İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TÜRKİYE VE İNGİLTERE İNŞAAT SEKTÖRLERİNDE KULLANILAN SÖZLEŞMELERİN YAPILARININ KİK VE JCT DOKÜMANLARI ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Mim. Çiğdem Bilgen ÇELİK 502031503 MAYIS 2006 Tezin Enstitüye Verildiği Tarih : 8 Mayıs 2006 Tezin Savunulduğu Tarih : 14 Haziran 2006 Tez Danışmanı : Doç. Dr. Atilla DİKBAŞ Diğer Jüri Üyeleri Y. Doç. Dr. Uğur MÜNGEN (İ.T.Ü) Prof. Dr. Zeynep SÖZEN (İ.T.Ü.)
337
Embed
İTÜpolen.itu.edu.tr/bitstream/11527/8285/1/4314.pdf · İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TÜRKİYE VE İNGİLTERE İNŞAAT SEKTÖRLERİNDE KULLANILAN
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
TÜRKİYE VE İNGİLTERE İNŞAAT SEKTÖRLERİNDE KULLANILAN
SÖZLEŞMELERİN YAPILARININ KİK VE JCT DOKÜMANLARI ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ
YÜKSEK LİSANS TEZİ Mim. Çiğdem Bilgen ÇELİK
502031503
MAYIS 2006
Tezin Enstitüye Verildiği Tarih : 8 Mayıs 2006 Tezin Savunulduğu Tarih : 14 Haziran 2006
Tez Danışmanı : Doç. Dr. Atilla DİKBAŞ
Diğer Jüri Üyeleri Y. Doç. Dr. Uğur MÜNGEN (İ.T.Ü)
Prof. Dr. Zeynep SÖZEN (İ.T.Ü.)
ii
ÖNSÖZ
Bu çalışmanın ortaya çıkmasında bana yol gösteren, her aşamasında yakın ilgi, destek ve sabrını esirgemeyen değerli hocam Doç Dr. Atilla Dikbaş’a sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Hayatım boyunca her anımda, bana güvenerek her alanda, destekleri ile yanımda olan, sevgili annem ve babam Sevgi ve Ümit Çelik’e, kardeşim Erman Çelik’e ve tüm arkadaşlarıma çok teşekkür ederim. Çalışmam süresince değerli görüşlerini benimle paylaşan ve desteğini esirgemeyen Sayın Hakan Kabalak’a teşekkür ederim.
Çiğdem Bilgen ÇELİK
Mayıs, 2006
iii
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ii İÇİNDEKİLER iii TABLO LİSTESİ vi ŞEKİL LİSTESİ vii KISALTMALAR viiiÖZET ix SUMMARY xi 1. GİRİŞ 1 1.1. Çalışmanın Arka Planı 1 1.2. Çalışmanın Amacı ve Yöntemi, Kapsam 3 2. TÜRKİYE VE İNGİLTERE HUKUK SİSTEMLERİNDE SÖZLEŞMELERE İLİŞKİN KAVRAMLAR 8 2.1. Türk Hukuk Sistemi ile İlgili Genel Kavramlar 9 2.2. İngiltere Hukuk Sistemi ile İlgili Genel Kavramlar 12 2.3. Türk Hukuk Sisteminde Sözleşmeler Hakkında Kavramlar 20 2.3.1. Sözleşmenin Kuruluşu 21 2.3.2. Sözleşmenin Şekli 22 2.3.3. Sözleşmenin Konusu 22 2.3.4. Sözleşmenin Tarafı 23 2.3.5. İrade Uyuşmazlığı 23 2.4. İngiliz Hukuk Sisteminde Sözleşmeler İle İlgili Genel Kavramlar 25 2.4.1. Sözleşmenin Kuruluşu 27 2.4.2. Sözleşmenin Şekli 28 2.4.3. Sözleşmenin Tarafı 29 2.4.4. İrade Uyuşmazlığı 30 3. TÜRK İNŞAAT SEKTÖRÜNDE SÖZLEŞMELER 35 3.1. Türkiye’de İnşaat Sözleşmesi Kavramı 35 3.2. Mal sahibi- Yüklenici Sözleşmeleri ve Genel Şartnameleri 37 3.3. KİK Mal sahibi-Yüklenici Sözleşmeleri ve Genel Şartnameleri 38 3.3.1. KİK/ATBGS ve KİK/YİGS Yapısı 40 3.4.1.1. KİK/ATGBS Yapısı 41 3.4.1.2. KİK/YİGS Yapısı 60 3.4. Yapım İşlerinde Uygulanan İdari Şartnameler 62 4. İNGİLTERE İNŞAAT SEKTÖRÜNDE SÖZLEŞMELER 66 4.1. İngiltere’de Kullanılan Sözleşme Formları 66
iv
4.2. Jct 98 İnşaat Sözleşmeleri Standart Formu 70 4.2.1. Sözleşmenin Başlıkları 72 4.2.2. Anlaşmazlıkların Halli 74 4.2.3. Bildirme 74 4.2.4. Ekler 74 4.3. Jct 98 İçersinde Yer Alan Koşullar 74 4.3.1. Yorumlar ve Tanımlar 75 4.3.2. Yüklenicinin Yükümlülükleri 78 4.3.3. Mimarın Talimatları 79 4.3.4. Sözleşme Dokümanları 80 4.3.5. İnşaat Sahasında Antikaların Bulunması 82 4.3.6. Anlaşmazlıkların Halli- Hakemlik-Tahkim-Yasal İşlemler 83 4.4. İnşaat Sırasında İşin Kalitesi 84 4.4.1. Yasal Zorunluluklar, Bildiriler ve Ödemeler 85 4.4.2. CDM Gereksinmelerinin Kullanılması 86 4.4.3. Seviyeler ve İşin Yapılma Sırası 86 4.4.4. İş, Materyal ve Kullanılacak Malzemeler 87 4.4.5. Telif Ücretleri ve Patent Hakları 90 4.4.6. Çalıştırılan Personel 90 4.4.7. Mimar İçin Sahaya Giriş İzni 91 4.4.8. İşin Katipleri 91 4.4.9. Performans Belirlenmiş İşler 92 4.5. İnşaatın Maliyeti 93 4.5.1. Sözleşme Bedeli, Eklemeler ve İndirimler 95 4.5.2. Değişiklikler ve Ara Hakedişler 95 4.5.3. Değişiklik Talimatı 100 4.5.4. Sözleşme Bedeli 101 4.5.5. Sabit Olmayan ya da Saha Dışında Olan Malzemeler 102 4.5.6. Tamamlamamadan Dolayı Zararlar 103
4.5.7. İşin Düzenli Sürecini Maddi Olarak Etkileyen Sebeplerden Kaynaklanan Zarar ve Ziyan 104
4.5.8. Hak edişler ve Ödemeler 106 4.6. İnşaatın Zaman Faktörü 116 4.6.1. Pratikte Tamamlama ve Kusurların Giderilmesi Zorunluluğu 117 4.6.2. Yüklenicinin Kısmi Mülkiyeti 119 4.6.3. Tam Mülkiyet Tarihi, Tamamlama ve Erteleme 119 4.6.4. Ek Süre Talebi 120 4.6.5. Mal Sahibi Tarafından Yüklenicinin İşine Son Verme 125 4.6.6. Yüklenici Tarafından Sözleşmeye Son Verilmesi 129 4.6.7. Mal Sahibi ya da Yüklenici Tarafından İşin Sona Erdirilmesi 132 4.7. Diğer Kişiler Tarafından Yapılan İşler 134 4.7.1. Alt Yükleniciler ve Tayin Edilmeleri 136 4.7.2. Mal Sahibi Tarafından Yapılan İşler 137 4.7.3. Atanmış Alt Yükleniciler 138 4.7.4. Atanmış Tedarikçiler 144 4.8. Hasarlar ve İşlerin Sigortalanması 145 4.8.1. Kişilere ve Mülklere Gelecek Zararlar ve Mal Sahibine Tazminat 146 4.8.2. Kişilerin ve Mülklerin Zarar Görmesine Karşı Sigorta Yapılması 147 4.8.3. İşlerin Sigortalanması 148
v
4.8.4. Nakde Dönüştürülmüş Zararlar Sebebiyle Mal Sahibinin Kaybının Sigortalanması 149
4.8.5. Birleşik Yangın Kuralları – Uygunluk 149 4.9. Maliyetlerde Meydana Gelen Dalgalanmalar 150 4.9.1. Dalgalanmalar 150 4.9.2. Katkı Payı, Vergi ve Harç Dalgalanmaları 150 4.9.3. İşçi ve Malzeme Fiyatlarında ve Vergilerindeki Dalgalanmalar 152 4.9.4. Fiyat Dengelemesi Formülünün Kullanılması 152 4.10. Finansal Olaylar 153 4.10.1. Katma Değer Vergisi Ek Koşullar 153 4.10.2. İnşaat Sektörü Düzenlemeleri 155 5. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ 156 KAYNAKLAR 163 EK A KİK/ATGBS 165EK B KİK/YİGŞ 180EK C JCT Tarafından Yayınlanan Standart Sözleşme Dokümanları 210EK D JCT98 İnşaat Sözleşmeleri Standart Formu 214 ÖZGEÇMİŞ 215
Şekil 1.1. 1990 Yılında Uluslararası İnşaat Sektöründe Müteahhit Firmaların Ülkeleri Bazında Sözleşme Tutarları…………….. 2
viii
KISALTMALAR
JCT : Joint Contracts Tribunal KİK : Kamu İhale Kanunu ATGBS : Anahtar Teslimi Götürü Bedel Sözleşme YİGŞ : Yapım İşleri Genel Şartnamesi MK : Türk Medeni Kanun BK : Türk Borçlar Kanunu ACA : Association of Consultant Architects RIBA : Royal Institute of British Architects IFC : Intermediaye Form of Building Contract BPF : British Property Federation ICE : Institution of Civil Engineering FIDIC : International Federation Of Consulting Contract ECC99 : The Enginering and Constructing Contract MW98 : Agreement for Minor Building Works WCD98 : Standard Form of Building Contract with Contractors Design EDI : Electronic Data Intechange CDM : Construction Design Management Requirements SMM7 : The Standart Method of Measurement of Building Works 7th Edition CIMAR : The Construction Industry Model Arbitration Rules NEDO : National Economic Development Office VAT : Value Added Tax KDV : Katma Değer Vergisi CIS : Construction Industry Sheme NSC/A : Nominated Sub-Contract Aggreement NSC/C : Nominated Sub-Contract Conditions NSC/T : Nominated Sub-Contract Tender NSC/W : Nominated Sub-Contract Works
ix
İNGİLTERE VE TÜRKİYE İNŞAAT SEKTÖRLERİNDE KULLANILAN STANDART SÖZLEŞMELERİN YAPILARININ JCT VE KİK DOKÜMANLARI ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ
ÖZET
İnşaat sektörünün, yarattığı istihdam, ulusal gelire katkısı ve diğer sektörlere iş hacmi yaratma kapasitesi düşünüldüğünde ülke ekonomilerinin en önemli iş sahalarından birisidir. Dünya inşaat sektöründe söz sahibi birisi İngiltere’dir. Türkiye ise son yıllarda kan kaybetmiş olmasına rağmen sektörde kendisine yer arayan ülkelerden biri durumundadır.
İnşaat sektörünün başarılı olabilmesi kalite, zaman ve maliyet açısından başarıyla tamamlanan projelere bağlıdır. Bu noktada başarılı hazırlanan ve yürütülen inşaat sözleşmelerinin önemi ortaya çıkmaktadır.
İnşaat sözleşmelerinin esaslarını uygulandıkları çevredeki hukuksal yapı oluşturmaktadır. Sözleşmelerin amacı sözleşme taraflarının birbirine karşı olan hak ve sorumluluklarının, uygulamadaki yasalar çerçevesinde, adil bir şekilde düzenlenmesi ve tanımlanmasıdır.
İnşaat sözleşmeleri belirlenen iş için özel olarak hazırlanırlar ya da daha sıklıkla gördüğümüz biçimiyle; standart sözleşme formlarının ihtiyaca göre uyarlanması sonucunda oluşturulurlar. Standart sözleşme formları inşaat sektöründe faaliyet gösteren çeşitli kuruluşlar tarafından hazırlanırlar. Bu formlar ayrıntılı düşünülerek hazırlanmış ve test edilmiş olduklarından kullanılmalarının pek çok avantajı bulunmaktadır.
Bu çalışmada, İngiltere ve Türkiye inşaat sektörlerinde kullanılan standart sözleşmelerin yapılarının JCT ve KİK dokümanları çerçevesinde incelenmesi ele alınmaktadır
Birinci bölüm olan giriş bölümünde, bu çalışmaya başlarken hangi sebeplerle İngiltere ve Türkiye örneklerinin ele alındığı, böyle bir çalışma yapılmasının amacı, bu ülkelerden seçilen standart formların hangi sebeplerle seçildiği gibi unsurlarla çalışmanın amacı ve yöntemi ele alınmıştır.
İkinci bölümde İngiltere ve Türkiye Hukuk Sistemlerinde sözleşmelere ilişkin kavramlara değinilmiştir. İlk olarak iki ülkenin de hukuksal yapıları çok genel hatlarıyla incelenmiştir. İkinci olarak iki ülkenin de hukuk yapılarında sözleşmelere ilişkin kavramlar, sözleşmelerin unsurları bakımından ele alınarak incelenmiştir.
Üçüncü bölümde Türkiye’de inşaat sözleşmesi kavramı ele alınmıştır. Bu çalışmanın kapsamı doğrultusunda, Türkiye inşaat sektöründe kullanılan standart sözleşme dokümanları arasından belirlenen Kamu İhale Kurumu (KİK) tarafından yayınlanan Anahtar Teslimi Götürü Bedel Sözleşme (ATGBS), bu formun ayrılmaz parçaları olan Yapım İşleri Genel Şartnamesi (YGİŞ) ve Yapım İşleri İdari Şartnamesi, detaylı bir şekilde incelenmiştir.
x
Dördüncü bölümde İngiltere’de inşaat sözleşmesi kavramı ele alınmıştır. İngiltere’de kullanılan standart sözleşme dokümanları arasından belirlenen Birleşik Sözleşmeler Mahkemesi (JCT) tarafından yayınlanan JCT98 İnşaat Sözleşmeleri Standart Formu belirlenen kavramlar çerçevesinde detaylı bir şekilde incelenmiştir.
Son bölümde ise, önceki üç bölümde incelenen kavramlar bir çerçeve kapsamında karşılaştırılmıştır ve bir değerlendirme yapılmış, çeşitli sonuçlara ulaşılmıştır.
xi
EXAMINING THE STRUCTURE OF STANDART CONTRACT DOCUMENTS IN ENGLAND AND TURKEY CONSTRUCTION INDUSTRIES FROM THE POINT OF JCT AND KIK DOCUMENTS
SUMMARY
The construction industry is one of the most important sectors of economy, with its contribution to national income, great employment opportunities and capacity to trigger other industries. One of the most leading countries in the world construction industry is to be England. Turkey, even though its bad times in recent years, is said to be the one of the growing countries in the industry.
A successful construction industry is based on the projects which are completed exactly on time, in costs defined and in quality precised. At this point the importance came out of the successfully prepared and executed construction contracts.
The Essentials of construction contracts are constituted from the legal points of law in which society they are executed. The aim of the contracts is to define the authority, rights and responsibilities of the participants in a good, fair and workmanlike manner. In the first chapter, which is the introduction part, the importance of the energy preservation is explained and the need for designing of an energy efficient building is emphasized.
Construction contracts are even prepared specially for the work determined or in a most common way; they are formed from the revision of a chosen standard form of building contract. These forms are published by the different construction specialists. There are many advantages to be gained by using a standard form of contract. The standard form is usually negotiated between the different bodies that make up the industry. Using a standard form avoids the cost and time of individually negotiated contracts.
In this study examining the structure of standard contract documents in England and Turkey construction industries from the point of JCT and KIK documents is chosen as a research approve.
In the first chapter, which is the introduction part, the aim of the study is expressed. By the way, the reasons for chosen countries and focused standard form of building contracts are determined.
In the second chapter, contractual procedures are expressed in Turkey and England legal systems. Firstly the way of legal systems in both countries is examined. Secondly the legal procedures of contract strategies from the point of contract essentials are expressed.
Third part is about examining the construction contract procedures in Turkey. The form published by Public Procurement Authority (KIK) is determined as a sample standard form of building contracts in Turkish construction industry. This form is consists of Standard Lump Sum Contract between Owner and Contractor (ATGBS) and General Conditions of the Construction Contracts (YIGS).
xii
In the fourth part, construction contract procedures in England are expressed. The determined standard form of building contracts used in England is to be the form which is published by Joint Contracts Tribunal (JCT). The section expressed in this study is the JCT98-Standard Form of Building Contracts. Its parts are examined in detail. In conclusion, the data coming from the previous parts are gathered together and comprised in certain steps.
1
1. GİRİŞ
1.1. Çalışmanın Arka Planı
Tüm dünyada ve ülkemizde inşaat sektörü ekonomilere önemli katkı yapan
sektörlerdendir. İnşaat sektörünün ulusal gelire yaptığı katkı, yarattığı büyük
istihdam ve diğer sektörlerle yakın ilişkilerde bulunduğu göz önüne alındığında, bu
sektörün ülkeler ekonomisinde bir “lokomotif sektör” olduğunu söylemek yanlış
olmayacaktır.
Türkiye’nin geçirdiği ağır ekonomik krizden sonra “lokomotif sektör” olması
gereken inşaat sektörü sürekli bir daralma içine girmiştir. İnşaat sektörü, son 10 yıllık
dönemde ekonomik büyümeden nasibini alamamış tersine en keskin küçülmeyi
yaşamıştır.1993–2003 döneminde Türk ekonomisi %26,13 oranında büyürken inşaat
sektörü, ana sektörler arasında küçülen tek sektör olmak üzere %22,4 oranında
küçülmüştür.
Dünya inşaat sektörü son yıllarda inişli çıkışlı bir görünüm sergileyerek zaman
zaman daha önce ulaşılmamış boyutlara yükselirken zaman zaman da uzun dönemli
durgunluk devreleri geçirmiştir. 1999 yılındaki hızlı büyümeden sonra 2000 yılında
inşaat sektörü %6 küçülmüştür. Bu durum 2001 ve 2002 yıllarında da devam etmiş
ve Pazar 1999–2003 arasında %20 oranında küçülmüştür. 2003 yılından itibaren
sektör toparlanmaya başlamıştır.[1]
Dünya inşaat sektörünün toplam üretimi yıllık 3 trilyon doları bulmaktadır ve
üretimin %72'si 10 ülkede gerçekleştirilmektedir. AB üyesi ülkelerde ise bu üretimin
%30'u gerçekleştirilmektedir. [2] “Şekil 1.1”de de görüldüğü gibi İngiltere dünya
inşaat sektöründe, özellikle Avrupa birliği üyeleri ülkeler arasında, lider rolü
oynayan ülkelerden birisi durumundadır. Uluslararası pazarda Türk inşaat firmalarına
göre teknolojik ve yönetimsel yetenekleri daha gelişmiş olan ülkelerden birisidir.
2
1990 Yılında Uluslararası İnşaat Sektöründe Müteahhit Firmaların Ülkeleri Bazında Sözleşme Tutarları
%31
%13%10
%4
%10 %10%8
%2 %1%4 %3 %4
0,05,0
10,015,020,025,0
30,035,0
ABD
Japony
aİta
lyaKore
İngilter
eFran
sa
Almany
a
Yugosla
vya
Holland
a
Diğ. Avr. Ü
lk.
Türkiye
Diğ.Ülk.
[mily
ar U
SD$]
sözleşme tutarı (milyar USD$) toplam %
Şekil 1.1: 1990 Yılında Uluslararası İnşaat Sektöründe Müteahhit Firmaların
Ülkeleri Bazında Sözleşme Tutarları [2]
İnşaat sektöründe bir projenin başarılı kabul edilebilmesi için, projenin belirlenen
sürede, belirlenen maliyette ve belirlenen kalitede tamamlanması gereği açıktır. Bu
başarıya ulaşmanın temel koşuluda proje risklerini eşit dağıtmayı gözetecek şekilde
tarafların yetki, hak ve sorumluluklarının iyi tanımlanmasıdır. Bu noktada inşaat
sözleşmeleri, proje katılımcıları arasındaki ilişkileri tanımlayan ve taraflar üzerinde
yaptırım gücü bulunan belgeler olarak önem kazanmaktadırlar. İnşaat projelerinde
anlaşmazlıkların oluşmasını engelleyecek sözleşme formları hazırlamak ve projenin
ilerleyen noktalarında ortaya çıkabilecek muhtemel anlaşmazlık noktalarını henüz bu
hazırlık aşamasında tahmin edip çözmek, projenin taraflarının kayıplarını önlemek
açısından oldukça faydalı olacaktır.
Küresel dünyada inşaat sektöründe yer edinmek isteyen bir ülke olarak, İngiltere gibi
dünya inşaat sektöründe lider konumda olan bir ülkenin sözleşme ilişkileri, ileriki
dönemlerde yapılacak yatırımlarda zaman, kalite ve maliyet faktörleri üzerinde daha
başarılı adımlar atılmasını sağlamak adına incelenmeli ve anlaşılmalıdır.
3
1.2. Çalışmanın Amacı ve Yöntemi
İnşaat sözleşmeleri gerek Türkiye’de gerekse yurt dışında ülkelerin ekonomisini
büyük ölçüde etkileyen bir faaliyet sahasıdır. En küçük bir yapım işinden, bina,
fabrika, karayolu, tüneller, metro inşaatları, havaalanı inşaatları ya da çok yüksek
katlı ticari yapıların inşaat işleri, inşaat sözleşmeleri kapsamında yürütülmektedir.
Sözleşmelerin hazırlanma amacı, sözleşme taraflarının birbirlerine karşı olan hak ve
sorumluluklarının, uygulamadaki yasalar çerçevesinde düzenlenmesi ve
tanımlanmasıdır. Bütün inşaat sözleşmeleri o ülkenin yasalarına uygun olmak
zorunda olduğu gibi eğer ihale uluslararası bir niteliğe sahip ise aynı zamanda o ülke
tarafından imzalanan uluslararası anlaşma ve kurallara uygun olmalıdır. Doğal olarak
ülkenin konu ile ilgili yasaları bu konudaki en önemli rolü oynamaktadır.
İnşaat sözleşmeleri ya belli bir inşa işi için özel olarak hazırlanırlar ya da daha önce
uygulanmış standart sözleşme formlarını saptanmış olan gereksinime göre
değiştirmek suretiyle oluşturulurlar. Standart sözleşme formları sektörde faaliyet
gösteren ve sektörle ilgili yoğun birikimleri olan çeşitli kuruluşlar tarafından
yayınlanırlar.
Bu formların kullanılması ve yürütülmesi hemen hemen ayrı bir meslek dalı
oluşturmaktadır. İnşaat sahiplerinin bir proje için ne büyük yatırımlar yaptıkları
düşünülürse kullanılacak formun özenli seçilmesinin ve dikkatli yürütülmesinin
önemi daha iyi anlaşılacaktır. Ancak standart formları kullanmanın avantajları ve
dezavantajları uzun yıllardır tartışılan bir konu olmuştur. Standart form kullanmanın
en büyük avantajı, sık sık bu formu kullanan kişinin forma alışması ve kullanırken
daha kolay, seri ve düzgün kullanabilir hale gelmesidir. Kullanıcılar formun zayıf ve
güçlü noktalarını oldukça iyi öğrenip, ileride anlaşmazlık doğurabilecek
potansiyeldeki noktaları tahmin ederek, önlemlerini erkenden alabilme şansına sahip
olmaktadırlar. Ayrıca ilgili oldukları proje için formun uygunluğunu kolayca
belirleyebilmektedirler.
İnşaat sözleşmelerinin esasları, uygulandığı ülkedeki ilgili hukuksal mevzuat,
öngörülen organizasyon ve gerçekleştirilecek işin özelliklerine göre belirlenmektedir.
Türkiye’deki inşaat sözleşmeleri hükümleri de 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 4735
sayılı kamu ihale sözleşmeleri kanunu, 355–371 sayılı Türk Borçlar Kanunu
maddelerine göre düzenlenmektedir.
4
Ülkemizde, 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayılı devlet İhale Kanununun Günümüzün
değişen ve gelişen ihtiyaçlarına cevap veremediği, uygulamada ortaya çıkan
aksaklıkları gidermede yetersiz kaldığı, bütün kamu kurumlarını kapsamadığı,
Avrupa birliği ve uluslar arası ihale uygulamalarına paralellik göstermediği hususları
gerekçe gösterilerek 4743 sayılı kamu ihale kanunu 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren
uygulamaya konulmuş bulunmaktadır. Ayrıca 2886 sayılı kanundan farklı bir
anlayışla; sözleşmenin uygulanması, sözleşme ilişkileri ve sözleşmenin
uygulanmasından kaynaklanan anlaşmazlıkların çözümü konularında müstakil bir
kanun yapılması gereği duyularak, bu konuları düzeltmek üzere 4735 sayılı kamu
ihale sözleşmeleri kanunu da aynı tarihte yürürlüğe konmuştur. [3]
Her iki kanunu da birlikte incelediğimizde, büyük ölçüde Dünya Bankası ve Avrupa
Birliğinin, kamu ihaleleri ve sözleşmeleri konularında uygulamakta olduğu kurallar
ve direktiflerin uyarlamalar yapılmak suretiyle ortaya çıkarıldığını görmekteyiz. Bu
durum her iki kanunun dili ve üslubuna büyük bir ölçüde yansımış bulunmaktadır.
1 Ocak 2003 tarihinden itibaren uygulamaya konulmuş bulunan 4734 sayılı Kamu
İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu kamu ihale sisteminde
köklü değişiklikler yapmakla birlikte, önemli tartışmaları da beraberinde getirmiştir.
