TOPRAK OLUŞUMU

•GENEL JEOLOJİGENEL JEOLOJİ--TOPRAK OLUŞUMUTOPRAK OLUŞUMUProf. Dr. Yaşar EREN-2012Prof. Dr. Yaşar EREN-2012

TOPRAK OLUŞUMU Kayaçlarda doğal ayrışmanın sonucu olarak

toprak oluşur. Kayaçlardan toprak oluşurken 2 önemli aşama vardır 1-Toprağı meydana getirecek hammaddenin

hazırlanması 2-Bu hammaddenin toprağa çevrilmesi

Fiziksel ve kimyasal ayrışma toprağın hammaddesini hazırlar. Biyolojik ve iklimsel etkenler ise bu hammaddenin toprağa çevrilmesini sağlar


Toprak oluşumunu sağlayan beş ana faktör vardır. 1-Kayaç 2-İklim 3-Topoğrafya 4-Organizma 5-Zaman


Toprak nedir?Organik ve inorganik madde karışımıdır100% inorganikten (kum) % 100 organik

bileşime (turba) kadar değişim sunabilir İnorganik kısmı mineraldirOrganik kısmı humus olarak bilinen

çürümüş bitki ve hayvan malzemesidir


•• Toprak Toprak yeryüzünün en üst kısmındaki bitkilerin büyüme ortamı yeryüzünün en üst kısmındaki bitkilerin büyüme ortamı olan sıkılaşmamış malzemedir. Bitki kökleri topraktan su ve olan sıkılaşmamış malzemedir. Bitki kökleri topraktan su ve besleyiciler alır. Toprak atmosfer ve ana kaya arasında bulunan besleyiciler alır. Toprak atmosfer ve ana kaya arasında bulunan ayrışmış malzemedir.ayrışmış malzemedir.

•• ToprakToprak organik ve inorganik mineral parçacıkların karışımıdır. organik ve inorganik mineral parçacıkların karışımıdır. Taneler toprak hacminin % 50’sini oluşturur. Gözeneklerde Taneler toprak hacminin % 50’sini oluşturur. Gözeneklerde bulunan hava/su toprağın kalan kısmını oluşturur.bulunan hava/su toprağın kalan kısmını oluşturur.

•• Toprak Toprak yeryüzünün en üst kısmındaki bitkilerin büyüme ortamı yeryüzünün en üst kısmındaki bitkilerin büyüme ortamı olan sıkılaşmamış malzemedir. Bitki kökleri topraktan su ve olan sıkılaşmamış malzemedir. Bitki kökleri topraktan su ve besleyiciler alır. Toprak atmosfer ve ana kaya arasında bulunan besleyiciler alır. Toprak atmosfer ve ana kaya arasında bulunan ayrışmış malzemedir.ayrışmış malzemedir.

•• ToprakToprak organik ve inorganik mineral parçacıkların karışımıdır. organik ve inorganik mineral parçacıkların karışımıdır. Taneler toprak hacminin % 50’sini oluşturur. Gözeneklerde Taneler toprak hacminin % 50’sini oluşturur. Gözeneklerde bulunan hava/su toprağın kalan kısmını oluşturur.bulunan hava/su toprağın kalan kısmını oluşturur.

Toprak karakteristikleriToprak karakteristikleriToprak karakteristikleriToprak karakteristikleri


Tanımlama Regolit – ayrışmamış kayaçları örten kayaç ve

mineralalerden oluşan Ayrışmış-gevşek örtü. Rüzgarla-akarsular ve buzullarla taşınmış sedimentleri ve/veya yerinde oluşmuş sedimentleri kapsar

Toprak – Regolitin en üst kısmı. Kayaç parçaları, yeni

mineraller, organikler su ve havayı kapsar. Artık topraklar = Ana kayacın ayrışması sonucu yerinde

oluşan toprak. Taşınmış topraklar = aşınmış ve taşınmış (lös, rüzgar

veya ince taneli buzul çökelleri) ayrışmış malzemeler üstünde gelişen toprak


Toprak profili

Toprak boyunca bir dikme kesit yapıldığında birbirinden kimyasal ve fiziksel özellikleriyle ayrılan, fakat oluşum ve köken olarak birbirleriyle ilişkili az çok belirgin zonlar ayırt edilir.

