This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
erovnuli da evropuli kvalifikacie-bis CarCoebis SemuSavebis mniSvnelobazeisaubra saqarTvelos ganaTlebisa da mec-nierebis saministros warmomadgenelma,umaRlesi saswavleblebis kurikulumeb-is ganviTarebis programis xelmZRvanel-ma lali baqraZem, romelmac aRniSna, romCarCos SemuSavebis mizania arsebulikvalifikaciis gaadvileba sazogadoebi-sTvis – abiturientisTvis, misi mSob-lisTvis, studentisTvis, damsaqmeb-lisTvis da a.S. amisTvis saWiroa qveyana-Si arsebul kvalifikaciebs Soris urT-ierTkavSiris aRwera (sabakalavro, samag-istro, sadoqtoro programebs Soris kav-Siri) da umaRlesi saganmanaTleblodawesebulebis xelSewyoba saganmanaTle-blo programis dagegmvis procesSi, racwarmoadgens im meqanizms, romelic aTv-lis wertili unda gaxdes saganmanaTleb-lo programis dagegmvisTvis.
`saqarTveloSi Zalian xSirad damdga-ra sakiTxi kvalifikaciebis aRiarebisproblemasTan dakavSirebiT. magaliTad,qarTvel studentebs hqoniaT problema,roca saqarTveloSi miRebuli kvali-fikaciis (eqimis, pedagogis sxva special-obebis diplomebis) damtkiceba sazRvarg-areT gauWirdaT. maT an Tavidan mouwiaTkursebis gavla, an saerTod ar CauTvalesmiRebuli specialoba. es problemas qm-nis dasaqmebis kuTxiTac. swored am mizansemsaxureba kvalifikaciebis CarCos Seqm-na _ SemuSavdes iseTi dokumenti, sadacyvela qveynisTvis gasagebad iqneba Camoy-alibebuli, Tu ra kvalifikaciebs gascems
qveyana, ris Semdegac moxdeba misi aRiare-ba. imisaTvis, rom am CarCos hqondes Zala,TviTsertificirebis procesi unda gaiar-os. swored TviTsertificireba axdenserovnuli da evropuli kriteriumebisada CarCoebis Sedarebas.
unda aRiniSnos, rom im dros univer-sitetis mSenebloba mxolod finansurproblemebTan ar iyo dakavSirebuli. ba-toni niko saadgilmamulo bankTan erTadaqtiurad CaerTo Tanxebis moZiebis pro-cesSi. amisTvis mas didi winaaRmdegobisdaZleva mouxda. qarTuli sazogadoebiserT nawils miaCnda, rom saganmanaTleb-lo Senobis mSeneblobaze ufro aqtu-aluri sxva problemebi iyo. miuxedavadwinaaRmdegobebisa, man SeZlo am saSvil-iSvilo saqmis bolomde miyvana~, _ ga-nacxada giorgi xubuam.
universitetis reqtorma siamayiTaRniSna, rom pirveli qarTuli univer-sitetis arqiteqtura Tavisi akademiuro-biTa da sinatifiT dResac aocebs da aRt-acebaSi mohyavs ara marto qarTveloba,aramed bevri ucxoeli stumaric.
niko cxvedaZis neStis gadmosvenebisorganizebisTvis giorgi xubuam madlobagadauxada sruliad saqarTvelos kaTo-likos-patriarqs, uwmidessa da uneta-ress ilia meores da dedaqalaqis merias.
sruliad saqarTvelos kaTolikos-pa-triarqis qorepiskoposma, axalcixisa datao-klarjeTis mitropolitma meufeTeodorem damswre sazogadoebas sruli-ad saqarTvelos kaTolikos patriarqis,uwmidesisa da unetaresis ilia meorislocva–kurTxeva gadasca.
na, rom universitetis xelmZRvanelobisiniciativiT ukanaskneli wlebis manZilzebevr saintereso iniciativas CaeyarasafuZveli da amis dasturia niko cx-vedaZis neStis gadmosvenebac, romelicsimbolurad universitetis 90 wlisTavsdaemTxva. `momavalma Taobebma unda ico-dnen aseTi pirovnebebis Sesaxeb, raTajerovani pativi miagon maT xsovnas~, _aRniSna gigi wereTelma.
niko cxvedaZis neStis gadmosvenebassaqarTvelos mecnierebaTa erovnuliakademiis prezidenti, akademikosi TamazgamyreliZec daeswro da am faqtis mima-rT Tavisi damokidebuleba gamoxata.
`niko cxvedaZis neStis gadmosvenebaTbilisis saxelmwifo universitetSi damisi dakrZalva am universitetis damaarse-belTa da gamoCenil qarTvel sauniver-siteto moRvaweTa Soris, qarTuli mec-nierebisa da kulturis TvalsazrisiT,mniSvnelovani istoriuli aqtia.
pirveli qarTuli universitetisdaarsebiT, rogorc ivane javaxiSviliaRniSnavda, `mkvdreTiT aRdga~ uZvelesiqarTuli mecniereba da ganaTleba.amasTanave, Cveni universiteti, faqtobri-vad, pirveli ararusulenovani univer-siteti iyo mTels maSindel ruseTis im-periaSi... da yovelive es Seamzada nikocxvedaZem im droisaTvis aseTi grandio-zuli Senobis agebiT _ mTeli mowinaveqarTveli sazogadoebriobis Semowiru-lobebiTa da TanadgomiT. am nagebobismSeneblobis dawyebisas yvelam kargadicoda, rom igi Sendeboda swored momava-li qarTuli universitetisTvis.
amitom istoriuli samarTlianobamoiTxovs, rom niko cxvedaZe ganisveneb-des Cveni universitetis damaarsebelTagverdiT da es samarTlianoba sworeddRes xorcieldeba.
amieridan niko cxvedaZe pirveliqarTuli universitetis damaarsebelTaSoris ganisvenebs, universitetisa, rome-lic samudamod darCeba gasuli saukunisdasawyisSi aRorZinebuli Cveni qarTulimecnierebis, kulturisa da ganaTlebismatianed, mTeli Tavisi naTeli da Crdil-ovani mxareebiT...~ _ ganacxada TamazgamyreliZem.
rogorc akademikosma mariam lorT-qifaniZem aRniSna, niko cxvedaZe manamdecsapatio adgilze iyo dakrZaluli, magrammiuxedavad amisa, misi neStis aq gadmos-venebas gansakuTrebuli mniSvnelobaaqvs, rac universitetis reqtorisa daTbilisis meriis xelmZRvanelobis damsax-urebaa.
`dRes universiteti Tavisi ganviTare-bis axal etapzea. mas bevri sirTulis gad-alaxva uwevs. momavalma Taobam undaicodes, rom am teritoriis miwa-wylisSeZena da mSeneblobis dawyeba niko cx-vedaZis damsaxurebaa. maSindelma xe-lisuflebam ar icoda, risTvis Sendebo-da es Senoba. rodesac niko cxvedaZeserTma maRalCinosanma hkiTxa, ra saWiroiyo gimnaziisTvis amxela nageboba, mangarkveviT upasuxa: _ es xom ilia Wav-WavaZis gegmaa da aq, albaT, momavalSi bi-nas qarTuli universiteti daidebso. im-droindel qarTvel moRvaweebs kargadesmodaT, rom es momaval Taobas sWirde-boda. Cveni movaleobac es aris, rom mo-
vufrTxildeT da pativi mivagoT winapar-Ta xsovnas~, _ ganacxada mariam lorTqi-faniZem.
`niko cxvedaZis moRvaweoba _ es arismoRvaweoba nacionaluri gmirisa. sworedaseTi gmirebis wyalobiT varsebobT,Torem patara eri varT da aqamde agre-sorebi gagvsresdnen. es ar momxdara daarc momavalSi moxdeba, Tundac imitom,rom universiteti arsebobs. sazogadoeb-is yuradReba yovelTvis mopyrobiliauniversitetisken da yvelaze kritikulsituaciaSi yovelTvis ismis kiTxva: _ rasityvis universiteti?! es ki im didi mam-uliSvilebis damsaxurebaa, romlebic aqmoRvaweobdnen.
amieridan, universitetSi Semosuliadamiani, pirvelad, niko cxvedaZis gvarswaikiTxavs. uzarmazari Wkua, goneba dasulia aq Senaxuli, saidanac es cecxlimodis. vfiqrob, rom is Zala, romelmacsaqarTvelos bedi unda warmarTos dagzaze daayenos, dRevandeli gaWirvebidan,damRupveli siWrelidan gamogviyvanos _es aris qarTuli eklesia da universite-ti. mniSvnelovania, rom universitetisdamaarsebeli am SesaniSnav baRSi gad-movasveneT, romlis toli panTeoni mx-olod mTawmindazea,~ _ aRniSna rezo Cx-eiZem.
`bednieri var, rom veswrebi batoninikos neStis dasvenebas universitetisdamaarseblebis _ ivane javaxiSvilis,dimitri uznaZis, petre meliqiSvilis dasxva moRvaweTa gverdiT. valerian gafrin-daSvilma niko cxvedaZes leqsic ki mi-uZRvna, romelic ase mTavrdeba: `univer-sitets roca vxedav ase mgonia, rom SensbeWebze aRmarTula misi kedlebi~.
vulocav qarTul sazogadoebas, stu-dentobas am umniSvnelovanes dRes, mogi-locavT yvelas da getyviT, rom Cvenufro didi suliskveTebiT vagrZelebTim valdebulebebis Sesrulebas, romel-ic qveyanam dagvakisra, vagrZelebT brZo-las ukeTesi momavlisTvis Cveni niWiT,energiiTa da gambedaobiT, rameTu ivanejavaxiSvilis Tqmisa ar iyos, sul sxvaauniversiteti~, _ aRniSna Teona lavre-laSvilma.
