Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
CHƯƠNG1
Bắtđầutừgàgáymộttiếng,trâubòlục-tụckéothợcầyđếnđoạnđườngphíatrongđiếmtuần.
Mọingày,giờấy,nhữngcon-vậtnàycũngnhưnhữngngườicổcầy,vaibừakia,đãlần-lượtđimòraruộnglàmviệcchochủ.Hômnay,vìcổnglàngchưamở,chúngphảichiaquãngđứngrải-rácởhaivệđường,giốngnhưmộtlũphuvờchờđónnhữngôngquanlớn.
Dướibóngtốicủarặngtreum-tùm,tiếngtrâuthởhì-hò,tiếngbòđậpđuôiđen-đét,senvớitiếngngườikhạckhúng-khắng.
Cảnh-tượngđiếmtuầnthình-lìnhhiệnratrongánhlửalập-lòecủachiếcmồirơmbịthổi.Cạnhgiẫysào,giáongảnghiêngdựngởgiáptường,mộtlũtuần-phulố-nhốngồitrênlớpchiếuquằn-quèo.Cóngườiphì-phòthổimồi.Cóngườive-vemồithuốcvàchìataychờđónđiếuđóm.Cóngườihámiệngngápdài.Cóngườiđanghaitaydụimắt.Cũngcóngườigốiđầutrêncáimiệnghiệusừngtrâu,ngảnhmặtvàováchmàngáy.
Cáiđiếucàyvàcáiđómlửabịnăm,sáungườichuyềntay,chiếuđi,chiếulạiđộvàibavòng,ánhlửalạitắt,trongđiếmchỉcòntiếngnóichuyệnrầm-rầm.
Gàgáygiục.Trờisángmờ-mờ.
Trâubò,conđứng,connằm,thinhauquaihaihàmrăngnhaitrầuxuôngvànhảranhữngcụcnướcbọttobằngcáitrứng.
Thợcầykhắplượtdùngbắpcầy,vaicầylàmghếngồi,cùngnhaubàntánbăng-cuavềchuyệnsưuthuế.
Nhữngconchèo-bẻochẽo-choẹthóttrênngọntre,nhưmuốnhọalạikhúccaréo-rắt-màngườiquêvẫngọilàkhúcváycô,côcởí-củamấyconchào-màođậutrêncànhxoan,đon-đảchàovẻtươiđẹpcủacảnhtrờibuổisáng.
Toangcổngvẫnđóngchặt.Tuần-phulạilầnlượtthổimồihútthuốclào.
-ÔngTrươngơi,ônglàmơnmởcổngchotôiđánhtrâurađồngạ.Mọingàybâygiờtôiđãcầyđượcbasàoruộngrồi.Hômnay,bâygiờcònnhong-nhóngởđây...Phỏngchừngtừgiờđếntrưa,cầysaochoxongcáiruộngmẫuhai?Thôiônglàmphúc,làmđức...
Sautiếngnăn-nỉcủaanhchàngcục-mịch,vaiváccầy,taycầmthừngtrâu,trương-tuầnquẳngcáiđiếucầyxuốngđất,thởnốtkhóithuốctrongmiệng,rồigiươngđôimắtsaythuốclờ-đờ:
-Naychẳngxongthìmai!ÔngLýđãbảothuếcònthiếunhiều,khôngchomộtcontrâu,conbònàorađồnghếtthảy...
-Thưaông,ôngchủtôinóngtínhlắmkia!Ôngấyđãdặnbuổinaytôiphảicầychoxongruộngấy,nếukhôngxong,đếntrưavềăncơm,ôngấymắngnhưtátnướcvànóinhưmóccơmra...Chớtôicómuốnvất-vảvàomìnhlàmgì?Vảlại,ôngLýsaituầnđóngcổng,cốtđểbắttrâu,bắtbòcủangườithiếuthuếkiachứ!Ôngchủtôinộpthuếđủtừhômquarồi,xinôngmởcổngchotôi...!
Trương-tuầnnhănmặt:
-Tôikhôngphảitộc-biểu,khôngphảiphầnthu,biếtđiếcgìđâuôngchủanhnộpthuếrồihaychưanộp.Bâygiờmởcổngchoanh,chốcnữaôngLýôngấychửichatôilên,anhcó-nghehộtôikhông?
Anhchàngcục-mịchlủi-thủiđánhtrâugồngcầylùixuống,đểnhườngkhuđấttrướcđiếmchongườikhácvácbừavàđuổitrâulên.
-Ngườitatrâucủanhà,ôngchẳngchorathìchớ.Đâytôi,trâuthuê...đồnghaimộtbuổiđáp,ôngạ.Xinônglượngtìnhmàngỏcổngchotôirađồngkẻotrưaquámấtrồi.
Ngườiấynóituythiết-tha,trương-tuầnchỉđáplạibằngcáilắcđầu:
-Nếutrưaquáthìbừaluônđếnchiều.Trâuthuêsợgì!
-Thếđượcthìcòngìnóitruyệngìnữa!Củamộtđốngtiền,aiđểchomìnhốpnóđếnchiều?Chỉđếnnontrưa,ôngchủcótrâuchothuêđãratậnruộng
tháovaitrâumàdắttrâuvề,muốnbừathêmmộtnửađườngnữacũngkhôngcho,ôngạ.Thôi!Mùalàmăn,ôngnghĩlại...!
-Tôichẳngnghĩlại,nghĩđigìcả!Bốtôisốnglại,bảotôimởcổngnàybâygiờ,tôicũngxinchịuđừngnóianh...
Ngườiấylạivácbừa,đưatrâutrởlạichỗcũvớicáisắcmặtthìu-thịu.
Mặttrờingấpnghémặtlũy,muốnnhòmvàođiếm.Tuần-phiênlẻ-tẻvácsào,cắpchiếu,đeohiệuđivề.Trongđiếmchỉcòntrương-tuầnduỗigốikiểugọngbừa,ngồitrênchiếcchiếuđiểmnhữngtromồi,bãđiếu,đốcsuấtmấytênđànemởlạicanhngày.
Xaxanẻotrongđình,mộthồimõcáthậtdài,tiếpluônđếntrốngngũ-liênnệnđủbahồichíntiếng.
Nhưcóvẻkinhngạcvềnhữngthứhiệulệnhdữdội,mấycontrâubòđanhnằmcòngqueotrênđường,đồngthờilóp-ngópđứngdậy.
-Mẹchachúngnó!Hômnayvẫnchưađóngthuế,chúngnóđịnhđểtộivạchoai?Được!Cứbướngđi,ôngmàbắthếttrâubòbánráo!...
Tiếngchửiom-sòmnhưgiụcmấychụccặpmắtngơ-ngẩncủabọncầyđềuphảinghiêngvềphíađình.Ônglýnáchcắpcuốnsổ,mộttaycầmcâygậysong,mộttayxếchđôiốngquầnmónglợn,vừađivừaraphíađiếmtuầnvừathétmắngnhữngngườichậmthuế.
Đãnămhômnay,nghĩalàsaukhibài-bổtrìnhphủđãgiaovềvớimộtchữý,Lý-trưởngĐông-xángàynàocũngvất-vảvềthuế.
Đầutiênhắncònchomõđirao.Rồiđếntộc-biểu,phầnthuđihỏi.Rồiđếnđầy-tớcủahắnđưađầy-tớchánh-tổngđithúctừngngười.Trongnămngàynay,ngàynàocũngvậy,mõcá,trốngthúcliênhồi,hiệuốc,hiệusừngthổiinh-Ỏi.Suốttừsángsớmchotớitốimịt,tronglànglúcnàocũngnhưđámđánhcướp.Bâygiờđãgầnđếnngàyđổthuế,côngviệccànggấp.Hômquahắnđãlênphủ,xinvớiôngphủpháichomộtngườicailệvàhaingườilínhcơvềlàngđểtrừng-trịnhữngkẻbướng-bỉnh.
Nhờcócáithần-thếấy,hắnmớichửirỡ,thétmắngkhắplàngchooai.
Thợcầyvàtuần-phuđềubiếtcáihách-dịchcủaôngLý,ainấychỉđáplạinhữngcâuchửichùmchửilợpbằngsựnínim.
Trâu,bònhiềuconvẫytainhưmuốnchàomộtngườichức-việcchăm-chỉphận-sựtrongkhingườiấyquatrướcmặtchúng.
Bướclênsànđiếm,Lý-trưởngquăngtạchcuốnsổxuốngsàn,giơtaychỉvàomặtmấytênđànem:
-Hiệukhôngthổi,đểlàmsỏbốchúngbayà?
Mộthồicòitu-tuđồngthờinổilên,hiệusừngsenvớihiệuốctheođúnghiệuốccốtheođúngmệnhcủanhấtlýchitrưởng.
Đậphaibànchânvàonhau,rũchosạchbụi,rồicochânlênngồivàochiếu,Lý-trưởngvớluônlấychiếuđiếucầyvàsaituần-phủlấyđóm,thổilửa.
Mấyanhthợcàycủanhữngđiền-chủđãnộpđủthuế,bạođạntiếnđếntrướcmặtôngLý:
-Thưaông,trưalắmrồi!Xinôngchotuầnmởcổngđểchúngtôiđánhtrâuđicầy!...
-Thongthả!Hãyđứngđấy!Cầyđãnóngbằngthuếcủanhànướcà?
Vừanói,Lý-trưởngvừagiặtmồithuốcvàođiếu,hútluônmộtsạpbađiếu.Khóithuốctheohailỗmũituônranhưhaingàvoi.Lý-trưởngdõngđạc:
-Trương-tuần,anhbảonómởcổngra.Nhànàođủthuếthìchotrâubòrađồng.Cònnhànàothiếuthìbắttrâubòđiệucảvềđìnhchotôi,đểtôiliệuchochúngnó!
SaumộttiếngdạcủaTrương-tuần,mấytênđànemloay-hoaytháonêm,rútthencổng.Rồicùngđứngdoãichânchèo,cốlấyhếtsứccủalựcđiền,xuốnggạchvìcốicổngđãmònnhiềuquá.LýtrưởngđứnglênmởsổsướngtênnhữngngườiđủthuếchoTrương-tuầnnghe.Ướcchừngmươicontrâubòđượcđivớibọnthợcầycùngrangoàicổng.CònđộhaichụcconnữađềuphảivânglệnhôngLý,theogótTrương-tuầnvàtuần-phulũ-lượtkéovàisânđình,chờkhiphảichịutộithaychochủ.
CHƯƠNG2
Mõcátrêncộtđìnhlạhámiệngnhậnnhữngcâydùigiậndữ.Trốngcáidướixáđìnhlạilỳmặtchịunhữngcáinệnphũphàng.Vừadứthồivangcủanhữngtiếngmõ,tiếngtrốngbịnhữnglũytrengăncảnphảilậttrởlại,Lýtrưởngliệngdùitrốngxuốngsânđìnhvàquátmộtcáchadángraphết:
-Từsángđếngiờvẫnchưađemchiếuratrải,thìchanóngồivàođâu?ÀcáithằngMớiláothật!Xongthuếrồiôngtốngcổ...
MẹMớiởphíasauđìnhlếchthếchômmấychiếcchiếuđặtlênsànđình:
-Bẩmônghômquaôngdặnbốnónhàconsángnayphảiđichợsớm...
-Trảira!Rồiđigọicácôngphầnviệcđếnđây...Kệnhdệnh,kệnhdệnh!Bốngườitađấymàhômnàocũngbắtngườitaphảimời...Chẳngquaviệclàviệclàng,chứviệcriêngnhàai!..Ngàymaimàkhôngđủthuế,thìôngkhaihếtracho,thửxemthằngnàongồitù?
Đằngsaucótiếngléoxéo:
-LàmgìmàgắtgỏngdữthếôngLý?Bàcháubậnđimangcơmthợcầy,tôiphảinấuchínnồicámchoconlợnsềnóăn.Vìnómớiđẻ,sợbỏđóithìnómấtsữa,rồiconnóxấu.Bởithếtôimớichậmramộtchút,chứcókệnhdệnhgìđâu?
Nhữngcâuphântrầnthathiếtkéodàitừngoàiđườngvàođếngiọtđình.Thủquỹnhanhnhảubướclênthềmđìnhvớicáitrápsơnđenbệvệnấpởsườntayphải.Lýtrưởngvộivàngnóichữa:
-Tôinóilànóingườikháckia!Chứông...nhàneo,lắmviệc,tôicótráchgìôngđâu...Kìacácôngấyđãracảkìa!
ChưởngbạÔmốngsổvàmộttậpsổđiđầumộtbọnđộhơnmườingười:Thưkýlồngkhănxếpvàocánhtay,Phólýquầnáothâmtrêncổ.Chánhhộivắtáothebênvai,nămsáuôngkỳcựuvàtộcbiểulệtxệtkéođôiguốcgỗđã
mònhếtgót.Cảbọnlậtđậttiếntừxómgiữavàođình.Ainấytrụtguốccầmtay,nhảylênsànđình,đútguốcvàodướigậmchiếurồingồilêntrên.
ConvợthằngMớicungkínhđệlenbêncạnhcộtđìnhmộtcáiđiếuđànđựngtrongmộtchiếcbátgỗđánhđaibằnglạtvàcáimồirơmdàichừngmộtsải.Haiđứaconnókỳkệchkhiênglênchỗđónồinướcchèkhômớinấu,khóiđươngbốclênnghingútvàchồngbátđànsơnbằngnhữngcáunướcchè.
ChánhhộivừakhơimàonóivềchuyệnthuếthìngườinhàLýtrưởnglễmễbưngmộtbộkhayđènthuốcphiệnrướcChánhtổngtừnẻoxómdướiđilên.ÔngcailệvàhaiônglínhcơhộtốngcụChánhvàotrướccửađình.trongđámđôngmỗingườimộtcâu:
-Cụđãra!
-Lạycụ.
-Xinmờicụlêntrên.
Chánhtổngkhoanthaibỏgiầy,bướcquamộtgiẫychiếudưới,đểlạimặtchiếuhaihàngdấuchânđầycátbụi,rồivắtvẻongồilênchiếcchiếutrêncùng.BộkhayđèntựtayngườinhàLýtrưởngsangtaycailệ,lênnằmlàmbạnvớiquantronghàngtổng.
Ngaytừsángsớm,cụChánhđãcóđiểmtâmđộvàichụcđiếuởnhàLýtrưởng,chonêncụrấttỉnhtáo.Nghiêmnghị,cụlêngiọngkẻcả:
-Cácôngchứcviệclàngnàythậtlườiquá.Hômnaymàthuếcònthiếubethiếubét,chưathuđượcmộtnửabàichỉ!Tôihạntừgiờđếntốiphảithuchođủ.Nếukhôngđủ,sángmaitôiphảitrìnhquan.
Lýtrưởngđón:
-Vâng!Xincụthúcgiụcđicho!Chứmấyhômnaycácôngấycứỳrađó,chẳngôngnàochịuramiệngratiếng..thìphỏngainónộpcho?
Mọingườiđềuimlặng.KhôngphảisợcâudọanạtcủaChánhtổngLýtrưởng,họcònmãinhìnracổngđình.
ThằngMớikĩukịttrênvaichiếcđòngánhtreohaichiếcquang.Giằngtrước
làmộtxanhvừaganvừaphổi,vừatiếtđểtrênrỗlòng.Đằngsauthìmộtthúngthịtlợn.
Lữngthữngởngoàitiếnvào,nóđặtquanggánhxuốngsânđình,vàmờiôngLýraxem.
-Bẩmông,hômnaythịtđắt,tấtcảhếtsáuđồngrưỡi.
ÔngChánhhội,ôngthủquỹvànhiềuôngkháccùngđổxôra.Ainấyđềubiểumôichêđắt,Chánhtổngnằmtronggiữađìnhnóira:
-Đắtvớirẽchẳngquacũngcủamấyđứaphụcanh,cácôngcómấtgìđâu!Thôiđểchonóđemvềlàmđi,trưalắmrồi!
ThằngMớimừngrỡlạicấtquanggánhlênvai.Lýtrưởngdặntheo:
-Phảiđánhmỗimâmmộtbáttiếtcanh,màynhé!
Rồimọingườicùnglênsànđình,bắtđầunhúngtayvàoviệc.
Lýtrưởngquăngcuốnsổđiềnrachiếuvàbảothưký:
-Ôngđọcchocácôngkiatính,xemrằngchủnàobaonhiêu...rồibiênghivàomảnhgiấy.Tínhnhữngchủchưanộpđồngnàoấythôi.
Thủquỹmởtráplấyracáibàntính,cáibútchìvàmộttờgiấytây,rồiđưabàntínhchoôngLýcựu:
-Ôngtínhta,tôitínhtây,rồicùngkháplại,hễhaiđằngmàkhôngsainhaulàđúng.
Mộtngườiđànbàrónrénbướcvàosànđìnhvớimộtchuỗitiềnchinhtrongtay:
-LạycụChánh,lạicáccụa...
Bênbànđèn,mộtcậulínhcơngẩngcổlênquát:
-Làmgìmàđếnhômnaymớiđemnộpthuế?Lạicònvácnhữngkhảiđịnhrađấy!Ailấycho?
Lýtrưởnggạtđi:
-Ngườinhàtôiđấy...cácôngtínhgiùm,xemcủabàấycóbaonhiêuruộngtấtcả.
Thưkýgiởsổđọc:
-NguyễnThịQúiđiềndĩhạ:nhấtsởĐồngBắcxứbảysàochínthước,nhấtsởĐồngCáxứsáusàobathướchaithốn...
Lýcựuvừagẫycontoánláchtáchvừanhẩm:
-Nhấtngũnhưngũ,nhịngũnhấtthậpchi,tamngũnhấtthậpngũ...
Thủquỹchămchỉđểhaiconmắtvàomảnhgiấytâydướingọnbútchì.Mộthồisau,Thưkýđọchết,Lýcựuhỏi:
-Cóphảibamẫubốnsàonămthướcbathốnhaykhông?
Thủquỹđáp:
-Khôngbiết.Bâygiờtôimớitính.CộngbằngtínhtâyvẫnchậmhơntínhtạÔngbiếtthế.
ThịQúinóitheo:
-Vâng,ôngthủtínhkỹchọRuộngnhàcháucóđâumàđượcbamẫu!
Mộthồinữa,thủquỹhìhụcvớicâybútchì,rồingẩngđầulênmắngThịQuí:
-Bànóilạ!Bốnmẫuhairuộngcảthảy,saodámbảokhôngđượcbamẫu!
ThịQúithềsống,thềchết:
-Cháucóăngianthìtrờikhôngchứng!Thậtquảruộngcủanhàcháuchỉcóhaimẫubẩysào...
Lýcựu,ThủquỹcùngsôlạidồnThịQuí.Ngườiđànbàấynhấtđịnhkhôngchịu.Cáibàntínhvàcâybútchìphảilàmviệcthêmnhiềulầnnữa.
Chánhtổngsốtruột,giụcLýtrưởng:
-Aitínhcứtính,aiđiđốccứđiđốc.Chứxúmnhauởcảđây,thìđếntếtcũngkhôngthểthuxongthuế!
Lýtrưởnglấylàmphải,liềnsaimấytêngianhânđiđưacácônglệ,línhcơđầytớChánhtổngvàokhắpnhữngnhàđinhcùngvàdặn:
-Đứanàochưacósưuhaychưacóthuếthìcứtrốicổnólạivàđiệurađây,đểtôichochúngmộtmẻ.
Mõlạithúc,trốnglạigiục,tùvàlạiinhỏithổilên.
Ánhnắngbứtrứtchiếuđếnnửasânđình.Mấycontrâu,bòvẫnnằmgòlưngdướinhữnggốcgạo,gốcđa,hơithởtrongcổhọngkéorahồnghộc.
CHƯƠNG3
Nếpnhàtranhlủncủnnấpdướirặngtrelàngà,lặnglẽúplấykhuđấtdềthànhvàkínđáonáutrongmộtconxómcuốilàngĐôngxá,đứngxangólại,cóthểlầmvớinơinhốtlợnhaychứatro,đólànhàcủaNguyễnVănDậu.
Vớitầmcaovừaxếmặtthành,giẫymáihiêncườmcượpnhòmraventhành,luônluônphạtkẻravàobằngnhữngcáicộcbươuđầuchoángóc,nếuhọquênkhôngcúiđầu.
Vớilớprêuxanhđiểmnhữnglátrevàngúavànhữngcỏgấuphấtphơ,cáisânđấtrộngbằngđườngbừa,lỗchỗvếtchânchósenvếtchânngười,vừalàmđườngđi,vừalàmkhuvựchoãnxung,phòngbịnhữnglúcmưarào,đấtởchânthànhkhỏilởvàothềmvàcửa.
Baonhiêubộphậncầncócủamộtgiađình,đềuđượcthucảvàotrongnhà.
Nhàcấttheolốikiếntrúcphổthôngcủacáccụ,toànthểgồmcómộtcháivàhaigian.
Gianđầulàbuồng.
Bứcmànhráchméplướtthướtrủngoàicửabuồng,cũngnhưbứcphênnannứasừngsữngchắnnganglòngnhà,đềuhếtsứcgiữchotrongbuồngcóvẻbímật.Tráilại,nhữngkhehởởcạnhcửavànhưnglỗthủngởchânphênlạicùngraýphôsòng,nhưmuốnkhairằng:ngoàichiếcgiườngtregẫygiát,kêgiápbứcbụa,trongnàycómộtchummẻ,vạihàn,chennhauđứngbêncạnhđốngđấthangchuột.
Đốivớibuồng,ấylàbếpđun,cảnhtượnglạicàngbềbộn.
Dướitừngmáycháithấphẹp,nhữngluồngánhsángxanhtía,thôngthốngkéothẳngtừnócđếnnền,cốhunchokhônhữngchỗđêmquamưadột.
Cạnhbócủigiongẩmướt,đoànvungsứtmiệnghềnhhệchnằmngửatrongnhữngcáirếtre,nhưmuốncườivớilũmêuđấtthưnhàn,lônglốclănnghiênglănngửa.
Trênbãitrotrấutanhbành,nguộilạnh,mấyhòngạchvỡchầuđầuvàonhau,nghiêngmìnhnằmtheothếchânvạc,đươngchờđếnlúcđộinồi.
Kềđóđếnbànthờ.
Chiếcngưỡngtreuốnlưnggùgùđỡlấymộtđốtre,dõngdạcđứngrahìnhchữmônvàhộvệchomộtmớnantrelànhphànhlongbựt,giườngthờgiốngnhưcáichạnđựngbát.lơlửnggácgiữakhoảngcộtcủabếpvàbuồng.
Tờgiấyxanhlạnhlùngphủngoàiváchđấttỏrằngnhàmớicótang.
Nhưngmớmạngnhệnchằngchịtquấntrênđámchânhườnglơthơ,lạilàmchứngchomộtthờigiankhálâu,chủnhânkhônghềcúnglễ.Rồiởgiữanhà,chiếcchiếuráchthủngxộcxệchphủtrêntấmphảnlongđinh.
Rồiởdướiphản,mấyconchóconđòiăn,ăngẳngkêukhôngdứttiếng.
Vàởngoàihiên,quang,gánh,liềm,háisen,vớiáoyếm,áo,váy,quần,lôithôirủsuốtmấygianruổi.
Trongtaybồngđứacongáihaituổi,chịDậuthơthẩnngồitrênchiếcchõnglongnan.Cáinhanhnhảucủađôimắtsắcngọt,cáisinhsắncủacặpmôiđỏtươi,cáimịnmàngcủanướcdađengiònvàcáinuộtnàcủangườiđànbàhaimươibốntuổi,vẫnkhôngđánhđổnhữngcáilophiềnbuồnbãtrongđáytim.Nétmặtrầurầu,chịimlặngnhìnsựngoanngoãncủahaiđứaconnhỏ.
CáiTývàthằngDần,đươnghỳhụcbớiđốngrễkhoai,tìmnhữngcủmập,củgiày,bỏvàotrongrổ.Chúngnómừngreohýhửngkhithấymộtcủnguyênlành,vàchúngnócãicọlầunhầukhilụcmãichẳngđượcgìcả.
Mặttrờigầnđếnđỉnhđầu.
Ánhnắngxuyênqualũytrechiếuxuốngtrướcthềmkhoangcửa.
Đằngsaugàgáytete.
Nócbếplánggiềngngọnkhóibốclênnghingút.
ThằngDầnvớibộmặtthìuthịu,bỏđốngrễkhoaiđứngdậylùngbùng:
-Nhặtmãitừsángđếngiờmớiđượcbamẫukhoairanh!Conkhôngphảitộimàbớinữa.Uđimuagạomaulên!Hàngxómnấucơmtrưarồi,nhàtavẫnchưaăncơmsáng!Chúngconđóiquá!
Ngóconmộtcáchđauđớn,chịDậungọtngào:
-Conhãycốnhặtthêmvàichụcmẫunửa,rồichịnóluộcchoăn,chứulàmgìcótiềnđônggạo?
Thằngbéphụngphịu:
-Hômquavàhômkiaubánhaigánhkhoailangđượcnămhàomà...đãtiêugìđâu!
Vừanóinóvừatungtăngchạyđếncạnhmẹ,toanlầndảiyếmcủamẹ.CáiTýthỏthẻkhuyênem:
-TiềnbánkhoaicònphảiđểdànhđóngsưuchoôngLýchứ?Dễđượcđemmàmuagạođấyhẳn?Emcóđóithìhãyăntạmcủkhoaisốngvậy!
Câunóinghĩalýcủaconbébảytuổi,hìnhnhưcómộtsứcmạnhthầnbí,khiếnchochịDậuhaihàngnướcmắtchạyquanh.Uểoải,chịbếcáiTỉulênsườnvàlừthừđirangoàicổng,đểngóngxemchồngđãvềchưa.
Chồngchị,-anhNguyễnVănDậu-tuymớihaimươisáutuổi,nhưngđãhọcnghềlàmruộngđếnmườibảynăm.
Vớicáisứckhỏemạnh,vớicáitínhnhanhnhẩu,vớicáiđứcchịuthươngchịukhótrongnghềcầythuêcuốcmướn,nhữngnămsonrỗi,vợchồngnhàanhcũngvẫnkiếmđượcthừaăn.Mấynănnayphầnvìthóccao,gạokém,phầnthìconđẻthêmra,vợbậnmọnluôn,sựtiêudùngcủaanhmớikhôngđượcrồiràonhưtrước,vặtmũichỉđủđútmiệngmàthôi.
Rồithángtámnămngoái,mẹanhbịbệnhquađời.Lạithánggiêngnămnay,thằngemtraicủaanhcũngvìphảigiómàchết.Dầuanhhếtsứctằntiện,haicáimaấycũngcứlôikéođimấtcủaanhhaimónlàlànghếtđúngsáuđồng,vàhaicổquantàihếtgầntámđồng.Nhàkhôngcó,anhphảiquangcotầntảochocó.Haicáirớpấycũngđủđưaanhlênđếnbậcnhì,bậcnhấttrong
hạngcùngđinhrồi.Hơnnữa,thángbađếngiờthầnbệnhsốtrétởđâukéođến,nóbắtanhcứphãinghĩviệcnằmnhà.
Thếlàgầnbathángtrời,nhữngsựđónggópchitiêucủamộtgiađìnhnămmiệngăn,hếtthảytrôngvàohaibàntaytrắngcủangườiđànbàconmọn.
Sựđóiráchcủaconvàsựlầmthancủavợ,đắpđổitiếnđếntrướcmắt,đãlàmchoanhganruộtnẫunà.Thêmmấybữanay,Lýtrưởngngàyngàysaingườigiụcthuế,anhcàngluốngcuốngnhưconkiếnbòtrongchảonóng,khôngbiếtloliệuthếnào.Sớmngày,cơnsốtđãtananhphảigắnggượngchốnggậyrađi,cũngđịnhvaymượnlấymộtvàiđồng,trảchoxongmónnợnhànước.Nhưngđithìđi,chínhanhcũngkhôngtựbiếtmìnhsèđiđếnnhàa,vàchừngbaogiờthìvề.
Mongmãikhôngthấybóngchồng,chịDậulạibỗngcáiTỉutrởvào,ngồiphịchxuốngchõng.
CáiTývẫnloayhoayvớiđốngrễkhoai.ThằngDầnđươngráuráunhaimẫukhoaisống.