Bu değişik bölümlerin oluşturduğu topluluğa toprak profili denir.

•GENEL JEOLOJİGENEL JEOLOJİ--TOPRAK OLUŞUMUTOPRAK OLUŞUMUProf. Dr. Yaşar EREN-2012Prof. Dr. Yaşar EREN-2012Toprak profili

Ana toprak horizonlarını ayırmak için kullanılan kriterler

ORGANİK BİLEŞİM [BİTKİ MİKTAR VE TİPİ, KORUNMASI]

CHELATION

SU ABSORBSİYONU

KARBONİK ASİT

RENK

TOPRAK DOKUSU

TOPRAK YAPISI


Toprakla regolitin farkı:

1. Toprakta daha fazla kimyasal

ayrışma.

2. Toprak, toprak horizonu olarak

adlandırılan tabakalı bir yapıya

sahiptir

3. Toprak bitkiler için gerekli nem ve

besleyicileri tutar.


Toprak Horizonları

O horizonuA horizonu

B horizonu

C horizonu(ayrışmışAnakayaç)

Anakayaç

Humusça zengin

O horizonu

A horizonu

B horizonu

C horizonu(ayrışmışAnakayaç)

•GENEL JEOLOJİGENEL JEOLOJİ--TOPRAK OLUŞUMUTOPRAK OLUŞUMUProf. Dr. Yaşar EREN-2012Prof. Dr. Yaşar EREN-2012Standart toprak profili Standart toprak profili ((A.B.D. Tarım bakanlığıA.B.D. Tarım bakanlığı))Standart toprak profili Standart toprak profili ((A.B.D. Tarım bakanlığıA.B.D. Tarım bakanlığı))

Yıkanmazonu

BirikmeZonu

O horizonu

A1

A12

E

B1

B2

B3

Humusça zengin üst toprak zonu

İnce taneli humus

Açık renkli mineral parçacıkları

Kooloid birikimi

Yarı toprağa geçiş

Yarı toprak; genellikle sedimentler, fakatMineraller anakayaçtan ayrışmış olabilir

Anakaya

C

R

•GENEL JEOLOJİGENEL JEOLOJİ--TOPRAK OLUŞUMUTOPRAK OLUŞUMUProf. Dr. Yaşar EREN-2012Prof. Dr. Yaşar EREN-2012O1

O2

A1

A2

A3

B1

B2

O2

B3

C

R

Gözle tanınabilir bitki örtüsünün orijinal şekli (yapraklar)

Kısmen çürümüş ve gözle tanaınmayan organik malzeme

Koyu renkli, organik madde kapsamı yüksek ve anorganik maddelerleKarışmış

Açık renkli yıkanmış Fe, Al ve kil kaybı fazla

B horizonuna geçiş B den ziyade A’ya benzer

B horizonuna geçiş A’dan Ziyade B’ye benzer

Kil, Fe ve Al, Humus veya bunların kombinasyonu ile zengin zon

C zonuna geçiş

Ayrışmaya uğramış, sıkılaşmamış ve toprağın hamaddesi(Anakayacın ayrışmış zonu

Ana kayaç

Asıl

topr

ak (s

olum

)

Birik

me

zonu

Yıka

nma

zonu


E

TOPRAK PROFİLİ

Horizonlar


O horizonu: Birkaç cm kalınlığındadır Organik madde egemendir. Bazı O seviyeleri bozulmamış veya

kısmen bozulmuş bitki ve hayvan kalıntıları içerir. Mineral veya organik toprağın en üstünde bulunur

O Horizonu (humus)

A Horizonu (üst toprak)

E Horizonu (yıkanma zonu )

B Horizonu (yarı toprak)

C Horizonu (regolit)

R Horizonu (anakaya)


A horizonu: Yüzeyde veya O horizonunun

altında bulunan mineral horizonudur.