Özellikle her iki kanunun öngördüğü uzun süren ihale süreçleri, ağır ve gereksiz
formaliteleri görevlileri aşırı derecede çekimser kılan sorumluluk ve cezalar, madde
metinlerinde bulunan boşluklar ve çelişkili ifadeler gibi ek çok açıdan önemli
tenkitlere uğrayan ihale mevzuatı, bütün kesimlerde değişiklik yapılması gerektiği
yönünde beklentiler doğmasına neden olmuştur. [3]
Ortaya çıkan beklentiler, uzun müzakereler sonucunda hazırlanan ve 15.08.2003
tarihli resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4964 sayılı “Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile gerçekleştirilmeye çalışılmış
bulunmaktadır. Yapılan yeni düzenlemelerle, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve
4735 sayılı Kamu İhale sözleşmeleri Kanununun birçok maddesinde önemli ve
iyileştirici değişiklikler yapılmıştır. Ancak bu amaçlarla hazırlanan bu dokümanların
inşaat sektörünün mevzuattan ileri gelen sorunlarını ne kadar gidereceği sorusu akla
gelmektedir. [3]
KİK 4734 sayılı kamu ihale kanununun 53. maddesine göre; bu kanuna ve kamu
ihale sözleşmeleri kanununun uygulanmasına ilişkin bütün mevzuatı, standart ihale
5
dokümanlarını ve tip sözleşmeleri hazırlamak, geliştirmek ve uygulamayı
yönlendirmekle görevlidir.
İngiltere’de inşaat işleri için kullanılmak amacıyla yayımlanan pek çok kurumsal
sözleşme formu bulunmaktadır. Uzun süre önce 1964 senesinde yayınlanan The
Banwell Report, uygulama açısından pratik olduğunu öne sürerek inşaat
sektöründeki sözleşmeler için tekil bir formun kullanılması gerektiğini önermiştir.
Şimdilerde Latham Report (1994) ve Egan Report (1998) bu iddiaları
desteklemektedir. O zamandan beri pek çok kurum tarafından katılımcıların
ihtiyaçlarını karşılamak için çok sayıda sözleşme formu oluşturulmuştur. İnşaat
sektörü bu bağlamda çeşitli değişiklikler yaşamış ve bugünkü halini almıştır. Uygun
sözleşme formları sektör katılımcılarının bakış açılarını göz önüne alarak yazılan
formlardır. Çeşitli kullanıcıların ortak çabalarıyla zamanla doğru forma ulaşmak için
oldukça yol kat edilmiştir. Uluslar arası kapsamda yapılan projeler göz önüne
alındığında farklı tipte sözleşme formlarının kullanılması gereği düşünülmek
zorundadır. Farklı ek formların gereği, farklı hukukların mevcudiyeti ve inşaat
süreçlerinin farklılığı gibi olgular sebebiyle uluslararası düzeyde kullanılan formların
İngiltere de kullanılanlardan farklı olması kaçınılmazdır. İngiltere ve İskoçya’da bile
kullanılan hukukun farklı bakış açıları bulunmaktadır. Ancak yinede kullanılan
sözleşme formlarının ana hatlarıyla birbirlerine benzediklerini söyleyebiliriz.
Detaylar bazında bakılacak olursa oldukça farklılıklar göstermektedirler.[4]
İngiltere’de inşaat sektöründe trendleri inceleyen pek çok kuruluş bulunmaktadır.
RICS adına iki senede bir yapılan bir alan araştırması sektörde en çok kullanılan
formların JCT tarafından yayınlanan formlar olduğunu ve bu talebin yıllar geçtikçe
daha çok arttığını ortaya koymuştur. Tablo 1.1’de görülebilecek bu araştırma
sonucunda İngiltere’de 1998 senesinde yapılan inşaat sözleşmelerinin %91’i gibi
çarpıcı bir oranda JCT kullanılarak oluşturulduğu görülmektedir. Bu form daha çok
inşaat sözleşmeleri standart formu olarak bilinmektedir. JCT formları sektörde yer
alan pek çok kuruluşun üyeliği ile yayınlanmaktadır.[4]
6
Tablo1.1: JCT formlarının kullanılma oranları [4]
1984 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1998
Sözleşme sayıları ile (%) 84 81 86 81 78 82 85 91
Sözleşme tutarları ile(%) 75 70 74 81 61 80 76 68
Tüm bu bilgiler ışığında sektörde lider konumunda bulunan, yapım işlerinde
dokümantasyon ile ilgili konularda uzun yıllardır çalışmalar yapmış, sistemini ve
süreçlerini açıkça tanımlayabilmiş olan İngiltere inşaat sektöründe, sektörün büyük
çoğunluğu tarafından kullanılan JCT standart sözleşme formlarının ve Türkiye’de
yasal otoritelerce kullanılması uygun bulunan KİK standart sözleşme formları ve
dokümanlarının, sözleşmelerin düzenlenmesinde ve yürütülmesinde yasal yönlerinin
de önemli olduğu, bu bilgilerin inşaat sektörü çalışanları açısından gerekli bilgiler
olduğu hususları önemsenerek, hukuksal yapılarıyla birlikte incelenmesi yoluna
gidilmiştir. Bu bağlamda amaç İngiltere gibi öncü bir ülkeden elde edilecek
çıkarımlar ışığında Türkiye’de bu konu ile ilgilenen yapılara bilgi sağlayarak Türk
inşaat sektörünün daha iyi yerlere gelebilmesi ve rakipleriyle aynı platformda
koşabilmesi için gerekli ipuçlarının yakalanmasında bir temel oluşturmaktır. KİK
tarafından hazırlanan sözleşme dokümanlarının eksiklerinin ortaya konması, ikinci
planda kalmakla beraber, sektöre faydalı olacağı düşünülerek amaçlar arasına
alınmıştır.
Bu amaçlar doğrultusunda çalışma hazırlanırken KİK tarafından hazırlanan Anahtar
Teslimi Götürü Bedel Sözleşme Dokümanları ve JCT tarafından yayınlanan JCT98
İnşaat Sözleşmeleri Standart Formu – JCT98 Standart Form of Building Contracts,
karşılaştırma yaparken aynı türde formlarla karşılaştırma yapılması gereği
düşünülerek, bu dokümanların her ikisinin de götürü bedel sözleşme dokümanları
olması sebebiyle, birlikte ele alınmışlardır.
Çalışmada yöntem olarak literatür taranmış ancak daha önce JCT98 ve KİK
formlarının incelemeye alındığı bir çalışma bulunamamıştır. Ancak KİK
dokümanlarının Amerika’da kullanılan standart sözleşme formlarıyla birlikte ele
alındığı pek çok çalışmaya rastlanmıştır. Ancak İngiltere’de JCT formlarının önde
gelen inşaat dokümanları olması sebebiyle İngiltere’de bu formların kullanılması ile
ilgili pek çok kaynağın yayınlandığı tespit edilmiş ve çalışma kapsamında bu
7
kaynaklardan faydalanılmıştır. Türkiye’de daha önce incelenmediği için JCT form
örneklerine rastlanmamış ve bu form İngiltere ile bağlantıya geçerek temin
edilmiştir. KİK dokümanları ile ilgili çalışmalar yürütülürken daha önce yapılan
akademik çalışmalardan ve ülkemizde yayınlanan kitaplardan faydalanılmıştır.
Tez kapsamında öncelikle bir sözleşmeye taraf olurken bulunulan ülkenin genel
hukuk kavramlarının ve sözleşmelerinin yasal yönlerinin inşaat sektörü katılımcıları
tarafından bilinmesinin gerekliliği göz önünde bulundurularak Türkiye ve İngiltere
devletlerinin hukuk yapıları çok genel hatlarıyla incelenmiştir. Tarafların sözleşme
hazırlarken ve bu sözleşmeleri yürütürken, sözleşmelerin yasal yapılarının bilinmesi
gereği düşünülerek söz konusu ülkelerde uygulanan sözleşmelerin genel olarak yasal
yönlerine değinilmiştir.
Üçüncü bölümde Türkiye’de inşaat sözleşmesi kavramına odaklanma yapılmış, yine
yasal yönleri ile birlikte incelenmiş ve sonrasında Türkiye’de kullanılan standart
sözleşme formlarından seçilen KİK/Anahtar Teslimi Götürü Bedel Sözleşme Formu
ve bu formun ayrılmaz bütünü olan Yapım İşleri Genel Şartnamesi ve İdari Şartname
yapıları, uygulama tarafları ile birlikte ele alınarak, tek tek maddeleri çerçevesinde
incelenmiştir.
Dördüncü bölümde İngiltere’de kullanılan standart inşaat sözleşmesi formlarına
genel bir bakışın ardından bu formlar arasından seçilen JCT98 inşaat sözleşmeleri
standart formunun yapısı ve uygulama kuralları belirlenen bölümler çerçevesinden
tek tek formun maddelerine göndermeler yaparak incelenmiştir. Form incelenirken
tek başına madde içeriklerinin incelenmesinin tezin amacına ters düşeceği
düşünülerek sadece madde kapsamlarına değil uygulama yönlerine de değinilmesine
özen gösterilmiştir.
Son bölümde ise ilk üç bölümde incelenen kavramlar genel olarak Türkiye ve
İngiltere çerçevesinde karşılaştrılıp çeşitli tespitler yapılmıştır. Buna göre,
İngiltere’den bazı ipuçları elde edilmeye çalışılmış ve Türkiye özelinde bazı
eksiklikler tespit edilmiş ancak bu eksikliklerin giderilmesi için öneriler yapılması
tezin amaç, kapsam ve sınırlarını aşan bir olgu olduğu için, bu kavram daha ilerideki
çalışmalara konu olacak şekilde bırakılmıştır.
8
2. TÜRKİYE VE İNGİLTERE HUKUK SİSTEMLERİNDE
SÖZLEŞMELERE İLİŞKİN KAVRAMLAR
Hukuk, toplumda şahısların davranışlarını ve ilişkilerini düzenleyen ve uyulması
devlet yaptırımına bağlanan kurallar bütünüdür. Hukuk kuralları toplum biçiminde
yaşayan insanların uymak zorunda oldukları en önemli kurallardır. Bunlar genellikle
yapılması veya kaçınılması gereken davranışların neler olduğunu gösterirler. [5]
İnşaat sözleşmeleri özel hukuk hükümlerine tabi sözleşmelerdir ve bu bağlamda
hukukun inşaat sektörünün bir parçası olduğu kabul edilmektedir.
Sözleşme metinleri ya belli bir eser sözleşmesi için özel olarak hazırlanır veya
genelde yapıldığı gibi daha önce hazırlanmış sözleşme formlarını veya daha önce
uygulanmış sözleşme metinlerini, saptanmış olan gereksinime göre değiştirilmesi
suretiyle oluşturulurlar. [6] İnşaat sözleşmesi konusu işlerin teknik niteliğini
hukukçuların, hukuki yönlerini de mühendis ve mimarların tam olarak
değerlendirilmesi beklenemez. Ancak bir sözleşmenin iyi bir şekilde hazırlanıp
yürütülebilmesi için bu iki meslek grubunun birlikte çalışması şarttır ve bunu
yaparken hukukçunun ve mühendisin sözleşmelerin uygulanmasında ve
yürütülmesinde bir takım kavram ve kuralları bilmeden birlikte çalışabilmeleri
mümkün değildir. Hukukçunun bazı mühendislik kavramlarını bilmesi, mühendisin
de hukuk kavramlarına hakim olması gerekmektedir.
Sözleşmeyi imzalayan tarafların ne gibi yasal yükümlülükler altına girdiklerini
bilmeleri gerekir. Örneğin bir eser sözleşmesine imza atan tarafların girmiş oldukları
ilişkinin bir özel hukuk ilişkisi olduğunu bilmeleri gerekir. Hukuk kavramlarının
bilinmesi sözleşmelerden kaynaklanan anlaşmazlıkların lehte çözülmesi için son
derece faydalı olmaktadır. Eser sözleşmelerinin oldukça büyük çaplı işlerle ilgili
olması sözleşme hazırlanması aşamasından itibaren çok dikkatli davranılması
gereğini ortaya çıkarmıştır. İlgili alanda yetişmiş hukukçuların sözleşme hazırlık ve
uygulama aşamalarında konuya hukuksal açıdan da hakim mühendislerle birlikte
çalışmaları, gelecekte ortaya çıkabilecek ve sözleşmenin iki tarafını da yıpratıcı
nitelikteki uyuşmazlıkların asgariye indirilmesi bakımından bir zorunluluktur. [6]
9
Ancak sözleşmenin yürütüldüğü her dakika mühendisin yanında bir hukukçunun
bulunması imkansız olabilir bu nedenle karşı tarafla yapılan ani görüşmeler veya
sahada yaşanan aksaklıklarda mühendisin o anda bir takım kararlar alması
gerekebilir. Bu bakımdan mühendisin içinde bulunduğu sözleşmeyi hem teknik hem
hukuksal açıdan oldukça iyi yorumlayabilmesi önemlidir. Bugün şantiyelerde
genellikle rastlanılan, proje yöneticisinin veya şantiye yöneticisinin sözleşme
yönetimini de üstlendiği ve sözleşmenin uygulanmasına ilişkin yazışmaları da
yaptığıdır. Bazen şantiye yönetimi iş sahibinden gelen ve işle ilgili
memnuniyetsizlikleri dile getiren, işin gecikmesinden yakınan, iş zamanında
bitirilmediği takdirde sözleşme hükümlerinin, ceza hükümlerinin işletileceği ihtarını
taşıyan sert içerikli yazılara en iyi cevabın daha sert içerikli yazılar yazmak olduğunu
düşünmekte ve bunun sonucu olarak iki taraf arasında sertlik dozu devamlı artan bir
yazışma süreci meydana gelmektedir. Oysa sert içerikli yazılarla bu süreci uzatarak
zaman kaybetmek yerine hukuk içeriğine sahip birkaç yazışma sorunun çok daha
uygun biçimde halledilmesine imkan verecektir. Bu yazışmaların zamanında
yapılmaması ve içeriklerine hukuki bakımdan gerekli özenin gösterilmemesi
sonradan birtakım hak kayıplarına sebep olabilmektedir. [6]
Uluslararası bir sözleşmeye katılmadan evvel sözleşme incelenirken ve daha
sonrasında sözleşme yürütülürken o sözleşmenin yazıldığı dilin ve o ülkede hakim
olan genel hukuk kurallarının bilinmesi bir uyuşmazlık çıktığında tarafın kendisini
bilinçli bir şekilde savunabilmesi gerekmektedir. Sözleşmeyi yürütürken ne gibi
haklarının olduğunu iyi kavraması inşaat sektörü gibi para ve zaman kavramlarının
oldukça önemli olduğu bir sektörde hem zaman hem de para kaybını önleyecektir.
Tüm bu bilgiler doğrultusunda burada İngiltere de ve Türkiye’de sözleşme
kavramlarını incelerken bu iki ülkenin de hukuksal yapılarının ve sözleşmelere yasal
bakış açılarının incelenmesi bu sözleşmelerin anlaşılabilmesi açısından gerekli
görülmüştür.
2.1. Türk Hukuk Sistemi ile İlgili Genel Kavramlar
Türk hukuk sisteminde Hukuk kaideleri, konuları göz önünde tutularak iki ana gruba
ayrılır. Bunlar Kamu Hukuku ve Özel Hukuk’tur. Medeni hukuk, medeni hukukun
alt bölümü olan borçlar hukuku ve ticaret hukuku gibi hukuk dalları özel hukuk
kapsamındadır.[7]
10
Türk hukuk sistemimiz ile ilgili ana prensipler, 1982 Anayasasının Yargı başlıklı
üçüncü bölümünde 138 ve 160’ıncı maddeler arasındaki 23 ayrı maddede yer
almaktadır. Mahkemelerin bağımsızlığı başlıklı 138’inci madde de, hakimlik ve
savcılık teminatı başlıklı 139’uncu madde de, hakimlik ve savcılık mesleği başlıklı
140’ıncı maddenin 2’nci fıkrasında, duruşmaların açık ve kararların gerekçeli olması
başlıklı 141’inci madde de, mahkemelerin kuruluşu başlıklı 142’inci madde de,
hakim ve savcıların denetimi başlıklı 144’üncü madde de yer verilen hususlar,
yasama ve yürütme sistemimiz ile ilgili önemli prensipleri vurgulamaktadır. [8]
Yazılı hukuk birbirinden farklı değerde birçok hukuk kaynağını içermektedir. Bu
hukuk kaynakları arasında mutlak bir kademelenme bulunup, her bir hukuk kaynağı
kendisinden üstteki kurallara uygun kurallar içermek zorundadır. Yazılı hukuk
kaynakları ve hukukun yardımcı kaynakları aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:
- Kanunlar ve Yasama
Anayasa: Bir devletin temel yapısını, kurulusunu, iktidarın isleyişini ve devlet
karsısında bireylerin özgürlüklerini düzenleyen belgedir. En üstün değerdeki hukuk
kaynağıdır.
Uluslararası Sözleşmeler: Anayasanın hazırlanmasında kaynak oluştururlar. Türk
hukukunda uluslar arası sözleşmeler kanunlardan üstün durumdadırlar, hatta bunlar
hakkında Anayasaya aykırılık iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurulamaz.
Kanunlar ve Kanun Hükmünde Kararnameler: Kanunlar Yasama organının yarattığı
hukuk kaynağıdır. Kanun hükmünde kararnameler yasama organının bir kanun ile
verdiği yetki üzerine Bakanlar Kurulunun oluşturduğu aslında kararname fakat kanun
hükmünde olan hukuk kaynaklarıdır.
Tüzük: Bakanlar Kurulu, kanunların uygulanmasını göstermek üzere, kanunlara
aykırı olmamak kaydıyla tüzük çıkarır.
Yönetmelik: Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri kendi görev alanlarını
ilgilendiren kanun ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere, bunlara aykırı
olmamak kaydıyla yönetmelik çıkarırlar.
Tebliğ, karar, genelge: Bir kanuna tüzüğe veya yönetmeliğe dayanarak çıkarılırlar.
Sık değişen ve detay isteyen konularda ihtiyaç duyulan bir hukuk kaynağıdır.
Kanunda değişiklik yapamazlar. [7]
11
- Gelenek Hukuku
Gelenek hukuku, toplumun yapısından doğan, sürekli uygulama sonucunda
bağlayıcılık kazanan ayrıca devlet tarafından da benimsenen yazılı olmayan davranış
kurallarıdır. Gelenek hukuku, özel hukuk sistemimizde bir hukuk kaynağı olarak
kabul edilmiş ve yargıç yasada herhangi bir boşluğun olduğu durumlarda gelenek
hukukuna başvurmakla zorunlu tutulmuştur. [5]
MK md. 1, bir uyuşmazlıkla ilgili olarak uygulanacak kanun hükmü yoksa veya
kanunda hüküm bulunmasına rağmen hükmün lafzıyla ruhunu bağdaştırmak
mümkün değilse veya hükmün yazıldığı şekliyle uygulanması dürüstlük kuralına
aykırı olacaksa, kısaca kanunda boşluk varsa, hakim hukukun diğer kaynaklarına
başvuracaktır. Öncelikle örf ve adet hukukunda bir kaide bulunup bulunmadığına
bakacaktır. Buradan bir sonuç alınmazsa kendisi kanun koyucu olsa idi ne şekilde
karar verecekti ise ona göre hüküm verecektir şeklinde açıklamaktadır. [7]
Gelenek hukukunun yasa boşluklarını doldurma görevi yanında yasaların veya irade
açıklamalarının yorumlanması bakımından da önemi ve yararı vardır. Gelenek
hukuku hukuk sistemimizde tamamlayıcı kaynak olarak nitelendirilmektedir. [5]
- İçtihat Hukuku
İçtihatlar, yargı organının hukuksal uyuşmazlıkları çözümleyen ve belli bir görüşü
yansıtan kararlarıdır. Mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazılır. Buna
göre mahkemeler uyuşmazlıkları çözümlerken hukuk kurallarının uygulanması ve
yasa maddelerinin nasıl anlaşılması gerektiği yolunda görüşlerini belirtirler, açıkçası
yorum yaparlar. Bu yorumlar benzer bir davada yargıya varmaya çalışan yargıca yol
gösterir. Yargıç yargılarında içtihatlardan yararlanmalıdır (MK.1/2.). Ancak Türk
hukuk sisteminde içtihatlar genel olarak yargıcı bağlamaz, bu nedenle hukukun
ancak yardımcı bir kaynağı sayılır. [5]
- Avrupa Birliği Hukuku
Avrupa birliği üyeliği ile birlikte Türk hukukunun topluluk hukukundan bütünüyle
etkileneceği ve üyeliğin Türk hukuk sistemi açısından önemli sonuçlar doğuracağı
açıktır. Bu üyelik sonucunda topluluk organları Türkiye bakımından bağlayıcı
kurallar koyma, yargı kararları verme, topluluk kurallarının ihlali durumunda para
cezasını da içerecek yaptırımlar uygulama ve uyarılarda bulunma yetkisine sahip
olacaklardır. Avrupa birliğine katılım sonucunda türe hukuk yaşamının yeni bir
12
çerçevede yer alması son zamanlara kadar mevcut olan gelenek ve davranış
kalıplarının köklü biçimde değişikliliğe uğramasını gerekli kılmaktadır. [8]
2.2. İngiltere’de hukuk sistemi ile ilgili genel kavramlar
İnşaat sektöründe, kariyerlerinin herhangi bir bolümü sırasında, profesyonel olarak
hukuk davası, tahkim, muhakeme gibi mevzulara dahil olacak pek çok katılımcı
bulunmaktadır. İnşaat sektöründe uygulanan kanunların hem genel hem de özel
nitelikleri bulunmaktadır. Bütün yasal kararlara uygun olmak ilkesini
kapsadıklarından dolayı genel hukuk niteliği taşımaktadırlar. İnşaat sözleşmelerinin
yorumlanması özel bir inşaat sektörü bilgisi gerektireceği için özel niteliktedirler.
Unutmamak gerekir ki, yasaların uygulanması ya da yorumlaması, yayımlanmış
yasal prensiplere veya mevcut içtihat oluşturan olaylara karşı yada zıt nitelikte
olmamalıdır. Bu noktada İngiliz yasal sistemini kısaca incelemek uygun olacaktır
Hukuk, kanuni anlamda, doğa kanunları, tabii hukuk ve ahlak kuralları olarak ayırt
edilmelidir. Ahlak yönünden bakıldığında, yasal kurallar ve ahlaki ilkeler arsında
kesin bir sınır çizmek oldukça zordur. Yasal kuralların doğru ahlak kurallarını
takiben oluşturulduğunu söyleyebiliriz. Bazı bakış açılarına göre bir ülkenin hukuku
mevcut ahlaka rağmen, ortak bir görüş birliği (konsensüs) doğrultusunda yürütülür.
Hukuku, ilgili otoritelerce yürütülen ve insan davranışlarına yol gösteren bir teşekkül
olarak tanımlamak uygun olacaktır. [4]
İngiliz yasal sisteminde temel ayrım ceza hukuku ve medeni hukuk arasındaki
çizgidir. Genellikle bu fark açıktır. Ceza savunması için mahkemeye verilmek veya
medeni bir yanlışlık için dava açmak aradaki farkı oluşturmaktadır. Eğer davayı
gündeme getiren kişinin amacı savunma tarafını cezalandırmak ise bu muhtemelen
bir ceza davasıdır. Ancak amaç bir tazminat ya da bir benzer bir fayda elde etmek ise
bu genellikle medeni hukukla ilgili bir davadır. Sınıflandırmayı oluşturmak için
alternatif yollar düşünmek de mümkündür. Bu bağlamda kamu ya da özel hukuk
olmasına göre sınıflandırılabilir. Kamu hukuku devletin kendisiyle ilgilidir. Özel
hukuk ise kişilerin hak ve hürriyetleriyle ilgili konuları kapsamaktadır. [4]
13
- Mahkemeler
İngiliz hukuk sisteminde davalar ilk olarak ülke mahkemelerinde yada yüksek
mahkemede görülecektir eğer temyiz gerekli görülürse, dava temyiz mahkemelerine
gönderilecektir. Eğer dava hala çözülemez ise “”Lordlar Kamarası’na” taşınacaktır.
Teknik içerikli davalar ilk olarak şimdiki adıyla “Teknoloji ve İnşaat Mahkemesi”
olan sorumlu hakemin mahkemesinde görülecektir.
İngiltere’de ve Galler bölgesinde her ay en az bir davanın görüldüğü 340 bölge
bulunmaktadır. Bunlar her birinde kendi hakimi bulunana 60 ayrı parçaya
bölünmüştür. Bir Ülke Mahkemesi her türden medeni davayla ilgilenebilir.
Yargılama yetkileri; cezası £5,000’a kadar ulaşan sözleşmelerle ilgili davalar, yıllık
geliri £1,000’u geçmeyen arsa davaları, ederi £30,000’u geçmeyen adalet yöntemi
davaları ve bazı iflas davaları ile sınırlandırılmıştır. Bir davayı Ülke Mahkemesi’nde
yürütmenin avantajı fiyatının ucuz olması ve mahkeme başlamadan önceki bekleme
süresinin kısa oluşudur. Mahkeme bağımsız bir yargıç ve ona asistanlık yapan en az
7 yıl deneyimli bir dava avukatından oluşmaktadır. Avukat genellikle yönetimsel
mevzularla uğraşır. Ancak hakimin izni olmak kaydıyla küçük çaptaki davalarla
ilgilenebilir.
Yüksek Mahkemelerde daha önemli olan medeni davalar görülmektedir. Yüksek
Mahkeme “Adaletin Yüce Mahkemesi” dahilindedir ve 1873-1875 arasında adalet
yasaları sonucunda kurulmuştur. Üç bölümden oluşmaktadır. Bu üç bölümün her
birinin eşit derecede yargılama yetkisi vardır. Davaların sevki iş yoğunluğu
doğrultusunda yapılmaktadır. Ancak bazı özel mevzuların hangisinde görüleceği
belirlenmiştir;
• The Queen’s Bench Division; borçlar ve sözleşmeler gibi bütün ortak hukuk
konularıyla ilgili davalarla ilgilenmektedir. Bu en meşgul bölümdür. İnşaat
sektörüyle ilgili davalar genellikle bu yüksek mahkemede görülür. “Lord
Chief Justice” tarafından başkanlık edilen mahkemede 40-50 kadar daha
aşağı seviyede hakim bulunmaktadır. Bu hakimlere “Puisne” hakimleri
denilmektedir. Bu bölüm kapsamında iki özel mahkeme bulunmaktadır.
“Ticari Mahkeme” büyük ticari anlaşmalıklarla ilgilenir. “Amirallik Dairesi
Mahkemesi” denizcilik hukuku konusu kapsamında meydana gelen
anlaşmazlıklarla ilgilenir.
14
• The Chancery Division; mutemetlik, ipotekler, senetler, vergiler ve ortaklık
mevzuları ile ilgili davalarla ilgilenmektedir. Bu bölüm “Lord Chancellor” ve
“Master Of The Rolls” tarafından yönetilir ve bir başkan yardımcısı ve 12
kadar yardımcı hakim tarafından yürütülür.
• The Family Division; miras ve boşanma gibi aile anlaşmazlıkları ile ilgilenir.
