Tobias Schäfers - Aanbesteden nu en in de toekomst onzekerheid tijdens implementatiefase

Gemeentedagen 2015

Martine Vidal & Tobias Schäfers

Advocaten Europees en Mededingingsrecht

Aanbesteden nu en in de toekomst: onzekerheid tijdens implementatiefase?

Inhoudsopgave

1. Introductie

2. Aanbestedingswet vs. Richtlijn 2014/24/EU

3. Verwachte implicaties voor de praktijk

4. Overgangsfase

Spelregels

3

Quizvragen / Casussen

Groen of Rood

Extra punten zijn mogelijk

Casus 1

Hoeveel nieuwe Aanbestedingsrichtlijnen zijn aangenomen in Brussel?

Groen: 2

Rood: 3

4

Introductie

Nieuwe aanbestedingsrichtlijnen

1. Aanbestedingsrichtlijn 2014/24/EU: klassieke sectoren

2. Richtlijn 2014/25/EU: publieke nutsfuncties

3. Richtlijn 2014/23/EU: concessies

28 maart 2014 definitieve tekst gepubliceerd

Implementatie uiterlijk 18 april 2016

5

Introductie

Implementatie in Aanbestedingswet; wetsvoorstel

Ministerie van EZ neemt leiding in implementatie

Overheden en bedrijfsleven worden betrokken bij implementatie

Conceptteksten wijziging Aanbestedingswet 2012 beschikbaar maart 2015?

Belanghebbenden krijgen gelegenheid om te reageren op het wetsvoorstel

6

Introductie

Veel beleidsopties, enkele voorbeelden

1. Procedureregels voor verstrekken sociale diensten

2. Termijn voor ontvangst van inschrijving bepalen samen met geselecteerde gegadigden

3. Onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande aankondiging voor uitdrukkelijk vermelde bijzondere gevallen

7

Introductie

Evaluatie Aanbestedingswet; wetsvoorstel

Art. 4.29 Aanbestedingswet 2012: binnen twee jaar na inwerkingtreding wordt de wet geëvalueerd

Juli 2014 is Ministerie van EZ gestart met evaluatie

Zijn ambities van Aanbestedingswet gehaald?

Verbeteren toegang voor ondernemers.

Verbeteren naleving aanbestedingsregels.

Verlagen van administratieve lasten.

Uniformering van aanbestedingspraktijk.

Ruimte bieden aan innovatie en duurzaamheid.

8

Aanbestedingswet vs. Richtlijn 2014/24/EU

9

Top 10 wijzigingen

1• ‘Lagere’ aanbestedende diensten

2• Verduidelijking begrippen

3• ‘Sociale’ diensten

4• Alleenrecht & inbesteding

5• Past performance

6• Wezenlijke wijziging

7• 2B-dienst verdwijnt

8• Toegang MKB

9• Onderhandelen inschrijftermijn

10• Levenscycluskosten

Verduidelijking begrippen

10

Overheidsopdracht ≠ subsidie

Ondernemers: rechtsvorm niet bepalend

Onregelmatige vs. onaanvaardbare vs. ongeschikte inschrijving

Combinaties: alles is mogelijk

‘Lagere’ aanbestedende diensten

11

Aanbestedende dienst

Publiekrechtelijke instelling

Centrale overheidsinstantie Niet-centrale aanbestedende dienst

Regionale overheidsinstanties

Lokale overheidsinstanties

Voor regionale/lokale overheidsinstanties geldt een vereenvoudigde regeling voor aanbestedingen

Volstaan met vooraankondiging

In overleg treden over termijnen

Casus 2: Advocaatdiensten

U schrikt ‘s nachts wakker omdat u zich realiseert dat binnenkort het huidige contract met AKD afloopt.

De laatste aanbestedingsprocedure georganiseerd door de gemeente had AKD glansrijk gewonnen. Maar nu 4 jaar verder (alle verlengingen benut), moet u opnieuw gaan aanbesteden.

Maar moet dit eigenlijk wel?

Groen: Ja

Rood: Nee

12

Onderscheid 2A & 2B dienst vervalt

13

Traditionele onderscheid afgeschaft

Introductie ‘sociale en

andere specifieke diensten’

Drie stappen om te bepalen of dienst aanbestedings-plichtig is:

1. Helemaal uitgezonderd (zie bijv. artikel 10)

2. Verlicht regime voor ‘sociale en andere specifieke diensten’: voorafgaande publicatie, maar verhoogde drempel (€ 750.000)

3. Volledig regime

Samenwerking aanbestedende diensten

14

Alle

enre

cht

(art

. 11)

Plaatsing van overheidsopdracht aan (samenwerkings-verband) aanbestedende dienst(en) op basis van een alleenrecht valt niet onder de Richtlijn In

bes

ted

ing

(art

. 12)

Opdracht aan andere private of publiekrechtelijke rechtspersoon “onder controle” van de aanbestedende dienst valt niet onder de richtlijn

Geldt ook voor opdrachten tussen “dochter-ondernemingen” en van “dochter(s)” aan de aanbestedende dienst

Geldt ook voor “gezamenlijke controle” door samen-werkingsverbandaanbestedende diensten

Casus 3

De gemeente organiseert een aanbesteding en stelt daarbij de eis dat niet één inschrijver alle percelen kan winnen.