Bênnhàlánggiềngcótiếngmâmbátlạchcạch.Mấyconníttíutítgọinhauăncơm.Mùicanhrưavàmùicákhitheongọngiónồmđưasangngàongạt.
Thằngbéháuđóinuốtvộimiếngkhoaitrongmiệng,vớtấmáonâutoạcvạtkhoácluônvàomình,đonđảchạylạivỗvàovaimẹ:
-ConsangchơibênnhàôngBác,unhé!
CáiTýchừngmắt:
-Bênấysắpsửaăncơmấymà...!Sanglàmgì?RồibàBáclạiđuổioaioáinhưhômnọấy.Thôi,đóithìchịuvậy,chứemcứnhặtcốlấymấycủnữa,rồichịđứnglênbắcnồi.
ThằngDầnquăngtọtcáiáovàochõng,ngoảnhđítquaylại,trênmặtđầyvẻthấtvọng:
-Khổlắm,baonhiêucủngoncủlành,uđãlựahếtđembán,ởđâychỉcònnhữngrễvàrễ,lấyđâurakhoaimànhặt?
CáiTýlạidịunétmặt:
-Chảbánthìlấytiềnđâuđóngsưu?...Emhãychịukhónhặtđivớichị!Hãycònvôkhốicủmẫmrađấy.
-Nhưngmàemcònđóivàngcảmắt,khôngnhặtđượcnữa...!
Nóixong,thằngDầnbướcđếnbêncạnhrổkhoai,chọnlấymộtcủlớnnhất,nóchùivàobụngchosạchcátbụirồichovàomồmcắn...
ChịDậutuyvẫnngồiimkhôngnói,nhưngởkhóemắt,nướcmắtlạicứchanchứachảyra.Chừngnhưkhôngmuốnđểchocácconthấysựđaulòngcủamình,chịvờngảnhmặtnhìnvàotrongvách.
CHƯƠNG4
Conchócáinằmởgậmphảnbỗngchốcvẫyđuôirốirít,tỏradángbộvuimừng.
AnhDậulữthửtừcổngtiếnvàovớicáivẻmặtxanhngắtvàbuồnrứtnhưkẻsắpbịtùtội.
CáiTý,thằngDầncùngvỗtayreo:
-A!Thầyđãvề!A!Thầyđãvề!...
Mặckệchúngnó,anhchàngốmyếuimlặngdựagậylêntấmphêncửa,nặngnhọcchốngtaycàogốivàbướclênthềm.rồilảođảođiđếncạnhphản,anhtalănkềnhlêntrênchiếcchiếurách.
ChịDậuômconvàongồibênphản,sờtayvàotránchồngvàsẽsànghỏi:
-Thếnào?Thầyemcómệtlắmkhông?Saochậmvềthế?Tránđãnónglênđâymà!
AnhDậunằmthừkhôngcựa,cũngkhôngtrảlời.ChịDậulạigặng:
-Chắcthầyemmệtlắmthìphải?Từsángđếngiờđinhữngđâu?Hỏivaycủaai?
Vắttaylêntrán,anhDậuthởmộttiếngdàivàcấtcáigiọnglềdềcủangườiốm:
-TôilênnhàlãoHộiÍch.
-Cóđượcđồngnàohaykhông?
-Chẳngđượcgìcả.Tôicũngbiếtcáithằnggiàấynóbẩnnhưchó,mìnhđảmắcnợcủanó,chẳngkhinàonólạichomìnhvâythêm.Nhưngvìbíquáchonênphảinhắmmắtđiliều.Quảnhiênmớicấtmiệnghỏi,nóđãmắngsấmxơisới,rồilạidọarằng:Bađồngcầmđấtcầmnhà,lãimườihaiphân,đếnthángsáunàythìvừahếthạn,tínhthànhranămđồngmộthàosáuxụ
Nếukhôngtrảđượcnósẽcắmcảnhàđấtđểlàmchuồngxí.
ChịDậucauđôilôngmày:
-Trờiđấtơi!Cắmcảnhàđấtđểlàmchuồngxí!Ănnóinhưthếthìcòntrờiđấtnàonữa?...Thếsaothầyemkhôngđếnôngcậuhỏitạmlấymộtđồngvậy?
-Có!Tôicóhỏi!nhưngcũngchẳngănthuagì.Ôngấynhiếcmãivợchồngsứcdài,vairộngmàcóvàibađồngbạctiềnsưucũngkhôngchạynổi...
ChịDậugiậmchânxuốngđất:
-Khốnnạn!Ấyôngcậuđấy!Ôngcậugiàucónứtđổlávách,cảđờicháumớihỏivaymấyđồng,cònnỡnhiếcmócnhưthế,tráchchingườingoài!...Thếbâygiờthầyemđãđịnhhaychưa?
AnhDậunínlặngmộthồi,rồilạithởdàitiếngnữa:
-TôiđãnóivớicụNghịQuếởthônĐoài...haylàbánquách...
Đươngnóigiởcâu,anhDậungậpngừnglạithôi,nhưcóvậtgìnghẹnởcổhọng.ChịDậucốgắng:
-Bánquáchcáigì?Thầyemcứnói,ởđâycóaimàsợ!
AnhDậuđơmdớmnướcmắt:
-HaylàbánquáchcáiTýchocụấy?
ChịDậucũngnướcmắtchảyquagòmádòngdòng.Chịcứcúigầmmặtxuống,khôngbiếttrảlờirasao.CáiTýnghethấyru,ngrờicủkhoaitrongtay,vộivàngđứnglênnănnỉ:
-Convanthầy!ConvanU!thầyuđểconởnhàchơivớiemcon.Convanthầy!ConvanU!ThầyUđừngđembáncon.
ThằngDầnnhảvộimiếngkhoaitrongmiệng,vàsụtsịtkhóc:
-Emkhông,nào!Emkhông,nào!emkhôngchobánchịTýnào!CóbánthìbáncáiTỉukiakìa!
AnhDậucũngnhưchịDậu,aináysèsẽgạtthầmnướcmắtvàcũnggiảcáchlàmthinh.
CáiTývẫnbaibảivannhưtếsao,mộthaixinthầyuđừngbánnóđi,tộinghiệpchonó.
Chừngnhưcầmlòngkhôngđậuvớinhữnglờingâythơvàthêthảmcủaconbéngoanngoãn.Chi.
DậuxoasuýtcáiTỉuvàyênủicáiTý:
-Không!Thầyconnóiđùaấythôi!Bánconthìlấyaiẩmconbénàychouđilàm?
CáiTývuivẻngồivàocạnhđốngrễkhoai,nólạihýhoáybớibớinhặtnhặt.
Mộtbầukhôngkhítẻngắtbaophủcảmấygiannhà,ngườitacóthểngherõtiếngdậpởhaitráitimcủahaivợchồnganhtraicùng.
Ngoàiđườngcótiếngchósủaxôxát.Rồitiếngroiquấtvàováchđènđẹt.Rồitiếngngườihỏidữdội:
-ĐĩDậucónhàđấykhông?
ChịDậulậtđậtbỗngconbéconracổngđuổichó.AnhDậucũngngồinhỏmdậyvàngórasân.
NgườinhàLýtrưởngnghênhngangmúachiếctaythướcvớisợidầythừng,đưaôngCailệvàcâyroisonghùngdũngbướcvàotrongcổng.Haingườicùngraoaigiộconchócáivàcùngnhẩylênthềm.Phủđầu,ôngCailệchỉcâyroivàomặtanhDậuvàquát:
-Sưuđâu?Saokhôngđemnộp?Ngườitavàohỏivẫncònngồiỳrađó!
AnhDậulẩybẩyđứngdậy.Cáimặtxanhxaokhiấyđãđổirasắctáimét.Runrun,anhsẽgiơtaygãitai:
-Thưaông,tôichưacó.
ÔngCailệthịhùngbằnghaiconmắtgiươngtròn:
-Cảnămchỉcóhaiđồngbảyhàotiềnsưu,bâygiờanhvẫnchưacóbaogiờanhđịnhmớicó?
Vớicáidángđiệucóvẻvanlơn,anhDậuhổnhểnthởvàđáp:
-Thưaông,vìtôiđauyếu,nênchưalokịp,xinôngthưchođếnmai.Thuếcònnămbữanữamớiđăngtrườngkiamà!
-À!thuếcònnămhômnữamớiđăngtrường,chonênanhkhôngnộpvội,phảikhông?
HỏivậynhưngôngCailệkhôngđểchokẻbịhỏiđượccóthờigianphântrần.Nhanhnhưcắt,ôngchuyểnphắtcâyroisongsangtaytráivànắmchặtnămngóntayphải,đưaluônvàongựcanhDậumộtmớquảthụi.Cáithụichuyênmôncủangườicôngkháchẳnthứthụiphổthôngcủathườngdân.AnhDậuchỉứcứcmấytiếng,chứkhôngthểkêulênđược.Thuậntay,ôngCailệtúmlấycổáoanhDậuvàngảnhlạibảoôngngườinhàlýtrưởng;
-Thừngđâu?Tróicổnólại.Cómộtsuấtsưubâygiờchưanộplạicònchựcgiởlýsự?
Tứcthìhaingườixúmlại,mỗingườinắmmộtcánhtayanhDậubẻquặtrađằngsaulưng,rồiluồnthừngvàovàriếtthậtchặt.Họtróianhchàngkhốnnạngiốngkiểunhưnhàquêtróichóđểlàmthịtvậy.
ThằngDầnòakhóc:
CáiTýmếumáonhếchnhác,chạyđếncạnhôngCailệ,chắptayváilấyváiđể:
-Cháulạyhaiông!Haiôngthachothầycháu.Haiôngđừngtróithầycháu!
Sẵncâyroitrongtay,ôngCailệquấtluônchonómấycáivàođítvàquát:
-Bướcngay!
Conbéđauquá.Nólănđànhđạchxuốngđấtvànórẫyrụanhưcongàphảinướcnóng.ThằngDầncàngkhócdữ.
ÔngCailệđươngcơnthịnhnộ,lạithẳngtaygiơcayroisong,toantrừng
phạtthằngbénày.ChịDậulếchthếchômconbéconchạyvào:
-Thôi.TôixinôngCai!Ôngthachocháu...Chúngnóhãycònbébỏng.
Lờinóitiếtthacủangườiđànbàcóduyênvẫncóđôichúthiệulực.ThằngbéngâythơđãđượcôngCaiânxá.
Ngảnhlạithấychồngbịtróichặtquá,mặtmũinhănnhưchuộtkẹp,chịDậulạdẽdàngkêuvanôngCai:
-Nhàtôiđươngốm...Xinônglàmphúcnớirộngnútthừngracho!
Lầnnàykhôngcókếtqủa,nhữnglờinằnnìcủachịchỉđượcôngCaiđáplạibằngmộtgiọngoainghiêm:
-Khôngphảinới!Tróithếcũngchưachếtnào!Màcóchếtnữa,chồngchịcàngkhỏiđóngsưu.
AnhDầnnóixen:
-Nhưngtôiđauquá...xinônghãynớilỏngrachotôimộttý.Nàotôicóchạymấtđâu!
ÔngCailệnổicơnlôiđình,tặngluônanhDậunămbảycáitátvàomặtvàhằmhè:
-Bướngvớiôngà.Màycótộithìôngmớitrói.Lạicònbướngvớiôngà!
ChịDậunhìnôngCailệbằngđôiconmắtđỏngầu:
-Thôi,tôicũnglạyôngnữa!Chẳngquanaymaiđủthuếthìthôi,làmgìôngphảihànhhạchồngtôiquávậy?Cóđánhthìôngcứđánhtôinày.baonhiêutộitôixinchịucả.Chồngtôiđauốmchẳnglàmnêntội.
-À!Màytháchôngphảikhông?Hừ!Thấyôngnểmặtmàycànglàmgià!Được!Ôngthửchomàybiếttay!Nàythách!Nàythách!Nàythách!!!
MỗitiếngnàytháchtừmiệngôngCaiđãđưara,chịDậulạiđượchaibaquảthụivàongực.
Đứngkhôngvững,chịnàyngãphịchxuốngđất.CáiTỉunằmtronglòngmẹ
khócngặtkhócnghẻo.CáiTý,thằngDầnmỗiđứanấpmộtxócộtnhìntrộmbốmẹphảiđòn.Cảhaiđứacùngnứcnởkhóckhôngratiếng.
NgườinhàLýtrưởngchỉcáitaythướcvàomặtchịDậu:
-Khôngthấyngườinàolắmđềunhưchị.Nếunhàaicũngbướngnhưnhànày,cólẽthuếcủanhànướcđếnbỏ.Thôi!Đứngdậymàđichạysưuchochồng,đừngngồiănvạđâynữa!
Rồihaiônghằmhằmtúmlấyđầuthừng,sềnsệtđiệuanhDậuxuốngthềm.Tớicổng,anhchàngkhốnnạnquaylạidặnvợ:
-UnóđểcáiTỉuởnhà,sangngaybêncụNghịQuếchotôi...
CHƯƠNG5
BướcvàokhỏicổngthônĐoài,đãthấynhàôngNghịQuế.
Nólàmộtđámbungxungnhọnnhưngọntháp,hùngdũngúptrênđoànbịchvừađồsộ,dườngnhưphônhàmìnhthócđểhàngbốn,nămmùa.
Nólàmộtlũđốnrơm,đốnra.lớnbằngtráinúi,chennhauđứngbêncạnhngọnmít,ngọnsung,dườngnhưkhoeôngchủcầycấyđếnmấytrămmẫu.
Nólànhữngtòamáingóimuốnbảotồnquốctúybằngnhữngđấúvuôngtròmtrõm,nhữngsôitầucongrướnvànhữngconcáchépmảnhsứhámiệngnằmgiáptườnghồi.
Nólàmộtngôidươngcơrộngchừngbamẫu,quâyquầntrongbốnbứctườnggạchcắmmảngchai,cảnhtượngphứctạp,giốngnhưngôichợđóngtrongkhutrại,họpđủcácvậtsang,hèn,cáckiểucũ,mới.
Cáicơnghiệpấytuytựtổtiênđểlại,ôngNghịcũngcókhaithácthêmnhiều.
Ôngkhôngđibuôn,khôngđithầu,chỉlàmôngchủruộngkiếmôngchủthảlãi.
Đụngđếncủaôngnhẹnhấtcũnglàmườiphân.Vàvaytừmộtđồngtrởlên,đềuphảiviếtruộnghaynhà,hoặcphảigửivậtgìkháclàmđồbảođảm.Qúahạnthìmất.Dươngcơôngởcũngnhờruộngnươngôngcấy,hạcđồng,lọsứôngthờ,phầnnhiềulàcủanhữngngườivaynợhếthạnkhôngtrả,bịÔngchiếmlấyvàbắtlấy.
Nhàôngđờiđờiphátphátvềbênhào.BướcđườngcôngdanhcủaôngcũngbắtđầutừchứcLýtrưởngvượtquanhữngbậcPhótổng,Chánhtổngrồi,cơmrượu,bòlợnvàquanphủ,quantỉnhhiệpsứcvónhauđưaônglênghếnghịviên.
Khôngnhưnhữngkẻmặtngườidạthú,mượntiếngthaymặtdânđểhótChánhphủmàxinxỏviệcnàyviệckia,ôngranghịtrường,chỉcốtmuacái
vịthứtânthờí,lấychỗmỗinămvàilần,ănuốngvà...ngồinằmvớibọntaimặttrongxứ.
Cáiđứckhôngthèmbiết...chữcủaônghơnhẳncácbạnđồngviện,tuynhữngôngấychỉxuấtthânbằngnghềláilợnhaycaiphụVàoviệnôngcũngnhưhầuhếtcácôngnghịkhác,khôngbànvàkhôngcầnngheaibàn.Nhưng,ôngcũngchỉngápvặt,chớkhôngngủgậtbaogiờ,vìsợđôigiầychílongđểdướichânghếlỡbịmấttrộmtrongkhiôngphảicochânđặtlênmặtghếchohợpthóiquencủaông.
TừngàygiữchứcôngNghị,danhtiếngcủaôngđãbaykhắptỉnhTrungsơn.Thếnhưngsuốtnămchítối,ôngkhôngphảithếtmộtôngkháchsáo,trừrahaingàygiỗchavàgiỗmẹ.
Cốnhiên,ôngphảilàmộtngườicơchỉ,sokètừmộtđồngxutrởđi.Vậymàlắmkhiônglạirấthào.Nhấtlànhữngdịptếtta,tếttây,khôngdịpnàoôngquênkhôngbắtchimngói,gàmáitheonhữngthúnggạotámthơmvàocửamấyôngtolớn.
Vớiông,vợchồngĐĩDậukhôngcóhọhàngthânthíchgìcả.Nhưngvìcáchắncầythuêcấymướnchoôngđãnhiều,nênđềubiếtnhà,biếtngười.
SaukhiCailệvàngườinhàLýtrưởngđãdẫnanhDậurađình,chịDậutheolờichồngdặn,traoconbéconchocáiTý,vớchiếcnónráchđeovàocổtaỵThằngdầnkhócnhếchkhócnhác,rầmrĩkêuđói.Giảđiếc,chịcứlủithủicắpnónrađi.
Ánhnắngthángnămrátnhưlửachàmvàomặt.Hơinướcdướiđồngbốclên,nóngnhưhơitrongchõxôi.Nhữngconcuachửavànhữngconrắnnướcchịukhôngnổisứcnóngcủanướctrongruộng,rủnhaubòlênmặtđườngvànúpvàocáckhómcỏ.
ĐôngxávớiĐoàithônvẫnlàmộtxã,cáchnhauđộbacâyxộtronglúcnắnggắt,ngườitacoiđoạnđườngấynhưconđườngthiênlýtrongbãicátgià.Nhưng,vớichịDậunókhôngmùigì,vìđờichịđãquenhàngngàyrạnmặtvớithầnnắng.
Nhờsứcchechơcủachiếcnónrách,chịchỉbướcrảomộtthôithìtớicổng
nhàNghịQuế.Mặttrờiđứngbóng.Trâubòlũlượtlôithợcầyởngoàiđồngvề.Thậpthòngoàicổng,chịnângvạtáonâumốclaunhữnggiọtmồhôinhễnhoạitrênđôilôngmàyvàmởtođôimắtquángnắngnhòmvàotrongcổng.
TrêncáisângạchBáttràngmôngmênhnhưbãiđábóng,khôngđiểmmộtvếtbóngrâm.Đànchimbồcâuchổngmôngmổtrênnongđỗ.Congàmáiấpcụctáctừtrêncửachuồngnhảyxuống,ưỡnđítbónmộtbãiphânchochậulan.Mấyconlợncontheomẹnghễunghệndiễuchungquanhchậunướcvogạo.
Khôngcóngườinàoqualại.Đánhbạo,chịDậuxămxămtiếnvàosân.Mộtđànchódữnhưđànhùmởđâunhấttềsồra.Chúngnónhảychồmlêntậnmặtngườilạ.
Hoảngquá,chịDậungồiphịchxuốnggạch,vừavungcáinónkhuađuổinhữngconácthú,vừakêu:
-Anhbếpcónhàkhông?Làmphúcđánhchóchotôivới!
Trongnhàcótiếngthétrathethé,ngherõlàtiếngđànbà:
-Làmgìmànheonhéothế?Nhàaikhôngcóchó?Làmsaođikhôngmanggậy?Thằngbếpcònbậnviệckhác,nókhôngphảihầuchúngbay!
Rồilạiim.ThìravợchồngôngNghịđươngăncơmởnhàkhách.NghetiếngchịDậuléoxéo,bàNghịbựcmình,quátđổngvàicâuchooai,chứbàkhôngthèmđứngdậy.Tínhbàxưanayvẫnthế,chẳngkhinàolạichịuhạmìnhmàđimắngchó,đuổichóchokẻvaynợhayngườilàmthuê.
ĐànchócứvâykínchungquanhchịDậunhưquânđèncù.Hìnhnhưchúngnómuốncốlàmhếtphậnsựvớichủ:connàoconấynherănglèlưỡi,chỉchựcvồvàohaichânchịchàngđángthương.Cáinóndùnglàmkhígiớiđãbịđànvậtcắnráchtantành.ChịDậuluốngcuốngkhôngbiếtlàmthếnào.Bíquá,chịphảigiơhainắmtayđánhnhaubộvớiđộilínhcoinhàcủaôngNghị.
Mộtmụthợcấyởdướinhàbếplậtđậtvácgậychạylên.Mụđuổiđànchótánloạnmỗiconchạyđimỗingả.
ChịDậulópngópđứngdậyvàđiđếntrướcnhàkhách.Bàntayphảibịchócắnvàolúcnàokhôngbiết,máuchảyđầmđìa.Ghérăng,chịxémộtmiếngởđầudảiyếm,buộcchặtlấychỗbịthương.Rồirụtrè,chịlênbựcthềm:
-Thưalạyhaicụạ!
BàNghịgắt:
-Chócắnvàotayphảikhông?Chochết!
Đươnglúcngườitaănuống,aibảocứdẫnxácvào?Hỏigì?
ÔngNghịđặtbátxuốngmâm,vừanhainhồmnhoàmvừađón:
-Sángngàychồngnóđãsangxinbánđứacon.Chắcnóđếnđểnóinốtchuyệnấy,chứgìnữa.
-Bẩmcụphải,consangthưacụvềviệcấy.
BàNghịđưamắtrahiệuchoôngNghịrồibảochịDậu:
-Thongthả!Hãyngồiđấy!Đểchongườitaănxongcáiđã.Đừngquấyrầy!
ÔngNghịnhưđãhiểuýcủavợ,cứviệcchanchangắpgắp,khôngnóikhôngrằng.
Khépnép,chịDậungồiphệtxuốngmặtthềmgạch.MọingàytuyvẫnlàmmướnchoôngNghịấy,nhưngchi,chỉthìthọtravàotrongmấygianbếp,chưabiếtnhàtrênthếnào.Hômnaybạmentớiđây,ấylàlầnđầuchịđượctrôngthấycảnhtượngnhàkháchcủaôngdânbiểu.Trongmắtchịnhàấylịchsựvôcùng.Nàoởcạnhbứchoàngphikhảmtrai,mấycôcongáitồngngồngđùi,vúvừanằm,vừatủmtỉmcườitình.
Nàoởgiữađôicâusơnthenthiếpvànghaithằngbéconbéotrònvàxoaytrần,lễmễkhiênghộpsữabòcaolớngầnbằngchúngnó.
Nàoởbênchiếcđộcbìnhmenđỏ,cáiđiếuốngvấtvểuvươncànhxetrúcdàithườnthượtnhưcáicầncâu.
Rồiởtrongcáitủchèchạmdâynho,mộtrổtrứnggàđầylùm,ngấtnghểu
chồngtrênbộkhaychètrắngbóng.Rồiởtrướccáisậpgụlênnước,bốnchiếcghếgụmặtđácùngchầuvàomộtchiếcbànmâysơnxanh.Vàởđầucáigiườngtâysơnquangdầu,quầnlĩnhthâmvàkhănquàngnhiễuxanhcùngvắtmộtchỗ.Biếtbaocủaquívậtlạ,chịDậunhìnvẫnchưakhắp.Trênbànăncótiếnglengkeng.
ÔngNghịđâmchéođôiđũaquamặtmâm,bưngbátnướccanh,trợnmắthúpmộtcáiđánhsoạt.Rồiôngvừanhai,vừanuốt,vừagiụcthằngnhỏlấytăm.BàNghịcầmđĩadòkhoăndở,chútvàotrongniêu,saithằngbếptreolênlaomànvàdặn:
-Bàđãđếmkỹtừngmiếngrồiđấy.Cònmườibốnmiếngtấtcả.Hễmấtmiếngnàothìchếtvớibà!
Thằngbếpbưngmâmcơmra.Thằngnhỏđệchậunướcvào.ÔngNghị,bàNghịmỗingườidúngbangóntayvàochậu,vuốtquahaimépmộtlượt,rồicùnguốngnước,xỉarăng.Haiđứađầytớđứnghaibêncầmquạtphẩylại.BàNghịmởcáitráptrònlấytrầuvàcaunhaivớimộtvàisợithuốc.ÔngNghi.nhắccáiđiếuốngđểtrêntrốctủ,giặtthuốc,châmlửa,vítcáixechúcvàomiệng.BắtchânchữNgũôngvểnhmặthútsòngsọcmộthơi:
-Conmẹkia!Bánconbáncáithếnào?Vàomànóichuyệnvớibà...!
Rónrén,chịDậuđứngnépvàocửavàngậpngừng:
-Thưalạyhaicụ,nhàcontúngquá,xinhaicụcứugiúpcon.
BàNghịnhảmiếngbãtrầucầmtay,quaithậtdàicặpmôicắnchỉ:
-Chẳngcứuvớivớtgìcả!Màycóbánđứacongáitaomua!
-Xinvâng!
-Sángngàychồngmàynóirằngconbéấyđãlênbẩytuổi,xinlấybađồng.CụÔngtưởngnónóithật,bằnglòngchonóhaiđồng.Nhưnggiờnghenóiconmàymớicósáutuổi,thìtaotriếtđimộtnửa,chỉchomộtđồngthôi.Thuậnbánthìvềđưanhausangđây!
ChịDậungơngác:
-Thưacụ,thậtquảcháuđãlênbẩy,nóđẻthángdầnnămTý.Chúngconkhôngdámnóidốithưacụ!
-Taokhôngthểtincáimiệngvợchồngnhàmày!Ngườitamáchtaolànólênsáu,thìtaohaynólênsáu.Chứtaobiếtđâunóđẻnămtýhayđẻnămtỵnămtỳ..!
ChịDậuđờmặt,khôngbiếtnóisao.BàNghịtiếp:
-Vìcáihaibênkia...
ÔngNghịcaumặtngắtlời:
-Saobàcứgọiconbằnglốixáchménhưvậy?Tôiđãdặnbàphảigọinólàmơ...Bâygiờởnhàcácquan,congáiđềuđượckêulàmợtấtcả.TôihènracũnglàmộtNghịviên,cólúcngồivớiquanSứquanThượng,danhgiákhôngkémgìmộtôngquan.Bàcógọicongáibàlàmợ,cũngkhôngquálạmkiamà!
BàNghịcườingặt,cườinghẹo:
-Thếthìônglầmrồi!Condâukia...ngườitamớigọilàmợ;congáithìngườitagọilàcộChẳngcứgìnhàcácquan,tôithấynhữngnhàôngký,ôngphán,nhữngnhàbuônbánởHàNộiđềunhưthếcả.
-Miễnlàđừngcógọichúngnóbằngcáikiểutụctằncủanhữngnhàbốcu,bốđĩ...Mợthìmợ,côthìcô...
BàNghịrabộđắcý:
-Vâng,thìcô!...Côhaibênkiahiếmhoimấylầnxembói,thầybóiđềubảocôấyphảinuôiconnuôithìmớiđứngsố.Bởithế,taomuốnmuachocôấymộtđứa,đểnógánhvácđỡđí.Chứnhàtaođâythiếugìngườihầuhạ?Vảlại,conbémớilênsáutuổi,đãlàmđượccôngtrạnggìmàtaophảichuốc?Huốngchinósangởvớicôấy,cơmnoáolành,lạikhôngsungsướnggấptrămgấpnghìnởnhàvớivợchồngmàyhaysao?Đánglẽbiếukhôngthìphải...Chomộtđồngcũngquálắmrồi.Khôngphảinàinẫngìnữa!
ChịDậungồiđờnhưgỗ,khôngbiếttrảlờirasao.
CHƯƠNG6
BàNghịchỉtayquátthằngnhỏlấynước.BàuốngmộthớpdấpgiọngrồihỏichịDậu:
-Thếnàomàynghĩtaonóicóđúnghaykhông?
ChịDậudơmdớmnướcmắt:
-Vâng.ThưahaicụýconcũngbiếtrằngcháuđượcsangđónươngnhờhaicụvàcôHai,thậtlàphúcchonólắm...Nhưngvì,nhàconthiếuhơnhaiđồngtiềnsưu,mớiphảiđếnkêucửacụ.Nếuchỉcómộtđồng,thìcònhơnmộtđồngnữa,chúngconkhôngbiếtchạyvàođâuđược.Vậyxinhaicụđóntaylàmphúc...
ÔngNghịquát:
-Thiếubaonhiêumặckệmày,kểlểgì?Màyđịnhbổvàonhàtaođấyà?
ChịDậuthènlẹnnângdảiyếmsẽchùivàomắt.
