This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Tkanka nerwowa
pobudliwo śćprzewodnictwo
Komórki:• komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja• komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie
Substancja mi ędzykomórkowa: prawie nieobecna (blaszki podstawne)
Komórka nerwowa: ciało komórkowe (perykarion)wypustki (dendryty i neuryt = akson)
Neurotubule, współpracując z mechanoenzymami, sąodpowiedzialne za transport organelli, pęcherzyków i duŜych cząsteczek w perykarionie i w wypustkach. Szczególnie istotny jest transport wewnątrz aksonu (transport aksonalny).
pęczki neurofilamentówi neurotubul
akson
kinezynadyne
ina
Bodziec nerwowy ma posta ć zjawiska elektrycznego
Nierównomierne rozmieszczenie jonów po obu stronach błony komórkowej komórki nerwowej powoduje powstanie ró Ŝnicypotencjałów po obu stronach błony (potencjał spoczyn kowy,-90 mV po stronie cytoplazmatycznej)
Otwarcie kanałów sodowych powoduje odwrócenie poten cjału, czyli depolaryzacj ę błony. Otwieranie kolejnych kanałów sodowych(otwieranych zmian ą potencjału) wywołuje przesuwanie si ędepolaryzacji wzdłu Ŝ błony (fala depolaryzacji) z pr ędkościądo 3 m/s
Bodziec przewodzony przez aksonto potencjał czynno ściowy
Potencjał czynno ściowy powstajew pocz ątkowym odcinku aksonu, gdzie znajduj ą się liczne kanałyotwierane zmian ą potencjału
Włókno nerwowe = akson otoczony osłonk ą
Osłonki aksonu s ą wytwarzane przez komórki neurogleju:• w OUN przez komórki Schwanna• in CUN przez oligodendrocyty
i astrocyty
W zaleŜności od typu osłonki (istniej ą 2 typy),włókna nerwowe mog ą być:
• zmielinizowane (aksony s ąotoczone osłonk ą mielinow ą)
W niezmielinizowanych włóknach obwodowego układu ne rwowego, aksony le Ŝą w rynienkowatych zagł ębieniach cytoplazmy komórki Schwanna (osłonka Schwanna)
Aksony otoczone przez osłonk ę Schwanna maj ą regularnie rozmieszczone kanały sodowe i przewodz ą bod źce w formie fali depolaryzacji (przewodzenie ci ągłe)
W zmielinizowanych włóknach nerwowych, akson jest o toczonyprzez szczególn ą osłonk ę mielinow ą, równie Ŝ wytworzon ą przezkomórk ę Schwanna
Akson otoczony przez osłonk ę mielinow ą ma nierównomiernie rozmieszczone-kanały sodowe i przewodzi bod źce w formie zło Ŝonej z depolaryzacji błonyi słabego pr ądu elektrycznego płyn ącego przez cytoplazm ę
(przewodzenie skokowe)
Wpuklenie błony komórkiSchwanna (mezakson)owija si ę wielokrotniewokół aksonu...
... co prowadzi dowytworzenia zwartegoukładu koncentrycznych,wielokrotnych warstwlipidów i białek
Akson
mezakson
Jedna komórka Schwanna wytwarza jeden segment osłon ki.W miejscu, gdzie stykaj ą się dwa sąsiednie segmenty (przew ęŜenie Ranviera), błona komórkowa aksonu zawiera liczne ka nały sodowe
W obr ębie segmentu osłonki mielinowej, bodziec ma form ę słabegoprądu elektrycznego płyn ącego przez cytoplazm ę aksonu. Słabn ącybodziec jest odtwarzany przez depolaryzacj ę błony w przew ęŜeniuRanviera (bodziec „skacze” od przew ęŜenia do przew ęŜenia = przewodzenie skokowe)
Synapsa składa si ę z części pre- i postsynaptycznej
Część presynaptyczna: mitochondria, p ęcherzyki synaptycznezawieraj ące neuroprzeka źnik
Część (błona) postsynaptyczna: receptory dla neuroprzeka źnika
Przewodzenie synaptyczne:1. Potencjał czynno ściowy dochodzi do cz ęści presynaptycznej2. Otwieraj ą się kanały wapniowe3. Wzrost poziomu Ca 2+ w części presynaptycznej
synaptyczn ą i wi ąŜą się z receptorami w błonie postsynaptycznej5. Otwieraj ą się kanały jonowe w błonie postsynaptycznej
Komórki neurogleju:
A. Obwodowy U.N.• komórki Schwanna
B. Centralny U.N.• astrocyty• oligodendrocyty• komórki mezogleju• komórki ependymy
Astrocyt Astrocytprotoplazmatyczny włóknisty
Komórka Oligodendrocytmezogleju
Centralny układ nerwowy
Istota szara:• perykariony komórek nerwowych• niezmielinizowane włókna nerwowe• astrocyty protoplazmatyczne• liczne naczynia krwiono śne