Bir başkan ve üç hakim tarafından idare edilir.
Yüksek Mahkeme normalde Londra’da Strand’da bulunmaktadır. Ancak yüksek
mahkeme mensubu hakimlerin ortak hukuk davalarını görmek için seyahat
edebilecekleri 15 şehir bulunmaktadır.
Bir dava görüldükten sonra taraflardan biri temyiz gereğine kanaat edebilir. Bu
davanın temyiz mahkemesine taşınacağı anlamına gelmektedir. Yüksek mahkemenin
temyiz isteğini reddetme hakkı vardır. Medeni hukuk davalarında, temyiz için
başvuracak tarafın, yargılamanın tamamlandığı günden itibaren temyiz mahkemesine
başvurmak için 6 hafta süresi vardır. Temyize başvuran taraf temyize gitmesinin
sebeplerini açıkça belirtmek durumundadır.
Çoğu temyiz davaları üç hakim tarafından görülür. Sadece Ülke Mahkemeleri’nden
gelen temyiz davaları iki hakim tarafından görülebilir. Karar üç hakim tarafından
hemfikir olunması kaydıyla verilir. Mahkemenin başkanı İngiliz Yasal Sisteminde en
kuvvetli organ olan “Master Of The Rolls” dur.
Temyiz Mahkemesi kararlarının sonucunda tekrar temyiz talebinde bulunulan
davalar Lordlar Kamarası’nda görülür. Ancak bunun gerçekleşebilmesi için çok zor
verilen bir iznin alınması gerekmektedir. İzin, sadece temyizin genel yasal önem
teşkil ettiği durumlarda verilir. Bu mahkeme “Chamber Of The House Of Lords” da
bulunmaktadır. Ancak 1948 senesinden itibaren “Palace Of Westminster” içinde bir
komite odasında temyiz komitesi olarak da yer almaktadır. Bir davanın Lordlar
Kamarası’nda görülebilmesi için muhakkak temyiz mahkemesinde görülmüş olması
gerekmektedir. Ancak bu oldukça yavaş ilerleyen bir hukuki hiyerarşidir. Bazı istisna
durumlarda temyiz mahkemesini atlamak söz konusu olabilir ancak bu oldukça
seyrek rastlanan bir durumdur.
Bütün mahkemeler karaları verirken yasaları uygulamak zorundadır ve genel olarak
bir üst mahkemede verilen bir karar bir alt mahkemeyi bağlamaktadır. Lordlar
Kamarası’nda alınan bir karar ancak bir parlamento kararı ile değiştirilebilir.
15
- Hukuk Adamları
İngiltere’de yasalarla ilgilenen pek çok meslek bulunmaktadır; avukatların çoğu dava
vekilleridir. İngiltere’de ve Galler bölgesinde 80.000’in üzerinde dava vekili
bulunmaktadır. Dava vekilinin, mahkemelerde konuşma dilinin Normandiya
Fransızcası olduğu ve davacıların çevirmenlik yapacak bir temsilciye ihtiyaç
duydukları 12. yüzyıla dayanan, mesleki bir hikayesi bulunmaktadır. Bu temsilci
daha sonra davlarda, davacının adına yer almaya başlamıştır. Bugün dava vekili
olarak bilinmektedirler.
Dava vekilleri yasal mesleklerinin genel uygulamacıları olarak toplum tarafından en
çok ihtiyaç duyulan avukatlardır. Bir dava vekilinin mahkemede ve mahkeme dışında
olmak üzere iki ana çalışma alanı bulunmaktadır. Mahkeme dışı çalışmaların toplamı
işlerinin üçte birini oluşturacak niteliktedir. Bir dava vekili, pek çok açıdan bir
işadamı gibi hareket eder. İşletecek bir ofisi, görüşeceği müşterileri ve cevaplanacak
yazışmaları bulunmaktadır. Genellikle en büyük kazanç kaynakları mülkiyet ve
vasiyet davalarıdır.
“Dava Vekilleri Kararı 1974”, dava vekillerine üç mesele hakkında tekel vermiştir.
Bunlar; dava açma ve mahkeme süreçlerini başlatma , devir ve temlik davaları ve
vasiyetnamelerin resmen onaylanmasıdır.
“The Law Society”, dava vekillerinin profesyonel kuruluşudur ve iki rolü vardır.
1. dava vekillerinin temsilci kuruluşu olarak hareket etmek
2. uygun profesyonel standartların uygulanıp uygulanmadığını ve dava
vekillerinin disiplinlerini kontrol etmek.
Dava vekillerinin radyo ve televizyonda reklamlarının yapılmasına şimdilerde izin
verilmektedir. Ancak kendileri hakkında ne söylediklerine dikkat etmeleri
gerekmektedir. Dava vekillerine ait bir firma, bu yolla diğerlerinden daha iyi iş
yaptığı konusunda bir iddiada bulunamaz.
İngiltere’de de ve Galler bölgesinde yaklaşık 8.000 savunma avukatı bulunmaktadır.
Bunlar müşterilerinin davalarını idare etmekte uzmanlaşmış, yüksek kalitede ve
rekabetçi özel savunmacılardır. Savunma, tavsiye veya tahkim konusunda İngiliz
veya Avrupa Birliği hukukunu içeren olaylarda, İngiliz Barosu yetenekli, uzman ve
özelleşmiş savunmacılardan oluşmaktadır.
16
Savunma avukatları uzman savunmacılar ve yasal mevzularda uzman tavsiyecilerdir.
Dava vekilleri daha alt mahkemelerde görev yaparlarken savunma avukatlarının daha
yüksek mahkemelerde yer alma tekelleri bulunmaktadır. İşlerinin bir kısmı, zor
davalarda ve bu özel davanın nasıl yürütüleceği konusunda danışmanlık yapmak gibi
mahkeme dışındaki işleri de kapsamaktadır.
Savunma avukatları, diğer savunma avukatlarıyla ortaklık kuramazlar. Ancak birkaç
savunma avukatı bir araya gelerek bir oda oluşturabilir, büro işlerini yapması için
eleman çalıştırabilir ve aralarında bir katip tayin edebilirler. Ancak bunlar dava
vekillerinin yaptığı şekilde kazançlarını paylaşamazlar.
Pek çok Avrupa ülkesinde uygulananın aksine İngiltere’de ve Galler bölgesinde
hakimlik ayrı bir kariyer gerektirmemektedir. Hakimler yasal meslek adamlarının
bütün branşlarından tayin edilebilirler. Lordlar Kamarası’nda, Temyiz
Mahkemesi’nde, Yüksek Mahkeme’de ve Krallık Mahkemesi’nde bölge hakimleri
olarak görev yapmaktadırlar.
Eyalet hakimleri -circuit judges-, Kraliyet Mahkemeleri’nde ceza hukuku davalarına
bakmak için, Ülke Mahkemeleri’nde de medeni hukuk davalarına bakmak için
bulunurlar. Bölge hakimleri Ülke Mahkemeleri’nde bulunurlar. Yasal konularda
hizmet vermek için her branştan part-time hakimlerde bulunmaktadır.
Adaletin bütün üyeleri, devletin bir üyesi ve Lordlar Kamarası’nın sözcüsü olan
“Lord Chancellor” tarafından atanmaktadır. “Lord Chancellor” adalet bakanına
benzer bir görev yürütmektedir. Ancak adalet işlerinin yönetilmesi ile ilgili bazı
[2] Güneş, H., Aslanoğlu, E. ve Çelik, S., 2004. İnşaat Sektörü Stratejik Planı, TMB Yayın No:12, Ankara, Turkey.
[3] Özek, A., Kaya, O., 2003. Kamu İhale Rehberi, Seçkin Yayıncılık, ANKARA.
[4] Asworth, A., 2001. Contractual Procedures in The Construction Industry,. Pearson Education Limited, LONDRA [5] Taşkent, S., 1984. Hukuk Bilgisi Dersleri, İstanbul Teknik Üniversitesi
Matbaası, İSTANBUL
[6] Ersoy, Y., 1996. Eser Sözleşmelerinin Hazırlanmasında Ve Uygulanmasında Mühendis-Hukukçu İlişkileri, İnşaat Sözleşmeleri / Yönetici, İşletmeci, Mühendis ve Hukukçular için Ortak Seminer, ANKARA
[7] Yanlı, V., 2004. İnşaat Hukuku Ders Notları, İ.T.Ü. Proje Yönetim Merkezi, İSTANBUL [8] Düzel, O., 2004. Türkiye’nin Avrupa Birliği Üyeliği ve Türk Hukuk Sistemi, Uzmanlık Tezi, Planlama İşleri Genel Sekreter Yardımcılığı, ANKARA. [9] Türk Dil Kurumu, 2005. Online Türkçe Sözlük.
[11] Eren, F., 1996. Borçlar Kanunu Açısından İnşaat Sözleşmeleri, İnşaat Sözleşmeleri / Yönetici, İşletmeci, Mühendis ve Hukukçular için Ortak Seminer, ANKARA.
[12] Feyzioğlu, F., 1976. Borçlar Hukuku – Genel Hükümler, İSTANBUL.
[13] Reisoğlu, S., 1990. Borçlar Hukuku – Genel Hükümler, İSTANBUL.
[14] Kılıçoğlu, A., 2001. Borçlar Hukuku – Genel Hükümler, ANKARA.
[15] Soran, Ö., 2001. İnşaat Sözleşmelerinde Uyuşmazlık Çözüm Yolları / Tahkim, . Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İSTANBUL [16] Bozkurt, M., 2002. İnşaat Uyuşmazlıklarının Tahkim Yolu İle Çözümü, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İSTANBUL. [17] Ülküdener, Ü., 1992. Geleneksel Organizasyon Yapısında Birim Fiyat Usulüne
Dayalı Sözleşmelerdeki Problemlerin Tespiti, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İSTANBUL.
[18] Harmon, K. M., 2003. Dispute Review Boards and Construction Conflicts, PhD Thesis, Nova South University, FLORIDA. [19] Yalçın, H., 2004. ABD ve Türk İnşaat Sektörlerindeli Standart Sözleşme Ve
Genel Şartnamelerin Karşılaştırılması , Yüksek Lisans Tezi, İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi, İSTANBUL.
[20] Web Dökümanı., www.kik.gov.tr [21] Ndekugri, İ.E., Rycraft, M.E., 2001. The JCT’98 Building Contract – Low and Administration, Butterworth – Heinemann, LONDON [22] The Joint Contracts Tribunal Ltd. Registered Office., : 9 Cavendish Place LONDON, www.jctltd.uk/stylesheet.aspfile=18060003153316 [23] Cappell, D., 2001. Understanding JCT Standard Building Contracts, Spon Pres, LONDON. [24] Murdoch, J., Hughes, W., 1993. Construction Contracts - Law and Management, E&FN Spon, LONDON
Madde 1- Bu Sözleşme, bir tarafta .........................................................(bundan sonra idare olarak anılacaktır) ile diğer tarafta............................................................ (bundan sonra yüklenici olarak anılacaktır) arasında aşağıda yazılı şartlar dahilinde akdedilmiştir.
Taraflara İlişkin Bilgiler Madde 2- 2.1. İdarenin Adresi :......................................................................................................... Tel. No : ...........................................................................................................................
Faks No :………………………………………………………………………………...
E-Posta Adresi (varsa) :…………………………………………………………………
2.2. Yüklenicinin adı 2 Yüklenicinin Tebligata Esas
Adresi:3.............................................................................. Tel. No : ...........................................................................................................................
Faks No :………………………………………………………………………………...
E-Posta Adresi (varsa) :…………………………………………………………………
2.3. Her iki taraf, madde 2.1 ve 2.2’de belirtilen adreslerini tebligat adresi olarak kabul etmişlerdir. Adres değişiklikleri usulüne uygun şekilde karşı tarafa tebliğ edilmedikçe, en son bildirilen adrese yapılacak tebliğ, ilgili tarafa yapılmış sayılır.
2.4. Taraflar, yazılı tebligatı daha sonra süresi içinde yapmak kaydıyla, posta kuryesi, faks veya elektronik posta gibi diğer yollarla da bildirimde bulunabilirler.
İşin Adı, Yapılma Yeri, Niteliği, Türü ve Miktarı Madde 3-
1 İdarenin adı ile yüklenicinin adı/ticaret unvanı yazılacaktır.
2 Yüklenicinin iş ortaklığı veya konsorsiyum olması halinde, iş ortaklığı veya konsorsiyumu oluşturan bütün gerçek ve tüzel kişi ortakların adı/unvanı ile iş ortaklığında ortakların hisse oranları, konsorsiyumda ise ortakların işin hangi kısmını yüklendiği belirtilecek 3 İş ortaklığı adına pilot ortağın, konsorsiyum adına koordinatör ortağın
tebligata esas adresi yazılacak ve bu adrese yapılacak her türlü tebligat, iş ortaklığını veya konsorsiyumu oluşturan bütün gerçek ve tüzel kişi ortaklara yapılmış sayılacağı belirtilecektir.
3.3. İşin Niteliği, Türü ve Miktarı : ..................................................................................
Sözleşmenin Dili Madde 4-Sözleşmenin dili Türkçe’dir. 4 Tanımlar 5 Madde 5- Bu Sözleşmenin uygulanmasında, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu
ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile Yapım İşleri Genel Şartnamesinde ve ihale dokümanını oluşturan belgelerde yer alan tanımlar geçerlidir.
Sözleşmenin Türü ve Bedeli Madde 6- 6.1. Bu Sözleşme, anahtar teslimi götürü bedel sözleşme olup, ihale
dokümanında yer alan uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal listelerine dayalı olarak, işin tamamı için yüklenici tarafından teklif edilen........…...............(rakam ve yazıyla)............................. toplam bedel üzerinden akdedilmiştir.
6.2. Yapılan işlerin bedellerinin ödenmesinde, yüklenicinin teklif ettiği toplam bedel esas alınır.
Sözleşme Bedeline Dahil Olan Giderler Madde 7- Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin ulaşım, sigorta, vergi, resim
ve harç giderleri sözleşme bedeline dahildir. İlgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak Katma Değer Vergisi sözleşme bedeline dahil olmayıp, idare tarafından yükleniciye ödenir.
Vergi, Resim ve Harçlar ile Sözleşmeyle İlgili Diğer Giderler Madde 8- Sözleşmenin düzenlenmesine ilişkin bütün vergi, resim ve
harçlarla, ilgili diğer giderler yükleniciye aittir.
4 Sözleşme Türkçe ile birlikte başka bir dilde de hazırlanabilir. Bu durumda, madde
“Sözleşme Türkçe ve ………… hazırlanmıştır. Ancak sözleşmenin yorumunda Türkçe metin esas alınacaktır.” şeklinde düzenlenecektir.
5 İdare ihale edilen yapım işinin özelliğine göre, eğer varsa açıklanmasını gerekli gördüğü diğer terimlere ilişkin tanımlara burada yer verecektir.
168
Sözleşmenin Ekleri
Madde 9 –
9.1. İhale dokümanı, sözleşmenin eki ve ayrılmaz parçası olup, idareyi ve yükleniciyi bağlar. Ancak, sözleşme hükümleri ile ihale dokümanını oluşturan belgelerdeki hükümler arasında çelişki ya da farklılık olması halinde, ihale dokümanında yer alan hükümler esas alınır.
9.2. İhale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki öncelik sıralaması aşağıdaki gibidir:
1- Yapım İşleri Genel Şartnamesi,
2- İdari Şartname, 3- Sözleşme Tasarısı, 4- Uygulama Projesi,
5- Mahal Listesi, 6- Özel Teknik Şartname, 7- Genel Teknik Şartname, 8- Açıklamalar (varsa),
9- Diğer Ekler.6
9.3. Varsa, zeyilnameler ait oldukları dokümanın öncelik sırasına sahiptir.
9.4. Yüklenici ayrıca, işin yapımı sırasında yürürlükteki kanun, tüzük, yönetmelik ve benzeri diğer mevzuat hükümlerine de uymakla yükümlüdür.
İşe Başlama ve Bitirme Tarihi ve Gecikme Halinde Alınacak Cezalar Madde 10- 10.1. İşe Başlama ve Bitirme Tarihi : 10.1.1. Sözleşmenin imzalandığının (Sayıştay tesciline tabi işlerde, tescilin)
idare tarafından yüklenicinin kendisine veya tebligat için gösterdiği adrese tebliğ tarihini izleyen günden itibaren ........gün içinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır. Yüklenici taahhüdün tümünü, işyeri teslim tarihinden itibaren .... gün içinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorundadır.
10.1.2. Bu işyerinde havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günler............................tarihleri arasıdır. Ancak, işin bitiminde bu devre dikkate alınmaz ve idare yükleniciden teknik şartları yerine getirerek işi tamamlaması için bu devre içinde çalışmasını isteyebilir.
10.1.3. Belirlenen süreler takvim günü esasına göredir. Bu sürenin hesaplanmasında; havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan devresi ile resmi tatil günleri dikkate alındığından, bu nedenlere istinaden ayrıca süre uzatımı verilmez. Zorunlu nedenlerle ertesi seneye sari hale gelen işlerde, çalışmaya uygun olmayan devre ödenek durumuna ve imalat cinsine göre dikkate alınır.
10.1.4. İşin erken bitirilmesi halinde, idare işin bitim tarihini beklemeksizin Yapım İşleri Genel Şartnamesindeki hükümlere uygun olarak kabul işlemlerini tamamlar.
6 İdare, varsa ihale dokümanını oluşturan diğer belgeleri burada tek tek sayacaktır.
169
10.2. Gecikme Halinde Alınacak Cezalar : 10.2.1. İdarece verilen süre uzatımı hariç, iş zamanında bitirilemediği
takdirde geçen her takvim günü için yüklenicinin hakedişinden sözleşme bedelinin......................oranında7 gecikme cezası kesilir. Günlük gecikme cezasının matrahına o tarihe kadar hesaplanan fiyat farkları da dahil edilir. 10.2.2. İşin muhtelif kısımlarına ait bitirme tarihleri ve bu tarihlerde bitirilmemeleri halinde, sözleşme bedeli içindeki ağırlıkları oranında uygulanacak kısmi gecikme cezaları aşağıda gösterilmiştir.
İşin Kısımları Kısımlara Ait Bitirme Tarihleri Kısmi Gecikme
Cezaları
10.2.3. Kısmi gecikme cezaları ile işin tümüne ait gecikme cezaları,
hakedişlerden yükleniciye hiçbir ihtarda bulunmaya ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesilir. Bu cezalar, hakedişlerden karşılanamadığı takdirde yükleniciden ayrıca tahsil edilir.
10.2.4. İşin tümünün süresinde bitmemesi halinde, işin tamamına ilişkin günlük gecikme cezası alınır, ayrıca kısmi gecikme cezası uygulanmaz.
Teminata İlişkin Hükümler Madde 11-
11.1. Kesin Teminat : 11.1.1. Bu işin kesin teminat miktarı;..…(rakam ve yazıyla).………………....
dır. Yüklenici,...............(rakam ve yazıyla)........................... kesin teminat
vermiştir. 11.1.2. Teminatın, teminat mektubu şeklinde verilmesi halinde, kesin teminat
mektubunun süresi işin bitiş tarihi dikkate alınarak idarece belirlenir. Kanunda veya sözleşmede belirtilen haller ile cezalı çalışma nedeniyle sözleşmede öngörülen sürenin aşılması durumunda teminat mektubunun süresi de iş süresindeki artış kadar uzatılır.
11.2. Ek Kesin Teminat : 11.2.1. Fiyat farkı ödenmesi öngörülerek ihale edilen işlerde, fiyat farkı
olarak ödenecek bedelin ve/veya sözleşme bedelinde artış meydana gelmesi halinde bu artış tutarının % 6’sı oranında teminat olarak kabul edilen değerler üzerinden ek kesin teminat alınır. Fiyat farkı olarak ödenecek bedel üzerinden hesaplanan ek kesin teminat hakedişlerden kesinti yapılmak suretiyle de karşılanabilir.
11.2.2. Ek kesin teminatın teminat mektubu olması halinde, ek kesin teminat mektubunun süresi, kesin teminat mektubunun süresinden daha az olmamak şartıyla idarece belirlenir.
11.3. Yüklenici tarafından verilen kesin teminat ve ek kesin teminat, teminat olarak kabul edilen diğer değerlerle değiştirilebilir.
11.4. Kesin Teminatın ve Ek Kesin Teminatın Geri Verilmesi
7 İdari şartnamede öngörülen günlük gecikme cezası oranı yazılacaktır.
170
11.4.1. Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesinden ve varsa işe ait eksik ve kusurların giderilerek geçici kabul tutanağının onaylanmasından ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra, alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların yarısı; Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra kalanı, yükleniciye iade edilir.
11.4.2. Yüklenicinin bu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Sigortalar Kurumuna olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanunî vergi kesintilerinin kesin kabul tarihine kadar ödenmemesi halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatlar paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir.
11.4.3. Yukarıdaki hükümlere göre mahsup işlemi yapılmasına gerek bulunmayan hallerde; kesin hesap ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından itibaren iki yıl içinde idarenin yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat mektupları hükümsüz kalır ve düzenleyen kuruma iade edilir. Teminat mektubu dışındaki teminatlar sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedilir.
11.5. Her ne suretle olursa olsun, idarece alınan teminatlar haczedilemez ve
12.2. Hakediş raporları, ihale dokümanında öngörülen ilerleme yüzdeleri üzerinden, bu Sözleşmenin eki olan Yapım işleri Genel Şartnamesinde düzenlenen esaslar çerçevesinde, kanuni kesintiler de yapılarak .......... günde9 bir düzenlenir ve idarece onaylandıktan sonra otuz gün içinde tahakkuka bağlanarak on beş gün içinde ödenir.
Bu iş için sözleşme bedeli üzerinden; 200.. Yılında ...................................... 200.. Yılında ...................................... 200.. Yılında ...................................... …………………………………………. ödenek tespit olunmuştur. 12.3. Yukarıda belirtilen yılı ödenekleri, toplam sözleşme bedeli içinde
kalmak kaydıyla yüklenicinin de görüşü alınarak artırılabilir. Yüklenici artırılan ödenekleri, onaylanan revize iş programına uygun şekilde yılı içinde imalat olarak gerçekleştirmek zorundadır.
12.4. Yüklenici iş programına nazaran daha fazla iş yaparsa, idare bu fazla işin bedelini imkan bulduğu taktirde öder.
12.5. Yüklenici, her türlü hakediş ve alacaklarını idarenin yazılı izni olmaksızın başkalarına temlik edemez. Temliknamelerin noterlikçe düzenlenmesi ve idarece istenilen kayıt ve şartları taşıması gerekir.
8 Ödemeyi yapacak birimin adı yazılır. 9 Hakediş raporlarının hangi aralıklarla düzenleneceği gün olarak belirtilecektir
171
İş Programı Madde 13- 13.1. Yüklenici, sözleşmenin imzalandığının (Sayıştay tesciline tabi işlerde,
tescilin) idare tarafından kendisine tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde, idarece verilen örneklere uygun ve 10 uncu maddede belirtilen iş kısımları ve bitirme tarihleri ile yıllık ödeme miktarlarını da dikkate alarak hazırlayacağı; iş kalemlerini ve iş gruplarını, aylık imalatı ve iş miktarlarını, yıllık ödenek dilimlerini ve bunların aylara dağılımını gösterir ayrıntılı iş programlarını (en az dört nüsha) hazırlayarak onaylanmak üzere idareye teslim edecektir.
13.2. İş programının hazırlanması ve uygulanması ile ilgili diğer hususlarda Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümleri uygulanır.
Avans Verilmesinin Şartları ve Miktarı Madde 14- Bu iş için avans 10
dahilinde verilecektir” yazılarak aşağıdaki hükümler madde metnine ilave edilecektir. “ 14.1. Yer teslimi yapıldıktan ve iş programı onaylandıktan sonra yüklenicinin yazılı isteği
üzerine 4734 sayılı Kanun hükümlerine uygun verilecek avansla aynı miktar (iş programında öngörülen hakediş ödemeleri üzerinden hesaplanan avans mahsubunun bitiş tarihine süreli) teminat mektubu (Avans teminat mektubu; Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen kapsam ve şekle uygun olacaktır.) veya Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri ve bu senetler yerine düzenlenen belgeler karşılığında;
a) Şantiyenin kurulması, lüzumlu makine ve ekipmanın nakli, * b) Makine, ekipman, malzeme ve cihazların satın alınması ve siparişe bağlanması, gibi işler için gerekli giderleri karşılamak üzere sözleşme bedelinin yüzde …..(idari şartnamedeki oran yazılacaktır)….. tutarında avans verilecektir.
14.2. Avans def’aten / dilimler halinde aşağıdaki tarihte / tarihlerde ödenecektir; (a) [avans dilimi ve tarihi] (b) [avans dilimi ve tarihi] (c) [avans dilimi ve tarihi] .......................................... 14.3. Yüklenici, yukarda belirtilen tarihte / tarihlerde ödenecek avans tutarının tümünü bir
defada almak istemez ise, bunu ödenmesi kararlaştırılan yıl sonuna kadar peyderpey talep edebilir. Talep edildiği tarihte verilecek avans miktarı, hiçbir şekilde, bakiye işe ait sözleşme bedelinin belirlenen avans oranıyla çarpımından elde edilecek tutarı geçemez.
Avansın muhtelif sebeplerle öngörülenden geç ödenmesinden dolayı yüklenici idareden hiçbir suretle süre uzatımı, tazminat ve benzeri taleplerde bulunmamayı taahhüt eder.
14.4. Yüklenicinin avans almak için idareye yapacağı yazılı başvurusunda, avansı yukarıdaki amaca uygun olarak kullanacağını, bu avansı tahsis edeceği hususlara ait miktar ve tutarları ile itfa tarihlerini bildirmesi ve avans hükümlerine uyacağını taahhüt etmesi şarttır.
14.5. Yüklenici, aldığı bu avansı bildirdiği yerlere sarf ettiğini gösteren fatura suretleri ve benzeri geçerli belgeleri en kısa sürede idareye verecektir.
* “b) Taahhüdün ifası için gerekli ihzarat malzemesinin temini,” bendi 26/02/2006 – 26092 R.G. /15 md. ile yürürlükten kaldırılmış ve (c) bendi (b) bendi olarak teselsül ettirilmiştir.
İdare, iş programının aksaması veya avansın şartlara uygun sarf edilmemesi veya makul bir süre içerisinde işe başlanılmamış olması hallerinde, mahsubu yapılmamış avansı veya bakiyesini, bu halleri takip eden ilk hakedişten def’aten kesmeye, bu yetmediği veya hake
dişi bulunmadığı takdirde avans teminatını nakde çevirmeye her zaman yetkilidir.
