Page 1
ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย
ปรญญานพนธ ของ
สธดา พานชกจโกศลกล
เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต
เมษายน 2556
Page 2
ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย
ปรญญานพนธ ของ
สธดา พานชกจโกศลกล
เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต
เมษายน 2556 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
Page 3
ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย
ปรญญานพนธ ของ
สธดา พานชกจโกศลกล
เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต
เมษายน 2556
Page 4
สธดา พานชกจโกศลกล. (2556). ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย.
ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. กรรมการควบคม : ดร.วชดา กจธรธรรม
การวจ ยเรอง ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย มความมงหมายของการวจย 4 ประการ คอ (1) เปรยบเทยบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนฯ ทมลกษณะชวสงคมตางกน (2) ศกษาความสมพนธระหวางปจจยภายในและภายนอกทสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน (3) ศกษาปฏสมพนธระหวางปจจยภายในและภายนอกทสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และ(4) อธบายและทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานดวยตวแปรปจจยภายในและภายนอกของบคลากรกรมปองกนฯ กลมตวอยางคอ บคลากรกรมปองกนฯ ทปฏบตราชการในสวนกลางจานวน 317 คน ใชแบบสอบถามแบบมาตรประเมนรวมคา 6 ระดบ มคาความเชอมนอยระหวาง .773 ถง .917 และใชสถตการวเคราะหขอมลดวย สถตพรรณนา สถตทดสอบ t (t-test) การวเคราะหสมประสทธ สหสมพนธของเพยรสน การวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทาง และการวเคราะหถดถอยพหคณแบบมลาดบ ผลการวจยทสาคญพบวา 1. พบปฏสมพนธระหวางตวแปรแรงจงใจใฝสมฤทธ และการสนบสนนทางสงคม ทสงผลตอพฤตกรรมความรบผดอบในการปฏบตงาน ในกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร และกลมขาราชการ (P< .05) 2. พบปฏสมพนธระหวางตวแปรลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการถายทอดทางสงคมในการทางาน ทสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในกลมยอย ไดแก ลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร และกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (P< .05) 3. พบปฏสมพนธระหวางตวแปรลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการสนบสนนทางสงคม ทสงผลตอพฤตกรรมความรบผดอบในการปฏบตงาน ในกลมยอยเฉพาะ กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (P< .05)
4. ปจจยภายนอกสามารถทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ไดเพมขนจากปจจยภายใน ไดอยางมนยสาคญในกลมรวม และในกลมยอยประเภทขาราชการ โดยมรอยละการทานายทเพมขนอยระหวางรอยละ .3 ถง รอยละ 13 โดยในกลมรวมทานายไดเพมขนรอยละ .9 และทานายไดเพมขนสงสด รอยละ 13 ในกลมเพศชาย มตวทานายทสาคญคอ เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และแรงจงใจใฝสมฤทธ
Page 5
FACTORS RELATING TO RESPONSIBLE WORK BEHAVIORS OF STAFF IN DEPARTMENT OF DISASTER PREVENTION AND MITIGATION,
MINISTRY OF INTERIOR
AN ABSTRACT BY
SUTIDA PANITKITKOSOLKUL
Presented in Partial Fulfillment of the Requirement for the Master of Science Degree in Applied Behavioral Science Research
At Srinakharinwirot University Apirl 2013
Page 6
Sutida Panitkitkosolkul. (2013). Factors Relating to Responsible work behaviors of Staff in Department of Disaster Prevention and Mitigation, Ministry of Interior. Master thesis, M.Sc. (Applied behavioral Science Research). Bangkok : Graduate School of Srinakharinwirot University. Advisor Committee : Dr.Vichuda Kijtorntham.
The purposes of this research were to 1) compare the responsible work behaviors
of staff in the Department of Disaster Prevention and Mitigation (DDPM) with different demographic factors; 2) study the correlation between internal and external factors that affected responsible work behaviors; 3) study the interactions between internal and external factors that affected responsible work behaviors; and 4) explain and predict the responsible work behaviors by internal and external factors of staff in the Department. The sample were 317 officers of DDPM. Data was collected by using six-point summated rating scale evaluation questionnaire having reliability between .773 to .917, and the data were analyzed by using descriptive statistical analysis, independent-samples t-test, two-ways analysis of variance and hierarchical multiple regression analysis.
The research results were as follows. 1. The interaction between achievement motive and social support affected
responsible work behaviors in both group and sub-groups such as group of the bachelor degree or higher and groups of the government officer. (P< .05)
2. The interaction between future orientation and self control and work socialization affected responsible work behaviors in sub-groups, including group of the bachelor degree or lower and group of the bachelor degree or higher. (P< .05)
3. The interaction between future orientation and self control and social support affected responsible work behaviors in sub-groups especially in the group of the bachelor degree or higher. (P< .05)
4. External factors could significant predict the responsible work behavior better than internal factors in the overall and in sub-groups especially the government officer, at 3% to 13% higher. In overall group, they could explain more than 9% and to the highest at 13% in male group, The important predictors were the favorable attitude towards responsible work behaviors and achievement motive.
Page 7
ปรญญานพนธ เรอง
ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย
ของ
สธดา พานชกจโกศลกล
ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต
ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
...................................................................คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล)
วนท..........เดอน..................................พ.ศ. 2556 คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา ......................................................ประธาน ................................................ประธาน (อาจารย ดร.วชดา กจธรธรรม) (ดร.ปนดดา ภเจรญศลป) ................................................กรรมการ (อาจารย ดร.วชดา กจธรธรรม)
................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ประทป จนง)
Page 8
งานวจยนไดรบทนอดหนนการวจย จาก
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
Page 9
ประกาศคณปการ ความสาเรจของปรญญานพนธฉบบนสาเรจไดดวยด จากบคคลหลายฝาย ผวจยขอกราบขอบพระคณ อาจารย ดร.วชดา กจธรธรรม อาจารยทปรกษาปรญญานพนธ ททานใหความกรณาและความชวยเหลออยางยง ในการใหขอคดเหน คาแนะนาการทาปรญญานพนธทกขนตอนดวยความเอาใจใสและปรารถนาดแกผวจยเสมอมา ขอขอบคณพระคณคณาจารยสถาบนวจยพฤตกรรมศาสตรทกทาน ทไดประสทธประสาทวชาความรทางการวจยพฤตกรรมศาสตร และเสรมสรางจรรยาบรรณของนกวจยทดแกศษย โดยเฉพาะ ร.ต.อ.หญง ดร. ปานจกษ เหลารตนวรพงษ ทใหขอเสนอแนะในการปรบเคาโครงปรญญานพนธ และบคลากรของสถาบนวจยพฤตกรรมศาสตรทกทาน ทอานวยความสะดวกใหเปนอยางดตลอดระยะเวลาทผวจยศกษาอย ขอขอบพระคณ ดร.ปนดดา ภเจรญศลป และผชวยศาสตราจารย ประทป จนง ประธาน และกรรมการในการสอบปากเปลา ทใหคาแนะนาอนเปนประโยชนตอปรญญานพนธฉบบนอยางมาก ขอขอบพระคณ อาจารย ดร.สภาพร ธนะชานนท อาจารย ดร.จารวรรณ สกลค และ ดร.รงนภา ตงจตรเจรญกล ทไดกรณาตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย ตลอดจนใหคาแนะนาทเปนประโยชนตอการพฒนาเครองมอทใชในการวจยครงน ขอขอบคณ บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย ทกทาน ทใหความอนเคราะหในการทดลองใชเครองมอและดาเนนการเกบรวบรวมขอมลสาหรบการวจยครงน ขอกราบขอบพระคณบดา-มารดา และพนองของผวจย ทใหความรก กาลงใจในการดาเนนชวตตลอดมา จนสามารถสาเรจการศกษาในครงน สดทายนขอขอบคณ เพอนนสตปรญญาโท สาขาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต ภาคพเศษ รน 9 ทกคน ทใหความชวยเหลอและเปนกาลงใจในการทาปรญญานพนธฉบบน โดยเฉพาะอยางยงคณพรพรรณ บวทอง คณพรรณ ทรงศร และ คณสพฒนา บญแกว ทใหกาลงใจและใหการชวยเหลอในการทาปรญญานพนธฉบบน สธดา พานชกจโกศลกล
Page 10
สารบญ
บทท หนา 1 บทนา....................................................................................................................... 1
ภมหลง…………………………………………………………………………………… 1 ความมงหมายของการวจย....................................................................................... 3 ความสาคญของการวจย........................................................................................... 3 ขอบเขตของการวจย................................................................................................ 4
ประชากรทใชในการวจย........................................................................................ 4 กลมตวอยางทใชในการวจย................................................................................... 4 ตวแปรทใชในการศกษา......................................................................................... 4 นยามศพทเฉพาะ.................................................................................................. 4 นยามปฏบตการ.................................................................................................... 4
กรอบแนวคดในการวจย........................................................................................... 7 สมมตฐานในการวจย............................................................................................... 9
2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ.............................................................................. 10
พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน............................................................. 10 แนวคดวเคราะหสาเหตของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน.................... 18 ปจจยภายในกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน..................................... 19
แรงจงใจใฝสมฤทธกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน........................ 19 จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยกบพฤตกรรมความรบผดชอบใน การปฏบตงาน.................................................................................................
22
ลกษณะมงอนาคตและควบคมตนกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการ ปฏบตงาน…………………………………………………………………………..
25
เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานกบพฤตกรรมความ รบผดชอบในการปฏบตงาน..............................................................................
27
ปจจยภายนอกกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน................................. 30 การถายทอดทางสงคมในการทางานกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการ ปฏบตงาน.......................................................................................................
30
การสนบสนนทางสงคมกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน................. 33
Page 11
สารบญ (ตอ)
บทท หนา 2 (ตอ)
ภมหลงกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน........................................ 37 เพศกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน.......................................... 37 ระดบการศกษากบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน......................... 38 ประเภทตาแหนงงานกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน….... 38
ภารกจและโครงสรางกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย...................... 39 3 วธดาเนนการวจย.................................................................................................. 49
การกาหนดประชากรและเลอกกลมตวอยาง........................................................... 49 การกาหนดประชากรทใชในการวจย................................................................... 49 กลมตวอยางทใชในการวจย............................................................................... 49 การคดเลอกกลมตวอยาง................................................................................... 50
การสรางเครองมอทใชในการวจย.......................................................................... 51 การหาคณภาพเครองมอ....................................................................................... 56 การเกบรวบรวมขอมล.......................................................................................... 57 การจดกระทาและการวเคราะหขอมล.................................................................... 57
4 ผลการวเคราะหขอมล.......................................................................................... 59
ผลการวเคราะหขอมลพนฐานของกลมตวอยาง...................................................... 60 ผลการวเคราะหขอมลเพอทดสอบสมมตฐาน......................................................... 63
5 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ..................................................................... 97 การสรปผลตามสมตฐานการวจย............................................................................. 98 อภปรายผลการวจย...................................................................................................... 103 ขอเสนอแนะในการวจย........................................................................................ 108
ขอเสนอแนะเพอการปฏบต............................................................................. 108 ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป................................................................... 109
บรรณานกรม................................................................................................................ 110
Page 12
สารบญ (ตอ)
บทท หนา ภาคผนวก........................................................................................................................ 117
ภาคผนวก ก............................................................................................................ 118 ภาคผนวก ข............................................................................................................ 122 ภาคผนวก ค............................................................................................................ 131 ภาคผนวก ง............................................................................................................ 133
ประวตยอผวจย............................................................................................................... 138
Page 13
บญชตาราง
ตาราง หนา 1 จานวนและกลมตวอยางบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยในแตละหนวยงาน.... 50 2 จานวนและรอยละของกลมตวอยางจาแนกตามลกษณะชวสงคม.................................. 60 3 คาพสย คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน แรงจงใฝสมฤทธ จตอาสาใน
การปองกนและบรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน การถายทอดทางสงคม การสนบสนนทางสงคม และพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน.....................................
61 4 จานวนและรอยละของกลมสงและกลมตาจาแนกตามปจจยภายในและปจจยภายนอก.. 62 5 ผลการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางลกษณะทางชวสงคมกบพฤตกรรมความรบผดชอบ
ในการปฏบตงาน....................................................................................................
63 6 ความสมพนธระหวางปจจยภายใน ไดแก แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกน
และบรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ปจจยภายนอก ไดแก การถายทอดทางสงคม ในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม มความสมพนธกบพฤตกรรม ความรบผดชอบในการปฏบตงาน……………………………………………………
64 7 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการ
ปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรแรงจงใจใฝสมฤทธ และการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในกลมรวมและกลมยอย………………………………………………
66 8 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตาม
ตวแปรแรงจงใจใฝสมฤทธ และการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในกลมรวมและกลมยอย.........................................................................................................
67 9 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการ
ปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรแรงจงใจใฝสมฤทธ และการสนบสนนทางสงคม ในกลมรวมและกลมยอย........................................................................................
69 10 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตาม
ตวแปรแรงจงใจใฝสมฤทธ และการสนบสนนทางสงคมในกลมรวมและกลมยอย.......
70 11 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการ
ปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในกลมรวมและกลมยอย..........................
74
Page 14
บญชตาราง (ตอ)
ตาราง หนา 12 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตาม
ตวแปรจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในกลมรวมและกลมยอย...................................................................
75 13 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการ
ปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการสนบสนนทางสงคม ในกลมรวมและกลมยอย..............................................
77 14 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตาม
ตวแปรจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการสนบสนนทางสงคม ในกลมรวมและกลมยอย........................................................................................
78 15 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการ
ปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในกลมรวมและกลมยอย......................................
80 16 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตาม
ตวแปรลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในกลมรวมและกลมยอย........................................................................................
81 17 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการ
ปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการสนบสนนทางสงคม ในกลมรวมและกลมยอย…………………………………………
85 18 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตาม
ตวแปรลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการสนบสนนทางสงคม ในกลมรวมและกลมยอย……………………………………………………………………...........
86 19 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการ
ปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในกลมรวมและกลมยอย……..
89
20 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตามตวแปรเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในกลมรวมและกลมยอย..........................................................
90 21 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการ
ปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการสนบสนนทางสงคม ในกลมรวมและกลมยอย.............................
92
Page 15
บญชตาราง (ตอ)
ตาราง หนา 22 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตาม
ตวแปรเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการสนบสนนทางสงคม ในกลมรวมและกลมยอย.......................................................................
93 23 ผลการเปรยบเทยบปรมาณทานายทเพมขนของพฤตกรรมความรบผดชอบในการ
ปฏบตงาน ดวยชดทานายปจจยภายใน และปจจยภายนอก ในกลมรวมและกลมยอย 6 กลม...........................................................................................................
95 24 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอ
พจารณาตามแรงจงใจใฝสมฤทธและการสนบสนนทางสงคม ในกลมรวม จานวน 317 คน.................................................................................................................
119 25 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอ
พจารณาตามแรงจงใจใฝสมฤทธและการสนบสนนทางสงคม ในกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร จานวน 107 คน..........................................................................
119 26 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอ
พจารณาตามแรงจงใจใฝสมฤทธและการสนบสนนทางสงคม ในกลมประเภท ขาราชการ จานวน 174 คน...................................................................................
120 27 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอ
พจารณาตามลกษณะมงอนาคตและควบคมตนและการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในกลมระดบการศกษานอยกวาหรอเทยบเทาปรญญาตร จานวน 210 คน...
120 28 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอ
พจารณาตามลกษณะมงอนาคตและควบคมตนและการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร จานวน 107 คน…………………..
121 29 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอ
พจารณาตามลกษณะมงอนาคตและควบคมตนและการสนบสนนทางสงคม ในกลมระดบการศกษานอยกวาหรอเทยบเทาปรญญาตร จานวน 210 คน…………………
121 30 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
จานวน 20 ขอ..........................................................................................................
134 31 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามแรงจงใจใฝสมฤทธ จานวน 11 ขอ....................... 135 32 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย
จานวน 10 ขอ.......................................................................................................
135 33 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามลกษณะมงอนาคตและควบคมตน จานวน 11 ขอ…….. 135
Page 16
บญชตาราง (ตอ)
ตาราง หนา 34 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบ
ในการปฏบตงาน จานวน 11 ขอ………………………………………………………
136 35 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามการถายทอดทางสงคมในการทางาน
จานวน 11 ขอ.......................................................................................................
137 36 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามการสนบสนนทางสงคม จานวน 11 ขอ................. 137
.
Page 17
บญชภาพประกอบ
ภาพประกอบ หนา 1 กรอบแนวคดในการวจย............................................................................................. 18 2 องคประกอบของพฤตกรรมการทางาน แสดงความสมพนธของตวแปร........................ 48 3 โครงสรางกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย............................................................ 72 4 ปฏสมพนธของคะแนนเฉลยระหวางแรงจงใจใฝสมฤทธและการสนบสนนทางสงคมท
สงผลตอความแปรปรวนของคะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในกลมรวม……………………………………………………………….....................
72 5 ปฏสมพนธของคะแนนเฉลยระหวางแรงจงใจใฝสมฤทธและการสนบสนนทางสงคมท
สงผลตอความแปรปรวนของคะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานในกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร………………………………………………...
72 6 ปฏสมพนธของคะแนนเฉลยระหวางแรงจงใจใฝสมฤทธและการสนบสนนทางสงคมท
สงผลตอความแปรปรวนของคะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในกลมขาราชการ..................................................................................................
73 7 ปฏสมพนธของคะแนนเฉลยระหวางลกษณะมงอนาคตและควบคมตนและการถายทอด
ทางสงคมในการทางาน ทสงผลตอความแปรปรวนของคะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในกลมระดบการศกษานอยกวาหรอเทยบเทา ปรญญาตร............................................................................................................
83 8 ปฏสมพนธของคะแนนเฉลยระหวาลกษณะมงอนาคตและควบคมตนและการถายทอด
ทางสงคมในการทางาน ทสงผลตอความแปรปรวนของคะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร.....................
83 9 ปฏสมพนธของคะแนนเฉลยระหวางลกษณะมงอนาคตและควบคมตนและการสนบสนน
ทางสงคม ทสงผลตอความแปรปรวนของคะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในกลมระดบการศกษานอยกวาหรอเทยบเทาปรญญาตร.......................
88 10 ปฏสมพนธแบบสองทางระหวาง แรงจงใจใฝสมฤทธ และการสนบสนนทางสงคม
สนบสนนสมตฐานท 3...........................................................................................
99 11 ปฏสมพนธแบบสองทางระหวาง ลกษณะมงอนาคตและควบคมตนและการถายทอด
ทางสงคมในการทางาน สนบสนนสมตฐานท 3.......................................................
100 12 ปฏสมพนธแบบสองทางระหวาง ลกษณะมงอนาคตและควบคมตนและการสนบสนน
ทางสงคม สนบสนนสมตฐานท 3...........................................................................
101 13 ผลการทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน โดยใชกลมปจจยภายใน
เปนตวทานายลาดบท 1 ปจจยภายนอกรวมเปนตวทานายลาดบท 2.......................
102
Page 18
1
บทท 1 บทนา
ภมหลง
จากนโยบายของรฐบาลทวางแนวทางในการปฏรประบบราชการ โดยดาเนนการปรบปรงระบบการบรหารราชการแผนดนของสวนราชการตางๆ ใหเปนระบบ ทาใหมการกอตงหนวยงานขนใหมเพอใหเปนหนวยงานหลก ในการปฏบตภารกจทเคยซาซอนอยในหนวยงานอนๆ ใหเปนระบบเปรยบเสมอนเปนเจาภาพในการดาเนนงาน เพอประโยชนของประชาชนและประเทศชาตเปนหลกทงยงเปนการตอบสนองความตองการของประชาชนไดอยางรวดเรวยงขน
พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2545 กาหนดใหมการจดตงกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยขน เพอเปนหนวยงานหลกในการปฏบตภารกจทเคยซาซอนอยในหนวยงานอนๆ ใหเปนระบบ มภารกจในการจดทาแผนแมบท วางมาตรการ สงเสรมสนบสนนการปองกนบรรเทาและฟนฟจากสาธารณภย โดยกาหนดนโยบายดานความปลอดภย สรางระบบปองกน เตอนภย ฟนฟหลงเกดภย และการตดตามประเมนผล เพอใหหลกประกนในดานความมนคงปลอดภยในชวตและทรพยสนแกประชาชน ซงมบคลากรจากสวนราชการ 5 หนวย ประกอบดวย (1) บคลากรจากกองปองกนภยฝายพลเรอน กรมการปกครอง (2) สานกงานคณะกรรมการปองกนอบตภยแหงชาต สานกนายกรฐมนตร (3) กองสงเคราะหผประสบภย กรมประชาสงเคราะห (4) ศนยชวยเหลอทางวชาการพฒนาชมชน เขต 1-9 กรมการพฒนาชมชน และ(5) กรมการเรงรดพฒนาชนบท นบตงแตการจดตงในป พ.ศ. 2545 กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย จงเปนหนวยงานหลกในการจดการสาธารณภยอยางเปนระบบ และเปนศนยกลางในการพฒนาประสทธภาพระบบการปองกนและบรรเทาสาธารณภย เพอใหประชาชนไดรบการดแลเอาใจใส ใหมความปลอดภย
และไมไดรบความสญเสยดานชวต และทรพยสนทสบเนองจากสาธารณภย โดยมภารกจภายใต 4 ยทธศาสตร ไดแก (1) ดานการปองกนและลดผลกระทบ (2) ดานการเตรยมความพรอม (3) ดานการตอบโตและบรรเทาทกข และ(4) ดานการจดการหลงเกดภย คอ การฟนฟบรณะ และการกอสรางใหมเพอมหลกประกนใหชวตและทรพยสนของประชาชน และของรฐมความปลอดภยจากสาธารณภย
(กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย.2553: 1) อยางไรกดพบวา ประเทศไทยไดประสบภยพบตทกอใหเกดความเสยหายตอทรพยสนและ
ชวตของประชาชนคนไทยและชาวตางประเทศ อยางรนแรงจากเหตการณสนามในป 2547 จากเหตการณดงกลาวทาใหเหนวาการดาเนนการเมอเกดภยพบตทรนแรงและไมคาดฝน ยงไมมประสทธภาพและไมเปนระบบ แมวากรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ไดมระบบการจดการภยพบตแลว จงทาใหมความจาเปนทจะตองพฒนาบคลากรใหมความรบผดชอบและมความพรอมในการปฏบตงานอยางพรอมเพรยง
Page 19
2
กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ทง 5 หนวยงานเปนบคคลากรทมความรและความชานาญแตกตางกนแตมารวมตว โดยมเปาหมายหลกรวมกนคอ การรบผดชอบในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ซงความแตกตางระหวางบคคลนอาจจะสงผลใหมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทแตกตางกนออกไปซง บลม (Bloom.1975: 65-197) ไดกลาววาพฤตกรรมเปนกจกรรมทกประเภททมนษยกระทาอาจเปนสงสงเกตไดหรอไมไดและพฤตกรรมดงกลาวนไดแบงออกเปน 3 สวน คอ (1) พฤตกรรมดานความร (Cognitive domain) (2) พฤตกรรมดานเจตคต (Affective domain) และ(3) พฤตกรรมดานการปฏบต (Psychomotor domain) พฤตกรรมความรบผดชอบจงเปนคณลกษณะพนฐานทสาคญและจาเปนมากทสด เนองจากเมอบคคลมความรบผดชอบหากตองปฏบตหนาทใดๆ กยอมสามารถทางานไดสาเรจ เปนทเชอถอและนามาซงความสาเรจของการทางานและการดารงชวตในทสด ดงนนบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย จงเปนทรพยากรบคคลทเปนกาลงผลกดนใหหนวยงานเจรญกาวหนาไปอยางมประสทธภาพ ซงจะกอใหเกดประโยชนตอรฐบาลและประชาชน บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย จงควรไดรบการพฒนาเพอเพมพนศกยภาพในการทางาน ใหบรรลเปาหมายขององคกร
การสงเสรมใหบคลากรในองคกรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทด เปนอกปจจยหนงท ส งผลต อความสา เ ร จของการปฏ บ ต ต ามบทบาทและหนาท ค ว ามร บผ ดชอบ หากบคลากรมความรบผดชอบในการปฏบตงานดแลว กจะชวยใหพวกเขาเกดความพงพอใจ เกดความรก ความศรทธา เสยสละ ทมเทกาลงกาย กาลงใจ และกาลงสตปญญาเพอหาทางปรบปรงใหงานนนๆ เจรญกาวหนาขนไป ในทางตรงกนขาม หากปจจยดงกลาวมผลออกมาในเชงลบจะมผลทาใหบคลากรมการลาออกจากงาน ทางานลาชา เกดความเบอหนาย มความสมพนธทเยนชาตอกน ไมใหความรวมมอในกจกรรม รวมไปถงนโยบายขององคกร หรออาจจะกระทาไปแบบเสยไมได ไมมความตงใจในการปฏบตงาน ไมมความสามคค หรอลาพกรอนโดยไมมเหตผลเพยงพอ ซงสงเหลานจะสะทอนใหเหนสภาพปญหาในการปฏบตงานของบคลากร ซงผบรหารควรตระหนกวาบคลากรผปฏบตงานเปนพลงสาคญในการปฏบตงานและเปนพลงขบเคลอนองคกรใหมงไปสเปาหมายทวางไวไดอยางหนกแนนและมนคง ในทามกลางการแขงขนเชนนถาปราศจากการสนบสนนและความรวมมอของบคลากรเหลานแลว ผลสาเรจในการบรหารงานกจะลดนอยลง การสรางความรบผดชอบในการปฏบตงาน จงเปนวธการอยางหนงทจะทาใหบคลากรสนบสนนและรวมมอในการปฏบตงาน
ตามแนวคดดานการจดการกบพฤตกรรมการทางานของอลบาเนส (Albanese.1981: 204) ทกลาววาพฤตกรรมการทางานเปนผลทไดจากองคประกอบ 2 อยาง คอ ลกษณะสวนบคคล(ตวแปรภายใน) กบสภาพแวดลอมในการทางาน (ตวแปรภายนอก) โดยตวแปรลกษณะสวนบคคลประกอบดวย ความสามารถ ทกษะ การรบรตาง ๆ ทศนคต คานยม การจงใจ และตวแปรดานสภาพแวดลอมในการทางานประกอบดวย สภาพแวดลอมระดบใกล เชน สภาพการทางานผบรหาร ความสมพนธกบเพอนรวมงาน ลกษณะของงานททา สภาพแวดลอมระดบกลาง เชนจดประสงคและเปาหมายขององคกร ปรชญา สภาพแวดลอมระดบไกล เชน ระบบการเมองและเศรษฐกจในสงคม สภาพการแขงขนในตลาดในสงคมขณะนน เปนตน
Page 20
3
ดงนน กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย เปนองคกรทใหความสาคญในการสรางความรบผดชอบในการปฏบตงาน เนองจากลกษณะงานของกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยเปนงานทตองมความพรอมตอการเกดเหตการณทไมคาดคด เพราะภยเกดขนไดทงจากนามอมนษยและธรรมชาต บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย จงตองเตรยมพรอมอยตลอดเวลาดงกลาว ดงนน เพอใหการดาเนนงานบรรลผลสาเรจตามเปาหมายไดนน บคลากรกรมปองกนและบรรเทา สาธารณภย ทกสวนไมวาจะเปนขาราชการ พนกงานราชการ หรอลกจางประจา จงควรไดรบการพฒนาและเสรมสรางความรบผดชอบในการปฏบตงาน เพอใหสามารถปฏบตงานใหประสบผลสาเรจ การสรางความรบผดชอบในการปฏบตงานจงเปนแผนกลยทธหนงทจดทาขนสาหรบใชในการบรหารงานใหไดประสทธภาพและประสทธผลสงสด โดยมเปาหมายใหบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย มสขภาพกายและใจทด มความรความสามารถ มความรบผดชอบในการปฏบตงานทดมความมงมนทจะปฏบตงานอยางเตมความสามารถ
จากเหตผลขางตนผวจยจงสนใจทจะศกษาวาบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากนอยเพยงใดนนขนอยกบปจจยภายใน และปจจยภายนอกตวบคคลเปนสาคญ เพอนาขอมลทไดไปเปนแนวทางในการพฒนาและสงเสรมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยในอนาคต
ความมงหมายของการวจย
1. เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานระหวางบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทมเพศ ระดบการศกษา และประเภทตาแหนงงานตางกน
2. เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยภายในและปจจยภายนอกทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
3. เพอศกษาปฏสมพนธระหวางปจจยภายในและปจจยภายนอกทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
4. เพออธบายและทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ดวยตวแปรปจจยภายในและปจจยภายนอกของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย
ความสาคญของการวจย
ผลการวจยจะทาใหทราบถงความสาคญของตวแปรปจจยภายในและปจจยภายนอกทสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน สามารถนาไปใชในการวางแผนการพฒนาการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยใหมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ตามเปาหมายขององคกรอยางสงสด
Page 21
4
ขอบเขตของการวจย ประชากรทใชการวจย ประชากรสาหรบการวจยครงนคอ บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ททางานอยในสวนกลาง ซงมขาราชการ ลกจางประจา และพนกงานราชการ จานวน 589 คน (กองการเจาหนาท. 2555)
กลมตวอยางทใชการวจย กลมตวอยางทใชในการวจย เปนบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทปฏบตงานอยในสวนกลาง จานวน 317 คน ซงผวจ ยกาหนดขนาดตวอยางโดยใชสตรสาเรจรปของยามาเน (Yamane. 1967: 886)
ตวแปรทใชในการศกษา 1. ตวแปรอสระ แบงเปนดงน
1.1 ปจจยภายใน ไดแก 1.1.1 แรงจงใจใฝสมฤทธ 1.1.2 จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย 1.1.3 ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน 1.1.4 เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน 1.2 ปจจยภายนอก ไดแก 1.2.1 การถายทอดทางสงคมในการทางาน 1.2.2 การสนบสนนทางสงคม 1.3 ลกษณะทางชวสงคม ไดแก เพศ ระดบการศกษา และประเภทตาแหนงงาน 2. ตวแปรตาม ไดแก พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน นยามศพทเฉพาะ บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย หมายถง ผทปฏบตงานตาแหนงขาราชการ ลกจางประจา และพนกงานราชการ ทปฏบตงานอยในสวนกลางของกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย
นยามปฏบตการ
พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน หมายถง ความรบผดชอบทบคลากรแสดงออกถงการทาหนาทของตนทไดรบมอบหมายดวยความเอาใจใส มความละเอยดรอบคอบ มการวางแผน มความขยนหมนเพยร อดทนและกระตอรอรนในการแกปญหา ตรงตอเวลา ไมละเลย
Page 22
5
