TruyŒn ThÖ PhÆt Giáo - Đạo Phật Ngày Nay · Web viewCánh dang thÆt r ng, c vÜÖn thÆt dài Ng‡ng nhìn thÃy Çám håt trai Phô mÀu óng ä, không ngÜ©i gi»

Tâm Minh Ngô T¢ng Giao

TruyŒn C°TruyŒn C° PhÆt GiáoPhÆt Giáo

TruyŒn ThÖTruyŒn ThÖTÆp 1

- 1 -

* DiŒu PhÜÖng tái bän * 2002 *

* Sách bi‰u, không bán.* Tác giä không gi» bän quyŠn.

- 2 -

* Hoan nghênh tái bän Ãn tÓngho¥c ph° bi‰n dܧi bÃt kÿ hình thÙc

nào khác.

L©i Nói ñÀuL©i Nói ñÀu

NhiŠu truyŒn xÜa vŠ PhÆt Giáo do các ngÜ©i khác nhau thuÆt låi Çã ÇÜ®c Minh Chi‰u sÜu tÆp và xuÃt bän thành m¶t b¶ sách gÒm nhiŠu cuÓn lÃy tên là "TruyŒn C° PhÆt Giáo". Nh»ng truyŒn này ÇŠu ÇÜ®c vi‰t b¢ng "væn xuôi".

M¶t sÓ nh»ng truyŒn trong b¶ sách trên Çã ÇÜ®c Tâm Minh Ngô T¢ng Giao ch†n ra rÒi phÕng theo Çó mà tóm t¡t låi cho ng¡n g†n, k‹ låi b¢ng ngôn tØ

- 3 -

bình dÎ và nhÃt là chuy‹n n¶i dung nguyên bän tØ "væn xuôi" sang "væn vÀn" dܧi hình thÙc thÖ "løc bát" Ç‹ ngÜ©i džc, ngÜ©i nghe dÍ hi‹u và dÍ nh§. Nh»ng truyŒn c° PhÆt Giáo tuy giän dÎ nhÜng rÃt thâm thúy, thÜ©ng hàm chÙa ÇÀy Çû và sâu s¡c vŠ Çåo ÇÙc, giáo døc, luân lš và tri‰t h†c. TruyŒn nói lên cái tinh hoa hay ÇËp cûa giáo lš, tØ bi và trí tuŒ ÇÒng th©i mang låi s¿ xây d¿ng, thÙc tÌnh và giác ng¶ cho ngÜ©i Ç©i. ñ†c nh»ng truyŒn c° PhÆt Giáo ngÜ©i džc cäm thÃy m¶t niŠm siêu thoát lâng lâng tràn ngÆp tâm hÒn.

"TruyŒn C° PhÆt Giáo", truyŒn thÖ (tÆp 1) này ÇÜ®c xuÃt bän lÀn ÇÀu næm 2001. Nay theo l©i yêu cÀu cûa bån džc muÓn "Ãn tÓng", tÆp truyŒn ÇÜ®c tái bän (có sºa ch»a). ñÜ®c bi‰t tÆp "TruyŒn C° PhÆt Giáo" này là tÆp thÙ nhÃt trong m¶t b¶ sách gÒm nhiŠu tÆp do Tâm Minh Ngô T¢ng Giao phát tâm th¿c hiŒn.

- 4 -

Xin trân tr†ng gi§i thiŒu ljn các Ƕc giä m¶t cuÓn sách mà chúng tôi thi‰t nghï là vØa lš thú và vØa h»u ích.

DiŒu PhÜÖngDiŒu PhÜÖng VirginVirgin

ia - USA ia - USA (Næm 2002)(Næm 2002)

(1)(1)

ñ©i NgÜ©i ñ©i NgÜ©i Trong M¶t CâuTrong M¶t Câu

Nhà Vua trÈ lên ngai vàngBèn truyŠn ngay lŒnh cho quan Çåi

thÀn

- 5 -

Phäi Çi kh¡p chÓn xa gÀnBao nhiêu tri‰t lš sÜu tÀm vŠ cung

Tinh hoa kim c°, tây ÇôngRút thành nguyên t¡c trÎ dân nܧc nhà.

*Ba mÜÖi næm thoáng trôi qua

Nay nhà Vua trÈ tóc Çà hoa râm

M¶t hôm tin báo Çåi thÀnTrª vŠ cùng v§i phái Çoàn tØ xa

D¡t theo m¶t toán låc ÇàChÃt hÖn nghìn sách tinh hoa tuyŒt

v©i.Vua nhìn sách quš nghËn l©i:

"TrÅm nay Çã y‰u, tu°i tr©i låi caoSách nhiŠu, džc ch£ng h‰t nào

Khanh nên tóm t¡t sách vào ít pho!".*

ñåi thÀn suy nghï âu lo,G¡ng bao công sÙc vào cho công trình

Thêm mÜ©i næm n»a trôi nhanh,HÖn nghìn pho sách rút thành næm

træm.VuÓt râu båc Vua phán r¢ng:

"Sao còn nhiŠu quá? Chi b¢ng rút thêm!".

*

- 6 -

ñåi thÀn cÓ g¡ng ngày ÇêmNæm mùa lá røng qua thŠm thÆt mau

Sách nay rút låi trܧc sauM¶t pho duy nhÃt trình vào Vua xem.

*Vua n¢m giÜ©ng bŒnh lim dim

Ng¿ y chÀu ch¿c im lìm xung quanh.

Thª ra Vua nói: "Này khanhTrÅm nay y‰u l¡m ch¡c Çành ch‰t

thôiTrܧc khi tØ giã cõi Ç©i

ñ†c nguyên cä cuÓn sách th©i khó saoKhanh nên thâu ng¡n th‰ nào

Rút thành vài ch», tóm vào m¶t câu!".*

ñåi thÀn suy nghï hÒi lâuTº thÀn nhÜ Çã gÀn Çâu Çó rÒi

Th©i gian l¡ng džng im hÖiñåi thÀn v¶i vã låi ngÒi án thÜNhË nhàng nâng bút tay ÇÜa

Thäo nhanh vài ch» trên t© hoa tiênQuÿ dâng lên ÇÃng Vua hiŠn.

- 7 -

Trܧc khi nh¡m m¡t Vua truyŠn džc nghe

Nét buÒn bÓn ch» ÇÜ®c ghi:"Sinh, Lão, BŒnh, Tº" ti‰p Çi dòng

Ç©i.

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa Tâm PhܧcTâm Phܧc))

(2)(2)

N¡m Håt TraiN¡m Håt TraiM¶t hôm Çåo sï A La

Trên ÇÜ©ng khÃt th¿c ghé qua m¶t nhà

Chuyên buôn vàng båc, ng†c ngàGiàu sang t¶t b¿c, xa hoa tuyŒt v©i.

Chû nhà Çang ch†n håt trai

- 8 -

ñ‹ xâu thành m¶t chu‡i dài Çeo chÖiñón mØng Çåo sï t§i nÖi

Chû nhà Ç‹ n¡m håt trai xuÓng thŠmVái chào cung kính trang nghiêm

RÒi xin vào lÃy cÖm Çem cúng dÜ©ng.*

M¶t con ng‡ng chåy ngoài vÜ©nCánh dang thÆt r¶ng, c° vÜÖn thÆt

dàiNg‡ng nhìn thÃy Çám håt trai

Phô mÀu óng ä, không ngÜ©i gi» canhTܪng ÇÒ æn rÃt ngon lành

Le te chåy ljn ǧp nhanh tÙc thì,A La v¶i Çu°i ng‡ng Çi

Ti‰c thay quá chÆm, còn gì n»a ÇâuA La bÓi rÓi hÒi lâu

RÒi ngÒi trÀm tïnh, ngºng ÇÀu ng¡m hoa.

*Khi Çem cÖm cúng dÜ©ng ra

Håt trai thÃy mÃt chû nhà hoäng kinhNhìn A La. ThÃy l¥ng thinh

HÕi ngÜ©i. NgÜ©i vÅn m¶t mình nín câm.

Chû bèn hô b†n gia nhânMang giây ra trói tay chân cûa ngÜ©i

RÒi m©i hÜÖng chÙc t§i nÖi

- 9 -

Khäo tra, Çánh m¡ng n¥ng l©i trܧc sau

A La im chÎu ǧn ÇauT§i khi ngÃt xÌu máu trào thŠm hoang.

*Ng‡ng bay låi hút máu loang

Chû Çang cÖn giÆn lË làng cÀm câyñÆp ÇÀu ng‡ng ch‰t læn quay,

A La vØa tÌnh ÇÜa tay v‡ vŠXoa ÇÀu ng‡ng, gi†ng tØ bi

Lâm râm ti‰ng kŒ, thÀm thì câu kinhNguyŒn cÀu cho ng‡ng siêu sinh

RÒi sau k‹ rõ s¿ tình ÇÀu ÇuôiNói r¢ng ng‡ng nuÓt håt trai!

Chû tuy nghe rõ l©i ngÜ©i. ChÜa tin.TruyŠn Çem m° ng‡ng ra xem

Håt trai còn Çó, tr¡ng Çen rành rành.*

Chû nhà sám hÓi tâm thànhQuÿ xin Çåo sï niŒm tình thÙ tha

HÕi: "Sao Ngài ch£ng nói rañ‹ cho nông n‡i xót xa th‰ này?".

A La Çáp: "N‰u nói ngayTa e ngÜÖi gi‰t ng‡ng này mÃt thôi

Không nên gây håi ª Ç©iTØ bi vô hån, nh§ l©i PhÆt ban!".

*

- 10 -

Nhà buôn tÌnh ng¶ t¿ than:"Chúng sanh n‰u bÕ lòng tham tràn

trŠTh¿c hành theo hånh tØ bi

Còn chi kh° não, còn gì Çau thÜÖng

N‰u coi vÆt chÃt tÀm thÜ©ngThì Çâu tæm tÓi lÀm ÇÜ©ng nhÜ ta!".

Nhà buôn lòng b‡ng nª hoaThành tâm Çänh lÍ, thi‰t tha nguyŒn

thŠNoi gÜÖng Çåo sï m†i bŠ

Cùng chung xây ñåo TØ Bi cho Ç©i,Gieo hÜÖng giäi thoát nÖi nÖi

Ánh vàng giác ng¶ sáng ng©i muôn phÜÖng.

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa Thích Tâm NguyênThích Tâm Nguyên))

- 11 -

(3)(3)

Anh Chàng Anh Chàng BÓn V®BÓn V®

Chàng kia vÓn ÇÜ®c n°i danhM¶t nhà bÓn v® ÇËp xinh, diÍm kiŠu.

*V® ÇÀu: chàng rÃt thÜÖng yêu

VuÓt ve âu y‰m, nuông chiŠu mãi thôi

Khi Çi ÇÙng, lúc n¢m ngÒiCä khi làm løng ch£ng r©i bܧc chân

Lo æn uÓng, s¡m áo quÀnH‰t lòng chæm sóc mÜ©i phÀn ÇËp

tÜÖiKhông to ti‰ng, ch£ng nhiŠu l©i,ChÒng yêu v® cä nhÃt nÖi dÜÖng

trÀn.

- 12 -

*V® hai: chàng cÛng ân cÀn

Ham mê quanh quÄn gi» gÀn m¶t bênKŠ nhau vui sܧng vô biên

Xa nhau lòng n¥ng Üu phiŠn nh§ thÜÖng.

*V® ba: chàng ch£ng vÃn vÜÖng

Næm thì mÜ©i h†a m§i thÜ©ng tìm nhau

Tìm khi cÖ c¿c, dãi dàuTìm khi thi‰u thÓn kh° Çau trÜ©ng

Ç©i.*

V® tÜ: buÒn tûi phÆn ngÜ©iQuanh næm vÃt vä, tÙ th©i hÄm hiu

Chàng sai phøc dÎch Çû ÇiŠuCh£ng thèm ve vuÓt thÜÖng yêu chút

gì.*

Th©i gian thÃm tho¡t trôi ÇiAnh chàng lâm bŒnh n¥ng khi vŠ già

Bi‰t mình cái ch‰t khó quaNên chàng chuÄn bÎ lìa xa cõi Ç©i.

*ChÒng m©i v® cä ljn nÖi

Bên giÜ©ng hÃp hÓi nói l©i thi‰t tha:

- 13 -

"Ta yêu nàng nhÃt trong nhàTØ lâu nâng trÙng hÙng hoa nuông

chiŠu

Gi© mong nàng së Çi theoTr†n tình tr†n nghïa Çû ÇiŠu trܧc sau!"

V® nghe tØ chÓi, l¡c ÇÀuKhi‰n chÒng h©n tûi lŒ Çâu læn dài.

*ChÒng bèn m©i ljn v® hai

H‰t l©i næn nÌ cÛng hoài công thôi,ChÒng bèn trách móc n¥ng l©i:

"Trܧc ta cÀn kiŒm sÓng Ç©i khó khæn

NhÎn æn tiêu kh° quanh næmRܧc nàng chung sÓng, nh§ chæng h«i

nàng?"V® hai: "Tôi ch£ng cÀn chàng

Bªi chàng tham cûa m§i màng ljn tôi!".

*ChÒng nghe ngao ngán tình ngÜ©i

V® ba kêu t§i xin m©i Çi theo,V® ba quy‰n luy‰n ít nhiŠu

Xót thÜÖng nhÕ lŒ nói ÇiŠu ǧn Çau:"Cùng chàng nghïa n¥ng, ân sâu

- 14 -

NhÜng tôi không th‹ mãi Çâu theo chàng

TiÍn nhau chÌ Ç‰n cuÓi làngHai ta vïnh biŒt, Çôi Çàng chia xa!".

*

ChÒng kêu v® thÙ tÜ raBäo nàng sºa soån bÕ nhà Çi theo

V® thÜa: "Chàng h¡t hûi nhiŠuDù tôi khÓn kh° Çû ÇiŠu trܧc sau

Xa lìa cha mË tØ lâuTheo chàng hÀu hå tôi Çâu quän gì

Vui buÒn, sÓng ch‰t sá chiBên nhau mãi mãi xin Çi theo chàng!".

*BÓn bà v®, bÓn cô nàng

Mang làm thí dø cho hàng chúng sinh.*

V® ÇÀu nhÜ xác thân mìnhChúng ta chau chuÓt dáng hình mãi

thôiDù yêu v® cä tuyŒt v©i

NhÜng khi ta ch‰t thân ngÜ©i ch£ng theo

Dܧi lòng ÇÃt lånh buÒn hiuXác thân n¢m låi s§m chiŠu rã tan.

*

- 15 -

V® hai nhÜ båc nhÜ vàngGia tài cûa cäi ta h¢ng Ãp ôm

ñÜ®c thì vui, mÃt låi buÒnÝ thÜ©ng ham muÓn, lòng luôn ki‰m

tìm

Xuôi tay, nh¡m m¡t, ÇÙng timCûa kia bÕ låi cho miŠn nhân gian.

*V® ba xem t¿a h† hàng,

V® con, cha mË, xóm làng thân quenÂn tình chan chÙa bao phen

SÓng th©i thÜÖng m‰n, ch‰t bèn khóc than

TiÍn nhau chÌ t§i nghïa trangNh§ nhau theo v§i th©i gian nhåt nhòa.