14.6. Avans mahsubu aşağıda yazılı esaslar dahilinde yapılır:
172
Fiyat Farkı Ödenmesi ve Hesaplanması Şartları Madde 15-
15.1. Yüklenici, gerek sözleşme süresi gerekse uzatılan süre içinde, sözleşmenin tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde bulunamaz.
15.2. 11…………………………………………………………………………………
15.3. Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.
Alt yüklenicilere İlişkin Bilgiler ve Sorumlulukları 12
14.6.1. Avans mahsup oranı, avans verilme oranının %.....(idari şartnamedeki oran
yazılacaktır)… fazlasıdır. 14.6.2. Avanslar, avansın verildiği tarihten itibaren her bir hakedişin sözleşme bedeline ait
tutarına, avans mahsup oranı uygulanarak hakedişlerden kesinti yapılmak suretiyle mahsup edilir. 14.6.3. Mahsup edilen miktar kadar avans teminatı iade edilir. 14.6.4. Eğer varsa, avans bakiyesi son geçici hakedişten yüzde nispetine bakılmaksızın
tamamen kesilir. Hakediş tutarı yetmediği takdirde farkı, yüklenici otuz gün içinde nakden öder, aksi takdirde avans teminatı nakde çevrilerek mahsup edilir.
14.6.5. İşin tasfiye edilmesi halinde, yüklenici tasfiye kabul tarihinden itibaren otuz gün içerisinde avans bakiyesini nakden ödemek zorundadır. Bu süre sonunda ödeme yapılmadığı takdirde, avans bakiyesi avans teminatı nakde çevrilerek mahsup edilir.
14.7. Avanslar hiçbir suretle başkalarına temlik edilemez. Avans teminatları haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.”
11 (Değişik: 08/06/2004 – 25486 R.G. /67 md.) “İdari şartnamede fiyat farkı ödenmesinin öngörülmediği hallerde madde
metnini aşağıdaki şekilde düzenleyeceklerdir; “Yükleniciye fiyat farkı verilmeyecektir. Ancak, mücbir sebepler veya idarenin kusuru
sonucu işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, 24.12.2002 tarih ve
5039 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak
Olan Yapım İşlerine İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların 12 inci maddesi uyarınca
fiyat farkı ödenir. Bu durumda, fiyat farkı hesaplanırken temel indeks ve güncel indeks olarak
Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo-2: Toptan Eşya
Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Genel” satırındaki sayı esas alınır.“
İdari şartnamede fiyat farkı ödemeyi öngörüyorlar ise madde metnine “Sözleşmenin
yürütülmesi sırasında yükleniciye fiyat farkı verilecektir” yazacaktır. Ayrıca, fiyat farkı ödenmesi
öngörülen işlerde İdareler, 24.12.2002 tarih ve 5039 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki “4734 Sayılı
Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Yapım İşlerine İlişkin Fiyat Farkı Hesabında
Uygulanacak Esaslar”ın fiyat farkının hesabı ve ödenmesine ilişkin hükümlerini (5-12 maddeler),
madde metnine dahil edecektir.”
12 İdarelerin, işin özelliği nedeniyle idari şartnamede yüklenicinin alt yüklenici çalıştırmasını
öngörmedikleri işlerde, bu maddeye bu işte alt yüklenici çalıştırılmayacağı ve işlerin tamamının yüklenicinin kendisi tarafından yapılacağı hususu açıkça yazılır. Alt yüklenici çalıştırılmasının
173
Madde 16- ......................................................................................................................
Montaj, İşletmeye Alma, Eğitim, Bakım-Onarım, Yedek Parça Gibi
Destek Hizmetlerine Ait Şartlar 13 Madde 17-
……………………………………………………………………………..
İşin ve İş Yerinin Korunması ve Sigortalanması
Madde 18- 18.1. 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 9 uncu maddesi ve
Yapım İşleri Genel Şartnamesindeki hükümler dahilinde; yüklenici, işyerlerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile yapılan işin biten kısımları için, özellik ve niteliklerine göre işe başlama tarihinden kesin kabul tarihine kadar geçen süre içinde oluşabilecek deprem, su baskını, toprak kayması, fırtına, yangın gibi doğal afetler ile hırsızlık, sabotaj gibi risklere karşı ihale dokümanında belirtilen şekilde (all risk) sigorta yaptırmak zorundadır.
18.2. Yüklenicinin iş ve iş yerinin korunması ve sigortalanması ile ilgili sorumlulukları konusunda Yapım İşleri Genel Şartnamesinde yer alan hükümler uygulanır.
Süre Uzatımı Verilebilecek Haller ve Şartları Madde 19- 19.1. Sözleşmede öngörülemeyen durumlar nedeniyle sözleşme bedelinin
%10’na kadar oran dahilinde bir iş artışının zorunlu olduğu hallerde ilave işin gerektirdiği ek süre yükleniciye verilir.
19.2. Aşağıda sayılan hallerin, iş süresinin uzatılmasında mücbir sebep sayılabilmesi için, bu hallerin, yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması, taahhüdün yerine getirilmesini engelleyecek nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemesi gerekir.Yüklenicinin mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve bu durumun yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi zorunludur.
19.3. Mücbir sebep halleri: a) Doğal afetler, b) Kanuni grev, c) Genel salgın hastalık, d) Kısmî veya genel seferberlik ilânı, e) Gerektiğinde Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenecek benzeri diğer
hallerdir.
idarenin iznine tabi olan işlerde, yukarıya idarenin izin verdiği alt yüklenicilerin listesi ve yapacakları iş bölümleri ile bu alt yüklenicilerin çalıştırılması ve sorumlulukları bakımından Yapım İşleri Genel Şartnamesindeki hükümlerin uygulanacağı hususu yazılacaktır.
13 Bu Sözleşme kapsamında, yapım işiyle birlikte ifası istenen montaj, işletmeye alma,
eğitim, bakım-onarım, yedek parça gibi destek hizmetlerine ait teminat ve/veya garanti sürelerini de belirten şartlar, varsa bu maddeye ayrıntılı olarak yazılacaktır.
174
19.4. İdarenin, bu Sözleşmede ve Yapım İşleri Genel Şartnamesinde sözleşmenin ifasına ilişkin yükümlülüklerini öngörülen sürede yerine getirmemesi (yer teslimi, projelerin onaylanması, ödenek yetersizliği gibi) ve bu sebeple sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi, bu durumun taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemesi hallerinde, durum idarece incelenerek işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre işin bir kısmına veya tamamına ait süre uzatılır, ancak bu durumda yüklenicinin yirmi gün içinde idareye yazılı olarak bildirimde bulunması şartı aranmaz.
19.5. İşin süresi ve süre uzatımıyla ilgili diğer hususlarda Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümleri uygulanır.
Teslim, Muayene ve Kabul İşlemlerine İlişkin Şartlar Madde 20- İşin teslim etme ve teslim alma şekil ve şartları ile kısmi kabul,
geçici ve kesin kabul işlemleri Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre yürütülür.
Teminat Süresi
Madde 21- Teminat süresi geçici kabul ile kesin kabul arasında geçecek…. olup,14 bu süre geçici kabul itibar tarihinden başlar.
Yapı Denetimi ve Sorumluluğuna İlişkin Şartlar
Madde 22- 22.1. İşin sözleşme ve ekleri ile fen ve sanat kurallarına uygun olarak
yapılması, taahhüdün devamı süresince işyerinde bulundurulacak idare görevlilerinden oluşan yapı denetim görevlisi tarafından denetlenir. Yapı denetim görevlisinin sözleşme ve ekleri ile fen ve sanat kurallarına uygun olarak vereceği talimatlara yüklenici uymak zorundadır. Şu kadar ki, işin yapı denetim görevlisinin denetimi altında yapılmış olması, yüklenicinin, üstlenmiş olduğu işi bütünüyle projelerine, şartnamelerine, sözleşmesine ve sözleşmenin varsa diğer ekleri ile fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapmak hususundaki yükümlülüklerini ve bu konudaki sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
22.2. İşlerin denetimi, yapı denetim görevlisinin yetkileri, yüklenici ile yapı denetim görevlisi arasındaki anlaşmazlıklar ve diğer hususlarda Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümleri uygulanır.
14 Teminat süresi, Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre idarece belirlenerek
buraya yazılacaktır.
175
Yüklenicinin Teknik Sorumluluğuna İlişkin Şartlar
Madde 23- Yüklenici, üstlenmiş olduğu işi, sorumlu bir meslek adamı olarak sözleşme ve ekleri ile fen ve sanat kurallarına uygun şekilde yapmaya mecburdur. Yüklenicinin teknik sorumluluğuna ilişkin hususlarda Yapım İşleri Genel Şartnamesinde yer alan hükümler uygulanır.
Teknik Personel Bulundurulması
Madde 24-
24.1. Yüklenici, işe başlama tarihinden itibaren aşağıda adet ve unvanları belirtilen teknik personeli iş yerinde devamlı olarak bulundurmak zorundadır.
Adet Pozisyonu Mesleki Unvanı Mesleki Özellikleri 15
1-………………………………………………………………………………………..
2- ……………………………………………………………………………………….
24.2. Yüklenici, yukarıda adet ve unvanları belirtilen teknik personeli iş
başında bulundurmadığı takdirde; 1- ..................(Meslek unvanı)............................
için..............................TL/Gün, 2-
.........................................................................için...............................TL/Gün, ceza müteakiben düzenlenecek ilk hakedişten kesilir.
15 İdarenin ihale dokümanında adet ve unvan olarak öngördüğü teknik personel hakkındaki
bilgiler yazılacaktır.
176
24.3. (Değişik: 22/06/2005 – 25853 R.G. / 79 md.) Yüklenici, yukarıdaki teknik elemanların isimlerini ve belgelerini (diploma, meslek odası kayıt belgesi, noterden taahhütname, sertifika vb.) Teknik Personel Bildirisi ile birlikte sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren beş gün içinde idareye bildirmek mecburiyetindedir. İdare, bu elemanlar hakkında gerekli incelemeyi yaptıktan sonra kabul edip etmediğini on gün içinde yükleniciye tebliğ eder. İdarece bu tebliğ yapılmadığı takdirde, bildirilen teknik elemanlar kabul edilmiş sayılır. Yüklenici bu tebliğe uymaya mecburdur. Aksi halde, yukarıda öngörülen günlük cezalar uygulanır ve idare her hangi bir ihtar yapmaksızın işi durdurmak yetkisini kullanır.
24.4. Bu personelden, işin teknik ve idari denetimini yapmakla görevli olanlar, zorunlu hallerde ve yerine yine aynı niteliklere haiz olduğu idarece kabul edilmiş vekil bırakarak; diğerleri ise, hastalık, idarenin yazılı onayı ile yıllık izin kullanılması veya işle ilgili seyahat yapılması gibi sebeplerle işyerinden ayrılabilirler.
24.5. İşin devamı sırasında geçici olarak işyerinde bulunması gereken teknik personelle ilgili olarak; bu kişilerin işbaşında bulunma zamanı ve süreleri yapı denetim görevlisiyle yüklenici arasında düzenlenen bir protokolle tespit edilir. Yüklenici, bu teknik elemanların isimlerini, belgeleriyle birlikte ilk işe başlayacakları tarihten en az otuz gün önce idareye bildirmek mecburiyetindedir. İdare, bu elemanlar hakkında gerekli incelemeyi yaptıktan sonra kabul edip etmediğini yirmi gün içinde yükleniciye tebliğ edecektir. İdarece bu tebliğ yapılmadığı takdirde, bildirilen teknik elemanlar kabul edilmiş sayılır. Yüklenici bu tebliğe uymaya mecburdur.
Sözleşmede Değişiklik Yapılma Şartları Madde 25- 25.1. Sözleşme imzalandıktan sonra, sözleşme bedelinin %10’nun aşılmaması
ve idare ile yüklenicinin karşılıklı olarak anlaşması kaydıyla, aşağıda belirtilen hususlarda sözleşme hükümlerinde değişiklik yapılabilir:
a) İşin yapılma yeri,
b) İşin süresinden önce yapılması kaydıyla işin süresi ve bu süreye uygun olarak ödeme şartları.
177
Taahhüdün Yerine Getirilmemesi
Madde 26- Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi (yer teslimine yanaşmaması, işin bütününün tek alt yükleniciye yaptırılması veya onaya tabi işlerde izinsiz alt yüklenici çalıştırılması, sözleşmenin izinsiz devri, izinsiz temlik, süresi biten teminat mektubunun süresinin uzatılmaması, iş programının ciddi boyutta aksatılması gibi sözleşmeye aykırı davranışlar) veya işi süresinde bitirmemesi hallerinde, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az yirmi gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı halin devam etmesi durumunda, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.
Sözleşmenin Feshine İlişkin Şartlar
Madde 27- Sözleşmenin idarece veya yüklenici tarafından feshedilmesine ilişkin şartlar ve sözleşmeye ilişkin diğer hususlarda 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümleri uygulanır.
Sözleşme Kapsamında Yaptırılabilecek İlave İşler, İş Eksilişi ve İşin Tasfiyesi
Madde 28- Yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 ve 48 inci madde hükümleri uygulanır.
Yüklenicinin Sözleşme Konusu İş İle İlgili Çalıştıracağı Personele İlişkin Sorumlulukları
Madde 29- Yüklenicinin sözleşme konusu işte çalıştıracağı personelle ilgili sorumlulukları ve buna ilişkin şartlarda Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümleri uygulanır.
Geçici Kabul Noksanları Madde 30- (Değişik: 22/06/2005 – 25853 R.G. / 80 md.) Geçici kabul
noksanları için sözleşme bedelinin yüzde üç (%3)’üne karşılık gelen kısmı tutulur ve bu tutar, geçici kabul noksanı bulunmayan işlerde geçici kabul onay tarihinden sonra, geçici kabul noksanı bulunan işlerde ise bu eksikliklerin tamamlanmasını müteakip, geçici kabul onay tarihinden sonra yükleniciye ödenir. Fiyat farkı ödenen işlerde bu tutar, sözleşme tarihinden itibaren aylık TEFE (Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yayınlanan Toptan Eşya Fiyatları İndeksi) üzerinden güncelleştirilir.
178
Diğer Hususlar 16
Madde 31- ……………………………………………………………………………..
Anlaşmazlıkların Çözümü 17 Madde 32-
……………………………………………………………………………… Yürürlük Madde 33- (Değişik: 22/06/2005 – 25853 R.G. / 81 md.) Bu Sözleşme;
sözleşmenin taraflarca imzalandığı, ihale dokümanında sözleşmenin noterce onaylanması ve tescili öngörülmüşse bu tescil ve onayın yapıldığı tarihte yürürlüğe girer. Bu sözleşme ............................................................ maddeden ibaret olup, İdare
16 İdarelerce, bu Tip Sözleşmede hüküm bulunmayan hallerde, ihale dokümanına, 4734 sayılı
Kamu İhale Kanunu ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine ve bunlara ilişkin Kamu İhale Kurumu tarafından yayınlanan Yapım İşleri Genel Şartnamesi ile diğer düzenleyici mevzuata ve emredici hukuk kurallarına aykırı olmamak ve bu Tip Sözleşme hükümlerinde değişiklik yapmamak veya sonuçlarını ortadan kaldırmamak üzere, işin özelliğine göre sözleşmelerde bu başlık altında bir veya birden fazla maddeyi içerecek şekilde madde numaraları teselsül ettirilerek başka düzenlemelere yer verilebilir.
17 a) İdareler, sözleşmenin yürütülmesi sırasında taraflar arasında doğabilecek
anlaşmazlıkların esas olarak Türk Mahkemelerince çözümlenmesini öngöreceklerdir. Bu durumda madde metni aşağıdaki şekilde düzenlenecektir:
“Bu sözleşme ve eklerinin uygulanmasından doğabilecek her türlü anlaşmazlığın çözümünde .....................(idarenin bulunduğu yer mahkemesi yazılacaktır)………....mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir.”
b) İdareler, Uluslararası katılıma açık şekilde yaptıkları ihalelerde ihaleyi kazanan istekli ile imzalanacak sözleşmelerde, sözleşmenin yürütülmesi sırasında taraflar arasında çıkabilecek uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin olarak buraya aşağıdaki metni yazacaktır:
“1- 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanununun 2 nci maddesinin 1 inci fıkrasının 1 nolu bendinde sayılan hallerin dışındaki tüm durumlarda;
“Bu sözleşme ve eklerinin uygulanmasından doğabilecek her türlü anlaşmazlığın çözümünde .....................(idarenin bulunduğu yer mahkemesi yazılacaktır)………....mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir.”
“İdare ve yüklenici arasında karşılıklı müzakere yolu ile giderilemeyen her türlü fikir ayrılığı ile sözleşme kapsamındaki hükümlerin tatbiki, yorumlanması ve benzeri konulara ilişkin anlaşmazlıklar (sözleşme hükümlerine göre idarenin re’sen hareket etme ve karar verme yetkisine haiz olduğu haller hariç olmak üzere) 21.06.2001 tarih ve 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu hükümlerine göre çözülecektir.
Tahkim heyeti üç hakemden oluşur. Taraflardan her biri birer hakem seçer ve bu iki hakem de otuz gün içinde üçüncü hakemi belirler. Taraflardan biri, diğer tarafın Noter vasıtasıyla gönderilen bu yoldaki talebin kendisine ulaşmasından itibaren otuz gün içinde hakemini seçmez veya tarafların seçtiği iki hakem seçilmelerinden sonraki otuz gün içinde üçüncü hakemi belirleyemezler ise; gerek ikinci hakem gerekse üçüncü hakem, taraflardan birinin talebi üzerine …......(idarenin bulunduğu yer yazılacaktır) .......... Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından seçilir. Üçüncü hakem başkan olarak görev yapar.
Anlaşmazlığın esasına ilişkin maddi hukuk kuralları Türk hukukuna tabi olacaktır. Tahkimin dili Türkçe’dir. Tahkim yeri, ................................. (idarenin bulunduğu yer yazılacaktır)..............................’dır. Yetkili mahkeme ................... (idarenin bulunduğu yer yazılacaktır)……………… Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.
İdare veya yüklenici tarafından hakeme başvurulmuş olması halinde dahi, yüklenici işlere devam etmek ve işin yürütülmesi ile ilgili idarece alınacak kararlara uymak zorundadır.”
179
ve Yüklenici tarafından tam olarak okunup anlaşıldıktan sonra …………….tarihinde 1 (Bir) nüsha olarak imza altına alınmıştır.17.1
İDARE 18 YÜKLENİCİ 19
17.1 Sözleşmenin birden fazla nüsha olarak düzenlenerek taraflarca alıkonulmasının öngörülmesi halinde madde metni aşağıdaki şekilde düzenlenecektir. “Bu Sözleşme; sözleşmenin taraflarca imzalandığı, ihale dokümanında sözleşmenin noterce onaylanması ve tescili öngörülmüşse bu tescil ve onayın yapıldığı tarihte yürürlüğe girer. Bu sözleşme ............. maddeden ibaret olup, İdare ve Yüklenici tarafından tam olarak okunup anlaşıldıktan sonra …………….tarihinde imza altına alınarak …….. nüshası İdarede ve ……... nüshası yüklenicide alıkonulmuştur.
18 İhale yetkilisinin adı, soyadı ve görevi yazılacaktır.
19Yüklenicinin (tüzel kişi olması halinde yetkili temsilcisinin) veya yetkili vekilin adı-soyadı/ticaret unvanı; yüklenicinin ortak girişim olması halinde, bütün ortakların (tüzel kişi ortağın yetkili temsilcisinin) ad- soyad/ticaret unvanları yazılacaktır.
180
EK B - KİK/YİGŞ
181
PIM İŞLERİ GENEL ŞARTNAMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler
Amaç Madde 1- 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 53 üncü maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendine dayanılarak hazırlanmış olan bu Genel Şartnamenin amacı, iş sahibi idareler tarafından 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa göre sözleşmeye bağlanan her türlü yapım işinin yürütülmesinde uygulanacak genel esasları tespit etmektir. Kapsam Madde 2- Bu Genel Şartname, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa tabi idareler tarafından bu Kanun hükümlerine göre ihalesi yapılan ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa göre anahtar teslimi götürü bedel veya birim fiyat sözleşmeye bağlanan yapım işlerini kapsar. Yaklaşık maliyeti 4734 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin (b) bendinin iki numaralı alt bendinde yer alan üst limit tutarının altındaki yapım işlerinde, bu Şartnamenin 7 ve 17 nci maddeleri ile 35 inci maddesinin çalışma şartları ile ilgili son üç fıkrası, işin gereğine göre idareler tarafından kısmen veya tamamen uygulanmayabilir.
Başlıklar ve yorum Madde 3- Başlıklar ve madde kenar başlıkları, bu Genel Şartnamenin bir parçası olarak telakki edilmeyecek ve bu Genel Şartnamenin, ilgili ihale dokümanlarının veya sözleşmenin yorumlanmasında göz önüne alınmayacaktır. İlgili hükmün konuluş ve düzenleme amacına aykırı düşmediği veya bu amacı değiştirmediği sürece, hükmün metnindeki tekil manaya gelen kelimelerin çoğullarını ve çoğul manaya gelen kelimelerin de tekillerini içerdiği kabul edilecektir. Tanımlar Madde 4- Bu Genel Şartnamenin uygulanmasında, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 4 üncü maddesinde yer alan tanımlar aynen geçerlidir. Bunlara ilaveten: İş: Sözleşmeye bağlanan her türlü yapım işini, Yapı denetim görevlisi: İdare tarafından, işlerin denetimi için görevlendirilecek bir memur veya bir heyeti ve/veya idare dışından bu işleri yapmak üzere görevlendirilen gerçek veya tüzel kişi veya kişileri, Yüklenici vekili: Sözleşme konusu işle ilgili olarak yükleniciyi temsil eden, o iş için yükleniciden noterce düzenlenmiş bir vekaletname ile tam yetki almış ve idarece kabul edilmiş olan gerçek kişiyi, Üçüncü kişi: İdare, yapı denetim görevlisi ve yüklenici dışındaki kişi ve kişileri, İşyeri: Yapım işinin meydana getirildiği yerler ile iş süresince geçici veya sürekli olarak kullanılan bina, arazi, arsa, malzeme ocakları vb. yerleri, Anahtar teslimi götürü bedel sözleşme : Uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal listelerine dayalı olarak, işin tamamı için yüklenicinin teklif ettiği toplam bedel üzerinden yapılan sözleşmeyi,
Birim fiyat sözleşme : Ön veya kesin projelere ve bunlara ilişkin mahal listeleri ile birim fiyat tariflerine dayalı olarak idarelerce hazırlanmış cetvelde yer alan her bir iş kaleminin miktarı ile yüklenici tarafından bu iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan tutarların toplamı üzerinden yapılan sözleşmeyi,
182
ile yapılacak işlerde, teknik ve özel yapım şartları belirtilen, birim fiyat tarifleri bulunan ve sözleşmelerinde bedeli gösterilen veya sonradan yeni birim fiyatı yapılan ödemeye esas birimleri, İş grubu : Anahtar teslimi götürü bedel sözleşme ile yapılacak işlerde, ara veya kesin ödemelere ilişkin iş kalemlerinin toplamından oluşan ve sözleşme bedelinin belli (ilerleme) yüzdeleri ile gösterilen ödemeye esas birimleri, Gün : Takvim gününü, Yıl : Takvim yılını, Uygulama ayı: İdarece onaylanmış iş programına göre işlerin gerçekleştirildiği ayı, Alt yüklenici : Sözleşme konusu işin nev’i itibariyle bir kısmını yüklenici ile yaptığı sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişiyi, Şartname: Yapım işine ait genel, özel, teknik ve idari esas ve usulleri gösteren belgeleri, İfade eder. Bildirimler, olurlar, onaylar, belgeler ve tespitler Madde 5- İdare, yüklenici ve yapı denetim görevlisi arasındaki her türlü iletişim, yazılı olarak yapılır. Sözleşmeye göre herhangi bir kişi tarafından bir izin, onay, belge, olur verilmesi, veya tespit yapılması, ihbar, çağrı veya davette bulunulması gerektiğinde, bunlar taraflar aksini kararlaştırmadıkça yazılı olacaktır.