ทอดทงงานหรอหลกเลยงจนกวางานจะแลวเสรจ ยอมรบผลของการกระทาไมวาจะเปนผลดและผลเสย พยายามทาหนาทตางๆ อยางเตมความสามารถ โดยมความตงใจปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายและวตถประสงคขององคกร ยดมนตามระเบยบ ขอบงคบ คาสงและขอกาหนดตางๆ ขององคกร รวมถงเปนผใชและรกษาทรพยสนขององคกรใหเกดประโยชนสงสด ไมนามาใชเพอประโยชนสวนบคคล สาหรบการวดการวจยครงน ผว จยไดสรางแบบวดพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน คอ มความเอาใจใส มความละเอยดรอบคอบ มการวางแผน มความขยนหมนเพยร อดทนและกระตอรอรนในการแกปญหา ตรงตอเวลา ไมละเลยทอดทงงานหรอหลกเลยงจนกวางานจะแลวเสรจ ยอมรบผลของการกระทาไมวาจะเปนผลดและผลเสย พยายามทาหนาทตางๆ อยางเตมความสามารถ โดยมความตงใจปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายและวตถประสงคขององคกร ยดมนตามระเบยบ ขอบงคบ คาสงและขอกาหนดตางๆ ขององคกร รวมถงเปนผใชและรกษาทรพยสนขององคกรใหเกดประโยชนสงสด ไมนามาใชเพอประโยชนสวนบคคล มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตราสวนประเมนคา 6 ระดบ มจานวน 20 ขอ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” มพสยของคะแนนเฉลยอยระหวาง 1 - 6 คะแนน ผตอบทไดคะแนนจากแบบวดสง แสดงวา มพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงกวาผตอบทไดคะแนนจากแบบวดตา แรงจงใจใฝสมฤทธ หมายถง ความมงมนในการทจะทากจกรรมตางๆ ใหสาเรจโดยไมยอทอตออปสรรค รจกกาหนดเปาหมายในการทางานใหเหมาะสมกบความสามารถของตนเอง แตเมอเกดความลมเหลวกไมทอแท กลบพรอมทจะลองพยามทาใหม และการทางานของตนนนไมไดมจดมงหมายทรางวลหรอชอเสยง
สาหรบงานวจยครงน ผวจยปรบแบบวดของ ลกษม ลประสงค (2546) มาใชวดแรงจงใจใฝส มฤทธของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตราสวนประเมนคา 6 ระดบ มจานวน 11 ขอ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” มพสยของคะแนนเฉลยอยระหวาง 1 - 6 คะแนน ผตอบทไดคะแนนจากแบบวดสง แสดงวามแรงจงใจใฝสมฤทธสงกวาผตอบทไดคะแนนจากแบบวดตา
จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย หมายถง บคคลทมจตทพรอมจะสละเวลา แรงกายแรงใจ สตปญญาเพอประโยชนตอผอนและสงคมในการปองกนและบรรเทา สาธารณภย ซงเปนการกระทาดวยความสมครใจโดยไมหวงสงตอบแทน แมขณะนนจะปฏบตในหนาทอนๆทไมเกยวของ
สาหรบงานวจยครงน ผวจยไดสรางแบบวดจตอาสาในปองกนและบรรเทาสาธารณภยตามนยามปฏบตการ มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตราสวนประเมนคา 6 ระดบมจานวน 10 ขอ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” มพสยของคะแนนเฉลยอยระหวาง 1 - 6 คะแนน ผตอบทไดคะแนนจากแบบวดสง แสดงวามจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยสงกวาผตอบทไดคะแนนจากแบบวดตา
Page 23
6
ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน หมายถง ความสามารถทจะคาดการณไกลและวางแผนในการทางาน และเหนความสาคญของผลดและผลเสยทจะเกดขนในอนาคต รวมทงความสามารถในการควบคมบงคบตนเองใหรจกอดไดรอไดในสถานการณตางๆ เพอใหบรรลเปาหมายทตนเองตองการ
สาหรบงานวจยครงน ผวจยปรบแบบวดของบญรบ ศกดมณ (2532) มาใชวดลกษณะมงอนาคตและควบคมตนของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยมลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตรประมาณคา 6 ระดบ มจานวน 11 ขอ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” มพสยของคะแนนเฉลยอยระหวาง 1 - 6 คะแนน ผตอบทไดคะแนนจากแบบวดสง แสดงวามลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสงกวาผตอบทไดคะแนนจากแบบวดตา
เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน หมายถง การทบคลากร มความรคดเชงประเมนเกยวกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานวาเปนสงทมประโยชนหรอโทษในการทางานเพยงใด และมความรสกพอใจ ไมพอใจ หรอชอบ ไมชอบพฤตกรรมดงกลาว ตลอดจนความพรอมทจะกระทาหรอหลกเลยงทจะกระทาพฤตกรรมดงกลาว
สาหรบงานวจยน ผวจยปรบแบบวดของพนดา ธนวฒนากล (2547) มาใชวดเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตรประมาณคา 6 ระดบ มจานวน 11 ขอ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” มพสยของคะแนนเฉลยอยระหวาง 1 - 6 คะแนน ผตอบทไดคะแนนจากแบบวดสง แสดงวามเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงกวาผตอบทไดคะแนนจากแบบวดตา การถายทอดทางสงคมในการทางาน หมายถง กระบวนการถายทอดความรในวยผใหญ เพอใหสมาชกเกดความรและทกษะในอาชพนนๆ รวมทงมบคลกภาพตามบทบาทในการทางานมเอกลกษณและความยดมนผกพนในอาชพ ซงรวมทงทเปนการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางเปนทางการ เชน การฝกอบรม การประชมสมมนาตางๆ และการปฐมนเทศ เปนตน และการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางไมเปนทางการ เชน การบอกเลา แนะนา และการมตวแบบทด จากการปฏสมพนธกบหนหนางาน และเพอนรวมงาน เปนตน
สาหรบงานวจยครงน ผวจยปรบแบบวดของวรต ปานศลา (2542) มาใชวดการถายทอดทางสงคมในการทางานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตรประมาณคา 6 ระดบ มจานวน 11 ขอ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” มพสยของคะแนนเฉลยอยระหวาง 1 - 6 คะแนน ผตอบทไดคะแนนจากแบบวดสง แสดงวามการถายทอดทางสงคมในการทางานสงกวาผตอบทไดคะแนนจากแบบวดตา
Page 24
7
การสนบสนนทางสงคม หมายถง การทบคลากรรสกวาตนเองไดรบการสนบสนนชวยเหลอในดานความมนคงทางอารมณ วตถสงของและการใหขอมลในการแกปญหาตางๆ รวมทงมความรสกวาตนเองเปนสวนหนงของบคคลอนดวย สาหรบงานวจยครงน ผวจยปรบแบบวดของศกดชย นรญทว(2532) มาใชวดการสนบสนนทางสงคมของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตรประมาณคา 6 ระดบ มจานวน 11 ขอ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” มพสยของคะแนนเฉลยอยระหวาง 1 - 6 คะแนน ผตอบทไดคะแนนจากแบบวดสง แสดงวามการสนบสนนทางสงคมสงกวาผตอบทไดคะแนนจากแบบวดตา
กรอบแนวคดในการวจย
ในการวจยครงน ผวจยไดบรณาการแนวคดดานการจดการกบพฤตกรรมของอลบาเนส (Albanese.1981: 204) กลาววา พฤตกรรมของบคคลมาจากองคประกอบ 2 อยางคอ ลกษณะสวนบคคลกบสภาพแวดลอม อธบายไดวา ลกษณะสวนบคคลกบสภาพแวดลอมซงเปนปฏสมพนธระหวางกน จะสงผลตอการกระทาพฤตกรรมของบคคล และจากการรวบรวมแนวคดทฤษฎ งานวจยทเกยวของทงทางจตวทยา และสงคมวทยามาเปนกรอบแนวคดในการวจย เพอหาตวแปรทหลากหลายในสาขาวชาดงกลาวมารวมเปนตวแปรทางพฤตกรรมศาสตร เพอใหสอดคลองกบความมงหมายของการวจย ทตองการหาปจจยทสาคญ เพอทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในการศกษาวจยนใชรปแบบปจจยภายใน และปจจยภายนอก เปนกรอบในการวเคราะหสาเหตของพฤตกรรมจากเอกสารอางองทกลาวมาแลวทงหมด พบวา ปจจยภายในทสาคญเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ไดแก แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ปจจยภายนอกทสาคญเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ไดแก การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม ดงนนผวจยไดสรปเปนกรอบแนวคดในการวจยโดยสามารถเขยนแผนภาพประกอบท 1 เปนกรอบแนวคดในการวจย ไดดงน
Page 25
8
ปจจยภายใน - แรงจงใจใฝสมฤทธ - จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย - ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน - เจตคตในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย
ปจจยภายนอก - การถายทอดทางสงคมในการทางาน - การสนบสนนทางสงคม
พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดในการวจย
ภมหลง - เพศ - ระดบการศกษา - ประเภทตาแหนงงาน
Page 26
9
สมมตฐานในการวจย 1. บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทมชวสงคมแตกตางกน จะม
พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานแตกตางกน 2. ปจจยภายใน และปจจยภายนอก มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมความ
รบผดชอบในการปฏบตงาน 3. ปจจยภายใน (แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ลกษณะมง
อนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน) มปฏสมพนธกบปจจยภายนอก (การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม) โดยรวมกนสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
4. ปจจยภายใน (แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน) 4 ตวแปร รวมกบปจจยภายนอก (การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม) 2 ตวแปร รวมทงสน 6 ตวแปร สามารถรวมกนทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานได
Page 27
10
บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ
ในการศกษาปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของ
บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย เอกสารและงานวจยทเกยวของ ดงน
1. พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน 2. แนวคดวเคราะหสาเหตของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
3. ปจจยภายในตวบคคลกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน 4. ปจจยภายนอกกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน 5. ภมหลงกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน 6. ภารกจและโครงสรางกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย
1. พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ความรบผดชอบ (Responsibility) เปนคณลกษณะพนฐานทสาคญอยางยงของบคคล
ในการดาเนนชวตในสงคม ซงผทมความรบผดชอบ คอ ผทรจกภาระหนาทในการทางาน หรอดาเนนการตามภาระหนาท ใหบงเกดผลลพธมากทสด บคคลเหลานจะอยในสงคมไดอยางมความสขและประสบความสาเรจในการทางาน และความรบผดชอบเปนคณลกษณะทางจรยธรรมของบคคลทแสดงออกถงความมวฒภาวะดานอปนสยและเปนสวนประกอบทสาคญยงตอการดารงชวตในสงคมเพราะบคคลแตละคนมบทบาททจะตองกระทามากมาย ถาทกคนรบผดชอบในบทบาทของตวเองเปนอยางดยอมทาใหสงคมนนมความเจรญรงเรอง ประเทศชาตกพฒนาไปดวยด (ละมายมาศ ศรทตต และจรรจา สวรรณทต. 2510: 112; อางองจาก จฑารตน กตตเขมากร. 2553: 32)
1.1 ความหมายของความรบผดชอบ (Responsibility) กระทรวงศกษาธการ (2524: 7) ใหความหมายของความรบผดชอบ คอ ความรสานกในจตใจ
เมอทาอะไรหรอมหนาทอะไรแลวตองทาใหสาเรจและไดผลด และจะตองรบผลทเกดขนทงผดและชอบ ไมใชรบแตความชอบอยางเดยว แลวโยนความผดใหผอน ผปฏบตหนาทโดยสมบรณ เรยกวา ผมความรบผดชอบ
นภา วจตรศร (2525: 7) ใหความหมายของความรบผดชอบ คอ ความตงใจทจะปฏบตหนาทดวยความเพยรพยายาม ละเอยดรอบคอบ เพอใหบรรลเปาหมาย รกษาสทธหนาทของตน ยอมรบผลการกระทาของตน และพยายามปรบปรง ปฏบตหนาทใหดยงขน ซงประกอบดวยลกษณะของพฤตกรรม ดงตอไปน
Page 28
11
1. เอาใจใสและเพยรพยายามทางาน 2. ยอมรบในการกระทาของตนเอง 3. ชวยเหลองานสวนรวมดวยความเตมใจ 4. รจกหนาทและกระทาตามหนาททไดรบมอบหมาย 5. ไมละเมดสทธของผอนและรกษาสทธหนาทของตน 6. ตรงตอเวลา 7. เคารพตอระเบยบกฎเกณฑ
วภา พงษพจตร (2529) ใหความหมายของความรบผดชอบ คอ ลกษณะหนงของบคคลทแสดงถงความเอาใจใส และรบเปนภาระหนาทการงาน พยายามทาหนาทตางๆ อยางเตมความสามารถเพอบรรลจดมงหมายโดยไมยอทอตออปสรรค ซงดษฎ ทรพยปรง (2529) ไดขยายขอบเขตความหมายของความรบผดชอบวาเปนพฤตกรรมของบคคลทแสดงออกมาดวยการปฏบตหนาทการงานของตนในดานตางๆคอ (1) ความเอาใจใสในการทางาน หมายถง ลกษณะพฤตกรรมทแสดงถงการปฏบตงานดวยความตงใจจรงทจะทางานในหนาทของตนหรองานทตนไดรบมอบหมายใหเสรจเรยบรอย ไมละเลยทอดทงหรอหลกเลยง และหาทางปองกนไมใหเกดความบกพรองเสอมเสยในงานทตนไดรบผดชอบ (2) ความเพยรพยายาม หมายถง ลกษณะพฤตกรรมทแสดงถงความอดทนไมยอทอตอการทางาน เมอเกดมปญหาหรออปสรรคในการทางานซงเปนหนาทของตนทจะตองรบผดชอบนน จะตองพยายามแกไขปญหาและอปสรรคนนดวยตนเองอยางสดความสามารถ (3) ความละเอยดรอบคอบ หมายถงลกษณะพฤตกรรมทแสดงออกถงการรจกคดใครครวญในงานทจะทา เพอใหถกตองและสมบรณ รจกคดกอนทางานนนวามผลด ผลเสยอยางไร และเมอทางานเสรจแลวตองตรวจทานดวาถกตองเรยบรอยดหรอยง (4) ตรงตอเวลา หมายถง ลกษณะพฤตกรรมทแสดงออกถง การทางานใหเสรจทนเวลาทกาหนด รจกวาเวลาไหนควรจะทาอะไร (5) การยอมรบผลการกระทาของตนเอง หมายถงลกษณะพฤตกรรมทแสดงออกถงการยอมรบในสงทตนกระทาลงไป ไมวาผลของงานนนจะออกมาดหรอไมดกตาม และ(6) การปรบปรงงานของตนใหดยงขน หมายถง ลกษณะพฤตกรรมทแสดงออกถงการตดตามผลงานทไดกระทาไปแลว ถาไมดกตองพยายามแกไขปรบปรงใหดขน ซงสอดคลองกบจรรตน นนทยทวกล (2538: 4-5) ใหความหมายของความรบผดชอบ คอ คณลกษณะหนงของบคคลทแสดงออกในลกษณะของการมความตงใจทจะปฏบตหนาทการงานทไดรบมอบหมายดวยความเอาใจใส มความละเอยดรอบคอบ มการวางแผน มความขยนหมนเพยร อดทนเพอใหงานนนบรรลผลสาเรจตามเปาหมายและทนเวลา ยอมรบผลของการกระทาไมวาจะเปนผลดหรอผลเสยและพรอมทจะปรบปรงแกไขงานของตนเองใหดยงขน ประกอบดวยคณลกษณะ 6 ดานไดแก
1. ความเอาใจใส หมายถง ลกษณะพฤตกรรมทแสดงถงการปฏบตงานดวยความตงใจจรง โดยมงมนทจะผลกดนใหประกอบกจกรรมดวยความสนใจเตมใจทาอยางสมาเสมอมจดหมายปลายทาง มใจจดจอ มสมาธเพอใหงานในหนาทของตนเองหรองานทไดรบมอบหมายเสรจเรยบรอย ตดตามงานไมละเลยทอดทง หรอหลกเลยง และหาทางปองกนไมใหเกดความบกพรองเสอมเสย ในงานทตนรบผดชอบอย
Page 29
12
2. ความละเอยดรอบคอบ หมายถงลกษณะพฤตกรรมทแสดงถงการรจกใครครวญในงานททาเพอใหถกตองและสมบรณรจกคดกอนทาวางานนนจะมผลด ผลเสยอยางไรบาง วเคราะหปญหาอปสรรคทจะเกดขน และหาทางปองกนไวลวงหนาและเมอทางานเสรจแลว ตองตรวจทานดวาถกตองเรยบรอยดหรอยง
3. ความขยนหมนเพยร หมายถง ความพยายามอยางสมาเสมอเพอใหไดรบผลสาเรจในงานททา และทาดวยความระมดระวงเอาใจใสตอเนอง อาสางาน ไมชอบอยเฉย ๆ หรอวางงาน รเรมงาน แสวงหางานใหมๆ อยเสมอ
4. ความอดทน หมายถง ความสามารถของรางกาย ความคดและจตใจทจะทนตอการปฏบตกจกรรมตางๆ ไดนานๆ จนทาใหสาเรจไดโดยไมคานงถงอปสรรคใดๆ มรางกายแขงแรง มจตใจเขมแขงควบคมตนเองไดด เมอเกดความเหนอยหนายและเกยจคราน
5. ความตรงตอเวลา หมายถง ลกษณะพฤตกรรมทแสดงถงการทางานใหเสรจทนเวลาทกาหนด รจกรกษาเวลาตามนดและรจกวาเวลาไหนควรทาอะไร
6. การยอมรบผลการกระทาของตนเอง หมายถง ลกษณะพฤตกรรมทแสดงถงการยอมรบในสงทตนไดกระทาไป ไมวาผลของงานนนจะออกมาดหรอไมดกตาม
7. การปรบปรงงานของตนใหดยงขน หมายถง ลกษณะพฤตกรรมทแสดงถงการตดตามผลงานทไดทาไปแลว ถาไมดกตองพยายามแกไขปรบปรงใหดยงขน
ธงชย สนตวงษ (2540: 76) กลาววา ความรบผดชอบ คอความรสกผกพนของบคคลใดบคคลหนง ซงบคคลนนจะตองถอเปนหนาทตองทางานใหสาเรจดวยด
เกษม วฒนชย (2546: 24) ใหความหมายของความรบผดชอบ คอ การไดรบมอบหมายหรอการไดรบการคาดหวงวาจะกระทาหรอดแลสงนนสงน
ปราโมทย กลยา (2551: 39) ใหความหมายของความรบผดชอบ คอ ความมงมน ตงใจทจะปฏบตหนาทดวยความผกพน เชอมนในตนเอง พากเพยร ไมยอทอ เพอใหงานไดผลด ประสบความสาเรจ ยอมรบผลการกระทาดวยความเตมใจ ไมวาจะเปนผลดหรอผลเสย และพรอมทจะปรบปรงแกไขผลการปฏบตงานนนใหดยงขน
ดงนน ความรบผดชอบในการปฏบตงานทศกษาในครงน หมายถง ความรบผดชอบทบคคลแสดงออกถงการทาหนาทของตนและงานทไดรบมอบหมายดวยความเอาใจใส มความละเอยดรอบคอบ มการวางแผน มความขยนหมนเพยร อดทนและกระตอรอรนในการแกปญหา ตรงตอเวลา ไมละเลยทอดทงงานหรอหลกเลยงจนกวางานจะแลวเสรจ ยอมรบผลของการกระทาไมวาจะเปนผลดและผลเสย พยายามทาหนาทตางๆ อยางเตมความสามารถ
Page 30
13
1.2 ลกษณะและความสาคญของความรบผดชอบ ความรบผดชอบเปนคณลกษณะพนฐานของบคคลทมความสาคญยงตอการดาเนน
ชวตในสงคม (วาร ศรเจรญ. 2536: 3) พบวา มผใหความหมายของพฤตกรรมความรบผดชอบ ดงน แคทเทล (Cattell. 1905: 49) ใหความหมายของลกษณะของผรบผดชอบ คอ ตรงตอเวลา
พยายามทางานใหสาเรจ ตดตามผลงานเสมอ ยอมรบความผดพลาด รกษาชอเสยงของตน เหนแกประโยชนสวนตน ชอบทางานรวมกบผอน มความซอสตย รกษาคาพด ตงใจทางาน พถพถน ชอบความเปนระเบยบเรยบรอย มความอดทนอดกลน ไมชอบความโลเล พยายามทางานใหด มการวางแผน การทางาน รจกตงจดหมายในการทางาน
สาโรช บวศร (2522: 129) ไดอธบายลกษณะของผมความรบผดชอบ คอ เอาใจใสตอหนาทการงานอยางมประสทธภาพเพอผลงานนนๆ ซอสตยตอหนาทโดยไมคานงถงผลประโยชนสวนตนเคารพตอระเบยบกฎเกณฑ และมวนยในตนเอง มอารมณหนกแนนเมอเผชญกบอปสรรค รจกหนาทและการกระทาตามหนาทเปนอยางด มความเพยรพยายาม มความละเอยดรอบคอบ ใชความสามารถอยางเตมท ปรบปรงงานในหนาทใหดข นทงของตนเองและสงคม ตรงตอเวลา และยอมรบผลการกระทาของตน
นภา วจตรศร (2525: 7) ใหความหมายของความรบผดชอบ ประกอบดวยลกษณะพฤตกรรมดงตอไปน
1. เอาใจใสการทางาน เพอผลงานนน 2. มความเพยรพยายาม 3. ใชความสามารถเตมท 4. กลาเผชญตอความจรง ยอมรบการกระทาของตน 5. ชวยเหลองานสวนรวมดวยความเตมใจ 6. รจกหนาท และกระทาตามหนาทอยางด 7. ไมละเมดสทธและหนาทของผอน 8. มความไววางใจได 9. ตรงตอเวลา 10. เคารพตอระเบยบกฎเกณฑ 11. มความละเอยดรอบคอบ 12. ดแลรกษาของสวนรวมเสมอนของตนเอง 13. ทางานรวมกบผอนไดด 14. ปรบปรงงานในหนาททมตอตนเอง และทมตอสงคมใหดยงขน
Page 31
14
อนวต คณแกว (2538: 52) กลาววา ความรบผดชอบเปนคณลกษณะหนงทมความสาคญมาก เพราะจะทาใหหนาทหรองานทมอบหมายใหรบผดชอบ ประสบความสาเรจ และเสรจตามเวลาทกาหนด ซงมผลทาใหเปนคนทคณภาพ
จนตนา ธนวบลยชย (2540: 12-13) กลาววา พฤตกรรมความรบผดชอบตอหนาทของตนเอง หมายถง ความตงใจ เอาใจใส มความละเอยดรอบคอบ มการวางแผน ขยนหมนเพยรอดทนสตออปสรรค ไมยอทอ ไมละเลยทอดทงหรอหลกเลยงเพอใหงานนนบรรลผลสาเรจตามเปาหมาย ยอมรบผลการกระทาไมวาจะเปนผลดหรอผลเสยและพยายามปรบปรงแกไขงานใหดยงขน
ความรบผดชอบมความสาคญตอพฤตกรรมและการบรรล เปาหมายขององคกร ซงศรวรรณ เสรรตน; และคนอนๆ (2541: 19-285; อางองจาก จฑารตน กตตเขมากร. 2553: 39) กลาววา การทจะทาใหพนกงานไดเรยนรถงความรบผดชอบในงานนน คอ การกระตนใหพนกงานมสวนรวมตดสนใจในการทางาน และควบคมการทางานดวยตนเอง เชน การทางานเปนทมเพอการมอบหมายภาระงานใหแกพนกงานแตละบคคล หรอแตละฝาย เปนตน การทผบรหารกาหนดขอบเขตของงาน ในการใหพนกงานมความรบผดชอบในอานาจหนาทนนๆ อยางชดเจนจะเปนผลดตอการปฏบตงานไดอยางสะดวก และปองกนการหลกเลยงการทางาน เปนการควบคมการทางานไดอยางทวถง และสามารถประเมนผลงานไดชดเจนและงายขน แตหากขอบขายความรบผดชอบของงานไมชดเจน จะทาใหพนกงานขาดการจงใจในการทจะทางานใหสาเรจ ขาดความผกพน และทางานไมเตมความสามารถซงมผลตอการทางานทไมมประสทธภาพ การเพมหนาทความรบผดชอบในงาน คอ การขยายหนาทความรบผดชอบในงานนนๆ ซงพนกงานจะมอสระในการทางานและมโอกาสในการวางแผน คนหาวธการทางาน ตลอดจนสามารถประเมนผลการทางานของตนเอง เปนผลทาใหพนกงานไดรบความไววางใจ มอานาจและความรบผดชอบในการทางานมากขน ซงสามารถทาไดโดยการมอบหมายงานทตรงตามความตองการและถกกบนสยของพนกงานแตละคน อกทงยงกอใหเกดความสขกบงานดวยเชนกน และการทผบงคบบญชาไดมการแบงงานองคกรไปยงผใตบงคบบญชาแลวนน ผบงคบบญชากยงคงความรบผดชอบในงานทไดมอบหมายไปแลว เพอตรวจสอบความถกตองของการปฏบตหนาทของผใตบงคบบญชา แตทงนพนกงานทกคนในองคกรจะตองมความรบผดชอบและความเตมใจในการปฏบตหนาทใหสาเรจลลวงไปดวยด ในบางกรณผใตบงคบบญชามกประสบปญหาและความสบสนในเรองของหนาทความรบผดชอบและโครงสรางของบทบาททไมชดเจน กลาวคอ หวหนางานมกจะมอบหมายความรบผดชอบในงานแตไมไดรบอานาจหนาทอยางเตมทในการปฏบตรวมกบบคคลอนๆ ในตาแหนงๆ โดยอานาจของพวกเขาจะมขอบเขตภายในแผนกของตนเองเทานน ดงนนผบรหารควรมการแสดงถงหนาทและความรบผดชอบของพนกงานใหมความชดเจนเพอลดความสบสนในการปฏบตหนาท และจากการวจยของ สตรงเจอร (วภาว มหารกขกะ. 2550: 55; อางองจาก Stringer. 2002: 66) พบวา การทพนกงานมระดบการรบรในดานความรบผดชอบสงนน สามารถชไดถงการทางานทสามารถทางานนนๆ ไดจนสาเรจ ตลอดจนสามารถแกปญหาและอปสรรคทอาจเกดขนได และในทางกลบกนพนกงานทมระดบการรบรในดานความรบผดชอบตานน ยอมอาจจะกอใหเกดความเสยงในการดาเนนงาน และอาจเปนผลเสยตอการนาวธ
Page 32
15
ใหมๆ มาใชในการดาเนนงานภายในองคกร และจฑารตน กตตเขมากร (2553) ศกษาเรอง ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานดานความรบผดชอบในการปฏบตงานและดานการมสวนรวมของบคลากรสายสนบสนนวชาการมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ พบวา พฤตกรรมการทางานดานความรบผดชอบในการปฏบตงาน ตวแปรทมความสมพนธกบพฤตกรรมการทางานดานความรบผดชอบในการปฏบตงานอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก อาย (r= .24) ประสบการณในการทางาน (r= .26) และประเภทตาแหนงงาน (F(3,297) = 6.84, p= .01) การถายทอดทางสงคมในการทางาน (r= .30) แรงจงใจใฝสมฤทธ (r= .60) เหตผลเชงจรยธรรม (r= .40) เจตคตตอการทางานดานความรบผดชอบในการปฏบตงาน (r= .55) และเจตคตตอการทางานดานการมสวนรวม (r= .27) สาหรบตวแปรทมความสมพนธกบพฤตกรรมการทางานดานการมสวนรวมอยาง มนยสาคญไดแก อาย (r= .13) ประสบการณในการทางาน (r= .13) บทบาทของผบรหาร (r= .36) การถายทอดทางสงคมในการทางาน (r= .38) แรงจงใจใฝสมฤทธ (r= .31) เหตผลเชงจรยธรรม (r= .14) เจตคตตอการทางานดานความรบผดชอบฯ (r= .25) และกลมบคลากรทมอายนอยหรอประสบการณในการทางานนอยความสมพนธระหวางตวแปรปจจยทางจตสงคมกบพฤตกรรมการทางานดานความรบผดชอบในการปฏบตงานจะมากกวาบคลากรทมอายมากหรอมประสบการณมาก
1.3 ประเภทของความรบผดชอบ นกเลก สขถนไทย (2531: 89-90) ไดแยกประเภทของความรบผดชอบออก เปน
2 ประเภท ไดแก 1. ความรบผดชอบตอตนเอง แบงอออกเปน 2 ประเภท ไดแก (1) ความรบผดชอบตอ
หนาท ผทมความรบผดชอบตอหนาทสงจะถอวางานทไดรบมอบหมายใหเปนหนาทของตนนนสาคญทสด ซงจะละเลยหลกเลยงไมได จะตองปฏบตหนาทของตนเองใหดทสด และปฏบตตามระเบยบตางๆ ทวางไวเปนแนวทางอยางเครงครด และ(2) ความรบผดชอบตอการกระทาของตน ผทมความรบผดชอบตอการกระทาของตนยอมจะยอมรบผลการกระทาของตน ทงในแงดและไมดพรอมทงนาขอบกพรองในอดตมาเปนขอเตอนใจในการทางานครงตอไป ซงจะพจารณาไตรตรองอยางรอบคอบเสยกอนวาสงทจะทาตอไปนนจะเกดผลดหรอผลเสยอยางไรหรอไม
2. ความรบผดชอบตอสวนรวมหรอสงคม เปนความรบผดชอบทตองการใหเกดขนในพลเมองไทย ซงมกจะเปนผทคดกอนกระทาเสมอวาการกระทาของตนจะมผลกระทบกระเทอนเกดผลเสยตอคนอนหรอไม และไมถอเอาความพอใจ ความสะดวกสบายของตนแตเพยงฝายเดยวโดยไมคานงถงผลรายทจะเกดขนแกคนอนหรอสงคมสวนรวม ดงนน ความรบผดชอบตอสวนรวมจงมความสาคญอยางยงในการพฒนาประเทศชาต
ภสรา อรณมศร (2533: 4-5) ไดกลาวถงลกษณะของความรบผดชอบ วาหมายถง การปฏบตหนาทใหเสรจเรยบรอยทนกาหนดเวลา และยอมรบผลตามทตนเองปฏบต แบงเปน 2 ดาน คอ (1) ความรบผดชอบตอตนเองหมายถง การกระทาหรอพฤตกรรมตอไปน ไดแก ตงใจศกษาเลาเรยน
Page 33
16
เอาใจใสตอสขภาพอนามยของตนเอง ดแลรกษาเครองใชสวนตวใหเปนระเบยบเรยบรอย และอยในสภาพด (2) ความรบผดชอบตอสงคม หมายถง การปฏบตตามหนาท 5 ดาน ไดแก ความรบผดชอบตอครอบครว หมายถง การกระทาหรอพฤตกรรมตอไปน คอเคารพเชอฟงคาส งสอนของผปกครอง ชวยเหลองานตามความสามารถและโอกาส ความรบผดชอบตอชนเรยนและเพอนนกเรยน หมายถง การกระทาหรอพฤตกรรมทชวยเหลอการงานของชนเรยนและเพอนนกเรยนความรบผดชอบตอโรงเรยน หมายถง การกระทาหรอพฤตกรรมทชวยกจการงานของโรงเรยน และรกษาชอเสยงของโรงเรยน ความรบผดชอบตอชมชน หมายถง การกระทาหรอพฤตกรรมทใหความรวมมอในกจการงานของชมชน และความรบผดชอบตอประเทศชาต หมายถง การกระทาหรอพฤตกรรมทแสดงถงการปฏบตตามกฎหมาย
พนดา ธนวฒนากล (2547: 11-12) กลาววา พฤตกรรมการทางานบรการอยางมความรบผดชอบ หมายถง การกระทาทพนกงานแสดงออกในการปฏบตงาน แบงออกเปน 2 ดาน คอ (1) ความรบผดชอบตอตนเอง หมายถง การทพนกงานกระทาและหรอแสดงออกถงการพยายามหาความรเกยวของกบการปฏบตงาน มความตงใจเอาใจใส อดทนตอปญหาและอปสรรค ไมละเลยทอดทงงานหรอหลกเลยงจนกวางานจะแลวเสรจ รวมถงการวางแผนในการทางาน และยอมรบผลของการกระทาของตนเองทเกดขนทงในดานทเปนผลดและผลเสย (2) ความรบผดชอบตอองคกร หมายถงการทพนกงานทางานโดยตระหนกถงบทบาทหนาทรบผดชอบ ตลอดจนความรบผดชอบทไดรบการมอบหมาย มความตงใจปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายและวตถประสงคขององคกร โดยยดมนตามระเบยบ ขอบงคบ คาสงและขอกาหนดตางๆ ขององคกร รวมถงเปนผใชและรกษาทรพยสนขององคกรใหเกดประโยชนสงสด ไมนามาใชเพอประโยชนสวนบคคล รกษาขอมลความลบขององคกร
มยรฉตร สขดารงค (2547: 14-15) กลาววา พฤตกรรมการทางานสนเชออยางมความรบผดชอบ หมายถง ประสบการณของเจาหนาททกระทาและ/หรอแสดงออกถงการทางานดานการรบคาขอสนเชอ การตรวจเอกสารและหลกฐาน เพอประกอบการขอสนเชอ การวเคราะหฐานะทางการเงนและความสามารถในการชาระหนของลกคา การนาเสนอขอมลประกอบประกอบการขอสนเชอการตรวจสอบความถกตองเปนจรงและความสมบรณของเอกสารสญญาสนเชอ การเกบรกษาเอกสารสญญาและหลกฐานประกนทกชนด การตดตามทวงหน การปรบปรงหนทเกนกาหนดชาระและหนทกาลงจะดาเนนคดตลอดจนจดทารายงานเพอนาเสนอผบงคบบญชาตามสายงานการบงคบบญชาตอไป แบงพฤตกรรมความรบผดชอบของเจาหนาทสนเชอ 2 ดาน คอ (1) ความรบผดชอบตอตนเอง หมายถง ประสบการณของเจาหนาทสนเชอทกระทาและ/หรอแสดงออกถงความพยายามในการศกษาหาความรทเกยวของกบการปฏบตงาน ความตงใจ การเอาใจใส ความอดทนตอสกบอปสรรคและปญหา การไมละเลยทอดทงงานหรอหลกเลยงจนกวางานแลวเสรจ รวมถงเปนผรจกวางแผนการปฏบตงานอยางมจดมงหมาย ความพยายามปรบปรงและพฒนาการทางานใหดยงขนตลอดจนการยอมรบผลของการกระทาของตนเองทเกดขนทงในดานทเปนผลดและผลเสย (2) ความรบผดชอบตอองคกร หมายถง ประสบการณของเจาหนาทสนเชอทกระทาและ/หรอแสดงออกถงการทางานทตระหนกถงบทบาทหนาทตามความรบผดชอบ ความตงใจปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายและวตถประสงคขององคกร
Page 34
17
โดยยดมนตามระเบยบ ขอบงคบคาส งและขอกาหนดตาง ๆ ขององคกรรวมถงเปนผใชและรกษาทรพยสนขององคกรใหเกดประโยชนสงสด ไมนาไปใชเพอผลประโยชนสวนตว รกษาขอมลความลบ แผนธรกจ ขอมลลกคา ขอมลทรพยสนทางปญญาขององคกร
มารษา สกอต (2548: 11-12) กลาววา พฤตกรรมรบผดชอบตอการทางานของผผลตโทรทศน หมายถง การกระทาของกลมผผลตรายการโทรทศนทแสดงถงความเอาใจใส จดจอ และรบเปนภาระหนาทของตนเอง มความมงมนตงใจปฏบตหนาทการงานใหบรรลสาเรจตามความมงหมาย ยอมรบผลของการกระทาของตนเอง และยอมปรบปรงการปฏบตหนาทใหดยงขนดวยความมานะพากเพยร ไมยอทอตอปญหาและอปสรรคใดๆ และไดแบงพฤตกรรมรบผดชอบตอการทางานของกลมผผลตรายการโทรทศน ออกเปน 2 ประเภท ไดแก (1) ความรบผดชอบตอตนเอง เปนความรบผดชอบตอหนาท และความรบผดชอบตอการกระทาของตน ผมความรบผดชอบตอหนาทสงจะถอวางานทไดรบมอบหมายใหเปนหนาทของตนนนสาคญทสด ซงจะละเลยหลกเลยงไมได จะตองปฏบตหนาทของตนใหดทสด และปฏบตตามระเบยบตางๆ ทวางไวเปนแนวทางอยางเครงครด ผมความรบผดชอบตอการกระทาของตนยอมจะยอมรบผลการกระทาของตน ทงในแงดและไมด พรอมทงนาขอบกพรองในอดตมาเปนขอเตอนใจในการทางานครงตอไป (2) ความรบผดชอบตอสวนรวมหรอสงคม เปนความรบผดชอบทตองการใหเกดขนในพลเมองของไทย ซงมกจะเปนผทคดกอนทาเสมอวาการกระทาของตนจะมผลกระทบกระเทอนเกดผลเสยตอคนอนหรอไม และไมถอเอาความพอใจ ความสะดวกสบายของตนแตเพยงฝายเดยว โดยไมคานงถงผลรายทจะเกดขนแกคนอนหรอสงคมสวนรวมเปนตน
กลาวไดวา ความรบผดชอบเปนสงสาคญและมความจาเปนตอการปฏบตงานของทกคน ดงนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน หมายถง ความรบผดชอบทบคคลแสดงออกถงการทาหนาทของตนและงานทไดรบมอบหมายดวยความเอาใจใส มความละเอยดรอบคอบ มการวางแผน มความขยนหมนเพยร อดทนและกระตอรอรนในการแกปญหา ตรงตอเวลา ไมละเลยทอดทงงานหรอหลกเลยงจนกวางานจะแลวเสรจ ยอมรบผลของการกระทาไมวาจะเปนผลดและผลเสย พยายามทาหนาทตางๆ อยางเตมความสามารถ โดยมความตงใจปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายและวตถประสงคขององคกร ยดมนตามระเบยบ ขอบงคบ คาสงและขอกาหนดตางๆ ขององคกร รวมถงเปนผใชและรกษาทรพยสนขององคกรใหเกดประโยชนสงสด ไมนามาใชเพอประโยชนสวนบคคล
การวดพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในการวดพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบต งาน ผ ว จ ยได สร างแบบวด
พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน คอ มความเอาใจใส มความละเอยดรอบคอบ มการวางแผน มความขยนหมนเพยร อดทนและกระตอรอรนในการแกปญหา ตรงตอเวลา ไมละเลยทอดทงงานหรอหลกเลยงจนกวางานจะแลวเสรจ ยอมรบผลของการกระทาไมวาจะเปนผลดและผลเสย พยายามทาหนาทตางๆ อยางเตมความสามารถ โดยมความตงใจปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายและวตถประสงคขององคกร ยดมนตามระเบยบ ขอบงคบ คาสงและขอกาหนดตางๆ ของ
Page 35
18
องคกร รวมถงเปนผใชและรกษาทรพยสนขององคกรใหเกดประโยชนสงสด ไมนามาใชเพอประโยชนสวนบคคล มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตราสวนประเมนคา 6 ระดบ มจานวนทงหมด 20 ขอ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด”
2. แนวคดวเคราะหสาเหตของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
จากแนวคดดานการจดการกบพฤตกรรมการทางานของ อลบาเนส (Albanese. 1981: 204) ซงไดกาหนดกรอบแนวคดเกยวกบเรองของพฤตกรรมการทางาน (Job Performance Behavior) วามาจากองคประกอบ 2 อยาง คอ ลกษณะสวนบคคล กบสภาพแวดลอมในการทางาน โดยสามารถแสดงเปนแผนภาพความสมพนธของตวแปรแตละดานทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานดงภาพประกอบ 2
ภาพประกอบ 2 องคประกอบของพฤตกรรมการทางาน แสดงความสมพนธของตวแปร
ทมา: Albanese. (1981). Managing: toward accountability for performance: 204 จากแผนภมอธบายไดวา ลกษณะสวนบคคลกบสภาพแวดลอมในการทางาน ซงเปนปฏสมพนธ
ระหวางกน จะสงผลตอพฤตกรรมการทางานของบคคล ซงตวแปรลกษณะสวนบคคลและตวแปรสภาพแวดลอมในการทางานมอทธพลตอพฤตกรรมการทางานดงน
Page 36
19
ตวแปรลกษณะสวนบคคลประกอบดวย 1. ความสามารถ ทกษะ ทจะทาใหเกดความสามารถในการทางานใหสาเรจ 2. การรบรบทบาทและหนาท การทบคคลรบรวางานในหนาทคออะไรและทา
อยางไรเพอใหงานนนสาเรจลลวงได รวมทงมความคดวาตนเองสามารถทางานนนไดดวย 3. เจตคต คานยม การจงใจ ลกษณะทางจตทงสามตวนกคอสภาพจตของบคคลซงจะ
กอใหเกดความรสก อยากจะทางานหรอชอบงานทจะทานน ตวแปรดานสภาพแวดลอมในการทางานประกอบดวย 1. สภาพแวดลอมระดบใกล เชน สภาพการทางาน ผบรหาร ความสมพนธกบเพอน
รวมงาน ลกษณะของงานททา 2. สภาพแวดลอมระดบกลาง เชน จดประสงคและเปาหมายขององคการ ปรชญา 3. สภาพแวดลอมระดบไกล เชน ระบบการเมองและเศรษฐกจในสงคม สภาพการ
แขงขนในตลาดในสงคมขณะนน เปนตน ดงนนการศกษาพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนและ
บรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย ตามแนวคดดานการจดการกบพฤตกรรมของอลบาเนส แสดงใหเหนวาการทบคคลจะมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานไดนน จะตองประกอบดวยปจจยภายในตวบคคลและปจจยภายนอกตวบคคล และการปฏสมพนธกนระหวางปจจยภายในตวบคคลและปจจยภายนอกตวบคคลทสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ซงผวจยไดนาตวแปรทสาคญและมผศกษาพบวามความสมพนธกบตวแปรพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน โดยมปจจยภายใน ไดแก แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และปจจยภายนอก ไดแก การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม
3. ปจจยภายในกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ปจจยภายในมความสมพนธกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในการศกษาครงนพบวา ปจจยภายในหรอปจจยภายในตวบคคล ไดแก ความรจกคด หรอคดเปน หมายถง การคดอยางมระเบยบหรอคดตามแนวทางของปญญา คอการรจกมอง รจกพจารณาสงทงหลายตามสภาวะทาใหเกดความดงาม และแกปญหาได ประกอบดวย แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน มรายละเอยดดงน
3.1 แรงจงใจใฝสมฤทธกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แรงจงใจใฝสมฤทธ เปนแรงจงใจทางสงคมทเกยวกบการทางาน แรงจงใจใฝสมฤทธหรอ
ความตองการสมฤทธผล เปนลกษณะภายในทสาคญลกษณะหนง ซงผลกดนใหบคคลเกดความพากเพยร
Page 37
20
พยายามทจะทางานจนสาเรจลงดวยมาตรฐานทดเยยม ผทมแรงจงใจใฝสมฤทธ คอ ผทมพฤตกรรมการทางานเพอมงใหบรรลเปาหมายทวางไวอยางมประสทธภาพ (ออมเดอน สดมณ. 2540: 140) โดยมหลกฐานจากการวจยมากมายทบงชวาแรงจงใจใฝสมฤทธหรอความตองการสมฤทธเปนลกษณะภายในทสาคญลกษณะหนง ซงผลกดนบคคลใหเกดความพากเพยรพยายามทจะทางานจนสาเรจลงดวยมาตรฐานทดเยยม (งามตา วนนทานนทและคณะ. 2545) ใหความหมายของ แรงจงใจใฝสมฤทธ หมายถง แรงจงใจทเปนแรงขบใหบคคลพยายามทจะประกอบพฤตกรรมทจะประสบความสมฤทธ ตามมาตรฐานทตนเองตงไว บคคลทมแรงจงใจใฝสมฤทธจะไมทางานเพราะหวงรางวลแตจะทาเพอจะประสบความสาเรจตามวตถประสงคทต งไว ซงงานวจยของสทธสาร ธารสวรรณวงศ (2547) กลาววา แรงจงใจใฝสมฤทธ หมายถง ความปรารถนาทจะทาสงใดสงหนงใหสาเรจไปไดดวยด ไดผลเปนเยยมหรอไดผลดกวาบคคลอนๆ โดยทมเทความพยายามทงหมดทมอยจนประสบความสาเรจไดรบคายกยองชมเชยหรอจนไดรางวล ลกษม ลประสงค (2546) กลาววา แรงจงใจใฝสมฤทธ หมายถง การเพยรพยายามทจะพฒนาตนและงานของตนใหประสบความสาเรจโดยไมยอทอตออปสรรคและความลมเหลว รจกกาหนดเปาหมายในการทางานใหเหมาะสมกบความสามารถของตน อดทนทางานทยากไดเปนเวลานานและมงแสวงหา ผทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง คอ ผทมพฤตกรรมการทางานเพอมงใหบรรลเปาหมายทวางไวอยางมประสทธภาพและประสทธผล เมอประสบความสาเรจกเกดความสข ความภาคภมใจ แตเมอเกดความลมเหลวกไมทอแท กลบพรอมทจะลองพยายามทาใหม ผทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงมกจะเปนผทขออาสาสมครทางานตางๆ ชอบแขงขนเพอชยชนะมนสยรกงานและทางานทยากโดยไมยอทอ ทาใหเปนคนทพงตนเองและอาจจะเปนทพงของผอนไดอกดวย และพนดา ธนวฒนากล (2547) กลาววา แรงจงใจใฝสมฤทธ หมายถง การเพยรพยายามทจะทางานใหประสบความสาเรจ โดยไมยอทอตออปสรรคและความลมเหลว รจกกาหนดเปาหมายในการทางานใหเหมาะสมกบความสามารถของตน อดทนทางานทยากไดเปนเวลานาน และมงแสวงหาความรใหมๆ มาใชในการแกปญหาในการทางานอยเสมอ
ทฤษฎของแมคเคลแลนด (McClelland.1961: 104) ระบวา ผทมแรงจงใจใฝสมฤทธจะมลกษณะดงนคอ (1) จะตองมงทจะกระทากจกรรมตางๆ ใหสาเรจมากกวาทจะหลกเลยงความลมเหลว (2) มกจะทาในสงทเปนไปไดและเหมาะสมกบกาลงความสามารถของตนเอง และ(3) เปนบคคลทคดวาทกสงทกระทานนจะสาเรจลงไดดวยความตงใจจรงและการทางานของตนนนไมไดมจดมงหมายทรางวลหรอชอเสยง โดยทแรงจงใจใฝสมฤทธของบคคลเกดไดจากการเรยนรทางสงคมของบคคล เมอบคคลกระทาพฤตกรรมใดแลวไดผลเปนทพงพอใจบคคลนนกจะกระทาพฤตกรรมในลกษณะนนๆอก สวนเฮอรแมน (ยศวรรณ นพฒนศรผล.2541: 16-17) กลาวถงบคคลทมลกษณะแรงจงใจใฝสมฤทธ คอ (1) เปนบคคลทมความทะเยอทะยานใฝสงในระดบทไมเกนความสามารถของบคคลนน (2) เลอกงานทมโอกาสทาสาเรจไดสง (3) มความอตสาหะ พยายาม (4) ยนหยดอยเปนเวลานาน เมอตองทางานทมความยากปานกลาง (5) เมอมอปสรรคขดขวางการทางาน กไมยอทอ และ(6) เลอกผรวมงานโดยพจารณาความสามารถของบบคคลเปนสาคญ
Page 38
21
จากทฤษฎและความหมายของแรงจงใจใฝสมฤทธทกลาวมาขางตน สรปไดวา แรงจงใจใฝสมฤทธ หมายถง ความมงมนในการทจะทากจกรรมตางๆ ใหสาเสรจโดยไมยอทอตออปสรรค รจกกาหนดเปาหมายในการทางานใหเหมาะสมกบความสามารถของตนเอง แตเมอเกดความลมเหลวกไมทอแท กลบพรอมทจะลองพยามทาใหม และการทางานของตนนนไมไดมจดม งหมายทรางวลหรอชอเสยง ในการศกษาครง นผวจ ยใชทฤษฎของแมคเคลแลนด (McClelland.1961) ซงม 3 ดาน ไดแก (1) จะตองมงทจะกระทากจกรรมตางๆ ใหสาเรจมากกวาทจะหลกเลยงความลมเหลว (2) มกจะทาในสงทเปนไปไดและเหมาะสมกบกาลงความสามารถของตนเอง และ (3) เปนบคคลทคดวาทกสงทกระทานนจะสาเรจลงไดดวยความตงใจจรงและการทางานของตนนนไมไดมจดมงหมายทรางวลหรอชอเสยง
การวดแรงจงใจใฝสมฤทธ การวดแรงจงใจใฝสมฤทธนนสามารถทาไดหลายรปแบบ เชน การสงเกต การทดสอบ ประกอบดวย
ขอความตางๆ ทผทดสอบตงขนโดยถอเอาเกณฑปรกตนสยคนทวๆ ไปเปนมาตรฐาน ซงเปนคาเกยวกบความกลว ความวตกกงวล ความสนใจในสงตางๆ หรอปฏกรยาทตนทาอยเสมอๆ เมอตกอยในสภาพนนๆ การประมาณคาโดยเลอกคณลกษณะบคลกภาพทเปนเครองมอเชดชใหบคลกภาพเดน สะดดตา การวเคราะหตนเอง คอการประมาณคาตนเองแบบวเคราะหตวเองจะเปนคาถามแบบปรนยจะเปนประโยชนในการเลอกอาชพใหเหมาะสมกบบคลกภาพของตน และการสมภาษณ (ปรญญา ณ วนจนทร. 2536; 27-28) โดยจะเลอกวดวธใดขนอยกบความเหมาะสมเกยวกบผทตองการวด เชน ลกษม ลประสงค (2546) ดดแปลงแบบวดมาจาก นชนารถ ธาตทอง (2539) ทใชวดแรงจงใจใฝสมฤทธกบนกนกวชาการศกษา มาใชวดแรงจงใจใฝสมฤทธกลบกลมตวอยางทเปนบคลากรทางการศกษา มคาความเชอมนแบบสมประสทธแอลฟาเทากบ .76 มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตรประมาณคา 6 ระดบ จาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” จานวน 12 ขอ
สาหรบในงานวจยครงน ผวจยปรบแบบวดของ ลกษม ลประสงค (2546) มาใชวดแรงจงใจใฝส มฤทธของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตราสวนประเมนคา 6 ระดบ มจานวน 11 ขอ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด”
งานวจยทเกยวของ จากการศกษา นชนารถ ธาตทอง (2539) พบวา นกวชาการศกษาทมแรงจงใจใฝสมฤทธ
สงมพฤตกรรมการทางานตามการรายงานของตนเองสงกวานกวชาการศกษาทมแรงจงใจใฝสมฤทธ ตา สวนวรต ปานศลา (2542) พบวา บคลากรสาธารณสขระดบตาบลในกลมระดบการศกษาระดบปรญญาตรขนไปทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง จะมพฤตกรรมการทางานเหมาะสมมากกวากลมทมแรงจงใจใฝ
สมฤทธตา สอดคลองกบงานวจยของ ลกษม ลประสงค (2546) ทพบวานกวชาการศกษาทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงจะมพฤตกรรมการทา งานดานการสอสารตามมาตรฐานสากลของประเทศไทย
Page 39
22