Sexvedris dasasruls universitetSiSekrebil sazogadoebas niko cxvedaZisSTamomavalma niko gamyreliZemac mimar-Ta.
`gamorCeuli dRe, Turme, im qveynadwasulebisTvisac arsebobs. Cems magi-dasTan nikos ori suraTi midevs: erTSimas mkacri gamometyveleba aqvs, meoreSimomRimaria. dRes, rodesac aq movdiodida gamosasvlel sityvas vamzadebdi, igiTiTqos gansakuTrebiT miRimoda.
batoni niko `aRmaSeneblad~ iyo wode-buli ilia WavWavaZis mier. didi, titanuriSroma dasWirda am Senobis agebas. es ariyo mxolod Senoba, sinamdvileSi es iyonaperwklis gaRvivebis mcdeloba da das-turi, rom aq danTebuli cecxli aras-dros Caqreba. minda Cemi gamosvla da-vamTavro patara weriliT, romelic CemsojaxSi inaxeba. es aris ucnobi dedis wer-ili, sadac igi wers: `me Cemi Svilisgan erTijvari damrCa da minda universitetsSevwiroo~. imedi maqvs, rom is jvari,romelic man qarTul universitets uZRv-na, aucileblad gamobrwyindeba~, _ ga-nacxada niko gamyreliZem.
SoTa mindeli, Tsu-is administraci-is xelmZRvanelis moadgile:
_ universitetis pirveli korpusisremontis dasrulebaze saubari jerjer-obiT naadrevia. dRemde rom pirvel ko-rpusSi vsxedvarT da vsaubrobT, es imasniSnavs, rom Senobis remonti mTlianadjer kidev ar dawyebula. Cven vcdi-lobT da gvinda, rom Senobis reabilit-acia male dasruldes, Tumca aman xa-risxze ar unda imoqmedos. universite-tis pirveli korpusis rekonstruqciisdamTavrebis konkretuli vadis dasax-elebisgan Tavs Sevikaveb, Tumca es vade-bi mSeneblebTan gawerilia da saremon-to samuSaoebic intensiurad mimdinar-eobs.
_ 23 noembris `vardebis revolucia~,rogorc araerTgzis iTqva, gardauvaliiyo, radgan qveyana korufciis WaobSi if-loboda, saparlamento arCevnebis gayal-bebis gziT axal parlamentSi adgilebisSesavsebad prezidentma SevardnaZem ko-rufciuli xelisuflebis `xelis-momkideebis~ Seyvana scada da maSin qvey-nisTvis damRupvel am tendencias Zlier-ma opoziciam revoluciuri SturmiT up-asuxa. Seiqmna kidev erTi precedenti im-isa, rom xelisufleba saqarTveloSi rev-oluciis gziT Secvliliyo da, sabedni-erod, yvelaferi usisxlod damTavrda.`vardebis revolucia~ xalxis ukanaskne-li imedi iyo. Tqveni azriT, ra pasuxismge-bloba unda ekisra amis Semdeg axal xe-lisuflebas, raSi gamoixata es pasux-ismgebloba da ramdenad iqca is realu-rad xalxis xelisuflebad?
_ udavod, `vardebis revolucia~erT-erTi umniSvnelovanesi movlena iyosaqarTvelos uaxles istoriaSi.es iyoprotesti im stagnaciis, korufciis,ukanonobis, erovnuli nihilizmis mimarT,ramac wlebis ganmavlobaSi myarad moiki-da fexi Cvens sazogadoebaSi. es iyo nega-tiuri ganwyobis gamovlineba arsebulipolitikuri, socialuri da ekonomikurimdgomareobis mimarT. es iyo xalxis molo-dini da mzaoba radikaluri reformebisada arsebiTi ZvrebisTvis.
molodini, marTlac, Zalian didi iyo.xalxSi arnaxuli eiforia sufevda. yvelamoeloda, rom axalgazrda prodasavluriliderebi qveyanas arsebuli mdgomareo-bidan gamoiyvandnen da nanatr teritori-ul erTianobasac aRadgendnen. dasavle-Tis aSkara mxardaWera da PR-aqciebi ki ammolodins kidev ufro amyarebdnen. ase-Ti sastarto pirobebis fonze ki xelisu-flebas gansakuTrebuli sifrTxile dawindaxeduleba marTebda, rameTu xalx-isTvis imedis gacrueba gacilebiT ufromware da mtkivneuli iqneboda.
rac Seexeba pasuxismgeblobas, xelisu-flebas yovelTvis didi pasuxismgeblobaunda hqondes Tavisi xalxis winaSe. igi sa-zogadoebasTan dadebuli socialuri kon-traqtis ganxorcielebaze unda fiqrobdesda xalxis mier am kontraqtiT aRebulivaldebulebebis Sesrulebazec agebdespasuxs. warmatebuli xelisufleba uzrun-velyofs demokratiuli principebisdamkvidrebas, warmatebuli saSinao da sa-gareo politikis ganxorcielebas – cx-ovrebisa da sxvadasxva saqmianobisTvis xe-lsayreli samarTlebrivi garemos Seqmnas,keTildReobis zrdas, adamianis uflebebi-sa da Tavisuflebis dacvas da sxv.
jer kidev laTinuri andaza gvamc-nobs: "Salus Populi Suprema Lax" _ `xalxiskeTildReoba – es uzenaesi kanonia~.
_ `vardebis revoluciis~ mSvidobi-ani dasasruli msofliom magaliTadaitaca _ es movlenebi Sefasda, rogorcsaqarTveloSi demokratiis gamarjveba.ra Rirebulebebi moitana am revolu-ciam? ra faseulobebi wamowies win rev-olucionerebma?
_ dasavleTi, rogorc zemoT aRvniSne,miesalma „vardebis revolucias~ daudides mxardaWeras ucxadebs saqarTve-los da mis xelisuflebas. saqarTveloSiki yvelam erTxmad kidev erTxel vaRi-areT, rom dasavlur civilizaciasmivekuTvnebiT da demokratiis mSeneblo-baze varT orientirebulebi. qveyanaSi kisayovelTao vesternizacia gagrZelda.natosa da evro-atlantikur struqtureb-Si gaerTianeba upirveles amocanaddaisaxa. daiwyo reformebis periodi.
_ `vardebis revoluciis~ mniSvnelo-ba, albaT, arasdros dasamardeba. sain-teresoa, msoflios TvalSi kvlav gama-rTlebulad Cans Tu ara saxalxo rev-oluciis gziT xelisuflebis Secvla?
_ „vardebis revolucia~ eqsperimen-ti iyo da mas didi imediT Sehyurebdnenrogorc qveyanaSi, ise mis farglebs gare-Tac. erTi mxriv, man bolo mouRo stagna-cias, romelic qveyanaSi sufevda da sab-olood gansazRvra qveynis mkveTradgamoxatuli prodasavluri kursi, xolo
_ `vardebis revoluciis~ mTavar av-torTagan zurab Jvania dRes cocxaliaRar aris, nino burjanaZem axali opoz-iciuri partia Seqmna da ukve am xelisu-flebis kritikiT gamodis, erosi kiw-mariSvilic Riad miuTiTebs xelisu-flebis Secdomebze... raze mianiSnebs esyovelive?
_ marTlac, mixeil saakaSvilis zogi-erTi yofili TanamebrZoli axla opozi-cioneria. isini uaryofiTad afaseben`vardebis revoluciis~ Semdeg ganvlilwlebs da Tvlian, rom es revolucia Sec-doma iyo, rom man ar moitana sasurveliSedegi. isini cdiloben mTeli pasuxismge-bloba saakaSvils daakisron, xolo Tvi-Ton opozicionerebad mogvevlinon _amis realuri mizezi ki qveyanaSi Seqmni-li arcTu saxarbielo mdgomareobaa.
_ erT-erTi fsiqologi CvenTansaubarSi aRniSnavda, rom qarTvelebi-sTvis damaxasiaTebeli ar aris momavlisperspeqtivaze gaTvlili nabijebiTsvla, Tumca, misi TqmiT, `vardebisjgufi~ iyo gamonaklisi, vinc qveynisganviTarebis grZelvadian gegmebze al-aparakda. ramdenad moaxerxa am jgufmadasaxuli miznisken sworad siaruli?
_ sabWoTa kavSiris daSlis SemdegsaqarTvelos mier daSvebulma uamravmaSecdomam naTlad dagvanaxa, rom marTlacgviWirs, rogorc Tqven aRniSneT, „momavlisperspeqtivaze gaTvlili nabijebiT svla~.
qarTuli kultura ideologiuradaerTebs aRmosavleTsa da dasavleTs...ramdenic ar unda viZaxoT, rom evropele-bi varT, imis uaryofa ar SeiZleba, romqarTuli kulturis istoria aRmosav-luri da dasavluri civilizaciis sinTe-zuri formaa. „aRmosavleTi ki grZnobisqveyanaa~. grZnoba yovelTvis ebrZvisgonebas. aki aleqsandre WavWavaZe ambob-da: `mgrZnobeloba sjobs yovelT Tvise-baT ciT movlenilTa, Svebasac dagonebasac is asuldgmulebs~ _ es gav-lena dRes politikaSi gansakuTrebulisimwvaviT igrZnoba.
nisturi Zalebis gagebas, maTi farulimeqanizmebis codnasa da regulirebas.
rogorc paskali ambobda: `didi adami-anoba imaSi ki araa, rom ukiduresobaSigadavarde, aramed imaSi, rom orive uki-duresobas Seexo erTdroulad da Seav-so maT Soris arsebuli adgili~.
