TÜRK-İSLAM TARİHİ • İlk komşuluk; Hz. Ömer (Nihavend Savaşı sonunda.) • İlk savaşlar; Hz. Osman (Hazarlar) – Belencer • İlk şiddeli çarpışmalar; Emeviler (Türgişler) • İlk iyi ilişkiler; Abbasiler 751 TALAS SAVAŞI • Abbasiler X Çin → İpek Yolu ve Orta Asya hakimiyeti için. Karluk, Yağma, Çiğil, Tuhsi Türk-Ġslam tarihi baĢladı. Çinlilerin buluĢlarını Müslümanlar öğrendi. Semerkant’ta (ġehirlerin ġahı)kağıt üretimi baĢladı.
43
Embed
TÜRK İSLAM TARİHİ - Alonot.com · 2021. 1. 31. · Ömer Hayyam Celali Takvim / Rubai / Binom Açılımı / Paskal Üçgeni / XEY . Yıkılma Nedenleri Taht kavgaları → Mehmet
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
TÜRK-İSLAM TARİHİ
• İlk komşuluk; Hz. Ömer (Nihavend Savaşı sonunda.) • İlk savaşlar; Hz. Osman (Hazarlar) – Belencer • İlk şiddeli çarpışmalar; Emeviler (Türgişler) • İlk iyi ilişkiler; Abbasiler
751 TALAS SAVAŞI • Abbasiler X Çin → İpek Yolu ve Orta Asya hakimiyeti
için. Karluk, Yağma, Çiğil, Tuhsi
Türk-Ġslam tarihi baĢladı.
Çinlilerin buluĢlarını Müslümanlar öğrendi.
Semerkant’ta (ġehirlerin ġahı)kağıt üretimi baĢladı.
KARAHANLILAR (840 - 1212)
1. Bilinen İlk Hükümdarı: Bilge Kül Kadir Han Merkez: Balasagun/Semerkant
2. Orta Asya’da ilk Müslüman Türk devletidir. 3. Kurucu unsurları; Karluk, Yağma, Çiğil,
Tuhsi 4. Halkı ve yöneticileri TÜRK! 5. İslamiyeti benimsemelerine rağmen Türk
kültürünü Arap kültürüne karşı korudular.
6. Satuk Buğra Han (Abdülkerim – El Mücahit – El Gazi) döneminde tamamen Müslüman oldular. 7. İlk Türk-İslam sentezi, mimari eserleri buradadır.
8. İlk ribatlar (kervansaraylar), burslu öğrenci okutma sistemi, teşkilatlı posta örgütü, Bimarhane 9. Karahanlı + Gazneli İttifakı = Samanoğulları 10. Batı Karahanlılara → Harzemşahlar Doğu Karahanlılara → Moğol Karahitaylar son verdi.
(El Muktedi Billah)
(Piri Türkistan – CİNSİYET EŞİTLİĞİ)
(Emir-i Dad Sipehsalar Bey)
GAZNELİLER (963 – 1187)
1. Kurucu: Alp Tigin Merkezi: Gazne (kurulduğu yerden adını aldı)
2. Hindistan, Pakistan, Afganistan, Horasan → hakimiyet alanları
3. En parlak dönem: Gazneli Mahmut
Hindistan’a 17 sefer – Ġslamiyet’i yayma
ġii Büveyhoğullarına karĢı Abbasi halifesini koruma
BSD topraklarında İran (Kirman), Irak, Suriye, Horasan. Anadolu Selçuklu
devletleri kuruldu.
MISIR’DA KURULAN TÜRK DEVLETLERİ
(TİEM)
TOLUNOĞULLARI
Kurucu: Tolunoğlu Ahmet
Merkez: Fustat
Maristan
Abbasiler yıktı
İHŞİDLER / AKŞİTLER
Kurucu: Muhammed Bin Togaç (El İhşid unvanı)
Hicaz’da ilk hakimiyet kuran.
Şii FATİMİLER yıktı.
EYYÜBİLER
Kurucu: Selahaddin Eyyubi
1187 HITTIN Savaşıyla Kudüs’ü Haçlılardan aldı.
Kudüs’ü alması III. Haçlı Seferine neden oldu.
MEMLÜKLER / KÖLEMENLER
Kurucu: Aybek
Devlet-i Türkiye adını kullandılar.
Laik devlet anlayışı.
Her emir, komutan sultan olabilir.
Moğolları Ön Asya’da yenen tek devlettir. (1260 Ayn-ı
Calut – 1277 Elbistan S.)
Yavuz, Mısır Seferiyle yıktı.