ดานการจดการและสมฤทธผลของงานภาครฐ (P.S.O. 1102: ระบบสอสาร) มากกวานกวชาการศกษาทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 พบผลในกลมรวม และกลมยอย มยรฉตร สขดารงค (2547) พบวา เจาหนาทสนเชอมทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงผานการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางเปนทางการสง จะมพฤตกรรมการทางานสนเชออยางมความรบผดชอบสงกวาเจาหนาททมแรงจงใจใฝสมฤทธตาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 พนดา ธนวฒนากล (2547) พบวา พนกงานชางทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงจะมพฤตกรรมการทางานบรการอยางมความรบผดชอบสงอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนงานวจยของสทธสาร ธารสวรรณวงศ (2547) พบวา พนกงานชายทงหมด ทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงจะมประสทธภาพการทางานด อยางมนยสาคญทางสถตทดบ .05 และงานวจยของ นชาภทร โพธบาง (2550) ยงพบวา เจาหนาทการเงนและบญชทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง เปนผทมพฤตกรรมการทางานราชการอยางมจรยธรรมของเจาหนาทการเงนและบญช มากกวาเจาหนาทการเงนและบญชทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา เปนตน
จากการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของกบแรงจงใจใฝสมฤทธ สามารถสรปไดวา แรงจงใจใฝสมฤทธ เปนปจจยภายในทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ดงนนผวจยจงมความคาดหมายวา บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทมแรงจงใจใฝสมฤทธ ในการปฏบตงานสงจะสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาผท มพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา
3.2 จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
คาวา “จตอาสา” มการนามาใชและรจกกนมากในประเทศไทยจากเหตการณประสบภยคลนสนาม เมอวนท 26 ธนวาคม พ.ศ. 2547 ทกอใหเกดการรวมมอกนระหวางองคกรภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคมตางๆ ทไดเขามาชวยเหลอผประสบภย ทาใหเปนจดเรมตนของกระแสการเปนอาสาสมคร ทเปนการชวยเหลอซงกนและกน และเปนประโยชนรวมกนทงตอผกระทาและผอน โดนเนนทคณคาของความสามคค การมสวนรวม และการสรางสรรคประโยชนสขในสงคม (มชตา จาปาเทศ รอดสทธ.2550) ซงผวจยไดรวบรวมความหมายของจตอาสา ไดดงน
ณฐณชากร ศรบรบรณ (2550) กลาววา จตอาสา หมายถง ความสานกของบคคลทมตอสงคมสวนรวม โดยการเอาใจใสและการชวยเหลอ ผทมจตอาสาจะแสดงออกซงพฤตกรรมทอาสาทาประโยชนเพอสวนรวม เชน การเสยสละเงน สงของ เวลา แรงกาย และสตปญญาเพอชวยเหลอผอนและสงคม โดยไมหวงผลตอบแทน นอกจากนพระไพศาล วสาโล (2550) ยงกลาววา จตอาสา หมายถง จตทพรอมจะสละเวลา แรงกาย และสตปญญา เพอสาธารณะประโยชน เปนจตทไมนงดดายเมอพบเหนปญหา หรอความทกขยากทเกดขนกบผคน เปนจตทมความสขเมอไดทาความด และเหนนาตาเปลยนเปนรอยยม เปนจตทเปยมดวย “บญ” คอความสงบเยนและพลงแหงความด และ
Page 40
23
นนทรตน ปรวตธรรม (2553) กลาววา จตอาสา หมายถง การเออเฟอเผอแผ การเสยสละเวลา สงของ เงนทอง แรงกาย สตปญญา เพอสาธารณะประโยชน เปนจตใจทมความสขเมอไดทาความด การชวยเหลอผอนและสงคมเพอใหผอนมความสขดวยความสมครใจและไมหวงผลตอบแทน เขารวมกจกรรมทเปนสาธารณะประโยชน สานกของบคคลทมตอสวนรวม เอาใจใสปองกนและแกไขปญหาสงคม
จากการศกษารวบรวมความหมายของจตอาสา จากทมผใหความหมายไวนน จะเหนถงคณลกษณะเฉพาะทมความคลายคลงกนของจตอาสาดงตอไปน
1) เปนการทางานดวยความสมครใจ ไมหวงผลตอบแทน 2) เปนการสละเวลา แรงกาย แรงใจ และสตปญญาเพอชวยเหลอผอนหรอสงคม 3) เปนการกระทาทไมใชภาระหนาททตองรบผดชอบ
จากความหมายของจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยทกลาวมาขางตน สรปไดวา จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย หมายถง บคคลทมจตทพรอมจะสละเวลา แรงกายแรงใจ สตปญญาเพอประโยชนตอผอนและสงคมในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ซงเปนการกระทาดวยความสมครใจโดยไมหวงสงตอบแทน แมขณะนนจะปฏบตในหนาทอนๆทไมเกยวของ
การวดจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ในการวดจตอาสาปองกนและบรรเทาสาธารณภย ผวจยไดสรางแบบวดจตอาสาในการ
ปองกนและบรรเทาสาธารณภยตามนยามปฏบตการ มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตราสวนประเมนคา 6 ระดบ มจานวน 10 ขอ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด”
งานวจยทเกยวของ จากการศกษางานวจยทเกยวของกบจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย
ในปจจบนยงไมพบวามใครทศกษาตวแปรจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยเปนตวแปรอสระ ดงนน งานวจยทเกยวของจะเปนงานวจยทตวแปรจตอาสาเปนตวแปรตาม ดงน
ณฐณชากร ศรบรบรณ (2550) ศกษาเรอง การพฒนาโมเดลเชงสาเหตของจตอาสาของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายในโรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน พบวา จตอาสาของนกเรยนมองคประกอบ 3 ดาน คอ การชวยเหลอผอน การเสยสละตอสงคม และความมงมนพฒนา และมตวชวดทงหมด 7 ตว คอ (1) การชวยเหลอแนะนาสงทถกทควรแกผอน (2) การอานวยความสะดวกใหกบผอน (3) การแบงปนสงของใหกบผอน (4) การสละเงน แรงกาย เพอผอนและสงคม (5) การสละเวลาและการใชเวลาวางใหเกดประโยชนตอสงคม (6) การสนใจในปญหาและการเปลยนแปลงพรอมทงเสนอความคดทจะพฒนาสงคม และ(7) การรวมพฒนากจกรรมการเสรมสรางจตอาสาเพอสงคมอยางสรางสรรคและหลากหลาย โดยสภาพจตอาสาของนกเรยนมธยมศกษาตอน
Page 41
24
ปลายในโรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานมคาเฉลยของคะแนนจตอาสาอยในระดบปานกลาง นอกจากนการเกดจตอาสาเปนผลมาจากปจจยดานสงคม/ชมชน นนคอ หากบคคลสาคญในสงคม/ชมชนมจตอาสากจะสงผลใหนกเรยนมจตอาสา ปจจยดานครอบครว ความเปนแบบอยางจากพอแมมความสาคญมากทสด นอกจากนหากพอแมใชเหตผลในการอบรมเลยงดและมการสนบสนน สงเสรมใหนกเรยนทาพฤตกรรมจตอาสากจะสงผลใหนกเรยนมจตอาสาเพมขน สมพนธภาพระหวางนกเรยนและเพอน เปนลกษณะสาคญของปจจยดานเพอน แสดงวา ถานกเรยนมสมพนธภาพทดกบเพอนในระดบสงกจะทาใหนกเรยนเกดจตอาสามาก และถาเพอนสนทหรอเพอนในกลมของนกเรยนมจตอาสากจะทาใหนกเรยนมจตอาสาดวยเชนกน ปจจยดานสอมวลชนมอทธพลตอการเกดพฤตกรรมจตอาสา นนคอ หากนกเรยนไดรบขาวสารการใหความชวยเหลอผอน การเสยสละตอสงคม และความมงมนพฒนาจากสอโทรทศนกจะสงผลใหนกเรยนมจตอาสา การสงสอนปลกฝงจากคร เปนสงสาคญทสดในปจจยดานโรงเรยน/ครทจะทาใหนกเรยนมจตอาสา นอกจากนแบบอยางจตอาสาจากคร และมสมพนธภาพทดกบครกมอทธพลตอการเกดจตอาสาของนกเรยนเชนกน ผลการพฒนาโมเดลเชงสาเหตของจตอาสาของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายฯ พบวา ตวแปรโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรจตอาสาของนกเรยนไดรอยละ 38.60
นนทรตน ปรวตธรรม (2553) ศกษาเรอง การศกษาปจจยทสงผลตอพฤตกรรมจตอาสาของเดกและเยาวชน ทรบทนการศกษาสานกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย พบวา พฤตกรรมจตอาสา ประกอบดวย การชวยเหลอผอน การเสยสละตอสงคม การมงมนพฒนาสงคม และจตสานกสาธารณะอยในระดบปฏบตบอยครง ผลการทดสอบสมมตฐานพบวา ประสบการณการเขารวมกจกรรมแตกตางกน มระดบพฤตกรรมจตอาสาไมแตกตางกน และความสมาเสมอในการเขารวมกจกรรมแตกตางกน มระดบพฤตกรรมจตอาสาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ปจจยภายในและปจจยภายนอกมความสมพนธทางบวกกบระดบพฤตกรรมจตอาสาอยางมนยสาคญทระดบ .05 และการวเคราะหถดถอยพหคณ ปจจยภายในและปจจยภายนอกสามารถรวมกนอธบายพฤตกรรมจตอาสาไดในเชงบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยปจจยภายนอกการสนบสนนทางสงคมจากเพอน สามารถอธบายพฤตกรรมจตอาสาไดดทสด
ปยะนาถ สรวสตร (2553) ศกษาเรอง แรงจงใจของผนาเยาวชนทมจตอาสาในการทากจกรรมเพอสงคม: กรณศกษาสภาเยาวชนกรงเทพมหานคร พบวา ผนาเยาวชนเขารวมการประชมสภาเยาวชนกรงเทพมหานครมากทสด โดยมแรงจงใจภายในอยในระดบสง สวนแรงจงใจภายนอกอยในระดบปานกลาง ปจจยดานศาสนาของผนาเยาวชนทมจตอาสาแตกตางกนมแรงจงใจโดยรวมในการทากจกรรมเพอสงคมแตกตางกน สาหรบผนาเยาวชนทมจตอาสาททาและไมทากจกรรมการพฒนามาตรการและการดแลเยาวชนมแรงจงใจภายในแตกตางกน
จากการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของกบจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย สามารถสรปไดวา จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย เปนปจจยภายในทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ดงนนผวจยจงมความคาดหมายวา บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทมจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ในการปฏบตงาน
Page 42
25
สงจะสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทมจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยตา
3.3 ลกษณะมงอนาคตและควบคมตนกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการ
ปฏบตงาน ดวงเดอน พนธมนาวน (2537: 86-88) กลาววา ลกษณะมงอนาคต หมายถง
ความสามารถของบคคลทจะคาดการณไกลในอนาคต โดยคดวาอะไรจะเกดขนทงผลดและผลเสย และเหนความสาคญของสงทเกดขนในอนาคต รวมถงการเปนผทสามารถกาหนดเปาหมายในชวตของตนโดยมการกาหนดโครงการระยะสนและระยะยาวใหกบตนเองในดานตางๆ เชน ดานการงาน ดานครอบครว ดานสขภาพ และดานจรยธรรม เปนตน ลกษณะมงอนาคตจงเปนสวนตนของปรากฏการณ สวนการควบคมตนนน จะเปนสวนปลายทเกดขน ควบคกนไป คอมการมงอนาคตในบางเรองขนมากอน และบคคลตองใชการควบคมตนดาเนนการไปตามทไดวางเปาหมายไว จนประสบความสาเรจในเวลาทกาหนด ฉะนน การควบคมตนเองกคอ การมวนยในตนเอง ซงหมายถงการจดระเบยบวนยในตนเอง เพอใหเกดผลทตนตองการในอนาคต ดงนน ถาสงคมนนมความสมพนธกบสภาพแวดลอมสงไมตองพงพาธรรมชาต บคคลในสงคมสามารถคาดการณสงทเกดขนในอนาคตไดอยางแมนยาพอสมควรแลวบคคลในสงคมนนกจะมลกษณะมงอนาคตสงดวย ซงสอดคลองกบ บญรบ ศกดมณ (2532: 6; อางองจาก Mischel.1974: 287) ทกลาววา ลกษณะมงอนาคต หมายถง ความสามารถทจะสามารถคาดการณไกลและเหนความสาคญของผลดและผลเสยทจะเกดขนในอนาคต สามารถวางแผนการปฏบตเพอรบผลดหรอปองกนผลเสยทจะเกดขนในอนาคตได สวนการควบคมตนเอง หมายถง ความสามารถทจะละเวนการกระทาพฤตกรรมบางชนดหรอความสามารถทจะเรมกระทาพฤตกรรมทตองใชความอดทนหรอเสยสละ และทาพฤตกรรมนนไดอยางมปรมาณและคณภาพทเหมาะสม เปนเวลานานพอทจะนาไปสผลทตองการในอนาคตได การมงอนาคตน เกดจากการสะสมผลการเรยนรจากประสบการณเกยวกบลกษณะความมงคงของสภาพแวดลอมตงแตอดตของบคคล
สาหรบบคคลทมการมงอนาคตสงและสามารถควบคมตนเองไดจะตองมคณลกษณะ 4 ประการ คอ (1) สามารถคาดการณไกล เหนความสาคญของอนาคตและตดสนใจเลอกกระทาอยางเหมาะสม (2) หาแนวทางแกไขปญหาและวางแผนดาเนนงานเพอเปาหมายในอนาคต (3) รจกการปฏบตใหเกดการอดไดรอไดอยางเหมาะสม และ(4) สามารถใหรางวลและลงโทษตนเองไดอยางเหมาะสม (ดวงเดอน พนธมนาวน.2528: 21-31)
การทบคคลมจตลกษณะดานการมงอนาคตสงจะสงผลใหบคคลนนทางานอยางขยนขนแขงในปจจบนเพอรองรบผลทดในอนาคตในสภาพสงคมปจจบนน นยงส งคมมความเจรญกาวหนามากขนเทาใด บคคลกยงจะตองรอคอยผลทเกดจากการกระทาของคนยาวนานมากขนเทานน เชน การปฏบตตามกฎหมายเพอความสงบสขของสงคม จตลกษณะดานการมงอนาคตน
Page 43
26
มความสมพนธกบความสาเรจของการปฏบตงานอยางมาก กลาวคอ ถาแตละขนตอนของการปฏบตงานนนมผลตอความสาเรจหรอความกาวหนาของบคคลในอนาคต ความสาเรจในแตละขนกจะเปนแรงจงใจใหบคคลพยายามปฏบตงานในขนตอไปใหสาเรจเพอใหบรรลเปาหมายขนสดทาย และในขณะเดยวกนความลมเหลวของการปฏบตงานในขนตนๆ กจะทาใหบคคลไมสามารถทางานในขนตอไปได การมงอนาคตนเกยวของกบพฤตกรรมหลายชนด ทงพฤตกรรมสวนตว เชน พฤตกรรมรกษาสขภาพอนามย พฤตกรรมอดออม พฤตกรรมซอสตย และพฤตกรรมชวยเหลอผอน (ดวงเดอน พนธมนาวน และเพญแข ประจนปจจนก.2520)
จากความหมายของลกษณะมงอนาคตและควบคมตนทกลาวมาขางตน สรปไดวา ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน หมายถง ความสามารถทจะคาดการณไกลและวางแผนในการทางาน และเหนความสาคญของผลดและผลเสยทจะเกดขนในอนาคต รวมทงความสามารถในการควบคมบงคบตนเองใหรจกอดไดรอไดในสถานการณตางๆ เพอใหบรรลเปาหมายทตนเองตองการ ในการศกษาครงน ผวจยใชแนวคดของดวงเดอน พนธมนาวน (2528) ทวาบคคลทมการมงอนาคตสงและสามารถควบคมตนเองไดจะตองมคณลกษณะ 4 ประการ คอ (1) สามารถคาดการณไกล เหนความสาคญของอนาคตและตดสนใจเลอกกระทาอยางเหมาะสม (2) หาแนวทางแกไขปญหาและวางแผนดาเนนงานเพอเปาหมายในอนาคต (3) รจกการปฏบตใหเกดการอดไดรอไดอยางเหมาะสม และ (4) สามารถใหรางวลและลงโทษตนเองไดอยางเหมาะสม
การวดลกษณะมงอนาคตและควบคมตน ในการวดลกษณะมงอนาคตและควบคมตน ใชขอคาถามทวดความสามารถในการคาดการณ
ไกล และวางแผนเพอรอรบผลดหรอปองกนผลเสยทเกดในอนาคต และรจกบงคบตนเองใหอดไดรอไดอยางเหมาะสมในการใชชวตและการทางาน การวดลกษณะมงอนาคตและควบคมตน แบบวดของ บญรบ ศกดมณ (2532) แตละฉบบม 10 ขอ รวม 20 ขอ มคาความเชอมน .78 และ .81
สาหรบในงานวจยครงน ผวจยปรบแบบวดของบญรบ ศกดมณ (2532) มาใชวดลกษณะมงอนาคตและควบคมตน ของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตรประมาณคา 6 ระดบ มจานวน 11 ขอ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด”
งานวจยทเกยวของ จากการศกษาของ บญรบ ศกดมณ (2532) ไดศกษาการเสรมสรางจตลกษณะเพอพฒนา
พฤตกรรมการทางานราชการ ของขาราชการบรรจใหม 120 คน พบวา ราชการทไดรบการฝกลกษณะการมงอนาคตและควบคมตน มลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสงกวาผทไมไดรบการฝก และสงกวากลมควบคมอยางเดนชด กลมทไดรบการฝกทงสองดานใหผลเทาเทยมกลบกลมทไดรบการฝกดานเดยว การฝกลกษณะมงอนาคตสงผลตอเจตคตตอการปฏบตราชการเพออนาคต และพฤตกรรมการปฏบตงานมากกวาการฝกการควบคมตนเอง วรต ปานศลา (2542) ศกษาการถายทอดทางสงคม
Page 44
27
ในการทางาน จตลกษณะและการรบรเกยวกบบทบาททสมพนธกบพฤตกรรมการทางานของบคลากรสาธารณะสขระดบตาบล ทปฏบตงานในสถานอนามย เขตภาคเหนอประเทศไทย พบวา กลมทมระดบการศกษาปรญญาตร และมความเชออานาจในตนมาก และมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสง มพฤตกรรมการทางานทเหมาะสมมากกวาในกลมอนๆ และพบอกวาลกษณะมงอนาคตและควบคมตน เปนตวพยากรณพฤตกรรมการทางานดานรวม พฤตกรรมการทางานดานบรหารและดานบรการ นอกจากนเรวต สดมณ (2544) ทศกษาปจจยทางจตสงคมกบพฤตกรรมการทางานอยางจรยธรรม กรณกาลงพลในสายงานปลดบญช สงกดกองบญชาการทหารสงสด พบวา กาลงพลทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตางกน จะมพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรมตางกน นนคอ กาลงพลทมลกษณะมงอนาคตคบคมตนสง จะมพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรมสงกวากาลงพลทมลกษณะมงอนาคตควบคมตนตา และสวรรณ พณตานนท (2545) ศกษาปจจยทสงผลตอความเขมแขงองคการบรหารสวนตาบลในภาคกลาง กลมตวอยางเปนประธานกรรมการบรหาร พบวา ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน ของประธานกรรมการบรหารเปนตวแปรสาเหตทสงผลทางตรงใหประธานกรรมการบรหารกระทาพฤตกรรมจรยธรรมการทางาน
จากการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของกบลกษณะมงอนาคตและควบคมตน สามารถสรปไดวา ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน เปนปจจยภายในทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ดงนนผวจยจงมความคาดหมายวา บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนในการปฏบตงานสงจะสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตา
3.4 เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
เจตคต คอ จตลกษณะประเภทหนงของบคคล เกดจากการรคดเชงประมาณคาเกยวกบบคคล หรอสงหนงสงใดในแงใหประโยชนหรอโทษมากนอยเพยงใด ทาใหมความโนมเอยงไปทางชอบหรอไมชอบ พอใจหรอไมพอใจตอสงตาง ๆ โดยมอารมณเปนสวนประกอบ รวมทงความพรอมทจะแสดงพฤตกรรมเฉพาะอยาง เชน ใหการสนบสนนชวยเหลอหรอขดขวางทาลายเปนตน (งามตา วนนทานนท.2534: 215) ซงฟชเบนและไอจเซน (Fishbein; & Ajzen.1975: 336-339) ไดใหความเหนวา เจตคตเปนสงทนกจตวทยาสงคมคดขนมาเพอเปนเครองมอทใชทาความเขาใจพฤตกรรมมนษย ทงนเพราะบคคลจะทาอะไรยอมขนอยกบความเชอความรสกและความเขาใจ มผทเชอวาทศนคตเปนจตลกษณะทเกดจากการเรยนรทางสงคม ตงแตวยเยาวทบคคลไดกระทาพฤตกรรมใดแลวไดผลตอบแทน ตอมาบคคลนนกจะคาดหวงและเชอวาไดรบผลตอบแทนในลกษณะเดยวกนนน ถาเขากระทาพฤตกรรมนนหรอพฤตกรรมประเภทเดยวกนนนอกแตถาบคคลกระทาพฤตกรรมใดแลวยงไมไดผลตอบแทนหรอไดรบผลตอบแทนโดยทเขาไมไดกระทาพฤตกรรมใดเลย กจะทาใหเขารบรวา
Page 45
28
พฤตกรรมใดหรอสงใดใหประโยชนและอะไรใหโทษซงมผลทาใหเขามเจตคตทดและไมดตอสงนน ซงออลพอรท (จตตนนท เดชะคปต. 2538: 5; อางองจาก Allport. 1992: 98) กลาววา “เจตคต” หมายถง สภาวะความพรอมทางความคดและความรสก ซงกอตวจากผลของประสบการณ มอทธพลในการกาหนดทศทางของปฏกรยาตอบสนองของบคคลทมตอทกสง และทกสถานการณทเกยวของดวย และดวงเดอน พนธมนาวน (2531: 125-127) ยงไดใหความหมายของคาวา “ทศนคต” คอ จตลกษณะประเภทหนงของบคคล อยในรปของความรสกพอใจ หรอไมพอใจในสงใดสงหนง ความรสกนเกดจากความรเชงประเมนคาของบคคลเกยวกบสงนน คอความรวาสงนนมประโยชนหรอมโทษมากนอยเพยงใด เมอเกดความรสกพอใจหรอไมพอใจสงหนง บคคลนนจะมความพรอมทจะกระทาตอสงนนไปในทางทสอดคลองกบความชอบหรอไมชอบของตนตอสงนน
เจตคตของบคคลตอสงหนงสงใดประกอบดวย 3 องคประกอบ (วรต ปานศลา.2542: 7 อางองจาก McGuire.1969: 155-156 ; Shaver.1977: 168-170) คอ (1) ความรเชงประมาณคา (Cognitive Component) หมายถง การทบคคลรบรเกยวกบวตถ สงของหรอเหตการณตางๆ รวมทงความเชอของบคคลตอสงนนวาดมประโยชนหรอเลวมโทษมากนอยเพยงใด (2) ความรสกพอใจ (Affective Component) หมายถง ความรสกของบคคลตอสงหนงสงใดจะเกดโดยอตโนมตและสอดคลองกบความรเชงประมาณคาเกยวกบสงนนๆดวย และ(3) การมงกระทา (Behavioral Intention Component) หมายถง ความโนมเอยงหรอความพรอมทบคคลจะแสดงพฤตกรรมใหสอดคลองกบความรสกของตน นอกจากองคประกอบทง 3 ประการนแลว ดวงเดอน พนธมนาวน (2524 : 5-9) กลาววา เจตคตยงมลกษณะสาคญอก 2 ประการ คอ (1) มทศทาง (Direction) หมายถง จะมทศทางไปในทางบวกหรอลบ ดหรอเลวชอบหรอไมชอบ และ(2) มปรมาณ (Magnitude) หมายถง มความเขมขนหรอความรนแรง เชน อาจมทศนคตตอสงหนงสงใด รนแรงมากและสงหนงบางเบา ขนอยกบความสาคญของสงนนหรอความพวพนของบคคลตอเรองนน
จากแนวคดและความหมายของเจตคตทกลาวมาขางตน สรปไดวา เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน หมายถง การทบคลากรมความรคดเชงประเมนเกยวกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานวาเปนสงทมประโยชนหรอโทษในการทางานเพยงใด และมความรสกพอใจ ไมพอใจ หรอชอบ ไมชอบพฤตกรรมดงกลาว ตลอดจนความพรอมทจะกระทาหรอหลกเลยงทจะกระทาพฤตกรรมดงกลาว ในการศกษาครงน ผวจยใชแนวคดของ McGuire (1969) และ Shaver (1977) ซงม 3 องคประกอบ คอ (1) ความรเชงประมาณคา (2) ความรสกพอใจ และ (3) การมงกระทา
การวดเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน จากเอกสารและงานวจยทเกยวของ พบวา นชนารถ ธาตทอง (2539) ศกษาความสมพนธ
ระหวางความขดแยงในบทบาทความคลมเครอในบทบาท ลกษณะทางจตบางประการกบพฤตกรรมการทางานของนกวชาการศกษา ไดนาแบบวดของ ศกดชย นรญทว (2532) และบญรบ ศกดมณ (2532) ไปใชกบกลมตวอยางทเปนคร ซงมลกษณะกลมตวอยางใกลเคยงกน พบวามคาสมประสทธ แอลฟาเทากบ .88 นอกจากน พนดา ธนวฒนากล (2547) ไดสรางแบบวดเพอวดเจตคตตอการทางาน
Page 46
29
บรการอยางมความรบผดชอบ กบกลมตวอยางทเปนพนกงานบรษทฯ พบวามคาความเชอมนของแบบวดทงฉบบเทากบ .82 คาอานาจจาแนก รายขอ .18-.72
สาหรบในงานวจยน ผวจยปรบแบบวดเจตคตตอการทางานบรการอยางมความรบผดชอบของพนดา ธนวฒนากล (2547) มาปรบเพอใหเหมาะสมกบเนอหาในการวดเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตรประมาณคา 6 ระดบ มจานวน 11 ขอ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด”
งานวจยทเกยวของ จากการศกษาของ ผอบเธยร วงศภกด (2537) นชนารถ ธาตทอง (2539) ลกษม ลประสงค
(2546) และณฐยา ลอชากตตกล (2546) พบวา บคคลทมเจตคตตอการทางานสงจะมการปฏบตงานสงกวาบคคลทมเจตคตตอการทางานตาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และตวแปรเจตคตตอสภาพการทางานเปนตวแปรทสามารถรวมทานายพฤตกรรมการทางานของบคคลได ณฐสดา สจนนทกล (2541) พบวา พยาบาลทมพฤตกรรมการทางานอยางเหมาะสม คอพยาบาลในกลมทมเจตคตทดตอการทางานมาก สพตรา ธรรมวงษ (2544) พบวา ตวแปรทศนคตตอการปฏบตงานทดของพยาบาลสามารถรวมกนกบตวแปรอนอก 8 ตว ในการทานายพฤตกรรมตามจรรยาบรรณพยาบาลในกลมรวม คอทานายไดรอยละ 56.2 โดยเปนตวแปรทานายอนดบแรกทงกลมรวมและกลมยอย ซงสอดคลองกบงานวจยของมารษา สกอต (2548) พบวา ทศนคตตอการทางานมความสมพนธกบพฤตกรรมรบผดชอบตอการทางานมากทสด (r = .641) และจากการวเคราะหถดถอยพหคณแบบเปนขนนน โดยมทศนคตตอพฤตกรรมรบผดชอบตอการทางานและความเชออานาจภายในตนดานการผลตรายการโทรทศน พบวา ตวแปรทงสองตวรวมกนทานายพฤตกรรมรบผดชอบตอการทางานในกลมรวมสามารถทานายไดรอยละ 40 (R2 = .40) ทระดบนยสาคญทางสถตท .01 โดยททศนคตตอพฤตกรรมรบผดชอบตอการทางานเปนตวทานายพฤตกรรมรบผดชอบตอการทางานไดอยางชดเจน มคาเบตาเทากบ .65 และนชาภทร โพธบาง (2550) พบวา เจาหนาทการเงนและบญชทมทศนคตทดตอพฤตกรรมการทางานอยางจรยธรรมสง เปนผมพฤตกรรมการทางานตามคานยมโปรงใส ตรวจสอบไดมากกวาเจาหนาทการเงนและบญชทม ทศนคตทดตอพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรมตา เปนตน
จากการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของกบเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน สามารถสรปไดวา เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เปนปจจยภายในทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ดงนนผวจยจงมความคาดหมายวา บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทมเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงจะสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทมเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานตา
Page 47
30
4. ปจจยภายนอก กบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ปจจยภายนอกมความสมพนธกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในการศกษาครงนพบวา ปจจยภายนอกหรอปจจยทางสงคม หรอการกระตนชกจงจากภายนอก ไดแก การสงสอน แนะนา การถายทอด การโฆษณา คาบอกเลา ขาวสาร คาชแจงอธบายจากผอน ตลอดจนการเรยนร เลยนแบบจากแหลงตางๆ ภายนอก หรออทธพลจากภายนอก ประกอบดวย การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม มรายละเอยดดงน
4.1 การถายทอดทางสงคมในการทางานกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน การถายทอดทางสงคม (Socialization) ทาหนาทในการธารงรกษากลมทางสงคมเปน
กระบวนการหรอวถทางทบคคลไดเรยนรทกษะ ความร คานยม แรงจงใจและบทบาททเหมาะสมกบตาแหนงของเขาในกลม ถอไดวาเปนกระบวนการซบซอนทเกยวของกบบคคลตลอดชวต (Lifelong Process) ตงแตวยทารก วยทางาน ตราบจนกระทงวยชรา ซงขนตอนของกระบวนการถายทอดทางสงคมของบคคลเปนไปอยางตอเนองและมความสมพนธกบขนตอนของชวต (ออมเดอน สดมณและคณะ. 2543: 14 อางองจาก Stryker. 1980: 64; Stryker; & Statham. 1985: 352) ซงจานง อดวฒนสทธ (2540: 43) ไดกลาววา การถายทอดทางสงคมมความหมาย 2 นย คอ (1) การถายทอดวฒนธรรม ทาใหบคคลไดเรยนรวฒนธรรม เชน การใชภาษาพด ภาษาเขยน มารยาทสงคม และระเบยบประเพณตางๆ เปนตน และ(2) การพฒนาบคลกภาพ ทาใหบคคลมบคลกภาพแตกตางกน เนองจากสงคมแตละแหงมวฒนธรรมไมเหมอนกน และกระบวนการถายทอดทางสงคมมอทธพลตอการพฒนาบคลกภาพมากกวาสภาพธรรมชาต บคคลจาเปนตองไดรบการถายทอดทางสงคมเพอทจะไดมบคลกภาพ เชนเดยวกบบคคลอนและรจกระเบยบของสงคมหรอวฒนธรรม และจรล อนฐตวฒน (2548) ไดกลาววา การถายทอดทางสงคมขององคการ หมายถง กระบวนการททาใหพนกงานขององคการเหนคณคาของคานยม ความสามารถ พฤตกรรมการทคาดหวง และความรทจาเปนในการปฏบตงาน ดงนน การถายทอดทางสงคมจงเปนสงสาคญทมนษยจะตองเรยนรตลอดชวตตงแตวยทารกจนเปนผใหญและในแตละชวงวยมนษยสามารถปรบตวเขากบวถชวตทางสงคมไดอยางสมดล เพราะมนษยเรยนรเขาใจถงพฤตกรรมของมนษยซงกนและกน เรยนรถงคานยม ความร ความเชอ กฎระเบยบ บรรทดฐานของสงคมจากแหลงเรยนรท งทเปนทางการและไมเปนทางการและไดรบการเรยนรท งจากการสอน การถายทอดจากประสบการณตรงของบคคลในครอบครว สงคมและโดยทางออมผานสอสถาบนตางๆ การถายทอดทางสงคมในการทางาน (Work Socialization หรอ Organizational Socialization) เปนกระบวนการทปลกฝงใหแกพนกงานขององคการไดเรยนร ไดเขาใจวฒนธรรม คานยมการทางาน เจตคต ทกษะพฤตกรรมและบทบาทการทางานในองคการ เพอใหพนกงานสามารถทางานไดสอดคลองกบวสยทศนและนโยบายขององคการ รวมถงชวยใหพนกงานสามารถปรบตวในการทางานเพอรองรบการเปลยนแปลงตางๆ ทงภายในและภายนอกองคการ และกระบวนการเรยนรตลอดชวตจะมบทบาทและมความชดเจนขนอยางตอเนองไปพรอมๆ กบชวตการ
Page 48
31
ทางานในวยผใหญ ซงบคลากรในองคการจะไดรบการถายทอดทางสงคมในองคการตงแตเรมเขาทางาน เรมจากการเรยนรทางวชาการในงานอาชพตามหนาทความรบผดชอบจนมทกษะสงขนจนสามารถเปนผนาการเปลยนแปลงงานและองคการได ซงประกอบกบการไดรบการถายทอดในการเรยนรวฒนธรรมทจะทางานรวมกนในองคการ (องศนนท อนทรกาแหง. 2548)
แนวคดการถายทอดทางสงคมในการทางาน (Work Socialization) เปนกระบวนการของการถายทอดความรในวยผใหญ เพอใหสมาชกเกดความรและทกษะในการอาชพนนๆ รวมทงมบคลกภาพตามบทบาทในการทางาน มเอกลกษณและความยดมนผกพนในอาชพกระบวนการนรวมถงการทบคคลซมซบวฒนธรรมของอาชพ คานยม บรรทดฐาน และจรยธรรมของอาชพของตน รวมทงยกเลกลกษณะบางอยางทางสงคมทเขามอยและเกดลกษณะบางอยางทางสงคมทถกยดถอโดยสมาชกในอาชพนนๆ การถายทอดทางสงคมในการทางานมงเนนทกระบวนการถายทอดลกษณะทางสงคมในการทางานซงเปนกระบวนการในวยผใหญ มการถายทอดความรระดบสง โดยมงไปทการสอนบทบาทในทกษะเฉพาะ (Role-Specific Skill) มากกวาคานยมโดยทวๆ ไป มการฝกปฏบตเพอใหเกดทกษะ เอกลกษณ และความยดมนผกพนตามบทบาทในอาชพของตน เพอจงใจใหบคคลไดดาเนนไปตามเปาหมายของอาชพกระบวนการน รวมไปถงการถายโอนความคดหรอความรสกในอดมคตมาใชในความเปนจรงดวย (วรต ปานศลา. 2542: 44 อางองจาก พงษสวสด สวสดพงษ. 2532: 80)
ดงนนการถายทอดทางสงคมในการทางาน เปนกระบวนการซบซอนทบคคลไดมาซงความรทกษะและสานกแหงเอกลกษณแหงอาชพ ซงเปนคณลกษณะของสมาชกในวชาชพนนๆการถายทอดทางสงคมในการทางานยงรวมไปถงการ ซมซบ เอาคานยม และบรรทดฐานของกลมเขาสพฤตกรรม โดยบคคลจะมการยกเลกลกษณะบางอยางทางสงคมทเขามอยในวฒนธรรมและเกดลกษณะทางสงคมทถกยดถอโดยสมาชกในอาชพ ผลผลตสดทายของการถายทอดทางสงคมในการทางาน คอ บคคลทผานกระบวนการนมท งความสามารถทางความคดและมการซมซบเอาคานยม และเจตคตทเปนสงทตองการในทางอาชพ และเปนสงทคาดหวงของสาธารณะโดยรวม (วรต ปานศลา. 2542: 44 อางองจาก Cohen. 1981: 14) นอกจากนการถายทอดทางสงคมในการทางาน เปนแนวคดหนงทสอดรบตอจากการถายทอดทางสงคมซงเปนการถายทอดทางสงคมในระดบทผานขนตอนของสงคม ครอบครวสสงคมทกวางขนและมความหมายตอการดาเนนชวตตอไปจนตลอดอายขย การถายทอดทางสงคมในการทางานอยางเปนรปธรรมมกเกดขนในองคกร พทยา สายห (2524 : 92-99) กลาวถงกระบวนการถายทอดทางสงคมในการทางานวาการเปนสมาชกของสงคมหรอองคกรจะสมบรณกตอเมอไดผานกระบวนการถายทอดทางสงคม ซงมตวขดเกลาเปนตวสงผานแบบแผนทงหลายจนสามารถใชเปนระบบสญลกษณทองคกรนนกาหนดเปนความหมายรวมตามบทบาทหนาทของตนไดอยางเหมาะสมถกตอง และสงคมเอาประสบการณ ความชานชานาญเหลานไวจนสามารถเปนตวแทนทจะสงผานสสมาชกรนตอไปได กระบวนการถายทอดทางสงคมในการทางานจงเปนความสาคญททกคนในองคกรจะตองคานงถง เพราะในการผลตสมาชกของสงคมในองคกรเพอทดแทนสมาชกเดมทจะตองสนสภาพไปตามกาล เปนสงทถอวาเปนหนาทสาคญของสมาชกและองคกรจะตองชวยกนทาหนาทนใหสมบรณ
Page 49
32
อกนยหนง สมาชกเกามหนาทถายทอดระเบยบแบบแผน ขนบประเพณ และธรรมเนยมใหสมาชกใหมรจก เมอสมาชกใหมเขามาทดแทนสมาชกเดมสมาชกใหมจะตองไดรบการอบรมใหรจกความเปนระเบยบทางสงคมหรอการถายทอดทางสงคมและสามารถปรบปรงพฒนาตนเองเขาสความเปนสมาชกไดอยางคอนขางสมบรณ คอ ผสมกลมกลนกบแบบแผนทมอยกอนเปนการตอเนองทางสงคมในองคกรทางสงคมและองคกรอนๆ ทจดตงขนกจะตองมกระบวนการผลตสมาชกใหมเพอทดแทนสมาชกเกาทหมดวาระหรอสนอายขย องคกรนนจงจะดารงอยตอไปไดโดยสมาชกสบเนองทงนจะดวยการผลตขนมาภายในหรอการรบเอาจากภายนอกแลวนามาถายทอดความรพนฐานทจาเปนตอการดารงสมาชกภาพขององคกรกตามท (ดสต นาฝน.2529) กระบวนการถายทอดทางสงคมและวฒนธรรมองคกร จงเปนกลไกของการนาเขาสสภาวะทจาเปนตองเขาไปเกยวของกบเรองของความเชอถอ คานยม และเจตคตของสมาชกในองคกรนน ๆ ดงนน กระบวนการถายทอดทางสงคมและวฒนธรรมองคกร จงกลาวไดวาเปนกระบวนการทมความสาคญอยางมากททาใหสมาชกในสงคมเกดภาวะผกพนตอสงคมในแงการยดถอคณคาของสงคมนน (วรต ปานศลา.2542: 48 อางองจาก Cuff & Payne.1984: 46-47) และแสดงพฤตกรรมทแสดงถงการดาเนนบทบาทตามความคาดหวงของสงคม ทงนขนอยกบคณภาพของกระบวนการวาจะสามารถถายทอดใหสมาชกเรยนรและยอมรบตอระบบจนถอเปนความรบผดชอบทจะนาเอาคณคาและความคาดหวงตอบทบาทนนมาเปนแนวทางปฏบตทตนเองพงพอใจเพยงใด
จากแนวคดและความหมายของการถายทอดทางสงคมในการทางานทกลาวมาขางตน สรปไดวา การถายทอดทางสงคมในการทางาน หมายถง กระบวนการถายทอดความรในวยผใหญ เพอใหสมาชกเกดความรและทกษะในอาชพนนๆ รวมทงมบคลกภาพตามบทบาทในการทางานมเอกลกษณและความยดมนผกพนในอาชพ ซงรวมทงทเปนการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางเปนทางการ เชน การฝกอบรม การประชมสมมนาตาง ๆและการปฐมนเทศ เปนตน และการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางไมเปนทางการ เชน การบอกเลา แนะนา และการมตวแบบทด จากการปฏสมพนธกบหวหนางาน และเพอนรวมงาน เปนตน
การวดการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในการวดการถายทอดทางสงคมในการทางาน วรต ปานศลา (2542) ไดสรางแบบวดการถายทอด
ทางสงคมในการทางานขนเองเพอวดปรมาณการไดรบการถายทอดทางสงคมในการทางานของเจาหนาทสาธารณสขตาบลอยางเปนทางการ จานวน 36 ขอ และไมเปนทางการ จานวน 43 ขอ มลกษณะแบบวดประกอบดวยประโยคบอกเลา 1 ประโยค มมาตราสวนประเมนคา 6 ระดบ ตงแต “มากทสด” ถง “ไมเคยเลย” คาความเชอมนของแบบวดเทากบ .95
สาหรบงานวจยครงน ผวจยปรบแบบวดวรต ปานศลา (2542) มาใชวดการถายทอดทางสงคมในการทางานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตรประมาณคา 6 ระดบ มจานวน 11 ขอ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด”
Page 50
33
งานวจยทเกยวของ จากการศกษา วรต ปานศลา (2542) พบวาการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางไม
เปนทางการเปนตวพยากรณทสาคญอนดบแรกของพฤตกรรมการทางานดานสนบสนนสาธารณสขมลฐานและการพฒนาบคลากรสายสาธารณสขตาบล (r = .26) สมศกด สดากลฤทธ (2545) พบวา ผลการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพครสงผลโดยตรงและโดยออมตอเอกลกษณวชาชพและพฤตกรรมการปฏบตหนาทตามบทบาทของครแนะแนว ซงไดรบประสบการณการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพครในระหวางศกษาในสถาบนฝกหดครและประสบการณการทางานในโรงเรยน สวนงานวจยของ ลกษม ลประสงค(2546) พบวา บคลากรทางการศกษาทปฏบตงานในตาแหนงนกวชาการศกษาไดรบการถายทอดทางสงคมในการทางานสง ไมวาจะมเจตคตตอการสอสารในระดบใดกตามจะมพฤตกรรมการทางานดานการสอสารตามมาตรฐานสากลของประเทศไทยดานการจดการและสมฤทธผลของงานภาครฐ (P.S.O.1102: ระบบสอสาร) มากกวานกวชาการศกษาทไดรบการถายทอดทางสงคมในการทางานตาอยางมนยสาคญทระดบ .05 ซงสอดคลองกบงานวจยของ มยรฉตร สขดารงค (2547) ทพบวาเจาหนาทสนเชอทไดรบการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางเปนทางการมาก จะมพฤตกรรมการทางานสนเชออยางมความรบผดชอบสง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และเจาหนาทสนเชอทไดรบการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางไมเปนทางการสงจะมพฤตกรรมการทางานสนเชออยางมความรบผดชอบตาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และ พนดา ธนวฒนากล (2547) ยงพบวา พนกงานชางทไดรบการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางเปนทางการมากจะมพฤตกรรมการทางานบรการอยางมความรบผดชอบสงอยางมนยสาคญทระดบ .05 เปนตน
จากการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการถายทอดทางสงคมในการทางานสามารถสรปไดวา การถายทอดทางสงคมในการทางาน เปนปจจยภายนอกทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ดงนนผวจยจงมความคาดหมายวา บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทมการถายทอดทางสงคมในกาทางานสงจะสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทมการถายทอดทางสงคมในการทางานตา
4.2 การสนบสนนทางสงคมกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
ความหมาของการสนบสนนทางสงคม มนกวจยไดใหความหมายดงน เชเฟอร และ คณะ (ศกดชย นรญทว. 2532: 37; อางองจาก Shaefer; et al. 1981: 381)
แบงประเภทของการสนบสนนทางสงคมออกเปน 3 ดาน คอ (1) การสนบสนนทางดานอารมณ (Emotional Support) จะทาใหบคคลเกดความรสกสนมสนม รกใคร เชอมน และไววางใจซงกนและกน (2) การสนบสนนทางสงคมทชดเจน (Tangible Support) จะทาใหบคคลไดรบความชวยเหลอโดยตรงดวยการใหสงของ เงนทองหรอบรการ และ (3) การสนบสนนทางสงคมดานขอมลขาวสาร (Information
Page 51
34
Support) จะเปนการใหขอมล คาแนะนา และการแกปญหาตางๆ ของบคคลหรอใหขอมลปอนกลบเกยวกบพฤตกรรม หรอการกระทาของบคคล
ศกดชย นรญทว (2532: 37) ใหความหมายวา การทบคคลรสกวาตนเองไดรบความชวยเหลอในดานตางๆ เมอตนตองการ หรอเมอพบปญหา เชน การใหกาลงใจ ทาใหรสกวาเปนคนมคณคา เปนสวนหนงของชมชนหรอกลม การไดรบขอมลขาวสารและขอมลยอนกลบจากเพอน ครอบครว ผบรหารงาน
ผอบเธยร วงศภกด (2537: 32) ใหความหมายวา การรบรของบคคลเกยวกบการไดรบความชวยเหลอจากบคคลอน เชน เพอนรวมงาน หวหนางาน ครอบครวและเพอนทวไป ในดานทวไป เชน ความรก ความหวงใย หรอในดานขอมลขาวสารและขอมลยอนกลบและการชวยเหลอดานสงของเมอตองการ
พนดา ธนวฒนากล (2547: 31) ใหความหมายวา การทบคคลรสกวาตนเองไดรบการสนบสนนชวยเหลอจาก หวหนางานและเพอนรวมงาน เพอใหเกดระบบของการทางาน เกดการชวยเหลอซงกนและกน เกดความมระเบยบในการทางานดานตางๆ อทมพร สราฤทธ (2547: 46) ใหความหมายวา สมพนธภาพระหวางคน ซงเกยวกบการชวยเหลอทงในดานวตถ และความมนคงทางอารมณรวมทงความรสกวาตนเองเปนสวนหนงของบคคลอนดวย แนวคดทสามารถอธบายเกยวกบการสนบสนนทางสงคม ไดแก กรอบแนวคดการปฏสมพนธเชงสญลกษณ (Symbolic Interactionism) ซงเปนแกนหลกแกนหนงของสงคมวทยาแนวการตความ (Interpretive Sociology) เนนความสาคญของความหมายเชงอตวสย (Subjective Meaning) ในการจดระเบยบทางสงคมในชวตประจาวน แนวคดดงกลาวมรากฐานมาจากผลงานของ จอรจ เฮอเบอรด มด (George Herbert Mead) ซงไดเขยนบทความเรอง Mind, Self and Society เขากลาววาการปฏสมพนธนนมหวใจอย 3 อยาง คอ จตใจ (Mind) ตวตน (Self) และสงคม (Society) จตใจในทรรศนะของมดถอพฒนามาอยางใกลชดกบตวตน จตใจเปนเรองทปรากฏออกมาจากชวตมนษยโดยผานการตดตอสอสารสมพนธกนของมนษย เมอใดกตามทปจเจกบคคลใชสญลกษณทมนยสาคญ เมอนนแสดงวามจตใจขนในตวของบคคลนนแลว จตใจจงเปนเสมอนขบวนการหนงทปรากฏตวเดนออกมาในทกขณะทปจเจกบคคลผนนไดกาลงสรางสรรคสมพนธกบตวเอง โดยการใชสญลกษณทมนยสาคญ จตใจจงเปนขบวนการททาใหปจเจกบคคลสามารถควบคมและจดระเบยบการตอบโตของเขาไดตามเจตนารมณของเขา สวนตวตนในทรรศนะของมดไดเสนอแนะวา ตวตนมความสาคญตอการกระทาของตนเองทงในปจจบนและอนาคต ซงมผลมาจากอดตอกทหนง เขาไดเนนถงความจาเปนวาตวตนเปนสงทม อทธพลตอการกระทาเสมอและไดเสนอวาการปฏสงสรรคภายในตวตนของแตละคนนนเหมอนกนการเลน (Play) คอผเลนทไดสวมบทบาทของคนอนทตนเลนตามความสมพนธทมตอเขา ซงมด เรยกวาเปน “คนอนทสาคญ” (Significant Other) สวนการปฏสงสรรคในระหวางปจเจกบคคลหรอระหวางปจเจกบคคลกบกลมกเหมอนกบการเลนเกมส (Game) คอผเลนจะตองสวมบทบาทของทกคนดวย ซงเรยกวา “คนอนโดยทวไป” (Generalized Other) และคนอนโดยทวไปนเปนตวเชอมโยง
Page 52
35
ระหวางการควบคมตนกบการควบคมทางสงคม และตวตนตามความคดของมด ประกอบดวย “I” กบ “Me” ซง “I” เปรยบเสมอนความตองการเฉพาะตว และ “Me” เปรยบเสมอนวาบคคลนนคดวาตนควรจะพฤตกรรมอยางไรการแสดงออกของบคคลจะเรมตนดวย “I” และลงทายดวย “Me” นนคอ “I” จะกระตน “Me” แลว “Me” จะกาหนดทศทางของการกระทา (ออมเดอน สดมณ และนกเลก สขถนไทย.2529: 24-25; อางองจาก Mead.1934) กรอบแนวคดการปฏสงสรรคเชงสญลกษณ ประกอบดวยสมมตฐาน 3 ประการ คอ (1) สงคมมนษยประกอบดวยบคคลทงหลายทมตวตน (Self) ซงหมายถง ความสามารถในการเปนวตถแหงการกระทาของตนเอง (2) การกระทาของบคคลไมใชสงทถกปลดปลอยจากแรงขบตามธรรมชาต แตเปนผลจากการสรางสรรคโดยบคคลนนๆ จากการบนทกและการตความตามลกษณะตางๆ ของสถานการณทเขาไดคดการกระทานนๆขนมา และ(3) การกระทารวม (Joint Act) หรอการกระทาของกลมเปนผลจากการประสานการกระทาของแตละบคคลเขาหากนจากการทแตละคนตความและคานงถงการกระทาของกนและกน (พงษสวสด สวสตพงษ.2530: 1-2; อางองจาก Blumer.1962) ตามทศนยภาพน สงคมมลกษณะทเปนกระบวนการ (Processual) คอเปนพลวตรแหงการปรบตวเขาหากนและกน แตละคนกระทาตามวถทางทเขาตความการกระทาของคนอนๆ ตวตนกอยในรปของกระบวนการเชนกน ตวตนในทรรศนะน หมายถง กระบวนการสอสารทดาเนนอยตลอดเวลา เปนพลวตรแหงการบงชใหกบตนเองจากการสวมรบทรรศนะทคนอนมตอตนเองโดยเฉพาะอยางยงทรรศนะของ “คนอนทสาคญ” (Significant Other) (พงษสวสด สวสตพงษ.2530: 2) จะเหนไดวากระบวนการปฏสมพนธระหวางบคคลในสงคมโดยใชสญลกษณเปนสอความหมายในการปฏสมพนธกน ทาใหบคคลสามารถใหความหมายในสงตางๆ ไดอยางตรงกนและถายทอดความหมายตางๆ ทสมาชกในสงคมรบรรวมกนทงยงเปนผลใหบคคลสามารถปรบบคลกภาพของตนใหสอดคลองกบการปฏสมพนธกบผอนโดยสามารถเขาใจความหมายของพฤตกรรมทบคคลเหลานนกระทาตอตนและสามารถแสดงพฤตกรรมนนใหตรงตามทบคคลเหลานนมงหวง