_ ramdenad aucilebelia saarCevnosistemis srulyofa da demokratiuliarCevnebis Catarebis uzrunvelyofasaqarTveloSi, raTa erTxel da samuda-mod dasruldes `vardebi da gadavarde-bis~ Zaxili Cvens qveyanaSi?
_ arc erTi politikuri instituti argansazRvravs qveynis politikur land-Safts iseTi doziT, rogorc misisaarCevno sistema da politikuri partie-bi. amitomac, am mxriv, namdvilad aris bev-ri ram gasakeTebeli. saarCevno sistemamunda uzrunvelyos jansaRi konkuren-tunariani garemos Seqmna. magram, racmTavaria, pirvel rigSi mosagvarebeliapolitikuri elitis rekrutirebis prob-
lema. ar SeiZleba erTi da igive xalxisgauTavebeli „karuseli~, Tanac im xalx-isa, romlis pirveli samsaxuri ministro-bidan iwyeba. unda arsebobdes politiko-sebisa da diplomatiuri kadrebis Teori-uli da praqtikuli momzadebis meqanizme-bi da gzebi. 27–28 wlis diplomatebsa dapolitikosebs seriozulad aravin aRiq-vams. Cven ki is faqti, rom maT ar ician _vin iyvnen lenini da stalini, satrabaxodgagvixdia. adamianma etapobrivad unda mi-aRwios karieris mwvervals, Tavis Tanam-debobas unda afasebdes da xalxis keTil-dReobaze zrunavdes, mis mier gadadgmu-li nabiji ki aTasjer gazomili da awoni-li unda iyos, rac, bunebrivia, axalgazr-da adamians ar axasiaTebs. amitom maT xe-lSi marTvis berketebis gadacema qvey-nisTvis mZime SedegebiT mTavrdeba.
politika, pirvel rigSi, aris moR-vaweobis gansakuTrebuli sfero da wes-rigis gansakuTrebuli saxe. aqve moviSve-lieb Jan beSleris sityvebs: `politiko-sis Sefasebis kriteriumi erTia: emsaxure-ba Tu ara misi kompetenturoba, energia,saqcieli, xasiaTi saerTo keTildReobas~.
_ ra daskvna SeiZleba gavakeToTrevoluciis mexuTe wlisTavze _ ra iyodadebiTi da ra _ uaryofiTi im Tval-sazrisiT, rac revoluciam moitanasaqarTveloSi?
_ geTanxmebiT, rom es TanamedrovemsofliosTvis marTlac mniSvnelovanimovlena iyo, radgan imaze, Tu ra proces-ebi ganviTardeba amerikis SeerTebulStatebSi, didadaa damokidebuli sxvaqveynebis bedic.
saarCevno programebSi orive kandi-dats qveynis ganviTarebis gansxvavebulixedva hqonda. magaliTad, obamas progra-maSi saubari iyo erayidan jaris gamoyva-nis aucileblobaze, makkeini ki piriqiT_ omis Zlevamosilad dasrulebas apireb-da. maT Soris romelsac ar unda gaemarj-va, erTi ram mainc cxadi iyo _ amerikaadvilad ar cvlis strategiul mima-rTulebebs da saqarTvelosadmi misi in-teresic ar Seicvleboda, radgan am re-gionisadmi mas sakmaod pragmatuli mo-sazrebebi gaaCnia. amerikas surs gavlenahqondes energoresursebis alternatiulgasasvlelze, romelic samxreT kavkasia-Si mdebareobs.
dRes yvela xedavs, rom ruseTi am al-ternatiul gasasvlelebze monopoliiTcdilobs evropaze seriozuli zewolamoaxdinos. es is ruseTia, romelic umZ-imes mdgomareobaSia da romlis ekono-mikuri maCveneblebi, garda samxedro iar-aRis warmoebisa, minimum 15-jer CamorCe-ba evropis maCvenebels. amitom mas sxvagza ar rCeba _ alternatiul gasasvlele-bze monopoliiT unda aiZulos evropa daamerika, pativi scen ruseTis interesebs.saqarTvelosTan omi mxolod am mizansemsaxureboda _ ruseTma gadawyvita,samxedro ZaliT gadaWras es problema daevropas an amerikas alternativac ar dau-tovos.
meore mxriv, samxreT kavkasiaSi ruse-Tis gamarjveba amerikis ideologiuriwarumatebloba iqneba. Tu SevadarebTsxva qveynebis demokratiebisadmi evro-pisa da amerikis damokidebulebas, vnax-
amerika imoqmedebs imis mixedviT, Tu ramdenadefeqturad warmarTavs saqarTvelos xelisufleba
demokratiuli saxelmwifos mSeneblobas
avT, rom evropa, Tavisi interesebidangamomdinare, xSirad Ralatobda part-niorebs. am mxriv amerika ufro prin-cipulia, Tavis droze erTa TviTga-morkvevis sakiTxi swored amerikam daay-ena maRali politikis rangSi.
barak obama msoflio politikaSi mar-Tlac axali sisxli da uprecedento mov-lenaa. Cven ar gvesmis, ras niSnavs ferad-kaniani prezidenti, radgan am fenomens arvicnobT. me 5 weli vicxovre amerikaSi davici, rogor uyureben isini am sakiTxs.arCevnebis SedegebiT amerikelebma daamt-kices, rom progresuli eria.
amitom, saqarTvelos imis SiSi ar undahqondes, rom prezidentis SecvliT rameSeicvleba. amerikam ukve ganacxada, rommzadaa, mxari dauWiros axalgazrdademokratias da ar mgonia, arCevnebis Sede-gebma am mxriv raime Secvalos.
_ winasaarCevno kampaniis dros ga-keTebuli gancxadebebis gamo makkeinsomis prezidenti uwodes, xolo obamas –mSvidobis prezidenti. rogor fiqrobT,barak obamas gamarjveba marTlac mSvi-dobas moutans msoflios Tu ruseTsa daamerikas Soris civi omi gagrZeldeba?
_ makkeinis winasaarCevno gamosvla,roca man ganacxada, rom putinis danax-vaze suk-i maxsendebao, Zalian efeqturiiyo, magram aseTi gancxadebebiT man aSkar-ad moiWra ruseTTan urTierTobis gza. esar aris diplomatiis ena.
samagierod, SedarebiT gamoucdelmaobamam, romelsac uzarmazari mrCevelTajgufi hyavda (marto sagareo sakiTxebSi300 mrCeveli), ufro diplomatiuri pozi-cia daikava. es asec unda yofiliyo, ma-gram misi dabalansebuli gancxadebebi arniSnavs, rom obama uprincipobas gamo-amJRavnebs _ politikaSi rbili saubarisisustis maCvenebeli ar aris. amitom armgonia, rom ruseTis provokaciuligancxadebebi, romelsac medvedevi axmo-vanebs, upasuxod darCes. sxvaTa Soris,bevri aRniSnavs, rom medvedevis bolo-droindeli gamosvla Zalian hgavdaaleqsandre pirvelis da nikoloz pirve-lis mimarTvas xalxisadmi. qveyana,romelsac ekonomikur da politikurproblemebTan erTad demografiulikatastrofis problemac awuxebs, ase arunda medidurobdes, magram es Sida poli-tikis sakiTxicaa _ ruseTis prezidentssurs, aCvenos sakuTar xalxs, rom qveya-naSi yvelaferi kargadaa.
rac Seexeba ruseT-amerikis urTier-
Tobis daregulirebas, es damokidebuliaimaze, ramdenad diplomatiur poziciasdaikavebs ruseTi amerikasTan, evro-pasTan da Tundac saqarTvelosTan mima-rTebaSi. miuxedavad imisa, rom am qvey-anas sakuTari problemebic Tavze sayre-li aqvs, mainc eyofa Zala, msoflio gaam-waros. amitom tyuilad ar vaxsene diplo-matiuri ena _ saWiroa am enis gamoyeneba,rom saomari viTareba Tavidan aviciloT.aqamde ruseT-saqarTvelos Soris es prob-lemac idga _ gavixsenoT, ra eniT ela-parakebodnen isini erTmaneTs. marTalia,rusebs Tavisi miznebi hqondaT da am agre-sias nebismier SemTxvevaSi ganaxor-cielebdnen, magram aseTi aradiplomati-uri saubrebiT Cvenc mkveTrad moviWer-iT Cvens mezobel saxelmwifosTan misas-vleli gza.
_ administraciis asawyobad demo-kratebs cota meti dro dasWirdebaT, rad-gan 8 welia xelisuflebaSi ar yofilan,magram obamas jgufi Seecdeba es xarveze-bi prezidentis inauguraciamde moawesri-gos. mTavaria, rom amerikaSi saqmisadmizepartiuli damokidebulebaa.
ra Tqma unda, strategiuli mniSvne-loba aqvs, `demokratebi~ rogor moiqce-vian ruseTTan. ara mgonia, rom amerikamedvedevisgan muqaranarev tons Seeguos.amitom raime radikalur cvlilebebsruseTsa da amerikas Soris urTierTobismxriv ar velodebi.
interviu eqspertTanSalva fiCxaZesTan
_ batono Salva, ra cvlilebebi Sei-Zleba mohyves barak obamas amerikisSeerTebuli Statebis prezidentad arCe-vas msofliosa da saqarTveloSi, ra mi-marTulebas SeiZens amerika-saqarTve-los urTierTobebi?