BàNghịyênủi:
-Thiếumộtđồngnữathìxemtrongnhàcòncócáigìđángtiền,đemmàbánnốtđivậy!Chứđứacongáisáutuổi,bâygiờchokhôngcũngkhôngđắtthay,aiđộngrồmàtrảmàyhơn...
-Thưalạihaicụ,thậtquảnhàconkhôngcòncáigìđánggiáhaihào.
BàNghịcườinhạt:
-Saobảonhàmàycóconchócáikhônlắm?
-À,thưacụcó!Nhưngnómớiđẻ,connóhãycònnonlắm,cóbáncũngkhôngaimuạNếucóngườimuacho,chúngconkhôngphảibánconcháu.
-Nóđẻmấycon?Connóđảmởmắtchưa?
-Bẩmbốncon!Nóđảbiếtăncơmhaihômnay...haylàxincụđỡconhaiđồng,lờlãthếnàoconcũngxinvâng.Chỉđộhaiphiênchợnữa,mấycon
chóấycứngcát,bánđượcthìconxinnộpcụ.
BàNghịbĩumôi:
-Tiềntaocóphảivỏhếnmàtaoquẳngrachomàybâygiờ?Dễtaohámlãicủamàylắmđấy?Thôi.
Thếnàynày:Chónontaocũngmuavậy.Bắtcảconchócáivàđànconchóconsangđây,taotrảchomộtđồngnữa.Vớiconbékiamộtđồnglàhai..Thếlànhàmàyđủtiềnnộpsưu,lạikhỏinuôichó,khỏinuôicon.Sướngnhé!
RồibàNghịvuivẻnhìnmặtôngNghị:
-Ấytôicứhaythươngngườithếđấy!Ngườikhácthìhọmặckệ,aihơiđâu?kêulắmthìbãbọtmép.
ChịDậulạichứachannướcmắt.Buồnrầu,chịsẽngồixuốngbựccửavànóichầulên:
-Vâng!Concũngbiếtcụcólòngthươngnhàconmớithế.Chứđànchóvừamớimởmắt,aimualàmgì...?Nhưng,thưacụ,giáchóbâygiờcũngkhôngrẻlắm,mộtconchócái,conđemrachợbánítnhấtcũngđượcđồngrưỡi.Cònbốnconchócon,nếunuôithêmvàiphiênchợnữa,thếnàocũngđượcnămhàomộtcon.Vậylàtấtcảđếnbađồngrưỡi,cụchomộtđồngthìthiệtconquá.Xincụtrônglại!
ÔngNghịđậptayxuốngsập:
-Đemngayđichợmàbán!Khôngnóilôithôi!Mấtthìgiờ!ThờiTâybâygiờ,thìgiờlàvàngbạc,khôngaicôngđâumặccảvớimày...Hừ!Vừamớingoenngoẻnnóirằngbánkhôngaimua,ngườitalàmphúcmuacho,lạicònnhằngngằngkêurẻ!Rẻthìđemngayrachợmàbán.Rangay!
ChịDậunhổmđíttoanđứnglên.BàNghịthẽthọt:
-Chúngbaycứcáithóiấy,khôngtráchchẳngaibuồnthương,khổlàđángkiếp.Tronglúcthuếmángặtngòi,đồngbạcchovay,lãingàynămxu,ngườitađãphảibỏramàmuađànchómớimởmắt,thếlàngườitalàmơnchomày.Màytưởngngườitakhôngthểmuađâuđượcchóđấychắc?Haylàchó
củanhàmàybằngvàng?Thôi,chothêmhàonữa,thếlàvừacon,vừachó,cảthảyđượchaiđồngmốt.Bằnglòngkhông?
ChịDậulạitầnngầnngồixuống:
-Bẩmcụ,mộtvàihàoởcụchẳngthắmvàođâu,nhưng,ởconthìnólớnlắm.Xincụchoconlấynămhàonữavậy.
BàNghịrabộdễdãi:
-Conmẹmàycũngghêgớmlắm!Thấybởthìđàomãi!Ừ,thìtaotrảthêmmộthào.Làhaiđồnghai.
BằnglòngthìlênnóivớiônggiáolàmvăntựchọVàphảitrảôngấyhaihàogiấymực.Nghekhông!
ChịDậuthấtvọng:
-Thếthìconchỉđượchaiđồngđemvề...
ÔngNghịlạicáu:
-Chứbaonhiêunữa?Haichụcnữanhé!Thôi,chothếcũngđắtlắmrồi.Bánthìđilàmvăntự.Khôngbánthìvề.Vềthẳng!
Vềthìđămđầuvàođâu?Đểchồngbịtróiđếnbaogiờnữa?...Thôi,trờiđãbắttội,cũngđànhnhắmmắtliều...BêntaichịDậu,văngvẳngcótiếngnhưvậy.Nướcmắtứara,chịlạiđứngdậyvớibộmặtnãonùng:
-Vângconxinbánhầuhaicụ.Nhờcáccụchobảoônggiáolàmgiấygiúpcon!...
BàNghịdõngdạcgọixuốngnhàdưới:
-Đứanàolênnhàhọcmờiônggiáoxuốngđâychotao!
Đồnghồtrêntủthongthảđánhmườimộttiếng.Giấycótsổraxoexòe.
BàNghịtươicườinóivớiôngNghị:
-Saobâygiờmớimườimộtgiờ?Haylàđồnghồnhàtachạysai?
ÔngNghịrungđùi,vuốtchồmrâutâycongvắttrênmépngậmtăm:
-Bàquêlắm!ĐồnghồcủaTâylàmracóbaogiờsai?Bâygiờmườimộtgiờlàđúng.Nhàtaăncơmkhisớm.
Bóngnắngxuốngthềmgầnmộthànggạch.
Xelửamộtgiờtoetoehétcòi.
Ônggiáokéođôigiầyvátừđầunhàthờđisang.Trongtayđủcảquảnbút,lọmực,giấytrắngvàgiấythấm.
Vớicáibúitócngấtngưởngtrênđầu,vớicáisứchọcchữNhobằngrưỡiquốcngữ,ôngấygọilàthầyđồthìđúnghơn.Chỉvìvềphầnnhàchủnuôicơm,tiếngnuôiôngđồkhôngbằngtiếngnuôiônggiáo,chonênôngấyphảiđổisangngạchthầygiáó,đểdậymấyđứatrẻhọctamtựkinhvàABC,vàviếtvăntựchonhữngngườiđếnnhàôngNghịcầmcốvaymượn.Vàonhàkhách,ônggiáosesẽđẩythúnggạonếptrênchiếctràngkỷgỗlátvàlễphépngồivàochỗđó.
SaumộthồiđểýnghelờiôngNghịdặndò,ônggiáonghiêmtrangcúivàomặtbàn.Trịnhtrọngôngấyviết.
Cảnhàimlặng.
Nămphút,mườiphút,nửagiờ...ÔnggiáongẩnglênngómặtchịDậu:
-Chịkia,sangđâytôiđọcchonghe,rồiđiểmchỉvào!
Dóndén,chịDậuđếncạnhtràngkỷ.Ônggiáođằnghắngbatiếng,rồibằnggiọngcắtnghĩachohọctrò,ôngấyđọc:
TêntôilàNguyễnVănDậu,haimươisáutuổiởlàngĐôngxá,vàvợtôilàLêthịĐào,haimươibốntuổi,cũngởlàngấy,cómượnôngcủaôngbàHoàngthịSẹo,nămmươitámtuổi,vợcảôngNghịviênTrầnĐứcQuếởlàngĐoàithôn,mộtđôihoataibằngvàngnặngbađồngcân,đánggiáhaichụcđồngbạc.Hạntrongnămnămphảitrả.Nếukhôngtrả,chúngtôixinchịutộibộitín.GiấynàylàmtạilàngĐoàithônngày...tháng...năm...
ChịDậungherồirẫynẩy:
-Thưaông,ônglầmrồi.Tôibánconvàchó,chứcómượnhoataicủabàđâu?
ÔngNghịrútvộicáitămtrongmiệngmình,đặtngangvàomiệngtáchnước:
-KhôngaithèmđánhlừachúngbaỵBâygiờluậtmớinghiêmcấmchamẹbáncon,chonênvăntựphảiviếtnhưthế,chứkhôngnóicon,nóichóvàođược.Saunày,màycứđểchoconmàyởmãivớicôhai,thìcáigiáấytaocũngcoinhưkhôngcó.Nếumàytrởmặtmàđemconvề,taosẽchiếugiấybỏtùcảvợlẫnchồng.Giấylàmnhưvậy,chỉcốtgiữchonhàmàykhỏilậtnhàtao,chứnhàtaokhôngđờinàothèmlậtnhàmày.Thếlàbaogiờtaocũngnắmđằngchuôi,chứtaokhôngcầmđằnglưỡi.Nghekhông?
Dứtmạchdiễnthuyết,ôngNghịbưngtáchnướcuốngmọthớplớn,súcmiệngòngọcmấycái,rồinhổtoẹtxuốngnềnnhà:
-Tùyđấymàycótinnhàtathìđiểmchỉvàođemvềchochồngmàykýtên,vàxinchữlýtrưởngnhậnthựctửtế.Rồimangsangđây,thìtaosẽgiaotiềnchọNếumàykhôngtinthìthôi.Đâytaokhôngép.
Haihàngnướcmắthòavớinhữnggiọtmồhôithánhthótrơixuốnggòmá,chịDậucắmmặtđứngim.Mộtlátsau,chịquảquyết:
-Conxinvângtheolờicu.
Thếrồichịgiơbàntaybuộcrẻchìahaingóntayđểchoônggiáobôimựcvàinvàobứavăntự.Xongviệc,chịgậpbứcvăntự,giắtvàodảilưng.Bướcrathềm,chịnhặtlấycáimênónbịchócắnrách.Ngầnngại,chịđặtmênónlênđầu,cúichàovợchồngôngNghịvàônggiáo.BàNghịcănvặnnhắcđinhắclại:
-Nhớlấycáigìđậychomấyconchócon,kẻonóbịnắng.
CHƯƠNG7
Bóngcâyngãđếngầnđườngbaolan.Mặttrờichênhchếchnhòmvàogốcđa,gốcgạo.Nhữngcontrâu,bòbịbắtvàbịkýgiamchỏnggọngnằmdướiánhnắng,uểoảinhainhữngrễkhoaihoặccỏhéocủachủbanchọMộtlũđànbàchờđợinộpthuế,lêlangồikhắpthềmđình.
Đànchóchuitronggậmđình,chựccướpxươngrơi,connọcắnconkiaăngẳng.Trênđìnhănuốngđãtàn.Chánhtổngngậmtămnằmcạnhbànđèn,haimắtlimdimgiởngủ.
Cailệngồinhổmhaichâncạolọcặpmôithâmxịtnhànhragầntớimangtai.
Cậulínhcơlấyhếtgânguốctrênbộmặtđỏgay,rasứcnghiềncụcsáitrongcáichénmẻ.
MấyôngHươngtrưởng,Tộcbiểu,Trươngtuầnxúmquanhcáiđiếuđànvàchiếcấmtay,kẻhútthuốc,ngườiphùngmiệngthổibátnướcnóng.
Lýtrưởngtựalưngbênbứccâulơn,thùtiếpChánhhội,PhóhộibằngmâmcỗchỉcònrauchuốivàlátíatộThưký,Chưởngbạlễphépchìađũa,mờinhaugắpmấymiếngthịtmỡkhôcongcáccạnh.Lýcựu,Phólý,Thủquỹchâuđầutrênlớpbátđĩađầynhữngnhặngxanh,gậtgùnhắcchénlênlạiđặtchénxuống.
NgườinhàChánhtổng,ngườinhàLýtrưởng.mấyanhtuầnphucanhngày,kenvaivâylấyrácơmđihớivàchầunướcsuýtruồichếtnổilềubềusoànsoạtvừavà,vừanuốt.
Mỗingườimỗimiệng,ainóinấynghe.Sựầmầmcànggiúpsứcchosựnóngnực.ChịDậuvềđếncổngđình,vừathấytiếngôngLýcựuquátvangtrongđình:
-ThằngMớiđâu?Vàotylấythêmmấychairượunữarađây!Chúngtaocònuống!Aithôimặcai.
TiếpđếntiếngôngChánhhội:
-Hãygượm!Rượucònđấycácôngcứuốngchohết.Đểnóđimuavàiđồngthuốcphiệnnữađã.Cụchánhđợiđãlâurồi.
RồiđếntiếngôngHươngtrưởng:
-Thongthảhãymuathuốcphiệncũngđược.Miệngtaocònchưarửađây!Ragiếngmúctaochậunước.
RồiđếntiếngôngThủquỹ:
-Rồihãyđimúcnước!Màyđirótmộttínướcmắmvàođâycáiđã!
RồiđếnlượtôngLýcựuvắtlại:
-Cácôngđừngcóbỉmặtnhau!Tôiđươngbảonóđilấythêmrượu,cácônglạinỡvỗvàomặttôi,ngườinàysainóviệcnày,ngườikiasainóviệckhác...Khỉnhnhauvừavừachứ!
BạodạnchịDậubướclêncửađình,hạcáimênónởtrênđầuxuống:
-Chàocáccụ,chàocácông.
Cảđìnhđổxôtrôngra.NgườinhàLýtrưởngcháongượcđôiđũachỉvàomặtchị:
-Sưucủaanhấyđủchửa?Đemmànộpđi.
Cailệvừacạohếtsáitronglọ,ngẩngđầutrônglên:
-À!Convợthằnggìởxómcuốilàngphảikhông?Chịtacứngcổlắm,lýsựlắm.Sángnaynếukhôngvộiđibắtđứakhácthìtôibiếuthêmchịấyvàichụcquảphậtthủnữa.
Phólýchõvào:
-NólàvợthằngĐĩDậuchứthằnggì?Saoôngkhônggiãthêmchonómộtmẻ?Ônglýtôimờiôngvềđây,chỉcầncóthế.
Lýtrưởngrungđùirabộđắcý:
-TôinóitrêncóCụChánh,cóÔngCauvàđôngcácôngtấtcả:Vụthuếnàytôilàmkểcũngcứnglắm.Khôngcầngìhết,đứanàotráiý,đánhluôn.Mà
cũngcóthếmớiđược.Chúngtôilàmvualàmviệc,quanhnămđầutrầyđítthớt,chỉcónhữnglúchồngthủytrướnggiậtvànhữngkhisưuthuếgiớikỳnhưthếnày,thìmớicóquyền.Thahồđánh,thahồtrói,trailàngthằngnàobướngbỉnh...đánhchếtvôtộivạ.
ChịDậuchẳngnóichẳngrằng.Điềmtĩnh,chịnhìnkhắpmấygianđình.Gócđìnhtrongcùng,chừnghơnmườianhtraiđinhdoãichânngồisắphàngsauđámmâmbátlổngchổng.Aicũngnhưnấy,khuỷutaygôvàochấnsongbởimộtsợidâythừngkếchxù.
Cốnhiên,đànbàcongáikhôngthểđiquatrướcchỗdânlàngănuống.ChịDậubènlùitrởxuống,quànhracửasau,rồilẻnđếnchỗchồngngồi.
AnhDậungảđầuvàobứcchấnsong,mắtnhắmnghiền,miệngháhốcravàthởhổnhển,mườiđầungóntayxuốngmáuxưnglớnbằngmườiquảchuối.
ChịDậurụngrờinổđốt:
-Trờiđấtơi,chồngtôilàmsaothếnày?
NhữngbạnbịtróicủaanhDậu,mỗingườitrảlờimộtcâu:
-Anhấylêncơnsốtréttừhồinontrưakiađấy.Bâygiờchừngnhưmệtquá,hắnmớilảđivàmớiimđượcmộtlát,lúcnãycònvừarunvừarét,làmsốtcảruộtngườingoài.
-Thôi!Liệumàvaymượnbánchácmaulên,cốlochođủtiềnsưu,rồiđemanhấyvềnhà.Chúngtôikhỏemạnhthếnàymàbịngườitatrăngtrói,cũngcònđaurứckhổsởđây,huốngchianhấyđươngốm...!
ChịDậusụtsùi:
-Khốnnạn!Nàotôicótiếcgìđâu?Trôngthấychồngconthếkiadầucóruộtganlàsắtcũngphảiđauđớn.Nhưngvaychưađược,bánchưakịp,cácbácạ!
Vừanói,chịDậuvừanướcmắtgiàngiụa,ngồixuống,chịsèsẽvỗvaichồng:
-Thầyem!Thầyemơi!Tỉnhdậycáinào!
AnhDậuvẫnlìbì,lịchbịch.
Phólýởngoàilòngđìnhraoai:
-ConmẹđĩDậu!Màycócâmđi,khôngthìôngvảvàomồmbâygiờ!Đìnhlàngchứxóbuồngcủavợchồngmàyđấyà?Aichochúngbayđúđởnvớinhauởđấy?Đànbàthốithây,suốtnămcómộtsuấtsưucủachồngmàkhôngchạynổi,lạicònnỏmồm,..thầyemvớithầyanh...Ngứataichúngông!
ChịDậunhưkhôngnghebiếtchihết,cứviệcnắmlấyvaichồnglayđilaylại,nhưngườitacứukẻngộgió.Lâulâu,anhDậulờđờmởtohaimắttrắngdãvàrênhầmhừ.
ChịDậumếumáo:
-Thầyemlàmsaothế?Cóphảilêncơnsốtréthaykhông?Haylàchỗtróiđauquá?
AnhDậuúớ:
-Unóđãrađấyư?Đilấychotôibátnước.Khátlắm,ráocảhọngtừsángđếngiờ.
ChịDậuvộigạtnướcmắtđứngdậy,mượnthằngMớicáibátyêuđàn,chịragiếngxinmộtbátnướcbưngvào.AnhDậuvụcđầuvàobát,òngọcnốcmộthơidài,rồianhngửacổrabứcchấnsongmàthở.Bụngsủiầmầmnhưsuốireo.
Bênngoài,mấyônglýdịchvẫnuốngrượu,vẫnhútthuốc,vẫnquạtphànhphạch,vẫngiởlýluậtcãinhaulộnbậy.
ChịDậusờtránchồng,sờchânchồng,sờcổtaychồng,rồichịlânlasờcáinútthừngởđằnglưngchồng,toantínhcởitrộmchonórộngramộtchút.Nhưngcáinútấy,ngườithắtkiểumónglợnvàriếtchặtlắm,chịkhôngthểnàomànớirađược.Mộtlátsau,anhDậuhơitỉnh,mơmàngnhìnvợ:
-Thếnào?UnóđãsangnhàcụNghịQuếhaychưa?
-Đã.Tôiởbênấyvềđây.
-Cụấybằnglòngđấychứ?
-Bằnglòng.Nhưngngườitabắtviếtvăntựvàbắtđèothêm...
Chịkhôngnỡnóihếtcâu,ngậpngừng,chịcởidảilưng,lấymảnhgiấytâytraochochồng:
-Tôiđãnhờônggiáobênấyviếthộvăntựrồiđây.Thầyemcoixemthếnào.
AnhDậutuyđónlấybứcvăntự,nhưngvìcánhtaybịdâythừngghìlạichặtquá,anhkhôngthểđưanólêndếngầnmắtmàcoi.ChịDậulạiphảicầmlấyvàchìalêntậnngangmặtchochồnglẩmnhẩmđánhvần.
Lýtrưởngngướcmắtngóthấy,cơnlôiđìnhnổilêntứcthì:
-Giấymágìđấy!ConmẹđĩDậu?Đơnkiệnphảikhông?Ừđược,cógiỏithìđikiệnngayôngđi!Ôngthửchomàythêmmộttrậnnữa,đểmàyđikiệnluônthể.
Rồihắnđứngchoàngngaydậy,giơchântoanbước.Nhưngcáicâythịtnócứảođảonhưngườilênđồng,xiêuxiêu,sẹosẹo,chỉchựcngãxuốngsànđình.Hắnphảivịnvàocộtđình,vàlạingồiphịchxuốngchiếu.Cậulínhcơhùnghổđứnglên:
-Ônglýtrưởngcứngồiđấy.Đểtôitrịchúngnó!Muốnđikiệnthìđượcđikiện,khógì?
CHƯƠNG8
VừanóicậuCơvừađùngchạylại,giơthẳngcánhtaytátđánhbốpvàomặtanhDậumộtcái.
Và,mắmmôi,mắmlợi,cậuthét:
-Màyđikiệnđi,ôngxem!Bâygiờvẫnchửanộpsửu,cònchựcsinhsựvớiôngà?
AnhDậuchếtđiếngngườiđi.Nướcmắtchảyranhưmưa,anhsẽđậpđầuvàobứcchấnsongvàkêu:
-Trờiđấtơi!-chamẹƠi!Thântôisaomànhụcđếnthếnày?Nàotôicóđịnhkiệntonggìaichocam!
ChịDậuậmựcmuốnkhóc,nhưngkhôngkhócđược.Nhữngngườibêncạnhđứngrớtnướcmắt.
CậuCơvẫnnétmặthầmhầm.Nắmchặtbàntay,cậuchĩavàomặtanhchàngkhốnnạn:
-Màymuốnvuvạ,bảoông?
Luốngcuống,chịDậuvộiđứngdậy.Mộttaygiơbứcvăntự,mộttaynắmlấycổtaycậuCơthêthảm,chịnóibằnggiọngvanlơn:
-Thôi,emxinôngquyền.Nhàemđauyếu,ôngthacho!Cóphảiđơnkiệnđơntonggìđâu?Đâyôngcoi,cáivăntựcủaembánconbécháuđểlấytiềnnộpsưuchonhàemđấymà.
Chừngmuốntỏramìnhlàngườithạochữ,cậuCơđónbứcvăntự,trầmtĩnhxemhếttừđếncuối.
Rồicậudịugiọngsẽgắt:
-Nóiláo!Cáigiấymượnđôihoataibằngvàngđấychứ,văntựđâumàvăntự.
CHƯƠNG9
Hươngtrưởng,Tộcbiểu,nhữngngườivôsựlẻtẻđứngdậycốdìuLýcựuvềnhà.Chỉcònmấyôngchứcdịchđươngthứphảiởlạiđâylolắngviệcthuế.
ChịDậuchờchotancơnồnào,mớidámrónrénbướclạinóivớilýtrưởng
-Thôiconlạyông!Xinônghãytạmthatróinhàconmộtlúc,đểnhàconkývàovăntự,conmớicótiềnđóngsưu
Lýtrưởngvẫngiậndữ:
-Đừnglằngnhằng!Tróicũngkýđược.Khôngphảitha.
-Bẩmông,xinôngtrônglại!Thậtquảnhàconbịtróichặtquá,cánhtayquặtmãirađằngsaulưng,khôngsaokýđược!Chứnếunhàconkýđượcthìđâudámkêuvanchoráctaiông!
-Đưavăntựđâytaxem!
ChịDậusẽsàngnângmảnhvăntựtraochoLýtrưởng,rồiimlặngchịnénlòngngồiđợiởcạnhcâulơn.
Mặttrờiđãnghiêngsangphíasauđình.
Ánhnắngluồnquachấnsong,thấpthoángsoichỗanhDậu.
ThằngMớilậtđậtquétdọncơmraurơivãivàmãnhbát,mảnhchậunémởsànđình.
Vợnócặmcụingồidướisânđìnhrửabát,rửamâm,vétvóinhữngbátthịtthừacanhdở.
MấymụđànbàngoạicanhlầnlượtlênđìnhnóivớiThủQuỹdởsổtínhthuế.
Lýtrưởngđánhvầnhếtbứcvăntự,liềnthởhơirượuvàomặtchịDậu:
-Chỉcầnchồngmàylývàovăntựthôià?
-CụNghịbắtphảixintriệncủaôngnhậnthựcchonữa.NhưngconsợÔng,nênchưadámnói.
Lýtrưởngcườinóikhinhbi?
-Triệncủaôngcóphảicủkhoai?Dễôngđóngkhôngchomàyđấychắc!
-Xinôngthươngcon...Nếukhôngcótriệncủaông,cụNghịlạikhônggiaotiền.
-Mộtđồngbạc!Nghechửa!Thếlàôngthươngmàyđấy,ngườikhácthìphảinămđồng.
-Lạyông,ôngxétlạichọConbáncảconlẫnchómớiđượccóhaiđồngbạc.
Mặckệ.Khôngbiết,đủmộtđồngbạcthìôngsẽđóngtriệncho.
ChịDậuvừanóivừakhóc:
-Nếuôngkhôngthương,conkhônglấyđâuđượctiềnnộpsưu
-Chẳngcótiềnsưuthìchồngmàyngồitù.
Thấtvọng,chịDậurũrượtngồiim.ĐếnlượtanhDậunănnìthayvơ.
-Thưaông,concómuốnchithếnày!Trờilàmvậnhạnđauyếunênconphảichịu.Xinôngthươnglạivợchồngnhàcon,mộtđồngbạcconcũngxinvâng,nhưngconhãykhấtngàymaiđóngthuếconbắtnhàconcấytrừhầuông.
Chánhtổngphìcười;
-Bâygiờlạicólốiđóngtriệncấytrừnữa.Thôicũngđược!ÔngLýnhậnlờichonóđi,đừngđểchúngnónóimãiđiếctai
Lýtrưởnglàmbộkhókhăn
-Vâng!TôinghelờicụChánh
RồibènquayhỏichịDậu
-Mầyđịnhcấytrảnhàtaobaonhiêu?
-Conxincấyhầuôngmộtmẫu
-Đồngbạcmộtmẫuthếramộthàomộtsàokiaà?Khôngđược,phảimộtmẫurưỡi.
-Ôngdạythếnàoconcũngxinvâng
Chuyệnêm,anhDậuđượctạmthoátlysợithừngđểđềtênvàovăntự.Nhưnganhbịtróiđãlâucánhtaysưnglớnvàbạiliệt,cácđầungóntaytêtái,bấmkhôngbiếtđau,lóngngóngmãikhôngviếtđượcmộtchữ.
CHƯƠNG10
ThoángthấymẹvềđếncổngthằngDầnmừngnhẩychânsáo:
-Uđiđâutừlúcnontrưađếngiờ?Cómuađượcgạohaykhông?Saoulạivềkhôngthế?
CáiTýởtrongcửabếpsasảmắngra:
-Đãbảoukhôngcótiền,lạicứnhằngnhằngnóimãi!Màytưởngngườitadámbángạochịuchonhànàysao?Thôi!Khoaichínrồiđây,đểtôiđổrachoôngxơi,ôngđừnglàmtộiunữa.
Rồinótấttảbồngemchạyratrướcthềm,đonđảchàomẹ:
-Uđãvềạ!ÔngLýcởitróichothầyconchưahửủCáinóncủaulàmsaobịráchtantànhthếấy?
Tayulàmsaolạiphảibuộcrẻthếkia?
ChịDậukhôngtrảlời.Thơthẩn,chịđónlấyconbéconvàngồighévàobênmépchõng.CáiTýxoađầucáiTỉukểlểbằnggiọnghúhí:
-Côảnàyhômnayquấylắmđấyuạ!Uđikhỏinhà,côtacứrarảkhóckhôngdứtmiệng.DỗthếnàocôtacũngkhôngnínchọĐặtngồixuốngphản,côtalạiníulấyconvàcốđứnglên.Convừađèođẽocắpcôtaởsườn,lạivừahìhụcrửakhoai,tranồi,xinlửa,dómbếp.Củithìướtchẩyướtnhã,lìlụtmãivẫnkhôngcháychọThếmàconcũngluộcđượcchínnồikhoairồiđấy!Ubảoconcóngoankhông?
ChịDậuvẫnkhôngnóigì.Buồnrầu,chịkéochéoyếmcàitrongdảilưng,vạchbầuvúnổigânxanhlè,vàbópmạnhcổvú,vắtnhữngsữachuaxuốngđất.
ThằngDầnlầnthầnđứngbêncạnhmẹhauháunhìnnhữngtiasữabằnghaiconmáttiếcrẻngậmngùi.
CáiTỉuvừangậmvúmẹvừakhóclằngnhằng.Sữatrongvúchẩyrakhông
đủsứcnónuốt.Nhảbênnọ,nguậpbênkia,búbênnày,lạisờbênkhác,conbévầnhaiđầuvúgiốngnhưconmèovờncáibongbóngbẹphơi.