MOĞOLLAR Kurucu: Timuçin (Cengizhan), Merkez: Karakurum Yasaname-i Büzürg a) Altınorda Devleti Günümüzdeki Rusya’da – Yıkılınca Moskova Knezliği güçlenerek Rusya’yı oluşturdu. Hanlıklar ortaya çıktı. (Kırım, Kazan, Küçüm, Noyan, Özbek, Sibir) b) Kubilay Hanlığı (YÜAN DEVLETİ) Çin ve Moğolistanda – İslamiyeti BENİMSEMEYEN tek Moğol devleti - Marco Polo
c) İlhanlı Devleti
İran'da – Kurucu Hülagu
Abbasiler, ASD, Harzemşahların yıkılmasında etkili - Erzurum
Yakutiye Medresesi – Batıniliğe son
d) Çağatay Hanlığı
Türkistan'da – Hakaniye lehçesi resmi dil
TİMUR DEVLETİ
• Kurucu: Timur, Merkez: Semerkant • EMİR unvanı • MİRZA • Timur, Altınorda ve Çağataylıları yıktı. • 1402 Ankara S. İle Osm.'yı Fetret devrine soktu. • Ali Şir Nevai – Muhakemetül Lugateyn (Türkçe – Farsça
sözlük) • Uluğ Bey – Timur'un torunu, astronom, Semerkant
Rasathanesini kurdu. ZİC (Yıldız Cetvelleri) • Ali Kuşçu → önce Timur → sonra Akkoyunlu → daha sonra
Osmanlı himayesine girdi. • Hüseyin BAYKARA → Devlet adamı, şair
BABÜRLER
• Kurucu: Babürşah • Merkez: AGRA (Hindistan) • Babürname – otobiyografi • Şah Cihan, ölen eşi için TAC MAHAL'i yaptırdı (7
Divan-ı Saltanat → Devlet iĢlerinin görüĢüldüğü ana meclis
(BaĢında VEZĠR)
Divan-ı Ġstifa → Mali ĠĢler (MÜSTEVFĠ)
Divan-ı Tuğra ve ĠnĢa → YazıĢma iĢleri (TUĞRAĠ – MÜNġĠ)
Divan-ı Arz → Askeri iĢler (EMĠR-Ġ ARIZ)
Divan-ı ĠĢraf → Ġdari ve mali iĢlerde denetleme (MÜġRĠF)
Divan-ı Mezalim → Üst mahkeme – padiĢah baĢkanlığında
(halkın Ģikayetleri dinlenir.)
Divan-ı Meşveret → Fikir alışverişinin yapıldığı kimi dönemlerde hükümdarında belirlendiği divan Divan-ı Berid → Posta ve haberleşme Divan-ı Hatun → Hatun başkanlığındaki divan NOT: VEZİR → Karahanlılarda YUĞRUŞ Gaznelilerde HACE_İ BUZURG SARAY → Karahanlılarda KAPU Selçuklularda DERGAH / BARGAH
DİĞER GÖREVLİLER
Hacip (Ulu Hacip – Has Hacip – TAYANGU) :Hükümdar – halk saray arasındaki bağlantıları sağlayan görevli
• EMİR-İ ŞİMŞİR: Divanın güvenliğinden sorumlu • EMİR-İ CANDAR: Saray muhafız komutanı • EMİR-İ AHUR: Atların bakımından sorumlu • EMİR-İ ŞİKAR: Padişahın avlarını tertip eden • EMİR-İ MECLİS: Ziyafetlerden sorumlu • ALEMDAR: Bayrak – sancak taşıyan • ÇAŞNİGİR: Mutfak işlerinden sorumlu • SERHENK: Törenlerde padişaha yol açan • CAMEDAR: Hükümdarın elbiselerinden sorumlu • HACİBÜLHÜCCAB: Saray çalışanlarının başında olan ve onları
denetleyen
Eyaletlerin başında ŞIHNE(Askeri vali) veya MELİK Sivil idareden AMİD: Vergilerin toplanmasından AMİL Din işlerinden HATİP: Adaletten KADI İĞDİŞBAŞI: Belediye işleri MUHTESİP: çarşı – pazar denetimi ULAK: Posta, haberleşme REİS: Halkın seçtiği idareci
TOPRAK SİSTEMİ
MÜLK TOPRAK
ÖŞRİ TOPRAK HARACİ TOPRAK
MİRİ TOPRAK
HAS İKTA VAKIF
1. Üretimde süreklilik sağlandı. 2. Savaşa hazır asker yetiştirildi. 3. Hazine giderleri ve askeri masraflar
azaldı. 4. Giderler yerinde karşılandı. Bürokrasi
azaldı. 5. Taşrada devlet otoritesi arttı, iç
güvenlik sağlandı. • Devlet üretimde sürekliliği sağlamak
için ÇİFTBOZAN sistemini uyguladı.
Karahanlılarda HASSA ORDUSU / İLK GULAM SİSTEMİ
Gazellilerde Ücretli askerlik ve teşkilatlı GULAM sistemi
A) Hassa Ordusu : İktalardan pay– B) Guleman-ı Saray: Merkez ordusu, profesyonel, Bistegani
C) Eyalet Ordusu (İkta Askerleri – Tımarlı Sipahiler)
D) Yardımcı Kuvvetler:Bağlı beylik ve hükümetlerin askerleri – Türkmenler - Gönüllüler (Bacıyan-ı Rum, Gaziyan-ı Rum)
ASD
- AGNAM – DERBENT - BAC
2. Ganimetlerin 1/5'i
3. Bağlı beylik ve hükümetlerin gönderdiği vergiler, hediyeler