TIRANA BANKRAPORTI VJETOR2015
Letër nga Drejtori i Përgjithshem Ekzekutiv
Grupi Bankar i Pireut
Qeverisja e Korporatës
Tirana Bank - Objektiva dhe Indikatorë
Rrjeti i degëve: Harta dhe Adresat
Vështrim i përgjithshëm ekonomik
Çështjet kryesore të performancës së bankës
Produkte, Performanca dhe të tjera
Shërbimet bankare për klientë dhe individë
Ndërmarrjet e vogla dhe të mesme (Nvm)
Divizioni i bankingut të korporatave
Rrjeti i degëve
Thesari
Teknologjia e informacionit dhe infrastruktura
Administrimi i riskut
Njësia e përputhshmërisë ligjore dhe rregullative
Transferimi i fondeve
Përgjegjësia sociale e korporatës
Shoqëria
Ambienti
Kultura
Arsimi
Burimet njerëzore
Pasqyrat financiare (Tabelat dhe Grafikët)
Përmbajtja e pasqyrave financiare
Raporti i auditorit të pavarur
Pasqyra e të ardhurave
Bilanci
Pasqyara e ndryshimeve të kapitalit
Rrjedhja e parasë
Shënime për pasqyrat financiare
Pasqyra e lëndës
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
Letër nga Drejtorii Përgjithshem Ekzekutiv
7
Të nderuar aksionerë,
Të nderuar klientë,
Të nderuar partnerë,
Të nderuar punonjës,
Edhe pse 2015 ishte një vit plot zhvillime politike dhe ekonomike në rajon, të cilat
kanë ndikuar intensivisht veprimtarinë e industrisë financiare, Banka jonë ka arritur
me sukses të mbajë të fortë besimin dhe mbështetjen e klientëve të saj.
Tirana Bank, një aktor shumë i rëndësishëm në tregun bankar shqiptar gjatë dy
dekadave të fundit, vazhdon të qëndrojë pranë klientëve të saj. Ne vijojmë të ruajmë
në mënyrë të suksesshme mbështetjen e klientëve besnikë, të bashkëpunëtorëve
dhe të punonjësve të Bankës.
Stafi i Bankës ka punuar me angazhim dhe përkushtim për përmirësimin e cilësisë
së shërbimit, duke synuar forcimin e marrëdhënieve të frytshme dhe afatgjata në
çdo drejtim.
Performanca financiare, angazhimi për të realizuar një menaxhim dhe sjellje
institucionale me baza etike, janë të rrënjosura thellë në vlerat tona bazë: shërbim
me cilësi të lartë, aftësi për të qenë fleksibël me kërkesat e tregut, zhvillim i karrierës
profesionale dhe prosperitet për punonjësit tanë.
Në përputhje me strategjinë e Piraeus Group, Banka ka qenë e suksesshme në
përmbushjen e objektivave kryesore:
• të mbetet një nga pesë bankat më të mëdha në treg
• të mbajë një pozicion të fortë të likuiditetit dhe të kapitalit
• të përmirësojë vazhdimisht cilësinë e shërbimit
• ruajë stabilitetin e klientelës bazë, duke qenë njëkohësisht aktiv në krijimin e
marrëdhënieve me klientë të rinj, individë dhe biznese
• të mirëmbajë dhe të zgjerojë në mënyrë të kujdesshme portofolin e klientëve të
rregullt, si dhe duke u përqëndruar në trajtimin e aktiveve financiare problematike.
Në Dhjetor 2015, Piraeus Bank, banka më e madhe në Greqi, njoftoi përfundimin
me sukses të mbulimit tërësor të rritjes së kapitalit aksionar, një proces që përforcoi
premisat për një aktivitet të qëndrueshëm dhe performancë pozitive.
Ne ju falenderojmë për mbështetjen dhe bashkëpunimin tuaj, të cilat janë thelbësore
për arritjet tona dhe një inkurajim i fortë për të dhënë më të mirën në punën tonë.
Dritan Mustafa
Drejtor i Përgjithshëm Ekzekutiv
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
Grupi Bankar i Pireut
9
E themeluar në vitin 1916, Banka e Pireut operoi si një
institucion privat kreditimi për shumë dekada, ndërsa
kaloi në pronësi shtetërore për periudhën 1975-1991
deri sa u privatizua në dhjetor 1991. Që atëherë, ajo
është rritur me shpejtësi në madhësi dhe aktivitete,
duke qenë sot banka udhëheqëse në Greqi me 30 %
të tregut të kredive dhe 27 % të tregut të depozitave.
ZHVILLIMI YNË
Së bashku me rritjen e saj organike gjatë dekadave
të viteve 1990 - 2000, Banka e Pireut ka bërë një seri
lëvizjesh strategjike me qëllim krijimin e një pranie të
fortë në tregun e brendshëm. Në vitin 1998, Banka
bleu aktivitetet e Chase manhattan në Greqi, mori në
kontroll interesat e macedonia-Thrace Bank dhe mori
në pronësi bankën e specializuar Credit Lyonnais
Hellas. Në fillim të vitit 1999, bleu Xiosbank dhe
aktivitetet e National Westminster Bank Plc në Greqi.
Në qershor 2000, Bank e Pireut mori në pronësi
dy bankat e saj komerciale në Greqi (macedonia-
Thrace Bank dhe Xiosbank). Në vitin 2002, Banka
e Pireut blen Hellenic Industrial Development Bank
(ETBAbank), e cila u morr në pronësi në dhjetor 2003.
Në vitin 2005, Grupi Bankar i Pireut, në zbatim të
strategjisë për zgjerim në Evropën Juglindore dhe
në pellgun e mesdheut Lindor, Grupi Bankar i Pireut
arriti marrëveshjen për blerjen e Pater Credit Bank
në Rumani (e integruar në grup si Piraeus Bank
Romania SA në prill 2000). Në vitin 2005 merr në
pronësi bankën bullgare Eurobank (riemëruar në
“Piraeus Bank Bullgari”), duke forcuar praninë e saj
12 vjeçare në Bullgari. Në vitin 2005, hyn në tregun
serb duke blerë Atlas Bank (e cila u quajt “Piraeus
Bank AD Beograd”) dhe në tregun egjiptian duke
blerë Commercial Bank (riemëruar në “Piraeus
Bank Egjipt”). Në vitin 2007, Piraeus Group zgjeroi
prezencën ndërkombëtare në Ukrainë, me blerjen e
Commerce International Bank (riemëruar në “Piraeus
Bank ICB”) dhe në Qipro nëpërmjet blerjes së rrjetit
Arab Bank Cypriot.
Në vitin 2012, Banka e Pireut siguroi pjesën e
“shëndetshme” të Agricultural Bank (aktiveve dhe
pasiveve të zgjedhura) dhe GENIKI Bank, një ish-degë
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
e Societe Generale. Në mars 2013, blen operacionet
bankare greke të Bank of Cyprus, Cyprus Popular
Bank dhe Hellenic Bank. Në qershor 2013, Banka
e Pireut merr në pronësi millennium Bank Greece,
degë e BCP-së. Në prill 2015 Banka e Pireut mori
në pronësi aktivet e shëndetshëm të Panellinia Bank.
Këto transaksione përbëjnë hapa të rëndësishëm
në drejtim të ristrukturimit të sistemit bankar grek,
ku Banka e Pireut ka marrë pjesë që në fillim si një
shtyllë thelbësore. Banka e Pireut e ka përfunduar me
sukses integrimin e të gjitha operacioneve bankare të
lartpërmendura gjatë viteve 2012-2015 në sistemin
e saj, duke iu ofruar të gjithë klientëve një përvojë
unike bankare.
Në dhjetor 2015, Banka e Pireut njoftoi mbulimin e
plotë të aksioneve të rritjes së kapitalit në një shumë
që arrin në € 2.6 miliardë me heqjen e të drejtave
të parablerjes të aksionarëve ekzistues; pagesave në
para të gatshme; detyrimet ‘kapitalizimit ekuivalente
me pagesën e parave të gatshme; dhe ofron
kontribut në natyrë duke lëshuar votimin regjistruar
të 8,672,163,482 aksioneve të dematerializuara.
Aksionet e reja janë ndarë për investitorët e kualifikuar
në vendosje private, për mbajtësit e vërtetimeve
të pa transferueshme nën ligjin e menaxhimit të
përgjegjësisë dhe të Fondit të Stabilitetit Financiar
në bazë të vendimit të mbledhjes së Përgjithshme
të Jashtëzakonshme të Bankës më datë 15.11.2015
dhe në përputhje me vendimet e Bordit të Drejtorëve
të datës 20.11.2015 dhe 02.12.2015. Për më tepër,
për të mbuluar një pjesë të kapitalit të nevojave të
Pireut ato janë vlerësuar nga Inspektoriati i Cilësisë
së Aseteve (AQR) dhe Stres Testi i kryer nga Banka
Qendrore Europiane më 31 tetor 2015 në skenarin
negativ, Banka nxjerr obligacionet e konvertueshme
kontingjente nën dispozitat e ligjit në favor të HFSF
dhe AK 36 / 02.11.2015 në vlerë prej € 2.0 miliard.
Rikapitalizimi i Bankës së Pireut rriti kapitalin e
përgjithshëm të Grupit në € 10.0 miliard në fund të
dhjetorit 2015. RraportiCET-1 i Grupit (pro-forma për
operacionet jo të vijueshme të Piraeus Bank Qipro
dhe ATE Insurance) në fund të 2015-ës arriti në
17.8%, ndërsa raporti Common Equity Tier-1 sipas
Basel III arriti në 16.6%. Prandaj, raportet aktuale të
kapitalit e bëjnë Bankën e Pireut një nga bankat më
të mirë kapitalizuara në Evropë.
ÇFARË BËJMË
Sot, Banka e Pireut udhëheq një grup kompanish që
mbulojnë të gjitha aktivitetet financiare në tregun
grek (bankë universale). Banka e Pireut zotëron në
veçanti njohuri teknike në fushat e ndërmarrjeve
të vogla dhe të mesme, bankave bujqësore, kredi
konsumatore, hipotekare dhe bankim të gjelbërt,
tregjet e kapitalit dhe të investimeve bankare, qera
financiare dhe faktorizim. Këto shërbime ofrohen
përmes rrjetit kombëtar të grupit prej 709 degëve
dhe 1,817 ATm-ve në fund të vitit 2015, si dhe
përmes rrjetit të tij inovator të bankingut elektronik
winbank.
Grupi Bankar i Pireut, ka një prani ndërkombëtare
të përbërë nga 280 degë të përqendruara kryesisht
në Evropën Juglindore dhe mesdheun Lindor. Në
veçanti, Grupi operon në Rumani nëpërmjet Piraeus
Bank Rumania me 120 degë, në Bullgari përmes
Piraeus Bank Bulgaria me 75 degë, në Shqipëri
përmes Tirana Bank me 39 degë, në Serbi me 26
degë të Piraeus Bank Beograd, në Ukrainë me 18
degët e Piraeus Bank ICB, në Londër dhe Frankfurt
me një degë të Piraeus Bank secila.
ÇFARË PËRFAQËSOJMË
Grupi Bankar i Pireut ka burime njerëzore me trajnimin
dhe përvojën e duhur. vizioni i Grupit është zhvillimi
i vazhdueshëm i një organizate të përgjegjshme me
vlera njerëzore, ku çdo punonjës punon me aftësi,
frymëzim dhe përkushtim, duke u mbështetur kështu
tek larmia e burimeve njerëzore dhe duke krijuar vlerë
në çdo veprim. Në përzgjedhjen dhe përdorimin e
burimeve njerëzore përdoren kritere dhe metodika
objektive, me theks të veçantë tek ofrimi i mundësive
të barabarta dhe respekti për njerëzit. Grupi i Pireut
investon për trajnimin dhe zhvillimin e vazhdueshëm
të 19.000 punonjësve ëe tij, duke përdorur masa
dhe metoda novatore. Në të njëjtën kohë ky Grup
ka krijuar një mjedis pune ku mbështetet novacioni,
shkëmbimi i ideve dhe kreativiteti dhe ku nxitet
fryma e punës në ekip. Nëpërmjet sistemeve të
11
veçanta të vlerësimit, Grupi siguron që rezultatet
e punonjësve të jenë në përputhje me objektivat e
Grupit, duke krijuar kuadrin e nevojshëm për njohjen
dhe shpërblimi si në nivel individual ashtu edhe në
nivel ekipi. Komunikimi i hapur dhe mbështetja e
nevojshme e njerëzve po përmirësohet në shumë
fusha të ndryshme dhe aspekte të ndryshme të jetës,
duke siguruar që organizata të jetë si “njerëzore,
ashtu edhe dinamike”.
Grupi Bankar i Pireut, duke ndërthurur zhvillimin
e aktivitetit tregtar me përgjegjësinë sociale, po i
fuqizon sistematikisht marrëdheniet me partnerët
e tij social përmes aktiviteteve konkrete, me theks
të veçantë tek mbrojtja e mjedisit dhe ruajtja e
trashëgimisë kulturore. Ky grup e ka rritur ndjeshëm
ekspertizën dhe pjesën e tregut në fushën e
shërbimeve bankare ekologjike me degë dhe
produkte të dedikuara, duke iu përgjigjur si nevojave
të bizneseve ashtu edhe të individëve. Në të njëjtën
kohë, Fondacioni Kulturor i Grupit Bankar të Pireut
kryen veprimtari kulturore, çka bën pjesë në politikën
e këtij grupi për përgjegjësinë sociale të biznesit. Ky
grup shfrytëzon një rrjet muzesh tematikë në Greqi,
i cili po rritet vazhdimisht dhe ka për synim sjelljen e
një standardi të lartë veprimtarie kulturore në zonat
rurale të Greqisë në mënyrë të efektshme dhe efikase.
Si një bankë udhëheqëse në Greqi, Grupi Bankar i
Pireut merr nisma që mbështetin plane solide biznesi
dhe nxisin evolucionin e ekonomisë drejt një modeli
zhvillimi të qendrueshëm.
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
Qeverisja e Korporatës
13
ORgANET E MENAxHIMIT TË LARTË
Organi më i lartë i Tirana Bank është Asambleja e Përgjithshme
e Aksionerëve, e cila zgjedh Bordin e Drejtorëve të Bankës për
mbikëqyerjen dhe marrjen e vendimeve.
Nenet e Shoqatës së Bankës përcaktojnë mënyrën e funksionimit
të organeve të Bankës dhe menaxhimin e saj. Ky dokument
shpreh qartë përbërjen e Bordit të Drejtorëve, si dhe detyrimet/
funksionet e anëtarëve të tij, sipas Ligjit “Për tregtarët dhe
shoqëritë tregtare” Nr. 9901 datë 14.04.2008 dhe Ligjit “Për
bankat në Republikën e Shqipërisë “ Nr. 9662 datë 18.12.2006.
BORDI I DREJTORËVE
Bordi i Drejtorëve përbëhet nga një numër tek, jo më pak se
pesë (5) dhe jo më shumë se nëntë (9), anëtarësh ekzekutiv dhe
joekzekutivë. Anëtarët ekzekutiv janë të angazhuar në çështjet
e përditshme të menaxhimit të bankës; anëtarëve jo-ekzekutiv
do t’u besohet promovimin i çështjeve të korporatës. Numri i
përgjithshëm i anëtarëve ekzekutiv nuk përbën shumicën e numrit
të përgjithshëm të anëtarëve të Bordit. Shumica e anëtarëve të
Bordit duhet të jenë të pavarur. Kapaciteti i anëtarëve të Bordit,
dmth ekzekutivë ose jo-ekzekutivë përcaktohet nga Bordi i
Drejtorëve. Nëse një anëtar zgjidhet përkohësisht nga Bordi,
deri në mbledhjen e ardhshme të Asamblesë së Përgjithshme
për të zëvendësuar një anëtar të dorëhequr, të vdekur ose një
anëtar që ka humbur pavarësinë, ky anëtar i përkohshëm duhet
të jetë i pavarur.
Bordi i Drejtorëve
Ioannis Kyriakopoulos (Kryetar)
Dritan mustafa
Bedri Collaku
Agkop mardikian
Christos Bougiouklis
Komiteti Ekzekutiv
Dritan mustafa (Kryetar)
Konstantinos Tsigaras
Eralda Tafaj Gurga
Elona Gjipali
Athanasios Paloudis
manjola Capo
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
Objektiva dhe indikatorë
15
Tirana Bank liçensohet dhe bëhet banka e parë private
në vend.
viti i themelimit zyrtar.
Tirana Bank hap degë të reja në Fier dhe Durrës.
Çelja e shërbimit të blerjes me kartën vISA. Arrihen
rezultatet e para pozitive financiare.
Tirana Bank hap degë të reja në Gjirokastër dhe Korçë.
Arrihet rritje e vrullshme, ku vlera e aktiveve trefishohet
në krahasim me vitin 1997.
viti i zgjerimit të rrjetit. Emetohet karta e parë e kreditit
vISA.
Hapen dy agjenci të tjera të Tirana Bank.
me hapjen e shtatë degëve të tjera, rrjeti i Tirana Bank
ka 22 degë, duke u bërë Banka me rrjetin e dytë më të
madh në vend.
Rrjeti i degëve zgjerohet më shumë duke arritur numrin
e 34 degëve, duke mbuluar kështu pjesën më të madhe
të vendit. Bëhet një riorganizim i madh i bankës dhe
nis një aktivitet më agresiv për shërbimet bankare për
klientët e vegjël.
vit i rritjes së fuqishme si në shërbimet për biznesin
e madh ashtu edhe për klientët e vegjël, e shoqëruar
me prezantimin e produkteve të reja. Rrjeti arrin në
36 degë, bankomate në punë janë 43, ndërsa banka
numëron 377 punonjës.
Rrjeti i degëve arrin 39, me degë të tjera në proçes
hapje. Rritja e fitimit neto (fitmi pas tatimit) arrin në
45%, portofoli i kredive rritet me 55.99% (për periudhën
vjetore), aktivet gjithsej rriten me 35%.
vazhdon rritja e rrjetit të degëve, teksa numri i tyre
arrin 45. Evidentohen fitime të larta gjatë vitit 2008.
Personeli i Bankës numëron 500 punonjës.
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
Banka i nënshtrohet një riorganzimi të plotë, me fokus te klienti dhe
biznesi. Hapen tri degë të reja, ndërsa rinovohen 22 degë ekzistuese.
Fitimet arrijnë në 13.2 milionë euro, pavarësisht krizës. Portofoli i
kredive problematike dhe depozitat janë të mbrojtura.
mbajtje e një rrjeti të fortë prej 56 degësh me staf të motivuar dhe
kujdes të jashtëzakonshëm kundrejt klientëve, pavarësisht shfaqjes
së shenjave të para të krizës në tregun lokal, e cila sigurisht që sjell
zhvendosje të prioriteteve. Fokusi ishte të forcohej kapitali dhe të
ndiqej një linjë korrekte dhe efektive menaxhimi i likuiditeteve.
Arrihen fitime rekord, duke mos përfshirë fitimet nga këmbimi valuator. Rrjeti i degëve
shtrihet në 56 degë. Arrihet statusi i vetëfinancimit, për shkak të rritjes së lartë të
depozitave. Realizohet penetrim i konsiderueshëm në sektorin publik dhe institucional.
Bilanci mbrohet me sukses.
2009
2010
2011
17
Investime të konsiderueshme në avancimet teknologjike për të mbështetur
infrastrukturën e bankës, për shembull:
Zbatimi, në bashkëpunim të ngushtë me Bankën e Pireut, i sistemit të ri,
të centralizuar për pagesat - PPS.
Rritja e platformës së shërbimit bankar në internet duke futur funksionalitete
dhe aplikacione të reja për telefonat Android dhe IOS.
Riorganizim i madh i strukturave në Zyrat Qendrore për
alokimin e burimeve në drejtim të fuqisë punëtore, know-how
dhe praktikave më të mira, me një fokus kryesor në menaxhimin
efektiv të portofolit problematik.
Shërbime gjithëpërfshirëse bankare nën platformën elektronike
inovative winbank; winbank nëpërmjet internetit, winbank
për kartat, winbank nëpërmjet telefonit, winbank nëpërmjet
celularit si edhe aplikacione celulari winbank.
2012
2013
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
Tirana Bank merr çmimin si banka me sherbimin më të
mirë të internetit për klientët në Shqipëri, për shkak të
suksesit të këtij Grupi në shërbimet bankare elektronike,
vlerësuar nga revista ndërkombëtare e sektorit bankar,
Global Finance.
Tirana Bank çertifikohet për sistemin e menaxhimit të
cilësisë në përputhje me standardin ISO 9001:2008
për shërbimet bankare. Kjo çertifikatë është dhënë
në përputhje me procedurat TUv AUSTRIA HELLAS
në vijim të përpjekjeve tona për të rritur cilësinë dhe
efikasitetin e strukturave të brendshme të bankës dhe
të shërbimeve që u ofrojmë klientëve.
Sipas sondazhit të fundit, niveli i lartë i kënaqësisë
të klientëve tanë vjen si rezultat i kompetencës,
përkushtimit, këshillave të përshtatura, si edhe
mbështetjes që ne ofrojmë. E shohim këtë nivel të lartë
të vlerësimit si një nxitje për të vazhduar dhe për të
rritur më tej vlerën e shtuar për klientët tanë.
Të QëNDROJmë mES INSTITUCIONEvE
KRyESUESE FINANCIARE Në TREGUN SHQIPTAR
T’U QëNDROJmë PRANë KLIENTëvE, DUKE
GJETUR ZGJIDHJE Të PëRSHTATURA SIPAS
NEvOJAvE Të TyRE
Të JEmI NDëR Të PARëT Që OFROJNë
SHëRBImE NOvATORE PëR INDIvIDë DHE
BIZNESE
Të PëRFITOJmë NGA BASHKImI I FORCAvE mE
GRUPIN BANKAR Të PIREUT PëR Të OFRUAR
vLERëN më Të mIRë Në PROJEKTET RAJONALE
OBJEKTIvAT TANë KRyESORE
2014
2015
19
Rrje
ti i D
egëv
e: H
arta
dhe
Adr
esat
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
Vështrimi përgjithshëmekonomik
21
EKOnOmIa BOTërOrE
Gjatë vitit 2015 u dalluan disa tema të ndërlidhura:
çmimi i naftës dhe mallrave të tjera, aftësia ripërtëritëse e
ekonomisë kineze, si dhe koha dhe përmbajtja e masave të
politikës monetare në SHBA dhe eurozonë. Çmimi i naftës
arriti vlerën më të ulët në fillim të vitit dhe më pas filloi
të rritet, por pësoi përsëri ulje në gjysmën e dytë të vitit.
Kjo përkoi me trazira në tregjet e aksioneve kineze dhe
shqetësimeve në të gjithë botën rreth rritjes ekonomike
kineze. Këto shqetësime u përhapën edhe në tregjet e
tjera në zhvillim, ku u ul shpejtësia e rritjes ekonomike,
gjithsesi në vitin 2015 një ngadalësim i mprehtë i rritjes
ekonomike në Kinë nuk u materializua, pjesërisht falë
masave stimuluese të qeverisë. Ndërkohë, ekonomia
amerikane ka vazhduar të rritet me një ritëm modest në
vitin 2015, pavarësisht një dollari të fortë dhe reduktimit të
investimeve në industrinë e naftës, për shkak të çmimeve
të ulëta të naftës. Tregu i punës në mënyrë të veçantë
performoi mjaft mirë, me rënie të papunësisë në nivele
edhe nën mesataren afatgjatë.
Në eurozonë, 2015-a u karakterizua me një politikë
të mëtejshëme të zgjerimit monetar, duke ndihmuar
rimëkëmbjen. Eksportet dhe çmimet e ulëta të naftës
mbështetën rimëkëmbjen në ekonominë e eurozonës
gjatë gjysmës së parë të vitit, edhe pse ngadalësimi i
rritjes globale ka ndikuar mbi eksportet gjatë fundit të vitit.
Kombinimi i inflacionit të ulët dhe rritjes së punësimit rriti
fuqinë blerëse, duke nxitur besimin e konsumatorit dhe
përshpejtoi rritjen e konsumit. Normat e ulëta të interesit
kanë ndihmuar dhe mbështetur kërkesën për kredi në
eurozonë. Huadhënia bankare për familjet u rrit në nivele
modeste në vitin 2015, ndërkohë që kredia për biznese
më në fund u kthye pozitive pas tre viteve. mbeten akoma
dallime të dukshme mes vendeve anëtare, me rritjen e
kredisë në përgjithësi më pozitive në vendet e Europës
veriore, ndërsa ende negative në ato jugore.
EKOnOmIa ShQIPTarE
Ekonomia shqiptare performoi në mënyrë të
qëndrueshme gjatë vitit 2015, regjistroi një rritje
prej 2.6, dhe arriti t’i bënte ballë me sukses ndikimit
të përmbytjeve të muajit shkurt në jug të vendit.
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
Aktiviteti ekonomik ka vazhduar ciklin e tij të rritjes,
punësimi u rrit dhe balancat e brendshme dhe të
jashtme makroekonomike u përmirësuan. Norma
mesatare e inflacionit vjetor qëndroi në nivelin 1.9%,
0.3 pikë përqindje më shumë se vitin e kaluar. megjithë
luhatjet e përjetuara gjatë vitit, tregjet financiare
janë karakterizuar nga performancë e përmirësuar
e likuiditetit, rënie të normave të interesit dhe të
stabilitetit të kursit të këmbimit.