จากแนวคดและความหมายของการสนบสนนทางสงคมทกลาวมาขางตน สรปไดวาการสนบสนนทางสงคม หมายถง การทบคลากรรสกวาตนเองไดรบการสนบสนนชวยเหลอในดานความมนคงทางอารมณ วตถสงของและการใหขอมลในการแกปญหาตางๆ รวมทงมความรสกวาตนเองเปนสวนหนงของบคคลอนดวย ในการศกษาครงน ผวจยใชแนวคดของ เชเฟอร และ คณะ ทกลาววา การสนบสนนทางสงคมแบงออกเปน 3 ดาน คอ (1) การสนบสนนทางดานอารมณ (Emotional Support) จะทาใหบคคลเกดความรสกสนมสนม รกใคร เชอมน และไววางใจซงกนและกน (2) การสนบสนนทางสงคมทชดเจน (Tangible Support) จะทาใหบคคลไดรบความชวยเหลอโดยตรงดวยการใหสงของ เงนทองหรอบรการ และ (3) การสนบสนนทางสงคมดานขอมลขาวสาร (Information Support) จะเปนการใหขอมล คาแนะนา และการแกปญหาตางๆ ของบคคลหรอใหขอมลปอนกลบเกยวกบพฤตกรรม หรอการกระทาของบคคล
Page 53
36
การวดการสนบสนนทางสงคม เครองมอวดการรบรการสนบสนนทางสงคมทไดรบความนยมอยางมาก ในการวดการรบร
การสนบสนนทางสงคมในมมมองของผรบการสนบสนนคอ แบบวดการสนบสนนทางสงคมของสาราสน และคณะ ไดสรางแบบวดการรบรการสนบสนนทางสงคมกบนกศกษามหาวทยาลยวอชงตนจานวน 602 คน ดวยแบบสอบถาม SSQ จานวน 27 ขอ โดยลกษณะแบบสอบถามเปนมาตราสวนประเมนคา 6 ระดบตงแตพอใจมาก (6) ถงไมพอใจมาก (1) มคาความเชอมนภายใน.97 สาหรบงานวจยในประเทศไทย ศกดชย นรญทว (2532) ไดสรางแบบวดการสนบสนนทางสงคม โดยดดแปลงมาจากแบบวดการสนบสนนทางสงคมของ สาราสนและคณะประกอบดวย ความชวยเหลอดานอารมณดานขอมลขาวสารและการยอมรบวาเปนสวนหนงของกลม มขอคาถาม 28 ขอ มคาความเชอมนแบบสมประสทธแอลฟา .87
สาหรบงานวจยครงน ผวจยปรบแบบวดของศกดชย นรญทว(2532) มาใชวดการสนบสนนทางสงคมของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตรประมาณคา 6 ระดบ มจานวน 11 ขอ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด”
งานวจยทเกยวของ จากการศกษาของ ผอบเธยร วงศภกด (2537) ทศกษาปจจยทเกยวกบการปฏบตงานของ
เจาหนาทฝกอบรมในธนาคารพาณชยไทย ผลการศกษาพบวา ปจจยทางจตไดแก แรงจงใจตามทฤษฎความคาดหวง และเจตคตตอการทางานฝกอบรม และการสนบสนนทางสงคม สามารถทานายการปฏบตงานของเจาหนาทฝกอบรมไดสงกวากลมคณสมบตของเจาหนาทฝกอบรม และลกษณะทางชวสงคม โดยทานายไดรอยละ 15.3 กมลลกษณ ทองสมคร (2541) ศกษาตวแปรทเกยวของกบความทอแทในการปฏบตงานของพนกงานธนาคารกรงไทย จากด (มหาชน) ผลการศกษา พบวา ตวแปรบรรยากาศในการปฏบตงานดานสมพนธภาพกบบคคลอน เปนตวแปรพยากรณทสงผลตอความทอแทในการปฏบตงานมากทสด สวนณฐสดา สจนนทกล (2541) ทศกษาการรบรการสนบสนนทางสงคมจากสมาชกในครอบครวและจากบคคลในหนวยงาน ผลการศกษา พบวา การรบรการสนบสนนทางสงคมจากสมาชกในครอบครวและจากบคคลในหนวยงาน มความสมพนธกบพฤตกรรมใหการพยาบาลในทางออม โดยสงผลตอจตใจของพยาบาล ทาใหมทศนคตทดตอการพยาบาล และผลทเกดขนกบจตใจนจะสงผลกระทบตอพฤตกรรมการพยาบาลอยางเดนชด และพบในงานวจยของ ขวญฤทย พรรณวจารณ (2543) ทศกษาปจจยทมอทธพลตอการปฏบตงานของหวหนางานสขาภบาลและอนามยสงแวดลอม เทศบาลเมอง ผลการศกษา พบวา ดานบรการ ไดแก ปจจยความสามารถในการบรหาร ปจจยการสนบสนนจากองคการ โดยสามารถทานายการปฏบตงานไดรอยละ 57.1 เรวต สดมณ (2544) ทศกษาปจจยทางจตสงคมกบพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรม เฉพาะกรณกาลงพลในสายงานปลดบญช สงกดกองบญชาการทหารสงสด ผลการศกษาพบวา กาลงพลในสายงานปลดบญช (กลมรวม) ทไดรบการสนบสนนทางสงคมมากจะมพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรมสงกวากาลงพลในสายงานปลดบญช (กลมรวม)
Page 54
37
ทไดรบการสนบสนนทางสงคมนอย และพบอกวากาลงพลกรมการเงนทหารทมการสนบสนนทางสงคมมากมพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรมสงกวากาลงพลกรมการเงนทหารทมการสนบสนนทางสงคมนอยอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01และณฐยา ลอชากตตกล (2546) ศกษา ลกษณะทางจตสงคม และลกษณะทางพทธทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานดานบรการ ของพนกงานธนาคารไทยพาณชย พบวา ผทมการสนบสนนจากองคการสง เปนผทมพฤตกรรมการทางานดานบรการสงกวาพนกงานธนาคารในกลมตรงขามและพบปฏสมพนธระหวางการสนบสนนจากองคการและวถชวตทางพทธ ทสงผลตอพฤตกรรมการทางานดานบรการ
จากการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสนบสนนทางสงคม สามารถสรปไดวา การสนบสนนทางสงคม เปนปจจยภายนอกทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ดงนนผวจยจงมความคาดหมายวา บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทมการสนบสนนทางสงคมสงจะสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทมการสนบสนนทางสงคมตา
5. ภมหลงกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน จากการประมวลเอกสารงานวจยตางๆ พบวาลกษณะพนฐานสวนบคคลภมหลงบางตวมสวนรวมในการอธบายพฤตกรรมดวย และมความสาคญในฐานะทเปนตวแปรทใชจาแนกลกษณะของกลมตวอยาง ไดแก เพศ ระดบการศกษา และประเภทตาแหนงงาน ดงตอไปน
5.1 เพศกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
เพศเปนปจจยทางชวสงคมททาใหบคคลมพฤตกรรมการทางานทแตกตางกน มงานวจยเกยวกบพฤตกรรมการทางานทแสดงใหเหนวาอทธพลของปจจยดานเพศทมผลตอพฤตกรรมการทางาน (วรต ปานศลา. 2542; อางองจาก Daniel. 1986: 661A; Wilson and et. Al.1984; Williams. 1993: 3673-3674; ศกดชย นรญทว. 2531: 59; อางองมาจาก Krasner and Ullman. 1974: 342) ดงเชนงานวจยของวรต ปานศลา (2542) ทพบวา กลมบคลากรสาธารณสขระดบตาบลทเปนเพศหญงสามารถรบการถายทอดวธการทางานจากการจดประชมอบรม ปฐมนเทศและการนเทศของหนวยงานรวมทงองคกรทเกยวของและสามารถนาไปใชในการปฏบตงานในสถานอนามยไดมากกวาหรอมพฤตกรรมการทางานมากกวา กลมบคลากรเพศชาย ณฐยา ลอชากตตกล (2546) พบวา พฤตกรรมการทางานดานบรการแปรปรวนไปตามปฏสมพนธระหวางเพศชายอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และมยรฉตร สขดารงค (2547) ยงพบวา เจาหนาทสนเชอทเปนเพศชายรวมกนทานายพฤตกรรมการทางานสนเชออยางมความรบผดชอบ ไดรอย 62.7 โดยมตวแปรแรงจงใจใฝสมฤทธ เจตคตตอการทางาน และการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางไมเปนทางการ สวนเจาหนาทสนเชอทเปนเพศหญงสามารถรวมทานายพฤตกรรมการทางานสนเชออยางมความรบผดชอบ โดยมตวแปรเจตคตตอพฤตกรรมการทางาน
Page 55
38
ลกษณะมงอนาคต-ควบคมตนแรงจงใจใฝสมฤทธ และการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางเปนทางการ ไดรอยละ 60.9
สรปไดวา จากผลการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของ ผวจยจงคาดไดวาตวแปรเพศนาจะมความเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในงานวจยครงน
5.2 ระดบการศกษากบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
บคคลทมการศกษาสงยอมมความร ความสามารถในการปฏบตงาน และมลกษณะทางจตทพรอมในการทางานมากกวาผทมการศกษาตากวา (บนเทง ยนตโกเกศศ. 2521, ศรสมร พมสะอาด. 2530; อางองจาก อทมพร สราฤทธ. 2547) และงานวจยของ อทมพร สราฤทธ (2547) ศกษา ปจจยดานจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานดานบรการของพนกงานใหบรการทางโทรศพท พบวา พนกงานใหบรการทางโทรศพททมระดบการศกษาสง จะมพฤตกรรมการทางานดานบรการสงกวาพนกงานใหบรการทางโทรศพททมระดบการศกษาตา
สรปไดวา จากผลการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของ ผวจยจงคาดไดวาตวแปรระดบการศกษานาจะมความเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในงานวจยครงน
5.3 ประเภทตาแหนงงานกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย มประเภทตาแหนงงาน ไดแก ขาราชการ ลกจางประจาและพนกงานราชการ ซงประเภทตาแหนงงานเปนปจจยทสาคญทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานดานความรบผดชอบในการปฏบตงาน เพราะเนองจาก กฎ ระเบยบ ขอบงคบ และสทธตางๆ ในตาแหนงแตกตางกนออกไป โดยสานกงาน ก.พ. เปนผออกระเบยบ ก.พ. วาดวยการรายงานเกยวกบการบรหารทรพยากรบคคลของขาราชการพลเรอน เพอประโยชนในการปรบปรงประสทธภาพและประสทธผลการบรหารทรพยากรบคคล พ.ศ. 2553 ในงานวจยของ ณทฐา กรหรญ. (2550; อางองจาก จทฑารตน กตตเขมากร. 2553) พบวาพนกงานมหาวทยาลย ไมรสกภาคภมใจในตาแหนงหนาทการงานทปฏบตอยและรสกวาไมมความกาวหนาในตาแหนงงาน เนองจากเมอมการจดอบรมหรอเพมพนความรตางๆ ขาราชการในหนวยงานมกจะไดรบการพจารณาจากผบงคบบญชากอน รวมถงพนกงานมหาวทยาลยยงไมไดรบการยอมรบนบถอจากเพอนรวมงานและผบงคบบญชา อกทงระเบยบขอบงคบและคาสงตางๆ ยงไมเปดโอกาสใหพนกงานมหาวทยาลยมอสระในการปฏบตงานและพนกงานมหาวทยาลยยงรสกวาไมมนคงในงานเนองจากระบบสญญาจาง และการประเมนผลการปฏบตงาน เชน ในการพจารณาเลอนขนเงนเดอนของพนกงาน ยงแตกตางกบขาราชการ คอพนกงานมหาวทยาลยไดรบการพจารณาเลอนชนปละ 1 ครง ซงขาราชการและลกจางประจา จะไดรบการพจารณาเลอนขนเงนเดอนปละ 2 ครง รวมถงสวสดการตางๆ เปนตน
Page 56
39
สรปไดวา จากผลการประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของ ผวจยจงคาดไดวาตวแปรประเภทตาแหนงงานนาจะมความเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในงานวจยครงน
6. ภารกจและโครงสรางกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ความเปนมา จากนโยบายของรฐบาลทวางแนวทางในการปฎรประบบราชการ โดยดาเนนการปรบปรง
ระบบการบรหารราชการแผนดนของสวนราชการตางๆ ใหเปนระบบ ซงมการกอตงหนวยงานขนใหม เพอใหเปนหนวยงานหลก ในการปฎบตภารกจทเคยซาซอนอยในหนวยงานอนๆใหเปนระบบเปรยบเสมอนเปนเจาภาพในการดาเนนงาน เพอประโยชนของประชาชนและประเทศชาตเปนหลกทงยงเปนการตอบสนองความตองการของประชาชนไดอยางรวดเรวยงขน ในสวนของกระทรวงมหาดไทย มหนวยงานใหมถอกาเนดขนเพอจดการสาธารณภยอยางเปนระบบ คอกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย โดยมภารกจหนาทในการจดทาแผนแมบท วางมาตรการ สงเสรมสนบสนน การปองกน บรรเทาและฟนฟจากสาธารณภย โดยกาหนดนโยบายดานความปลอดภย สรางระบบปองกน เตอนภย ฟนฟหลงเกดภย และการตดตามประเมนผล เพอใหหลกประกนในดานความมนคงปลอดภยในชวตและทรพยสน กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยประกอบดวยบคลากรทถายโอนมาจาก 5 หนวยงาน คอ
1. กรมการเรงรดพฒนาชนบท 2. กองปองกนภยฝายพลเรอน กรมการปกครอง 3. สานกงานคณะกรรมการปองกนอบตภย สานกปลดสานกนายกรฐมนตร 4. กองสงเคราะหผประสบภย กรมประชาสงเคราะห 5. กรมการพฒนาชมชน (งานบรการดานชางพนฐาน)
ซงบคลากรจากหนวยงานเหลานจะเปนนาหนงใจเดยวกนใจการปฏบตงานปองกน บรรเทา
และฟนฟ ดวยระบบการบรหารจดการสาธารณภยอยางเปนระบบ และเกดผลสมฤทธในการลดความสญเสยทเกดขน จากสาธารณภยทกประเภทอยางเปนรปธรรม สวนราชการกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ประกอบดวย สานกงานเลขานการกรม, กองการเจาหนาท, กองคลง, ศนยปองกนและบรรเทาสาธารณภยเขต 1-18 (เขต 1 ปทมธาน, เขต 2 สพรรณบร, เขต 3 ปราจนบร, เขต 4 ประจวบครขนธ, เขต 5 นครราชสมา, เขต 6 ขอนแกน, เขต 7 อบลราชธาน, เขต 8 กาแพงเพชร, เขต 9 พษณโลก, เขต 10 ลาปาง, เขต 11 สราษฎรธาน, เขต 12 สงขลา, เขต 13 อบลราชธาน, เขต 14 อดรธาน, เขต 15 เชยงราย, เขต 16 ชยนาท, เขต 17 จนทบร, เขต 18 ภเกต) ศนยอานวยการบรรเทาสาธารณภย, สานกชวยเหลอผประสบภย, สานกนโยบายปองกนและบรรเทาสาธารณภย, สานกมาตรการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และสานกสงเสรมการปองกนสาธารณภย เมอมกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย เปนหนวยงานหลกในการจดการสาธารณภยอยางเปนระบบ ซงจะเปนศนยกลางในการพฒนาประสทธภาพ
Page 57
40
ระบบการปองกนและบรรเทาสาธารณภย เพอใหประชาชนไดรบการดแลเอาใจใสใหมความปลอดภย และไมไดรบความสญเสยดานชวต และทรพยสนทสบเนองจากสาธารณภย
วสยทศน “ กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยเปนองคกรหลกของประเทศ ในการปองกนและบรรเทา
สาธารณภยทมมาตรฐาน เพอใหประเทศไทยเปนเมองปลอดภย ”
พนธกจ 1. จดทาและพฒนาระบบการจดการภยพบตของประเทศไทย ทงกอนเกดภย ขณะเกดภย และ
หลงเกดภยใหมมาตรฐาน โดยบรณาการรวมกบหนวยงานทกภาคสวน ทงภายในและตางประเทศ 2. เผยแพรประชาสมพนธ และถายทอดความรดานการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ใหแก
ทกภาคสวน 3. บรหารจดการสาธารณภยใหมประสทธภาพ เพอลดความสญเสยในชวตและทรพยสน 4. ชวยเหลอสงเคราะหผประสบภย และบรรเทาทกขในเบองตนแกผประสบภยพฒนาระบบ
การใหความชวยเหลอผประสบภยในเบองตนใหทวถงและเปนธรรม 5. ฟนฟบรณะพนทประสบภยดวยการจดทาโครงการฟนฟสภาพพนท และโครงสรางพนฐานท
ไดรบความเสยหายจากสาธารณภยใหกลบสสภาพปกตโดยเรว เปาประสงค 1. กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยมขดความสามารถในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย
ใหแกประชาชนมากขน 2. ประเทศไทยมความพรอมในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย 3. ประเทศไทยมระบบการเฝาระวงและเตอนภยทมประสทธภาพ 4. การจดการสาธารณภยในระดบประเทศมเอกภาพและมประสทธภาพสง 5. หนวยงานเครอขายในระดบพนทมความพรอมในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย 6. ลดความสญเสยจากภยทเกดในระดบพนท 7. ผประสบภยสามารถดารงชวตไดในขณะทเกดภย และสามารถกลบไปใชชวตไดตามปกต
หลงจากเกดภย 8. พนทและ/หรอ โครงสรางพนฐานไดรบการฟนฟ
Page 58
41
อานาจและหนาท ตามพระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภย พ.ศ. 2550 มาตรา 11 ใหกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยเปนหนวยงานกลางของรฐ ในการดาเนนการเกยวกบการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของประเทศ โดยมอานาจหนาทดงตอไปน
1. จดทาแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต เสนอคณะกรรมการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต (กปภ.ช) เพอขออนมตตอคณะรฐมนตร
2. จดใหมการศกษาวจยเพอหามาตรการในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยใหมประสทธภาพ
3. ปฏบตการ ประสานการปฏบต ใหการสนบสนนและชวยเหลอหนวยงานของรฐ องคกรปกครองสวนทองถน และหนวยงานภาคเอกชน ในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และใหการสงเคราะหเบองตนแกผประสบภย ผไดรบภยนตรายหรอผไดรบความเสยหายจากสาธารณภย
4. แนะนา ใหคาปรกษาและอบรมเกยวกบการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแกหนวยงานของรฐ องคกรปกครองสวนทองถน และหนวยงานภาคเอกชน
5. ตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลการดาเนนการตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในแตละระดบ
6. ปฏบตการอนใดตามทบญญตไวในพระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภย หรอกฎหมายอน หรอตามทผบญชาการ นายกรฐมนตร คณะกรรมการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต (กปภ.ช) หรอคณะรฐมนตรมอบหมาย
เมอคณะรฐมนตรอนมตแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตตามขอ 1 แลวใหหนวยงานของรฐและองคกรปกครองสวนทองถนทเกยวของปฏบตการใหเปนไปตามแผนดงกลาวในการจดทาแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตตามขอ 1 ใหกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยรวมกบหนวยงานของรฐทเกยวของและตวแทนองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภท มาปรกษาหารอและจดทา ทงน จะแจงใหหนวยงานภาคเอกชนเสนอขอมลหรอความเหน เพอประกอบการพจารณาในการจดทาแผนดวยกได
เพอประโยชนในการปฏบตหนาทตามขอ 3, 4, 5 และ 6 กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยจะจดใหมศนยปองกนและบรรเทาสาธารณภยเขตขนในบางจงหวดนน และจงหวดอนทอยใกลเคยงกนไดตามความจาเปน และจดใหมสานกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดขน เพอกากบ ดแลและสนบสนนการปฏบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในจงหวดหรอตามทผอานวยการจงหวดมอบหมายดวยกได
Page 59
42
ยทธศาสตรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ยทธศาสตรท 1 การพฒนาองคกรสการเปนองคกรทมขดสมรรถนะสงในดานการปองกน
และบรรเทาสาธารณภย เปาหมาย - หนวยงานภายในทมศกยภาพสงดานการปองกนและบรรเทาสาธารณภย - บคลากรทมสมรรถนะ ทกษะในการปฏบตงานอยางมออาชพ - มแหลงเรยนรดานการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ใหแกบคลากร - มฐานขอมล และระบบเทคโนโลยสารสนเทศทสมบรณ มขอมลทถกตองครบถวน - มระบบการตดตามขอมล ประเมนผล แผนงาน / โครงการ - สถาบนการศกษาใหการสนบสนนวชาการ งานวจย และความรในดานการบรหารสาธารณ
ภย มการบรณาการความรและงานวจยในประเทศและตางประเทศ - มสถาบนการดบเพลงและบรรเทาสาธารณภยเพอเปนแหลงเรยนร ในดานการจดการภย
พบตในระดบประเทศ ยทธศาสตรท 2 การเพมขดความสามารถในการบรณาการการบรหารจดการสาธารณภย
ในระดบประเทศ เปาหมาย - มการใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศในการเชอมตอขอมล ตดตอสอสารในการบรหารจดการ
สาธารณภยในระดบประเทศ - จดตงองคกรปฏบต ระบบบญชาการสาธารณภยมประสทธภาพ และมเอกภาพในการบรหาร
จดการสาธารณภย - องคกรเครอขายในประเทศและระหวางประเทศ เขามารวมดาเนนการบรหารจดการสาธารณภย
และแลกเปลยนเรยนร - พฒนาระบบบรการจดการเครองจกรกล เครองมอ อปกรณในการบรหารจดการสาธารณภย
มประสทธภาพสง และมความพรอมในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย - มการฟนฟโครงสรางพนฐานเพอการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ยทธศาสตรท 3 การสงเสรมความรวมมอระหวางเครอขายในการพฒนาศกยภาพการ
บรหารจดการสาธารณภยในระดบพนท เปาหมาย - หนวยงานเครอขายเปนศนยกลางในการใหความร และสรางความตระหนกในการปองกน
และบรรเทาสาธารณภย
Page 60
43
- หนวยงานเครอขายมการบรณาการการบรหารจดการสาธารณภยในการดาเนนการระหวางกน ยทธศาสตรท 4 การพฒนาระบบการสงเคราะหผประสบภยตามมาตรฐาน เปาหมาย - ศนยปองกนและบรรเทาสาธารณภย สานกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดมแผน
และระบบระดมกาลง ทรพยากรเขาปฏบตงานในพนทเกดภยพบต - หนวยงานเครอขายใหความรวมมอในการจดการสาธารณภยในขณะเกดภยและภายหลง
ภยผานพนไปแลว กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย มภารกจหนาททสาคญเกยวของกบการจดการสาธารณภยเปนทงหนวยงานกาหนดนโยบายทาหนาทเปนกรรมการและเลขานการคณะกรรมการปองกนภยฝายพลเรอนแหงชาต หนวยงานแปลงนโยบายไปสการปฏบต ทาหนาทเปนสานกเลขาการปองกนภยฝายพลเรอนมหนาทจดทาแผนปองกนภยฝายพลเรอนสาหรบเปนแผนแมบทใหทกหนวยทเกยวของใชเปนแนวทางการจดทาแผนปฏบตการและจดหาเครองมอเครองใชสนบสนนหนวยปฏบตงานในพนท ฝกอบรมและกากบดแลหนวยปฏบตใหดาเนนงานตามแผนและนโยบายทวางไวและเปนหนวยงานปฏบต มหนาทในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยตามภารกจของหนวยงาน
โครงสรางและการแบงสวนราชการ กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย เปนหนวยงานในสงกดกระทรวงมหาดไทย (กลมภารกจ
ดานสาธารณภยและพฒนาเมองรวมกบกรมโยธาธการและผงเมอง) ซงตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการของกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2551 มผลบงคบใชตงแตวนท 8 กมภาพนธ 2551 ไดแบงสวนราชการบรหารสวนกลางออกเปน 2 กลม 3 กอง 5 สานก และ 18 ศนยปองกนและบรรเทาสาธารณภยเขต และราชการบรหารสวนภมภาค ไดแก สานกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดรวม 76 จงหวด
ราชการบรหารสวนกลาง ประกอบดวย 1. สานกงานเลขานการกรม (สล.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบงานราชการทวไป
ของกรม และราชการทมไดแยกใหเปนหนาทของกองหรอสวนราชการใดโดยเฉพาะ อานาจหนาทดงกลาวใหรวมถงปฏบตงานสารบรรณของกรม ดาเนนการเกยวกบงานชวยอานวยการ และงานเลขานการของกรม ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย
2. ศนยอานวยการบรรเทาสาธารณภย (ศอ.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบงานอานวยการ และประสานการเฝาระวง การรบแจงเหต การระงบเหต ตดตามและรายงาน สถานการณ ปฏบตการบรรเทาสาธารณภยประเมนสถานการณ และรายงานระดบความรนแรงขนตนของสาธารณภย ปฏบตและประสานความรวมมอเพอบรรเทาความเดอดรอนจากสาธารณภย และกาหนดมาตรฐานระบบสอสารโทรคมนาคม ปฏบตรวมกบ หรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานทเกยวของ หรอไดรบมอบหมาย
Page 61
44
3. สานกชวยเหลอผประสบภย (สช.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบงานดานการชวยเหลอ สงเคราะหผประสบภย เพอบรรเทาปญหาความเดอดรอนเฉพาะหนารวมกบสวนราชการ มลนธ และองคกรการกศลทเกยวของ และดาเนนการใหความชวยเหลอผประสบภยตามหลกเกณฑและวธการดาเนนการใหความชวยเหลอผประสบภยพบตกรณฉกเฉน และระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยเงนทดรองราชการวาดวยเงนทดรองราชการเพอชวยเหลอผประสบภยพบตกรณฉกเฉน พ.ศ.2546 และทแกไขเพมเตม (ในสวนทเปนอานาจของอธบดกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย)
4. สานกนโยบายปองกนและบรรเทาสาธารณภย (สน.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการจดทานโยบาย แนวทาง และแผนแมบทดานสาธารณภย ตดตาม ประเมนผล และกากบการปฏบตการตามแผนแมบท ประสานนโยบายดานสาธารณภยกบหนวยงานและองคกรทเกยวของทงในและตางประเทศดาเนนการเกยวกบการจดทางบประมาณของกรม ปฏบตการเปนเลขานการของคณะกรรมการและอนกรรมการทเกยวของ ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของ หรอทไดรบมอบหมาย
5. สานกมาตรการปองกนสาธารณภย (สม.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการศกษา วเคราะห วจย เพอวางระบบมาตรการและมาตรฐานความปลอดภยดานสาธารณภย กาหนดและดาเนนการตามกฎหมาย ระเบยบ กฎ มาตรการ และมาตรฐานความปลอดภยดานสาธารณภย ดาเนนการเกยวกบงานกฎหมายและระเบยบทเกยวของ งานนตกรรมและสญญางานเกยวกบความรบผดทางแพง อาญา งานคดปกครอง และงานคดอนทอยในอานาจหนาทของกรม พฒนาระบบขอมลสารสนเทศเพอการบรหารจดการดานสาธารณภย วางระบบการบรหารจดการเครองมอ เครองจกรกล วสดและอปกรณทใชในกจการสาธารณภย และจดทาโครงการฟนฟสภาพพนท ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย
6. สานกสงเสรมการปองกนสาธารณภย (สส.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการเผยแพร ประชาสมพนธ เพอสรางความตระหนกและความพรอมดานสาธารณภยใหประชาชน ชมชน และองคกรทงภาครฐและเอกชน สงเสรมและสนบสนนการมสวนรวมของประชาชน ชมชน และองคกรทงภาครฐและเอกชน โดยการพฒนา ฝกอบรม ฝกซอมและฝกปฏบต ดาเนนการเกยวกบการฝกอบรมและพฒนาขาราชการของกรม ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย
7. กองการเจาหนาท (กจ.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการจดระบบงานและบรหารงานบคคลของกรม ยกเวนการฝกอบรม และปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย
8. กองคลง (กค.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการดาเนนการเกยวกบการเงน การบรหารงบประมาณ การพสด อาคารสถานท และยานพาหนะของกรม และปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย
Page 62
45
9. หนวยตรวจสอบภายใน (ตส.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการตรวจสอบและประเมนผลการปฏบตการบรหารการเงนและบญช จดทาแผนตรวจสอบประจาป ตรวจสอบรายงานแผนจดซอ/จาง และรายงานผลตามแผนจดซอ/จางรายไตรมาศ สอบทานการควบคมภายในดานการเงน บญช และพสดของกองคลง ศนยปองกนและบรรเทาสาธารณภย เขต 1 - 18 และสานกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวด 76 จงหวด ปละ 1 ครง
10. กลมพฒนาระบบบรหาร (พบ.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการเสนอแนะ และใหคาปรกษารวมทงประสานเพอใหการบรหารของหนวยงานในสงกดของสวนราชการเปนไปตามเจตนารมณของพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (มาตรา 3/1) พจารณาและเสนอแนะหนวยงานในสงกด รวมทงองคกรรปแบบอนทมใชราชการ ใหมการพฒนาปรบปรง ปรบเปลยน ระบบการบรหารงาน ซงรวมถงการปรบปรงโครงสรางระบบราชการระบบงบประมาณ ระบบบคลากร มาตรฐานทางคณธรรมและจรยธรรมเพอใหการบรหารราชการเปนไปอยางมประสทธภาพตดตาม และแกไขปญหาในการดาเนนการหลงการประกาศใชพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนและพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม สนบสนน ดแลการดาเนนการตามแผนปฏรประบบบรหารงานภาครฐใหเปนไปตามเปาหมายทกาหนดประสานการดาเนนงานกบสานกงาน ก.พ.ร. รวมทงการจดทารายงานประจาปเกยวกบการพฒนางานราชการของสวนราชการ เสนอตอสานกงานงาน ก.พ.ร.ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอไดรบมอบหมาย
11. ศนยปองกนและบรรเทาสาธารณภย เขต 1 – 12 มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการดาเนนการจดทานโยบาย แนวทาง และวางมาตรการในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยศกษา วเคราะห วจย และพฒนาระบบปองกนเตอนภยและบรรเทาสาธารณภย พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศในการปองกนเตอนภยและบรรเทาสาธารณภย สงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการสรางเครอขายปองกนและบรรเทาสาธารณภย สรางความตระหนกและเตรยมความพรอมของประชาชนในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยฝกอบรมและฝกปฎบตในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย การชวยเหลอผประสบภยและฟนฟสภาพพนท ทงน ตามระเบยบทกฎหมายกาหนด สงเสรม สนบสนนและปฎบตการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ชวยเหลอผประสบภยและฟนฟสภาพพนท อานวยการและประสานการปฏบตการใหความชวยเหลอผประสบภย และฟนฟบรณะสภาพพนททประสบสาธารณภยขนาดใหญ ประสานความชวยเหลอในการปองกนการชวยเหลอ ดาเนนการอนใดตามทกฎหมายกาหนดใหเปนอานาจหนาทของกรม หรอตามทกระทรวงหรอคณะรฐมนตรมอบหมาย
ราชการบรหารสวนภมภาค ไดแก สานกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวด 76 จงหวด ดาเนนการเกยวกบอานาจหนาทของกรมในพนทระดบจงหวด กากบ ดแล และสนบสนนการปฏบตงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยในจงหวด ปฏบตงานรวมกบจงหวดสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของ หรอไดรบมอบหมาย
Page 63
46
แตทงนเพอใหการบรหารราชการของกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยมความคลองตวในการปฏบตงานตามภารกจ จงไดอาศยอานาจตามความในมาตรา 32 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545 ปรบปรงโครงสรางของกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยเปนการภายใน (เฉพาะราชการบรหารสวนกลาง) ประกอบดวย
1. ศนยปองกนและบรรเทาสาธารณภย เขต 13 – 18 มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการดาเนนการเกยวกบอานาจหนาทของกรมในพนทระดบจงหวด กากบดแลและสนบสนนการปฏบตงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยในจงหวด ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย
2. สานกผตรวจราชการกรม (ผต.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการตรวจราชการ เรงรด ตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการปฏบตราชการ รวมถงนเทศงานของศนยปองกนและบรรเทาสาธารณภยเขต และสานกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดใหเปนไปตามนโยบาย ระเบยบแบบแผนของทางราชการ ชวยแกไขปญหาอปสรรคในการปฏบตงานของขาราชการ เจาหนาท และผทเกยวของในภารกจของกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย เสนอแนะแนวทางการแกไขปญหาในการปฏบตงาน ปรบปรงงาน กฎหมายและระเบยบขอบงคบตางๆ เพอใหการปฏบตงานเปนไปอยางเหมาะสม และสาเรจผลตามนโยบายและแผนงานอยางมประสทธภาพ
3. สานกวจยและความรวมมอระหวางประเทศ (สว.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการศกษา วเคราะห วจย เพอวางระบบมาตรการและมาตรฐานความปลอดภยดานสาธารณภย และอบตภย ประเมนความเสยหายจากสาธารณภยและจดทาโครงการฟนฟสภาพพนท ดาเนนการประสานนโยบาย และการดาเนนงานเกยวกบหนวยงานทใหความรวมมอ และองคกรทเกยวของทงในประเทศ และตางประเทศ ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย
4. สานกบรณาการสาธารณภย อบตภย และความปลอดภยทางถนน (สบ.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการปฏบตหนาทฝายเลขานการของคณะกรรมการปองกนภยฝายพลเรอนแหงชาต ฝายเลขานการของคณะกรรมการปองกนอบตภยแหงชาต และฝายเลขานการของคณะกรรมการศนยอานวยการ ความปลอดภยทางถนน ตลอดจนคณะอนกรรมการทเกยวของ ศกษาและวเคราะหแนวทางใหเกดการบรณาการดานการบรหารจดการสาธารณภยและอบตภยของประเทศระหวางหนวยงานภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถน และภาคเอกชน ประสานความรวมมอและตดตามประเมนผลการดาเนนงานของหนวยงานและองคกรเครอขายทเกยวของตามมตของคณะกรรมการและคณะอนกรรมการชดตางๆ ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย
5. ศนยเทคโนโลยสารสนเทศ (ทส.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการวางแผนพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการบรหารจดการสาธารณภยใหสอดคลองกบแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารกระทรวงมหาดไทย และของประเทศไทย พฒนาและปรบปรงระบบฐานขอมล
Page 64
47
การบรหารจดการสาธารณภยใหมมาตรฐานทนสมยและสามารถใชประโยชนในการตดสนใจไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ พฒนาระบบโครงสรางพนฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศ เพอสามารถเชอมโยง เครอขายตางๆ เขาดวยกน สนบสนนและสงเสรมการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชใหเกดประโยชน ปฏบตงานอนตามทไดรบมอบหมาย
6. กองเผยแพรและประชาสมพนธ (ผพ.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการเผยแพรประชาสมพนธ ภารกจดานสาธารณภยของกรมและคณะกรรมการทเกยวของ เผยแพรและประชาสมพนธเพอสรางความร ความเขาใจและความตระหนก เพอการปองกนและบรรเทาสาธารณภยผานทางสอทกประเภท ตลอดจนผลงานของกรมและคณะกรรมการทเกยวของจดกจกรรมเพอรณรงคปองกนและบรรเทาสาธารณภย ประสานงานกบสอมวลชนอยางใกลชด เพอเผยแพรความรและขาวสารดานสาธารณภย ใหแกประชาชนไดรบทราบอยางถกตองและทนตอเหตการณ ผลตสอทศนปกรณและสงพมพ เพอการเผยแพรและประชาสมพนธ
7. กลมโรงงานเครองจกรกล มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการคดคน พฒนาดดแปลง และผลตเครองจกรกล เครองมอ เครองทนแรง ชนสวนอะไหล อปกรณไฟฟา รวมทงอปกรณอนๆ ทใชในงานกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ทดสอบมาตรฐานเครองจกรกล เครองมอและอปกรณตางๆ ดวยเครองมอพเศษเฉพาะอยาง ดาเนนการซอม ซอมสรางและซอมปรบปรงสภาพเครองจกรกลและชดสวนประกอบในสวนทเกนขดความสามารถของศนยปองกนและบรรเทาสาธารณภยเขต
8. วทยาลยปองกนและบรรเทาสาธารณภย (วปภ.) มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการฝกอบรมบคลากรดานการปองกนและบรรเทาสาธารณภย เตรยมความพรอมของประชาชน/อาสาสมครในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย เปนชดปฏบตการพเศษและเคลอนทเรว สนบสนนการปองกนและบรรเทาสาธารณภย
Page 65
48
โครงสรางกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย
ภาพประกอบ 3 โครงสรางกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ทมา: www.disaster.go.th/dpm
Page 66
49
บทท 3 วธดาเนนการวจย
ในการดาเนนการวจยเรอง “ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
ของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย” เกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางทเปนบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย แลวนาขอมลทไดไปทาการวเคราะหทางสถตเพอทดสอบสมมตฐานทต งไว มขนตอนวธการดาเนนการวจย ดงน
1. การกาหนดประชากรและเลอกกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การหาคณภาพเครองมอ 4. การเกบรวบรวมขอมล 5. การจดกระทาขอมลและการวเคราะหขอมล
1. การกาหนดประชากรและเลอกกลมตวอยาง 1.1 การกาหนดประชากรทใชในการวจย ประชากรสาหรบการวจยครงนคอ บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทปฏบตงานในหนวยงานสวนกลาง ซงประกอบดวย ขาราชการ 382 คน ลกจางประจา 58 คน และพนกงานราชการ 149 คน รวมทงหมดจานวน 589 คน (กองการเจาหนาท. 2555)
1.2 กลมตวอยางทใชในการวจย เพอใหการวจยครงนไดศกษาตวอยางใหไดครอบคลม และเปนตวแทนทดของประชากร
ดงนน การกาหนดขนาดกลมตวอยางในการศกษาครงน คานวณโดยใชสตรสาเรจรปของ ยามาเน (Yamane. 1967: 886) โดยกาหนดให e = .05 ซงมสตรคานวณดงตอไปน
n = N 1+Ne2
เมอ e = ความคลาดเคลอนของการสมตวอยาง N = ขนาดของประชากร n = ขนาดของกลมตวอยาง
n = 589 1+589(.05)2
n = 237
Page 67
50
ดงนน จานวนกลมตวอยางทไดจากการคานวณ เทากบ 237 คน ในการศกษาครงน ผวจยเพมจานวนกลมตวอยางเปน 320 คน เพอปองกนการสญหาย
ของขอมล และไดรบแบบสอบถามทสมบรณจานวน 317 ฉบบ คดเปนรอยละ 99 1.3 การคดเลอกกลมตวอยาง การวจยครงนเลอกกลมตวอยาง โดยใชวธการสมตวอยางแบบงาย (Simple random sampling)
จากบคลากรทงหมด 15 หนวยงาน ดงตาราง 1 ตาราง 1 จานวนและกลมตวอยางบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยในแตละหนวยงาน
หนวยงาน จานวนทงหมด
(คน) จานวนกลมตวอยาง (คน)
1. กองคลง 77 42 2. กองการเจาหนาท 56 30 3. กลมตรวจสอบภายใน 12 6 4. ศนยเทคโนโลยสารสนเทศ 20 11 5. สานกผตรวจราชการกรม 15 8 6. กองเผยแพรและประชาสมพนธ 25 14 7. กลมพฒนาระบบบรหาร 9 5 8. ศนยอานวยการบรรเทาสาธารณภย 55 30 9. สานกชวยเหลอผประสบภย 60 33 10. สานกนโยบายปองกนและบรรเทาสาธารณภย 45 24 11. สานกบรณาการสาธารณภย อบตภย และความปลอดภยทางถนน
30 16
12.สานกมาตรการปองกนสาธารณภย 62 34 13. สานกงานเลขานการกรม 35 19 14. สานกวจยและความรวมมอระหวางประเทศ 28 15 15. สานกสงเสรมการปองกนสาธารณภย 60 33
รวม 589 320
Page 68
51
2. การสรางเครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการศกษาครงน แบงเปน 8 ตอน คอ
ตอนท 1 เปนแบบสอบถามลกษณะทางชวสงคมของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 - 8 เปนแบบสอบถามเกยวกบปจจยทเปนตวแปรในการศกษาวจยครงน
ตอนท 1 เปนแบบสอบถามลกษณะทางชวสงคมของผตอบแบบสอบถาม ลกษณะแบบสอบถาม ประกอบดวย ขอคาถามทเกยวของกบ เพศ ระดบการศกษา และ
ประเภทตาแหนงงาน มตวอยางดงน 1.1 เพศ […] ชาย […] หญง
1.2 ระดบการศกษา
[…] ปวช.หรอ ม6 […] ปวส.
[…] ปรญญาตร […] สงกวาปรญญาตร
1.3 ประเภทตาแหนงงาน
[…] ขาราชการ […] ลกจางประจา […] พนกงานราชการ
ตอนท 2 เปนแบบวดแรงจงใจใฝสมฤทธ
การวดแรงจงใจใฝสมฤทธของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ผวจยใชขอคาถามวดความมงมนในการทจะทากจกรรมตางๆ ใหสาเรจโดยไมยอทอตออปสรรค รจกกาหนดเปาหมายในการทางานใหเหมาะสมกบความสามารถของตนเอง แตเมอเกดความลมเหลวกไมทอแท กลบพรอมทจะลองพยามทาใหม และการทางานของตนนนไมไดมจดมงหมายทรางวลหรอชอเสยงผวจยปรบแบบวดของ ลกษม ลประสงค (2546) มาใชวดแรงจงใจใฝสมฤทธของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย จานวน 11 ขอ โดยมคาสมประสทธแบบแอลฟาเทากบ .783 และมคาอานาจจาแนกรายขออยระหวาง .124-.632
ลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตราสวนประเมนคา 6 ระดบ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” มพสยของคะแนนเฉลยอยระหวาง 1 - 6 คะแนน ผตอบทไดคะแนนจากแบบวดสง แสดงวามแรงจงใจใฝสมฤทธสงกวาผตอบทไดคะแนนจากแบบวดตา
เกณฑการใหคะแนน ผวจยไดกาหนดการใหคะแนนแบบสอบถามวดแรงจงใจใฝสมฤทธ ทเปนขอความทางบวก จะไดคะแนน 1 ถง 6 คะแนน จาก คาตอบ “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” ตามลาดบ แตถาเปนขอความทางลบจะไดคะแนนตรงกนขาม
Page 69
52
ตวอยาง แบบวดแรงจงใจใฝสมฤทธ (0) ขาพเจามงม นทางานตามทไดรบมอบหมายจนกวาจะสาเรจ
[…] […] […] […] […] […]
จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงทสด
(00) ขาพเจาตงใจทางานทกครง เพอใหงานสาเรจตามเปาหมาย […] […] […] […] […] […]
จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงทสด
ตอนท 3 เปนแบบวดจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย การวดจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยนน ผวจยไดสรางแบบวดจต
อาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ผวจยใชขอคาถามวดบคคลทมจตทพรอมจะสละเวลา แรงกายแรงใจ สตปญญาเพอประโยชนตอผอนและสงคมในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ซงเปนการกระทาดวยความสมครใจโดยไมหวงสงตอบแทน แมขณะนนจะปฏบตในหนาทอนๆทไมเกยวของ จานวน 10 ขอ โดยมคาสมประสทธแบบแอลฟาเทากบ .888 และมคาอานาจจาแนกรายขออยระหวาง .496-.722
มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตราสวนประเมนคา 6 ระดบ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” มพสยของคะแนนเฉลยอยระหวาง 1 - 6 คะแนน ผตอบทไดคะแนนจากแบบวดสง แสดงวามจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยสงกวาผตอบทไดคะแนนจากแบบวดตา
เกณฑการใหคะแนน ผวจยไดกาหนดการใหคะแนนแบบสอบถามวดจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ทเปนขอความทางบวก จะไดคะแนน 1 ถง 6 คะแนน จากคาตอบ “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” ตามลาดบ แตถาเปนขอความทางลบจะไดคะแนนตรงกนขาม
ตวอยาง แบบวดจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย
(0) ขาพเจาพรอมทจะเสยสละเวลาเพอชวยเหลอผอนและสงคม ทประสบความเดอดรอนทกขยาก
[…] […] […] […] […] […]
จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงทสด
(00) ขาพเจาเตมใจชวยเหลอผทเดอดรอน แมจะไมมใครรองขอ
[…] […] […] […] […] […]
จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงทสด
Page 70
53