_ amerika-saqarTvelos urTierTo-bebSi bevri ram iqneba damokidebuliimaze, Tu vis daniSnavs obama administra-ciaSi da rogor Seicvleba amerikis saSi-nao da sagareo politikis prioritetebi.
bazarze da, upirveles yovlisa, evropaSi.2. is geografiulad axlosaa im safrTx-eebTan, romelic amerikisTvis problema-turia, anu axlo aRmosavleTTan, imkerebTan, saidanac momdinareobs msoflioterorizmi, narkovaWroba, konfliqtebi.amerika dainteresebulia, es regioni sta-biluri da mis mimarT keTilganwyobiliiyos.
aqve isic vTqvaT, rom amerikelebismizani ar gaxlavT demokratiis damyarebamsoflios yvela qveyanaSi, radgan yvelaqveyana demokratiisTvis mzad ar aris.magaliTad, saudis arabeTi da pakistaniamerikis uaxloesi mokavSireebi arian,magram saudis arabeTze veravin ityvisdemokratiuli saxelmwifoao, piriqiT, iqrom demokratia dauSva, SeiZleba cudiambebi moxdes.
saqarTvelo aseTi saxelmwifo ar gax-lavT. aq demokratiam unda uzrunvely-os qveynis stabiluroba da swored am niS-niT iqneba SesaZlebeli _ igi amerikismokavSired CaiTvalos.
_ arsebobs mosazreba, rom Cveni qvey-ana amerikisa da ruseTis interesebsewireba. aris Tu ara mosalodnelisaqarTvelosa da ruseTs Soris Seiar-aRebuli dapirispirebis ganaxleba da amSemTxvevaSi ra pozicias daikavebsamerikis SeerTebuli Statebi?
_ ver dageTanxmebiT, rom saqarTve-lo ruseTisa da amerikis SeerTebuliStatebis interesebs ewireba. Cveni usa-frTxoeba da mSvidoba ewireba imas, romsaqarTvelos surs damoukidebeli arse-boba, Tavisi sagareo da saSinao poli-tikuri kursis damoukideblad gan-sazRvra, rac ruseTisTvis miuRebelia.
amerikas CvenTvis mokavSireoba Tavzear mouxvevia. saqarTvelos sWirdeba usa-frTxoebis qolga, radgan damoukide-blad amis uzrunvelyofa ar SeuZlia daTu SeerTebuli Statebis interesebiCvens interesebs daemTxveva, es CvenTviskargi iqneba.
mosalodnelia Tu ar axali dapiri-spireba? ra Tqma unda, mosalodnelia,magram ara imitom, rom samxreT kavkasiaSiamerikis interesebi mZlavroben, aramedimitom, rom saqarTvelo damoukidebeliganviTarebis misaRwevad poziciebs arTmobs. aqve vityvi, rom saomari moqmede-bebis ganaxlebis SemTxvevaSi ar gamov-ricxav Cvens ugunur politikasac. gavix-senoT, ra moxda 2004 wels cxinvalis re-gionSi da rogor ganviTarda movlenebi
agvistoSi... Cven xom Casafrebul ruseTsSesaniSnavad CavuyaviT xeli gaxsnil xax-aSi.
_ Tqven fiqrobT, rom agvistos mov-lenebi Cveni mcdari politikis Sedegiiyo?
_ ruseTis interesi aris is, rom amregionis saxelmwifoebi dahyvnen ruse-Tis nebas da iqceodnen ise, rogorc massurs... ruseTs unda, satranzito gzazemonopoliuri uflebebi hqondes. mas aqsamxedro bazebis ganTavseba surs. es imi-sTvis sWirdeba, rom samxreTidan gaauvne-belyos CrdiloeT kavkasiaSi arsebulisafrTxe, ufro axlos iyos Tavis mokav-Sire iranTan, ar misces sxvebs saSualeba,akontrolos centralur aziaze gasasv-leli da, Sesabamisad, aq Tavisi gavlenagazardos. am miznebSi Sedis energoSem-cvelebze kontrolic.
_ dRevandel msoflioSi ruseTiekonomikuri lideri ki ara, liderTaganerT-erTic ver gaxdeba, radgan misiekonomika ganuzomlad ufro sustia, vi-dre ganviTarebuli evropuli qveynebi-sa. ruseTis keTildReoba didwiladdamokidebulia energoSemcvelebze,msoflio bazarze maT fasze da balansze,mis eqsportze. es, ra Tqma unda, ZalianZlieri faqtoria, magram ara erTaderTi.ver daveTanxmebi im eqspertebs, rom-lebic amboben, rom ruseTs sursekonomikuri liderobis mopoveba. ufrosworad, ruseTs lideroba ki surs, magramTu amboben, rom is amisTvis iRvwis, ariqneba marTali. rusebi sulelebi ar ari-an da ician, rom realuri mizani undadaisaxon. am qveynis msoflio ekono-mikuri lideroba an liderebs Soris yof-na ararealisturad meCveneba...
rac Seexeba evrokavSirs, evropa daamerikis SeerTebuli Statebi mokavSiree-bi arian, rasac ver vityviT ruseTsa da
evropaze. aSS-sa da evropas Soris savaWrobalansi mniSvnelovanwilad WarbobssavaWro balanss ruseTTan. amas ematebapolitikuri da samxedro urTierTobebi.yovelTvis arsebobda is faqtori, romevropelebi xandaxan eWvis TvaliT Se-hyureben amerikis Zlierebas da surT mas-Tan gatoleba, magram isic unda vicodeT,rom dRes kavkasiaSi amerikisa da evropisinteresebi erTiania da isini erTmaneTsar ewinaaRmdegeba.
_ xom ar dauSvebs amerikis axalimTavroba imis precedents, rom lobire-ba gauwios saqarTvelos natoSi daCqare-bul gawevrianebas?
_ meeWveba, rom amerikam SeZlos amsakiTxis lobireba da Semdeg natoSi ga-tana, radgan Crdilo-atlantikuri alian-si mxolod amerika ar aris.
garda amisa, arsebobs ramdenime Sema-ferxebeli faqtori imisaTvis, rom Cvenufro metad davuaxlovdeT natos. es faq-torebi SeiZleba sam jgufad ganawildes:1. cudi urTierTobebi ruseTTan, rasacnato ar miesalmeba. mas surs, gawevrianeb-is mosurne qveyanas kargi urTierTobebihqondes mezoblebTan; 2. mougvarebelikonfliqtebi da 3. demokratiis ararse-boba (an demokratiis nakleboba) qveyana-Si.
pirvelsa da meore mizezebSi, am orixarvezis gamosasworeblad, Cveni Sesa-Zleblobebi didi ar aris, radgan TuruseTs ar surs CvenTan kargi urTier-Toba, Cven es ver gveqneba; Tu separatis-tul regionebs ar surT konfliqtebismogvareba, konfliqtebi ver mogvardeba.Cemi azriT, nato Cvengan amas mainc imit-om moiTxovs, rom es sakiTxebi ar gavam-wvavoT da cecxlze navTi ar davasxaT darom Cveni konstruqciuloba vaCvenoT,rac aqamde ar gagvikeTebia.
konfliqtebTan dakavSirebiT Semi-Zlia gagiziaroT uSualod natos wevriCinovnikis mosazreba. es gaxlavT pirovne-ba, vinc Cvens mier IPAP-is SesrulebisTaobaze yovelwliur angariSs wers. misiazriT, saqarTvelom is mainc unda aCve-nos, rom Seuqcevadad adgas konfliqteb-is mogvarebis mSvidobian gzas. misgan mo-mismenia, rom am Seuqcevadobis indika-tori iqneboda saqarTveloSi Secvlilixelisufleba, romelic konfliqtebismogvarebis mxolod mSvidobian gzasdaadgeboda. aqamde amis Cveneba ver Sev-ZeliT. Cven didi wvlili migviZRvis ru-seTTan urTierTobebis gauaresebaSi.
rac Seexeba mesame mizezs, Cemi azriT,Cven bevrs arafers vakeTebT imisTvis,rom demokratiuli saxelmwifo gavxdeT,xolo arademokratiuli saxelmwifos-aTvis dasavleTi ar ibrZolebs. mas undauRirdes saqarTvelo imad, rom ruseTsdaupirispirdes. baltiispireTi ki uRir-
vaxtang guruli, istorikosi
XVI saukunis damdegidan daiwyoiranisa da osmaleTis brZola samxreTkavkasiisTvis (amierkavkasiisTvis). same-fo-samTavroebad daSlili saqarTvelorealuri safrTxis winaSe dadga. es sa-frTxe kidev ufro gaZlierda mas Sem-deg, rac iranma (samxreT-aRmosav-leTidan) da osmaleTma (Crdilo-dasav-leTidan) kavkasiis mTianeTSi SeRwevaSeZlo da iqauri mosaxleoba gaamahmadi-ana. Sav zRvaze gabatonda osmaleTi,kaspiis zRvaze _ irani. saqarTvelosgarSemo Seikra muslimuri saxelmwifoe-
amerika imoqmedebs imis mixedviT, Tu ramdenadefeqturad warmarTavs saqarTvelos xelisufleba
demokratiuli saxelmwifos mSeneblobas
me-5 gverdidan
da. am qveynebma aCvenes, rom surT dasav-luri yaidis demokratia Seqmnan da qmniankidec.
miuxedavad imisa, rom zemoT CamoTv-lil problemaTagan zogierTis gadawyve-ta Cvenze ar aris damokidebuli, qveyanamyvela am mimarTulebiT dadebiTi tenden-ciebi mainc unda aCvenos. magram Cven amasar vakeTebT, amitom natos Cveni daCqare-buli wesiT miRebis stimuli ar gaaCnia.
