve

depolanır.

• Petrol/Su Ayırma: Petrol ve su karışımlarının ayrılması genellikle yoğunluk farkından

yararlanılarak gerçekleştirilen bir işlemdir. Petrol/su karışımı uygun bekletme

73

tanklarında bekletilerek yoğunluk farkları dolayısıyla iki faz şeklinde ayrılmaları

beklenir. Ayrılma tamamlandıktan sonra yüzeyde kalan tabaka petrol sıyırıcılar ile

sıyırılarak toplanır.

Yıkama faaliyetleri sonrası oluşan atık sular (seperasyondan ayrılan su, personel ve

ekipmanın dekontaminasyonu sırasında oluşan atıksu, vs.) ayrı olarak toplanarak bertaraf

edilir. Toplanan atık suyun denize deşarjı söz konusu olduğunda, 25687 Sayılı Resmi

Gazetede yayımlanan Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği’nde yer alan sınır değerleri

sağlaması gerekir.

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi’nde toplanan atıkların bertarafı, T.C. Çevre ve Şehircilik

Bakanlığı’nın sistemine kayıtlı lisanslı atık bertaraf firmaları tarafından gerçekleştirilmektedir.

EK-B.1

Deniz/Akarsu ve Toprak Kirliliği İle Mücadele Organizasyon Şeması ve Görev Yerleri

DENİZ/AKARSU VE TOPRAK KİRLİLİĞİ İLE MÜCADELE AMİRİ

RAFİNERİ MÜDÜRÜ

Rafineri Müdürlüğü Toplantı Salonu

SEKRETER

ÜRETİM GRUBU İNSAN

KAYNAKLARI

MÜDÜRLÜĞÜ

GÜVENLİK

MÜDÜRLÜĞÜ

BAKIM GRUBU

Bakım Toplantı Odası

Olay yeri

DENİZ VE TOPRAK KİRLİLİĞİ İLE

MÜCADELE GRUBU

Olay Yeri

TEKNİK DANIŞMANLIK GRUBU

Rafineri müdürlüğü Toplantı Salonu

74

EK-B.2

Deniz/Akarsu ve Toprak Kirliliği ile Mücadelede Gerekli Olabilecek

Kamu ve Özel Kuruluşların Telefon Listesi

BİLDİRİM NOKTALARI TELEFON

NUMARASI

FAKS

NUMARASI

Kurum İçi Bildirimler

TÜPRAŞ Santral 0262 316

3030

0262 316

3724

TÜPRAŞ Genel Müdürlük Kriz Merkezi 0262 316

3121

0262 316

3020

TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi Acil Durum Yönetim

Merkezi

0262 316

3021

0262 316

3022

0262 316

3023

0262 316 30

24

0262 316

3020

Seviye 2 ve 3 için Anlaşma Yapılmış Kuruluş

(Martı Deniz Temizliği Ltd.Şti.)

0212 243

4882

0532 284 6503

0212 243

4889

Seviye 2 ve 3 için Anlaşma Yapılmış Kuruluş

(OSRL)

0044

2380331551

0044

2380331972

Devlet Otoritelerine Bildirimler

T.C.Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Ana Arama Kurtarma ve Koordinasyon Başkanlığı

0312 231

3374

0312 231 9105

0312 232

0823

0312 231 2902

T.C.Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Kocaeli Liman Başkanlığı

0262 528

3754

0262 528 2434

0262 528

4790

0262 528 5104

Kocaeli Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 0262 325

3185

0262 325

3187

Kocaeli Çevre ve Şehircilik İl Müdür Yardımcısı 0262 325

3185

0262 325

3187

Kocaeli Valiliği 0262 321

3390

0262 324

0796

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü

0312 586

3001-02

0312 474

0335

Sahil Güvenlik Komutanlığı(Ankara)

0312 417

5050/52

0312 416 4890

0312 417

2845

Sahil Güvenlik Marmara ve Boğazlar Bölge

Komutanlığı

0212 242

9710/12

0212 242

3093

75

Devlet Otoritelerine Bildirimler

Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi

Başkanlığı (AFAD)

122

0312 258 2323

0312 220

2612

İstanbul İl Afet Yönetim Merkezi

(AFADİSTANBUL)

0212 600

0600

Başkanlık Özel Kalem Müdürlüğü 0312 220

2600

0312 220

2612

Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği 0312 284 43

25

0312 285

74 81

İçişleri Bakanlığı Kriz Merkezi 0312 417

7713-14

Kıyı Emniyet ve Gemi Kurtarma Genel Müdürlüğü 444 5494

0212 334 4500

0212 252

1787

İstanbul Valiliği Kriz Merkezi 0212 455

5600

0.212.5122

086

AKUT Kriz Merkezi 0212 217

0410

Alo Cevre Hattı 181

Kocaeli İl Afet ve Acil Müdürlüğü 0262 321

1029

0262 331

8181

Kocaeli İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü 0262 312

1300

0262 312

1310

Kocaeli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 0262 324

5464

0262 324

5463

İzmit Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü 0262 322

1443

0262 321

5348

Kocaeli Meteoroloji İl Müdürlüğü 0262 331

4768

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi

0262 318

1001

444 11 41

0262 318

1038

Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı 0262 318

1010

0262 318

1079

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma

Daire Başkanlığı

0262 331

3696

0262 331

8391

Gölcük Kaymakamlığı Kriz Merkezi

0262 413

5233

0262 413 5251

0262 412

9272

Kocaeli Kolordu Komutanlığı 0262 373

2637

Gölcük Donanma Komutanlığı 0262 414

1064

0262 414

1064

Körfez İlçe Jandarma Komutanlığı 0262 528

8233

0262 528

1511

Kocaeli Jandarma Komutanlığı 0262 335

2132

Kocaeli Emniyet Deniz Liman Şube Müdürlüğü 0262 239

76

3524

0505 318 4118

Kocaeli Bölge Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü

0262 321

1353

0505 318 4115

Kocaeli Körfez İlçe Emniyet Müdürlüğü

0262 528

1582

0262 528 2333

0262 528

5666

Kocaeli Emniyet Müdürlüğü

0262 315

7272

0505 318 4100

Kurum Dışı Bildirimler

Kocaeli İl Sağlık Müdürlüğü 0262 300

6000

Kızılay İzmit Şubesi 0262 322

4444

0326 322

5847

Kocaeli Üniversitesi Araştırma ve Uygulama

Hastanesi

0262 303

7575

0262 303

8003

Kocaeli Devlet Hastanesi 0262 309

2000

0262 309

2506

İzmit Seka Devlet Hastanesi 0262 322

3460

0262 321

1601

İstanbul Çapa Tıp Fakültesi 0212 414

2000

İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fakültesi 0212 414

3000

0212 632

0025

İstanbul GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi 0216 542

2020

Kurum Dışı Bildirimler

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi

Başkanlığı

0262 335

2124

Körfez Belediye İtfaiyesi 0262 527

9966

İstanbul Büyükşehir Belediye İtfaiyesi 0212 635

0100

Kocaeli Körfez Kaymakamlığı 0262 528

8486

Bölgesel Acil Müdahale Merkezi

Ulusal Acil Müdahale Merkezi

Olaydan Etkilenenlere Bildirimler

AKPET-AYTEMİZ Akaryakıt Dağ. ve Paz. A.Ş. 0 262 526

3206

0 262 526

7263

SHELL-TURCAS Körfez Terminali A.Ş. 0 262 317

1900

0 262

3171948

TURKUAZ Petrol Ürünleri A.Ş. 0 262 528

4731

0 262 527

5063

77

OPET Körfez Dolum Tesisleri 0 262 527

9599

0 262 527

9601

TOTALGAZ OIL Türkiye A.Ş. 0 262 527

8360-63

0 262 527

8364

SHELL Madeni Yağ Derince Tesisleri 0 262 317

1700

0 262 527

2436

POAŞ Derince Terminal Müdürlüğü

0 262 229

0660 / 0741

0 553 523 6985

0 262 229

0699 / 0740

İGSAŞ İstanbul Gübre Sanayi A.Ş 0262 316

2200

0262 316

2295

BİZİMGAZ San. Tic. A.Ş.

0 262 527

2240

0 262 527 2299

0 262 526 2750 /

51 / 52

0 533 460 5673

0 262 527

2358

OCAKGAZ-BP GAZ A.Ş. Yarımca Terminali 0 262 527

1440

0 262 527

2340

İPRAGAZ-BİZİMGAZ Yarımca Dolum Tesisleri 0 262 527

2299

0 262 527

2358

HABAŞ Petrol Ürünleri San. ve Tic.A.Ş. 0 262 371

2138

0 262 371

2194

GÜNEYGAZ Yarımca Dolum Tesisleri 0 262 527

75 51-52

0 262 526

6155

ERGAZ Körfez Dolum Tesisleri KOCAELİ

0 262 527

5093

0 262 527 8571

0 262 527 0142

0 262 527

3318

DEMİRÖREN MİLANGAZ KOCAELİ LİKİTGAZ

Nakliye

0 262527

2240

0 262527 2242

0 262 526

6099

0 262 527 2130

BP Gaz A.Ş. Körfez Dolum Tesisleri 0 262 527

7715

0 262 527

6892

AKÇAGAZ Petrol Ürünleri San. ve KOCAELİ

Tic.A.Ş.

0 262 527

1480

0 262 527

2041

ANADOLU Gaz Tic ve San .Aş 0 262 527

8300-13

0262 527

8333

AYGAZ Marmara Bölge Satış Müdürlüğü ve

Yarımca Dolum Tesisi

0 262 527

0361-63

0262 527

0364

TÜPGAZ-TOTAL OIL Türkiye A.Ş.

0 262 527

2626

0 262 527 2241

0262 527

2436

78

8.9. ACİL DURUM TALİMLERİ VE BUNLARIN KAYITLARI

Rafinerimizde gerçekleştirdiğimiz tatbikatların hepsi kayıt altında tutulmaktadır. Yapılan

talimlerden iki tanesinin raporları aşağıdadır:

MAYIS 2015 DENİZ KİRLİLİĞİNE MÜDAHALE TATBİKATI RAPORU

GİRİŞ

9/4/2010 tarihli 12085 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren 2010/4 sayılı

“Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerden Kaynaklanan Kirliliğe Hazırlıklı Olma ve

Müdahale ile İlgili Eğitim Seminerlerinin ve Tatbikat Programlarının Usul ve Esasları”

isimli genelge kapsamında 6 ayda bir yapılması gereken tatbikat programı, yapılan

risk değerlendirmesi sonucu ortaya çıkan ve 1. Seviye müdahale gerektiren olaylar

göz önüne alınarak belirlenmiştir.

Tatbikat 4 aşamalı olarak yapılmış ve 21 Mayıs 2015 tarihinde 14:00-15:15 saatleri

arasında gerçekleştirilmiştir. Tatbikat aşamaları; masabaşı tatbikatı, bildirim tatbikatı,

kirliliğe müdahale, zarar ve tazmindir. Tatbikat, sonuçlarının ortaya konması

amacıyla yapılan tatbikat brifingi ile son bulmuştur.

Bu raporda, tatbikat senaryosu, senaryonun uygulanması esnasında görülen aksaklıklar

irdelenmiş ve yeni önerilerle ilgili görüşler doğrultusunda iyileştirme yapılması

amaçlanmıştır.

TATBİKAT SENARYOSU: TÜPRAŞ Kum İskelesinde bulunan kara tankerinden römorköre

yakıt ikmali yapılırken tanker tarafındaki vananın aşırı gerilim nedeniyle kırılması sonucu 5

m3 motorinin denize yayılması kurgulanmıştır.

TATBİKAT SENARYOSUNUN UYGULANMASI

TATBİKAT ÖNCESİ HAZIRLIK: Tatbikat senaryosu önceden hazırlanmış olup; tatbikat yeri

Üretim, Güvenlik Müdürlüğü ve Teknik Emniyet ve Çevre Müdürlükleri yetkililerince incelendi.

Ünite personelinin yapacağı ilk müdahale için deniz dolum, teknik emniyet ve çevre ve bakım

müdürlüğü çalışanlarının alacağı tedbirler görüşüldü. Ayrıca kirlilik mahalline yeterli

müdahalenin yapılmasını sağlayacak tarzda ekipmanların bulunacakları yerler, açılacak

bariyerler, kullanılacak skimmerlar, denizde depolama tankı vb. gibi konular incelenmiştir.

Yapılan ön incelemeye göre;

a) Yangın sireninin çalınmasıyla beraber deniz dolum ünite personelinin kaçağın

başlamasıyla birlikte römorkör ile ilgili dolum operasyonlarının durdurulmasına

yönelik çalışmaları başlatmasına,

b) Deniz Kirliliği ile mücadele ekiplerinin bariyer barakasındaki şişme bariyer ile FAZ-

I bot iskelesindeki platformda bulunan çit bariyeri kullanmalarına,

79

c) Bariyer serme işlemi tamamlandıktan sonra BEŞİR ALP botu ile denizde çit bariyer

içinde skimmer ile temizlik çalışmalarına başlanmasına

d) Denizde yapılan temizlik çalışmalarının etkinliğinin kontrol edilip tatbikatın

sonlandırılmasına karar verildi.

TATBİKATIN GELİŞİMİ

14:00

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR, rafineri telsiziyle “Tüm birimlerin

dikkatine bu bir tatbikattır.” anonsunu yaparak rafineri ana kapı tatbikat sireninin

çalınması için talimat verdi.

Anonsu alan Olay Emniyet Birimi Amiri Muammer ESKİ, Deniz Kirliliği ile ilgili Acil

Durum Çağrı Listesi’ndeki personele cep telefonlarından sesli ve yazılı bildirim

yapılmasını sağladı ve telsizle durumu Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR’e

bildirdi.

Yakıt transferini koordine eden römorkör makinisti, Ünite Baş Operatörü’ne ve Ünite

Amiri Nurettin KONAR’a telsizle kum iskelesinde kara tankerinden römorköre yakıt

ikmali yapılırken tanker tarafındaki vananın aşırı gerilim nedeniyle kırılması sonucu

denize bir miktar motorin döküldüğünü ve yayılmaya başladığını bildirdi.

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR Operasyon Grup Başkanı Alparslan

YILDIZ’a olayla ilgili ünite baş operatöründen aldığı bilgileri iletti.

Operasyon Grup Başkanı Alparslan YILDIZ da Operasyon Koordinatörü Kadir

DAĞDEMİR’e kirlilik ile ilgili bilgileri iletti.

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR, Operasyon Grup Başkanı Alparslan

YILDIZ’a derhal kum iskelesinde gerekli önlemlerin alınması talimatını verdi.

(TÇM’den olay yerine 1 adet arazöz istendi.)

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR, telsizle Tıbbi Sorumlu Özgül İŞLER’i,

Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Sorumlusu Kamil Murat ONAT’ı olaydan haberdar

ederek Olay Emniyet Birimi Amiri Muammer ESKİ’den komşu tesis yetkililerine olay

ile ilgili bilgi verilmesini talep etti.

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR, Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin

KONAR’dan diğer iskelelerde bulunan gemi kaptanlarına da olayla ilgili bilgi

verilmesini, kirliliğin diğer gemileri etkilemeden kontrol altına alınmasını talep etti.

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, Operasyon Grup Başkanı

Alparslan YILDIZ’a olay yerinde yaptığı kontroller sonucu tanker etrafında ve denizde

yaklaşık 5 m3 kirlilik olduğu bilgisini verdi.

Operasyon Grup Başkanı Alparslan YILDIZ, kum iskelesindeki çalışmanın

durdurulduğunu, diğer iskelelerdeki gemi kaptanlarının da bilgilendirildiğini telsizle

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR’e verdi.

80

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR rafineri telsiziyle Acil Müdahale

Organizasyon Şeması’nda yer alan Grup Başkanları, Basın ve Halkla İlişkiler Birimi

yetkilileri, Danışmanlar ve Güvenlik Birimi Amiri’nin Rafineri Acil Durum Yönetim

Merkezi’nde (Konferans Salonu) toplanmalarını anons ederek Denizde Petrol

Kirliliğine Acil Müdahale Planının devreye alınması talimatını verdi.

Acil Durum Yönetim Merkezi açıldı, Genel Müdürlük ve diğer TÜPRAŞ Rafinerileri

Acil Durum Yönetim Merkezlerinin açılması için Acil Durum Yönetim Merkezi

görevlisine haber verildi.

Durum Sorumlusu Seçkin GÖKÇE tesis içinde acil durum ile ilgili sürekli bilgi akışını

sağlayarak ilgili kuruluşlarla ve çevre tesislerle iletişimin hızlı olması için irtibat listesini

Acil Durum Yönetim Merkezi'ne ulaştırdı. (Çevre kuruluşlardan yardıma ihtiyaç

duyulması halinde koordinasyonu sağlamıştır.)

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR Olay Yeri Koordinatörü Mustafa

GÖRGÜN’e anlaşma yapılan yetkili acil müdahale firması SEAGULL’den destek

istenmesi talimatını verdi.

Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Sorumlusu Kamil Murat Onat da gaz ölçümü yapmak ve

sahanın emniyetini tetkik etmek üzere kum iskelesine hareket etti. Tıbbi Sorumlu

Özgül İŞLER müdahale sırasında etkilenmesi muhtemel kişilerin tespitinin ve ilk

müdahalenin yapılması için ambulansla kum iskelesi girişine intikal etti. Yangın ve

patlama riskine karşı kum iskelesi girişine gelen itfaiye aracı bekletildi.

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR, Olay Yeri Koordinatörü Mustafa

GÖRGÜN’e müdahale personelinin müdahale için hazırlanması, acil müdahale

ekipmanlarının olay yerine intikali ile ilgili çalışmaları başlatmasını talep etti.

Operasyon Grup Başkanı Alparslan YILDIZ Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin

KONAR’dan denizdeki müdahale için gereken bariyer serme operasyonlarına

başlanmasını talep etti. Ayrıca Kaynak ve Ekipman Sorumlusu Ümit UYSAL’a telsizle

acil müdahale ve yardımcı ekipmanların bariyer barakasından kum iskelesine sevk

edilmesi amacıyla eleman takviyesi bildiriminde bulundu.

14:05

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, Deniz Operasyonları Personeline 1

palamar bot ile FAZ-1 bariyer platformundaki 200 metre çit bariyerin kum iskelesi

doğu tarafından kuzeybatı yönlü olarak serilmesi, emniyet amaçlı serilecek olan 250

metre şişme bariyerin şişirilmesi çalışmalarına başlanması ve bariyer barakasından

kum iskelesi girişine skimmer ile yüzer depolama tankının getirilmesi, skimmerin kum

iskelesinden denize indirildikten sonra zodiac bot ile çit bariyerin içerisine kirliliğin

merkezine konuşlandırılması talimatını verdi.

Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Ufuk SAYIN Genel Müdürlük Kurumsal İletişim

Müdürlüğü’ ne 1. raporlamayı yaptı.

Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Sorumlusu Kamil Murat Onat, Olay Yeri Koordinatörü

Mustafa GÖRGÜN’e kirlilik olan alanda gerekli gaz ölçümü çalışmalarını ve sahanın

diğer tehlikeler açısından tetkikinin yapıldığını, olay yerinde çalışmayı engelleyecek

tehlikeli bir durumun olmadığı bilgisini verdi.

81

Tıbbi Sorumlu Özgül İŞLER de kirlilikten etkilenen personel olup olmadığını ve

personelin durumunu kontrol eder, herkesin sağlık durumunun iyi olduğu bilgisini Olay

Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN’e verir. Tıbbi Sorumlu Özgül İŞLER, ambulans

ile birlikte olası herhangi bir etkilenme/yaralanma durumuna karşın kum iskelesi

girişinde bekledi.

Planlama Grup Başkanı Mehmet KIROĞLU Deniz Dolum Ünitesi’nden operasyonun

seyri için gerekli anlık hava ve deniz durum raporunu aldı.

Güvenlik Sorumlusu Mahmut TÜRKMEN müdahale sırasında ilgisi olmayan

personeli, olay bölgesinden uzak tutarak tesise ve iskele bölgesine girmelerini önledi,

tesis sahasına bütün giriş-çıkış yollarında kontrolü, trafik akışını ve düzenini sağladı.

Gerekli kontrollerin başladığını Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN’e telsizle

bildirdi.

14:10

İlhan Ünal palamar botunda görevli personel tarafından 200 metrelik çit bariyer

halatının palamara alındığını ve bariyerin açılmaya başlandığını Deniz Operasyonları

Sorumlusu Nurettin KONAR’a bildirildi.

Operasyon Grup Başkanı Alparslan YILDIZ’ın talebiyle Deniz Operasyonları

Sorumlusu Nurettin KONAR, Deniz Operasyonları Personeline çalışma sahasının

kirliliğe karşı emniyetinin sağlanması için 250 metre şişme bariyerin çit bariyerin

arkasına U biçiminde serme işlemine başlanmasını talep etti.

Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Ufuk SAYIN medyadan ve diğer paydaşlardan

gelen çağrıların kayıtlarını tuttu. Genel Müdürlük Kurumsal İletişim Müdürlüğü’ ne 2.

raporlamayı yaptı.

Yangın ve patlama tehlikesi ve diğer tehlikelerin tespiti ve alınması gereken

önlemlerin belirlenmesi açısından Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Sorumlusu Kamil

Murat Onat, IZT.TCM.FRM.0051-Saha Emniyeti Tetkik Formu’nu ve

IZT.TCM.FRM.0053-Personel Emniyeti Veri Formu’nu hazırlayarak duruma müdahale

edilirken çalışanlara zararı minimuma indirmek için gereken uyarıları yaptı.

İhsan Haktanır palamar botunda görevli personel, 250 metre şişme bariyerin halat

ucunun palamara alındığını Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR’a

bildirdi.

Kıyı Operasyonları Sorumlusu Atilla TUĞLACILAR ekipleri ile birlikte kirlilikten

etkilenen kıyı alanlarının tespitini koordine etti. Bu amaçla Ulaşım Sorumlusu'ndan

gerekli araçları temin ederek kıyı alanında meydana gelebilecek kirlenmeleri tespit

etmek amacıyla rafineri kıyı şeridinde gözleme çıktı.

14:25

SEAGULL ekibinin olay yerine geldiğini Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR’e bildirdi.

Rafineri Acil Durum Yönetim Merkezi'nde toplanan Acil Müdahale Personelinden

Operasyon Koordinatörü, Olay Yeri Koordinatörü, Grup Başkanları ile Basın ve Halkla

İlişkiler ve Danışman Birimler yapılan ilk değerlendirme ve saha çalışmalarının

sonuçları ile acil önlemleri belirleyerek ilgili personele ve tüm sorumlulara duyuruda

bulundu.

82

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, Operasyon Grup Başkanı

Alparslan YILDIZ’a 200 metre çit bariyerin kum iskelesi güneyine getirildiği ve

serilmeye başlandığı bilgisini verdi.

Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN, Operasyon Grup Başkanı Alparslan

YILDIZ, Planlama Grup Başkanı Mehmet KIROĞLU, Çalışma Sağlığı ve Güvenliği

Sorumlusu Kamil Murat Onat ve Çevre Sorumlusu Cüneyt ŞAN ile olay yerine giderek

tespit ve incelemelerde bulundu (yayılımın boyutu, yarattığı çevresel riskler).

Olay Yeri Koordinatörü; Operasyon Grup Başkanı ve Planlama Grup Başkanı’yla

birlikte IZT.TCM.FRM.0054-Denizde Petrol Yayılımı Tespit Raporu’nu hazırlayarak

toplanan ilk bilgiler, Acil Durum Yönetim Merkezi'ne iletildi. Acil Durum Yönetim

Merkezi tarafından AAKKM (Ana Arama Kurtarma ve Koordinasyon Merkezi) ve

Kocaeli Liman Başkanlığı'na iletilerek olayın 1. Seviye petrol kirliliği olduğu

konusunda mutabakata varıldı. Liman Başkanlığı, idari sahası içindeki mevcut kıyı

tesislerine bilgi vererek hazırlıklı olmalarını bildirdi, bariyer ve skimmer operasyonu

yapılacağı konusunda bilgilendirdi. IZT.TCM.FRM.0055-Kirlilik İhbar Alma Formatı

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, Operasyon Grup Başkanı

Alparslan YILDIZ’a telsizle çit bariyerin kum iskelesi güneyine serildiği ve kirliliğin şu

an için kontrol altına alındığı bildirimini yaptı.

14:30

Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Ufuk SAYIN medyadan ve diğer paydaşlardan

gelen çağrıların kayıtlarını tutmaya devam etti. Genel Müdürlük Kurumsal İletişim

Müdürlüğü’ne 3. raporlamayı yaptı. IZT.TCM.FRM.0056-Medya/Paydaş Telefon Kayıt

Formu) IZT.TCM.FRM.0058-Medyaya İlk Açıklama Formatı

Kıyı Operasyonları Sorumlusu Atilla TUĞLACILAR Operasyon Grup Başkanı

Alparslan YILDIZ’a telsizle rafineri Faz 1 ile kum iskelesi arasındaki 30 metrelik sahil

şeridinin kirlilikten etkilendiği ve temizlik çalışmalarına başlanacağı bilgisini verdi.

Planlama Sorumlusu Erkan MODOĞLU yeterli miktarda müdahale ile iş güvenliği

ekipman ve malzemesinin hazır durumda bulunduğunu kontrol ederek Lojistik Grup

Başkanı Teoman SELİMOĞLU ile teyitleşti. (Eldiven, çizme, tyvek suit, maske,

gözlük) Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN’e müdahale için yeterli iş güvenliği

malzemesinin olduğu bilgisini verdi.

Kaynak ve Ekipman Sorumlusu Ümit UYSAL ve ilgili ekiplerin çalışmaları ile destek

ekipmanlar kirlilik bölgesine getirildi.

Kıyı Operasyonları Sorumlusu Atilla TUĞLACILAR kıyı temizliğinin başlamasını ve

müdahalenin gerçekleştirilmesini, kıyıya vuran kirliliğin temizlenmesi ve

restorasyonunu sağladı. Kıyı operasyonları personeli tarafından sorbent bariyerin

kıyının önüne çekilmesi sağlandı. Tırmık, kova, kürek yardımıyla kıyıda etkilenen alan

temizlenmeye başlandı.

Operasyon Grup Başkanı Alparslan YILDIZ Olay Yeri Koordinatörü Mustafa

GÖRGÜN’e dökülen petrol türevi kirliliği kontrol altına almak için 200 metre çit

bariyerin U biçiminde serildiği, kirliliği toplamak için skimmer ve yüzer depolama

tankının da çalışma sahasına intikal ettiği bildirimini yaptı.

83

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, Operasyon Grup Başkanı

Alparslan YILDIZ’a bot üzerinde hazır bulundurulan skimmerin denize indirilip çit

bariyerin içine kirliliğin merkezine konuşlandırılarak temizlik çalışmalarına başlandığı

bildiriminde bulundu.

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, Operasyon Grup Başkanı

Alparslan YILDIZ’a emniyet olarak 250 metre şişme bariyerin çit bariyerin arkasına U

biçiminde serildiği bilgisini verdi.

14:40

Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Ufuk SAYIN medyadan ve diğer paydaşlardan

gelen çağrıların kayıtlarını tutmaya devam etti. Genel Müdürlük Kurumsal İletişim

Müdürlüğü’ne 4. raporlamayı yaptı.

Hizmetler Sorumlusu Mehmet GÜMÜŞ, Lojistik Grup Başkanı Teoman

SELİMOĞLU’ndan aldığı talimatla müdahale sırasında çalışacak personelin ve diğer

ilgililerin giyecek ihtiyaçlarını organize etti.

14:50

Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Ufuk SAYIN medyadan ve diğer paydaşlardan

gelen çağrıların kayıtlarını tutarak gelen çağrılara cevap verdi. Genel Müdürlük

Kurumsal İletişim Müdürlüğü’ne 5. raporlamayı yaptı.

İletişim ve Dokümantasyon Sorumlusu Atakan SELÇUK, Operasyon ve Planlama

Grubundan gelen istekler üzerine Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN

tarafından hazırlanan tüm raporlama işlerini yürüttü. Tesis içi ve tesis dışı iletişimin

sağlanması için her türlü tedbiri alarak hazırlanan raporların gerekli yerlere dağıtımını

sağladı.

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR müdahale personelinin uygun yerlerde

konuşlanıp konuşlanmadığı hususunda Konuşlanma Sorumlusu Aydoğan

ENGİNLER’den bilgi alarak, problem oluşması halinde yeni lokasyonlar için öneriler

getirdi.

Planlama Grup Başkanı Mehmet KIROĞLU Deniz Dolum Ünitesi’nden operasyon için

gerekli anlık hava ve deniz durum raporunu aldı. Aldığı bilgiler doğrultusunda yayılım

modellerine bakarak kirliliğin olası yayılım durumu hakkında Olay Yeri Koordinatörü

Mustafa GÖRGÜN’e bilgi verdi.

Ulaşım Sorumlusu Hüseyin UYAR müdahale sırasında ihtiyaç duyulan ulaşım yolları

ve araçları ile ilgili gerekli düzenlemeleri yaptı.

Hava Operasyonları Sorumlusu Yusuf YILDIRIM olay hakkında ilgili birimlerin

bilgilendirilmesinden sonra Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na ait uçakla,

çevrelenen kirliliğin dışında yayılım olup olmadığının tespiti için yapılacak çalışmaları

koordine ederek alınan sonuçları Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN’e bildirdi.

Güvenlik Sorumlusu Mahmut TÜRKMEN, Çevre Gönüllülerinin Rafineri ana kapıya

geldiğini Acil Durum Yönetim Merkezi'ne bildirdi.

Danışma ve Gönüllüler Sorumlusu Mustafa SAYIN, Deniz ve Kıyı Operasyonlarının

ve Yaban Hayatı Rehabilitasyonunun tesis personeli tarafından yapılacağından

gönüllülerden gelen taleplerin değerlendirmeye alınmayacağı hususunu Planlama

84

Grup Başkanı Mehmet KIROĞLU’ndan teyit alarak Güvenlik Sorumlusu Mahmut

TÜRKMEN’e bildirdi.

Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Ufuk SAYIN yapılacak IZT.TCM.FRM.0060-İlk

Basın Bildirisi Formu’nu hazırlayarak Genel Müdürlük Kurumsal İletişim Müdürlüğü’ne

iletti.

Tüm müdahale operasyonları sırasında Yaban Hayatı Sorumlusu Elif ÇELİK

YİĞİTLER yaban hayatına zararı minimuma indirmek için çalışmaları sürdürerek

etkilenen canlıların tespiti için Kıyı Operasyonları Sorumlusunun yapacağı kıyı kirliliği

tespit çalışmalarına eşlik etti. Etkilenen kuşların ve diğer canlıların tespitini yaparak

gerekirse etkilenen canlıların rehabilitasyonu için Kocaeli Gıda, Tarım ve Hayvancılık

İl Müdürlüğü - Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürlüğü, Kocaeli

Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İstanbul Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi, Kocaeli

Büyükşehir Belediyesi ve Özel Veterinerlik Kuruluşlarıyla temasa geçerek destek

talebinde bulundu. Etkilenebilecek kuşların olabileceği göz önünde bulundurularak

kuşlar için uygun ekipman olay yerinde konuşlandırıldı. (karton kutu, eldiven, gözlük,

ağ…)

Yemek Sorumlusu Ersoy KOCA müdahale sırasında personel ve diğer ilgililerin

çalışma koşulları ve meteorolojik özellikler göz önünde tutularak yeme ve içme

ihtiyaçlarının karşılanmasını sağladı.

15:00

Atık Yönetimi Sorumlusu Onur KESKİN deniz ve kıyı operasyonları sonucunda ortaya

çıkan atıkların ulusal mevzuata uygun bir şekilde toplanması, taşınması, geçici

depolanması ve bertarafına ilişkin düzenlemeleri yaptı. Atıkların toplanması

depolanması ve taşınması ile ilgili Kaynak ve Ekipman Sorumlusu Ümit UYSAL

gerekli ekipman ve malzemeleri temin ederek elde bulunmayanların listesini çıkardı

ve Satın Alma Sorumlusu Murat YILMAZ’dan bu listedeki malzemelerin piyasadan

temin edilmesini talep etti.

Atık Yönetimi Sorumlusu Onur KESKİN toplanan atıkların lisanslı atık alım araçlarıyla

transferinin sağlanması için Ulaşım Sorumlusu Hüseyin UYAR ile koordineli olarak

çalıştı. (Plastik torba, membran ve sac varil (ağzı kilitli); kirlenmiş KKD, sorbent

malzeme ve kıyıdan toplanan katı atıklar için kullanılmıştır.)

Rafineri Acil Durum Yönetim Merkezi’nin talebi üzerine Kayıtlar Sorumlusu Atakan

SELÇUK müdahalede kullanılan ekipman ve malzemeler ile bunlara verilen zararları,

operasyonda çalışan personel listesi ve dışarıdan alınan hizmetleri kaydederek,

maliyetleri ile birlikte Rafineri Acil Durum Yönetim Merkezi’ne İdari ve Mali İşler Grup

Başkanı M. Orçun ŞAHİN’e sundu. (IZT.TCM.FRM.0081- Kullanılan Malzemeler ve

Çalışan Personel Listesi)

İdari ve Mali İşler Grup Başkanı M. Orçun ŞAHİN altındaki ekip ile tazmin konularının

tespiti ve raporlaması, kaza raporlarının hazırlanması ve bildirimlerin yapılmasını

sağlamak üzere hazır bulundu. Olası tazminat talepleri hususunda tazmin işlerini

organize ederek IZT.TCM.FRM.0061-Tazmin Talep Formu’nu doldurdu. Gerekli

işlemlerin yapılması için Genel Müdürlüğün bilgisi dahilinde kirliliğin sigortaya

bildirimini yaptı.

85

Muhasebe Sorumlusu Onur ÜZMEZ müdahale sırasında bütçeyi tuttu. (O günkü

yapılan masrafları tespit etti.)

İdari İşler ve İnsan Kaynakları Sorumlusu Nurullah ÖZKAN faks ve telefon

haberleşmeleri, mesaj panosu, kargo ve kurye hizmetleri, toplantıların gündemlerinin

tutulması, toplantı düzenleme işlemleri gibi Rafineri Acil Durum Yönetim Merkezi'nin

etkili bir şekilde hizmet vermesine yardımcı işlemlerden sorumluydu.

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, Operasyon Grup Başkanı

Alparslan YILDIZ’a skimmerle yaklaşık 7 m3 su karışık motorin toplanarak yüzer

depolama tankına alındığı ve tankın iskele üzerinde bekletildiği, çit bariyerin içine

sorbent boom serilerek sheen tabakanın toplanmaya başlandığı bildiriminde bulundu.

Yaptığı son kontrollerde de bariyerlerin içinde ve dışında kirlilik görülmediği bilgisini

verdi.

Kıyı Operasyonları Sorumlusu Atilla TUĞLACILAR, Operasyon Grup Başkanı

Alparslan YILDIZ’a kıyı temizliği çalışmalarında yaklaşık 3 m3 kontamine katı atık

toplandığı atığın bertarafı için geçici depolama sahasına yönlendirildiği bilgisini verdi.

Yaban Hayatı Sorumlusu Elif ÇELİK YİĞİTLER, Operasyon Grup Başkanı Alparslan

YILDIZ’a tesis çevresinde kirlilikten etkilenen herhangi bir canlının olmadığı bilgisini

verdi.