ตอนท 4 เปนแบบวดลกษณะมงอนาคตและควบคมตน การวดลกษณะมงอนาคตและควบคมตน ใชขอคาถามวดความสามารถทจะคาดการณไกล
และวางแผนในการทางาน และเหนความสาคญของผลดและผลเสยทจะเกดขนในอนาคต รวมทงความสามารถในการควบคมบงคบตนเองใหรจกอดไดรอไดในสถานการณตางๆ เพอใหบรรลเปาหมายทตนเองตองการ การวดลกษณะมงอนาคตและควบคมตน ผวจยปรบแบบวดของบญรบ ศกดมณ (2532) มาใชวดลกษณะมงอนาคตและควบคมตน ของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย จานวน 11 ขอ โดยมคาสมประสทธแบบแอลฟาเทากบ .818 และมคาอานาจจาแนกรายขออยระหวาง .123-.677
มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตรประมาณคา 6 ระดบ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” มพสยของคะแนนเฉลยอยระหวาง 1 - 6 คะแนน ผตอบทไดคะแนนจากแบบวดสงแสดงวามลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสงกวาผตอบทไดคะแนนจากแบบวดตา
เกณฑการใหคะแนน ผวจยไดกาหนดการใหคะแนนแบบสอบถามวดลกษณะมงอนาคตและควบคมตน ทเปนขอความทางบวก จะไดคะแนน 1 ถง 6 คะแนน จากคาตอบ “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” ตามลาดบ แตถาเปนขอความทางลบจะไดคะแนนตรงกนขาม
ตวอยาง แบบวดลกษณะมงอนาคตและควบคมตน
(0) ขาพเจามกใชเวลาทางานนาน จนบางครงเสรจไมทนเวลาทกาหนด […] […] […] […] […] […]
จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงทสด (00) การวางแผนลวงหนาไมคอยไดประโยชน เพราะเหตการณมกไมเปนไปตาม
แผนทวางไว […] […] […] […] […] […]
จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงทสด
ตอนท 5 เปนแบบวดเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน การวดเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ผวจยใชขอคาถามวด
ความรคดเชงประเมนเกยวกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานวาเปนสงทมประโยชนหรอโทษในการทางานเพยงใด และมความรสกพอใจ ไมพอใจ หรอชอบ ไมชอบพฤตกรรมดงกลาว ตลอดจนความพรอมทจะกระทาหรอหลกเลยงทจะกระทาพฤตกรรมดงกลาว โดยผวจยปรบแบบวดของพนดา ธนวฒนากล (2547) มาปรบเพอใหเหมาะสมกบเนอหาในการวดเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย จานวน 11 ขอ โดยมคาสมประสทธแบบแอลฟาเทากบ .855 และมคาอานาจจาแนกรายขออยระหวาง .406-.699
Page 71
54
มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตรประมาณคา 6 ระดบ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” มพสยของคะแนนเฉลยอยระหวาง 1 - 6 คะแนน ผตอบทไดคะแนนจากแบบวดสงแสดงวา เปนผมเจตคตทดตอพฤตกรรมการทางานสงกวาผตอบทไดคะแนนจากแบบวดตา
เกณฑการใหคะแนน ผวจยไดกาหนดการใหคะแนนแบบสอบถามวดเจตคตทดตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ทเปนขอความทางบวก จะไดคะแนน 1 ถง 6 คะแนน จาก คาตอบ “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” ตามลาดบ แตถาเปนขอความทางลบจะไดคะแนนตรงกนขาม
ตวอยาง แบบวดเจตคตทดตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน (0) ขาพเจาคดวาการเรยนรเกยวกบรายละเอยดของงานจะเปนผลดตอตวขาพเจาเอง
[…] […] […] […] […] […] จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงทสด
(00) ขาพเจาพรอมทจะปฏบตงานของขาพเจาใหไดดยงขน […] […] […] […] […] […]
จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงทสด ตอนท 6 เปนแบบวดการถายทอดทางสงคมในการทางาน
การวดการถายทอดทางสงคมในการทางาน ผวจยใชขอคาถามวดกระบวนการถายทอดความรในวยผใหญ เพอใหสมาชกเกดความรและทกษะในอาชพนนๆ รวมทงมบคลกภาพตามบทบาทในการทางาน มเอกลกษณและความยดมนผกพนในอาชพ ซงรวมทงทเปนการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางเปนทางการ เชน การฝกอบรม การประชมสมมนาตางๆ และการปฐมนเทศ เปนตน และการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางไมเปนทางการ เชน การบอกเลา แนะนา และการม ตวแบบทด จากการปฏสมพนธกบผบงคบบญชา และเพอนรวมงาน เปนตน ในการถายทอดทางสงคมในการทางาน โดยผวจยปรบแบบวดการถายทอดทางสงคมในการทางาน ของ วรต ปานศลา (2542) มาใชวดการถายทอดทางสงคมในการทางานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย จานวน 11 ขอ โดยมคาสมประสทธแบบแอลฟาเทากบ .816 และมคาอานาจจาแนกรายขออยระหวาง .219-.641
มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตรประมาณคา 6 ระดบ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” มพสยของคะแนนเฉลยอยระหวาง 1 - 6 คะแนน ผตอบทไดคะแนนจากแบบวดสงแสดงวาไดรบการถายทอดทางสงคมในการทางานสงกวาผทตอบไดคะแนนจากแบบวดตา
เกณฑการใหคะแนน ผวจยไดกาหนดการใหคะแนนแบบสอบถามวดการถายทอดทางสงคมในการทางานทเปนขอความทางบวก จะไดคะแนน 1 ถง 6 คะแนน จาก คาตอบ “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” ตามลาดบ แตถาเปนขอความทางลบจะไดคะแนนตรงกนขาม
Page 72
55
ตวอยาง แบบวดการถายทอดทางสงคมในการทางาน
(0) เมอมงานโครงการใหญๆ กรมปองกนฯ จะจดใหมการประชมชแจงกอน
การทางานเสมอ
[…] […] […] […] […] […]
จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงทสด
(00) กรมปองกนฯ สนบสนนใหบคลากรไปฝกอบรมหาความรตางๆ […] […] […] […] […] […]
จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงทสด
ตอนท 7 เปนแบบวดการสนบสนนทางสงคม
การวดการสนบสนนทางสงคม ผวจยใชขอคาถามวดบคลากรทรสกวาตนเองไดรบการสนบสนนชวยเหลอในดานความมนคงทางอารมณ วตถสงของและการใหขอมลในการแกปญหาตางๆ รวมทงมความรสกวาตนเองเปนสวนหนงของบคคลอนดวย โดยผวจยปรบแบบวดของ ศกดชย นรญทว (2532) มาใชวดการสนบสนนทางสงคมของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยจานวน 11 ขอ โดยมคาสมประสทธแบบแอลฟาเทากบ .914 และมคาอานาจจาแนกรายขออยระหวาง .285-.842
มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตรประมาณคา 6 ระดบ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” มพสยของคะแนนเฉลยอยระหวาง 1 - 6 คะแนน ผตอบทไดคะแนนจากแบบวดสงแสดงวาไดรบการสนบสนนทางสงคมสงกวาผทตอบไดคะแนนจากแบบวดตา
เกณฑการใหคะแนน ผวจยไดกาหนดการใหคะแนนแบบสอบถามวดการสนบสนนทางสงคมทเปนขอความทางบวก จะไดคะแนน 1 ถง 6 คะแนน จากคาตอบ “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” ตามลาดบ แตถาเปนขอความทางลบจะไดคะแนนตรงกนขาม
ตวอยาง แบบวดการสนบสนนทางสงคม (0) ผบงคบบญชาจะรบฟงขาพเจาอยางจรงจงเมอขาพเจาตองการระบายความในใจ
เกยวกบปญหาในการทางาน […] […] […] […] […] […]
จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงทสด (00) ผบงคบบญชาใหการสนบสนน การพฒนา หรอการศกษาตอของขาพเจา […] […] […] […] […] […]
จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงทสด
Page 73
56
ตอนท 8 เปนแบบวดพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน การวดพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ผวจยไดสรางแบบวดพฤตกรรม
ความรบผดชอบในการปฏบตงาน ผวจยใชขอคาถามวดถงการทางานหนาทของตนทไดรบมอบหมายดวยความเอาใจใส มความละเอยดรอบคอบมการวางแผน มความขยน หมนเพยร อดทนและกระตอรอรนในการแกปญหา ตรงตอเวลา ไมละเลยทอดทงงานหรอหลกเลยงจนกวางานจะแลวเสรจ ยอมรบผลของการกระทาไมวาจะเปนผลดและผลเสย พยายามทาหนาทตางๆ อยางเตมความสามารถ โดยมความตงใจปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายและวตถประสงคขององคกร ยดมนตามระเบยบ ขอบงคบ คาสงและขอกาหนดตางๆ ขององคกร รวมถงเปนผใชและรกษาทรพยสนขององคกรใหเกดประโยชนสงสด ไมนามาใชเพอประโยชนสวนบคคล จานวน 20 ขอ โดยมคาสมประสทธแบบแอลฟาเทากบ .916 และมคาอานาจจาแนกรายขออยระหวาง .444-.713
มลกษณะของประโยคคาถามประกอบดวยมาตรประมาณคา 6 ระดบ จาก “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” มพสยของคะแนนเฉลยอยระหวาง 1 - 6 คะแนน ผตอบทไดคะแนนจากแบบวดสง แสดงวามพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงกวาผตอบทไดคะแนนจากแบบวดตา
เกณฑการใหคะแนน ผวจยไดกาหนดการใหคะแนนแบบสอบถามวดพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ทเปนขอความทางบวก จะไดคะแนน 1 ถง 6 คะแนน จากคาตอบ “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” ตามลาดบ แตถาเปนขอความทางลบจะไดคะแนนตรงกนขาม
ตวอยาง แบบวดพฤตกรรมการทางานดานความรบผดชอบในการปฏบตงาน (0) ขาพเจาตงใจทจะพฒนางานทอยในความรบผดชอบของตนเอง […] […] […] […] […] […]
จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงทสด (00) ขาพเจาสามารถปฏบตงานทไดรบมอบหมายไดสาเรจภายในเวลาทกาหนดเสมอ […] […] […] […] […] […]
จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงทสด
3. การหาคณภาพเครองมอ ในการวจยครงน ผวจยนาแบบสอบถามทสรางขนเองและแบบสอบถามทไดปรบแบบมาจากผอน
ไปหาคณภาพของเครองมอวด โดยมข นตอนตามลาดบดงน 1. การหาคาความเทยงตรง (Validity) การตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาของ
แบบสอบถาม (Content validity) โดยใหผเชยวชาญจานวน 3 ทาน ทมความเชยวชาญ มความรความเขาใจอยางดในเรองเนอหาของสงทตองการวดเปนผพจารณาตรวจแกไขเนอหาตามนยามปฏบตการเพอใหสามารถวดไดเทยงตรงกบเรองทศกษา และพจารณาความคดเหนตรงกนของผเชยวชาญ 2 ใน 3 คน เปนเกณฑการคดเลอก จากนนนามาปรบปรงใหเหมาะสมกอนนาไปทดลองใช
Page 74
57
2. การหาคาอานาจจาแนก (Discrimination) การหาคาอานาจจาแนกของแบบวด โดยผวจยนาแบบวดแตละฉบบทไดตรวจสอบความเทยงตรงแลวไปทดลองใชกบกลมบคลากรกลมอนทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยาง จานวน 50 คน จากนนนามาวเคราะหหาคาสมประสทธ สหสมพนธระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวม (Item – Total Correlation) แลวเลอกเฉพาะขอทมคาสมประสทธสหสมพนธอยในระดบทยอมรบได และมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ไวใชเปนขอคาถามในแบบวด
3. การหาคาความเชอมน (Reliability) การหาคาความเชอมนของแบบวดทใช จะหาภายหลงจากการวเคราะหหาคาอานาจจาแนกรายขอแลว จากนนเลอกเฉพาะขอทมนยสาคญทางสถตและไดรบการปรบปรงจนมเนอหาครอบคลมสงทตองการจะวด นามาหาคาความเชอมนชนดความสอดคลองภายในดวยวธหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha coefficient)
4. การเกบรวบรวมขอมล ผวจยดาเนนการเกบขอมลตามลาดบขนตอน ดงน 1. ตดตอกบกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย เพอขอความรวมมอในการแจกแบบสอบถามและเกบรวบรวมแบบสอบถามภายในระยะเวลาทกาหนด โดยนาหนงสอจากบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ถงผอานวยการกองการเจาหนาท 2. จดเตรยมแบบสอบถามและแบบสอบถามใหเพยงพอกบจานวนกลมตวอยาง 3. นาแบบวดไปดาเนนการเกบขอมล พรอมทงชแจงรายละเอยดของการเกบขอมลใหทราบ เพอแจกแบบสอบถามไปยงกลมตวอยางทตองการ 4. ผวจยเกบแบบสอบถามคนดวยตนเอง และตรวจสอบความถกตองสมบรณของแบบวดอกครง
5. การจดกระทาและการวเคราะหขอมล ในการศกษาครงน นาขอมลทเกบรวบรวมไดจากกลมตวอยางมาวเคราะหตามวธการทางสถต โดยกาหนดนยสาคญทระดบ .05 มขนตอนการวเคราะหตามลาดบดงน
1. หาคณสมบตพนฐานของบคคล วเคราะหดวยสถตพนฐาน เชน รอยละ (Percent) คาเฉลย (Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation)
2. ใชสถตทดสอบ t (t-test) โดยกาหนดนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เพอทดสอบสมมตฐานขอท 1
3. การวเคราะหสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) เพอทดสอบสมมตฐานขอท 2
Page 75
58
4. การวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทาง (Two-way Analysis of Variance) เมอพบปฏสมพนธระหวางตวแปรอสระ 2 ตว อยางนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จะทาการเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยรายค ดวยวธการเชฟเฟ (Scheffe') เพอทดสอบสมมตฐานขอท 3
5. การวเคราะหถดถอยพหคณแบบมลาดบ (Hierarchical Multiple Regression Analysis) เพอทดสอบสมมตฐานขอท 4
Page 76
59
บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล
การศกษาปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย โดยมความมงหมายทสาคญ คอ (1) เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานระหวางบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทม เพศ ระดบการศกษา และประเภทตาแหนงงานตางกน (2) เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยภายในและปจจยภายนอก ทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน (3) เพอศกษาปฏสมพนธระหวางปจจยภายในและปจจยภายนอก ทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และ (4) เพออธบายและทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานดวยตวแปรปจจยภายในและปจจยภายนอกของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย โดยมงศกษาปจจยทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน 3 ปจจย ไดแก ปจจยภายใน คอ แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ปจจยภายนอก คอ การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม และลกษณะทางชวสงคม คอ เพศ ระดบการศกษา และประเภทตาแหนงงาน ในบทนผวจยไดนาเสนอผลการวเคราะหขอมลโดยแบงออกเปน 2 ตอน คอ ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลพนฐานตวแปรโดยใชสถตพนฐาน ไดแก ความถ (Frequencies) รอยละ (Percent) คาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) ตอนท 2 ผลการวเคราะหขอมลเพอทดสอบสมมตฐาน ไดแก
1. การเปรยบเทยบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานระหวางบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทมเพศ ระดบการศกษา และประเภทตาแหนงงานตางกน โดยใชสถตทดสอบ t (t-test) โดยกาหนดนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เพอทดสอบสมมตฐานขอท 1
2. การศกษาความสมพนธระหวางปจจยภายในและปจจยภายนอก ทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน โดยใชการวเคราะหสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation coefficient) เพอทดสอบสมมตฐานขอท 2
3. การศกษาปฏสมพนธระหวางปจจยภายในและปจจยภายนอก ทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทาง (Two-way Analysis of variance) เมอพบปฏสมพนธระหวางตวแปรอสระ 2 ตว อยางนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จะทาการเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยรายค ดวยวธการเชฟเฟ (Scheffe') เพอทดสอบสมมตฐาน ขอท 3
Page 77
60
4. การอธบายและทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ดวยตวแปรปจจยภายใน และปจจยภายนอกของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย โดยใชการวเคราะหถดถอยพหคณแบบมลาดบ (Hierarchical Multiple Regression Analysis) เพอทดสอบสมมตฐาน ขอท 4
ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลพนฐานของกลมตวอยาง การวจยครงนศกษากลมตวอยาง กลมบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย จานวน 317 คน ผวจยไดนาเสนอจานวนและรอยละของกลมตวอยางจาแนกตามลกษณะทางชวสงคม โดยมรายละเอยดในตาราง 1 ดงน ตาราง 2 จานวนและรอยละของกลมตวอยางจาแนกตามลกษณะชวสงคม
ตวแปรทศกษา จานวน รอยละ เพศ
หญง 198 62.46 ชาย
รวม 119 317
37.54 100.00
ระดบการศกษา ตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร 210 66.25 สงกวาปรญญาตร
รวม 107 317
33.75 100.00
ประเภทตาแหนงงาน ไมใชขาราชการ 143 45.11 ขาราชการ 174 54.89 รวม 317 100.00
จากตาราง 2 ผลการวเคราะหขอมลพนฐานของกลมตวอยาง จานวน 317 คน พบวา บคลากรกรมปองกนฯ สวนใหญเปนเพศหญง จานวน 198 คน คดเปนรอยละ 62.46 จบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร จานวน 210 คน คดเปนรอยละ 66.25 และเปนขาราชการ จานวน 174 คน คดเปนรอยละ 54.89
Page 78
61
ตาราง 3 พสย คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน แรงจงใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและ บรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการ ปฏบตงาน การถายทอดทางสงคม การสนบสนนทางสงคม และพฤตกรรมความรบผดชอบในการ ปฏบตงาน
ตวแปรทศกษา พสย
Range คาเฉลย
x
คาเบยงเบนมาตรฐาน SD
เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
34.00 55.02 5.92
แรงจงใจใฝสมฤทธ 42.00 53.77 5.80 การถายทอดทางสงคมในการทางาน 43.00 49.12 7.08 จตอาสาในการปองกนและบรรเทา สาธารณภย
40.00 47.36 6.09
การสนบสนนทางสงคม 49.00 46.89 9.37 ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
47.00 64.00
46.48 96.33
8.13 10.50
จากตาราง 3 การแสดงคาสถตพนฐานของตวแปรทศกษา พบวา เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน มคาพสยเทากบ 34.00 คาเฉลยเทากบ 55.02 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 5.92 แรงจงใจใฝสมฤทธ มคาพสยเทากบ 42.00 คาเฉลยเทากบ 53.77 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 5.80 การถายทอดทางสงคมในการทางาน มคาพสยเทากบ 43.00 คาเฉลยเทากบ 49.12 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 7.08 จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย มคาพสยเทากบ 40.00 คาเฉลยเทากบ 47.36 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 6.09 การสนบสนนทางสงคม มคาพสยเทากบ 49.00 คาเฉลยเทากบ 46.89 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 9.37 ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน มคาพสยเทากบ 47.00 คาเฉลยเทากบ 46.48 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 8.13 และพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน มคาพสยเทากบ 64.00 คาเฉลยเทากบ 96.33 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 10.50
Page 79
62
ตาราง 4 จานวนและรอยละของกลมสงและกลมตาจาแนกตามปจจยภายในและปจจยภายนอก
ตวแปร จานวน (คน) รอยละ
ปจจยภายใน 1) แรงจงใจใฝสมฤทธ
กลมตา 140 44.16 กลมสง 177 55.84
2) จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย กลมตา 139 43.85 กลมสง 178 56.15
3) ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน กลมตา 133 41.96 กลมสง 184 58.04
4) เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน กลมตา 178 56.15 กลมสง 139 43.85
ปจจยภายนอก 1) การถายทอดทางสงคมในการทางาน
กลมตา 155 48.90 กลมสง 162 51.10
2) การสนบสนนทางสงคม กลมตา 143 45.11 กลมสง 174 54.89
รวม 317 100.00
Page 80
63
ตอนท 2 ผลการวเคราะหขอมลเพอทดสอบสมมตฐาน
1. การเปรยบเทยบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานระหวางบคลากรกรมปองกนฯ ทมเพศ ระดบการศกษา และประเภทตาแหนงงานตางกน โดยใชสถตทดสอบ t (t-test) โดยกาหนดนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เพอทดสอบสมมตฐานขอท 1 ตาราง 5 ผลการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางลกษณะทางชวสงคมกบพฤตกรรมความรบผดชอบ ในการปฏบตงาน
ลกษณะทางชวสงคม พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
n x SD t เพศ
หญง 198 96.12 10.72 .452
ชาย 119 96.67 10.16 ระดบการศกษา
ตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร 210 95.69 10.27 .127
สงกวาปรญญาตร 107 97.59 10.88 ประเภทตาแหนงงาน
ไมใชขาราชการ 143 95.98 10.13 .592
ขาราชการ 174 96.61 10.68
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05
จากตาราง 5 ผลการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางลกษณะทางชวสงคมกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบวา บคลากรกรมปองกนฯ ทมลกษณะทางชวสงคมแตกตางกนมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
Page 81
64
2. การศกษาความสมพนธระหวางปจจยภายในและปจจยภายนอก ทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน โดยใชการวเคราะหสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation coefficient) เพอทดสอบสมมตฐานขอท 2 ตาราง 6 ความสมพนธระหวางปจจยภายใน ไดแก แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและ บรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบใน การปฏบตงาน ปจจยภายนอก ไดแก การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนน ทางสงคม มความสมพนธกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
ตวแปร คาสมประสทธสหสมพนธ (r)
คา Sig. (2-tailed)
ปจจยภายใน แรงจงใจใฝสมฤทธ .627 .000** จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย .589 .000** ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน .333 .000** เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน .694 .000** ปจจยภายนอก การถายทอดทางสงคมในการทางาน .428 .000** การสนบสนนทางสงคม .378 .000**
** มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 จากตาราง 6 ปจจยภายใน ไดแก แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ปจจยภายนอก ไดแก การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยมคาสมประสทธ สหสมพนธ (r) อยระหวาง .333 - .694 ปจจยภายในมความสมพนธกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานในระดบปานกลางถงสง โดยเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมความสมพนธสงทสด (r = .649) ปจจยภายนอกมความสมพนธกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานอยในระดบปานกลางโดยการถายทอดทางสงคมในการทางานมความสมพนธสงทสด (r = .428)
Page 82
65
ปจจยภายใน ไดแก เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน มคาสงสด ซงมคาสมประสทธสหสมพนธ = .694 รองลงมา คอ แรงจงใจใฝสมฤทธกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ซงมคาสมประสทธสหสมพนธ = .627 จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ซงมคาสมประสทธสหสมพนธ = .589 และลกษณะมงอนาคตและควบคมตนกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ซงมคาสมประสทธสหสมพนธ = .333
ปจจยภายนอก ไดแก การถายทอดทางสงคมในการทางานกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ซงมคาสมประสทธสหสมพนธ = .428 และการสนบสนนทางสงคมกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ซงมคาสมประสทธสหสมพนธ = .378
บคลากรกรมปองกนฯ ทมเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยอยในระดบสง จะมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสง และมการถายทอดทางสงคมในการทางาน การสนบสนนทางสงคม และลกษณะมงอนาคตและควบคมตนอยในระดบปานกลาง จะมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานปานกลาง
3. การศกษาปฏสมพนธระหวางปจจยภายในและปจจยภายนอก ทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทาง (Two-way Analysis of Variance) และทดสอบการมปฏสมพนธ (Interaction) โดยกาหนดนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เพอทดสอบสมมตฐานขอท 3
Page 83
66
ตาราง 7 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรแรงจงใจใฝสมฤทธ และการถายทอดทางสงคมในการทางานในกลมรวม และกลมยอย
กลม จานวนคน
คาสถตเอฟ
แรงจงใจ ใฝสมฤทธ
(ก)
การถายทอดทางสงคมในการทางาน
(ข)
ปฏสมพนธแบบสองทาง
(กxข) % ทานาย
1. กลมรวม 317 63.394* 39.016* .625 27.1 2. เพศชาย 119 5.877* 26.793* .148 26.4 3. เพศหญง 198 64.594* 18.411* .623 30.9 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
210 51.091* 25.628* 3.178 29.9
5. ระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร 107 14.703* 13.564* .913 25.0 6. ไมใชขาราชการ 143 18.759* 16.331* .496 23.3 7. ขาราชการ 174 44.716* 23.230* .072 30.6
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05
Page 84
67
ตาราง 8 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตามตวแปร แรงจงใจใฝสมฤทธ และการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในกลมรวมและกลมยอย
กลม ตวแปร การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรม
ความรบผดชอบในการปฏบตงาน กลมทมคาเฉลยสง กลมทมคาเฉลยตา
1. กลมรวม แรงจงใจใฝสมฤทธ สง = 99.92 ตา = 91.74 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 99.04 ตา = 92.62 2. เพศชาย แรงจงใจใฝสมฤทธ สง = 98.35 ตา = 94.27 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 100.67 ตา = 91.96 3. เพศหญง แรงจงใจใฝสมฤทธ สง = 100.71 ตา = 90.38 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 98.30 ตา = 92.88 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
แรงจงใจใฝสมฤทธ สง = 99.61 ตา = 90.96 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 98.34 ตา = 92.21
5. ระดบการศกษาสงกวา แรงจงใจใฝสมฤทธ สง = 100.55 ตา = 93.34 ปรญญาตร การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 100.41 ตา = 93.48 6. ไมใชขาราชการ แรงจงใจใฝสมฤทธ สง = 98.94 ตา = 92.19 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 98.71 ตา = 92.42 7. ขาราชการ แรงจงใจใฝสมฤทธ สง = 100.61 ตา = 91.33 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 99.32 ตา = 92.62
ผลการวเคราะหขอมลตาราง 7 จาการศกษาปฏสมพนธระหวางตวแปรอสระ 2 ตวแปรคอ
แรงจงใจใฝสมฤทธ และการถายทอดทางสงคมในการทางาน โดยแบงตวแปรอสระออกเปนสองระดบดวยคาเฉลยเปนกลมสงและกลมตา มตวแปรตามคอ พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ทาการวเคราะหขอมลทงในกลมรวมและกลมยอย 6 กลม พบผลวา ไมพบปฏสมพนธระหวางแรงจงใจใฝสมฤทธและการถายทอดทางสงคมในการทางานทสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามแรงจงใจใฝสมฤทธ ในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 7) โดยพจารณาตามคาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯทมแรงจงใจใฝสมฤทธตางกน พบวา บคลากรกรมปองกนฯทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงกวาพนกงานทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา ในกลมรวม (คาเฉลย
Page 85
68
99.92 และ 91.74) และกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย (คาเฉลย 98.35 และ 94.27) กลมเพศหญง (คาเฉลย 100.71 และ 90.38) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (คาเฉลย 99.61 และ 90.96) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 100.55 และ 93.34) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 98.94 และ 92.19) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 100.61 และ 91.33) (ตาราง 8)
เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามการถายทอดทางสงคมในการทางานในกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 7) โดยพจารณาตามคาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมในการทางานตางกน พบวา พนกงานกรมปองฯทมการถายทอดทางสงคมในการทางานสงมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงกวาบคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมในการทางานตา ในกลมรวม (คาเฉลย 99.04 และ 92.62) และกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย (คาเฉลย 100.67 และ 91.96) กลมเพศหญง (คาเฉลย 98.30 และ 92.88) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (คาเฉลย 98.34 และ 92.21) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 100.41 และ 93.48) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 98.71 และ 92.42) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 99.32 และ 92.62) (ตาราง 8) สรปไดวา บคลากรกรมปองกนฯทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทดมาก ไดแก (1) บคลากรกรมปองกนฯทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง พบในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (2) บคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมในการทางานสง พบในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ
Page 86
69
ตาราง 9 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรแรงจงใจใฝสมฤทธ และการสนบสนนทางสงคม ในกลมรวมและกลมยอย
กลม จานวนคน
คาสถตเอฟ
แรงจงใจ ใฝสมฤทธ
(ก)
การสนบสนนทางสงคม
(ข)
ปฏสมพนธแบบสองทาง
(กxข) % ทานาย
1. กลมรวม 317 57.320* 35.940* 6.321* 27.3 2. เพศชาย 119 11.328* 4.057* 3.140 14.4 3. เพศหญง 198 51.177* 36.842* 2.552 36.6 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
210 46.392* 22.922* 1.513 28.8
5. ระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร 107 12.358* 13.847* 7.021* 27.0 6. ไมใชขาราชการ 143 15.310* 22.337* .185 26.3 7. ขาราชการ 174 38.923* 16.464* 7.140* 29.6
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05
Page 87
70
ตาราง 10 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตามตวแปร แรงจงใจใฝสมฤทธ และการสนบสนนทางสงคมในกลมรวมและกลมยอย
กลม ตวแปร การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรม
ความรบผดชอบในการปฏบตงาน กลมทมคาเฉลยสง กลมทมคาเฉลยตา
1. กลมรวม แรงจงใจใฝสมฤทธ สง = 99.78 ตา = 91.90 การสนบสนนทางสงคม สง = 98.96 ตา = 92.72 2. เพศชาย แรงจงใจใฝสมฤทธ สง = 99.28 ตา = 93.06 การสนบสนนทางสงคม สง = 98.03 ตา = 94.31 3. เพศหญง แรงจงใจใฝสมฤทธ สง = 100.33 ตา = 91.32 การสนบสนนทางสงคม สง = 99.64 ตา = 92.01 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
แรงจงใจใฝสมฤทธ สง = 99.31 ตา = 90.90 การสนบสนนทางสงคม สง = 98.06 ตา = 92.15
5. ระดบการศกษาสงกวา แรงจงใจใฝสมฤทธ สง = 100.73 ตา = 94.05 ปรญญาตร การสนบสนนทางสงคม สง = 100.93 ตา = 93.86 6. ไมใชขาราชการ แรงจงใจใฝสมฤทธ สง = 98.29 ตา = 92.14 การสนบสนนทางสงคม สง = 98.92 ตา = 91.50 7. ขาราชการ แรงจงใจใฝสมฤทธ สง = 100.55 ตา = 91.72 การสนบสนนทางสงคม สง = 99.01 ตา = 93.26
ผลการวเคราะหขอมลตาราง 9 จากการศกษาปฏสมพนธระหวางตวแปรอสระ 2 ตวแปรคอ แรงจงใจใฝสมฤทธ และการสนบสนนทางสงคม โดยแบงตวแปรอสระออกเปนสองระดบดวยคาเฉลยเปนกลมสงและกลมตา มตวแปรตามคอ พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทาการวเคราะหขอมลทงในกลมรวมและกลมยอย 6 กลม พบผลวา พบปฏสมพนธระหวางแรงจงใจใฝสมฤทธและการสนบสนนทางสงคมทสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ในกลมรวมและกลมยอยไดแก กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร และกลมขาราชการ (ตาราง 24-26 ภาคผนวก ก ภาพประกอบ 4-6) และเมอนาคะแนนเฉลยของ 4 กลมทแบงระดบของตวแปรอสระทงสองตวแปรมาเปรยบเทยบกนเปนรายคดวยวธการของ (Scheffe') พบวา (1) บคลากรกรมปองกนฯทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง ถาเปนผท มการสนบสนนทางสงคมสง มพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมตา (2) บคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมสง ถาเปนผทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง มพฤตกรรม
Page 88
71
ความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวา บคลากรกรมปองกนฯทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา (3) บคลากรกรมปองกนฯ ทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา ถาเปนผทมการสนบสนนทางสงคมสง จะมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมตา (4) บคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมตา ถาเปนผทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง จะมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา (5) บคลากรกรมปองกนฯทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง และมการสนบสนนทางสงคมสงพรอมกนเปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา และมการสนบสนนทางสงคมตาพรอมกน
เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามแรงจงใจใฝสมฤทธ ในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 9) โดยพจารณาตามคาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯทมแรงจงใจใฝสมฤทธตางกน พบวา บคลากรกรมปองกนฯทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา ในกลมรวม (คาเฉลย 99.78 และ 91.90) และกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย (คาเฉลย 99.28 และ 93.06) กลมเพศหญง (คาเฉลย 100.33 และ 91.32) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร(คาเฉลย 99.31 และ 90.90) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 100.73 และ 94.05) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 98.29 และ 92.14) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 100.55 และ 91.72) (ตาราง 10)
เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามการสนบสนนทางสงคม ในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 9) โดยพจารณาตามคาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมตางกน พบวา บคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมสงมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาบคลากรกรมปองกนฯ ทมการสนบสนนทางสงคมตา ในกลมรวม (คาเฉลย 98.96 และ 92.72) และกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย (คาเฉลย 98.03 และ 94.31) กลมเพศหญง (คาเฉลย 99.64 และ 92.01) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (คาเฉลย 98.06 และ 92.15) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 100.93 และ 93.86) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 98.92 และ 91.50) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 99.01 และ 93.26) (ตาราง 10)
Page 89
72
ภาพประกอบ 4 ปฏสมพนธของคะแนนเฉลยระหวางแรงจงใจใฝสมฤทธและการสนบสนนทางสงคม ทสงผลตอความแปรปรวนของคะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในกลมรวม
ภาพประกอบ 5 ปฏสมพนธของคะแนนเฉลยระหวางแรงจงใจใฝสมฤทธและการสนบสนนทางสงคม ทสงผลตอความแปรปรวนของคะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร
Page 90
73
ภาพประกอบ 6 ปฏสมพนธของคะแนนเฉลยระหวางแรงจงใจใฝสมฤทธและการสนบสนนทางสงคม ทสงผลตอความแปรปรวนของคะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในกลมขาราชการ
สรปไดวา บคลากรกรมปองกนฯทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทดมาก ไดแก (1) บคลากรกรมปองกนฯ ทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในทกกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (2) บคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมสงเปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในทกกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (3) บคลากรกรมปองกนฯ ทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา แตมการสนบสนนทางสงคมสง เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในกลมรวม กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร และกลมขาราชการ (4) บคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมตา แตมแรงจงใจใฝสมฤทธสงเปนผทม พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในกลมรวม กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร และกลมขาราชการ (5) บคลากรกรมปองกนฯทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง และมการสนบสนนทางสงคมสง เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในกลมรวม กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร และกลมขาราชการ
Page 91
74
ตาราง 11 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการถายทอดทาง สงคมในการทางาน ในกลมรวมและกลมยอย
กลม จานวนคน
คาสถตเอฟ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย
(ก)
การถายทอดทางสงคม
ในการทางาน (ข)
ปฏสมพนธแบบสองทาง
(กxข) % ทานาย
1. กลมรวม 317 53.470* 17.319* .097 25.1 2. เพศชาย 119 26.510* 16.460* 1.286 39.9 3. เพศหญง 198 26.939* 5.614* .023 18.9 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
210 38.121* 10.233* 2.405 26.4
5. ระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร 107 16.568* 7.097* 2.386 26.6 6. ไมใชขาราชการ 143 32.475* 6.558* .112 29.5 7. ขาราชการ 174 23.063* 10.843* .432 22.9
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05
Page 92
75
ตาราง 12 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตามตวแปร จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในกลม รวมและกลมยอย
กลม ตวแปร การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรม
ความรบผดชอบในการปฏบตงาน กลมทมคาเฉลยสง กลมทมคาเฉลยตา
1. กลมรวม จตอาสาในการปองกนฯ สง = 99.86 ตา = 91.81 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 98.14 ตา = 93.54 2. เพศชาย จตอาสาในการปองกนฯ สง = 99.99 ตา = 91.21 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 99.06 ตา = 92.14 3. เพศหญง จตอาสาในการปองกนฯ สง = 99.78 ตา = 92.20 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 97.72 ตา = 94.26 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