Gjatë vitit të kaluar, kërkesa e dobët agregate dhe
inflacioni i ulët importuar, si dhe një rënie në çmimin e
naftës, kanë mbajtur inflacionin nën objektivin e Bankës
Qendrore prej 3 për qind. Si përgjigje e rënies së
normës së inflacionit, Banka Qendrore ka vazhduar me
politikate lehtësimit monetar dhe me ulje të normës
bazë të interesit.
megjithatë, FmN-ja vlerësoi autoritetet për një zbatim
të gjerë dhe të suksesshëm të politikave gjatë vitit të
parë të programit, e cila po ndihmon për të forcuar
qëndrueshmërinë e financave publike dhe zvogëlimin e
pagesave të prapambetura të sektorit publik.
SEKTOrI BanKar
Sektori bankar vazhdon të jetë segmenti kryesor i
ndërmjetësimit financiar në Shqipëri. Në përgjithësi,
zhvillimet pozitive në ekonominë reale dhe në sektorin
bankar kanë kontribuar në forcimin e stabilitetit
financiar. Treguesit e sektorit bankar për aftësinë
paguese, likuiditetin dhe rezervat për rreziqet specifike
janë brenda niveleve rregullatore. Sfida kryesore e
sektorit bankar shqiptar gjatë periudhës së ardhshme
mbetet përmirësimi i treguesve të cilësisë së aseteve,
për të lehtësuar kreditimin dhe për të zgjeruar dhe
thelluar më tej ndërmjetësimin financiar në ekonomi.
Tregjet financiare janë likuide, normat e interesit kanë
pësuar ulje, ndërkohë që kursi i këmbimit ka qenë
relativisht i qëndrueshme. Oferta e parasë u zgjerua në
mënyrë modeste gjatë vitit 2015, diktuar nga mungesa
e financimit të qeverisë në tregun e brendshëm dhe nga
kërkesa e ulët për financim në sektorin privat. Depozitat
në sistemin bankar kanë vazhduar të zgjerohen nga një
vit më parë, ndërkohë që struktura e tyre reflekton
zhvendosje drejt llogarive dhe depozitave rrjedhëse.
Kredia për sektorin privat është ndikuar nga një zgjerim
të kreditimit të moderuar dhe nga pastrimi i bilanceve
të bankave nga kreditë me probleme. Në përgjithësi,
aktiviteti kreditues ka treguar ecuri të ngadaltë gjatë
vitit 2015.
Burimet: Banka e Shqipërise, BERZH, FMN, Banka
Botërore dhe Goldman Sachs Economic Research
23
Sfida kryesore e sektorit bankar shqiptar gjatë periudhës së ardhshme mbetet përmirësimi i treguesve të cilësisë së aseteve, për të lehtësuar kreditimin dhe për të zgjeruar dhe thelluar më tej ndërmjetësimin financiar në ekonomi
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
Produkte, Performancadhe të tjera
25
Shërbimet bankare për klientët individëTirana Bank ka vazhduar qasjen e saj të fokusuar tek
klientët individë duke ofruar produkte dhe shërbime
që plotësojnë më së miri nevojat e konsumatorëve.
Qëllimi ynë është të fuqizojmë këta klientë që të jenë
një hap përpara, si në jetën e tyre private por edhe atë
profesionale. Kemi për qëllim të sigurojmë që produktet
dhe shërbimet tona janë të qarta dhe të lehta, me kosto
të ulëta dhe në dispozicion në çdo kohë dhe kudo. Duke
përdorur mjete transparente, oferta të përshtatura sipas
nevojave të klientëve tanë dhe këshillat e ekspertëve, ne
përpiqemi të ndihmojmë klientët që të marrin vendime të
drejta financiare në momente të rëndësishme të jetës së
tyre, qoftë kur blejnë një shtëpi, kur kursejnë për daljen në
pension, ose për zgjerimin e biznesit të tyre.
Për një marrëdhënie të shkëlqyer me klientët tanë dhe për
të përmbushur pritshmëritë e tyre, ne duhet të kuptojmë
nevojat e konsumatorëve. mirëkuptimi dhe ndërtimi
i një marrëdhënie me ta, në një botë gjithnjë e më
dixhitale, kërkon aftësi të reja në analiza dhe mbledhjen
e të dhënave. Pasi të kemi krijuar një marrëdhënie
primare, mund të mbledhim të dhëna të pasura rreth
konsumatorëve, të cilat na mundësojnë të ofrojmë
produkte dhe shërbime të përshtatura sipas nevojave
individuale të tyre. Gjatë vitit 2015, kemi rishikuar dhe
përmirësuar produktet dhe shërbimet tona për individët,
si rezultat i analizave të hollësishme të progresit dhe
nevojave të tregut, performancës së konkurrentëve tanë,
të gjitha këto në përputhje me ndryshimet në legjislacion
dhe udhëzimeve për mbrojtjen e të dhënave personale.
Procesi i kreditimit gjatë vitit 2015 për produktet
konsumatore dhe hipotekore, është orientuar drejt
cilësisë së kredidhënies dhe optimizimit të portofolit
egzistues. Rëndësi të veçantë iu kushtua monitorimit dhe
menaxhimit të portofolit të kredive me performancë jo të
mirë, me qellim kufizimin dhe rekuperimin e tyre, duke
synuar dhe punuar fort që kjo pjesë e portofolit të kthehet
sërish në kredi me performancë të mirë.
Aftësitë tona të kreditimit janë në qendër të marrëdhënieve
tona me klientin. Në aspektin e huadhënies, Tirana Bank
ka ofruar terma dhe norma interesi konkurruese, ku një
vëmendje të veçantë në këtë drejtim i është kushtuar
segmentit të klientëve pagamarrës. Zhvillimi i aftësive
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
tona të kreditimit, ndihmon për të mbajtur nivelet e rritjes
së qëndrueshme të bankës.
Performanca e portofolit të depozitave ka qenë në
përputhje me strategjinë e bankës, duke ruajtur një
nivel të lartë të likuiditetit, më të lartë se ajo që kërkohet
nga Banka Qendrore e Shqipërisë. Banka ka vazhduar
të mbështesë të gjithë klientët e saj me normat më
konkurruese të interesit në treg, oferta promovuese
dhe pasurimin e games së produkteve që ofron duke
përmbushur më së miri nevojat e tyre si për shembull:
Paketa “Avantazh” është një kombinim i depozitës
me afat me produktin e kredisë “Overdraft” të aprovuar
për 80% të vlerës së depozitës. Produkti i ofrohet
klientëve që në momentin e pare, si mundësi për të
mos humbur interesin si pasojë e mbylljes së depozitës
para afatit, në rast nevoje për financim të shpenzimeve
të llojit: pushime, mobilim banese, ceremoni martesore
apo pagesa shkollimi për fëmijët etj.
Llogaria “Kursimet e Mia” është një llogari e hapur ku
klientët individë mund të depozitojnë fondet e tyre me
qëllim kursimi, për të përfituar interes. Kjo llogari ofron
njëkohësisht vlefshmëri të fondeve në çdo moment.
kartat
Klientët tanë janë në qendër të strategjisë tonë. Gjatë
vitit 2015 jemi përqëndruar në përmirësimin e “përvojës
së klientit”. Qëllimi ynë është zgjerimi dhe thellimi
marrëdhënieve në përputhje me aftësitë tona dhe
kemi bërë progres në arritjen e strategjisë së bankës
sonë në këtë drejtim. Kartat kanë ruajtur një pozicion
të qëndrueshëm në treg, duke u fokusuar kryesisht në
rritjen e aktivizimit dhe përdorimit të portofolit të tyre.
Në përputhje me strategjinë e bankës, ka vijuar lançimi
me sukses i disa fushatave promocionale për rritjen e
përdorimit të kartave, duke synuar edukimin e klientëve
për kryerjen e blerjeve me karta si një rutine të
përditshme. Si rezultat është shënuar një rritje prej 17%
në volumin e transaksioneve të kryera në pikat e shitjes
(POS), duke ndikuar pozitivisht në rritjen e komisioneve
dhe fitimin e linjës së biznesit. Duke konsideruar që
përdorimi i kartave ka qenë vazhdimisht në rritje, një
nga prioritetet kryesore gjatë vitit 2015 ishte edhe
siguria e kartave dhe mbrojtja e të dhënave të tyre,
duke i kushtuar një vëmendje të veçantë edukimit dhe
informimit të klientëve për transaksionet e kryera.
winbank
Konsumatorët kanë nevojë si për këshilla personale
në degë, por edhe për shërbime bankare moderne
të ofruara perms internetit. Platforma elektronike me
lehtësinë e shërbimeve bankare në internet, shikim të
llogarive në 24 orë në ditë dhe 7 ditët e javës, evidencë
të veprimeve me llogaritë dhe mundësinë për të bërë
lloje të ndryshme pagesash, është një prej pikave të forta
të shërbimeve të Tirana Bank për klientët individë. Ajo
mundëson klientët të kryejnë transaksione në internet
dhe të marrin informacion të rëndësishëm, që ndikon
në pozitën e tyre financiare, nga çdo pajisje e lidhur
me internet në çdo kohë. Numri i përdoruesve, për të
gjitha shërbimet elektronike bankare të Bankës, është
në rritje. Gjatë vitit 2015 përdoruesit tanë të portofolit
winbank u rritën me 23%, duke ndikuar pozitivisht në
numrin dhe vlerën e transaksioneve, si dhe në numrin
mesatar mujor të përdoruesve aktivë.
bankomatët
Fokusi ynë kryesor për vitin 2015 ka qenë rritja e
cilësisë dhe disponueshmërisë e të gjithë rrjetit të
bankomatëve tanë, në mënyrë që të rrisim shërbimin
për klientët. Besojmë se ja kemi arritur qëllimit tonë,
duke ruajtur një standard të lartë të disponueshmërisë
96%, në të gjitha bankomatet tona gjatë gjithë vitit.
Deri në fund të vitit 2015, Tirana Bank ka pasur 71
bankomatë (38 në mjediset e veta 33 jashtë mjediseve
të veta). Ky rrjet i gjerë bankomatësh është çertifikuar sa
i takon kapacitetit për të lexuar “Emv Chip” për markën
vISA, duke u ofruar mbajtësve të kartave nivelet më të
larta të sigurisë së transaksioneve. Përveç tërheqjes së
parave, bankomatet tona u mundësojnë klientëve tanë
të ndryshojnë kodet e tyre PIN dhe të marrin një mini-
pasqyrë të llogarisë.
27
pikat e ShitjeS me kartë
Shërbimi i pikave të shitjeve u ofron mbajtësve të
kartave mundësinë t’i përdorin kartat vISA (debiti dhe
krediti) të kryejnë blerje në pikat e shitjes me kartë dhe
të bëjnë tërheqje paradhënie në degët tona.
Ne fund të vitit 2015 rrjeti i pikave të shitjes me kartë
i Tirana Bank, arriti gjithsej 245 terminale. Rrjeti ynë
i pikave të shitjes me kartë është i pranishëm në më
shumë se 30 qytete, duke e ofruar këtë shërbim në më
shumë se 30 kategori të ndryshme subjektesh tregtare
si: hotele, agjenci turistike, dyqane, restorante, pika
karburanti, supermarket dhe qendrat më të mëdha
tregtare në vend.
Gjatë vitit 2015 fokusi i bankës ishte përmirësimi i
shërbimit të saj të POS dhe ka filluar fushatën për të
zëvendësuar Pikat e shitjes me kartë dial-up me pajisjet
më të reja GPRS.
Qendra e thirrjeve
Të qenit një bankë e drejtë, do të thotë t’i qendrosh
pranë klientëve, veçanërisht kur u përshtatet atyre më
mire për të kryer transaksione bankare. Prandaj, ne
ofrojmë nivele të jashtëzakonshme të shërbimit për
klientët tanë.
Një prej përparësive të shërbimit për klientët e
Tirana Bank është Qendra e thirrjeve, me një ekip
të përkushtuar që ofron asistencë në mënyrë të
vazhdueshme, 24 orë në ditë, 7 ditë në javë dhe
365 ditë në vit (24/7/365). Të gjitha këto janë hapa
të rëndësishëm drejt një banke moderne dhe të
shumëanshme, ku çdo klient mund të vendosë vetë se
si dhe kur dëshiron të kontaktojë me ne.
me nevojat e klientëve në qender të vëmendjes, ky
ekip është i përkushtuar ndaj të gjitha pyetjeve që merr,
duke ofruar informacion për produktet dhe shërbimet e
bankës sipas nevojave të çdo klienti.
Shërbimet bankare për nvm-të
Një numër në rritje i bizneseve të vogla dhe të mesme
- në të dy skajet e sipërme dhe të poshtme të atij
grupimit - kanë zgjedhur Tirana Bank. Ata vlerësojnë
ekspertizën tonë të lartë mbi produktet dhe qasjen
tonë në menaxhimin e marrëdhënieve me klientin. Për
ne, vëmendja ndaj klientëve dhe këshillimi professional,
janë në qendër të marrëdhënieve me klientët.
Gjatë këtij viti, objektivi kryesor i bankës ishte
përmirësimi i kredive me probleme. Për këtë qëllim,
Tirana Bank ka qenë e fokusuar në marrëdhëniet bankë
- klient, duke ndërmarrë një numër iniciativash në një
përpjekje për të përcaktuar qartë perceptimin e Tirana
Bank si një bankë për ndërmarrjet dhe sipërmarrësit, që
vlerëson ata me dëshirë dhe guxim për të bërë biznes.
Tirana Bank identifikoi me sukses kompanitë të cilat
shfaqën vështirësi në shlyerjen e detyrimeve të kredisë
për shkak të ndryshimeve të mjedisit ekonomik dhe të
ndryshimeve fiskale me të cilat bizneset u përballën
gjate vitit 2015 dhe ofruam alternativë për të përshtatur
fluksin e parave të biznesit me plane të reja pagesash,
duke lehtësuar rrezikun me të cilin u përballën këto
kompani. Kjo na bën bankën kryesore për Nvm-të.
Për biznese me paaftësi të plotë paguese, përshpejtuam
proçedurat për likuidimin e kolateralëve dhe pastrimin
e bilancit të bankës. Ky proces solli një përmirësim të
dukshëm të përqindjes që këto kredi kanë ndaj totalit
të portofolit Nvm në fund të vitit 2015, krahasuar me
vitin e kaluar.
vëmendje specifike i është kushtuar portofolit të
kredive performuese, jo vetëm për përmbushjen e
nevojave shtesë për financim të klientëve egzistues, por
edhe rinegocimin e termave të kredisë në përputhje
me politikat monetare të Bankës së Shqipërise dhe
konkurrencës që gjeneron industria bankare në vend.
Kjo është arritur pavarësisht mjedisit të ashpër dhe
konkurrues të tregut, i karakterizuar me presione të
vazhdueshme. Gatishmëria jonë e fortë për të dhënë
hua, pasqyron të kuptuarit tonë të partneritet afat-gjatë
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
të biznesit, që është me interes të përbashkët për të
dyja palët.
Qëllimi ynë vazhdon të jetë mbështetja e atyre
bizneseve që stimulojnë përdorimin e burimeve të
brendshme dhe krijimin e vendeve të reja pune, duke
kontribuar në zhvillimin dhe reduktimin e importeve në
vend.
Shërbimi bankar për bizneSin e madh
viti 2015 nuk ishte një vit i lehtë për biznesin. Kjo për
pasojë e dy aspekteve, strategjisë së Grupit dhe krizës
greke.
Gjatë vitit 2015, portofoli ynë për kredi bankare për
bizneset e mëdha nuk pati ndonjë zgjerim sa i përket
ekspozimit të kredisë, kjo për pasojë e strategjisë së
Grupit të Pireut i cili konsistonte në përmirësimin
e menaxhimit të portofolit aktual. Si pasojë e kësaj
strategjie, shërbimi bankar për biznesin e madh u
përqendrua në forcimin e marrëdhënieve të biznesit me
klientët aktualë, jo vetëm në lidhje me kredi-dhënien,
por dhe në aspektin operacional. Njësoj si sektorët e
tjerë të biznesit të bankës, edhe shërbimi bankar për
biznesin e madh theksoi nevojën për rritjen e përfitimit
të bankës përmes bazës së klientëve, që do të thotë
rritjen e të ardhurave për produktet dhe shërbimet
operative të tilla si transferimi i fondeve, këmbime
valutore dhe të tjera.
Një tjetër aspekt i rëndësishëm i punës së Bankingut
të Korporatave gjatë vitit 2015 ishte përmirësimi i
portofolit të kredisë në lidhje me risqet e kredisë dhe
operacionale. Shërbimi bankar për biznesin e madh
rivlerësoi çdo ekspozimit të kredisë me qëllim të uli
risqet e pasigurta dhe të forcojë mbulimin kolateralit.
Kriza greke, me mbylljen e bankave gjatë muajit korrik
2015, ndikoj drejtpërdrejt në punën tonë të përditshme.
Bizneset vendase ridrejtuan fondet e tyre në bankat e
tjera jo-greke, duke ulur kështu vëllimin e aktiviteteve
të biznesit me Tirana Bank. Kjo situatë u tejkalua gjatë
fundit të vitit 2015 kohë kur departamenti i shërbimit
bankar për biznesin e madh i kushtoi vëmendje të
veçantë rivendosjes së marrëdhënieve me klientët e
korporatave duke i mbështetur ato me shërbime të reja
konkurruese dhe me pasurimin e marrëdhënieve në të
gjitha aspektet. Të mbështetur me personel të ri me
përvojë dhe me frymën e punës në ekip, departamenti
i shërbimeve bankare për biznesin e madh i ka arritur
me sukses objektivat ambicioze të bankes nëfund të
2015-ës.
Shumica e financimit të shërbimeve bankare për biznesin
e madh është orientuar drejt sektorëve të prodhimit dhe
industrisë përpunuese, telekomunikacionit, tregtisë me
shumicë dhe pakicë etj.
Portofoli me kredi të cilat shoqëritë e biznesit të madh
i detyroheshin bankës në fund të vitit 2015 ishte 63
milion euro.
rrjeti i degëve
Premtimi ynë për të ofruar shërbime në çdo kohë dhe
kudo, nënkupton gjithashtu një angazhim për t’i bërë
ato të arritshme për të gjitha shtresat e shoqërisë.
Tirana Bank ofron mbulim të konsiderueshëm
me rrjet dhe arritshmëri të lehtë për të gjithë klientët.
Rrjeti me 39 degë dhe 71 bankomate vijon të jetë një
komponent bazë i modelit me shumë kanale që përdor
banka për shitjet.
Rrjeti i degëve ofron një portfol të gjerë dhe të plotë të
shërbimeve dhe produkteve të Tirana Bank për klientët
individë, Nvm-të, tregtarët dhe biznesin e madh.
Rrjeti i degëve vazhdon të jetë përbërës bazë i shumë
kanaleve të shitjes të Bankës dhe rëndësia e rolit të saj
të konsultimit ka qenë gjithnjë në rritje.
Në kuadër të punës për të optimizuar mbulimin rajonal
me rrjetin e degëve, Tirana Bank i ndjek nga afër
operacionet e degëve dhe analizon përdorimin e tyre.
Në bazë të këtyre analizave, banka bën ndryshime të
rrjetit për të siguruar që degët të jenë në dispozicion
të klientëve kur dhe ku kanë vërtet nevojë për to dhe
që banka të arrijë efikasitetin maksimal të punës.
Gjatë këtij viti të vështirë, kemi arritur të centralizojmë
29
proceset dhe procedurat tona kryesore me qëllim rritjen
e përvojës së klientit tonë në degë si edhe efikasitetin e
rrjetit tonë të degëve.
Optimizimi i funksionalitetit të strukturës së degës do të
jetë një nga përparësitë tona për vitin e ardhshëm, si dhe
për të vazhdimi i mbështetjes për ekonominë, bizneset
dhe individët, me produkte dhe shërbime të reja.
departamenti i theSarit
Përveç aktiviteteve të tregtisë dhe shitjes, objektivat
kryesore të Divizionit të Thesarit dhe Tregjeve Financiare
të Tirana Bank përfshijnë: ruajtjen e stabilitetit të
likuiditetit dhe të financimit të bankës, maksimizimin e
fitimeve të bankës në një nivel të paracaktuar, ruajtjen
nga rreziku i normave të interesit dhe këmbimit valutor,
sigurimin e vazhdimësisë dhe sigurisë së aktiviteteve
bankare.
Gjatë vitit 2015, Divizioni i Thesari dhe Tregjeve
Financiare administroi në mënyrë aktive aktivitetin e
depozitave të bankës, duke lehtësuar rrjetin dhe linjat
përkatëse të biznesit në procesin e komunikimit me
kërkesat e depozituesve tanë dhe arriti të ruajë me
sukses stabilitetin e depozitave.
Përpos kësaj, si pjesë e veprimtarisë së bankës, kemi
vazhduar të ulim ndjeshëm koston e depozitave,
pritshmëritë dhe parashikimet tona në lidhje me normat
e interesit, trendet në tregjet financiare vendase dhe
ndërkombëtare janë realizuar në mënyrë efikase.
Drejtoria e Thesari është gjithashtu përgjegjëse për
zbatimin e planeve të financimit afatgjatë të bankës.
Si kontribues kryesor në ALCO dhe qendra kryesore e
vendosjes së çmimeve për veprimtarinë e bankës; ne
vazhdimisht monitorojmë dhe analizojmë ekonomitë e
mëdha botërore, trendet makroekonomike, indekset
dhe treguesit e politikave monetare të Bankës së
Shqipërisë.
Aktivitetet e Drejtorisë së Thesarit fokusohen në ofrimin
e produkteve financiare dhe investuese të përshtatura
për kërkesat e klientëve, si dhe shërbimet e konsulencës
në lidhje me produktet që ofrohen. Ndërmjetësimi në
tregjet e letrave me vlerë ka vazhduar, duke i shtuar
vlerë aktiviteteve të bankës dhe përmirësimit të
mëtejshëm të marrëdhënieve të klientëve me bankën.
Aktivitetet e thesarit kanë vazhduar të japin përfitime
të konsiderueshme për bankën dhe më 31 dhjetor
2015, transaksionet e thesarit zunë 62.72% të totalit të
aktiveve të bankës.
Divizioni i Thesarit dhe Tregjeve Financiare është një
lojtar i rëndësishëm në tregun e këmbimeve valutore
dhe tregjet financiare, si rezultat i veprimtarisë së tij
tregtare dhe të shitjes. Operacionet e këmbimeve
valutore kanë vazhduar të japin përfitimin për bankën,
duke reflektuar këmbime dhe shitje të kujdesshme.
Rezultatet tona financiare ishin në përputhje me
objektivat dhe u arriten falë efikasitetit të punës sonë.
Ndjeshmëria e bilancit dhe normave të interesit u
administruan përmes monitorimit të vazhdueshëm dhe
strategjisë së vendosjes së çmimeve, në mënyrë që të
plotësojë boshllëqet e krijuara nga vendosja çmimeve.
Rentabiliteti i bankës është mbajtur brenda kufijve
përkatëse.
zhvillimet në informatikë dhe infraStrukturë
Teknologjia ndihmuar që banka të operojë në mënyrë
sa më efikase. Ajo rrit përvojën e cilësinë e shërbimit
që ne ofrojmë për klientët tanë. Kjo na mundëson
transaksione të ekzekutuara në mënyrë të shpejtë
dhe të sigurt, siguron analitikën më të mirë të tregut,
të dhëna dhe informacione të tjera dhe mundëson
komunikim më të shpejtë dhe më efikas.
Në kuadër të harmonizimit të përparësive të njësive të
teknologjisë brenda planit të biznesit të Tirana Bank
për vitin 2015, njësia u përqendrua në projektet dhe
aktivitetet e mëposhtme:
• Përputhshmëria me detyrimet institucionale të
kërkuara nga Korniza Rregullatore dhe Autoritetet
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
mbikëqyrëse,
• mbështetja e operacioneve me qëllim rritjen e të
ardhurave nga komisionet,
• Përmirësimin e cilësisë së shërbimit të klientit
nëpërmjet përmirësimit te infrastrukturës, pajisjeve
dhe aplikacioneve,
• vendosja e sistemeve të reja të shërbimeve, për
të lehtësuar operacionet dhe për të përmirësuar
funksionalitetin,
• mbështetja e veprimeve në lidhje me menaxhimin e
ristrukturimit dhe portofoleve me problem.
Zhvillimi dhe përmirësimi i sistemeve të IT
Gjatë vitit 2015 u ndërmor zhvillimi dhe përmirësimi
i sistemeve të IT, duke optimizuar dhe integruar
infrastrukturën, proceset dhe sistemet. Këto janë të
domosdoshme në një ambjent biznesi dhe ekonomik
gjithnjë në ndryshim, me qëllim arritjen e ekonomive të
shkallës, rritjen e sigurisë, funksionalitetin, menaxhimin
uniform nga ana e përdoruesit përfundimtar dhe si
pasojë, rritje e konkurrencës për bankën.