_ is, rom saqarTvelosa da ukrainaserT konteqstSi ganixilaven, nawilobrivsworia, magram Tu romelime qveyana ambmulidan amovarda, es ar niSnavs imas, romromelimes gza gadaeketeba. ukrainas sxvaproblema aqvs. iq mosaxleobis didi naw-ili natos mxardamWeri ar aris, xolo na-tos ar surs Tavis rigebSi ZaliT SeTreu-li qveyana.
agresoris diplomatiasamsaukunovani prorusuli politikuri orientacia XIX saukunis damdegs
qarTveli erisaTvis didi katastrofiT dasrulda _ qarTuli samefo-samTavroebiruseTis imperiam daipyro. ratom cdilobdnen qarTveli mefeebi, qarTveli diplo-matebi ase daJinebiT, ase jiutad prorusuli orientaciis realizebas _ ruseTisdaxmarebiT iranisa da osmaleTisgan saqarTvelos dacvas? arsebobda Tu araprorusuli orientaciis alternativa? erTmorwmune ruseTze orientacia iyoerTaderTi gamosavali Tu sabediswero strategiuli Secdoma? am kiTxvebze pasuxsCven mxolod warsulis obieqturad Seswavlis mizniT ar veZiebT. yovelive esmWidro kavSirSia dRevandelobasTan.
bisa da xalxebis wre. qarTveli mefeebi-sa da diplomatebis winaSe mTeli sim-wvaviT daisva mokavSiris povnis sakiTxi.
proiranuli orientaciis warmateb-is fonze XVIII saukunis 60-iani wlebisdamdegidan Teimuraz II da erekle IIruseTis imperiaze iReben orientaciasda muslimuri saxelmwifoebisa da xalx-ebis agresiisgan qarTl-kaxeTis samefosdacvas ruseTis samxedro-politikuridaxmarebiT apireben.
ram ganapiroba Teimuraz II-isa daerekle II-is gadawyvetileba proiranu-li orientaciis prorusuliT SecvlisTaobaze? istoriografiaSi am sabediswe-ro gadawyvetilebas Tavisi axsna aqvs,Tumca yuradRebis gareSe rCeba metadmniSvnelovani, Cveni azriT, ganm-sazRvreli momenti. qarTlis devnilmamefem vaxtang VI-m politikuri TavSesa-fari ruseTSi ipova. mefes ruseTSi gahy-va 1200 kaciani amala, maT Soris cnobiliTavaduri sagvareuloebis warmomadgen-lebi da aznaurebi. male cxadi gaxda,rom vaxtang VI da misi TanamebrZolebiruseTis saimperatoro kars haeriviTsWirdeboda. Teimurazisa da erekleswarmatebuli proiranuli orientaciadid SeSfoTebas iwvevda ruseTSi.qarTlisa da kaxeTis samefoebze ruse-Ti samxedro-politikur zemoqmedebasver moaxdenda, es iranTan da osmaleT-Tan urTierTobis daZabvas gamoiwvevda.ruseTis saimperatoro karma TeimurazII-sa da erekle II-ze zemoqmedebisTvissxva gza arCia. rusma diplomatebma maTidaSineba qarTlis samefo taxtze qarT-lis bagrationebis dabrunebis muqariTdaiwyes. Teimurazma da ereklem kargadicodnen, rom qarTlis Tavadebi vaxtangVI-s daJinebiT urCevdnen qarTlSi dab-runebas, an taxtis memkvidris baqarisgamogzavnas. ruseTis saimperatoro karivaxtang VI-sa da qarTlis Tavadebis Tx-ovnas bundovani dapirebebiT pasuxob-da da, imavdroulad, saqmis kursSi ay-enebda Teimurazsa da erekles. Teimu-razisa da erekles poziciebs seriozulsafrTxes uqmnida is, rom 1744 wlidanmcxeTis sapatriarqo taxtis saWeTmpy-robeli vaxtang VI-is Zmis, ieses SvilikaTolikos-patriarqi Teimuraz bagra-tioni (anton I) iyo. axalgazrda kaToli-kos-patriarqi anton I gansakuTrebuliniWiT dajildoebuli adamiani gaxldaT,miRebuli hqonda safuZvliani ganaTle-ba. anton I Tavidanve aqtiurad ereodaqveynis saSinao saqmeebsa da sagareopolitikaSi. mas imedis TvaliT Se-hyurebdnen rogorc qarTlis Tavadebi,ise ruseTSi gadaxvewili qarTlis bagra-tionebi, vaxtang VI-is amalis cocxladdarCenili wevrebi da maTi STamomavle-bi. es Zalze aRizianebda ereklesa daTeimurazs, gansakuTrebiT Teimurazs.Teimurazsa da erekles kargad axsov-daT, rom 1747 wels, Teimurazis iranSiyofnis periodSi, anton I-ma mxari dau-Wira qarTlis taxtisTvis mebrZol sak-uTar Zmas _ ieses meore vaJs abdula-begs. abdula-begis damarcxebis Semdeganton I-ma igi sasjelisgan ixsna da erek-lesTan Seariga. garda amisa, anton I-mairanidan Camoiyvana Tavisi naxevarZma _ieses mahmadiani Svili aleqsandre (isay-begi) Tavisi ojaxiT, yvelani monaTla daqarTlSi daasaxla. Teimuraz II-s eWvihqonda, rom anton I aleqsandre ieses ZesqarTlSi gamefebas upirebda.
Teimuraz II ruseTSi gadaxvewilqarTlis bagrationebs verafers daak-lebda. samagierod, anton I-is kaToli-kos-patriarqobidan gadayenebas ki miaR-wia. 1755 wels anton I-s brali dasdes mar-Tlmadideblobis RalatSi da suliwmi-dasTan dakavSirebiT kaTolikuri dog-matis gaziarebaSi. es iyo sruli sicrue.kaTolikos-patriarq anton I-s marTlma-didebluri eklesiisTvis arasodes uRa-latia da suliwmidasTan dakavSirebiTkaTolikuri dogmati arasodes gau-ziarebia. anton I-s cili daswames Teimu-raz II-is momxreebma. 1755 wels saekle-sio krebam anton I kaTolikos-patri-arqobidan gadaayena da mRvdelmsaxure-ba aukrZala. saeklesio krebaze anton Imedgrad icavda Tavs da wayenebulbraldebebs uaryofda. male anton I mix-vda, rom mas qarTl-kaxeTSi aRar daedgo-meboda da taqtika Secvala. 1756 welssaeklesio krebaze anton I-ma aRiara`Secdoma~ da `moinania~. amis sanacvlodmas mRvdelmsaxurebis ufleba aRud-gines da ruseTSi wasvlis nebac darTes.Caudeneli Secodebis aRiarebiTa da mo-naniebiT anton I-ma Tavi ixsna mosalod-
neli devna-Seviwroebisgan da ufromkacri sasjelisgan. anton I-is kaToli-kos-patriarqobidan gadayeneba ruseT-ma sakuTar marcxad miiCnia. qarTlisbagrationebis (vaxtang VI-is STamomav-lebis) ruseTSi yofna da qarTlis bagra-tionTa samefo saxlis warmomadgenliskaTolikos-patriarqoba Teimurazsa daerekleze zemoqmedebis (daSinebis)SesaniSnavi saSualeba iyo. ruseTissaimperatoro kari ukan daxevas arapirebda. 1756 wels anton I-ma ruseTSipolitikuri TavSesafari miiRo da maleruseTis eklesiis uwmidesi sinodiswinaSe Tavic imarTla. anton I-s TavismarTlebac ar sWirdeboda _ ruseTSikargad uwyodnen misi kaTolikos-patri-arqobidan gadayenebis namdvili mizezi.ruseTis eklesiis uwmindesma sinodmaanton I arqiepiskoposad gamoarCia davladimirisa da iaropolis eparqiismRvdelmTavrad daadgina. cxadia, yove-live es proiranuli orientaciis momxreTeimuraz II-isa da erekle II-is gamowve-vas niSnavda. ruseTSi Casuli anton Ididi sixaruliT miiRes misma naTesaveb-ma _ qarTlis bagrationebma. Teimu-razisa da erekles opozicia ruseTSimniSvnelovnad gamococxlda.
Teimuraz II-is elCobis (1760-1762 ww.)Semdeg ruseTis saimperatoro kari kv-lav ganagrZobs qarTl-kaxeTis samefosprorusul orientaciaze sabolooddayoliebas. erekle II-s amjeradac qarT-lis bagrationebis da qarTlis Tavadeb-is opoziciiT aSinebdnen. ruseTissaimperatoro kari erekle II-s ar endo-boda. peterburgSi isic aRizianebdaT,rom Teimurazis ruseTSi elCobiT SeS-foTebul iranis mbrZanebel qerim-xan-Tan erekle II-m urTierTobis mogvarebaSeZlo. iransa da qarTl-kaxeTis samefosSoris kargi urTierTobis SenarCunebaruseTis gegmebs ewinaaRmdegeboda.erekle II ruseTisTvis advili samarTavigaxdeboda mxolod maSin, Tu qarTl-kaxeTis samefosa da irans Soris urT-ierToba daiZabeboda. erekle II pozicie-bs advilad ar Tmobda. 1765 wels igi didisisastikiT gausworda ruseTis farulimxardaWeriT organizebul qarTlis Ta-vadebis SeTqmulebas (paata batoniSvi-lis SeTqmulebas).