Atık Yönetimi Sorumlusu Onur KESKİN, Operasyon Grup Başkanı Alparslan YILDIZ’a

karadan toplanan atıkların tesiste oluşturulan geçici depolama alanında

konuşlandırıldığını, sonrasında sıvı atığın atık su arıtma ünitesine yönlendirileceğini,

kontamine katı atığın lisanslı araçlarla bertaraf tesisine gönderileceğini bildirdi.

Operasyon Grup Başkanı Alparslan YILDIZ, Olay Yeri Koordinatörü Mustafa

GÖRGÜN’e Deniz ve Kıyı Operasyonları Sorumlularından ve Atık Yönetimi

Sorumlusundan aldığı bilgileri aktardı. Yapılan kontrollerde deniz çevresindeki

kirliliğin tamamen temizlendiğinin bilgisini verdi.

Hava Operasyonları Sorumlusu Yusuf YILDIRIM, Olay Yeri Koordinatörü Mustafa

GÖRGÜN’e uçakla yapılan denetleme sonucunda elindeki bilgilere göre gerek kıyıda

gerekse deniz alanında herhangi bir kirliliğin görülmediğine dair bildirimde bulundu.

Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN, Operasyon Grup Başkanı Alparslan

YILDIZ, Kıyı Operasyonları Sorumlusu Atilla TUĞLACILAR ve Deniz Operasyonları

Sorumlusu Nurettin KONAR, deniz ve kıyıdaki müdahale alanlarında tespit ve

incelemeler yaparak deniz ortamının temizlendiği, kıyı alanlarının eski haline

döndürüldüğü hususunda mutabık kalarak müdahale ile ilgili son durumu

değerlendirdi.

Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN, Operasyon Koordinatörü Kadir

DAĞDEMİR’e son durum ile ilgili bilgi verdi. Hazırlanan IZT.TCM.FRM.0062-Denizde

Petrol Yayılımı Sonuç Raporu Rafineri Acil Durum Yönetim Merkezi’nde

değerlendirildi.

15:15

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR, Rafineri Müdürü Ziya GÜRÜN’ün bilgisi

ve onayı ile Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN’den deniz ve kıyı

86

operasyonlarının sonlandırılmasını, malzeme ve ekipmanların temizlenerek gerekli

işlemlerin yapılmasını talep etti.

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR temizlemenin tamamlandığını tatbikata

katılan tüm personele bildirdi.

Müdahale ve temizleme operasyonlarının tamamlandığının halka, ilgili kurumlara ve

basına bildirilmesi amacıyla Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR’in talimatıyla

Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Ufuk SAYIN Genel Müdürlük Kurumsal İletişim

Müdürlüğü’ne 6. raporlamayı yaptı. Bildirim için kullanılacak IZT.TCM.FRM.0063-Son

Basın Bildirisi Formu Genel Müdürlük Kurumsal İletişim Müdürlüğü tarafından hazırlandı.

Tatbikat tamamlandı, Kaynak ve Ekipman Sorumlusu Ümit UYSAL kullanılan

ekipmanların temizlenerek yerlerine sevkini sağladı ve IZT.TCM.FRM.0065-

Ekipmanlara İlişkin Kayıt Defteri’ni doldurdu.

Tüm personel tatbikatın değerlendirilmesi amacıyla saat 15:30’da Konferans

Salonu’nda toplandı.

Tatbikatın tamamlandığı Operasyon Koordinatörünün onayı ile ilgili kurum ve

kuruluşlara iletildi, formların bir nüshası da denetimler için dokümantasyon sisteminde

muhafaza edildi. IZT.TCM.FRM.0066-Tatbikat Formu

Tatbikat süresince yapılan çalışmalar videoteyp kullanılarak kaydedildi ve tatbikat

sonrası düzenlenen brifingde izlenildi.

DENİZ KİRLİLİĞİ TATBİKATI BRİFİNGİ:

Deniz Kirliliği tatbikatı bitirildikten sonra tatbikatla ilgili brifing yapıldı. TÇM Şefi

Atakan SELÇUK tarafından tatbikatın yapılmasının gereği ile Deniz Dolum Ünite Amiri

Nurettin KONAR tarafından özet olarak tatbikatın senaryosu ve operasyonlar anlatıldı.

Ayrıca katılımcılar tarafından yöneltilen sorulara cevap verilerek eksikler ve yapılması

gereken iyileştirmeler irdelendi. Brifingin son kısmında tatbikat esnasında çekilen film

seyredildi.

SONUÇ ve ÖNERİLER

Kum iskelesinde palamar / römorkörlere tankerden yakıt ikmali esnasında kullanılan

hortumun kaplinli yapıda olmasının değerlendirilmesi istenmiştir. (Metin Tüfekçioğlu)

Kum iskelede yakıt ikmali yapılırken döküntünün denize gitmesini önleyecek bir set

oluşturulmasının değerlendirilmesi (kum iskele etrafı boyunca 20-30 cm lik beton bir

set yapılabilir mi değerlendirilmesi istenmiştir.)

Kum iskelede yakıt ikmali yapılırken döküntü olması durumunda iskele altına toplama

tankı yapılıp döküntünün burada toplanılması (Ufuk Sayın) (Alparslan Bey korozyon

tehlikesi sonucu delinme ihtimaline karşılık bu fikre sıcak bakmamıştır çünkü diğer

iskelelerin üzerinde veya altında bulunan bu tür yapılar korozyon ve delinme tehlikesi

nedeniyle kaldırılmıştır. Buraya böyle bir toplama tankı yapılması ileride bu tanktan

denize kaçak olma riskini beraberinde getireceğinden uygun bulunmamıştır)

87

EKİM 2015 DENİZ KİRLİLİĞİNE MÜDAHALE TATBİKATI RAPORU

GİRİŞ

9/4/2010 tarihli 12085 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren 2010/4

sayılı “Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerden Kaynaklanan Kirliliğe Hazırlıklı Olma

ve Müdahale ile İlgili Eğitim Seminerlerinin ve Tatbikat Programlarının Usul ve

Esasları” isimli genelge kapsamında 6 ayda bir yapılması gereken tatbikat

programı, yapılan risk değerlendirmesi sonucu ortaya çıkan ve 1. Seviye

müdahale gerektiren olaylar göz önüne alınarak belirlenmiştir.

Tatbikat 4 aşamalı olarak yapılmış ve 23 Ekim 2015 tarihinde 10:00-11:15 saatleri

arasında gerçekleştirilmiştir. Tatbikat aşamaları; masabaşı tatbikatı, bildirim

tatbikatı, kirliliğe müdahale, zarar ve tazmindir. Tatbikat, sonuçlarının ortaya

konması amacıyla yapılan tatbikat brifingi ile son bulmuştur.

Bu raporda, tatbikat senaryosu, senaryonun uygulanması esnasında görülen

aksaklıklar irdelenmiş ve yeni önerilerle ilgili görüşler doğrultusunda iyileştirme

yapılması amaçlanmıştır.

TATBİKAT SENARYOSU

TÜPRAŞ FAZ 3-D İskelesinden JET A-1 yüklemesi yapılan KAYA TUNA (tatbikat

esnasında T. SEVGİ olmuştur) tankerinde dolum sonlarına yakın tank basınç

tahliye vanalarının (PV) arızalanması sonucu 2. grup tankların menhol

kapaklarından taşma sonucu 10 m3 Jet A-1 yakıtının denize yayılması

kurgulanmıştır.

TATBİKAT ÖNCESİ HAZIRLIK

Tatbikat senaryosu önceden hazırlanmış olup; tatbikat yeri Üretim, Güvenlik Müdürlüğü

ve Teknik Emniyet ve Çevre Müdürlükleri yetkililerince incelendi. Ünite

personelinin yapacağı ilk müdahale için deniz dolum, teknik emniyet ve çevre ve

bakım müdürlüğü çalışanlarının alacağı tedbirler görüşüldü. Ayrıca kirlilik

mahalline yeterli müdahalenin yapılmasını sağlayacak tarzda ekipmanların

bulunacakları yerler, açılacak bariyerler, kullanılacak skimmerlar, denizde

depolama tankı vb. gibi konular incelenmiştir.

Yapılan ön incelemeye göre;

e) Yangın sireninin çalınmasıyla beraber deniz dolum ünite personelinin

kaçağın başlamasıyla birlikte tanker ile ilgili dolum operasyonlarının

durdurulmasına yönelik çalışmaları başlatmasına,

f) Deniz Kirliliği ile mücadele ekiplerinin bariyer barakasındaki şişme bariyer

ile FAZ-3 iskelesi rıhtımında bulunan çit bariyeri kullanmalarına,

88

g) Bariyer serme işlemi tamamlandıktan sonra BEŞİR ALP botu ile denizde çit

bariyer içinde skimmer ile temizlik çalışmalarına başlanmasına

h) Denizde yapılan temizlik çalışmalarının etkinliğinin kontrol edilip tatbikatın

sonlandırılmasına karar verildi.

TATBİKATIN GELİŞİMİ

10:00

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR, rafineri telsiziyle “Tüm birimlerin

dikkatine bu bir tatbikattır.” anonsunu yaparak rafineri ana kapı tatbikat sireninin

çalınması için talimat verdi.

Anonsu alan Olay Emniyet Birimi Amiri Muammer ESKİ, Deniz Kirliliği ile ilgili Acil

Durum Çağrı Listesi’ndeki personele cep telefonlarından sesli ve yazılı bildirim

yapılmasını sağladı ve telsizle durumu Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR’e

bildirdi.

Deniz Dolum Saha Operatörü, Ünite Baş Operatörü’ne ve Ünite Amiri Nurettin

KONAR’a telsizle FAZ 3 D iskelesinde JET A-1 yüklemesi yapılan KAYA

TUNA(T.SEVGİ) tankerinde yakıt tank basınç tahliye vanalarının (PV Valf) arıza

yapması sonucu 2. grup tankların menhol kapaklarından güverteye oradan da denize

bir miktar JET A-1 döküldüğünü ve yakıtın yayılmaya başladığını bildirdi.

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR Operasyon Grup Başkanı Alparslan

YILDIZ’a olayla ilgili ünite baş operatöründen aldığı bilgileri iletti.

Operasyon Grup Başkanı Alparslan YILDIZ da Operasyon Koordinatörü Kadir

DAĞDEMİR’e kirlilik ile ilgili bilgilendirme yaptı.

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR, Operasyon Grup Başkanı Alparslan

YILDIZ’a derhal kirlilik kaynağının kesilmesi, iskelede gerekli önlemlerin alınması

talimatını verdi.

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR, telsizle Tıbbi Sorumluyu, Çalışma Sağlığı

ve Güvenliği Sorumlusunu olaydan haberdar ederek Olay Emniyet Birimi Amiri

Muammer ESKİ’den komşu tesis yetkililerine olay ile ilgili bilgi verilmesini talep etti.

Operasyon Grup Başkanı Alparslan YILDIZ, Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin

KONAR’dan iskelede bulunan gemi kaptanlarına da olayla ilgili bilgi verilmesini,

kirliliğin diğer gemileri etkilemeden kontrol altına alınmasını talep etti.

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, Operasyon Grup Başkanı

Alparslan YILDIZ’a olay yerinde yaptığı kontroller sonucu denizde yaklaşık 10 m3

kirlilik olduğu, ürünün iskele altındaki sabit bariyer ile gemi arasında kaldığı bilgisini

verir.

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, iskeledeki çalışmaların ve

yükleme/tahliye operasyonlarının durdurulduğunu, kirlilik kaynağının kesildiğini,

iskeledeki diğer gemi kaptanlarının da bilgilendirildiğini telsizle Operasyon Grup

Başkanı Alparslan YILDIZ’a bildirdi.

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR rafineri telsiziyle Acil Müdahale

Organizasyon Şeması’nda yer alan Grup Başkanları, Basın ve Halkla İlişkiler Birimi

yetkilileri, Danışmanlar ve Güvenlik Birimi Amiri’nin Rafineri Acil Durum Yönetim

89

Merkezi’nde (Konferans Salonu) toplanmalarını anons etti. Denizde Petrol Kirliliğine

Acil Müdahale Planının devreye alınması talimatını verdi.

Acil Durum Yönetim Merkezi açıldı, Genel Müdürlük ve diğer TÜPRAŞ Rafinerileri

Acil Durum Yönetim Merkezlerinin açılması için Acil Durum Yönetim Merkezi

görevlisine haber verildi.

Durum Sorumlusu Seçkin GÖKÇE tesis içinde acil durum ile ilgili sürekli bilgi akışını

sağladı. İlgili kuruluşlarla ve çevre tesislerle iletişimin hızlı olması için irtibat listesini

Acil Durum Yönetim Merkezi'ne ulaştırdı. (Çevre kuruluşlardan yardıma ihtiyaç

duyulması halinde koordinasyonu sağlamıştır.)

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR Olay Yeri Koordinatörü Mustafa

GÖRGÜN’e anlaşma yapılan yetkili acil müdahale firması SEAGULL’den destek

istenmesi talimatını verdi.

Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Sorumlusu Hüseyin UYAR, gaz ölçümü yapmak ve

sahanın emniyetini tetkik etmek üzere FAZ 3 iskelesine hareket etti. Tıbbi Sorumlu

Şerafettin KÖSE, müdahale sırasında etkilenmesi muhtemel kişilerin tespitinin ve ilk

müdahalenin yapılması için ambulansla Faz 3 iskelesi girişine intikal etti.

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR, Olay Yeri Koordinatörü Mustafa

GÖRGÜN’e müdahale personelinin müdahale için hazırlanmasını, acil müdahale

ekipmanlarının olay yerine intikali ile ilgili çalışmaları başlatmasını talep etti.

Operasyon Grup Başkanı Alparslan YILDIZ Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin

KONAR’dan denizdeki müdahale için gereken bariyer serme operasyonlarına

başlanmasını talep etti. Ayrıca Kaynak ve Ekipman Sorumlusu Ümit UYSAL’a telsizle

acil müdahale ve yardımcı ekipmanların bariyer barakasından FAZ 3 iskelesine sevk

edilmesi amacıyla eleman takviyesi bildiriminde bulundu.

10:05

Planlama Grup Başkanı Mehmet KIROĞLU Deniz Dolum Ünitesi’nden operasyonun

seyri için gerekli anlık hava ve deniz durum raporunu aldı.

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, Deniz Operasyonları Personeline 1

palamar bot ile FAZ 3 rıhtımda bulunan çit bariyerden 200 metresinin Faz 3 F

iskelesine doğru Faz 3 D iskelenin ucuna doğu serilmesi, emniyet amaçlı serilecek

olan 250 metre şişme bariyerin şişirilmesi çalışmalarına başlanması ve bariyer

barakasından Faz 3 iskelesi girişine skimmer ile yüzer depolama tankının getirilmesi,

skimmerin kum iskelesinden Beşir Alp Çevre Botu'na verilerek çit bariyerin içerisine

kirliliğin merkezine konuşlandırılması talimatını verdi.

Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Erhan OĞUŞ Genel Müdürlük Kurumsal İletişim

Müdürlüğü’ ne 1. raporlamayı yaptı.

Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Sorumlusu Hüseyin UYAR, Olay Yeri Koordinatörü

Mustafa GÖRGÜN’e kirlilik olan alanda gerekli gaz ölçümü çalışmalarını ve sahanın

diğer tehlikeler açısından tetkikinin yapıldığını, olay yerinde çalışmayı engelleyecek

tehlikeli bir durumun olmadığı bilgisini verdi.

Tıbbi Sorumlu Şerafettin KÖSE de kirlilikten etkilenen personel olup olmadığını ve

personelin durumunu kontrol ederek herkesin sağlık durumunun iyi olduğu bilgisini

Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN’e verdi. Tıbbi Sorumlu Şerafettin KÖSE,

90

ambulans ile birlikte olası herhangi bir etkilenme/yaralanma durumuna karşın Faz 3

iskelesi girişinde bekledi.

Güvenlik Sorumlusu Mahmut TÜRKMEN müdahale sırasında ilgisi olmayan

personeli, olay bölgesinden uzak tuttu, tesise ve iskele bölgesine girmelerini önledi,

tesis sahasına bütün giriş-çıkış yollarında kontrolü, trafik akışını ve düzenini sağladı.

Gerekli kontrollerin başladığını Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN’e telsizle

bildirdi.

10:10

İlhan Ünal palamar botunda görevli personel tarafından, 200 metrelik çit bariyer

halatının palamara alındığı ve bariyerin açılmaya başlandığı Deniz Operasyonları

Sorumlusu Nurettin KONAR’a bildirildi.

Operasyon Grup Başkanı Alparslan YILDIZ’ın talebiyle Deniz Operasyonları

Sorumlusu Nurettin KONAR, Deniz Operasyonları Personeline çalışma sahasının

kirliliğe karşı emniyetinin sağlanması için 250 metre şişme bariyerin çit bariyerin

arkasına U biçiminde serme işlemine başlanmasını talep etti.

Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Erhan OĞUŞ medyadan ve diğer paydaşlardan

gelen çağrıların kayıtlarını tutarak Genel Müdürlük Kurumsal İletişim Müdürlüğü’ ne 2.

raporlamayı yaptı.

Yangın ve patlama tehlikesi ile diğer tehlikelerin tespiti; alınması gereken önlemlerin

belirlenmesi açısından Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Sorumlusu Hüseyin UYAR,

IZT.ECK.FRM.0051-Saha Emniyeti Tetkik Formu’nu ve IZT.ECK.FRM.0053-Personel

Emniyeti Veri Formu’nu hazırladı ve duruma müdahale edilirken çalışanlara zararı

minimuma indirmek için gereken uyarıları yaptı.

İhsan Haktanır palamar botunda görevli personel, 250 metre şişme bariyerin halat

ucunun palamara alındığını Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR’a

bildirdi.

Kıyı Operasyonları Sorumlusu Mehtap ŞAHİN ekipleri ile birlikte kirlilikten etkilenen

kıyı alanlarının tespitini koordine ederek bu amaçla Ulaşım Sorumlusu'ndan gerekli

araçları temin ederek kıyı alanında meydana gelebilecek kirlenmeleri tespit etmek

amacıyla rafineri kıyı şeridinde gözleme çıktı.

10:25

SEAGULL ekibinin olay yerine geldiğini Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR’e bildirdi.

Rafineri Acil Durum Yönetim Merkezi'nde toplanan Acil Müdahale Personelinden

Operasyon Koordinatörü, Olay Yeri Koordinatörü, Grup Başkanları ile Basın ve Halkla

İlişkiler ve Danışman Birimler yapılan ilk değerlendirme ve saha çalışmalarının

sonuçları ile acil önlemleri belirleyerek ilgili personele ve tüm sorumlulara duyuruda

bulundu.

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, Operasyon Grup Başkanı

Alparslan YILDIZ’a 200 metre çit bariyerin Faz 3 iskelesi doğusuna getirildiği ve

serilmeye başlandığı bilgisini verdi.

Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN, Operasyon Grup Başkanı Alparslan

YILDIZ, Planlama Grup Başkanı Mehmet KIROĞLU, Çalışma Sağlığı ve Güvenliği

91

Sorumlusu Hüseyin UYAR ve Çevre Sorumlusu Cüneyt ŞAN ile olay yerine giderek

tespit ve incelemelerde bulundu (yayılımın boyutu, yarattığı çevresel riskler).

Olay Yeri Koordinatörü; Operasyon Grup Başkanı ve Planlama Grup Başkanı’yla

birlikte IZT.ECK.FRM.0054-Denizde Petrol Yayılımı Tespit Raporu’nu hazırladı ve

toplanan ilk bilgiler, Acil Durum Yönetim Merkezi'ne iletildi. Acil Durum Yönetim

Merkezi tarafından AAKKM (Ana Arama Kurtarma ve Koordinasyon Merkezi) ve

Kocaeli Liman Başkanlığı'na iletilerek olayın 1. Seviye petrol kirliliği olduğu

konusunda mutabakata varıldı. Liman Başkanlığı, idari sahası içindeki mevcut kıyı

tesislerine bilgi vererek hazırlıklı olmalarını bildirdi, bariyer ve skimmer operasyonu

yapılacağı konusunda bilgilendirdi. IZT.ECK.FRM.0055-Kirlilik İhbar Alma Formatı

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, Operasyon Grup Başkanı

Alparslan YILDIZ’a telsizle çit bariyerin Faz 3 iskelesi doğu tarafında uç kısma doğru

serildiği ve kirliliğin şu an için çit bariyer ile sabit bariyer içinde kontrol altına alındığı

bildirimini yaptı.

10:30

Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Erhan OĞUŞ medyadan ve diğer paydaşlardan

gelen çağrıların kayıtlarını tutmaya devam etti. Genel Müdürlük Kurumsal İletişim

Müdürlüğü’ne 3. raporlamayı yapar ve IZT.ECK.FRM.0056-Medya/Paydaş Telefon

Kayıt Formu) ile Körfez Express Gazetesinden Canan IŞIK'dan gelen olayla ilgili

detaylı bilgi talebini de iletti. Kriz merkezine gelen raporlar doğrultusunda

IZT.ECK.FRM.0058-Medyaya İlk Açıklama Formatı nı doldurdu ve Operasyon

Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR in de onayından sonra Genel Müdürlük Kurumsal

İletişim Müdürlüğü'nün bilgisine sundu.

Kıyı Operasyonları Sorumlusu Mehtap ŞAHİN Operasyon Grup Başkanı Alparslan

YILDIZ’a telsizle rafineri sahil şeridinin kirlilikten etkilenmediğini ancak her ihtimale

karşı ekip ve ekipmanların hazır bekletildiği bilgisini verdi.

Planlama Sorumlusu Ergün PEHLİVANOĞULLARI yeterli miktarda müdahale ile iş

güvenliği ekipman ve malzemesinin hazır durumda bulunduğunu kontrol ederek

Lojistik Grup Başkanı Teoman SELİMOĞLU ile teyit etti. (Eldiven, çizme, tyvek suit,

maske, gözlük) Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN’e müdahale için yeterli iş

güvenliği malzemesinin olduğu bilgisini verdi.

Kaynak ve Ekipman Sorumlusu Ümit UYSAL ve ilgili ekiplerin çalışmaları ile destek

ekipmanlar kirlilik bölgesine getirildi.

Operasyon Grup Başkanı Alparslan YILDIZ Olay Yeri Koordinatörü Mustafa

GÖRGÜN’e kirliliği kontrol altına almak için 200 metre çit bariyerin bir ucunun

iskeleye sabitlenmek suretiyle deniz ve hava şartlarına uygun olarak serildiği, kirliliği

toplamak için skimmer ve yüzer depolama tankının da çalışma sahasına intikal ettiği

bildirimini yaptı.

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, Operasyon Grup Başkanı

Alparslan YILDIZ’a bot üzerinde hazır bulundurulan skimmerin denize indirilip çit

bariyerin içine kirliliğin merkezine konuşlandırılarak temizlik çalışmalarına başlandığı

bildiriminde bulundu.

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, Operasyon Grup Başkanı

Alparslan YILDIZ’a emniyet olarak 250 metre şişme bariyerin çit bariyerin arkasına

uygun konfigürasyonda serildiği bilgisini verdi.

92

10:40

Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Erhan OĞUŞ medyadan ve diğer paydaşlardan

gelen çağrıların kayıtlarını tutmaya devam eder. Genel Müdürlük Kurumsal İletişim

Müdürlüğü’ne 4. raporlamayı yapar.

Hizmetler Sorumlusu Mehmet GÜMÜŞ, Lojistik Grup Başkanı Teoman

SELİMOĞLU’ndan aldığı talimatla müdahale sırasında çalışacak personelin ve diğer

ilgililerin giyecek ihtiyaçlarını organize etti.

10:50

Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Erhan OĞUŞ medyadan ve diğer paydaşlardan

gelen çağrıların kayıtlarını tutarak gelen çağrılara cevap verdi. Genel Müdürlük

Kurumsal İletişim Müdürlüğü’ne 5. raporlamayı yapar.

İletişim ve Dokümantasyon Sorumlusu Atakan SELÇUK, Operasyon ve Planlama

Grubundan gelen istekler üzerine Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN

tarafından hazırlanan tüm raporlama işlerini yürüttü. Tesis içi ve tesis dışı iletişimin

sağlanması için her türlü tedbiri alarak hazırlanan raporların gerekli yerlere dağıtımını

sağladı.

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR müdahale personelinin uygun yerlerde

konuşlanıp konuşlanmadığı hususunda Konuşlanma Sorumlusu Aydoğan

ENGİNLER’den bilgi alarak, problem oluşması halinde yeni lokasyonlar için öneriler

getirdi.

Planlama Grup Başkanı Mehmet KIROĞLU Deniz Dolum Ünitesi’nden operasyon için

gerekli 2. anlık hava ve deniz durum raporunu aldı. Aldığı bilgiler doğrultusunda

yayılım modellerine bakarak kirliliğin olası yayılım durumu hakkında (rüzgar ve akıntı

yönü değişmediğinden kirliliğin yayılım yönünde de herhangi bir değişiklik olmadığı)

Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN’e bilgi verdi.

Ulaşım Sorumlusu Murat ONAT müdahale sırasında ihtiyaç duyulan ulaşım yolları ve

araçları ile ilgili gerekli düzenlemeleri yaptı.

Hava Operasyonları Sorumlusu Yusuf YILDIRIM olay hakkında ilgili birimlerin

bilgilendirilmesinden sonra Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na ait uçakla,

çevrelenen kirliliğin dışında yayılım olup olmadığının tespiti için yapılacak çalışmaları

koordine ederek alınan sonuçları Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN’e bildirdi.

Güvenlik Sorumlusu Mahmut TÜRKMEN, Çevre Gönüllülerinin Rafineri ana kapıya

geldiğini Acil Durum Yönetim Merkezi'ne bildirdi.

Danışma ve Gönüllüler Sorumlusu Mustafa SAYIN, Deniz ve Kıyı Operasyonlarının

ve Yaban Hayatı Rehabilitasyonunun tesis personeli tarafından yapılacağından

gönüllülerden gelen taleplerin değerlendirmeye alınmayacağı hususunu Planlama

Grup Başkanı Mehmet KIROĞLU’ndan teyit alarak Güvenlik Sorumlusu Mahmut

TÜRKMEN’e bildirdi.

Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Erhan OĞUŞ yapılacak IZT.ECK.FRM.0060-İlk

Basın Bildirisi Formu’nu hazırlayarak Genel Müdürlük Kurumsal İletişim Müdürlüğü’ne

iletti.

Tüm müdahale operasyonları sırasında Yaban Hayatı Sorumlusu Elif TAŞKIN yaban

hayatına zararı minimuma indirmek için çalışmaları sürdürerek etkilenen canlıların

tespiti için Kıyı Operasyonları Sorumlusunun yapacağı kıyı kirliliği tespit çalışmalarına

93

eşlik etti. Etkilenen kuşların ve diğer canlıların tespitini yaparak, gerekirse etkilenen

canlıların rehabilitasyonu için Kocaeli Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü -

Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürlüğü, Kocaeli Çevre ve

Şehircilik İl Müdürlüğü, İstanbul Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi, Kocaeli Büyükşehir

Belediyesi ve Özel Veterinerlik Kuruluşlarıyla temasa geçerek destek talebinde

bulundu. Etkilenebilecek kuşların olabileceği göz önünde bulundurularak kuşlar için

uygun ekipman olay yerinde konuşlandırıldı. (karton kutu, eldiven, gözlük, ağ…)

Yemek Sorumlusu Erkan MODOĞLU müdahale sırasında personel ve diğer ilgililerin

çalışma koşulları ve meteorolojik özellikler göz önünde tutularak yeme ve içme

ihtiyaçlarının karşılanmasını sağladı.

11:00

Atık Yönetimi Sorumlusu Onur KESKİN deniz ve kıyı operasyonları sonucunda ortaya

çıkan atıkların ulusal mevzuata uygun bir şekilde toplanması, taşınması, geçici

depolanması ve bertarafına ilişkin düzenlemeleri yaptı. Atıkların toplanması,

depolanması ve taşınması ile ilgili Kaynak ve Ekipman Sorumlusu Ümit UYSAL

gerekli ekipman ve malzemeleri temin ederek elde bulunmayanların listesini çıkardı

ve Satın Alma Sorumlusu Murat YILMAZ’dan bu listedeki malzemelerin piyasadan

temin edilmesini talep etti.

Atık Yönetimi Sorumlusu Onur KESKİN toplanan atıkların lisanslı atık alım araçlarıyla

transferinin sağlanması için Ulaşım Sorumlusu Murat ONAT ile koordineli olarak

çalıştı. (Plastik torba, membran ve sac varil (ağzı kilitli); kirlenmiş KKD, sorbent

malzeme ve toplanan katı atıklar için kullanılacaktır.)

Rafineri Acil Durum Yönetim Merkezi’nin talebi üzerine Kayıtlar Sorumlusu Atakan

SELÇUK müdahalede kullanılan ekipman ve malzemeler ile bunlara verilen zararları,

operasyonda çalışan personel listesi ve dışarıdan alınan hizmetleri kaydederek,

maliyetleri ile birlikte Rafineri Acil Durum Yönetim Merkezi’ne İdari ve Mali İşler Grup

Başkanı M. Orçun ŞAHİN’e sundu. (IZT.ECK.FRM.0081- Kullanılan Malzemeler ve

Çalışan Personel Listesi)

İdari ve Mali İşler Grup Başkanı M. Orçun ŞAHİN altındaki ekip ile tazmin konularının

tespiti ve raporlaması, kaza raporlarının hazırlanması ve bildirimlerin yapılmasını

sağlamak üzere hazır bulundu. Olası tazminat talepleri hususunda tazmin işlerini

organize ederek IZT.ECK.FRM.0061-Tazmin Talep Formu’nu doldurdu. Gerekli

işlemlerin yapılması için Genel Müdürlüğün bilgisi dahilinde kirliliğin sigortaya

bildirimini yaptı.

Muhasebe Sorumlusu Onur ÜZMEZ müdahale sırasında bütçeyi tuttu. (O günkü

yapılan masrafları tespit etti.)

İdari İşler ve İnsan Kaynakları Sorumlusu Nurullah ÖZKAN faks ve telefon

haberleşmeleri, mesaj panosu, kargo ve kurye hizmetleri, toplantıların gündemlerinin

tutulması, toplantı düzenleme işlemleri gibi Rafineri Acil Durum Yönetim Merkezi'nin

etkili bir şekilde hizmet vermesine yardımcı işlemlerden sorumluydu.

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, Operasyon Grup Başkanı

Alparslan YILDIZ’a skimmerle yaklaşık 13 m3 su karışık JET A-1 toplanarak yüzer

depolama tankına alındığı, çit bariyerin içine sorbent malzemeler serilerek sheen

tabakanın toplanmaya başlandığı bildiriminde bulundu. Yaptığı son kontrollerde de

bariyerlerin içinde ve dışında kirlilik görülmediği bilgisini verdi.

94

Yaban Hayatı Sorumlusu Elif TAŞKIN, Operasyon Grup Başkanı Alparslan YILDIZ’a

tesis çevresinde kirlilikten etkilenen herhangi bir canlının olmadığı bilgisini verdi.

Deniz Operasyonları Sorumlusu Nurettin KONAR, Operasyon Grup Başkanı

Alparslan YILDIZ’a deniz operasyonları sonucunda 1 m3 kontamine katı atık

toplandığını ve atığın bertarafı için geçici depolama sahasına yönlendirildiği bilgisini

verdi.

Atık Yönetimi Sorumlusu Onur KESKİN, Operasyon Grup Başkanı Alparslan YILDIZ’a

toplanan atıkların tesiste oluşturulan geçici depolama alanında konuşlandırıldığını,

sonrasında sıvı atığın atık su arıtma ünitesine yönlendirileceğini bildirdi.

Operasyon Grup Başkanı Alparslan YILDIZ, Olay Yeri Koordinatörü Mustafa

GÖRGÜN’e Deniz ve Kıyı Operasyonları Sorumlularından ve Atık Yönetimi

Sorumlusundan aldığı bilgileri aktardı. Yapılan kontrollerde deniz çevresindeki

kirliliğin tamamen temizlendiğinin bilgisini verdi.

Hava Operasyonları Sorumlusu Yusuf YILDIRIM, Olay Yeri Koordinatörü Mustafa

GÖRGÜN’e uçakla yapılan denetleme sonucunda elindeki bilgilere göre gerek kıyıda

gerekse deniz alanında herhangi bir kirliliğin görülmediğine dair bildirimde bulundu.

Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN, Operasyon Grup Başkanı Alparslan

YILDIZ, Kıyı Operasyonları Sorumlusu Mehtap ŞAHİN ve Deniz Operasyonları

Sorumlusu Nurettin KONAR, deniz ve kıyıdaki müdahale alanlarında tespit ve

incelemeler yaparak deniz ortamının temizlendiği, kıyı alanlarının kirlilikten

etkilenmediği hususunda mutabık kalarak müdahale ile ilgili son durumu

değerlendirdi.

Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN, Operasyon Koordinatörü Kadir

DAĞDEMİR’e son durum ile ilgili bilgi verdi. Hazırlanan IZT.ECK.FRM.0062-Denizde

Petrol Yayılımı Sonuç Raporu Rafineri Acil Durum Yönetim Merkezi’nde

değerlendirildi.

11:15

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR, Rafineri Müdürü Ziya GÜRÜN’ün bilgisi

ve onayı ile Olay Yeri Koordinatörü Mustafa GÖRGÜN’den deniz ve kıyı

operasyonlarının sonlandırılmasını, malzeme ve ekipmanların temizlenerek gerekli

işlemlerin yapılmasını talep etti.

Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR temizlemenin tamamlandığını tatbikata

katılan tüm personele bildirdi.

Müdahale ve temizleme operasyonlarının tamamlandığının halka, ilgili kurumlara ve

basına bildirilmesi amacıyla Operasyon Koordinatörü Kadir DAĞDEMİR’in talimatıyla

Basın ve Halkla İlişkiler Sorumlusu Erhan OĞUŞ Genel Müdürlük Kurumsal İletişim

Müdürlüğü’ne 6. raporlamayı yaptı. Bildirim için kullanılacak IZT.ECK.FRM.0063-Son

Basın Bildirisi Formu Genel Müdürlük Kurumsal İletişim Müdürlüğü tarafından hazırlandı.

Tatbikat tamamlanır, Kaynak ve Ekipman Sorumlusu Ümit UYSAL kullanılan

ekipmanların temizlenerek yerlerine sevkini sağlayarak IZT.ECK.FRM.0065-

Ekipmanlara İlişkin Kayıt Defteri’ni doldurdu.

Tüm personel tatbikatın değerlendirilmesi amacıyla saat 11:30’da Konferans

Salonu’nda toplanıldı.

95

Tatbikatın tamamlandığı Operasyon Koordinatörünün onayı ile ilgili kurum ve

kuruluşlara iletildi, formların bir nüshası da denetimler için dokümantasyon sisteminde

muhafaza edildi. IZT.ECK.FRM.0066-Tatbikat Formu

Tatbikat süresince yapılan çalışmalar videoteyp kullanılarak kaydedildi ve tatbikat

sonrası düzenlenen brifingde izlenildi.