Bankomatët/Kartat/ Ndërrimi i sistemeve mbështetëse
Ne vazhdojmë të ndërtojmë oferta dhe kanale të reja
teknologjike në dispozicion të biznesit tonë. vlera e
novacionit vjen kur teknologjia përputhet me nevojat
e biznesit tonë. Kjo do të thotë se të gjitha kanalet
tona të shpërndarjes, bankingu nëpërmjet telefonit
fiks, celularëve dhe internetit - të punojnë së bashku,
të integruar me produktet tona, për të mirën e
klientëve tanë. Në kuadër të zhvillimit të produkteve
dhe shërbimeve të reja, si dhe përmirësimin e atyre
ekzistuese, ka filluar një projekt seri në migrimin e
bankomatëve në platformën Wincor multivendor.
Infrastruktura teknologjike i Qendrave IT
Banka ka vazhduar të përqendrohet në automatizimin
më të madh dhe ndërtimin e aftësisë të IT-së për të
ofruar produkte dhe shërbime të përmirësuara për
klientët tanë.
• Përmirësimi sipas numrit të sistemeve të mbështetur
nga Qendra IT e back-up, për të mbuluar të gjitha
aplikacionet të mëdha bankare dhe për të reduktuar
kohën maksimale të nevojshme për aktivizimin e
qendës IT të back-up.
• Rritjen e monitorimit të performancës së
aplikacioneve, përmes përmirësimit të sistemit të
monitorimit për sistemet kryesore të bankës dhe
pajisjeve të rrjetit
menaxhimi i riSkut
Ndërmarrja e rrezikut është element përbërës i aktivitetit
të bankingut, por sipërmarrja e shtuar e rreziqeve dhe
administrimi i dobët i tyre mund të shkaktojë humbje,
duke rrezikuar kështu edhe sigurinë e depozituesve. Në
këtë kuader, Tirana Bank i kushton vëmendje të veçantë
përshtatshmërisë së sistemit të administrimit të rrezikut.
Ajo i kushton rëndësi të veçantë monitorimit
efektiv dhe administrimit të rreziqeve, duke synuar
ruajtje të fluiditetit të aktiviteteve të saj. Strukturat
respektive në bankë punojnë për monitorimin dhe
vlerësimin e vazhdueshëm të strategjisë së saj të
biznesit në përputhje me ndërmarrjen, monitorimin
dhe administrimin e rreziqeve, si dhe klasifikimin e
transaksioneve dhe kredimarrësve në varësi të nivelit
të rrezikut, përcaktimin e limiteve për ekspozimet e
pranueshme sipas tipologjisë së rreziqeve, detajimin e
mëtejshëm të limiteve të sipërpërmendur dhe caktimin
e limiteve të ndalim-humbjes apo ndërmarrjen e
masave të tjera korrektuese.
Banka siguron gjithashtu ngritjen e politikave dhe
procedurave efektive dhe të plota, të përshtatshme për
vlerësimin dhe ruajtjen e nivelit të kapitalit, përbërjen
dhe shpërndarjen e tij, mbi baza të vazhdueshme,
sikundër përcaktuar nga manaxhimi si të përshtatshme
për të mbuluar natyrën dhe nivelin e rreziqeve të
ndërmarra, apo që mund të ndërmerren nga banka.
Politikat dhe procedurat janë subjekt i rishqyrtimit
dhe vlerësimit të brendshëm nga Departamenti i
menaxhimit të Riskut, duke synuar sigurimin e plotësisë
dhe përshtatshmërisë së tyre në përputhje me natyrën,
gamën dhe kompleksitetin e aktiviteteve të bankës.
misioni i funksionit të Departamentit të menaxhimit të
Riskut është si më poshtë:
31
“Krijimi i vlerës së shtuar për aksionerët nëpërmjet
optimizimit të balancës midis rrezikut të ndërmarrë
dhe efiçencës së kapitalit të investuar, në interes edhe
të palëve të tjera të interesuara (p.sh. punonjësve,
klientëve), nëpërmjet adoptimit të praktikave më të mira
të administrimit të rrezikut dhe qeverisjes korporative, si
dhe përmbushjes së detyrimeve rregullative që rrjedhin
nga autoritetet mbikëqyrëse”.
Niveli i dëshiruar i rrezikut të Tirana Bank synon
drejt një profili të kujdesshëm të rrezikut. Në afat të
mesëm, duke konsideruar rritjen e pasigurisë dhe
kushtet ekonomike, banka i jep përparësi: (a) forcimit
të kapitalit, (b) ruajtjes së niveleve të përshtatshme të
likuiditetit dhe diversifikimin e burimeve të financiamit,
(c) forcimit të bilancit, (d) ruajtjes së cilësisë së aseteve
dhe diversifikimit të portofolit të kredisë dhe (e)
administrimit efektiv të shpenzimeve operative.
Banka duhet të ketë burime të mjaftueshme likuiditeti
dhe kapitali për të ruajtur nivelin e profitabilitetit të
saj në mënyrë të qendrueshëm dhe të vazhdueshem.
Ajo synon të ruaj kulturë të pavarur të administrimit të
rrezikut dhe përfshirje të manaxhimit të lartë të bankës.
Banka synon të ruaj kulturën e përmirësimit të
vazhdueshëm të proceseve, politikave, modeleve dhe
mjeteve për matjen dhe monitorimin e ekspozimeve
ndaj rrezikut.
Kuadri Qeverisës i menaxhimit të Riskut është dizenjuar
për të promovuar administrimin efektiv të rrezikut në
bankë. Ai siguron që rreziqet e ndeëmarra nga banka:
a. janë në linjë me objektivat e saj strategjike,
b. përmbushin kërkesat rregullative dhe ato të Grupit,
c. nuk cënojnë interesin e aksionerëve, depozituesve,
kreditorëve, investitorëve dhe punonjësve.
Për implementimin e parimeve të adoptuara, kuadri
qeverisës i menaxhimit të riskut është i organizuar në dy
dimensione. Dimensioni i parë klasifikon operacionet
e administrimit të rrezikut në katër linja të mbrojtjes,
ndërsa i dyti adreson nivelet hierarkike në të cilat
aktivitetet e mësiperme ndodhin.
Dimensioni i parë i qeverisjes përbëhet nga katër linja
të mbrojtjes të pershkruara si më poshtë:
• Linja e parë e mbrojtjes përbëhet nga njësite që
janë më pranë origjinës së rrezikut. Këto njësi
përfshihen në njohjen dhe vlerësimin e rreziqeve
të lidhura me aktivitetet e tyre të biznesit dhe
operojnë brenda një kuadri limitesh, me qëllim
maksimizimin e kthimit bazuar në rrezikun e pranuar
dhe strategjinë e përgjithshme të bankës për
administrimin e rrezikut. Linja e parë e mbrojtjes
mban përgjegjësinë për rreziqet që origjinohet
nga operacionet e saj.
• Linja e dytë e mbrojtjes është përgjegjëse për
administrimin e rrezikut potencial, duke qenë së
është e përfshirë në aktivitete të administrimit të
rrezikut që ndodhin përpara ndërmarrjes së rrezikut
(credit scoring, vlerësimi i produkteve të reja).
• Linja e tretë e mbrojtjes është përgjegjëse
njëkohësisht për monitorimin dhe kontrollin
përpara (psh nëpërmjet pjesëmarrjes në vlerësimin
e produkteve) dhe pas ndodhjes së aktiviteteve që
mund të gjenerojnë rrezik. Në këtë mënyre, linja e
tretë e mbrojtjes, monitoron në tërësi aktivitetet që
mbartin rrezik dhe ato të administrimit të rrezikut,
duke siguruar përputhje me udhëzimet e Strategjisë
së menaxhimit të Riskut. Linja e tretë e mbrojtjes
zhvillon metodologjitë dhe sistemet e administrimit
të rrezikut, ofron njohuritë dhe monitoron politikat,
sistemet dhe mjetet e përdorura në administrimin
e rrezikut duke raportuar për sa më sipër në Bordin
e Drejtorëve dhe në manaxhimin Ekzekutiv të
bankës.
• Linja e katërt e mbrojtjes është përgjegjëse për
rishikimin e pavarur dhe tërësor të kuadrit të
administrimit të rrezikut në bankë. Linja e katërt
kontrollon përshtatshmërinë dhe efektivitetin e
mekanizmit të kontrollit lidhur me administrimin e
rrezikut në tre linjat e para.
Dimensioni i dytë i qeverisjes përbëhet nga 3 nivele:
niveli strategjik, taktik dhe operacional.
• Niveli strategjik – përfshin funksionin e
administrimit të rrezikut që realizohet në nivelin e
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
Bordit të Drejtorëve.
• Niveli taktik – përfshin funksionin e administrimit të
rrezikut që realizohet në nivele të larta hierarkike
nga individë dhe komitete të specializuar.
• Niveli operacional – përfshin funksionin e
administrimit të rrezikut që realizohet në njësitë
respektive në bankë.
Përgjatë vitit 2015, Tirana Bank i ka kushtuar vëmendje
të veçantë rreziqeve ndaj të cilave ekspozohet sistemi
bankar. Në këtë drejtim, ajo ka përforcuar strukturën e
saj organizative dhe funksionet e kontrollit, duke synuar
perforcimin e praktikave të administrimit të rrezikut,
pa cënuar operacionet e saj të biznesit. Fokusi kryesor
ka vijuar të jetë përmirësimi i cilësisë së aseteve,
veçanërisht rikuperimi i portofolit me probleme.
Ajo ka ruajtur nën monitorim të kujdesshëm nivelet e
likuiditetit, duke u siguruar që ato të mbeten brenda
limiteve rregullative. Rreziku i tregut ka vijuar të ruhet
në nivele të limituara ndërkohe që, rreziku operacional
ka marrë një vëmendje të veçantë nëpërmjet rishimimit
të operacioneve të bankës, me synim identifikimin e
përmirësimeve të mundshme, me qëllim reduktimin
e humbjeve operacionale dhe impakteve negative
(reputacionale, rregullative, etj).
monitorimi i kujdesshëm i humbjeve operacionale,
treguesve kyç të rrezikut dhe realizimi vjetor i ushtrimit
të vetë-vlerësimit, kanë vijuar të jenë elementet
kryesorë të kuadrit të rrezikut operacional ndërkohe
që, banka ka filluar krijimin e një platformë të dedikuar
për administrimin e rrezikut nga mashtrimet, nën
platformën e përgjithshme të kontrollit të vazhduar.
Tirana Bank dëshiron të evitojë ngjarjet e rrezikut
operacional që janë rrjedhojë e papërshtatshmërisë
dhe mosefektivitetit të sistemit të brendshëm të
kontrollit, apo rrjedhojë e mospërputhshmërisë me
parimet dhe objektivat e këtij sistemi.
Banka dëshiron të evitojë tërësisht humbjet e gjeneruara
nga mashtrimet e brendshme. Përputhshmëria e
vazhdueshme e burimeve të saj njerëzore me kodin
e etikës si dhe rregullat e qeverisjes së korporatës,
kërkohen me qëllim evitimin e këtyre humbjeve.
Banka synon të evitojë tërësisht efektet negative
reputacionale të lidhura me imazhin e korporatës. Këto
ngjarje përfshije humbjen e jetëve, cënimin e shëndetit
të klientëve dhe punonjësve, mospërputhshmërinë
me kuadrin rregullativ dhe mbikëqyrës,
mospërputhshmërinv me parimet e Përgjegjësisë
Korporative dhe Sociale apo vazhdimësinë e biznesit
dhe/ose sistemeve të informacionit.
përmbuShja e kuadrit ligjor dhe rregullator
Roli i këtij funksioni është përmbushja e të gjithë kuadrit
rregullator bankar dhe financiar: dispozitave
ligjore dhe rregullatore, standardeve profesionale
dhe etike, procedurave të Grupit si edhe mbrojtja e
interesave te klientëve dhe e reputacionit të Grupit te
Pireut.
Roli i drejtorisë përkatëse pranë Tirana Bank është
përcaktimi dhe zbatimi i rregullave për të parandaluar
riskun e mosplotësimit të legjislacionit, përfshirë risqet
e lidhura me pastrimin e parave dhe financimin e
terrorizmit, shkeljen e embargove, konfliktin e interesit
dhe mbrojtjen e të dhënave personale të klientëve dhe
punëmarrësve. Të gjitha këto nisma ndihmojnë në uljen
e riskut të dëmtimit të reputacionit tonë.
Drejtoria e përmbushjes së legjislacionit duhet të
sigurojë që të ekzistojnë sisteme të efektshme për të
arritur këtë përmbushje. Roli i saj është:
• të këshillojë personelin operativ duke u dhënë
mendimin e saj për transaksionet kur kërkohet ky
këshillim;
• të jëtë pjesë e procesit të marketingut të
produkteve, që nga faza e projektimit deri tek
faza e shpërndarjes, dhe të nxjerrë njoftimin e
përmbushjes së normave ligjore;
• së bashku me burimet ligjore dhe njerëzore të
siguroje identifikimin e konfliktit të interesit në
përputhje me politikën e Grupit për konfliktin e
33
interesit si edhe në përputhje me kuadrin ligjor
vendor;
• të sigurojë që punëmarrësit të trajtohen për
çështjet e përmbushjes së kuadrit ligjor dhe
rregullator;
• të sigurojë që mbrojtja e klientëve të jetë
e efektshme në çdo fazë të marrëdhënies
midis bankës dhe klientëve, që nga dhënia e
informacionit para lidhjes së kontratës, tek dhënia
më pas e këshillave dhe gjatë kohëzgjatjes dhe
zgjidhjes përfundimtare të kontratës.
Për të arritur përmbushjen e kuadrit ligjor dhe
rregullator brenda Tirana Bank, funksioni i përmbushjes
përdor këto mjete dhe burime:
• përfshirja e standardeve të përmbushjes në
procedurat e bankës;
• raportimi periodik për riskun dhe aktivitetet e
përmbushjes, duke mundësuar zbatimin e sistemeve të
përmbushjes brenda Grupit;
• softuer kundër pastrimit të parave, që përfshin
vlerësimin e klientëve sipas profilit dhe mjetet e
monitorimit të llogarive për të zbuluar transaksione të
pazakonta ose të dyshimta dhe mjete për të monitoruar
dërgesat ndërkombëtare të parave për të ekzekutuar
ngrirje të pasurive dhe embargo.
tranSferimi i fondeve
Qëllimi ynë është ndërtimi i një marrëdhënie të
rëndësishme me klientët, duke fituar besnikërinë e tyre
në mënyrë që ata të na konsiderojnë si “banka e parë
e zgjedhjes së tyre”, me të cilën ata kryejnë biznes dhe
transaksionet financiare. Transferimi i fondeve është një
prej shërbimeve kryesore të sistemit bankar. Siguria ,
qëndrueshmëria dhe efikasiteti i sistemit të pagesave
janë elemente parësorë për funksionim të rregullt të
sistemit financiar.
Duke pasur parasysh që sistemet e pagesave realizojnë
transferimin e fondeve, shpenzimet e përgjithshme dhe
likuiditetin e pjesmarrësve, performanca, përkushtimi
dhe profesionalizimi marrin një rëndësi të veçantë.
Ne mbështesim proceset kryesore të klientëve tanë
dhe operacionet e tyre të përditshme financiare me
anë të zgjidhjeve të integruara dhe këshillave të
personalizuara. Këto aktivitete kërkojnë një fokus të
fortë mbi përpunimin operacional. veprime të shpejta
dhe të sigurta, çmime të favorshme, komunikimi
interaktiv, transparencë dhe shërbime të personalizuara
për klientët tanë janë fokusi kryesor i transferimit të
fondeve në Tirana Bank. Ne zhvillojmë platformën
e biznesit tonë duke implementuar teknologji të reja
dhe nëpërmjet rritjes së standardizimit përtej kufijve,
produkteve dhe shërbimeve.
Dëshmi për fokusin tek standardizimi dhe riorganizmi
është edhe mbajtja e një “norme STP” prej
99%.prej shumë vitesh rrjesht. Strategjia jonë për
ecurinë dhe zhvillimin karakterizohet nga cilësia dhe
profesionalizmi ynë. viti 2015 ka pasur një nivel të
kënaqshëm arritjesh sa i takon vëllimit të transfertave,
duke mbajtur 8% të tregut.
Emri i Bankës Kodi SWIFT Monedha
Piraeus Bank, Athens PIRBGRAA EUR
Raiffeisen Bank, vienna RZBAATWW “
Deutsche Bank, Fr DEUTDEFF “
Bank of Albania STANALTR ALL
Deutsche Bankers Trust, Ny BKTRUS33 USD
Raiffeisen Bank, vienna RZBAATWW “
Deutsche Bank, Fr DEUTDEFF GBP
Të gjitha monedhat e tjera, nëpërmjet Piraeus Bank
marrëdhënia me SLA
(marrëveshje e posaçme në lidhje me emigrantët)
Banca Popolare BAPPIT22 EUR
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
Përgjegjësia Socialee Korporatës
35
Përgjegjësia sociale e korporatës ndaj klientëve,
punonjësve dhe investitorëve tanë, komuniteteve lokale
dhe ekonomisë kombëtare është një karakteristikë
përcaktuese e bankës sonë. Si një nga institucionet
kryesore të shërbimeve financiare në Shqipëri,
Tirana Bank është gjithashtu një aktor i rëndësishëm
në promovimin dhe mbështetjen e institucioneve,
iniciativave dhe projekteve që lidhen me mirëqenien
sociale, kulturën dhe arsimin. Banka mbështet një
rrjet të gjerë të institucioneve humanitare, arsimore,
kulturore dhe mjedisore në Shqipëri, duke i kushtuar
vëmendje të veçantë karakteristikave të veçanta
rajonale dhe nevojave lokale.
VEPrImTarITë SOcIaLE
Tradita e gjatë e bashkëpunimit të Tirana Bank me
organizata vendase dhe ndërkombëtare, pasqyron
angazhimin e saj në promovimin e mirëqenies sociale.
Fokusi është në dhënien e ndihmës praktike dhe të
menjëhershme të njerëzve që përballen me situata të
vështira të jetës dhe për mbështetjen e iniciativave për
zhvillimin afatgjatë të njerëzve në nevojë dhe krijimin e
mundësive të reja për ta.
Tirana Bank përqafoi lëvizjen Shqipëria Solidare në
mbështetje të zonave të përmbytura. Ajo iu përgjigj
thirrjes për ndërhyrje nga Kryeministri i vendit, së bashku
me ministrat e Financave, Ekonomisë dhe Bujqësisë, si
dhe praninë e Guvernatorit të sapozgjedhur të Bankës
së Shqipërisë. Ndër të tjera, Tirana Bank nisi edhe një
fushatë sensibilizuese për stafin e saj, klientët e bankës
dhe personat e tjerë të interesuar për të bërë donacione
në ndihmë të familjeve në nevojë, në numrat e llogarisë
të hapur posaçërisht për këtë kauzë.
Çdo fëmijë ka nevojë për një familje e cila përkujdeset
dhe i fal dashuri. Për këtë arsye Tirana Bank mbështet
Familjet e Fshatit SOS, të cilat ofrojnë kujdes të
qëndrueshëm, të sigurt dhe të dashur në një mjedis
familjar për fëmijët, që kanë humbur prindërit e tyre
ose nuk mund të jetojnë me familjen e tyre biologjike.
Duke treguar angazhimin e palëkundur për çështjet
sociale dhe ndihmën tonë në zgjidhjen e problemeve
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
aktuale shoqërore, Tirana Bank është angazhuar në
“adoptimin“ e tre fëmijëve të fshatit SOS. Sponsorizimi
i jetesës së këtyre fëmijëve është një formë
afatgjate bashkëpunimi që mundëson mbështetje të
vazhdueshme nga kompania jonë për një kujdes të
individualizuar dhe promovim për zhvillimin, edukimin,
përkujdesjen shëndetësore, aktivitete sociale, sportive
dhe argëtuese për këta fëmijë.
Një kuptim dhe menaxhim i mirë i parave dhe financave
është i rëndësishëm, pasi u mundëson individëve
dhe familjeve të përmirësojnë dhe sigurojnë më mire
gjendjen e tyre ekonomike. Shqipëria ishte pjesë e
aktiviteteve të organizuara në mbarë botën, në kuadër
të Javës së Parasë, nga data 9 deri më 13 mars. Tirana
Bank në bashkëpunim me Universitetin Evropian
të Tiranës një seminar me studentët nga fakulteti
i Financave dhe Bankave. Seminari përfshinte disa
studime praktike ku studentët duhet të mendonin dhe
silleshin si bankierë.
Tirana Bank në datën 28 tetor, organizoi për të shtatin
vit rradhazi, dhurimin vullnetar të gjakut nga të gjithë
punonjësit e saj në të gjithë Shqipërinë. Ky akt human
ju vjen në ndihmë njerëzve në nevojë e sidomos
fëmijëve të cilët vuajnë nga sëmundja e talasemisë dhe
leukemisë. Kësaj nisme ju bashkuan edhe klientë të
Tirana Bank por edhe vullnetarë të cilët ju përgjigjën
pozitivisht thirrjes së saj në media.
Tetori është muaji i ndërgjegjësimit për kancerin e
gjirit, në frymën e komunitetit të bashkuar, për nder të
atyre që i kanë mbijetuar kancerit të gjirit, dhe për të
rritur ndërgjegjësimin për hapat që mund të merren
për uljen e përhapjes së kancerit të gjirit. Edhe këtë vit
Tirana Bank iu bashkua kësaj nisme duke mbështetur
fushatat në televizion, si edhe duke shtypur dhe
shpërndarë afishe për të nxitur ndërgjegjësimin dhe
ekzaminimet. Të gjithë punonjësit në qendër dhe në
degë dolën vullnetarë për të rritur ndërgjegjësimin
e vetë personelit, të klientëve dhe të komunitetit në
përgjithësi.
Për tretin vit rradhazi, gjatë perjudhës së fundvitit, Tirana
Bank ndihmoi ata që kanë më shumë nevojë. Në vend
që të bliheshin dhe shpërndaheshin dhurata për klientët
dhe partnerët tanë, kjo shumë u dha në mbështetje
të shtresave në nevojë të identifikuar nga Bashkia e
Tiranës. Tirana Bank pergatiti paketa ushqimore për 105
familje në nevojë të cilat u shperndanë nën përkujdesin
dhee mbështetjen e Bashkisë së Tiranës dhe kryetarit
të saj z Erion veliaj.
Tirana Bank kujdeset vazhdimisht për shoqërinë dhe
perjudha e fundvitit në fund të periudhës së vitit është
dedikuar veçanërisht për grupet në nevojë. Punonjësit
e Tirana Bank mbështetën në mbledhjen e fondeve
dedikuar për fëmijët me probleme shëndetësore. Dy
grupet kryesore ishin fëmijët që i nënshtrohen trajtimit
me kimioterapi në Spitalin Pediatrik dhe fëmijët që
vuajnë nga talasemia në Qendrën Spitalore Universitare
të Tiranës. me paratë e mbledhura nga donacioni i stafit
Tirana Bank u mundësua organizimi i festës së fundvitit
për këta fëmijë, si dhe shpërndarja e dhuratave. Ne
e bëmë pjesën tonë modeste në duke ju dhuruar një
eksperiencë të paharrueshme kësaj pjese të shoqërisë.
aKTIVITETET KuLTurOrE
Tirana Bank mbështet dhe promovon partneritetin
midis institucioneve kulturore dhe sociale me qëllim të
zhvillojmë së bashku ide dhe strategji për përfshirje më
të thellë dhe vlerësimin e artit dhe kulturës. Gjatë vitit
2015, Si pjesë e traditës së saj Tirana Bank ka vazhduar
mbështetjen ndaj aktiviteteve kulturore në vend, të tilla
si:
Koncerti muzikës klasike “Ndërmendje” i mbajtur në
Shkodër
Festa e verërave 2015 e organizuar në Pogradec
Shkodran’fest: Aktivitete kulturore të mbajtura në
Shkodër gjatë perjudhës së fundvitit
Ekspozita e Arteve të Bukura 5: Faces - organizuar nga
Galeria Kalo dhe mbështetur nga Tirana Bank
37
aKTIVITETET arSImOrE
Tirana Bank e sheh arsimin si një gur themeli për
zhvillimin e vendit, prandaj mori iniciativën për
të mbështetur projektin e paraqitur nga Drejtoria
Arsimore e Korçës. viti 2015 ishte 50 vjetori i Shkollës
së mesme Themistokli Germenji në Korçë. Në këtë
datë të rëndësishme për këtë shkollë të mesme, bordi
akademik vendosi të krijojë një muze në ambientet e
shkollës.
Tirana Bank mbështeti shkollën profesionale të
Pogradecit në përditësimin e mësimdhënies dhe të
mjeteve të punës. Në këtë mënyrë u mundësua një
teknikë e re mësimore për këta studentë, që të mund
të konkurrojnë me sukses në tregun e punës.