İKİNCİ BÖLÜM İşyerleri
İşyerinin yükleniciye teslimi Madde 6- Sözleşmenin imzalanmasından sonra yüklenicinin sözleşmede yazılı süre içinde işe başlayabilmesi için işyeri, eksen kazıkları, someler, röperler vb., zemin üzerinde kontrol edilerek yapı denetim görevlisi tarafından yükleniciye teslim edilir ve bu hususta iki taraf arasında ortak bir tutanak düzenlenir. Yüklenici, kendisine teslim edilen bu kazık ve röperleri işin sonuna kadar korumak ve toprak işlerine ait eksen kazıklarını da, bu işler bittikten sonra boy kesite göre tekrar yerlerine çakmak zorundadır. İdare, işin yapılacağı yerleri, sözleşme veya eklerinde aksi yazılı olmadıkça, iş için gerekli tesislerin kurulmasında ihtiyaç duyulan sahalar ile hizmet yollarının geçeceği yerleri, her türlü toprak işlerine ait olup sözleşme veya eklerinde belirlenmiş veya sonradan idarece tespit edilmiş olan ariyet ve depo yerlerini, yükleniciye bedelsiz olarak teslim eder. İşyeri yükleniciye kısımlar halinde de teslim edilebilir. İş için gerekli olması nedeniyle, el konacak taşınmaz malların kamulaştırılmasına veya geçici işgaline ait harita, plan, cetveller ve diğer bütün işlemler, sözleşmede aksi yazılı olmadığı takdirde, idarece yapılır ve kamulaştırılacak veya geçici olarak el konacak yerler, işlemler tamamlandıkça iş programına uygun olarak kısım kısım yükleniciye teslim edilir. İşlerin yapılacağı yerlerin yükleniciye tesliminde gecikme olması ve bunun işin bir kısmının veya tamamının zamanında bitirilmesini geciktirmesi halinde, sözleşmede tespit edilen iş süresi, işin bir kısmı veya tamamı için gecikmeyi karşılayacak şekilde uzatılır. Zorunluluk halinde, sözleşme bedelinin aşılmaması ve idare ile yüklenicinin karşılıklı olarak anlaşması kaydıyla yükleniciye teslim edilmiş olan işyerlerinde
183
değişiklik yapılabilir. Bu durumda, iş başına getirilmiş olan malzeme, araç ve makinelerin yeni iş yerine taşınması giderleri ile eski iş yerinde (kurulmuş ise) şantiye bina ve tesislerin yeni iş yerine taşınma ve kurulma giderleri yükleniciye aittir. Bu durumda işin süresi, işin bir kısmı veya tamamı için gecikmeyi karşılayacak kadar uzatılır. Yüklenicinin kendi ihtiyacı için kullanacağı yerler Madde 7- Yükleniciye ait malzeme ve araç ambarları ile işçi barakaları gibi kendi ihtiyacı olan tesisler için kullanacağı yerlerin idare tarafından yükleniciye bedelsiz olarak verileceği sözleşme veya eklerinde yazılı olduğu takdirde, idare, bu tür yerlerin, ulaşım, malzeme temini ve işin ağırlık merkezi gibi hususlarla uyumlu olmasını göz önüne alır. Yüklenici ihtiyaç duyduğu bu yerlere ait harita, plan ve cetvelleri zamanında idareye vermek ve bu yerlerin sahipleri ile komşu yerlerin sahiplerine en az zarar verecek şekilde yer seçimini yapmak zorundadır. Bununla birlikte idare, gerekli gördüğü takdirde, yüklenicinin kullanacağı en uygun yeri kendisi seçip ayırarak yükleniciye gösterebilir. Bu durumda yüklenici, idarenin gösterdiğinden başka yerleri ancak sahipleri ile anlaşmak şartı ile kullanabilir ve idareden bu kullanım karşılığı olarak bir bedelin ödenmesini isteyemez. Yüklenicinin kendi ihtiyacı için kullanacağı yerlerin bedelsiz olarak verilmesi sözleşme veya eklerinde yazılı değilse, yer temini için gereken bütün giderler yükleniciye ait olacaktır. Ancak bu yerlerin geçici işgali, resmi işlemleri gerektirdiği takdirde bu işlemler (geçici işgale ilişkin harita, plan ve cetveller yüklenici tarafından hazırlanmak şartı ile) idare tarafından yapılıp tamamlanır. Malzeme ocakları Madde 8- Yüklenicinin kamuya ait arazi ve sahalardaki ocaklardan malzeme temin etmesinin istenildiği hallerde, bu malzeme ocakları ihale dokümanında açıkça belirtilir. Bu durumda yüklenici kamuya ait arazi ve sahalardaki ocakları herhangi bir bedel ödemeden bu iş için geçici olarak kullanır. Ocakların izin belgesinin (ruhsat) alınması idareye ait olup bunlar izin belgesi alınmış olarak yükleniciye teslim edilir. Ocak yerlerinin kullanımı için bazı işlemler gerekli ise, sözleşme veya eklerinde aksi yazılı değilse söz konusu işlemleri idare yürütür. Ancak, bu işlemlerde ihtiyaç duyulan plan ve cetvellerle diğer belgeler yüklenici tarafından hazırlanır ve ocak yerlerinin işgal giderleri de yüklenici tarafından karşılanır. Sahipli arazi ve sahalar içinde ocak açılması ve bu ocakların kullanılması giderleri yükleniciye aittir. Ocak yeri teslimi idare tarafından yapılmamış ocaklarda, yüklenici tarafından yapılacak çalışmalardan dolayı meydana gelebilecek her türlü hasar ve zararlar ile bunların bedelleri yükleniciye aittir. İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması Madde 9- Yapım işi ile ilgili işyerlerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler vb. ile 44 üncü madde hükümleri dikkate alınmak şartı ile işe başlama tarihinden kesin kabul tarihine kadar sözleşme konusu yapım işinin korunmasından yüklenici sorumludur.
184
Bu sebeple yüklenici, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 9 uncu maddesi hükümleri dahilinde; işyerlerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile yapılan işin biten kısımları için, özellik ve niteliklerine göre işe başlama tarihinden kesin kabul tarihine kadar geçen süre içinde oluşabilecek deprem, su baskını, toprak kayması, fırtına, yangın gibi doğal afetler ile hırsızlık, sabotaj gibi risklere karşı ihale dokümanında belirtilen şekilde (all risk) sigorta yaptırmak zorundadır. Sigortaya esas alınacak bedeller, işin kendisi için (varsa fiyat farkları dahil) hakediş tutarları; her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ve benzeri için ise piyasa rayiçlerine göre hesaplanan bedellerdir. Ödenen toplam hakediş tahakkuk tutarının (fiyat farkları dahil) poliçedeki sigorta bedelini aşması ve/veya poliçede öngörülen sigorta bitiş tarihinin süre uzatımı veya cezalı çalışma sebebiyle aşılması hallerinde, zeyilname ile sigorta bedelinin artırılması ve/veya sigorta süresinin uzatılması zorunludur. Sigorta poliçesinde; idare işveren sıfatıyla, yüklenici işi gerçekleştiren sıfatıyla ve varsa alt yükleniciler yer almalıdır. Kıymetler tam değer üzerinden sigorta ettirilmeli, muafiyet tanınmamalıdır. İşin devamı sırasında işyerinde yapılacak çalışmalar nedeniyle, işçilerle çevre halkının kazaya uğramalarını, zarar görmelerini ve işlerde zarar ve hasar meydana gelmesini önleyici tedbirlerin alınmasından da yüklenici sorumlu olup, alınan bütün tedbirlere rağmen, yüklenicinin yaptığı işlerden dolayı üçüncü kişilerin kendilerine veya mallarına zarar verilmesi ihtimaline karşı mali mesuliyet sigortası yaptırmakla da yükümlüdür. Mali mesuliyet sigorta bedeli olarak, bu konuda sigorta şirketlerinin uygulamalarında kullandığı bedeller esas alınır. Söz konusu sigortalara ilişkin poliçelerin, idarenin yazılı izni dışında poliçenin kesin kabul tarihinden önce iptal edilemeyeceği ve süresinin kısaltılamayacağı hükmünü taşıması ve ilk hakediş raporunun düzenlenip tahakkuka bağlanmasından önce idareye verilmesi gerekir. Aksi halde hakediş tutarı ve öngörülmüş ise avans ödenmez. Yüklenicinin sözleşme ile üstlendiği sorumluluk ve yükümlülükler söz konusu sigortalarla sınırlandırılmamış olduğundan, inşaat sigorta poliçelerinin genel şartlarının “Teminat dışında kalan haller” maddesinde belirtilen, yüklenicinin kusurlu olduğu hallerde, kusur nedeniyle sigortanın ödemediği bedeller için yüklenici idareden hiçbir talepte bulunamayacağı gibi, işin devamı süresince meydana gelecek kazalardan, bu kazaların sebep olacağı can ve mal kaybından ve üçüncü kişilere verilecek her türlü zararlardan yüklenici doğrudan sorumlu olacaktır. Yüklenici veya alt yüklenicilerin sigorta kapsamı içinde veya dışında kalan hareket ve fiillerinden dolayı meydana gelecek bütün talep ve iddiaların karşılanması yükümlülüğü de yükleniciye aittir. Yüklenici, kendisinin veya alt yüklenicinin taksirinden, ihmalinden, ağır ihmalinden veya kusurlu herhangi bir hareketinden doyalı idareyi ve idare personelini sorumlu tutamaz. Sözleşmenin feshi veya tasfiye halinde bu sigortalar, iş, yeni yükleniciye ihale edilinceye kadar devam ettirilir ve bu süreye ait sigorta giderleri yüklenici tarafından karşılanır. Ancak bu süre, fesih veya tasfiye olur tarihinden başlamak üzere üç ayı geçemez. Şehir ve kasaba sınırları dışındaki iş yerlerinde güvenlik ve düzenin sağlanması için idare tarafından verilen talimata yüklenici uymak zorundadır.
185
İşyeri ve çevresindeki bölgede, yeterli güvenlik önleminin alınmaması sebebiyle doğabilecek hasar ve zararın ödenmesinden yüklenici sorumludur. Yüklenici, kazaların, zarar ve kayıpların meydana gelmesini önlemek amacı ile gerekli bütün tedbirleri almak ve yapı denetim görevlileri tarafından, kaza, zarar ve kayıp ihtimallerini azaltmak için verilecek talimatlara uymak zorundadır. Ayrıca yüklenici, işyerinde kullanılan araç, gereç ve makinelerle patlayıcı maddelerin yol açabileceği kazalardan korunma usullerini ve tedbirlerini çalışanlara öğretmek zorundadır. Bu konularda gerek yapı denetimi görevlileri tarafından istenen ve gerekse yüklenicinin kendi arzusu ile uyguladığı güvenlik ve koruma önlemlerine ilişkin giderlerin tümü yükleniciye aittir. İşyerlerinin temizlenmesi ve tesislerin kaldırılması Madde 10- Yüklenici tarafından işin sonunda işyerleri her türlü ihzarattan ve çalışma artıklarından çevreyle uyumlu olacak şekilde temizlenir. Bundan başka yüklenici tarafından kendi ihtiyaçları için yapılmış olan baraka, ambar, garaj, atölye vb. tesisler, işin sonunda yüklenici tarafından sökülerek götürülür ve bu işler için kendisine hiçbir bedel ödenmez. Yüklenicinin yükümlülüğü olan bu işlerin yapılmaması veya eksik yapılması halinde idarenin takdir edeceği bir bedel yüklenicinin hakedişinden, hakediş kalmamışsa teminatından kesilir. Yüklenicinin işyerlerinde kendi ihtiyacı için yaptığı bina ve barakalar ile diğer tesislerden, idare gerekli gördüklerini, yüklenicinin de rızasını almak kaydıyla, işin geçici kabul tarihindeki piyasa rayiçleri ve/veya 23 üncü madde hükümlerine göre belirlenecek fiyatlar ile yıpranma ve amortisman payları, işçilik ve malzemedeki özellik farklarını da dikkate almak suretiyle bulunan bedel üzerinden, işin sonunda satın alabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Projeler Anahtar teslimi götürü bedel işlerde uygulama projelerinin yükleniciye teslimi Madde 11- Anahtar teslimi götürü bedel sözleşmelerde, yapılacak işlerin uygulama projeleri, şartnameler ve diğer teknik belgelerle birlikte, sözleşmenin imzalanması sırasında yükleniciye verilir. Birim fiyat sözleşmelerde ön ve/veya kesin projeler ile uygulama projelerinin hazırlanması ve yükleniciye teslimi Madde 12- Birim fiyat esaslı sözleşmelerde, işlerin ön veya kesin projeleri, şartnameler ve diğer belgelerle birlikte, sözleşmenin imzalanması sırasında yükleniciye verilir. Yapılan arazi ve zemin etütlerinin kesin projenin revize edilmesini gerektirdiği işler ile doğal afet sebebiyle ön veya kesin proje üzerinden ihale edilen işlerde uygulama projesinin idare tarafından hazırlanması veya hazırlatılması esas olup, bunlar, iş programına göre gerekli oldukları zamanlarda, ikişer takım olarak bir yazı ekinde yükleniciye teslim edilir. Ancak, uygulama projelerinin yüklenici tarafından hazırlanması da istenebilir, bu durumda aşağıdaki esaslar geçerlidir: Yüklenicinin yapacağı uygulama projeleri, hesaplar vb. sözleşme ve eklerinde belirtilen şartlara, idare tarafından kendisine verilen ön/kesin projelere, talimatlara, esaslara, fen ve sanat kurallarına uygun olarak iş programını aksatmayacak şekilde hazırlanır ve uygulamada gerekli görülecek tüm ölçüleri ve ayrıntıları kapsar.
186
Uygulama projelerinin hazırlanması sırasında, farklı tercihlerin mümkün olması hallerinde, yüklenici, seçim yapılabilmesini sağlamak üzere bu tercihleri gösteren projeleri, hesapları ve diğer gerekli bilgi ve raporları hazırlayıp idareye verir. Yüklenici tarafından hazırlanan uygulama projelerinde idarece değişiklik yapılması gerekli görüldüğü ve/veya verilen bilgiler yeterli görülmediği takdirde, projelerde ve ilgili raporlarda istenen değişikliklerin yapılması ve/veya eksik bilgilerin tamamlanması için projeler, istenilenlere uygun şekle getirilmek üzere, yükleniciye geri verilir. İdare, isterse projeler üzerinde kendisi de değişiklik yapabilir. Onay işlemi sırasında idare tarafından proje ve eklerinde hatalar ve eksikler tespit edildiği takdirde, yüklenici idarenin yazılı talimatı üzerine ve verilen süre içinde, ayrıca bir bedel ödenmesini istemeksizin bunları düzeltmek zorundadır. Sözleşme veya eklerinde başka bir hüküm bulunmadığı takdirde, yüklenici tarafından idareye verilen projeler ve ilgili raporlar, verildikleri tarihten başlamak üzere bir aylık süre içinde aynen onaylanmış veya gerekli görülen değişiklikler yapılmış olarak veya eksiklerin tamamlanması kaydı ile yükleniciye geri verilir. Bu konuda gecikme olursa yüklenici, iş süresinin bu gecikme süresi kadar uzatılması hususunda hak kazanmış olur. İdare, değiştirilmesini gerekli gördüğü projeleri, değişikliğin özelliğine, işin aciliyet durumuna göre, isterse, yapılması gerekli görülen değişikliklerin daha sonra yapılması şartı ile onaylayabilir. Yüklenici, hazırladığı projelerin ve hesapların hata ve eksiklerinden ve bunların her türlü sonuçlarından sorumludur. Projelerin idare tarafından görülmüş ve onaylanmış olması yükleniciyi bu sorumluluktan kurtarmaz. Yüklenici tarafından hazırlanan proje ve hesapların belirlenen tarihlerde idareye verilmemesinden, verilen proje ve hesapların hata ve eksiklerinden dolayı, idarece onaylanmadan geri verilmiş olmalarından kaynaklanan zaman kayıpları ve gecikmelerden yüklenici sorumludur. İşlerin geçici kabulü yapıldıktan sonra, uygulama projeleri ister idarece verilmiş, ister yüklenici tarafından hazırlanarak idarece onaylanmış olsun, uygulama sırasında yapılmış değişiklikleri de içeren ve işin bitmiş durumunu gösteren nihai projeler (as-built drawings) yüklenici tarafından bedelsiz olarak hazırlanıp orjinalleri idareye teslim edilir. Proje hizmeti için yükleniciye, ihale dokümanında öngörülmesi şartıyla birim fiyat üzerinden proje bedeli ödenir. Projelerin uygulanması Madde 13- Sözleşme konusu işler, idare tarafından yükleniciye verilen veya yüklenici tarafından hazırlanıp idarece onaylanan uygulama projelerine uygun olarak yapılır. Birim fiyatlı işlerin, onaylı uygulama projesi hazırlanmamış kısımlarına idarenin izni olmadan başlanamaz. Aksine bir davranışın sorumluluğu yükleniciye aittir. Projelerin zemine uygulanması sırasında meydana gelen hataların sorumluluğu ve hataların neden olduğu zararlar ve giderler yükleniciye ait olup, bunun sonucu olarak meydana gelen hatalı işin bedeli de yükleniciye ödenmez. (Değişik: 22/06/2005 – 25853 R.G. / 84 md.) İdare, sözleşme konusu işlerle ilgili proje vb. teknik belgelerde, değişiklik yapılmaksızın işin tamamlanmasının fiilen imkansız olduğu hallerde, işin sözleşmede belirtilen niteliğine uygun bir şekilde tamamlanmasını sağlayacak şekilde gerekli değişiklikleri yapmaya yetkilidir. Yüklenici, işlerin devamı sırasında gerekli görülecek bu değişikliklere uygun olarak
187
işe devam etmek zorundadır. Proje değişiklikleri, ilk projeye göre hazırlanmış malzemenin terk edilmesini veya değiştirilmesini veya başka yerde kullanılmasını gerektirirse, bu yüzden doğacak fazla işçilik ve giderleri idare yükleniciye öder. Proje değişiklikleri işin süresini etkileyecek nitelikte ise yüklenicinin bu husustaki süre talebi de idare tarafından dikkate alınır. İdarenin veya yapı denetim görevlisinin yazılı bir tebliği olmaksızın yüklenici, projelerde herhangi bir değişiklik yaptığı takdirde sorumluluk kendisine ait olup bu gibi değişiklikler nedeniyle bir hak iddiasında bulunamaz. İşlerin devamı sırasında yüklenici, proje uygulaması konusunda kendisine yapılan tebligatın sözleşme hükümlerine aykırı olduğu veya tebligat konusunun fen ve sanat kurallarına uygun olmadığı görüşüne varırsa, bu husustaki karşı görüşlerini 15 inci madde hükümlerine göre idareye bildirmek zorundadır. Aksi halde aynı maddenin diğer hükümlerine göre işlem yapılır. Projelerin tesliminde gecikme olması Madde 14- Birim fiyat sözleşmelerde, iş için gerekli olan projelerle diğer teknik belgelerin yükleniciye tesliminde gecikme olması veya uygulanmak üzere yükleniciye verilen proje ve teknik belgelerde, yeni proje veya belge hazırlanmasını gerektirecek ve dolayısıyla zamana ihtiyaç gösterecek şekilde değişiklik yapılması hallerinde yüklenici hiçbir itiraz öne süremeyecektir. Ancak bu gecikme, işin bir kısmının veya hepsinin zamanında bitirilmesini geciktirirse sözleşmedeki iş süresi, işin bir kısmı veya tamamı için gecikmeyi karşılayacak şekilde uzatılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Yapı Denetim Hizmetleri
İşlerin denetimi Madde 15- Sözleşmeye bağlanan her türlü yapım işleri, idare tarafından görevlendirilen yapı denetim görevlisinin denetimi altında, yüklenici tarafından yönetilir ve gerçekleştirilir. Herhangi bir işin, yapı denetim görevlisinin denetimi altında yapılmış olması yüklenicinin, üstlenmiş olduğu işi bütünüyle projelerine, sözleşme ve şartnamelerine, fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapmak hususundaki yükümlülüklerini ve sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Yüklenici, üstlenmiş olduğu işleri, sorumlu bir meslek adamı olarak fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapmayı kabul etmiş olduğundan, kendisine verilen projeye ve/veya teknik belgelere göre işi yapmakla, bu projenin ve/veya teknik belgelerin iş yerinin gereklerine, fen ve sanat kurallarına uygun olduğunu, ayrıca işin yapılacağı yere, kullanılacak her türlü malzemenin nitelik bakımından yeterliliğini incelemiş, kabul etmiş ve bu suretle işin teknik sorumluluğunu üstlenmiş sayılır. Bununla birlikte yüklenici, kendisine verilen projelerin ve/veya şartnamelerin, teslim edilen işyerinin veya malzemenin veyahut talimatın, sözleşme ve eklerinde bulunan hükümlere aykırı olduğunu veya fen ve sanat kurallarına uymadığı hususundaki karşı görüşlerini teslim ediliş veya talimat alış tarihinden başlayarak on beş gün içinde (özelliği bakımından incelenmesi uzun sürebilecek işlerde, yüklenicinin isteği halinde bu süre idarece artırılabilir) hem yapı denetim görevlisine, hem de idareye yazı ile bildirmek zorundadır. Bu sürenin aşılması halinde yüklenicinin itiraz hakkı kalmaz. Yüklenicinin iddia ve itirazlarına rağmen, idare işi kendi istediği gibi yaptırdığı takdirde yüklenici, bu uygulamanın sonunda doğabilecek sorumluluktan kurtulur.
188
Önemli görülen durumlarda yüklenici isteklerini idare veya yapı denetim görevlisine, aynı şekilde idare veya yapı denetim görevlisi de istek ve talimatlarını yükleniciye yazı ile bildirir. Söz üzerine yapılmış işler ve işlemler hakkında yüklenicinin istek ve iddiaları idare tarafından dikkate alınmaz. Yüklenici ile yapı denetim görevlisi arasında anlaşmazlık olursa, bu anlaşmazlık 52 nci madde hükümlerine göre idarece karara bağlanır.
Yapı denetim görevlisinin yetkileri Madde 16- Yüklenici bütün işleri yapı denetim görevlisinin, sözleşme ve eklerindeki hükümlere aykırı olmamak şartı ile vereceği talimata göre yapmak zorundadır. Yüklenici kullanacağı her türlü malzemeyi yapı denetim görevlisine gösterip iş için elverişli olduğunu kabul ettirmeden iş başına getiremez. malzemenin teknik şartnamelere uygun olup olmadığını inceleyip gözden geçirmek için yapı denetim görevlisi istediği şekilde deneyler yapabilir ve ister işyerinde, ister özel veya resmi laboratuarlarda olsun, bu deneylerin giderleri sözleşmesinde başka bir hüküm yoksa yüklenici tarafından karşılanır. Yüklenici, deneylerin işyerinde yapılmasını isterse bunun için gerekli araç ve teçhizatı kendisi temin eder. Yapı denetim görevlisinin kabul ettiği malzemeden mümkün olanların örnekleri mühürlenerek işin geçici kabulüne kadar saklanır. Yüklenicinin işyerine getirdiği malzemenin, teknik şartnamesine veya daha önce alınmış mühürlü örneğine uygun ve işe elverişli olmadığı anlaşıldığı takdirde yüklenici, yapı denetim görevlisinin bu husustaki yazılı tebliğ tarihinden başlamak üzere on gün içinde bu malzemeyi işyerinden kaldırıp uzaklaştırmak zorundadır. Bunu yapmadığı takdirde yapı denetim görevlisi bu malzemeyi, bütün zarar ve giderleri yükleniciye ait olmak üzere, işyeri çevresi dışına çıkarmaya yetkilidir. Yüklenici tarafından fen ve sanat kurallarına aykırı olarak kusurlu yapıldıkları anlaşılan iş kısımlarını yıktırıp yükleniciye yeniden yaptırmak hususunda yapı denetim görevlisi yetkilidir. Yüklenici, bu konuda kendisine yazılı olarak verilen talimat üzerine, belirlenen süre içinde söz konusu iş kısımlarını ayrıca bir bedel istemeksizin yıkıp yeniden yapmak zorundadır. Bu hususta bir gecikme olursa sorumluluğu yükleniciye aittir. Yapı denetim görevlisi için gerekli binaların yapılması Madde 17- Yüklenici, yapı denetim görevlisinin işlerle ilgili her türlü çalışmaları ve gerektiğinde yatıp kalkmaları için, sözleşmesinde belirlenen şartlar altında uygun yerler, bina ve/veya barakalar hazırlayıp bedelsiz olarak idareye teslim etmek zorundadır. Yüklenicinin sözleşme gereği bedelsiz olarak yapmak zorunda olduğu binaların dışında, idarece istendiği takdirde yüklenici, yapı denetim görevlisi için gerekli olan başka binaları da şartları ihale dokümanında belirtilmesi halinde bedeli karşılığında yapacaktır. Bu binaların, proje ve özel şartnamelerinin yükleniciye verildiği tarihten başlamak üzere, sözleşmesinde belirtilen süre içinde tamamlanarak yapı denetim görevlisine teslim edilmeleri gereklidir. Bina ve barakaların teslimi gecikirse bunlar için sözleşmede yazılı cezalar uygulanır. Yapı denetim görevlisi için yapılacak binalar, idarenin göstereceği yerlerde yapılacaktır. Bina ve barakalar ister bedeli karşılığında, ister bedelsiz olarak yapılmış olsun, işin bitiminde bunlar idarenin malı olur.
189
BEŞİNCİ BÖLÜM
İşin Yürütülmesi
İş programı Madde 18- Yüklenici, sözleşmenin imzalandığının (Sayıştay tesciline tabi işlerde tescilin) idare tarafından kendisine tebliğ tarihinden itibaren sözleşme veya eklerinde belirlenen süre içinde, idarece verilen örneklere uygun ve sözleşmede belirtilen iş kısımları ve bitirme tarihleri ile yıllık ödeme miktarlarını da dikkate alarak hazırlayacağı; iş kalemlerini,iş gruplarını, aylık imalatı ve iş miktarlarını, (ihzarat ödemesi öngörülen birim fiyat esaslı işlerde ihzaratı), yıllık ödenek dilimlerini ve bunların aylara dağılımını gösterir ayrıntılı iş programlarını (en az dört nüsha) hazırlayarak onaylanmak üzere idareye teslim edecektir. İhzarat ödenmesi öngörülen birim fiyat esaslı işlerde, iş programları imalat ve ihzarat iş programı olarak düzenlenir. İhzarat, iş programlarına uygun yapılacaktır. Bu programlarda gösterilenden fazla yapılan ihzaratın bedeli hakedişe konulmaz ve iş programları onaylanmadan imalat ve ihzarat bedelleri ödenmez. İdare, iş programının verildiği tarihten başlamak üzere sözleşme veya eklerinde belirlenen süre içinde, iş programını olduğu gibi veya gerekli gördüğü değişiklikleri yaparak onaylar ve onaylı bir nüshasını yükleniciye verir. İş programları idarenin onayıyla geçerli olur. Bu iş programında, resmi tatil günleri ile sözleşmesinde belirtilmiş ise, iklim şartlarından dolayı çalışmaya elverişli olmayan dönemler dışındaki bütün günlerin çalışarak geçirileceği göz önünde tutulur. Ancak işin bitimi çalışmaya elverişli olmayan döneme rastlar ise idare yükleniciden, teknik şartları yerine getirerek işi tamamlaması için bu devre içinde çalışmasını isteyebilir. İş programının büro çalışmaları ile ilgili bölümlerinde iklim şartları dikkate alınmaz. Kapsamlı işlerde idare, yükleniciden, çubuk diyagramı yerine yatırımın özelliğine bağlı olarak hazırlanmış paket yazılım iş programı (Critical Path Method -CPM) veya benzeri bilgisayar destekli iş programı düzenlemesini isteyebilir. Yüklenici idarece onaylanmış iş programına aynen uymak zorundadır. Ancak zorunlu hallerde idarenin uygun görüşü ile iş programında değişiklik yapılabilir. İşte idarece onaylanan bir süre uzatımı bulunduğu takdirde, yüklenici bu hususun kendisine tebliği tarihinden başlamak üzere yedi gün içinde yeni süreye göre revize iş programı düzenleyerek idarenin onayına sunmak zorundadır. Yüklenicinin iş başında bulunması Madde 19- Yüklenicinin üstlenmiş olduğu işin devamı süresince, iş yerinde bulunması esastır. Bununla birlikte, yüklenici, işlerin gecikmesine ve durmasına yol açmamak şartı ile noterce düzenlenmiş bir vekaletnameyle tam yetki almış ve idarece kabul edilmiş bir vekil bırakarak iş başından ayrılabilir. Yüklenici veya vekili iş yerinden ayrılmalarını gerektiren hallerde, yapı denetim görevlisinden izin almak zorundadır.