จตอาสาในการปองกนฯ สง = 99.62 ตา = 91.44 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 97.65 ตา = 93.41
5. ระดบการศกษาสงกวา จตอาสาในการปองกนฯ สง = 100.51 ตา = 92.58 ปรญญาตร การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 99.14 ตา = 93.95 6. ไมใชขาราชการ จตอาสาในการปองกนฯ สง = 99.39 ตา = 90.27 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 96.88 ตา = 92.78 7. ขาราชการ จตอาสาในการปองกนฯ สง = 100.28 ตา = 92.94 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 99.12 ตา = 94.10
ผลการวเคราะหขอมลตาราง 11 จากการศกษาปฏสมพนธระหวางตวแปรอสระ 2 ตวแปร คอ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการถายทอดทางสงคมในการทางาน โดยแบงตวแปรอสระออกเปนสองระดบดวยคาเฉลยเปนกลมสงและกลมตา มตวแปรตามคอ พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ทาการวเคราะหขอมลทงในกลมรวมและกลมยอย 6 กลม พบผลวา ไมพบปฏสมพนธระหวางจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการถายทอดทางสงคมในการทางานทสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 11) โดยพจารณาตาม
Page 93
76
คาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯทมจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยตางกน พบวา บคลากรกรมปองกนฯทมจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยสงมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงกวาบคลากรกรมปองกนฯทมจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยตา ในกลมรวม (คาเฉลย 99.86 และ 91.81) และกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย (คาเฉลย 99.99 และ 91.21) กลมเพศหญง (คาเฉลย 99.78 และ 92.20) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (คาเฉลย 99.62 และ 91.44) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 100.51 และ 92.58) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 99.39 และ 90.27) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 100.28 และ 92.94) (ตาราง 12) เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามการถายทอดทางสงคม ในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 11) โดยพจารณาตามคาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯ ทมการถายทอดทางสงคมสงมพฤตกรรมความรบผดชอบในปฏบตงานสงกวาบคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมตา ในกลมรวม (คาเฉลย 98.14 และ 93.54) และกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย (คาเฉลย 99.06 และ 92.14) กลมเพศหญง (คาเฉลย 97.72 และ 94.26) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (คาเฉลย 97.65 และ 93.41) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 99.14 และ 93.95) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 96.88 และ 92.78) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 99.12 และ 94.10) (ตาราง 12)
สรปไดวา บคลากรกรมปองกนฯทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทดมาก ไดแก (1) บคลากรกรมปองกนฯทมจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยสง พบในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (2) บคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมในการทางานสง พบในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ
Page 94
77
ตาราง 13 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการสนบสนนทาง สงคม ในกลมรวมและกลมยอย
กลม จานวนคน
คาสถตเอฟ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย
(ก)
การสนบสนนทางสงคม
(ข)
ปฏสมพนธแบบสองทาง
(กxข) % ทานาย
1. กลมรวม 317 54.452* 20.888* 1.203 26.0 2. เพศชาย 119 44.237* 1.840 .154 31.7 3. เพศหญง 198 18.235* 24.151* 1.380 26.2 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
210 39.761* 12.435* 1.892 27.2
5. ระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร 107 15.039* 8.283* .000 24.8 6. ไมใชขาราชการ 143 30.276* 14.375* .520 32.8 7. ขาราชการ 174 25.366* 8.409* .685 21.9
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05
Page 95
78
ตาราง 14 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตามตวแปร จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการสนบสนนทางสงคม ในกลมรวม และกลมยอย
กลม ตวแปร การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรม
ความรบผดชอบในการปฏบตงาน กลมทมคาเฉลยสง กลมทมคาเฉลยตา
1. กลมรวม จตอาสาในการปองกนฯ สง = 99.82 ตา = 91.77 การสนบสนนทางสงคม สง = 98.29 ตา = 93.30 2. เพศชาย จตอาสาในการปองกนฯ สง = 100.46 ตา = 89.17 3. เพศหญง จตอาสาในการปองกนฯ สง = 99.41 ตา = 93.33 การสนบสนนทางสงคม สง = 99.87 ตา = 92.88 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
จตอาสาในการปองกนฯ สง = 99.44 ตา = 91.19 การสนบสนนทางสงคม สง = 97.62 ตา = 93.01
5. ระดบการศกษาสงกวา จตอาสาในการปองกนฯ สง = 100.58 ตา = 92.93 ปรญญาตร การสนบสนนทางสงคม สง = 99.60 ตา = 93.92 6. ไมใชขาราชการ จตอาสาในการปองกนฯ สง = 99.13 ตา = 90.51 การสนบสนนทางสงคม สง = 97.79 ตา = 91.85 7. ขาราชการ จตอาสาในการปองกนฯ สง = 100.33 ตา = 92.67 การสนบสนนทางสงคม สง = 98.70 ตา = 94.29
ผลการวเคราะหขอมลตาราง 13 จากการศกษาปฏสมพนธระหวางตวแปรอสระ 2 ตว คอ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการสนบสนนทางสงคม โดยแบงตวแปรอสระออกเปนสองระดบดวยคาเฉลยเปนกลมสงและกลมตา มตวแปรตามคอ พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ทาการวเคราะหขอมลทงในกลมรวมและกลมยอย 6 กลม พบผลวา ไมพบปฏสมพนธระหวางจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการสนบสนนทางสงคมทสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 13) โดยพจารณาตามคาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯทมจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยตางกน พบวา บคลากร
Page 96
79
กรมปองกนฯทมจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยสงมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงกวาบคลากรกรมปองกนฯทมจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยตา ในกลมรวม (คาเฉลย 99.82 และ 91.77) และกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย (คาเฉลย 100.46 และ 89.17) กลมเพศหญง (คาเฉลย 99.41 และ 93.33) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (คาเฉลย 99.44 และ 91.19) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 100.58 และ 92.93) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 99.13 และ 90.51) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 100.33 และ 92.67) (ตาราง 14) เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามการสนบสนนทางสงคม ในกลมรวมและกลมยอย ยกเวนกลมเพศชาย ไดแก กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 13) โดยพจารณาตามคาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมตางกน พบวา พนกงานทมการสนบสนนทางสงคมสง มพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตสงกวาบคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมตา ในกลมรวม (คาเฉลย 98.29 และ 93.30) และกลมยอย ยกเวนกลมเพศชาย ไดแก กลมเพศหญง (คาเฉลย 99.87 และ 92.88) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (คาเฉลย 97.62 และ 93.01) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 99.60 และ 93.92) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 97.79 และ 91.85) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 98.70 และ 94.29) (ตาราง 14)
สรปไดวา บคลากรกรมปองกนฯทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทดมาก ไดแก (1) บคลากรกรมปองกนฯทมจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยสงเปนผท มพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (2) บคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมสงเปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในกลมรวมและกลมยอย ยกเวน กลมเพศชาย ไดแก กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ
Page 97
80
ตาราง 15 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการถายทอดทางสงคมในการ ทางาน ในกลมรวมและกลมยอย
กลม จานวนคน
คาสถตเอฟ ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน
(ก)
การถายทอดทางสงคม
ในการทางาน (ข)
ปฏสมพนธแบบสองทาง
(กxข) % ทานาย
1. กลมรวม 317 25.388* 38.773* 1.973 19.3 2. เพศชาย 119 7.055* 27.425* 1.538 28.2 3. เพศหญง 198 16.433* 15.871* .930 15.3 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
210 17.119* 29.156* 11.186* 22.3
5. ระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร 107 9.611* 10.291* 4.085* 23.4 6. ไมใชขาราชการ 143 20.474* 15.254* 1.475 19.6 7. ขาราชการ 174 14.289* 22.147* .617 19.2
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05
Page 98
81
ตาราง 16 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตามตวแปร ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในกลมรวม และกลมยอย
กลม ตวแปร การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรม
ความรบผดชอบในการปฏบตงาน กลมทมคาเฉลยสง กลมทมคาเฉลยตา
1. กลมรวม ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน สง = 98.67 ตา = 93.17 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 99.31 ตา = 92.53 2. เพศชาย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน สง = 98.54 ตา = 94.03 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 100.73 ตา = 91.84 3. เพศหญง ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน สง = 98.66 ตา = 92.86 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 98.61 ตา = 92.91 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน สง = 98.12 ตา = 92.82 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 98.93 ตา = 92.01
5. ระดบการศกษาสงกวา ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน สง = 99.63 ตา = 93.61 ปรญญาตร การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 99.73 ตา = 93.51 6. ไมใชขาราชการ ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน สง = 98.40 ตา = 93.18 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 98.94 ตา = 92.64 7. ขาราชการ ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน สง = 98.94 ตา = 93.17 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 99.64 ตา = 92.46
ผลการวเคราะหขอมลตาราง 15 จากการศกษาปฏสมพนธระหวางตวแปรอสระ 2 ตวแปร
คอ ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการถายทอดทางสงคมในการทางาน โดยแบงตวแปรอสระออกเปนสองระดบดวยคาเฉลยเปนกลมสงและกลมตา มตวแปรตามคอ พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ทาการวเคราะหขอมลทงในกลมรวมและกลมยอย 6 กลม พบผลวา พบปฏสมพนธระหวางลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการถายทอดทางสงคมในการทางานทสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ในกลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร และกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (ตาราง 27-28 ภาคผนวก ก ภาพประกอบ 7-8) และเมอนาคะแนนเฉลยของ 4 กลมทแบงระดบของตวแปรอสระทงสองตวแปรมาเปรยบเทยบกนเปนรายคดวยวธการของ (Scheffe') พบวา (1) บคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสง ถาเปนผทมการถายทอดทางสงคมในการทางานสง มพฤตกรรมความ
Page 99
82
รบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมในการทางานตา (2) บคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตา ถาเปนผทมการถายทอดทางสงคมในการทางานสง มพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวา บคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมในการทางานตา (3) บคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมในการทางานตา ถาเปนผทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสง จะมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตา
เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามลกษณะมงอนาคตและควบคมตน ในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 15) โดยพจารณาตามคาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตางกน พบวา บคลากรกรมปองกนฯทม ลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสงมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงกวาบคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตา ในกลมรวม (คาเฉลย 98.67 และ 93.17) และกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย (คาเฉลย 98.54 และ 94.03) กลมเพศหญง (คาเฉลย 98.66 และ 92.86) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร(คาเฉลย 98.12 และ 92.82) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 99.63 และ 93.61) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 98.40 และ 93.18) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 98.94 และ 93.17) (ตาราง 16) เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 15) โดยพจารณาตามคาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมในการทางานตางกน พบวา บคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมในการทางานสงมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงกวาบคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมในการทางานตา ในกลมรวม (คาเฉลย 99.31 และ 92.53) และกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย (คาเฉลย 100.73 และ 91.84) กลมเพศหญง (คาเฉลย 98.61 และ 92.91) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (คาเฉลย 98.93 และ 92.01) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 99.73 และ 93.51) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 98.94 และ 92.64) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 99.64 และ 92.46) (ตาราง 16)
Page 100
83
ภาพประกอบ 7 ปฏสมพนธของคะแนนเฉลยระหวางลกษณะมงอนาคตและควบคมตนและการถายทอด ทางสงคมในการทางาน ทสงผลตอความแปรปรวนของคะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบ ในการปฏบตงาน ในกลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร ภาพประกอบ 8 ปฏสมพนธของคะแนนเฉลยระหวาลกษณะมงอนาคตและควบคมตนและการถายทอดทาง สงคมในการทางาน ทสงผลตอความแปรปรวนของคะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบ ในการปฏบตงาน ในกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร
Page 101
84
สรปไดวา บคลากรกรมปองกนฯทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมาก ไดแก (1) บคลากรกรมปองกนฯ ทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสง เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในทกกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (2) บคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมในการทางานสงเปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในทกกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (3) บคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสง แตมการถายทอดทางสงคมในการทางานสง เปนผท มพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในกลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร และกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (4) บคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตา แตมการถายทอดทางสงคมในการทางานสง เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในกลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร และกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (5) บคลากรกรมปองกนฯ ทมการถายทอดทางสงคมในการทางานตา แตมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสง เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในกลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร และกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร
Page 102
85
ตาราง 17 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการสนบสนนทางสงคม ในกลม รวมและกลมยอย
กลม จานวนคน
คาสถตเอฟ ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน
(ก)
การสนบสนนทางสงคม
(ข)
ปฏสมพนธแบบสองทาง
(กxข) % ทานาย
1. กลมรวม 317 35.404* 51.406* 3.124 22.1 2. เพศชาย 119 14.414* 6.775* .130 16.0 3. เพศหญง 198 19.246* 49.907* 3.819 27.3 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
210 23.310 35.858* 9.285* 23.8
5. ระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร 107 12.170* 15.597* 1.166 24.2 6. ไมใชขาราชการ 143 14.075* 18.466* 1.228 25.8 7. ขาราชการ 174 19.065* 23.010* 1.414 19.5
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05
Page 103
86
ตาราง 18 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตามตวแปร ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการสนบสนนทางสงคม ในกลมรวมและกลมยอย
กลม ตวแปร การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรม
ความรบผดชอบในการปฏบตงาน กลมทมคาเฉลยสง กลมทมคาเฉลยตา
1. กลมรวม ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน สง = 98.66 ตา = 92.33 การสนบสนนทางสงคม สง = 99.31 ตา = 91.68 2. เพศชาย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน สง = 98.82 ตา = 91.88 การสนบสนนทางสงคม สง = 97.73 ตา = 92.97 3. เพศหญง ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน สง = 98.69 ตา = 92.89 การสนบสนนทางสงคม สง = 100.46 ตา = 91.12 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน สง = 98.05 ตา = 91.95 การสนบสนนทางสงคม สง = 98.79 ตา = 91.21
5. ระดบการศกษาสงกวา ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน สง = 99.82 ตา = 93.18 ปรญญาตร การสนบสนนทางสงคม สง = 100.26 ตา = 92.74 6. ไมใชขาราชการ ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน สง = 98.07 ตา = 92.28 การสนบสนนทางสงคม สง = 99.29 ตา = 91.06 7. ขาราชการ ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน สง = 98.99 ตา = 92.38 การสนบสนนทางสงคม สง = 99.32 ตา = 92.05
ผลการวเคราะหขอมลตาราง 17 จากการศกษาปฏสมพนธระหวางตวแปรอสระ 2 ตวแปร คอ ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการสนบสนนทางสงคม โดยแบงตวแปรอสระออกเปนสองระดบดวยคาเฉลยเปนกลมสงและกลมตา มตวแปรตามคอ พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ทาการวเคราะหขอมลทงในกลมรวมและกลมยอย 6 กลม พบผลวา พบปฏสมพนธระหวางลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการสนบสนนทางสงคมทสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เฉพาะในกลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (ตาราง 29 ภาคผนวก ก ภาพประกอบ 9) และเมอนาคะแนนเฉลยของ 4 กลมทแบงระดบของตวแปรอสระทงสองตวแปรมาเปรยบเทยบกนเปนรายคดวยวธการของ (Scheffe') พบวา (1) บคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตา ถาเปนผทมการสนบสนนทางสงคมสง มพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมตา (2) บคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสง และมการสนบสนนทางสงคมสงพรอมกน
Page 104
87
เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวา บคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตา และมการสนบสนนทางสงคมตาพรอมกน (3) บคลากรกรมปองกนฯทม การสนบสนนทางสงคมตา ถาเปนผทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสง จะมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตา เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามลกษณะมงอนาคตและควบคมตน ในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 17) โดยพจารณาตามคาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตางกน พบวา บคลากรกรมปองกนฯทม ลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสงมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงกวาบคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตา ในกลมรวม (คาเฉลย 98.66 และ 92.33) และกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย (คาเฉลย 98.82 และ 91.88) กลมเพศหญง (คาเฉลย 98.69 และ 92.89) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร(คาเฉลย 98.05 และ 91.95) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 99.82 และ 93.18) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 98.07 และ 92.28) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 98.99 และ 92.38) (ตาราง 18) เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามการสนบสนนทางสงคม ในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 17) โดยพจารณาตามคาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมตางกน พบวา บคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมสงมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงกวาบคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมตา ในกลมรวม (คาเฉลย 99.31 และ 91.68) และกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย (คาเฉลย 97.73 และ 92.97) กลมเพศหญง (คาเฉลย 100.46 และ 91.12) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (คาเฉลย 98.79 และ 91.21) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 100.26 และ 92.74) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 99.29 และ 91.06) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 99.32 และ 92.05) (ตาราง 18)
Page 105
88
ภาพประกอบ 9 ปฏสมพนธของคะแนนเฉลยระหวางลกษณะมงอนาคตและควบคมตนและ การสนบสนนทางสงคม ทสงผลตอความแปรปรวนของคะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบ
ในการปฏบตงาน ในกลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
สรปไดวา บคลากรกรมปองกนฯทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมาก ไดแก (1) บคลากรกรมปองกนฯ ทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสง เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในทกกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (2) บคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมสงเปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในทกกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (3) บคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตา แตมการสนบสนนทางสงคมสง เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในกลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (4) บคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสง และมการสนบสนนทางสงคมสงพรอมกน เปนผท มพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวา พบในกลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (5) บคลากรกรมปองกนฯ ทมการสนบสนนทางสงคมตา แตมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสง เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในกลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
Page 106
89
ตาราง 19 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการถายทอด ทางสงคมในการทางาน ในกลมรวมและกลมยอย
กลม จานวนคน
คาสถตเอฟ เจตคตตอ
พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
(ก)
การถายทอดทางสงคม
ในการทางาน (ข)
ปฏสมพนธแบบสองทาง
(กxข) % ทานาย
1. กลมรวม 317 72.633* 18.375* .000 28.8 2. เพศชาย 119 19.220* 12.732* .000 34.0 3. เพศหญง 198 49.884* 7.649* .001 26.6 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
210 49.979* 8.666* 1.148 28.8
5. ระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร 107 21.878* 6.721* 1.556 29.5 6. ไมใชขาราชการ 143 19.959* 9.160* 1.392 26.7 7. ขาราชการ 174 48.588* 11.110* .729 31.6
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05
Page 107
90
ตาราง 20 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตามตวแปร เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการถายทอดทางสงคมในการ ทางาน ในกลมรวมและกลมยอย
กลม ตวแปร การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรม
ความรบผดชอบในการปฏบตงาน กลมทมคาเฉลยสง กลมทมคาเฉลยตา
1. กลมรวม เจตคตตอพฤตกรรมฯ สง = 101.37 ตา = 92.30 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 99.12 ตา = 94.55 2. เพศชาย เจตคตตอพฤตกรรมฯ สง = 100.88 ตา = 93.18 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 100.16 ตา = 93.90 3. เพศหญง เจตคตตอพฤตกรรมฯ สง = 101.50 ตา = 91.87 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 98.57 ตา = 94.80 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
เจตคตตอพฤตกรรมฯ สง = 101.57 ตา = 92.23 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 98.85 ตา = 94.96
5. ระดบการศกษาสงกวา เจตคตตอพฤตกรรมฯ สง = 101.26 ตา = 92.34 ปรญญาตร การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 99.27 ตา = 94.33 6. ไมใชขาราชการ เจตคตตอพฤตกรรมฯ สง = 99.84 ตา = 92.29 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 98.62 ตา = 93.51 7. ขาราชการ เจตคตตอพฤตกรรมฯ สง = 102.14 ตา = 92.36 การถายทอดทางสงคมในการทางาน สง = 99.59 ตา = 94.91
ผลการวเคราะหขอมลตาราง 19 จากการศกษาปฏสมพนธระหวางตวแปรอสระ 2 ตวแปร คอ เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการถายทอดทางสงคมในการทางาน โดยแบงตวแปรอสระออกเปนสองระดบดวยคาเฉลยเปนกลมสงและกลมตา มตวแปรตามคอ พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ทาการวเคราะหขอมลทงในกลมรวมและกลมยอย 6 กลม พบผลวา ไมพบปฏสมพนธระหวางเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการถายทอดทางสงคมในการทางาน เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 19) โดยพจารณา
Page 108
91
ตามคาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯทมเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานตางกน พบวา บคลากรกรมปองกนฯทมเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงกวาบคลากรกรมปองกนฯทมเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานตา ในกลมรวม (คาเฉลย 101.37 และ 92.30) และกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย (คาเฉลย 100.88 และ 93.18) กลมเพศหญง (คาเฉลย 101.50 และ 91.87) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (คาเฉลย 101.57 และ 92.23) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 101.26 และ 92.34) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 99.84 และ 92.29) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 102.14 และ 92.36) (ตาราง 20) เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 19) โดยพจารณาตามคาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมตางกน พบวา บคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะการถายทอดทางสงคมสงมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงกวาบคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมตา ในกลมรวม (คาเฉลย 99.12 และ 94.55) และกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย (คาเฉลย 100.16 และ 93.90) กลมเพศหญง (คาเฉลย 98.57 และ 94.80) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (คาเฉลย 98.85 และ 94.96) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 99.27 และ 94.33) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 98.62 และ 93.51) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 99.59 และ 94.91) (ตาราง 20)
สรปไดวา (1) บคลากรกรมปองกนฯทมเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงเปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในทกกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (2) บคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมในการทางานสงเปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในทกกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ
Page 109
92
ตาราง 21 ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอพจารณาตามตวแปรเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการสนบสนน ทางสงคม ในกลมรวมและกลมยอย
กลม จานวนคน
คาสถตเอฟ เจตคตตอ
พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
(ก)
การสนบสนนทางสงคม
(ข)
ปฏสมพนธแบบสองทาง
(กxข) % ทานาย
1. กลมรวม 317 74.431* 26.842* .421 30.5 2. เพศชาย 119 33.469* 5.124* .393 29.4 3. เพศหญง 198 36.860* 22.857* .051 31.8 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
210 43.408* 11.992* .018 29.0
5. ระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร 107 27.732* 13.635* .476 32.7 6. ไมใชขาราชการ 143 22.628* 25.554* 2.994 34.0 7. ขาราชการ 174 48.444* 7.360* .123 29.9
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05
Page 110
93
ตาราง 22 การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานจาแนกตามตวแปร เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการสนบสนนทางสงคม ในกลมรวม และกลมยอย
กลม ตวแปร การเปรยบเทยบคาเฉลยของพฤตกรรม
ความรบผดชอบในการปฏบตงาน กลมทมคาเฉลยสง กลมทมคาเฉลยตา
1. กลมรวม เจตคตตอพฤตกรรมฯ สง = 101.05 ตา = 92.03 การสนบสนนทางสงคม สง = 99.25 ตา = 93.83 2. เพศชาย เจตคตตอพฤตกรรมฯ สง = 101.62 ตา = 91.88 การสนบสนนทางสงคม สง = 98.66 ตา = 94.84 3. เพศหญง เจตคตตอพฤตกรรมฯ สง = 100.71 ตา = 92.44 การสนบสนนทางสงคม สง = 99.83 ตา = 93.32 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
เจตคตตอพฤตกรรมฯ สง = 100.91 ตา = 92.01 การสนบสนนทางสงคม สง = 98.79 ตา = 94.12
5. ระดบการศกษาสงกวา เจตคตตอพฤตกรรมฯ สง = 101.45 ตา = 92.06 ปรญญาตร การสนบสนนทางสงคม สง = 100.05 ตา = 93.47 6. ไมใชขาราชการ เจตคตตอพฤตกรรมฯ สง = 99.31 ตา = 91.95 การสนบสนนทางสงคม สง = 99.54 ตา = 91.72 7. ขาราชการ เจตคตตอพฤตกรรมฯ สง = 102.03 ตา = 92.06 การสนบสนนทางสงคม สง = 98.98 ตา = 95.10
ผลการวเคราะหขอมลตาราง 21 จากการศกษาปฏสมพนธระหวางตวแปรอสระ 2 ตวแปร คอ เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการสนบสนนทางสงคม โดยแบงตวแปรอสระออกเปนสองระดบดวยคาเฉลยเปนกลมสงและกลมตา มตวแปรตามคอ พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ทาการวเคราะหขอมลทงในกลมรวมและกลมยอย 6 กลม พบผลวา ไมพบปฏสมพนธระหวางเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการสนบสนนทางสงคม เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 21) โดยพจารณาตามคาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯทมเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
Page 111
94
ตางกน พบวา บคลากรกรมปองกนฯทมเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงกวาบคลากรกรมปองกนฯทมเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานตา ในกลมรวม (คาเฉลย 101.05 และ 92.03) และกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย (คาเฉลย 101.62 และ 91.88) กลมเพศหญง (คาเฉลย 100.71 และ 92.44) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (คาเฉลย 100.91 และ 92.01) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 101.45 และ 92.06) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 99.31 และ 91.95) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 102.03 และ 92.06) (ตาราง 22) เมอพจารณาตวแปรอสระทละตวแปร พบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แปรปรวนไปตามการสนบสนนทางสงคม ในทกกลมทงกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (ตาราง 21) โดยพจารณาตามคาเฉลยในกลมบคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมตางกน พบวา บคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมสงมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงกวาบคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมตา ในกลมรวม (คาเฉลย 99.25 และ 93.83) และกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย (คาเฉลย 98.66 และ 94.84) กลมเพศหญง (คาเฉลย 99.83 และ 93.32) กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร (คาเฉลย 98.79 และ 94.12) กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (คาเฉลย 100.05 และ 93.47) กลมไมใชขาราชการ (คาเฉลย 99.54 และ 91.72) และกลมขาราชการ (คาเฉลย 98.98 และ 95.10) (ตาราง 22)
สรปไดวา (1) บคลากรกรมปองกนฯทมเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงเปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในทกกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ (2) บคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทาสงคมสงเปนผทม พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบในทกกลมรวมและกลมยอย ไดแก กลมเพศชาย กลมเพศหญง กลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร กลมไมใชขาราชการ กลมขาราชการ 4. การวเคราะหถดถอยพหคณแบบมลาดบ (Hierarchical Multiple Regression Analysis) เพออธบายและทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน โดยใชตวแปรปจจยภายใน และปจจยภายนอก เปนตวทานาย ตามสมมตฐานขอท 4
Page 112
95
ตาราง 23 ผลการเปรยบเทยบปรมาณทานายทเพมขนของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ดวยชดทานายปจจยภายใน และปจจยภายนอก ในกลมรวมและกลมยอย 6 กลม
พฤตกรรม ความรบผดชอบใน การปฏบตงาน จา
นวน
(คน)
ลาดบท 1 (ปจจยภายใน 1 - 4)
ลาดบท 2 (ปจจยภายนอก 5 - 6)
% ทานาย ตวทานายทมนยสาคญ
คาเบตา R
Square Change
ตวทานายทมนยสาคญ
คาเบตา
1. กลมรวม 317 60.3 4,1,2,3 .417, .298, .165, .086 .9* 4,1,2,6,3 .394, .289, .145, .105, .100 2. เพศชาย 119 62.6 4,2 .390, .368 13 4,2 .357, .354 3. เพศหญง 198 61.5 4,1 .404, .392 1 1,4 .387, .374 4. ระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
210 67.1 4,1,2 .412, .380, .159 .3 4,1,2 .400, .374, .152
5. ระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร 107 49.8 4 .419 2.5 4 .393 6. ไมใชขาราชการ 143 61.1 4,1,3 .421, .339, .129 .8 4,1,3 .374, .340, .129 7. ขาราชการ 174 61.2 4,1,2 .380, .277, .276 2* 4,1,2,6 .381, .262, .244, .195
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 หมายเหต R Square Change = เปอรเซนตทานายทเปลยนแปลงไป เมอเพมชดทานายเขาไปใหม ขณะทชดตวทานายเดมถกควบคมใหคงท ชดตวทานายลาดบท 1 : 1 คอ แรงจงใจใฝสมฤทธ 2 คอ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย 3 คอ ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน 4 คอ เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ชดตวทานายลาดบท 2 : 5 คอ การถายทอดทางสงคมในการทางาน 6 คอ การสนบสนนทางสงคม
95
Page 113
96