Tirana Bank ka mbështetur disa Drejtori Arsimore në
punën e tyre për arsimim më të mirë të brezit të ri. Tirana
Bank ka siguruar kompjutera dhe pajisje të teknologjisë
së lartë për Drejtorinë Arsimore Pogradec, në mënyrë
që ata të organizojnë më mirë ngarkesën e tyre të
punës dhe të rrisin efikasitetin e tyre. Përveç kësaj, në
bashkëpunim me Drejtorinë Arsimore Rajonale Lezhë,
Tirana Bank ka organizuar një festë për të diplomuarit e
shkollave të mesme, të cilët morën nota më të larta në
provimet e maturës shtetërore.
aKTIVITETET mjEDISOrE
Tirana Bank shfrytëzon njohuritë dhe kapitalet e saj për të
ndihmuar komunitetet ku ajo shërben për t’iu përgjigjur
sfidës së tyre të qëndrueshmërisë së mjedisit. Përveç
kësaj, banka gjithashtu menaxhon ndikimin që kanë në
mjedis përdorimi i burimeve gjatë vepramtarisë së saj.
Në këtë kuadër, Tirana Bank mbështeti komunën Shijak
në nismën e tyre për pastrimin e zonave publike në këtë
komunë. Ajo që bëjmë së bashku është thelbësore për
mbajtjen e një qytet më të pastër dhe më të gjelbërt.
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
Burimet njerëzore
39
vizioni ynë për menaxhimin e burimeve njerëzore
është i bazuar në një game të gjerë aktivitetesh
dhe veprimtarish të cilat mundësojnë punësimin,
promovimin dhe utilizimin e punonjësve profesionist, të
cilët ekzekutojnë detyrat e tyre në mënyrë produktive.
Dy pikat kryesore të filozofisë së Bankës janë, një staf
i shkëlqyer në përputhje me nevojat e biznesit dhe
krijimi i marrëdhënieve të forta me punonjësit.
Theks i veçantë është vendosur mbi çështjet e etikës,
besimit, përkushtimit, punën në ekip dhe pranimin e
shumllojshmërisë në vendin e punës; këto çështje
të sigurojnë mundësi të barabarta në zhvillimin
e vazhdueshëm të punonjësve, si dhe praktikat
jodiskriminuese në procesin e rekrutimit, nëpërmjet
sistemeve specifike të përzgjedhjes së kandidatëve.
Gjatë vitit 2015, Banka riafirmoi angazhimin e saj
në përkrahjen dhe fuqizimin e burimeve njerëzore
nëpërmjet trajnimeve novative, dhe programeve të
zhvillimit dhe mbështetjes.
angazhimi për mbrojtjen e të drejtave të njeriut
Tirana Bank është e angazhuar në mbrojtjen e të
drejtave të njeriut, zbaton parimet për mundësi të
barabarta në të gjitha aktivitetet e saj dhe është kundër
çdo forme të diskriminimit, pabarazisë dhe të gjitha
formave të ngacmimit në vendin e punës.
Të gjitha politikat e bankës sonë, proçedurat dhe
praktikat e menaxhimit të burimeve njerëzore, janë të
rregulluara me respektimin e të drejtave të njeriut, duke
siguruar mundësi të barabarta dhe një mjedis pune që
pranon dhe përfshin diversitetin.
numri i të punësuarve që punojnë në Tirana Bank
Në fund të vitit 2015, shpërndarja e punonjësve ishte:
Numri i Punonjësve 2015
Meshkuj Femra Gjithësej
Punonjës Gjithsej 123 299 422
29% 71%
Drejtuesit sipas Gjinisë 45% 55%
Drejtues të mesëm sipas gjinisë
45% 55%
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
Bashkimi i disa degëve në disa prej rajoneve, ka qenë
arsyeja kryesore për një rënie të lehtë të numrit të
punonjësve. 60% e punonjësve të degëve të bashkuara
qëndruan me bankën, duke plotësuar vendet e lira në
degët e tjera dhe në Zyrat Qendrore.
52% e punonjësve të bankës punojnë në rrjetin e
degëve, ndërsa 48% janë në Zyrat Qendrore, duke
mbështetur aktivitetin e bankës.
Shpërndarja sipas brezave
Gjenerata
‘Y’
(22-35)
Gjenerata
‘X’
(36-50)
‘Baby
Boomers’
Mbi 51 Vjeç
23% 70% 7%
mosha mesatare e të punësuarve është 38 vjeç. 70%
e të punësuarve janë profesionistë me përvojë, me
një kombinim të përvojës dhe angazhimit, i cili i
transmentohet edhe brezit të ri të punësuar në bankë.
Nëpërmjet politikave të saj, banka ka arritur të mbajë
pranë saj një staf me përvojë, pavarësisht luhatshmërisë
së tregut; gjatësia mesatare e shërbimit është 7.7 vjet.
Promovimi i mundësive të barabarta për Zhvillimin e Karrierës
Tirana Bank përpiqet të mbulojë nevojat e saj
të punësimit duke i dhënë përparësi burimeve
njerëzore ekzistuese. Shumica e nevojave të biznesit
janë të mbuluara nga rialokimet e brendshme dhe
promovimeve.
me transparencë dhe merita, si pikat më kryesore
dhe me një ndjenjë të fortë të përgjegjësisë, nevojat
operative të bankës janë mbuluar duke vendosur njerëz
në pozicione të cilat korrespondojnë me kompetencat
dhe përvojën e tyre.
Pozicionet e Lira të zëna
Rekrutime të brendshme
Rekrutime të jashtme
63% 37%
Promovimet e brendshme
Meshkuj Femra
21 47
Përzgjedhja njerëzve të duhur për rolet e duhura
Shumica e nevojave të bankës për staf janë mbuluar
nga rishpërndarja e brendshmme. Tirana Bank i vë një
rëndësi të veçantë respektimit të vlerave të njeriut,
etikës dhe integritetit. Kjo është reflektuar në filozofinë
tonë, në praktikat tona të menaxhimit dhe procesin e
përzgjedhjes së burimeve njerëzore dhe rekrutimit.
Për këtë qëllim, gjatë përzgjedhjes dhe vlerësimit të
kandidatëve, banka përdor një grup të mjeteve standarde,
të cilat ndryshojnë sipas nivelit të arsimit dhe përvojës
së kandidatit të cilat sigurojnë një procedurë rekrutimi
transparente dhe objektive. mjetet e përdorura
përfshijnë ushtrime simuluese të punës, analizë të
kompetencave dhe një intervistë të strukturuar.
Kjo politikë aktive ka kontribuar në shfrytëzimin
optimal të burimeve ekzistuese njerëzore, bazuar në
aftësitë dhe njohuritë e tyre. më konkretisht, në vitin
2015, lindi nevoja për të mbuluar 110 pozicione në
bankë. 63% e këtyre pozicioneve janë mbuluar nga
transferimet e brendshme dhe promovimet dhe vetëm
37% e pozicioneve janë mbuluar nga punësimet e
jashtme, për shkak të nevojës për një forcë plotësisht
të specializuar të punës.
Tirana Bank vendos theks të veçantë në lokalitetin e
kandidatëve, për të përmirësuar komunitetet lokale në
të cilat ajo operon.
Lokaliteti është një nga kriteret kryesore për bankën
gjatë procesit të rekrutimit. Duke e vendosur theks
të veçantë për kandidatët lokale, banka forcon
komunitetet lokale ku ajo vepron, si dhe nevojat dhe
kuptimin e tyre, në këtë mënyrë mundëson arritjen e
qëllimeve të biznesit.
Zhvillimi i punonjësve është një pjesë e kulturës së
brendshme të bankës. Për rrjedhojë, përmirësimi
i vazhdueshëm në mjedisin e punës duke siguruar
mundësi të barabarta pavarësisht gjinisë, moshës, fesë,
kombësisë apo aftësisë fizike. Në kuadër të komunikimit
të hapur dhe në pajtim me procedurat e përzgjedhjes
të personelit, aplikohen:
41
• Komunikimi i hapur i vendeve të lira dhe proceseve
plotësisht transparente të përzgjedhjes
• Stimuj dhe zhvillim të karrierës për të gjithë të
punësuarit në kombinim me perspektivat e çdo
individi për zhvillim.
Filozofia e Komunikimit të Burimeve Njerëzore
Tirana Bank njeh rëndësinë jetike të komunikimit të
brendshëm, prandaj ajo promovon komunikimin e
dyanshëm mes drejtuesve dhe punonjësve. Ajo krijon
një ndjenjë të sigurisë, dinjitetit dhe bashkëpunimit.
Banka redukton çdo tension të mundshëm dhe
arrin të shpërndarjen me efikasitet të njohurive dhe
informacionit, të cilat janë dobishme për zhvillimin e
produkteve dhe shërbimeve të reja për të gjitha nivelet.
Gjatë vitit 2015, takime tremujore u zhvilluan për të
gjitha nivelet e menaxhmentit dhe punonjësve, në
veçanti për stafin e rrjetit të degëve. Ku u diskutuan
rezultatet, strategjia dhe çështje të tjera.
Përveç kësaj, u organizuan dy takime të menaxhimit
të lartë dhe të mesëm, në një mjedis fokusuar mbi
diskutimin. Gjatë këtyre takimeve u formuan grupe
pune, pjesërisht duke përdorur prezantime të
organizuara mbi projektet aktuale të bankës. Grupet e
punës diskutuan ide për të përmirësuar më tej përvojën
me klientët, si dhe angazhimin e punonjësve tanë dhe
aftësimin e përbashkët.
Të dy takimet përdorën rezultatet e sondazhit mbi
kënaqësinë e klientëve dhe anketën e angazhimit të
punonjësve, si bazë për diskutim dhe sugjerimet e
grupeve iniciuan projekte në nivel bankar.
Intranet i risktrukturar gjatë vitit 2015 ka ndihmuar
punonjësit të jenë të informuar për të gjitha çështjet
operative dhe të biznesit, si dhe të përditësuar me anë
të artikujve të shkurtër të lajmeve.
Investimi në zhvillimin e punonjësve
Tirana Bank vazhdimisht investon në zhvillimin
dhe përmirësimin e kompetencave dhe aftësive të
punonjësve të saj, duke krijuar një mjedis të mësuarit
dhe zhvillimit, me qëllim të utilizojë potencialin e plotë
të punonjësve të saj.
Banka vazhdon të investojë në trajnimin e punonjësve
të saj. Procesi i vlerësimit të performancës siguron
komunikim të vazhdueshëm dhe udhëzimin e
punonjësve nga menaxherët e tyre dhe krijon kuadrin
për njohjen e kontributit individual.
Në mënyrë të ngjashme, punonjësve i është dhënë
mundësa për të bërë vetëvlerësimin dhe para finalizimit
të procedurës, të rishikojnë vlerësimin e tyre dhe të
shprehin në mënyrë të hapur pikëpamjet e tyre.
Përveç kësaj, janë zhvilluar seminare me menaxherët
e rinj dhe ata me përvojë, që synojnë një kuptim më
të mirë të filozofisë së menaxhimit të performancës, si
dhe kriteret e proceset për të aplikuar atë në mënyrë
efektive.
Gjatë vitit 2015, në Tirana Bank u regjistruan në total
7,136 orë trajnime, mesatarisht 16.9 orë trajnimi për
person.
Shpërndarja sipas hierarkisë së brendshme të bankës
vijon si mëposhtë:
85% e orëve të trajnimit të personelit i janë drejtuar
punonjësve, 15% të menaxhimit të mesëm dhe të lartë.
Theks i veçantë u vu nga Banka për çështjet e Riskut
Operacional dhe Pajtueshmërisë Rregullatore. Në
përputhjeve të kuadrit të Politikave të Tirana Bank, të
cilat janë postuar në kanalin e brendshëm të komunikimit
të bankës, dhe me trajnimin e vazhdueshëm të
punonjësve të saj, Banka kërkon të përcaktojë dhe për
parandalojë rrezikun e operacioneve, sanksionet ligjore
dhe mbikëqyrëse, humbjeve financiare, dëmtimin e
reputacionit të bankës, të cilat mund të ndodhin nga
banka dhe/ose nga grupet e interesit të saj, si rezultat
i papajtueshmërisë në procedura, ligje, vendime të
autoriteteve mbikëqyrëse, rregullave dhe kodin e
etikës.
Përveç kësaj gjatë vitit 2015, 11 drejtues të lartë u
diplomuan nga program “Harvard manage mentor”,
TIRANA BANK RAPORTI VJETOR 2015
e cila është certifikuar nga Harvard Business School
Publishing.
Sigurimi i një mjedisi pune të sigurt
Tirana Bank në përputhje me rregullat ligjore në lidhje
me shëndetin dhe sigurinë e punonjësve. Respekton
plotësisht detyrimet e saj ligjore, duke treguar
ndjeshmëri të veçantë për shëndetin fizik e punonjësve,
banka kujdeset për të siguruar një vend pune modern,
të shëndetshëm dhe të sigurt.
Tirana Bank vë theks të veçantë në mirëqenien e
punonjësve të saj. Përveç kërkesave ligjore, banka
ofron një plan sigurimi shëndetësor privat për të gjithë
punonjësit e saj, e cila mbulohet plotësisht nga banka,
dhe është mesatarisht plani privat më i lartë i sigurimit
shëndetësor për punëtor në krahasim me sektorin
bankar në Shqipëri.
Shpërblimi i Burimeve Njerëzore
Promovimi i efektivitetit dhe efikasitetit, performances
së lartë të punonjësve njihet dhe shpërblehet.
Politika e shpërblimi është një pjesë integrale e
qeverisjes korporative të bankës, që synon frenimin
sipërmarrjen e risqeve të larta dhe në forcon vlerat dhe
interest afatgjata të bankës. Politika e shpërblimit është
në përputhje me strategjinë e biznesit të bankës dhe
mbështet kulturën e saj të nxitjes së performancës, e cila
është në linjë me qëllimet e organizatës dhe palëve të
interesuara, punonjësve, menaxhimit dhe aksionerëve.
Procedurat e shpërblimit janë të përcaktuar qartë, të
regjistruara dhe me transparencë të brendshme.
Politikat e shpërblimit janë bazuar në parimet e
mëposhtme:
• maksimizimi i performancës
• Tërheqja dhe mbajtja e talentëve
• Harmonizimi i shpërblimit me profitabilitetin,
rrezikun, mjaftueshmërinë e kapitalit dhe rritjen e
qëndrueshme.
• Pajtueshmëria me kornizën rregullatore
• Transparenca e brendshme
• Dekurajimi i marrjes përsipër të riskut të tepruar
43
raPOrTI I auDITOrIT Të PaVarur DhEPaSQyraT FInancIarE më DhE Për VITIn E mByLLur më 31 DhjETOr 2015
PËRMBAJTJA
PASQYRAT FINANCIARE:
RAPORTI I AUDITUESIT TE PAVARUR
PASQYRAT FINANCIARE:
PASQYRA E FITIMIT OSE HUMBJES DHE TË ARDHURAVE TË TJERA GJITHËPËRFSHIRËSE 44
PASQYRA E POZICIONIT FINANCIAR 45
PASQYRA E NDRYSHIMEVE NE KAPITAL 46
PASQYRA E FLUKSEVE MONETARE - METODA INDIREKTE 47
SHËNIME SHPJEGUESE PËR PASQYRAT FINANCIARE 48-105
45
RAPORTI I AUDITUESIT TË PAVARUR
Aksionarëve dhe Drejtimit të Banka e Tiranës Sh.A.:
Ne kemi audituar pasqyrat financiare bashkëngjitur të Banka e Tiranës Sh.A. (“Banka”), të cilat përmbajnë pasqyrën
e pozicionit financiar më 31 dhjetor 2015, pasqyrën e fitimit ose humbjes dhe të ardhura të tjera përmbledhëse,
pasqyrën e ndryshimeve në kapitalin neto dhe pasqyrën e fluksit të mjeteve monetare për vitin e mbyllur më 31
dhjetor 2015, si dhe një përmbledhje të politikave bazë kontabël dhe shënimeve të tjera shpjeguese.
Përgjegjësia e Drejtimit për Pasqyrat Financiare
Drejtimi është përgjegjës për përgatitjen dhe paraqitjen e drejtë të këtyre pasqyrave financiare në përputhje me
Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar dhe për kontrollin e brendshëm i cili, në masën që përcaktohet
nga Drejtimi, është i nevojshëm për të bërë të mundur përgatitjen e pasqyrave financiare pa pasaktësi materiale
si pasojë e mashtrimeve apo gabimeve.
Përgjegjësia e Audituesit
Përgjegjësia jonë është të shprehim një opinion mbi këto pasqyra financiare bazuar mbi auditimin tonë. Ne e
kryem auditimin në përputhje me Standardet Ndërkombëtare të Auditimit. Këto standarde, kërkojnë që ne të
respektojmë kërkesat e etikës dhe të planifikojmë e të kryejmë auditimin, me qëllim që të përftojmë siguri të
arsyeshme që pasqyrat financiare nuk kanë pasaktësi
Auditimi përfshin kryerjen e proçedurave me qëllim marrjen e evidencave të auditimit, për shumat dhe informacionet
e paraqitura në pasqyrat financiare. Proçedurat e përzgjedhura varen nga gjykimi i audituesit, duke marrë parasysh
edhe vlerësimin e rrezikut për pasaktësi materiale në pasqyrat financiare, si rezultat i mashtrimit apo i gabimeve.
Në bërjen e këtyre vlerësimeve mbi rrezikun, audituesi konsideron kontrollin e brendshëm në lidhje me përgatitjen
dhe paraqitjen e drejtë të pasqyrave financiare, në mënyrë që të përcaktojë proçedura auditimi të përshtatshme
sipas rrethanave, por jo për qëllimin e shprehjes së një opinioni mbi efektivitetin e kontrollit të brendshëm të
Bankës. Një auditim përfshin gjithashtu vlerësimin e përshtatshmërisë së politikave kontabël të përdorura dhe
arsyeshmërinë e vlerësimeve kryesore të bëra nga Drejtimi, si dhe vlerësimin e paraqitjes së përgjithshme të
pasqyrave financiare.
Ne besojmë se evidencat e auditimit që kemi marrë ofrojnë bazë të mjaftueshme dhe të përshtatshme për
dhënien e opinionit të auditimit.
Opinioni
Sipas opinionit tonë, pasqyrat financiare paraqesin në mënyrë të drejtë, në të gjitha aspektet materiale, pozicionin
financiar të Banka e Tiranës Sh.A. më 31 dhjetor 2015, performancën financiare dhe rrjedhën e parasë për vitin e
mbyllur në këtë datë në përputhje me Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar.
Tiranë, Shqipëri Elvis Ziu
Qershor 10, 2016 Ortaku kryesor i auditimit
PASQYRAT FINANCIARE
PaSQyra E FITImIT OSE humBjES DhE Të arDhuraVE Të TjEra GjIThëPërFShIrëSEPër vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2015
Shënime 2015
2014
Të ardhura nga interesi 6 2,886,219 4,190,048
Shpenzime interesi 7 (696,318) (1,671,289)
Të ardhura neto nga interesi 2,189,901 2,518,759
Provigjione për zhvlerësimin e huave dhe paradhënieve (3,478,991) (1,637,433)
Të ardhura (Shpenzime) neto nga interesi pas provigjionit për zhvlerësimin e huave
(1,289,089) 881,326
Të ardhura nga tarifa dhe komisione 8 390,692 307,127
Shpenzime për tarifa dhe komisione 8 (15,901) (15,711)
Të ardhura neto nga tarifa dhe komisione 374,791 291,416
Fitim nga kursi i këmbimit (247,175) 130,588
Të ardhura të tjera operative (7,066) 25,997
Shpenzime personeli 9 (607,773) (581,056)
Shpenzime të tjera operative 10 (942,299) (1,048,672)
Fitim / (humbje) të parealizuara nga rivlerësimi i aktiveve (225,968) 182,210
Shpenzime të tjera për provigjione (145,956) (360,578)
Zhvlerësimi dhe amortizimi (266,192) (282,235)
Totali shpenzimeve operative 2,442,429 1,933,746
Humbja para tatim fitimit (3,356,726) (761,004)
Shpenzimi i tatim fitimit (tatim i shtyre) 11 41,061 3,763
Humbja e vitit (3,315,665) (757,241)
Të ardhura të tjera gjithëpërfashirëse, neto
Zëra që nuk do të riklasifikohen në vijim në fitm/humbje - -
Zëra që mund të riklasifikohen në vijim në fitm/humbje
- Ndryshimi neto ne vlerën e drejtë të investimeve të vlefshme për shitje 209,948 (133,381)
- Tatmi i shtyrë njohur direkt në të ardhurat e tjera gjithëpërfshirëse. (31,492) 18,188
Të ardhura të tjera gjithëpërfashirëse për vitin: 178,456 (115,193)
Totali i të ardhurave gjithëpërfshirëse për vitin (3,137,209) (987,627)
Shënimet shoqëruese në faqet 9 deri në 71 janë pjesë përbërëse e këtyre pasqyrave financiare. Pasqyrat financiare
u miratuan nga Bordi i Drejtorëve më 10 qershor 2016 dhe u firmosën në emër të tij nga:
Dritan Mustafa Konstantinos Tsigaras Tedi Zeri
Drejtor i Pergjithshem Ekzekutiv Drejtor Ekzekuti Financiar Drejtor i Departamentit te
Kontabilitetit dhe Kontrollit financiar
47
PaSQyra E POZIcIOnIT FInancIarMë 31 dhjetor 2015
Shënime 31 dhjetor 2015 31 dhjetor 2014
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore 12 16,674,410 19,026,572
Hua dhe paradhënie për bankat 12 11,279,991 8,213,104
Hua dhe paradhënie për klientët 13 28,796,615 39,252,338
Investime të vlefshme për shitje 14 20,427,529 27,357,916
Investime të mbajtura deri në maturim 15 - 3,794,048
Tatim fitimi i arkëtueshëm 300,914 300,679
Aktive afatgjata materiale të investuara 16 2,314,308 1,978,927
Aktive afatgjata jomateriale 17 334,470 362,222
Aktive afatgjata materiale 18 598,670 737,123
Tatimi i shtyrë aktiv 38,335 13,328
Aktive të tjera 19 696,564 672,242
TOTALI I AKTIVEVE 81,461,806 101,708,499
Detyrime ndaj bankave 20 2,024,630 4,853,195
Detyrime ndaj klientëve 21 63,746,983 78,083,284
Detyrime të tjera 22 346,981 240,173
Provigjione 23 383,392 434,818
TOTALI I DETYRIMEVE 66,501,986 83,611,470
Kapitali
Kapitali i paguar 24 14,754,741 14,754,741
Primi i aksioneve 24 1,735,494 1,735,494
Rezerva të tjera 25 1,704,370 1,525,914
Fitimi i pashpërndarë (3,234,785) 80,880
TOTALI I KAPITALIT 14,959,820 18,097,029
TOTALI I DETYRIMEVE DHE I KAPITALIT 81,461,806 101,708,499
Shënimet shoqëruese në faqet 9 deri në 71 janë pjesë përbërëse e këtyre pasqyrave financiare. Pasqyrat financiare
u miratuan nga Bordi i Drejtorëve më 10 qershor 2016 dhe u firmosën në emër të tij nga:
Dritan Mustafa Konstantinos Tsigaras Tedi Zeri
Drejtor i Pergjithshem Ekzekutiv Drejtor Ekzekuti Financiar Drejtor i Departamentit te Kontabilitetit dhe Kontrollit financiar
PASQYRAT FINANCIARE
PaSQyra E nDryShImEVE nE KaPITaLPër vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2015
Kapitali i paguar
Primi i aksioneve
Rezerva të tjera
Fitimi i pashpërndarë
Totali i kapitalit
Më 1 janar 2014 14,754,741 1,735,494 1,641,107 838,121 18,969,463
Fitimi neto per periudhen kontabel - - - (757,241) (757,241)
Ndryshimi në rezervat e detyrueshme - - (115,193) - (115,193)
Më 31 dhjetor 2014 14,754,741 1,735,494 1,525,914 80,880 18,097,029
Fitimi neto periudhen kontabel - - - (3,315,664) (3,315,655)
Ndryshimi në rezervat e detyrueshme - - 178,456 - 178,456
Më 31 dhjetor 2015 14,754,741 1,735,494 1,704,370 (3,234,785) 14,959,820
Shënimet shoqëruese në faqet 9 deri në 71 janë pjesë përbërëse e këtyre pasqyrave financiare. Pasqyrat financiare
u miratuan nga Bordi i Drejtorëve më 10 qershor 2016 dhe u firmosën në emër të tij nga:
Dritan Mustafa Konstantinos Tsigaras Tedi Zeri
Drejtor i Pergjithshem Ekzekutiv Drejtor Ekzekuti Financiar Drejtor i Departamentit te Kontabilitetit dhe Kontrollit financiar
49
PaSQyra E FLuKSEVE mOnETarE - mETODa InDIrEKTEPër vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2015
Shënime 2015 2014
FLUKSE MONETARE NgA VEPRIMTARITE E SHFRYTEZIMIT
Humbja para tatimit (3,356,726) (761,004)
Rregullime për: -
Zhvlerësim dhe amortizim 17, 18 266,192 282,235
Ndryshime në provigjionin e huave 13 3,478,991 1,637,433
Ndryshime neto nga rivlerësimi i aktiveve afatgjata materiale të investuara 578,886 (182,210)
Të ardhurat neto nga interesi 6,7 (2,285,560) (2,597,392)
Zëra të tjerë jomonetarë 160,871 (95,690)
(1,157,346) (1,716,628)
Rritje në rezervën e detyrueshme me Bankën Qendrore 1,345,876 (23,014)
Rritje / (rënie) në hua dhe paradhënie për klientët 10,384,280 (1,612,694)
Rritje në aktive të tjera (8,738) (173,182)
Rritje / (rënie) në detyrime ndaj bankave (2,828,565) 1,617,410
(Rënie) / rritje në detyrime ndaj klientëve (18,095,764) (564,666)
Rrirje / (rënie) në detyrime të tjera (90,340) 148,945
Interes i arkëtuar 2,981,878 4,282,988
Interes i paguar (696,316) (1,955,887)
Tatim fitimi i paguar - -
Paraja neto e gjeneruar nga aktivitetet operative (8,165,085) 3,272
FLUKSE MONETARE NgA AKTIVITETET INVESTUESE
Blerje e aktiveve afatgjata materiale 18 (12,962) (40,055)
Blerje e aktiveve afatgjata jomateriale 17 (87,025) (118,142)
Blerje aktive afatgjata investuese 16 (667,442) (708,386)
Hyrje nga shitja e aktiveve afatgjata materiale 106,093 -
Hyrje nga shitja e aktiveve afatgjata investuese 67,085
Hyrje nga maturimi i investimeve të mbajtura deri në maturim 14 3,794,048 421,656
Blerje e investimeve të vlefshme për shitje 15 6,598,190 (25,824,047)
Hyrje nga investimet e vlefshme për shitje 15 510,653 14,733,094
Paraja neto e përdorur në aktivitetet investuese 10,241,554 (11,468,795)
Rritje në kapitalin aksionar - -
Paraja neto (përdorur) / nga aktivitetet financiare - -
Rritje/(Renie) neto në mjete monetare dhe ekuivalentët e tyre 2,076,469 (11,465,523)
mjete monetare dhe ekuivalentët e tyre më 1 janar 19,754,025 31,219,548
Mjete monetare dhe ekuivalentët e tyre më 31 dhjetor 27 21,830,494 19,754,025
Shënimet shoqëruese në faqet 9 deri në 71 janë pjesë përbërëse e këtyre pasqyrave financiare. Pasqyrat financiare
u miratuan nga Bordi i Drejtorëve më 10 qershor 2016 dhe u firmosën në emër të tij nga:
Dritan Mustafa Konstantinos Tsigaras Tedi Zeri
Drejtor i Pergjithshem Ekzekutiv Drejtor Ekzekuti Financiar Drejtor i Departamentit te Kontabilitetit dhe Kontrollit financiar
PASQYRAT FINANCIARE
1. InFOrmacIOn mBI ShOQërInëTirana Bank Sh.A. eshte institucion bankar qe vepron ne perputhje me dispozitat e Ligjit 9901, date 14 Prill
2008 “Per tregtaret dhe shoqerite tregtare” dhe Ligjit 9662, date 18 Dhjetor 2006 “Per Bankat ne Republiken
e Shqiperise” i amenduar, Ligji 10481, date 17 Nentor 2011, si edhe me ligje te tjera te ngjashme. Bazuar ne
artikullin 4 te Statutit te Bankes, objektivi i Bankes eshte te veproje, ne favor te saj apo te paleve te treta, cfaredo
dhe cdo operacion te pranuar apo te deleguar Bankes sipas legjislacionit perkates. Tirana Bank Sh.A. eshte krijuar
dhe themeluar ne Shqiperi si dhe operon ne Shqiperi.