190
İşin yürütülmesi için gerekli personel ve araçlar Madde 20- Sözleşmenin imzalanmasından sonra yüklenici, üstlenmiş olduğu işin önemine ve iş programına uygun olarak, işlerin yapılması için gerekli her türlü makine, araç ve yardımcı tesisleri hazırlamak, her türlü malzemeyi ve işçileri temin etmek ve ihzaratla ilgili tedbirleri almak zorundadır. İşin başlangıcında ve devamı sırasında, işin programa uygun olarak yürütülmesini teminen, yüklenici tarafından yapılan hazırlıkların ve alınan tedbirlerin yeterli olup olmadığının takdir hakkı idareye aittir. Yüklenici, işin sözleşme süresi içinde bitirilmesi için, gerekli miktarda malzemeyi ve yeterli sayıda işçiyi her an iş başında bulunduracaktır. Aksi halde, bu hususta kendisini uyarmak üzere yapılacak tebligat tarihinden başlamak üzere on gün içinde bunları istenen sayıya ve miktara tamamlamak zorundadır. Yüklenici işlerin yürütülmesinde çalıştırılmak üzere eğitim görmüş, diplomalı elemanları her zaman diğerlerine tercih edecektir. Yüklenici, çalıştırdığı işçilerle kullandığı makine, araç ve malzemenin idarece her an kontrol edilebilmesi için, bunların miktarlarını (çalıştırıldıkları yerler ve işler ayrı ayrı belirtilmek üzere) ayrıntılı şekilde gösteren cetvelleri istenmesi halinde yapı denetim görevlisine vermek zorundadır.
Alt yüklenicilerin çalıştırılması ve sorumlulukları Madde 21- 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 11 inci maddesi uyarınca
ihaleye katılamayacak olanlar, 58 inci maddesi uyarınca ihalelere katılmaktan yasaklı olanlar ve 53 üncü maddesinin (b) bendinin 8 inci alt bendi gereğince alınacak Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen yabancı istekliler ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 26 ncı maddesi uyarınca yasaklı olanlar alt yüklenici olamazlar. İdareler, işin özelliği nedeniyle alt yüklenici çalıştırılmasını öngörmedikleri işlerde, işlerin tamamının yüklenicinin kendisi tarafından yapılmasını isteyebilirler. İşin tamamı hiçbir suretle alt yükleniciler marifetiyle yaptırılamaz. İhale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde, onaya sunulan listede yer alan alt yüklenicileri, idare, on beş gün içinde onaylayıp onaylamadığını bildirir ve idarece onaylanmayan alt yükleniciler hiçbir suretle iş yerinde çalışamaz. Yüklenicinin onaylanan alt yükleniciler ile bunlar işe başlamadan önce sözleşme yapması ve bir örneğini idareye vermesi gerekir. İdarece onaylanmış alt yüklenicilerin ve/veya bunlara ait iş kısımlarının işin devamı sırasında değiştirilerek, işin başka alt yüklenicilere yaptırılması da idarenin iznine ve yukarıdaki şartlara tabidir. Alt yüklenicilerin yaptığı bütün işlerden idareye karşı yüklenici sorumludur. Alt yüklenicilerin idarece kabul edilerek onaylanması bu sorumluluğu hiçbir şekilde değiştirmez. İdare, alt yüklenici tarafından yapılan işlerin sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olmadığını tespit ederse, alt yüklenicinin değiştirilmesini veya alt yükleniciler tarafından yapılmasını istemediği herhangi bir iş bölümünün bizzat yüklenici tarafından yapılmasını her zaman isteyebilir. Yüklenici ve alt yükleniciler, işin fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmaması, hileli malzeme kullanılması ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan, yapının tamamı için işe başlama tarihinden itibaren kesin kabul tarihine kadar sorumlu olacağı gibi, kesin kabul onay tarihinden itibaren de on beş yıl süreyle müteselsilen sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel hükümlere göre yüklenici ve alt
191
yüklenicilere ikmal ve tazmin ettirilir. Ayrıca haklarında 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 27 nci maddesi hükümleri uygulanır.
Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi Madde 22.- Yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş; a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması, b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması, Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin % 10'una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20 'sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir. Birim fiyat sözleşme ile yürütülen yapım işlerinde, Bakanlar Kurulu bu oranı sözleşme bazında % 40 'a kadar artırmaya yetkilidir. İşin bu şartlar dahilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Ancak bu durumda, işin tamamının ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi zorunludur. Sözleşme bedelinin % 80'inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde, yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderleri ve yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80'i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5'i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir. Sözleşmede bulunmayan işlerin birim fiyatının tespiti Madde 23- a) Doğal afet sebebiyle ön veya kesin proje üzerinden sözleşmeye bağlanan işler ile işin yapımı sırasında arazi ve zemin etütleri gerektirmesi sebebiyle kesin proje üzerinden sözleşmeye bağlanan işlerde, işin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği, ancak birim fiyat teklif cetvelinde fiyatı bulunmayan yeni iş kalemlerinin bedelleri, b) Bu şartnamenin 22 nci maddesine göre sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin bedelleri, Yüklenici ile birlikte aşağıdaki usuller çerçevesinde tespit edilen yeni birim fiyatlar üzerinden yükleniciye ödenir. (Değişik: 22/06/2005 – 25853 R.G. / 85 md.) Yeni birim fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki analizlerden biri kullanılır:
a) Yüklenicinin birim fiyatların tespitinde kullanarak teklifinin ekinde idareye verdiği ve yeni iş kalemi ile benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizler.
c) Yeni iş kaleminin yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek malzeme miktarları ile işçi ve makinelerin çalışma saatleri esas alınarak oluşturulacak analizler.
(Değişik: 22/06/2005 – 25853 R.G. / 85 md.) İşin niteliğine uygun olarak
yukarıdaki analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek aşağıdaki rayiçlerden biri uygulanır :
192
1) Yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçler. 2) İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler. 3) İdarenin veya diğer idarelerin sözleşmeye bağladığı benzer yapım işlerinde
ortaya çıkan fiyatlar 4) İdarece kabul edilmek şartı ile uygulama ayına ait Ticaret ve/veya Sanayi
Odasınca onaylanmış yerel rayiçleri. Yeni birim fiyat yüklenici ile birlikte yukarıda belirtilen usullerden biri ile tespit edilerek düzenlenen tutanak idarenin onayına sunulur ve otuz gün zarfında idarece onaylanarak geçerli olur. Yeni birim fiyat tespitinde yüklenici ile uyuşulamaz ise, taraflarca anlaşmazlık tutanağı düzenlenir ve anlaşmazlık idare tarafından on gün içerisinde Bayındırlık Kuruluna intikal ettirilir. Bayındırlık Kurulu tarafından tespit edilen fiyatın iki tarafça kabulü zorunludur. Yüklenici, birim fiyat uyuşmazlığı hakkındaki Bayındırlık Kurulunun kararını beklemeden idare tarafından tespit edilmiş fiyat üzerinden işe devam etmek zorundadır. Yeni birim fiyatın hesabında, (a) bendine göre, teklif analiz ile kıyaslanarak bulunan analizin kullanılması halinde, bu analizin temsil ettiği iş kalemi miktarı ile yeni tespit edilecek iş kalemi miktarının rayiçlere ve genel giderlere tesiri dikkate alınır. İdare istediği takdirde sözleşme ve ekleri kapsamında bulunmayıp ayrıca bir yükleniciye yaptırılması mümkün olan işi başkasına da yaptırabilir, bundan dolayı yüklenici herhangi bir hak talebinde bulunamaz. Sözleşme ve eklerine uymayan işler Madde 24- Yüklenici projelerde kendiliğinden hiç bir değişiklik yapamaz. Proje ve şartnamelere uymayan, eksik ve kusurlu oldukları tespit edilen işleri yüklenici, yapı denetim görevlisinin talimatı ile belirlenen süre içinde bedelsiz olarak değiştirmek veya yıkıp yeniden yapmak zorundadır. Bundan dolayı bir gecikme olursa sorumluluğu yükleniciye aittir. Bununla birlikte, yüklenici tarafından proje ve şartnameden farklı olarak yapılmış olan işlerin, fen ve sanat kurallarına ve istenen özelliklere uygun oldukları idarece tespit edilirse, bu işler yeni durumları ile de kabul edilebilir. Ancak bu takdirde yüklenici, daha büyük boyutta veya fazla miktarda malzeme kullandığını ve daha fazla emek harcadığını öne sürerek fazla bedel isteyemez. Bu gibi hallerde hakediş raporlarına, proje ve şartnamelerde gösterilen veya yazılı talimatla bildirilen boyutlara göre hesaplanmış miktarlar yazılır. Bu şekilde yapılan işlerin boyutları, emeğin değeri ve malzemesi daha az ise bedeli ona göre ödenir. Hatalı, kusurlu ve eksik işler Madde 25- Yapı denetim görevlisi, yüklenici tarafından yapılmış olan işin eksik, hatalı ve kusurlu olduğunu veya malzemenin şartnamesine uygun olmadığını gösteren delil ve emareler gördüğü takdirde, gerek işin yapımı sırasında ve gerekse kesin kabule kadar olan sürede bu gibi eksiklerin, hataların ve kusurların incelenmesi ve tespiti için gerekli görülen yerlerin kazılmasını ve/veya yıkılıp yeniden yapılmasını yükleniciye tebliğ eder. Bu incelemeler yüklenici veya vekili ile birlikte yapılır. Yüklenici veya vekili bu konuda yapılacak tebliğe uymazsa, incelemeler yapı denetim görevlisince tek taraflı olarak yapılıp durum bir tutanakla tespit edilir. Bu gibi inceleme ve araştırmaların giderleri, işlerin eksik, hatalı ve kusurlu olduğunun anlaşılması halinde yükleniciye ait olur. Aksi anlaşılırsa genel hükümlere göre işlem yapılır. Sorumluluğu yükleniciye ait olduğu anlaşılan hatalı, kusurlu ve malzemesi şartnameye uymayan işlerin bedelleri, geçici hakedişlere girmiş olsa bile,
193
yüklenicinin daha sonraki hakedişlerinden veya kesin hakedişinden veyahut teminatından kesilir.
Yüklenicinin bakım ve düzeltme sorumlulukları Madde 26- Taahhüt konusu yapım işinin her türlü sorumluluğu, kesin kabul işlemlerinin idarece onaylanacağı tarihe kadar tamamen yükleniciye aittir. Yüklenici, gerek malzemenin şartnameye uygun olmamasından ve gerekse yapım işlerinin kusur ve eksiklerinden dolayı, idarece gerekli görülecek bütün onarım ve düzeltmeler ile sürekli bakım işlerini kendi hesabına derhal yapmak zorundadır. Yüklenici bu zorunluluğa uymadığı takdirde, idare, kendisinden bir yazı ile yükümlülüklerini yerine getirmesini isteyecektir. Bu talimatın yükleniciye tebliği tarihinden başlamak üzere işin özelliğine göre, talimat yazısında idarece daha uzun bir süre verilmemişse, yüklenici on gün içinde yükümlülüklerini yerine getirmeye fiilen başlamadığı veya başlayıp da belirlenen süre içinde teknik gereklerine göre işi bitirmediği takdirde idare, söz konusu onarım, düzeltme ve bakım işlerini, bütün giderleri yükleniciye ait olmak üzere 4734 sayılı Kanunda gösterilen usullerden biri ile yaptırabilir. İdare bu işler için yüklenicinin teminatından veya varsa diğer alacaklarından ödeme yapmaya yetkilidir. İdare, yüklenicinin yaptığı işlerde kesin kabul tarihine kadar geçen zaman içinde herhangi bir aksaklık gördüğü takdirde, bu aksaklıkları yukarıda belirtildiği şekilde düzelttirip onarmakla birlikte, işin niteliğine göre aksaklığı tespit edilen yapım işlerinin kesin kabul işlemlerini uygun bir tarihe erteleyebilir. Bu takdirde kabulü ertelenen kısım için, idarenin uygun göreceği bir miktarda teminat alıkonur. Yapılan işlerde yüklenicinin kusurundan kaynaklanan ve acilen ele alınması gereken aksaklıklar meydana geldiğinde, yüklenicinin o anda işle ilgilenip konuyu ele alması imkanı yoksa bu takdirde idare, yazılı olarak haber vermek suretiyle yüklenici adına bu aksaklığı giderir. Yüklenicinin tebligat adresinde bulunamaması veya işe ilgi göstermemesi halinde idare, yüklenici hesabına aksaklığı giderip gerekli tedbirleri alır ve yüklenicinin bu uygulamaya itiraz hakkı olmaz. Yapım işlerinde yüklenici ve alt yükleniciler, yapının fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmaması, hileli malzeme kullanılması ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan, yapının tamamı için işe başlama tarihinden itibaren kesin kabul tarihine kadar sorumlu olacağı gibi, kesin kabul onay tarihinden itibaren de on beş yıl süreyle müteselsilen sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel hükümlere göre yüklenici ve alt yüklenicilere ikmal ve tazmin ettirilir. Ayrıca haklarında 4735 sayılı Kanunun 27 nci maddesi hükümleri uygulanır. Yüklenicinin kusuru dışındaki hasar ve zararlar Madde 27- Olağanüstü haller ve doğal afetlerin işyerlerinde ve yapılan işlerde meydana getireceği hasar ve zararlar ile sigortalanabilir riskler (all risk) sigorta kapsamında bulunduğundan yüklenici, bu hasar ve zararlar için idareden hiç bir bedel isteyemez. Ancak bu hasar ve zararlardan meydana gelecek gecikmeler için yükleniciye gerekli ek süre verilir. Savaş, yurt içinde seferberlik, ayaklanma, iç savaş ve bunlara benzer olaylar veya bir nükleer yakıttan kaynaklanan radyasyonlar ve bunlar için alınan önlemler sonucunda meydana gelecek riskler gibi sigortalanması mümkün olmayan riskler ile idarenin işlerin tamamlanmış kısımlarını teslim alarak kullanmasından dolayı bu kısımlardan doğacak riskler idareye aittir.
194
Yükleniciye ait giderler Madde 28- İşin gerçekleştirilmesi için gerekli ve yüklenicinin yapmak zorunda olduğu bazı işlerin karşılığı olan, aşağıdaki bentlerde gösterilen giderlerin tümü, sözleşme veya eklerinde kimin tarafından ödeneceği belirtilmemiş ve aksine bir hüküm bulunmamakta ise, a. Gerek işin yönetimi, gerekse işte kullanılacak her türlü malzeme, araç, makine, taşıt vb. nin taşınmaları (teklif birim fiyatlarda yer alanlar bunun dışındadır), bunlar için gerekli depo, baraka, hangar, garaj vb. tesislerin yapılması, bunların korunmaları ve sigortaları ile ilgili giderler, b. İşin yerine getirilmesi için, yüklenici tarafından gerekli görülen bütün hizmet yolları (31 inci maddede açıklanan malzeme ocaklarının değiştirilmesi halinde açılacak yollar bunun dışındadır) ile bunların üzerindeki geçici köprü ve geçitlerin yapım ve bakım giderleri ile kamuya açık yollarda iş süresince alınması gerekebilecek tedbirlerin giderleri, c. Projelerin zemine uygulanması, röleve gibi işler ile yapı denetim görevlisi tarafından denetim amacıyla istenen her türlü ölçmeler için gerekli araç, malzeme ve personel giderleri, d. Sözleşmede veya eklerinde belirtilen yükleme ve benzeri teknik deneylerin giderleri, e. Kabul heyetlerinin gerekli gördüğü durumlarda, yüklenicinin yaptığı işlerle ilgili olarak güven sağlamak için yapılacak bütün yükleme deneylerinin giderleri, f. Şantiye hizmetleri için gerekli enerji ve suyun (yapının bünyesine giren su ve enerji bunun dışındadır) sağlanması, taşınması ve dağıtılması için gerekli tesislerin yapılması ve bunlarla ilgili işletme giderleri, g. Yapı denetim görevlisinin işin durumunu, ilerlemesini göstermek ve tespit etmek üzere, iş süresince gerekli göreceği zamanlarda ve belirleyeceği yeterli görünümlerde çekilecek, işin değişik aşamalarını gösterir üçer kopya fotoğraflarının filmleri ile birlikte giderleri, yükleniciye aittir. Ataşmanlar ve ilgili diğer defterler Madde 29- İşyerlerinde, yapılan işlerin bütün ayrıntılarını günü gününe kayıt altına almak için, örneklerine göre şantiye günlük defteri, röleve ve ataşman defterleri, bunlarla ilgili belgeler yüklenici ile birlikte yapı denetim görevlisi tarafından tutulur. Yüklenici bu defterleri ve ilgili belgeleri imzalamak zorundadır. Bunlardan imzalı birer kopya yükleniciye verilir. Yüklenici bu belgelerle defteri imzalamış olmakla içindekileri ve yapılan hesapların doğruluğunu kabul etmiş olur. İmzalamaz ise veya ihtirazi kayıtlar altında imzalarsa karşı görüşlerini yazılı olarak bildirmesi için, defter ve belgelerin kendisine gösterildiği tarihten başlamak üzere, on gün süre verilir. Bu süre içinde karşı görüşlerini yazı ile bildirmezse belgelerin ve defterlerin içinde kayıtlı hususları kabul ve imza etmiş sayılır. Bu sonucu tespit eden bir tutanak düzenlenerek ataşmana eklenir. Ataşman defterinde, mürekkep veya sabit kalem kullanılacak ve yazı, rakam, resim, kroki ve kesitler özenle, açık ve noksansız olacak, kazıntı ve silinti olmayacaktır. Herhangi bir yanlışlık yapıldığı veya görüldüğü takdirde ilk rakam ve yazı okunacak şekilde üzeri kırmızı mürekkeple çizilip, doğrusu yazılarak aynı renkli mürekkeple imza edilir. İşin süresi ve sürenin uzatılması Madde 30- İşin, sözleşmesinde belirlenen zamanda tamamlanıp geçici kabule hazır hale getirilmemesi durumunda, gecikilen her takvim günü için sözleşmesinde öngörülen günlük gecikme cezası uygulanır.
195
Sözleşmesinde belirtilen mücbir sebepler ve/veya idarenin sebep olduğu hallerden dolayı, işte sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi halinde, durum idarece incelenerek işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre işin bir kısmına veya tamamına ait süre uzatılır. Yüklenicinin, sürenin uzatılmasını gerektiren hallerin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde, idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler tarafından usulüne göre düzenlenmiş belgelerle mücbir sebebin meydana geldiğini tevsik etmesi zorunludur. Yüklenici bildiriminde, iş üzerinde gecikmeye yol açtığını düşündüğü sebeplerin ayrıntılarını, işin süresinin ne kadar uzatılması gerektiğini belirtecektir. Uzatılacak sürenin tespiti o anda mümkün değilse bunun da sebeplerini ayrıca belirtecek, durumun netlik kazanmasından sonra istediği süre uzatımını da ayrı bir yazı ile derhal bildirecektir. Ancak idarenin sebep olduğu süre uzatımını gerektiren gecikmelerde, yüklenicinin yirmi gün içinde yazılı bildirimde bulunma şartı aranmaz. Zamanında yapılmayan yazılı bildirimler dikkate alınmaz ve yüklenici müracaat süresini geçirdikten sonra süre uzatımı talebinde bulunamaz. Mücbir sebeplerin devamı sırasında yapılacak bildirim, yirmi gün öncesinden geçerli olmak üzere dikkate alınabilir. İşin tamamlanması için sözleşmesinde tespit edilen tarih veya süre haricinde başkaca kayıt bulunmayan işlerde, havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan devresi ile resmi tatil günleri göz önünde tutularak iş bitim tarihi veya süresi belirlenmiş sayılacağından, yüklenici, çalışmadığı bu gibi günleri öne sürerek süre uzatılması isteğinde bulunamaz. Ancak süre uzatımlarında, yapılacak işin özelliğine göre çalışılamayacak günlerde dikkate alınarak verilecek süre belirlenir.
ALTINCI BÖLÜM
Malzeme Ocaklarının Kullanılması, Yıkma ve Kazılar
Malzeme ocaklarının kullanma şartları ve ocak değişiklikleri Madde 31- İdarenin sözleşme veya eklerinde, taş, kum, çakıl, graviye, balast, tuğla, kireç, stabilize vb. yapı malzemelerinin kamuya ait ocaklardan teminini öngördüğü hallerde, yüklenici bu malzemeleri gösterilen ocaklardan sağlamak zorundadır. Sözleşme veya eklerinde, malzeme temin edilecek ocaklarla ilgili her hangi bir belirleme yapılmadığı durumlarda, sözleşme ve eklerinde istenen özelliklere uygun olması kaydıyla, yüklenici gerekli malzemeyi uygun gördüğü yerlerden temin edebilir. Ancak işin devamı sırasında sözleşme ve eklerinde öngörülen ocakların değiştirilmesi zorunluluğunun doğması halinde, yüklenici idarece gösterilen yeni ocaklardan malzeme temin eder. Bu durumda, sözleşmede aksine bir hüküm yoksa, taşıma uzaklığı vb. farklar her iki taraf için de dikkate alınır. Ocak değiştirildiği takdirde, fark bedel ödenmesi veya kesilmesi, ocak değişikliğine ilişkin onaylanmış tutanakta belirtilen tarihten başlamak üzere uygulanır. İşe uygunluğu daha önce tespit edilmiş ocaklardan alınan örnekler, yükleniciyle yapı denetim görevlisi tarafından mühürlenerek saklanır. Yüklenici ocaklardan getireceği malzemeyi elde bulunan bu örneklere uygun olmak şartı ile işyerine taşıyabilir. Kabul edilmiş örneğe uygun olmayan ihzarat, işlerde kullanılamaz. Ocaklardan çıkarılacak malzemenin en iyi damarlardan alınması ve işe en elverişli cinsten olması gereklidir.
196
Sözleşme veya eklerinde aksine bir hüküm yoksa sözleşmesinde belirlenen ocaklar için ocak açma giderleri yükleniciye aittir. Ocakların işletilmesi ocağı körletecek ve işletmeyi güçleştirecek şekilde yapılmayacaktır. Ocakların kullanılması sonucunda yüklenici, buralarını ocağın tekrar işletilmesi için uygun bir şekle getirmek ve temizlemek zorundadır. Bu işler için yükleniciye herhangi bir bedel ödenmez. Yüklenici bu işleri yapmadığı takdirde 10 uncu madde hükümleri uygulanır. Yüklenici, işin yapılması için idare tarafından kendisine gösterilen ocaklardan elde ettiği malzemeyi, sözleşme konusu işten başka hiçbir yerde kullanamayacağı gibi hiçbir şekilde de satamaz. Mevcut yapıların yıkılması Madde 32- İşyerlerinde yıkılması gereken ve yükleniciye yıktırılan mevcut yapılardan çıkacak malzemenin, yeniden değerlendirilmesi ve gerektiğinde kullanılabilmesi için bu malzemenin yüklenici tarafından dikkatle ayıklanması ve yapı denetim görevlisinin göstereceği yerlere istif edilmesi gereklidir. Bu yıkmalar için birim fiyat teklif cetvelinde yazılı bedeller ödenir. Eğer birim fiyat teklif cetvelinde bu yıkmalar iş kalemi olarak öngörülmemiş ve bir bedel konmamışsa, bu işlerin bedeli, 23 üncü madde hükümlerine göre yükleniciye ödenir.
Kazı ve yıkmalarda bulunan değerli eşya Madde 33- Devlete ait yerlerde yapılan kazılarda ve yıkmalar sırasında elde edilen malzeme idareye aittir. Aynı şekilde çıkacak kültür değerleri, değerli eşya ve sanat eserleri Devlete aittir. Bu gibi eşyayı çıkarmak için gerektiği takdirde yüklenicinin yapacağı, idarece kabul edilecek giderler kendisine ödenir. Bu gibi eşya ve sanat eserlerinin meydana çıkmasında, yüklenici derhal iş başındaki yapı denetim görevlisine bilgi vermek ve ilgili memurlar gelip teslim alıncaya kadar bunları saklayıp korumak ve bu husustaki kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine uymak zorundadır. Aksi takdirde kanunlarda belirtilen ceza hükümleri uygulanır. Kazılardan veya devlete ait yıkmalardan çıkarılan malzeme Madde 34- İşin sözleşmesinde veya eklerinde gösterilenler dışında kazılardan veya Devlete ait yapıların yıkılmasından çıkacak malzemenin işte kullanılmasını yapı denetim görevlisi uygun görürse, yüklenici bu gibi malzemeyi kullanmak zorundadır. Bu türden malzeme için ihzarat bedeli ödenmez. Ancak bu malzemenin çıkarılıp ayıklanması işçiliği ile kullanılmasından kaynaklanan giderler 23 üncü madde hükümlerine göre tespit edilerek yükleniciye ödenir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Yüklenicinin Çalıştırdığı Personel
Çalışanların hakları ve çalışma şartları Madde 35- Yüklenici, yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine uygun olarak, işe aldığı her işçiye, personele ve teknik elemana, bunların adını ve soyadını, işe giriş tarihini, ücretini ve ücretin ödeneceği tarihi gösteren, kendisi veya vekili tarafından imzalanmış usulüne uygun bir karne vermek zorundadır. Ücret miktarı ve ödeme tarihi değişmedikçe bu karne geçerli sayılır. Değişiklik olduğu takdirde yüklenici çalışanlarına verdiği karneyi bu esasa göre, yedi gün içinde değiştirmek zorundadır. Bu yeni karnede önceki bilgilere ilave olarak yeni karnenin geçerlik tarihi mutlaka yazılır.