Mấynétdăndúmhiệntrênsốngmũivàmấytiếngxuýtxoasèsẽtựtrongđầulưỡiđưara,chịDậuchừngcũngrátruộtvềsựphàmăncủacon.Tuyvậy,chịvẫnhếtsứcnínnhịn,vàvẫnluônluônvuốttayvàovú,cốýdồnchosữaxuống.
Cạnhchõng,nghingútmộtđámkhóibay.
CáiTýlễmễbưngrổkhoailuộcghếchvàochâncột,vàdặnthằngDần:
-Hãycònnónglắmđấynhé!Emđừngmóvàomàbỏngthìkhốn.
Vừanói,nóvừatungtăngchạyđếnrổbát,lụclấyhaicáibáttovàmộtđoiđũa,đemlại.Bớitừtrônrổbớilên,nógắpnhữngmẫukhoaitoxếpđầyhaibát.Bằngcáidángbộvuivẻ,nhẹnhànhnóđặtmộtbátlênchõng:
-Mờiuxơikhoaiđiạ!
Rồinhanhnhảu,nóbưngmộtbát,bướcquatấmphảncặpkhênh,ngửacổđểlênbànthờ,vàquayxuống,nóbảothằngDần:
-Bátnàychịđểphầnthầyđấynhé!Chốcnữathầyvềthầyăn.Đứanàoănvèncủathầythìchịkhôngchođichơivớichị.
Thằngbékhôngđểtiếngnàovàotai,nócứngồisánbêncạnhrổkhoaivànuốtnướcrảiừngực.
CáiTýlậtđậtchạyđitìmcáiquạtnan,đểquạtchokhoaichóngnguội.
Rổkhoaivừađihếtkhói,haiđứaxúmlại,lêlangồiphệtdướiđất,mỗiđứanhónlấymỗicủ,khôngkịpbócvỏ,chúngnóvừathổiphùphùvừacắnngấunghiến.Giốnghaiconcọptrongchuồngbáchthúvớmiếngthịtbòtươi,đứanàođứaấynhainuốtmộtcáchngonlànhgọnvẹn.Trừrakhigặpcủnàohànhậý,đắngquákhôngthểnuốtđược,chúngnómớichịunhổđi,vàkhibịcủnàonhiềusơ,daiquákhôngthểnhaiđược,chúngnómớichịunhảbã.
Nhữngsựhiếuthảo,ngoanngoãncủahaiđứatrẻngâythơvôtìnhlộratừnãyđếngiờ,hìnhnhưđềulànhữnglưỡidaogămcắttừngkhúcruộtchịDậu.
Càngnhìnchúngnó,chịcàngnướcmắtngắndài.
Ngạcnhiên,cáiTýthỏthẻgiụcmẹ:
-Uănkhoaiđi,đểlấysửachoemnóbú.Từsángđếngiờ,uchưaăngì,đóiquáchịulàmsaođược?
ChịDậuvẫncứrầurĩnétmặt,nhữnggiọtnướcmắtrơixuốngcàngmau.
Vớivẻmặtbănkhoăn,cáiTýlạibưngbátkhoaichìatậnmặtmẹ:
-Nàyuănđi!Đểmãi!Ucóănthìconmớiăn.Ukhôngăn,concũngkhôngmuốnănnữa.
Nểcon,chịDậucầmlấymộtcủ,rồichịlạiđặtxuốngchõngVẻnghingạihiệnrasắcmặt,conbéhómhỉnhhỏimẹmộtcáchthiếttha:
-Sángngàyngườitađấmucóđaulắmkhông?
ChịDậusẽgạtnướcmắt;
-Khôngđau,conạ!
-Thếlàmsaoucứkhócmãimàkhôngănkhoai?Haylàuthươngchúngconđóiquá?Không,chúngconkhôngđóinữađâu.Haiđứaănhếtngầnkiacủkhoaithìnomòngbụngrarồi,cònđóigìnữa?Ucứănđi,ucứănhếtbátkhoaiấyđi!Nếuukhôngăn,lấyđâurasửachoemnóbú?
ChịDậuvừanóivừamếu:
-Thôiukhôngăn,đểphầnchocon.Conchỉđượcănởnhàbữanaynữathôi.Ukhôngmuốnăntranhcủacon.Concứănchothậtno,khôngphảinhườngnhịnchou.
CáiTýchưahiểuhếtýcâunóicủamẹ,nóxámmặtlạivàhỏibằnggiọngluốngcuống:
-Vậythìbửasau,conănởđâu?
Điểmthêmmộtgiâynứcnở,chịDậungóconbằngcáchxótxa:
-ConsẽănởnhàcụNghịthônĐoài
CáiTýnghenóigiẫynẩy,giốngnhưsétđánhbêntai,nóliệngcủkhoaivàorổvàòalênkhóc:
-Ubánconthậtđấyư?Convanu,conlạyu,concònbébỏng,uđừngđembánconđi,tộinghiệp.Uđểchoconởnhàchơivớiemcon.
ThằngDầncũngkhóctrutréo,bỏluônrổkhoaiđứngdậy,ngoayngoảylắccáimôngđít,nónhắclạicâuđãnóisángngày:
-Emkhông!Nào!EmkhôngchobánchịTý!Nào!Nào!CóbánthìbáncáiTỉunàynày!
ChịDậuchỉthổnthổnthứcthứckhôngnóithêmđượccâugì.Bộmặtsầuthảmdầndầnngãxuống,đốithẳngvớimặtconbéđươngbú.
Bênđámlôngmàycongrướm,mấysợitócmaithảrủxuống,hìnhnhưlànkhóithuốcláphớtphơbaytrướckhuôngương.Vàtrêncáigòmáđỏbừng,vàidòngnướcmắtthánhthótđuổinhau,chẳngkháchạtsươngbuổimailánhđọngtrongcánhhoahồngmớinở.
CHƯƠNG11
Gióchiềuthổiđámtretơitả.NắngTâygaygắtsoiđếnnửathềm.ThằngDầncáiTýthôikhôngănkhoai,lảinhảivừavanvừakhóc.
CáiTỉubúđãlưngdạ,hớnhởngảnhracườiđùa.ChịDậulạicàngrũrợi.Chốngtaylêntrán,chịnhưnghĩngợiphânvân.Mộtlúcsau,chịđứngphắtdậyvớicáidángđiệuquảquyết:
-Thôi,phảitộivớitrời,mẹchịu!Cảnhnhàđãthế,mẹđànhdứttìnhvớicon!
Tứcthì,chịchùinướcmắtvàđilàmnhữngviệcmàchịcholàđauđớn.
CáiTỉulạibậubênsườncáiTý.
Conchócáichúiđầuvàosợixíchsắtđểchobàchủbuộcvàocộtnhà.
Đànchóconphảibắtvàotrongrổthưa,trêncómẹtđậyvàcólạtchằngchắcchắn.
CáiviệcxonghếtchịlạiđóncáiTỉu,chonóbúthêmlúcnữa.Saukhiđãkéochiếcchiếuthủngráchtrênphảntrảixuốnggiữanhà,chịđặtconnhỏvàochiếuvàsaithằngDầnngồiđótrôngem.ChịlụctấtcảquầnáocủacáiTývàgóichunglàmmộtgói.Rồimộttaynưngcổchóconlênđầu,mộttaycầmsợixíchsắtđịnhgiắtluônconchócáiracửa,sụtsịtchịbảocáiTý:
-Conhãyđộicáimênónchođỡnắng,vàconcắplấygóiquầnáorồisangbêncụNghịQuếvớiu?
Chừngnhưlúcnãythấybắtcảchólớn,chócon,cáiTývầntưởngnhữngconvậtấysẽđithếmạngchomình,chonênnóđãvữngdạngồiim.Bâygiờnghemẹgiụcnóphảiđi,nólạinhếchnhácmếukhóc:
-Unhấtđịnhbánconđấyư?Ukhôngchoconởnhànữaư?Khốnnạnthânconthếnày.Trờiơi!Ngàymaiconchơivớiai?Conngủvớiai?
ChịDậulạilãchãhaihàngnướcmắt.
-Uvancon,lạycon,concóthươngthầythươngu,thìconcứđivớiu,đừng
khóclócnữa,đauruộtulắm.Côngunuôiconsáu,bẩynămtrời,tốnkémbaonhiêutiềncủa!Bâygiờphảiđemconđibán,uđãchếttừngkhúcruộtrồiđâyconạ.Nhưngmàtiềnsưukhôngcó,thầyconđauốmlàthế,vẫnbịngườitađánhtrói,sưngcảhaitaylênkia...Nếukhôngbáncon,thìlấytiềnđâunộpsưu?Đểchothầyconkhổsởđếnnướcnàonữa?Thôiuvancon,ulạycon,concóthươngthầythươngu,thìconcứđivớiu!
CáiTývẫnkhócrưngrức.ChịDậucũngvừađộirổchóconvừakhócnứcnở,nhưngvẫncốkiếmlấynhữnglờithấmthíaxótxađểkhuyêncon.
Lâulâu,cáiTýchừngnhưcũnghiểunhữngnỗiđaulòngcủamẹ,nókhôngkhócnữa.Lausạchnướcmắt,nóchạyđếnchỗcáiTỉu,cúiđầutậnmặtconnày,nóhônmỗimámấycái,vànólạimếu:
-Tỉuởnhànhé!TỉuởnhàvớianhDầnnhé!Chịphảiđiđây.ChịsangởvớicụNghịkiađây.Từrầytrởđi,ChịkhôngđượcẩmTỉunữa.BaogiờTỉulớn,Tỉusangbênấytìmchị,Tỉunhé!
RồinóômlấythằngDần,rồicũnghônluônhaimáthằngấy.Vừanóinóvừagiàngiụanướcmắt:
-Dầncóthươngchịkhông?Dầncónhớchịkhông?Ubánchịrồi,DầnởnhàchơivớiTỉuvậy.NókhócthìDầndỗnó,khôngđượcđánhnóđấynhé.Baogiờnólớn,thìDầnrủnósangnhàcụNghịvớichị.ThôiDầnởnhà,chịphảiđivớiuđâychịkhôngđượcvềnữađâu,Dầnạ!
ThằngDầnníulấyáochịvàkhócrầmrĩ:
-Chịphảiởnhàvớiem!EmkhôngchochịsangnhàcụNghị.NếuchịsangnhàcụNghị,rồithìemchơivớiai?
CáiTýlạikhóchuhụNócứquấnquýtthằngDần,khôngmuốnrờira.NgảnhlạinhìnmặtchịDậu,nónóibằnggiọngnănnỉ:
-Connhớemquá!Haylàuhãychoconởnhàmộtđêmnaynữa,đểconngủthêmvớiemđểconnóichuyệnvớiem.Sángmaiconxinđisớm.
ChịDậucàngtỏrabộđauđớn:
-Thôi,uvancon,ulạycon,concóthươngthầy,thươnguthìđingaybâygiờchoụNếuconchưađi,cụNghịchưagiaotiềncho,uchưacótiềnnộpsưu,ôngLýlạitróithầyconthêmmộtđêmnữa,thìkhôngkhéothầyconsẽchếtởđình,chứkhôngsốngđược.Thôi,uvancon,ulạycon,concóthươngthầy,thươngu,thìconđingaybâygiờchou.
VàchịcốkiếmchođượccáigiọngngonngọtđểdỗthằngDần:
-Dầnbuôngchịra,đicon!Dầnngoanlắmnhỉ!UvanDần,ulạyDần!Dầnhãyđểchochịđivớiu,đừnggiữchịnữa.Chịnócóđi,umớicótiềnnộpsưu,thầyDầnmớiđượcvềvớiDầnchứ!SángngàyngườitađánhtróithầyDầnnhưthế,Dầncóthươngkhông.NếuDầnkhôngbuôngchịra,chốcnữaôngLývàođây,ôngấytróinốtcảu,tróinốtcảDầnnữađấy.
ThằngDầnvẫnsợÔngLý,nhưđứatrẻkhácsợÔngngoáoộp,nghenóiđếntênôngấynóđãmấtvíađirồi.LậptứcnórờivạtáocáiTývànóỏnẻndặnmẹ:
-EmchỉchochịTýđimộtlúcthôi.Lấytiềnđượcrồi,uphảiđemchịấyvềđâyvớiem.
ChịDậubuộtmiệng:
-Ừ...
Rồihìnhnhưcóýhốivìmìnhđãnóidốitrẻcon,tứcthìchịlạinóichữa:
-Ừ,hễcụNghịbằnglòngđểchochịconvềnhàvàihôm,thìulạiđemnóvềvớicon.
CáiTývớihaihàngnướcmắtdòngdòng,hônhítcácemlượtnữa,rồilủithủinóđộimênóntrênđầuvàcắpgóiáovàonách.
ChịDậuvừadặnthằngDầnngồicoicáiTỉu,vừacởidâyxíchlôiconchócái.
ConvậtấyởnhàchịDậu,tuykhônglàmtênlínhgácnhànhưcácbạnnóởbàonhữngnơigiàucó,nhưngcũnglàhạngtôitớcầndùng.Nhữnglúcconcáichủnhàđaudạlạnhlòng!...Côngviệcvệsinhtrongnhà,phậnsựnóphải
gánhváctấtcả.Sựquanhệgiữanóvớichủtuychỉcóthế,songmàtrờiđãsinhnólàmmộtloàivậtgiầulòngtrungthànhthì,ănlươngcủachủ,nóphảihếtlòngmếnchủ,cũngnhưnóphảihếtlòngvângtheolờichủ.Cáibảntínhấy,khiếnnóchỉmuốnlàmviệcvớichủsuốtđời,khôngmuốncóngàyhưutrí.mặcdầuchủvẫncoinólàvậthèn.Vìvậy,naythấychịDậuxíchnó,lôinó,đốivớinócóvẻkháchẳnmọingày,hìnhnhưnócũngbiếtrằngchủnósắpsửađổínóđiđâuhoặclàđemnóđếnchỗlàmtìnhlàmtộigìđó.Khăngkhăngghìlạinhấtđịnhnókhôngchịuđi.ChịDậucàngkéo,nócàngtỏratháiđộvanlơn.Nếucómộtnhàđô/ngvậttâmlýhọcđứngởcạnhnólúcấy,tấtnhiênngườitacóthểđoánrằng:nóđươnglạychủ,xinchủchonóởlạithêmmộthạnnữá.
Vôhiệu!Chủnócứdùngcươngquyền,điệunósềngxệchrađường.
Tuyvậy,nóvẫncònmongchủthương.Chonênrakhỏicổngrồi,nócứcònlăn,cònrẫy,cònngoengoảyđuôi,cònkêuhừnghựckhinghetiếngmấyconchóconăngẳngởtrênđầuchủ.
Mặttrờiđãxế.Bóngngườingãxuốngmặtruộng,dàithườnthượtnhưbóngcâycau.Trâubòkhôngphảicầychiềunghễunghệntheođàntrẻchănracácbờruộnggậmcỏ.
Vớinhữngtiếngthổnthứctrongđáytimvànhữnggiọtnướcmắtluônđọnglạiởgòmá,chịDậucốsốngcốchết,nhũngnhẵngdẫnconcàchólẽođẽodướiánhnắngmùahè.Convẫnlướtmướtkhóc,chóvẫnýẳngkêu,chịvẫnnhấtđịnhgiảcâmgiảđiếc,mongchochóngđếnnhàcụNghị.
CHƯƠNG12
Nắngquáiinánhvàngtrêngiẫyngọntre.
Đànliếuđiếulíutíukêutrongcànhkhế.
Mấycontriềntriệnríurítgọinhautrêntầucau.
NghịQuếvểnhrâuđứngtrongsângạchngắmđôibồcâugậtgùgụnhauởcửachuồng.NhácthấymẹconbịDậunhôvào,hắnhỏimộtcáchthậtđổng:
-Làmgìbâygiờmớidắtnhauđến?Đểchongườitachờđợimấygiờđồnghồ!Dínhvớichúngbâylúcnàobựcmìnhlúcấy,khôngcóđứanàogiữđượcđúnghẹnbaogiờ!
Lễphép,mẹconchịDậucùngcúiđầuchào:
-Bẩmcụ,vìnhàconbịtróiởđình,conphảinóimãicácôngấymớicởirachođểkývăntư...vảlại,đườngcũnghơixa,conđikhíchậm,xincụthalỗicho!
-Bàởnhàkháchấy,đemnhauvàomànóivớibà!
Rồihắngọichõvàophíatrongsân:
-Đứanàoracoichóchochúngnó!
Nhưanhphườngtròđóndịp,thằngbếpdạmộttiếngthậtdài,rồinócằmgậyđuổichó,đưamẹconchịDậuvàconchócáilêntòanhàmàchịđãvàolúcnãy.
MụNghịphủđầubằnggiọnggắtgỏng:
-Đãbảolấycáigìđậychomấyconchócon,kẻonóbịnắng,saolạichỉúpchonớmộtcáimẹtranhthếkia?
Thènlẹn,chịDậuchỉtrảlờibằngcâulạycụ.Rồi,nhờthằngbếpbuộccáixíchcủaconchócáivàocột,chịthongthảhạrổchóxuốngthềm.
MụNghịliếcnhìncáiTý,thethé,mụmắngchịDậu:
-Thếmàcảvợlẫnchồngdámxưngxưngconđãlênbẩy.Lênbẩymàbằngcáinhãithếà?Bàbiếtngaymà!Cáiđờinhàchúngbaycòncócâunàonóithật!
-Bẩmcụ,chúngconkhôngdámnóidối,thậtquảcháuđãlênbẩytuổi,thằngemnólênnăm,cònconbénữalênhai.Conđượcbacháucảthảy.
NghịQuếởsânvừavào,chỉmặtchịDậu,hắntỏrangườirấtoai:
-Imcáimồm.Đứnggiởconcàconkêrađây!Mấycháumặckệnhàmày!Dẻlắmthìbánnhiều,chớlàmtrògì?Mởcáirổra...taoxemmấyconchócon!
MụNghịtiếptheolờichồng:
-Ấyđấy!Ôngtínhnónóinhưthếcóngheđượckhông?
RồimụngoảnhtrôngchịDậu:
-Nàyliệuhồn!Bàthìtổngcổcảđi,khôngthèmmuabángìnữabâygiờ;Dễbàbằngđôibằnglứavớimàyhaysao?Chưanóimàyđảcãiliền!Láoquen!Conbébằngngầnkia,màydámxoenxoétbảonólênbảy,nóichochónongheà?
CáiTýđứngnépsaucột,nétmặtthìuthịu,nhưlomìnhmớiđánhrơimộttuổilúcnào.ChịDậuđờmặtngồithừvớinhữnggiọtnướcmắtđọngởtrongđámlongmilónglánh.
HaibêntháidươngNghịQuếnổinhữngsợigântímbầmđểbáotinmộtcâugiậndữ:
-Nóvẫnkhôngmởmấyconchóconraà?Cótiếcđemvềmànuôi!
Nướcmắtrỏxuốnggạchthềmthánhthót,chịDậucắmcúicởimấynútlạtbuộcởrạpcổvàbỏcáimẹtrathềm,NghịQuếvộivàngngồixuốngcạnhrỗ.Bốnconchóconlầnlượtbịhắntúmcổxáchlên,xemtai,xemmắt,xemlưỡi,xemchân,xembu,ng,xemđuôi,xemngực,cóconbịhắntỉmỉbớivạchtừngcáilôngtợRồihắnngắmnghíađếnchochócái.Mộtlátsau,vẻmặthơidịu,hắnvàongồibắtchânchữngũtrongsậpvàbảochịDậu:
-Văntựđâu?Đưađâytaoxem.
ChịDậuróráycởicáivăntựỞđầudảiyếm,khúmnúmđặtlêntrênsập.Cầmbứcvăntự,NghịQuếchỉnhìnđinhìnlạiởchỗLýtrưởngđóngtriện.Lâulâu,quayrahắnbảothằngnhỏ:
-Màyđilấymấybátcơmnguội,lấynhiềunhiềuvào,đểtaochođànchónàyănthử,xemsao!
Thằngnhỏbachânbốncẳngchạyxuốngnhàngangsaumộttiếngdạgọnghẽ.
MẹconchịDậuroróngồinépbêncột,ngườinọnhìncáimặtchanhòanướcmắtcủangườikia.
Bốnconchóconlaunhauđiđếnventhềm,mỗiconchiếmmỗivúcủaconchócái.
NghịQuếvuivẻbảovợ:
-Bàthửtrôngxem,cóphảikhôngcóconnàobịđuôichấmsống?
-Tôicũngđươngnhìn,hìnhnhưkhôngcảthìphải.
CHƯƠNG13
Thằngnhỏởnhànganglênvớirácơmnguộiđầyụ.NghịQuếbảomẹconChịDậubắtđànchóconthảsangđầuthềmbênnày.Tấttảhắnchạyluồnra,bưnglấyrácơmsúcchomỗiconmộtbát.ChịDậunóithật,bốnconchóconđềubiếtăncảrồi.Riêngconchócái,hìnhnhưvừamệtvừalo,chỉănnhỏnhẻvàimiếnglạinghĩ.
Bằngcáisắcmặtônhòadễdãi,NghịQuếnhìnvàochịDậu:
-Conchócáinhàmàymuaởđâuthế?
-BẩmcủamẹconmuaởLầucaiđemvềchocon!
-Ừ,cóthếchứ!Chắclàgiốngchómôngtự,chứởnhàquêlàmgìcóthứchónày!
MụNghịđonđảkểcông:
-Bởithấynhiềungườimáchrằngnhànócóconchócáikhônlắm,chonênsángngàytôimớicốmualấyđược.Chứbỗngkhông,aicóđộngrồmàchuốcđànchóvừamớimởmắt?Thếcònbốnconchóconthếnào?
NghịQuếlẩmbẩmgậtđầu:
-Đẹpcả!Bốnconbốnkiểu:mộtconhuyềnđề,mộtconlốthổ,mộtconđentuyền,mộtcontứtúcmaihoá.Connàocũngcúptai,ngắnmặt,mắtxếchláđề,đẹplắm!
Vừanói,hắnvừatungtăngđivàotrongsập.VẫncáikiểungồibắtchânkiểuchữNgũ,hắnvítlấyxeđiếuống,hútmộthơithuốclào,rồihắnrungđùirabộđắcý:
-Biếtcáigìvấtvảcáiấy!ÔngPhủĐăng,ôngNghịBùi,ôngPhánTiên,vàôngcửuXungtrêntỉnh,cácôngấyđềubiếttôixemchórànhlắm,ôngnàocũngkhẩnkhoảnnhờtôimuahộ.Tôiđịnhkhinàobốnconchónàykhálớn,thìchomỗingườimộtcon.Nhưnglạitiếcconchóđẹptuyền,muốnđểnhànuôi.VÌgiốngchóấylợichủ,nuôinótrongnhàlàmănthịnhvượng...
MụNghịngắtlờibằnggiọngnóinửathậtnửađùa:
-ChảcócủađâumàchọAimuốnđượcgiốngchótốt,phảicótiềnđâychotôi,khôngthìtôiđểnuôiráo!
-Nhàđãmườibốnconchócảthảy,nuôilàmgìnữa?Cơmđâu!
-Tôinuôiđểnócoinhà.Nuôichócònhơnlànuôiđứaở.Nhàrộngthênhthangthếnày,mườimấyconchó,nhiềugì?
RồimụcườirònkhanhkháchvàchõvàomặtchịDậu:
-Cơmchónhàtaocũngtốnbằngmấycơmngườícủanhàmàyđấy.
ChịDậunhườngnhưtủithân,cúixuốnggạtthầmnướcmắt,chịkhôngbiếtnóithếnào.
Mấyconchóconthôiăn,kéonhautrởlạichỗconchócái,bỏdởcảmấyđốngcơm.
NghịQuếsaithằngnhỏhốthếtvàorá,đưachocáiTý.Ragiọngnhântừôngđạibiểucủadânbảođứaconnítkhốnnạn:
-Conbékia!Cầmlấyrácơmănđi,kẻophícủatrời.Ănbốccũngđược,khôngphảiđũabát.
Nướcmắtchảyranhưmưa,cáiTýngầnngạinhìnrácơmnguội,khôngmuốnchìatayrađón.
Ôngđạibiểuchodânhầmhầmnétmặt:
-Màykhôngănthừacơmchóphảikhông?
BàNghịnổicơntambành:
-Mẹmàydạymàythếđấychứ?Conranhcon!Ởđâyvớibàmàmàycứgiữcáithóikhoảnhấy,thìbàdầntừngcáixương.Nàybàbảochomàbiết:màyăncơmchónhàbàcũngchưađángđâu.Conchónhàbàcònđượcmấychục,conngườinhưmày,bàchỉmuacómộtđồngđấythôi.Đừngkhoảnhvớibà!
NghịQuếhạchlạcchịDậu:
-Conmẹkhốnnạn!Màyngồigiươngmắtrađấy,khôngbiếtbảoconlàmsao.Haymàysợconphảiăncơmchóthìmàyxấuhổ?
Dườngnhưthươngmẹbịquở,cáiTývộivàngđónlấyrácơm.Rụtrènóbốcmộtnắmbỏvàomiệng,uểoảinhainhưbònhaitrấu.
MụNghịnghiếnrăngkènkẹtvàchỉvàomặtconbé:
-Bàtruyềnđờibáodanhchomày,tựgiờđếnmai,phảiănhếtcáirácơmấy,rồimớiđượcăncơmkhác!
ChịDậuchỉgụcđầuvàocột,nứcnởkhócthầm.NghịQuếquáthỏi:
-Thế,conmẹkiacólấytiềnkhông?Haycòntiếccontiếcchó?
ChịDậuvộichùinướcmắtđứngdậy:
-Bẩmcu...
Khôngđểchochịnóihết,NghịQuếgiụcvợ:
-Bàtrảtiềnchonóvềđi,đểnóngồimãiởđâytôikhôngchịuđược!
Cáichuôngtronghòmlengkengkêumộthồiđài,mụNghịcầmhaichuỗichinhquăngtọtrathềm:
-Đấy,tiềnđấy!
ChịDậulomkhomcúinhặttiền,toantìnhcởirađếmlại.MụNghịsasả:
-Khôngaithèmlàmthiếuđồnghồnào!Khôngphảiđếmchácgìnữa!
ChịDậugiắttiềnvàolưng,rồichịsụtsùibảovớicáiTý:
-Thôiconởđâyhầuhạhaicụ,uvềnhé!
CáiTýômchầmlấymẹvàkhócnhưmưanhưgió:
-Uđừngvềvội!Uhãyngồiđâyvớiconlúcnữa.
NghịQuếđùngđùngđứngdậy,giơcáibàntayhộpháptátchoconbémộtcáiđánhđốp,vàhắnhétlênnhưôngđạitướngtrongrạptuồng:
-Thằngnhỏlôicổnóxuốngnhàbếpkia...
TứcthìcáiTýliềnphảilìamẹraxềnhxệchtheotaycậuhầucậncủaôngDânbiểuxuốngthềm.Bộmặtbồnhếchbồnhácngảnhlạivớicáimiệngmếuxệch,nónhìntheomẹvànóibằnggiọngnứcnở:
-NgàymaiuđemthằngDầnsangđâychơivớiconnhé,connhớemlắm.
CHƯƠNG14
Haicáibầuvúđầysửamẩygăng,sửaởtrongvúrỉra,ướtđầmcảmộtlầnyếm,làmchochịDậubồncồnxótruộtvềconbéởnhà.Bởivìtheosựkinhnghiệmcủađànbàconmọn,nhữnglúcxacon,sửachảynhưthế,ấylàđứaconvắngmẹđãđóivàđươnggàokhócđòibú.ChịkhôngdámnghĩđếncáiTýnữa,sấpngửachịcắpcáirổ,cáimẹtvàcáimênóntấttảracổngthônĐoài.
Mặttrờiđãlặnxuốngtậnmặtđất.ĐànquạkhoangdậpdùilàxuốngcácbãithamạCòiládứacủalũmụcđồngrốirítthúctrâubòvềnghĩ.
TớilàngĐôngxá,trờinhánhem.Trongđìnhvắngtanhvắngngắt.Đàndơibắtmuỗixậpxèbaykhắplòngđình.
Ngọnđèndầutaloetrênhươngáncốsứcphunnhữngánhsángúavàng,soichomấynénhươngđenlùmùcháyởdướicửavõng.Cảmấygianđìnhchỉcònsựtốitămgiúpsứcchosựkinhtrợn.NgườitađãđemhếttiếngầmầmvàonhàLýtrưởngtừlâu.