Tirana Bank Sh.A. eshte shoqeri e zoteruar nga Piraeus Bank S.A. me 98.83 % te kapitalit.
Banka ka 39 dege (2014 : 47) ne Republiken e Shqiperise dhe nuk kryen aktivitet jashte saj. Numri total i punonjesve
te Bankes eshte 422 (2014: 448).
Pasqyrat financiare për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2015 janë autorizuar për publikim nga Bordi i Drejtorëve
më 10 qershor 2016. miratimi i pasqyrave financiare nga ana e aksionarëve do të zhvillohet në mbledhjen e
Përgjithshme vjetore e Aksionarëve.
Aktiviteti kryesor
Aktiviteti kryesor i biznesit te Bankes jane veprimtarite bankare tregtare dhe individuale ne Republiken e Shqiperise.
Banka kryen veprimtarine e saj ne saje te nje licence te plote et leshuar nga Banka Qendrore e Republikes se
Shqiperise (Banka e Shqiperise ose BSH) qe prej vitit 1996.
51
2. PërmBLEDhjE E POLITIKaVE Të rënDëSIShmE KOnTaBëL
2.1 Deklarata e përputhshmërisë Pasqyrat financiare të Tirana Bank sh.a. janë përgatitur në përputhje me Standardet Ndërkombëtare të Raportimit
Financiar (SNRF) dhe interpretimet e KIRFN-së.
Politikat e kontabilitetit të miratuara janë konsistente me ato të vitit të mëparshëm financiar.
2.2 Bazat e përgatitjes Pasqyrat financiare te Bankes jane pergatitur, ne te gjithe aspektet materiale, ne perputhje me Standardet
Nderkombetare te Kontabilitetit. Politikat kryesore kontabile te perdorura ne pergatitjen e ketyre pasqyrave
financiare jane percaktuar si me poshte.
Pasqyrat financiare jane pergatitur mbi bazen e kostos historike, pervec aktiveve financiare te mbajtura per shitje
dhe aktiveve financiare qe maten me vleren e drejte. Te dhenat aktuale dhe ato krahasuese jane shprehur ne mije
Leke Shqiptare (“LEK”), pervec se kur permendet qe jane paraqitur ndryshe.
(a) Pozicioni i Grupit
Rrjeti i degëve Piraeus Group në fund të dhjetorit 2015, arriti në 989 njësi, nga të cilat 709 operojnë në Greqi
dhe 280 në 7 vende të tjera. më 17 prill, 2015 Piraeus Bank ka marrë një pjesë të mirë të Panellinia Bank, duke
kontribuar në këtë mënyrë në konsolidimin e mëtejshëm të sistemit bankar grek. madhësia e blerë përfshinte 504
milionë euro depozita të konsumatorëve, 261 milionë euro kredi neto, si dhe 26 degë dhe 163 punonjës. më
11 nëntor 2015, Piraeus Bank njoftoi përfundimin e shitjes së aksioneve të saj (98.5%) në degën e saj egjiptiane
Piraeus Bank Egypt SAE
Gjatë vitit 2015, Piraeus Group ka reduktuar rrjetin e degëve në Greqi nga 120 njësi gjatë vitit 2015, si rezultat
i planit të racionalizimit, pas blerjeve. Në të njëjtën kohë, Grupi arriti në 19,279 të punësuar në operacionet e
vazhdueshme, nga të cilat 15.599 janë të punësuar në Greqi dhe 3,680 jashtë vendit.
Operacionet ndërkombëtare të Grupit të vazhdueshme më 31 dhjetor 2015, përbënin 6% të totalit të aktiveve
të saj, 28% të rrjetit të degëve të saj dhe 19% e njehsimit të saj. Raporti i saj i përgjithshëm i mjaftueshmërisë së
kapitalit sipas Basel III arriti në 17.5% në fund të dhjetorit 2015.
më 2 dhjetor 2015, Piraeus Bank njoftoi përfundimin e ngritjes së kapitalit me një shumë totale prej 4.7 bilion euro
nëpërmjet rritjes së kapitalit aksionar, kapitalizimi i detyrimeve ekuivalente me kontributin në para dhe kontributin
në natyrë të obligacioneve ESm, si dhe emetimit të obligacioneve të konvertueshme kontingjente që mbulohen
ekskluzivisht nga HFSF.
më 4 dhjetor 2015, agjencia e vlerësimit Standard & Poor përmirësoi Pireut ‘rankimi për “SD” nga “D” dhe
vlerësimi i rankimit të kreditit të obligacioneve të saj të larta për të «KKK +» nga «D» pas përfundimit të shkëmbimit
të ofertave të letrave me vlerë nga Piraeus Bank.
(b) Pozicioni i Bankës
Në kushtet aktuale, qëllimi kryesor i Bankës ka qënë likuiditeti dhe mjaftueshmëria e kapitalit. Ashtu siç përmëndet
në shënimet 22 dhe 23, burimi kryesor i fondeve të Bankës përbëhet nga depozitat e mbledhura brenda vendit
nga korporatat dhe individët.
Raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit të Bankës (siç përshkruhet nga BSH) më 31 dhjetor 2015 është 17.98% (2014:
17.98%) dhe është më e lartë se minimumi i përcaktuar specifikisht për Bankën nga Banka Qendrore prej 15%. Për
PASQYRAT FINANCIARE
më tepër, raporti i likuiditetit të Bankës më 31 dhjetor 2015 ishte 38% (2013: 39%), e cila është në përputhje me
nenin 71 të Rregullores së Bankës së Shqipërisë për likuiditetin, të datës 14 tetor 2009.
Banka është në përputhje me kërkesat rregullative dhe nuk ka tejkaluar vlerën e përcaktuar me Ligj.
Rrjedhimisht, supozimi i vijimësisë është aplikuar në përgatitjen e pasqyrave financiare. Drejtimi i ka përgatitur
këto pasqyra financiare mbi një bazë vijimësie, e cila supozon se Banka do të vazhdojë të operojë në të ardhmen
e parashikueshme. Për të vlerësuar arsyeshmërinë e këtij supozimi, Drejtimi rishikon parashikimet e flukseve hyrëse
të mjeteve monetare të ardhshme dhe mbështetjen e dhënë nga aksionarët.
Duke u bazuar në planet aktuale financiare, situatën aktuale të Bankës dhe në mbështetjen e bankës mëmë, Drejtimi
është i bindur që Banka do të jetë e aftë të vazhdojë aktivitetin në vijimësi në një të ardhme të parashikueshme,
dhe për këtë arsye ky parim përdoret për përgatitjen e këtyre pasqyrave financiare.
2.3 Transaksionet e kembimit ne monedhen e huajPasqyrat financiare paraqiten në Lek, e cila është monedha funksionale e Bankës.
Transaksionet dhe bilancet
Transaksionet e kembimeve ne monedhe te huaj regjistrohen me kursin zyrtar te kembimit te shpallur ne diten e
transaksionit. Zerat monetare te emetuara ne monedhe te huaj konvertohen me kursin zyrtar te kembimit te
shpallur ne daten e bilancit. Te gjithe diferencat cohen ne pasqyren e te ardhurave e shpenzimeve. Zerat jo-
monetare qe jane matur me kosto historike ne monedhe te huaj perkthehen duke perdorur kursin e kembimit ne
datat fillestare te transaksionit. Zerat jo-monetare te matur me vlere te drejte ne modhe te huaj konvertohen duke
perdorur kursin e kembimit ne daten kur eshte percaktuar vlera e drejte.
Kurset zyrtare te kembimit per monedhat e huaja kryesore te perdorura ne konvertimin e gjendjeve te bilancit te
emetuara ne monedhe te huaj jane si me poshte (ne LEK):
2015 2014
USD 125.79 115.23
EUR 137.28 140.14
2.4 Instrumentat financiare – njohja fillestare dhe matja e mëpasshme
(a) Data e njohjes
Blerjet apo shitjet e aktiveve financiare qe kerkojne dhenien e aktiveve brenda afatit kohor te percaktuar ne
pergjithesi nga rregullore apo konventa ne treg, njihen ne daten e tregtimit, domethene ne daten ne te cilen Banka
angazhohet te bleje apo te shese aktivin.
(b) Njohja fillestare e instrumentave financiare
Klasifikimi i instrumentave financiare ne njohjen fillestare varet nga qellimi per te cilin u blene instrumentat financiare
dhe karakteristikat e tyre. Te gjithe instrumentat financiare njihen fillimisht me vlere te drejte dhe ne rast te aktiveve
53
dhe detyrimeve financiare qe nuk mbahen me vlere te drejte ne fitim ose humbje, plus kosto transaksioni. vlera
e drejte ne njohjen fillestare evidentohet nga cmimi i transaksionit. Nje fitim ose humbje ne njohjen fillestare
njihet vetem nese ka diference midis vleres se drejte dhe cmimit te transaksionit, gje e cila eshte e dukshme nga
transaksione te tjera ne treg per te njejtin instrument financiar ose nga nje metode vleresimi, te dhenat e te ciles
perfshijne vetem informacion nga tregje te dukshme.
(c) Aktive financiare të mbajtura deri në maturim
Aktive financiare të mbajtura deri në maturim janë ato instrumente të cilat përmbajnë pagesa fikse ose të
përcaktuara dhe kanë maturitet të përcaktuar dhe për të cilat banka ka synimin dhe aftësinë për t’i mbajtur deri
në maturim. Nëse banka do të shiste një shumë rëndësishme investimesh të mbajtura deri në maturim, e gjithë
kategoria duhet të klasifikohej si e vlefshme për shitje.
Aktivet financiare të mbajtura deri në maturim maten më pas me kosto të amortizuar duke përdorur metodën
e normës efektive të interesit, duke zbritur provigjionin e zhvlerësimit. Kosto e amortizuar llogaritet duke marrë
parasysh çdo zbritje ose prim në blerje si edhe komisione të cilat janë pjesë përbërëse e normës efektive të
interesit. Amortizimi njihet në llogarinë “të ardhura interesi” në fitim ose humbje. Humbjet që rezultojnë nga
zhvlerësimi i këtyre investimeve njihen në fitim ose humbje si humbje nga zhvlerësimi i instrumenteve financiare,
nëse ka.
(d) Hua dhe të arkëtueshme
Huatë dhe të arkëtueshmet përfshijnë hua për bankat dhe hua dhe paradhënie për klientët, të cilat janë aktive
financiare me pagesa fikse ose të përcaktueshme dhe me maturitet të përcaktuar që nuk janë të kuotuara në një
treg aktiv. Ato nuk krijohen me synimin e rishitjes së menjëhershme dhe nuk klasifikohen si aktive financiare të
mbajtura për tregtim, investime financiare të vlefshme për shitje ose aktive financiare të mbajtura me vlerë të drejtë
përmes fitimit ose humbjes. Pas njohjes fillestare, shumat e këtyre kredive njihen më pas me kosto të amortizuar
duke përdorur metodën e normës efektive të interesit, duke zbritur provigjionin për zhvlerësim. Kosto e amortizuar
llogaritet duke marrë parasysh çdo zbritje ose prim në blerje si edhe komisione të cilat janë pjesë përbërëse e
normës efektive të interesit. Amortizimi njihet në llogarinë “Të ardhura nga interesi” në fitim ose humbje. Humbjet
që rezultojnë nga zhvlerësimi i këtyre instrumenteve njihen në fitim ose humbje si humbje nga zhvlerësimi i huave
dhe paradhënieve.
(e) Aktive financiare të mbajtura me vlerën e drejtë përmes fitimit ose humbjes
Kjo kategori përfshin bono thesari të Qeverisë Shqiptare.
Aktivet financiare të mbajtura me vlerë të drejtë përmes fitimit ose humbjes janë aktive financiare të cilat
manaxhohen dhe vlerësohen për performancë bazuar në vlerën e drejtë, në përputhje me politikën e bankës
për manaxhimin e riskut. Aktivet financiare të mbajtura me vlerë të drejtë përmes fitimit ose humbjes mbahen
me vlerën e drejtë. Të gjithë elementët e tjerë të ndryshimeve në vlerën e drejtë dhe fitimeve ose humbjeve nga
ç’rregjistrimi njihen në fitim ose humbje si të ardhura të tjera në periudhën kur ato ndodhin.
(f) Aktive financiare të vlefshme për shitje
Ky klasifikim përfshin letra me vlerë investimi të cilat Banka synon t’i mbajë për një periudhë të pacaktuar kohe
dhe të cilat mund të shiten si përgjigje ndaj një nevoje likuiditeti apo ndryshimesh në normat e interesit, kurset
e këmbimit apo çmimeve të aksioneve. Letrat me vlerë të investimit të vlefshme për shitje mbahen me vlerë
të drejtë. Të ardhurat nga interesi nga instrumentet e vlefshëm për shitje llogariten duke përdorur metodën e
interesit efektiv dhe njihen në fitim ose humbje të vitit. Dividendët nga instrumentet e kapitalit të vlefshëm për
PASQYRAT FINANCIARE
shitje njihen në fitim ose humbje në vitin kur përcaktohet e drejta e bankës për të marrë pagesat dhe është e
mundur që dividendët do të arkëtohen. Të gjithë elementët e tjerë të ndryshimeve në vlerën e drejtë njihen në të
ardhura të tjera gjithpërfshirëse derisa investimi çregjistrohet apo zhvlerësohet, kohë në të cilën fitimi ose humbja
e akumuluar riklasifikohet nga të ardhura të tjera gjithpërfshirëse në fitim ose humbje të vitit.
vlera e drejtë e aktiveve financiare monetare të vlefshme për shitje shprehet në monedhë të huaj dhe përkthehet
me normën spot që mbizotëron në fund të periudhës raportuese. Fitimet dhe humbjet nga kursi i këmbimit që
janë njohur në fitim ose humbje janë përcaktuar bazuar në koston e amortizuar të aktiveve monetare. Fitimet dhe
humbjet e tjera nga kursi i këmbimit njihen në të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse.
më 31 dhjetor 2015 dhe 2014 Banka klasifikon aktivet e saj financiare si të mbajtura deri në maturim, investime
të vlefshme për shitje dhe hua dhe të arkëtueshme. Banka nuk ka klasifikuar ndonjë aktiv financiar të mbajtur me
vlerën e drejtë përmes fitimit ose humbjes gjatë periudhës raportuese.
(g) Detyrime financiare
Pas matjes fillestare, borxhi dhe huamarrjet e tjera maten me kosto të amortizuar duke përdorur metodën e normës
efektive të interesit. Nuk ka detyrime financiare të matura me vlerë të drejtë përmes fitimit ose humbjes. Çdo
diferencë midis arkëtimeve minus kostot e transaksionit dhe vlerës së riparimit njihet si shpenzim interesi në fitim
ose humbje. Kosto e amortizuar llogaritet duke marrë parasysh çdo zbritje ose prim në emetim dhe kosto që janë
pjesë integrale e normës efektive të interesit.
(h) Kompensimi i instrumentave financiare
Aktivet dhe detyrimet financiare kompensohen dhe shuma neto paraqitet në pasqyrën e pozicionit financiar kur
ekziston një e drejtë ligjore për të netuar shumat e njohura dhe ekziston synimi për shlyerje në baza kompensimi,
ose për të realizuar aktivin apo shlyer detyrimin njëkohësisht.
(i) Ç’regjistrimi
Aktivet financiare ç’regjistrohen kur përfundojnë së ekzistuari të drejtat kontraktuale për të marrë flukse monetare
nga aktivi, ose kur aktivi dhe të gjithë risqet dhe shpërblimet e pronësisë së tij janë transferuar (që domethënë,
nëse të gjitha risqet dhe shpërblimet nuk janë transferuar tërësisht, banka teston kontrollin për t’u siguruar që
përfshirja e vazhdueshme në bazë të të drejtave të mbetura nuk parandalon çregjistrimin). Detyrimet financiare
ç’regjistrohen kur ato ripaguhen ose anullohen.
2.5 marrëveshjet e riblerjes dhe marrëveshjet e anasjellta të riblerjesLetrat me vlerë të shitura përmes marrëveshjeve për t’i riblerë në një datë të ardhshme të specifikuar (“REPO”)
nuk ç’regjistrohen nga pasqyra e pozicionit financiar. Arkëtimet përkatëse, duke përfshirë interesin e përllogaritur,
njihen në pasqyrën e pozicionit financiar si detyrime ndaj bankave, duke pasqyruar thelbin ekonomik të kredisë
bankare. Diferenca midis çmimit të shitjes dhe të riblerjes trajtohet si shpenzim interesi dhe maturohet përgjatë
jetës së marrëveshjes duke përdorur metodën e normës efektive të interesit. Ndërkohë letrat me vlerë të blera
përmes marrëveshjeve për rishitje në një datë të ardhshme të specifikuar, marrëveshjet e anasjella të riblerjes
(‘Reverse REPO’), regjistrohen si detyrime ndaj bankave të tjera ose hua dhe paradhënie për klientë, sipas rastit.
Pagesat përkatëse të kryera, duke përfshirë interesin e përllogaritur, njihen në pasqyrën e pozicionit financiar si
detyrime ndaj bankave. Diferenca midis çmimit të blerjes dhe atij të rishitjes trajtohet si e ardhur nga interesi dhe
maturohet përgjatë jetës së marrëveshjes duke përdorur metodën e normës efektive të interesit.
55
2.6 Përcaktimi i vlerës së drejtëPër instrumentat financiare që tregtohen në tregje aktive, përcaktimi i vlerës së drejtë të aktiveve dhe detyrimeve
financiare bazohet në çmimet e tregut ose kuotimet e çmimit nga ndërmjetësit. Një instrument financiar
konsiderohet si i kuotuar në treg aktiv nëse çmimet e kuotuara janë të gatshme dhe rregullisht të publikuara në
bursë nga ndërmjetës, grupe industrish, shërbime çmimesh dhe agjenci rregullatore, dhe këto çmime përfaqësojnë
transaksione të rregullta të vërteta që kryhen me vlera të drejta. Nëse kriteret e mësipërme nuk përmbushen,
tregu konsiderohet si jo-aktiv. Treguesit që tregu nuk është aktiv janë kur ka hapësirë të madhe midis ofertës
dhe kërkesës, ose kur ka pak transaksione kohët e fundit, një rënie të konsiderueshme në mesataren e vëllimit të
tregëtimit ditor të të gjitha aksioneve në shqyrtim në vend gjatë 5 viteve të fundit, etj.
Për të gjitha ato instrumente financiare që nuk janë të listuara në treg aktiv, vlera e drejtë përcaktohet duke përdorur
metoda të përshtatshme vlerësimi. metoda të tilla përfshijnë teknika të llogaritjes së vlerës aktuale, krahasimin me
instrumenta të ngjashëm për të cilat ekzistojnë çmime të publikuara dhe modele të tjera të përshtatshme. metoda
të vlerësimit si modelet e flukseve monetare të skontuara ose modele të bazuar në transaksione duarlirë ose
konsiderata në të dhënat finaciare të investuesve përdoren për matjen e vlerës së drejtë të strumenteve financiare
për të cilët informacioni i jashtëm për përcaktimin e çmimit nuk është i disponueshëm.
metodat e vlerës së drejtë analizohen në nivele hierarkike siç vijon: (i) metodat e nivelit të parë janë ato që përdorin
çmime të kuotuara në tregje aktive për aktive ose detyrime identike; (ii) metoda të nivelit të dytë përbëjnë teknika
vlerësimi që përdorin të gjitha të dhënat e observueshme për aktivin ose detyrimin, në mënyrë direkte (si çmimet)
ose indirekte (që derivojnë nga çmimet), dhe (iii) metoda të nivelit të tretë janë vlerësime që nuk bazohen vetëm
në të dhënat e observueshme të tregut (metoda kërkon të dhëna të rëndësishme të pa observueshme).
2.7 Zhvlerësimi i aktiveve financiareBanka vlerëson nëse ka tregues objektiv zhvlerësimi në lidhje me një aktiv financiar ose një grup aktivesh financiare
në çdo datë raportimi.
Një aktiv financiar ose një grup aktivesh financiare supozohet se janë të zhvlerësuara nëse, dhe vetëm nëse, ekziston
evidencë objektive zhvlerësimi si rezultat i një apo disa ngjarjeve që kanë ndodhur pas njohjes fillestare të aktivit
(një ‘ngjarje humbjeje’) dhe që ngjarja (ose ngjarjet) ka një ndikim në vlerësimin e flukseve të ardhshme monetare
nga aktivi financiar ose grupi i aktiveve financiare që mund të maten me besueshmëri. Evidenca e zhvlerësimit
mund të përfshijë tregues që huadhënësi ose një grup huadhënësish po kalojnë vështirësi serioze financiare,
paaftësi paguese ose vonesa në pagimin e interesave ose të principalit, mundësia që mund të kalojnë në likuidim
ose riorganizim tjetër financiar dhe kur të dhëna të dukshme tregojnë se ka një rënie të matshme në vlerësimet
e flukseve të ardhshme monetare, si ndryshimet në vonesa apo kushtet ekonomike që lidhen drejtpërdrejtë me
paaftësinë paguese.
(a) Hua dhe paradhënie për bankat dhe klientët
Për shumat e huave dhe paradhënieve për bankat dhe klientët të mbajtura me kosto të amortizuar, banka vlerëson
fillimisht nëse ekziston evidencë zhvlerësimi për aktive financiare të cilat janë individualisht të rëndësishme,
ose kolektivisht për aktive financiare që nuk janë individualisht të rëndësishëm. Nëse banka përcakton se nuk
ka evidencë objektive zhvlerësimi për aktivet e vlerësuara individualisht, të rëndësishëm ose jo, ajo e përfshin
aktivin në një grup aktivesh financiare me karakteristika të ngjashme të rrezikut të kredisë dhe vlerëson në mënyrë
kolektive zhvlerësimin për to. Aktivet që vlerësohen individualisht për zhvlerësim dhe për të cilat ka ndodhur një
humbje zhvlerësimi, ose vazhdon të njihet, nuk përfshihen në vlerësimin kolektiv për zhvlerësim.