DENİZ KİRLİLİĞİ TATBİKATI BRİFİNGİ

Deniz Kirliliği tatbikatı bitirildikten sonra tatbikatla ilgili brifing yapıldı. TÇM Şefi Atakan

SELÇUK tarafından tatbikatın yapılmasının gereği ile Deniz Dolum Ünite Amiri

Nurettin KONAR tarafından özet olarak tatbikatın senaryosu ve operasyonlar

anlatıldı. Ayrıca katılımcılar tarafından yöneltilen sorulara cevap verilerek eksikler

ve yapılması gereken iyileştirmeler irdelendi. Brifingin son kısmında tatbikat

esnasında çekilen film seyredildi.

SONUÇ ve ÖNERİLER

Tatbikatın başlamasıyla RUP sirenleri ile ilgili sıkıntı olduğundan bahsedildi.

(Serhat Subaşı)

FAZ-3 iskelesi rıhtımının her iki tarafına da şişme bariyer konteyneri kurulması ile ilgili

görüşler belirtildi. (Mustafa Görgün)

Tatbikat esnasında RUP kameralarında görüntüleme yapılırken ceride alttan

geçmemiştir. (Atakan Selçuk)

Faz-3 iskelesinde çeşitli lokasyonlara emici pad, sosis bariyer konulması gündeme

gelmiştir. (Mustafa Görgün)

Rafinerimizde gerçekleştirdiğimiz tatbikatların hepsi kayıt altında tutulmaktadır. Yapılan

talimlerden 2 tanesinin raporları aşağıdadır:

8.10. YANGINDAN KORUMA SİSTEMLERİNE İLİŞKİN BİLGİLER

İskelelerimizde bulunan portatif yangın ile mücadele ekipmanlar listeleri aşağıdaki

resimlerdedir.

Şekil 8.10.1 İskelelerde Bulunan Yangın İle Mücadele Ekipmanları

96

İskelelerde bulunan yangın ile mücadele sistemleri ve kullanım talimatı aşağıdadır:

Herhangi bir yangın anında öncelikle köpük merkezi içinde bulunan elektrikli ve su türbinli

köpük pompalarından birisi (önce elektrik motorlu köpük pompası) operatör yardımıyla

çalıştırılmalıdır. Akabinde yangın mahalline en yakın su/köpük monitörü çalıştırılarak

yangınla mücadeleye başlanır. Ayrıca deniz üzerinde oluşabilecek birikinti yangınlarına da

iskele altlarına tesis edilen sprinkler sistemiyle müdahale edilebilir.

Her iki iskelede bulunan köpük merkezi aynı anda 3 adet monitörün köpük ile müdahale

edebilmesine olanak tanıyacak kapasitede dizayn edilmiştir. Su ile operasyon yapabilecek

monitör sayısı ise yangın devresini besleyen pompaların kapasitesine bağlıdır.7500 litre

kapasiteli köpük tankı 3 adet monitörün katıldığı operasyonda yaklaşık 30 dakika servis

verebilir.

Sistemin devreye alınması ve kullanılışı aşağıda adım adım anlatılmıştır.

A. Köpük pompalarının devreye alınarak köpük konsantre hattının basınçlandırılması

1. Elektrik motorlu köpük pompasına ait kontrol paneli enerjili olmalıdır. Şekil 1

2. 1 Nolu monitör kontrol paneli enerjili olmalı ayrıca sistem açma kapama butonu açık

konuma getirilmelidir. Şekil 2

Şalteri ON konumuna al.

97

3. 1 nolu monitör kontrol paneli üzerindeki START butonuna basılarak öncelikle elektrik

motorlu köpük pompası çalıştırılmalı ve köpük konsantresi hattı basınçlı hale

getirilmelidir.

4. İstenirse köpük pompaları köpük merkezindeki butonlardan da devreye alınabilir.

Pompa durdurma butonları

Şalteri ON konumuna alarak

panele enerji ver.

Açma kapama butonunu AÇIK

konumuna al.

Elektrikli pompa devreye alma

butonu

Elektrik motorlu pompa START

Su türbinli pompa START

Su türbinli pompa devreye alma

butonu

98

5. Pompanın çalışması anında köpük konsantre hattında 14 bar basınç gözlenmelidir.

6. Elektrikli pompanın çalışmaması veya yeterli basıncı üretememesi halinde stop

edilerek su türbinli pompa devreye alınmalıdır. Devreye alma şekli için Şekil 3 ve

Şekil 4 e bakınız.

7. Su türbinli pompanın tam performansta çalışabilmesi için yangın devresi basıncı

minimum 8 bar olmalıdır.

8. Su türbinli pompanın start butonundan çalıştırılamaması halinde delüge vana

üstündeki küre vana açılarak ta pompa devreye alınabilir.

Köpük konsantre hattı

basınç geyci

Pompa devreye girmezse

küre vanayı aç

99

B. Monitör kontrol paneli ile operasyon

1. Yangın mahalline en yakın su/köpük monitörü seçilerek, söz konusu monitöre ait panel

yardımı ile su veya köpük ile müdahale yapılabilir. Panelde ki sistem aç/kapat butonu

açık olmalıdır.

2. Monitörle köpük ile müdahale yapılabilmesi için panel üzerinde bulunan seçici

anahtar KÖPÜK konumuna çevrilmelidir. Şekil 8

3. Operasyon anında panel üzerindeki joystick ile monitör hareketi kontrol edilebilir.

Şekil 8

Monitöre enerji ver Köpük konumuna al İskele altı sprinkleri

açar

Monitör joystick

MONİTÖRLER

Her bir monitör 2400 lt/dk kapasiteli köpük/su lansına sahiptir.

Bu da dakikada yaklaşık 72 lt köpük konsantresi harcamaktadır.

100

C. Telsiz kumanda paneli ile operasyon

1. Telsiz kumanda panelleri monitör kumanda panellerinin yer aldığı odada

bulunmaktadır.

2. Operasyonda kullanılacak telsiz kumanda paneli ile çalışmaya başlamadan önce

aşağıda ki kontroller yapılmalıdır.

Üzerinde ki butonların hepsi ‘’0’’ - KAPALI konumda olmalıdır.

Acil durum kapama butonu yukarı doğru çekik olmalıdır.

Telsiz kumanda panellerine ait pilin şarjının tam olduğundan emin olunmalıdır.

3. Telsiz kumanda paneli yan tarafında bulunan anahtar çevrilerek ‘’1’’ konumuna alınır.

4. Ardında üzerinde ki yeşil butona basılarak sistem ile bağlantısı sağlanır.

5. Operasyon anında sistemle telsiz kumanda arasındaki bağlantı kesilirse tekrar yeşil

butona basmak yeterlidir.

6. Telsiz kumanda paneli üzerindeki seçici anahtar yardımı ile istenilen monitöre ait

hareketler kumandadaki joystick ile kontrol edilebilir.

7. Operasyon sonunda tüm butonları kapalı konuma getirmeyi unutmayınız.

Operasyon sonrası

Operasyon sona erdiğinde, operasyon süresince çalışmakta olan köpük pompası 1

nolu monitör kontrol paneli üzerinden veya köpük merkezi içindeki kumanda butonları

yardımı ile durdurulmalıdır.

Hatlar monitörlerden temiz su gelene kadar flash edilmelidir.

Telsiz kumanda paneline ait kullanılmış pilleri şarja bağlamayı unutmayınız. Şekil 10

1. Acil durdurma

butonunu yukarı çek.

2.Kumandanın yanındaki

anahtarı 1 konumuna

çevir

3.Yeşil butona basarak

sisteme bağlan

4.Kullanılacak

monitörü seç

5.Su kullanılacaksa yukarı

it. Köpük için aşağı çek

101

8.11. YANGINDAN KORUMA SİSTEMLERİNİN ONAYI, DENETİMİ, TESTİ, BAKIMI VE

KULLANIMA HAZIR HALDE BULUNMASINA İLİŞKİN PROSEDÜRLER

Yangın Teçhizatı Ve Koruyucu Malzemelerin Kontrol Ve Bakımı Standardı

AMAÇ

Bu standardın amacı; rafinerilerde kullanılan yangın teçhizatı ve koruyucu

malzemelerin depolanması, dağıtımı, kullanılması ve bakımı işlemlerinin hangi

esaslara göre yürütüleceğini açıklamaktır.

TANIMLAR

Yangınla Mücadele Elbisesi

Yangınla Mücadele Personelini radyant ısıdan koruma amacı ile yüksek ısıya ve

suya dayanıklı malzemeden yapılmalıdır. Bu elbiseyle su sisi olmadan direkt

olarak aleve yaklaşılmamalıdır.

Yangınla Mücadele Bareti ve Yüz Koruyucusu

Yangınla Mücadele Personelinin başını alev, ısı ve sert darbelerden koruyacak

malzemeden seçilmelidir. Yüz koruyucu, başlık üzerine sabitlenebilmeli ve net

görüntü verebilen ve ısıdan etkilenmeyen (termoplastik vb.) malzemeden

yapılmalıdır.

Yangınla Mücadele Eldiveni

Uzun konçlu olup ısıya ve suya dayanıklı malzemeden yapılmalıdır.

Yangınla Mücadele Botu veya Çizmesi

Uzun konçlu olup ısıya ve suya dayanaklı malzemeden yapılmalıdır.

UYGULAMA

Yangın Suyu Pompaları ve Hatları

Yangın Suyu ve Köpük Pompalarının Periyodik Kontrolü

Tüm pompalar, işletmesinden sorumlu birimler tarafından günde en az bir defa çalıştırılarak

kontrol edilecek, bu pompalar haftada bir defa ilgili ünite, Emniyet Çevre Kalite Müdürlüğü

(TÇM) ve Bakım Müdürlüğü personeli tarafından çalıştırılarak kontrol edilecektir. Dizel

pompaların kontrolü haftada bir defa yapılacaktır. Tespit edilen arızalar için işletmesinden

sorumlu birim tarafından acil Bakım İş İstek Formu yazılacaktır.

Lojman Yangın Suyu Pompalarının (İzmit, Kırıkkale ve Batman Rafinerisi) Periyodik Kontrolü

Şarj Ünitesi

102

Bu pompalar TÇM ve/veya İnsan Kaynakları Müdürlüğü (İKM) yetkilileri tarafından on beş

günde bir çalıştırılarak kontrol edilecek ve tespit edilen arızalar için TÇM ve/veya İKM

tarafından acil Bakım İş İstek Formu yazılacaktır.

Yangın Suyu Pompalarının Yıllık Performans Kontrolü

Bütün yangın suyu pompalarının kapasite yönünden kontrolü ilgili birimler tarafından yapılır.

İlgili birimler tarafından yapılan performans test raporu yazı ile TÇM‘ye bildirilecektir.

Yangın Suyu Devresinin Kontrolü

TÇM, yangın suyu devresindeki, hatları, hidrantları, sabit su / köpük monitörlerini, vanaları

çalışır durumda olup, olmadıklarını belirlemek amacıyla ayda bir defa kontrol eder.

Yangın suyu devresini temizlemek amacıyla yılda bir defa, yeterli sayıda hidrant veya flaş

vanası açılmak suretiyle bir miktar su boşaltılır. Ayrıca yılda bir defa devre kesici vanalar

kapatılıp açılarak yağlanır.

Katodik korumalı yangın suyu hatlarına yılda bir defa Teknik Kontrol Başmühendisliği (TKB)

tarafından anot testi yapılarak çalışır durumda olup olmadığı kontrol edilir.

Platform iskeleye giden yangın suyu hattındaki check vana ve by-pass'ı her ay TÇM

personeli tarafından kontrol edilerek, check vana ve by-pass'tan suyun düzenli olarak gidip

gitmediği kontrol edilir(İzmit Rafinerisi).

Don Tehlikesine Karşı Hatların Korunması

Soğuk havalarda yangın suyu hatları, hidrant / kolektör ve 1” makara hortumlarının dona

karşı korunması için ünite içindekiler için ilgili ünite personeli, ana hatlardakiler için TÇM

personeli tarafından gerekli tedbirler alınır. Kolektör, hidrant ve 1”lik makara hortumlarının

blok vanaları kapatılıp, dreyn vanaları açılarak flaş edilir. Blok vana yoksa hidrantların dreyn

vanaları bir miktar açılarak su hareketi sağlanır. Hidrant ve hortumların kullanılması

durumunda tekrar tedbir alınmasından; ünite içinde ilgili ünite, ünite dışında TÇM

sorumludur.

Arazözler ve Bakımları

Arazözlerin ve üzerlerinde bulunan yangınla mücadele ekipmanlarının her vardiyada kontrol

edilmesinden, çalışır durumda olup olmadığının tespitinden ve gerekli bakımlarının

yaptırılmasından TÇM sorumludur.

Yangınla Mücadele Ekipman ve Sistemlerinin Kontrolü

TÇM’de bulunan tüm seyyar hortum makaraları, seyyar su / köpük monitörleri, sis nozulları

ve yangınla mücadele ekipmanları TÇM personeli tarafından çalışır durumda olup

olmadıklarının belirlenmesi amacıyla ayda bir defa kontrol edilir. Ayrıca TÇM’daki aydınlatma

jeneratörü, temiz hava kompresörleri haftada bir kontrol edilerek, haftalık kontrol listesine

103

kaydedilir. Bu ekipmanların bakımlarının yaptırılmasından ve çalışır durumda tutulmasından

TÇM sorumludur.

Yangın Hortumlarının Kontrolü

Bütün yeni yangın hortumları servise konulmadan önce TÇM personeli tarafından 22 kg/cm²

basınçta test edilir.

Ayrıca TÇM malzeme ambarında, arazözlerde, hortum dolaplarında bulunanlar ve diğer tüm

hortumlar, yılda bir defa TÇM personeli tarafından 22 kg/cm² basınçta test edilir.

Testlerin Kaydedilmesi

Test basıncı, testin yapıldığı tarih ve testi yapan personelin adı hortum üzerindeki etikete

yazılır ve dişi kapline yakın bir yere bağlanır. Ayrıca bu değerler test formuna da kaydedilir.

Kullanılmış Hortumlar

Hortumlar kullanıldıktan sonra, tekrar servise alınmadan önce TÇM vardiya personeli

tarafından yıkanır, kurutulur ve test edilir.

İlk Müdahale Malzemesinin Kontrolü

1’’lik hortum makaraları ve su / köpük monitörleri her vardiyada ünite personeli tarafından

kontrol edilerek, çalışıp çalışmadıkları tespit edilir. Görülecek arızalar için acil Bakım İş Talebi

yazılır ve ünite şefi veya başoperatör tarafından TÇM’ya bildirilir.

Ayrıca 1”lik hortum makaraları ve su / köpük monitörleri her ay TÇM vardiya personeli

tarafından kontrol edilip, muayene sonucu aylık kontrol raporuna ve kartına kaydedilir.

Ünite Duruşlarında Hortum Makaralarının ve Diğer Yangın Teçhizatının Kontrolü

Ünitelerdeki hortum makaraları ile diğer yangın teçhizatı her ünite duruşundan önce ve

üniteyi devreye almadan önce, İşletme Müdürlüğü ve TÇM personeli tarafından ayrıca

kontrol edilip, çalışır durumda olmaları sağlanır.

Portatif ve Sabit Yangın Söndürme Cihazlarının Kontrolü

Ünitelerdeki portatif yangın söndürme ve emniyet ekipmanları (portatif yangın söndürücü,

monitör, algılama ve otomatik söndürme sistemleri), ünite personeli tarafından her vardiyada

kontrol edilerek vardiya defterine kaydedilir. Bakım ve dolum gerektiren cihazlar TÇM’ya

bildirilir. TÇM personeli bütün yangınla mücadele ekipmanlarını ayda bir defa kontrol ederek,

kontrol tarihini ve malzemenin durumunu gösteren imzalı bir etiketi ekipmanın üzerine bağlar

/ yapıştırır ve kartına işler.

Yangın Suyu Sprinkleri ve Sabit Köpük Sistemleri

LPG ve Kara Dolum Sahaları sprinkler sistemleri haftada bir gün, ünite pompa sprinkler

sistemleri ünite bakımlarında TÇM ve İşletme Müdürlüğü personeli tarafından kontrol edilir.

Tank sprinkler sistemleri 3 (üç) ayda bir İşletme Müdürlüğü ve TÇM personeli tarafından

kontrol edilir.

Tespit edilen arızalar için ilgili ünite tarafından Bakım İş Talebi yazılır.

Tank köpük sistemleri, yılda bir defa köpük verilerek ilgili ünite ve TÇM personeli tarafından

test edilir. Bu kapsamda sabit tavanlı tanklardaki köpük odalarının diyafram kontrolü de yılda

bir defa TÇM tarafından yapılır.Tespit edilen arızalar için ilgili ünite tarafından Bakım İş

Talebi yazılır.

İskelelerdeki Yangından Korunma ve Yangınla Mücadele Malzemeleri

104

İskelelerdeki hortum makaraları, hidrantlar, otomatik ve manuel konumda çalıştırılan su ve

köpük monitörlerinin her zaman çalışır durumda olmaları deniz dolum personeli tarafından

sağlanır.

Ayda bir defa Deniz Dolum Şefliği ve TÇM vardiya personeli tarafından su ve köpük

pompaları devreye alınarak, su ve köpük monitörleri denenir. Arızalı durum varsa Deniz

Dolum Şefliğince Bakım İş Talebi yazılır. Denemeden sonra köpük hatları su ile flaş edilerek

temizlenir.

Römorkörlerin yangın suyu ve köpük sistemlerinin her zaman çalışır durumda olmaları

DİTAŞ tarafından sağlanır. Yapılan kontrollerin kayıtları tutularak 3 ayda bir TÇM’ya bir

nüshası verilir.

Yangınla Mücadele Sistemleri Haritası

Yangınla mücadele teçhizatının ana ekipmanları ile sistemdeki hidrant, vana vs.’nin yerini

gösteren büyük ebatta yangın haritasının aslı TÇM’da bulundurulacaktır. Bu harita günü

gününe incelenerek, devre dışı olan hatlardaki vanaların hangilerinin açık, hangilerinin kapalı

olduğu harita üzerine işaretlenir.

Emniyet Malzeme Dolapları ve Emniyet Duşlarının Kontrolü

Üniteler ve atölyelere konulmuş bulunan emniyet dolapları (hava tüplü maske, emniyet

gözlüğü, kulak tıkacı, yüz siperliği, yangın battaniyesi, asit eldiveni vb.) ve emniyet duşları

her gün ünite personelince kontrol edilerek, sonuç vardiya defterine yazılır. Bu malzeme ve

teçhizatlarda görülecek arızalar ve eksiklikler derhal TÇM’ya bildirilir. Bu malzeme ve teçhizat

ayda bir defa TÇM tarafından kontrol edilir.

Koruyucu Yangın Teçhizatı ile İlgili Kayıtlar

Hidrantlar, ana vanalar, hortumlar, yangın söndürme cihazları, ilk müdahale hortum

makaraları, temiz hava maskeleri, vs. gibi koruyucu teçhizat üzerinde yapılan değişiklikler ve

bunlara ait kontrol ve bakım kayıtları TÇM tarafından tutulur. Bu malzemelerin durumu her

ayın sonunda, TÇM tarafından aylık faaliyet raporunda yayınlanır.

Yangınla Mücadele Elbisesinin Kullanım ve Bakımı

Yangınla mücadele elbisesi 1. kademe personel tarafından yangınlarda ve tatbikatlarda

giyilir. Başka amaçla kullanılmamalıdır.

Elbise kirlendiği zaman ılık su ile sabun veya deterjan kullanılarak elde yıkanır. Kuru

temizleme yapılmamalıdır.

Elbiseler rutubetli olduğu zaman kurutulmadan katlanmamalıdır.

Yangınla mücadele elbiselerinin temizliği kullanan birim tarafından yaptırılmalıdır.

Yangınla Mücadele Bareti ve Yüz Koruyucusu Kullanım ve Bakımı

Yangınla mücadele esnasında personelin başını sert darbelere karşı korur.

Aleve yakın temasta yüz koruyucusu personelin yüzünü aleve karşı korur.

Hasar görmüş koruyucu başlık veya yüz koruyucusu kullanılmamalıdır.

Kesinlikle ilave bir boya ile boyanmamalıdır.

Direkt güneş ışığı olan yerlerde muhafaza edilmemelidir.

Temizleme maddesi olarak sabun, deterjan ve su kullanılmalıdır.

Benzin, aseton vs. gibi kimyasal ve aşındırıcı maddeler temizlik için kullanılmamalıdır.

Yangınla mücadele baretinin bakım ve temizliği bulunduğu ünite / birim personelince

yapılmalıdır.

105

Orijinal dizayna kesinlikle ilave aksesuar takılmamalıdır.

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

Diğer Hükümler

Bu standartla ilgili özel durum yoktur.

Dayanak

11 Ocak 1974 tarih ve 14765 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

Tüzüğü”,

29 Kasım 2006 tarih ve 26361 sayılı Resmi Gazete yayımlanan “Kişisel Koruyucu Donanım

Yönetmeliği”,

19 Aralık 2007 tarih ve 26735 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Binaların Yangından

Korunması Hakkındaki Yönetmelik”.

Yürütme

Bu standart hükümlerini Emniyet Çevre Müdürlüğü yürütür.

Yürürlük

Bu Standart, Genel Müdürlüğün 10/07/2008 tarih ve 147 no.lu Oluru ile onaylanarak,

10/07/2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

.

106

Şekil 8.11.1 Yangın ve emniyet malzemeleri haftalık kontrol formları

Dok. No İZT.TÇM.FRM.0111Yayın Tarihi 06.11.2015Rev. No 0Rev.Tarihi 06.11.2015Sayfa No : 1 / 1

EKİPMANLAR

(B BÖLGESİ)

109 G 906 (ELK JOKER) x x x — — — —

109 G 902/A (ELK JOKER) x x x — — — —

109 G 902/B (ELK JOKER) x x x — — — —

109 G 901/A (DİZEL) x x x x x x x

109 G 901/B (DİZEL) x x x x x x x

109 G 901/C (DİZEL) x x x x x x x

109 G 901/D (DİZEL) x x x x x x x

109 G 901/E (DİZEL) x x x x x x x

109 G 901/F (DİZEL) x x x x x x x

109 G 901/G (DİZEL) x x x x x x x

109 G 905 (DİZEL) x x x x x x x

109 G 903/A (DİZEL) x x x x x x x

109 G 903/B (DİZEL) x x x x x x x

109 G 903/C (DİZEL) x x x x x x x

109 G 903/D (DİZEL) x x x x x x x

TEMİZ HAVA KOMPRESÖRÜ x x x — — — —

KARBONDİOKSİT KOMPRESÖRÜ x x x — — — —

DENİZ BARİYERİ HİD. POMPA NO:1 x x x x x — x

DENİZ BARİYERİ HİD. POMPA NO:2 x x x x x — x

MOBİL TEMİZ HAVA KOMP. NO:1 x x x x x — —

MOBİL TEMİZ HAVA KOMP. NO:2 x x x x x — —

FAZ 3 MONİTÖR VE SPRİNG SİSTEMLERİ x x x — — — —

VAGON DOLUM MON. VE KÖPÜK SİST. x x x — — — —

GÖ

ST

ER

GE

LE

R

NOTLAR :

AYIN BİRİNCİ VE ÜÇÜNCÜ HAFTASI KONTROLU YAPILACAK EKİPMANLAR

AYIN İKİNCİ VE DÖRDÜNCÜ HAFTASI KONTROLÜ YAPILACAK EKİPMANLAR

İMZA:

HER HAFTA KONTROLÜ YAPILACAK EKİPMANLAR

AYIN İLK HAFTASI KONTROLÜ YAPILACAK EKİPMANLAR

ST

AR

T S

TO

P

ÇA

LIŞ

MA

YA

KIT

SE

V.

YA

Ğ S

EV

.

KONTROL EDEN:

AÇIKLAMA

SO

Ğ. S

U S

EV

.

AK

ÜL

ER

TARİH:

YANGIN VE EMNİYET

MALZEMELERİ AYLIK

KONTROL FORMU (RUP)

107

Şekil 8.11.2 Yangın ve emniyet malzemeleri haftalık kontrol formları

Dok. No İZT.TÇM.FRM.0028

Yayın Tarihi 09.11.2007

Rev. No 2

Rev.Tarihi 05.03.2014

Sayfa No : 1 / 1

TARİH: EVET HAYIR

2 Battler ve 1 Ambassador'un oynar aksamı çalıştırılıp, kontrol edildi mi?

10G 135 deniz dizeli denizden su emdirilerek çalıştırıldı mı?

Temiz hava tüpü maskesi pilleri şarj edildi mi?

SİCİL:

Ünitelerdeki yangın battaniyeleri ve kutuları kontrol edilip, herhangi bir

noksanlıklarının olmadığı görüldümü?

Ünitelerdeki emniyet duşları kontrol edilip normal çalıştığı görüldü mü?

Ünitelerdeki tüplü solunum cihazları kontrol edilip hava basınçları RFID sistemine

işlendi mi?

Bütün 1'' lik makaralar kontrol edilip mühürleri, nozullarının çalışmaları, temizliği,

vanaları ve vana anahtarlarının kontrolü yapıldı mı?

Bütün spring sistemleri kontrol edilip mühürleri, nozullarının çalışmaları, temizliği,

vanaları ve vana anahtarlarının kontrolü yapıldı mı?

Bütün CO2 cihazları tartılıp çalışır durumda olduğu görülüp, temizliği yapılarak

kartlara işlendi mi?

Üniteye ait olan bütün hidrantlar kontrol edilip, dreyn vanaları, ana vanaları ve kol

vanaları ile kol vana kapakları, rögar kapakları kontrolden geçti mi?

Bütün monitörler, yangın hortumları kontrol edilip, temizlik ve bakımları yapıldı mı?

YANGIN VE EMNİYET MALZEMELERİ AYLIK KONTROL

FORMU

Lojman yangın pompası hidrafordan ayrılıp çalıştırıldı mı?

Ünitelerdeki FM-200 sistemleri kontrol edilip RFID sistemine işlendi mi?

AÇIKLAMA:

İMZA:

Ünitelerde boyanması icap eden portatif yangın söndürücü, makara veya hidrant

varsa bunların boyaları yapıldı mı?

Üniteler ve etrafındaki devre kesici vanaların çalışma durumları kontrol edildi mi?

Atölyelerdeki taşlama tezgâhlarının emniyet malzemeleri yerinde mi?

31 G - 2 A iskele yangın dizeli emiş hattı ve ceraskalı kontrol edildi mi ?

Sahalardaki yangın ihbar telefonları kontrol edilip çalıştığı görüldü mü?

Ünitelerdeki steam-gun yangın söndürme makaraları kontrol edilip RFID sistemine

işlendi m?

Ünitelerde bulunan emniyet malzeme dolaplarındaki tüm malzemeler kontrol edilerek

gerekli temizlikleri yapılıp, RFID sistemine işlendi mi?

YANGIN VE EMNİYET MALZEMELERİ AYLIK KONTROL RAPORU

Bütün yangın söndürme cihazlarının basınçları tamam, cihazlar yerlerinde, çalışır

durumda ve temizliği yapılarak RFID sistemine işlendi mi?

SAHA NO:

KONTROL EDEN :

108

Yangından koruma sistemlerimiz çalışmadığı durumlarda deniz suyundan beslenerek

yangına mücadele edebilme özelliğine sahip römorkörler vasıtası ile yangınla mücadele

etmekteyiz. Römorkörler ile ilgili talimatlat:

İzt.Tçm.Tal.001509.02.03.06 Tçm Römorkörlerden Yangın Hattına Ve Tk-901 E Deniz Suyu

BasmaTalimat

İzt.Tçm.Tal.004809.02.03.06 Tçm Damla 1 Ve Damla 2 Römorkörleri Deniz Bariyeri, Oil

Skimmer Ve Su Pompası Hidrolik Sistemleri Kullanma Kılavuzu

8.12. DİĞER RİSK KONTROL EKİPMANLARI

Risk kontrol ekipmanlarımızdan olan oil sikimmer, deniz bariyerleri ve mahsul sıyırıcıları gibi

ekipmanlarımın kullanım talimatları aşağıdadır.

Damla 1 ve damla 2 römorkörleri deniz bariyeri, oil skimmer ve su pompası

hidrolik sistemleri kullanma kılavuzu

1. Bariyerin, skimmerin ve su pompasının hortumlarının dogru baglanmış olmasına

dikkat et

2. Power pack’ i çalıştır

3. Komuta panelinin yanındaki basınç ve dönüş hattı vanalarını aç (bakınız resim 2)

4. Bariyeri sermek için paneldeki on-off butonunu on pozisyonuna getir. Bariyerin

üzerindeki yön kontrol valfini kullanarak bariyeri ser yada topla. Bariyer serme işi

bittiginde butonu off pozisyonuna getir (bakınız resim 1)

5. Skimmer i çalıştırmak için ilgili potansiyometreyi min’ dan max dogru çevirerek

istenilen devri ayarla (bakınız resim 1)

6. Su pompasını çalıştırmak için ilgili potansiyometreyi min’ dan max dogru çevirerek

istenilen devri ayarla (bakınız resim 1)

7. İş bitiminde buton ve potansiyometrelerin kapalı olmasına dikkat et

8. Basınç ve dönüş hattı vanalarını kapat

9. Power pack ‘ i stop et

Resim 1: KOMUTA PANELİ

109

RESİM 2: GÜVERTE HİDROLİK DEVRE ŞEMASI

110

Şekil 8.12.1. GÜVERTE ELEKTRİK ŞEMASI

111

Şekil 8.12.2. GÜVERTE ELEKTRİK ŞEMASI

112

Deniz bariyeri kullanma talimatı

Bulunan malzemeler

miktarı

1. Bariyer tamburu 250 m x 8 tambur

2. Hidrolik pompa 3 adet

3. Hidrolik hortumu 6 adet

4. Hava kompresörü 3 adet

5. Hava hortumu 3 adet

DENİZ BARİYERİ AÇMA STANDARTI

1. Hidrolik pompa ile tambur arasındaki hidrolik hortum bağlantısını yap.

2. Hava kompresörünü marinbot’a yükle.

3. Hidrolik pompayı çalıştır.

4. Deniz bariyerinin ucundaki halatı Marinbot’a ver.

5. Deniz bariyerine marinbottaki hava kompresör bağlantısını yap, Kompresörü çalıştır.

6. Tambur üzerindeki Hidrolik vanayı açarak bariyeri denize aç.

7. Bariyer üzerindeki hava siboplarının kapalı olduğuna emin ol.

8. Tamburun hızı ile marinbot hızını dengele.

Deniz Mahsül Sıyırıcıları Kullanma Talimatı

1 NOLU SIYIRICI

Yakıtı: Dizel

Malzemeleri: 1 Adet Hidrolik pompa ( Mahsul emiş pompası Hidrolik Pompa üzerindedir )

1 Adet Sıyırıcı

2 Adet Hidrolik hortum

2 Adet Mahsul emiş hortumu

KULLANILMASI

1. Hidrolik pompası ile Sıyırıcı arasındaki Hidrolik hortumları ve mahsul emiş hortumu

bağlantılarını yapın.

2. Sıyırıcıyı temizlenecek bölgeye indirin.

3. Mahsul çıkış hortumunun bağlantısını yapın.

4. Hidrolik pompasını çalıştırın.

5. Hidrolik pompa üzerindeki hidrolik vanalarını açıp Sıyırıcıyı ve mahsul emiş

pompasının çalışmasını sağlayın.

6. Hidrolik pompa üzerinden sıyırıcı disklerin dönüş devrini ayarlayın.

113

2 NOLU SIYIRICI

Yakıtı: Dizel

Malzemeleri: 1 Adet Hidrolik pompa

1 Adet Sıyırıcı

4 Adet Hidrolik hortum

2 Adet Mahsul emiş hortumu

1 Adet Mahsul emiş pompası

KULLANILMASI

1. Hidrolik pompası ile Sıyırıcı arasındaki Hidrolik hortumları ve mahsul emiş hortumu

bağlantılarını yapın.

2. Mahsul emiş pompası ile Hidrolik pompa arasındaki hortum bağlantısını yapın.

3. Sıyırıcıyı temizlenecek bölgeye indirin.

4. Hidrolik pompasını çalıştırın.

5. Hidrolik pompa üzerindeki hidrolik vanalarını açıp Sıyırıcıyı ve mahsul emiş

pompasının çalışmasını sağlayın.

6. Hidrolik pompa üzerinden sıyırıcı disklerin dönüş devrini ayarlayın

Şişme Deniz Bariyeri Bakım Talimatı

ÇALIŞTIRMA BAKIMI

1.Çalıştırma esnasında bariyeri meydana getiren birbirinden bağımsız hava tüplerinin tam

olarak hava ile dolduğunu periyodik olarak kontrol et.

2.Sönüklük durumunda hava pompasını tekrar çalıştırarak bariyerin sönük bölümünü hava

ile doldurup tekrar kontrol et.

3.Hasarlı durumda ise sönük bölümü iki ucunda bulunan konnektörler yardımıyla bariyerden

ayırın ve sağlam bölümlerini birleştirin.

4.Hasarlı bölümü serviste onarın veya mümkünse yenisi ile değiştirin.

BARİYER ONARIMI

1.Bariyer neoprenden(polikloropren) üretilmiş olup naylon ile kaplanmıştır. Hasarlı alanı

aynı malzemeden yamayı yapıştırmak suretiyle tamir edin.

2.Bariyer üzerinde oluşan yırtıkları en kısa sürede onarın. Onarım yapmadan önce yırtıktan

emin olmak için bariyeri test basıncına getirerek 24 saat bekleyin.

3.Yamayı hasarlı alandan en az 2.5 cm taşacak şekilde hazırlayın.

Yamayı yapıştırmanın iki methodu vardır.

114

(1)Sıcak Yapıştırma,

(2)Soğuk Yapıştırma,

Sıcak yapıştırma işlemi her zaman tercih edilmelidir.

Sıcak Yapıştırma

Sıcak yapıştırmada kullanılan portatif vulkanizer cihazı bir tarafı elektrik ile ısıtılan

termostatik kontrollu bir plaka ve diğer tarafı ısınan plakayı sıkıştıran hava yastıklı bir

plakada olmak üzere iki plakadan oluşur.

1-Vulkanizer aleti için 110 voltluk enerji temin edin.

2-Sıcaklık set kontrol değerini 155 dereceye getirin. Bu yaklaşık 20 dakika süre

alacaktır.

3.Hava kontrol vanalarını kapatın. Adaptöre hava temin hortumu bağlayın. Basınç

regülatörü ile havayı 60 psia’ ya set edin.

4.Hasarlı alanın 75 mm etrafında ve yamadan daha büyük olacak şekilde bir alan

hazırlayın.

5.Yapıştırılacak yüzeyler kuru temiz ve yağsız olmalıdır. Bunun için toluen ile

ıslatılmış bir bez ile yüzeyleri silin.Ondan sonra zımparalayın.Tekrar toluen ile

ıslatılmış bir bez ile silin.

6.Her iki yüzeye SH 5835 yapıştırıcıdan bir katını sürün. 20 dakika kurumaya bırakın.

7.Birinci kat kuruduktan sonra ikinci katı sürün ve 20 dakika kurumaya bırakın.

8.Hazırlanan yüzeyleri arada hiçbir hava kalmıyacak şekilde birleştirin.