197
Yapı denetim görevlisi iş yerinde çalışanlar arasında yüklenici veya alt yükleniciler tarafından ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığını kontrol ederek ücretleri ödenmeyen varsa yükleniciden ve alt yüklenicilerden istenecek bordrolara göre bu ücretlerin yüklenici hakedişinden ödenmesini sağlayacaktır. Bunun için yüklenicinin hakediş istemesi üzerine bu istek ve hakedişin ödeneceği tarih (yaklaşık olarak), 4857 sayılı İş Kanunu'nun 36 ncı maddesinde yazılı olduğu şekilde ilan olunur. İlanın yapıldığı, yapı denetim görevlisinin ve yüklenici veya vekili ile işçi temsilcisinin imzaladıkları bir tutanakla tespit edilerek bu tutanağın bir sureti hakedişin ödeme yerine gönderilir. Yükleniciden alacağı olan işçi, personel ve teknik elemanlar, ilan tarihinden başlamak üzere bir hafta içinde yapı denetim görevlisine başvurabilirler. Alacaklar, hakediş raporunun düzenlendiği tarihten önceki (işçi ücretleri ödeme günü öncesindeki) günler için belirlenmiş sayılır. Bu tür alacakların üç aylık tutarından fazlası hakkında idareye herhangi bir sorumluluk düşmez. Bildirilen alacak iddiaları, yüklenici veya alt yüklenicinin kayıtları ile varsa puantaj ve daha önceki hesap pusulalarından incelenip anlaşmaya varılan miktarların (üç aylık ücret tutarını geçmemek üzere) yüklenici tarafından bordroya bağlanması sağlanır ve bu bordrolar hakediş raporu ile birlikte ödeme yerine gönderilir. Yüklenicinin hakedişinin ödenmesi gereken kısmından indirilen bu bordro tutarı ayrı bir çekle ödeme biriminin ilgili mutemedine verilir ve bordroda gösterilen alacaklar ilgililere yapı denetim görevlisi, yüklenici veya vekili ile işçi temsilcisinin önünde ödenir, bu husus ayrıca bir tutanakla tespit olunur. Yapılacak tebligata rağmen yüklenici veya vekili ödemede hazır bulunmazsa bu husus tutanakta belirtilir. Yüklenicinin iş verdiği alt yüklenicilerin gündelikçi, haftalıkçı veya aylıkçı olarak işyerinde çalıştırdığı işçi, personel ve teknik elemanların tamamı da yüklenicinin elemanları hükmünde olup bunların ücretlerinin ödenmesinden de doğrudan doğruya yüklenici sorumludur. Yüklenici, bunların ücretleri hakkında da aynen kendi elemanları gibi ve yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapmak zorundadır. Personel alacaklarının kontrol edilebilmesi için yüklenici, teknik ve idareci personeli ile işçilerine yaptığı ödemelerin bordrolarından birer suretini, bordroların düzenlenme tarihinden başlayarak en çok bir ay içinde, yapı denetim görevlisine verecek ve bu bordrolarda teknik ve idareci personel ile işçilerin sanatları ve çalıştıkları yerler, ad ve soyadları ile doğum yerleri ve tarihleri belirtilecektir. Bordrolarda yüklenicinin veya vekilinin imzası bulunacaktır. Bu tür alacakların tümü para ile ödenir. Para yerine kısmen de olsa marka veya başka bir şeyin kullanılması usulü, yüklenicinin kantinlerinde paradan başka herhangi bir şeyin para yerine kullanılması yasaktır. Yüklenici çalıştırdığı işçilerin, bu işkolunda veya meslekte aynı veya benzer iş için toplu sözleşme veya mevzuatla kabul edilenlerden daha az elverişli olmayan şartlarda çalışmalarını ve ücret almalarını sağlayacaktır. Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu sözleşme veya mevzuatla tespit edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve uygun bir bölgedeki işkolu veya meslekteki aynı veya benzer bir iş için toplu sözleşme veya mevzuatla tespit edilenlerden veya yüklenicinin bulunduğu işkolu ve meslekteki benzer işverenlerin verdiği genel seviyeden daha az elverişli olmayan ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarını sağlayacaktır. Yüklenici, varsa alt yükleniciler bu çalışma şartlarının sağlanması için gerekli tedbirleri alacaktır. İş sahibi idarede sözleşmenin devri halinde işi devir alan yüklenicinin bu çalışma şartlarına uymalarını sağlayacak gerekli tedbirleri alacaktır. Yüklenicinin yukarıdaki paragrafta açıklanan çalışma şartlarına uymaması veya bu şartları uygulamaması halinde 48 inci madde hükümleri uygulanır.
198
Çalışanların sağlık işleri Madde 36- Yüklenici bütün giderleri kendisine ait olmak üzere hizmetinde çalışanlar için, gerek teker teker ve gerekse topluca yaşadıkları ve çalıştıkları yerlerde, yürürlükte olan sağlık ve güvenlik mevzuatı hükümlerine uygun olarak her türlü sağlık önlemlerini almak ve çalışanların bulundukları şartlara göre sağlıklı bir şekilde yiyip içmeleri, yatıp kalkmaları ve yıkanmaları, hastalıklardan korunmaları, hastalık veya bir kaza halinde tedavileri konularında ilgili mevzuat hükümlerine ve idare veya yapı denetim görevlisinin kendisine vereceği talimata uymak zorundadır.
Çalışanların kazaya uğramaları Madde 37- Yüklenicinin 9 uncu madde hükümlerine göre tedbirler almasına rağmen olabilecek kazalarda, yüklenicinin işçi ve personelinden kazaya uğrayanların tedavilerine ilişkin giderlerle kendilerine ödenecek tazminat yükleniciye aittir. Ayrıca işçi ve personelden iş başında veya iş yüzünden ölenlerin defin giderleri ile ailelerine ödenecek tazminatta yüklenici tarafından karşılanır. Yüklenici bu hususta, yürürlükte bulunan genel hükümlere uyacaktır. Çalışanların yiyeceği ve içeceği Madde 38- Yüklenici, işe aldığı işçi ve personelin, özellikle şehir ve kasabalardan uzak yerlerde, yiyeceğini ve içeceğini sağlamak üzere gereken bütün tedbirleri almak zorundadır. Ancak bu, hiçbir şekilde zorlama halini almayacak ve çalışanların dilediği herhangi bir yerden yiyeceğini ve içeceğini temin etme hususundaki serbestlikleri bozulmayacaktır. Ayrıca yüklenici, işyeri çevresinde satıcıların da bulunmasını engellemeyecektir. Yüklenicinin işyerinde satacağı her türlü yiyecek ve içeceklerin fiyatları, işyerine yakın kasabadaki perakende satış fiyatlarından hiçbir suretle fazla olmayacaktır. Yüklenicinin çalıştırdığı kişilerin uygunsuzlukları Madde 39- Yüklenicinin teknik ve yönetici personeli ile hizmetli, işçi ve alt yüklenicileri arasında her ne şekilde olursa olsun, iş başında bulunmasına engel durumları tespit edilenler, idare veya yapı denetim görevlisi tarafından yapılacak tebligat üzerine yüklenici tarafından derhal iş başından uzaklaştırılır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM Hakediş Raporları
Geçici hakediş raporları Madde 40- Yüklenici tarafından yapılan işlerin bedelleri,
a) Birim fiyat esasına göre yaptırılan işlerde; Sözleşmeye ekli birim fiyat teklif cetvelinde yazılı veya sonradan düzenlenen yeni birim fiyatlar ile metrajlarından hesaplanan iş kalemi miktarlarının çarpımı üzerinden hesaplanan tutardan sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine ödenir. Sözleşme eki birim fiyat teklif cetvelinde herhangi bir iş kaleminin öngörülmüş ve birim fiyatının gösterilmiş olması yükleniciye, mutlaka o nev’i işi yapma hakkını vermez.
199
Yüklenicinin yaptığı işler ile ihzarattan doğan alacakları, metrajlara göre hesaplanarak sözleşme hükümleri uyarınca kesin ödeme niteliğinde olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş raporları ile ödenir. Metrajlar, yeşil defter ve eklerinde gösterilir. Yüklenici, idarenin isteği halinde, kesin hesapları da yapı denetim görevlisinin denetimi altında işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için kesin metrajdaki miktarlar dikkate alınır. Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır. Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenlenir. Yüklenici başvurmadığı takdirde idare, en çok üç ay içinde, tek taraflı olarak hakediş düzenleyebilir. Gelecek yıllara sari olmayan sözleşmelerde yaptırılan işler için, son hakediş raporu bütçe yılının sonuna rastlayan ayın yirminci günü düzenlenir. İşe başlanıldığı tarihten itibaren meydana getirilen işler ile o tarihteki ihzaratın miktarı yapı denetim görevlisi tarafından yüklenici veya vekili ile birlikte ölçülür ve bulunan miktarlar sözleşmedeki esaslara uygun olarak hakediş raporuna dahil edilir. İhzaratın hakediş raporlarına geçirilebilmesi için, bunların işin bünyesine girecek veya yardımcı olarak kullanılacak malzemeden olması ve fiyatlarının İhale dokümanında gösterilmiş bulunması gereklidir. Sözleşmelerinde aksine bir hüküm yoksa, işbaşına getirilmemiş ihzaratın bedeli ödenmez. İhzaratın, iş programlarında, sözleşme ve eklerindeki esaslara göre belirtilecek miktarlardan fazla yapılması idarenin iznine bağlıdır. Bedeli ödenmiş ihzarat malzemesi, ancak yetkili makamın onayı ile şantiyeden çıkarılabilir. Düzenlenen hakediş raporunun işleme konulabilmesi için, yüklenici veya işbaşında bulunan vekili tarafından imzalanmış olması gereklidir. Yüklenici veya vekili, bildirilen günde, hakedişe esas ölçülerin alınmasında hazır bulunmazsa yapı denetim görevlisi ölçümleri tek başına yaparak hakediş raporunu düzenler ve yüklenicinin bu husustaki itirazları kabul edilmez. Hakediş raporu düzenlendikten sonra bir hafta içinde yüklenici raporu imzalamazsa yapı denetim görevlisi, hakediş raporunu idareye gönderir ve rapor yüklenici tarafından imzalanıncaya kadar idarede hiçbir işlem yapılmaksızın bekletilir. Yüklenici hakediş raporlarını zamanında imzalamamış olursa ödemede meydana gelecek gecikmeden dolayı hiçbir şikayet ve istekte bulunamaz. Hazırlanan ve iki tarafça imzalanmış bulunan geçici hakediş raporu, tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkili makamlar tarafından düzeltilebilir. Ancak bu düzeltme sırasında eski rakam ve yazıların okunabilir şekilde çizilmiş olarak hakediş raporunda bulunması ve düzeltme yapan yetkililerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak bu düzeltmeler yeniden sayfa düzenlemeyi gerektirecek ölçüde fazla ise, esas sayfa üzerinde düzeltmenin yapıldığına ilişkin açıklama bulunmak şartı ile, yeniden ayrı bir sayfa düzenlenip hakediş raporuna eklenir. Yüklenicinin geçici hakedişlere itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerçekleri, idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunun "idareye verilen ........tarihli dilekçemde yazılı ihtirazı kayıtla" cümlesini yazarak imzalaması gereklidir. Eğer yüklenicinin, hakediş raporunun imzalanmasından sonra tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkililer tarafından hakediş raporunda yapılabilecek düzeltmelere bir itirazı olursa hakedişin kendisine ödendiği tarihten başlamak üzere en çok on gün içinde bu itirazını dilekçe ile idareye bildirmek zorundadır. Yüklenici itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılır.
200
Her hakediş tutarından, bir evvelki hakediş tutarı çıkarıldıktan sonra kalan miktara idarece ilgili mevzuata göre hesaplanacak Katma Değer Vergisi eklendikten sonra bulunan miktardan sözleşmede yazılı kesintiler, varsa yüklenicinin idareye olan borçları ve cezalar ile kanunen alınması gereken vergiler kesilir. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere on beş gün içinde de ödeme yapılır. b) Anahtar teslimi götürü bedel esasına göre yaptırılan işlerde; Bu işlerin hakediş raporları, sözleşmesinde ve eklerinde yazılı esaslara göre düzenlenir. Bu hakediş raporlarının imzalanma, düzeltme ve ödemeleri yukarıda (a) bendinde yazılı hükümlere göre yapılır. Gerek bu madde hükümlerine göre geçici hakediş raporlarının gerekse 41 inci madde hükümlerine göre kesin hesapların ve kesin hakediş raporunun hazırlanması ve gerekli ölçmelerin ve bunlarla ilgili diğer hizmetlerin yapılması için yüklenici, yeterli sayıda işçi ve personeli bedelsiz olarak yapı denetim görevlisinin emrine verir. Kesin hakediş raporu ve hesap kesilmesi Madde 41- Birim fiyat esaslı sözleşmelerde, işin geçici kabulü yapıldıktan sonra, kesin hakediş raporunun düzenlenmesine esas olacak kesin metraj ve hesapların tamamlanmasına başlanır. Bunlar biri asıl olmak üzere en az üç suret halinde düzenlenir. Yüklenicinin kesin hakediş raporunun düzenlenmesinde geçici hakediş raporlarındaki rakamlara itibar edilmez ve kesin metraj ve hesaplar sonucunda bulunan miktarlar esas alınır. Kesin metraj ve hesaplarının yapıldığı sürece yüklenici veya vekili hesapların yapıldığı yerde bulunmak zorundadır. Yapı denetim görevlisi, yüklenici veya vekili ile birlikte işin gidişine paralel olarak daha önce hazırlanıp karşılıklı imzalanmış bulunan kesin metraj ve hesapları ve işin gidişine paralel hazır olmayanları, yine birlikte tamamlayıp imzalayarak geçici kabul tarihinden başlamak üzere en çok altı ay içinde idareye teslim etmek zorundadır. Bu hesapların yapılması sırasında yüklenici veya vekili tarafından yapılmış ve fakat yapı denetim görevlisince çözüme bağlanamamış itirazlar varsa bunlar da incelenmek üzere hesaplarla birlikte idareye verilecektir. Kesin metraj ve hesapların düzenlenmesi sırasında yüklenici veya vekili, yapı denetim görevlisinin yazılı tebliğine rağmen hazır bulunmadığı takdirde, yapı denetim görevlisi hesapları tek taraflı olarak hazırlar ve geçici kabul tarihinden başlamak üzere en çok altı ay içinde idareye teslim eder. Bu aşamada yükleniciye, hazırlanmış bu kesin metraj ve hesapları altmış gün içinde incelemesi için tebligat yapılır. Yüklenici incelemesini daire dışında yapmak isterse kesin metraj ve hesapların asıl olmayan suretlerinden bir takımı kendisine verilir. Yüklenici kesin metraj ve hesapları inceleyip itirazsız imzalarsa hesapların idarece incelenmesine başlanır. Anahtar teslimi götürü bedel sözleşmelerde ise, kesin hakediş raporu düzenlenmesine işin geçici kabulü yapıldıktan sonra başlanır ve sözleşme ve eklerinde öngörülen hükümler çerçevesinde kesin hesap işlemleri gerçekleştirilir. Gerek birim fiyat sözleşmeli işlerde gerekse anahtar teslimi götürü bedel işlerde; yüklenicinin kesin hesaplara itirazı varsa aynı inceleme süresi içinde idareye yazılı olarak bildirmek zorundadır. Böyle yapmadığı takdirde kesin hesapla ilgili bütün belgeleri kayıtsız kabul etmiş sayılır ve bundan sonra bu hususta yapılacak herhangi bir itiraz dikkate alınmaz.
201
Yapı denetim görevlisi belirtilen süre içinde kesin hesapları idareye teslim etmediği takdirde, yüklenici kendi hazırladığı kesin hesapları idareye vererek incelenmesini ve onaylanmasını isteyebilir. Her üç durumda da idareler teslim aldıkları kesin hesapları, teslim tarihinden başlamak üzere en çok altı ay içinde inceleyip onaylarlar. Aksi halde yüklenici, varsa itirazlarında haklı sayılacağı gibi, işin kesin kabulü yapılmış olmak şartı ile, kesin hakediş raporunun düzenlenmesini de isteyebilir. Yüklenicinin, kesin hesapların yapılışında hazır bulunmayıp sonradan altmış günlük sürede hesapları incelemesi halinde, idarenin altı aylık inceleme süresi, yüklenicinin incelemeyi bitirdiğini idareye yazılı olarak bildirdiği tarihten başlar. Kesin hesapların ve kesin kabul tutanağının idarece onaylanmasından sonra, bunlara ilişkin onay tarihlerinin sonuncusundan başlamak üzere en çok otuz gün içinde, idarece onaylanmış kesin hesaplara dayalı olarak, yapı denetim görevlisi tarafından kesin hakediş raporu düzenlenir. Kesin hesapların idareye tesliminden sonra idarece incelenmesi sırasında yapılabilecek değişikliklere yüklenicinin bir itirazı olursa itirazlarının yerlerini de açık seçik belirtmek suretiyle bu husustaki karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri 40 ıncı maddedeki usuller çerçevesinde dilekçe ile idareye bildirir. Hesap kesme işleminde, gerçekleştirilen bütün işlerin kesin hakediş raporuna geçirilen bedelinden iş sırasında geçici hakediş raporları ile ödenen miktarlar düşülür. Daha sonra 40 ıncı maddede açıklanan geçici hakediş ödeme usulleri çerçevesinde, hakedişe yapılan ek ve kesintilerden sonra kalan tutar yükleniciye veya vekiline ödenir. Hesap kesme işlemi sonucunda, yüklenici idareye borçlu kaldığı takdirde, borcu genel hükümlere göre tasfiye edilir. Kesin metraj ve hesapların yapılıp onaylanmasına ve kesin hakedişin düzenlenmesine ait yukarıdaki süreler, ancak mücbir sebeplerle, ihale yetkilisinin onayı ile yeteri kadar uzatılabilir. Bu onay yetkisi alt kademelere verilmez.
DOKUZUNCU BÖLÜM Kabul İşlemleri
Geçici kabul Madde 42- Sözleşme konusu iş tamamlandığında, yüklenici idareye vereceği dilekçe ile (faksla da olabilir) geçici kabul isteğinde bulunur. Yapılan işler, idarece verilecek talimat üzerine yapı denetim görevlisince ön incelemeden geçirilir. Ön inceleme sonucunda işin sözleşme ve eklerine uygun olarak tamamlandığı ve kabul işlemlerinin yapılmasında bir engel bulunmadığı anlaşılırsa idarece geçici kabul komisyonu oluşturulur. İş kabule hazır değilse, eksik ve kusurlu işleri gösteren tutanak, yapı denetim görevlisinin işin kabule hazır hale gelmesi bakımından yaklaşık bitim tarihini tespit eden düşüncesiyle birlikte en geç üç gün içerisinde idareye gönderilir. Yüklenici veya vekili hazır bulunmazsa veya kabul tutanağını imzalamak istemezse tutanakta bu husus ayrıca belirtilir. Kabul komisyonunun oluşturulması ve işyerine gönderilebilmesi, yapılan işin kusurlu ve eksik kısımlarının bedelleri toplamının işin sözleşme bedelinin yüzde beşinden fazla olmamasına bağlıdır. Bu oranı geçmeyen kusur ve eksiklikler, aynı zamanda işin idareye teslimine ve kullanılmasına engel olmayacak ve herhangi bir tehlikeye meydan vermeyecek nitelikte olmalıdır.
202
Kabul komisyonu tarafından, yüklenici veya vekili ile birlikte, yapılacak incelemelerden sonra işin durumu uygun görüldüğü takdirde bir kabul tutanağı düzenlenir ve bunu yüklenici veya vekili de imzalar. Yüklenici veya vekili, yazı ile yapılacak çağrıya rağmen kabulde hazır bulunmazsa veya kabul tutanağını imzalamak istemezse tutanakta bu husus ayrıca belirtilir. Kabul komisyonu gerçekleştirilen işlerin nev’ini, niteliğini, sözleşme ve ekleri ile teknik gereklere ve iş sırasında onaylanan değişikliklere uygunluğunu ve kabule hazır olup olmadığını inceler. Bu inceleme sonucunda komisyon, nitelikleri yukarıda belirtilen kusur ve eksikliklerin varlığını tespit ederse, kabul tutanağını yapmakla birlikte, gördüğü kusur ve eksikliklerin ayrıntısını gösterir bir liste düzenler ve bunların giderilmesi için gerekli olan süreyi tespit eder. Kabul komisyonunun tespit ettiği eksiklikler, belirlenen sürede yüklenici tarafından giderilmezse bu sürenin bitiminden sonra eksikliklerin giderilmesine kadar geçecek her gün için, giderilecek eksikliklerin durumuna göre sözleşmesinde günlük gecikme cezası olarak yazılan miktarın belli bir oranında günlük ceza uygulanır ve geçici kabul tarihi kusur ve eksikliklerin giderilmesi tarihine ertelenir. Ancak bu gecikme otuz günü geçtiği takdirde idare, yüklenici hesabına eksiklerin giderilmesini kendisi yaptırabilir. Bu takdirde de eksikler tamamlanıncaya kadar ceza uygulaması devam eder ve kabul tarihi ertelenir. Geçici kabul tarihi olarak esas alınacak tarih, işin geçici kabule elverişli bir halde tamamlandığı tarih olup bunu geçici kabul komisyonu tespit ederek tutanağa geçirir. Ancak yüklenici tarafından tamamlanması ve düzeltilmesi gereken eksik ve kusurlardan, teknik bakımdan tamamlandıktan sonra bir deneme süresi geçirmesi gerekenler varsa, bu kusur ve eksikliklerin giderilmesi tarihinden başlayarak kesin kabule kadar geçmesi gereken süreyi de kabul heyeti belirleyerek tutanağa yazar. Geçici kabul tutanağı, idarece onaylandıktan sonra geçerli olur. Geçici kabulün yapılmasını müteakip yapının işgal edilmesi, işin kesin kabulü mana ve hükmünü tazammun etmez. Aynı sözleşme çerçevesinde bulunan yapım işlerinin kısım kısım ve değişik zamanlarda tamamlanacağı sözleşmesinde öngörülmüşse, taahhüdün tamamlanan ve müstakil kullanıma elverişli bu kısımları için idarenin isteği üzerine işin bütününün geçici kabulünü tazammun etmemek şartıyla kısmı kabul yapılabilir. Sözleşmenin belirlediği tarihte, işin tamamlandığının tespit edilebilmesi ve kabul işleminin yapılabilmesi için yüklenicinin idareye zamanında başvurması gereklidir. Yüklenici başvurusunda gecikmiş olursa veyahut işi süresinde kabule elverişli duruma getirememişse sözleşmeye göre işin bitmesi gereken tarihte yapı denetim görevlisi veya idarece görevlendirilecek iki eleman tarafından iş yerinde incelenerek o günkü durum bir tutanakla tespit edilir. Bu inceleme sırasında yüklenicinin veya vekilinin de hazır bulunması gereklidir. Yükleniciye yapılacak tebligata rağmen kendisi veya vekili gelmezse yapı denetim görevlisi veya idare bu incelemeyi tek taraflı olarak yapar ve düzenlenen tutanakta bu husus belirtilir. İşte kusur ve eksikliklerin varlığı halinde bunların giderilmesi için belirlenen sürenin sonunda, yüklenici bulunsun veya bulunmasın, aynı şekilde durum, yapı denetim görevlisi tarafından düzenlenecek bir tutanakla tespit edilir. Yüklenicinin yaptığı işin süresinde tamamlandığı yapı denetim görevlisi tarafından tespit edilmiş, ancak kabul komisyonunun iş yerine gitmesi ve kabulü yapması herhangi bir nedenle gecikmiş ise kabul tutanağında işin gerçek bitiş tarihi belirtilir ve bu, işin geçici kabul tarihi olur. Sözleşmeye göre gerekli görülen yükleme deneyi veya buna benzer diğer teknik deneyler, istek halinde yüklenici tarafından yapılır veya yaptırılır.
203
Kabul komisyonu, yüklenicinin yaptığı işte tereddüt doğuran durumlar görürse, durumun tahkiki için, sözleşmede yazılı olmasa bile, her türlü giderleri yükleniciye ait olmak üzere yükleme ve benzeri deneylerin yapılmasını isteyebilir. Geçici kabul için yapılan incelemede, teknik olarak kabulünde sakınca görülmeyen ve giderilmesi de mümkün olmayan veya fazla harcama ve zaman kaybını gerektiren, kusur ve eksiklikler görülecek olursa yüklenicinin hakediş veya teminatından uygun görülecek bir bedel kesilmek şartı ile, iş idare tarafından bu hali ile kabul edilebilir. Bu gibi kusur ve eksikliklerin niteliğinin ve kesilecek bedelin kabul tutanağında gösterilmesi gereklidir. Yüklenici bu işleme razı olmazsa, her türlü gideri kendisine ait olmak üzere, kusur ve eksiklikleri verilen sürede düzeltmek ve gidermek zorundadır. Yapım işlerinin kabul işlemlerinde, varsa sözleşmelerindeki özel hükümler de göz önünde bulundurulur. İşin süresinden önce bitirilmesi halinde, yüklenicinin isteği üzerine, idare sözleşmedeki iş bitim tarihini beklemeksizin yukarıdaki usullere uygun olarak işin kabulünü yapabilir. Teminat süresi Madde 43- Geçici kabul ile kesin kabul arasında geçecek süre teminat süresidir. Yapım işlerinde teminat süresi, sözleşmesinde aksine bir hüküm yoksa on iki aydan az olamaz. Ancak sözleşme kapsamında yapım işiyle birlikte ifası istenen montaj, işletmeye alma, eğitim, bakım-onarım, yedek parça gibi destek hizmetlerine ait teminat ve/veya garanti süreleri işlerin özelliğine göre arttırılabilir veya eksiltilebilir. Bu süreler sözleşme veya eklerinde belirtilir. İşin sözleşmede öngörülen bitim tarihinden önce bitirilmesi ve iş bitim tarihini beklemeksizin işin kabulünün yapılması halinde, teminat süresi geçici kabul itibar tarihinden itibaren başlar. Kısmi geçici kabulü yapılan müstakil kullanıma elverişli bölümlerin teminat süresi kısmi geçici kabul tarihinden itibaren başlar ve teminat süresi sonunda işin tümünün kesin kabulünün yapılması için şartlar oluşmamış ise, kısmi geçici kabulü yapılmış iş kısmının teminat süresi sona erer. Teminat süresindeki bakım ve giderler Madde 44- Yüklenici işlerin, teminat süresi içindeki bakımını yapmak ve tümünü iyi bir şekilde korumak ve çıkabilecek kusur ve aksaklıkları gidermek zorundadır. İdareler, işin önem ve niteliğini göz önünde bulundurarak, teminat süresi içinde yüklenicilerin bakımlarını yapmakla yükümlü oldukları hususlarda sözleşme ve eklerine özel hükümler koyarlar. Ancak bitirilmiş yapıların idare tarafından kullanılma ve işletilmesinden kaynaklanan veya yüklenicinin kusurları dışındaki hallerin gerektiği onarımlar bakım yükümlülüğünün dışındadır. Kullanma ve işletme sonucu olmaksızın ortaya çıkan kusur ve aksaklıkların giderilmesi ve teminat süresince işlerin bakım giderleri yükleniciye aittir. Kesin kabul Madde 45- Kesin kabul için belirlenen tarihte, yüklenicinin yazılı müracaatı üzerine, kesin kabul komisyonu oluşturularak geçici kabuldeki esas ve usullerle kesin kabul yapılır.