Chừngcũngđoánbiếtnhưvậy,chịDậulủithủitheochỗcótiếngtùvàrúchồíđivào.
Dướiánhlửasángquắccủangọnđènhaigiây,quangcảnhtrongnhàLýtrưởnglúcnàycũngnhưquangcảnhngoàiđìnhlúcnãy.AnhDậuvàbọntraiđìnhthiếusưuđềugiơkhuỷutaychosợidâythừngbuộcvàocộtnhà.Đànông,đànbàchờđợinộpthuếcònlốnhốsuốtmộtbựccửa.
Línhcơ,CailệvẫnnằmchầuChánhtổngởbênbànđèn,thủquỹ,Thưký,Chánhhội,Phóhộivàchứcdịchngổnngangngồiởcạnhnhữngcuốnsổsáchbềbộn.
Cáimặtbồhôinướcmắtvừalóvàothềm,chịDậuliềnđượcmấyôngchứcdịchnhaonhaothéthỏi:
-Đãbánđượcconrồichớ!Đemtiềnnộpsưu,maulên.
-Thưađã!
Vừanói,chịvừagiởchuỗitiềnchinhgiắtởdảilưngvàtámhàocon,tiềnbánkhoaimàchịvẫnkhưkhưbuộcđầudảiyếm.Bớtlạimộthào,chịsẽđóndénđặthaiđồngbẩylêntrướcLýtrưởng:
-Thưaông,nhàcháukhôngkịpđiđổitiềngiấy,xinônglàmơnnhậncho
LýtrưởngcầmchuỗitiềnchinhđưachothủquỹđếmlạivàbảochịDậu:
-Mỗiđồngphảicácbaxu,bỏluônrađây,taonhậnchọNhưngsaolạicóhaiđồngbẩyhào?
Ngơngác,chịDậuvừađưađồnghàođểtrảtiềncác,vừađápbằnggiọnglớngớ:
-Thưaông,cháutưởngnămnaysưubổmỗixuấtchỉcóbấynhiêu.
-Phảirồi.Tiềnsưunămnaymỗixuấtchỉcóhaiđồngbảyhào.Nhưngnhàmầynộphaisuất,nghekhông?Mộtsuấtcủachồngmày,mộtsuấtnữacủathằngHợi.
-Thưaôngchúnóchếthồithánggiêngrồimà.Nhàconvẫncònchưakhaitửhaysao?
Lýtrưởngphátgắt:
-Khaitửrồicũngphảiđốngsưu?Aibảonókhôngchếttồihồithángmườinămngoái?
Chịcàngngẩnngơrabộkhônghiểu,nhưcóýngờngườitaănhiếpnhàmình:
-Thưaôngngườichếtđãgầnnămtháng,saolạicònphảiđóngsưu?
Lýtrưởngquát:
-MàyđimàhỏiôngTây,taokhôngbiết.
Thưkýdõngdạccắtnghĩa:
-Chếtcũngkhôngtrốnđượcsưunhànước!Làvìthằngemchồngchịmới
chếtthánggiêngAnnam,màsổthôngquícủalàngđãlàmtừđầunămtây,tứclàthángmộtAnnamnămngoái.SổấycótênthằngHợi,lúcấynócònchưachết,khiđệlêntỉnh,tòaSứcứtheosốđinhtrongsổmàlàmbàichỉđưasangsởKhoBạc,rồiđếnkỳthuế,sởkhobạclạicứtheođúngsốthuếghitrongbàichỉmàthụNóchếtthánggiêng,chứdẫunóchếtthángchạpcũngvậy,bàichỉlàmrồi,ngườitakhôngcóchữalạibaogiờ,khaitửhaychẳngkhaitửmặckệ!Bởithế,bàichỉlàngtanămnayvẫnkhôngtrừđượcsốsưucủathằngHợinhàchị.Nóchết,vợconchưacóôngLýtrưởngcứlấyvàothânnhân,chồngchịkhôngnộpchonóthìainộp?
ChịDậudởnóidởkhóc:
-Cháulàđànbà,biếtđâuviệcquannhưthế.Khốnnạn,chúnóchếtđi,nhàcháuthậtnhưmấtcánhtayphải!Cònnó,chúngcháucóđâuđếnnỗikhổsởnhưnày?Bâygiờnóđãchẳngmaythiệtphận,đànhrằngxuấtsưucủanó,nhàcháuphảiđóng,nhưngcháuxincácôngchokhấtđếnmai.Hômnaycháuhãyđóngtrướcmộtsuất,cácôngthachonhàcháuvề,kẻongườiyếuđaubịtróicảngày,khôngkhéochếtmất.
Lýtrưởngtrừngmắt:
-Chếtthìôngchôn!Màytưởngchồngmàychếtmàôngsợà?Muốnchồngkhỏitrói,vềđemnốthaiđồngbẩynữarađây.Nếukhôngthìôngcòntrói,ôngtróichođếnbaogiờđủsưumàthôi.
ChịDậuchừngnhưuấtquá,ngồisụpxuốngchỗcạnhchồng,chịkhóctrutréo:
-Trờiơi!Tôibáncảconlẫnchóvàhaigánhkhoai,mớiđượchaiđồngbẩybạc.Tưởngrằngđủtiềnnộpsưuchochồng,thìchồngtôikhỏibịhànhhạđêmnay?Aingờlạicònxuấtsưucủangườichếtnữa!Khốnnạnthântôi!trờiơi!emtôichếtrồicònphảiđóngsưu,hởtrời?Tôibiếtđâmđầuvàođâuchođượchaiđồngbẩybạcbâygiờ?
Cailệngồiphắttrởdậygâncổthétra:
-Chỗmàykêukhócđấyà,conmẹkiảMuốnsốngthìcâmcáimồm,khôngthìôngsẽchomộttrậnnữa!
AnhDậurunrunkhuyênvợ:
-Thôi,unóđivềvớicon,kẻocóhaiđứaởnhànókhóchếthơi.Mặctôiởđây,bịtróithêmmộtđêmnữacũngchẳngchếtnào.Đừngnóinữangườitađánhđậpkhổthân.
ChịDậuvẫnkhôngdứtđượccơnhậmhực.
Thủquỹvừađếmxonghaichuỗitiềnchinh,hắngọichịDậuvàbảo:
-Nàychịkia,đừngkhócnữa,vàođâymàxem,mỗiđồngthiếumấtbốnxuđâynày!Mộthàocủachịđưatrảtiềncáctrừvàochỗnàyhếttámxurồi,cònthiếubốnxunữanhé.
ChịDậulạimếu:
-Khốnnạn!Tôivẫnchắcmẩmcònthừamộthào,đemvềđonggạochoconăn.Bâygiờhếtcảvẫnchưađủ!Gớm!CáibàNghị,giàuthếmàcònlàmđiêu!
Rồichịcứrũrượingồikhóc.
AnhDậuthiếtthagiục:
-Thôiunónghetôi,cóthươngtôithìhãyđivềvớicon.Đừngcứngồiđâymàkhócchotôicàngthêmnãoruột.
CácbạnbịtróicủaanhDậuraýthươnghạivàhỏi:
-Conbélớnchịđãbánrồi,haiđứabécònởnhàvớiai?
ChịDậusụtsịtđáp:
-Anhemchúngnóởnhàvớinhau,chớcóaiđâucácbác?
Nhữngngườiấyraýáynáy;
-Khốnnạn!Thằngbélênnămphảigiữconbélênhai!Tộinghiệpquá!
-Cứnhưcácôngấyphảivừamớinóiđó,thìngườichếtrồicũngphảiđóngsưu.Vậylànhàchịvẫnthiếumộtsuấtsưunữa.Nếukhôngcótiềnđemnộp,dẫuchịỞđâyđếnsángcũngkhôngthểxinchoanhấyđượckhỏitróiđâu.
Nóilắmmỏimiệng,aithương?Thàchịvềvớicáccháuchokhỏikhổthâncontrẻ.
-Phải,bácấynóiphải.Hãycứđànhlòngđểmặcanhấyngồiđây,chịvềmànghỉvớicon.ChứchịỞđâychẳngquachỉthêmđaulòng,íchgì?Rồinhịnchẳngđược,ngứamồmnóimộtvàicâu,lạitổlàmchoanhấyphảiđòn.
Bấynhiêulờidiễnthuyếttuychứachannhữnggiọngtửtế,nhưngkhônggiúpchochịDậutígìvìýchịcũngnghĩnhưngườitanói.Buồnrầuchịsẽghévàotaichồng:
-CáiTýđểphầnthầyemmộtđĩakhoaiđấy.Tôibưngsangđâychonhé!
AnhDậulắcđầu:
-Miệngtôiđắnglắm,khôngthểăngìbâygiờ.Unócứvềvớicon.Khôngphảilođếnsựănuốngcủatôi.
Chàochồngbằnghaihàngnướcmắt,chịDậulủithủiravớicáimẹt,cáirổ,vàcáimênón.
CHƯƠNG15
VầngtrăngđãvượtkhỏingọntrẹMặtnướccácaođãlónglánhnhưnồivàngđườngchẩy.Trongmấybụicâyrậmrạp,tiếngquốckêukhithưakhinhặt,khắckhoảihòavớitiếngrềnrĩrênkhóccủagiun,dếvườnhoang.
Tuymớichậptối,cácnhàđãđóngcửaimỉm,khôngđâucònmộtchútđènlửa.Nhữngkẻcầysâucuốcbẫmsuốtngàymệtnhọc,khiấyđềuphảitrảnợmắtđểnuôilấysứclàmviệcchongàymai.TrừxómLýtrưởng,cácxómkhácđềuimphăngphắcnhưcánhđồngkhông,nếuthỉnhthoảngkhôngcótiếngchósủabọnngườingườiđithúcsưuvàtiếngxaylúagiãgạoởmấynhàhàngxayhàngxáo.
ChịDậuvềđếnđầunhàđãnghetiếngkhóckhànkhàncủahaiđứatrẻ.
Sấpngửa,chịchạyvàocổng,quẳngcảrổmẹt,mênónxuốngsàn,rồivộivàngchịvàotrongnhà.
ThằngDầnvẫnngồicạnhem,haimắtsưnghúp,mặtmũixámmétnhưđứavừabịngãao,hãycònkinhkhiếpchưahoànhồn.Nókhôngthểtỏchútdấumừngrỡkhithấymẹvề,tuysựấylàsựđángmừngrỡcủanó.Tráilại,nócàngrabộtủithânvàòalênkhócnhưmuốnnhắcchomẹbiếtnhữngnỗilosợtừnãyđếngiờ.Nhưnghìnhnhưtronglúcmẹnóđivắng,nóđãkêugàonhiềuquá,cổrát,hơihết,nóchỉcóthểđưaracáitiếngkhôkhannhưngườikhócthầm.
ChịDậukhôngkịphỏiđếnthằngbéấy,hốthoảngchịvớlấyconbécon.Trờiơi,mộtsựghêgớmkinhsợ.
Đôimắtnómọngđỏnhưquảnhót.Mồmmép,chântay,lưng,bụng,cổáo,tayáocủanóbêbếtmộtlượtcứtvớinướcđái,đầmlầmhòanhau.Nókhócnhưngkhôngratiếng,chỉcócáimiệnghônghốcháranhưmiệngcàmè.Sẽsàng,chịDậunhắcnóracạnhvạinước,tắmrửaqualoachosạchdơbẩn.rồichịbồngnólênlòng.Lầnnàykhôngcònthìgiờvắtbỏsữachua,chịvộivạchyếmlôicáiđầuvúấnvàomiệngnó.Vừachoconbénàybú,chịvừalậtđậttrởvàođónthằngbékia.
Thằngbéấylệchthệchrađếngiọtthềm,nóvẫnkhócnức,khócnở,thânhìnhlemluốcnhưcáitượngđávừađàoởdướilỗlên.
Giắtnómộtlầnnữachịravạinước.Mộttaybếconbécon,mộttaychịvừagiộinướcvàvừakỳcọchothằngbélớn.Rồihaitayhaiđứachịẵmchúngnóvàotrongcáiphảncậpkênh.
ChiếcchiếuởđấylúcchiềuchịđãđemgiảixuốngđấtđẻđặtcáiTỉu,vàđãbịnóđáiỉađầmđìa.ThằngDầnphảiđứngxuốngphản,đểchịbồngconembóvàobuồng,cuốnlấychiếcchiếutronggiườngvàtrảirađó.
Từsángđếngiờchịchỉlongđongchạyđi,chạyvềchưađượcănuốngmiếnggì.Chừngnhưcũngđãđóivàmệt.Uểoảichịngảlưngxuốngchiếu.Haiđứacongốiđầuvàohaicánhtay.
CáiTỉuđãhơitĩnh,vừabúnóvừamânmênghịchcáibầuvúcủamẹ.Lâulậunólạithổnthứcvàitiếng.ThằngDầntancơnnứcnở,lạicứrarảkêuđóivàkènhègiụcmẹmuagạonấucơm.
TrongócchịDậuvẫncònđĩakhoaicáiTýcấttrênbànthờ.Nhổmdậy,chịđịnhnhắcxuốngchothằngbénàyănnốt.Nhưngmónlươngthựcấyđãbịchuộtthagầnhết,chỉcònbabốnmẫucon
ThằngDầngiơtayxualấyxuađể:
-Conkhôngăn.Đĩakhoaiấycủathầyconđấy.LúcnãychịTýđãbảođứanàoănvèncủathầychi.ấykhôngchơivới.Conchảăn,chịấymắngcon
ThếlànólạinhớđếncáiTý.dửngsốtnóhỏi:
-BâygiờchịTýđâurồi?Saoukhôngđemchịấyvềđâyvớicon?
NướcmắtchịDậulạitheolờinóingâyngôcủathằngbéngâythơứarachứachan.Đặtmấycủkhoaixuốngphản,chịÔmđầunóvàonách,xoaxoaxuýtxuýt,chịngọtngàodỗdành:
-ChịTýởnhàcụNghị.UđãbánchocụNghịấyrồi,đemvềthếnàođượcnữa?
ThằngDầntrutréo:
-Conkhông!Nào!Lúcchiềuconđãbảoulấyđượctiềnrồithìđemchịấyvềđâyvớiconkiamà!
Saoulạiđểchịấyngủởbênấy?
-Nhưngmàcụấykhôngchonóvề,thìulàmthếnàođược?Thôi,conănmấycủkhoaichođỡđói,rồinằmngủđi,maikiauđưasangchơivớichị.
-Conkhôngmaikia!Nào!Nào!Uphảiđemngaychịấyvềđâybâygiờ,đểchịấyngủvớicon.
ChịDậusụtsùisẽgạtnướcmắt:
-Đêmnayconhãyngủtạmvớiu!...Conngủvớiuchónguyêu,nhỉ!
-Conkhôngngủvớiunào!Conthèmvàochơivớiunữa.UbánchịTýđirồi!Chốcnữathầyvề,conmáchthầycho!
Rồinógàokhócrầmrĩ,nhấtđịnhbắtmẹphảiđemcáiTývềngaỵChịDậuhếtngọtlạixẵng,hếtxẵnglạingọt,nàodỗ,nàorứ,nàodọa,nàomắng,giởđãhếtcách,nóvẫnkhôngnín.Chịđànhmặcchonókhóc,rồichịcũngkhócnhưnó.
Thấychịkhócnócàngkhócdữ.Lănđùngraphản.nóđậphaichânxuốngphảnđànhđạch,vàcứlảmnhảmgọimãichịvềvớiem.Chánchê,êẩm,hìnhnhưnóđãmệtlử,tiếngkhócdầndầnnhỏsẽ.Mộtlátsau,nóchỉủnỉn.Haimắtthiuthiunhắmlại,hơithởđưaraphìphò.Nóngủ.
CáiTỉucũngnghỉmútsữa.Đầuvúởmiệngconbétừtừbuộtra.Rồiđôimắtlờđờ,connàycũngsắpsửangủ.ChịDậuđóndénngảlưngxuốngchiếu,chựclừacáiTỉu.
Muỗibayvovovàđốtvàochânnhoinhói.Chịsèsẽgiơtayphephảy,khôngdámcựamạnh,sơ.haiđứaconthứcdậy
CáiTỉungủim.ThằngDầnbỗngcườikhanhkháchvànóiléoxéo:
-Aa!ChịTýđãvề.Chịvàoăncơm,cơmsớirồiđấy.
Rồinóim.Rồinóthổnthức,rồinólạinói:
-Bâygiờchịphảiởnhàvớiem,đừngsangcụNghịnữanhé!Emnhớchịquá!
Thìnhlìnhnóngồiphắtdậy,ngơngácnhìnrangoàisânvàbỡngỡ,nóhỏichịDậu:
-ChịTýđâurồi?ChịTýemđaurồihửu?
Chớpmắtmộtcái,hìnhnhưnóchợtnghĩracáigì,ngóvàotậnmặtchịDậu,nókhóchuhu:
-UvẫnchưađemchịTývềđâychoconkiaư?Conbắtđềnđấy?Conbắtđềnuđấy.Saoulạibánchịấycủacon?Uđidậyđi!ĐidậysanggọichịTývềđi!Saoucứnằmmãi?Conkhôngchounằmnữa!
ChịDậuróráynhắccánhtayra,đặtđầucáiTỉuxuốngphản.Ngồidậy,chịbếthằngDầnvàolòng.Trongnhàtuykhôngcóđèn,ánhsángngoàicửasoivào,cònđủsứcsángđểchịnhìnthấybộmặtrầurỉcủanó.Nóvẫnkhóc,vẫnủnỉnbắtmẹđigọicáiTý.
-Conhãynínđi,choemnóngủ,đểuẩmconđichơi.
Nókhôngnínlạicàngkhócthêm.Xếchnólênvai,chịDậuvớimấymẫukhoaitrongđĩa,rồichịbồngnórathềm.
Trướcthềm,sángnhưbanngày.
CHƯƠNG16
Vầngtrăngthămthẳmtừtrênđỉnhđầuchiếuxuống.Bầutrờivắtnhưmộtkhốithủytinh.Giónồmtừcácngọncâyđưalạihiuhiu.Bónglátreindướisânrêuluônluônlayđộngnhưđámbèonổitrênmặtsóng.
ThằngDầngụcvàomẹvàkhóctitỉ,chốcchốclạithúcgiụcmẹđitìmchịnó.Chừngnhưthươngconđóiquá,khôngthểngủđược,chịdậutỉmỉbócsạchcảmấymẫukhoaivàdỗnóăn.Nhưngnókhăngkhăngmộtmựcđểphầnchothầy.Nólạithiuthiubuồnngủ.
Bồngnóvàotrongnhà,chịDậusèsẽtìmcáiquạtnanvàsèsẽđuổimuỗichoconbécon.Rồichịlạiẵmnórangoàisân.
Điđilạilạidướibóngtrăng,chịvừavỗvềthằngbé,vừarầurĩcấtcáigiọngthêthảmruchonóngủ.
Ánhtrăngnhòmvàocặpmắtdưngdưngnướcmắt,nhắclạichochịcáiđờingâythơcủachịngàyxưa.
Phải,tronghồichịcònngâythơ,cònđộlênsáu,bẩy,tuykhôngsungsướngcholắm,nhưngcũngđượcchamẹnuôngchiều.Bấygiờ,chịchỉănrồichơi,chưaphảiẵmem,chưaphảiquétnhà,đunbếpnhưcáiTýnhàchịbâygiờ.Nhữngđemtrờikhô,trăngsángnhưđêmnay,chịvẫnluônluônđượcnôđùavớitrẻconhàngxóm.Chúngnóđãgiởravớichịbiếtbaolàtròmuavui.Nàonhảynô,nàohútìm,nàođánhrồngrắn...
Nhữngcuộcvuiấychịvẫncònnhớrànhrành.quatuổitrẻconđếnkhimườibốn,mườilăm,chịvẫnđượcsẵncơmăn,sẵnviệclàm,chưahềphảilamlũ.Khôngbiếttộinợvìđâu,vàtừkhilấychồngđếngiờ,tìnhcảnhnhàchịcứmỗingàythấymỗikhổthêm.Hếtnămấysangnămkhác,vợchồngđầutắtmặttối,khôngdámchơikhôngngàynào.Thếmàvầncứcơmkhôngđủăn,áokhôngđủmặc.Baonhiêucôngtrìnhkhónhọc,baonhiêuthuốccamthuốcsài,nuôitừhònmáunuôiđi,mớiđượcđứaconbảytuổi.Bâygiờchỉvìmộtxuấttiềnsưu,đãphảirứtruộtđemnóđibán,lạiđèothêmhaigánhkhoaivànămconchónữa,cũngvẫnchưađủ.Chồngvẫnbịđánhbịtróisuốt
ngàysuốtđêm.Khôngbiếttronglúcđauốm,lạibịhànhhạnhưthế,anhấycóthểsốngđượcđếnmaihaykhông.Vàngàymaichạyđâuchorahaiđồngbảybạcđểchuộcchồngvề?Nếukhônglođủđượcsốtiềnấy,sốphậnanhấysẽrasao?Vảlođượcđủtiềnchuộcđượcchồngvềđinữa,cũngđãthiệtmấtmộtđứaconrồi,saunàycòncóngàynàođemđượcnóvềnhànữakhông?Từchiềuđếngiờnóănvớiai,nóngủvớiai?...
Thếrồichịtrởvàothềm,rũrượingồitựacộthiên,nướcmắtrơixuốnglãchã.Bóngtrăngchênhchếchnhòmvàotrongthềm.Bụitretrướcnhà,concúsắpđikiếmmồi,báohiệubằngnhữngtiếngghêsợbuồnrầu,cóthểtưởngnhưmaquỷ,yêuquái.Mấyconcòngủgiậtmìnhthứcgiấc,phànhphạchvỗcánh,tựtrongbóngtốibayra.Cácnhàlánggiềng,gàgáytetẹTrốngcanhngoàiđìnhgắtgỏngđiểmdịpbatiếng.
CáiTỉucựadậyvàkhócluloa.ChịDậusesẽđứnglêntoanvàruconbéấy,thằngDầnởtrênvaichịlạicũngthứcnốt.Nómởchoàngmắt,vànónóiluôncáicâuvẫnnóitrongmọiđêm:
-ChịTýđememđiđái!
ChịDậuvộibếnóđếncổng,tứcthìnóđãnghĩra,vànóiluôncâukhác:
-Conkhôngkhiếnu!ChịTýkia!Conkhôngkhiếnumangconđiđái.Nào!Nào!
Rồinókêugàobỏnggiọngvànógiẫygiụaởtrênsườnmẹ.CáiTỉutrongnhàvẫnkhócnhưbeonhưngắt.Luốngcuống,chịphảiđặtvộithằngnàyxuốngđất,đểvàođónconbékia.Quảnhiênnóđãchờchoạnglănradềphản,chútnữathìngã.Sấpngửanhắcconbéấy,chịlạitấttảrasânđểẩmthằngbékia.Lại,haináchhaicon,chịbếchúngnóvàongồitrongchõng.CáiTỉuđãphảiimkhócvìmộtbầuvúcủamẹlấpkínmồmmiệng.ThằngDầnvẫncứrarả:
-UđưaconđitìmchịTý,maulên!
ChịDậudởkhócdởmếu:
-Đêmkhuyarồi,gàgáynửađêmrồi.Rađườngngáonócắncho,cona.
-Ngáocắnchếtthìthôi!Conkhôngcần.ConcứđitìmchịTý,đểchịấyvềngủvớicon!Uphảiđưaconđingaybâygiờ!
ChịDậungồiỳkhôngbiếtnóisao.Nóthụctayvàotrongyếmmẹ,lôituộtđầuvúởmiệngcáiTỉucànóvừakhócvừamắngconnày:
-Ôngkhôngchomàybúnữa.Nhảra!NhảrađểuđưaôngđitìmchịTý.
CáiTỉulạikhócngằnngặt.Thằngbélớnvẫncứnúcnã,thúcthả,nókéotóc,nókéotai,nólôicổáocủamẹ,bắtmẹphảiđứngdậyđingay.
Thìmẹnóvẫnphảichiềunó.Bởivìnóyêuchịnó,nóthươngchịnó,nónhớchịnómọiđêmhaichịemnóvẫnnằmvớinhauvàchịnóvẫnnghêungaohátchonónghe.Bâygiờtựnhiênmấtchịnó,phảibồncồnnóngnẩy,muốnđượcthấychịngaylúcbấygiờ,chonênnóphảilàmtìnhlàmtộicáingườiđãđemchịnódibán.Sựquấynhiễucủanólàvôtội.Đốivớimẹnó,nóvẫncólývàvẫnđángthương.
VầngtrăngluixuốngphíasaulũytrẹMặtđườngkhuấtdướibónglákhoangkhuếchchỗvàngchỗđengiốngnhưbứctranhthủymạc.Nhữngnhàcạnhđườnghãycònngủimthinthít.
ChịDậuvớicáiTỉuởsườnnày,thằngDầnởsườnkia,lẽođẽođihếtngònàysangngõkhác.Haiđứanínim,cáiTỉucònbậnnhaibầuvúchẩynhão,thằngDầntìmhyvọngsẽđượcthấychị.
Trờikhuya,canhvắng,bamẹconthơthẩnômnhautrênđường,chịDậuthấymìnhlàngườiđiênrồ.Mấylầnchịtoanquayvềngõnhà,thằngDầnnhấtđịnhkhôngnghe,nóbắtchịcứphảiđiênrồnhưthề.
Bờràosộtsoạt,đànchócủanhàbênđườngsủavang,mấyconchókháccủacácnhàkháclầnlượtsủatheoNhữngngườigầnđấychợttangiấcngủ,choàngdậykêutrộmrầmrĩ.Ngoàiđìnhvàởcácđiếm,hiệusừnghiệuốcnhấttềthổilêntutu.
Tiếngchósủa,tiếngngườithét,tiếnghiệurúchồi,báođộngsuốtcảmấyxóm.
CHƯƠNG17
Nhữngtiếngthétđâm,thétđánhđãyên.NgườitakhôngnỡbắttróichịDậu,tuygặpchịlòmòtrongbóngtối,vàbiếtchịđíchthịlàthủphạmđãgâyravụchósủa,ngườila,tùvàrúckhắplàng.
Làvìxưanaychịvẫnngaythẳngthậtthà,khônghềtắtmắtcủaaivậtgìđángbằngcáitơcáitóc.Hơnnữalúcấy,chịlạihaitayhaicon,mộtđứađươngkhóc,mộtđứađươngbú,dùkẻghétchịđichăngnữacũngkhôngthểbuộcchịlàngườiđịnhđiăntrộm.
Mâyvẫn,saothưadần.Sươngmùbắtđầuphađụcbầutrời.Mặttrăngtàtàđếngầnmặtlũy.Tiếnggàtetêlầnlượttừnhànọtruyềnđếnnhàkia.
Dướilớpmáilụpxụpcủatúplềutranh,chịDậuvàvầngtrăngtànthơthẩnnhìnnhau,dườngnhưđôibênđềucóriêngmộttâmsự.
CáiTỉunobụng,tỉnhngủ:hớnhởnằmtronglòngmẹđùavớicáibóngthằngDần.ThằngDầnchếtkhiếpvìtrậnquáttháovừarồi,nóchỉthổnthức,khôngdámkhóc,cũngkhôngdámgiụcmẹđitìmcáiTý.
ĐếnlượtcáiTýlàmtộimẹnó.Mọiđêm,cứđếngàgáymộttiếng,chịDậutrởdậysắpsửanấucơm,conbéấyđãđonđảđónlấycáiTỉu,nódụ,nóhát,nónóithỏthẻvớiemnhữngcâungâythợBâygiờvắngnó,trongnhàtẻngắtnhưnhàcótang.Nàonócótộitìnhgì.Chẳngquavìmộtsuấtsưucủabố,khiếnchonóphảilìabố,lìamẹ,lìacácem,đemthânđánhđổilấymộtđồngbạc.Tộinghiệpcáithâncontrẻnhànghèo,làmtôimộtnhàgiàucó,háchdịchnhưnhàNghịQuế,cònkhinàođượcmộtcâuỏêcủachủnhà!Khốnnạnthânnó,đêmnaynóởbênấy,ngoàimộtconchócáivàbốncon,khôngcònailàbạnquen.