ผลการวเคราะหขอมลจากตาราง 23 พบวา เมอนาคะแนนของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน มาทาการวเคราะหถดถอยพหคณแบบมลาดบขน (Hierarchical Multiple Regression Analysis) โดยใชชดตวแปรปจจยภายใน 4 ตวแปรเปนกลมตวทานายลาดบท 1 ปรากฏวาปจจยภายใน 4 ตวแปร ทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในกลมรวมไดรอยละ 60.3 มตวทานายทสาคญ คอ เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และลกษณะมงอนาคตและควบคมตน (คาเบตา .417, .298, .165 และ.086 ตามลาดบ) และในกลมยอยทานายไดระหวางรอยละ 49.8 ถง รอยละ 67.1 โดยทานายไดสงสดในกลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร มตวทานายทสาคญคอ เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แรงจงใจใฝสมฤทธ และจตอสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย (คาเบตา .412, .380 และ.159 ตามลาดบ) ทานายไดตาสดในกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร และเมอนาตวทานายกลมปจจยภายนอก 2 ตวแปร เขามาเพมเปนชดตวทานายลาดบท 2 เมอทาการควบคมอทธพลของตวแปรลาดบท 1 ใหคงท ปรากฏวาชดปจจยภายนอกทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ในกลมรวมไดเพมขนรอยละ .9 โดยมตวทานายทสาคญคอ เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย การสนบสนนทางสงคม และลกษณะมงอนาคตและควบคมตน (คาเบตา .394, .289, .145, .105 และ.100 ตามลาดบ) และในกลมยอยทกประเภท กทานายไดเพมขนระหวางรอยละ .3 ถง รอยละ 13 โดยทานายเพมขนสงสดในกลมเพศชาย มตวทานายทสาคญ คอ เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย (คาเบตา .357 และ.354) ทานายไดเพมขนตาทสดในกลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร การวเคราะหขอมลในสวนน สรปไดวา ตวทานายกลมปจจยภายนอก 2 ตวแปร (ไดแก การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม) ซงเปนชดตวทานายลาดบท 2 สามารถรวมกนทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ไดเพมขน จากตวทานายชดปจจยภายใน 4 ตวแปร (ไดแก แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน) ทเคยทานายไวในลาดบท 1 ทานายไดอยางมนยสาคญในกลมรวม และในกลมยอยประเภทขาราชการ โดยมรอยละการทานายทเพมขนอยระหวางรอยละ .3 ถง รอยละ 13 โดยในกลมรวมทานายไดเพมขนรอยละ .9 และทานายไดเพมขนสงสด รอยละ 13 ในกลมเพศชาย มตวทานายทสาคญคอ เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และแรงจงใจใฝสมฤทธ
Page 114
97
บทท 5 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ
การวจยเรอง ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงหมาดไทยครงน มความมงหมาย คอ (1) เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานระหวางบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทมเพศ ระดบการศกษา และประเภทตาแหนงงานตางกน (2) เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยภายในและปจจยภายนอก ทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน (3) เพอศกษาปฏสมพนธระหวางปจจยภายในและปจจยภายนอก ทมผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และ(4) เพออธบายและทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานดวยตวแปรปจจยภายในและปจจยภายนอกของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย มสมมตฐานการวจย คอ (1) บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทมชวสงคมแตกตางกน จะมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานแตกตางกน (2) ปจจยภายใน และปจจยภายนอก มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน (3) ปจจยภายใน (แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน) มปฏสมพนธกบปจจยภายนอก (การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม) โดยรวมกนสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และ(4) ปจจยภายใน (แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน) 4 ตวแปร รวมกบปจจยภายนอก (การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม) 2 ตวแปร รวมทงสน 6 ตวแปร สามารถรวมกนทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานได ทาการศกษากบกลมตวอยาง คอ บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ทปฏบตงานในสวนกลาง เปนจานวน 317 คน ในการเกบรวบรวมขอมลผวจยเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง เครองมอทใช เปนแบบสอบถาม จานวน 7 แบบวด และแบบสอบถามลกษณะชวสงคม แบงออกเปน 8 ตอน คอ (1) เปนแบบสอบถามลกษณะชวสงคม (2) แบบวดแรงจงใจใฝสมฤทธ (3) แบบวดจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย (4) แบบวดลกษณะมงอนาคตและควบคมตน (5) แบบวดเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน (6) แบบวดการถายทอดทางสงคมในการทางาน (7) แบบวดการสนบสนนทางสงคม และ (8) แบบวดพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ (1) การวเคราะหดวยสถตพรรณนา เพอศกษาหาคณสมบตพนฐานของกลมตวอยาง เชน รอยละ (Percent) คาเฉลย (Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) (2) ใชสถตทดสอบ t (t-test) โดยกาหนดนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เพอทดสอบสมมตฐานขอท 1 (3) การวเคราะหสมประสทธ
Page 115
98
สหสมพนธของเพยรสน (Pearson product moment correlation coefficient) เพอทดสอบสมมตฐานขอท 2 (4) การวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทาง (Two-way Analysis of variance) เมอพบปฏสมพนธระหวางตวแปรอสระ 2 ตว อยางนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จะทาการเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยรายค ดวยวธการเชฟเฟ (Scheffe') เพอทดสอบสมมตฐานขอท 3 และ (5) การวเคราะหถดถอยพหคณแบบมลาดบ (Hierarchical Multiple Regression Analysis) เพอทดสอบสมมตฐานขอท 4 การสรปผลตามสมตฐานการวจย อภปรายผลตามสมมตฐาน ขอเสนอแนะเพอการปฏบต และขอเสนอแนะเพอทาการวจยครงตอไป มรายละเอยดดงตอไปน
1. การสรปผลตามสมตฐานการวจย
1. ตามสมตฐานขอท 1 : บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทมชวสงคมแตกตางกน จะมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานแตกตางกน ผลการวเคราะหพบวา บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทมชวสงคมแตกตางกน จะมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
สรปไดวา ผลการวเคราะหขอมลขางตนไมใหการสนบสนนสมมตฐานท 1 2. ตามสมตฐานขอท 2 : ปจจยภายใน และปจจยภายนอก มความสมพนธทางบวกกบ
พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ผลการวเคราะหพบวา ปจจยภายใน และปจจยภายนอก มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน โดยเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมความสมพนธสงสดกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน (r = .694) รองลงมา คอ แรงจงใจใฝสมฤทธ (r = .627) จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย (r = .589) การถายทอดทางสงคมในการทางาน (r = .428) การสนบสนนทางสงคม (r = .378) และลกษณะมงอนาคตและควบคมตน (r = .333) ตามลาดบ
สรปไดวา ผลการวเคราะหขอมลขางตนใหการสนบสนนสมมตฐานท 2 3. ตามสมตฐานขอท 3 : ปจจยภายใน (แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและ
บรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน) มปฏสมพนธกบปจจยภายนอก (การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม) โดยรวมกนสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ผลการวเคราะหพบวา 3.1 แรงจงใจใฝสมฤทธ และการถายทอดทางสงคมในการทางาน ผลการวเคราะหขอมลพบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนฯไมแปรปรวนไปตามปฏสมพนธ ระหวางตวแปรแรงจงใจใฝสมฤทธ และการถายทอดทางสงคมในการทางาน
Page 116
99
พฤตกรรมความรบผดชอบ ในการปฏบตงาน
แรงจงใจใฝสมฤทธ
การสนบสนนทางสงคม
3.2 แรงจงใจใฝสมฤทธ และการสนบสนนทางสงคม ผลการวเคราะหขอมลพบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานแปรปรวนไปตามปฏสมพนธ ระหวางตวแปร แรงจงใจใฝสมฤทธ และการสนบสนนทางสงคม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เฉพาะในกลมรวม กลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร และกลมขาราชการ
- กลมรวม 27.3% - กลมขาราชการ 29.6%
- กลมระดบการศกษาสงกวา ปรญญาตร 27.0%
ภาพประกอบ 10 ปฏสมพนธแบบสองทางระหวาง แรงจงใจใฝสมฤทธ และการสนบสนนทางสงคม สนบสนนสมตฐานท 3
เมอพจารณาผลการวเคราะหขอมล พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน สรปไดดงน (1) บคลากรกรมปองกนฯในกลมรวม ทมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร และเปนขาราชการ ทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา ถามการสนบสนนทางสงคมสง เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน มากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมตา (2) บคลากรกรมปองกนฯในกลมรวม ทมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร และเปนขาราชการ ทมการสนบสนนทางสงคมตา ถามแรงจงใจใฝสมฤทธสงเปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน มากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา และ(3) บคลากรกรมปองกนฯในกลมรวม ทมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร และเปนขาราชการ ทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง ถามการสนบสนนทางสงคมสงพรอมกนสองดาน เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน มากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะสองดานตาพรอมกน
3.3 จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการถายทอดทางสงคมในการทางาน ผลการวเคราะหขอมลพบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนฯ ไมแปรปรวนไปตามปฏสมพนธ ระหวางตวแปรจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการถายทอดทางสงคมในการทางาน
3.4 จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการสนบสนนทางสงคม ผลการวเคราะหขอมลพบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนฯ
Page 117
100
พฤตกรรมความรบผดชอบ ในการปฏบตงาน
ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน
การถายทอดทางสงคมในการทางาน
ไมแปรปรวนไปตามปฏสมพนธ ระหวางตวแปรจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และการสนบสนนทางสงคม
3.5 ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการถายทอดทางสงคมในการทางานผลการวเคราะหขอมลพบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานแปรปรวนไปตามปฏสมพนธ ระหวางตวแปรลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการถายทอดทางสงคมในการทางาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เฉพาะในกลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร และกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร
- กลมระดบการศกษาสงกวา ปรญญาตร 23.4% - กลมระดบการศกษาตากวา หรอเทยบเทาปรญญาตร 22.3%
ภาพประกอบ 11 ปฏสมพนธแบบสองทางระหวาง ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน
และการถายทอดทางสงคมในการทางาน สนบสนนสมตฐานท 3
เมอพจารณาผลการวเคราะหขอมล พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานในดานรวม สรปไดดงน (1) บคลากรกรมปองกนฯ ทมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร และระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร ทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสง ถามการถายทอดทางสงคมในการทางานสงพรอมกนสองดาน เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน มากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะสองดานตาพรอมกน (2) บคลากรกรมปองกนฯทมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร และระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร ทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตา ถามการถายทอดทางสงคมในการทางานสง เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน มากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมการถายทอดทางสงคมในการทางานตา และ(3) บคลากรกรมปองกนฯทมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร และระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร ทมการถายทอดทางสงคมในการทางานตา ถามลกษณะมงอนาคตและควบคมสง เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน มากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตา
Page 118
101
พฤตกรรมความรบผดชอบ ในการปฏบตงาน
ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน
การสนบสนนทางสงคม
3.6 ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการสนบสนนทางสงคม ผลการวเคราะหขอมลพบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานแปรปรวนไปตามปฏสมพนธ ระหวางตวแปรลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการสนบสนนทางสงคม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เฉพาะในกลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร
- กลมระดบการศกษาตากวา หรอเทยบเทาปรญญาตร 23.8%
ภาพประกอบ 12 ปฏสมพนธแบบสองทางระหวาง ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการสนบสนนทางสงคม สนบสนนสมตฐานท 3
เมอพจารณาผลการวเคราะหขอมล พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานในดานรวม สรปไดดงน (1) บคลากรกรมปองกนฯทมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตรทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตา ถามการสนบสนนทางสงคมสง เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน มากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมการสนบสนนทางสงคมตา (2) บคลากรกรมปองกนฯทมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร ทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสง ถามการสนบสนนทางสงคมสงพรอมกนสองดาน เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะสองดานตาพรอมกน 3) บคลากรกรมปองกนฯทมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร ทมการสนบสนนทางสงคมตา ถามลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสง เปนผทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน มากกวาบคลากรกรมปองกนฯทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนตา
3.7 เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการถายทอดทางสงคมในการทางาน ผลการวเคราะหขอมลพบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนฯ ไมแปรปรวนไปตามปฏสมพนธ ระหวางตวแปรเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการถายทอดทางสงคมในการทางาน
3.8 เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการสนบสนนทางสงคม ผลการวเคราะหขอมลพบวา คะแนนพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนฯ ไมแปรปรวนไปตามปฏสมพนธ ระหวางตวเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และการสนบสนนทางสงคม
Page 119
102
ตวทานายลาดบท 1 1. แรงจงใจใฝสมฤทธ 2. จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย 3. ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน 4. เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
ตวทานายลาดบท 2 1. การถายทอดทางสงคมในการทางาน 2. การสนบสนนทางสงคม
พฤตกรรมความรบผดชอบ ในการปฏบตงาน
สรปไดวา ผลการวเคราะหขอมลขางตนใหการสนบสนนสมมตฐานท 3 บางสวน
4. ตามสมตฐานขอท 4 : ปจจยภายใน (แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน) 4 ตวแปร รวมกบปจจยภายนอก (การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม) 2 ตวแปร รวมทงสน 6 ตวแปร สามารถรวมกนทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานได ผลการวเคราะหพบวา
เมอนาคะแนนของพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน มาทาการวเคราะหถดถอยพหคณแบบมลาดบขน (ตาราง 23) โดยใชชดตวแปรปจจยภายใน 4 ตวแปร (ไดแก แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน) เปนกลมตวทานายลาดบท 1 และเมอนาตวทานายกลมปจจยภายนอก 2 ตวแปร (ไดแก การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม) เขามาเพมเปนชดตวทานายลาดบท 2 เมอทาการควบคมอทธพลของตวแปรลาดบท 1 ใหคงท ผลปรากฏวา ชดปจจยภายนอกสามารถทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน ไดเพมขนจากตวทานายลาดบท 1 รอยละ 60.3 ไดอยางมนยสาคญในกลมรวม และในกลมยอยประเภทขาราชการ โดยมรอยละการทานายทเพมขนอยระหวางรอยละ .3 ถง รอยละ 13 โดยในกลมรวมทานายไดเพมขนรอยละ .9 และทานายไดเพมขนสงสด รอยละ 13 ในกลมเพศชาย มตวทานายทสาคญคอ เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน และแรงจงใจใฝสมฤทธ(ภาพประกอบ 12)
สรปไดวา ผลการวเคราะหขอมลขางตนใหการสนบสนนสมมตฐานท 4
- กลมรวมทานายได 60.3% - กลมระดบการศกษาตากวาหรอ เทยบเทาปรญญาตรทานายไดสงสด 67.1%
- กลมรวมทานายไดเพมขน 0.9% - กลมเพศชาย ทานายไดเพมขนสงสด 13%
ภาพประกอบ 13 ผลการทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน โดยใชกลมปจจย ภายใน เปนตวทานายลาดบท 1 ปจจยภายนอกรวมเปนตวทานายลาดบท 2
Page 120
103
2. อภปรายผลการวจย
สมมตฐานท1 “บคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทมชวสงคมแตกตางกน จะมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานแตกตางกน”
จากผลการวจยแสดงวา บคลากรกรมปองกนฯ ทมชวสงคมแตกตางกนไดแก เพศ ระดบการศกษา และประเภทตาแหนงงาน จะมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานไมแตกตางกน อาจเปนเพราะบคลากรทกเพศ ทกตาแหนงงาน จะตองปฏบตงานโดยยดเปาหมายหลกเดยวกนคอ การรบผดชอบในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย โดยเฉพาะเมอเกดสภาวะภยพบตบคลากรทกคนจะตองรวมมอกนในการปฏบตภายใตยทศาสตรของกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย โดยไมคานงถงความแตกตางอนเกดจากเพศหรอตาแหนงงาน จงทาใหบคลากรกรมปองกนฯ มพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานไมแตกตางกน
สมมตฐานท 2 “ปจจยภายใน และปจจยภายนอก มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรม
ความรบผดชอบในการปฏบตงาน” จากผลการวจยแสดงวา ตวแปรปจจยภายใน และปจจยภายนอก มความสมพนธทางบวกกบ
พฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน พบวา ดานเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงสด หมายถง การทบคลากรกรมปองกนฯ มเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสงจะทาใหมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสง ซงสอดคลองกบ มารษา สกอต (2548) ทพบวา ทศนคตตอการทางานมความสมพนธกบพฤตกรรมรบผดชอบตอการทางานมากทสด (r = .641) เชนเดยวกบนชาภทร โพธบาง (2550) ทพบวา เจาหนาทการเงนและบญชทมทศนคตทดตอพฤตกรรมการทางานอยางจรยธรรมสง เปนผมพฤตกรรมการทางานตามคานยมโปรงใส ตรวจสอบไดมากกวาเจาหนาทการเงนและบญชทมทศนคตทดตอพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรมตา
ดานแรงจงใจใฝสมฤทธมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานรองลงมา หมายถง การทบคลากรกรมปองกนฯ มแรงจงใจใฝสมฤทธสงจะทาใหมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสง ซงสอดคลองกบ นชนารถ ธาตทอง (2539) ทพบวา นกวชาการศกษาทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงมพฤตกรรมการทางานตามการรายงานของตนเองสงกวานกวชาการศกษาทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา เชนเดยวกบงานวจยของวรต ปานศลา (2542) ทพบวา บคลากรสาธารณสขระดบตาบลในกลมระดบการศกษาระดบปรญญาตรขนไปทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง จะมพฤตกรรมการทางานเหมาะสมมากกวากลมทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา
ดานจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน หมายถง การทบคลากรกรมปองกนฯ มจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยสงจะทาใหมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานสง ซงสอดคลองกบ นนทรตน ปรวตธรรม (2553) ทพบวา พฤตกรรมจตอาสา ประกอบดวย การชวยเหลอผอนการเสยสละ
Page 121
104
ตอสงคม การมงมนพฒนาสงคม และจตสานกสาธารณะอยในระดบปฏบตบอยครงมความสมพนธทางบวกกบระดบพฤตกรรมจตอาสาอยางมนยสาคญทระดบ .05
ดานการถายทอดทางสงคมในการทางานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน หมายถง การทบคลากรกรมปองกนฯ มการถายทอดทางสงคมในการทางานปานกลางจะทาใหมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานปานกลาง ซงสอดคลองกบ วรต ปานศลา (2542) ทพบวา การถายทอดทางสงคมในการทางานอยางเปนทางการและไมเปนทางการรวมกบตวแปรดานการรบรเกยวกบบทบาทสมพนธกบพฤตกรรมการทางานดานการสนบสนนสาธารณสขมลฐานและการพฒนาบคลากรสายสาธารณสขตาบล มความสมพนธกน (r = .20)
ดานการสนบสนนทางสงคมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน หมายถง การทบคลากรกรมปองกนฯ มการสนบสนนทางสงคมปานกลางจะทาใหมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานปานกลาง ซงสอดคลองกบ ณฐสดา สจนนทกล (2541) ทพบวา การรบรการสนบสนนทางสงคมจากสมาชกในครอบครวและจากบคคลในหนวยงาน มความสมพนธกบพฤตกรรมใหการพยาบาลในทางออม
ดานลกษณะมงอนาคตและควบคมตนมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน หมายถง การทบคลากรกรมปองกนฯ มลกษณะมงอนาคตและควบคมตนปานกลางจะทาใหมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานปานกลาง ซงสอดคลองกบวรต ปานศลา (2542) ทพบวา กลมทมระดบการศกษาปรญญาตร และมความเชออานาจในตนมาก และมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนสง มพฤตกรรมการทางานทเหมาะสมมากกวาในกลมอนๆ และพบอกวาลกษณะมงอนาคตและควบคมตน เปนตวพยากรณพฤตกรรมการทางานดานรวม พฤตกรรมการทางานดานบรหารและดานบรการ
สมมตฐานท 3 “ปจจยภายใน (แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณ
ภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน) มปฏสมพนธกบปจจยภายนอก (การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม) โดยรวมกนสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน”
พบปฏสมพนธระหวางตวแปรปจจยภายในและปจจยภายนอก 3 ค ไดแก 1. แรงจงใจใฝสมฤทธ และการสนบสนนทางสงคม จากผลการวจยแสดงวา บคลากรกรม
ปองกนฯในกลมรวม ทจบการศกษาสงกวาปรญญาตร และเปนขาราชการ มพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมาก ซงการพบปฏสมพนธระหวางตวแปรอสระ 2 ตว กลาวไดวา ผลการวจยนเปนไปตามทสมมตฐานทต งไว ซงยงไมพบงานวจยททาการศกษาปฏสมพนธกบตวอสระ 2 ตวน แตพบวาสอดคลองกบผลงานวจยทผานมาทไดทาการศกษาตวแปรอสระทละตว งานวจยทสนบสนนจากการศกษาแรงจงใจใฝสมฤทธ เชน งานวจยของพนดา ธนวฒนากล (2547) ทไดศกษาปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานบรการอยางมความรบผดชอบของพนกงานชางในกลม
Page 122
105
บรษท ไทยรงยเนยนคาร จากด (มหาชน) พบวา พนกงานชางทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงจะมพฤตกรรมการทางานบรการอยางมความรบผดชอบสงอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (r = .442) และ นชาภทร โพธบาง (2550) ทไดศกษาลกษณะจตใจและสถานการณทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานราชการอยางมจรยธรรมของเจาหนาทการเงนและบญช พบวา เจาหนาทการเงนและบญชทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง เปนผทมพฤตกรรมการทางานราชการอยางมจรยธรรมของเจาหนาทการเงนและบญช มากกวาเจาหนาทการเงนและบญชทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา เปนตน
งานวจยทสนบสนนจากการศกษา การสนบสนนทางสงคม เชน งานวจยของเรวต สดมณ (2544) ทไดศกษาปจจยทางจตสงคมกบพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรม ศกษาเฉพาะกรณ กาลงพลในสายงานปลดบญช พบวา กาลงพลในสายงานปลดบญช (กลมรวม) ทไดรบการสนบสนนทางสงคมมากจะมพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรมสงกวากาลงพลในสายงานปลดบญช (กลมรวม) ทไดรบการสนบสนนทางสงคมนอย และพบอกวากาลงพลกรมการเงนทหารทมการสนบสนนทางสงคมมากมพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรมสงกวากาลงพลกรมการเงนทหารทมการสนบสนนทางสงคมนอยอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และณฐยา ลอชากตตกล (2546) ทไดศกษาลกษณะทางสงคมและลกษณะทางพธทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานดานบรการของพนกงานธนาคารไทยพาณชย จากด (มหาชน) ในกรงเทพมหานคร พบวา ผทมการสนบสนนจากองคการสง เปนผทมพฤตกรรมการทางานดานบรการสงกวาพนกงานธนาคารในกลมตรงขามและพบปฏสมพนธระหวางการสนบสนนจากองคการและวถชวตทางพทธ ทสงผลตอพฤตกรรมการทางานดานบรการ
2. ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการถายทอดทางสงคมในการทางาน จากผลการวจยแสดงวา บคลากรกรมปองกนฯทจบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร และจบการศกษาสงกวาปรญญาตร มพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมาก ซงการพบปฏสมพนธระหวางตวแปรอสระ 2 ตว กลาวไดวา ผลการวจยนเปนไปตามทสมมตฐานทต งไว ซงยงไมพบงานวจยททาการศกษาปฏสมพนธกบตวอสระ 2 ตวน แตพบวาสอดคลองกบผลงานวจยทผานมาทไดทาการศกษาตวแปรอสระทละตว งานวจยทสนบสนนจากการศกษาลกษณะมงอนาคตและควบคมตน เชน งานวจยของเรวต สดมณ (2544) ทไดศกษาปจจยทางจตสงคมกบพฤตกรรมการทางานอยางจรยธรรม กรณกาลงพลในสายงานปลดบญช สงกดกองบญชาการทหารสงสด พบวา กาลงพล ทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนมาก จะมพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรมสงกวา กาลงพลทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนนอย เมอแยกพจารณาแตละหนวยงานไดผลสอดคลองกนทกหนวยงาน และสวรรณ พณตานนท (2545) ทไดศกษาปจจยทสงผลตอความเขมแขงองคการบรหารสวนตาบลในภาคกลาง กลมตวอยางเปนประธานกรรมการบรหาร พบวา ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน ของประธานกรรมการบรหารเปนตวแปรสาเหตทสงผลทางตรงใหประธานกรรมการบรหารกระทาพฤตกรรมจรยธรรมการทางาน
Page 123
106
งานวจยทสนบสนนจากการศกษา การถายทอดทางสงคมในการทางาน เชน งานวจยของ มยรฉตร สขดารงค (2547) ทไดศกษาปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานสนเชออยางมความรบผดชอบของเจาหนาทสนเชอ บมจ.ธนาคารกรงไทย พบวาเจาหนาทสนเชอทไดรบการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางเปนทางการมาก จะมพฤตกรรมการทางานสนเชออยางมความรบผดชอบสง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และเจาหนาทสนเชอทไดรบการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางไมเปนทางการสงจะมพฤตกรรมการทางานสนเชออยางมความรบผดชอบตาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และ พนดา ธนวฒนากล (2547) ทไดศกษาปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานบรการอยางมความรบผดชอบของพนกงานชางในกลม บรษท ไทยรงยเนยนคาร จากด (มหาชน) พบวา พนกงานชางทไดรบการถายทอดทางสงคมในการทางานอยางเปนทางการมากจะมพฤตกรรมการทางานบรการอยางมความรบผดชอบสงอยางมนยสาคญทระดบ .05 เปนตน
3. ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และการสนบสนนทางสงคม จากผลการวจยแสดงวา บคลากรกรมปองกนฯทจบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร มพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมาก ซงการพบปฏสมพนธระหวางตวแปรอสระ 2 ตว กลาวไดวา ผลการวจยนเปนไปตามทสมมตฐานทต งไว ซงยงไมพบงานวจยททาการศกษาปฏสมพนธกบตวอสระ 2 ตวน แตพบวาสอดคลองกบผลงานวจยทผานมาทไดทาการศกษาตวแปรอสระทละตว งานวจยทสนบสนนจากการศกษาลกษณะมงอนาคตและควบคมตน เชน งานวจยของเรวต สดมณ (2544) ทไดศกษาปจจยทางจตสงคมกบพฤตกรรมการทางานอยางจรยธรรม กรณกาลงพลในสายงานปลดบญช สงกดกองบญชาการทหารสงสด พบวา กาลงพล ทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนมาก จะมพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรมสงกวา กาลงพลทมลกษณะมงอนาคตและควบคมตนนอย เมอแยกพจารณาแตละหนวยงานไดผลสอดคลองกนทกหนวยงาน และสวรรณ พณตานนท (2545) ทไดศกษาปจจยทสงผลตอความเขมแขงองคการบรหารสวนตาบลในภาคกลาง กลมตวอยางเปนประธานกรรมการบรหาร พบวา ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน ของประธานกรรมการบรหารเปนตวแปรสาเหตทสงผลทางตรงใหประธานกรรมการบรหารกระทาพฤตกรรมจรยธรรมการทางาน
งานวจยทสนบสนนจากการศกษา การสนบสนนทางสงคม เชน งานวจยของเรวต สดมณ (2544) ทไดศกษาปจจยทางจตสงคมกบพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรม ศกษาเฉพาะกรณ กาลงพลในสายงานปลดบญช พบวา กาลงพลในสายงานปลดบญช (กลมรวม) ทไดรบการสนบสนนทางสงคมมากจะมพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรมสงกวากาลงพลในสายงานปลดบญช (กลมรวม) ทไดรบการสนบสนนทางสงคมนอย และพบอกวากาลงพลกรมการเงนทหารทมการสนบสนนทางสงคมมากมพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรมสงกวากาลงพลกรมการเงนทหารทมการสนบสนนทางสงคมนอยอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และณฐยา ลอชากตตกล (2546) ทไดศกษาลกษณะทางสงคมและลกษณะทางพธทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานดานบรการของพนกงานธนาคารไทยพาณชย จากด (มหาชน) ในกรงเทพมหานคร พบวา ผทมการสนบสนนจากองคการสง
Page 124
107
เปนผทมพฤตกรรมการทางานดานบรการสงกวาพนกงานธนาคารในกลมตรงขามและพบปฏสมพนธระหวางการสนบสนนจากองคการและวถชวตทางพทธ ทสงผลตอพฤตกรรมการทางานดานบรการ อาจกลาวไดวา ขอพบนเปนไปตามทฤษฎของ อลบาเนส ทกลาววา การทบคคลจะแสดงพฤตกรรมมาจากองคประกอบ 2 อยางคอ ลกษณะสวนบคคลหรอปจจยภายใน กบสภาพแวดลอมหรอปจจยภายนอก โดยทลกษณะสวนบคคลกบสภาพแวดลอม ซงเปนปฏสมพนธระหวางกนจะสงผลตอพฤตกรรมของบคคล ซงแสดงใหเหนวาการทบคคลจะมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานไดนน จะตองประกอบดวยปจจยภายในตวบคคลและปจจยภายนอกตวบคคล และการปฏสมพนธกนระหวางปจจยภายในตวบคคลและปจจยภายนอกตวบคคลทสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน
สมมตฐานท 4 “ปจจยภายใน (แรงจงใจใฝสมฤทธ จตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน และเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน) 4 ตวแปร รวมกบปจจยภายนอก (การถายทอดทางสงคมในการทางาน และการสนบสนนทางสงคม) 2 ตวแปร รวมทงสน 6 ตวแปร สามารถรวมกนทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานได”
จากผลการวจยแสดงวา ตวแปรทสาคญลาดบแรกในการทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย คอ เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เนองจาก เจตคต เปนสงทนกจตวทยาสงคมคดขนมาเพอเปนเครองมอทใชทาความเขาใจพฤตกรรมมนษย ทงนเพราะบคคลจะทาอะไรยอมขนอยกบความเชอความรสกและความเขาใจ มผทเชอวาทศนคตเปนจตลกษณะทเกดจากการเรยนรทางสงคม ตงแตวยเยาวทบคคลไดกระทาพฤตกรรมใดแลวไดผลตอบแทน ตอมาบคคลนนกจะคาดหวงและเชอวาไดรบผลตอบแทนในลกษณะเดยวกนนน ถาเขากระทาพฤตกรรมนนหรอพฤตกรรมประเภทเดยวกนนนอกแตถาบคคลกระทาพฤตกรรมใดแลวยงไมไดผลตอบแทนหรอไดรบผลตอบแทนโดยทเขาไมไดกระทาพฤตกรรมใดเลย กจะทาใหเขารบรวาพฤตกรรมใดหรอสงใดใหประโยชนและอะไรใหโทษซงมผลทาใหเขามเจตคตทดและไมดตอสงนน (Fishbein & Ajzen.1975: 336-339) ซงสอดคลองกบงานวจยของผอบเธยร วงศภกด (2537) ลกษม ลประสงค (2546) ณฐยา ลอชากตตกล (2546) และนชนารถ ธาตทอง (2539) ทพบวา บคคลทมเจตคตตอการทางานสงจะมการปฏบตงานสงกวาบคคลทมเจตคตตอการทางานตาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และตวแปรเจตคตตอสภาพการทางานเปนตวแปรทสามารถรวมทานายพฤตกรรมการทางานของบคคลได และงานวจยของมารษา สกอต (2548) ยงพบวา ทศนคตตอพฤตกรรมรบผดชอบตอการทางานและความเชออานาจภายในตนดานการผลตรายการโทรทศน สามารถรวมกนทานายพฤตกรรมรบผดชอบตอการทางานในกลมรวม ทานายไดรอยละ 40 (R2
= .40) ทระดบนยสาคญทางสถตท .01 โดยททศนคตตอพฤตกรรมรบผดชอบตอการทางานเปนตวทานายพฤตกรรมรบผดชอบตอการทางานไดอยางชดเจน มคาเบตาเทากบ .65
Page 125
108
รองลงมาคอ แรงจงใจใฝสมฤทธ เปนลกษณะภายในทสาคญลกษณะหนงซงผลกดนบคคลใหเกดความพากเพยรพยายามทจะทางานจนสาเรจลงดวยมาตรฐานทดเยยม (งามตา วนนทานนทและคณะ. 2545) ซงสอดคลองกบงานวจยของวรต ปานศลา (2542) พบวา บคลากรสาธารณสขระดบตาบลในกลมระดบการศกษาระดบปรญญาตรขนไปทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง จะมพฤตกรรมการทางานเหมาะสมมากกวากลมทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา และพบวา แรงจงใจใฝสมฤทธเปนตวทานายพฤตกรรมการทางานดานรวมมากทสด
3. ขอเสนอแนะในการวจย 3.1 ขอเสนอแนะเพอการปฏบต 1. จากผลการวจยพบวา เจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมความสมพนธและมอานาจในการทานายพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานไดสงทสด ดงนนควรสงเสรมใหมการเพมเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของพนกงานโดยจดอบรม เพอเสรมสรางเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานใหดยงขน ซงสงทหนวยงานจะไดรบคอ เมอบคลากรกรมปองกนฯ มเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทดแลว จะมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทดซงจะนาไปสการทางานทมประสทธภาพและประสทธผลไดตามเปาหมายของกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยตอไป
2. จากผลการวจยพบวา แรงจงใจใฝสมฤทธและการสนบสนนทางสงคมสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานในกลมขาราชการ ดงนน ควรมการสงเสรมใหแรงจงใจใฝสมฤทธและการสนบสนนทางสงคมไปพรอมๆกน โดยสรางแรงจงใจในการทางาน เชน สงเสรมใหบคลากรมองโลกในแงบวก ไมยดตดกบความคดของตวเอง มการกาหนดเปาหมาย กลยทธการทางานทเปนระบบ มแนวทางทชดเจน การประเมนผลทยตธรรม เพอวดผลการทางาน และนาไปปรบปรงการทางาน รวมถงการพจารณาใหผลตอบแทน ใหการสนบสนนทางสงคม โดยการสรางบรรยากาศในการทางานใหบคลากรมความรสกวาในหนวยงานมการชวยเหลอสนบสนนกนระหวางเพอนรวมงานและบคลากรกบหวหนางาน มการใหเกยรตซงกนและกน และใหบคลากรรสกวาตนเองไดรบการดแลเอาใจใส รสกวาตนเองมคณคา และผบรหารยงตองมองการณไกล วางแผนในการทางาน เหนความสาคญของผลดและผลเสย และสามารถถายทอดองคความรใหกบบคลากรกรมปองกนฯ ซงสงเหลานจะสงผลใหบคลากรกรมปองกนฯ มพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานมากขน
3. จากผลการวจยพบวา ลกษณะมงอนาคตและควบคมตนมปฏสมพนธรวมกบการถายทอดทางสงคมในการทางานและการสนบสนนทางสงคม ทสงผลตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานพบเฉพาะในกลมระดบการศกษาตากวาหรอเทยบเทาปรญญาตร ดงนน ควรมการสงเสรมใหบคลากรกลมนไดเหนแนวทางของการพฒนาความกาวหนาในตาแหนงหนาทการงานไปพรอมทง
Page 126
109
สนบสนนใหเกดความกาวหนาขน พรอมทงคดเลอกบคลากรทมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานใหไดรบรางวล เพอใหเปนแบบอยางแกบคลากรกลมน และจะไดเปนแรงผลกดนใหเกดการทางานอยางมความรบผดชอบมากขน 3.2 ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป
1. การศกษาในครงตอไปควรมการขยายการศกษาตวแปรทเกยวของกบพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เชน ความยตธรรมในองคกร และบรรยากาศในการทางาน ซงเปนตวแปรทไมไดนามาศกษาในครงน เพอเปนประโยชนใหกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยไดรบรเกยวกบคณลกษณะของบคลากร และนาไปปรบปรงการคดสรรบคลากรใหเหมาะสมกบงานททา เพอพฒนาศกยภาพของบคลากรใหเพมขน 2. งานวจยครงนศกษาพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยทปฏบตงานในสวนกลาง งานวจยครงตอไปควรศกษาพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภยในสวนภมภาค เพอคนหาปจจยทจะนาไปสการพฒนาพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตของบคลากรในดานอนๆใหครอบคลมทวทงองคกร 3. การศ กษาครง นได แนวทางการพฒนาพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบต งานของบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย โดยเนนทต วแปรเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานและแรงจงใจใฝสมฤทธ ดงนนกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ควรศกษาวจยเชงทดลองกบบคลากรกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย โดยจดทาโปรแกรม การฝกอบรมใหบคลากร โดยมงเนนไปทการเสรมสรางจดกจกรรมสรางเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานใหมากยงขน ขณะเดยวกนควรเพมแรงจงใจใฝสมฤทธ ควบคกนไป แลวดผลการปฏบตงานวาบคลากรมพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงานทเหมาะสมมากขนหรอไม
Page 128
111
บรรณานกรม กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย. (2553). รายงานประจาป 2553. กรงเทพฯ: กรมปองกนและ
บรรเทาสาธารณภย. กลมลกษณ ทองสมคร. (2541). ตวแปรทเกยวของกบความทอแทในการปฏบตงานของพนกงาน
ธนาคารกรงไทย จากด (มหาชน) ฝายสาคญทางธรกจทางธนาคาร สงกดสานกงานใหญ. สารนพนธ กศ.ม. (จตวทยาการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
กองการเจาหนาท. (2555). กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย. เกษม วฒนชย. (2546). ธรรมาภบาลกบบทบาทของคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ : พมพด. ขวญฤทย พรรณวจารณ. (2543). ปจจยทมอทธพลตอการปฏบตงานของหวหนางานสขาภบาลและ
อนามยสงแวดลอม เทศบาลเมอง. วทยานพนธ วท.ม. (บรหารสาธารณสข). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยมหดล.