204
Geçici ve kesin kabuller arasında, yüklenici tarafından yapılması gereken, sürekli bakım niteliğindeki işlerin sözleşme uyarınca yapılıp yapılmadığı kabul komisyonu tarafından incelenerek tespit olunur. Devamlı bakım hususunda yüklenicinin herhangi bir yükümlülüğü yoksa kesin kabul komisyonu, geçici kabul sırasında iyi durumda ve kabule elverişli olduğu tespit edilmiş olan işlerde teminat süresince kullanılma sonucunda meydana gelen normal aşınma ve eksilmeden doğan durumlar haricinde, işin fen ve sanat kurallarına uygun yapılmamasından kaynaklanabilecek herhangi bir bozukluğun veya geçici kabulden sonra ortaya çıkan bir kusurun olup olmadığını inceler. Teminat süresi içinde yüklenicinin, bütün yükümlülüklerini yerine getirmiş olduğu ve kendisine yüklenebilecek kesin kabulü engelleyecek bir kusur ve eksiklik görülmediği takdirde kesin kabul tutanağı düzenlenir. Eğer bu süre içinde, sorumluluğu yükleniciye atfedilmeyecek bir kusur veya eksiklik tespit edilmişse bu da tutanakta ayrıca belirtilir. İşin kesin kabulüne engel herhangi bir durum görüldüğü takdirde, kabulü engelleyen kusur ve eksikler kabul komisyonu tarafından bir tutanakla tespit edilir ve kesin kabul işlemi yapılmaksızın kusur ve eksiklerin giderilmesi için bir süre belirlenerek durum idareye bildirilir. İdare bu kusur ve eksiklerin tutanakta belirlenen süre içerisinde giderilmesi hususunu yükleniciye tebliğ eder. Kusur ve eksiklerin yüklenici tarafından giderildiği idarece tespit edildiğinde kabul işlemi sonuçlandırılır. Yüklenici teminat süresi veya yukarıdaki fıkrada söz konusu edilen süre sonunda, idarenin kabul edebileceği gecikmeler dışında, sözleşme ve şartname hükümlerine göre işi kesin kabule elverişli duruma getirmeyerek bir gecikmeye yol açmış ise, idare ya yükleniciye 42 inci maddede belirtilen şekilde ceza uygulayarak eksik ve kusurların giderilmesini bekler, ya da gecikme otuz günü geçerse ceza uygulamasına devam etmekle birlikte kusur ve eksiklikleri yüklenici hesabına kendisi giderir. İdare, gerek kusur ve eksikliklerin yüklenici hesabına giderilmesi bedellerini, gerekse vukuunda belirtilen bekleme cezalarını yüklenicinin hakedişinden, hakedişi kalmamışsa teminatından kesmeye yetkilidir. Kesin kabul tutanağının yetkili makam tarafından onaylanması ile kesin kabul işlemi tamamlanmış olur. Kesin teminatın iadesine ait şartlar Madde 46- Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesinden ve varsa işe ait eksik ve kusurların giderilerek geçici kabul tutanağının onaylanmasından ve yüklenicinin sözleşme konusu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra, alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların yarısı; Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra kalanı, yükleniciye iade edilir. Yüklenicinin sözleşme konusu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Sigortalar Kurumuna olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanunî vergi kesintilerinin kesin kabul tarihine kadar ödenmemesi halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatlar 4735 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi hükmüne göre paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir. Yukarıdaki hükümlere göre mahsup işlemi yapılmasına gerek bulunmayan hallerde; kesin hesap ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından itibaren iki yıl içinde idarenin yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat mektupları hükümsüz kalır ve bankasına iade edilir. Teminat mektubu dışındaki teminatlar sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedilir.
205
ONUNCU BÖLÜM
Sözleşme İlişkileri
Sözleşmenin devri
Madde 47- Sözleşme, zorunlu hallerde ihale yetkilisinin yazılı izni ile başkasına devredilebilir. Ancak, devir alacaklarda ilk ihaledeki şartların aranması zorunludur. Ayrıca, isim ve statü değişikliği gereği yapılan devirler hariç olmak üzere, bir sözleşmenin devredildiği tarihi takip eden üç yıl içinde aynı yüklenici tarafından başka bir sözleşme devredilemez veya devir alınamaz. İzinsiz devredilen veya devir alınan veya bir sözleşmenin devredildiği tarihi takip eden üç yıl içinde devredilen veya devir alınan sözleşmeler feshedilerek, devreden ve devir alanlar hakkında 4735 sayılı Kanunun 20, 22 ve 26 ncı madde hükümleri uygulanır.
Sözleşmenin feshi ve tasfiye durumları
Madde 48- Sözleşme yapıldıktan sonra mücbir sebep halleri dışında yüklenicinin mali acz içinde bulunması nedeniyle taahhüdünü yerine getiremeyeceğini gerekçeleri ile birlikte yazılı olarak bildirmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Aşağıda belirtilen hallerde idare sözleşmeyi fesheder: a) Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az yirmi gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi, b) Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 4735 sayılı Kanununun 25 inci maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi, Hallerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Yüklenicinin, ihale sürecinde Kamu İhale Kanununa göre yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun sözleşme yapıldıktan sonra tespit edilmesi halinde, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Ancak, taahhüdün en az % 80'inin tamamlanmış olması ve taahhüdün tamamlattırılmasında kamu yararı bulunması kaydıyla; İvediliği nedeniyle taahhüdün kalan kısmının yeniden ihale edilmesi için yeterli sürenin bulunmaması, Taahhüdün başka bir yükleniciye yaptırılmasının mümkün olmaması, Yüklenicinin yasak fiil veya davranışının taahhüdünü tamamlamasını engelleyecek nitelikte olmaması, Hallerinde, idare sözleşmeyi feshetmeksizin yükleniciden taahhüdünü tamamlamasını isteyebilir ve bu takdirde yüklenici taahhüdünü tamamlamak zorundadır. Ancak bu durumda, yüklenici hakkında 4735 sayılı Kanunun 26 ncı madde hükmüne göre işlem yapılır ve yükleniciden kesin teminat ve varsa ek kesin
206
teminatların tutarı kadar ceza tahsil edilir. Bu ceza hakedişlerden kesinti yapılmak suretiyle de tahsil edilebilir. 4735 sayılı Kanunun 19 uncu maddesine göre yüklenicinin fesih talebinin idareye intikali, 20 nci maddenin (a) bendine göre belirlenen sürenin bitimi, 20 nci maddenin (b) bendi ile 21 inci maddeye göre ise tespit tarihi itibariyle sözleşme feshedilmiş sayılır. Bu tarihleri izleyen yedi gün içinde idare tarafından fesih kararı alınır. Bu karar, karar tarihini izleyen beş gün içinde yükleniciye bildirilir. 4735 sayılı Kanunun 19, 20 ve 21 inci maddelerine göre sözleşmenin feshedilmesi halinde, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar Devlet İstatistik Enstitüsünce yayımlanan aylık toptan eşya fiyat endeksine göre güncellenir. Güncellenen tutar ile kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tutarı arasındaki fark yükleniciden tahsil edilir. Hakedişlerden kesinti yapılmak suretiyle teminat alınan hallerde, alıkonulan tutar gelir kaydedileceği gibi, sözleşmenin feshedildiği tarihten sonra yapılmayan iş miktarına isabet eden teminat tutarı da birinci fıkra hükmüne göre güncellenerek yükleniciden tahsil edilir. Gelir kaydedilen teminatlar, yüklenicinin borcuna mahsup edilemez. 4735 sayılı Kanunun 19, 20 ve 21 inci maddelerine göre sözleşmenin feshedilmesi halinde, yükleniciler hakkında 4735 sayılı Kanunun 26 ncı madde hükümlerine göre işlem yapılır. Ayrıca, sözleşmenin feshi nedeniyle idarenin uğradığı zarar ve ziyan yükleniciye tazmin ettirilir. Doğal afet, kanuni grev, genel salgın hastalık, kısmi veya genel seferberlik ilanı ve gerektiğinde Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenecek benzeri diğer hallerin idare tarafından mücbir sebep olarak kabul edilerek sözleşmenin feshedilmesi için; yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması, taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması, mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde yüklenicinin idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi zorunludur. Bu durumda hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilerek, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar iade edilir. Sözleşmenin feshedilmesi halinde 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesine göre yüklenicinin kesin teminatı: a) Tedavüldeki Türk parası ise doğrudan doğruya, b) Teminat mektubu ise tahsil edilerek, c) Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri ve bu senetler yerine düzenlenen belgeler ise paraya çevrilmek suretiyle, Gelir kaydedilir. Gelir kaydedilen kesin teminat yüklenicinin borcuna mahsup edilemez. Feshedilen sözleşme konusu işlerin hesabı genel hükümlere göre yapılır ve böylece yüklenicinin idare ile ilişkisi kesilmiş olur. Bunun için de sözleşmenin feshedilmesine ait onay tarihinde işlerin mevcut durumu, idarece görevlendirilecek bir heyet tarafından yüklenici veya vekili ile birlikte tespit edilerek bir "Durum Tespit Tutanağı" düzenlenir. Yüklenici veya vekili hazır bulunmadığı takdirde bu husus tutanakta belirtilir. İdare fesih işleminden sonra işi 4734 sayılı Kanunda öngörülen usullerden herhangi biri ile ihale etmekte serbesttir. Geri kalan işlerin başka bir yükleniciye ihalesinden dolayı, yüklenici hiçbir hak iddiasında bulunamaz.
207
Bundan başka işin durmaması için, idare yüklenicinin tesisleri, malzeme ocakları, ihzaratı, araç ve makinelerinden gerekli gördüklerine el koymak yetkisine de sahiptir. Bu durumda 49 uncu madde hükümleri uygulanır. ∗ Ayrıca 4735 sayılı Kanunun 17 nci ve 18 inci maddelerinde açıklanan yüklenicinin ölümü durumunda da sözleşmenin feshi ve hesabın tasfiyesi söz konusu olabilir. Tasfiye halinde, işin yüklenici tarafından yapılmış kısımları için, tasfiye onay tarihi geçici kabul tarihi sayılmak üzere, geçici kabul, teminat süresi ve bu süredeki bakım sorumluluğu, kesin kabul ve teminatın geri verilmesi hakkında sözleşmesinde bulunan hükümlerle bu Şartnamenin 42, 43, 44, 45 ve 46 ncı maddeleri hükümleri, normal şekilde bitirilmiş işlerde olduğu gibi aynen uygulanır. Ancak işin yapılmış kısmının son hakedişindeki miktarına göre hesaplanacak kesin teminat miktarından fazlası, tasfiye protokolünün imzasından sonra yükleniciye geri verilir. Teminatın kalan kısmının geri verilmesi ise 46 ncı madde esaslarına göre yapılır. Tasfiye edilmiş işin, kendi teminat süresi içinde veya daha sonra ortaya çıkabilecek kusur ve hataları idarece görevlendirilecek bir komisyon tarafından, yapılacak tebligat üzerine, hazır bulunması halinde yüklenici veya vekili ile birlikte tespit edilir. Sözleşmenin tasfiyesi halinde yüklenicinin tesis, araç ve makineleri idarece satın alınmak istendiği takdirde yüklenicinin buna razı olması şartı aranır. Gerek sözleşmenin feshedilmesi, gerekse tasfiye halinde kesin hesabın yapılabilmesi için işlerin ve ihzaratın ölçülebilir duruma getirilmesi, teknik zorunluluklar nedeniyle veya yapılmış iş kısımlarının korunmasını sağlamak üzere işlerin belli bir aşamaya kadar yapılması gerekiyorsa, bu husus ayrıntılı olarak tasfiye geçici kabul tutanağında veya sözleşmenin feshedilmesi hali için "Durum Tespit Tutanağı"nda belirtilir. İdare, belirli bir süre vererek bu işlerin yapılmasını yükleniciden isteyebilir. Yüklenici bu hususları yerine getirmediği takdirde idare, bu belirli işleri yüklenici hesabına yapar veya yaptırır. Bu işlerin yaptırılması bedeli, sözleşmeye göre yükleniciye ödenecek bedelden fazla olursa aradaki fark yüklenicinin alacaklarından düşülür, alacağı kalmamışsa tasfiye halinde teminatından kesilir, fesih halinde ise genel hükümlere göre işlem yapılır. Sözleşmenin feshedilmesinden veya tasfiyesinden sonra "hesap kesme hakedişi" idarece belirlenecek bir süre içinde yüklenici ile birlikte 41 inci maddesindeki esaslara göre yapılır. Yüklenici gelmediği veya yetkili bir vekil göndermediği takdirde, idare bu hakedişi tek taraflı olarak yapar ve yüklenicinin bu hususta hiç bir itiraz hakkı olamaz. Sözleşmenin feshi halinde yüklenicinin mallarının satın alınması Madde 49- Sözleşmenin feshedilmesi halinde yüklenici, idarenin iznini almaksızın iş yerindeki tesislerin ve bunlarla ilgili tesisatın hiçbirini bozup yerinden kaldırmak ve işyerinde bulunan ihzarat ve diğer malzeme, araç ve makinelerinden herhangi birini başka yere götürmek veya herhangi bir şekilde başkasına devretmek veyahut işyerinde değişiklik yapmak hakkına sahip değildir. Yüklenicinin bu hususlarda herhangi bir fiilini önlemek için idare, gerekli gördüğü takdirde işyerine el koyarak yüklenicinin teşkilatını işbaşından uzaklaştırabilir. İdare, bu tesisleri, tesisatı, ihzaratı, diğer malzemeyi, makine, araç ve yedek parçaları isterse satın alabilir.
∗ “Yüklenici ile idarenin, Borçlar Kanunu hükümleri çerçevesinde karşılıklı anlaşması halinde sözleşme tasfiye edilir.” hükmü 22/06/2005 – 25853 R.G. / 86 md. ile kaldırılmıştır.
208
a) Satın alınması uygun görülen ihzarat, sözleşmesinde fiyat farkı ödenmesi kabul edilmiş olanlar dahil, hakedişe girdiği tarihteki ihzarat fiyatları üzerinden alınır. Hakedişlerde bedeli ödenmemiş diğer malzeme için ise sözleşmenin feshedildiği yıla ait, varsa sözleşmedeki ihzarat fiyatları, yoksa 23 üncü maddenin uygulanması ile yeni ihzarat fiyatı tespit edilir. b) Ayrı bir birim fiyatı bulunmayan ve sözleşme bedelinin belli bir yüzdesi ile bedeli ödenen her türlü montaj malzemesi de piyasa rayiçleri dikkate alınarak yüklenici ile anlaşmaya varılacak fiyatlara göre değerlendirilip satın alınabilir. Bina, baraka, şantiye tesisleri vb. sözleşmenin feshedildiği yılda geçerli rayiçler ile değerlendirilerek bulunan bedel üzerinden, makine, araç ve yedek parçalar ise benzer piyasa değerleri dikkate alınarak tespit edilecek değer üzerinden, yıpranma, amortisman, işçilik ve malzeme nitelik farkları da dikkate alınarak devir alınabilir. İdare söz konusu tesisler, malzeme ve diğerlerini satın almak istemezse yüklenici, idare tarafından belirlenecek süre içinde bunları işyerinden çıkarıp uzaklaştırmak zorundadır.
Yüklenicinin ölümü, iflası, ağır hastalığı, tutukluluğu veya mahkumiyeti Madde 50- Yüklenicinin ölümü, iflası, ağır hastalığı, tutukluluğu veya
özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkumiyeti hallerinde aşağıdaki hükümler uygulanır:
a) Yüklenicinin ölümü halinde, sözleşme feshedilmek suretiyle hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilerek kesin teminatları ve varsa diğer alacakları varislerine verilir. Ancak, aynı şartları taşıyan ve talepte bulunan mirasçılara idarenin uygun görmesi halinde, ölüm tarihini izleyen otuz gün içinde varsa ek teminatlar dahil taahhüdün tamamı için gerekli kesin teminatı vermeleri şartıyla sözleşme devredilebilir. Teminatın verilmesinde 46 ncı madde esaslarına göre işlem yapılır.
b) Yüklenicinin iflas etmesi halinde, sözleşme 4735 sayılı Kanunun 17 nci maddesi hükümlerine göre feshedilerek yasaklama hariç hakkında 4735 sayılı Kanunun 20 ve 22 nci maddelerine göre işlem yapılır. Kesin hesap tasfiyesi 48 inci madde esaslarına göre yapılır. Sözleşmenin feshi sebebiyle idarenin uğradığı zarar ve ziyan yükleniciye tazmin ettirilir.
c) Ağır hastalık, tutukluluk veya hürriyeti bağlayıcı bir ceza mahkumiyeti nedeni ile yüklenicinin taahhüdünü yerine getirememesi halinde, bu durumun oluşunu izleyen otuz gün içinde yüklenicinin teklif edeceği ve ilgili idarenin kabul edeceği birinin vekil tayin edilmesi şartıyla taahhüde devam edilebilir. Eğer, yüklenici kendi serbest iradesi ile vekil tayin etmek imkanından mahrum ise, yerine ilgililerce aynı süre içinde genel hükümlere göre bir yasal temsilci tayin edilmesi istenebilir. Bu hükümlerin uygulanmaması halinde, sözleşme feshedilerek 48 inci madde esaslarına göre kesin hesap tasfiyesi yapılır ve yasaklama hariç haklarında 4735 sayılı Kanunun 20 ve 22 nci maddelerine göre işlem yapılır. Yüklenicinin ortak girişim olması halinde ölüm, iflas, ağır hastalık, tutukluluk veya mahkumiyet Madde 51- Ortak girişimlerce yerine getirilen taahhütlerde, ortak girişimi oluşturan kişilerden birinin ölümü, iflası, ağır hastalığı, tutukluluğu, özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkum olması veya dağılması sözleşmenin devamına engel olmaz. Ancak, bunlardan biri idareye pilot veya koordinatör ortak olarak bildirilmiş ise, pilot veya koordinatör ortağın gerçek veya tüzel kişi olmasına göre iflas, ağır hastalık, tutukluluk, özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkumiyet veya dağılma hallerinde, sözleşme feshedilerek yasaklama hariç haklarında 4735 sayılı Kanunun 20 ve 22 nci maddelerine göre işlem yapılır. Pilot veya koordinatör ortağın ölümü halinde ise
209
sözleşme feshedilmek suretiyle yapılmış olan işler tasfiye edilerek kesin teminat iade edilir. Bu durumların oluşunu izleyen otuz gün içinde diğer ortakların teklifi ve idarenin uygun görmesi halinde de, teminat dahil o iş için pilot veya koordinatör ortağın yüklenmiş olduğu sorumlulukların üstlenilmesi kaydıyla sözleşme yenilenerek işe devam edilebilir. Pilot veya koordinatör ortak dışındaki ortaklardan birinin ölümü, iflası, ağır hastalığı, tutukluluğu, özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkum olması veya dağılması halinde, diğer ortaklar teminat dahil işin o ortağa yüklediği sorumlulukları da üstlenerek taahhüdü yerine getirirler. Anlaşmazlıkların çözümü Madde 52- İşin yürütülmesi veya kesin hesapların çıkarılması aşamasında yapı denetim görevlisi ile yüklenici arasında çıkabilecek anlaşmazlıklar, öncelik sırası sözleşmesinde belirtilen, sözleşme eklerindeki hükümler dikkate alınmak suretiyle aşağıda yazılı olduğu şekilde idare tarafından çözüme bağlanacaktır. Yüklenici, anlaşmazlığa yol açan konuda, bu durumun ortaya çıktığı günden başlamak üzere on beş gün içinde itiraz ve şikayetlerinin sebeplerini açıklayan bir dilekçe ile idareye başvuracaktır. İdare, bu dilekçeyi aldığı tarihten başlamak üzere en çok iki ay içinde inceleyip bu husustaki kararını yükleniciye bildirecektir. İki ay içinde kendisine bir cevap verilmediği veya verilen karara razı olmadığı takdirde, yüklenici anlaşmazlıkların çözümüne ilişkin sözleşme hükümlerine göre hareket etmekte serbesttir.
210
EK C - JCT Tarafından Yayınlanan Standart Sözleşme Dokümanları
211
MAIN CONTRACTS
JCT 98 Standard Form of Building Contract 1998 Edition
Private With Quantities
Amendment 1: Construction Industry Scheme (CIS) (June 1999) Amendment 2: Sundry Amendments (January 2000) Amendment 3: Terrorism cover / Joint Fire Code / CIS / SMM (January 2001) Amendment 4: Extension of time / Loss and expense / Advance payment (January 2002) Amendment 5: Construction Skills Certification Scheme (July 2003)
Private Without Quantities
Amendment 1: Construction Industry Scheme (CIS) (June 1999) Amendment 2: Sundry Amendments (January 2000) Amendment 3: Terrorism cover / Joint Fire Code / CIS / SMM (January 2001) Amendment 4: Extension of time / Loss and expense / Advance payment (January 2002) Amendment 5: Construction Skills Certification Scheme (July 2003)
Private With Approximate Quantities
Amendment 1: Construction Industry Scheme (CIS) (June 1999) Amendment 2: Sundry Amendments (January 2000) Amendment 3: Terrorism cover / Joint Fire Code / CIS / SMM (January 2001) Amendment 4: Extension of time / Loss and expense / Advance payment (January 2002) Amendment 5: Construction Skills Certification Scheme (July 2003)
Local Authorities With Quantities
Amendment 1: Construction Industry Scheme (CIS) (June 1999) Amendment 2: Sundry Amendments (January 2000) Amendment 3: Terrorism cover / Joint Fire Code / CIS / SMM (January 2001) Amendment 4: Extension of time / Loss and expense (January 2002) Amendment 5: Construction Skills Certification Scheme (July 2003)
Local Authorities Without Quantities
Amendment 1: Construction Industry Scheme (CIS) (June 1999) Amendment 2: Sundry Amendments (January 2000) Amendment 3: Terrorism cover / Joint Fire Code / CIS / SMM (January 2001) Amendment 4: Extension of time / Loss and expense (January 2002) Amendment 5: Construction Skills Certification Scheme (July 2003)
Local Authorities With Approximate Quantities
Amendment 1: Construction Industry Scheme (CIS) (June 1999) Amendment 2: Sundry Amendments (January 2000) Amendment 3: Terrorism cover / Joint Fire Code / CIS / SMM (January 2001) Amendment 4: Extension of time / Loss and expense (January 2002) Amendment 5: Construction Skills Certification Scheme (July 2003)
PCC 98 Standard Form of Prime Cost Contract 1998 Edition
Amendment 1: Construction Industry Scheme (CIS) (June 1999) Amendment 2: Sundry Amendments (January 2000) Amendment 3: Terrorism cover / Joint Fire Code / CIS (January 2001) Amendment 4: Extension of time / Loss and expense (January 2002) Amendment 5: Construction Skills Certification Scheme (July 2003)
212
MPF 03 Major Project Form 2003 Edition
WCD 98 Standard Form of Building Contract With Contractor's Design 1998 Edition
Amendment 1: Construction Industry Scheme (CIS) (June 1999) Amendment 2: Sundry Amendments (January 2000) Amendment 3: Terrorism cover / Joint Fire Code / CIS (January 2001) Amendment 4: Extension of time / Loss and expense / Advance payment (January 2002) Amendment 5: Construction Skills Certification Scheme (July 2003)
MC 98 Standard Form of Management Contract 1998 Edition
Amendment 1: Construction Industry Scheme (CIS) (June 1999) Amendment 2: Sundry Amendments (January 2000) Amendment 3: Terrorism cover / Joint Fire Code / CIS (January 2001) Amendment 4: Extension of time (January 2002) Amendment 5: Construction Skills Certification Scheme (July 2003)
IFC 98 Intermediate Form of Building Contract 1998 Edition
Amendment 1: Construction Industry Scheme (CIS) (June 1999) Amendment 2: Sundry Amendments (January 2000) Amendment 3: Terrorism cover / Joint Fire Code / CIS / SMM (January 2001) Amendment 4: Extension of time / Loss and expense / Advance payment (January 2002) Amendment 5: Construction Skills Certification Scheme (July 2003)
MW 98 Agreement for Minor Building Works 1998 Edition
Amendment 1: Construction Industry Scheme (CIS) (June 1999) Amendment 2: Sundry Amendments (January 2000) Amendment 3: Construction Industry Scheme (CIS) (January 2001) Amendment 4: Dispute resolution / Defects liability / Progress payments / Payment and deduction notices / Attestation (January 2002) Amendment 5: Construction Skills Certification Scheme (July 2003)
HG(A) Agreement for Housing Grant Works 2002 Edition
Amendment 1: Construction Skills Certification Scheme (July 2003)
MTC 98 Standard Form of Measured Term Contract 1998 Edition
Amendment 1: Construction Industry Scheme (CIS) (June 1999) Amendment 2: Sundry Amendments (January 2000) Amendment 3: Terrorism cover / CIS (January 2001) Amendment 4: Construction Skills Certification Scheme (July 2003)
HO/B Building Contract for Home Owner/Occupier (where the client deals directly with the builder) 1999 Edition
HO/C Building Contract for Home Owner/Occupier
213
(who has appointed a consultant) 2001 Edition
HO/RM Contract for Home Repairs and Maintenance 2002 Edition
CM 02 Construction Management Documentation 2002 Edition
Agreement (C/CM) - Client and Construction Manager Amendment 1: Construction Skills Certification Scheme (July 2003)
Trade Contract (TC/C) - for use with C/CM Amendment 1: Construction Skills Certification Scheme (July 2003)
Fluctuations - Fluctuation clauses for use with TC/C TCWa/P&T TCWa/F TC/T: Parts 1 and 2 Part 1: Invitation to Tender to a Trade Contractor Part 2: Tender by a Trade Contractor Guide to Construction Management Documentation
JA 90 Jobbing Agreement 1990 Edition
JA/T - Standard Form of Tender and Agreement for Building Works of a Jobbing Character JA/C - Conditions of Contract for Building Works of a Jobbing Character
214
EK D - JCT98 İnşaat Sözleşmeleri Standart Formu
ÖZGEÇMİŞ
Çiğdem Bilgen Çelik, 23 Temmuz 1980 tarihinde Kayseri’de doğdu. Orta ve lise eğitimini
Adana Anadolu Lisesi’nde tamamladı. 2003 yılında Çukurova Üniversitesi, Mimarlık
Bölümü’ nden mezun oldu. 2003 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi , Mimarlık Fakültesi,
Mimarlık Anabilim Dalı, Proje ve Yapım Yönetimi Programında yüksek lisans eğitimine