*V® tÜ xem t¿a tâm ta

N‰u buông theo gót qu› ma dÅn ÇÀuTham lam, sân hÆn dài lâu

Si mê không dÙt, ñåo mÀu ch£ng tinNgày lìa dÜÖng th‰ mu¶n phiŠn

V® nhÜ nghiŒp chܧng theo liŠn bên ta,

Tâm nhÖ nh§p, š gian tà

- 16 -

ñ†a vào ÇÜ©ng ác ai mà thoát qua.

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôitrích: trích: Báo Bát NhãBáo Bát Nhã))

(4)(4)

Cây ñèn Kÿ LåCây ñèn Kÿ LåVua A Xà Th‰ m¶t ngày

Cúng dÜ©ng ñÙc PhÆt lÍ ÇÀy trang nghiêm,

Hôm sau Vua h†p tôi hiŠnCùng ngÒi bàn chuyŒn cúng thêm

dâng Ngài.Các quan ÇÒng loåt tâu bày:

"CÖm chay, y phøc vØa Çây cúng rÒiGi© thêm Çèn ÇuÓc mà thôi

- 17 -

Dâng lên ánh sáng tÕa nÖi PhÆt ñàiTÜ®ng trÜng trí tuŒ cao v©i

Soi ÇÜ©ng giác ng¶ cho ngÜ©i trÀn gian

Hào quang ñÙc PhÆt chói changTiêu trØ t¶i l‡i, xóa tan mê m©!".

Vua nghe vui vÈ vô b©TruyŠn quan s¡m sºa lÍ cho chu toàn

Mai lên tÎnh xá Kÿ HoànCúng dÜ©ng ñÙc PhÆt và hàng ChÜ

Tæng.*

Có bà lão n† xin ænChiŠu hôm lê bܧc mu¶n m¢n vŠ thôn

SÓng nghèo, thân xác mÕi mònNhÜng lòng kính ñÙc Chí Tôn vô cùng,

Bà hành khÃt thÃy ngÜ©i ÇôngNg¿a xe, lính tráng trên ÇÜ©ng Çi mau

R¶n ràng chª nh»ng thùng dÀuCùng Çèn Çû ki‹u phô mÀu ÇËp xinh,

Lão bà thæm hÕi s¿ tìnhBi‰t là lÍ vÆt dâng trình cûa Vua

*Lão bà lòng ch®t suy tÜ

BuÒn vì công ÇÙc mình chÜa có gì

- 18 -

Nghï thÀm nên s¡m chút chiThành tâm, cung kính Çem Çi cúng liŠn

SuÓt ngày xin ÇÜ®c chút tiŠnLão bà hoan hÌ dØng bên lŠ ÇÜ©ng

Ghé vào m¶t quán bán hàngBÕ mua dÀu th¡p cúng dÜ©ng Çêm

nay,Nhà hàng nghe cäm Ƕng thay

Lòng thành xin góp, Çong ÇÀy dÀu thêm

Låi cho mÜ®n m¶t cây ÇènTÓi nay bà th¡p mang lên cúng dÜ©ng.

*ñêm vŠ tÎnh xá Kÿ Hoàn

ñèn Vua ngàn chi‰c r« ràng kh¡p nÖiñàn ca, nhã nhåc chÖi vÖi

Bà con d¿ lÍ tÜÖi cÜ©i bܧc mau.Lão bà châm chi‰c Çèn dÀu

Thành tâm phát nguyŒn, cúi ÇÀu, ch¡p tay:

"Xin dâng PhÆt ánh sáng nàyMong hàng Giáo H¶i nÖi Çây trÜ©ng

tÒnPhò con minh mÅn luôn luôn

- 19 -

ñuÓc cao trí tuŒ soi ÇÜ©ng dài lâu!".Tuy Çèn chÌ có ít dÀu

NhÜng bà thÀm nguyŒn phép mÀu hiŒn ra:

"N‰u mà quä thÆt thân taSau này giác ng¶, thoát qua luân hÒi

Thì xin Çèn cháy mãi thôiHào quang r¿c r« chi‰u soi suÓt

Ç©i!".Bà treo Çèn phía vÜ©n ngoài

Sau khi lÍ PhÆt khoan thai ra vŠ.*

ñèn Vua giæng kh¡p bÓn bŠNgÜ©i lo thay bÃc, kÈ Çi châm dÀu

NhÜng Çèn t¡t gi»a Çêm thâu´t Çèn cháy sáng ÇÜ®c lâu ÇÜ®c dài

Riêng Çèn bà lão cháy hoàiLung linh phô s¡c rång ng©i trong Çêm

DÀu không hao, bÃc vÅn bŠnHào quang phá v« màn Çêm mÎt mùng.

*Hôm sau vØa m§i hØng Çông

M¥t tr©i lÃp ló ánh dÜÖng kh¡p miŠnPhÆt truyŠn ngài Møc KiŠn Liên

Dåo quanh tìm cách t¡t Çèn h‰t Çi,ñèn còn cháy ch£ng nhiŠu chi

Quåt qua liŠn t¡t không gì khó khæn,

- 20 -

Riêng Çèn bà lão xin ænQuåt càng cho månh låi càng sáng

thêmThÆt là kÿ lå vô biên

M†i ngÜ©i bàn tán ngåc nhiên vô vàn,PhÆt vØa ljn m§i dåy r¢ng:

"ñèn này khó t¡t, tÕa vàng muôn nÖiHào quang công ÇÙc rång ng©i

Là Çèn cûa PhÆt trong th©i tÜÖng lai!"*

Sau khi dò hÕi m†i nÖiBi‰t Çèn dÀu cûa m¶t ngÜ©i æn xin

Vua A Xà Th‰ ngåc nhiênHÕi quÀn thÀn bi‰t vì duyên c§ nào:

"TrÅm Çây công ÇÙc bi‰t baoCúng Çèn cºa PhÆt k‹ sao cho vØa

PhÆt không th† kš bây gi©Mà Ngài th† kš bà già. Lå thay?".

ñåi thÀn ch£ng dám tâu bàyLŒnh Vua bèn phán: "TrÅm Çây lòng

thànhMuÓn tìm hi‹u rõ ng†n ngành

ñ‹ rÒi nguyŒn v§i Tr©i xanh sºa mình!".

*ñåi thÀn månh dån tâu trình:

"ñåi VÜÖng Çã dåy thÀn Çành xin thÜa

- 21 -

Cúng dÜ©ng quš ª Ƕng cÖñåi VÜÖng có lë lòng chÜa chí tình

Thi‰u l©i thŒ nguyŒn quang minhCho nên công ÇÙc mong manh không

nhiŠuBà già hành khÃt tuy nghèo

Tuy ít phÄm vÆt, nhÜng nhiŠu thành tâm

ñèn bà chi‰u sáng vô ngÀnTan sÜÖng m© ám, vén màn u minh

Soi ÇÜ©ng giäi thoát chúng sinhSuy tôn Giáo H¶i, vinh danh PhÆt ñà!"

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa ThiŒn ChâuThiŒn Châu))

- 22 -

(5)(5)

N¡m Tro TànN¡m Tro TànThuª xÜa ñÙc PhÆt chúng ta

HÒi còn tåi th‰, ti‰p bà MË kia,Bà ta nÙc nª não nŠ

ThÜÖng con vØa ch‰t, thäm thê cõi lòng,

Ôm con bà MË khóc ròngQuÿ xin PhÆt cÙu, cÀu mong phép

mÀu.Bà tin tܪng PhÆt tØ lâu

ñã ÇÀy nhân ái, låi giàu thÀn thôngCÙu con bà thoát tº thÀn.

PhÆt nghe than khóc, cäm thông, nhÆn l©i.

*

- 23 -

PhÆt truyŠn Bà ghé m†i nÖiTìm nhà nào suÓt ba Ç©i vØa qua

Không hŠ chÎu cänh tang maKhông ngÜ©i thân thích gÀn xa lìa trÀn

Xin vŠ m¶t n¡m tro tànTro này m§i thÆt vô vàn linh thiêng

PhÆt dùng tro làm phép riêngCÙu con bà sÓng, ch§ phiŠn mu¶n chi!

*MË ôm con v¶i ra Çi

Lòng ÇÀy hy v†ng, sá gì ÇÜ©ng xaThæm tØng nÖi, ghé tØng nhàHÕi xin mong së tìm ra tro tànTrèo Çèo, l¶i suÓi, bæng ngàn

Tro xin ch£ng ÇÜ®c, ngÒi than thân mình:

"Ba Ç©i trong m‡i gia ÇìnhTº thÀn ÇŠu vi‰ng Çâu dành riêng ta

ThÜÖng con th©i có xót xaNhÜng mà nghï kÏ ch£ng qua luÆt

tr©i!".T¿ nhiên lòng MË thänh thÖi

Ôm con trª låi quÿ nÖi PhÆt ñàiCh£ng còn than khóc kêu nài

Dù lòng vÅn nh§ con hoài khôn nguôi

- 24 -

Chuy‰n Çi MË k‹ ÇÀu ÇuôiRÒi xin PhÆt dåy cho Çôi l©i vàng.

*PhÆt nhân dÎp Çó phán r¢ng:

"ñ©i sanh ra vÓn Çã mang mu¶n sÀuKi‰p ngÜ©i sÓng ch‰t liŠn nhau

Nói chung vån vÆt trܧc sau vô thÜ©ng

Con ch‰t Çi dù ti‰c thÜÖngNhÜng lòng ÇØng mãi vÃn vÜÖng làm

gì!".CuÓi cùng MË gåt sÀu bi

An tâm ôm xác con vŠ cÃt chôn,Chuông chùa vang ti‰ng trong thôn

Lá vàng trܧc m¶, hoàng hôn cuÓi tr©i.

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa Minh HÜngMinh HÜng))

- 25 -

(6)(6)

Xâu Ng†c... NܧcXâu Ng†c... NܧcHoàng cung cänh ÇËp vô cùng

Hoa thÖm, cÕ lå m¶t vùng tÜÖi xinhCó hòn non b¶ h»u tình

Có hÒ bán nguyŒt in hình tr©i mâyMÜa nhè nhË, gió hây hây

Muôn chim Çua hót ngÃt ngây lòng ngÜ©i.

Bên mành Công Chúa Çang ngÒiNø cÜ©i trong tr¡ng, tu°i Ç©i ngây thÖ

Cänh vÜ©n ThÜ®ng Uy‹n nhÜ mÖNhÜng Nàng ÇÜa m¡t th© Ö ng¡m nhìn

Quá quen cänh vÆt ngoài hiênNên Nàng mÖ m¶ng vŠ miŠn xa xôi

Thä hÒn mÖ cänh lå Ç©iKhác hÖn m†i thÙ ª nÖi cung Çình.

*

- 26 -

Håt mÜa lÃt phÃt qua mànhRÖi trên mái ngói men xanh hiên ngoài

ñ†ng thành dòng nhÕ chäy dàiBuông tØng gi†t xuÓng rãnh nÖi thŠm

nhà,Gi†t mÜa r†i n¡ng vàng pha

Nª thành bóng nܧc nhÜ hoa tuyŒt v©i

S¡c mÀu kÿ äo rång ng©iGiÓng muôn håt ng†c hi‰m nÖi

dÜÖng trÀn.*

M¥t Công Chúa ch®t sáng ngÀnNàng nhìn bóng nܧc nghï thÀm: "ñËp

thay!Ta nhiŠu châu báu trong tay

NhÜng so v§i ‘ng†c nܧc’ này kém xaЧc gì ai t¥ng cho ta

M¶t tràng chu‡i k‰t toàn là ng†c Çâyñeo lên trang Çi‹m c° này

Bi‰t bao hånh phúc dâng ÇÀy tim côi!".

*Khi mÜa trên mái tånh rÒi

Nܧc ngÜng lòng rãnh. Ôi thôi còn gì!

- 27 -

Bao hình bóng nܧc bi‰n ÇiCòn Çâu ng†c quš! Còn chi m¶ng h©!

Tâm hÒn Công Chúa ngÄn ngÖU buÒn nét m¥t! ThÅn th© con tim!

VŠ phòng Çóng cºa, im lìm,V¶i vàng cung n» báo tin triŠu Çình.

ñÙc Vua, Hoàng HÆu hoäng kinhTܪng Nàng bŒnh n¥ng, xót tình con

yêuThÜ©ng nâng niu, vÓn nuông chiŠuNên cùng gån hÕi Çû ÇiŠu hÒi lâu.

E dè Công Chúa cúi ÇÀuL©i hoa thÕ thÈ trình tâu š mìnhMuÓn tràng "ng†c nܧc" ÇËp xinh

BÒng bŠnh trên rãnh, k‰t thành chu‡i Çeo.

*Vua vui vÈ nói: "Con yêu!

ñó là bóng nܧc mÜa chiŠu tåo raTuy trông ÇËp t¿a ng†c ngà

K‰t Çâu thành chu‡i! ChÌ là giä thôi!Ta nhiŠu ng†c hi‰m trên Ç©i

Cho con ng†c thÆt chÙa nÖi kho tàng!"Vua sai mang ng†c cho Nàng

NhÜng nào Công Chúa có màng ljn Çâu

- 28 -

ChÌ Çòi "ng†c nܧc" muôn mÀuGi© Çây thÃt v†ng, âu sÀu ngày Çêm

BŒnh tình càng trª n¥ng thêmVua và Hoàng HÆu mu¶n phiŠn lo âu.

*Th‰ rÒi nhân m¶t bu°i chÀu

Vua, Quan h†p låi cùng nhau luÆn bànLàm sao ch»a bŒnh cho Nàng,

TriŠu thÀn lúng túng không phÜÖng k‰ nào.

Vua Çòi th® ng†c giÕi vàoLŒnh theo bóng nܧc s¡c mÀu long

lanhMà làm ra ng†c ÇËp xinh

ñ‹ xâu thành chu‡i Çem trình lên Vua.Bao nhiêu th® giÕi chÎu thua

Làm sao chuÓt ng†c ÇËp nhÜ bóng hình!

Vua mong Công Chúa chóng lànhNghìn vàng treo thܪng tìm danh y vŠ.

*RÒi vào m¶t bu°i sáng kia

Có ngÜ©i th® ng†c xin Çi vào chÀuGià Ç©i, tr¡ng tóc, båc râu

Sau khi nghe chuyŒn Cø tâu Çôi l©i:"ñây là tâm bŒnh mà thôi

- 29 -

ThuÓc thang ÇiŠu trÎ không Ç©i nào xong

BŒnh tình Công Chúa trong cungHå thÀn có cách. Ch»a mong khÕi

liŠn!"Vua Cha mØng r« vô biên

ñi tìm Công Chúa báo tin: "Có ngÜ©iXâu ÇÜ®c ng†c quš thÆt tài!"