unda aRiniSnos, rom qarTl-kaxeTissamefosa da ruseTis imperiis samxedro-politikurma kavSirma qarTlis Tavade-bi Zalze gaaRiziana. 1770 wels aspinZa-sTan mopovebuli brwyinvale gamarjve-bis Semdeg erekle II-is mier ruseTSi gag-zavnili Tavadi zaal orbeliani ruseTissagareo saqmeTa uwyebas erekle II-isTvis qarTlis taxtis CamorTmevassTxovda. ereklesTvis qarTlis taxtisCamorTmevas general g. totlebens sTx-ovdnen zaal orbeliani da daviT qsniserisTavi. savaraudoa, rom qarTlis Ta-vadebTan mWidro kontaqtis damyarebismiTiTeba saqarTveloSi gamogzavnilmaruseTis jaris sardalma g. totlebenmapeterburgSive miiRo. erekle II-sa da g.totlebens Soris urTierTobis daZab-vaSi qarTlis Tavadebmac Seitanes wv-lili. yovelive es kargad uwyoda erek-le II-m da Sesabamis daskvnebsac akeTeb-da. erekle II-is winaSe dadga sakiTxi:qarTl-kaxeTis mefes an proiranuliorientacia prorusuliT unda Seecva-la an ruseTi kvlavindeburad gaagr-Zelebda qarTlis bagrationebisa daqarTlis Tavadebis mxardaWeras erekleII-is winaaRmdeg. kaxeTis bagrationebmaqarTlis taxti iranis Sahis wyalobiTmiiRes da gamoricxuli ar iyo, iranisdasustebis SemTxvevaSi ruseTs yvelaRone exmara qarTlis samefos taxtzemisi erTguli vaxtang VI-is STamomavlo-bis dasabruneblad. erekle II-m proiran-uli orientacia prorusuliT Secvala.
amrigad, erekle II-is prorusuliorientacia iyo iZulebiTi da ar war-moadgenda qarTl-kaxeTis mefis sur-vils. erekle II an prorusul orienta-cias unda dasTanxmeboda an iranis dax-marebiT win unda aRdgomoda ruseTs.dasustebuli irani qarTl-kaxeTismokavSired ver gamodgeboda. erekle IIiZulebuli gaxda prorusul orienta-ciaze damdgariyo.
`bazelSi wakiTxuli leqciis mosme-nis Semdeg, meore dRes damireka gazeT`bazler caiTungis~ korespondentma,romelic Turme leqcias eswreboda daCemgan interviu aiRo. maT sul aintere-sebT, ramdenad damnaSavea saqarTvelosxelisufleba am konfliqtSi. rusebimilionebs ixdian imaSi, rom gavlenianigazeTebis saSualebiT saqarTveloswinaaRmdeg mimarTuli dezinformaciagaavrcelon. Cven patara qveyana varT daarc finansurad da arc gavleniT imis sa-Sualeba ar gvaqvs, rom msoflios CvenisimarTle da poziciebi gavacnoT. amit-om mimaCnia, rom yvela xerxi unda gamov-iyenoT, raTa sazRvargareT xalxs Cvenikonfliqtebis realuri istoria aRvuw-eroT _ amas Cveni qveynisTvis arsebiTimniSvneloba aqvs. ucxoeTSi ar ician amproblemis realuri arsi. rusuli ver-sia sul sxvaa~, _ aRniSna batonma nodar-ma, romelmac gviTxra, rom auditoriadidi yuradRebiT ismenda oseTis avtono-miuri olqis Seqmnis istorias da imas, Turatom daerqva cxinvals staliniri, rasniSnavs `vladikavkazi~ da a.S... `ar SemeZ-lo leqciaze mxolod mecnieriviT mela-paraka, radgan es omi mec Semexo. damswresazogadoeba Zalian dainteresda _ sadviyavi omis dros da ras ganvicdidi. mo-mixda Cemi Tavgadasavlisa da piradiemociebis Sesaxebac mesaubra. leqciisSemdeg diskusiisas moderators is azricgauCnda, rom ruseTis warmomadgenlispoziciebic moesmina. me vikiTxe – russrisTvis iwvevT? osi da afxazi moiwvieT,rusma ra unda Tqvas? man gadaylapa amqveynis teritoriebi da imas xom arityvis, Cemi braliao? _ Cems am komen-tars darbazSi auditoriis taSi mohyva.maT Cemi kritikac miiRes, rodesac vTqvi,rom dasavleTi maSin ar unda gaCumebu-
britaneTis sabWos biblioTeka Tsu-is meore korpusSi ganTavsda. biblioTe-kiT sargebloba universitetis studen-tebisa da profesor-maswavleblebisgarda Cveulebrivi moqalaqeebisTvisaciqneba xelmisawvdomi. Tanamedrove daklasikuri literaturiT, audio da vid-eo CanawerebiT msurvelebs codnisa dakvalifikaciis amaRleba, aseve nebis-
mieri dargis Sesaxeb informaciis moZie-ba SeeZlebaT. mkiTxvelebs erTi bib-lioTekari gauwevs momsaxurebas.wignebis mrvalferovnebisa da kom-fortuli garemos gamo universitetisreqtori giorgi xubua fiqrobs, rom bib-lioTekas mkiTxveli ar moakldeba. `bri-taneTis sabWos biblioTeka im deficitsSeavsebs, romelic universitetSi Tan-amedrove informaciis mopovebis Tval-sazrisiT iqmneba. Zalian mniSvnelovania,rom studentebsa da profesuras wigneb-
kia vamtkicoT, rom qarTul saxelmwifo-Si arc erTma erma ar unda igrZnos TavidaCagrulad. Tqven unda gqondeT imisgancda, rom am qveyanaSi didi perspeqti-va gaqvT~, _ aRniSna giorgi xubuam.
axalqalaqis sajaro skolis ufrosk-laselebs armenologiis mimarTulebisxelmZRvanelma, profesorma zaza aleq-siZemac mimarTa. man im konkretulRonisZiebebze gaamaxvila yuradReba,romelsac aRniSnuli mimarTuleba isax-avs miznad. misi TqmiT, universitetSiyovelTvis interesdebodnen somxurikulturiT. batonma zazam imedi gamoTq-va, rom am mimarTulebiT muSaoba kvla-vac aqtiurad gagrZeldeba.
norCi geografebisTvis leqcia Temaze:`klimatis cvlileba da energodazogva~
pro ble m apro ble m apro ble m apro ble m apro ble m a
19 noembers ivane javaxiSvilissaxelobis saxelmwifo universitetTanarsebuli ̀ sabavSvo universitetis~farglebSi zust da sabunebismetyvelomecnierebaTa fakultetis ̀ norCgeografTa skolaSi~ geografiisdoqtorma gia sofaZem waikiTxa leqciaTemaze: `klimatis cvlileba da ener-godazogva~.
leqciam Tbilisis sajaro skolebispedagogTa da moswavleTa dainteresebagamoiwvia. msmenelTa Soris iyvnen Tbili-sis 195-e, 116-e, 29-e, 31-e, 85-e sajaroskolebisa da kerZo saswavleblebis `ger-getis~, mermisis~, `qoralis~ da `kande-lis~ moswavleebi.
leqtorma popularul enaze axsna,ratom airCia saleqcio Temad `klimatiscvlileba da energodazogva~, ratom arviyenebT saTanadod mzis energias, raiwvevs garemos dabinZurebasa da klima-tis cvalebadobas da ra roli eniWeba ad-amians am cvlilebaSi. `axlave rom Sevw-yvitoT garemos dabinZureba, 50 wlis gan-mavlobaSi procesebi mainc gagrZelde-ba: isev moxdeba globaluri daTboba,niadagis gamofitva, wylis xarisxis Secv-la, biomravalferovnebis gaCanageba daa.S.~ _ ganacxada gia sofaZem.
sajaro skolis moswavleebma mo-ismines dasabuTebuli axsna, Tu ramde-nad araracionalurad iyenebs sazoga-doeba energoresursebs da ra zianimoaqvs aseT daudevrobas klimatisTvis.
batonma gia sofaZem detalurad axs-na, ra unda gaakeTos sazogadoebam ener-goresursebis dazogvisTvis, rogor undadavicvaT dedamiwa energiis zedmeti xar-jisgan.
klasebis 26 moswavle. leqciis Tematikasaskolo programis Temebsac emTxveva _am etapze VII da IX klaselebs swored kli-matsa da energobalansebs vaswavliT.
s t u d e n t u r iTviTmmarTvelo-bis prezidentisgiorgi SamaTavasTqmiT, saqarTve-loSi ganviTarebu-li movlenebisgamo departament-ebis saqmianobag a r k v e u l w i l a dSeferxda, TumcamuSaoba axali sas-wavlo wlis dawye-bisTanave ganaxl-da. TviTmmarTve-
lobis delegatebma airCies departamen-tebis xelmZRvanelebi da Seadgineskonkretuli samoqmedo gegma, romelSicaRniSnulia, Tu ra RonisZiebebs Caa-tarebs TviTmmarTveloba mimdinare sas-wavlo wels. `TiToeul departaments damis xelmZRvanelobas vTxove, rom erTiTviT adre gaweron im RonisZiebaTa nusxa,ris ganxorcielebasac isini uaxloesisami Tvis ganmavlobaSi apireben. CemierT-erTi moTxovna aris is, rom studen-turi TviTmmarTvelobis RonisZiebebimaqsimalurad masStaburi iyos da stu-dentTa didi raodenobis CarTvas iTval-iswinebdes~, _ ganacxada giorgi SamaTa-vam CvenTan saubarSi. manve aRniSna, romdepartamentebis mier dagegmili RonisZ-iebebis dafinanseba TviTmmarTvelobisbiujetidan moxdeba mas Semdeg, rac TviT-mmarTvelobis aRmasrulebeli palatadaadgens, ramdenad akmayofilebs war-modgenili proeqtebi moTxovnebs. maT-Si detalurad unda iyos naCvenebi, ramizniT daixarjeba TiToeuli gamoyo-fili TeTri.