Organik madde ve mineral karışımından oluşur

Yıkanma zonudur

O Horizonu (humus)







E zonu- Şiddetli bir şekilde yıkanmış ve filter edilmiş zon. Yaprağını dökmeyen ormanlar üzerindeki asidik topraklarda

bulunur Beyaz renklidir

O Horizonu (humus)







B horizonu: A horizonundan yıkanan materyalin

biriktiği zondur Aşağıdaki özelliklerden birinin veya bir

çoğunun egemen olduğu horizondur Kil, demir, alüminyum, karbonat, jips veya

humusun konsantre olduğu zon Oksid ve killerin yalnız veya karışmış

şekilde artık birikimi Oksit boyamaları bu horizona daha koyu ve

daha kırmızı bir renk verir Eriyebilen mineraller düzensis kütleler

şeklinde birikir

O Horizonu (humus)







K horizonu: Yarı kurk (çölsel) bölgelerde bulunan

karbonat nodül veya seviyeleridir

O Horizonu (humus)







C horizonu: Toprak oluşturan süreçlerle

çok az değişmiş zondur. Toprağın hammadesidir Ana kayacın ayrıştığı zon. O Horizonu (humus)







R Horizonu: Granit, kireçtaşı, bazalt ve

kumtaşı vb. gibi sert-ayrışmamış ana kayaç

Ana kayçataki küçük çatlak ve boşluklar kısmen veya tamamen toprakla doldurulmuştur.

O Horizonu (humus)







İklime bağlı 3 ana toprak grubu

Pedalfer – Humid rejimlerinde gelişir ( Al ve Fe demirce zengin olduğundanbu adı alır). Kil ve demiroksitler B horizonunda birikir. Eriyebilen mineraller koyu renkli A horizonundan yıkanmıştır. A horizonu organik madde açısından zengindir.

Pedocal – Arid ve yarı-arid bölgelerde gelişir. Ca açısından zengin olduğundan bu adı alır.Kimyasal ayrışma daha az etkin olduğundan A zonu açık renklidir.B horizonunda suyun buharlaşmasına bağlı olarak kaliş çökelimivardır

Laterit – Tropik bölgelerde gelişir. Kimyasal ayrışma çok etkendir.Eriyebilen minerallerin yıkanması tamdır. Kırmızı topraklar10 larca m. Derinliğe kadar uzanır.Genellikle Al-Hydroksit, Fe-Oksid ve Kil mineralleri (Kuvars genellikle yıkanmıştır); Bol miktarda bitki örtüsü. Çok verimli değil fertile - humus az, besleyiciler hızla tüketilir (Boksit-Al-cevheri)


Pedalfer

PEDALFER

Sıcak iklim

Humus ve yıkanmış toprak(kuvars ve kil minerallaeriMeccut)

Bazı demir ve Alüminyum Oksitler birikmiş: BütünEriyebilir mineraller (karbonat gibi) yıkanmıştır

Garanit anakaya


Pedokal

Kuru iklim

PEDOKAL

Humus ve yıkanmışToprak

Kalsiyum karbonatPellet ve nodüllerininÇökelimi

Kumtaşı, şeyl veKireçtaşıAna kayacı


Laterit

A horizonA horizonuu

C horizonC horizonuu

Yağışlı iklim

LATERİT

Humus yok veya çok ince

Kalın erime özelliği olmayanFe Ve Al Oksitler,genellikleKuvars

Demirce zengin kilVe alüminyum oksitler

İnce ağartılmış zon

Koyu renkl magmatikKayaç


Toprak horizonlarının farklılaşması Toprak horizonlarının farklılaşmasında 4 süreç vardır: 1-Toprağa eklenmeler

Yağış, yoğunlaşma veya akış şeklindeki su Atmosferden O2 ve CO2 Atmosfer ve yağışlardan N, Cl, ve S Biyolojik etkinliklerden organik malzeme Sedimentlerden malzeme Güneş enerjisi

2-Topraktan eksilmeler Buharlaşma-terleme sonucu su kaybı Denitrifikasyon sonucu N azot kaybı Organik maddenini oksidasyonu sonucu CO2 şeklinde C kaybı Erozyonla toprak kaybı Radyasyonla enerji kaybı Süspansiyon veya erimelerden su ve mineral kaybı