9.Yamalanacak yer yukarda olacak şekilde vulkanizer aletine yerleştirin.

Yapıştırılacak alanın katlı olmamasına dikkat edin. Ve presi indirin.

10.Alttaki hava kontrol vanasını kapatın. Üstteki hava kontrol vanasını açın. Basılan

hava alttaki hava torbasına dolacak bariyer ve yamayı sıkıştıracaktır.

11.Pres etme zamanı bariyer malzemesinin tabaka sayısına bağlıdır.

5 tabakaya kadar = 20 dakika

5- 10 tabakaya kadar=30 dakika

10 ve yukarısı= 40 dakika

12.Gerekli presleme zamanından sonra üstteki hava kontrol vanasını kapatın.

Torbadaki havayı boşaltmaya alttaki hava kontrol vanasını açın.

13.Presi yukarı kaldırın. Bariyer kullanıma hazırdır.

Soğuk Yapıştırma

1.Yüzeyler kuru temiz ve yağsız olmalıdır. Yüzeyi temizlemek için Bostik M501

incelticisi ve temizleyici ile ıslatılmış bir bez kullanmak gereklidir.Yüzey

temizlendikten sonra zımpara kumaşı ile yüzeyi aşındırın.Ve inceltici ile ıslatılmış bir

başka bir bez ile yüzeyi temizleyin.

115

2.Bostik 2402 yapıştırıcısı ile Bostikure D iyileştirme maddesini ağırlıkça 100/6

oranında bir kaba koyarak yaklaşık 5 dakika karıştırın.

3.Bir fırça kullanarak her iki yüzeye karışımı sürtün.

4. Beş ila onbeş dakika arasında her iki yüzeyi kurumaya bırakın.

Not: İyi bir yapıştırma işlemi için mümkün olduğu kadar ince yapıştırıcı tabakasını

yüzeylere sürün.20-30 dakika bekleyin. Daha sonra ince bir tabaka daha yapıştırıcı

sürtün.5-15 dakika arası bekleyin.

5.Arada hava bırakmadan mümkün olduğunca bir kuvvetle yüzeyleri birleştirin.

Birleştirilen parçalar hemen kullanılabilir durumdadır.

6.Yapıştırıcının etkisi atmosferik şartlarda 48 saat sonra en iyi duruma ulaşacaktır.7

güne kadar kadar yapıştırıcının etkisi artacaktır. Bu etki 70 derecede 2 saat ısıtma

ile daha çabuk sağlanabilir.

BARİYER ÜZERİNDE BULUNAN VANALARIN DEĞİŞİMİ

Hava Boşaltım ve Dolum Vanalarının Değişimi 1.3/4” ingiliz anahtarı kullanmak suretiyle

yapılabilir.

(1) Hava Boşaltım Vanalarının Değişimi

1.Vana değişimi için bariyerin havasını alın.

2. Vanayı kapalı pozisyona alın ve sarı renkli kapağını sökün.

3.Saat yönünün aksi istikametinde anahtar ile vana somununu gevşetin. Gevşetilmiş

somunu ve contasını elinizle çıkarın.

4.Vananın alt bölümünü bariyerin içine doğru itin ve vanayı döndürün.

5.Bariyerin alt bölümünde bulunan slotlardan serbest kaldığında eski bölümü çıkarın.

6.Yeni vananın alt bölümünü açık bölümden içeriye döndürmek suretiyle sokun ve

bariyer çinde bulunan slotlarına yerleştirin.

7.Dişli kısmı altta kalacak şekilde contayı vana altlığı üzerine yerleştirin.

8.Vana somununu el ile yerleştirip İngiliz anahtarı ile kuvvetlice sıkın.

(2) Hava Dolum Vanalarının Değişimi

Dolum vanaları, bariyer bölümlerinin birleşim yerlerindeki hava besleme kanalları

üzerlerine konumlandırılmıştır.

1.Önceden anlatıldığı gibi bariyerden hava boşaltım vanasını sökün.

2.Bariyer hava kapakçığı, hava tüpü besleme kanalı dış yüzeyi ile istinat parçası arasına

yerleştirilmiştir.

3.Boşaltım vanasının sökülmesi ile açıkta kalan delikten beyaz renkli dolum vanasını

parçalarına ayırın.

4.Vananın üst parçasını istinat parçası üzerindeki delik aracılığı ile yukarı itin.

5.Yukarda yapılan işlemin tersini uygulayarak yeni vanayı toplayın.

116

6.Vananın tam olarak çalıştığından emin olun.

7.Hava kapakçığını tekrar yerine alın.

8.Hava boşaltım vanasını tekrar yerine takın.

BARİYER TEMİZLİĞİ

1.Her kullanımdan sonra bariyerler üzerinde bulunan bütün yağ zerreciklerini

temizleyin.

2.Bariyerleri basınçlı taze su veya deniz suyu ile yıkayın.

3. Büyük çaptaki yağ lekelerini dizel ile yumuşatarak hemen ardından deterjan ile yıkayın.

İnatçı yapışkan lekeleri sert fırça yardımı ile kaldırın hemen ardından basınçlı su ile

temizleyin.

NOT:

Sıcak havalarda yağ ve emülsiyon kirliliklerinin kurumasını beklemeden temizleyin.

120 C yi aşmamak kaydı ile kısa süreli periyotlarla su buharı ile temizlik yapılabilir.

HAVA ŞİŞİRME ÜNİTESİ AYLIK BAKIMI

1. Kayışı ve muhafazasını sökün, kayışın durumunu kontrol edin ve yağ ve gres

bulaşık olmadığından emin olun. Kayış hasarlı ise yenisi ile değiştirin.

2. Kasnağın durumunu kontrol edin ve yağ ve gres bulaşık olmadığından emin olun.

Kasnak yırtık ve hasarlı ise yenisi ile değiştirin.

3.Fan yataklarında uzun ömür için sızdırmazlık sağlayın ve yağlamayın.

4.Yataklar tutukluk yapıyorsa veya sesli çalışıyorsa tüm yatak takımını olduğu gibi

yenisiyle değiştirin. Bakım personeli bu konuda yeteri kadar deneyimli olmadığı

durumda yatak takımını tekrar değiştirme durumu vardır !

5.Yatak takımının değiştirilmesi esnasında yatak zarar görebileceğinden civataları

aşırı derecede sıkmayın.

6.Değişimden sonra kasnakların ayarını kontrol edin.

GÜÇ ÜNİTESİ AYLIK BAKIMI

Yukarda 5. bölümde verildiği gibi kontrolleri yapın ve ilave olarak bateri elektrolitini

ve hidrolik yağın durumunu kontrol edin

MAKARA BAKIMI

1. Her kullanımdan sonra, bariyerin sarıldığı makaraları tuz ve diğer korozif

maddelerin vereceği zararlara karşı tatlı su ile hortum kullanılarak yıkayın.

2.Hidrolik hortumların bağlı olmadığı durumda,bağlantı yerlerini hidrolik yağ ile hafifçe

yağlayın ve plastik torba ile örtün.

NOT:

117

Dişli yağının her 1500 saatlik operasyondan sonra veya her yıl değiştirilmesi ve dişli

kutusunun yağ üreticisi tarafından tavsiye edilen yıkama sıvısı ile temizliği gerekir.

Döner yatağın gres yağı ile yağlanması gerekir. Tüm ayrıntılar için üretici tarafından

sağlanan “HI INTEGRITY BOOM REEL SYSTEMS- OPERATING AND

MAINTENANCE MANUAL” e bakın.

9. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

9.1 İş sağlığı ve güvenliği tedbirleri

Rafinerimizde uygulanan genel iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerimiz şu şekilde özetlenebilir;

Rafineri sahasında temel kişisel koruyucu donanım kullanılması zorunludur. (Baret, emniyet

gözlüğü, iş kıyafeti, eldiven, emniyet ayakkabısı, kulak koruyucu)

Sahamızda belirlenen sigara içme kabinleri dışında sigara içilmez, çalışanlar yanlarında kibrit

veya çakmak taşımaz.

Kafeterya ve idari binalar dışında cep telefonu kullanımı yasaktır.

Rafineri içinde hız sınırı 40 km/saat’tir. Sollama yapmak ve korna çalmak yasaktır. Araçlar

kapı güzergahına doğru park edilmeli, anahtarları araç içinde bırakılmalıdır. Yangın

söndürme ekipmanlarının önüne, ünite girişlerine, köprülere park yapmak yasaktır.

Araç içerisinde emniyet kemeri kullanmak zorunludur.

Yayalar yaya kaldırımı var ise yaya kaldırımından yoksa yolun sol tarafından (karşıdan gelen

aracı görebilmeleri için) yürümelidir.

Gerekli izin prosedürlerini takip etmeden çalışma yapılamaz.

Yüksekte çalışmalarda paraşüt tipi emniyet kemeri kullanılması zorunludur.

Rafinerimizde iki çeşit acil durum sireni vardır. Birincisi yangın alarmı, ikincisi elektrik kesintisi

alarmıdır.

Tüm uyarı ve işaretlere uymak zorunludur.

Rafineri içinde koşmak, bağırmak, şakalaşmak yasaktır.

Rafineriye alkollü içki, uyuşturucu madde getirmek veya bu maddelerin etkisi altında gelmek

yasaktır.

Rafineri personeline her yıl “ Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve

Esasları Hakkında Yönetmelik” gereğince 16 saatlik periyodik eğitimler verilmektedir.

Rafineriye giriş yapacak müteahhit personele saha girişinden önce iş başı eğitimi

verilmektedir. Yapılan sınav doğrultusunda başarısız olanlar rafineriye alınmamaktadır.

Ünitelere risk değerlendirmeleri yapılmakta ve bu risk değerlendirmeleri her 2 senede bir ya

da ünitede meydana gelen bir olay sonrası yenilenmektedir.

Denizdolum ünitesinde yapılmış olan risk değerlendirmemiz gereği gördüğümüz

uygunsuzluklar ve emniyet bariyerlerimiz aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

118

Faaliyet Adı Tehlike Tanımı Olay / Durum Sonuç Mevcut Proaktif Ve Reaktif Bariyerler

Proses

Ünitelerine

Giriş

İzinsiz Giriş Çalışanların Ve Ziyaretçilerin

Ortamdan Etkilenmesi

Zehirlenme/

Yaralanma/ Ölüm

Diğer Ünite Personelleri, Müteahhit Firma

Çalışanları Ve Ziyaretçiler Üniteden İzin

Alarak Refakatçi Eşliğinde Üniteye Giriş

Yapılıyor. Ziyaretçilere Baret, Emniyet

Ayakkabısı Ve Kulak Koruyucuları Teslim

Ediliyor.

Proses

Ünitelerine

Araç Girişi

Ateş Kaynağı Hidrokarbon Buharı Kaçağında

Buhar Bulutu Patlaması

Patlama/Yangın

Yaralanma/Ölüm

İş İzni, Araç Giriş İzni

Araçlarda Alev Tutucu Bulundurulması

Ünite Girişlerinde Uyarı İşaretleri

İşe Giriş Eğitimleri

Tekrarlama Eğitimleri

Sabit Patlayıcı Gaz Detektörleri

Genel Saha

Faliyetleri

H2S H2S Maruziyeti, Flanştan H2s

Kaçağı

Zehirlenme/

Yaralanma/ Ölüm

H2s İçeren Hatların İşaretlenmesi,Acil Kaçış

Makeleri, H2s Dedektörü

Baca Gazları Baca Gazlarına Maruz Kalma Zehirlenme

Gürültü Yüksek Gürültüye Maruz Kalma

Geçici/Kalıcı

İşitme Kaybı,

Gerginlik

Gürültü Haritası, Gürültülü Alanların

İşaretlenmesi, Tabelalar, Kulak Koruyucu

Kkd, Periyodik Odyometri Ölçümleri

Alçak Geçişler

Yetersiz Aydınlatma

Boru Hatlarına, Platformlara,

Konstrüksiyonlara, Geçitlere

Vb. Başını Çarpma

Yaralanma Baret Takılması

Patlayıcı Ortam

Ünite Sahalarında Matkap,

Çekiç Gibi Kıvılcım Çıkaran

Aletlerin Kullanımı Sırasında

Parlama, Patlama, Yangın

Yaralanma, Ölüm,

Maddi Hasar Sabit Gaz Algılayıcılar

119

Sıçrayan Parçalar

Delme, Vurma, Çakma İşlemleri

Sırasında Gözlere Toz, Çapak,

Parça Sıçraması

Göz Tahrişi,

Yaralanması Koruyucu Gözlük

Sabitlenmemiş Tüpler

Azot Ve Co2 Tüplerinin

Personelin Üzerine Devrilmesi,

Düşmesi

Yaralanma

Makine Tehlikeleri

Dönen Parçalar

Pompaların Şaft, Mil, Kayış,

Kasnak Gibi Dönen Kısımlarına

Kapılma

Yaralanma, Uzuv

Kaybı Kaplin Muhafazaları

Patlayıcı/Yanıcı Gaz Hat Yarılması / Sızdırması Patlama/Ölüm Gaz Detektörleri,İtfaiye Birimi,Proses

Kontrolleri

Kaygan Yüzey Kayma/Düşme

Ayak Burkulması,

Kafa Ve Uzuv

Yaralanmaları

Yüzeyde Engeller/ Baş

Dönmesi Düşme

Ayak Burkulması,

Kafa Ve Uzuv

Yaralanmaları

Emniyet Turlarında Yapılan Tespitler

Sıcak Buhar/Su/

Kostikli Su

Sıcak Buhardan Kaçaklarından

Etkilenme Yanma

Hortum Ağızlarında Sıcak Su Aparatı,

Hortumların Ağızlarında Kurt Ağızları

Hat, Ekipman Çarpma Yaralanma Vanaların Başlıklarının Plastik Kapakla

Kapatılması, Baret Kullanımı

Tıkalı Olan

Dreyni

Çekiçleme Ve

Şişleme İle

Açma/Hatlarda

Steam/Sıcak Mahsül

Hattın Aniden Açılması/Kör

Tapayı Takarken Tapanın

Fırlaması/Vananın Açılmasıyla

Mahsülün Püskürmesi

Yanma Kükürt Seal Açma Prosedürü.

Izt.Urm.Tal.345

120

ki Tıkanıklığı

Giderme

Bakım/Montaj

İşlerine

Nezaret Etme

Sıcak Mahsüller Vanalardan/Hatlardan Kaçak Yanma

Kostik

Bome/Seviye

Kontrolü

Kostik

Kostik Bome Ölçümü Sırasında

Kostik Maruziyeti/

Numune Alırken Üzerine

Dökülmesi/Hortumun

Kelepçeden Çıkması

Yaralanma

Kkd Kullanımı

Talimat, Prosedür

Acil Duş

Siperlik, Kimyasal Tulum, Eldiven Kullanımı

Genel Saha

Kontrolü

Döner Ekipman Dönen Parçalara Temas Yaralanma

Sıcak Buhar Sıcak Buhardan Yanma Yanma/

Yaralanma

H2s H2s Den Etkilenme Ölüm

Yanıcı Maddeler Sızan, Dökülen Yanıcı

Maddelerin Alevlenmesi Yanma/ Ölüm

Sıcak Mahsüller Sıçrama Yanma

Bisiklet Bisikletten Düşme Yaralanma

Bisikletlerin Periyodik Bakımları

Yapılmaktadır. 7 Yıldan Eski Bisikletler

Kullanılmamaktadır.

Damper/Kapak Vb.

Ekipmanlar El,Kol, Parmak Sıkışması Yaralanma Mekanik Eldiven

Vana

Açma/KapatmÇarpma/Burkma Hızlı/Ani Hareket Sonucu El

Parmaklarının Vanaya Yaralanma Mekanik Eldiven

121

a Çarpması /Sıkışması

Yükseklik Yüksekten Düşme Yaralanma/ Ölüm Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri, Platformlar

Üzerinde Korkuluk

Enerji

Beslemesi Elektrik

Şalterin Suyla Teması Sonucu

Şalter Patlaması

Patlama/Yangın

Yaralanma/Ölüm

Talimatlar/İzolasyon/Exproof Özellikli

Ekipman

Enerji

Beslemesi Elektrik

Kablo Kanallarında Faliyet

Yapılırken Enerji Kablosuna

Zarar Verme

Yaralanma

/Ölüm/Maddi

Hasar

İş İzin Sistemi, Eked, Kkd, Uyarı Levhaları

H2s İçeren Hat

Dreyni H2s H2s Maruziyeti Yaralanma/ Ölüm

Sabit H2S Dedektörleri

Kkd Kullanımı

Dedektör Kullanımı

Uyarı Levhaları

İşaretlemeler

Tekrarlama Eğitimleri

İşe Giriş Eğitimleri

Hava Hatlı Sistem/Hava Tüplü Maske

Kullanımı

Acil Kaçış Seti Kullanımı

Duruşlarda Flanşlar Sıkılırken Sıkılık

Kontrolü

Ünite Acil Durum Prosedürleri/Talimatları

Pompa M/S

Kaçağı

Hidro Karbon Hidro Karbonun Atmosfere

Yayılması Yangın

Double Mekanik Seal

Azot Ve Yağ Basınçlarının Dizayn

Değerlerinde Olması

Kkd Kullanımı

Hidro Karbon İnsana Etkisi Sağlık Bozulması

/Meslek Hastalığı

Hidro Karbon Hidro Karbonun Atmosfere Zehirlenme

122

Yayılması

Fırın

Kontrolleri/

Burnerları

Devreye Alma

Fırın İçinde Parlak Işık Gözlerin Etkilenmsesi Yaralanma Fırınların Kontrolü Karartmalı Gözlüklerle

Yapılıyor

Patlayıcı Ortam

Burnerları Devreye Alırken

Patlama/Burnerların

Durmasından Kaynaklanan

Patlama

Yanma/Yaralanma

/Ölüm

Fırın Devreye Alma Talimatları, Alev İzleme

Gözleri, Esd Sistemleri

Burnerdan Akma Sıvı

Dolasıyla Yanma Sıcak Maddeye Temas Yanma

Isıya Dayanıklı Eldiven, Kurt Ağızları İle

Hortumların Bağlanması

Sıcak Yanma Havası Gözetleme Camından Sıcak

Yanma Havası İle Yanma Yanma

Pompa

Kompresör

Titreşim

Kontrolü

Döner Ekipman Döner Kısımlara Temas Yaralanma İş Eldiveni

Türbin

Kontrolü Sıcak Yüzeyler

Sıcak Yüzeylere Dokunarak

Yanma Yanma İş Eldiveni

Fan Kontrolleri Döner Ekipman Döner Ekipman Teması Yaralanma/Ölüm Fan Koruması

Hat

Takipleri/Hat

Kaçak

Kontrolleri

Yükseklik Yüksekten Düşme Yaralanma/ Ölüm İş İzin Sistemi, Yer Yer Platform Korkulukları

Sıcak Yüzeyler Sıcak Yüzeylere Dokunarak

Yanma Yanma İş Eldiveni

Sivri Yüzeyler El / Uzuv Kesikleri Yaralanma İş Eldiveni

Kapalı Kaplara Patlayıcı/Yanıcı Gaz Yanıcı Maddenin Tutuşma Yanma/Yaralanma Emin Giriş İzni

123

Giriş Kaynağıyla Buluşması /Ölüm

Oksijensiz Ortam Boğulma Ölüm Emin Giriş İzni

Yükseklik Yüksekten Düşme Yaralanma Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri, İskele,

Yüksek Sıcaklık Isı Stresi Bayılma Emin Giriş İzni

Kimyasallar Kimyasal Maruziyet Zehirlenme Emin Giriş İzni

Flexi Hortum

Bağlayarak

Ekipman/Hat

Temizlik

İşlemleri

El

Aleti/Vana/Boru/Cam/T

ank Kapağı Vb.

Ekipman Veya

Malzemeler

Ekipman Veya Malzemelerin

Uzuvlara Çarpması/Düşmesi Yaralanma

Kostik Hortum Bağlantı Yerlerinini

Kopması Gevşemesi Yaralanma

Flexi Hortum Bağlama Talimatı, Kimyasal

Set Giyilmesi

Sıcak Su/Buhar Hortum Bağlantı Yerlerinini

Kopması Gevşemesi Yanma Flexi Hortum Bağlama Talimatı,

Hidrokarbon Yanıcı Maddenin Tutuşma

Kaynağıyla Buluşması Yaralanma/Ölüm Gaz Ölçümü

Azot Düşük Oksijene Maruz Kalma Boğulma

Sıcak Suyla

Saha Temizliği Sıcak Su/Buhar

Bağlantıların Kaçırması Sıcak

Su Sızması, Sıcak Suyun

Ayağa Gelmesi

Yanma Sıcak Su Aparatları Kullanımı

Tıkalı Catch

Basinlerin

Açılması

Takılma/Catch Basine

Ayak Girmesi/Kesilme

Su Dolu Catch Basin Alanında

Catch Basini Görememe

Sonucu Ayağın Basin Çukuruna

Girmesi

Burkulma/Yırtılma

124

Elle

Taşıma/Ağırlık

Kaldırma

İndirme

Ergonomik Çalışmama Kas, Eklem Rahatsızlıkları Yaralanma/

Meslek Hastalığı

Bardak

Yıkama Kırık Cam

Yıkama Sırasında Cam

Kırılması Sonucu El Kesilmesi El Kesilmesi

Bardakların Makinada Yıkanması/Belli Tipte

Cam Bardakların Yıkanması

Lavaboda El

Yüz Yıkama Kaygan Yüzey

Temizlik Sonrası Kaygan

Yüzeyde Düşme

Ayak Burkulması,

Kafa Ve Uzuv

Yaralanmaları

Vinç, Caraskal,

Forklift,

Transpalet İle

Kaldırma

Operasyonları,

Traktör Vb.

Araçlarla Yük

Nakliyesi

Vinç Vinç Devrilmesi Yaralanma/Maddi

Hasar/Ölüm

Ehliyetli Operatör, 3 Aylık Periyodik Vinç

Kontrolerinin Yapılması, İş İzni

Vincin Hareketli

Bölümleri,

Ayaklar/Tambur Vb.

Ayak, El Sıkışması Yaralanma Ehliyetli Operatör, 3 Aylık Periyodik Vinç

Kontrolerinin Yapılması, İş İzni

Askıda Yük Yükün Salınımı Sonucu Başka

Bir Noktaya/İnsana Vurması

Yaralanma/Maddi

Hasar/Ölüm

Ehliyetli Operatör, 3 Aylık Periyodik Vinç

Kontrolerinin Yapılması, İş İzni

Askıda Yük Yükün Düşmesi Yaralanma/Maddi

Hasar/Ölüm

Ehliyetli Operatör, 3 Aylık Periyodik Vinç

Kontrolerinin Yapılması, Rigger Kullanımı

Askıda Yük Uzvun Yük İle Zemin Veya

Halat Arasında Sıkışması

Yaralanma/Maddi

Hasar/Ölüm

Ehliyetli Operatör, 3 Aylık Periyodik Vinç

Kontrolerinin Yapılması, Rigger Kullanımı

Sağlam Olmayan

Zemin

Vinç Devirlmesi/ Çökme

Sonucu Gaz Hatlarından Gaz

Sızıntısı

Yaralanma/Maddi

Hasar/Patlama/Öl

üm

İş İzni

Radyografik Radyasyon Radyasyondan Etkilenme Kanser/Yaralanma

/Ölüm/ Meslek İş İzni

125

Film Çekimi Hastalığı

Ekranlı

Araçlarla

Çalışma

Ekranlı Araçlar Bilgisayar, Dcs Kullanımı, Göz

Bozuklukları, Meslek Hastalığı

Dinlenme Aralıkları

Tekrarlama, Ergonomi Eğitimleri

Uygun Ergonomik Ofis Donanımı

Genel Bulaşıcı Hastalıklar (

Grip, Vb.) İnsana Etki Sağlık Bozulması

Periyodik Sağlık Muayeneleri

Doktor Kontrolü

Yıllık Grip Aşıları

Yaşam Mahalli Klimalarda Bakteri Ve

Mantar Çoğalması İnsana Etki Sağlık Bozulması Klimalarda Aylık Bakım

Genel Böcek/Sinek/Kemirgenl

er

Böcek/Sinek/Kemirgen

Isırması

Yaralanma/

Hastalık

Pest Kontrol

Haşerat İlaçlama

İş Kıyafeti

Doğal Afet Aşırı Yağış Kayma/Düşme

Ekipmanlarda Hasar

Yaralanma

Sakatlık/Ölüm

Ünite Yağmur Suyu Giderleri

Rögarların Periyodik Bakımının Yapılıp

Temizlenmesi

Doğal Afet Yıldırım Yıldırım Düşmesi Sonucu

Yangın/Patlama

Yangın/Patlama

Yaralanma/Ölüm

Ünitelerde Paratoner Bulunması (Paratoner

Etki Alanı Hesaplaması)

Ekipmanlarda Bulunan Topraklamalar

Ünitelerde Supportlarının Fireproof Olması

Duruşlarda Supportların İnspection

Tarafından Kontrolü

Dizayna Uygun Ekipman Montajı Yapılması

Ünite Acil Duruş Prosedürleri

Ünite Esd Sistemleri

Tahliye Planı

Sabit H2S Ve Patlayıcı Gaz Detektörleri

Portatif Yaka Detektörü Kullanım

Uyarı Levhaları

126

İşaretlemeler

Tekrarlama Eğitimleri

İşe Giriş Eğitimleri

Acil Kaçış Seti Kullanımı

Toplanma Noktaları

Doğal Afet Şiddetli Rüzgar

Şidettli Rüzgar Sonucu İzole

Vb. Çeşitli Parçaların

Çarpması/ Düşmesi

Yaralanma

Sakatlık/Ölüm

Şiddetli Rüzgarda Yüksekte Yapılan

Çalışmaların Durdurulması

Yıpranan/Tehlike Yaratan İzolelerin

Değiştirilmesi

İş İzin Sistemi

Operatör Saha Kontrolleri

Yangınla

Mücadele

Yangın/Yüksek

Sıcaklık Yanma/Patlama Yanma

Koruycu Elbise, Eğitimli Yangınla Mücadele

Çalışanları

Zehirli Gaz

Bulutu Yayılımı Zehirli Gaz

Hat Yarılması/Zehirli Gaz

Bulutu Yayılımı Zehirlenme

Rafineri Alarm Sistemi, Gaz Algılama

Sistemleri

Beyaz Ürün

Dolum,

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Hidrokarbon Buharı Emisyon/Atmosfere Karışma Hava Kirliliği

Gaz Maruziyeti Sahada Emisyon Ölçüm Cihazları Mevcuttur

127

Beyaz Ürün

Dolum,

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Ve Hortum

Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Beyaz Ürün Sızıntı/Hat Delinmesi/Kaçak

Oluşması Deniz Kirliliği

Sabit, Çit, Şişme Bariyerler, Skimmer Cihazı,

Absorbentler, Yüzer Depolama Tankı

Mevcuttur

Beyaz Ürün

Dolum,

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Ve Hortum

Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Beyaz Ürün Parlama/Patlama/Yangın Yaralanma/Sakatl

anma/Ölüm

Nomex Kıyafet Zorunluluğu Vardır, İlk

Yardım Malzemeleri Mevcuttur

Beyaz Ürün

Dolum,

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Ve Hortum

Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Beyaz Ürün Parlama/Patlama/Yangın Varlığa Zarar

Su Monitörleri, Spring Sistemi, Köpük

Pompası Ve Tankı, Tangın Hidrantları Ve

Tüpleri, Römorkörler Mevcuttur

Beyaz Ürün

Dolum,

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Ve Hortum

Beyaz Ürün Gem Tankının Taşması Deniz Kirliliği

Sabit, Çit, Şişme Bariyerler, Skimmer Cihazı,

Absorbentler, Yüzer Depolama Tankı

Mevcuttur

128

Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Siyah Ürün

Dolum,

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Ve Hortum

Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Hidrokarbon Buharı Emisyon/Atmosfere Karışma Hava Kirliliği Sahada Emisyon Ölçüm Cihazları Mevcuttur

Siyah Ürün

Dolum,

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Ve Hortum

Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Siyah Ürün Sızıntı/Hat Delinmesi/Kaçak

Oluşması Deniz Kirliliği

Sabit, Çit, Şişme Bariyerler, Skimmer Cihazı,

Absorbentler, Yüzer Depolama Tankı

Mevcuttur

Siyah Ürün

Dolum,

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Ve Hortum

Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Siyah Ürün Parlama/Patlama/Yangın Yaralanma/Sakatl

anma/Ölüm

Nomex Kıyafet Zorunluluğu Vardır, İlk

Yardım Malzemeleri Mevcuttur

129

Siyah Ürün

Dolum,

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Ve Hortum

Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Siyah Ürün Parlama/Patlama/Yangın Varlığa Zarar

Su Monitörleri, Spring Sistemi, Köpük

Pompası Ve Tankı, Yangın Hidrantları Ve

Tüpleri, Römorkörler Mevcuttur

Siyah Ürün

Dolum,

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Ve Hortum

Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Siyah Ürün Gem Tankının Taşması Deniz Kirliliği

Sabit, Çit, Şişme Bariyerler, Skimmer Cihazı,

Absorbentler, Yüzer Depolama Tankı

Mevcuttur

Siyah Ürün

Dolum,

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Ve Hortum

Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Buhar/Elektrik Kontrol Kaybı/Fazla Tüketim Varlığa Zarar

Elektrik Treysinglerde Kontrol Sistemi

Mevcuttur, Steam Serpantinler Mevsim

Şartlarına Göre Kullanılır

Ham Petrol

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Ve Hortum

Bağlama,

Hidrokarbon Buharı Emisyon/Atmosfere Karışma Hava Kirliliği Sahada Emisyon Ölçüm Cihazları Mevcuttur

130

Dreyn

Operasyonları

Ham Petrol

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Ve Hortum

Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Ham Petrol

Sızıntı/Hat

Yarılması/Delinmesi/Kaçak

Oluşması

Deniz Kirliliği

Sabit, Çit, Şişme Bariyerler, Skimmer Cihazı,

Absorbentler, Yüzer Depolama Tankı

Mevcuttur

Ham Petrol

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Ve Hortum

Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Ham Petrol Parlama/Patlama/Yangın Yaralanma/Sakatl

anma/Ölüm

Nomex Kıyafet Zorunluluğu Vardır, İlk

Yardım Malzemeleri Mevcuttur

Ham Petrol

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Ve Hortum

Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Ham Petrol Parlama/Patlama/Yangın Varlığa Zarar

Su Monitörleri, Spring Sistemi, Köpük

Pompası Ve Tankı, Tangın Hidrantları Ve

Tüpleri, Römorkörler Mevcuttur

Ham Petrol

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Ve Hortum

Bağlama,

Ham Petrol Gem Tankının Taşması Deniz Kirliliği

Sabit, Çit, Şişme Bariyerler, Skimmer Cihazı,

Absorbentler, Yüzer Depolama Tankı

Mevcuttur

131

Dreyn

Operasyonları

Lpg Dolum,

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Hidrokarbon Buharı Emisyon/Atmosfere Karışma Hava Kirliliği Sahada Emisyon Ölçüm Cihazları Mevcuttur

Lpg Dolum,

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Lpg Parlama/Patlama/Yangın Yaralanma/Sakatl

anma/Ölüm

Nomex Kıyafet Zorunluluğu Vardır, İlk

Yardım Malzemeleri Mevcuttur

Lpg Dolum,

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Lpg Parlama/Patlama/Yangın Varlığa Zarar

Su Monitörleri, Spring Sistemi, Köpük

Pompası Ve Tankı, Tangın Hidrantları Ve

Tüpleri, Römorkörler Mevcuttur

Lpg Dolum,

Tahliye,

Numune Alma,

Kol Bağlama,

Dreyn

Operasyonları

Lpg

Sızıntı/Hat

Yarılması/Delinmesi/Kaçak

Oluşması

Deniz Kirliliği

Sabit, Çit, Şişme Bariyerler, Skimmer Cihazı,

Absorbentler, Yüzer Depolama Tankı

Mevcuttur

Gemilerden

Atıkların Slop/Sintine/Slaç Sızıntı/Hat Veya Hortum

Yarılması/Delinmesi/Kaçak Deniz Kirliliği Sabit, Çit, Şişme Bariyerler, Skimmer Cihazı,

Absorbentler, Yüzer Depolama Tankı

132

Alınması Oluşması Mevcuttur

Gemilerden

Atıkların

Alınması

Hidrokarbon Buharı Emisyon/Atmosfere Karışma Hava Kirliliği Sahada Emisyon Ölçüm Cihazları Mevcuttur

Gemilerden

Atıkların

Alınması

Katı Atıklar Atıkların Karışması Çevre Kirliliği Marpol 73/78 Sözleşmesine Göre Uygulama

Yapılır

Gemilerden

Atıkların

Alınması

Katı Atıklar Gemiden Transfer Esnasında

Dökülmeler Demiz Kirliliği

Sabit, Çit, Şişme Bariyerler, Skimmer Cihazı,

Absorbentler, Yüzer Depolama Tankı

Mevcuttur

Slop Sistemi Slop Hatları

Sızıntı/Hat

Yarılması/Delinmesi/Kaçak

Oluşması

Deniz Kirliliği

Sabit, Çit, Şişme Bariyerler, Skimmer Cihazı,

Absorbentler, Yüzer Depolama Tankı

Mevcuttur

133

9.2 Kişisel koruyucu kıyafetler hakkında bilgiler ile bunların kullanılmasına yönelik

prosedürler

AMAÇ ve KAPSAM

Bu standardın amacı, işin özelliğine göre çalışan personelin kullanması gereken iş

güvenliği melbusatının neler olduğu ile ilgili hususları belirlemektir.

TANIMLAR

Yoktur.

UYGULAMA

GENEL KURALLAR VE İLKELER

Tüpraş personeli çalışırken gerekli hallerde iş güvenliği melbusatını (emniyet şapkası,

iş elbisesi, emniyet ayakkabısı/botu, iş eldiveni, koruyucu gözlük ve kulaklık v.b.)

kullanmak zorundadır.

İş Güvenliği melbusatının kullanılmasını sağlamaktan personelin ilgili amirleri

sorumludur. İş güvenliği melbusatını giymeyen (kullanmayan) personel, ilgili veya

çalışılan kısım ilgilileri tarafından çalışma sahasından çıkarılacaktır.

Koruyucu elbiselere, kimyasal maddelerin dökülmesi, bulaşması halinde, işi yapan bu

elbiseleri derhal çıkarmalı ve mutlaka duş yapmalıdır.

Gürültülü yerlerde, kulaklık veya kulak tıkacı mutlaka kullanılmalıdır.

Yerden iki metre veya daha yüksek yerlerde yapılan çalışmalarda iskele kurulması ve

emniyet kemeri kullanılması zorunludur.

BARET(EMNİYET ŞAPKASI)

Çalışma ortamında yukarıdan parça düşme ve başın herhangi bir yere çarpması

tehlikesine karşı başı korur.

Rafineri işletme sahasına ve tehlikeli olabilecek alanlara giren her kişi, misafir dahi

olsa emniyet şapkası (baret) giymek zorundadır.

İlgili ünite/kısım amiri ve ünite personeli, ünitesine baretsiz gelen kişileri ünite dışına

çıkarmak zorundadır.

Emniyet şapkası EN 397 normuna uygun, başa ayarlanabilir vidalı olacaktır.