PASQYRAT FINANCIARE
Nëse ekziston evidencë objektive që ka ndodhur një humbje zhvlerësimi, shuma e humbjes matet si diferencë
midis vlerës kontabël të aktivit dhe vlerës aktuale të vlerësimit të flukseve monetare të ardhshme (duke përjashtuar
humbjet e pritshme të huasë të cilat nuk kanë ndodhur ende). vlera e mbetur e aktivit reduktohet me përdorimin
e llogarisë së provigjionit dhe kjo shumë njihet në fitim ose humbje.
Huatë, së bashku me provigjionin përkatës, ç’regjistrohen kur nuk parashikohen rimarrje të ardhshme reale dhe i
gjithë kolaterali është realizuar ose i është transferuar bankës. Nëse, në një vit të mëpasshëm, shuma e vlerësuar e
humbjes së zhvlerësimit rritet si pasojë e një ngjarjeje të ndodhur pas njohjes së zhvlerësimit, humbja e zhvlerësimit
e njohur më parë rritet ose zvogëlohet në llogarinë e provigjionit.
Kur rimerret një ç’regjistrim i mëparshëm, rimarrja kreditohet në llogarinë provigjione për zhvlerësim të huave dhe
paradhënieve.
vlera aktuale e vlerësimeve të flukseve të ardhshme monetare skontohet me normën fillestare efektive të interesit
të aktivit financiare. Nëse një kredi ka një interes të ndryshueshëm, norma e skontimit për matjen e humbjeve të
zhvlerësimit është norma aktuale e interesit. Përllogaritja e vlerësimit të flukseve të ardhshme të një aktivi financiar
me kolateral pasqyron flukset monetare që mund të rezultojnë nga marrja e kolateralit minus kostot e marrjes dhe
shitjes së tij, qoftë marrja e mundshme ose jo.
me qëllim vlerësimin kolektiv të zhvlerësimit, aktivet financiare grupohen në bazë të sistemit të brendshëm të
bankës për rrezikun e kredisë, i cili merr parasysh karakteristikat e rrezikut të kredisë, të llojit të aktivit, industrisë,
llojit të kolateralit, ditë-vonesat dhe faktorë të tjerë të përshtatshëm. Flukset e ardhshme monetare nga një grup
aktivesh financiare vlerësohen kolektivisht për zhvlerësim duke u bazuar në eksperiencën historike të humbjeve
të aktiveve me karakteristika rreziku të ngjashme me ato në grup. Eksperienca historike e humbjeve rregullohet
në bazë të të dhënave të dukshme për të pasqyruar ndikimet e kushteve që nuk ndikuan vitet në të cilat bazohet
eksperienca historike e humbjeve, për të përjashtuar ndikimet e kushteve në periudhën historike të cilat nuk
ekzistojnë aktualisht. vlerësimet e ndryshimeve në flukset e ardhshme monetare pasqyrojnë dhe janë konsistente
me ndryshimet në të dhënat e dukshme nga viti në vit (ndryshime të tilla si normat e papunësisë, çmimet e
pasurive, gjendja e pagesave apo faktor të tjerë tregues të humbjeve në grup, dhe shtrirja e tyre). metodologjia
dhe supozimet e përdorura për vlerësimin e flukseve të ardhshme monetare rishikohen rregullisht për të zvogëluar
çdo diferencë ndërmjet vlerësimit të humbjes dhe eksperiencës faktike.
(b) Aktive financiare të mbajtura deri në maturim
Banka vlerëson individualisht evidencën objektive të zhvlerësimit në rastin e investimeve të mbajtura deri në
maturim. Nëse ka evidencë objektive që ka ndodhur një humbje zhvlerësimi, shuma e humbjes matet si diferencë
midis vlerës së mbetur të aktivit dhe vlerës aktuale të vlerësimeve të flukseve të ardhshme monetare. vlera e
mbetur e aktivit reduktohet dhe shuma e humbjes njihet në fitim ose humbje.
Nëse në vitet e mëpasshme shuma e vlerësuar e humbjes nga zhvlerësimi zvogëlohet si pasojë e një ngjarjeje
të ndodhur pas njohjes së zhvlerësimit, çdo shumë e debituar më parë kreditohet në llogarinë “Humbje nga
zhvlerësimi i aktiveve financiare”.
(c) Aktive financiare të vlefshme për shitje
Banka vlerëson nëse ekziston evidencë objektive që një aktiv financiar apo grup aktivesh financiare janë zhvlerësuar
në çdo datë raportimi. Në rastin e investimeve të borxhit të klasifikuara si të vlefshme për shitje, një rënie e
rëndësishme dhe e zgjatur në vlerën e drejtë të instrumentit nën koston e tij merret parasysh në përcaktimin
e zhvlerësimit ose jo të aktivit.Humbjet nga zhvlerësimi janë njohur në fitim ose humbje në periudhën kur ato
ndodhin, si rezultat i një apo më shumë ngjarjeve (“ngjarje që sjell humbje”) që kanë ndodhur pas njohjes fillestare
57
të investimeve financiare të vlefshme për shtije. Humbja nga zhvlerësimi e akumuluar – e matur si diferencë midis
kostos së blerjes dhe vlerës së drejtë aktuale, minus çdo humbje zhvlerësimi e njohur më parë në fitim ose humbje
– ç’rregjistrohet nga të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse dhe njihet në fitim ose humbje. Humbjet nga zhvlerësimi
mbi instrumentat e kapitalit nuk rimerren dhe çdo fitim i mëpasshëm njihet në të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse.
Nëse në periudhat e mëpasshme, vlera e drejtë e një instrumenti borxhi të klasifikuar si i disponueshëm për shitje
rritet, dhe rritja mund të lidhet objektivisht me një ngjarje të ndodhur, pasi humbja e zhvlerësimit është njohur në
fitim ose humbje, humbja e zhvlerësimit do të rimerret nëpërmjet fitimit ose humbjes.
(d) Kontrata të ristrikturuara
Kur është e mundur, banka mundohet të ristrukturojë një hua në vend që të marrë kolateralin. Kjo mund të përfshijë
shtyrjen e marrëveshjeve të ripagesës dhe një marrëveshje të re për kushtet e kredisë. me ri-negocimin e kushteve,
kredia nuk konsiderohet më në vonesë. Drejtimi rishikon vazhdimisht kreditë e ristrukturuara për t’u siguruar që të
gjitha kriteret përmbushen dhe pagesat e ardhshme kanë mundësi të kryhen. Kreditë vazhdojnë të jenë subjekt
i një vlerësimi individual apo kolektiv për zhvlerësim, të llogaritur duke përdorur normën efektive fillestare të
interesit të kredisë.
2.8 QirajaPërcaktimi nëse një marrëveshje është ose përmban një qira bazohet në thelbin e marrëveshjes, e cila kërkon
një vlerësim nëse përmbushja e marrëveshjes është në varësi të përdorimit të aktivit apo aktiveve specifike dhe
marrëveshja transferon një të drejtë për të përdorur aktivin.
(a) Banka si qiramarrës
Qiratë financiare, të cilat i transferojnë bankës në thelb të gjitha risqet dhe përfitimet e lidhura me pronësinë e
objektit të qirasë, kapitalizohen me fillimin e afatit të qirasë me vlerën e drejtë të pasurisë së marrë me qira ose, kur
është më e vogël, me vlerën e drejtë të pagesave minimale të qirasë dhe përfshihen në llogarinë “Aktive afatgjata
materiale”, me detyrimin përkatës ndaj qiradhënësit të përfshirë në “Detyrime të tjera”. Pagesat e qirasë ndahen
midis shpenzimit financiar dhe detyrimit të qirasë për të arritur një normë konstante interesi mbi gjendjen e mbetur
të detyrimit. Shpenzimet financiare regjistrohen drejtpërdrejtë kundrejt të ardhurave si shpenzime interesi. Banka
nuk kishte marrëveshje të rëndësishme qiraje financiare gjatë periudhës së raportimit.
(b) Banka si qiramarrës
Aktivet e kapitalizuara të qirasë amortizohen përgjatë kohës më të shkurtër midis jetës së dobishme të vlerësuar
të aktivit dhe afatit të qirasë, nëse nuk ka siguri të arsyeshme që banka do të marrë pronësinë e objektit në fund
të afatit të qirasë. Detyrimet e pagesave të qirasë së zakonshme kontabilizohen në mënyrë lineare përgjatë afatit
të qirasë dhe njihen si shpenzime të tjera operative. Kur një qira e zakonshme përfundon para se afati i qirasë të
ketë përfunduar, çdo pagesë e kërkuar nga qiradhënësi si penalitet njihet si shpenzim në periudhën kur përfundimi
ka ndodhur.
(c) Banka si qiradhënës
Kur banka është qiradhënës në një qira, e cila ne thelb nuk transferon të gjitha risqet dhe përfitimet e pronësisë
nga banka tek qiramarrësi, totali i pagesave të qirasë njihet në fitim ose humbje të vitit (të ardhura nga qiraja –
shënimi 2.8, c) në mënyrë lineare përgjatë afatit të qirasë.
PASQYRAT FINANCIARE
2.9 njohja e të ardhurave Të ardhurat njihen në masën që është e mundur që përfitimet ekonomike mund të maten në mënyrë të besueshme.
Kriteret specifike në vijim duhet të përmbushen që të ardhurat të njihen.
a) Të ardhura dhe shpenzime nga interesi
Të ardhurat nga interesi përfshijnë kupona të fituar nga investimet me të ardhura të pandryshueshme, zbritjen e
maturuar dhe primin nga bonot e thesarit dhe të ardhura interesi nga hua dhe paradhënie. Për të gjithë instrumentat
financiare të matur me kosto të amortizuar dhe instrumentat financiare të klasifikuar si të vlefshme për shitje që
mbartin interes, e ardhura ose shpenzimi nga interesat regjistrohet me normën efektive të interesit, e cila është
norma që barazon vlerën aktuale të pagesave ose arkëtimeve monetare të ardhshme përgjatë jetës së instrumentit
financiar, ose një periudhë më të shkurtër, sipas rastit, me vlerën e mbetur neto të aktivit ose detyrimit financiar.
Përllogaritja merr parasysh të gjitha kushtet kontraktuale të instrumentit financiar (për shembull, mundësitë e
parapagimit) dhe përfshin çdo tarifë ose kosto rritëse që lidhet direkt me instrumentin dhe janë pjesë përbërëse e
normës efektive të interesit, por përjashton humbjet e ardhshme të kredisë. vlera e mbetur e aktivit ose detyrimit
financiar rregullohet nëse banka rishikon vlerësimet e saj të pagesave dhe arkëtimeve. vlera e mbetur e rregulluar
llogaritet duke u bazuar në normën efektive fillestare të interesit dhe ndryshimi në vlerën e mbetur regjistrohet
si e ardhur ose shpenzim interesi. Kur vlera e regjistruar e aktivit financiar ose e një grupi aktivesh të ngjashme
financiare është reduktuar si pasojë e një humbjeje zhvlerësimi, të ardhurat nga interesi vazhdojnë të njihen duke
përdorur normën efektive të interesit që përdoret kundrejt vlerës së re të mbetur.
(i) Të ardhura nga tarifa dhe komisione
Banka fiton tarifa dhe komisione nga një gamë e ndryshme shërbimesh që ajo u ofron klientëve të saj. Të
ardhura nga tarifat mund të ndahen në dy kategoritë e mëposhtme:
(ii) Të ardhura nga tarifat për shërbime që ofrohen përgjatë një periudhe të caktuar kohe
Tarifat e fituara për kryerjen e shërbimeve përgjatë një periudhe kohe maturohen përgjatë asaj periudhe.
Këto tarifa përfshijnë të ardhura nga komisionet dhe manaxhimin e aktiveve, tarifa për mirëbesim dhe për
manaxhim dhe këshillime të tjera. Tarifat për angazhimet e kredisë, për kredi që do të përdoren, dhe tarifa
për kredi të tjera shtyhen (së bashku me kostot rritëse) dhe njihen si rregullim i normës efektive të interesit
kundrejt kredisë.
(iii) Të ardhura nga tarifat për shërbime transaksioni
Tarifat që rezultojnë nga negocimi ose pjesëmarrja në negocimin e transaksioneve për një palë të tretë
– si marrëveshja e blerjes së aksioneve apo letrave të tjera me vlerë ose blerja apo shitja e bizneseve –
njihen në përfundim të transaksionit përkatës. Tarifat ose pjesët përbërëse të tarifave që lidhen me një
performancë të caktuar njihen pas përmbushjes së kritereve përkatëse.
(b) Të ardhura nga qiraja
Të ardhurat nga qiraja kontabilizohen në mënyrë lineare përgjatë afatit të qirasë, dhe regjistrohen në fitim ose
humbje si të ardhura të tjera operative. Banka nuk kishte pasuri investimi të rëndësishme në fund të vitit dhe gjatë
periudhës së raportimit.
2.10 mjetet monetare dhe ekuivalentët e tyremjetet monetare dhe ekuivalentët e tyre përfshijnë gjendjet e parasë dhe depozitat në të parë me një maturitet
59
fillestar tre mujor ose më pak. Për pasqyrën e flukseve monetare, mjetet monetare dhe ekuivalentët e tyre
përbëhen nga arka, llogaritë rrjedhëse me Bankën Qendrore dhe llogaritë në të parë me bankat e tjera dhe me
maturitet fillestar tre mujor ose më pak. Rezerva e detyruar me Bankën Qendrore nuk është e disponueshme për
veprimtarinë e përditshme të bankës dhe nuk përfshihet si përbërës i mjeteve monetare për pasqyrën e flukseve
monetare. mjetet monetare mbahen me kosto të amortizuar. më shumë detaje për mjetet monetare gjenden në
shënimin 28.
2.11 aktive afatgjata materialeAktivet afatgjata materiale mbahen me kosto, duke përjashtuar kostot e shërbimeve të përditshme, minus
amortizimin dhe zhvlerësimin e akumular.
Amortizimi llogaritet duke përdorur mënyrën lineare për të zvogëluar koston e aktiveve afatgjata materiale në
vlerën e tyre të rikuperueshme përgjatë jetës së tyre të dobishme të vlerësuar. Toka nuk amortizohet. Jetët e
dobishme të vlerësuara janë si në vijim:
• Ndërtesa: deri në 20 vite
• mobilje dhe paisje të tjera: 5 vite
• Automjete: 5 vite
• Paisje kompjuterike: 4 vite
• Përmirësime të ambienteve të marra me qira: më e shkurtra midis jetës së dobishme dhe afatit të qirasë
vlera e rikuperueshme e aktivit dhe jetët e dobishme rishikohen dhe rregullohen, nëse është e nevojshme, në çdo
datë raportimi.
Një zë i aktiveve afatgjata materiale ç’regjistrohet kur aktivi shitet ose kur nuk priten më përfitime të ardhshme
ekonomike nga përdorimi apo shitja e tij. Çdo fitim ose humbje nga ç’regjistrimi i aktivit (llogaritur si diferencë midis
arkëtimeve neto nga shitja dhe vlerës së mbetur të aktivit) njihet si të ardhura të tjera operative ose shpenzime të
tjera operative në fitim ose humbje të vitit kur aktivi ç’regjistrohet.
2.12 aktive afatgjata jomateriale
Aktive afatgjata jomateriale të blera veçmas: Aktivet afatgjata jomateriale me jetë të dobishme të fundme që janë
blerë veçmas mbahen me kosto minus amortizimin e akumuluar dhe humbjet e akumuluara nga rënia në vlerë.
Shpenzimi i amortizimit njihet mbi një bazë lineare përgjatë jetës së dobishme. Jeta e dobishme dhe metoda e
amortizimit rishikohen në fund të çdo periudhe raportuese, me efektin e ndonjë ndryshimi në vlerësim që njihet në
bazë prospektive. Aktivet afatgjata jomateriale me jetë të dobishme të pafundme që janë blerë veçmas mbahen
me kosto, minus humbje të akumuluara nga zhvlerësimi.
Aktive afatgjata jomateriale të krijuara brenda shoqërisë – shpenzime për kërkim dhe zhvillim: Shpenzimet për
aktivitetet kërkimore njihen si shpenzime në periudhën kur ato ndodhin. Një aktiv afatgjatë jomaterial i krijuar
brenda shoqërisë që rrjedh nga zhvillimi (ose nga faza e zhvillimit të një projekti të brendshëm) njihet nëse, dhe
vetëm nëse, vërtetohen të gjitha zërat e mëposhtëm:
• fizibiliteti teknik i përfundimit të aktivit jomaterial në mënyrë që të jetë në dispozicion për përdorim ose
shitje;
• qëllimi për të përfunduar aktivin jomaterial dhe ta përdorë ose shesë atë;
PASQYRAT FINANCIARE
• aftësia për të përdorur ose shitur aktivin jomaterial;
• se si aktivi jomaterial do të gjenerojë përfitime ekonomike të mundshme në të ardhmen;
• disponueshmëria e burimeve të përshtatshme teknike, financiare dhe të tjera për të përfunduar zhvillimin
dhe për të përdorur ose shitur aktivin jomaterial; dhe
• aftësia për të matur me besueshmëri shpenzimet që i përkasin aktivit jomaterial gjatë zhvillimit të tij.
Shuma e njohur fillimisht për aktivet jomateriale të krijuara brenda shoqërisë është shuma e shpenzimeve të
ndodhura nga data kur aktivi jomaterial plotëson për herë të parë kriteret e njohjes të listuara më sipër. Kur
nuk njihet asnjë aktiv jomaterial i krijuar brenda shoqërisë, shpenzimi i zhvillimit njihet në fitim ose humbje në
periudhën në të cilën ndodh.
Pas njohjes fillestare, aktivet jomateriale të krijuara brenda shoqërisë raportohen me kosto historike minus
amortizimin dhe humbjet e akumuluara nga rënia në vlerë, në të njëjtën bazë si aktive jomateriale që janë të blera
veçmas. Aktivet afatgjata jomateriale përfshijnë programet e Bankës me një jetë të dobishme prej pesë vitesh.
2.13 aktive afatgjata materiale të investuaraAktivet afatgjata materiale të investuara janë prona të mbajtura për të fituar ardhura nga qiraja dhe / ose për
vlerësimin e kapitalit (duke përfshirë pronat në ndërtim për qëllime të tilla). Aktivet afatgjata materiale të investuara
njihen fillimisht me kosto, duke përfshirë kostot e transaksionit. Pas njohjes fillestare, këto aktive maten me vlerën
e drejtë. Të gjitha interesat e Bankës mbi prona të mbajtura nën qiranë operative për të fituar të ardhura nga qiraja
ose për qëllime vlerësimi kapitali njihen si aktive afatgjata materiale të investuara dhe të maten duke përdorur
modelin e vlerës së drejtë. Fitimet dhe humbjet që rrjedhin nga ndryshimet në vlerën e drejtë të aktiveve afatgjata
materiale të investuara përfshihen në fitim ose humbje në periudhën në të cilën ato lindin.
Një aktiv afatgjatë material i investuar ç’regjistrohet me nxjerrjen jashtë përdorimit ose kur aktivi i investuar tërhiqet
përgjithmonë nga përdorimi dhe kur nuk priten përfitime të ardhshme ekonomike. Çdo fitim ose humbje që rrjedh
nga ç’regjistrimi i aktivit material të investuar (llogaritur si diferencë midis të ardhurave neto nga shitja dhe vlerës
kontabël neto) përfshihet në fitim ose humbje në periudhën kur aktivi ç’regjistrohet.
Aktivet afatgjata materiale të investuara përfshijnë kolaterale të marra nga proceset ligjore, si toka, ndërtesa dhe
ambiente biznesi, të cilat nuk përdoren nga Banka në veprimtarinë e saj kryesore.
2.14 Zhvlerësimi i aktiveve jofinanciareBanka vlerëson në çdo datë raportimi ose më shpesh, nëse ka ngjarje ose ndryshime rrethanash që tregojnë se
vlera e mbetur mund të jetë e zhvlerësuar, nëse ka tregues që një aktiv jofinanciar mund të jetë i zhvlerësuar.
Kur ka tregues të tillë, ose kur është i nevojshëm testimi vjetor për zhvlerësim të aktivit, banka vlerëson shumën
e rikuperueshme të aktivit. Kur vlera e mbetur e aktivit (ose njësisë gjeneruese të parasë) tejkalon vlerën e
rikuperueshme, aktivi (ose njësia gjeneruese e parasë) konsiderohet i zhvlerësuar dhe ç’regjistrohet deri në shumën
e rikuperueshme.
Për aktivet me përjashtim të emrit të mirë, në çdo datë raportimi, kryhet një vlerësim për të parë nëse ka tregues
që humbjet e zhvlerësimeve të njohura më parë mund të mos ekzistojnë më ose mund të jenë zvogëluar. Nëse
ekzistojnë tregues të tillë, vlerësohet shuma e rikuperueshme. Një humbje zhvlerësimi e njohur më parë rimerret
vetëm nëse ka pasur ndryshime në vlerësimet e kryera për të përcaktuar shumën e rikuperueshme të aktivit,
që nga njohja e fundit e humbjes së zhvlerësimit. Në këtë rast, vlera e mbetur e aktivit rritet deri në shumën e
rikuperueshme deri në masën që rritja në vlerën e mbetur të aktivit, përveç emrit të mirë që i takon rimarrjes së
61
humbjes nga zhvlerësimi, nuk tejkalon vlerën e mbetur që do të vendosej (neto nga amortizimi dhe zhvlerësimi)
nëse nuk do të ishte njohur humbje nga zhvlerësimi në vitet e mëparëshme.
2.15 Kontrata të garancisë financiareKontratat e garancisë financiare kërkojnë që emetuesi të kryejë pagesa specifike për të rimbursuar mbajtësin
për humbje që ai ndesh si pasojë e dështimit të një huamarrësi të caktuar në datën e detyrimit, në përputhje me
kushtet e instrumentit të borxhit.
Këto garanci financiare u jepen bankave, institucioneve financiare dhe organizatave të tjera për llogari të klientëve
për të siguruar kredi, paradhënie dhe produkte të tjera bankare. Garancitë financiare njihen fillimisht me vlerë të
drejtë në datën kur garancia jepet. Pas njohjes fillestare, detyrimet e bankës në sajë të këtyre garancive maten
me vlerën më të madhe midis matjes fillestare, minus amortizimin e llogaritur për të njohur në fitim ose humbje
tarifat e fituara në mënyrë lineare përgjatë jetës së garancisë dhe vlerësimit më të mirë të shpenzimit të kërkuar
për të shlyer çdo detyrim të garancisë financiare në datën e raportimit. Këto vlerësime përcaktohen në bazë të
eksperiencës me transaksione të ngjashme dhe historikut të humbjeve, të mbështetur nga gjykimi i drejtimit. Çdo
rritje në detyrim nga garancitë regjistrohet në fitim ose humbje si shpenzime të tjera operative.
Garancitë dhe angazhimet financiare për të dhënë kredi, njihen fillimisht me vlerën e drejtë, e cila evidentohet
normalisht nga shuma e tarifave të marra. Kjo shumë amortizohet në mënyrë lineare përgjatë jetës së angazhimit.
2.16 Pensione dhe përfitime të tjera pas punësimit Banka paguan kontribute në planet e pensioneve të punonjësve të saj sipas kërkesave të legjislacionit vendas
për sigurimet shoqërore. Detyrimet për pensione të Bankës, lidhen vetëm me plane me kontribut të përcaktuar.
Planet me kontribut të përcaktuar, të bazuar mbi pagat, bëhen me institucionin e administruar nga Shteti (Instituti
i Sigurimeve Shoqërore) përgjegjës për pagesën e pensioneve. Banka nuk ka detyrime të mëtejshme pas pagesës
së kontributit. Kontributet përbëjnë kosto neto periodike për vitin në të cilin ato lindin dhe njihen si shpenzime
personeli në pasqyrën e të ardhurave gjithëpërfshirëse.
2.17 ProvigjioneProvigjionet njihen kur banka ka një detyrim aktual (ligjor apo konstruktiv) si rezultat i ngjarjeve të kaluara dhe ka
shumë mundësi që të ekzistojë një dalje burimesh që kërkohet për të shlyer detyrimin; dhe shuma mund të matet
me besueshmëri.
Kur ka një numër detyrimesh të ngjashme, mundësia e daljes së burimeve për shlyerje përcaktohet duke marrë në
konsideratë kategorinë e detyrimit si të ishte një. Një provigjion njihet edhe nëse mundësia e daljes së burimeve
në lidhje me çdo zë të përfshirë në të njëjtën kategori detyrimesh mund të jetë e vogël.
Provigjionet maten me vlerën aktuale të shpenzimeve që do të kërkohen për të shlyer detyrimin duke përdorur
një normë para tatimit që reflekton vlerësimet aktuale të tregut në lidhje me vlerën në kohë të parasë dhe risqet
specifike të lidhura me detyrimin. Rritja në provigjion me kalimin e kohës njihet si shpenzim interesi.
2.18 Tatimi mbi fitiminTatimi mbi fitimin paraqitet në pasqyrat financiare në përputhje me legjislacionin shqiptar në fuqi, në datën e
raportimit. Shpenzimi i tatim fitimit përfshin tatimin aktual dhe tatimin e shtyrë dhe njihet në pasqyrën e të ardhurave
PASQYRAT FINANCIARE
gjithëpërfshirëse nëse nuk është njohur në të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse kur lidhet me transaksione që njihen
gjithashtu, në të njëjtën apo në një tjetër periudhë, në të ardhura gjithëpërfshirëse.