Nướcmắttheosựnghĩngợichảyranhưmưa,chịDậutựthấytrongngựcnóngnhưlửađốt.
Văngvẳngnẻoxacótiếngchósủa.Rồi,nhưtheomộtvệtđường,nhữnggiọngăngẳngkéotiếpnhau,ganhthinhau,dầndầngầnlại,dầndầnlớn
thêm.NóxôxátdữdộiởmấynhàgiữaxómvànókéodàivàongõlánggiềngchịDậu.
Ngoàicổng,cótiếnggiậtgiọng:
-ChịDậucònthứchayngủ?
Giậtmình,chịvộiquaynhìnracổng,vàchịrunsợkinhkhiếpkhithấymấyngườilốnhốdướibóngtốicủarặngtre.
Khôngphảihọđếnbắtchịvềchuyệnhuyênnáođộnglúcnãy,ngườitađemlạichochịmộtcáixácngười.
Cáixácngườiấyrũrợigiụcởsaulưngmộtngườinhàlýtrưởng,haitaythongthảđằngtrước,lủnglẳngnhưhaiquảbầudài,haibêncóhaianhnữa,cũngngườinhàLýtrưởng,đỡởhaivai,giữchonókhỏibịlảsangbêncạnh.
Hoảnghốt,chịDậubồngcảhaiconđứngdậy,vàhỏimộtcáchthấtkinh:
-Ailàmsaothế,hửcácông?
Hìnhnhưmấyngườiấy,khiởgiữađường,đãnhiềulầnphảithayđổinhauđàitảimộtvậtnặngnề,ainấyđềuthởhồnghộcnhưbòcầynắng.HọkhôngkịptrảlờichịDậu,bệurệchhọvựccáixácngườiấysầmsậptiếnvàotrongnhàvàđặtxuốngphản.Mộtngườicốnóimấycâunhưkẻđứthơi:
-Anhấyphảicảmđấy.Chịxemnhàaicódầubạchàxinmộtítmàbôichohắn,mayrahắntỉnhđượcchăng.
Vàhọrảocẳngbướcra,khôngaidámquaycổlại.
Hếtcảhồnvía,chịDậuđặtluônhaiđứaconnhỏxuốngđất,tấttảchạyđếncạnhchồng.AnhDậunằmcòngqueotrênphản,chântaykhônghềđộngcựa.Trướcánhsángbẽbàngcủavầngtrăngtànúa,haimắtđềunhắmlimdim.
Sờkhắptrán,mặt,tay,châncủachồng,chịDậuchỉthấychỗnàocũnggiángănngắt,nhưngởtinhmũivàcuốicằnhãycònônhòa,hailỗmũihãycònhơithởmanmát.Kềmiệngvàotaichồngchịgọi:
-Thầyem!Tỉnhdậy!Thầyem!Tỉnhdậy!
Chỉcóhaiđứabéconỷẻokhócởdướiđất.AnhDậuvẫnnằmngaynhưkhúcgỗ.
Sấpngửa,chịchạyracổngvàréothậtto:
-BahồnbảyvíaanhDậuởđâuthìvềvớivợvớicon.
Lồngtừngõtrongrangõngoài,lạitếtừngõngoàivàongõtrong,chịhúhồnchồngmớiđượcsáulượt,thìlưỡilíulại,khôngnóiđượcnữa.Chânnọđáchânkia,chịlạitrởvềngồiởđầuphản.Cuốngquýtkhôngbiếtchạychữabằngcáchnào,chịđểtayvàotránchồng,vừalayvừagọithầyemtỉnhdậý.
AnhDậuvẫnkhôngtỉnh.Haiđứabécondướiđấtvẫnkhóctrutréo.
CHƯƠNG18
Trốngtancanh.
Gàimgáy.
Trờitangtảngrạngđông.
ChịDậutuyệtvọngkhingómặtchồngthấtsắcsámnhợtnhưngườichếttrôi.Tưởngchừnganhtakhôngthểsốnglại,chịđậptayxuốngphản,kêutrời,kêuđất,kêucha,kêumẹ.Rồichịđứngdậyđiravạinước,lấycáichậusànhmúcđầychậunướcđemvào.Lậtkhănvuôngởtrênđầuxuống,chịdúngvàonước,lautrán,laumặt,lauquachântaychochồng,đểchồngđượcsạchsẽtrướckhihếtcơmgạovềvớitổtiên.
Hàngxóm,lánggiềngtấpnậpđổđến.KẻđóncáiTỉu,ngườiẩmthằngDần,kẻvàosờsàanhDậu,ngườighétậntaianhtamàgọi.Cókẻrútrát,chảngvãngđứngtítngoàithềmghévào,cókẻsốtsắng,chạytốcramãingãba,húhồnanhDậuthêmmộtlầnnữa.
Trongnhàchậtních,ngườiđứngvòngtrong,vòngngoài.Họhỏithămbệnhtình.HọthươnghạianhDậu.HọkhuyêncanchịDậuđừngkhóc.HọcảquyếtanhDậukhôngviệcgì.Rồihọrốirít,mỗingườichạyđilàmgiúpmỗiviệc.
BànàybắtthằngDầncốsứcrặnđáíđáivàochậusành.ÔngkialấychiếclượcthưaghèhaihàmrănganhDậu.Bácnọmúcítnướcđáiđổvàotrongmiệnganhấy.Bàkiabưngchậunướcđáixoamãivàomặt,vàomũi,vàocổ,vàogáy,vàohaitháidươnganhtạCônọchạyvềnhàmìnhlấyítbồkếpđốtthanđểvàocửamũingườiốm.Chịkiasangnhàbêncạnhxincáichổisểchâmlửachocháyđùngđùngởgiữanhà.
Ồnàomộthồilâu.
AnhDậudầndầnthởmạnh,rồilờđờsẽmởhaimắt.Mọingườihớnhởmừngreo:
-Tỉnhrồi,anhấytỉnhrồiđấy.
Thìrakhôngphảianhtaphảigió,chỉvìbịtróichặtquá,mạchmáunghẽnlại,máuxônglênóckhiếnchoanhtangấtđi.NhờcóchậunướclạnhcủachịDậurửamặtchochồngvàchậunướcđáicủabàconhàngxómđổvàomiệng,xoavàođầu,mặtanhta,máulạixuôixuốngdầndần,chonênanhấylạitỉnh.
Câuchuyệnbắtđầuvuivẻ.
NgườitahỏiđếncáiTývìtừnãyđếngiờkhôngthấynóđâu.
SaukhiđãnghechịDậuvừamếuvừathuậtlạiđầuđuôiviệcchịthiếusưuphảibánnóvà5conchóchoôngNghịQuếthônĐoài,lấyhaiđồngbạc,thìainấyđềucóvẻáingại.VàainấyđềukhuyênchịDậuphảiyênlòngmàthuốcmencơmcháochochồng,khôngnênlophiềnvềcáiTýnữa.Ngườitabảonólớnthìnólạivề,chẳngcókhinàomấtcon.
AnhDậuvẫnlìbìmệtnhọc.ThằngDầnmếumáokêuđói.
Thấynóitừsánghômquađếngiờ,thằngbéchỉăncóvàimẫukhoai,vợchồngchịDậuđềuphảinhịnxuông,mộtbàhàngxómcólòngxởilởiliềnchạyvềnhàlấysangchovayđộhơnđấugạo,rồibảochịDậuhãyđinấucháođểcảnhàăntạm.
Cảmđộng,chịDậucámơnbàấybằngnhữnggiọtnướcmắtchứachan.RồichịđónlấycáiTỉuvừachonóbú,vừabắcnồicháo.Mặttrờilêncao,ánhnắnglọtlỗnẻbứccửa,chiếuvàolòngnhà.
AnhDậudầndầntỉnhthêm,cóthểtiếpchuyệnbàconbằnggiọngrềnrĩdềđà.
Cáccôcongáilẻtẻvềtrước.Cácôngđànôngvàmấybàđànbàlụctụcvềsau.
Trongnhàlạithấycảnhbuồntẻcủasựthiếuvắng.
ChịDậubếcáiTỉungồicạnhanhDậu,vừabópnặnchântaychochồng,vừadỗdànhthằngDầnchốcchốclạiphảiđứngrathổilửadómbếp.
Ngoàiđìnhtrốnglạithúc,mõlạikhua,tùvàrúcliênthanhbấtchỉ.
Saunhàcótiếnggọiléoxéo.
ThằngMớinógiụcbácđànemtuầnởnhàkếbênấyrađìnhsắpsửacờtrốngđiđónquan.
AnhDậuvậtvãthởdài:
-Trờiơi,từgiờđếnlúcquanvề,chạyđâuchođượchaiđồngbẩynữa?Nếukhôngcó,chúngnólàmtìnhlàmtội,khôngkhéothìmìnhđếnchết.
Nướcmắtứara,anhDậuquaymặtvàobứcphênnứa,sụtsùinứcnở,anhkhócthằngHợi,anhkhóccáiTý,rồianhkhócđếnsốphậncủaanh.
ChịDậuđươngởtrongbếp,vộivàngchạylạingồikềsauchồng,nỉnonkhuyêngiải:
-Thôi,tôixinthầyem.Đừngkêukhócnữa,khổtôilắm.ChúHợinóchếtrồi,dùcóthươngxót,nócũngkhôngthểsốnglại,cáiTýtuybịđembán,nhưngnósangbênấychắclàcũngđượccơmnoáolành.Saunàytrờicholàmănkhágiả,thìlạisangchuộcnóvề,cósaođâu?Cònnhưmấyđồngtiềnsưu,tuycónóngthật,nhưnglochưakịpthìkhất.Thịtngườitanh,chẳngaiănđược.Thầyemcứyêntâmnằmnghĩ,khôngphảilolắnggìcả.Nếuthầyemcứkêukhócmãi,lỡracơnbệnhvậtlên,lạilảngườiđi,thìtôibiếtlàmthếnào?
AnhDậuchừngsũngthươngvợ,liềngiơbàntay,runrẩylaukhônướcmắt.Vàngoảnhmặttrởra,anhcốlàmrabotươitỉnhđểtỉtêhỏichuyệncáiTỉu.
Nồicháođãsủi,bọttrắngtràoracổnồi,chẩyxuốnglòngbếpxèoxèo,làmtắtbếplửatrongbếp.
ChịDậuvộiđặtcáiTỉunằmởcạnhchồng,rồichịđếnbếphìhụcthổimấycụcthansắptàn.Thằng
Dầnlệchthệchtheolạisaumẹ.Nónhấtđịnhbảocháochínrồi,vànằngnặcgiụcmẹbắtra.
Ngoàicổng,lạchcạchmấytiếnggậyđậpcộtvách.NgườinhàLýtrưởng
háchdịchhỏitừđầungõhỏivào:
-Thếnào?AnhDậucònsốnghayđãchếtrồi?Imlặngthếnàyhẳnlàchửachết.Tiềnsưuđâu?Đemnộpnốtđi!Maulên.Quansắpvềkia!
ChịDậungồitrongbếpngọtngàonóira:
-Báctínhtừlúcgàgáyđếngiờ,tôichạychữachothầycháu,nàođãlokịp?NhờbácnóivớiôngLýhãychonhàtôikhấtđếnchiềumai.
Anhkiamátmẻ:
-Đếnchiềumai,chịnóidễnghenhỉ!Thuếcủanhànước,chịtưởngchuyệnchơihaysao?
ChịDậunằnnì:
-Tôicũngbiếtthuếnhànướckhôngphảichuyệnchơi.Nhưngbâygiờchưacó,nêntôiphảikhất.Bạnnghèovớinhau,bácnóikhéovớiôngLýgiúptôi.
-Tôikhôngdámbạnvớinhàchị.Tôikhôngbiếtnóikhéo.Tôikhôngcóquyềnđượcnhậnlờikhấtcủachị.Látnữa,đểchịkhấtvớiôngCailệ.
Rồihắnhầmhầmvácgậyđira.
Lửalạinỏ.ChịDậungồiluôncạnhbếpcầmchiếcđũacảquấynồicháokhỏitrào.Ánhnắnggắtgaoxuyênlỗthủngmáibếpsoivàonhữnggiọtbồhôilónglánhtrêngòmáđỏbừng.
Trờiđãthữngbuổi.ThằngDầnlạisạosụckêuđói.Nóvầnkènhèngồiởcạnhmẹ,hauháunhìnvàonồicháo.
CHƯƠNG19
Vềphíađầulàng,nghecótiếngcòiôtôtoetoẹRồiđếntùvàtutuđổhồi.Rồiđếntrốngcáithongthảđiểmtừngtiếngmột.
Bàlãolánggiềnglậtđậtchạysang,hớthơhớthảinóivớichịDậu.
-Nhàbácchạyđủsửuchưa?
ChịDậuvậmvội:
-Thưacụ,nhàcháumớinộpmộtsuất,cònmộtsuấtnữaạ!
-Saolạiphảiđónghaisuất?
-Thưacụ,mộtsuấtcủathầyconcháuvàmộtsuấtcủachúHợinó.
-AnhHợichếtrồi,cònphảiđóngsưunữaà?
-Vâng,cháuthấycácôngấybảochúnóchếtdởnăntây,nêncònphảiđóngxuấtsưunămnaỵNếunóchếtchẵnnămtâythìmớiđượctrừ
-Khốnnạn!Ngườitachếtđãsắpgiỗđầu,anhemcònphảiđóngđậytiềnsưu!Saolạicólệthếnhỉ?
Bâygiờnhàbácchưacóthìlàmthếnào?Nghenhưquanđãvềđấy!
-Phải,cháucũngđoánchừngquanPhủđãvề.Nhưngkhôngcótiềnthìphảikhấtvậy.Cụbảolàmthếnàođược?
Bàlãoáingạitrởra.
Cháochín,chịDậubắcmangragiữanhà,ngảmâmbátmúcralaliệt.Rồichịlấyquạtchochóngnguội.
Tiếngtrốngvàtiếngtùvàđãthủngthẳngđưanhautừphíađầulàngđếnđình.
Tiếngchósủavangcácxóm.
Bàlãolánggiềnglạilậtđậtchạysang:
-Báctraiđãkhárồichứ?
-Cảmơncụ,nhàcháuđãtỉnhtáonhưthường.Nhưngxemýhãycònlềbề,lệtbệtchừngnhưvẫnmỏimệtlắm
-Này,bảobácấycótrốnđiđâuthìtrốn.Chứcứnằmđấy,chốcnữahọvàothúcsưu,khôngcó,họlạiđánhtróithìkhổ.Ngườiốmdềdềnhưthế,nếulạiphảimộttrậnđòn,nuôimấythángchohoànhồn?
-Vâng,cháucũngđãnghỉnhưcụ.Nhưngđểcháonguội,cháuchonhàcháuănlấyvàihúpcáiđã.
Nhịnxuôngtừsánghômquađếngiờcòngì.
-Thếthìphảigiụcanhấyănmaumauđi,kẻonữangườitasắpsửakeovàorồiđấy!
Rồibàlãolạilậtđậttrởvềvớivẻmặtbănkhoăn.
Cháođãhơinguội.
ThằngDầnvụcđầuvừathổivừahúpsoànsoạt.
ChịDậuđóndénbưngmộtbátlớnđếnchỗchồngnằm:
-Thầyhãycốngồidậyhúpítcháochođỡxótruột.
RồichịđónlấycáiTỉuvàngồixuốngđó,nhưcóýchờxemchồngchịăncóngonmiệnghaykhông.
AnhDậuuốnvaingápdàimộttiếng.Uểoải,chốngtayxuốngphản,anhvừarênvừangỏngđầulên.Runrẩycấtbátcháo,anhmớikềvàođếnmiệng.Cailệvàngườinhàlýtrưởngđãsầmsậptiếnvàovớinhữngroisong,taythướcvàdâythừng.
Gõđầuroixuốngđất,Cailệthétbằnggiọngkhànkhàncủangườihútnhiềusáicũ;
-Thằngkia,ôngtưởngmàychếtđêmqua,cònsốngđấyà?Nộpnốttiềnsưu!Mau!
HoảngquáanhDậuvộiđểbátcháoxuốngphản,lănđùngrađó,khôngnóiđượcmộtcâugì.Ngườinhàlýtrưởngcườicáchmỉamai:
-Anhtasắpphảigiónhưđêmquađấy!
RồihắnchỉluônvàomặtchịDậu:
-Chịkhấttiềnsưuđếnchiềumaiphảikhông?ĐấychịhãynóivớiôngCai,đểôngấyrađìnhkêuvớiquancho!ChứôngLýtôithìkhôngcóquyềndámchochịkhấtmộtgiờnàonữa.
ChịDậurunrun:
-Nhàcháuđãtúng,lạiphảiđóngcảxuấtsưucủachúnónữa,nênmớilôithôinhưthế.Chứcháucódámbỏbễtiềnsưucủanhànướcđâu!HaiônglàmphúcnóivớiôngLýhãychocháukhất...
Cailệkhôngđểchochịđượcnóihếtcâu,trợnngượchaimắt,hắnquát;
-Màyđịnhnóichochamàyngheđấyà?Sưucủanhànước,màdámmởmồmxinkhất
ChịDậuvẫncốthiếttha:
-Khốnnạn!Nhàcháuđãkhôngcó,dẫuôngchửimắngcũngđếnthếthôi.Xinôngtrônglại
Cailệvẫngiọnghằmhè:
-Nếukhôngcótiềnnộpsưuchoôngbâygiờ,thìôngsẽrỡcảnhàmàyđi,chửimắngthôià
RồihắnquayrabảoanhngườinhàLýtrưởng:
-Khônghơiđâumànóivớinó,tróicổthằngchồngnólại,điệurađìnhkiaNgườinhàLýtrưởnghìnhnhưkhôngdámhànhhạmộtngườiốmnặng,sợhoặcxảyrasựgì,hắncứlóngngóngngơngác,muốnnóimàkhôngdámnói.Đùngđùng,CailệgiậtphắtcáithừngtrongtayanhnàyvàchạysầmsậpđếnchỗAnhDậu
ChịDậuxámmặt,vộivàngđặtconbéconxuốngđất,chạyđếnđỡlấytayhắn:
-Cháuvanông,nhàcháuvừamớitỉnhđượcmộtlúc,ôngthacho
-Thanày,thanày!
VừanóihắnvừabịchluônvàongựcchịDậu,mấybịch,rồilạisấnđếnđểtróianhDậu
Hìnhnhưtứcquákhôngthểchịuđược,chịDậuliềumạngcựlại
-Chồngtôiđauốm,ôngkhôngđượcphéphànhhạ.
Cailệtátvàomặtchịmộtcáibốp,rồihắncứnhẩyvàocạnhanhDậu,ChịDậunghiếnhaihàmrăng:
-Màytróingaychồngbàđi,bàchomàyxem!
Rồichịtúmlấycổhắn,ấngiúiracửa.Sứclẻokhoẻocủaanhchàngnghiệnchạykhôngkịpvớisứcxôđẩycủangườiđànbàlựcđiền,hắnngãchỏngquèotrênmặtđất,miệngvẫnnhamnhảmthéttróivợchồngkẻthiếusưu.
NgườinhàLýtrưởngsấnsổbướcđến,hươgậychựcđánhchịDậu.Nhanhnhưcắt,chịDậunắmngayđượcgậycủahắn.Haingườigiằngconhauduđẩynhau,rồiainấyđềubuônggậyra,ápvàovậtnhau.Haiđứatrẻconkêukhócomsòm.Kếtcục,anhchànhhầucậnôngLýyếuhơnchịchàngconmọn,hắnbịchịnàytúmtóclẳngchomộtcái,ngãnhàorathềm.
AnhDậusợquámuốndậycanvợ,nhưngmệtđắmngồilênlạinằmxuống,vừarunvừarên:
-Unókhôngđượcthế!Ngườitađánhmìnhkhôngsao,mìnhđánhngườitathìmìnhphảitùphảitội.
ChịDậuvẫnchưanguôigiận;
-Thàngồitù.Đểchochúngnólàmtìnhlàmtộimãithế,tôikhôngchịuđược...
Ngườinhàlýtrưởnghếtcơnlặngcá,lópngópbòdậyhắnchỉvừathởvừachửichịDậu,khôngdámđộngđếnthânthểchịnữa.ChịDậulạiđóncáiTỉuvàolòng,vàcũngsasảchửigia?
AnhDậukhôngbiếtlàmthếnàomàcanđôibên,chỉnằmmắngvợvàxinlỗiông...ngườinhàLýtrưởng.
Mộthồihiệuốcrútừngoàiđìnhrúcvào.MấybáctuầnphugậytầymãthòtheochânLýTrưởng,Cailệkéođến.ThìratronglúcchịDậuvàanhngườinhàLýtrưởngvậtnhau,CailệđãchạythoátrađìnhbáovớiLýtrưởng.LýtrưởngliềnđemtuầnphuvàobắtvợchồngchịDậu.Họđãgiảnggiảirađìnhhầuquantấtcảtiếngrêncủangườiốm,tiếngkhóccủahaiđứatrẻcon,vàtộicáncủangườiđànbàtáobạo.
CHƯƠNG20
Đôilọngxanhnằmtráođầuđuôitrướccửađạiđạo.Cáitrốngcáivàcáiđòntrechơchỏnglănbêntườngbaolan.Chín,mườilácờrũrợi,rủdướigiọtđình.Mộtđoàngiáo,mácloithoichĩamũinhọntrênmáigiảivũ.
QuangcảnhngoàiđìnhhômnaykháchẳnhômquạPhólý,Trươngtuầncũngnhưtộcbiểu,tuầnphu,tuykhôngphảilàmviệcgì,ainấyvẫnsơtócgáychạyxuôichạyngược.Phóhội,thủquỹđốinhauvớithưký,chưởngbạ,mỗingườikhoanhtayđứngtựamỗicột,dángbộlenlétnhưrắnmồngnăm.Chánhtổngngồingápvặtcạnhbứccâulơn,conruồiđậumépkhôngmuốnđuổi.Chánhhộiluôntaygiởcuốnsổthuế,haimắtvẫnlấmléttrôngđiđằngnào.
VợchồngchịDậukhôngcanđảmhơnthằngDần,vừalómặtlênthềmđình,đãmấtvíavềbộrâucủaquanphụmẫu.
Cáirâumớilạlàmsao!Nóđennhưvệthắcinvàcongnhưcáilưỡiliềm.Nónhọnnhưmũidùinungvàbầunhưđầudaotrổ.Nókhumkhumquắplấyhaimép,giốngnhưhaicáicánhdơi.Nóvấtvểuvểnhrahaimangtai,gầnnhưhaisừngcủấu.Nóchầuđầuởdướiốngmũi,nhưsắpchuivàotrongcáimũidọcdừa.Nólạigiúpchocáimồmlènbènthêmsựdữdội.
Nếukhôngbiếtquanphủxuấtthântừchứcthôngphán,ngườitasẻtưởngngàiđượclàmquanchỉvìbộrâu.
Vànếukhôngrõlàôngquan,ngườitalạicóthểlầmngàivớiôngcaixehayôngcaithầukhoán.
Dựatayvàomặtcáibànphủtấmthảmđỏcủatếchủvẫnthườngđứnglễ,quanPhủngấtngưởngngồivàochiếcchiếucạpđỏtrảitrênghếngựaquangdầu.Dướivànhkhănxếpnhiễutây,cáimặtphènphẹtluônluônhằmhằmnhưsắprơixuốngsànđìnhđánhhuỵch
Cạnhngài,mộttêntuầnđinhlựclưỡngváccáiquạtlôngđứngđằngxaxaphẩyvào.
Trướcngài,thầyThừavàanhNhođềumướtbồhôivớimấycuốnbiênlaithuthuếcủaLýtrưởng.
-Bẩmônglớn!thừálệnhônglớn,chúngconvàtênngườinhàLýtrưởngvàonhàtênNguyễnVănDậubắtnóđemtiềnnộpsưu,vợtênấymuốntháochochồng,nóđánhcon,đánhcảtênngườinhàLýtrưởng,hiệncóLýtrưởngcùngbọntuầnphuđềubiết.Lạyônglớn,xinônglớn...
Cailệchưanóihếtcâu,Lýtrưởngđứngởđằngsauvộivàngcướplời:
-Bẩmônglớn,conmẹấytênlàThịĐào,nóbướngbỉnhthứnhấtlàngcon.Năm,sáuhômnay,hômnàochúngconcũngsaingườinhàđếngiụctênNguyễnVănDậuđóngsưu,nóxuichồngnónhấtđịnhkhôngđóng.Chúngconbảonóthuếsắpđăngtrường,nếukhôngđóngsẽphảitrìnhquanphụmẫu,nónóiquanphụmẫunócũngkhôngcần.Hômnaythừábóngônglớnvềđây,anhCailệvàngườinhàconvàođốc,nódámđánhlạitấtcả.Hiệnmắtchúngconvànhiềungườinữatrôngthấy.Ônglớnlàđèntrời,xinônglớnxéttìnhchúngcon,bắtnóbỏtù,chúngconvàanhCailệđượcđộiơnônglớn.
QuanPhủvểnhcáimặtnặngtrịchvàđậptayxuốngmặtbàn:
-Khôngđóngsưu!Lạiđánhcảlính!Nóđịnhlàmgiặcà?Bắtcổrađây!
Mộttiếngdạvangnămgianđình.VợchồngchịDậuvàhaiđứabéxềnhxệchlênđìnhtheođầuthừngtrongtayLýtrưởng.
-Bẩmônglớn,chúngconđảgiảitênDậuvàThịĐàorahầuônglớn!
DứtlờiLýtrưởng,quanPhủgiươngđôimắttrắngrã,nhìnvàomặtanhDậu:
-Màyđịnhtrốnsưucủanhànước?Thằngkia?
AnhDậurunnhưcầysấy:
-Bẩmlạyquanlớn,tiềnsưuconđãnộprồi.
QuanPhủquáthỏiLýtrưởng:
-Nóđãnộprồi,saomàybảonóchưanộp?
Lýtrưởngvộikêu:
-Bẩmônglớn,tênấymancửaônglớn,thựcquảtênấychưanộp...
QuanPhủkhôngđểchoLýtrưởnghếtlời,ngàivặnanhDậu:
-Màynộprồithìbiênlaiđâu?
-Bẩmlạyquanlớn,conkhônglấygiấybiênlai,nhưngkhinộpcócụChánhtổng,ôngThủQuỹvàcácôngchứcdịchcùngbiết...
QuanPhủnhìnmặtThủquỹvàChánhtổng:
-CácthầycótrôngthấynónộpsưuchoLýtrưởngkhông?
ThủquỹngótrộmLýtrưởngrồithưa:
-Bẩmônglớn,đêmqua,ThịĐàocónộpanhLýchúngconhaiđồngbẩyhàotiềnchinh,anhLýchúngcongiaochochúngconđếmlại...
XenvàocâunóicủaThủquĩ,thằngDầnkéovạtáomẹvàgiục:
-Uđemconvềmaulên.Conchảởđâynữa!Nào!
QuanPhủtrừngmắtvàquátLýtrưởng:
-Saolạichonógiắtcảconnítlênđấy?Ôngthìđậpvàomặtmàybâygiờ!
Sắcmặtsámnhưgàcắttiết,LýtrưởngvộivàngmộttaygiằngsấpcáiTỉutrêntaychịDậu,mộttaytúmđầuthằngDần,đưaxuốngthềmđình,rồiđemtítrangoàicổngđình,giaochođứalớnngồigiữđứabé.
Haiđứacùngkhócngặtnghẽo,thằngDầnnheonhéogọiụMặckệchúngnóởđấy,Lýtrưởnglạiquaylênđình.
QuanphủđươnghỏiThủquĩ:
-Tiềnđếmrồimàyđưachoai?
-Bẩmquanlớn,conđưachoanhLýchúngcon.
Lýtrưởngnóiđón:
-SốtiềnấymớilàxuấtsưucủathằngHợi.
Quanphủcaumày:
-ThằngHợilàtênnào?SaothằngDậulạiphảinộpsưuchonó?
-Bẩmônglớn,tênHợilàemruộtanhDậu.Hắnchếttừđầuthánggiêng...VìtênDậulàthânnhâncủahắn,chonênchúngconbắtphảinộpthay.
Quanphủhỏigặng:
-Thếlàmsaomàylạikhôngđưabiênlaichonó?Địnhthulạmthuếphảikhông?