İŞ ELBİSESİ

Yazlık ve kışlık olmak üzere yılda iki kez % 100 pamuklu kumaştan iş elbisesi verilir.

Ceket, pantolon veya iş tulumu olarak temin edilecektir.

İş elbisesinin ceketinin ön veya arka kısmına ‘’Tüpraş’’ yazısı ve logosu yazılacaktır.

İş elbiseleri uzun kollu olarak giyilecektir.

Bakım ve proses ünitelerinde kesinlikle önlük giyilmeyecektir.

İş elbisesi özelliği ile ilgili detaylar ilgili şartnamede yazılı olacaktır.

EMNİYET AYAKKABISI/BOTU

Personelin ayağına parça düşme ve ayağın ezilme tehlikesine karşı koruyucu

özellikte olacaktır.

Ünitelerde, bakım kısımlarında ve kazan dairesi gibi yerlerde giyilecektir.

Emniyet ayakkabısı/botu, TS EN ISO 20345:2007 normlarına uygun olacaktır.

Deri su geçirmez özellikte olacaktır.

Emniyet ayakkabısı/botu tabanı, nitril ya da poliüretan malzemeden, asit, kostik ve

sıvı hidrokarbonlara karşı dayanıklı olacak, kolay deforme olmayacaktır.

Emniyet ayakkabısı/ botu derisi en az 2000 volt, tabanı ise en az 10000 volta

dayanıklı olacaktır.

134

Emniyet ayakkabısı/botu tabanı kaymayacak özellikte olacaktır.

Emniyet ayakkabısı/botu uç kısmında çelik koruyucu burun olacaktır. Elektrik

izolasyonu özellikle emniyet ayakkabısı/botu çelik burnunda sağlanacaktır.

Bot bağcıkları, acil durumda rahatlıkla açılabilir özellikte olacaktır.

Bot ağır olmayacak, rahat ve ergonomik olacak, her ayak şekline uyum sağlayacak

özellikte olacaktır.

İŞ ELDİVENİ

Eldiven, komple en iyi kalite deriden olacaktır. Avuç içi ve dış kısımlarında kullanılan

deri aynı özellikte olacaktır.

Eldiven her türlü ele uyum sağlayacak özellikte, ergonomik olacaktır.

Kullanılmış eldivenler tehlikeli atık varillerine konulacaktır.

Diğer detaylar ilgili şartname ve TS EN 420’ye uygun olacaktır.

Yapılan farklı işlere göre kullanılan eldivenler, talep üzerine TÇM Müdürlükleri

tarafından temin edilecektir.

KORUYUCU GÖZLÜK VE YÜZ SİPERLİĞİ

Göz için tehlikeli olabilecek işlerde çalışanların veya o işin yakınında bulunanların,

koruyucu gözlük veya yüz siperliği kullanmaları zorunludur. Göz ve yüz

koruyucularının kullanılmasını zorunlu kılan işler aşağıda belirtilmiştir.

Zımpara taşı, her türlü tesviye aletlerinin kullanıldığı işlerde,

Çekiçle çalışırken, metalin metale çarpmasını gerektiren işlerde,

Metallerin delinmesi, kesilmesi veya yüzeylerinin tesviyesi işlerinde,

Havalı beton veya boya tabancalarının kullanılmasında,

Toz veya buna benzer maddelerin savrulduğu yerlerde,

Tuğla, kiremit ve inşaat malzemelerinin temizlenmesi işlerinde,

Cam kesme işlerinde,

Erimiş asfalt, katranla yapılan çalışmalarda,

Elektrik kaynağı ve oksijenle kesme işlerinde,

Temizlik amacıyla basınçlı hava kullanılan işlerde,

Kimyasal maddelerle, sıcak sıvı ya da buharla yapılan çalışmalarda,

Emniyet gözlüğü, buharlanmaz, yan tarafı kapalı ve çerçeveli tipte olacaktır.

Normal şartlarda gözlük kullanan personelin kullandığı gözlüğün üzerine takılabilecek

şekilde ayarlanabilir olacaktır.

EMNİYET KEMERİ

Düşme tehlikesi olan, zeminden 2 (iki) metre ve daha yüksek yerlerdeki çalışmalarda

mutlaka emniyet kemeri kullanılmalıdır (TS EN 361’e uygun).

Emniyet kemeri paraşütçü tipi olmalıdır.

Kullanılmadan önce kemerler iyice kontrol edilmelidir. Arızalı emniyet kemerleri

kullanılmamalıdır.

Kemerin halat kancası sağlam bir yere emniyetli bir şekilde takılmalıdır.

Emniyet kemeri halatındaki boşluk, işin durumuna göre en az olmalıdır. Halat kancası

hiçbir şekilde bel hizasına veya altına tespit edilmemelidir. Aksi takdirde emniyet

kemeri görevini yaparken sırt veya belde darbeye neden olabilir.

İşin durumuna göre gerektiğinde emniyet kemeri ile birlikte takviye halatı da

kullanılmalıdır.

Emniyet kemeri ipinin ve kancasının kopma dayanımı, en az 1160 Kg olmalıdır.

135

SICAK İŞ ELDİVENİ

Sıvı ya da buhar olmayan, kuru sıcak hatlarda ve vanalarda yapılan çalışmalarda

sıcak iş eldiveni, koruyucu olarak kullanılmalıdır.

Eldiven, kevlar malzemeden imal edilmelidir,

Eldiven uzun konçlu olmalıdır,

Sıcak iş eldiveni TÇM‘den temin edilir.

KİMYASALLARA KARŞI KORUYUCU ELDİVEN

Kimyasal maddeler, asit, kostik, katalist v.b. tahriş edici maddelerle çalışırken, konçlu

kimyasal eldiven kullanılmalıdır.

Kimyasal eldiven TÇM‘den temin edilir.

KATALİST GİYSİSİ

Beyaz renkte, TYVEK klasik tipte katalist giysisi, katalist yüklerken ve boşaltırken

personel tarafından kullanılmalıdır.

Katalist giysisi, TÇM‘den temin edilmelidir.

KİMYASAL GİYSİ

Gri renkte, TYVEK-F tipte kimyasal giysi, asit ve TEL-B hariç diğer kimyasallarla

çalışırken kullanılmalıdır.

Kimyasal giysi, TÇM‘den temin edilmelidir.

VİZÖRLÜ ASİT ELBİSESİ

Beyaz ve mavi renk olmak üzere 2 tipi mevcuttur.

Asit ve kostik ile yapılan çalışmalarda kullanılır.

Hava tüplü tam yüz maskesi ve airline (temiz hava hortumu) maskesi ile kullanılır.

Vizörlü kimyasal giysi, TÇM‘den temin edilmelidir.

KULAKLIK YA DA KULAK TIKACI

Gürültü seviyesi, 80 desibelin üzerinde bulunan yerlerde personel, kulak tıkacı ya da

kulaklık kullanmalıdır.

Gürültü seviyesini kulak tıkacı 25 desibel, kulaklık ise 30 desibel azaltır.

Kulak tıkacı, TÇM‘den temin edilmelidir.

MASKELER

Rafineride tehlikeli gazlara karşı, 2 çeşit maske kullanılmaktadır.

Basınçlı hava maskeleri (pozitif basınçlı maskeler)

Filtreli gaz maskeleri (negatif basınçlı maskeler)

Yapılan gaz ölçümleri sonucunda, kapalı kap, kapalı yer, çukurlar vb. gibi ortamlarda

tehlikeli gaz bulunması durumunda oksijen ve gaz konsantrasyonuna bağlı olarak

uygun tipte maske kullanılması gerekmektedir.

Eğer gaz ölçümleri sonucunda, kapalı mekan içinde tehlikeli gaz yok ise ve oksijen %

19’un üzerinde ise maskesiz çalışılabilir.

Toz maskesi

Katalist yüklemesi ve boşaltılması esnasında çalışanların, katalistin tozlaşmasını

mümkün olduğunca en aza indirmeleri, mutlaka FFP2SV / FFP3SV tipi toz maskesi

kullanmaları zorunludur.

Metal kumlama işlerinde ve bu gibi tozlu ortamlarda toz maskesi kullanılmalıdır.

Toz maskesi, TÇM‘den temin edilir.

136

Basınçlı Hava Maskeleri

Ortamdaki oksijen konsantrasyonunun % 19’dan az, tehlikeli gaz konsantrasyonu

çalışılabilir maksimum değerlerin (örnek:H2S için 10 ppm ve CO için 30 ppm üzeri

gibi) üzerinde olduğunda kullanılır.

Rafinerilerde genel olarak üç çeşit hava maskesi kullanılmaktadır.

Kompresörlü air-line sistemi

Tüplü air-line sistemi

Hava tüplü tam yüz maskesi ünitelerde ve TÇM’de bulunur.

Kompresörlü Air-Line sistemi

TÇM’de bulunur.

Hava filtresi, elektrik motorlu hava kompresörü, hava dramı, basınç regülatörü,

bükülmez hava hortumu ve tam yüz maskesinden ibarettir. Air-Line sistemi ile aynı

anda en fazla 5 (beş) personele kesintisiz temiz hava sağlanabilir.

Tüplü air-line sistemi

TÇM’de bulunur.

Tüp (50 Litre kapasiteli), basınç regülatörü, bükülmez hava hortumu ve tam yüz

maskesinden ibarettir. Tüplü air-line sistemi ile aynı anda en fazla 3 (üç) personele

temiz hava sağlanabilir.

Hava tüplü tam yüz maskesi

Ünitelerde ve TÇM’de bulunur.

Taşınabilir hava tüpü, sırtlık, regülatör, hava hortumu, tam yüz maskesinden ibarettir.

Çelik tüplerin hacmi 6 litre, karbon kompozit tüpün hacmi ise 6.8 litredir. Çalışma

basınçları, maksimum 200 veya 300 bar’dır.

Hava tüplü maskenin kullanma süresi kullanıcının solunum hızına göre farklılık

gösterir. Ortalama olarak: 200 bar basınçtaki 6 lt.’ lik tüplü maskeler kısa süreli

işlerde kullanılır.

Ünitelerin teknik emniyet malzemeleri dolaplarında bulunan hava tüplü tam yüz

maskelerinin her an kullanılabilir durumda, bakımlı bulunmalarından ünite personeli

sorumludur. Tüp basınçlarının 100 bar’ın altına düşmesi durumunda; Üniteler,

TÇM’ye haber vererek tüpün doldurulmasını istemekten ve TÇM de tüp dolumunu

yapmaktan sorumludur.

Filtreli Maskeler

Ünitelerdeki emniyet dolaplarında ve TÇM’de bulunur.

Ortamdaki oksijen konsantrasyonunun %19’ dan fazla, tehlikeli gaz

konsantrasyonunun 30 ppm’den az olduğu durumlarda kullanılır.

Bu fitreler, organik ve inorganik madde buharlarına, asit buharlarına, kükürdioksit,

amonyak, ağır metal tozları ve katalist tozlarına , ayrıca P3 toz filtresi her türlü toz,

katalist ve ağır metal tozlarına karşı koruma sağlar.

Yürütme

Bu standart hükümlerini Teknik Emniyet ve Çevre Müdürlüğü yürütür.

137

EKLER

EK-B.1- RAFİNERİLERDE İŞİN ÖZELLİĞİNE GÖRE KULLANILMASI

GEREKEN KİŞİSEL KORUYUCULAR

Soluğun alınması sırasında maske içinde negatif basınç (vakum) oluştuğundan

maskenin yüze tam oturması, soluk alma sırasında maskenin kenarlarından içeri

hava girmemesi çok önemlidir. Maske takıldığında, kenarlardan sızıntı olmadığından

iyice emin olunmalıdır. Maske yüze takıldıktan sonra kanisterli filtre elle kapatılarak

nefes alınmaya çalışılır. Nefes alınamazsa maske yüze tam oturmuş demektir.

Filtrelerin kullanım ömürleri sınırlıdır. Firması tarafından belirlenmiş olan kullanım

ömrünün geçmiş olması durumunda kullanılamazlar. Filtrenin altındaki koruyucu tapa

açık olduğu sürece maske ile kullanılsın veya kullanılmasın filtre kullanımda kabul

edilir ve kullanım süresi kısalmış olur. Bu nedenle, açık bırakılmış veya ne süreyle

kullanıldığı bilinmeyen filtreler kullanılmamalı ve imha edilmelidir.

Maskeyi kullanan kişinin, kullanım sonrası süresi dolmamışsa, filtreyi alttan tapası ile

kapatması gerekmektedir. Maske, sabunlu su ile yıkanmalı, toz ve benzeri maddelerle

kirlenmemesi için naylon torbada muhafaza edilmelidir.

Ünitelerin emniyet dolaplarındaki maskelerin ve filtrelerin her an kullanılabilecek

durumda, temiz olarak saklanması, yeterli sayıda bulundurulması ve eksikliklerinin

bildirilmesinden Ünite, eksilenlerin tamamlanmasından TÇM sorumludur.

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

Diğer Hükümler

Emniyet şapkası(baret), iş elbisesi, emniyet ayakkabısı/botu, deri ceket, yelek,

koruyucu gözlük vb. iş güvenliği malzemelerinin ambarda yeterli sayıda

bulundurulmasından ve personele dağıtımından MİK sorumludur.

Kullanım esnasında arızalı ya da deforme olan emniyet şapkası(baret), iş elbisesi,

emniyet ayakkabısı/ botu, deri ceket, yelek, toz gözlüğü v.b iş güvenliği melbusatı

MİK tarafından yenisiyle değiştirilir.

Ambar stoklarından eksilen iş güvenliği malzemesi, ambar stok durumu MİK

tarafından takip edilir.

Dayanak

10.06.2003 tarih ve 25134 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4857 sayılı İş Kanunu,

11.01.1974 tarih ve 14776 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ‘’ İşçi Sağlığı ve İş

Güvenliği Tüzüğü”,

24.12.1973 tarih ve 14752 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ‘’ Parlayıcı, Patlayıcı,

Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İş Yerlerinde ve İşlerde Alınacak Tebirler

Hakkında Tüzük,

16.06.2004 tarih ve 25494 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ‘’Ağır ve Tehlikeli İşler

Yönetmeliği ‘’,

09.12.2003 tarih ve 25311 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ‘’İş Sağlığı ve

Güvenliği Yönetmeliği’’,

29.11.2006 tarih ve 26361 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, Kişisel Koruyucu

Donanım Yönetmeliği.

26.12.2003 tarih ve 25328 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ‘’Kimyasal Maddelerle

Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkındaki Yönetmelik’’,

138

Zehirli Gazlar ve Kimyasal Maddelerden Korunma Standardı,

Kapalı Kaplara Girişte Alınması Gereken Emniyet Tedbirleri Standardı

EK-B.1

RAFİNERİLERDE İŞİN ÖZELLİĞİNE GÖRE KULLANILMASI

GEREKEN KİŞİSEL KORUYUCULAR

YAPILACAK İŞ KULLANILMASI GEREKEN KİŞİSEL

KORUYUCULAR

Rafineri Sahasında Çalışılması Baret, İş Elbisesi, İş Eldiveni, Emniyet

ayakkabısı/botu ve koruyucu gözlük.

Fırında Alev Kontrolu, Börner

Kontrolu

Yüz Siperliği.

Katalist Yükleme ve Boşaltma İşlemi Katalist Giysisi, P3 Tipli Filitreli Tam yüz

Maskesi/FFP2S Tipli toz maskesi, toz gözlüğü

ve kimyasal eldiven.

Kimyasallarla Çalışılması Kimyasal Giysi, Kimyasal eldiven, Air-Line

Maske veya Hava Tüplü Tam Yüz Maskesi

Asit, Kostikle Çalışılması Vizörlü Kimyasal Giysi, kimyasal eldiven ve

Hava Tüplü Tam Yüz Maskesi/Airline Maske

Yerden 2 (iki) metre Yüksekte

Çalışılması

Emniyet Kemeri kullanılması ve kancanın bir

yere sabitlenmesi.

Kurşun Tetra Etille Çalışılması Özel Koruyucu giysi, kimyasal eldiven ve Hava

Tüplü Tam Yüz Maskesi

H2S Gazı ile Çalışılması Hava Tüplü Tam Yüz Maskesi

CO ile Çalışılması Hava Tüplü Tam Yüz Maskesi/Air-Line

Taşlama Tezgahında Çalışılması Eldiven ve Gözlük/Siperlik

El Taşı ile çalışılması Eldiven ve Gözlük/Siperlik

Kaynak İşleri Baret, Kaynakçı Maskesi, Kaynakçı Eldiveni.

Sıcak Sıvı ya da Buharla Yapılan

Çalışmalar

Sıvı Sıcaklara ya da buhara karşı dayanıklı

eldiven ve Yüz Siperliği

Kuru Sıcak Hatlarda Yapılan

Çalışma

Sıcak İş Eldiveni

139

EK 5-6 TESİSİN GENEL YANGIN PLANI

Tehlikeli yüklerin elleçlendiği alanların yangın planı tesisin genel yangın planı içerisinde yer almaktadır.

EK-7-8 Acil Durum Planları ve Acil Durum Yönetim Şeması

YANGINLA MÜCADELE STANDARDI

AMAÇ ve KAPSAM

Bu standardın amacı; rafinerilerdeki olası yangın türleri ve mücadele yöntemleri, yangınla

mücadele edecek grupların ve personelin görevleri, yangınların ihbar edilmesi, yangın tespit

tutanağının hazırlanması konularında yetki ve sorumlulukların belirlenmesidir.

Bu standart, TÜPRAŞ’a ait tüm iş yerlerini, işletme sahalarını, Genel Müdürlük ve rafineri

müdürlüklerine ait idari binaları, sosyal tesisleri ve görev evlerini kapsamaktadır.

TANIMLAR

UYGULAMA

Yangına İlk Müdahale ve İhbarının Verilmesi

Tüpraş Tesislerinde yangın ihbar numarası 8888’dir.

Acil durumlarda iletişimi sağlamak üzere rafineri genelinde belirli noktalarda sabit telefonlar

konuşlandırılır.

Tesiste bulunun sabit telefonların üzerinde acil durum telefon numaraları bilgileri

bulundurulur.

Yangını ilk gören kişi/kişiler, kendi emniyetini riske atmadan mevcut imkanlarla (portatif

yangın söndürme cihazı, yangın suyu hortumu) yangını söndürebilecek ise öncelikle yangına

müdahale edilir, yangın mahallindeki imkanlarla yapılan müdahalenin yetersiz kaldığının

veya kalacağının görülmesi durumunda, derhal yangın ihbarı yapılır.

Yangının yapılan ilk müdahale ile söndürülmesi durumunda, söndürmeyi takiben en kısa

sürede saha yetkililerine ve Teknik Emniyet Personeline yaşanan olay ile ilgili; yanan ürün,

yangının meydana geldiği yer, nasıl söndürüldüğü ve ek bilgiler verilir.

Acil Durum Yönetim

Merkezi (ADYM)

Acil durum/durumları; yönetmek, yönlendirmek, kontrol etmek, ilgili kişi

ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyon sağlamak için gerekli ve yeterli,

evrak, plan, standart, harita, kroki, malzeme ve iletişim araçları ile

donatılmış uygun büyüklükteki yerdir.

Tesis Tüpraş Rafinerileri işletme sahaları, idari binaları, sosyal tesisleri ve

görev evleridir.

Birinci Kademe

Yangınla Mücadele

Ekibi

Belirlenen yangınla mücadele stratejisine uygun olarak, Yangın Amirinin

talimatı doğrultusunda yangına müdahale operasyonunu gerçekleştiren

ekiptir.

Yangının İhbar Edilmesi

Yangın İhbarı, telsiz ortak kanalından veya en yakın sabit telefondan “8888” Yangın İhbar”

telefonu aranarak yapılır.

Yangın ihbarında aşağıdaki bilgilerin asgari olarak belirtilmesi gerekir:

Yangın ihbarı yapan kişinin adı soyadı ve görevi,

Yangının meydana geldiği yer,

Eğer biliniyorsa yanan ürün ve ekipman bilgisi, ortamda zehirli gaz yayılımının olup

olmadığı (H2S vb.) bilgisinin belirtilmesi gerekmektedir.

Örneğin: Ben ……………………………..…………… (Adınızı ve Soyadınızı söyleyiniz)*

…………………… (Yangın yeri, tank, ünite, bina ve ekipman ismi, biliniyorsa yanan

ürün/madde cinsi) ’da yangın var.

Herhangi bir yanlış anlamanın önlenmesi için, ihbarı alan Güvenlik Personeli tarafından

ihbar tekrar edilir ve ihbarın anlaşıldığına dair karşılıklı teyit alınır.

Yangın ihbarını verdikten sonra derhal yangın sahasına dönülür ve yangın söndürme

işlemine yardımcı olunur.

Yangın ihbarını alan Güvenlik Personeli, yangını ihbar edenin adını ve soyadını, yangının

yerini, ihbarın yapıldığı ve alarmın çalındığı saati “Yangın İhbar Kayıt Defterine” kaydeder.

İhbar telefonunun kontrolü aşağıda belirtilen şekilde gerçekleştirilir:

Rafinerilerde RGM, TÇM ve Laboratuvar ’da birbirine paralel bağlı yangın ihbar telefonu

bulunur.

Yangın ihbar telefonlarının faal olduğunun günlük kontrolü için, Teknik Emniyet

Başmühendisliği tarafından; 8888 yangın ihbar telefonunu aranmak üzere aylık telefon listesi

müteahhit ofis/yaşam mahallerini kapsayacak şekilde hazırlanır ve ilgili birim amirlerine

bildirilir. Listeye göre yangın ihbar telefonu, belirlenen telefondan günlük olarak aranarak test

edilir, günlük kontroller “TPR.TEM.FRM.0128 Yangın İhbar Telefonu Aylık Kontrol Formu”

ile takip edilir ve kayıt altına alınır.Yangın Alarm Sireni

Yangın alarm sireni; ihbarı alan RGM personeli tarafından çalınır.

Mesai saatleri dışında ve tatil günlerinde; rafineri ve lojman sahalarındaki yangın alarm

sirenleri birlikte çalınacaktır. (mesai saatleri içinde Sosyal Tesislerin konumuna göre

rafinerilerde farklı uygulamalar yapılabilir.)

Yangın Alarm sireni: 30 saniye ara ile 2 defa 30 saniye süren dalgalı (artan-azalan) ses,

şeklindedir.

Yangın Alarm sirenini çalan Rafineri Güvenlik Personeli telsiz merkez kanalından kendisini

tanıtarak yangın yerini bildirir.

Yangın ihbarıyla yangın yerini öğrenen Rafineri Güvenlik Personeli, diğer kapılara yangın

yerini telsiz veya telefonla bildirir. Kapılardaki Rafineri Güvenlik Personeli, giriş veya çıkış

kapılarındaki “YANGIN YERİ” panolarına yangın yerini büyük harflerle ve okunaklı bir şekilde

yazarak, giriş veya çıkış kapılarını açar.

Alarm sirenleri herhangi bir nedenle çalmadığı takdirde diğer iletişim (telsiz, telefon,

megafon, ambulans sireni vb.) olanaklarından faydalanılır.

Yangın söndürüldüğünde, Karargah Amirin talimatı üzerine merkez telsiz kanalından “yangın

söndürüldü” anonsu yapılacaktır. Anonsu alan Rafineri Güvenlik Personeli tarafından

“Yangın Söndü” sireni çalınacaktır.

Yangın Söndü sireni: Bir kere 10 saniye düz ses şeklindedir.

Yangın Alarm Sirenleri aşağıda belirtilen zamanlarda test edilir:

Her gün 08:00 ve 17:00 saatlerinde Rafineri sahalarındaki sirenler 30 saniye düz çalınır.

Her Pazartesi günü saat 18:30’da Sosyal Tesislerdeki sirenler 30 saniye düz çalınır.

Her yangın tatbikatında “Yangın Alarm Sireni” ve “Yangın Söndü” sirenleri çalınır.

İhbar telefonları ve sirenlerdeki tüm arızalar Rafineri Güvenlik Müdürlüğü tarafından,

Bakım/Mühendislik Müdürlüğüne bildirilerek en kısa sürede bakımları yaptırılır ve telefonlarla

sirenlerin sürekli çalışır durumda olmaları sağlanır.

Her rafineri bulunduğu konuma göre test zamanlarında değişiklik yapabilir.

Yangın Durumunda Birimlerin Görevleri

Yangın, patlama vb. durumlarda rafineride bulunan birimler aşağıda belirtilen sorumlulukları

doğrultusunda görev alır.

Üretim Müdürlüğü

Yangının meydana geldiği sahada kendi can güvenliğini sağlayarak mevcut imkanlar

dahilinde ilk müdahaleyi yapar.

Ünite sahasında acil durumda görevi olmayan kişileri (müteahhit, ziyaretçi, vb.) saha dışında

emniyetli alanlara yönlendirir.

Sahasında bulunan yangın suyu pompa istasyonuna, gerektiği durumda yangın suyu

pompalarını devreye almak için ünite operatörü görevlendirilir. Yangın suyu pompalarının

devreye alınması öncesinde Teknik Emniyet Personeli ile iletişime geçilir.

Zehirli ve patlayıcı gaz kaçaklarını belirleyerek kaçağı durdurur.

Zehirli ve patlayıcı gaz yayılımı durumunda alanı izole etmek için acil durum müdahale

ekiplerini, diğer birimleri bilgilendirir.

Acil durum müdahale ekiplerine yangın ve operasyonel durum ile ilgili bilgi verir ve destek

sağlar.

ADYM ile üniteler arasında kesintisiz iletişimi sağlar.

Gerektiğinde üniteleri tamamen veya kısmen durdurur.

Tesisleri devamlı kontrol altında ve emniyetli konumda tutar.

Rafinerinin elektrik, buhar, hava, ham su, soğutma suyu, servis suyu sistemlerini ihtiyaca

cevap verecek şekilde kontrol eder.

Proses Başmühendisliği:

Proses şef / mühendislerinden haberci olarak personel görevlendirilir.

Haberci olarak görev yapan personel “Haberci Yelekleri” ile Karargâh Amiri, Kıdemli Amir,

Operasyon Amiri, Yangın Amiri ve RAK Ekip Amirinin her biri için 1 kişi olmak üzere yanında

bulunur.

Vardiya Şefi:

Rafineri içindeki yangınlarda, derhal yangın yerine gider, Kıdemli Amir gelinceye kadar

Kıdemli Amir görev ve sorumluluklarını yerine getirir, yangınla mücadele işlerine nezaret

eder.

Kıdemli Amirin olay yerine ulaşması sonrasında görevini devreder ve derhal Kıdemli Amirin

vereceği direktiflere göre ünitelerin çalışmalarını koordine eder.

KSM Laboratuvar Personelinin Görevleri

Laboratuvar Başteknisyeni dışındaki kapsam içi Laboratuvar personeli işlerini emniyetli bir

şekilde bırakır, yangınla mücadele elbiselerini giyerek yangın yerine gelir ve yangın hortum

ekiplerini oluşturur.

Kapsam Dışı Laboratuvar Personeli TÇM Kontrol Odasına gelerek iletişim kurulmasına

yardımcı olur veya karargâhta görevlendirildiği yere gider.

Müdürlük personeli kendilerine bağlı müteahhit firma yetkilileri ile iletişimi sağlar ve sahadaki

müteahhit personelinin tahliye ile ilgili koordinasyonu kontrol eder.

Rafineri Güvenlik Müdürlüğü Görevleri

Yangın ihbar telefonundan veya telsizden gelen ihbar doğrultusunda, yangın sireninin

çalınmasından sorumludur.

Yangın İhbar Kayıt Defterinin tutulmasından sorumludur.

Yangın anında rafineri giriş kapısındaki yangın yeri levhasına/panosuna yangın yerinin

yazılmasından sorumludur.

Yangın durumunda Tüpraş personeli haricinde görevli olmayan personelin/kişilerin izinsiz

rafineriye giriş yapmasını engeller.

Rafineri Arama Kurtarma (RAK) ekibinin Karargah Amiri ve Kıdemli Amirin vereceği

talimatlar doğrultusunda olay yerinde müdahaleye hazır bulunmasını sağlar.

RAK ekibi faaliyetlerini TPR.TGM.STD.0135 Arama Kurtarma Standardı doğrultusunda

yürütür.

Yangın sahasında güvenliğin sağlanmasından sorumludur.

Toplanma noktalarına giden personelin sayılarını alarak, Kriz Merkezinin talimatları

doğrultusunda personel ve araç tahliyesinden sorumludur.

Çevredeki güvenlik kameraları ile yangın mahali ve çevresinin görüntülerin takibini yapar.

Yangın alanında canlı kamera yayını ya da kamera kaydını sağlar.

Bakım/Mühendislik Müdürlüğü Görevleri

Yangınlarda birinci kademeyi teşkil eden bakım/mühendislik personeli, derhal yangın yerine

gelip yangın hortum ekiplerini oluşturur, hortum ekibi dışında kalan personel karargahta

destek amacıyla hazır vaziyette bekler.

Bakım/Mühendislik Müdürü tarafından görevlendirilecek kapsam dışı bir personel Hortum

Ekipleri Amiri olarak görev yapar.

Bakım onarım için gerekli olabilecek takım çantalarını olay yerine getirir ve müdahaleye

hazır olarak karargâhta bulundurulmasını sağlar.

Bakım/Mühendislik Müdürü/Başmühendisi tarafından yangın suyu pompa istasyonlarına

elektrik ve mekanik bakım personeli görevlendirilir.

Bakım/Mühendislik Müdürü tarafından ihtiyaç dâhilinde kullanılmak üzere iş makinaları ve

operatörleri garaj transportta hazır bulundurulur, yüksekten kurtarma operasyonu gerektiren

yangınlarda vinç, manlift, vb. İş makinaları olay yerinde hazır bulundurulur.

Acil durumda gerekli olabilecek aydınlatma, jeneratör, vb. ekipmanların hazır durumda

olmasını sağlar.

Müdürlük personeli kendilerine bağlı müteahhit firma yetkilileri ile iletişimi sağlar ve sahadaki

müteahhit personelinin tahliye ile ilgili koordinasyonunu kontrol eder.

Telsiz iletişiminin ve alt yapısının sürekliliğini sağlar.

Hortum ekipleri personeli, yangın söndürüldükten sonra yangınla mücadele ekipman ve

hortumların toplanmasında Teknik Emniyet Personeline destek sağlar.

“İşyeri Sağlık Güvenlik Birimi Görevleri

Sorumlu işyeri hekimi, yeterli sayıda sağlık personeli ile birlikte derhal ambulansla yangın

yerine gider.

Ambulans yangın karargâhının yanına emniyetli bir alana park edilerek hazır bekler, gerekli

durumda müdahale eder.

Teknik Emniyet ve Çevre Müdürlüğü Görevleri

Teknik Emniyet Başmühendis/Şef/Mühendis/Uzman personelinden birisi yangın amiri olarak

görev alır.

Çevre, Proses Emniyeti, İş Sağlığı ve Güvenliği Başmühendisliği personeli Yangın Amirinin

talimatları doğrultusunda hareket ederler.

Teknik Emniyet Personeli, İtfaiye araçları ve yangınla mücadele ekipmanlarının olay yerine

götürür, belirlenen müdahale yöntemine göre hazırlıkları yapar ve yangına müdahale eder.

İş Sağlığı ve Güvenliği personeli olay yerinde gaz ölçümlerini gerçekleştirir. Gerekli güvenli

alanları belirler, girilmemesi gereken alan çevresinde bariyerlerin konulmasını sağlar.

Teknik Emniyet Personeli tarafından solunum sistemi, yangınla mücadele koruyucu kıyafet

ve teçhizatlarını sağlanır, yangına müdahale eden personelin müdahale alanına giriş

öncesinde koruyucu teçhizatının uygunluğunu kontrol eder.

Teknik Emniyet Personeli tarafından yangın suyu sistem basıncı takip edilir ve gerektiğinde

ilave yangın suyu pompaları devreye aldırılır.

Yangın söndürüldükten sonra olay yerinde tekrar yangın meydana gelmesini önlemek

amacıyla olay yerinin kontrolünü yapar ve alanın güvenliği için gerekli tedbirleri aldırır.

Yangının söndürülmesi sonrasında yangınla mücadele araç ve ekipmanların kullanıma hazır

hale getirilmesini sağlar.

Yangın söndürüldükten sonra yangının çıkış nedenini tespit etmek için olay yerinde ilgili

saha yetkilisi ile incelemede bulunur. Yangın Tespit Tutanağını (TPR.TEM.FRM.0011)

birlikte doldurur ve imzalarlar.

Müdürlük personeli kendilerine bağlı müteahhit firma yetkilileri ile iletişimi sağlar ve sahadaki

müteahhit personelinin tahliye ile ilgili koordinasyonu kontrol eder.

İnsan Kaynakları Müdürlüğü

Acil Durum Yönetim Merkezinde (Kriz Merkezi) sekretarya hizmetini yürütmek üzere bir

personel görev yapar.

Kurumsal İletişim Müdürlüğü ve Kriz Merkezi ile koordineli olarak rafineri giriş kapısına gelen

halk, medya, resmi kurum yetkilileri, çalışan personel, vb. kişiler ile ilişkileri sağlamak için

rafineri ana giriş kapısına bir personel görevlendirir.

Toplanma noktasında bulunan personelin tahliyesi için, RGM ile koordineli olarak ulaşımını

sağlar.

Personel, müteahhit, ziyaretçi, stajyerlerin tahliye ve ulaşımını sağlar.

Yangınla mücadele personelinin iaşe (su, yemek, ulaşım vb.) faaliyetlerinin temin edilmesini

sağlar.

Müdürlük personeli kendilerine bağlı müteahhit firma yetkilileri ile iletişimi sağlar ve sahadaki

müteahhit personelinin tahliye ile ilgili koordinasyonu kontrol eder.

Satın Alma Müdürlüğü/Koordinatörlüğü

Acil Durum Yönetim Merkezinde (Kriz Merkezi) bir personel görevlendirilir.

Karargâhta ihtiyaçlara hızlı cevap vermek adına bir personel görevlendirilir.

İhtiyaç olan malzemelerin ambar, diğer rafineriler ve dış kaynaklardan temin edilmesini ve

dağıtımını sağlar.

Ambarların açılarak ihtiyaç halinde malzeme tedariğine hazır bulundurur.

Müdürlük personeli kendilerine bağlı müteahhit firma yetkilileri ile iletişimi sağlar ve sahadaki

müteahhit personelinin tahliye ile ilgili koordinasyonu kontrol eder.

Proje ve Yatırımlar Müdürlüğü/Mühendislik Müdürlüğü

Yangın alanına giden yolların kontrolü için Trafikçi Personel görevlendirir.

Trafikçi personel, trafikçi yeleğini giyerek olay yerine giden yolların trafiğe açık tutulmasını

sağlar, acil durum müdahale araçları harici araçların olay yerine geçişini engeller.

Müdürlük personeli kendilerine bağlı müteahhit firma yetkilileri ile iletişimi sağlar ve sahadaki

müteahhit personelinin tahliye ile ilgili koordinasyonu kontrol eder.

İşletme Güvenirliği Müdürlüğü/İşletme Güvenirliği ve Teknik Kontrol Başmühendisliği

Yangın mahallinde ihtiyaç halinde kullanılmak üzere termal kamera ve dijital termometre ile

personel karargahta görevlendirir.