งามตา วนนทานนท. (2534). จตวทยาสงคม. กรงเทพฯ: สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
งามตา วนนทานนท และคนอนๆ. (2545). การถายทอดทางสงคมกบพฒนาการของมนษย.เอกสาร คาสอนวชา วป 581. กรงเทพฯ: สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
จนตนา ธนวบลยชย. (2540). คณสมบตในการวดและคณภาพของมาตรวดเจตคตเชงจรยธรรม ดานความรบผดชอบทสรางขนเองโดยประยกตวธการของธอรนไดด. ปรญญานพนธ กศ.ด. (พฒนศกษาศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. จฑารตน กตตเขมากร. (2550). ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานดานความ
รบผดชอบในการปฏบตงานและดานการมสวนรวม ของบคลากรสายสนบสนนวชาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
จรรตน นนทยทวกล. (2538). การวเคราะหองคประกอบคณลกษณะความรบผดชอบของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ในกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม.(การวดผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ณฐยา ลอชากตตกล. (2546). ลกษณะทางสงคมและลกษณะทางพธทเกยวของกบพฤตกรรมการ
ทางานดานบรการของพนกงานธนาคารไทยพาณชย จากด (มหาชน) ในกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
Page 129
112
ณฐณชากร ศรบรบรณ. (2550). การพฒนาโมเดลเชงสาเหตของจตอาสาของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายในโรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. วทยานพนธ ค.ม.(วชาวจยและจตวทยาการศกษา). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
ณฐสดา สจนนทกล. (2541). ปจจยดานครอบครวการทางานและลกษณะสวนบคคลทเกยวของกบ พฤตกรรมการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
ณทฐา กรหรญ. (2550). การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของพนกงานมหาวทยาลย ศรนครนทรโรฒ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การอดมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
ดวงเดอน พนธมนาวน. (2524). ความสมพนธในครอบครวกบสขภาพจตและจรยธรรมของนกเรยน วยรน. สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. รายงานการวจย.
ดวงเดอน พนธมนาวน. (2528). การพฒนาจตใจขาราชการ : หลกและแนวปฏบตทางวชาการขาราชการ. 30 (2: 21-31)
ดษฎ ทรพยปรง. (2529). ผลการใชบทบาทสมมตเพอพฒนาความรบผดชอบตอหนาทการงานของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดรางบว กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
ดสต นาฝน. (2529). การถายทอดลกษณะความเปนทหารกบความยดมนผกพนตออาชพ : ศกษากรณนกเรยนนายเรออากาศ. วทยานพนธ สค.ม.(สงคมวทยา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.
ธกร ถาวรสนต. (2550). ปจจยทางจตและสงคมทเกยวของกบประสทธภาพการทางานของตารวจ คอมมานโด กองปราบปราม. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
ธงชย สนตวงศ. (2540). หลกการจดการ. พมพครงท 7. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. นกเลก สขถนไทย. (2531). งานวจยทเกยวของกบความรบผดชอบของคนไทย : ในประมวล
บทความทางวชาการดานพฤตกรรมศาสตร. เอกสารฉบบพเศษในวนครบรอบปท 33 หนา 81-100. กรงเทพฯ: สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
นชาภทร โพธบาง. (2550). ลกษณะจตใจและสถานการณทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานราชการอยางมจรยธรรมของเจาหนาทการเงนและบญช. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย
มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
Page 130
113
นภา วจตรศร. (2525). ผลของกจกรรมกลมทมตอความรบผดชอบของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 1โรงเรยนหนองแค “สรกจพทยา” จงหวดสระบร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการแนะแนว). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. นชนารถ ธาตทอง. (2539). การศกษาความสมพนธระหวางความขดแยงในบทบาท ความคลมเครอ ในบทบาท ลกษณะทางจตบางประการ กบพฤตกรรมการทางานของนกวชาการศกษาใน สวนภมภาค. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. นนทรตน ปรวตธรรม. (2553). การศกษาปจจยทสงผลตอพฤตกรรมจตอาสาของเดกและเยาวชนท
รบทนการศกษาสานกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย. วทยานพนธ สส.ม. (สงคมสงเคราะหมหาบณฑต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.
บญรบ ศกดมณ. (2532). การเสรมสรางจตลกษณะเพอพฒนาพฤตกรรมการทางานราชการ. ปรญญานพนธ กศ.ด. (พฒนาศกษาศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
ปราโมทย กลยา. (2551). ปจจยทสงผลตอความรบผดชอบในการปฏบตงานตามความคดเหนของขาราชการครในสถานศกษาขนพนฐานสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาอบลราชธาน เขต 1. ปรญญานพนธ ก.ม. (การบรหารการศกษา). จงหวดอบลราชธาน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน.
ปยะนาถ สรวสตร. (2552). แรงจงใจของผนาเยาวชนทมจตอาสาในการทากจกรรมเพอสงคม : กรณศกษา สภาเยาวชนกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ สส.ม. (สงคมสงเคราะหมหาบณฑต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.
ผอบเธยร วงศภกด. (2537). ปจจยทเกยวของกบการปฏบตงานของเจาหนาทฝกอบรมใน ธนาคาร พาณชยไทย. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ:
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. พงษสวสด สวสดพงษ. (2530). ปญหาอญญภาพของมนษยในสงคมปจจบน: โครงรางการวเคราะห
ตามกรอบความคดสงคมวทยาแนวพทธ. สงคมวทยาตามแนวพทธศาสตร พมพครงท 2. กรงเทพฯ: การศาสนา.
พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต). (2546). วธคดตามหลกพทธธรรม. พมพครงท 7. กรงเทพฯ: สานกพมพศยาม. พระไพศาล วสาโล. (2550). ศาสตรและศลปแหงการจดการความด ศกษากรณมลนธพทธฉอจอ.
กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.
Page 131
114
พนดา ธนวฒนากล. (2547). ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานบรการอยางม ความรบผดชอบของพนกงานชางในกลม บรษท ไทยรงยเนยนคาร จากด (มหาชน).
ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. พชร นรนาทโกมล และคณะ (2544). เอกสารการสอนชดวชาการพฒนาองคกร. พมพครงท 12.
กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. พทยา สายห. (2524). กลไกของสงคม. กรงเทพฯ: ภาควชาสงคมวทยาและมานษยวทยา
จฬาลงกรณมหาวทยาลย. เพชรนทร ปฐมวณชกะ. (2535). การวเคราะหองคประกอบความรบผดชอบของนกเรยนระดบ
ประถมศกษา : กรณศกษาชนประถมปท 6 สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวด พษณโลก.ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต. มหาวทยาลยนเรศวร. มยรฉตร สขดารงค. (2547). ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานสนเชออยาง
มความรบผดชอบของเจาหนาทสนเชอ บมจ.ธนาคารกรงไทย. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย
มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มารษา สกอต. (2548). จตลกษณะและสถานการณทางสงคมทสงผลตอพฤตกรรมรบผดชอบตอ การทางานของผผลตรายการโทรทศน. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตร ประยกต).กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มชตา จาปาเทศ รอดสทธ. (2550). จตอาสาคออะไร. ประชาชาตธรกจ. ตอนท 38. ยศวรรณ นพฒนศรผล. (2541). ปจจยดานบคคลและสภาพแวดลอมทเกยวของกบการปฏบตการ
พยาบาลของพยาบาลวชาชพในหออภบาลผปวยหนก ในโรงพยาบาลของรฐ เขตกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
รชน สงขสวรรณ. (2547). ปจจยทสงผลตอความรบผดชอบในการทางานของขาราชการสานก บรหารงานสงเสรมการศกษาเอกสาร กระทรวงศกษาธการ กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม.(จตวทยาการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
เรวต สดมณ. (2544). ปจจยทางจตสงคมกบพฤตกรรมการทางานอยางมจรยธรรม ศกษาเฉพาะกรณ กาลงพลในสายงานปลดบญช. กรงเทพฯ : วทยาลยปองกนราชอาณาจกร.
ละมายมาศ ศรทตต และจรรจา สวรรณทต. (2510). อทธพลของสงคมตอพฒนาการของเดกท ตาบลนาปา อาเภอเมองชลบร. รายงานการวจยฉบบท 9. กรงเทพฯ : สถาบนระหวาง ชาตสาหรบการคนควาเรองเดก.
Page 132
115
ลกษม ลประสงค. (2546). ปจจยทางจตสงคมและลกษณะทางพทธทเกยวของกบพฤตกรรม การทางานดานการสอสารตามมาตรฐานสากลของประเทศไทยดานการจดการและสมฤทธ
ผลของงานภาครฐ (P.S.O. 1102 : ระบบสอสาร) ของบคลากรทางการศกษากระทรวง ศกษาธการ.ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ:
บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. วภา พงษพจตร. (2529). ลกษณะของนสตหอพกจฬาลงกรณมหาวทยาลย. วทยานพนธปรญญา
มหาบณฑต ภาควชาวจยการศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. วรต ปานศลา. (2542). การถายทอดทางสงคมในการทางาน จตลกษณและการรบรเกยวกบ บทบาททสมพนธกบพฤตกรรมการทางานของบคลากรสาธารณะสขระดบตาบลใน ภาคเหนอของประเทศไทย. ปรญญานพนธ วท.ด. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ศรวรรณ เสรรตน และคนอนๆ. (2541). พฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ : ธระฟลมและ
ไซแทกซ. ศกดชย นรญทว. (2532). ความแปลกแยกกบพฤตกรรมการทางานของครสงกดกรงเทพมหานคร.
ปรญญานพนธ กศ.ด. (พฒนศกษาศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.
สมชาย ประกตเจรญสข. (2547). ปจจยทมผลกระทบตอพฤตกรรมการทางานของบคลากรสายการ สอน ในสงกดสถาบนราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. ปรญญานพนธ
บรหารธรกจมหาบณฑต บธ.ม. (การจดการ). กรงเทพ ฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
สมยศ นาวการ. (2545). กรณศกษาการบรหารและพฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ: บรรณกจ 199. สาโรช บวศร. (2522). การรบผดชอบในการตดสนใจ. จลสารสมาคมการศกษาแหงประเทศไทย ฉบบปท 8. กรงเทพฯ : สมาคมการศกษาแหงประเทศไทย โรงพมพบรรหาร. สรลกษณ ตรยตรงตรคณ. (2550). ตวแปรทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานประชาสมพนธเชงรก
ของนกประชาสมพนธในสถาบนอดมศกษา เขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
สทธสาร ธารสวรรณวงศ. (2547). ตวแปรทเกยวของกบประสทธภาพในการทางานของพนกงาน สายวศวกรรมฝายวศวกรรมจราจรทางอากาศ บรษท วทยการบนแหงประเทศไทย จากด.
สารนพนธ กศ.ม. (จตวทยาการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
Page 133
116
สวรรณ พณตานนท. (2545). ปจจยทสงผลตอความเขมแขงขององคกรการบรหารสวนตาบลในภาคกลาง. ปรญญานพนธ วท.ด. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
อนวต คณแกว. (2538). การวดผลและการพฒนาความรบผดชอบของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
อทมพร สราฤทธ. (2547). ปจจยดานจตสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานดานบรการของพนกงานใหบรการทางโทรศพท. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
องศนนท อนทรกาแหง. (2548). เอกสารประกอบการสอน รายวชา วป 722 ผนา สมาชกและการ พฒนาองคการ. สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
Albanese. (1981). Managing: toward accountability for performance. 3rd ed. Venture: Regal Books. Bloom, B (1975). Taxonomy of Education Objective Handbook I. Cognitive Domain.
New York: David Mckay. Cattell, Raymond B. (1963). Manual for jr. – sr. High school Personality Questionnaire “HSP”
Form A. Illinois : Institute for Personality and ability Testing. Fishbein, M. and AiZen. I.(1975). Belief,Attitude,Intention and Behavior : An Introduction
toTheory and Research. Reading, Massachusetts” Addison Wesley. Heck, R.H. (1995). Organizational and Professional Socialization : Its Impact on The
Performance of New Administrators. The Urban Review. McClelland, D. C. (1961). The Achieving Society . New York, N.Y. : McGraw-Hill. Stringer, R. (2002). Leadership and Organizational climate. Upper Saddle River, NJ:
Prentice all. Van Maanen, J., & Schein, E. H. (1979). Toward a Theory of Organizational Socialization.
Research in Organizational Behavior. Yamane, Taro.(1967). Statistics: An introductory analysis. New York: Harper and Row.
Page 135
118
ภาคผนวก ก ตารางแสดงคาสถตตางๆ
Page 136
119
ตาราง 24 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอพจารณา ตามแรงจงใจใฝสมฤทธและการสนบสนนทางสงคม ในกลมรวม จานวน 317 คน
แรงจงใจใฝสมฤทธ การสนบสนนทางสงคม n code x 21
(97.97) 12
(96.33) 11
(87.47) สง สง 113 22 101.59 3.62* 5.26* 14.12* สง ตา 64 21 97.97 - 1.64 10.50* ตา สง 61 12 96.33 - - 8.86* ตา ตา 79 11 87.47 - - -
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ตาราง 25 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอพจารณา ตามแรงจงใจใฝสมฤทธและการสนบสนนทางสงคม ในกลมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร จานวน 107 คน
แรงจงใจใฝสมฤทธ การสนบสนนทางสงคม n code x 12
(100.11) 21
(99.71) 11
(88.00) สง สง 40 22 101.75 1.64 2.04 13.75* ตา สง 19 12 100.11 - 0.4 12.11* สง ตา 21 21 99.71 - - 11.71* ตา ตา 27 11 88.00 - - -
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05
Page 137
120
ตาราง 26 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอพจารณา ตามแรงจงใจใฝสมฤทธและการสนบสนนทางสงคม ในกลมประเภทขาราชการ จานวน 174 คน
แรงจงใจใฝสมฤทธ การสนบสนนทางสงคม n code x 21
(99.57) 12
(96.48) 11
(86.95) สง สง 60 22 101.53 1.96 5.05* 14.58* สง ตา 29 21 99.57 - 3.09 12.62* ตา สง 42 12 96.48 - - 9.53* ตา ตา 43 11 86.95 - - -
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ตาราง 27 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอพจารณา ตามลกษณะมงอนาคตและควบคมตนและการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในกลมระดบ การศกษานอยกวาหรอเทยบเทาปรญญาตร จานวน 210 คน
ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน
การถายทอดทางสงคมในการทางาน
n code x 12
(98.43) 21
(96.81) 11
(87.22) สง สง 68 22 99.44 1.01 2.63 12.22* ตา สง 40 12 98.43 - 1.62 11.21* สง ตา 52 21 96.81 - - 9.59* ตา ตา 50 11 87.22 - - -
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05
Page 138
121
ตาราง 28 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอพจารณา ตามลกษณะมงอนาคตและควบคมตนและการถายทอดทางสงคมในการทางาน ในกลมระดบ การศกษาสงกวาปรญญาตร จานวน 107 คน
ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน
การถายทอดทางสงคมในการทางาน
n code x 12
(94.77) 21
(94.56) 11
(92.46) สง สง 37 22 104.70 9.93* 10.14* 12.24* ตา สง 17 12 94.77 - .21 2.31 สง ตา 27 21 94.56 - - 2.10 ตา ตา 26 11 92.46 - - -
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ตาราง 29 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน เมอพจารณา ตามลกษณะมงอนาคตและควบคมตนและการสนบสนนทางสงคม ในกลมระดบการศกษานอย กวาหรอเทยบเทาปรญญาตร จานวน 210 คน
ลกษณะมงอนาคตและควบคมตน
การสนบสนนทางสงคม n code x 12
(97.66) 21
(96.19) 11
(86.23) สง สง 68 22 99.91 2.25 3.72* 13.68* ตา สง 47 12 97.66 - 1.47 11.43* สง ตา 52 21 96.19 - - 9.96* ตา ตา 43 11 86.23 - - -
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05
Page 139
122
ภาคผนวก ข แบบสอบถามการวจย
Page 140
123
แบบสอบถามเพอการวจย
ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนตว 1. เพศ [….…] ชาย [….…] หญง
2. ระดบการศกษา [….…] ปวช.หรอ ม6 [….…] ปวส.
[….…] ปรญญาตร [….…] สงกวาปรญญาตร
3. ประเภทตาแหนงงาน
[….…] ขาราชการ [….…] ลกจางประจา [….…] พนกงานราชการ
คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด
ขอความ จรงทสด
จรง คอน
ขางจรง
คอน
ขางไมจรง
ไมจรง ไมจรงทสด
ตอนท 2 แบบวดแรงจงใจใฝสมฤทธ 1. ขาพเจามงม นทางานตามทไดรบมอบหมายจนกวาจะสาเรจ
2. ขาพเจาตงใจทางานทกครง เพอใหงานสาเรจตามเปาหมาย
3. ขาพเจาอยากมชวตอยอยางสบายๆโดยไมตองทางานใดๆเลย
4. เมอการทางานมปญหาอปสรรค ขาพเจาจะหาทางแกไขโดยไมยอทอจนกวางานจะสาเรจตามเปาหมาย
5. ขาพเจาพอใจทจะทางานใหเสรจ แมจะเลยเวลาเลกงานแลวกตาม
6. ขาพเจาจะคนหาขอมลจากแหลงตาง ๆ เพอนามาใชประโยชนในการทางาน
Page 141
124
ขอความ จรงทสด
จรง คอน
ขางจรง
คอน
ขางไมจรง
ไมจรง ไมจรงทสด
7. ถามขอสงสยในการทางาน ขาพเจาจะถามผทม ประสบการณมากกวาจนกวาจะเขาใจแจมชด
8. ขาพเจาสามารถทางานอยางใดอยางหนงตดตอกนเปนเวลานานได โดยไมออนลา
9. ขาพเจาจะกาหนดเปาหมายการทางานในระดบทเหมาะสมกบความสามารถของตนเอง
10. ขาพเจาชอบทจะแสวงหาความรใหมๆ มาใชในการพฒนางานของขาพเจา
11. ขาพเจาทางานอยางตงใจโดยไมคดวาการทางานนนจะทาใหไดรบรางวลหรอชอเสยงหรอไม
ตอนท 3 แบบวดจตอาสาในการปองกนและบรรเทา สาธารณภย 1. ขาพเจาพรอมทจะเสยสละเวลาเพอชวยเหลอผอนและสงคม ทประสบความเดอดรอนทกขยาก
2. ขาพเจาเตมใจชวยเหลอผทเดอดรอน แมจะไมมใครรองขอ
3. ขาพเจาหาโอกาสทจะรวมรณรงคใหคนในสงคมตระหนกถงปญหาของสาธารณภย
4. ขาพเจาหาโอกาสทจะเขารวมหารอแนวทางการแกไขปญหาทเกดขนจากสาธารณภย
5. ขาพเจาพรอมทจะมาปฏบตหนาทในทนททเกดเหต สาธารณภยขนแมวาจะเปนเวลาพกของขาพเจา
6. ขาพเจาบรจาคสงของใหหนวยงานหรอองคกรททางานเกยวกบการใหความชวยเหลอผอนและสงคมเมอมโอกาส
7. ขาพเจาบรจาคเงนเพอชวยเหลอผประสบภยธรรมชาต เชน อทกภย อคคภย คลนสนาม เมอมโอกาส
8. ขาพเจาสมครใจอานวยความสะดวกแกผทเดอดรอน
Page 142
125
ขอความ จรงทสด
จรง คอน
ขางจรง
คอน
ขางไมจรง
ไมจรง ไมจรงทสด
9. เมอขาพเจาพบเหนเหตอบตภย ขาพเจาจะรบแจงหนวยงานทรบผดชอบทราบทนท
10. ขาพเจาสมครใจไปอบรมเพอเพมความรและประสบการณในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย
ตอนท 4 แบบวดลกษณะมงอนาคตและควบคมตน 1. ขาพเจามกใชเวลาทางานนาน จนบางครงเสรจไมทนเวลาทกาหนด
2. การวางแผนลวงหนาไมคอยไดประโยชน เพราะเหตการณมกไมเปนไปตามแผนทวางไว
3. ถาขาพเจาเหนของทอยากไดมากแตมราคาแพง ขาพเจาจะตดสนใจซอทนทและยอมอดหลงจากนน
4. ขาพเจาคดวาไมมประโยชนอะไรเลยทจะวางแผนเกยวกบอนาคต
5. ถาขาพเจาตองการสงใดแลวตองรอคอย ขาพเจาจะเปลยนเปาหมายทนท
6. วนไหนทมงานมาก ขาพเจาจะเตอนตนเองใหรบทางานใหเสรจโดยเรว
7. ขาพเจาอดทนทจะทางานใหเสรจตามกาหนดเวลา แมจะเหนอยหรอบางครงตองทาลวงเวลางาน
8. ขาพเจาไมสามารถลงมอทางานได ถามเพอนหรอบคคลอนมาพดคยดวย
9. เมอมคนมาทาใหขาพเจาขาพเจาโมโห ขาพเจาจะแสดงความไมพอใจออกไปใหเขารทนท
10. ขาพเจาพยายามใชเงนอยางประหยด เพอใหเพยงพอตอการใชจายตลอดเดอน
11. ขาพเจาจะระมดระวงในการทางานเปนพเศษเฉพาะเมอมคนคอยสงเกตเทานน
Page 143
126
ขอความ จรงทสด
จรง คอน
ขางจรง
คอน
ขางไมจรง
ไมจรง ไมจรงทสด
ตอนท 5 แบบวดเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน 1. ขาพเจาคดวาการเรยนรเกยวกบรายละเอยดของงานจะเปนผลดตอตวขาพเจาเอง
2. ขาพเจาพรอมทจะปฏบตงานของขาพเจาใหไดดยงขน
3. ขาพเจายนดทจะเรยนรส งใหมๆ ท กรมปองกนฯ จดหามาเพอใชในการปฏบตงาน
4. ขาพเจาคดวาความรบผดชอบเปนสงทสาคญอยางยงตอการปฏบตงานปองกนและบรรเทาสาธารณภย
5. ขาพเจาพรอมทจะปรงปรงและพฒนางานในหนาทใหสอดคลองกบความตองการของหนวยงาน
6. ขาพเจาคดวาถาทกคนสามารถวเคราะหปญหาทเกดจากงานในหนาทได จะทาใหงานมประสทธภาพและเปนผลดตอกรมปองกนฯ
7. ขาพเจารสกพงพอใจทจะทางานทตองมความรบผดชอบสง
8. เมอเปรยบเทยบกบงานอนๆ ในกรมปองกนฯ งานของขาพเจาเปนงานทตองรบผดชอบมาก แตขาพเจากยนดทา
9. ขาพเจาพอใจท กรมปองกนฯ ใหความสาคญกบการทางานของขาพเจา
10. ความรบผดชอบในการทางานของขาพเจา เปนสงทมประโยชนตอคนในสงคม
11. ขาพเจาพรอมทจะปรงปรงและพฒนาการทางานในหนาทใหประสบความสาเรจ
Page 144
127
ขอความ จรงทสด
จรง คอน
ขางจรง
คอน
ขางไมจรง
ไมจรง ไมจรงทสด
ตอนท 6 แบบวดการถายทอดทางสงคมในการทางาน 1. เมอมงานโครงการใหญๆ กรมปองกนฯ จะจดใหมการประชมชแจงกอนการทางานเสมอ
2. กรมปองกนฯ สนบสนนใหบคลากรไปฝกอบรมหาความรตางๆ
3. ขาพเจาไปรวมประชมสมมนาทกครง ทการประชมนนเกยวของกบงานของขาพเจา
4. ขาพเจาไดรบคาชกชวนจากเพอนรวมงาน ในการจด กจกรรรม โครงการตาง ๆ
5. เมอขาพเจาไดรบมอบหมายงานใหม ขาพเจาสามารถสอบถามจากผทเคยมประสบการณในททางานได
6. เพอนรวมงานสามารถเสนอแนะการแกไขปญหาอปสรรคในการทางานใหแกขาพเจาได
7. หวหนามกจะชวยขาพเจาทางานและสอนงาน ทาใหขาพเจาไดเรยนรไปดวย
8. ผบงคบชาหรอหวหนาจะอธบายรายละเอยดของงานกอนมอบหมายงานแกขาพเจาเสมอ
9. เพอนรวมงานเปนตวอยางทดในการทางานของขาพเจา
10. การทางานรวมกนเพอน ทาใหขาพเจาเรยนรงานไดดขน
11. ผบงคบบญชาไมเคยใหคาแนะนาในการทางานแกขาพเจาเลย
Page 145
128
ขอความ จรงทสด
จรง คอน
ขางจรง
คอน
ขางไมจรง
ไมจรง ไมจรงทสด
ตอนท 7 แบบวดการสนบสนนทางสงคม 1. ผบงคบบญชาจะรบฟงขาพเจาอยางจรงจงเมอขาพเจาตองการระบายความในใจเกยวกบปญหาในการทางาน
2. ผบงคบบญชาใหการสนบสนน การพฒนา หรอการศกษาตอของขาพเจา
3. ผบงคบบญชาของขาพเจาเปนผชวยใหขาพเจาพนจากภาวะวกฤตอยางเตมกาลงความสามารถของเขา
4. ผบงคบบญชาจะใหความชวยเหลอแกขาพเจาทนทเมอขาพเจาตองการความชวยเหลอ
5. ผบงคบบญชาพรอมทจะใหกาลงใจขาพเจาเมอขาพเจามความกลดกลมใจ
6. ถาขาพเจารเรมทาการสงใดกตามทเปนเรองถกตองตามหนาทความรบผดชอบ ผบงคบบญชาจะใหการสนบสนนและใหกาลงใจ
7. ผบงคบบญชาแสดงความเอออาทรตอขาพเจาในยามเจบไขไดปวย
8. เพอนรวมงานยนดใหคาปรกษาเมอขาพเจามปญหาทไมสามารถแกไขดวยตนเอง
9. เพอนรวมงานมกพดคยแลกเปลยนประสบการณเพอพฒนาการทางานของขาพเจา
10. เมอเพอนรวมงานของขาพเจามปญหาในการทางานขาพเจาจะพดใหกาลงใจตอเพอนเสมอ
11. ขาพเจาสามารถทาใหเพอนรวมงานของขาพเจาเขาใจ จดออนของเขาโดยไมเสยสมพนธภาพ
Page 146
129
ขอความ จรงทสด
จรง คอน
ขางจรง
คอน
ขางไมจรง
ไมจรง ไมจรงทสด
ตอนท 8 แบบวดพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน 1. ขาพเจาตงใจทจะพฒนางานทอยในความรบผดชอบของตนเอง
2. ขาพเจาสามารถปฏบตงานทไดรบมอบหมายไดสาเรจภายในเวลาทกาหนดเสมอ
3. ขาพเจาทางานทกชนดวยความละเอยดรอบคอบ
4. ขาพเจาวางแผนในการปฏบตงานลวงหนาเสมอ
5. ขาพเจาศกษาหาความรท เปนประโยชนในการปฏบตงานอยเสมอ
6. ขาพเจาตดตามผลงานทไดทาไปแลว ถาพบวาผดพลาดขาพเจาจะหาทางปรบปรงแกไข
7. ขาพเจามาทางานตรงเวลา และกลบหลงเวลาเลกงานเปนประจา
8. ขาพเจามสมาธจดจอกบงานทกาลงปฏบตอยจนงานสาเรจ
9. เมอทางานผดพลาดขาพเจายนดรบผด โดยไมกลาวโทษผอน
10. ขาพเจายอมรบฟงคาตาหนจากหวหนา โดยไมแสดงอารมณโกรธ
11. ขาพเจาพยายามปรบปรงการทางานใหเหมาะสมกบสถานการณอยเสมอ
12. ขาพเจามงมนปฏบตงานเพอใหงานสาเรจตามเปาหมาย ถงแมวางานนนจะยาก
13. ขาพเจาตงใจทางาน โดยคานงถงผลประโยชนของกรมปองกนฯ เปนหลก
14. ขาพเจาตงใจทางานเพอใหบรรลเปาหมายของกรมปองกนฯ
Page 147
130
ขอความ จรงทสด
จรง คอน
ขางจรง
คอน
ขางไมจรง
ไมจรง ไมจรงทสด
15. ขาพเจาใหความรวมมอทกครงทมการจดกจกรรมของกรมปองกนฯ
16. ขาพเจาใหความรวมมอทกครงทมการตรวจสอบการทางานของกรมปองกนฯ
17. ขาพเจาปฏบตหนาทตามกฎระเบยบและนโยบายของกรมปองกนฯ
18. ขาพเจาไมเคยใชเวลาราชการไปทาธระเรองสวนตว
19. ขาพเจาไมเคยนาทรพยสนทเปนขององคกรไปใชสวนตว
20. ขาพเจาไมเคยนาขอมลทเปนความลบของกรมปองกนฯ ไปเปดเผยตอผอน
ขอขอบคณทใหความอนเคราะหในการตอบแบบสอบถาม
Page 148
131
ภาคผนวก ค รายชอผเชยวชาญในการตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย
Page 149
132
รายชอผเชยวชาญ
ชอสกล สถานททางาน 1. อ.ดร.สภาพร ธนะชานนท ถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2. อ.ดร.จารวรรณ สกลค สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 3. ดร.รงนภา ตงจตรเจรญกล คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต
Page 150
133
ภาคผนวก ง
ตารางแสดงคาความเชอมนของเครองมอวจย
Page 151
134
ตาราง 30 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามพฤตกรรมความรบผดชอบในการปฏบตงาน จานวน 20 ขอ
ขอท คาอานาจจาแนก (r) 1 .606 2 .486 3 .609 4 .604 5 .605 6 .533 7 .534 8 .587 9 .447 10 .444 11 .655 12 .655 13 .670 14 .713 15 .642 16 .642 17 .687 18 .497 19 .501 20 .601
คาความเชอมน = .916
Page 152
135
ตาราง 31 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามแรงจงใจใฝสมฤทธ จานวน 11 ขอ
ขอท คาอานาจจาแนก (r) 1 .632 2 .583 3 .124 4 .545 5 .569 6 .618 7 .436 8 .374 9 .538 10 .588 11 .527
คาความเชอมน = .783 ตาราง 32 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามจตอาสาในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย จานวน 10 ขอ
ขอท คาอานาจจาแนก (r) 1 .661 2 .621 3 .644 4 .632 5 .670 6 .560 7 .496 8 .722 9 .658 10 .590
คาความเชอมน = .888
Page 153
136
ตาราง 33 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามลกษณะมงอนาคตและควบคมตน จานวน 11 ขอ
ขอท คาอานาจจาแนก (r) 1 .508 2 .430 3 .631 4 .677 5 .625 6 .248 7 .347 8 .440 9 .604 10 .123 11 .614
คาความเชอมน = .818 ตาราง 34 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามเจตคตตอพฤตกรรมความรบผดชอบ ในการปฏบตงาน จานวน 11 ขอ
ขอท คาอานาจจาแนก (r) 1 .541 2 .632 3 .699 4 .548 5 .614 6 .564 7 .547 8 .458 9 .406 10 .544 11 .572
คาความเชอมน = .855
Page 154
137
ตาราง 35 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามการถายทอดทางสงคมในการทางาน จานวน 11 ขอ
ขอท คาอานาจจาแนก (r) 1 .468 2 .511 3 .403 4 .374 5 .558 6 .587 7 .641 8 .633 9 .558 10 .497 11 .219
คาความเชอมน = .816 ตาราง 36 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามการสนบสนนทางสงคม จานวน 11 ขอ
ขอท คาอานาจจาแนก (r) 1 .713 2 .745 3 .771 4 .842 5 .831 6 .793 7 .775 8 .575 9 .567 10 .374 11 .285
คาความเชอมน = .914
Page 156
139
ประวตยอผวจย
ชอ ชอสกล นางสาวสธดา พานชกจโกศลกล วนเดอนปเกด 4 ตลาคม 2528 สถานทเกด กรงเทพมหานคร ทอยปจจบน 157 ถนนจรญสนทวงศ 96/2 ตาบลบางออ เขตบางพลด กรงเทพมหานคร 10700
ประวตการศกษา พ.ศ. 2547 มธยมศกษาตอนปลาย (ม.6) จาก โรงเรยนเบญจมราชาลย ในพระบรมราชปถมภ พ.ศ. 2551 ปรญญาตร (บธ.บ.) สาขาเศรษฐศาสตรธรกจ
(การเงนการธนาคาร) จากมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา พ.ศ. 2555 ปรญญาโท (วท.ม.) สาขาวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