Rồingảnhlạinhìnviênthừaphái,quanPhủnóibằnggiọngnghiêmnghị:
-Thầythảobiênbản,nóirằngnaytôivềđâykhámthuế,bắtđượcLýtrưởngthuthuếcủatênDậumàkhôngbiênnhậnchonó.RồibảoChánhtổngkývào.Nghekhông?
Sautiếngdạgọnghẽcủaviênthừaphái,LýtrưởngchắptayđếncạnhquanPhủvàgãitai;
-Bẩmônglớn,chúngconlàtôiconônglớn,xinônglớnthương...thựcquảchúngcontìnhoan.
Quanphủcàngrabộgiậndữ;
-Vụthuếnàymàykiếmđượccủanhữngđứangoạicanhđượcmấytrămđồng...Cònchựcthulạmcủathằngcùngđình!Ôngthìcáchcổ...!
Lýtrưởnglạinằnnìnhắclạicâuvừamớinói:
-Bẩmônglớn,chúngconlàtôiconônglớn,xinônglớnthương...thựcquảchúngcontìnhoan.
Quanphủdịugiọng:
-Mailênphủhầu.Nghekhông?
Lýtrưởngdạmộttiếngdài,rồikhúmnúmđilùitrởra.
QuanphủhỏiđếnchịDậu:
-MàyđánhlínhvàngườinhàLýtrưởngđểtháochochồngmàytrốnsưuphảikhông?
ChịDậucấtgiọngrunrun:
-Bẩmlạyquanlớn,conkhôngđánhcácôngấy,vìcácôngấyđịnhđánhchồngcon,consợchồngconđươngốmmàlạiphảiđònthìchết,nênconphảican.
Lýtrưởngnóisen;
-Bẩmônglớn,đíchthịấycóđánhngườinhàchúngconvàanhCailệ,mắtcontrôngthấy.
Quanphủgạtđi:
-Imcáimồm!Khôngaihỏimày!
RồingàilạidồnchịDậu:
-Màycan,tứclàmàyđánhnhauvớichúngnó...À!Connàydámchốngcựvớilínhtrongkhilàmphậnsự!Muốnvàotù
ChịDậunínlặng,khôngbiếtnóisao,Quanphủcấtgiọngháchdịch:
-Chorangoàikia!
ThầyThừavừathảoxongtờbiênbản,đệlêntrướcmặtquanphủ.Nhìnquabiênbảnmộtlượt,quanphủbảoChánhtổngđóngtriệnvàmấyngườihươngchứckýtênlàmchứng.rồingàimớikiểmđếnthuế.
TrướcmặtChánhtổngvàcáchươngchức,LýtrưởngđổtrápbạcchothầyThừađếm.Tấtcảbạcgiấy,bạchàomớiđượcsáutrămvàbachụcđồng.SovớitiềnđãbiêntrongsổLýtrưởng,thìdộirađếnhaichụcđồng.
Quanphủđậptayxuốngbànvàdọalýtrưởng:
-Màykhôngthulạm,làmsaotiềnthuếlạithừa?Xongvụthuếnày,ôngthubằngtriện.
Lýtrưởngsợtáimặt,chỉnúchautaynhưngườibắtquyếtvànóiđinóilại
mộtcâuxinônglớnthương
Quanphủđổigiọngngọtngào:
-Mailênphủhầu!GiảicảconvợthằngDậulênnữa.Nghekhông?
Rồingàichữngchạcđứngdậy,đixuốnggiọtđình.
Tùvà,trốngcáivàcờquạtlũlượttiễnngàilênphíađầulàng.
CHƯƠNG21
Tanbuổihầukiện,chịDậulậtđậtchạyxuốngcổngđìnhtìmcon.Khôngthấyđứanàoởđấy.Chịsợquá,cuốngquítđihỏinhữngngườigầnquanh.ThìratronglúcchúngnóbịÔngLýtrưởngđiệuxuốngbỏđó,mộtngườiđànbàtronglàngđiquatrôngthấythươnghại,đãbếcáiTỉuchobúvàgiắtthằngDầnđưađếntậnnhàchịrồi.
Khôngkịpđợichồng,chịvộibonluônvềnhàvớicon.
CáiTỉubúno,nằmngủthinthít.ThằngDầnđươngbưngbátcháovừathổnthứcvừahúpsoànsoạt.
ChịDậubướcvàođếnthềm,thằngbéchợtngửngđầulên.Nókhócòalênvàhỏi:
-Thầyemđâurồi,hửu?
ChịDậuxuatay:
-Nóisẽchứ!Choemnóngủ!Thầyconđươngvềsauđấy!
Rồichịrónrénbướcvàotrongnhà.
Bàlãolánggiềngvừasang:
-Thếnào?Báckhôngbịbắtlênphủ,lạiđượcthavềđấyư?
Vừanói,bàlãovừanhanhnhảutiếnlêntrênthềmvàngồivàochiếcchõngnát,rồitiếp;
-Tôicũngkhenchobácngỗnghịch!Ailạimộtngườiđànbàconmọn,dámđánhhaingườiđànông?
Nếuphảiđứakhỏe,chúngnóđánhlạithìlàmthếnào?
CáiTỉuthứcgiấcvàkhócngằnngặt.ChịDậuvừađónconbévừatiếpbàkhách:
-Cháucũngbiếtrằngđànbàhànhhungnhưthếlàhưthânlắm,chứkhông
haygì.Nhưngmàchúngnóđèénchúngcháutệquá,cháuđãcốnhịnmàkhôngnhịnđược.Cụtínhnhàcháuđauốmnhưthế,màcảhaiđứa,cứxôngvàođánh,thìphỏngcòngìlàngười!Vìthếcháuphảiliềuvớichúngnó.
BàlãogiởgóitrầuthuốcđưachochịDậumộtmiếng;
-Nóivậythìnói,chứcáithóitànáccủaquânlínhlệ,aimàchịunổi?Tôilàngườingoài,nghechuyệncũngcòntứcthay,huốngchibác!Thếcôngviệcbâygiờrasao?
ChịDậuđónlấymiếngtrầuvàđáp:
-Quanbảochovề,ngàymailênhầu.
Bàlãolạihỏi:
-Báctraiđiđâuchưavề?Haylạibịgiảilênphủrồichăng?
-Không!...
ChịDậuđươngnóigiởcâuthìngoàicổngnghecótiếngrênhầmhừ.AnhDậulẩybẩytiếnvàotrướcthềmvớibộmặtđỏgaynhưngườiđunbếp.
Chàoquabàlãolánggiềng,rồianhrunrẩychốngtayvàogốiđểbướclênthềm.ChịDậuvộivàngbỗngconđứngdậy,cầmcánhtaychồngkéolên.
Bàlãolánggiềngraýáingại:
-Khốnnạn!Báclạilêncơnsốtrétđấyư?
AnhDậulòdòđivàotrongphản,ngảmìnhxuốngcạnhthằngDần,vừathởvừanói:
-Vâng!từnãyđếngiờ,cháuthấytrongmìnhgâygấy,hìnhnhưnólạisắpsửalêncơnrồiđấyThằngDầnăncháođãxong.Nómangđũabátrasânbỏvàonồinướcvogạo.ChịDậuđưacáiTỉuchobàlãolánggiềng:
-Cháuhãygửicụmộtlát!
Rồichịbưngmâmcháođặtlênbànthờôngcông,vàngồivàocạnhanhDậu:
-Thầyemcódứcđầukhông?Đểtôinặnchocáinào!
AnhDậuxuatayvàrênkhừkhừ:
-Thôi,tôimệtlắm.Đểtôinằmnghỉmộtlát.Unóramàẵmcon,đểcu...
Bàlãolánggiềngvộiđón:
-Được!Hômnaytôicũngthongthả.CứđểtôiômcháuchọBácgáicóđilàmgìcứđi!
ChịDậusẽsàngđứngdậy:
-Thếthìcháuhãyquấycụlúcnữa.
Vừanói,chịvừachạyracuốnchiếcchiếuráchcáiTỉuđáiỉahômqua,đemraaogiặt.
AnhDậuvừarênvừatiếpbàlão;
-Cháukhôngngờnhữngthằnglínhlệnóácđếnthế.Sángngàynếukhôngcónhàcháucựlạivớinó,cólẽnósẽđánhcháuđếnchết.
Bàlãonhổbãicốttrầuxuốngthềm:
-Thôi!Cònphảikể!Bạcthìdân,bấtnhânthìlính.Tụcngữnóicósaiđâu.Ấylànhàbáckhôngcógìnữa.Chứnếutrongnhàcòncócongà,conchó,chúngnócũngđậpchếtmàănvớinhau,khôngthachođâu.Bâygiờnhữngđứaấycònởđâyhaylàđirồi?
-Hìnhnhưnóđãtheoquanvềphủthìphải
-Bácgáiđãchạyđượcnốtsốtiềnsưuchưa?
-Thưacụchưa.Từsánghômquađếngiờ,nónhữnglậtđậtvềcháu,chạyvàođâuđược!Khốnnạn!
Cáithânđànbànhưnó,thậtlàkhổsởđủđường.
Rồianhdấpdínhnướcmắt.
Bàlãothỏthẻyênủi:
-Thấytìnhcảnhnhàbác,tôithậtáingại.Nhưngthôi,sôngcókhúc,ngườicólúc,mìnhcứănởhiềnlành,rồicũngcóngàytrờimởcửacho!
Bóngnắngvừađếngiọtnhà.ChịDậuởngoàiaovềvớichiếcchiếuướtvàmộtnắmlá.
Saukhiđãvắtchiếcchiếulêncõirào,chịđemnắmláthảtrongmộtchậunướclạnhrồiđặtvàogậmbànthờ
Bàlãohỏi:
-Ládành,láruốiphảikhông?
ChịDậunhanhnhảu:
-Phải.Cháuthấyngườitamáchrằng:Nhữngngườisốtrét,cứlấyhaithứấyvòra,phơisươngmàuống,bệnhnặngđếnđâucũngkhỏi.Vậycháuthửlàmchonhàcháuuốngxemsao.
Bàlãoraývuivẻ:
-Ừ!Tôicũngthấynóiládànhláruốichữabệnhsốtréthaylắm.Thếmàtôicứkhuấyquên,vẫnkhôngnhắcbác.
Rồinhảmiếngbãtrầutrongmiệngvànémxuốngsân,bàlãohỏitiếp:
-Từsángđếngiờ,cácbácđãăngìchưa?
ChịDậuđếncạnhbàlãođểđóncáiTỉuvàđáp:
-Nàođãănvàolúcnàohởcụ?Sángngàynhàcháuvừabưngbátcháiđếnmiệng,thìhọkéovào...
-ThếthìđểtôihãyẵmcháuchọBácđilấycháochobáctraiăn,kẻonữabácấyđóiquá.
AnhDậungắtlời:
-Cháuđắngmiệnglắm,khôngmuốnănuốnggìca?
Bàlãocốbầu:
-Phảicốănđimớiđược,bácạ!Chẳngănnhiềuthìănít.Chứcứnhịnmãithìsứcyếuđi,bệnhcàngnặngthêm.Vàlại,ăncháocũngkhôngđộcđâumàsợ.
ChịDậunóitheo:
-Cụbảophảiđấy!Thầyemcốănvàimiếngchođỡxótruột.Kẻonữa,đãốmlạiđóithìchịulàmsao!
Rồichịbưngmộtbátcháođếncạnhchồngvànằnnì:
-Nào,thầyemgượngdậyănđi,chotôibằnglòng.
AnhDậunhưnểlờivợ,uểoảingồidậy,anhđónbátcháo,nhắmmắtnhámmùi,cốhúpgầnhếtnửabát,rồikêuđắnglắmkhôngnuốtđượcnữa.
BàlãolạikhuyênchịDậu:
-Bácgáicũngphảiănđi,đểlấysửachocháunóbú.Mìnhđàvậy,còncon.Đànbàconmọncầnnhấtphảiănchođủthìmớicósữa.Nếukhôngđủ,thìconhaysài.
AnhDậucũngdềđàgiụcvợ:
-Cháosắpvữacảrồiđấy.Unóănchohếtđi.Rồiđichạycốmấyđồngnữa.
ChịDậunhắcmâmcháoxuốngphản.Bớtlạimộtbát,chừngmuốnđểdànhchothằngDần,rồichịvừahúpchậpcuộivừaứanướcmắt:
-Ngàynaynhờcụchovay,còncócáiắn,ngàymaithìtrôngvàođâu?
Bàlãolánggiềngravẻcảmđộng:
-Trờisinhvoi,trờisinhcỏ,sợgì!Bênkiacònnửanồigạonữa,tôichưaănđến.Látnữabácđemthúngsang,tôihãychovaỵKhinàobáctraikhỏemạnhtrảtôicũngđược.
Ngoàicổngcótiếnghiệurúc.Đànchóhàngxómthinhausủatừphíangoàisủavào.Lýtrưởngvớicâygậysongvàhaingườituầnhùnghổxôngđếntrướcnhà.ChỉgậyvàomặtanhDậu,hắnquát:
-Sưuđâu?ThằngkiảĐemnộpnốtđi!
Bàlãolánggiềngnhanhmiệngkhấthộ:
-Bácấyvừaởđìnhvề,làmgìđãcó?Ônghãylàmơnđểchongườitađến
mai.
Lýtrưởngmắngnhưtátnước:
-Khôngviệcgìđếnbà!Màchõmồmvàođấy.Nókhôngcó,thòtôidỡnhànóđichomàxem.
RồihắnchỉgậyvàomặtchịDậu;
-Chỉvìvợchồngnhàmàyđểquanhànhông...Ônghạnchomàytừgiờđếntốinếukhôngchạyđủhaiđồngbẩynữa,thìmàysẽbiếttayông!
CHƯƠNG22
hằngDầncáiTỉuhãycònngủsaỵChịDậubưngbátnướcládànhláduốichoanhDậuuống,rồichịngảmâm,lấybát,rabếpbắccơm.Hômnaycógạocủabàlánggiềngchovay,chịđịnhnấucơmănsớm,đểchốcnữacònphảilênphủhầuquan.
AnhDậutrongmìnhhơitỉnh,nêncùngngồiănvớivợ.Nhưnganhnhỏnhẻnhaikhôngbuồnnuốt,chỉănvàimiếnglạithôi.ChịDậucũngmớivàhếtmộtbát,thìLýtrưởngvừasầmsậpvàovớihaingườituầnvàmộtsợidâythừng.
HắnxôngđếnchỗchịDậuvànóithậtlớn;
-Đứngdậy,đilênphủ!
ChịDậuphátcáu;
-Lênphủthìlên.Tôicótrốnđâu?Nhưngônghãyđểchotôiănxongbữacơmcáinào!
Lýtrưởngsừngsộ:
-Màychẳngănxongthìmặckệmày.Việcquanôngcứđúngphépônglàm.
Rồihắnđùngđùngsấnlại,túmtaychịDậulôidậyvàthéthaingườituần.
-Tróicổnólại,điệuđichoông!
BátcơmtrêntaychịDậuđổlậtxuốngmâmđánhxoảng,cơmcanhbắntungkhắpnhà.
CáithừngtrongtayngườituầntứcthìbịlồngvàohaicánhtaychịDậuvàgòrađằngsaulưng.
AnhDậunhìnvợbằngnhữnggiọtnướcmắtthánhthót.
Lýtrưởngtrừngtrợnhạchlạ:
-Cònđờimàynữa.Từgiờđếntrưanếukhôngnộpnốttiềnsưu,thìôngtrẻ
xácrachọđừnglấyốmmàlầnkhânvớiông!
CáiTỉutrongbuồnggiậtmìnhthứcdậy,khóachu,khócchéonhưbịbeongắtChịDậudấndịuvớiLýtrưởng:
-Xinônglàmphúcđểtôichocháunóbúcáiđã...
LýtrưởnghùnghổchĩabàntayvàomặtchịDậu:
-Ôngthìvãchovỡmồmbâygiờ!Màynóichochamàyngheđấyà!Sắpđihầuquan,cònđòiởnhàđểchoconbú.Dễôngđứngđâyđợimàyđấychắc?
ThếlàhắntúmđầuthừngđẩysấpđẩyngửachịDậuxuốngthềm.Vừađihắnvừasasảchửimắng.
Tớiđình,hắnsaituầnphutróichặtchịDậuvàomộtcộtđình.ThằngMớilễmễbưngmâmlònglợnđậuphụđặtvàochiếcchiếugiữađìnhLýtrưởngngồixếpbằngtrònbêncạnhbaolan,vừauốngrượuvừacàgiêngcàtỏi:
-ConmẹđĩDậu!Màyđãbiếtnhụcchưacon!ÔngcònlàmchobõghétmớithôiChịDậulúcấyhìnhnhưtứcquá,sắcmặttáixanh,chỉcúigầmxuống,khôngnóigìcả.Lýtrưởnglạikènhè:
-Chỉvìvợchồngnhàmày,chonênhômquaquanmớihạchông,màycóbiếtkhông?Việcnàychưabiếtôngsẽloliệuthếnàochoxong.Cólẽhơntrămđồngbạckiếmđượctrongvụthuếnày,ôngphảiđổđi...vìmàytấtcả...
Rồihắnđậptayxuốngsànđình!
-Màylàmhạiôngđếnthế,chứcònđếnthếnàonữa!Conmẹkia!Ônggiếtchếtmàycũngkhôngoanmà!
Cứthế,cứcáigiọngấy,hắnlảmnhảmmộtmìnhchođếnkhichairượuđảhếtgiànửa.
Chịdậuchừngcũngkhôngmuốngiâyvớikẻsay,chonênhắnnóithếnàomặchắn,chịcứgiảđiếclàmlơ.
Mặttrờilênkhỏingọntređộmộtconsào
Mấyđĩađậuphụ,lònglợntrongmâmđãsạchngoenngoẻn.BấygiờLý
trưởngmớichịubomâmđứngdậy,trongmiệngcònnhồmnhoàmnhaidởmiếngcơmtrướivớinướcmắm.
Khôngkịpchùimiệng,uốngnước,hắngọimộtngườituầnphuvàgiục:
-Trưaquárồi!Giảicổnóđi,khôngthìlỡbuổihầusáng.
ChịDậuđượcthoátlycáicộtđìnhđểtheohắnvàngườituầnphulênphủ.
Trờiđươngnắnggắt,tựnhiênthấytốisầmlại.MộtđámmâyđenlùlùtiếntừphíaNamlênphíaBắc.Chântrờinhấpnhoánghiệnmấyluồngchớp.Tiếngsấmséttheocơngiôngđồngthờikéođến.Nướcmưađổxuốngầmầm.
Bởiđườngđitrongmộtcánhđồngkhông,cabọnđềukhôngcóchỗmàẩn.LýtrưởngtuycócầmônhưngcũngbịướtlướtsướtnhưchịDậuvàngườituầnphụVìôcủahắntứclàmộtmóntrangsức,chỉdùngđểlàmgiángựchớcógiươngđượcbaogiờ.
Vớicơncăntứccủahắn,sựrủiroấykhôngkhácgìlửacháythêmdầu,hắncànglèmnhèmchửimắngchịDậu.
Nướcmắttheonướcmưachảyxuốngdàndụa,chịDậukhôngbiếtthanthởcùngai,thỉnhthoảngchịchỉkêutrờichohả.
Mộtlátsau,gióimdần,mưatạnhdần,trờicũngquangdần,rồithìánhnắnglạiởtrênđầudọixuốngnhưthiêunhưđốt.
Tớicổngphủ,cácquầnáoướtvừakhộNhưngđãtanbuổihầusáng,LýtrưởngphảidẫnchịDậuvàotronghàngcơmđểđợibuổihầuchiều.
Cốnhiêntrongmùasưuthuế,hàngcơmphốphủvẫnphảiđôngkháchhơncácngàythường.Trênnhữnggiẫyphảnkenliền,trênnhữngchiếctràngkẻgiátnứa,ngườinọchenvaingườikia.Họăn,họuống,họnóichuyện,họcãilýsựvớinhau.Chỗnàygọicơm,chỗkiagọirượu,chỗkháclạigọinướcmắm.Thằngnhỏnhàhàngcuốngcẳngchạykhôngkịp.Mùitỏi,mùirượu,mùimắmtômhòavớimùibồhôicủanhữngngườiđãlâukhôngtắm,làmthànhmộtbầukhôngkhíkhótả,aikhôngquenngửisẽphảibuồnnôn.
ChịDậuvớisợithừnggòởhaicánhtayvẫnngồidogiódướichâncộtđểnghenhữngtiếngchửicủaLýtrưởngmỗikhicóngườihỏihắnlênphủlàmgì.
Ruộtchịlúcấynhưbịđứtratừngđoạn.
Chồngtahômnaycódứtcơnsốtréthaykhông?CáiTỉutừsángđếngiờxinbúaiđược?Thằngdầncóchịuchơingoanhaylạigàokhócquấybố?CáiTýởnhàlãoNghịcóđượcyênthânhayvẫnbịchửibịđòn?
Bấynhiêucâuhỏikếtiếpnhauquấyrốiởtrongóc,nólàmchochịlúcnàohaimắtcũngđỏngầungầu.
Thìnhlìnhtronghàngcótiếngnóilớn:
-Bànàynghiệtquá!cònđểchúngtôivàohàngnữathôi?
Giậtmình,chịvộingẩngmặttrônglên.
Trướcmộtđốngôvánũmvàkhôngtaycầm,bàhàngđươngcokéomấyôngtổnglý,nhấtđịnhkhôngchođira.Mộtôngtrongbọnchỉvàođốngđồvậtấyvànói:
-Thiếucóhaihàorưỡibạc,chúngtôiđãgànmườimộtcáiô,màbàvẫnkhôngbằnglòng,thậtkhôngbiếtđiềuchútnào.
Nhàhàngvẫnkhăngkhăngmộtmực:
-Cácôngbảomườimộtcáiôbánchoaiđượchaihàorưỡi?Nếukhôngchotiềnthìcácôngphảiđểchotôimộtcáiáothekhakhálạiđây.Chứtôigiữôcủacácôngđểlàmgắpchảdõià!
-Nhưngmàchúngtôicònphảihầubâygiờ.Đểáotheđâythìkhoáccáiáocánhnâumàvàoquanư?
-Tôikhôngbiết.Nếukhônggửiáothìcácôngphảitrảtiềntôi.
Cảbọnngơngácnhìnnhau,ôngkiagắtôngnọ:
-Tôiđãbảođừnglấythêmchairượusaunữa,thìcóviệcgìphảilôithôithế
này.Thậtlàxấuvớihàngphủ.
Mộtôngliềnmócdạcálôiramộtkhốiđồngvuôngđưachonhàhàngvànói:
-Gầnnămtrămđồngbạcmớiđượccụcđồngnàyđây.Tôihãygửibà,chiềumaitôixinđemtiềnlênchuộc.
Trongphủ,tiếngtrốngthongthảđiểmluônbahồi.Nhữngônghươnglýtấpnậpđembộmặtđỏvàohầu.LýtrưởngĐôngxácởitróichochịDậu,rồiđưachịvàophủ.
Hắnchỉchochịngồivàodướimộtgốcbàngởtrướccôngđường,đểchờkhiquanhỏiđến.
Lầnnàylàlầnđầuchịchàngnhàquêđượcbiếtcửacông.Trướctai,mắtchị,cáigìcũnglạ.La.nhấtlàtrongbuồnggiấycủaquanphủ,luônluônđưaranhữngtiếngbẩmtỉnhcáchcổvàbỏtù,vànhữngngườiđếnđóaicũngvàovớimộtcáiđĩakhông,rồilạiravớimộtcáiđĩakhông.
Mặttrờiđãxế.LýtrưởngĐôngXámớiđượcváccáiđĩakhôngđếntrướcbàngquanphủ.Saumộthồithétláccủaôngphụmẫú,anhtalầmrầmnóivài,bốncâugìđó,rồihắnchạyragốcbàng,dẫnchịDậuđếntrướcnhàgiấy.
Liếcmắtnhìnquachịdậu,quanphủdõngdạc:
-Línhđâu,giamcổconnàyxuốngtrại!
CHƯƠNG23
Phíasaucôngđường,chợtcótiếngcòitoetoe.Tiếpluônđếntiếngmáychạysìnhsịch.Mộtchiếcôtômuikínhtừnẻonhàtưtừtừbòrađậuởphíatrướccôngđườngvàchìađầurangoàicổngphủ.
Saubứcchấnsongcủacửasổtrạilệ,chịDậuthìnhlìnhnhòmra.
Vớiquanphủđikèmbêncạnh,mộtngườiđànbàtừthềmgạchhoabướcxuốngbằngbộđiệuvùngvằnggiậndỗi.
Chiềutrờituyđãgầntối,sứcmắtchịDậucònđủnhậnrõhìnhdạngvànhansắcngườiđànbàấy.
Cáixácđẫyđànhưkhôngchịunổisựchậthẹpcủatấmáobombaymầuxanh,đôivúvẫnthỗnthệnlộratrướcngực.Trongchiếckhăntuaquấnxòatừđầuđếncổ,lượtphấnrầybựchekhôngkínhainétrănlớntrêntôcậpmôison.
Đếncạnhôtô,ngườiđànbàấymởcáibịdálấychiếcgươngconsoimặtQuanphủnhanhnhảumởmộtcánhcửaôtôvàgiục;
-Thôimợlênxeđiđi!Kẻonữatốinaythứbẩy,ngàilạiđichơiđâuchăng.
Ngườiđànbàlàmbộdằndỗi;
-Thântôithậtlànhụchơnconchó.Nhữngđứagiăngháchẳngquanócũngthếnày.
QuanPhủngọtngào;
-Saomợlạinóithếnhỉ?Đãhayrằngmợkhôngưasựđó,nhưngcáiđờinónhưthế,ngườitathếmìnhcũngphảithế.Tôicònchịuđượcnữamợ!Tụcngữđãnóigiầuvềbạn,sangvềvợnămnaymàtôiđượcthăng,tứclàcôngmơ...
Quanphủngừnglạigiâylátđểnhìnmặtngườiđànbàấyvàtiếp:
-Vảlại...đâuvẫnđấy,nàomìnhcómấtmộtchútgìđâu.
LúcấychịDậumớibiếtngườiđànbàấytứclàbàPhủ.Thấyquanphủcười,bàphủragiọnggắtgửi:
-Thôiđừngnóichuyệnconkhỉ.Đãđaucảruộtlạicònphatrò.
Rồithìbàấyrónrénbướclentrênxe.Chỉnhchệmngồitựavàochiếcđệmda,vàmởvídálấychiếcgươngconsoilạilầnnữa.
Quanphủđóngcửaôtôvàsẽdặnngườitàixế:
-Đưabàvàodinh,rồimàylạiđánhxerangaỵĐộmộtgiờrưỡithìhãyđemxerađón.Mộtgiờrưỡi.
Nghekhông?
Tiếngmáylạikêusìnhsịchlấptiếngtrảlờicủangườitàixế.Rồichiếcôtôthongthảtừtrướccôngđườngchạyrasaumấytiếngcòirấtlễphép.Quanphủchàovợmộtcáchsungsướng.
-Thôimợđichođượcviệc.
Vàngàiđứngđótrôngtheochođếnkhibóngxeđãkhuấtcổngphủmớivuivẻtrởvào.
ChịDậucònđươngngơngẩncốtìmýnghĩacủanhữngcâuchuyệnvợchồngnhàquanmớinóivớinhaumàchưatìmra,thìngườiCailệvừaởcôngđườngđixuống.Hắnlậtđậtmởrương,lấyramộtbộđủáothethâm,khănvuôngthâm,khănvấnxatanh,yếmtrắnggiảilụabạch,dâylưngnhiễuxanh,áocánhlụatrắngvàmộtcáiquầnlụathâmcặpmàucánhsen,vừatraochochị,vừachỉvàođôiguốcgỗcạnhđóvànói:
-Cầmlấybộquầnáonàyvàđôiguốckiaranhàtắmởđằngsautrại,cáinhàvuôngconcóchecótđó,tắmchosạchđi.
ChịDậungạcnhiên:
-Thưaông,ôngbảotôiạ?
Cailệcaumày:
-Chẳngbảomàythìbảoai.Cònaiđượcmặcnhữngquầnáonày?
ChịDậuòakhóc:
-Xinôngxétlạichotôi.Tôimớibịgiammộtlúa,saoôngđãbắttôimặcquầnáotù?