Bilgi Teknolojileri Koordinatörlüğü

Acil Durum Yönetim Merkezlerinde (ADYM) birer teknik personel görevlendirir.

Kablolu ve kablosuz iletişim ağının kesintisiz sürdürülmesi için teknik alt yapıyı çalışır

durumda tutar.

Olay yeri kamera görüntüsünün aktarılması ve video konferans için veri yolu trafiğinin

düzenlenmesini sağlar.

Mali İşler Müdürlüğü

Acil Durum Yönetim Merkezlerinde personel görevlendirir.

Planlama ve Satış Müdürlüğü

Acil Durum Yönetim Merkezlerinde personel görevlendirir.

Rafineri giriş kapılarında bulunacak sorumluları görevlendirir.

Planlama ve satış faaliyetlerinin koordinasyonu sağlar, dolum ve tahliye faaliyetlerini rafineri

emniyeti doğrultusunda yönetir.

Görev Evleri ve Sosyal Tesislerde Bulunanların Görevleri

Evinde yangın çıkan veya yangını gören kimse aşağıdaki şekilde hareket eder.

Yangın durumunda Yangın İhbar Telefonu 8888 numarası aranır.

Yangın yerinin adresi en kısa ve doğru şekilde bildirilir ve mümkün ise yangının cinsi de

bildirilir. ( Bina, LPG, motorlu araç vb. )

Yangın çevrenizdekilere duyurlur.

TÇM personeli gelinceye kadar yangını söndürmek için mevcut yangınla mücadele

ekipmanları ile (portatif yangın söndürücü, yangın suyu hortumu vb.) müdahale edilir. Yangın

söndürülemiyorsa, yangın çıkan oda veya mutfağın kapısını kapatın, kapıyı kilitlenmeyin.

Kapıyı kapatmanız yangının başka taraflara geçmesini önler.

Bunları yaparken kendinizi ve başkalarını tehlikeye atmayın.

Görevlilerden başkasının yangın sahasına girmesine mani olun.

Yardıma gelenlerin içeriye kolayca girebilmeleri için de dış kapıyı açık bırakın.

Görev Evleri/Sosyal Tesisler Yangınla Mücadele Teşkilatı

Görev Evleri/Sosyal Tesisler Yangınla Mücadele Teşkilatı, aşağıdaki gruplardan meydana

gelmiştir.

TÇM Personeli:

Sosyal tesisler ve lojmanlarda meydana gelen yangınlara müdahale eder.

Görev evlerinde ikamet eden yangın eğitimi almış personel:

TÇM personeli gelinceye kadar yangını söndürmek için mevcut yangınla mücadele

ekipmanları ile (portatif yangın söndürücü, yangın suyu hortumu vb.) müdahale eder.

Sosyal Tesisler Personeli:

TÇM personeli gelinceye kadar yangını söndürmek için mevcut yangınla mücadele

ekipmanları ile (portatif yangın söndürücü, yangın suyu hortumu vb.) müdahale eder.

Rafineri Güvenlik Personeli:

Sosyal Tesisler ve lojmanlar kapı girişlerini acil durum müdahale ekiplerinin olay yerine

ulaşımı için açık bulundurur ve kontrolünü sağlar. Acil durum müdahale ekiplerini olay yerine

yönlendirir.

Araç ve personel trafiğini düzenler. Yardıma gelenlere yangın yerini tarif eder ve ilgisiz

kişileri görev evleri sahasına girmesini önler.

Yangın ihbar sireninin rafineriden çalınamadığı durumlarda; yangın ihbar sireni lojman kapı

güvenlik personeli tarafından çalınır. Isı merkezi / kazan dairesi personeline (mevcut olan

rafinerilerde) haber verir.

Vardiyada görevli diğer Rafineri Güvenlik Personeli:

Yangın yerinde güvenlik önlemlerini alır, kargaşa ve paniğe engel olur, yangın bölgesinin ve

kurtarılmış malzemenin emniyetini sağlar.

Isı Merkezi/kazan dairesi personeli (mevcut olan rafineriler):

Yangın suyu pompasını devreye alır ve yangına müdahale süresince pompaları kontrol eder.

Civarda bulunan personel ısı merkezindeki/kazan dairesindeki seyyar hortum makarasını

(olanlar) yangın yerine götürür.

Yangın anında fazla suya ihtiyaç olacağından gereksiz su kullanımını önleyici tedbirleri alır.

Yangın çıkan daire ve bloğun elektriğini keser ve doğal gaz hattını kapatır.

Sosyal Tesisler Şefinin / İdare Amirinin Görevleri

Rafineri yangın ihbar telefonunu arayarak yangının yerini ve durumunu bildirir.

Rafineriden ve dışarıdan yardım gelinceye kadar yangın yerinde yangın söndürme ekibinin

koordinasyonunu sağlar.

Yangınla Mücadele Organizasyonu

Rafineri Yangınla Mücadele Organizasyon Şeması Ek-1’ de verilmektedir.

Rafineri Yangınla Mücadele Organizasyon Şemasında belirtilen hiyerarşiye uygun olarak her

birim, amiri tarafından verilen talimata uygun olarak hareket eder. Her personel yalnızca

bağlı olduğu amire rapor ve bilgi verir.

Yangınla mücadele de görev alan amirlerin sahada görünürlüğünü sağlamak için Acil Durum

Müdahale Ekip Amir Yeleği Tablosu’nda (Tablo 1) belirtilen yelekler ilgili personel tarafından

kullanır.

Tablo 1. Acil Durum Müdahale Ekip Amir Yeleği Tablosu

Yelek Yazısı Yelek Rengi Yazı Rengi

Kıdemli Amir Beyaz Kırmızı

Operasyon Amiri Sarı Turuncu

Yangın Amiri Kırmızı Beyaz

Hortum Ekipleri Amiri Mavi Beyaz

RAK Ekip Amiri Yeşil Gri

Haberci Turuncu Gri

Trafikçi Sarı Gri

Yeleklerin üzerinde; reflektif şeritler, tabloda belirtilen renklerde ve reflektif özellikte ilgili amiri

belirten yazı olacaktır.

Acil Durum Yönetim Merkezi

Yangın meydana geldiğinde Acil Durum Yönetim Merkezi (ADYM) açılır ve TPR.TGM.STD.0023

ADYM Standardına uygun olarak faaliyetlerini yürütülür.

Karargâh Amirinin talebi doğrultusunda; yangının boyutuna ve belirlenen müdahale stratejisine

bağlı olarak gerektiğinde, Yangınla Mücadele Organizasyon Şemasında belirtilen birimlerden

mesai dışında bulunan rafineri personeli ADYM yetkilileri tarafından göreve çağırılır.

Acil Durum Yönetim Merkezi (ADYM) yetkilileri olaya müdahale ile ilgili bilgi için Karargah Amiri ile

iletişim kurar.

Karargâh

Yangına müdahale edecek ekiplerin yönlendirildiği, acil durum müdahalesinde gerekli desteğin

sağlandığı ve Acil Durum Yönetim Merkezi ile iletişimin sağlandığı yerdir.

Karargâhta bulunan birim yetkilileri ve personel bu standartta belirtilen görev ve sorumlulukları

doğrultusunda hareket eder.

Karargâh organizasyonu, Rafineri Yangınla Mücadele Organizasyon Şemasında belirlendiği

gibidir.

Organizasyon şemasında belirtilen Teknik Birim Müdürleri Karargah Amirine sorumlu

oldukları alanlar ile ilgili danışmanlık yapar.

Karargâh yeri yangının büyümesi, patlama, toksik gaz yayılımı tehlikeleri ve rüzgar yönü

dikkate alınarak emniyetli bir alana konuşlandırılır.

Karargâh amiri kıdemli amire danışarak karargâh yerini belirler.

Karargâh yeri belirlendikten sonra “Karargâh Levhası” haberci tarafından itfaiye aracından

alınarak karargâh alanına konulur.

Karargâh Amiri ve Görevleri

Karargâh Amiri ilgili saha müdürüdür. Olmadığı durumlarda organizasyon şemasında verilen

listedeki sıralamaya göre amirlik görevi yerine getirilir.

Kendine bağlı Kıdemli Amir, Haberci, Trafikçi, İlk Yardım Ekip Amiri, Yangın Mahalli

Güvenlik Amiri ve Destek Ekiplerini danışmanlık yapan Teknik Birim Müdürleri ile birlikte

yönetir.

Olay yeri müdahalesi ve ihtiyaçlar doğrultusunda ADYM ile koordinasyonu sağlar.

Kıdemli Amir ve Görevleri

Kıdemli Amir ilgili saha Başmühendis / Koordinatörüdür. Olmadığı durumlarda organizasyon

şemasında verilen listedeki sıralamaya göre amirlik görevi yerine getirilir.

Kendine bağlı Operasyon Amiri, Yangın Amiri ve RAK Ekip Amiri ile birlikte acil durum

müdahale stratejisini belirler ve yangın, kurtarma, ünite operasyonlarını yönetir.

Olay yeri müdahalesi ve ihtiyaçlar doğrultusunda Karargâh Amiri ile koordinasyonu sağlar.

Üzerinde “Kıdemli Amir” yazılı beyaz renkli yeleği giyer.

Müdahale stratejisi doğrultusunda ihtiyaç olacak malzeme, personel, araç ve ekipmanları

Karargâh Amirinden talep eder.

Operasyon Amiri ve Görevleri

Operasyon Amiri ilgili Ünite / Saha Şefidir. Olmadığı durumlarda organizasyon şemasında verilen

listede ki sıralamaya göre amirlik görevi yerine getirilir.

Kendine bağlı ünite / saha personeli ile birlikte ünite operasyonlarını yönetir.

Operasyonel müdahale gereklilikleri doğrultusunda Kıdemli Amir ile koordinasyonu sağlar.

Kıdemli amirin vereceği direktiflere göre, ünitenin işletilmesinden, durdurulmasından ve

ünite/sahanın yangından korunması ile ilgili işleri yürütmekten sorumludur.

Üzerinde “Operasyon Amiri” yazılı sarı renkli yeleği giyer.

Yangın Amiri ve Görevleri

Yangın Amiri, Teknik Emniyet Başmühendisidir. Olmadığı durumlarda organizasyon şemasında

verilen listedeki sıralamaya göre amirlik görevi yerine getirilir.

Kendine bağlı personel ile birlikte yangına müdahale operasyonlarını yönetir.

Yangına müdahale gereklilikleri doğrultusunda Kıdemli Amir ile koordinasyonu sağlar.

Kıdemli Amirin vereceği talimatlara ve belirlenen yangınla mücadele stratejisine göre hortum

ekiplerini ve yangınla mücadele personelini yönetir.

Üzerinde “Yangın Amiri” yazılı kırmızı renkli yeleği giyer.

İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Başmühendisliğinin Görevleri

Olay yerinde gaz ölçümlerinin yapılması için İş Sağlığı ve Güvenliği personelini ölçüm

yapılacak alana yönlendirir ve durum bilgisini Yangın Amirine bildirir.

Gerekli güvenli alanları belirler, girilmemesi gereken alan çevresinde bariyerlerin

konulmasını sağlar.

İSG Personelinin Birinci Kademe Yangınla Mücadele Ekibine desteğini sağlar.

Hortum Ekipleri Amiri ve Görevleri

Hortum Ekipleri Amiri, Bakım/Mühendislik Müdürü tarafından görevlendirilecek ilgili ünite/sahadan

sorumlu Bakım Başmühendis/Şef/Mühendis personelinden biridir.

Hortum ekiplerini oluşturacak Bakım Müdürlüğü ve KSM personelinin, yangınla mücadele

donanımı ile birlikte karargah da hazır bulunmasını sağlar.

Yangın Amirinin talimatları doğrultusunda yangınla mücadele eden personel değişimlerini

yönetir.

Yangın söndürüldükten sonra, yangınla mücadele personeli ile birlikte kullanılan ekipmanların

temizlenmesi ve toplanmasından sorumludur.

Üzerinde “Hortum Ekipleri Amiri” yazılı mavi renkli yeleği giyer.

Birinci Kademe Yangınla Mücadele Ekibi

Birinci kademe yangınla mücadele ekibi belirlenen yangınla mücadele stratejisine uygun olarak,

Yangın Amirinin talimatı doğrultusunda yangına müdahale operasyonunu gerçekleştirir.

Birinci Kademe Yangınla Mücadele Ekipleri aşağıda belirtilen personelden oluşur.

Normal çalışma günleri, mesai saatlerinde;

Ünite/sahada görev başındaki rafineri personeli

TÇM personeli

Laboratuvar personeli

Bakım Müdürlüğü personeli

Mesai saatleri dışında ve tatil günlerinde;

Ünite/sahada görev başındaki vardiya personeli,

TÇM Vardiya personeli

Laboratuvar Vardiya personeli

Bakım Müdürlüğü Vardiya personeli

Rafineri Arama Kurtarma (RAK) Ekip Amiri

RAK Ekip Amiri, Rafineri Güvenlik Müdürlüğünce belirlenen ilgili personeldir.

Kıdemli amirin vereceği talimatlara ve belirlenen kurtarma stratejisine göre RAK Ekibini yönetir.

RAK ekibi faaliyetlerini TPR.TGM.STD.0135 Arama Kurtarma Standardı doğrultusunda yürütür.

Haberci ve Görevleri

Haberci, ÜRM Proses Şef ve Mühendisleridir.

Karargâh Amiri, Kıdemli Amir, Operasyon Amiri, Yangın Amiri ve RAK Ekip Amirinin her biri için 1

kişi olmak üzere görevlendirilir.

Karargâh Amiri, Kıdemli Amir, Operasyon Amiri, Yangınla Mücadele Amiri, RAK Ekip Amiri ve

karargâhtaki diğer amirlerin vereceği bilgilerin ve talimatların ilgililere doğru bir şekilde

ulaştırılmasından sorumludurlar.

Haberciler, itfaiye aracında bulunan ve üzerinde “HABERCİ” yazılı yelekleri giyerler ve yangın

aracındaki karargâh levhasını alıp, Karargâh Amirinin göstereceği yere koyarlar.

Haberciler tarafından amirlere ait yelekler itfaiye aracından alınarak bağlı oldukları amirlere

teslim edilir.

Telsiz sistemi iletişimin de olası bir sorun yaşanması durumunda amirler tarafından

kullanılmak üzere, amirlere ait megafonlar itfaiye aracından alınarak haberci tarafından

müdahale süresince taşınır.

Trafikçi ve Görevleri

Karargâh Amirine bağlı olarak PYM/MÜM Müdürü tarafından yangın ve yangınla mücadele

alanına girişleri kontrol altına alabilecek sayıda personel trafikçi olarak görevlendirilir.

Trafikçi, PYM/MÜM Şef / Mühendis / Tekniker / Teknisyen personelinden oluşur.

İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Başmühendisi / Şefi / Mühendisi tarafından gaz ölçümleri

sonuçları ve müdahale alanına geçiş güzergâhlarına göre trafikçi bulundurulacak yerler

belirlenir ve Karargâh Amirinden trafikçi görevlendirilmesi talep edilir.

Trafikçiler, kendi araçlarında veya itfaiye aracında bulunan ve üzerinde “TRAFİKÇİ” yazılı sarı

renkli yelekleri giyer ve görev yerlerinde bulunurlar.

Trafikçiler yangın sahasındaki trafiği idare etmekten, gelen araçlara park sahası göstermekten

ve bu sahadaki yolların her zaman trafiğe açık kalmasını sağlamaktan sorumludurlar.

İlk Yardım Ekip Amiri

İlk Yardım Ekip Amiri, Sorumlu İş Yeri Hekimidir. Olmadığı durumlarda organizasyon şemasında

verilen listedeki sıralamaya göre amirlik görevi yerine getirilir.

Ambulans ile olay bölgesinde emniyetli bir alanda konuşlanarak ilk yardım ve sağlık

müdahalelerini yönetir.

Yangın Mahali Güvenlik Amiri ve Görevleri

Yangın Mahali Güvenlik Amiri, Rafineri Güvenlik Amiridir. Olmadığı durumlarda organizasyon

şemasında verilen listedeki sıralamaya göre amirlik görevini yürütürler.

Karargâh Amirine bağlı olarak müdahale alanında ve rafineride güvenliği sağlar.

Destek Ekip

Yangınla Mücadele Organizasyon Şeması”nda verilen (Ek-1) listedeki personel destek ekibi olarak

karargâhta bulunur.

Görev ve sorumluluk alanına göre yangınla mücadele ekibine katılır ve destek olur.

Yangın Tespit Tutanağı

Tüpraş tesislerinde meydana gelen tüm yangınlar hakkında Yangın Tespit Tutanağı

(TPR.TEM.FRM.0011) düzenlenir.

Yangın tespit tutanağı, Teknik Emniyet Başmühendisliği Personeli tarafından ilgili saha yetkilisi ile

birlikte olay yeri incelemesi sonucu hazırlanır ve imzalanır. Hazırlanan tutanak imzalandıktan

sonra rafineri ilgili birim amirleri ve Genel Müdürlük Teknik Emniyet Müdürlüğüne e-mail yoluyla

bildirimde bulunulur. Yangın Tespit Tutanağı TÇM’de arşivlenir.

Yangın Tespit Tutanağı ilgili saha başmühendisi/koordinatörü tarafından Olay Araştırma sistemine

yüklenir.

YANGINLA MÜCADELE KONUSUNDA GENEL KURALLAR

Tüpraş tesislerinde yangın hidrant ve acil durum müdahale ekipmanlarının önüne veya

kullanımını engelleyecek şekilde araç park etmek, malzeme istiflemek YASAKTIR. Acil durum

müdahale ekipmanları her zaman ulaşılabilir ve kullanıma hazır bulundurulmalıdır.

Yangın sireni çaldığında tüm personel bu standartta belirtilen görev yerlerine gider. Müteahhit,

ziyaretçi ve stajyerler işlerini emniyetli bir şekilde bırakarak Toplanma Noktalarına gider.

Yangın ve acil durum araçlarının (itfaiye, ambulans, RAK Ekip Aracı vb.) sirenleri çaldığında

bu araçların geçişleri önceliklidir.

Bütün personel kendi sahasındaki/binasındaki yangınla mücadele cihazlarının yerlerini ve bu

cihazların kullanılmasını bilmeli, boş veya arızalı yangın söndürme ekipmanı gördüğünde

Teknik Emniyet ve Çevre Müdürlüğü (TÇM) ‘ne haber vererek ekipmanın kullanılır hale

getirilmesini sağlar.

Bütün personel kendi sahasındaki yeraltı kanal ve rögarlarını, girişlerini ve rögarların

havalandırma (nefeslik) yerlerini bilmelidir. Nefesliklerin, rögar kapaklarının ve saha dreyn

sistemlerindeki contaların kontrolleri yapılmalı, tıkalı nefeslikler açtırılmalı, hasarlı rögar

kapakları ve contalar tamir ettirilmelidir.

Tüm personel kendi sahasındaki yangın hidrantları ile devre kesici vanaların yerlerini

bilmelidir.

Yangın anında yangınla mücadelede görev almayan personel araç trafiğini engellemeyecek

şekilde davranmalı, yangın sahasından uzak durmalı, telsiz ve telefonları gerekli olmadıkça

kullanmamalıdır.

Önlemler

Elektrik Tesisatına Ait Önlemler

Elektrik tesisatının sahip olduğu tasarım yükünün kaldıramayacağı yükteki cihazlar

kullanılmamalıdır.

Bütünlüğünü kaybetmiş (ekli, izolasyonu zarar görmüş vb.) ve kontrolü yapılmamış Elektrik

kabloları kullanılmayacaktır.

Elektrikli ve elektronik cihazların bakım, onarım ve kontrolleri bu konuda eğitim görmüş yetkili

personele yaptırılacak, yetkisiz kişiler müdahale etmeyecektir.

Prize takılı bırakılmak üzere düzenlenmemiş elektrikli cihazların fişleri, kullanıldıktan sonra

prizde bırakılmayacaktır.

Ofislerde Alınacak Önlemler

Benzin, ispirto, gazyağı ve motorin gibi yanıcı ve parlayıcı maddeler ofislerde

kullanılmayacaktır.

Mesai ve çalışmanın bitiminde ofisi terk etmeden önce ilgili ofiste çalışanlar tarafından açıksa

pencereler kapatılacak, oda yangın ve emniyet açısından kontrol edilecek, ışıklar

kapatılacaktır.

Alınacak Diğer Önlemler

Motorlu araçların akaryakıt ikmali ve yağ kontrollerinde, ne maksatla olursa olsun kibrit,

çakmak vb. ateşli gereç bulundurulmayacak ve kullanılmayacaktır.

Çatılarda yangına karşı korunma gereçlerinden başka diğer herhangi bir eşya, yanıcı ve

parlayıcı madde bulundurulmayacaktır. Çatılara izinsiz çıkılmayacak, burada sigara

içilmeyecek ve ateşli gereç kullanılmayacaktır.

Rafineriler için hazırlanan Yangın İhbar ve Müdahale Talimatı (Ek-2) binalarda tüm personelin

görebileceği yerlerde bulundurulur ve güncelliği rafineri TÇM Müdürlükleri tarafından sağlanır.

Binalarda bulunan yangın söndürme ekipmanlarının kullanma talimatları ekipmanların

bulunduğu yerlere asılır.

Genel Müdürlük ve Rafineri Müdürlükleri idari binaları koridorlarına, yerleşim planı üzerine acil

çıkış kapılarını ve yangın söndürme cihazlarının gösterildiği planlar uygun yerlere asılacaktır.

Kazan dairesi ve çay ocağı gibi yerlerde yanıcı, patlayıcı ve parlayıcı maddeler

bulundurulmayacaktır.

Yangın Hakkında Genel Bilgi

Yanma, yanıcı maddelerin oksijenle ısı altında belirli oranlarla birleşmesi sonucu meydana gelen

kimyasal bir reaksiyondur.

Yangının meydana gelmesi için aşağıdaki unsurların bir araya gelmesi gerekir:

1.Yakıt :Yanıcı ve parlayıcı maddeler

2.Oksijen:Atmosferin % 21’ini oluşturan doğal element

3.Ateşleme Kaynağı:Yanmayı başlatan kaynaktır

4.Kimyasal Zincir Reaksiyonu :Başlayan yangının kendiliğinden devam etmesini sağlayan

reaksiyona denir.

Yanma olayı, yanma üçgeni ile açıklanır. Yukarıdaki unsurlardan biri oluşmadıkça yangın

meydana gelmez. Yangını önlemek için yanıcı madde ile ateşleme kaynağını veya oksijeni

birbirinden uzak tutmak gereklidir. Yangını önlemek veya söndürmek için de bu üç unsurdan bir

veya ikisini yok etmek gereklidir. Yangına karşı güvenlik bu esasa dayanır.

Yangın Sebepleri

Genel yangın sebepleri:

Yangından korunma konusunda tüzük, yönetmelik ve genelgelere uyulmamasından,

Yangından korunma ve söndürme konusunda bilgisizlik ve eğitimsizlik,

Personelin ihmali, tedbirsizliği, dikkatsizliği ve kasıtlı hareketleri,

Sabotaj,

Dışardan kaynaklanan kaza ve yangınlar,

Doğal afetler,

Tesislerde mevcut elektrik ve ısıtma tesisatının standartlara uygun olmaması, yangın suyu

sistemlerinin yeterli olmaması, yangınla mücadele ekipmanlarının kullanma talimatlarının

bilinmemesi ve uyulmaması,

Rafinerilerde genel yangın sebepleri:

Bir yere toplanmış olan yanıcı gazların bulunması,

Yeraltı kanallarında hidrokarbon birikmesi (sıvı, gaz),

Hatalı ve ex-proof olmayan elektrik tesisatı kullanılması,

Yağlı paçavra, üstüpü, kağıt, ot, tahta veya hidrokarbon ürün birikintileri,

Sıcak yüzeyler veya egzoz boruları,

Demir sülfürün veya demir sülfür içeren ekipman ve cihazların açık hava ile temas halinde

bırakılması,

Yıldırım düşmesi,

Belirlenen yerler dışında sigara içilmesi,

Statik elektrik,

Kum püskürtme işlemi sonucu veya mekanik cihazların içten yanmalı motorların

çalışmasından meydana gelen kıvılcımlar,

Ateş izni alınmasını gerektiren işlerde gerekli tedbirler ve izin alınmadan çalışma yapılması,

Toplu halde bulunan saf kükürdün yakınında gerekli önlemler alınmadan ateşli iş yapılması,

Aküler şarjda iken yakınında ateşli iş yapılması,

Fleyr hatlarına aşırı miktarda mayi sürüklenmesi,

Ambarlar ve laboratuvarlarda bir arada depolanan oksitleyici ve yanıcı maddelerin, deprem ve

benzeri nedenlerle birbiri ile teması, kendiliğinden tutuşabilen kömür, kükürt, vb. yığınların

tedbir alınmadan bırakılması,

İdari binalar, sosyal tesisler ve görev evlerinde:

Mutfak ocaklarının gaz açıldıktan sonra geç yakılması veya ocakta pişen yemek, süt ve

benzeri şeylerin taşarak ocağı söndürmesi ve havalandırma yapmadan tekrar yakılması,

Prizde bırakılmak üzere düzenlenmemiş elektrikli cihazların prizde takılı bırakılması,

Sigara izmaritlerinin uygun yerde söndürülmemesi,

Çocukların yanıcı ve yakıcı maddelerle oynaması,

Elektrik tesisatında kısa devre olması,

Ocakların ve bacaların çok yağlı, kirli olması veya fazla ısınan yağın tutuşması,

Mesken ve bürolarda herhangi bir amaçla benzin ve buna benzer ürünlerin uygun olmayan

kaplarda depolanması veya temizlik amacı ile kullanılması,

Yangın Sınıfları

A Sınıfı Yangınlar

Organik kökenli katı madde yangınlarıdır. Bu malzemeler genellikle karbon bileşikleri olan organik

yapıda malzemelerdir ve yanmaları sonucunda korlaşma ve kül meydana gelir (ahşap, kömür,

kâğıt, ot, selüloz, kauçuk, tekstil ürünleri, plastik vs.).

A sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle çok maksatlı kuru kimyevi tozlu veya sulu

söndürme cihazları bulundurulur.

A Sınıfı yangınlar, su gibi soğutucu etki yaratan maddeler ile müdahale edilmek sureti ile

soğutularak söndürülür. Ancak A sınıfı yangının çıkış nedeni elektrik ise yanan ortamdaki elektrik

akımının kesildiği kesinlikle tespit edilmedikçe su ile yangın söndürülmesi yapılmaz.

Özellikle plastik yangınlarda çok zehirli duman oluştuğundan tedbirli olunmalı, temiz hava tüplü

maske ile müdahale yapılmalıdır.

B Sınıfı Yangınlar

Sıvı yanıcı madde yangınlarıdır. Su ile karışanlar ile karışmayanlar olmak üzere iki sınıfa ayrılır.

1. Su ile karışmayanlar: Benzin, benzol, motorin, fuel oil, asfalt, madeni ve yemeklik yağlar

vb.

2. Su ile karışanlar: Vernik, boya, tiner, alkol, parafin, aseton, tutkal vb.

B sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu veya köpüklü söndürme

cihazları bulundurulur.

B Sınıfı Yangınlar, yanan madde ile oksijen teması kesilmek (boğmak) sureti ile söndürülür.

Soğutma (sis halinde su) ve boğma (karbondioksit, köpük ve kuru kimyevi toz) ile söndürülebilir.

Büyük çaplı benzin ve alkoller su sisi ile söndürülemez. Alkoller için alkole dirençli AR (Alcohol-

resistant) tipi özel köpük kullanmak gerekir.

Yanıcı ve parlayıcı sıvılar aşağıdaki şekilde tanımlanır ve sınıflara ayrılır:

a) Yanıcı sıvılar, parlama noktası 37.8 °C ve daha yüksek olan sıvılardır. Yanıcı sıvılar aşağıdaki

alt sınıflara ayrılır:

1) Sınıf II sıvılar: Parlama noktaları 37.8 °C ve daha yüksek ve 60 °C’dan düşük olan sıvılardır.

2) Sınıf IIIA sıvılar: Parlama noktaları 60 °C ve daha yüksek ve 93 °C’dan düşük olan sıvılardır.

3) Sınıf IIIB sıvılar: Parlama noktaları 93 °C ve daha yüksek olan sıvılardır.

b) Parlayıcı sıvı (Sınıf I), parlama noktası 37.8 °C’ın altında ve 37.8 °C’daki buhar basıncı 276

kPa’ı aşmayan sıvılar parlayıcı sıvı, yani, Sınıf I olarak kabul edilir. Sınıf I sıvılar, aşağıdaki alt

sınıflara ayrılır:

1) Sınıf IA sıvılar: Parlama noktaları 22.8 °C’dan ve kaynama noktaları 37.8 °C’dan düşük olan

sıvılardır.

2) Sınıf IB sıvılar: Parlama noktaları 22.8 °C’dan düşük ve kaynama noktaları 37.8 °C ve daha

yüksek olan sıvılardır.

3) Sınıf IC sıvılar: Parlama noktaları 22.8 °C’dan yüksek ve 37.8 °C’dan düşük olan sıvılardır.

Parlama noktasının üzerinde ısıtılan Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, Sınıf I olarak kabul edilir.

C Sınıfı Yangınlar

Gaz halindeki yanıcı madde yangınlarıdır. Yanıcı gaz ve basınç altında sıvılaştırılmış gaz haldeki

maddelerin yangınlarıdır.

Metan, hidrojen, asetilen gibi doğal ve üretilmiş gazlar,

LPG, propan, doğal gaz gibi gaz halindeki hidrokarbonlar

C sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu söndürme cihazları

bulundurulur.

C Sınıfı Yangınlarda genel kural olarak, yangın kaynağı kesilerek ve soğutma işlemi yapılarak

söndürülür. Toksik gaz yangınlarında söndürme faaliyetinde bulunanlar mutlaka temiz hava tüplü

maskeler kullanmalıdır.

Küçük çaplı yangınlar söndürülürken kuru kimyevi tozlu yangın söndürme tüpleri kullanılmalı ve

kaçak giderilmeye çalışılmalıdır. Büyük çaplı yangınlar kontrol altında yanmaya bırakılmalı ve

yanıcı maddenin yanarak bitmesi beklenmelidir.

D Sınıfı Yangınlar

Hafif metal yangınlarıdır. Titanyum, magnezyum, alüminyum, uranyum, fosfor, sodyum gibi metal

yangınlarıdır.

D sınıf yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu söndürme cihazları

bulundurulur, özel amaçla üretilmiş D sınıfı kuru kimyevi toz ve su sisi ile de söndürülür.

E Sınıfı Yangınlar

Kablolar, trafolar, paneller, şalterler, elektrik motorları, elektrikli cihazlar ve 1000 volta kadar

elektrik yangınlarıdır. CO2 iletken olmamasından dolayı, elektrik yangınlarında CO2 yangın

söndürme tüpleri kullanılabilir. Bu tür yangınlara müdahale etmeden önce enerjinin kesilmesi

esastır, enerji kesilmediği sürece kesinlikle su kullanılmamalıdır. Ayrıca 100.000 Volt’a kadar

akımlara karşı FM–200 sistemleri kullanılabilir.

Yangın Sırasında Oluşan Tehlikeli Gazlar

Yangınlarda yanma sonucu oluşan gazların genel bilgileri aşağıdaki tabloda verilmektedir.

Tablo 2. Yanma Sonucu Oluşan Gazların Genel Bilgisi

Yanma Sonucu

Oluşan Gaz Genel Özelliği

8 Saatlik

Maruziyet

Limiti (TWA)

15 Dakika

Boyunca Maruz

Kalınabilecek

Azami Limit

(STEL)

Meydana Geldiği

Yangınlar

Karbondioksit

(CO2)

Boğucu, Kokusuz ve

renksizdir. 5000 ppm 30000 ppm

Bütün yangınlarda

oluşur.

Karbonmonoksit

(CO)

Zehirleyici, kana

karışarak merkezi

sinir sistemine hasar

verir.

25 ppm 100 ppm

Bütün yangınlarda

tam yanma

gerçekleşmediğinde

oluşur.

Kükürtdioksit

(SO2)

Kanserojen,

Aşındırıcı (göz, deri

ve solunum yolları),

keskin rahatsız edici

kokuya sahiptir.

2 ppm

5,2 mg/m3

5 ppm

10,4 mg/m3

Kükürt veya H2S

ihtiva eden

yangınlarda oluşur.

Yangın Türleri

Rafinerilerde meydana gelebilecek potansiyel yangın türleri şunlardır:

Proses Yangınları

Tank Yangınları

Bina Yangınları

Proses Yangınları

Proses sahalarında ortaya çıkabilecek yangın ve / veya patlamalar, proses koşulları ile doğrudan

bağlantılı olduğu için bu şartların ve olası sonuçlarının tam olarak anlaşılması yangınla mücadele

açısından hayati önem taşımaktadır.

Özellikleri bakımında en çok karşılaşın yangın türleri şunlardır:

Döküntü Yangını

Jet Yangını

Flaş Yangını

Buhar (Hidrokarbon) Bulutu Patlaması

BLEVE (Boiling Liquid Expanding Vapour Explosion)

Şekil 1. Üç Boyutlu Basınçla Beslenen Proses Yangını Örneği

Döküntü Yangını

Döküntü Yangınları, pentan ve daha ağır (>C5) her türlü hidrokarbonun veya 0°C den daha düşük

bütan bileşiklerin ortamda birikmesiyle oluşur. Ek olarak, LNG gibi soğutularak sıvılaştırılmış

(cryogenic) propan ve daha hafif bileşiklerin (<C4) atmosferik kaynama noktasına yakın koşullarda

da Döküntü Yangınlarına sebep olabilirler.

Bahsedilen şartlarda, buharlaşma hızından daha büyük oranda gerçekleşen kaçaklar, kendi

başına ya da çeşitli jet yangınları ile birlikte Döküntü Yangınlarına sebep olurlar. Bu tür

durumlarda;

Öncelikle Döküntüyü besleyen akışı kesin,

Mümkün olan durumlarda döküntüyü sınırlayın ve drenaj sistemleri ile döküntü miktarını

azaltın,

Döküntü yangınlarında köpük-su karışımı ile müdahale edin. Minimum uygulanacak köpük-su

karışımı oranı ve minimum uygulama süresi Tablo 3’te verilmektedir.

Yangın tamamen sönünceye ve kendiliğinden tutuşma ısısının (SIT) altına düşünceye kadar

köpük örtüsünü sabit tutacak şekilde müdahaleye devam edin.

Termal ısıdan etkilenen ekipmanları soğutun.

Tablo 3. Portatif Köpük Nozulu ya da Monitörler İle Dike Olan ya da Olmayan Alanlardaki Döküntü

Yangınlarına Minimum Köpük Uygulama Oranı ve Süresi*

Köpük Türü

Minimum Uygulama Oranı Minimum

Müdahale Süresi

(dakika)

Muhtemel

Dökülen Ürün L/dak*m2 gpm/ft2

Protein ve

Floroprotein 6.5 0.16 15

Hidrokarbon

AFFF, FFFP,

Alcohol-resistant

AFFF ya da

FFFP

4.1 0.10 15

Hidrokarbon

Alcohol-resistant

Köpük Spesifik ürünlere gerekli uygulama

miktarını üretici firmaya danışın 15

Alcohol-resistant

köpük

müdahalesi

gerektiren yanıcı-

parlayıcı sıvılar

*Referans: NFPA 11 Standard for Low-, Medium-, and High-Expansion foam, 2010 Edition, page

11-23, Table 5.7.3.2 ve Table 5.8.1.2.