Tatimi aktual
Aktivet dhe detyrimet aktuale tatimore për vitin në vazhdim dhe vitet e mëparëshme maten me shumën që pritet të
merret apo t’u paguhet autoriteteve tatimore. Normat tatimore dhe ligjet tatimore që përdoren për përllogaritjen
e shumës janë ato që janë në fuqi në datën e raportimit. (2015: 15 %, 2014: 15%).
Tatimi i shtyrë
Tatimi i shtyrë llogaritet kundrejt diferencave të përkohshme midis bazave tatimore të aktiveve dhe detyrimeve
dhe vlerave kontabël për raportim financiar në datën e raportimit. Detyrimet e shtyra tatimore njihen për të gjitha
diferencat e përkohshme, përveç rasteve kur detyrimi i shtyrë tatimor rezulton nga njohja fillestare e emrit të mirë
ose e një aktivi apo detyrimi në një transaksion që nuk është kombinim biznesi dhe, në kohën e transaksionit, nuk
ndikon as fitim kontabël dhe as fitimin ose humbjen e tatueshme.
Aktivet e shtyra tatimore njihen për të gjitha diferencat e përkohshme tatimore, kreditimet tatimore të papërdorura
dhe humbjet tatimore të bartura, deri në masën që fitime të ardhshme të mundshme, kundrejt të cilave diferencat
e përkohshme të zbritshme dhe kreditimet dhe humbjet tatimore të bartura mund të përdoren, do të jenë të
disponueshme, përveç rasteve kur aktivi tatimor i shtyrë që lidhet me diferencat e përkohshme të zbritshme
rezulton nga njohja fillestare e një aktivi apo detyrimi në një transaksion që nuk është kombinim biznesi, dhe në
kohën e transaksionit, nuk ndikon fitimin kontabël apo fitim ose humbjen e tatueshme.
vlera kontabël e aktiveve tatimore të shtyra rishikohet në çdo datë raportimi dhe zvogëlohet deri në masën që nuk
është më e mundur që fitimi i tatueshëm do të jetë në dispozicion për të lejuar të gjithë ose një pjesë të aktivit
tatimor të shtyrë që të shfrytëzohet.
Asetet e panjohura tatimore të shtyra rishikohen në çdo datë raportimi dhe njihen në atë masë që është bërë e
mundur që fitimi i tatueshëm i ardhshëm do të lejojë aktivet tatimore të shtyra që do të mbulohen.
Aktivet dhe detyrimet e shtyra tatimore maten me normat e tatimit që pritet të aplikohen në vitin kur aktivi realizohet
ose shlyhet pasivi, bazuar në normat tatimore (dhe legjislacionin tatimor) që janë në fuqi ose që konsiderohet si i
miratuar në datën e raportimit .
Aktivet tatimore të shtyra dhe pasivet tatimore të shtyra kompensohen nëse ekziston një e drejtë e ligjshme që të
kompensojë aktivet tatimore aktuale kundrejt pasiveve tatimore aktuale dhe tatimet e shtyra lidhen me të njëjtën
njësi ekonomike dhe të njëjtin organ tatimor.
Dividendët nga aksionet e zakonshme njihen si detyrim dhe zbriten nga kapitali kur ato miratohen nga aksionerët
e Bankës. Dividendët e ndërmjetëm janë zbritur nga kapitali kur deklarohen dhe nuk është më në diskrecionin e
Bankës. Dividendët për vitin që janë miratuar pas datës së raportimit janë paraqitur si një ngjarje pas datës së
raportimit.
63
3. manaxhImI I rrEZIKuT FInancIarAktivitetet e bankës e ekspozojnë atë me rreziqe të ndryshme financiare dhe këto aktivitete përfshijnë analizën,
vlerësimin, pranimin dhe menaxhimin e një shkalle të caktuar risku apo kombinimi risqesh. Pranimi i riskut është
i rëndësishëm në biznesin financiar, dhe risqet operacionale janë një rrjedhojë e pashmangshme e të qenurit në
biznes. Synimi i bankës është të arrijë një balancë midis riskut dhe kthimit dhe të minimizojë ndikimet e mundshme
negative në performancën financiare të bankës.
Politikat e bankës për manaxhimin e rrezikut janë hartuar për të identifikuar rreziqet, për të përcaktuar kufijtë dhe
kontrolle të përshtatshme rreziku dhe për të monitoruar rreziqet dhe përputhjen me kufijtë nëpërmjet sistemeve të
besueshme dhe të përditësuara të informacionit.
Banka rishikon rregullisht politikat e saj të manaxhimit të rrezikut dhe sistemet për të pasqyruar ndryshimet në
tregje, produkte dhe praktikat e reja më të mira.
manaxhimi i rrezikut kryhet nga një departament risku në Bankë dhe nga politika të miratuara nga Bordi i Drejtorëve.
Bordi ofron parime të shkruara për manaxhimin e përgjithshëm të rrezikut si dhe politika të shkruara në lidhje me
fusha specifike si rreziku i kredisë, rreziku i kursit të këmbimit, rreziku i normës së interesit dhe rreziku i likuiditetit.
Për më tepër, auditimi i brendshëm është përgjegjës për rishikimin e pavarur të manaxhimit të rrezikut dhe
ambientit të kontrollit.
Llojet më të rëndësishme të rrezikut janë rreziku i kredisë, rreziku i likuiditetit, rreziku i tregut dhe rreziqe të tjera
operacionale. Rreziku i tregut përfshin rrezikun e monedhës, të normës së interesit dhe të çmimeve të tjera.
3.1 rreziku i kredisëBanka ekspozohet ndaj rrezikut të kredisë, i cili është rreziku që një palë tjetër të shkaktojë humbje financiare ndaj
bankës duke dështuar përmbushjen e detyrimeve ndaj bankës. Rreziku i kredisë është rreziku më i rëndësishëm për
biznesin e bankës; për këtë arsye manaxhimi drejton me kujdes ekspozimin ndaj rrezikut të kredisë. Ekspozimet e
kredisë rezultojnë kryesisht nga aktivitetet kredidhënëse që kryesohen nga kreditë dhe paradhëniet, dhe aktivitetet
e investimit që sjellin letra me vlerë të borxhit dhe letra të tjera me vlerë në portofolin e aktiveve të bankës. Edhe
në instrumentet financiare jashtë bilancit ekziston rrezik kredie.
manaxhimi dhe kontrolli i rrezikut të kredisë janë centralizuar në skuadrën e manaxhimit të rrezikut në departamentin
e rrezikut si në nivel lokal ashtu edhe në nivel grupi (Piraeus Bank SA) dhe i raportohen Bordit të Drejtorëve.
Objektivar kryesorë të manaxhimit të rrezikut të kredisë janë:
1) Përcaktimi i politikave të centralizuara harmonizuar me Politikat e Grupit dhe në përputhje me kërkesat e
Bankës Qendrore;
2) monitorimi i portofolit të Bankës;
3) manaxhimi aktiv i rrezikut për të identifikuar dhe analizuar herët atë;
4) Krijimi i funksioneve të manaxhimit të rrezikut të pavarur nga vija tregtare e biznesit;
5) Integrimi i funksionit të manaxhimit të rrezikut në procesin e organizimit të biznesit;
6) Raportimi për rrezikun përmes organizatës.
Komiteti i manaxhimit të Rrezikut të Kredisë është përgjegjës për:
• Zhvillimin e sistemeve dhe infrastrukturës së manaxhimit të rrezikut të kredisë: analiza e rezultateve dhe
raportimi tek drejtimi;
• Përgatitjen e Bankës për implementimin e Bazel II;
PASQYRAT FINANCIARE
• marrëdhëniet me Bankën e Shqipërisë (Banka Qendrore), Piraeus Bank dhe/ose autoritete të tjera në
lidhje me efektivitetin e manaxhimit të Rrezikut të Kredisë.
Komiteti i auditimit dhe departamenti i auditimit të brendshëm ndjekin përputhshmërinë me politikat dhe
proçedurat.
3.1.1 Matja e rrezikut të kredisë
Proçedurat e përshkruara më poshtë lidhen me matjen e rrezikut të kredisë me qëllim operacional si dhe me
raportimin sipas rregullores të Bankës së Shqipërisë. Humbjet e zhvlerësimit të huave dhe paradhënieve për
raportim financiar përcaktohen duke ndjekur proçedurat e përshkruara në shënimin 3.1.3.
(a) Hua dhe paradhënie
Në matjen e rrezikut të kredisë së huave dhe paradhënieve për klientët dhe bankat në nivel palësh, banka pasqyron
tre përbërës (i) ‘mundësinë e dështimit’ nga klienti apo palë të tjera për përmbushjen e detyrimeve; (ii) ekspozimet
aktuale ndaj palës tjetër dhe zhvillimet e mundshme të ardhshme, nga të cilat banka ‘ekspozohet ndaj dështimit’;
dhe (iii) normën e mundshme të rimarrjes nga detyrimet e dështuara (‘dështimi i kaluar në humbje’).
Banka vlerëson mundësinë e dështimit të palëve individuale duke përdorur pajisje të brendshme të renditjes për
kategori të ndryshme palësh. Ato janë krijuar nga vetë banka dhe kombinojnë analiza statistikore me gjykimin e
oficerit të kredisë të cilat konfirmohen me të dhëna të jashtme të disponueshme, kur është e nevojshme. Klientët
e bankës segmentohen në 5 kategori. Shkalla e renditjes së bankës në vijim pasqyron gamën e mundësive të
dështimit të përcaktuar për çdo kategori. Kjo do të thotë që në parim, ekspozimet mund të lëvizin ndërmjet
kategorive me ndryshimin e vlerësimit të mundësive të tyre për dështim. Pajisja e renditjes rishikohet dhe
përditësohet sipas nevojës. Banka verifikon rregullisht performancën e renditjes dhe fuqinë e tyre parashikuese në
lidhje me dështimet.
Shkalla e renditjes së brendshme të Bankës
Renditja e Bankës Përshkrimi
A Investim
B Standard
C monitorim i veçantë
D Nënstandard
E Të dyshimtë dhe të humbur
Kriteri për klasifikimin e aktiveve financiare në grupet A, B, C, D dhe E janë si vijon
Aktivet financiare klasifikohen në Grupin A nëse ato u janë dhënë debitorëve të cilët vlerësohen në renditje
investimi nga vlerësues të jashtëm, për shembull moody’s, S&P, Fitch, pavarësisht renditjes së brendshme. Banka
nuk ka klient të tillë më 31 dhjetor 2015 dhe 2014.
Aktivet financiare klasifikohen në Grupin B nëse janë kundrejt:
• Bankës së Shqipërisë dhe Qeverisë Shqiptare;
65
• debitorë të cilët nuk kanë mundësi dështimi dhe që ripaguajnë detyrimet e tyre brenda maturitetit ose me
vonesë deri në 30 ditë; dhe
• ekspozimet e siguruara duke vendosur kolateral të renditur si kolateral i klasit të parë.
Aktivet financiare klasifikohen në Grupin C nëse janë kundrejt debitorëve:
• flukset monetare të të cilëve vlerësohen si të përshtatshme për të përmbushur detyrimet, pavarësisht
pozicionit financiar aktual i cili vlerësohet i dobët, pa shenja të përkeqësimit të mëtejshëm në të ardhmen;
dhe
• të cilët shlyejnë detyrimet e tyre me vonesa deri në 30 ditë dhe me raste nga 31 deri 90 ditë.
Aktivet financiare klasifikohen në Grupin D nëse janë kundrejt debitorëve:
• për të cilët vlerësohet se flukset monetare nuk do të jenë të mjaftueshme për ripagesa të rregullta të
detyrimeve të matura;
• të cilët shlyejnë detyrimet e tyre me vonesa deri 90 ditë, me raste nga 91 deri 180 ditë;
• të cilët janë dukshëm me mungesë kapitalizimi;
• të cilët nuk kanë burime të mjaftueshme kapitali afatgjatë për të financuar investimet afatgjata; dhe
• prej të cilëve banka nuk pret të marrë informacion aktual të kënaqshëm apo dokumentim të përshtatshëm
në lidhje me ripagesat e detyrimeve.
Aktivet financiare klasifikohen në Grupin E nëse janë kundrejt debitorëve:
• për të cilët ekziston një mundësi e lartë humbjeje të një pjese të aktivit financiar;
të cilët shlyejnë detyrimet e tyre me vonesë më shumë se 90 deri 180 ditë, me raste nga 181 deri 360 ditë;
• të cilët kanë paaftësi paguese;
• për të cilët ka filluar një lëvizje për nisje të procesit të likuidimit ose deklarimit të falimentimit e cila është
në proçes gjyqësor;
• të cilët janë në proçes reformimi ose likuidimi;
• të cilët kanë deklaruar falimentim;
• prej të cilëve nuk priten ripagesa; dhe
• me baza ligjore të diskutueshme.
(ii) Ekspozimi në dështim bazohet mbi shumat që banka pret të arkëtojë në kohën e dështimit. Për shembull,
për një kredi është vlera nominale. Për një angazhim, banka përfshin shumën e tërhequr plus shumat e
mëtejshme që mund të tërhiqen deri në kohën e dështimit, nëse ndodh.
(ii) Humbjet nga dështimi apo madhësia e humbjes paraqet pritshmërinë e bankës për shtrirjen e humbjes
kundrejt një ankese nëse ndodh dështimi. Kjo shprehet si përqindje humbjeje për njësi ekspozimi dhe
ndryshon sipas llojit të palës tjetër, llojit dhe vjetërsisë së ankesës dhe disponueshmërisë së kolateralit dhe
mjeteve të tjera zbutëse të kredisë.
(b) Letrat me vlerë të borxhit dhe të tjera
Për instrumente borxhi dhe të tjera, departamenti i riskut përdor renditje që varen nga emetuesi, Qeveria Shqiptare.
Investimet në këto letra me vlerë dhe bono thesari shikohen si një mënyrë për të fituar cilësi dhe për të mbajtur
në të njëjtë kohë një burim të disponueshëm për të përmbushur kërkesat për fonde. Investimet lejohen vetëm për
instrumenta likuide me renditje të lartë kredie. Duke qenë se këto instrumente kanë renditje të lartë kredie, banka
nuk pret që palët do të dështojnë të përmbushin detyrimet e tyre. Ekspozimi maksimal kundrejt rrezikut të kredisë
përfaqësohet nga shuma e çdo aktivi financiar në bilanc.
PASQYRAT FINANCIARE
3.1.2 Kontrolli i kufirit të rrezikut dhe politikat e shmangies
Banka manaxhon, kufizon dhe kontrollon përqendrimet e rrezikut të kredisë kudo që ato identifikohen – në veçanti,
për palë individuale dhe grupe dhe për industri dhe vende.
Banka strukturon nivelet e rrezikut të kredisë që ajo ndërmerr duke vendosur kufizime mbi shumat e pranuara
të rrezikut në lidhje me një huamarrës dhe në lidhje me segmentimet gjeografike dhe industriale. Këto rreziqe
monitorohen rast pas rasti dhe janë subjekt i një rishikimi vjetor dhe më të shpeshtë kur është e nevojshme.
Kufijtë në lidhje me nivelet e rrezikut të kredisë sipas produkteve dhe sektorëve të industrisë miratohen nga Bordi
i Drejtorëve.
Ekspozimi ndaj rrezikut të kredisë manaxhohet përmes analizës së rregullt të aftësisë së huamarrësit dhe
huamarrësve të mundshëm për të përmbushur detyrimet e tyre për ripagesat e interesit dhe principalit dhe duke
ndryshuar kufijtë e kreditimit kur është e nevojshme.
Disa masa specifike për kontroll dhe shmangie paraqiten në vijim.
(a) Kolaterali
Banka zbaton një sërë politikash dhe praktikash për të zvogëluar riskun e kredisë. më tradicionale mes tyre është
marrja e siguruesve për paradhëniet si praktikë e zakonshme.
Banka zbaton udhëzime mbi pranueshmërinë e kategorive specifike të kolateralit ose shmangie të rrezikut të
kredisë. Llojet kryesore të kolateralit për huatë dhe paradhëniet janë:
• Paraja, garanci bankare dhe e kompanive të klasit të parë;
• Hipotekë mbi pasuritë rezidenciale;
• Peng mbi aktivet e biznesit si ndërtesa, inventarë, llogari të arkëtueshme; dhe
• Peng mbi instrumente financiare si instrumente borxhi dhe kapitali.
Huatë korporatave dhe individëve përgjithësisht janë të siguruara; paradhëniet dhe kartat e kreditit për individët
janë të siguruara me depozita dhe kolateral në rastin e klientëve kredie deri në shumën e plotë të principalit,
interesave dhe shpenzimeve të tjera. Për më tepër, në mënyrë që të minimizohet humbja e kredisë, banka kërkon
kolateral shtesë nga palët sapo vihen re tregues për zhvlerësim për huatë dhe paradhëniet individuale përkatëse.
Instrumentet e borxhit, bonot e thesarit dhe instrumente të ngjashëm janë përgjithësisht të pasiguruar.
(b) Kushtëzime të lidhura me huanë
Qëllimi kryesorë i këtyre instrumenteve është sigurimi i fondeve për klientin sipas kërkesave. Letrat e garancisë
dhe ato pezull të kredisë kanë të njëjtin rrezik kredie si huatë dhe sigurohen me po atë kolateral si huatë. Letrat
dokumentare dhe tregtare të kredisë, të cilat janë angazhime të shkruara të bankës për llogari të klientit, ku një
palë e tretë autorizohet të tërheqë shuma të specifikuara në bankë, kolateralizohen me dërgesën përkatëse të të
mirave dhe mbartin kështu më pak risk sesa një hua e drejtpërdrejtë.
Angazhimet për të zgjeruar huanë paraqesin pjesë të papërdorur të autorizimit për të zgjeruar kredinë në formë
huaje, garancie, letra kredie. Në lidhje me rrezikun e kredisë mbi angazhimet për të zgjeruar kredinë, banka është
e ekspozuar ndaj humbjes së shumës së barabartë me angazhimin e papërdorur.
megjithatë, shuma e mundshme e humbjes është më e vogël se angazhimet e papërdorura, meqenëse shumë
angazhime për zgjerim kredie janë të kushtëzuara në sajë të ruajtjes së standardeve specifike të kreditimit nga
klientët. Banka monitoron afatin deri në maturim të angazhimit të kredisë duke qenë se angazhimet me afat më të
gjatë kanë një shkallë më të lartë rreziku krahasuar me angazhimet afatshkurtra.
67
3.1.3 Politikat e zhvlerësimit dhe provigjionimit
Sistemi i brendshëm i renditjes i përshkruar në shënimin 3.1.1 fokusohet më tepër në lidhjen e cilësisë me kredinë
nga pikëpamja e kreditimit dhe aktiviteteve investuese.
Ndryshe nga këto, provigjionet njihen vetëm për qëllime të raportimit financiar për humbje që janë ndeshur në
datën e raportimit duke u bazuar në evidencën objektive të zhvlerësimit (shënimi 2.6).
Provigjioni i zhvlerësimit i paraqitur në bilanc në fund të vitit përftohet nga secila prej kategorive të brendshme të
renditjes. megjithatë, shumica e provigjionit vjen nga dy renditjet e fundit.
Tabela në vijim tregon përqindjen e zërave në bilancin e bankës në lidhje me huatë dhe paradhëniet dhe provigjionin
përkatës për secilën kategori:
Renditja e Bankës2015 2014
Hua dhe
paradhënie (%)
Niveli i provigjionit
(%)
Hua dhe
paradhënie (%)
Niveli i provigjionit
(%)
Investim - - - -
Standard 41,15 3,21 47,37 3,54
monitorim i veçantë 11,72 9,46 13,19 3,46
Nënstandard 13,40 35,46 10,61 36,84
Të dyshimtë dhe të humbur 33,75 44,45 28,83 39,33
Totali 100.00 22,18 100.00 14,75
Pajisja e brendshme e renditjes ndihmon drejtimin të përcaktojë nëse ekziston evidencë objektive për zhvlerësim
sipas SNK 39, duke u bazuar në kriteret në vijim të vendosura nga banka:
• vonesa në pagesat kontraktuale të principalit ose interesit;
• vështirësi në flukse monetare për huamarrësin (raporti i kapitalit, përqindja e të ardhurave neto ndaj
shitjeve);
• Shkelje e kushteve të kredisë;
• Fillimi i proçedurave të falimentimit;
• Përkeqësim i pozicionit konkurrues të huamarrësit; dhe
• Përkeqësim i vlerës së kolateralit.
Politika e bankës kërkon që rishikimi i aktiveve individuale financiare që janë individualisht të rëndësishme të
kryhet të paktën një herë në vit, ose më rregullisht kur kërkohet nga rrethana specifike. Provigjionet e zhvlerësimit
ndaj llogarive të vlerësuara individualisht, përcaktohen rast pas rasti nga një vlerësim i humbjeve të ndodhura në
datën e raportimit dhe aplikohen ndaj të gjitha llogarive të rëndësishme individualisht. vlerësimi vendos theksin
tek kolaterali i vendosur (duke përfshirë rikonfirmimin e ligjshmërisë) dhe arkëtimet e parashikuara për llogarinë
individuale. Provigjionet e vlerësuara kolektivisht për zhvlerësim kryhen për: (i) portofole me aktive homogjene
të cilat nuk janë identifikuar si të rëndësishme individualisht; dhe (ii) humbje të cilat kanë ndodhur por nuk janë
identifikuar ende, duke përdorur eksperiencën e disponueshme historike dhe gjykimin profesional.
PASQYRAT FINANCIARE
3.1.4 Ekspozimi maksimal ndaj rrezikut të kredisë pa marrë parasysh kolateralin dhe siguri të tjera të kredisë
Ekspozimi maksimal
2015 2014
Ekspozimet e rrezikut të kredisë lidhur me aktivet në bilanc janë si më poshtë:
Arka dhe llogaritë me Bankën Qendrore 15,472,594 17,515,189
Hua dhe paradhënie për bankat 11,279,991 8,213,104
Hua dhe paradhënie për klientët:
Hua për individë: 7,741,174 9,793,233
Hua për korporata dhe sipërmarrje të vogla dhe të mesme (SmE): 21,055,441 29,459,104
Totali i huave dhe paradhënieve për klientët 28,796,615 39,252,337
Aktive financiare të vlefshme për shitje 20,427,529 27,357,916
Aktive financiare të mbajtura deri në maturim - 3,794,048
Ekspozimet e rrezikut të kredisë lidhur me aktivet jashtë bilanci janë si më poshtë:
Letër garanci 465,248 799,784
Leter krediti - -
Angazhime kredie 854,690 4,292,961
Më 31 dhjetor 77,296,667 101,225,339
Tabela më sipër paraqet skenarin më negativ të ekspozimit të riskut të rrezikut për Bankën më 31 dhjetor 2015 dhe
2014, pa marrë parasysh kolateralët e regjistruar apo siguruesit e tjerë të kredisë. Për aktivet në bilanc, ekspozimet
e mësipërme bazohen në vlerën e mbetur të raportuar në bilanc.
Drejtimi është i sigurtë tek aftësia e tij për të vazhduar të kontrollojë dhe mbështesë ekspozimin minimal ndaj
rrezikut të kredisë të Bankës që rezulton nga portofoli i saj i kredive dhe paradhënieve dhe instrumentet e borxhit
si në vijim:
• 52.86 %e portofolit të kredive dhe paradhënieve kategorizohet në dy gradat kryesore të sistemit të brendshëm
të renditjes (2014: 60.56%);
• Kreditë për SmE, të cilat përfaqësojnë grupin më të madh në portofol, janë të mbrojtura me kolateral;
• 41.2% e portofolit të kredive dhe paradhënieve konsiderohen pa ditëvonesa dhe të pazhvlerësuara (2014:
46%); dhe
• Banka ka filluar zbatimin e një procesi më të vështirë përzgjedhje për dhënien e huave dhe paradhënieve.
69
3.1.5 Hua dhe paradhënie
Huatë dhe paradhëniet përmblidhen si më poshtë:
31 dhjetor 2015 31 dhjetor 2014
Hua dhe
paradhënie për
klientët
Hua dhe
paradhënie për
bankat
Hua dhe
paradhënie për
klientët
Hua dhe
paradhënie për
bankat
Pa ditëvonesa dhe zhvlerësim 15,223,294 11,279,991 21,386,265 8,213,104
me ditëvonesa por jo të zhvlerësuara 4,803,242 - 6,475,422 -
Të zhvlerësuara individualisht 16,977,123 - 18,219,611 -
Bruto 37,003,658 - 46,081,298 8,213,104
minus: provigjion për zhvlerësim (8,207,043) - (6,828,961) -
Neto 28,796,615 11,279,991 39,252,37 8,213,104
Informacion i mëtejshëm për provigjionet e zhvlerësimit për huatë dhe paradhëniet për bankat dhe klientët
paraqitet në shënimin 12 dhe 13.