Nàng nghe v¶i nª nø cÜ©i. M¶ng mÖ.*

Hôm sau ÇÜ®c dÎp tr©i mÜaBao nhiêu "ng†c nܧc" trôi b© rãnh

hoaCø già tâu v§i Vua Cha

Xin m©i Công Chúa ghé ra trܧc thŠmCø thÜa: "Tôi m¡t kèm nhèm

Ng†c nào tÓt xÃu khó nhìn ra thayXin nh© Công Chúa khéo tay

Låi thêm tinh m¡t, ra Çây l¿a giùm!"Long lanh bóng nܧc tØng chùm

Trôi trên b© rãnh chÆp chùng nÓi nhau

T¿a nhÜ ng†c quš muôn mÀuTi‰c thay chåm ljn tan mau không

ng©!Nàng Công Chúa ti‰c ngÄn ngÖ

- 30 -

Nhanh tay cÓ v§t hàng gi© u°ng công.HÒi lâu chán nän trong lòng

Xoay qua lên ti‰ng thÜa cùng Vua Cha:

"ThÙ này ch£ng Çáng ܧc mÖChÌ là hình dáng phô ra bên ngoài

Toàn là giä tåo mà thôiCon không Üa thích n»a rÒi! ThÜa

Cha!"Nàng Công Chúa tÌnh ng¶ ra

ThËn thùng vŠ chuyŒn vØa qua vô vàn.

*PhÆt quay qua Ngài A Nan

Và cùng Çåi chúng khë ban l©i vàng:"VÆt chi th‹ chÃt rõ ràng

Låi thêm hình tܧng së càng mau tan:BÒng bŠnh nhÜ bóng trôi ngang

ChÆp ch©n nhÜ däi n¡ng vàng trong mÜa

Mà nai khao khát thích ÜaTܪng lÀm là nܧc v¶i Çua nhau dành!"

*S¡c thân ngÛ Ãm chúng sanh

N‰u mà quán tܪng nhÜ vành n¡ng kia

- 31 -

Quán nhÜ bóng nܧc tan ÇiThoát vòng sanh tº! Còn chi luân hÒi!

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa Trí HiŠnTrí HiŠn))

(7)(7)

Vui Trong Vui Trong ñau Kh°ñau Kh°

M¶t hôm thuy‰t pháp trª vŠPhÆt cùng ÇŒ tº Çang Çi trên ÇÜ©ng

Ch®t Çâu thÃy m¶t anh chàngLùa bÀy bò chåy nghênh ngang reo hò.

ñàn bò vØa ÇÜ®c æn noVui chân nhäy nhót Çû trò trܧc sau

R«n Çùa, kêu rÓng, chen nhauñ‹ rÒi lÃn ép húc ÇÀu, máu vængThêm Çòn v†t cûa ngÜ©i chæn

- 32 -

Bò kêu Çau ǧn, lÜng h¢n v‰t roi.*

ChÌ Çàn bò, PhÆt ban l©i:"Anh chàng hàng thÎt thänh thÖi chæn

bòHàng ngày lùa chúng ra vô

Tìm nÖi cÕ tÓt tha hÒ bò ænñàn bò có t§i ba ngàn

Con nào béo tÓt là chàng l¿a raPhanh thây, xÈ thÎt, l¶t da

ñem qua ch® bán gÀn xa ki‰m l©i.Nºa Çàn bò bÎ gi‰t rÒi

Nh»ng con còn låi có Ç©i nào hayPhÆn mình bi‰t së sao Çây

Thän nhiên vui vÈ Çua bÀy r«n nhau."*

"ñ©i ngÜ©i có khác gì ÇâuBi‰t bao nhiêu kÈ vùi sâu thân mình

Tham lam døc låc thÜ©ng tìnhBåc tiŠn chÃt chÙa, l®i danh mÜu cÀu

Træm phÜÖng nghìn k‰ håi nhauNào hay cu¶c sÓng trܧc sau vô

thÜ©ngMong manh nhÜ m¶t gi†t sÜÖng

Long lanh ng†n cÕ bên ÇÜ©ng gió lay!"*

"Cånh bên s¿ sÓng hàng ngày

- 33 -

Tu°i già, cái ch‰t kŠ ngay Çó rÒi

TØng gi© tØng phút l¥ng trôiCon ngÜ©i låi ti‰n gÀn nÖi m¶ phÀn

NhÜ dòng nܧc nhÕ nhË tuônSoi mòn b© ÇÃt dÀn dÀn søp tan,

GiÓng nhÜ b‹ cá thênh thangNܧc theo khe nÙt nhË nhàng thoát Çi

Cá còn sÓng ÇÜ®c lâu chi?Con ngÜ©i nào có nghï gì sâu xa

ñ‹ mà hay bi‰t thân taCái tôi ‘bän ngã’ chÌ là tåm thôi!"

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa HÒng MaiHÒng Mai))

- 34 -

(8)(8)

M¶t Lòng Vì ñåoM¶t Lòng Vì ñåoNܧc kia có m¶t quÓc vÜÖng

Nhân tØ, vui vÈ, dÍ thÜÖng vô cùngXuân vŠ hoa lá tÜng bØng

Vua mang quà t¥ng ljn tØng xóm thôn

Thæm ngÜ©i nghèo khó neo ÇÖn,Hòa mình cùng v§i vui buÒn cûa dân.

Ra Çi phÃn khªi vô ngÀnLúc vŠ Vua låi bÀn thÀn lo âu.

*Vua khuyên dân chúng tØ lâu

Phøng th© Tam Bäo trܧc sau chân thành

ˆn chay, niŒm PhÆt, làm lànhHi‰u cùng cha mË, thuÆn anh em

nhà.Ai theo ÇiŠu Çã ÇŠ ra

ñÜ®c tha sÜu thu‰ thÆt là vui thay.M†i ngÜ©i ræm r¡p theo ngay

Nào mê nhân nghïa, chÌ say båc tiŠnSay mÒi l®i l¶c triŠn miên

- 35 -

BŠ ngoài giä b¶ không quên Cºa ThiŠn,Luân thÜ©ng Çåo lš Çäo Çiên

Vua nghe s¿ th¿c, buÒn phiŠn khôn nguôi

Tìm phÜÖng cách giúp cho ngÜ©iQuay vŠ nguÒn ñåo, sÓng Ç©i hiŠn

lÜÖng.*

M¶t tuÀn sau trܧc ngai vàngVua truyŠn cho kh¡p xóm làng ÇÜ®c

hay:"Ai còn th© PhÆt, æn chay

Tº hình theo luÆt tØ Çây ban hành".Nh»ng phÜ©ng giä dÓi gian manh

Nh»ng phÜ©ng không có tâm thành tØ lâu

Gi© cÀn che ÇÆy gì ÇâuNhªn nhÖ ch‰ giÍu Çåo mÀu Th‰

Tôn.*

NhÜng rÒi ch®t có m¶t hômQuân hÀu dÅn ljn m¶t ông cø già

Không tuân luÆt m§i ban raCông khai th© ñÙc Thích Ca tåi nhà.

Ông thÜ©ng nghï: "TÃm thân taLâu nay nghèo Çói nhÜng mà sܧng

thay

- 36 -

ñÜ®c nghe giáo lš hàng ngàyPhøng th© Tam Bäo, vui say Cºa ThiŠn,

Còn hÖn bao kÈ l¡m tiŠnDÜ mùi phú quš, thi‰u duyên tu hành

Nào Çâu nghe ÇÜ®c câu kinhKhác chi ª chÓn ngøc hình mà thôi!".

*Ông già månh dån thÜa l©i:

"Dù Vua xº t¶i, bÀy tôi cam ÇànhDù cho phäi chÎu tº hình

M¶t lòng th© PhÆt trung trinh suÓt Ç©i!".

Vua truyŠn: "N‰u bän thân ngÜÖiTuân theo luÆt m§i, t¶i th©i miÍn ngay

Låi phong chÙc tܧc tØ Çây,Còn không, luÆt pháp th£ng tay hành

hình!".Ông già kh£ng khái tâu trình:

"H‰t lòng vì Çåo, thân mình xá chiVinh hoa, phú quš trôi Çi

ñ©i không Çåo pháp Çáng gì sÓng Çây!"

*Vua truyŠn: "Ta xº tº ngay!".

Ông già bình tïnh tÕ bÀy tâm tÜ:"Kính tâu bŒ hå nhân tØ

BÀy tôi ki‰p trܧc ch¡c tu Çã nhiŠu

- 37 -

Ki‰p này hܪng Çåo cao siêuS§m khuya l©i kŒ, sáng chiŠu câu kinh

Coi nhÜ hånh phúc Ç©i mìnhNܧc sôi, lºa ÇÕ, c¿c hình quän chi

Tìm vŠ nép bóng tØ biTôi, Thanh Ti‰n Sº, nguyŒn Çi tr†n

ÇÜ©ng!".*

Vua truyŠn: "ChuÄn bÎ pháp trÜ©ngñem ngÜ©i xº tº làm gÜÖng cho Ç©i!".

Quan quân lÆp tÙc vâng l©iÁp lôi t¶i phåm ra nÖi chém ÇÀu,

Vua thÀm nói nhÕ quan hÀuPhäi ngÜng ch© lŒnh, ch§ Çâu hành

hình.*

Pháp trÜ©ng gÜÖm giáo thÃt kinhÔng già træn trÓi tâm tình d¥n con:

"Quy‰t tâm gi» Çåo cho trònThi hành l©i ñÙc Th‰ Tôn suÓt Ç©i

Noi gÜÖng cha dù ÇÀu rÖiLuôn theo chánh pháp, không r©i ÇÙc

tin!".Ba hÒi trÓng giøc vang rŠn

LÜ«i gÜÖm Çao phû ÇÜa lên. RÒi ngØng.

- 38 -

LŒnh Vua giäi t¶i vŠ cungVây quanh dân chúng vô cùng ngåc

nhiên.*

Quan quân ÇÜa lão Çi liŠnVào triŠu kính cÄn quÿ bên bŒ rÒng,

Quan hÀu thuÆt chuyŒn lão ôngV§i l©i tº biŒt nói cùng ngÜ©i con.

Vua nghe cäm Ƕng trong lòngMØng vì ñåo chºa suy vong trên Ç©i.

LŒnh Vua cÃm ñåo vØa rÒiBan ra nh¢m thº lòng ngÜ©i mà thôi.

*Vua khen ông lão h‰t l©i

RÒi phong "Tܧng QuÓc" gi»a nÖi triŠu Çình

Vua lÜu ông lão bên mìnhGiúp Vua truyŠn bá Çåo lành Th‰ Tôn.

ñåo vàng thÙc tÌnh tâm hÒnDân theo PhÆt Pháp vŠ nguÒn an vui

ƒm êm Ç©i sÓng kh¡p nÖiNon sông phô s¡c, lòng ngÜ©i nª hoa.

*QuÓc VÜÖng nhân ái chan hòa

Là tiŠn thân PhÆt Thích Ca m¶t th©i.

- 39 -

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa ñÙc ThÜ®ngñÙc ThÜ®ng))

(9)(9)

ñiŠu ñáng ñiŠu ñáng Lo NhÃtLo NhÃt

Vua Ba TÜ N¥c nܧc kiaM¶t ngày bà mË ch®t lìa trÀn gian

Nhà Vua cùng v§i các quanCº hành tang lÍ vô vàn trang nghiêm

Trong lòng Vua rÃt buÒn phiŠnNên Vua cùng các tôi hiŠn ghé sang

Vi‰ng thæm tÎnh xá Kÿ HoànXin vào lÍ PhÆt và hàng ChÜ Tæng.

Ôn tÒn PhÆt hÕi thæm r¢ng:"ñåi VÜÖng sao m¥c áo tang th‰

này?"

- 40 -

Nhà Vua buÒn bã cho hayMË già, bŒnh n¥ng, vØa Çây qua Ç©i.

PhÆt bèn an ûi Çôi l©i:"BÓn ÇiŠu lo ngåi cûa ngÜ©i trÀn gian:

SÓng th©i thi‰u thÓn m†i Çàng,Già th©i khô héo suy tàn tÃm thân,

BŒnh th©i Çau ǧn muôn phÀn,Ch‰t th©i ly biŒt. Có ngÀn Ãy thôi!"

*"Vô thÜ©ng vån vÆt muôn nÖi

Luôn luôn chuy‹n bi‰n không Ç©i nào ngÜng

Mång ngÜ©i cÛng t¿a nܧc sôngNgày Çêm chäy mãi xuôi dòng trôi xa

Nào ai trong cõi ngÜ©i taCùng dòng sông t¡m ÇÜ®c qua hai

lÀn".*

"ñåi VÜÖng hi‰u thäo vô ngÀnHãy làm viŒc thiŒn cho dân ÇÜ®c

nh©RÒi Çem công ÇÙc vô b©

M¶t lòng hÒi hܧng vŠ cho MË hiŠnKhi‰n ngÜ©i siêu thoát cõi trên

- 41 -

Ngài nÖi trÀn th‰ cÛng thêm phܧc lành

KhÕi vòng quanh quÄn tº sanhTÜÖng lai giäi thoát tåo thành tØ Çây".

*M¥t rÒng nhÜ tÌnh cÖn say

Tràn lòng hoan hÌ, tan mây u sÀuThÃm nhuÀn giáo lš thâm sâu

Nhà Vua hy v†ng phép mÀu tÜÖng laiGiúp phÀn giäi thoát MË Ngài

Giúp Vua quét såch u hoài, lo âuBÓn ÇiŠu suy nghï tØ lâu:

"Sinh, Lão, BŒnh, Tº" ti‰p nhau xoay vÀn.

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa TuyŠn MinhTuyŠn Minh))

- 42 -

(10)(10)

Con Chó ñóiCon Chó ñóiPhÆt khi còn tåi th‰ gian

Có Vua hung ác, båo tàn, håi dânNghe Ngài thuy‰t pháp ª gÀn

Vua theo dân chúng ân cÀn t§i luiXin Ngài k‹ m¶t chuyŒn vui

Låi vØa h»u ích cho Ç©i dài lâu.PhÆt bèn k‹ låi chuyŒn sau

ChuyŒn "Con Chó ñói" xi‰t bao lå thÜ©ng.

*Thuª xÜa có vÎ QuÓc VÜÖng

Hung tàn, båo ngÜ®c ch£ng thÜÖng dân mình

M†i ngÜ©i khÓn ÇÓn, Çiêu linh,Khi‰n Ông ñ‰ Thích hiŒn hình trÀn

gianD¡t theo qu› d» vô vàn,

Ông thành m¶t bác th® sæn hiŠn lành

- 43 -

Qu› thành ra Chó khôn lanhXác thân to l§n, tính tình d» hung

Th® sæn d¡t Chó vào cungñ‹ xin ÇÜ®c y‰t ki‰n cùng QuÓc

VÜÖng.*

Chó kia tÕ vÈ khác thÜ©ngTru lên d» d¶i nhÜ ÇÜÖng bÃt bình

Lâu Çài cung ÇiŒn rung rinhQuÓc VÜÖng nghe ti‰ng thÃt kinh,

røng r©iñòi ông th® t§i trܧc ngai

Tâu trình cho rõ Ç‹ Ngài ÇÜ®c hay.Th® sæn cung kính tÕ bày:

"Muôn tâu BŒ Hå Chó này Çói ænLà tru lên ti‰ng d» d¢n!"

Ngài truyŠn cho Chó thÙc æn thÆt nhiŠu.

Mang bao nhiêu, h‰t bÃy nhiêu!Chó còn vÅn Çói! Còn kêu! Còn Çòi!

ñ‰n khi æn såch kho rÒiChó tru Àm ï, ÇŠn Çài rung rinh

Tܪng chØng nhÜ xÆp cung ÇìnhQuÓc VÜÖng nhÓn nháo s® mình lâm

nguyHÕi ông th® có cách gì

Làm cho Chó Çói im Çi tÙc th©i?