Jet Yangını

Yanıcı bir sıvı ya da gazın, yüksek basınçlı ortamdan daha düşük basınçlı ortama, püskürme

şeklinde yayılırken, sesten hızlı formda ve yüksek basınç / yüksek ısıya sebep olduğu ve yandığı

yangın türüdür. Jet yangınları, gaz ya da sıvı-gaz formda meydana gelebilir. Basınç altında

sıvılaştırılmış gazlar sıvı döküntü yangınlarına sebep olmazken, sıvı-gaz ya da atmosferik ortamda

sıvılaşan gazlar aynı zamanda döküntü yangınlarına sebep olabilirler. Bu tür durumlarda jet

yangının meydana geldiği ortamdaki çeşitli engeller, zemin şekil ve eğimi, tahliye (drenaj)

imkanlarının kapasitesine bağlı olarak döküntü yangınları ile mücadele etmek de gerekebilir.

Jet yangınlarının sebep olduğu en önemli risk, ortamda bulunması muhtemel ekipman ve

personelin, ortaya çıkan aleve direk teması ya da bu alevin sebep olduğu yüksek seviyede

enerjiye (radyant ısı ve basınç) maruz kalmasıdır. Bu tür yangınlarda, ortaya çıkabilecek alevin

boyu ve şekli, yanan ürünün özellikleriyle beraber proses şartları (basınç, akış, kaçak boyutu vb.)

ve atmosfer koşulları gibi parametrelere bağlıdır. Ortaya çıkabilecek ısı, 50 kW/m2 (80,000

Btu/h·ft2) ile 450 kW/m2 (140,000 Btu/h·ft2) arasında olabilir.

Bu tür yangınlarda köpük kullanımı, yangının özellikleri ve geometrisi (Yükseklik, kaynağın dar bir

kesitten basınçla püskürmesi, köpüğün akışkanlığı vb.) gibi sebeplerden ötürü etkin sonuçlar

vermemektedir. Olası en etkin müdahaleler:

Öncelikle akışı kesin ve sistemi izole edin,

Var olan sabit söndürme sistemlerini (Sprinkler, köpük dökücü, sabit monitörler vb.) devreye

alın,

Mümkün olması durumunda sistemde birikmiş basıncı emniyetli bir ortama (Başka bir

ekipman, Flare, uzak noktalarda atmosfer vb.) tahliye edin,

Radyant ısıdan etkilenen ekipmanları soğutun,

Zeminde göllenme ya da birikme varsa döküntüyü sınırlayın ve Tablo 3’de belirtilen oranlarda

köpükle müdahale edin,

Yangın tamamen sönünceye ve kendiliğinden tutuşma ısısının altına düşünceye kadar köpük

örtüsünü sabit tutacak şekilde müdahaleye devam edin.

Flaş Yangını

Flaş yangını, yanıcı bir sıvı ya da gazın, alevinin bir ortamdan diğerine doğru ses hızından daha

düşük hızda yanmasıdır. Jet yangınıyla kıyaslandığında basınç hasarı ihmal edilecek düzeydedir

ancak ısı etkisi, hem personel hem de ekipman için göz ardı edilemeyecek düzeydedir. Kontrol

edilememesi durumunda ya da basıncın istem dışı artışı durumunda jet yangınına dönüşebilir.

Bu tür yangınlarda da köpük kullanımı, yangının özellikleri ve geometrisi (Yükseklik, kaynağın dar

bir kesitten püskürmesi, köpüğün akışkanlığı v.b.) gibi sebeplerden ötürü istenen sonucu

vermeyebilir. Olası en etkin müdahaleler:

Öncelikle döküntüyü besleyen akışı kesin,

Var olan sabit söndürme sistemlerini (Sprinkler, köpük dökücü, sabit monitörler, su topu vb.)

devreye alın,

Seyyar sistemlerle yakıt kaynağına ve aleve müdahale ederek yangın yönünü kontrol altına

alın. Bu şekilde kritik ekipmanları koruyun ve yangınla mücadele operasyonları için imkân

sağlayın,

Mümkün olması durumunda sistemde bulunan ürünü emniyetli bir ortama (Başka bir ekipman,

flare, uzak noktalarda atmosfer vb.) tahliye edin,

Radyant ısıdan etkilenen ekipmanları soğutun,

Zeminde göllenme ya da birikme varsa, döküntüyü sınırlayın ve Tablo 3’de belirtilen oranlarda

köpükle müdahale edin,

Yangın tamamen sönünceye ve kendiliğinden tutuşma ısısının altına düşünceye kadar yangın

bölgesine müdahaleye devam edin.

Buhar (Hidrokarbon) Bulutu Patlaması

Buhar Bulutu Patlaması yanıcı özellikte bir ürünün ortamda hidrokarbon buharı birikerek yanma

limitlerine (LEL-UEL) ulaştıktan sonra ateş kaynağı bulması sonrası gerçekleşen hızlı yanmadır.

Yanmanın ses hızından daha hızlı bir şekilde gerçekleşmesi, ortaya yıkım gücü yüksek bir basınç

ve ısı dalgası çıkmasına sebep olur. Etki ya da hasar genellikle, açık alanda buhar bulutunu

sınırlayan engellerle optimum yanma koşullarının sağlandığı büyük çaplı birikintilerin yanması

sonrası en yüksek düzeyde olur.

Buhar Bulutu Patlamalarına karşı yapılacaklar, yangınla mücadele stratejilerinden farklı olarak

etkiyi ortadan kaldırmayı ya da etkiyi azaltmayı amaçlamaktan çok olayın gerçekleşmesini

önlemeye yöneliktir. Aşağıdaki tedbirler, bu tür patlamaların önlenmesi için göz önünde

bulundurulmadır:

Tesis genelinde tehlike tanımlama çalışması yapılarak olası kaçak kaynaklarının belirlenmesi,

Ürün ve proses bilgileri göz önünde bulundurularak kaçak senaryoları belirlenmesi,

Hakim rüzgar yönü ve ürün özellikleri (özgül ağırlığı, patlama limitleri vb.) dikkate alınarak

detektör optimizasyonu yapılması,

Algılama ve alarm sistemlerinin ilgili kontrol odalarına aktarılması,

Hidrokarbon buharı birikmesine sebep olacak ya da hava akımını sınırlayacak gereksiz

engellerin ortadan kaldırılması,

Patlama riskinin yüksek olduğu noktalarda patlama duvarları, patlamaya karşı dirençli

yapıların inşası / güçlendirmesi gibi tedbirler değerlendirilmelidir.

Patlama sonrası, olası yangınlara karşı mobil yangınla mücadele ekipmanlarının ne şekilde

kullanılacağı gibi tedbirler değerlendirilmelidir.

BLEVE (Boiling Liquid Expanding Vapour Explosion)

Tankı çevreleyen alevin tank içerisindeki sıvı LPG’yi kaynatması ile birlikte tank içerisinde gaz fazı

artar ve sıvı fazı düşer. Tank içerisinde sıkışan bu gaz ısınmaya devam ettiğinde tankın dayanım

basıncını geçmesi durumunda veya tank cidarlarının aşırı ısınmasından dolayı yeterli dayanımı

gösterememesi ile tankta yarılma meydana gelir. Yarılma ile açığa çıkan sıvı genleşerek gaz

fazına geçerken ani yanma ile katastrofik etkiye neden olur. Bu olaya BLEVE adı verilir.

BLEVE’nin gerçekleşmesini önlemek için;

Ekipmanı ısıtan döküntü / jet yangınına, Tablo 3’de belirtilen şekilde müdahale edin,

Gaz fazındaki hidrokarbon kaçağı yangınlarında ortamda birikmiş gaz buharları, uygun ısı

kaynağı bularak tekrar alev aldığında, ekipman ve yangınla mücadele ekipleri için yüksek risk

doğurabilir. Bu nedenle kaynak kesilmeden yangın kontrollü yanmaya bırakılmalıdır.

Isı kaynağı bir jet yangını ise, öncelikle sistemi izole edin,

Kabı soğutmak için sabit söndürme / soğutma sistemlerini devreye alın,

Sabit sistem bulunmaması ya da soğutmanın yeterli olmaması durumunda, ekipmanı seyyar

sistemlerle soğutun,

İlk 10 dakika içinde soğutma çalışmaları başlatılamamışsa, bölgeyi boşaltın,

Akış ekipmana bağlı boru hattı ya da bağlantılardan kaynaklıysa, sistemi bloke edin

Patlama riskinin yüksek olduğu noktalarda patlama duvarları, patlamaya karşı dirençli yapıların

inşası / güçlendirmesi gibi tedbirler değerlendirilmelidir.

Şekil 2. BLEVE’nin Fotoğraflı Anlatımı

Atmosferik Tank Yangınları

Büyük çaplı tank yangınları sebepleri;

Sabit/konik tavanlı tanklar:

1. Tankın içerisinde beklenmedik yanıcı/patlayıcı karışım oluşması

2. Normal operasyon şartlarında yanıcı/patlayıcı karışım bulunması

3. Aşırı basınç

4. Yüksek sıcaklık/kendiliğinden tutuşma

5. Tank tavanında delik

6. Tankta taşma

7. Tank tabanında veya cidarında kaçak/yarılma

8. Tankın bakıma hazırlanması sırasında tank daykında kaçak/döküntü

9. Harici olaylar (deprem, başka bir tankta yangın, fleyr’den yanan parçacık taşınımı vb.)

Yüzer tavanlı tanklar:

1. Pantoon (dubalarda) hasar

2. Tank tavanında hidrokarbon birikmesi

3. Tankta taşma

4. Yıldırım düşmesi nedeniyle Rimseal bölgesinde hidrokarbon buharlarının tutuşması ve

yangın başlaması

5. Tank tabanında veya cidarında kaçak/yarılma

6. Tankın giriş-çıkış hatlarında kaçak/yarılma

7. Acil durum dreyninden yüzer tavan üzerine hidrokarbon geri akışı

8. Tankın bakıma hazırlanması sırasında tank daykında kaçak/döküntü

9. Harici olaylar (deprem, başka bir tankta yangın, fleyr’den yanan parçacık taşınımı vb.)

Ayrıca;

Yanlış köpük uygulaması nedeniyle statik elektrikten kıvılcım oluşması

Pyrophoric (Demir sülfür vb.) cürufların tutuşması

Ex-proof olmayan ekipman kullanımı nedeni ile kıvılcım oluşması

Ateşli işler

Şekil 3. Tank Tavanına Döküntü Nedenleri

Şekil 4. Tank Tavanının Batma Nedenleri

Şekil 5. Yüzer Tavanlı Tank Yangını Örnekleri

Köpük Uygulama Hatası-Statik Elektrik

Tank yangınlarına müdahalede köpük nozulundan veya monitörlerden gelen köpük statik elektrik

yaratabilir.

Örnek kaza;

Kaza, nafta tankının yüzer tavanının çökmesinden sonra yangından koruma amacıyla uygulanan

köpüğün statik elektrik taşıması ve yangını başlatması nedeniyle meydana gelmiştir. Kaza sonucu

aşağıdaki resimlerde gösterildiği üzere 3 adet nafta tankının hasarı ile sonuçlandı.

Şekil 6. Nafta Tanklarında tüm yüzey yangın kaza örneği

Tank Yangınlarından Korunmada Dikkat Edilmesi Gerekenler;

Operasyon

Tank dolum/boşaltma operasyonlarında tank seviyesini rutin olarak kontrol ediniz

Yüksek seviye veya düşük seviye alarmı geldiğinde operasyonu kontrol ediniz

Her türlü seviye alarmına müdahaleci olunuz

Eğer yüksek-yüksek seviye alarmı gelirse tankı ve tank daykını görsel olarak kontrol ediniz

Tank tavanının oturmasını önleyiniz. Hava girişi veya hasar meydana gelmiş olabilir

Rutin ve rutin olmayan operasyonlar için risk değerlendirmesi (HAZOP) yapınız

Ürün transfer hatalarına karşı önlem alınız (yüksek RVP, sıcak ürün vb.)

Acil durum müdahale prosedürlerini anlaşılabilir ve güncel tutunuz, tüm personeli bu

konuda eğitiniz.

Aylık Operatör Kontrolleri

Tank tavanı temizliği

Kaçak emareleri

Tank tavan dreynleri (acil durum dreynleri dahil)

Emniyet vana vent meshleri

Seal koruma sacı

Pantoon/dubalar (su, hidrokarbon, gaz testi)

Topraklama kabloları

Kılavuz boruları

Tank tavan merdiveni (raylar, tekerler vb.)

Tavan dreyn vanaları

Tank cidar kaçakları

Rim Seal Yangını

Tank duvarı ile tavan arasındaki seal’in bütünlüğünü kaybettiği durumlarda, seal alanında oluşan

buharın tutuşması sonucu çıkan yangındır. Yangına dahil olan seal kısmı, küçük lokal bir alandan

tankın tüm çevresine kadar genişlikte olabilir.

Şekil 7 Yüzer Tavanlı tank çizim örneği

Rim Seal Yangını Söndürme Stratejileri

Yüzer tavanlı tankların seallerinde meydana gelecek küçük çaplı yangınlar, kuru kimyevi tozlu

yangın söndürme cihazları kullanarak söndürülür. Eğer yangın büyük ve seyyar kuru kimyevi

tozlu yangın söndürme cihazlarının kapasitesini aşıyorsa veya müdahale edilemiyorsa aşağıda

açıklanan metot uygulanır.

Tanktaki seal yangınına, tanktaki sabit köpük sisteminden köpük verin. Yangına müdahale

eden ekibi, su sisi kullanarak ısıya karşı korunması gerekir. Su, köpük örtüsüne zarar

vereceğinden, köpük üzerine su verilmemesine dikkat edin.

Eğer tank duvarlarındaki boyalar kabarmakta ve renk değiştirmekte ise, su sprinklerini açarak

tankın cidarlarını soğutun.

Tankın seal kısmına gereğinden fazla köpük verilmesi, seal kısmındaki köpük bariyerlerinden

taşarak tavan dreynlerinin yetersiz olması ve tank tavanında birikmesi sonucu tavanın

çökmesine neden olabilir. Bu duruma dikkat ederek köpüğün sealler ile köpük bariyeri

arasında kalmasına ve tavan üzerine taşma yapmamasına gayret sarf edilmelidir.

Tablo 4. Yüzer tavanlı tanklarda köpük dökücü ile köpük solüsyonu uygulama

Sistem tipi Solüsyon oranı (NFPA) Minimum süre (dakika)

Rimseal bölgesi köpük

dökücü (köpük barajı ile)

12.2 l/dak/m2

(0.3 gpm/ft2)

20

Rimseal bölgesi köpük

dökücü (köpük barajı

olmadan)

20.4 l/dak/m2

(0.5 gpm/ft2)

10

Yüzer Tavan Üstü Döküntü Yangını

Tavan üzerindeki döküntü yangını; yüzebilirliğini muhafaza eden bir tank tavanı üzerinde oluşan

sınırlı derinlikteki sıvıda ortaya çıkan bir yangındır. Aşağıdaki hidrokarbon kaçağı ve tutuşma

olaylarından kaynaklanabilir:

Tavan kaplamasındaki çatlaklar, tavanda tutuşabilecek bir hidrokarbon sıvısı havuzu

oluşmasına olanak sağlayabilir.

Eğer tank tavanı yüzebilirliğini kaybederse ve kısmen batarsa, yanıcı sıvı tank yüzeyinin üst

kısmına taşarak birikebilir.

Tank havalandırması ya da tavan bağlantı noktaları, fittingleri kanalıyla kaçan yanıcı sıvılar

yüzer tavan üzerinde birikebilir ve tutuşabilir.

Yüzer tavan üstü döküntü yangını Söndürme Stratejileri

Döküntü yangınının seal yangınına dönüşmemesi için, tanktaki sabit köpük sisteminden köpük

uygulayın.

Yüzer tavan üstü döküntülerinde oluşacak yangınlara lokal ve müdahale edilebilir boyutta ise

portatif yangın söndürme cihazları ile müdahale edilir.

Portatif yangın söndürme cihazları ile müdahale edilemediği durumlarda tank tepesine

çekilecek hortumlar vasıtasıyla köpük uygulanarak mücadele edilir.

Tüm Yüzey Yangını

Tüm yüzey yangını, tanktaki tüm sıvı yüzeyinin alev alması ile meydana gelen bir yangındır. Tank

tavanının tamamıyla çöktüğü varsayılır. Uygulamada, eğer tavan, yakıt yüzeyinin önemli bir

kısmının maruz kalacağı ve tutuşmanın oluşacağı şekilde devrilmeden dolayı kısmen çökmüşse,

bu bir tüm yüzey yangını olarak kabul edilebilir.

Tam yüzey yangını söndürme işlemleri için aşağıdaki hususlar önemlidir:

Köpüğü tank yüzeyine taşımak için rüzgar yönü kullanarak, köpük monitörlerini kapalı bir grup

içine yerleştirmek,

Eldeki köpük konsantresi stoklarının yeterli miktarda olmasını sağlamak. Tipik standartlar en

az 65 dakikalık işletme süresi gerektirir. Eğer yangın bir süre devam etmekte ise bu süre en az

120 dakikaya çıkarılmalıdır.

Köpük dağıtım operasyonlarının hazır ve anlaşılır olmasını sağlamak,

Köpük uygulaması başlatma ve uygulamayı gerekli süre kadar kesintisiz devam ettirme,

Yangın söndürülse bile, gerekli süre sona ermeden köpük uygulamasını durdurmama,

Nihai söndürmeyi desteklemek için tank duvarlarını (gerekirse) soğutma,

Yangın sönmüyorsa tüm personeli emniyetli bir yere götürmek ve kendiliğinden sönme

meydana gelinceye kadar pompalamaya devam etmek.

LASTFIRE Tavsiye edilen uygulama oranı (Termal updraft ve rüzgar etkisi dikkate alınarak

belirlenen miktar) 10.4 l/dak/m2 (0.26 gpm/ft2)

Tablo 5. Tüm Yüzey Tank Yangınlarında Köpük Uygulama Asgari Süresi

Flaş noktası 38 oC (100 oF) ile 90 oC (200 oF)

arasında bulunan ürünler

50 dakika

Flaş noktası 38 oC (100 oF) den düşük

ürünler (benzin)

65 dakika

Hampetrol 65 dakika

Tablo 6. Tüm Yüzey Tank Yangınlarında Su besleme ve köpük ihtiyacı tablosu

Tan

k

çapı

(m)

Köpük

solüsyonu

uygulama

oranı

Köpük

üretimi

için

gerekli

su

3% Köpük

konsantrasy

onu

(litre/dakika)

65 dakikalık

uygulama (3%

köpükle) için

toplam ihtiyaç

olan köpük

1% Köpük

konsantrasy

onu

(litre/dakika)

65 dakikalık

uygulama (1%

köpükle) için

toplam ihtiyaç

olan köpük

(litre/dakika) miktarı

(m3/saa

t)

solüsyonu

miktarı (litre)

konsantrasyon

u miktarı (litre)

8 523 30 16 1019 5 325

10 817 48 25 1593 8 520

12 1176 68 35 2294 12 780

14 1601 93 48 3122 16 1040

16 2091 122 63 4078 21 1365

18 2646 154 79 5161 26 1690

20 3267 190 98 6371 33 2145

22 3953 230 119 7709 40 2600

24 4705 274 141 9174 47 3055

26 5522 321 166 10767 55 3575

28 6404 373 192 12487 64 4160

30 7351 428 221 14335 74 4810

40 13069 761 392 25485 130 8450

50 20420 1188 613 39820 204 13260

60 29405 1711 882 57340 294 19110

80 52276 3042 1568 101939 523 33995

100 81682 4754 2450 159279 817 53105

120 117622 6846 3529 229362 1176 76440

Tüm Yüzey Tank Yangınları Söndürme Stratejisi Notları

Yangın sırasında Tank duvar sprink sistemleri açılarak tankın cidarı soğutulur, tank yapısının

bozulması engellenir. Yangın sırasında radyan ısıya maruz kalan çevre tanlarında sprink

sistemi açılır.

Yangın söndürme çalışmaları sırasında, tanktaki ürünün başka tanklara transferi mümkün ise

pompalama işlemi yapılmalıdır. Boilover süresini azaltsa bile etkileri azaltılabilir.

Üründe boilover’a sebep olabilecek dipte bulunan su mümkünse drain edilmelidir. Ancak,

pratikte tank tabanı bozukluğu, acil durum su çekme pozisyonu veya su süspansiyonundan

dolayı suyu tamamen çekmek mümkün değildir.

Köpük akımları, tank yüzeyine ulaşmalarını sağlamak için sürekli olarak kontrol edilmelidir.

Değişken rüzgar hızları, rüzgar yönünün değişmesi ve su basıncının düşmesi; köpük akımının

çok azalmasının ve tank yüzeyine vuramamasının sebeplerinden sadece birkaçıdır.

Yangın bariz biçimde sönüyorsa, söndürmeyi tam olarak sağlamak ve tank sıvısı yüzeyinde

köpük örtüsü oluşturmayı garanti etmek için köpük uygulamasına devam edilmelidir.

Tanktaki ürün seviyesi yüksek ise köpük uygulaması için yeterli pay kalmamış olabilir ve tank

yüzeyine herhangi bir köpük uygulama girişimi tanktan dökülmelere yol açabilir. Tank

seviyesinin yüksek olduğu hallerde, yukarıdaki strateji sıralamasında belirtildiği gibi tank

seviyesi pompalama veya yanma yoluyla seviye düşünceye kadar köpük atağını geciktirmek

gerekli olabilir.

Kullanılacak monitör kapasitesi ne olursa olsun, atak metodu aynı olacaktır; yanan sıvı

yüzeyinin tek bir noktasına köpük monitör akışlarının yoğunlaştırılması gerekir. Her zaman

olmasa da genelde bu atak metodu, rüzgara göre uygun pozisyon alınarak uygulanır ve tank

muhafazasının hemen üzerinden, köpüğün yanan sıvı üzerine akabildiği bir köpük döşemesi

ya da kaplama alanı oluşturma amacıyla gerçekleştirilir.

Ham petrol ve siyah ürünlerin bulunduğu tank yangınları hafif ürünlere göre boilover riskinden

dolayı daha tehlikelidir. Personelin herhangi bir zamanda dayk içine girmesi önerilmez.

Ham petrol tankları söndürülmez ve yanmaya bırakılırsa boilover gerçekleşir.

Köpük monitörleri sahada tek bir alanda olmalı ve köpük uygulaması monitörlerle tek bir

noktadan yapılmalıdır (aşağıdaki şekilde ki gibi). Böylelikle ürünü kaplayacak köpük

battaniyesinin oluşumu 3 veya 4 ayrı noktadan köpük atmaktan daha hızlı olur.

Yüzer tavanlı tankların tavanlarında büyük miktarda ürün bulunduğunda aşağıdaki maddeler

uygulanır (örneğin tavanı batan jet tankında)

1. Tank operasyonları, ürün transferleri durdurulur.

Sahada gaz testi yapılarak tehlikeli alanlar belirlenir.

Saha boşaltılarak potansiyel kıvılcım kaynakları sahadan uzaklaştırılır. İş izinleri,

ateşli işler durdurulur, sahaya araç girişi yapılmaz.

2. Aşağıdaki maddeler hariç asla köpük uygulamayınız

Sahada uzaklaştırılamayan kıvılcım yaratma ihtimali yüksek kıvılcım kaynağı varsa,

örneğin hava şartları müsait değilse, yıldırım düşme riski çok yüksekse

Operasyon yapan personel tam donanımlı yangın koruma kıyafetlerini giymişse,

örneğin, ürün transferi, tank tavanının bakımı

Eğer tank içerisindeki ürün yüksek iletkenliğe sahipse, örneğin, ham petrol

3. Eğer köpük uygulamasına karar verilirse;

Eğer mümkünse sabit köpük dökücüler kullanılır ve son derece yavaş bir şekilde

tank cidarının alt tarafına uygulanmalıdır.

Monitörler veya taşınabilir köpük dökücüler ile yapılan uygulamalarda ürün üzerine

direk köpük verilmez, ilk önce tank iç cidarına çarptırılarak köpüğün döküntü

üzerine yayılması stratejisi ile uygulama yapılır.

Mobil köpük uygulaması yerine yangın araçları ile müdahale tercih edilmelidir.

Mobil köpük dökücüler ile yapılan uygulamalarda maksimum köpük akışı ilk olarak

tankın dışında test edilerek akış sağlanır, daha sonra mümkün olduğu kadar yavaş

bir şekilde iç cidara köpük solüsyonu çarptırılarak köpüğün döküntü üzerine

yayılması stratejisi ile uygulama yapılır.

Köpük veya su ASLA direk olarak tank yüzeyinde hidrokarbon (ürün) döküntülerine

uygulanmaz.

4. Köpük ürün yüzeyini tam kapladığında (yangın sonrasında)

Tam kaplama sağlandıktan sonra köpük verilmeye (köpük battaniyesini bozmadan)

devam edilmelidir.

Tankta bulunan tüm ürün transfer edilene kadar tank yakın takip ile kontrol

edilmelidir.

Köpük kaplamasının bozulması (su ve köpüğün ayrışması süreci) elektrostatik

kıvılcım kaynağına neden olabilir.

Şekil 11. Sabit çatılı yüzer tavanlı tankta köpük uygulama örneği

Tablo 7. Sabit çatılı yüzer tavanlı tankta köpük odalarından köpük karışımı uygulama oranları

Ürünün Flaş noktası Köpük karışım oranı Minimum uygulama süresi (dk)

Flaş noktası > 38 oC (100 oF)

4.1 l/dak/m2

(0.1 gpm/ft2)

20*

30**

Flaş noktası < 38 oC (100 oF) ,

hampetrol dahil

30*

55**

45m çapından büyük tanklar

Tüm ürünler 6 l/dak/m2

(0.15 gpm/ft2)

30*

55**

*Köpüğün düzgün bir şekilde yayılmasını sağlayacak köpük dökücü bulunması durumunda

** Köpüğün düzgün bir şekilde yayılmasını sağlayacak köpük dökücü bulunmaması durumunda

Sabit tavanlı tanklarda tüm yüzey yangını

Sabit tavanlı tanklarda tüm yüzey yangını, vent yangını sıçraması ile ortaya çıkabilir. Alev geri

tepmesi sırasında buhar boşluğunda yanıcı/hava karışımı varsa ve özellikle PV valfleri ve/veya

alev tutucuları bozuk ise bir buhar boşluğu patlaması oluşabilir.

Tank API 650’ye uygun yapılmış ise, patlama durumunda tavan shell bağlantı noktasında

yapılan zayıf kaynak noktalarından ayrılmalıdır. Buhar boşluğu patlamasının gücüne bağlı

olarak, tavan, kısmen “bir balık ağzı açıklığı oluşturarak” ya da tamamen çıkabilir.

Tavanın yarılmadan tümüyle havaya uçtuğu durumlar meydana gelebilir. Tavan kısmen

yerinden ayrılırsa, tank yüzeyine köpük uygulamada zorluklar olabilir ve mücadele süresini

uzatabilir. Bu yangınların söndürülmesi, monitör veya köpük odaları vasıtası ile “üstten” veya

yanan sıvı içerisinden yüzeye olacak şekilde köpük uygulaması yapılabilir.

LASTFIRE Tavsiye edilen uygulama oranı (Termal updraft ve rüzgar etkisi dikkate alınarak

belirlenen miktar) 10.4 l/dak/m2 (0.26 gpm/ft2)

Tablo 8. Sabit çatılı tanklarda Tüm Yüzey Tank Yangınlarında Köpük (sabit/seyyar monitörlerle)

Uygulama Asgari Süresi (çatının zayıf kaynaktan yırtılıp ayrılarak yangın meydana gelmesi)

Flaş noktası 38 oC (100 oF) ile 90 oC (200 oF)

arasında bulunan ürünler

50 dakika

Flaş noktası 38 oC (100 oF) den düşük

ürünler (benzin)

65 dakika

Hampetrol 65 dakika

Konvansiyonel hidrokarbonların aksine, yüksek oranda suyla karışabilen yakıtlar, uygulamada

yalnız “üstten” hafif uygulama ya da uygulama oranlarının artırılması gibi özel metotlar

gerektirebilir.

Dayk Yangını

Dayk’ taki bir yangın, tank çevresindeki muhafazaya alma bölgesi içinde meydana gelen herhangi

bir tür yangındır. Bu tip yangınlar, küçük bir döküntü olayından tüm set alanını kaplayan bir

yangına kadar değişiklik gösterebilir. Bazı durumlarda mikser bölgesinde olabilecek kaçağın

tutuşması gibi ortaya çıkan yangın, yakıt kaynağının hidrostatik yüksekliğinden dolayı, jet ya da

püskürme tipi yangın özellikleri gösterebilir.

Dayk yangınları döküntü yangınlarında olduğu gibi köpük ile müdahale edilir.

Öncelikle döküntüyü besleyen akışı kesin,

Mümkün olan durumlarda döküntüyü sınırlayın ve drenaj sistemleri ile döküntü miktarını

azaltın,

Döküntü yangınlarında Tablo 3’de belirtilen oranlarda köpük-su karışımı ile müdahale edin.

Yangın tamamen sönünceye ve kendiliğinden tutuşma ısısının altına düşünceye kadar köpük

örtüsünü sabit tutacak şekilde müdahaleye devam edin.

Termal ısıdan etkilenen ekipmanları soğutun.

Pantoon ya da Diğer Kapalı Alanlardaki Patlama

Kolay tutuşabilen buharlar pantoon ya da diğer kapalı alanlarda birikerek kıvılcım kaynağı ile

temas ettiğinde patlama meydana gelir. Bu gibi patlamalar, tank tavanı bakım ayakları üzerine

oturması durumunda seviyenin azalmasıyla tavan ile taban arasındaki boşluğa hava emilimi

olması durumunda gerçekleşir.

Patlama sonrası tank yüzeyinde yangın meydana gelmesi durumunda tüm yüzey tank

yangınlarına müdahale yöntemi uygulanır.

Sabit Çatılı Tank Vent Yangınları

Bir vent yangını, sabit tavanlı bir tankta ventlerin bir veya daha fazlasının tutuştuğu yangındır.

Tankın günlük solunum çevriminden dolayı veya tank dolum operasyonları sırasında, yanıcı

buharlar ventten tahliye edilir. Tank dışındaki tutuşma kaynaklarının vent yangınlarını başlattığı

olaylar olsa bile, çoğu vent yangınları yıldırım olayına bağlanır.

Vent Yangını Söndürme Stratejileri

Yangın söndürme taktikleri, bazen vent yangınından ortaya çıkan alev ve duman

değerlendirmesine yoğunlaşır ve yaklaşım kimi zaman aşağıdakilere dayanır:

Siyah dumanlı ağırlıkla turuncu ve sarı alevli vent yangınları, tank içindeki buhar/hava

karışımının “zengin yakıt” olduğunu gösterme eğilimi taşır. Tank içine geri tepme, buhar bulutu

patlaması oluşturmayabilir ve kuru kimyevi tozlu söndürücüler veya köpük kullanarak

yangınları söndürmek mümkündür.

Hemen hemen dumansız olan ağırlıkla mavi-kırmızı “çıtırtılı” alev içeren yangınlar, tanktaki

buhar/hava karışımının yanıcı veya patlayıcı olduğunu gösterme eğilimindedir. Ürün, açık bir

PVRV (pressure vacuum relief valve) vasıtasıyla havalandırıldığı sürece, geri tepme meydana

gelmeyebilir ve bir buhar alanı patlaması önlenmiş olabilir. Ancak, bozuk bir PVRV veya alev

tutucu, geri tepmeye ve ardından patlamaya yol açabilir. O nedenle, bu elemanların iyi

muhafaza edilmesi ve doğru çalışması zorunludur.

Bazı hallerde, tank tavanı ve muhafazasını su ile soğutarak veya tank operasyonlarını

durdurarak ve tank dışına pompalama yaparak, tanktaki basıncı düşürmek suretiyle bu

yangınlar söndürülmektedir.

Vent yangınını söndürmek için kullanılan diğer bir metot, pozitif bir basınç oluşturmak için tank

içine yakıt gazı vermek ve yakıttan zengin buhar alanı sağlamaktır; burada alev tipinde sarı-

turuncu duruma olan değişiklik, söndürme girişiminin başlatılabileceği anlamına gelir.

Boilover

Tüm Yüzey Yangınında Tankın içindeki suyun kaynayıp üzerindeki yakıtı taşırması olayıdır.

Farklı kaynama noktası aralıklarına sahip hidrokarbonların bir karışımı olan ham petrolün tüm

yüzeyinin maruz kaldığı yangınlarda, düşük kaynama derecesine sahip kısımlar yanarak alevi ve

yangını besler. Ham petrolün ağır kısımlarının oluşturduğu (asfalt, residue vb.) bir ısı katmanı ve

dalgası oluşturur.(Arap Light ham petrolünde) 9 m çapındaki bir tankta yapılan testte ısı katmanı

ilerleme hızı 5-8,4 mm/dakika olarak tespit edilmiştir). Temel olarak yaklaşık 150-300 0C sıcaklığa

sahip bu katman alt kısımlara doğru ilerlemesi ve askıda bulunan yada dipte bulunan su

katmanına ulaşması ile 120 0C sıcaklığa ulaşan su, 1700 kat genleşerek kızgın buhar oluşturur.

Buhar oluşumu son derece hızlıdır ve ham petrol içinden buhar kabarcıkları yukarı doğru çıkarken,

büyük miktarda halen yanmaya devam eden ham petrolü sürükleyerek şiddetle tank dışına

fırlatılır. Bu olaya BOILOVER ( kaynayıp taşma ) denir.

Rezidyum, heavy fuel oil ya da başka bir ürünle paçallanmış farklı kaynama noktasına sahip

ürünler içinde BOILOVER tehlikesi mevcuttur. Tank içine sıkılan su doğrudan BOILOVER’ a yol

açar.

Şekil 12. BOILOVER (Genleşme Sonucu Taşma) Olayının Gösterimi

Yanan sıvının yüzeyindeki sıcak tortuların (residue) yoğunluğu yanmayan hidrokarbonun

yoğunluğundan fazla olduğu zaman sıcak yüzeyden dibe doğru batar ve boilover gerçekleşir. Dibe

batan sıcak tortuların hızı yanma oranından dolayı sıvı damlacıklarının seviyesine göre daha

fazladır (bkz. Şekil 12). Tortular dibe battıkça ısı tabakası büyüklüğü ve yoğunluğu artar. Sıcaklık

150 ila 315 oC arasındadır. Bu ısınan tabaka yakıtın içerisindeki suya veya su emülsiyonunun

olduğu katmana ulaştığı anda su ilk önce aşırı ısınır ve stim patlamasına neden olur. Suyun ani bir

şekilde buhara dönme sıcaklığı 100oC nin üzerindedir ve hacmi 1700 kat artar.