Kan het stellen van deze eis?

Groen: Ja

Rood: Nee

15

16

Toegang MKB

Beperken aantal percelen waarvoor ondernemer kan inschrijven

Beperken aantal percelen dat aan één inschrijver kan worden gegund, mits dit niet minder voordelig is dan alles aan één partij te gunnen

Uniform Europees Aanbestedingsdocument

Elektronisch aanbesteden

Flexibiliteit procedures

Ruimer gebruik onderhandelingsprocedure met bekendmaking + concurrentiegerichte dialoog

Introductie nieuwe procedure ‘innovatief partnerschap’

Kortere termijnen openbare en niet-openbare procedure

Casus 4: slechte ervaringDe gemeente nodigt 5 partijen uit voor een meervoudig onderhandse procedure. De zittende aanbieder onderneming Z wordt niet uitgenodigd.

Een boze directeur van onderneming Z stormt het gemeentehuis binnen en komt bij jou verhaal houden. Jij stelt je op het standpunt dat in het verleden door Z niet goed is gepresteerd en dat Z daardoor niet is uitgenodigd.

Z geeft aan dat slechte ervaringen uit het verleden niet mogen worden meegenomen. Jij geeft aan dat dit wel het geval is en verwijst naar de nieuwe Aanbestedingsrichtlijn art. 57.

Wie heeft gelijk?

Groen: Z

Rood: Y

17

Slechte ervaring uit verleden

18

Uitsluiting mogelijk op basis van slechte ervaring met inschrijver

Inschrijver krijgt kans om bewijs van onschuld te leveren

Maximaal 3 jaar na relevant gebeurtenis

Gunningscriteria

19

EMVI is uitgangspunt, maar niet langer gunnings-criterium -> beste prijs-kwaliteitsverhouding Kostenelement is verplicht, mag ook vaste prijs zijn

Aantal voorbeelden van prijs-kwaliteitcriteria, waaronder ervaring van bij de opdracht betrokken personeel

Nieuw: Levenscycluskosten Dekt alle fasen van het bestaan; verwerving,

gebruik, onderhoud, inzameling/recycling

Casus 5: Werking Nieuwe Richtlijn

• Gemeente start in 2014 aanbesteding voor een werk.In april 2014 wordt p-v gepubliceerd met 9 inschrijfsommen.

• Vervolgens wordt de aanbesteding ingetrokken.

• In januari 2015 start de gemeente een nieuwe aanbesteding voor het werk (wel met wijziging van het aantal percelen en de weging van kwaliteit).

• Ondernemer start kort geding en stelt zich op het standpunt dat de gemeente hier niet kan heraanbesteden. Volgens de ondernemer is geen sprake van een wezenlijk gewijzigde opdracht. Ondernemer verwijst daarbij naar art. 72 Nieuwe Aanbestedingsrichtlijn 2014/24/EU.

Groen: Ja, ondernemer kan een beroep op nieuwe Aanbestedingsrichtlijn

Rood: Nee, kan niet

20

Wezenlijke wijziging

21

Verduidelijking wat in ieder geval geen wezenlijke wijzigingen zijn:

Meerwerk kan onder bepaalde voorwaarden en met 50% limiet De minimis: werken 15% en diensten & leveringen 10% en

beneden de drempelwaarde Rechtsopvolging opdrachtnemer (bijv. fusie of overname

faillissement) Let op: bepaalde wijzigingen vergen het opnieuw plaatsen van

een publicatie

Wijziging(en) aanbestedingsstukken -> verlenging inschrijvingstermijn

Nieuwe aanbesteding is alleen vereist bij wezenlijke wijzigingen van de overeenkomst!

Overgangsfase

22

Nu geldend recht: Aanbestedingswet 2012 en die is gebaseerd op Aanbestedingsrichtlijn 2004/18/EG en Europese jurisprudentie

Nog geen jurisprudentie waarin nieuwe Aanbestedingsrichtlijn 2014/24/EU direct is betrokken

Wel goed om nu al te betrekken in (toekomstig) beleid en advisering

Wij houden liever geen afstand

Koffie?

Martine Vidal088- 253 5052

[email protected]

Tobias Schäfers088- 253 5082

[email protected]