aRsaniSnavia isic, rom wels moxdastudenturi TviTmmarTvelobis decen-tralizacia, ris Sedegadac metad gaaq-tiurda fakultetebis studenturiTviTmmarTvelobebi. maT gamoeyoT sam-uSao oTaxebi, sadac nebismier studentsSeeZleba waradginos proeqti da miiRosamomwuravi pasuxi misTvis sainteresokiTxvebze. amasTan, fakultetebze Tavi-si warmomadgenlebi departamentebsaceyolebaT. `am cvlilebebis mizania,metad davuaxlovdeT studentobas, xeliSevuwyoT maTi iniciativebis ganxor-cielebas, movisminoT problemebi dadavexmaroT maT am problemebis mogvare-baSi. am kuTxiT Tavisi sityva unda TqvasstudentTa uflebebis dacvis departa-mentma~, _ ganacxada giorgi SamaTavam.
tamentebi, ra siaxleebs unda velodoTmimdinare saswavlo wels da rogori iqne-ba maTi muSaobis specifika, am sakiTxe-bze departamentebis xelmZRvanelebigvesaubrebian:
dimitri na-diraZe, Tsu-issocialur dapolitikur mec-nierebaTa fakul-tetis saerTa-Soriso urTier-Tobebis mima-rTulebis IV kur-sis studenti,s t u d e n t u r iTviTmmarTvelo-bis ganaTlebisa da mecnierebis departa-mentis xelmZRvaneli:
_ Cven ukve gvaqvs im RonisZiebaTagegma, romlebic ganaTlebisa da mec-nierebis departamentis iniciativiTyovelwliurad imarTeboda. maT Sorisaris inteleqtualuri TamaSebi `ra, sad,rodis~. aseve dagegmilia ramdenime kon-ferencia, romelTagan erTi _`saqarTvelo da gamowvevebi~ dekember-Si Catardeba. dagegmili gvaqvs sajaroleqciebi, romelic maRliv korpusSigaimarTeba. vapirebT Jurnal `pirvelisityvisa~ da Jurnal `Tsu Semoqmedis~gamocemis gagrZelebasac.
amis garda gansazRvrulia arastan-dartuli proeqtebis miReba, ganxilva dadafinanseba. nebismier students,romelsac saintereso idea aqvs, SeuZliamogvmarTos. Tu idea Rirebulia, anumasStaburia da studentebis CarTvasiTvaliswinebs, mis ganxorcielebaSi yve-las davexmarebiT.
aleqsi merebaSvili, Tsu-is iuridi-uli fakulte-tis IV kursisstudenti, stu-denturi TviT-m m a r T v e l o b i ss t u d e n t i su f l e b a T adacvis departa-mentis xelmZRv-aneli:
_ Cveni de-partamenti, Zir-iTadad, studen-tis uflebaTadacvazea orien-tirebuli da mo-wodebuli varT,
sul male daiwyeba Sejibrebebi fex-burTSi, romel-Sic yvela faku-ltetidan 515studenti miiRebsmonawileobas. fi-nalisTvis vapi-rebT moviwvioTstumrebi _ moq-medi sportsmene-bi, raTa student-ebi ufro metadd a i n t e r e s d n e n .dagegmili gvaqvsbiliardis turni-ri, Sejibreba mag-
idis CogburTSi. zamTris periodSi gvin-da, gudaurSi an bakurianSi CavataroTCempionati saTxilamuro sportSi. Cvenimizania, rac SeiZleba meti studentiCavrToT am RonisZiebebSi, raTa axal-gazrdebma quCaSi tyuilad dgomas spor-ti amjobinon.
_ Cveni departamentis muSaobisspecifika didad ar gansxvavdeba sxva de-partamentebis muSaobis specifikisgan.vixilavT studentTa saintereso ideebsda vexmarebiT maT proeqtebis dawerasada ganxorcielebaSi. unda iTqvas, rom am
etapze yvelaR o n i s Z i e b a sver vatarebT,radgan darba-zis uqonlobisgamo xeli gve-Sleba. amitomaqcenti gadavi-taneT sajarol e q c i e b z e ,romelsac yov-el kviraSi vmar-TavT.
am TveSiTsu-is II kor-pusSi gaima-
rTeba goderZi Coxelis saRamo. aseve va-pirebT ansambl `qoralis~ koncertisgamarTvas. es koncertebi da saRamoebiTsu-is studentebisTvis ufaso iqneba.
salome qavTaraZe, Tsu-is iuridiu-li fakultetis III kursis studenti, stu-denturi TviTm-marTvelobis sa-zogadoebasTanu r T i e r T o b i ssamsaxuris xe-lmZRvaneli:
_ Cven gvev-aleba TviTm-m a r T v e l o b i smier CatarebuliR o n i s Z i e b e b i sgaSuqeba da sa-z o g a d o e b a m d emitana. Sesa-Zloa, departa-mentebma Zaliankargi RonisZie-bebi dagegmon, magram Tu amis Sesaxeb stu-dentebisaTvis cnobili ar iqneba, cxadia,monawileobas ver miiReben.
2008 wlis saSemodgomo saswavlo se-mestris manZilze moswavleebisTvis rig-iT mesame leqcia fizikaSi 28 noembersgaimarTa. leqtorma molekulebisa daatomebis gazomvisa da awonvis Sesaxeb maTamomwuravi informacia miawoda da im mec-nier-mkvlevarebis Sesaxeb uambo, rom-lebmac nawilakebis aRmoCena, maTi arse-bobis damtkiceba da fizikis ganviTare-baSi umniSvnelovanesi wvlilis SetanaSeZles. amadeo avogadros, Jan batist pe-
renis, albert ainStainis, marian smolux-ovskis samecniero damsaxurebebis gacno-bis garda, ilia lomiZem moswavleebs maTimuSaobis manerisa da ganxorcielebulicdebis Sesaxeb dawvrilebiT uambo.
Si Semdegi Tematikis mixedviT warimarTa:globalizacia da regionalizacia: Teor-iul-meTodologiuri aspeqtebi; ekono-mikuri da socialuri reformebi saqarT-veloSi; saqarTvelos inovaciuri damdgradi ganviTarebis perspeqtivebi glo-balizaciis pirobebSi; saqarTvelo daevrokavSiri: ekonomikuri TanamSromlo-bis problemebi da integraciis perspeq-tivebi; samxreT kavkasiis qveynebis geo-politikuri da regionuli problemebi.
damswre sazogadoebis gansakuTrebu-li interesi gamoiwvia Semdegma mox-senebebma: `nacionaluri ekonomikuri in-teresebi globalizaciis ganviTarebisprocesSi~ (Tsu-is asoc. prof. i. gogor-iSvili), `saxelmwifos da transnaciona-luri korporaciebis urTierTobis prob-lema globalizaciis pirobebSi~ (Tsu-isasoc. prof. e. lekaSvili), `korufciisproblemis globalizacia~ (Tsu-is asoc.prof. e. sefaSvili), `globalizacia, Tan-amedrove msoflio da saqarTvelo~(Teusu, prof. l. CageliSvili),`ekonomikuri integracia kavkasiaSi:TurqeTis pozicia~ (Savi zRvis univer-sitetis prof. t. papiaSvili, Teusu asoc.prof. l. beriZe), `globalizacia daerovnuli konkurentuli strategia~ (g.ivaniaSvili, q. krialaSvili), `globaliza-cia da samxreT kavkasiis postsabWoTaqveynebis ekonomikuri ganviTareba~ (Tsu-is asoc. prof. l. yorRanaSvili), `mec-nierebis reformirebis da marTvis prob-lemebi globalizaciis pirobebSi~ (Tsu-is asoc. prof. f. wowkolauri da T. Cu-biniSvili), `msoflio ekonomikur wesrig-Tan nacionaluri ekonomikuri politikisTavsebadobis problemebi da sazRvrebi~(Tsu sruli prof. r. gvelesiani), `glo-balizacia da internet-bazris ganviTare-bis tendenciebi saqarTveloSi~ (Tsu-issruli prof. n. Todua, doqtoranti r.abulaZe), `konkurentunarianobis miRwe-vis Teoriul meTodologiuri safuZvle-bi gardamaval qveynebSi~ (Tsu-is asoc.prof. i. gagniZe), `saqarTvelos fulad-sakredito da sabanko seqtoris ganvi-Tarebis makromaCveneblebis da inflaci-is analizi 2008 wlis I naxevarSi~ (Tsu-isasoc. prof. g. TuTberiZe) da sxv.
aleqsandre ciskariZis azriT, am kon-gresis saqarTveloSi Catarebis gadaw-yvetileba udavod saqarTvelos derma-tovenerologTa asociaciis didi war-matebaa da igi ganapiroba bolo xuTi wlismanZilze am asociaciis aqtiurobam saer-TaSoriso arenaze. am saqmeSi didi roliiTamaSa ss kanisa da vensneulebaTa s/k
`CvenTvis mniSvnelovania is faqti,rom konferencias eswrebian saerTa-Soriso donis mkvlevarebi. zogadad, sqe-sobrivad gadamdebi infeqciebi aqtu-aluri problemaa ara mxolod samedici-no, aramed socialuri da ekonomikuriTvalsazrisiTac. Sidsi _ es aris sqeso-brivad gadamdebi infeqcia, rac imis man-iSnebelia, rom am problemis aqtualobauaRresad maRalia. garda amisa, aris in-feqciebi, romelic aseve did problemasuqmnis adamianis janmrTelobas da maTidrouli gamovlineba da swori mkur-naloba Zalian mniSvnelovania. sqeso-brivi gziT gadaecema aseve sxva infeqcie-bic, maT Soris, B da C hepatiti. am daa-vadebebma mTeli msoflios masStabiTepidemiis xasiaTi SeiZina da miuxedavadimisa, rom Tanamedrove mkurnalobis me-Todebis Sesaqmnelad didi sufsidiebiaCadebuli, jerjerobiT problema da-Zleuli ar aris~, _ aRniSna aleqsandreciskariZem.
misi informaciiT, Sidsis gavrceleb-is mixedviT saqarTvelo ar CamorCebapostsabWoTa respublikebs. am mima-rTulebiT aqtiurad muSaobs infeqciuridaavadebebis departamenti, romelsacSidsis centris direqtori Tengiz cer-cvaZe xelmZRvanelobs.