Buharın bu derece büyük miktarda genleşmesinin yanan hidrokarbonu ve buharı ileri doğru iterek

tank çapının 10 katı yüksekliğe çıkardığı tahmin edilmektedir.

Boilover’ın olabilmesi için hidrokarbonun bileşenlerinin kaynama noktaları aralıklarının çok geniş

olması gerekir. Birçok ham petrol bu kategoriye dahildir.

Boilover’ın gerçekleşmesi için aşağıdaki üç madde gereklidir:

Tankın üstünün açık olması ve yanma olayının başlamış olması. Yangının tüm yüzeyi veya

tüme yakın bir kısmını kaplaması veya yangının tankın etrafını tamamen kaplaması.

Tankın içerisinde su tabakası veya su-hidrokarbon emülsiyonu olması.

Depolanan maddenin özelliklerine göre ısı tabakasının gelişimi.

Üzeri açık bir tankta ki yangında kaynama noktası aralığı geniş olan yanıcı sıvı (örneğin; ham

petrol) varsa kaynama noktası yüksek olan bileşenler yüzeyden dibe çöker ve ağır ısınmış tabaka

oluştururlar. Bazı ham petrol türlerinde bu tabaka aşağıya doğru saate 75mm hızla batarken,

diğerleri de saatte 1.3 m hızla batarlar. Birçok ham petrolde bu oran yanmadan saatte 300 ila 450

mm arasında daha hızlıdır.

Yangın öncesi yapılan planlarda boilover olan bir tankta, tankın içindeki yakıtı pompa ile çekmek

dikkate alınmalıdır. Pompa ile yakıtı çekmek boilover içindeki yanan miktarı azaltacaktır.

Potansiyel boilover ile ilgili ek bilgiler:

Alev yüksekliği ve parlaklığı artar

Çıtırtı veya kızartma sesi duyulur

Yanan maddeler tanktan birkaç metre etrafa saçılır

Şekil 13. Tipik Boilover Örneği

Tank Yangınlarında Yayılma

Üzeri açık yüzer tavanlı 50 m çapında bir nafta tankı tüm yüzey yangınının, aşağıdaki koşullar

altında takriben 1,5 saatte aynı özelliklerde komşu bir tankı tamamen içine alacak şekilde

sıçrayacağı öngörülebilir.

Komşu tanka doğru olan 4 m/s (14km/hr-13 ft/s) rüzgar hızı;

Tanklar arasındaki mesafenin 0,5 D (25m – 82 ft) olması;

Komşu tankın duba tipi yüzer tavanı olması ve yetersiz su spreyi;

Yukarıdaki verilen örnek temelinde diğer tüm değişkenlerin sabit kaldığı varsayıldığında komşu bir

tankta aşağıdaki tehlikeli durumlar oluşacaktır;

Tablo 9. Yanan bir tankın komşu tanklara mesafe ve rüzgara göre yayılma süreleri

Temel durum 1,5 saat

Değişkenler

0,3 D tanklar arası mesafe 1,5 saat

1,0 D tanklar arası mesafe 3,0 saat

2,0 D tanklar arası mesafe 17,0 saat

Rüzgarsız hava koşullarında 2,8 saat

Su spreyleri olduğunda 2,8 saat

Çift katmanlı yüzer tavan 1,5 saat

Su + rüzgarsız hava 4,5 saat

Su + çift katmanlı yüzer

tavan

>24,0 saat

Bu verilere göre şu sonuçlar çıkarılabilir;

Eğer ilk yanan tank hızlıca söndürülmezse, korumasız olan ve tanklar arası uzaklığın

normal mesafede olduğu uçucu maddelerin depolandığı tanklarda sıçrama yaşanması

muhtemeldir,

Soğuk hava koşulları sıçrama potansiyelini yalnızca geciktirir,

Tanklar arası mesafe orta seviyede arttırılmış durumlar sıçrama potansiyelini yalnızca

geciktirir,

Yalnızca su spreyi koruması veya yalnızca tavan izolasyonu sıçramayı engellemez,

Su spreyi koruması veya tavan izolasyonu etkilidir,

Tanklar arası mesafenin normal olduğu durumlarda küçük çaplı tanklarda sıçrama riski

büyük çaplı tanklardan daha fazladır,

Düşük uçuculuğa sahip yakıtlar yangın mücadele personeline daha fazla zaman sağlar.

Tank Yangın Sistemleri Test Aralıkları

Uluslararası Standartlara göre aşağıdaki gibi uygun bir test ve muayene planı yapılmalıdır:

Haftalık: Pompaları kontrol ve test edin (yakıt seviyeleri ve pozisyonları

(otomatik/manuel)) ve doğru basınçta su kaynağının mevcut olduğunu kontrol edin.

Köpük seviyelerini kontrol edin.

Aylık: Boru hatlarında görünür bir hasar veya kaçak olup olmadığını kontrol edin, ve

bütün işletme bileşenleri ve kontrollerinin hazır durumda ve hasarsız olduklarını kontrol

edin.

Deniz ortamındaki tüm ekipmanların operasyonlarını (monitörler, vanalar) kontrol edin.

3 Aylık: Bütün elektrikli algılama ve alarm sistemlerinin hizmette olduğunu kontrol ve

test edin.

6 Aylık:

Köpük üreten ekipmanlar

Oranlama ekipmanlarının muayenesi, bunların yardımcı ekipmanlarında ve köpük

üreteçlerinde mekanik hasar, korozyon, tıkanıklık olup olmadığının kontrolleri ve bütün

vanaların çalışır durumda olduklarının elle kontrollerinin yapılması.

Boru Hatları

Yer üstü boru hatlarının durumlarının ve doğru drenaj eğimlerinin sağlandığının

kontrolü. Göle muayene esnasında normalde kuru boru hatların hidrolik basınç testleri

korozyon ve mekanik hasar durumlarından dolayı şüpheli sonuçlar verebilir.

Filtreler

Filtrelerin muayenesi (bu muayene bilhassa sistemin kullanımından veya herhangi bir

akış testinden sonra gereklidir).

Vanalar

Bütün kontrol vanalarının manuel fonksiyonlarının ve otomatik vanaların ilave olarak

otomatik operasyonlarının kontrol edilmesi.

Tanklar

Köpük konsantresi ve köpük çözelti tanklarının dreyn edilmeden gözle muayenesi.

Köpük konsantresi nakliye tanklarında bulunan köpükte herhangi bir bozulma olup

olmadığına dair kontrolü.

12 Aylık: Köpük konsantrelerinde veya çözeltilerinde eğer üç yıldan eski iseler

içeriklerinin ve karakteristiklerinin ve herhangi bir tortu veya çökelme olup olmadığının

kontrolü için laboratuvar testleri.

Sistemleri veya ekipmanları kullanacak personelin doğru bir şekilde eğitildikleri ve

yetkilendirildiklerinin, yeni personelin de gerekli bilgilendirmeleri aldıklarının kontrol

edilmesi.

Köpük ekipmanlarının tahliye/boşaltma/atış testleri.

5 Yıllık: köpük konsantrelerinin yangın testleri (ayrıca satın alınan her büyük parti için

de yapılmalıdır).

Yasal olarak yapılması zorunlu olanlar: Bütün tankların iç muayeneleri.

Not: Bütün kontrol/test sonuçlarının kayıtları ana testlerin fotoğrafları ile birlikte saklanmalıdır.

Şekil 14. Konik tavanlı tankın köpük dökücülerinin test edilmesi

Şekil 15. Köpük üreteci testi

Şekil 16. Rim seal Köpük sistemi testi

Şekil 17. Doğru Köpük bariyeri tasarımı uygulaması

Şekil 18. Yanlış Köpük bariyeri tasarımı

Şekil 19. Kuş Yuvası nedeniyle tıkanmış köpük dökücü

Şekil 20. Korozyona uğramış köpük dökücüler

Şekil 21. Köpük bariyeri dizayn hatası

Şekil 22. Bakımsızlık nedeniyle köpük dökücülerin bir kısmı tıkalı, köpük barajı drenaj deliklerinde

dizayn hatası

Fırın Yangınları

Fırın tüplerinde delinme ya da yarılma gerçekleşmesi sonucu meydana gelen yangınlardır.

Fırın şarjı kesilir,

Fırın yakıt (Fuel gaz, fuel oil, doğal gaz vb.) akışı kesilir,

Fırın dışına alev taşması durumunda soğutma gereklilikleri gözden geçirilir, su veya köpükle

müdahale edilir,

Fırın içindeki yanmalara karşı boğma stim (snuffing steam) açılır.

Pompa Yangınları

Pompaların seal bölgelerinde, giriş çıkış hatlarında oluşan kaçakların tutuşması ile pompa

yangınları meydana gelir.

Yanan pompa etrafındaki ekipmanlardan soğutma ihtiyacı olanlar belirlenir. Havuz yangını

yoksa yanmakta olan pompanın ve çevre ekipmanların su sprinkler sistemleri açılır. Çevrede

hafif hidrokarbon içeren pompa ve ekipmanlar varsa bu ekipmanlara soğutmada öncelik

tanınır.

Havuz yangını söz konusu ise Tablo 3’de belirtilen şekilde müdahale edilir.

Soğutma yaparken çevre hatların şarjı kesilmemelidir, özellikle hafif hidrokarbon hatlarının

şarjlarının kesilmesi bu hatlarda patlama riskini artıracaktır.

Pompa giriş ve çıkış vanaları gerekli ise uygun su sisi desteğinde kapatılır.

Soğutma sebebi ile kullanılan su ve köpüğün, uzun süreli veya aşırı kullanımının yanıcı

sıvıların taşınması ve daha geniş alanlara yayılıp yayılmadığı kontrol edilir.

Kompresör Yangınları

Kompresörlerin seal bölgelerinde, giriş çıkış hatlarında, dreyn / ventlerinde, flanşlarında oluşan

kaçakların tutuşması ile kompresör yangınları meydana gelir. Kompresörlerde çıkan yangınlar

genellikle gaz yangınlarıdır ve ancak yakıt kaynağının kesilmesiyle söndürülebilirler.

Kompresörde motorize ya da uzaktan kumandalı bir vana (MOV / ROV) varsa, öncelikle ilk

müdahale uzaktan yapılarak kompresör gaz girişi kesilir.

Kompresör giriş ve çıkış vanaları gerekli ise uygun su sisi desteğinde kapatılır.

Kompresör sprinkler sistemi açılarak soğutma yapılır. Sabit sistemler mevcut değilse,

kompresör mobil /seyyar ekipmanlarla soğutulur.

Kompresör kapalı ya da sınırlandırılmış bir alanda ise ve sabit sistemler mevcut değilse, çevre

ekipmanları ve ortamları mobil/seyyar sistemlerle soğutularak yangın kontrol altına alınır.

Çevre ekipmanların soğutma ihtiyacı belirlenir. Soğutma yaparken çevre hatların şarjı

kesilmemelidir. Özellikle hafif hidrokarbon içeren ekipmanlara soğutmada öncelik verilir.

Eşanjör Yangınları

Eşanjör yangınları, kafa flanşlarında ve giriş-çıkış hattı flanşlarında meydana gelen kaçakların

tutuşması ile meydana gelir.

Eşanjör şarjı kesilir.

Eşanjör kafasında stim ringleri varsa açılarak yangını kontrol altına alınır,

Çevre ekipmanların soğutma ihtiyacı belirlenir. Soğutma yaparken çevre hatların şarjı

kesilmemelidir. Özellikle hafif hidrokarbon içeren ekipmanlara soğutmada öncelik verilir.

Hidrokarbon döküntüsü ya da havuz yangını söz konusu ise Tablo 3’de belirtilen şekilde

müdahale edilir.

Köpük örtüsünün bozulma ihtimali varsa ve kaynaklar yeterli ise soğutmada da köpük

kullanılır.

Laboratuvar Yangınları

Laboratuvar yangınları, laboratuvarda bulunan cam deney malzemeleri, özel tip aparatlar ve

elektronik analiz cihazlarından ötürü ayrı bir mücadele işlemini gerektirir.

Küçük çaplı yangınlarında seyyar CO2’li yangın söndürme cihazlarını kullanılır. Eğer

yangın büyürse kuru kimyevi yangın söndürme cihazları kullanılır.

Yanıcı maddelerin geniş yüzeylere dağılması halinde; alev almış veya almamış olsun,

yangınla mücadele ekibi dışında binadaki personel tahliye edilerek laboratuvar binasını

besleyen yakıt, hava, gaz ve elektrik akımı kesilir.

Yalnız basit (kağıt, ofis malzemeleri vb.) yanıcı maddelerin söz konusu olduğu hallerde;

yakıtın ve binanın yanan kısımlarındaki yangını söndürmek için, su sisi veya su kullanılır.

Laboratuvarda otomatik söndürme sistemleri (gazlı ve sulu) mevcut ise, devreye alınır.

Yangın esnasında laboratuvardaki zehirli kimyevi maddelerin de yanmış olması söz

konusu olacağından, hava tüplü maske kullanmaksızın müdahale etmek yasaktır.

Kara Tankerleri Dolum Yeri Yangınları

Rafineride karadolum tesislerinde meydana gelen yangınlardır.

LPG tankerlerindeki yangınlar sadece yakıt kaynağını keserek söndürülebilir. Benzin ve

diğer ürün tankerleri veya dolum cenderelerinde çıkan yangınlar, kuru kimyevi tozlu

yangın söndürme cihazları, köpük ve su ile söndürülebilir.

Dolumla ilgili bütün pompalama faaliyetleri durdurulur, doluma gelen hatlar üzerindeki

vanaları derhal uzaktan kumanda ile veya elle kapatılır.

LPG haricindeki tankerdeki yangını sabit köpük sistemi, yangın araçları, seyyar köpük

monitörü veya köpük üreteci ile köpük vererek söndürürken, tankerin gövdesini yangın

araçları veya yangın hortumlarıyla soğutulur. Bu soğutma işlemine, kızgın yüzeylerin

sebep olabilecekleri yeniden alev alma tehlikesi tamamen ortadan kalkıncaya kadar

devam edilir. Ayrıca, dolum adalarındaki su sprink vanalarını açarak, yangının olay

mahallinden uzaklaştırılamayan tankerlere sirayet etmesi önlenir.

Eğer tankerlerin üzerindeki emniyet vanaları açmış ise, alevi söndürmek için yakıt ikmali

kesilir. Şayet vanaların kapatılması mümkün değilse, tanker gövdesini otomatik/manuel

su sprinklerini açarak veya emniyetli bir mesafeden diğer teçhizatlarla soğutmaya devam

ederek LPG’ nin kontrol altında yanmasını temin ediniz. BLEVE tehlikesini göz ardı

etmeyerek kesinlikle tankerin yakınına yaklaşmayınız.

Deniz Tankeri Yangınları

Rafineride bulunan iskelelerde meydana gelen yangınlardır.

Ürün akışını durdurunuz. Dolum kolunu tankerden ayırınız.

Gerekli durumlarda soğutma amacıyla tankerin riskli bölgelerine soğutma suyu

uygulayınız.

Manifoldlardaki yangınları yüksek basınçlı su sisi veya kuru kimyevi yangın söndürme

cihazları kullanarak söndürünüz.

Eğer gemi tanklarında bir patlama sonucu açılma var ise ürünün cinsine göre açılan

yerden köpük ve su sisi uygulayınız.

İskele yükleme ve boşaltma alanını, su topları ile koruyunuz.

Mümkünse tankeri iskele bölgesinden emniyetli bir alana aldırılmasını sağlayınız.

Kanal ve Rögar Yangınları

OWS kanalları, genel saha drenaj kanalları ve tank dreyn kanallarında meydana gelen

yangınlardır.

Açık kanal yangınları kapalı rögar patlamasına neden olabilir. Bu nedenle açık kanal

yangınlarında; operatörler, rögar kapağı patlamasına karşı sahalarında bulunan rögar

kapaklarının etrafının boşaltılmasını sağlamalıdır.

Alevlerin çıktığı her menhol ve dreyne köpük veya kuru kimyevi toz ile müdahale edilir.

Açık kanal yangınlarına müdahale ederken, bitişik bağlantılı kanallara bol su verilmeli ve

suyun üzerinde ürün olan kanallar köpük ile örtülmelidir.

Orman / Ot / Ağaç Yangınları

Tüpraş Tesislerinde meydana gelen ot ve ağaç yangınlarına mevcut yangın suyu sistemi ile

müdahale edilir. Su ile müdahale edilemeyen küçük çaplı yangınlara KKT ile müdahale edilir.

Orman ve otluk alanlardaki yangınlara müdahalede karbondioksit (CO2) ve karbonmonoksit (CO)

gazlarına maruz kalmamak için gerekli solunum koruma önleminin alınarak müdahale edilmesi

gerekmektedir.

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

Diğer Hükümler

İzmit Rafinerisi Yangın Kontrol Teşkilatı Şeması (TPR.TEM.FRM.0042)

İzmir Rafinerisi Yangın Kontrol Teşkilatı Şeması (TPR.TEM.FRM.0043)

Kırıkkale Rafinerisi Yangın Kontrol Teşkilatı Şeması (TPR.TEM.FRM.0044)

Batman Rafinerisi Yangın Kontrol Teşkilatı Şeması (TPR.TEM.FRM.0045)

Yangın/Patlama Olay Raporu (TPR.TEM.FRM.0004)

Yukarıdaki dokümanlar iptal edilmiştir.

Dayanak

19.12.2007 tarih ve 26735 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Binaların Yangından

Korunması Hakkında Yönetmelik”

18.06.2013 tarih ve 28681 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “İşyerlerinde Acil Durumlar

Hakkında Yönetmelik”

30.12.2013 tarih ve 28867 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Büyük Endüstriyel

Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik”

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

Sivil Savunma ile ilgili Kanun, Tüzük ve Yönetmelikler,

NFPA 11 Düşük-, Orta-, Yüksek Genleşmeli Köpük Standardı

Şirket Ana Sözleşmesi

TEM Standartları

Yürütme

Bu standart hükümleri Teknik Emniyet Müdürlüğü ve ilgili tüm müdürlükler tarafından yürütülür.

İLGİLİ DOKÜMANLAR VE EKLER

Acil durum Yönetim Merkezi (ADYM) Standardı (TPR.TGM.STD.0023)

Arama Kurtarma Standardı (TPR.TGM.STD.0135)

Genel Müdürlük ve Rafinerilerin Tahliye ve Sivil Savunma Planları

Yangın Tespit Tutanağı (TPR.TEM.FRM.0011)

EK-1Yangınla Mücadele Organizasyon Şeması

EK-2Yangın İhbar ve Müdahale Talimatı

KARARGAH

KIDEMLİ AMİR*

OPERASYON AMİRİ* YANGIN AMİRİ* RAK EKİP AMİRİ

İLK YARDIM EKİP

AMİRİ

ACİL DURUM

YÖNETİM MERKEZİ

(ADYM)

HABERCİ

TRAFİKÇİ

KAPI İLETİŞİM/

HABERLEŞME

GÖREVLİLERİ

DESTEK EKİPYANGIN MAHALLİ

GÜVENLİK AMİRİ*

Rafineri Müdürü ve

ADYM Üyeleri

İlgili Saha Başmühendisi -

Koordinatörü /

İlgili ÜRM Başmühendisi/

İlgili ÜRM Şefi/

(ÜRM On-Call Nöbetçisi)/

Vardiya Şefi

Karargah Amiri*

Üretim Müdürü

Bakım Müdürü

Proje Yatırımlar

Müdürü

On-call Amiri

(İlgii Saha Müdürü)

TÇM Müdürü

İGM Müdürü

Ünite/Saha Personeli

Hortum Ekipleri Amiri

Teknik Emniyet, İSG, Çevre ve

Proses Emniyeti Başmühendisliği

Personeli

Birinci Kademe Yangınla

Mücadele Ekibi

RAK Ekibi

Sağlık Ekibi

Karargahta Bulunacak Personel

Bakım/MÜM Personeli

KSM Personeli

PYM/MÜM Personeli

SAK/SAM Personeli

İGM/TKB Personeli

ÜRM-Proses Personeli

RGM Amiri ve Personeli

Haberci

Trafikçi

Ünite/Saha Şefi

Ünite/Saha Mühendisi

Ünite/Saha Amiri

Teknik Emniyet Başmühendisi

Teknik Emniyet Şefi/Mühendisi

Teknik Emniyet UzmanıRGM Amiri

Sorumlu İşyeri

Hekimi

* İlgili Amirler, listede bulunan sıralamaya göre amirlik görevini yürütürler.

RAFİNERİ YANGINLA MÜCADELE ORGANİZASYON ŞEMASI

ÜRM Proses Şefi/

Mühendisi

(PSM On-Call Nöbetçisi)

PYM/MÜM

Şef/Mühendis/Teknisyen/Tekniker

PYM/MÜM/İGM/TKB On-Call

Nöbetçisi

İKM Personeli

PSM Personeli

İşletme Emniyet Uzmanları

Ambar Personeli

Garaj Transport Personeli

BTK Personeli

Koruma ve Güvenlik

Amiri/

Koruma ve Güvenlik

Şefi/

RGM Personeli

EK-1 Yangınla Mücadele Organizasyon Şeması

Ek-2 Yangın İhbar ve Müdahale Talimatı

2- En yakın yangın alarm düğmesine ulaşarak butona basın.

3- Yangın ihbarı için 8888’i arayın ve yetkililere yangının yeri ve durumu

hakkında bilgi verin.

2- Eğer risk almadan, emniyetli bir şekilde müdahale edebilecekseniz,

mevcut yangın söndürücülerle yangına müdahale edin.

4- Yangın durumunda acil çıkış yönlerini takip edin ve en yakın toplanma

noktasına gidin.

! YANGIN İHBAR VE MÜDHALE TALİMATI

Yangın durumunda yapılması gerekenler

YANGIN ALARMINI DUYDUĞUNUZDA 7- Acil çıkış yönlendirmelerini takip ederek en yakın toplanma noktasına

gidin.

8- Bina Tahliye Sorumlusu binada kimsenin kalmadığını kontrol edecektir.

Asansörü kullanmayın.

Odalardan çıkarken kapı ve pencereleri kapatın.

Kıdemli Amirin izni olmadan kesinlikle tekrar binaya girmeyin.

Kişisel eşyalarınızı toplamak için zaman kaybetmeyin.

DENİZ-AKARSU VE TOPRAK KİRLİLİĞİ İLE MÜCADELE STANDARDI

GİRİŞ

Amaç

Bu standardın amacı, Tüpraş Rafinerilerinde ve çevresinde meydana gelen deniz/ akarsu ve toprak

kirliliğine karşı önlem almak ve petrol ve türevlerinden oluşmuş yağ veya kimyasal maddelerin

çevreye vereceği zararı en aza indirmek için yöntem ve organizasyon oluşturup görev ve

sorumlulukları belirlemektir.

TANIMLAR

Deniz / Akarsu Kirliliği

Rafinerilerden ve/veya rafineriye yanaşan tankerlerden ve/veya çevreden denize/ akarsuya

saçılan, petrol ve türevlerinden oluşmuş yağ veya kimyasal madde kirliliğidir.

Toprak Kirliliği

Rafinerilerden ve/veya rafineriye gelen kara tankerlerinden toprağa veya yere saçılan, petrol ve

türevlerinden oluşmuş yağ ile kimyasal madde kirliliğidir.

Ünite

Petrol ve türevlerinin işlendiği ve depolandığı tesisler ile kimyasal maddelerin bulunduğu

birimlerdir.

Grup

Deniz/akarsu ve toprak kirliliği durumunda personelin belirli bir görev ve sorumluluk içerisinde

hareket edeceği belirli malzeme ve ekiplerden oluşan görev yerleri EK-B.1’de belirtilen

birimlerdir.

UYGULAMA

Uygulanacağı Haller

Bu standart aşağıda sıralanan durumların bir veya birkaçının meydana gelmesi halinde, Rafineri

Müdürü, ilgili birim Müdürü ve/veya Nöbetçi Amir tarafından uygulamaya konacaktır.

Ünitelerde oluşan yağ veya kimyasal madde dökülmelerinin, ilgili ünite ve/veya ASA ünitesinin

imkanları ile kontrol altına alınamayacağı teknik arıza ve/veya kaza durumlarında,

İskelelere yanaşan tankerlerden veya kara tankerlerinden oluşan yağ ve/veya kimyasal madde

saçılmalarının, tankerin kendi imkanları ile kontrol altına alamayacağı durumlarda,

Rafineri ve çevresinde doğal bir afetin meydana gelmesi ve/veya sabotaj yapılması ve/veya

patlama ve yangının meydana gelmesi sonucu oluşan büyük yağ ve/veya kimyasal madde

yayılmalarında uygulanır.

Mücadelenin Başlatılması

İlgili ünite müdürü yukarıda açıklanan hallerin meydana gelmesi durumunda, Rafineri Müdürü ve

Teknik Emniyet Çevre Müdürlüğüne haber verecektir. Teknik Emniyet Çevre Müdürlüğü personeli

de ilgili grupları telsizle anons ederek ekipman, malzeme ve personelin ivedilikle mücadeleye hazır

olmasını sağlayacaktır.

Deniz / Akarsu ve Toprak Kirliliği ile Mücadele Organizasyon Şeması ve Görev Yerleri

EK-B.1’de verilmiştir.

Deniz / Akarsu ve Toprak Kirliliği ile Mücadele Amiri

İlgili birim Müdürü veya tatil günlerinde Nöbetçi Amirdir.

Deniz, Akarsu ve Toprak Kirliliği Mücadele Amirinin Sorumlulukları

Deniz/Akarsu ve Toprak Kirliliği ile Mücadele Standardını yürürlüğe koymak ve mücadele eden

rafineri gruplarının koordinasyonunu sağlamak.

Olayları izlemek, değerlendirmek ve değerlendirme sonuçlarına göre kararlar alıp uygulamak.

Sorumluluk alanındaki ihtiyaçları belirlemek, imkan dahilindeki ihtiyaçları karşılamak, imkan

dışındaki ihtiyaçları Rafineri Müdürüne bildirmek.

Çevre kuruluşları ve ilgili Belediyeleri haberdar etmek.

Meteorolojik ve hidrografik bilgi ve tahminleri alıp değerlendirme yapmak.

İl veya İlçe Mülki amirleri, Belediye, Emniyet Müdürlüğü yetkililerine haber vermek, olay felaket

boyutuna gelirse Rafineri Müdürünün onayı ile Felaket Planını uygulamak. Felaket Planındaki ilgili

ve gerekli makamlarla irtibat kurmak. Garnizon Komutanlığı, Donanma ile irtibat kurmak ve bu

makamları olaylardan haberdar etmek. Komşu Belediyeleri ve ayrıca gerekli olduğu taktirde

yurtdışında üyesi bulunduğumuz OSRL (Oil Spill Response Limited) şirketini durumdan haberdar

ederek gereken ekip ve ekipmanların hızla olay yerine ulaşmasını sağlamak.

Gelişme ve uygulamalarla ilgili hususlar konusunda Rafineri Müdürünün onayı ile Tüpraş Genel

Müdürlüğünü bilgilendirmek.

Genel Müdürlük Kurumsal İletişim Müdürlüğü onayı ile olay ve gelişmelerden basını bilgilendirmek,

basında çıkan bültenleri takip ederek yetkililere bilgi vermek.

Bulundurulacak Ekipmanlar ve Malzemeler.

- Şişme veya dolgu bariyerler

- Yağ sıyırıcı ekipmanlar

- Yağ veya kimyasal emici bariyerler

- Yağ veya kimyasal emici pedler veya talaş

- Sızdırmaz atık depolama varilleri, tankları veya tankerleri

- Dispersant

- Portatif dispersant spreyleme ekipmanı

- Çevre botu

- Rafineri ve çevre şirketleri gösteren haritalar

- EK-B2 de verilen acil hallerde gerekli olabilecek kuruluşların listesi

Bulundurulacak Ekipman ve Malzemelerin Sorumluluğu

Ekipman ve malzemelerin temini ve faal olmalarının sağlanması ilgili Müdürlük ile Emniyet Çevre

Kalite Müdürlüğünün sorumluluğundadır.

Deniz / Akarsu ve Toprak Kirliliği Halinde Mücadele Edecek Gruplar

Üretim Müdürlüğü Grubu

Koordinatör: Üretim Müdürü ve başmühendisleri

Görev ve Sorumluluklar

Yağ veya kimyasal kaçağı olan yeri tespit ederek kaçağı durdurmak.

Gerektiğinde üniteleri durdurmak.

Tesisleri devamlı kontrol altında tutmak.

Deniz/akarsu ve toprak kirliliği Mücadele Amiri ile devamlı iletişim kurmak.

Ekipler

Üretim Müdürlüğü personeli.

Gerekli Malzemeler

Yeterli sayıda araç ve telsiz

Görev Yeri

EK-B.1’de verilmiştir.

Deniz/Akarsu ve Toprak Kirliliği ile Mücadele Grubu

Koordinatör: Teknik Emniyet Çevre Müdürü, Teknik Emniyet Başmühendisi, Üretim Müdürlüğü

Baş Mühendisleri Bakım ve ilgili birim Başmühendisleri.

Görev ve Sorumluluklar

Deniz/akarsu ve toprak kirliliği ile mücadele araç ve gerecini iyi durumda ve hazır bulundurmak.

Deniz/akarsu ve toprak kirliliği ile mücadele Amirine müşavirlik yapmak.

Çevre kuruluşlardan yardıma gelen teşkilatlara deniz ve toprak kirliliğini önleme konusunda

tavsiyelerde bulunmak.

Haberleşmeyi telsiz merkez kanalından sürdürmek.

Deniz/akarsu ve toprak kirliliği ile Mücadele Amirini gelişmelerden devamlı haberdar etmek.

Kirliliğin büyüklüğüne göre gerekli ekiplerin oluşturulmasını sağlamak.

Deniz/akarsu kirliliği durumunda römorkörlerin kullanılması, bariyerlerin açılması, kirliliğin

etrafının bariyer ile çevrilmesi ve mücadelenin sürdürülmesini sağlamak.

Yağ veya kimyasal kirliliği müdahale planı ve dispersant kullanım karar ağacı yardımıyla temizlik

ve mücadele tekniğine karar vermek.

Kirliliği temizlemek ve kirlenmiş ekipmanların temizliğini yapmak.

Toprak kirliliği durumunda kirlenmiş alanın temizlenmesi ve iyileştirilmesini sağlamak, kirli

malzemelerin ve atıkların ilgili yönetmeliklere uygun geçici depolanmasını ve bertarafını

sağlamak.

Kirlilik bölgelerinden numuneler almak.

Temizlik sonrası toprak ve su numunesi alıp bilimsel kuruluşa analiz yaptırmak.

Ekip Amiri : İş Sağlığı ve Güvenliği Şefleri,

ASA Şefi, Deniz Dolum Şefi, Bakım Şefleri

Ekip Personeli : Teknik emniyet personeli

Deniz işleri personeli

Bakım personeli

Gerekli Malzemeler

Römorkör

Bariyer

Yağ sıyırıcı ekipmanlar

Yağ veya kimyasal emici bariyerler

Yağ veya kimyasal emici pedler veya talaş

Sızdırmaz atık depolama varilleri, tankları veya tankerleri

Dispersant

Portatif dispersant spreyleme ekipmanı

Çevre botu, palamar botu

Temizlik malzemeleri

Yeterli sayıda araç ve telsiz

Görev Yeri

EK-B.1’de verilmiştir.

Teknik Danışman Grubu

Koordinatör : Üretim Müdürlüğü Proses Başmühendisleri,

Proje ve Kontrol Müdürü, Başmühendisleri

Görev ve Sorumluluklar

Deniz/akarsu ve Toprak Kirliliği ile Mücadele Grubu personeline teknik yönden yardımcı olmak,

diğer gruplardaki çalışmaları görevlileriyle izlemek ve takip etmek.

Olayların ve gelişmelerin kronolojik kayıtlarını tutmak ve yapılan çalışmaları rapor haline

getirmek ve rafineri müdürüne sunmak.

İhtiyaç duyulduğunda Deniz/akarsu ve Toprak Kirliliği ile Mücadele Grubu personeline teknik

bilgi ve doküman temin etmek.

Kirlilik bölgelerinden numuneler almak.

Temizlik sonrası toprak ve su numunesi alıp bilimsel kuruluşa analiz yaptırmak.

Ekipler

Üretim Müdürlüğü Personeli (Proses, Lab.)

Proje ve Kontrol Müdürlüğü Personeli

Gerekli Malzeme

Yeterli sayıda araç ve telsiz

Görev Yeri

EK-B.1’de verilmiştir.

Bakım Grubu

Koordinatör : Bakım Müdürü ve Başmühendisleri

Görev ve Sorumluluklar

Deniz/akarsu ve toprak kirliliği ile mücadele ekipmanlarının temizlik ve bakımını yapmak.

Ekipmanların yakıt ihtiyaçlarını karşılamak.

İstenen vinç, forklift ve kamyon gibi araçları ve sürücülerini temin etmek.

Temizlik işini yapacak personeli temin etmek

Ekipler

Bakım Müdürlüğü Personeli

Gerekli Malzemeler

Gerekli ekipman ve temizlik malzemeleri

Akaryakıt tankeri

Yeterli sayıda araç ve telsiz

Görev Yeri

EK-B.1’de belirtilmiştir.

Malzeme İkmal Grubu

Koordinatör : Malzeme ve İkmal Müdürü ile Koordinatörleri

Görev ve sorumluluklar

Gereken malzemeleri ambardan kullanıcıya vermek.

Ambarda bulunmayan malzemeleri, rafinerilerden, iç ve dış piyasalardan temin etmek.

Ekipler

Malzeme ve İkmal Müdürlüğü Personeli

Gerekli Malzemeler

Yeterli sayıda araç ve telsiz

Görev yeri

EK-B.1’de belirtilmiştir.

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

EK-B.5’de verilen Çevre Kazası Raporu tutulacaktır.

1. Dayanak

Bu Standart aşağıdaki yönetmeliklere uygun olarak hazırlanmıştır.

T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı’nın, 22.07.2006 tarih ve 26236 sayılı Resmi Gazete’de

yayınlanan “Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”

T.C. Çevre ve Orman Bakanlığının 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de

yayınlanan “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği”.

T.C. Çevre ve Orman Bakanlığının 11.07.1993 tarih ve 21634 sayılı Resmi Gazete’de

yayınlanan “Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği”.

T.C. Çevre ve Orman Bakanlığının 27.08.1995 tarih ve 22387 sayılı Resmi Gazete’de

yayınlanan “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”.

T.C. Çevre ve Orman Bakanlığının 10.12.2001 tarih ve 24609 sayılı Resmi Gazete’de

yayınlanan “Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”.

T.C. Çevre ve Orman Bakanlığının 21.01.2004 tarih ve 25353 sayılı Resmi Gazete’de

yayınlanan “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”.

T.C. Çevre ve Orman Bakanlığının 26.11.2005 tarih ve 26005 sayılı Resmi Gazete’de

yayınlanan “Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü

Yönetmeliği”

T.C. Çevre ve Orman Bakanlığının 21.10.2006 tarih ve 26326 sayılı Resmi Gazete’de

yayınlanan “Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil

Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanunun Uygulama Yönetmeliği”

Yürütme

Bu standart hükümlerini Teknik Emniyet Müdürlüğü yürütür.