Cailệphìcười:
-Quânmớinguchứ!Quầnáotùđượcthếnàyà?Đólàquầnáocủa...trờichođấy.Cứratắmđi,rồimặcvào.Khôngđượchỏiđihỏilạilôithôi.
ChịDậuvộichùinướcmắt:
-Thôi!Cháukhôngtắm!CháukhôngthaỵÔngchocháucứmặcquầnáocủacháu...
Cailệravẻbựcmình;
-Nhưngmàcònbẩnkhôngaichịuđược.Màytưởnggiườngphảnnhàquancũngnhưgiườngchiếunhàmàyđấyà?Tắmđivàmặcbộquầnáonàymộtđêmnaythôi.Sángmailạimặcnhữngthứtốtđẹpcủamày,khôngaicấm!
ChịDậuvẫnkhônghiểu,rụtrènhưmuốnhỏinữa.Cailệliềnquát:
-Bảokhôngnghethìôngtốngcổxuốngnhàvuôngbâygiờ.Đừngthấynóingọtcànglàmbộ.
Bằngcáidángbộsợhãi,chịDậuđónlấybộquầnáovàsáchđôiguốc,rồiđiquaphíasautrạilệ.Trongbuồntắm,nướclạnh,xàphòng,chậuthau,khănmặt,cácthứđềusẵnsàngcả.Vàođógiâylát,chịlạitrởravàcứthậpthòởphíađầutrại,Cailệsángýliềnhỏi:
-Màysợướtcáiváymốccủamàyphảikhông?Đóngcửalại...Khôngaithèmnhòm!
ChịDậungầnngạiđivàonhàtắm.
Nửagiờsau,cánhcửabuồngtắmngỏra,chịchàngcũkỹnhàquênghiễmnhiênthànhmộtngườióngảnuộtnàrõravẻcầuLim,đìnhCẩm.
CailệquàngchochịDậucáilượcbívàcáigươngvuông:
-Chảiđầuđi,rồivấnkhănchothậttửtế!
ChịDậungơngácngồimộtlúclâu,nhưmuốnnghĩxemngườitasắpsửabắtmìnhlàmgì.Cailệnóngruộtlạigiụclầnnữa.Bấygiờchịmớibẽnlẽncầmlấygươnglược,xổđầuratrải.
MộtngườilínhLệđứngcạnhmỉmcười;
-Sướngnhé!Mấykhiđãđượcquangiam!
Ngườikhácnóisen;
-Conbéđẹpthậtđấynhỉ!Củanàynếuđượcthắngbộcánhbốpthì..kémgìđời!
Ngườinửanóigóp:
-Chảđẹp,chúngmìnhlạiphảisáchnướcchonó...?Nhưngcònphảicáibộmặtủrũluônluôn,hẳnlàchịtalolắnggìđó.
RồihắnnhìnmặtchịDậu:
-Saomàykhôngtươilênem!Tươilênđểchúngtaonhìnmộtcáichobỏcáicônggánhnướcchomày...
Cảbọncùngcườiầmlên.ChịDậunínlặngnhưkhôngnghebiếtgìcả.Vìruộtganchịlúcấyđươngđểcảvàochồngvàconởnhà.
CHƯƠNG24
Đồnghồtrênváchđánhluônbẩytiếng.Hồitrốngthukhôngđãtan.Ngọnđènđấttrongtrạibấtđầuchâmlửa.NgườiCailệỞtrênnhàtưchạyxuốngvừacườivừabảovớingườiBiênlệ:
-Nayquanthờicơmsớmquá,mớisáugiờrưỡiđãgiụcbếpbưngmâmlênrồi...Dùngrượusâmmàyạ!
Biênlệcũnggậtgù:
-Thôi,hômnaychảdùngrượusâmcònđểhômnào!Sứcấymàlạitẩmbổthìphảibiết!
Trênchòicanhtùngtùngbatiếngtrốngbáo.Mộtchiếcôtôsơnxanh.lùlùtiếnvàotrướcsân.
BiênlệnóinhỏvớiCailệ:
-XecủaônghuyệnMinhHảo.
Rồihắntấttảchạylêntrướcthềmcôngđường.
ÔnghuyệnMinhHảomởtungthềmcửaxebướcxuống,vuivẻhỏingườiBiênlệ:
-Quannhàmàycónhàhayđãmoongrồi?
Biênlệlễphép:
-Bẩmcụlớn,quanconđươngdùngcơm.
Ônghuyệnbướclênbậcthềmmộtcáchhùngdũng:
-Saomàquannhàmàyăncơmsớmthế?Mớicóbẩygiờ...!thôi!vàobảovớiquannhàmàycứăncơmchoxong.Taongồiđợiđâycũngđược!
Rồithìônghuyệnđivàophònggiấy.
Biênlệdiễulênnhàtư,giâylát,hắnxuốngtrạilệvớibộdiệuỡmờ:
-Ngàicáu!Chúngbayạ.Hômnayđứanàovôphúcmàtráiýngài...
Cailệcườinhạt:
-Thôi,việcđếnnơilạibịkháchám,aimàkhôngtức!Thế,ngàicóratiếpkháchhaycứngồiăn?
-Ngàithachửicholàtốt,lạicòntiếpnữa!TaovàobẩmquanMinhHảosangchơi,ngàiđãphátkhùngmàrằng:Kệhắn!Ôngănxongđà!Rồingàicứviệcrungđùiđánhchén.
-Chắclàđêmnaythứbẩyquankiađếnrủquannàylêntỉnh,chứgì!
-Hômkhácthìđingayđấy,nhưnghômnay,sétđánhngàicũngởnhà.
-Chảởnhà,dễngàiđichomàyđấyhẳn?Đêmnaymàycònhầunhọc,conạ.Thángviệcnàycủamàybởđấy.Đãhỏitiềncanhgiamhaychưa?
-Nàođãhỏivàolúcnàođược?
BiênlệliềnquaymặtsangphíachịDậu:
-Conmẹkia!Đưanămhàoranộptiềnhàngđội!
ChịDậuvẫnngồitrênchiếcchõngtrexótrại,tuycónghethấyhắnhỏi,nhưngkhôngtrảlời,vìchịkhôngbiếtlàhắnhỏiai.Biênlệlạigặng:
-Mồmmàycâmà!ConmẹĐôngXá?
ChịDậungớngẩn:
-Ônghỏitôiạ?
-Chứhỏiconchónàonữa!
-Thưaông,tiềnhàngđộilàtiềngìạ!
Biênlệnắmchặttayphải,xămxămchạytếđếngầnchịDậuvàgâncáicổbạcác:
-Àmàymuốngiởlýsựđấychứ?
Cailệhuýchthêm:
-Biếuchochịtamấyquảphậtthủ...
ChịDậuvộivàngxinlỗibằnggiọngrunsợ:
-Thưahaiông,cháulàđànbàđâugiámdởlýsựvớicácông!Vìmớivàoquanlầnnàylàmột,cháukhôngbiếttiềnhàngđộilàtiềngì,chonênphảihỏi.Cácôngthalỗicho.
Biênlệnhưcũngnguôigiận,hắnlạithẽthọt:
-Nólàtiềngiường,tiềnchiếumàyngồitiềncơmmàyănlúcnẫy,chứlàtiềngì?Nămhào!Ấylàtathươngmàynghèo,nênlấycóthế.Đưaranộpđi!
-Thưaông,thậtquảcháukhôngcó.Thuếởnhàcũngchưanộpđủnữalà...
Biênlệsừngsộ:
-Khôngcóthìchốcnữachochânvàocùm.
Rồihắnchỉtayvàomộtkhúcgỗdàithườnthượtnhưcáicốigiãgạokêởgiápváchgiantrạibênkia:
-Cáicùmkiakìa.Trôngthấychưa?khôngcótiềnthìmộtlátnữasẽđượcđútchânvàođấy.
Trêncôngđườnglengkengmộthồikêu.Cailệ,Biênlệmỗingườidạmộttiếngthậtlớn,rồicùnglậtđậtchạylên.
Lâulâumộtlúc,thìcótiếngcười,tiếngnóilơilảtừtrongbuồnggiấysôra.quanchủtiễnquankháchxuốngthềm.saukhiôngkiađãlênngồiôtô,ôngnàycònnắmtaylạivàdặn:
-Thôi!Đểthứbẩysauvậy.Đúnghẹnđấynhé!
Ánhsángđènphaphunrachóisâncôngđường.Còiđiệnbáohiệukhởihànhbằngmấytiếngháchdịch.Chiếcxechạyracổngphủrồibiếnvàotrongbóngtối.Quanphủgọibiênlệnóinhỏmấycâurấtngắn,rồingàiđilêncôngđường.
CáikiểngcủatrạiLệgióngvớicáitrốngcáibêntrạiCơ,điểmluônbatiếngdịpnhau
ChịDậuđươngngồigụcđầudướibóngđènvớinhữngcơnđauđớnlosợ,thìBiênlệrónrénơ?ngoàicửavào,sẽđếncạnhchịvàhỏi:
-Conmẹnàythứchayngủ?Đilênquanđòi.
ChịDậugiậtmìnhvộingẩngđầudậy:
-Quanđòicháubâygiờlàmgìhửông?
Biênlệcốlàmravẻnghiêmnghị:
-Khôngphảihỏi!lênđấythìbiết
ChịDậuthấytrongmìnhhồihộp,tiếngnóitựnhiênrunrun:
-Cháutưởngviệcquanthìlàmbanngày,chứsaolạilàmbanđêm?
Biênlệrabộgiậndữ:
-Bâygiờgiữalúcsưuthuếgấpngặt,nhiềuviệccầnkíp,banngàylàmkhônghết,nênquanphảilàmbanđêm,chứlàmsao!
ChịDậuvẫnchưahếtsợ:
-Cháulạyôngvanlạyôngxinôngkêuquanđểchocháusángmai.
-Khôngđược!Việcquankhôngphảichuyệnchơi!nếuquanđòimàkhônglênhầu,thìđượctrachânvàocùmlậptức
ChịDậuvẫnngồiimchẳngnóichẳngrằng,trốngngựcmỗilúcmỗinệnmạnh.
CailệỞđâuchạyvào:
-Nóbướng,khôngchịuđichứ?Cùmcổnólại
Tứcthìhaiôngđầutrâumặtngựasấnlại,dắttaychịdậulôisanggianbênkia.Mộtngườinhắcđầucâycùm,mộtngườibắtchịbắttréohaichânxỏvàohailỗởgiữa,rồihọđậpcâygỗxuống.ChịDậunhănnhưchuộtkẹp.Lúcđầuhìnhnhưchịđịnhbấmgancốchịu,nhưngchỉgiâylát,thìthấyđaunhưđứtruột,khôngthểnàomàchịuđượcnữa,chịphảimếukhóc,váilia,váilại:
-Cháulạyhaiông!haiôngtháorachocháu!
Biênlệrabộđắcsách:
-Mẹmày!Đãbiếtcáilốicùmtreocủachúngôngchưa?
Rồihắntháochốt,nângcâygỗtrênchochịrúthaichânra,vàhắnhỏi:
-Thếnào,bâygiờmàyđãchịuđihaychưa?
ChịDậuvẫncònmếumáo:
-Cháuxinvânglờihaiông.Nhưngcácônghãyđểchocháuthuầnchâncáiđã.
Biênlệliềnđưachochịcáikhănmặtướt,bảochịlaumặtvàlauhaichỗốngchânbịthương.rồihắnbắtchịxỏchânvàoguốc,dẫnchịquadầucôngđườngvàophíanhàtựTheolờihắn,chịvừabướcchânvàokhỏicửaphòngnhàtư,cánhcửaliềnđóngsậplại.
CHƯƠNG25
Trênchiếctủgiường,ngọnđènmăngsôngimlặngtỏaraánhsángxanhlè.TrongbứcmànluynlòaxòarủchiếcgiườngHồngcông,tấmkhăntrắngnuốtphủtrênchiếcđệm,khôngcómộtvếtrănrúm.Bứcchăngấmđặttrênmộttrồnghòmsơncũngnhưchiếckhănxếpvàtấmáosatreoởcâymắc,hếtthảyinbónglênkhuôngươngvuôngnghiêngnghiêngđứngdướitrầnnhà.Trongphòngsángnhưbanngày,nhưngvắngngắtkhôngcóaicả.
ChịDậunhưđãhiểuđólàmộtchỗkhônghaychochị,loayhoayvặncáiquảbàng,chịchựcngo?cửachạyra.Bỗngcánhcửangáchhémở.Mộtngườiđànôngvớibộquầnáolụatrắngvàđôigiầukinhtựphíasaucửanhôra
Chiếccánhcửalạikhépchặtlại
Nhờcáiđặcbiệtcủahaichòmrâu,chịDậunhậnraôngphủ,trốngngựcnệnthìnhthịch,chịvộirunrunchắptayvàváimộtvái:
-Bẩmlạyquanlớnạ!
Quanphủđápbằnggiọngnhẹnhàng:
-Địnhđiđâumàmởcửa?Đứngradướicáigươngkiatahỏi!
ChịDậukhúmnúmsẽđiđếnchỗquanPhủđãchỉ.quanphủghéngồivàogiườngđốimặtvớimặtchịDậu.saukhiđãthưởngthứccáidungnhanóngảcủachịgáiquê,ngàiđứngdậy,điđếncạnhchị.Cúixuống,ngàiđịnhhônvàođôigòmáđỏbừng.ChịDậuvộinghiêngmìnhtránhvàchạyragầncánhcửa.quanphủtheosau,ngàinắmtaychị,lôilạivàngọtngào:
-Hãyvàotronggiườngnàyđã...màyđánhlínhtrongkhilàmviệcphậnsự,tộinặnglắm...vàođây...rồitaochâmchướcđicho.
ChịDậucàngrun:
-Conlạyquanlớn,chúngconlàgáicóchồng,quanlớnthacho...
Quanphủvừacotaychị,vừatrảlời:
-Khôngđược!Cóchồngmặckệcóchồng...
Ngàymaichovềvớichồng.Aigiữlàmgì?
ChịDậunhấtđịnhcốgiằngtayravàcứmộtmực:
-Conlạyquanlớn!Chúngconlàgáicóchồng,quanlớnthachoDườngnhưcơnhăngnổilên.
Nhưngmàchịnàykhỏehơn,vừarẫyrụa,vừabuộtmiệnggắtgỏng:
-Ô!Nhàôngnàymớihaychứ!Cóbuôngrakhôngthìtôikêulênbâygiờ!
Quanphủkhôngtrảlời.Ngàimắmthậtchặthaimôi..chịDậuhếtsứcvùngvẫyđểnhoàimìnhra
Trậnhùyhuỵchkéodàiđếnhơnmườiphút.ChịDậuduđượcbênđịchngãkềnhxuốngđất,rồichi.chạyracửavàđứngtựalưngvàotườngđểgiữthếthủ.
Quanphủlópngópđứngdậy,mởvílấynắmgiấybạcđộhơnchụcđồng,chìavàotậnmặtchịDậu.
Ngàithởvànói:
-Cómuốntiền,taocho!
ChịDậugiằngnắmgiấybạcvứttọtxuốngđất
Giươngtrònhaimắt,quanphủsấnlạigiơtay...chịnàyhăngháiđẩyra
Ngoàicổngbỗngcótrốngbáodậtgiọng.rồicòiôtôrítlên.Rồitiếngôtồsìnhsịchđivào
Quanphủluốngcuống,vộimởcửasauđẩychịDậuravànóihaitiếngvắncộc:
-Thôibước!
Trongbóngtối,cóngườighétaichịDậunóithầm:
-Muốnsốngbámngayvàovaitaonày.
Tiếpđó,mộtcáilưngngườiphànphạtchĩasátvàotrướcchịDậu.Hoảngquá,chịliềnômluônlấycổngườiấy.Hắncõngchịxuốngthềm,vàlomkhombòquanhtrởra
Tiếngsìnhsịchcủamáyôtôđãvàođếntrướccôngđường.Tiếpluônđếntiếngđanhđángherõratiếngđànbà.
-Cậucònthứchayđingủrồi?
Trongcửanhàtư,quanphủvừađivừanói:
-Tôichưangủ,vẫnchờmợđây!Saomợvềsớmthế?Cógặpngàikhông?
Trêncôngđườngliềncótiếngthethé:
-Cậulàmgìmàthởhồnghộclênthế?
Rồitiếngthethévàocửanhàtư
AimởcửasaulàmgìthếkiảTiềnbạcởđâulạivungrađấy?Guốccủađứanàobỏđó?Làmsaocáikhăntrảiđệmlạibịrănreothếnày?
Senvàomấytiếnggiậmchânthìnhthịch,rồilạiđếntiếngtrutréo:
-Cậugiếttôiđi!Cậulàmthếnàythìcòntrờiđấtnào!Này!Daođây,cậuđâmchếtngaytôiđichorảnh!Tôinhụcvềcậubiếtchừngnào!
NgườicõngchịDậukhiấybòvàođếnnhàtắm.Hắnđặtchịxuốngvàghétaichịsẽbảo:
-Quầnáocủamàyđểđâu?Lấymàthayđi
Rồihắntrởra.
Phíađầunhàtưcótiếngnheonhéo
-ThằngBiệntưđâu?Lênđây!Lên...ngayđây!
Mộttiếngdạkéodàiởtrạilệ.Kếđếntiếngchânchạythìnhthịch.Cuốicùnglàmộtcâuhỏiđầygiọngtứctối:
-ThằngBiệntưđấychứ?Chađẻmẹmày!Chémchaconđẻmẹmày!Mày
giắtconnàovàođâyvừarồi!Nóingay!Nói...ngay!Khôngthìbàxéxácmàybâygiờ!
Cáchquãnggiâylátđểnhườngchỗchonhữngtiếnglẩmbẩmvàtiếngđánhsongđenđét,rồicáigiọnggiậndữlạitiếptục:
-Khôngà!Chađẻmẹmày!Chémchaconđẻmẹmày!Khôngà!Bàxuốngtrạilệbâygiờthìmàyphảichếtvớibà.
Mấytiếngsaucùngnhưđikèmvớisựlồngphách,nóhétrấtdàitừđầunhàtưxuốnggầntrạilệ,khôngkhácbúabổvàotaichịDậu,làmchocáidịptrốngngựccủachịlạicàngmạnhhơnlúcnẫy.
Mộtngườiđànôngrónrénđivàonhàtắmsẽnóitiếngđirá.Rồihắnnắmvạtáochịkéorasautrạigiắtchịđiđườngquanhđếncổngphủvàtốngchịra.
Tiếnggầmgàotrongphủvẫnchưadứthẳn.
CHƯƠNG26
TrốngtrênchòiđãđiểmcanhtựHơisươngđọnggiọtnhỏxuốnglácâylácđác.Bầutrờingoàicổngphủchỉlàmộtđámmịtmù,ngườitàkhôngthểtrôngđượcxangoàibathước.
Theoánhsánglấplánhcủacácaocácruộng,chịDậulầnđườngđếnnhàhàngcơmbantrưa,địnhxintrúchânđếnsáng.
Cửacònngỏ.Trongnhàbếpđènthắpsángtrưng.Mấybàntàibàntổtômđươngtróichânmấyôngtổnglýtrongcuộcđenđỏ.
ThoángthấychịDậuthậpthòngoàicửa,mộtngườiđànbàõngẹotrongbộquầnáonửaquênửatỉnh,vênhcáimặtnạdòngđứngởtrướcthềmhỏira:
-NgườinàokiảNgấpnghédòmnomgìđấy?
Cơnsợhãichưahết,chịDậurụtrèbướcvàođểnóimấycâurunrun:
-Lạybà!Cháubịgiamtrongphủmớiđượcthara,tốiquákhôngvềnhàđược.Bàlàmphúcchocháungồinhờđếnsáng.
-Cáiđóchịhỏibàchủ.Tôicũnglàkhách...
Bàlãohàngcơmvừaởtrongbuồngbướcra:
-CóphảinhàchịlúctrưabịÔngLýĐôngxátróiởcáicộtkiakhông?
-Thưaphải
-Ngủtrọphảihaixumộttối.Nếuchịkhôngăncơm,ănquà.
-Thưacụ,trongmìnhcháuthậtquảkhôngcóxunào,cháukhônggiámxinngủ,chỉxincụchongồiđâymộtlát...
-Chẳngcóxunàothìra,chứchịỞđâyđểăncắpcủacácôngấyà?
Mụkháchrabộnhânnghĩa:
-Thôicụlàmơnchochịtangồinhờđâyítlâu.Tôitrôngmặtmũichịấy
cũnghiềnlành,khôngphảilàngườiăncắp.
Rồimụngồivàođầuphản,tỷtêhỏichuyệnchịDậuvìsaobịtróibịgiam.Vàsaukhinghechịkểquađầuđuôicảnhnhà,thìmụcóýáingại:
-Bâygiờbáccómuốnđilàmkhông?
-Thưabàlàmgìạ?
-Ởvú.Tôikhôngphảilàngườiđưangười,nhưngnếubácmuốnđilàmvúsữathìtôimáchchomộtchỗ.
-Thưabà,thếbàởđâu?
-TôilàvợÔngCửuXungtrêndinhquanvềđâycóchútviệcriêng.Bâygiờquanđươngcầnmấyngườivúsữa,nếubácmuốnlàm,thìtôiđưavào.
-Thưabà,cháuđươngconmọn
MụCửucườicáchchếnhạo:
-Bácnàymớilẩnthẩnchứ.Chảconmọnthìlàmvúsữabằnggì!Vảlại,làmvúnhàquan,ănsungmặcsướng,lạiđượccaocông,chảhơnởnhàđèocáiváymốc,đánhmiếngcơmkhoai,quanhnămkhôngkiếmđượcđồngnàoà?
-Nhưngconcònbéđểchoaiđược?
-Mướnngườinuôikèm,rồilấytiềncôngcủamìnhmàtrả,cũngcònthừachán.
ChịDậuchừngcũngbùitai,liềnhỏi:
-Thếthìbaogiờmớiđi?
-Đingaysángmailàtiệnnhất...
-Nếuvậy,cháukhôngđiđược!Vìcònquyềnởthầynónhàcháu.Thầynócóbằnglòngchođi,thìcháumớiđi.
-Nhàbáccóxalắmkhông?
-Cũngkhôngxalắm.Từđâyvềđếnlàngcháu,chỉcótámcâylômếch.
-Cóđườngđixehaykhông?
-Xetaycóthểvàođếngiữalàng.
-Đượcrồi!Látnữa,đểtôicùngvềbànvớibáctraigiúpbác.Nếunhưbácấybằnglòng,thìtôihãybỏchovaymườiđồngmàmayquầnáo,rồiđếnthánglươngtrảtôi.
Mấybàntàibàntổtômvừatan,vìcómấyônghếttiền.Nhữngngườithắngtrậnầmỹgọinhàhàngdọnrượu.MụCửucũngbảonhàhàngdọcquàđểmìnhăntạmvàbảochịDậungồitiếpbêncạnh.Nhưngchịnhấtđịnhtừchối.
Trờisáng,MụCửusaichịrathuêcáixevềlàngĐôngXá,rồichochịlêncùngngồivớimình.Bằngnhữngthầnthếcủaquancụvàcảnhsungsướngcủatôitớngườinhàđiểmtrongcâuchuyệndọcđường,mụCửuđãlàmchochịdậuquênsựkhủngkhiếpởtrongphủvàphụcmụlàmộtngườiphúchậu,đủđiều.
XetớiĐôngXágiữabuổingườitađemcơmthợcầy.CảlàngđềulấylàmlạkhithấychịDậuđượcngồichungxevớimộtngườiđànbà,màtrongmắthọđãcoilàbựcsangtrọng.Họngơngácnhìn,họtòmòtheohaingườitừlúcxuốngđếnxeđếnlúctớinhàanhDậu,nhưđểxemcáicứucánhcủasựkỳdịấy.
AnhdậucũngnhưthằngDần,hếtsứcmừngrỡtrongphútthoạtthấychịDậubướcchânvàocổngnhà.Nhưngsựđonđảcủaanhphảihãmngaylạivìthấysauchịlạicómộtbàkháchla.
MờimụCửungồitạmvàochiếcchõngnát,rồichịdậuôntồnhỏichồngvềtìnhhìnhtrongnhàtừsánghômquađếngiờ.
Thìraanhdậuhômnayđãcấtcơnsốtrét.Nhữnglúcvắngchị,cáiTỉuvẫnđượcbàlãolánggiềngđemvềbênấy,ômẵmchầmvập.
Cótiếngtrẻconútíchtừcổngtiếnvào,
BàlãolánggiềngnghetinchịvềvộiđemcáiTỉusangtrảvàđểhỏithămnhữngcôngviệccủachi.trênPhu?
ChịDậuứanướcmắtnóichomụCửubiếtrằngbàấylàânnhânsốmộttrongđờimìnhsaukhichi.đãnhanhnhảurađóncáiTỉuvàcảmơnbàlãomộtcáchthànhthậtvàcảmđộng
ThằngDầntontonchạyranúpvàosaumẹ.XoaxítthằngbévàngượngngàonhìnmặtanhDậu,gòmáchịtựnhiênthấyđỏbừngbừng
Mởđầubằngcâulãophủtưânđểuquá,nhữngtruyệntrênphủcủachịđượcônlạivớicảnhà,cặnkẽtừđầuđếncuối.
AnhDậuhồihọpnóngruộtkhinghenhữngphútchịphảikhángcựvớiconquỷdâmdụcđểbảotoànchocáitrongsạchcủathânmình.Vàanhtươicườiđắcýkhinghemộtcuộcđắcthắngcủavợ.
MụCửuthaylờichịDậu,kếtluậnbằngviệcmụấygặpchịỞhàngcơmvàmuốnđưachịlênDinhquancụlàmvúsữa.rồimụhỏigặnganhDậu:
-Tôivềđâychỉcóviệcthế.Báccóbằnglòngthìtôiởđâyđểchờbácgáicùngđi,nếukhôngthìtôilêntỉnhbâygiờ.
AnhDậucònlúngtúngravẻnghĩngợi.NgoàicổngđãthấyngườinhàLýtrưởngvàogiụctiềnsưu.
MụCửunhândịpbắtvàocâuchuyệncủaanh:
-Cảnhnhànhưthế,màhaivợchồngcứdáudáuởnhàvớinhauđểchochếtcảnútà?Tôitưởngbácchobácgáiđilàmlàphải.Nếubácnghetôi,thìtôihãychomượntrướcmấyđồngbạcđểbáctrangtrảicácmón.
AnhDậungậpngừngchỉvàocáiTỉu:
-Thưabàtôicũngmuốnthế,nhưngcònngạiconbéconnày.Mẹnóđivắng,tôinuôithếnàođượcnó
Bàlãolánggiềngđónlời:
-Tôinóicâunày,nênthìcácbácnghe,khôngnênthìlờitôilạitrảtôi.
-Vâng,cụcứnói.
-Thằngcảnhàtôimớibỏmấtconbécháu,mấyhômnayvợnóbuồnlắm,khóclócsuốtngày.Nóhãycònsữa,từsánghômquađếngiờnóvẫnômấpcáiTỉuhộnhàbácđấy.Xemýnócũngmếncháu,tôimuốnxincácbácchonónuôigiúpconTỉu,đếnnămnó12tuổithìlạitrảbác.
MụCửubànvào:
-Thôithếcòngìbằngnửa!Haibácnênnghelờicụđilàphải.
AnhDậucảmđộng:
-Đượcthếthìquíhóalắm.chúngcháuxinvânglờicụ.
MụCửumởtúilấynămđồngbạcđưachoanhDậuvànói:
-Khinàobácgáilêntỉnh,tôichomượnthêmnămđồngnữađểbácấysắmsửaquầnáo.
ChịDậugửiconbàlánggiềng,chạyđimuatrứnggàvànướcmắmđểlàmcơmthếtmụCửu,vàmờibàlãoởlạitiếpkháchgiúpmình.
Mặttrờixếbóng,vợchồngngườiconbàấysangnhàanhDậuđểxincáiTỉuđemvề.Tronglúcbồngcontraosangtayngười,chịkhôngkhỏithánhthóthaihàngnướcmắt.Vànhữnggiọtnướcmắtấycứkếtiếpnhautướimãixuốnggòmáchị,rồinótràoranhưsuối,khichịgiãchồng,giãcon,giãcáilầutranhởxólũytremàtheomụCửuragađixelửalêntỉnhTrungsơnđểbướcvàomộtcuộcđờimới.
Related Documents