- 44 -

*

Th® sæn nghiêm nghÎ Çáp l©i:"ThÎt ngÜ©i nó ghét nó th©i thích æn!"

QuÓc VÜÖng: "Chó ghét ai chæng?""Hôn quân, båo chúa!", th® sæn trä

l©i,"Khi dân no Ãm nÖi nÖi

Chó này l¥ng ti‰ng, im hÖi, ngoan hiŠn".

QuÓc VÜÖng ch®t tÌnh ng¶ liŠnˆn næn hÓi cäi lòng riêng dâng tràn

HÓi vŠ viŒc ác tØng làmKhi‰n dân Çiêu ÇÙng gian nan, khÓn

cùng.*

PhÆt vØa k‹ dÙt chuyŒn xongM¥t Vua tái ng¡t, trong lòng xÓn xang.

PhÆt bèn khuyên nhû nhË nhàng:"Ngày nào nghe chó tru vang trong

triŠuNhà Vua hãy nh§ nh»ng ÇiŠu

Trong câu chuyŒn k‹ bu°i chiŠu hôm nay

Cách làm cho chó im ngayTa tin BŒ Hå Çã hay bi‰t rÒi!"

- 45 -

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa Hoàng MinhHoàng Minh))

(11)(11)

BÄy Cái BÄy Cái L† VàngL† Vàng

TØ bao nhiêu ki‰p trܧc ÇâyChàng kia chÌ thích mê say làm giàu

ˆn no nào có dám ÇâuM¥c th©i hà tiŒn trܧc sau sÖ sài

Ch£ng khi nào giúp Ç« aiKi‰m nhiŠu, cÃt kÏ, không xài tiŠn ra

Mua vàng dÃu kín bình hoañÀy trong bÄy l†, xó nhà Çem chôn.

*

- 46 -

Th©i gian nhÜ sóng dÆp dÒnAnh chàng bŒnh n¥ng, m¶t hôm lìa

trÀnNhÜng vì ti‰c cûa vô ngÀn

ñ†a làm R¡n Ƕc Ç‹ gÀn vàng kiaCÆn kŠ canh gi» s§m khuya

Xó nhà quanh quÄn ch£ng khi nào r©i.*

Ngày qua, tháng h‰t, næm trôiCæn nhà møc nát th‰ rÒi sÆp tan

R¡n ta ch‰t ch£ng kÎp thanNhÜng lòng vÅn ti‰c nuÓi vàng dÃu

chônCho nên låi dža tÃm thân

Làm loài R¡n Ƕc m¶t lÀn thÙ haiBò quanh canh gi» trong ngoài

Ch£ng cho vàng l†t tay ai bao gi©.*

M¶t ngày chàng R¡n bÖ ph©Nghï thÀm: "XÃu xí thân ta th‰ này

ChÌ vì ti‰c cûa chôn ÇâyTa cÀn tåo phܧc báu ngay bây gi©

- 47 -

ñØng nÃn ná! Ch§ chÀn ch©!Quy‰t tâm bÓ thí! Thi‰t tha cúng

dܩng!"*

R¡n bò ra cånh bên ÇÜ©ngKêu ngÜ©i khách lå Çi ngang giúp

mình,Khách kia nghe g†i thÃt kinh

Tܪng loài r¡n Ƕc nÃp rình Çâu Çây,R¡n ta thành khÄn tâu bày

Mong ngÜ©i giúp Ç« ti‰p tay cúng dÜ©ng,

Khách kia ch£ng chút ngÆp ngØngTheo vŠ nhÆn m¶t l† vàng Çi ngay

Lên chùa thÜa låi cùng ThÀyXin cho R¡n cúng m¶t ngày Trai Tæng

*Hån kÿ vào gi»a mùa træng

Khách kia trª låi. R¡n mØng hÕi han,R¡n theo k‰ hoåch Çã bàn

Tìm cây làm gÆy rÒi chàng quÃn quanh

LÃy chæn phû kín thân mìnhKhách khiêng cây gÆy Çi nhanh lên

chùa.*

D†c ÇÜ©ng có kÈ hÕi Çùa:

- 48 -

"Khiêng gì ÇËp th‰?". Khách v© l¥ng yên.

R¡n ta n°i giÆn nhÜ ÇiênÁc tâm muÓn c¡n khách liŠn m¶t khi

NhÜng rÒi cÓ dËp "sân, si"Nh§ ngày lÍ t§i cÛng vì khách Çây

ChÌ lên ti‰ng trách ông này:"Ch¡c tôi xÃu xí khi‰n Ngài l¥ng

thinh?".Khách kia xÃu h° thÆt tình

Chân thành xin hÙa sºa mình tØ Çây.*

Cä hai ti‰p tøc Çi ngayLên chùa vØa kÎp vào ngày Trai Tæng

R¡n ta t§i trܧc PhÆt ÇÜ©ngLÍ dâng cung kính, cúng dÜ©ng thành

tâm,ChÜ Tæng chú nguyŒn lâm râm

R¡n nghe thuy‰t pháp xong thÀm ng¶ ra

Nghï: "Vàng ÇÀy äi thân tañ†a làm r¡n Ƕc, thi‰t tha làm gì!

Vàng còn sáu l† gi» chiMuÓn cÀu phܧc báu cúng Çi cho rÒi!".

*R¡n lòng hoan hÌ tuyŒt v©i

ñem vàng còn låi cúng nÖi Cºa ThiŠn

- 49 -

Cúng xong R¡n ch‰t bình yênLìa nÖi trÀn tøc, vŠ miŠn thanh cao

Do nguÒn phܧc báu dåt dàoCõi tr©i ñao L®i sanh vào! Vui thay!

*M¶t hôm k‹ låi chuyŒn này

PhÆt nhân Çó nói cùng Ngài A Nan:"NgÜ©i khiêng chú R¡n tham vàngLà ta thuª Çó. Còn chàng R¡n Çây

Là ông Xá L®i PhÃt này,Khi ông trách m¡ng, ta Çây ngÜ®ng

ngùngCúi ÇÀu h° thËn vô cùng

T¿ thŠ khiêm tÓn v§i chung m†i loàiCh£ng coi ai låi hÖn ai

Muôn loài bình Ç£ng lâu dài ngang nhau!".

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa Y HàY Hà))

- 50 -

(12)(12)

NgÜ©i MËNgÜ©i MËN¡ng hÒng r¿c r« tr©i mây

Chim muông ríu rít, cÕ cây r¶n ràngHào quang chói l†i ánh vàng

Theo chân ñÙc PhÆt lên Çàng sáng nayNgài Çi khÃt th¿c trong ngày

Tìm cÖ giáo hóa nh»ng ai lÀm ÇÜ©ng.*

Nhà kia kín c°ng cao tÜ©ngñ‰ ñô là chû, giàu sang nhÃt vùng

Tham lam, ích k› vô cùng,Hôm nay chû v¡ng. Chó trông chØng

nhà,Nhe nanh hæm d†a ngÜ©i qua

M¡t ngÀu hung d» nhÜ là cuÒng Çiên.

- 51 -

*PhÆt ngØng khÃt th¿c trܧc hiên

Chó lao v¶i ljn sûa lên, c¡n Ngài"Hãy im!" Ngài nói khoan thaiChó bèn lui låi Ç‹ rÒi chÒm lênPhÆt ÇÜa tay Ç« thän nhiên

ñón hai chân trܧc xong liŠn nói ngay:"NgÜÖi là MË chû nhà này!

Ch§ nên nóng giÆn. Ta Çây rõ rÒiKi‰p xÜa hung ác håi ngÜ©i

Quanh næm lØa l†c, suÓt Ç©i tham lam

Cºa nhà, châu báu, båc vàngMÜu mô thâu góp vô vàn bÃt lÜÖng

Ch‰t rÒi còn vÃn còn vÜÖngLuy‰n lÜu trÀn th‰, ti‰c thÜÖng gia

tàiL¿a ngay ki‰p Chó ÇÀu thaiTrª vŠ nhà cÛ gi» hoài cûa kia

Còn tham lam n»a làm chi!Phäi lo tu tÌnh ngay Çi tØ gi©!".

*Oai phong ñÙc PhÆt vô b©

L©i vàng nhi‰p phøc. Chó nhÜ ng¶ liŠn

ˆn næn, hÓi cäi, l¥ng imGøc ÇÀu, lŒ tûi dâng lên ngÆp tràn

- 52 -

PhÆt bèn lui bܧc nhË nhàng,Chó tØ khi Çó ch£ng màng gi» canh

Lui vào m¶t xó quÄn quanhBÕ æn, bÕ sûa, m¥c tình chû gia.

ñ‰ ñô dò hÕi ngÜ©i nhàM§i hay chuyŒn PhÆt ghé qua b»a nào

ñ‰ ñô cæm tÙc bi‰t baoChåy Çi tìm PhÆt h‡n hào hét la.

*PhÆt ôn tÒn dåy: "Nghe ta!

Chó này ki‰p trܧc chính là MË ngÜÖiTham lam, Ƕc ác, håi ngÜ©i

Nên nay muÓn trª vŠ nÖi chÓn nàyHóa làm ki‰p Chó kh° thay

QuÄn quanh gi» cûa dža ÇÀy tÃm thân!"

ñ‰ ñô b¿c b¶i vô ngÀnNghï l©i vu khÓng, mÜ©i phÀn ch£ng

tin.PhÆt thêm: "NgÜÖi hãy vŠ liŠn

Dܧi gÀm Chó ngû Çào lên có vàngMË ngÜÖi chôn dÃu kÏ càng

Ch‰t rÒi ch£ng kÎp trÓi træn câu nào!"

*ñ‰ ñô kinh ngåc xi‰t bao

- 53 -

Lòng tham tan bi‰n! N‡i Çau dâng tràn

NiŠm tin Çåo pháp dÀn lanVŠ nhà Çào b§i, thÃy vàng dÃu chôn

Chao Öi tan nát tâm hÒn!ñ‰ ñô ôm Chó lŒ tuôn tràn trŠ

ˆn næn cu¶c sÓng u mêGi© Çây sám hÓi quay vŠ ÇÜ©ng ngay

Quÿ xin ñÙc PhÆt chÌ bàyCÙu cho MË khÕi cänh ÇÀy kh° Çau.

*TØ bi PhÆt dåy Çôi câu:

"MË ngÜÖi nghiŒp chܧng tØ lâu n¥ng nŠ

NgÜÖi mau mau hãy tìm vŠNÜÖng nh© Tam Bäo quy y tÙc thì

Låi thêm ngÛ gi§i th† trìTiŠn này bÓ thí, cûa kia cúng dÜ©ng

Chân thành sám hÓi trong lòngMË yêu hÒi hܧng m§i mong phܧc

lành!Ta tØng chÌ dåy chúng sanh

Con ÇÜ©ng giäi thoát t¿ mình phäi theo

Ÿ Ç©i sܧng kh° mình gieoNhân nào quä nÃy ch§ kêu ai cùng!"

*

- 54 -

ñ‰ ñô ch®t hi‹u. Vui mØng!Làm theo l©i PhÆt m¶t lòng thi‰t tha.

Th©i gian thÃm tho¡t trôi quaM¶t hôm Chó du‡i mình ra lìa trÀn

Trút hÖi thÕa mãn vô ngÀnTâm hÒn thanh thän! Xác thân nhË

nhàng!*

Hôm sau trong giÃc m¶ng vàngñ‰ ñô thÃy m¶t Bà dang tay cÜ©i

Trên nŠn mây tr¡ng gi»a tr©iGÆt ÇÀu vui sܧng, nói l©i dÎu êm:

"MË gây lÀm l‡i triŠn miênChó kia là MË Ç†a miŠn kh° ÇauNh© Ön PhÆt Ƕ nhiŒm mÀu

Nh© con hi‰u thäo trܧc sau tâm thành

Ngày nay MË ÇÜ®c vãng sanhVào nÖi th‰ gi§i an lành thänh thÖi!

Ch§ quên nhân quä ª Ç©iLuÆt Tr©i Çã ÇÎnh! Nh§ l©i nghe con!

G¡ng công tu h†c cho trònMË dù vïnh biŒt mãi còn an vui!"

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa ñÙc ThÜÖngñÙc ThÜÖng))

- 55 -

(13)(13)

Tai H†a Tai H†a Do Cái MiŒngDo Cái MiŒng

Thuª xÜa có m¶t chú RùaSÓng trong hÒ r¶ng vui Çùa thänh

thÖi,V® chÒng Cò tr¡ng t§i chÖi

ñôi bên k‰t bån, cu¶c Ç©i thêm tÜÖi.*

M¶t næm mÜa b‡ng ch£ng rÖiM¥t tr©i thiêu ÇÓt, nÖi nÖi úa mÀu

Nܧc hÒ khô cån thÆt mauBao loài thûy t¶c theo nhau ch‰t dÀn

Rùa lo tìm k‰ thoát thânTrong lòng suy tính phân vân m†i Çàng

*

V® chÒng Cò ch®t ghé ngangRùa bèn tâm s¿ thª than não nŠ:

- 56 -

"Hai ngày æn ch£ng có chiDù là con tép nói gì cá tôm

Ngoài ra n‰u nܧc cån hÖnLÛ chæn trâu së b¡t luôn thân này,

Næm næm trܧc cÛng tåi ÇâyTôi tØng bÎ b¡t, dža ÇÀy kh° thay

May mà sÓng sót t§i nayLà do bà lão ra tay mua vŠ

Phóng sanh tôi tåi vùng quê!Gi© mong ai có cách gì cÙu tôi!"

*V® chÒng Cò tr¡ng góp l©i:

"HÒ này nguy hi‹m! Mau r©i Çi xa!"Rùa than: "Tôi chÆm quá mà

ChÌ bò quanh quÃt, khó qua nån này!"V® chÒng Cò tr¡ng bàn ngay:

"HÒ sen mÜ©i d¥m bên Çây cÛng gÀnLá xanh mܧt, hoa tr¡ng ngÀn

Quanh næm có nܧc ch£ng cÀn lo chiDù cho hån hán sá gì!

Bây gi© tính k‰ ra Çi th‰ này:

Chúng mình lÃy m¶t cây dàiGi»a cây bác ngÆm, chúng tôi hai ÇÀu

Chúng tôi nâng bác lên caoRÒi bay m¶t måch ÇÜa vào hÒ bên.

NhÜng hãy nh§, ÇØng có quên

- 57 -

Phäi cÀn ngÆm miŒng! Ch§ nên thÓt l©i!"

Rùa nghe sung sܧng tê ngÜ©iCùng nhau th¿c hiŒn trò chÖi Çã bàn.

*Hai Cò v‡ cánh bay ngang

Kéo Rùa ª gi»a nhË nhàng lên cao.Rùa nhìn phong cänh lå sao

Tò mò ÇÎnh hÕi nhÜng nào dám ÇâuHá ra là té v« ÇÀu

Thôi Çành c¡n ch¥t miŒng vào khúc cây.