3-Yerdeğiştirme Sularla kil, organik madde, fe oksit ve diğer kimyasallar Bitkiler tarafından besleyicilerin sirkülasyonu Sudaki eriyebilir tuzlar Hayvanlar tarafından toprak

4-Dönüşüm Organik materyalin dekompozisyonu Ayrışmayla tane boyunun küçülmesi Birincil ve ikincil minerallerin transformasyonu Kil ve organik madde reaksiyonları

Toprak horizonlarının farklılaşması


2) Ana kaya- Ayrışmış malzemenin karakterini belirler

3) Organik etkinlik – Organizmalar, toprakta yaşar, beslenir

toprağı karıştırır ve toprakta ölür. Ayrıca organikasitler ayrışma ve toprak

oluşumna yardımcı olur.

4) Rölyef ve yamaç eğimi – İklim yüksekliğe bağlı olarak değişir

Yamaç açısı toprak gelişimini etkiler. Yamaç

Yüzünün yönelimi de şartları etkiler (mikro-iklim)

5) Zaman – Minerla ve besinler zaman içinde tüketilir.İyi topraklar taşkınlarla yıllık olarak

taşınır.Toprak oluşum hızı 2.5 cm/100 yıl

Toprak oluşumunu etkileyen diğer faktörlerToprak oluşumunu etkileyen diğer faktörler


İklim yağış ve sıcaklık

Topoğrafya(yükseklik ve rölyef)

Mekanikerozyon

Kimyasal ayrışma

Kimyasal ayrışma ufalanmayaı kolaylaştırır

Donma ve rim

e

Parçalanmayı sağlar

Erozyon

topoğrafyayı

alçaltır

Yü

ksek

rölyef fiziksel

erozyonu

arttırır

Fiziksel erozyon kimyasal ayrışma için yeni yüzeyler oluşturur

Ara

tan

sıc

aklı

k v

e ya

ğış

kim

yasa

l ayr

ışm

ayı a

rttı

rır

Binlerce yıl

Yükseklik yağış ve sıcaklığı etkiler

Zaman süreçlerin genişliğini etkiler


Toprak sınıflaması

A.B.D.

Bileşmiş milletler Gıda ve Tarım organizasyonu (FAO)

Avustralya


Yrd.Doç.Dr.Yaşar EREN

•• Amerikada 12 toprak çeşidi kabul edilir. Bunlar sırasıylaAmerikada 12 toprak çeşidi kabul edilir. Bunlar sırasıyla Alfisols (Alfisols (yüksek besinliyüksek besinli), Andisols (), Andisols (volkanik toprakvolkanik toprak), Aridisols (), Aridisols (çöl toprağıçöl toprağı),), Entisols (Entisols (yeni toprakyeni toprak), Gelisols (tundra ), Gelisols (tundra toprağıtoprağı), Histosols (organic ), Histosols (organic topraktoprak), ), Inceptisols (Inceptisols (genç toprakgenç toprak), Mollisols (), Mollisols (çayır/kır toprağıçayır/kır toprağı), Oxisols (tropi), Oxisols (tropikkal al topraktoprak),),Spodosols (Spodosols (Orman toprağıOrman toprağı), Ultisols (), Ultisols (düşük-besleyicili toprakdüşük-besleyicili toprak), ), veve Verticols (Verticols (şişen-kil toprağışişen-kil toprağı). ).


Ayrışma derecesi ve B horizonunun gelişimi

Çok az Hafif Orta Çok aşırı

Entisol Aridisol

Inceptisol Alfisol

Spodosol Ultisols

Mollisol Oxisol

Özel bileşenlerle tanımlanan toparklar

Andisol Volkanik kül

Histosol Turba, organik madde

Vertisol Kendiliğinden karışan killi topraklar

Gelisol Kutup bölgelerindeki topraklar

•GENEL JEOLOJİGENEL JEOLOJİ--TOPRAK OLUŞUMUTOPRAK OLUŞUMUProf. Dr. Yaşar EREN-2012Prof. Dr. Yaşar EREN-2012ABD’deki topraklar


EntisolÇok kötü gelişmiştir

A

C


Entisol

Pedojenik horizonlar ya çok belirsizdir veya hiç yoktur.Birçoğu kumludur

Photo and description are courtesy of USDA-NRCS National Soil Survey Center


PedalferAlfisol – E ve B horizonlarını kapsar. Çok

ayrışmamıştır. Yüksek alkaliniteye sahiptir

Ultisol – Şiddetli bir şekilde ayrışmıştır. Demir, kil ve alüminyumun biriktiğiKalın B horizonu vardır.