`gansakuTrebuli damsaxureba am dar-gis ganviTarebaSi ivane javaxiSvilis sax-elobis Tbilisis saxelmwifo universite-tis medicinis fakultetis dermatoven-erologiuri departamentis xelmZRv-anels, ss kanisa da vensneulebaTa s/k in-stitutis generalur direqtors,saqarTvelos dermatovenerologTa aso-ciaciis prezidents giorgi galdavas mi-uZRvis, romlis iniciativiTac mravalsaintereso wamowyebas Caeyara safuZve-li. yvela problematika Tavs iyris in-stitutSi da sakmaod aqtiurad midisbrZola am daavadebis aRmosafxvreladrogorc prevenciis, ise mkurnalobisTvalsazrisiT~, _ aRniSna aleqsandreciskariZem.
filosofiis mecnierebaTa doqtor-ma, profesorma revaz balanCivaZem aRni-Sna, rom am wignis gamocemiT didi saSvil-iSvilo saqme gakeTda.
`wignis sargeblianoba ganisazRvrebaimiT, Tu rogoria masze mkiTxvelis moTx-ovnileba. am TvalsazrisiT, es saxelmZR-vanelo fasdaudebelia. masSi Tavmoyril-ia ZiriTadi da arsebiTi masala XIX sauku-nis moRvaweTa Sesaxeb. wigns Tan axlavsfoto masala. XIX saukunis qarTuli pub-licistikiT dainteresebul Jurnalist-sa Tu mkvlevars uxdeboda masalis Zebnacalkeul gamocemebSi, tomebsa da ZvelJurnal-gazeTebSi. am wignis gamocemiTsaSviliSvilo saqme gakeTda. Tamamad Sem-iZlia vTqva, rom masze Taobebi gaizrde-ba~, _ aRniSna revaz balanCivaZem.
`qalbatoni dalis mier gamocemuliwigni imiTac gamoirCeva, rom igi miaxloe-bulia obieqtur suraTTan. man sworiarCevani gaakeTa. es aris unikalurigamocema, romliTac mravali Taobagaizrdeba. mSurs im studentebis, rom-lebic am saxelmZRvaneloTi gaecnobianXIX saukunis qarTul publicistikas~, _aRniSna paata nacvliSvilma.
profesorma eldar iberma wignzesaubrisas paskalis cnobili gamonaTqvamimoiSvelia: `me didi araferi gamikeTebia_ me mxolod davalage!~ misi azriT, sax-elmZRvanelos yvelaze didi Rirseba isaris, rom masala isea sistemaSi moyvani-li, rom kargad Cans rogor viTardeba XIXsaukunis publicisturi azri, publicis-turi ostatoba da masTan erTad epoqa.
qalbatonma dali CikvilaZem prezent-aciaze aRniSna, rom qrestomaTia didi Sro-mis Sedegad Seiqmna. misi informaciiT, isfaqti, rom wigni 12 sauniversiteto sax-elmZRvaneloTa gamosacem nusxaSi moxv-da, universitetis gamomcemlobis yofilidireqtoris nugzar wiklaurisa da Jurnal-ist daviT paiWaZis damsaxurebaa.
man didi madloba gadauxada yvela imadamians, vinc daxmareba gauwia saxelmZR-vanelos srulyofilad gamocemis saqme-Si. maT Soris: valida meqvabiSvils, mari-na lomiZes, mari wereTels, paata nacv-liSvilsa da sxvebs.
`didi madloba Cems winaprebs, rom-lebmac bevrjer gamiioles cxovreba.rodesac Zalian gamiWirdeba, iliasvkiTxulob. am wignis gamocemisas mravaliwinaaRmdegobis gadalaxva momixda, magram,albaT, isev maTi didi siyvaruliT SevZe-li saqmis bolomde miyvana~, _ ganacxadadali CikvilaZem. mas imedi aqvs, rom mkiTx-veli male meoce saukunis qarTuli pub-licistikis qrestomaTiasac ixilavs.
Zveli, gacrecili da gayviTlebuli presis furclebTan Sexeba da qarTulipublicistikis nimuSebis gacnoba biblioTekis darbazSi, SesaZloa, erTgvaradsasiamovnoc kia, magram es procesi mainc zedmet Sromas moiTxovs, rasac Tanamed-rove axalgazrda drois deficitis gamo xSir SemTxvevaSi ver axerxebs.
qarTuli Jurnalistikis istoriis kursis Seswavlisas, romelic Tsu-is Jurnal-istikis mimarTulebaze ikiTxeba, gansakuTrebuli mniSvneloba XIX saukunis sazoga-do moRvaweTa naazrevis gacnobas aqvs. maTi moRvaweoba xom, garkveulwilad, epoqismajiscemas gansazRvravda da yvela imdroindel problematikas Seexeboda.
Cveni qveynis zogadsagan-manaTleblo skolebis geografi-is maswavlebelTa didi mowonebadaimsaxura profesor z. tata-SiZis TaosnobiT da misive Tanaav-torobiT gamocemulma VI, VII daX klasis saxelmZRvaneloebma`dedamiwa Cveni planeta~, `kon-tinentebisa da okeaneebis fiz-ikuri geografia~ da `geografiisSesavali da geografiuli kvle-va~. aRniSnuli saxelmZRvaneloe-
bi ganaTlebisa da mecnierebissaministros mier Catarebulisaskolo saxelmZRvaneloebiskonkursSi gamarjvebulia.
batoni zurabi aris ubadloleqtori da studentebisa da ax-algazrda specialistebisaTvissayvareli pedagogi. is wlebisganmavlobaSi Tavis mdidar cod-nas uSurvelad gadascems stu-dent axalgazrdobas.
baton zurabs mWidro da nay-ofieri samecniero kontaqtebiaqvs axlo da Soreuli sazRvarg-areTis geografiul centrebTan.misi iniciativiTa da xelSewyobiTgaimarTa araerTi saerTaSorisosamecniero konferencia-semi-nari. igi gansakuTrebuli yura-dRebiTa da mzrunvelobiT ekide-ba axalgazrda kadrebis kvali-fikaciis amaRlebis saqmes. uan-garod exmareba maT samecnieromuSaobis warmarTvaSi. misi xe-lmZRvanelobiT araerTi mec-nierebaTa kandidati da doqtorimomzadda.
batoni zurabi iyo samecnieroxarisxebis mimniWebeli samecnie-ro sabWos Tavmjdomare da sesiswevri.
qarTulma filologiurmamecnierebam da, gansakuTrebiT,romanulma filologiam dididanaklisi ganicada. gardaicva-la cnobili romanisti, mec-nieri da pedagogi, frangulienisa da literaturis special-isti, filologiis mecniereba-Ta doqtori, profesori, saqar-TveloSi franguli filologi-is erT-erTi fuZemdebeli daromanistikis mniSvnelovaniwarmomadgeneli ia fxakaZe.
marTalia, Tbilisis saxelm-wifo universitetSi 50-ianwlebSi mosul Taobas mravladhyavda niWieri, ganaTlebuli,Tavisi saqmis mcodne adamiane-bi, magram ia fxakaZe maT SorisTavisi niWiT gamorCeuli iyo dara dasanania, rom dRes masze ga-mosaTxovari werilis daweragvixdeba.
Znelia qalbaton ias mec-nierul damsaxurebaze saubari,imdenad didi da mravalferova-nia misi ganvlili mecnieruligza da avtoriteti. Tanmim-devruli fundamenturi gamo-kvlevebiT, samecniero SromiTman didi wvlili Seitana roman-uli enaTmecnierebis ganvi-Tarebis saqmeSi.
gansakuTrebulia misi Rvaw-li axalgazrda mkvlevarTa mo-mzadebis kuTxiT. didia samec-niero naSromTa ricxvi, romlisoficialuri Tu araoficial-uri xelmZRvaneli da kon-sultanti qalbatoni ia iyo.
sayuradReboa misi, rogorcpedagogis damsaxureba axal-gazrdebis aRzrdisa da profe-sionalad Camoyalibebis saqme-Si. ar moiZebneba franguli enisspecialisti saqarTveloSi,romelsac ar eamayebodes, romigi qalbaton ia fxakaZis stu-denti an aspiranti iyo. leqcia
misTvis is asparezi gaxldaT,sadac mTlianad warmoCndebo-da rogorc pirovneba, mecnierida pedagogi.
qalbatoni ia uSualoduziarebda adamianur siTbosada gulisxmierebas megobrebsada kolegebs, axalgazrdebs. masmudam gverdSi edga meuRle, ba-toni irakli surgulaZe _SesaniSnavi vaJkaci, mecnieri,mTargmneli. TiTqos oriveerTmaneTs ejibreboda siy-varulisa da sikeTis TesvaSi daraoden Znelia TiToeuliCvenTaganisTvis _ megobrebi-sa da kolegebisTvis maTTanganSoreba. qalbatoni ias eru-dicia, gasaocari analizuriazrovneba da udidesi Sromisunari sicocxlis ukanaskneldReebamde gahyva. is aqtiursamecniero muSaobas sicocxlisbolomde agrZelebda, rac say-ovelTao aRtacebas iwvevda.miuxedavad pirovnuli simtki-cisa, mZime sens veRar gauZlo,mxolod ramdenime dRe iavadmy-ofa da Tavisi meuRlis gverdiThpova gansasvenebeli.