ñong ÇÜa thoäi mái Rùa bayCh®t Çâu bên dܧi có bÀy trÈ chÖi

ThÃy Rùa Çu thÆt tÙc cÜ©iChúng cùng la l§n: "Rùa Öi là Rùa

Trông nhÜ thÀy bói bÎ mùPhäi nh© ngÜ©i gi¡t kÈ ÇÜa giÓng

khùng!"Rùa nghe n°i giÆn Çùng Çùng

ñÎnh hæm lÛ trÈ: "Coi chØng tay ta

Ranh con ÇØng có ba hoaChuyŒn ngÜ©i m¡c m§ chi mà hò la!"

T¶i thay vØa há miŒng raRùa rÖi xuÓng Çá, thÎt da tan tành!

- 58 -

*PhÆt tØng khuyên dåy chúng sanh:

"H†a tØ cái miŒng phát sinh tÙc th©iCác con æn nói l¿a l©i

Gi» gìn cái miŒng cu¶c Ç©i ÇÜ®c an!".

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa Hoàng MinhHoàng Minh))

- 59 -

(14)(14)

PhÆt Xº KiŒnPhÆt Xº KiŒnBà kia bÒng ÇÙa con thÖ

DØng chân hóng mát bên b© hÒ senThÃy tay con trÈ lÃm lem

MË bèn múc nܧc hÒ Çem rºa liŠnñ¥t con n¢m ª phía trên

MË Çi xuÓng t¡m cånh bên, trông chØng.

*Có con qu› d» vô cùng

ñi ngang thÃy trÈ, vui mØng thèm æn

Då Xoa là qu› khôn ngoanBi‰n thành thi‰u n» Çoan trang, hiŠn

lànhT§i nÖi thæm hÕi thân tình

Ng®i khen cháu bé ÇËp xinh vô vànQu› xin ÇÜ®c b‰ bé ngoan

- 60 -

NgÒi cho bú s»a dܧi tàn cây cao*

MË nghe l©i nói ng†t ngàoGÆt ÇÀu Üng chÎu, Çâu nào có hay

Qu› nâng niu bé trên tayThØa cÖ r©i khÕi chÓn này, chåy xa

MË vùng lên Çu°i, miŒng la.Qu› ôm bé nói: "ñây là con tôi!"

ñôi bên tranh chÃp nhiŠu l©iBà con ÇÜa h† ljn nÖi PhÆt Çài

Ch© xin phân xº nÖi NgàiPhán xem ÇÙa bé con ai trao vŠ.

*PhÆt nghe trình báo m†i bŠ

Nhìn qua thÃy rõ qu› kia trá hìnhNhÆn l©i xét xº công minh:

"KÈ ngay våch th£ng phân ranh trên ÇÜ©ng

ñ¥t lÜng ÇÙa bé n¢m ngangHai ngÜ©i hai phía, Çôi Çàng kéo lui

N‰u ai sÙc y‰u buông xuôiNgÜ©i kia mà kéo ÇÜ®c th©i gi» con."

*MË hiŠn v¶i n¡m hai chân,

Qu› thèm thÎt trÈ, n¡m phÀn hai tay

- 61 -

MuÓn dành th¡ng l®i vŠ ngayQu› ra sÙc kéo cuÒng say sá gì.ThÜÖng thay thân xác hài nhi

ñ§n Çau khóc thét, tÙ chi rã r©i!ñau con, xót mË, nghËn l©i!

MË không n« kéo, buông lÖi con mìnhRÒi ngÒi khóc trÈ sÖ sinh:

"ñÀu xanh sao Çã t¶i tình con Öi!"*

PhÆt quay qua hÕi m†i ngÜ©i:"Ai yêu ÇÙa trÈ trong hai bà này?"NgÜ©i xung quanh trä l©i ngay:

"ThÜa là mË ru¶t lòng ÇÀy xót xa!"PhÆt thêm: "Xét gi»a hai bà

Cùng nhau co kéo. Ai là mË Çây?"ThÜa: "Chính ngÜ©i Çã buông tay

Xót tình máu mû ngÜ©i này hy sinh!"*

PhÆt truyŠn: "ñây qu› hiŒn hìnhM¡t tròng ngÀu ÇÕ, thân mình tanh hôi

ñÙng không in bóng m¥t tr©iGiä làm cô gái håi Ç©i trÈ thÖ!"Quay qua phía qu› ÇÙng ch©

PhÆt nghiêm nghÎ nói: "Mi gi© hãy khai

Tåi sao mi quÃy phá hoàiÁc tâm dža mãi làm loài qu› thôi

- 62 -

Phäi mau tu tÌnh cho rÒiM§i mong thoát khÕi luân hÒi quÄn

quanhQuay vŠ ÇÜ©ng phäi cho nhanh!"Qu› kia ch®t ng¶, tâm thành hoàn

lÜÖng:"ThÜa con chót dåi lÀm ÇÜ©ng

TØ bi xin PhÆt xót thÜÖng thân nàyñ¶ cho h‰t ki‰p dža ÇÀy!"

PhÆt truyŠn: "Ki‰p trܧc mi gây t¶i nhiŠu

Con ÇÜ©ng mê mu¶i mãi theoñÀu thai làm qu› còn kêu n‡i gì!

Ki‰p này ÇØng có ngu siTránh gây t¶i ác! TÌnh Çi là vØa!"

*

Qu› quÿ låy PhÆt xin chØaQuy‰t tâm sám hÓi t¶i xÜa Çã làm,

Gi»a vùng ánh Çåo thênh thangQu› xin ÇÜ®c t§i Çåo tràng quy y

Xong rÒi ti‰p tøc ra ÇiAn tâm vì Çã tìm vŠ ÇÜ©ng ngay.

*MË hiŠn hoan hÌ tràn ÇÀy

ƒp ôm con nhÕ trong tay, ÇËp lòngNguyŒn thÀm gi» Çåo cho tròn

- 63 -

Cúi ÇÀu tå PhÆt, MË con giã tØ.

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa ThiŒn ChâuThiŒn Châu))

(15)(15)

- 64 -

D¡t Nhau D¡t Nhau XuÓng Gi‰ngXuÓng Gi‰ng

XÜa kia ª chÓn núi rØngCó Çàn khÌ n† khoäng chØng næm

træmH†p bÀy nô r«n quanh næm,

M¶t hôm khÌ rû nhau thæm bìa rØngCó cây c° thø nhiŠu tÀng

M†c bên b© gi‰ng sáng ngÀn ánh Træng.

*Gi‰ng sâu. Dܧi Çáy nܧc trong

Træng tròn in bóng bŠnh bÒng n°i trôi,

KhÌ kêu: "Thôi ch‰t! Nguy rÒi!M¥t Træng rÖi xuÓng gi‰ng khÖi Çây

nàyPhäi mau tìm cách v§t ngay

Giúp Ç©i khÕi cänh dža ÇÀy tÓi tæm!".KhÌ ta nhäy nhót læng xæng

Xôn xao tìm cách cÙu Træng khÕi chìm.

*

- 65 -

HÒi lâu, khÌ Chúa loan tin:"Tôi Çà có cách! Anh em yên lòng!

Theo l©i tôi! MÃy cÛng xong!Ta chung góp sÙc, mình cùng ti‰p

tay,Tôi trèo lên bám cành cây

M¶t anh bám lÃy Çuôi này cûa tôiRÒi anh khác låi bám Çuôi

Cä Çàn lÀn lÜ®t nÓi dài ti‰p nhauThä ngÜ©i xuÓng ÇÜ®c gi‰ng sâuV§t Træng dܧi Çáy lên Çâu khó gì!".

*KhÌ ta mØng r« k‹ chi

Cùng nhau theo diŒu k‰ kia Çã bànBám Çuôi nhau cä m¶t Çàn

Gi‰ng sâu mò xuÓng, Træng vàng v§t lên

Nào ng© n¥ng trïu cành trênNhánh cây c° thø gÅy liŠn. Thäm thay!

Gi‰ng kia rÖi xuÓng cä bÀyKhÌ ta lúng túng, loay hoay n°i chìm,

Nào tìm ra ÇÜ®c lÓi lên!Nào ai cÙu v§t khÕi miŠn nܧc sâu!

*KhÌ ta ch‰t h‰t còn Çâu!

ThÀn cây c° thø ngâm câu kŒ r¢ng:

- 66 -

"Trên cao vÅn có bóng H¢ngKh¡p nÖi trÀn th‰ ánh Træng tràn trŠ,

M¶t con Çã quá u mêTi‰c thay cä lÛ ch£ng hŠ bi‰t chi

D¡t nhau xuÓng gi‰ng cùng Çiñ‹ rÒi ch‰t thäm cÛng vì dåi ngu!".

*ñ©i ngÜ©i l¡m kÈ mê m©

Kh° Çau mà cÙ ng« là sܧng vuiVô thÜ©ng lë ñåo ai Öi

C§ chi l¥n l¶i mãi nÖi mu¶n sÀu!

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa Trí HäiTrí Häi))

(16)(16)

Bäo VŒ Bäo VŒ Sanh LinhSanh Linh

- 67 -

Có Ngài La Hán thuª xÜa…n trong rØng núi tuy‰t lùa mênh

môngNgài tØng chÙng quä "løc thông".Có tài bi‰t rõ viŒc trong ba Ç©i

Ti‰ng tæm lØng lÅy kh¡p nÖiBà con khâm phøc. Danh Ngài truyŠn

Çi.*

Ngài nuôi m¶t chú Sa DiTu°i còn niên thi‰u, cÆn kŠ ngày

Çêm.M¶t hôm trò ÇÙng hÀu bên

ThÀy xem s¡c tܧng xong liŠn nói ngay:

"Phܧc con cho t§i b»a nayTính ra còn låi vài ngày n»a thôi,

BÄy hôm sau së qua Ç©iThÀy trò vïnh biŒt, nghï th©i Çau

thÜÖng!Con mau trª låi cÓ hÜÖng

Vi‰ng thæm lÀn chót xóm làng, mË cha!".

Sa Di lòng då xót xaCúi ÇÀu Çänh lÍ ThÀy và ra Çi

Chuông buÒn buông ti‰ng sÀu biTiÍn ngÜ©i mång y‹u! BiŒt ly não nŠ! .

- 68 -

*MÜa nguÒn giæng phû ÇÜ©ng vŠ

Khi tr©i vØa tånh, tràn trŠ nܧc dâng,Chú Çi lÓi t¡t qua ÇÜ©ng

ThÃy bÀy ki‰n nhÕ dܧi mÜÖng vÅy vùng

BÎ trôi theo nܧc xuôi dòngDÆp dŠnh mång sÓng! BŠnh bÒng xác

thân!Chú Sa Di Ƕng tØ tâm

Cªi ngay áo khoác bÕ ngæn nܧc dòng,Ki‰n ta ÇÜ®c cÙu, vui mØng

Rû nhau leo v¶i vào chung quanh b©Con nào ÇuÓi sÙc, vÆt v©

Chú khum tay v§t bÕ ra ÇÃt liŠn

Th‰ là ki‰n ÇÜ®c bình yên!HÜÖng tØ bi tÕa kh¡p triŠn non xa!

Sa Di ti‰p tøc vŠ nhàBÄy ngày ch© Ç®i trôi qua phÆp

phÒngSang ngày thÙ tám hØng Çông

Mång còn chÜa h‰t! Trong lòng mØng thay

- 69 -

V¶i vàng trª låi thæm ThÀyThÀy hay rõ chuyŒn m¥t ÇÀy ngåc

nhiênThÀy vào nhÆp ÇÎnh tham thiŠn

M§i hay ÇŒ tº nhân hiŠn vØa gieoCÙu bÀy ki‰n thoát hi‹m nghèo

Gi© Çây công ÇÙc tr° theo quä lànhPhܧc do bäo vŒ sanh linh

Kéo dài thêm tu°i xuân xanh nhiŒm mÀu.

*Sa Di tØ Çó chuyên sâu

Tu hành tinh tÃn Çåo mÀu Thích CaÁnh vàng r¿c r« chan hòa

Viên thành Çåo quä. Thæng hoa ki‰p ngÜ©i.

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa ñÙc TâmñÙc Tâm))

- 70 -

(17)(17)

Phܧc Báu Phܧc Báu HiŒn TiŠnHiŒn TiŠn

V® chÒng chàng K‰ Sa LaKi‰m æn vÃt vä, cºa nhà khó khæn

NhÜng vui sÓng cänh thanh bÀnHiŠn lành, chân thÆt, xa gÀn m‰n

thÜÖngGia Çình tr†ng Çåo vô cùng,

Giúp ngÜ©i Çâu quän ngåi ngùng thiŒt hÖn.

*M¶t næm tai ách dÆp dÒn

MÃt mùa Çói kém, bŒnh còn tràn lanDân tình khÓn kh° than van

Bà con tang tóc, xóm làng thäm thêPhÜÖng xa cÙu tr®, quyên vŠ

ThuÓc men, phÄm vÆt Çem chia giúp ngÜ©i

Låi nh© tæng sï kh¡p nÖiChú tâm khÃn nguyŒn, góp l©i cÀu

an.*

- 71 -

Thông thÜ©ng sáng ki‰m viŒc làmK‰ Sa La v§i v® chàng cùng Çi

M¶t mÜa hai n¡ng quän chiTìm nhà ÇiŠn chû thi‰u gì ru¶ng

nÜÖngV® chÒng làm mܧn ki‰m lÜÖngChia bùi sÈ ng†t chung ÇÜ©ng gian

truân,TÓi ngày bÆn r¶n ki‰m æn

Nào hay hoån nån khó khæn trong vùng.

*Hôm nay thÃy khách Çi ÇÜ©ng

Mang ÇÒ cÙu tr® thÆt Çông vŠ chùaV® chÒng nhân ái có thØa

NhÜng nghèo phÄm vÆt, không dÜ båc tiŠn

NghËn ngào sÀu tûi vô biênTi‰c mình ch£ng có Çû duyên cÙu

ngÜ©iLòng thÀm nguyŒn v§i ÇÃt tr©i

N‰u dÜ tài vÆt giúp Ç©i næm nayThì dù có bΠdža ÇÀy

Thân kia Çau kh°, tâm này an vuiChàng bèn buÒn bã trª lui

Ch£ng còn tha thi‰t ki‰m nÖi æn làm

- 72 -

TÓi vŠ ch£ng dám thª thanS® r¢ng v® bi‰t, Çôi Çàng kh° Çau

V® chàng gån hÕi hÒi lâuChàng bèn th° l¶ n‡i sÀu riêng mang

V® chàng lŒ chäy hai hàngBuÒn cho gia cänh bÀn hàn mãi thôi.

*Chùa xa chuông Ç° tØng hÒi

NhÜ khÖi trí tuŒ, nhÜ soi ÇÜ©ng trÀnV® chàng ch®t nói vui mØng:

"Sao Çôi mình ch£ng ki‰m chung viŒc làm?

Ngày mai chuÄn bÎ s¤n sàngTìm nhà phú h¶ trong làng làm thuê

NhÆn tiŠn Ùng trܧc Çem vŠRÒi mang bÓ thí coi bŠ tiŒn hÖn!"