Alfisol


Alfisol



AlfisolOrta derecede ayrışmış orman toprağı

Ilıman-sıcak ormanlarKilce zengin B horizonuOldukça verimli


Ultisol


Ultisol Oldukça ayrışmış orman

toprakları Yarıtropikal ormanlar Ortaderecede yüksek

yağış

Killer B horizonunda yoğunlaşmıştır

Al ve Fe A horizonunda olduğu için kırmızı renklidir


Ultisol


UltisolUltisollar önemli miktarda yerdeğiştirmiş kil horizonu içerir



PedokalKalsik horizonlar içeren topraktır


Oksisol (Laterit)

Şiddetli bir şekilde ayrışmış ve mineral bölümünde sadece kaolinit, kil ve demir oksitlerin bulunduğu topraktır


Oksisol Tropikal topraklar

Sıcak-ılıman alanlar, yoğunyağış ve yıkanma

Laterit olarak ta adlandırılır. Al ve Fe birikimi

Boksit yaygın



OksisolTropik ve yarı tropik bölgelerin toprağıdır. Kuvars, kaolin, serbest oksit ve organik maddenin karışımıdır. Bir çok bölümü belirgin bir horizon gösteren yapıya sahip değildir. Derinlikle özelliğin değişimi o kadar derecelidir ki horizon sınırları genellikle gelişi güzeldir.



Organik madde

Molllisol – Otlak alanlarında gelişen toprak

Spodosol – yerdeğiştirmiş organik madde


MollisolMollisol koyu renkli bir yüzey horizonuna sahiptir.



SpodosolSpodosolAlüminyum ve organik maddenin amorf karışımıdır. Demir bulunur veya bulunmaz


•GENEL JEOLOJİGENEL JEOLOJİ--TOPRAK OLUŞUMUTOPRAK OLUŞUMUProf. Dr. Yaşar EREN-2012Prof. Dr. Yaşar EREN-2012Spodosol

Kuzey konifer orman toprağı Soğuk humid iklim

‘B’ horizonu Fe ve Al’ca zengin

Oldukça yıkanmış A horizonunda kil ve organik

madde çok az Oldukça asidik


(Spodosol)


Vertisol

Düşey olarak çatlayabilen ve genişleyebilen killi (smektit) topraklar


VertisolVertisollar kuruduğunda çatlar, ıslandığına şişer



Andosol

Volkanik anakaya üzerinde oluşan topraklar


Histosols

Histosollar egemen olarak organiktir. Donma zonu içermeyen egemen olarak organik madde içeren topraklara denir



InceptisolIlıman (humid) ve yarı ılıman bölgelerin toprağıdır. Kil ve amorf organik karbon ve alüminyum karışımından oluşan birikme zonuna sahip değillerdir



Aridosol

Mezofitik organizmaların yaşayamayacağı şekilde çok kurak olan toparaklardır.


•GENEL JEOLOJİGENEL JEOLOJİ--TOPRAK OLUŞUMUTOPRAK OLUŞUMUProf. Dr. Yaşar EREN-2012Prof. Dr. Yaşar EREN-2012Aridisol

Çöl toprağı Sıcak-kurak alanlar

Humus yok Genellikle sığ Tuzluluk ana problem Sık olmayan yıkanma karbonat ve

alüminyum biriktirir.