Istota biała:• brak perykarionów komórek nerwowych • zmielinizowane włókna nerwowe• liczne oligodendrocyty• astrocyty włókniste• mniej liczne naczynia krwiono śne
UKUKUKUKŁAD AD AD AD
NACZYNIOWYNACZYNIOWYNACZYNIOWYNACZYNIOWY
Elementy składowe ściany naczynia krwiono śnego:
• warstwa wewn ętrzna - śródbłonek (nabłonek jednowarstwowy płaski)• warstwa środkowa - komórki mi ęśniowe gładkie• warstwa zewn ętrzna - elementy tkanki ł ącznej
- włókna kolagenowe- włókna/blaszki spr ęŜyste- komórki tkanki ł ącznej
Przeciwciało (immunoglobulina): białko (produkowanegłównie przez komórki plazmatyczne) swoi ściewiąŜące antygenKlasy: IgG, IgM, IgD, IgE, IgA - zmodyfikowane prze z
komórki wydzielnicze
Antygeny:
• własne (tolerowane przez układ immunologiczny;np. antygeny zgodno ści tkankowej MHC)
• obce (atakowane przez układ immunologiczny,np. bakteryjne, wirusowe, paso Ŝytnicze, przeszczepu)
Typy limfocytów:
Limfocyty B - odpowiedzialne za humoraln ąreakcj ę immunologiczn ą
Limfocyty T - odpowiedzialne za komórkow ąreakcj ę immunologiczn ą
• limfocyty T pomocnicze (T H)• limfocyty T cytotoksyczne (T C)• limfocyty T supresyjne (T S)
Komórki prezentuj ące antygen (APC):
• makrofagi• komórki dendrytyczne (narz ądy limf.)• komórki Langerhansa (naskórek,
nabłonek jamy ustnej, dróg oddechowych)
• komórki nabłonkowe zr ębu grasicy
Komórki APC pochłaniaj ą antygen, nadtrawiaj ą go i wystawiaj ąna swoj ą błon ę komórkow ą - prezentuj ąc w ten sposób antygenlimfocytom.
Typy reakcji immunologicznych
1. Odpowied ź humoralna
Limfocyty B kooperuj ąc z limfocytami T H namna Ŝają się i przekształcaj ąw komórki plazmatyczne. Komórki plazmatyczne produk ują przeciwciała,które kr ąŜą w płynach ustrojowych.
limfocyty pami ęci
plazmocyty Ig
2. Odpowied ź komórkowa
Limfocyty T C kooperuj ąc z innymiklasami limfocytów T zabijaj ąkomórki obce antygenowo(np. zaka Ŝone wirusem lub przeszczepione)
atak… …zwyci ęstwo
Tkanka limfoidalna =• tkanka ł ączna siateczkowata +• bardzo liczne limfocyty
Tkanka ł ączna siateczkowata:• sieć włókien srebrochłonnych
tworz ących rusztowanie dla• komórek z wypustkami
(fibroblasty, makrofagi, komórki dendrytyczne)
Umiejscowienie tkanki limfoidalnej:
• narządy limfatyczne:
węzły chłonne śledziona grasica*
• tkanka limfoidalna błon śluzowych:
- migdałki- przewód pokarmowy wraz z wyrostkiem
robaczkowym- drogi oddechowe
Formy tkanki limfoidalnej:
• grudkowa(głównie limfocyty B)
• rozproszona(limfocyty T i B)
Grudka chłonna:• mankiet• ośrodek odczynowy (namna Ŝanie
limfocytów B i przekształcaniew komórki plazmatyczne)
Węzły chłonne s ą „filtrami” na przebiegu naczy ń limfatycznych,monitoruj ą antygeny obecne w chłonce i w razie potrzeby inicju jąreakcje immunologiczne
W miazdze czerwonej krew wydostaje si ęz otwartych t ętniczek (kr ąŜenie otwarte),przesącza się przez sznury śledzionowei wpływa do zatok
Makrofagi miazgi czerwonejfagocytuj ą i trawi ą stare erytrocyty
GrasicaróŜni si ę od innych narz ądów limfatycznych:
• pochodzenie nabłonkowe• brak tkanki ł ącznej siateczkowatej• brak grudek chłonnych• wyłącznie limfocyty T• nie zachodz ą reakcje immunologiczneskierowane przeciw obcym antygenom
• funkcja: „szkoła” dla niedojrzałychlimfocytów
Budowa pseudozrazikowa
Obszary zrazika grasiczego:• kora (bardzo liczne limfocyty)• rdzeń (głównie komórki nabłonkowe)
Funkcja grasicy
W obszarach kory zrazikówniedojrzałe limfocyty T„ucz ą się” tolerowa ć własneantygeny organizmu i atakowa ćantygeny obce (nabywaj ąkompetencji immunologicznej).Po uko ńczeniu tego procesuprzechodz ą do naczy ń krwiono śnychrdzenia, a nast ępnie w ędruj ą dotkanki limfoidalnej ró Ŝnych rejonóworganizmu.
Migdałki
• są wbudowane w błon ę śluzow ą• ich powierzchni ę pokrywanabłonek, który tworzywpuklenia (krypty)