Chàng nghe h®p lš vô vànChÒng ÇÀy sung sܧng, v® tràn vui

tÜÖi.*

Hôm sau vØa rång m¥t tr©iV® chÒng tìm ljn kh¡p nÖi trong

làngKi‰m ra nhà n† xin làm:

"NhÆn tiŠn Ùng trܧc. Cam Çoan bÄy ngày

Së xin trª låi nÖi này

- 73 -

Ÿ luôn giúp viŒc. Trä vay vËn toàn".Chû nghe ti‰ng v® chÒng chàng

Là ngÜ©i hiŠn ÇÙc nên hoan hÌ liŠnñÜa ngay cho mÜ®n båc tiŠn

Nói vŠ x‰p Ç¥t viŒc riêng ª nhà:"BÄy ngày sau trª låi ta

N‰u tiŠn trä Çû coi là nhÜ xongKhÕi cÀn tính chuyŒn làm côngT¿ do xin trä v® chÒng tØ Çây!"

*K‰ Sa La ÇËp då thay

Mang tiŠn v¶i vã vŠ ngay ch® làngS¡m mua phÄm vÆt Çèn nhang

Lên chùa xin g¥p ChÜ Tæng ÇÎnh ngàyPhát tâm bÓ thí cûa này

Vào hôm thÙ bÄy. ñËp thay tình ngÜ©i!

Hoa tØ bi nª rång ng©iChÜ Tæng, phÆt tº ngÕ l©i ti‰p tay.

*QuÓc VÜÖng trong nܧc cùng ngàyCÛng mang phÄm vÆt lên ngay tåi

chùaNgài mong bi‹u l¶ tâm tØ:

"Giúp ngÜ©i hoån nån cÛng nhÜ giúp mình",

- 74 -

Xin chùa Ãn ÇÎnh ngày lànhVào hôm thÙ bÄy Ç‹ dành cho Vua.

ChÜ Tæng lúng túng khë thÜa:"K‰ Sa La Çã ljn chùa hôm nay

Xin dành bÓ thí ngày nàyVua nên chung góp ti‰p tay cùng

chàng!".Vua bèn nói v§i ChÜ Tæng:

"TrÅm Çây là m¶t QuÓc VÜÖng nܧc này

Båc tiŠn nào thi‰u trong tayHá gì chung chå cùng ngày v§i ai!".

Nhà chùa v¶i vã chuy‹n l©iK‰ Sa La ch£ng chÎu d©i hôm sau

*Ngåc nhiên Vua g†i vào chÀuK‰ Sa La v¶i trình tâu s¿ tìnhV® chÒng chót Çã bán mình

LÃy tiŠn bÓ thí chúng sanh vùng nàyH‰t ngày thÙ bÄy t§i Çây

T¿ do së mÃt, phäi quay vŠ rÒi.Cúi ÇÀu chÎu t¶i mà thôi

NhÜ©ng Vua ch£ng ÇÜ®c xin ngÜ©i cäm thông!

*

- 75 -

Vua nghe xúc Ƕng vô cùngNgoài l©i khâm phøc, trong lòng xót

thÜÖngThܪng cho chÒng v® båc vàng

Låi thêm b°ng l¶c Vua ban tr†n Ç©i.V® chÒng låy tå nghËn l©i

NiŒm hÒng ân PhÆt sáng ng©i ánh quang

ñã ban cho v® chÒng chàng"TØ Bi" ÇÙc tánh, chung ÇÜ©ng Çåo

tâm!

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa Thích ñÙc TâmThích ñÙc Tâm))

- 76 -

(18)(18)

MÓi Thù MÓi Thù TruyŠn Ki‰pTruyŠn Ki‰pThuª xÜa có m¶t thanh niên

RÃt là hi‰u thäo kh¡p miŠn bi‰t danhLà con m¶t, Çã trܪng thành

NhÜng chÜa chÎu lÆp gia Çình v§i aiMË già, cha s§m qua Ç©i

Chàng lo phøng dÜ«ng cho ngÜ©i MË yêu,

ThÃy con vÃt vä s§m chiŠuMË khuyên lÃy v® Çû ÇiŠu thiŒt hÖn

NhÜng con ch£ng chÎu k‰t hônMË bèn t¿ cܧi v® luôn cho chàng.

*

- 77 -

Nàng dâu ti‰t hånh, Çäm ÇangTrong nhà tháo vát, ngoài làng tinh

khônRûi thay không th‹ sanh con

ThÃy chÒng lo nghï héo hon cõi lòngV® bèn t¿ cܧi cho chÒng

Thêm cô v® lë. M¥n nÒng cä hai.*

´t lâu v® lë mang thaiChÒng mØng h§n hª m¶t hai nuông

chiŠuTÕ ra h‰t sÙc thÜÖng yêu

ñêm ngày sæn sóc, sáng chiŠu nâng niu,

V® ÇÀu tûi phÆn buÒn thiuNgoài ÇÀy ganh tÙc, trong nhiŠu h©n

ghenR¡p tâm hi‹m Ƕc m¶t phen

Cho chÒng chØa cái thói quen phÛ phàng.

*V® ÇÀu Çi ki‰m thuÓc thang

Tr¶n vào th¿c phÄm. DÍ dàng phá thai,Thành công lÀn m¶t, lÀn hai

Thêm lÀn ba n»a ra tay håi ngÀmMË con v® lë lìa trÀn

Trܧc khi t¡t thª quy‰t tâm trä thù.

- 78 -

*

H‰t Xuân, qua Hå, sang ThuAnh chÒng khám phá chuyŒn xÜa v®

làmN°i cÖn giÆn d» vô vàn

ñ†a ÇÀy v® cä hung tàn th£ng tayŸ Ç©i vay trä, trä vay

Nàng này Çau ǧn lìa ngay cõi Ç©i.*

Luân hÒi sang ki‰p thÙ HaiV® sau trª låi ÇÀu thai thành Mèo

V® ÇÀu cÛng trª låi theoHóa thành Gà mái, ÇÈ nhiŠu gà con

Mèo rình, vÒ lÃy æn luônGi‰t thêm Gà mái, rºa h©n ch£ng tha.

*Luân hÒi sang ki‰p thÙ Ba

Gà thành Beo cái. Mèo là con NaiNai sinh con bu°i s§m mai

Bu°i chiŠu Beo t§i æn hoài còn chiˆn luôn cä chú Nai kia

Cái vòng luÄn quÄn thäm thê hÆn thù.*

Luân hÒi sang ki‰p thÙ TÜNai là ThÀn ác. Beo vô nhà giàu

- 79 -

Hóa thành con trܪng, gái ÇÀuñ‰n khi khôn l§n làm dâu nhà ngÜ©i

Hai kÿ sinh nª con rÒiHung ThÀn hiŒn ljn gi‰t Ç©i trÈ

thÖ.*

ñ‰n kÿ sinh nª thÙ baV® chÒng tính k‰ trÓn ra khÕi nhà

Lánh vŠ bên ngoåi thÆt xa…n thân nÜÖng náu cho qua hi‹m

nghèoBäo toàn mång sÓng con yêu

Tránh tay ThÀn ác gây nhiŠu Çau thÜÖng,

Th©i gian sau m§i lên ÇÜ©ngBÒng con trª låi quê chÒng khi xÜa.

*ñÜ©ng vŠ vÃt vä n¡ng mÜa

V® chÒng ghé låi nghÌ trÜa trܧc thŠmKÿ Viên TÎnh Xá êm ÇŠm

Cây cao tÕa mát, liÍu mŠm buông lÖi,Ch®t nhÜ bão tÓ vang tr©i

Hung ThÀn gÀm thét t§i nÖi kia rÒiV® chÒng s® hãi røng r©i

Ôm con chåy th£ng vào nÖi PhÆt ñài

- 80 -

ñ‹ con n¢m dܧi chân NgàiQuÿ xin cÙu mång, ngæn loài tàn hung

*Hung ThÀn t§i t¿a cÖn giông

ChÜ Thiên gác cºa ch¥n không cho vào,TØ bi Cºa PhÆt dåt dào

Tình thÜÖng r¶ng mª xóa bao hÆn thùHung ThÀn trª låi hiŠn tØ

Nh© oai l¿c PhÆt rÃt Ü nhiŒm mÀu.Hung ThÀn ÇÜ®c dÅn vào chÀu

ñ‹ nghe ñÙc PhÆt khuyên câu ôn tÒn:"Các con gi‰t håi nhau luôn

Trä vay, vay trä dÆp dÒn kh° ÇauMÓi thù truyŠn ki‰p Çã lâu

Hãy nên chÃm dÙt cho mau tØ gi©!"*

PhÆt ngÒi k‹ låi chuyŒn xÜaNguyên do ÇÜa ljn dây dÜa hÆn

thù,PhÆt khuyên hai kÈ cÓ tu,

RÒi ngâm bài kŒ nhÜ ru lòng ngÜ©i:"Th‰ gian kh¡p bÓn phÜÖng tr©i

Th©i nào cÛng vÆy, muôn Ç©i ch£ng sai

- 81 -

Oán mà báo oán kéo dàiThan ôi oán Çó theo ai chÆp chÒng!

LÃy ân báo oán ÇËp lòngOán tiêu tan mÃt, h‰t vòng kh° Çau

ñó là chân lš dài lâuCûa ngÜ©i hi‹u Çåo nhiŒm mÀu tØ

xÜa!"*

ñôi Çàng nhÜ tÌnh cÖn mÖOan cØu chÃm dÙt, hÆn thù tiêu tan

Trong tâm bØng ánh Çåo vàngCúi ÇÀu tå PhÆt, r¶n ràng niŠm vui.

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa H.G.)cûa H.G.)

- 82 -

(19)(19)

Hoàng Tº Hoàng Tº Hi‰u ThäoHi‰u Thäo

Có ông hoàng tº ngày xÜaTên là NhÅn Nhøc, nhân tØ n°i danh

Yêu thÜÖng m†i kÈ xung quanh,Låi thêm trí tuŒ thông minh hÖn

ngÜ©i,Khôi ngô tܧng måo rång ng©i

Toàn dân khen ÇÙc, kh¡p nÖi m‰n tài.Vua và Hoàng HÆu yêu Ngài

Vì lòng hi‰u thäo ít ai sánh cùng.*

M¶t hôm Vua bŒnh trong cungThuÓc men dùng mãi vÅn không giäm

nhiŠuông Hoàng lo l¡ng Çæm chiêu

Cùng quan h†p låi s§m chiŠu nghï suy

- 83 -

Bàn nhau xem có cách gìKi‰m ra thuÓc quš mang vŠ ch»a Vua.

Trong triŠu có kÈ l†c lØaManh tâm muÓn cܧp ngôi Vua lâu rÒi

Ch© Vua båo bŒnh qua Ç©iHåi luôn hoàng tº là ngÜ©i nÓi ngôi,

*Gian thÀn thØa dÎp ngÕ l©i:

"ThuÓc hay tuy bi‰t. Ki‰m th©i khó sao!"

ông Hoàng: "Dù khó bi‰t baoTìm cho b¢ng ÇÜ®c, ta nào chÎu thua!"

Gian thÀn: "Tiên dÜ®c xin thÜañó là b¶ não ngÜ©i vØa thanh xuân

Låi thêm hi‰u thäo vô ngÀnCó lòng nhân ÇÙc xa gÀn ÇŠu khen!"

Vui mØng hoàng tº hÕi liŠn:"Não ta dùng ch‰ thuÓc tiên ÇÜ®c

nào?"Gian thÀn trong bøng mØng sao

BŠ ngoài giä b¶ buÒn rÀu xin thÜa:"Nào ai hÖn ÇÜ®c tâm tØ

Nào ai hi‰u thäo ÇÜ®c nhÜ b¢ng NgàiNão Ngài làm thuÓc thÆt hay

NhÜng nghe sao thÃy Ç¡ng cay b¶i phÀn

- 84 -

TriŠu thÀn Çâu n« bÃt nhânNào ai låi dám nhÅn tâm cùng Ngài!"

*ông Hoàng kh£ng khái buông l©i:"Ta Çây nào có ti‰c Ç©i gÃm hoa

N‰u mà cÙu mång Vua ChaThì ta dù ch‰t lòng Çà sܧng vui!".TriŠu thÀn thÜÖng cäm ngÆm ngùiToàn dân hay chuyŒn ngÜ©i ngÜ©i

lŒ sa.ông Hoàng truyŠn: "C¡t ÇÀu ta

M° ra lÃy não Çem hòa thuÓc ngayCÀu Tr©i phù h¶ thuÓc hay

Ch»a Vua khÕi bŒnh ta Çây ngÆm cÜ©i!".

Khen thay lòng hi‰u tuyŒt v©iCho nên Ƕng ljn ÇÃt tr©i linh

thiêngThuÓc hay nhÜ có phép Tiên

UÓng xong chén thuÓc Vua liŠn khÕe ra.*

ông Hoàng hi‰u v§i mË chaLà tiŠn thân PhÆt Thích Ca thuª nào.

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôi

- 85 -

trích: trích: Viên ÂmViên Âm))

(20)(20)

NguÒn Hånh PhúcNÖi vùng tÎnh xá Kÿ Hoàn

Gió tr©i nhË th°i, mây ngàn êm trôiGÓc cây c° thø trên ÇÒi

Sa Môn bÓn vÎ cùng ngÒi chuyŒn chÖiHÕi ÇiŠu chi sܧng tuyŒt v©i?

ñiŠu chi hånh phúc theo ngÜ©i trÀn gian?

*TrÀm ngâm, m¶t vÎ cho r¢ng:

"Hܪng phong cänh ÇËp thú b¢ng lên tiên

- 86 -

Khi xuân r¿c r« thiên nhiênVui Çàn chim hót, th¡m duyên hoa

cÜ©iñÃt tr©i, cây cÕ tÓt tÜÖi

Dong thuyŠn dòng bi‰c dåo chÖi l»ng l©

Ho¥c mang bÀu rÜ®u túi thÖNúi cao ngâm vÎnh: giÃc mÖ m¶t

Ç©i!".*

VÎ bên phäi khë thÓt l©i:"Gia Çình Çoàn tø m¶t nÖi sum vÀy

ThÙc ngon, rÜ®u quš tràn ÇÀyñàn ca hát xܧng ngÃt ngây thâm tình

Quây quÀn thân thu¶c quanh mìnhSܧng nhÜ lên tÆn mây xanh cõi

tr©i!".*

VÎ bên trái nói: "Trên Ç©iÇÜ®c sinh ra Çúng vào nÖi sang giàu

NhiŠu tiŠn båc, l¡m quân hÀuˆn ngon, m¥c ÇËp, nhà lÀu, ng¿a xe

Vinh hoa phú quš bŠ bŠM§i là vui sܧng còn chi sánh b¢ng!".

*VÎ ngÒi phía trܧc thÜa r¢ng:

- 87 -

"Các thÀy nghï vÆy phäi chæng ÇŠu lÀm?

Theo tôi cܧi ÇÜ®c giai nhânVài nàng quy‰n rÛ, tÃm thân g®i tình

Nói cÜ©i ca múa ÇËp xinhM§i là hånh phúc mà mình thi‰t tha!".

*Nh»ng l©i Çàm luÆn v£ng xa

VØa khi ñÙc PhÆt ghé qua kinh hànhDØng chân hÕi rõ ng†n ngành

ñ¶ng lòng thÜÖng xót chúng sanh mê lÀm

Ngài bèn dåy: - "Kìa cänh xuânThiên nhiên vån vÆt xa gÀn tÓt tÜÖi

Thu qua, ñông t§i bên tr©iÚa tàn cây cÕ, tÖi b©i lá hoa!".- "Kìa ngÜ©i sum h†p ÇÀy nhà

ChÙa chan tình cäm, chan hòa niŠm vuiNhÜng h®p rÒi låi chia phôi

Sinh ly, tº biŒt khi‰n ngÜ©i kh° Çau!".