•GENEL JEOLOJİGENEL JEOLOJİ--TOPRAK OLUŞUMUTOPRAK OLUŞUMUProf. Dr. Yaşar EREN-2012Prof. Dr. Yaşar EREN-2012Aridisol, Kuveyt


Gelişme derecesi

Entisol ->Mollisol->Spodosol->Alfisol->Ultisol->Oxisol


Toprak özellikleri

Renk doku yapı pH, Eh Katyon değişim kapasitesi (c.e.c.) Nem kapsamı


TOPRAK ÖZELLİKLERİ Renk: -Kimyasal bileşim açısından fikir verir.

Renk indeksleri kullanılır (örn:Munsell Soil Color Chart)

Doku: - Kum, silt ve kil boyutundaki tanelere bağlıdır.

Su geçirme ve bulundurma açısından önemlidir.

Yapı: - Doğal olarak ayrıldıklarında toprak taneciklerinin büyüklüğünü tanımlar

Sıkılık: - Taneciklerin kohezyonunu ve çimento tipini tanımlar

Islak toprak nemli toprak Kuru toprak

Porozite: - Suyu bulundurma kapasitesi-boşluk hacmi ve bağlantılarına bağlıdır.


RENKOrganik madde konsantrasyonu,

mineral bileşimi ve nemlilik şartlarını yansıtabilir


Renk tonu

Açıklık/koyuluk

berraklık

•GENEL JEOLOJİGENEL JEOLOJİ--TOPRAK OLUŞUMUTOPRAK OLUŞUMUProf. Dr. Yaşar EREN-2012Prof. Dr. Yaşar EREN-2012Toprak dokusu üçgeni

Kil Kum

silt

Kil y

üzde

si

Silt yüzdesi

Kum yüzdesi

Kil

Kumlukil

Killi çamur

SiltlliKil

Kumlu Kil çamur

Çamur

Silt çamuru

silt

Kumlu çamur

Kum ÇamurluKu

Siltli KilÇamuru


Toprak yapısı

KüreselA horizonunun karkateristiğiGeniş ve hızlı değişimlereuğrar

Tanesel(gözenekli)

Kırımtılı(çok gözenekli)

Levha şekilliB horizonunda yaygın.Profilin herhangibirYerinde görülebilirGenellikle ana kayadanArtıktır veya sıkışmaİle oluşmuştur

Blok şekilliB horizonunda yaygındırGenellikle humid bölgelerde.A horizonunda da olabilir

Köşelibloksu

Yarı köşeli-bloksu

Prizma şekilliGenellikle B horizonunda,Kurak ve yarı kurak bölgeTopraklarında yaygındır

KolonsuÜst kesimiyuvarlak

PrizmatikDüz üst kesim


Kırıntılı veyaTanesel

Levhamsı-pulsu

Blok şekilli

Prizmatik veyaKolonsu


Toprak pH ve katyon d.k.

Katyon değişim k.

Bazalt montmorillonit Kaolinit Boksit

Filtrelenme artışı

k.d.

k


Toprak nemliliğiHacimsel su kapsamı, ( – Topraktaki

su hacminin(Vw) toplam toprak hacmine (Vt) olan oranı

= Vw/Vt


Mineral topraklar< 25% OM

Organic topraklar(>25% OM)

B zayıfVeya yok

Bbelirgin

VolkanikAna madde

Şiddetli yıkanmış

ANDISOL

OKSISOL

HISTOSOL

A C üstünde

A zayıfB üstün.

Şişen kil egemendeğil

Şişen kilegemen

B OM kapsar SPODOSOL

B kilkapsar

Kalın, yumuşak siyah A, verimli --- MOLLISOL

inceA

Verimli C -------- ALFISOL

Verimsiz C ------ ULTISOL

ENTISOL

VERTISOL

Genellikle nemli

Genellikle kuru

Has permafrost

INSEPTISOL

ARIDISOL

GELISOL



Toprak oluşumupodzollaşma – Fe ve/veya Al’un A

horizonundan taşınarak B horizonunda birikmesine podzollaşma denir. Ayrıca kil ve organik maddeler de yer değiştirir.


Podzollaşma

Humid iklim bölgelerinde gelişir (>70cm yıllık yağış)

Spodosol, Alfisol ve Ultisollar podzollaşmadan etkilenir.