- "Kìa xem phú quš sang giàuGia tài dù l¡m, bŠn lâu bao gi©ñ©i ngÜ©i ng¡n t¿a giÃc mÖ

Mang gì theo ÇÜ®c trong gi© xuôi tay!".

- 88 -

- "Kìa xem nh»ng kÈ Ç¡m sayHam mê s¡c døc hao gÀy tÃm thân

Låi thêm mê mu¶i tâm thÀnTan nhà, mÃt nܧc b¡t nguÒn tØ Çây!".

*"Nói chung nh»ng ܧc muÓn này

Là nguyên nhân chính vÀn xoay luân hÒi

Trong vòng sinh tº n°i trôiKhi‰n Ç©i Çau kh°! Khi‰n ngÜ©i

lÀm than!ChÌ riêng có cõi Ni‰t Bàn

Là nÖi an låc chÙa chan ngàn Ç©iLà chân hånh phúc tuyŒt v©i!".

RÒi Ngài k‹ låi chuyŒn th©i xa xÜa:*

"Trܧc kia có m¶t Ông VuaTrÎ vì m¶t nܧc cõi b© thênh thang

Nhà Vua tên g†i Ph° AnM©i Vua bÓn nܧc lân bang tiŒc tùng

Kéo dài bÓn tháng tÜng bØngñ‰n khi tan tiŒc, lúc cùng chia tay

Ph° An hÕi bÓn Vua này"ñiŠu chi låc thú mê say nhÃt Ç©i?".

BÓn Vua lÀn lÜ®t trä l©i:- "Dåo chÖi cänh ÇËp ÇÃt tr©i bao la!".

- "Gia Çình sum h†p chan hòa!".

- 89 -

- "Giàu sang phú quš m¶t nhà hi‹n vinh!".

- "Giai nhân nhan s¡c g®i tình!".ñó là nh»ng thÙ cho mình sܧng vui!

Ph° An nghiêm nghÎ Çáp l©i:"ñó là tåm b® nhÃt th©i mà thôi

Nguyên nhân sinh tº luân hÒiC¶i nguÒn Çau kh° n°i trôi ki‰p

ngܩi!".*

K‹ xong chuyŒn, PhÆt ti‰p l©i:"Mong cho bÓn vÎ thoát nÖi ta bà,

Ph° An ki‰p trܧc là taBÓn Vua ngày Çó chính là các ông

Ta khuyên ch£ng chÎu ghi lòngKi‰p này quanh quÄn trong vòng tº

sinh!".BÓn Sa Môn khë l¥ng thinh

Nhû lòng sám hÓi tâm thành tØ Çây.VØng dÜÖng r¿c chi‰u cÕ cây

HÜÖng xuân ngan ngát tÕa ÇÀy không gian

BÓn ngÜ©i bØng ánh Çåo vàngKhÖi nguÒn hånh phúc dâng tràn trong

tim.

- 90 -

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa Trí HiŠnTrí HiŠn))

(21)(21)

Dåy KhÌ NóiDåy KhÌ NóiNܧc kia có m¶t ông Vua

VÓn ham viŒc lå, låi Üa chuyŒn ÇùaTu°i Vua bÄy chøc có thØa

M¶t hôm cao hÙng nhân mùa ÇÀu Xuân

Vua truyŠn lŒnh kh¡p xa gÀnTØ quan cho chí t§i dân hay r¢ngNhà Vua ban thܪng ngàn vàng

Cho ai dåy khÌ nói næng nhÜ ngÜ©i.*

Các quan phäi d¿ cu¶c chÖiCÓ công tìm khÌ các nÖi ÇÜa vŠ

- 91 -

Quan nào dåy khÌ lành nghŠThܪng vàng, tæng chÙc Çôi bŠ vui

thay!

Quan nào dåy khÌ không hayPhåt tiŠn, giáng chÙc xuÓng ngay tÙc

th©i!Các quan than kh° thÃu tr©i

XÜa nay khÌ nói ti‰ng ngÜ©i ÇÜ®c Çâu!

*ñ¶t nhiên có lão båc ÇÀu

Tu°i ngoài bÄy chøc xin hÀu chuyŒn Vua

Quÿ thÜa: "NghŠ nghiŒp tØ xÜaChuyên môn dåy khÌ nói nhÜ ti‰ng

ngÜ©iCä nhà tØng träi mÃy Ç©i

NghŠ riêng dåy khÌ vÓn nÖi gia truyŠn!".

Vua nghe hÙng thú vô biên,Lão ông lên ti‰ng nói thêm Çôi ÇiŠu:

"Công phu dåy khÌ khá nhiŠuMuÓn cho khÌ nói ÇÜ®c theo ti‰ng

ngÜ©iHàng ngày kiên nhÅn m§m l©i

- 92 -

´t ra phäi mÃt hai mÜÖi næm trÜ©ng!"Lão xin nhÆn trܧc nºa vàng

VŠ nhà sºa soån lên ÇÜ©ng Çi xaKhÌ thông minh së tìm ra

ñem vŠ dåy nói, nghŠ nhà tinh thông.*

Vua nghe háo hÙc vô cùngXuÃt næm træm lÜ®ng ÇÜa ông tÙc

thì,Các quan mØng r« k‹ chi

Trút Çi gánh n¥ng nghï suy nh†c lòng.*

Ông vŠ, v® ngóng, con trôngKhi hay rõ chuyŒn ÇŠu cùng khóc la

Gåt Vua ch¡c ch‰t cä nhàPhen này ba h† thành ma không ÇÀu

Ông nào dåy khÌ ÇÜ®c ÇâuCä gan lÜ©ng gåt, mÜu sâu håi Ç©i.

VuÓt râu ông lão cä cÜ©i"Tu°i ta nay Çã bÄy mÜÖi hÖn rÒi

Nhà Vua tu°i cÛng vÆy thôiCh¡c chi còn sÓng ª Ç©i dài lâu

Hai mÜÖi næm khó qua cÀuVua và ta ch‰t còn Çâu lo gì!

Con ngÜ©i sÓng ª thác vŠCoi nhÜ xí xóa c§ chi mu¶n sÀu

- 93 -

Vô thÜ©ng PhÆt dåy tØ lâu!".

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa Thái ThanhThái Thanh))

(22)(22)

Lòng Hi‰uLòng Hi‰uChim Oanh VÛChim Oanh VÛThuª xÜa ª dãy Tuy‰t SÖn

Có chim Oanh VÛ dÍ thÜÖng, hiŠn hòaVì cha mË bÎ mù lòa

M¶t mình chim phäi bay ra khu rØngKi‰m tìm trái chín thÖm lØng

Mang vŠ cung kính cúng dÜ©ng mË cha.

*

- 94 -

Cách rØng cÛng ch£ng bao xaCó ông ÇiŠn chû thÆt là tÓt thay

Ru¶ng vØa cÃy lúa næm nayÔng bèn phát nguyŒn: "Lúa này tr°

bôngKhi nào lúa tÓt ÇÀy ÇÒng

Ai cÀn lÜÖng th¿c vui lòng lÃy æn!".*

M¶t hôm Oanh VÛ bay ngangThÃy bao nhiêu lúa óng vàng ÇËp tÜÖi

Chim bèn dØng cánh tìm mÒiTha nhiŠu lúa tÓt vŠ m©i mË cha,

VØa khi ÇiŠn chû Çi quaTܪng chim phá hoåi, ông ta phiŠn lòng

Sai ngÜ©i giæng lܧi trên ÇÒngB¡t chim Oanh VÛ bÕ lÒng treo chÖi.

*Chim bèn nhÕ nhË Çôi l©i:

"Sao ông låi n« giam tôi th‰ này?Ông thÜ©ng bÓ thí hàng ngày

Cho nên tôi m§i ngØng Çây ki‰m mÒi!".

ông ÇiŠn chû: "Ki‰m cho aiMà sao lui t§i tha hoài lúa ta?".

Chim thÜa: "Tôi có mË chaCä hai ÇŠu bÎ mù lòa tÓi tæmBay Çi ki‰m sÓng khó khæn

- 95 -

Mình tôi phäi lÃy phÀn æn ba ngÜ©i!".

Nghe ra ÇiŠn chû tÜÖi cÜ©iThä chim và nói: "Xin m©i tØ nay

An tâm ghé låi ru¶ng nàyCÙ dùng thóc lúa ta Çây không buÒn!".

*Khen thay súc vÆt, chim muông

Mà lòng hi‰u thäo còn hÖn nhiŠu ngÜ©i

ñã sinh ra gi»a ÇÃt tr©i"Hi‰u cùng cha mË" nh§ l©i gÃm hoa.

Con chim Oanh VÛ chính làTiŠn thân ñÙc PhÆt Thích Ca m¶t th©i,

Còn ÇiŠn chû tÓt tuyŒt v©iLà Xá L®i PhÃt ngÜ©i Ç©i kính yêu.

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôitrích: trích: PhÆt PhápPhÆt Pháp))

- 96 -

(23)(23)

Cây TáoCây TáoThi‰t SÖnThi‰t SÖn

Thi‰t SÖn núi th£m xa xÜaCó cây táo n† rÃt Ü lâu Ç©i

Thân to, tán lá r®p tr©iChÜa hŠ có quä, tÙ th©i cành trÖ.

*GÀn chân núi có tiŠu phu

Tên là Chí Hi‰u, Óm o, thân gÀyChuyên nghŠ lên núi lÜ®m cây

Mang vŠ làm cûi, bán ngày ki‰m æn

Quanh næm sinh sÓng khó khæn

- 97 -

M¶t mình nuôi MË nh†c nh¢n s§m trÜa.MË chàng bŒnh hoån, già nua,

ThuÓc thang nào có tiŠn mua vì nghèoDÀn dÀn bŒnh n¥ng thêm nhiŠu

Trª thành tê båi MË yêu liŒt giÜ©ng,Chàng buÒn sÓ phÆn Çau thÜÖng

Thª dài, than ng¡n mãi vÜÖng mu¶n phiŠn.

*M¶t Çêm hÀu cånh MË hiŠn

MË Çà an giÃc. Ngoài hiên sáng tr©iChàng bèn nhË bܧc ra chÖi

Say sÜa ng¡m ánh træng nÖi ÇÀu ghŠnh,

Núi rØng sÜÖng phû bÒng bŠnhñ†ng trên ng†n cÕ, ÇÀu cành nhÜ hoa

NhÜ muôn ngàn ánh sao saLong lanh suÓi v¡ng, thܧt tha Çêm

trܩng.*

TiŠu phu Çang phút mÖ màngCh®t Çâu trܧc m¥t hào quang sáng

lòaM¶t tiên ông b‡ng hiŒn ra

Chòm râu tr¡ng båc, nܧc da hÒng hàoDáng uy nghi, vÈ thanh cao

PhÃt phÖ áo tr¡ng, gÆy Çào cÀm tay.

- 98 -

TiŠu phu phách låc, hÒn bayTiên ông khë nói: "Ta Çây! An lòng!

Ta là Hòa ThÜ®ng trên nonŸ ngay trong dãy Thi‰t SÖn lâu rÒi

Vì con hi‰u thäo ª Ç©iCho nên Ƕng t§i ÇÃt tr©i linh thiêng

Hôm nay h¶i Çû cÖ duyênTa vŠ ch»a bŒnh MË hiŠn giúp con!".

TiŠu phu mØng r« trong lòngV¶i quÿ bái tå vô cùng trang nghiêm.

*Xua tay, Hòa ThÜ®ng nói thêm:

"Con mau sºa soån leo lên núi nàyTìm cây táo quš lâu ngày

Hái ngay m¶t trái vŠ Çây cÙu ngÜ©iDâng lên cho MË con sÖi

MË dù bŒnh n¥ng æn th©i khÕi luôn!".*

TiŠu phu nghe lŒnh phân vânXÜa nay cây táo xa gÀn ÇŠu hay

ChÜa hŠ có quä m¶t ngàyLÃy chi Ç‹ hái? LŒnh này tr§ trêu!

NhÜng Hòa ThÜ®ng nói: " Làm theoñúng l©i ta d¥n ch§ nhiŠu nghï suy!

Hãy lên hái táo ngay ÇiGi© cây có trái cÛng vì cäm thông

ThÜÖng con hi‰u ÇÍ m¶t lòng

- 99 -

Bà con quš m‰n kh¡p vùng Thi‰t SÖn!"

TiŠu phu søp låy tå ÖnNgÄng lên Hòa ThÜ®ng bi‰n luôn

mÃt rÒi.*

SuÓt Çêm tr¢n tr†c mãi thôiTiŠu phu lên núi khi tr©i hØng Çông

SÜÖng lam còn phû mênh môngRØng hoang, núi v¡ng chÆp chùng êm

ruChÌ riêng dòng thác vô tÜ

Rì rào khe núi v†ng ÇÜa khúc tìnhNhÜ ch© Çón ánh bình minh

DÎu dàng soi tÕ tâm linh con ngÜ©i.*

Thân vÃt vä, lòng an vuiCÕ cây rÆm råp, núi ÇÒi cheo leoTiŠu phu cÜÖng quy‰t cÓ trèo

ñÀu non vØa t§i, n¡ng theo ngang ÇÀuNgÄng nhìn cành táo trên cao

ThÃy ngay m¶t quä. Xi‰t bao lå lùng,Chàng reo lên rÃt vui mØng

"Tå Ön Hòa ThÜ®ng mª ÇÜ©ng cÙu con!".

Táo thÀn b‡ng hiŒn nhiŠu hÖnQuä to, chín ÇÕ nhÜ son trïu cành

- 100 -

Chàng leo lên hái thÆt nhanhMê m© che lÃp bi‰n thành máu tham

Hái nhiŠu ÇÀy ¡p m¶t lànNhét thêm ÇÀy túi m§i mang vŠ nhà.

*ñÀu Çuôi k‹ låi MË già

TiŠu phu dâng táo m©i bà MË sÖiNgåc nhiên MË Ç‰n nghËn l©iCh¡p hai tay låi vái tr©i trên caoMiŒng luôn niŒm PhÆt thì thào

Tå Ön tr©i, PhÆt dåt dào lòng nhânTå Ön Hòa ThÜ®ng vô ngÀn

MË æn táo quš lòng thÀm sܧng vui.Táo thÀn thÆt quä lå Ç©i

MË æn xong táo bŒnh th©i khÕi luônñôi chân cº Ƕng bình thÜ©ng

Ch£ng còn tê båi liŒt giÜ©ng nhÜ xÜaBܧc lÀn theo cánh li‰p thÜa

Lâm râm khÃn nguyŒn Ön vØa ÇÜ®c ban.

*

Tin ÇÒn phép lå truyŠn lanBà con kéo ljn r¶n ràng kh¡p nÖi

- 101 -

Nh© tay Chí Hi‰u giúp Ç©iKÈ th©i bŒnh n¥ng. NgÜ©i th©i kinh

niênTiŠu phu chia táo giúp liŠn

Táo thÀn nhÜ có phép tiên ch»a lành.*

Tháng ngày lÀn lÜ®t trôi nhanhTiŠu phu ch®t nghï công mình khó

khænLên non hái táo nh†c nh¢n

Nên Çòi con bŒnh trä phÀn tiŠn công.Båc tiŠn theo táo chÃt chÒng

Lòng tham theo båc càng nÒng hÖi tanh!

TiŠn công ngày m¶t tæng nhanhTh£ng tay vÖ vét mau thành phú ông

Màng chi con bŒnh tay khôngBåc tiŠn n‰u thi‰u ÇØng mong cÆy

nh©!*

Th©i gian thÃm tho¡t thoi ÇÜaTiŠu phu Chí Hi‰u xác xÖ thuª nào

Gi© Çây rång m¥t phú hàoKh¡p vùng n°i ti‰ng sang giàu nhÃt

thôi,

- 102 -

Lâu Çài tráng lŒ tuyŒt v©iQuân hÀu, xe ng¿a cu¶c Ç©i lên

hÜÖng.*

M¶t hôm có gái Çáng thÜÖngPhÜÖng xa l¥n l¶i tìm ÇÜ©ng ghé sang

KhÄn cÀu m¡t lŒ dâng trànNàng cÀn táo quš xin chàng giúp cho

MË nàng hÃp hÓi n¢m ch©Trên giÜ©ng tº biŒt mong nh© táo

tiên!Ng¥t vì nàng ch£ng có tiŠn

Phú ông Chí Hi‰u Çu°i liŠn th£ng tay,Gái nghèo van khóc t¶i thay

"Không tiŠn không táo!". ñành quay trª vŠ.*

ñêm hôm Çó dܧi træng thŠM¶t tr©i v¢ng v¥c, bÓn bŠ nên thÖ

ñÙng trên ÇÌnh núi m¶ng mÖPhú ông Chí Hi‰u say sÜa ng¡m nhìn

Táo thÀn giúp hái ra tiŠnTrong lòng Ç¡c š nên liŠn cÜ©i vang.

Ch®t Çâu m¶t Çåo hào quangVøt ngang hiŒn trܧc m¥t chàng:

"NgÜ©i Ön"

- 103 -

ñó là Hòa ThÜ®ng Thi‰t SÖnGi†ng Ngài nghiêm nghÎ, Çâu còn nhÜ

xÜaTrܧc kia vui vÈ có thØa

Gi© ÇÀy quª trách, låi vØa uy nghiêm:"Nghe Çây Chí Hi‰u ham tiŠn

Tham lam che lÃp tâm hiŠn thuª xÜaCh£ng còn có chút lòng tØ

ñØng mong hܪng l¶c giÓng nhÜ ngày nào!

Nh»ng gì ngÜÖi Çã thu vàoTan mau nhÜ b†t sóng chao bi‹n này!"

Nói xong Hòa ThÜ®ng vung tayNh° luôn cây táo lên ngay tÙc thì

Nh¡m ra bi‹n Ngài ném Çi,Bóng Ngài bi‰n mÃt. BÓn bŠ l¥ng yên.

TiŠu phu s® hãi vô biênRa vŠ lûi thûi, mu¶n phiŠn xi‰t bao

NhÜng lòng yên trí phÀn nàoNghï mình chÃt chÙa s¤n bao båc tiŠn

Dù cho ch£ng có táo tiênVÅn còn vui hܪng cûa riêng Çã ÇÀy.

*T§i nhà chàng s»ng s© thay

Rõ ràng chÓn cÛ: "Lâu Çài còn Çâu?"

Tܪng chØng Çang giÃc chiêm bao:

- 104 -

LŠu tranh nghèo khó thuª nào hiŒn ra,Trên mình quÀn áo xa hoa

Bi‰n thành cÛ nát nhÜ là trܧc kia.TiŠu phu nܧc m¡t ÇÀm Çìa

Ti‰c thÜÖng cÖ nghiŒp bi‰n Çi mÃt rÒi

Hai tay tr¡ng khë buông xuôiThª dài hÓi hÆn, ôi thôi mu¶n màng!

*Mây m© che phû træng vàng

Thi‰t SÖn gió v£ng cung Çàn hÜ không!

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa Phåm Ng†c KhuêPhåm Ng†c Khuê))

- 105 -

(24)(24)

Nai HiŠnNgày xÜa có chú Nai hiŠn

Nhªn nhÖ vui sÓng gi»a miŠn hoang sÖTrong khu rØng rÆm ven b©

Sông H¢ng cuÒn cu¶n sóng m© nhân gian.

Dáng Nai ÇËp Çë dÎu dàngSØng trong nܧc ng†c, thân vàng ánh

châuNhÜng m¡t Nai l¡ng u sÀu

ThÜÖng cho trÀn th‰ nhuÓm mÀu bi ai,

Nai nghe, nói ÇÜ®c ti‰ng ngÜ©iNai là BÒ Tát m¶t th©i hiŒn thân.

*Bên Nai muông thú quây quÀn

Coi Nai nhÜ MË muôn phÀn yêu thÜÖngNhÜ ThÀy sáng suÓt dÅn ÇÜ©ng

- 106 -

M¶t vùng ÇÒi núi ngát hÜÖng thanh bình.

S® ngÜ©i thÃy së håi mìnhNai cùng muông thú sÓng quanh trong

rØng.*

M¶t ngày tr©i ÇÃt mÎt mùngSông H¢ng gÀm thét sóng dâng ngÆp

trànNai Çang thÖ thÄn non ngàn

Ch®t nghe kêu cÙu ti‰ng vang núi ÇÒi

Nhìn xa Nai thÃy m¶t ngÜ©iÔm thanh cûi møc chÖi vÖi gi»a dòng

Mênh mông sóng nܧc reo cuÒngSÙc ngÜ©i Çã y‰u, s¡p buông trôi rÒi

Tâm BÒ Tát b‡ng rång ng©i"NgÜ©i mà Çau kh°, ta th©i kh° Çau!

CÙu ngÜ©i trܧc, cÙu mình sau!"Nai lao v¶i xuÓng dòng sâu v§t ngÜ©i,

Sá chi sóng gió dÆp vùiDìu ngÜ©i lên ÇÜ®c t§i nÖi an toàn.

*Nån nhân tÌnh låi bàng hoàng

Cám Ön công ÇÙc vô vàn cûa Nai

- 107 -

NguyŒn xin tåc då lâu dàiKhi‰n Nai sung sܧng thÓt l©i tâm

can:"MØng Ông còn tÃm lòng vàng

Dåt dào ân huŒ, chÙa chan nghïa tình!Hãy vŠ ngay v§i gia Çình

Nh§ ÇØng nói chuyŒn chúng mình nÖi Çây

NgÜ©i Ç©i nham hi‹m chÃt ÇÀySë tìm cách b¡t thân này mÃt thôi!".

Nån nhân hÙa ch¡c m¶t l©iKhÃu ÇÀu låy tå. VŠ nÖi thÎ thành.

*NgÜ©i vŠ Çoàn tø gia Çình

ñúng khi Hoàng HÆu tâu trình cùng Vua:

"ñêm qua thÀn thi‰p n¢m mÖThÃy con Nai ÇËp nói ra ti‰ng ngÜ©i

Nai thÀn thÆt quä lå Ç©iTrên tòa giäng Pháp l©i l©i cao sang

ThÆt là chuyŒn lå vô vànN‰u ta b¡t ÇÜ®c Nai vàng vŠ cungNhÓt VÜ©n ThÜ®ng Uy‹n vui chungñiŠm lành cho nܧc! ñiŠu mØng cho

ta!"Vua nghe thÕ thÈ l©i hoa

- 108 -

ChiŠu lòng Hoàng HÆu, lŒnh ra kh¡p miŠn:

"Ai mà giúp b¡t Nai hiŠnVua ban b°ng l¶c, båc tiŠn, chÙc cao!"

*

NgÜ©i mà Nai cÙu hôm nàoNghe Vua tr†ng thܪng, xôn xao cõi

lòngNghï mình cùng v§i v® con

ñói nghèo ki‰p sÓng, héo hon cu¶c Ç©i

Máu tham n°i dÆy trong ngÜ©iQuên ân tình cÛ, nuÓt l©i thŠ xÜa

Y cÜ©i phän b¶i say sÜaNhÜng kìa phép lå nhÜ vØa xäy ra

M¥t ngÜ©i chÃt phác hôm quaGi© Çây g§m ghi‰c xÃu xa vô cùng.

*Tên gian phän b¶i vào cung

Tâu Vua ch‡ ª trong rØng cûa Nai.Vua sai quân lính cûa Ngài

Bao vây bÓn phía bên ngoài rØng hoang

ào ào chó d» sûa vangKèn sæn tr°i gi†ng oang oang ti‰n vào

Thú rØng hoäng hÓt lao xao

- 109 -

Nai hiŠn choàng tÌnh xi‰t bao ng« ngàng

Bi‰t r¢ng trÓn cÛng mu¶n màngTay ngÜ©i hung ác båo tàn xÜa nay

Nai Çang nghï ng®i, loay hoayThì bao quân lính t§i ngay bên rÒi

Vua, Quan cÛng Çã ljn nÖiVua nhìn Nai ÇËp ngây ngÜ©i ng®i

khenTruyŠn không ÇÜ®c b¡n cung tên

Làm sao b¡t sÓng Nai hiŠn vŠ cung.*

M†i ngÜ©i chÜa kÎp vây lùngNai hiŠn t¿ ljn thÜa cùng Vua, Quan:

"Ai ÇÜa Ngài ljn non ngànNÖi tôi trú Än chÓn hoang vu này?"

Vua nghe kinh ngåc l¡m thay,ChÌ tên phän b¶i ÇÙng ngay sau Ngài:

"H«i Nai thÀn! Chính tên nàyHam tiŠn chÌ lÓi t§i Çây sæn tìm!".

*M†i ngÜ©i cùng lúc quay nhìn

RÒi cùng m¶t lúc kêu lên hãi hùng,M¥t tên phän b¶i ÇÜa ÇÜ©ng

ChÌ trong khoänh kh¡c vô cùng g§m ghêBao nhiêu máu mû tràn trŠ

Kh¡p nÖi lª loét khó bŠ nhÆn ra.

- 110 -

Nai thÜa: "M†i viŒc ch£ng quaChÌ là quä báo diÍn ra thÆt gÀn

Tên này b¶i nghïa vong ânTham lam m© m¡t, bÃt nhân håi

ngܩi!"

RÒi Nai k‹ rõ ÇÀu ÇuôiChuyŒn mình cÙu h¡n ch‰t trôi gi»a

dòng.*

Nhà Vua nghe hi‹u chuyŒn xongM¡ng tên phän b¶i: "Mi lòng tanh hôi

Mi làm ô u‰ danh NgÜ©iMi không Çáng sÓng trên Ç©i làm chi!"

Vua giÜÖng cung xº b¡n yNhÜng Nai nhäy v¶i ÇÙng che tên này

Nai thÜa: "T¶i h¡n ngày nayKéo theo quä báo ljn ngay Çây rÒi

M¥t y lª loét tanh hôiLà ÇiŠu trØng phåt m¶t Ç©i khó quên

Ngài tha cho h¡n m¶t phen!PhÀn tôi xin ÇÙng m¶t bên ch© Ngài!".

*Nhà Vua ch®t thÃy sáng ng©iM¶t vùng h› xä, m¶t tr©i tØ bi

Vua ban: "NgÜÖi hãy Çi Çi

- 111 -

H«i tên phän b¶i! Tha mi phen nàyñi cho khuÃt m¡t ta ngay

Làm NgÜ©i không Çáng! ñØng quay trª vŠ!"

Tên kia h° thËn ê chŠBܧc Çi lÀm lÛi, kéo lê thân ngÜ©i

LÜng quay vŠ phía m¥t tr©iTheo vùng bóng tÓi, vào nÖi bùn lÀy.

Vua nhìn Nai khë tÕ bày:"T¿ do xin trä tØ Çây cho Ngài!TrÅm lòng kính phøc l¡m thay

Ngài Çem chân lš gieo ÇÀy nhân gianSoi ÇÜ©ng giác ng¶ thênh thang

Tim này nguyŠn kh¡c l©i vàng tØ bi!".Vua ra lŒnh kéo quân Çi

Núi rØng trª låi bÓn bŠ bình yên.*

K‹ tØ khi Çó Çêm ÇêmHiu hiu gió mát, êm ÇŠm træng thanh

M¶t bÀy muông thú hiŠn lànhQuây quÀn trìu m‰n chung quanh Nai

hiŠnNhÜ ch© nghe nh»ng l©i thiŠn

Nghe l©i giäng Çåo gi»a miŠn hoang vu.

- 112 -

(phÕng theo bän væn xuôi(phÕng theo bän væn xuôicûa cûa HuyŠn ThanhHuyŠn Thanh))

MøC LøcMøC Løc

* L©i Nói ñÀu (DiŒu PhÜÖng) . . . . . . . . . . . ..3 01. ñ©i NgÜ©i Trong M¶t Câu (Tâm Phܧc) . . .502. N¡m Håt Trai (Thích Tâm Nguyên) . . . . . . .803. Anh Chàng BÓn V® (Báo Bát Nhã) . . . . . . .1204. Cây ñèn Kÿ Lå (ThiŒn Châu) . . . . . . . . . . .1705. N¡m Tro Tàn (Minh HÜng) . . . . . . . . . . . . 23

- 113 -

06. Xâu Ng†c... Nܧc (Trí HiŠn) . . . . . . . . . . . 2607. Vui Trong ñau Kh° (HÒng Mai) . . . . . . . . 3208. M¶t Lòng Vì ñåo (ñÙc ThÜ®ng) . . . . . . . . 3509. ñiŠu ñáng Lo NhÃt (TuyŠn Minh) . . . . . . .4010. Con Chó ñói (Hoàng Minh) . . . . . . . . . . . .4311. BÄy Cái L† Vàng (Y Hà) . . . . . . . . . . . . . . .4612. NgÜ©i MË (ñÙc ThÜÖng) . . . . . . . . . . . . . . 5113. Tai H†a Do Cái MiŒng (Hoàng Minh) . . . .56

14. PhÆt Xº KiŒn (ThiŒn Châu) . . . . . . . . . . . . .6015. D¡t Nhau XuÓng Gi‰ng (Trí Häi) . . . . . . . .6516. Bäo VŒ Sanh Linh (ñÙc Tâm) . . . . . . . . . . .6817. Phܧc Báu HiŒn TiŠn (Thích ñÙc Tâm) . . .71

- 114 -

18. MÓi Thù TruyŠn Ki‰p (H.G.) . . . . . . . . . . .7719. Hoàng Tº Hi‰u Thäo (Viên Âm) . . . . . . . . 8320. NguÒn Hånh Phúc (Trí HiŠn) . . . . . . . . . . .8621. Dåy KhÌ Nói (Thái Thanh) . . . . . . . . . . . . . 91

22. Lòng Hi‰u Chim Oanh VÛ (PhÆt Pháp) . . . 9423. Cây Táo Thi‰t SÖn (Phåm Ng†c Khuê) . . . 9724. Nai HiŠn (HuyŠn Thanh) . . . . . . . . . . . . . 106

ñÎa chÌ liên låc:Tâm Minh Ngô T¢ng Giao45481 Caboose Terrace

Sterling - VA 20166 - USAE-mail: [email protected]

- 115 -

- 116 -

- 117 -

- 118 -

- 119 -

- 120 -