Toprak oluşumu

Kalsifikasyon –Kalsiyum karbonatın A Horizonundan kaldırılarak B horizonunda birikmesine denir.


kalsifikasyonYarı-humit ve kurak bölgelerde

gelişir (yıllık yağış <56cm)Mollisol ve Aridosollar etkilenir.


Toprak rejimiLateritleşme—Şiddetli yıkama sonucu

silisyumun ortamdan kaldırılması sonucu gelişir. Toprakta Fe ve Al oksit egemendir

Oksisol üretirTropik bölgelerde çok yaygındır, başka

yerlerde de gelişebilir.


Paleosol,(eskitoprak)


Toprak kaybı

Tarım-kesme vb gibi olaylar sonucu bitki örtüsünün ortadan kaldırılması Doğal bitki örtüsü kuarklığa karşı dirençlidir. Doğal veya tarımsal örtü toprağı

yerinde tutarak erozyonu engeller Aşırı sıyırma

Toprağı tutan Doğal ve tarımsal bitki örtüsünün kaldırılması Aşırı ekim

Besleyicileri azaltarak, bitki örtüsünün büyümesini engeller. Sulama

Tuzlanmaya yol açarak, bitki örtüsünün gelişimini engeller. Şehirleşme

İnşaat etkinlikleri önemli dercede toprak kabına yol açar İnşaat sonucu toprak yapısı bozulur. Tekrar yerine konduğunda aynı

dayanımlılığa sahip olmayabilir. Yeni materyal eklendiğinden toprak yapısı bozulabilir. Yeraltısuyunun drenajı ve çekimi toprak özelliklerini değiştirir. Toprak kirliliğine yol açar


Toprak kaybı Kirlenme

Pestisitler, asidifikasyon, tuzlanma su dolması Uygun olmayan tarımsal faaliyetler,

Toprak erozyonunu engelleyen toprak koruma tekniklerini kullanmamak konturlama, Şerit şeklinde kesmek, Rüzgar kesiciler, Ürün değişimi, Damalama metoduyla sulama, Teraslama vb.;

Madencilik Büyük miktarlardaki toprağı kaldırarak/yerdeğiştirerek erozyonu kolaylaştırır. Kirlenmeye yol açar

Yol dışı araçlar – dağ bisikletlei Şiddetli toprak bozulması Gezi yarıkları toprak erozyonuna yol açabilir Bitki örtüsünü kaldırır Toprağı sıkılaştır-yüzeysel akışı arttırır


Toprak kaybı Yukarıdaki mekanizmalarla toprak kaybı

gerçekleştiğinde, su ve rüzgarın normal etkisiyle erozyon daha da kolaylaşır. Geçmiş 20 yılda, Dünyada işlenebilir toprakların %11’i insan

etkisiyle toprak kaybı sonucu yok olmuştur Üst toprak kaybı dünyadaki 5 ana çevre probleminden biridir.

•GENEL JEOLOJİGENEL JEOLOJİ--TOPRAK OLUŞUMUTOPRAK OLUŞUMUProf. Dr. Yaşar EREN-2012Prof. Dr. Yaşar EREN-2012Toprak tuzlanması

Tuzlu yeraltısuyu tablası


Kötü tarımsal faaliyetler

Küçük dere ve ardından toprak erozyonu


Çevreden toprakla doldurulmuş Yolkenarı hendeği

Kötü tarımsal faaliyetler


Orman kesimi ve toprak erozyonu

Guatemala


Uygun tarımsal faaliyetler


Teras çiftçiliğiUygun tarımsal faaliyetler


Toprak erozyonu Çamurlu akıntılar

toprak kaybının işaretidir


Toprak kaybı

İnşaat faaliyetleri


Damlama sulaması

Uygun tarımsal faaliyetler


Yol dışı araç kullanımı

•GENEL JEOLOJİGENEL JEOLOJİ--TOPRAK OLUŞUMUTOPRAK OLUŞUMUProf. Dr. Yaşar EREN-2012Prof. Dr. Yaşar EREN-2012Taşma ve yağmurlama sulaması

Toprak erozyonu Buharlaşma sonucu

su kaybı

TOPRAK OLUŞUMU

Documents