Hua dhe paradhënie pa ditëvonesa dhe zhvlerësim
Cilësia e kredisë së portofolit të huave dhe paradhënieve të cilat nuk janë në vonesë dhe as të zhvlerësuara
vlerësohet në bazë të sistemit të brendshëm të renditjes së bankës.
Më 31 dhjetor 2015 Më 31 dhjetor 2014
Konsumatore/ Overdrafte 1,141,720 1,798,973
Karta krediti 138,405 155,020
Hipoteka 4,277,718 5,431,321
Hua korporatave dhe SmEve 9,665,452 14,000,951
Hua dhe paradhënie klientëve, neto 15,223,295 21,386,265
Hua dhe paradhënie bankave 11,279,991 8,213,104
Hua dhe paradhënie pa ditëvonesa dhe zhvlerësim total 26,503,286 29,599,369
Huatë dhe paradhëniet në kategoritë nënstandarde dhe të dyshimta, u konsideruan të pa zhvlerësuara pas marrjes
në konsideratë të rikuperueshmërisë së kolateralit për klientët në produktet hipotekë dhe kredi konsumatore.
Hua dhe paradhënie me ditëvonesa por jo të zhvlerësuara
Shuma bruto e huave dhe paradhënieve që janë me vonesë por jo të zhvlerësuara është:
(i) Hua dhe paradhënie për klientët
PASQYRAT FINANCIARE
31 dhjetor 2015
Individë
Konsumatorë/ Overdraft
Hipoteka Karta krediti Totali
Ditëvonesa deri në 90 ditë 197,647 993,452 12,461 1,203,560
Ditëvonesa 91-180 ditë 252,833 252,833
Ditëvonesa 181-360 ditë 55,610 55,610
Ditëvonesa mbi 360 ditë 12,022 12,022
Totali 197,647 1,313,917 12,461 1,524,025
31 dhjetor 2015 Korporata dhe SME
Ditëvonesa deri në 90 ditë 950,342
Ditëvonesa 91-180 ditë 556,078
Ditëvonesa 181-360 ditë 568,175
Ditëvonesa mbi 360 ditë 1,204,621
Totali 3,279,217
Totali i huave dhe paradhenieve me ditëvonesa por jo të zhvlerësuara më 31 dhjetor 2015 4,803,242
31 dhjetor 2014 IndividëKonsumatorë/
OverdraftHipoteka Karta krediti Totali
Ditëvonesa deri në 90 ditë 157,003 1,012,810 7,498 1,177,311
Ditëvonesa 91-180 ditë - 114,022 - 114,022
Ditëvonesa 181-360 ditë - 58,277 58,277
Ditëvonesa mbi 360 ditë - 7,937 7,937
Totali 157,003 1,193,046 7,498 1,357,547
31 dhjetor 2014 Korporata dhe SME
Ditëvonesa deri në 90 ditë 4,320,717
Ditëvonesa 91-180 ditë 497,930
Ditëvonesa 181-360 ditë 140,484
Ditëvonesa mbi 360 ditë 158,744
Totali 5,117,875
Totali i huave dhe paradhenieve me ditëvonesa por jo të zhvlerësuara 6,475,422
71
Hua dhe paradhënie për bankat
Nuk ka hua dhe paradhënie për bankat me ditëvonesa por jo të zhvlerësuara deri më 31 dhjetor 2015 (2014: zero).
(a) Hua dhe paradhënie të zhvlerësuara individualisht
Hua dhe paradhënie për klientët
Detajimi i shumës bruto të huave dhe paradhënieve të zhvlerësuara individualisht sipas kategorisë së bashku me
vlerën e drejtë të kolateralëve përkatës të regjistruar si siguri për bankën janë si në vijim:
Konsumatorë dhe
karta kreditiHipoteka
Korporata dhe
SMETotali
31 dhjetor 2015
Hua të zhvlerësuara individualisht 13,798 298,521 14,762,751 15,075,069
31 dhjetor 2014
Hua të zhvlerësuara individualisht - 16,110,620 16,110,620
Detajimi i shumës bruto të huave dhe paradhënieve të zhvlerësuara në mënyrë kolektive sipas kategorisë së
bashku me vlerën e drejtë të kolateralëve përkatës të regjistruar si siguri për bankën janë si në vijim:
Konsumatorë dhe
karta kreditiHipoteka
Korporata dhe
SMETotali
31 dhjetor 2015
Hua të zhvlerësuara kolektivisht 634,352 944,900 322,802 1,902,054
31 dhjetor 2014
Hua të zhvlerësuara kolektivisht 617,197 - 1,491,794 2,108,991
vlera e drejtë e paraqitur e kolateralit përcaktohet nga vlerësues vendas të çertifikuar dhe përfaqëson vlerën e
realizueshme nga pronarët ligjorë të aktivit. manaxhimi është i mendimit se huatë e mbuluara me kolateral janë
të zhvlerësuara, sepse eksperienca ka treguar që një pjesë e mirë e kolateralit të klientëve korporatë nuk mund
të ekzekutohet për shkak të vështirësive administrative dhe ligjore si rënia e vlerës së kolateralit në ankandet e
administruara nga zyra e përmbarimit dhe koha e nevojshme për ekzekutim. Provigjioni i zhvlerësimit pasqyron
mundësinë që manaxhimi nuk do të jetë në gjendje të ekzekutojë të drejtat dhe të rimarrë kolateralin e kredive
të dështuara. me gjithë vështirësitë në ekzekutimin e rimarrjes së kolateralit, manaxhimi i bankës do të ndjekë me
vendosmëri borxhet e papaguara me të gjitha mjetet ligjore në dispozicion.
Efekti financiar i kolateralit në zhvlerësimin e huave dhe paradhenive ndaj klienteve
Në vitin 2015 Banka analizoi individualisht për zhvlerësim të gjitha ekspozimet e kreidsë ndaj klienteve mbi
300,000 EUR (2014: 50,000 EUR). Ekspozimi ndaj klientit përfshinë të gjitha kreditë dhënë një klienti apo disa
klientëve të lidhur financiarisht me njëri-tjetrin, të cilët identifikohen si palë të lidhura në sistemin e menaxhimit
të riskut të Bankës. Në përcaktimin e humbjes nga zhvlerësimi, Banka merr në konsideratë të gjitha burimet e
PASQYRAT FINANCIARE
flukseve të biznesit dhe fluksin e mbledhshëm nga ekzekutimi i detyruar i kolateralit. më 31 dhjetor 2015 Banka
analizoi indiviudalisht 76% të totalit të huave dhe paradhënieve ndaj klientëve (2014: 77%). Huatë e zhvlerësuara
indivudalisht përbënin 53% të huave të analizuara individualisht në 31 dhjetor 2015 (2014: 44%). Humbja nga
zhvlerësimi përlloagritet në 41% të totalit të ekspozimit të huave dhe paradhënieve klientëve. Ky vlerësim ndikohet
më së shumti nga efekti i vlerës së drejtë të fluksit që pritet të realizohet nga ekzekutimi i detyruar i kolateralit.
Në 2014
Kategoritë Zbritja aktualeEfekti i
kolateralitVarianca
*Hua të rëndësishme të zhvlerësuara individualisht 5,677,615 8,967,637 (3,290,022)
*Hua të rëndësishme jo të zvhlerësuara individualisht 101,856 101,856 -
Hua biznesi më pak se 50,000 Euro 210,643 210,643 -
Kredi konsumatore 187,749 187,749 -
Kredi për shtëpi 513,886 513,886 -
Pasuri të patundshme 82,770 82,770 -
Karta krediti 54,441 54,441 -
Totali 6,828,960 10,118,982 (3,290,022)
Hua dhe paradhënie për bankat
Nuk ka hua dhe paradhënie për bankat që janë individualisht të zhvlerësuara më 31 dhjetor 2015 dhe 2014.
3.1.6 Hua dhe paradhënie të ristrukturuara
Aktivitetet e ristrukturimit përfshijnë zgjatjen e marrëveshjeve të pagesës, modifikimin dhe shtyrjen e pagesave.
Llogaria e një klienti me ditëvonesë vendoset në gjendje normale pas ristrukturimit dhe manaxhohet bashkë me
llogari të tjera të ngjashme. Politikat dhe praktikat e ristrukturimit bazohen në tregues ose kritere të cilat, sipas
gjykimit të menaxhimit të bankës, tregojnë që ka shumë mundësi që pagesa të vazhdojë. Këto politika rishikohen
vazhdimisht.
Gjatë vitit 2015, Banka kishte 75 hua të ristrukturuara në shumën 891,112 mijë Lekë (2014: 165 hua të ristrukturuara
në shumën 4,716,661 mijë Lekë) të detajuara sipas tabelës më poshtë:
2015 2014
gjendja e mbetur Numri i kredive gjendja e mbetur Numri i kredive
Konsumatore 33,348 33 63,315 49
Hipotekë 116,703 28 355,780 70
SmE 361,300 12 293,620 17
Korporata 379,762 2 4,003,946 29
Totali 891,112 75 4,716,661 165
73
3.1.7 Arka dhe llogaritë me Bankën Qendrore
më 31 dhjetor 2015 dhe 2014, shumat me Bankën Qendrore dhe me bankat korrespondente nuk ishin në vonesë
dhe nuk ishin të zhvlerësuara
3.1.8 Instrumentat e borxhit, bonot e thesarit dhe instrumenta të tjerë
Investimet e mbajtura deri në maturim dhe ato me vlerë të drejtë përmes fitimit ose humbjes përbëhen nga
bono thesari dhe obligacione. Emëtuesi i këtyre instrumenteve është Qeveria Shqiptare. Shërbimi i vlerësimit
të Standard & Poor’s ka vendosur renditjen ‘BB/B’ për monedha të huaj dhe ‘BB+/B’ për monedha vendase për
këto instrumenta të Shqipërisë. më 31 dhjetor 2015 dhe 2014 këto investime nuk ishin në vonesë dhe nuk ishin të
zhvlerësuara.
3.1.9 Përqëndrimi i rrezikut të aktiveve fianciare ekpozuar me rrezikun e kredisë
(a) Sektorët gjeografik
Huatë dhe paradhëniet për bankat janë vendosur me banka të vendeve anëtare të OECD. Të gjithë aktivet e tjera
financiare janë vendosur në Shqipëri me përjashtim të aksioneve të vISA të cilat i përkasin vISA Corporation.
(b) Sektorët e industrisë
Analiza e ekspozimit kryesor të Bankës në hua dhe paradhënie për klientët sipas industrisë paraqitet në shënimin
14.
3.2 rreziku i tregutRreziku i tregut është rreziku që ndryshimet në çmimet e tregut, si normat e interesit, çmimet e kapitalit, kurset e
këmbimit dhe normat e kredisë (që nuk lidhen me ndryshimet në gjendjen kreditore të detyruesit/emetuesit) do të
ndikojnë të ardhurat e bankës ose vlerën e pjesëmarrjeve të saj në instrumentet financiare. Objektivi i manaxhimit
të rrezikut të tregut është manaxhimi dhe kontrolli i ekspozimeve të rrezikut brenda parametrave të pranueshëm,
duke optimizuar kthimin e rrezikut.
Çështjet e rrezikut të tregut ndiqen vazhdimisht dhe rregullisht nga Komiteti i manaxhimit të Aktiveve dhe
Detyrimeve (ALCO).
3.2.1 Rreziku i kursit të këmbimit
Banka ekspozohet kundrejt rrezikut të monedhës përmes transaksioneve në monedhë të huaj. Banka sigurohet që
ekspozimi neto të ruhet në një nivel të pranueshëm duke blerë dhe shitur monedhë të huaj me kursin aktual kur
kjo është e nevojshme për të rregulluar çrregullimet e përkohshme.
manaxhimi vendos limite ndaj nivelit të ekspozimit sipas monedhës, të cilat monitorohen çdo ditë.
Përqëndrimet e rrezikut të kursit të këmbimit – instrumenta financiarë brenda dhe jashtë bilancit:
PASQYRAT FINANCIARE
Më 31 dhjetor 2015 EUR USDMonedha të
tjeraLEK Totali
Aktive
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore 11,371,888 796,393 112,311 4,393,819 16,674,410
Hua dhe paradhenie për bankat 10,981,437 - 298,553 - 11,279,991
Hua dhe paradhenie për klientët 16,553,173 1,848,609 22,595 10,372,238 28,796,615
Investime të vlefshme për shitje 6,992,912 190,417 - 13,244,200 20,427,529
Investime të mbajtura deri në maturim - - - - -
Totali i aktiveve financiare 45,899,411 2,835,418 433,459 28,010,257 77,178,545
Detyrime
Detyrime ndaj bankave 189,097 377,375 19,013 1,439,145 2,024,630
Detyrime ndaj klientëve 26,537,494 2,341,669 412,804 34,455,015 63,746,983
Totali i detyrimeve financiare 26,726,591 2,719,044 431,818 35,894,160 65,771,613
Pozicioni në monedhë neto në bilanc 19,172,820 116,374 1,641 (7,883,904) 11,406,931
Zërat jashtë bilancit 490,815 168,598 298,544 361,982 1,319,939
Ndjeshmëria nëse kurset e këmbimit rriten me 5%
490,815 168,598 298,544 361,982 1,319,939
Ndjeshmëria nëse kurset e këmbimit zvogëlohen me 5%
983,182 14,249 15,009 1,012,440
Banka menaxhon ekspozimin e saj në monedhë të huaj duke marrë parasysh që kapitali i saj së bashku me primin
janë të emërtuar në Euro.
Ndjeshmëria e paraqitur në tabelën e mësipërme llogarit rritjen / (rënien) e fitimit para tatimit nëse në datën e
raportimit, kursi i këmbimit të Lekut rritet / (bie) me 5% në lidhje me monedhën e huaj respektive, duke i mbajtur
të gjitha variablat e tjera konstante.
75
Më 31 dhjetor 2014 EUR USDMonedha të
tjeraLEK Totali
Aktive
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore 12,270,741 1,084,028 779,098 4,892,705 19,026,572
Hua dhe paradhenie për bankat 8,213,104 - - - 8,213,104
Hua dhe paradhenie për klientët 22,565,611 2,733,938 26,042 13,926,747 39,252,338
Investime të vlefshme për shitje 9,723,474 147,299 - 17,487,143 27,357,916
Investime të mbajtura deri në maturim 2,833,828 - - 960,220 3,794,048
Totali i aktiveve financiare 55,606,758 3,965,265 805,140 37,266,815 97,643,978
Detyrime
Detyrime ndaj bankave 2,816,346 6 45,296 1,991,547 4,853,195
Detyrime ndaj klientëve 32,698,407 3,605,539 738,053 41,041,285 78,083,284
Totali i detyrimeve financiare 35,514,753 3,605,545 783,349 43,032,832 82,936,479
Pozicioni në monedhë neto në bilanc 20,092,005 359,720 21,791 (5,766,017) 14,707,499
Zërat jashtë bilancit 3,902,506 428,810 - 761,409 5,092,725
Ndjeshmëria nëse kurset e këmbimit rriten me 5%
7,592 525 74 - 8,191
Ndjeshmëria nëse kurset e këmbimit zvogëlohen me 5%
(7,592) (525) (74) - (8,191)
3.2.2 Rreziku i normës së interesit
veprimtaria e Bankës është subjekt i rrezikut të ndryshimit të normave të interesit deri në masën që aktivet që
fitojnë interes (duke përfshirë investimet) dhe detyrimet që mbartin interes maturojnë ose ndryshojnë normat në
kohë ose shuma të ndryshme. Në rastin e aktiveve dhe detyrimeve me normë të ndryshueshme, banka ekspozohet
edhe ndaj rrezikut të interesit bazë, e cila është diferenca në karakteristikat e riçmimit të indekseve të ndryshme të
përdorura, si norma e kursimit, LIBOR dhe llojet e ndryshme të interesit.
Aktivitetet e manaxhimit të rrezikut synojnë të optimizojnë të ardhurat neto nga interesi, deri në masën që nivelet
në normat e tregut të interesit janë konsistente me strategjinë e biznesit të bankës.
Aktivitetet e manaxhimit të rrezikut aktiv-detyrim drejtohen në kontekst të ndjeshmërisë së bankës ndaj ndryshimeve
në normat e interesit.
Në zvogëlimin e ambienteve të normave të interesit, marzhet e fituara do të zvogëlohen kur normat e interesit
për detyrimet do të zvogëlohen me përqindje më të ulët kur krahasohen me normat e interesit për aktivet.
megjithatë, ndikimi real do të varet nga faktorë të ndryshëm, duke përfshirë ekonominë, ambientin dhe nivelin e
inflacionit.
Banka mundohet të zvogëlojë riskun e normës së interesit duke monitoruar datat e riçmimit të aktiveve dhe
detyrimeve të veta. Për më tepër, Banka ka të drejta kontraktuale për të rishikuar çdo tre muaj normat e interesit
në pjesën më të madhe të portofolit të kredisë.
Tabela në vijim paraqet datat e riçmimit të normave të interesit për aktivet dhe detyrimet e bankës. Aktivet dhe
detyrimet me norma të ndryshueshme janë raportuar në bazë të datës së ardhshme të ndryshimit të normës.
Aktivet dhe detyrimet me normë fikse janë raportuar në bazë të datave të ripagesave të skeduluara të principalit:
PASQYRAT FINANCIARE
Më
31 d
hjet
or
2015
Der
i në
1 m
uaj
1-3
mua
j3-
12 m
uaj
Mb
i një
vit
Nuk
mb
arti
n in
tere
sTo
tali
Akt
ive
Ark
a d
he ll
ogar
i me
Ban
kën
Qen
dro
re15
,472
,594
--
-1,
201,
816
16,6
74,4
10
Hua
dhe
par
adhe
nie
për
ban
kat
11,2
79,9
91-
--
-11
,279
,991
Hua
dhe
par
adhe
nie
për
klie
ntët
9,53
4,70
86,
513,
216
12,5
72,8
4217
5,85
0-
28,7
96,6
15
Inve
stim
e të
vle
fshm
e p
ër s
hitje
1,11
4,76
91,
065,
208
5,70
1,70
412
,545
,849
-20
,427
,529
Inve
stim
e të
mb
ajtu
ra d
eri n
ë m
atur
im-
--
--
-
Tota
li i a
ktiv
eve
finan
ciar
e37
,402
,062
7,57
8,42
318
,274
,545
12,7
21,6
981,
201,
816
77,1
78,5
45
Det
yrim
e
Det
yrim
e nd
aj b
anka
ve
2,02
4,63
0-
--
-2,
024,
630
Det
yrim
e nd
aj k
lient
ëve
21,7
94,0
697,
710,
101
31,9
46,3
942,
197,
982
98,4
3863
,746
,983
Tota
li i d
etyr
imev
e fin
anci
are
23,8
18,6
997,
710,
101
31,9
46,3
942,
197,
982
98,4
3865
,771
,613
-
--
--
-
Hen
dek
u i n
dje
shm
ëris
ë së
inte
resi
t13
,583
,363
(131
,677
)(1
3,67
1,84
8)10
,523
,716
1,10
3,37
811
,406
,932
77
Tab
ela
në v
ijim
për
fshi
n p
eriu
dhë
n kr
ahas
uese
:
Më
31 d
hjet
or
2014
Der
i në
1 m
uaj
1-3
mua
j3-
12 m
uaj
Mb
i një
vit
Nuk
mb
arti
n in
tere
sTo
tali
Akt
ive
Ark
a d
he ll
ogar
i me
Ban
kën
Qen
dro
re17
,515
,189
--
-1,
511,
383
19,0
26,5
72
Hua
dhe
par
adhe
nie
për
ban
kat
8,21
3,10
4-
--
-8,
213,
104
Hua
dhe
par
adhe
nie
për
klie
ntët
9,28
4,29
310
,036
,189
19,4
55,7
5147
6,10
5-
39,2
52,3
38
Inve
stim
e të
vle
fshm
e p
ër s
hitje
2,12
9,35
012
,524
,337
9,84
0,46
32,
863,
766
27,3
57,9
16
Inve
stim
e të
mb
ajtu
ra d
eri n
ë m
atur
im-
-3,
794,
048
--
3,79
4,04
8
Tota
li i a
ktiv
eve
finan
ciar
e37
,141
,936
22,5
60,5
2633
,090
,262
3,33
9,87
11,
511,
383
97,6
43,9
78
Det
yrim
e
Det
yrim
e nd
aj b
anka
ve
4,85
3,19
5-
- -
-4,
853,
195
Det
yrim
e nd
aj k
lient
ëve
27,1
37,0
3810
,638
,375
36,9
85,0
153,
296,
482
26,3
7478
,083
,284
Tota
li i d
etyr
imev
e fin
anci
are
31,9
90,2
3310
,638
,375
36,9
85,0
153,
296,
482
26,3
7482
,936
,479
Hen
dek
u i n
dje
shm
ëris
ë së
inte
resi
t5,
151,
703
11,9
22,1
51(3
,894
,753
)43
,389
1,48
5,00
914
,707
,499
PASQYRAT FINANCIARE
Analiza e ndjeshmërisë së normës së interesit është përcaktuar duke u bazuar në ekspozimin e normës së interesit
në datën e raportimit. më 31 dhjetor 2015, nëse normat e interesit do të ndryshonin me 100 pikë bazë më shumë
/ (më pak) duke mbajtur të pandryshuara të gjithë faktorët e tjerë, fitimi i bankës para tatimit për periudhën 12
mujore të mbyllur më 31 dhjetor 2014 do të rritej / (zvogëlohej) përkatësisht me rreth 51,690 mijë Lek (2014:
43,191 mijë Lek). Analiza e ndjeshmërisë së normës së interesit sipas monedhave paraqitet si më poshtë.
EUR USDMonedha të tjera
LEK Totali
Më 31 dhjetor 2015
Totali i aktiveve financiare që bartin interes 34,527,523 2,039,026 321,148 23,616,438 60,504,135
Totali i detyrimeve financiare që bartin interes 26,653,188 2,716,372 431,818 35,871,798 65,673,176
Hendeku i ndjeshmërisë së interesit 7,874,335 (677,346) (110,669) (12,255,360) (5,169,041)
Ndjeshmëria kur normat e interesit rriten 100 pb
78,743 (6,773) (1,107) (122,554) (51,690)
Ndjeshmëria kur normat e interesit zvogëlohen 100 pb
(78,743) 6,773 1,107 122,554 51,690
EUR USDMonedha të
tjeraLEK Totali
Më 31 dhjetor 2014
Totali i aktiveve financiare që bartin interes 43,336,017 2,881,237 26,042 32,374,110 78,617,406
Totali i detyrimeve financiare që bartin interes 35,514,753 3,605,545 783,349 43,032,832 82,936,479
Hendeku i ndjeshmërisë së interesit 7,821,264 (724,308) (757,307) (10,658,722) (4,319,073)
Ndjeshmëria kur normat e interesit rriten 100 pb
78,213 (7,243) (7,573) (106,587) (43,191)
Ndjeshmëria kur normat e interesit zvogëlohen 100 pb
(78,213) 7,243 7,573 106,587 43,191
3.3 rreziku i likuiditetit Risku i likuiditetit është rreziku që banka nuk është në gjendje të përmbushë detyrimet e saj për pagesa që lidhen
me detyrimet e saj financiare kur ato mbushin afatin e tyre dhe që banka nuk është në gjendje të zëvendësojë
fondet e tërhequra me fonde të reja. Pasoja mund të jetë dështim për të përmbushur detyrimet për të ripaguar
depozituesit dhe për të përmbushur angazhimet e kredisë.
Banka zbaton një politikë të manaxhimit të rrezikut të likuiditetit që prej vitit 2003. Kjo politikë rregullohet për të
zbatuar praktikat ndërkombëtare dhe ambientet rregullatore dhe përshtatet me aktivitetet specifike të Piraeus
Bank. Politika përcakton përkufizimet kryesore të vlerësimit dhe metodave të përcaktimit të rrezikut të likuiditetit,
përcakton rolet dhe përgjegjësitë e njësive dhe stafit të përfshirë dhe përcakton udhëzimet për manaxhimin e
krizave të likuiditetit. Politika është e fokusuar në nevojat e pritshme për likuiditet të cilat mund të shfaqen në bazë
javore apo mujore, bazuar në skenarët hipotetikë të krizave të likuiditetit.
79
Për më tepër, politika përcakton një plan rezervë që do të përdoret në rastin e një krize likuiditeti. Një krizë e tillë
mund të ndodhë për shkak të një ngjarjeje të veçantë të Tirana Bank ose një ngjarjeje gjithëpërfshirëse të tregut.
Nxitësit dhe sinjalet paralajmëruese shërbejnë si tregues se kur plani duhet të vihet në veprim. Ky plan emergjence
është kryesisht i bazuar në financimin shtesë që do të marrë nga mëma sipas kërkesës.
Tirana Bank llogarit dhe monitoron raportet e likuiditetit, raportin “aktivet likuide / totali i detyrimeve” dhe raportin
“aktivet neto afatshkurtra/totali i detyrimeve”, pasi ato janë përcaktuar në udhëzimet e Bankës së Shqipërisë, të
cilat i referohen kuadrit kontrollues të mjaftueshmërisë së likuiditetit të bankave, nga Banka e Shqipërisë (shënimi
2.1.b).
Nivelet e këtyre raporteve të veçanta komunikohen në baza ditore në njësitë përgjegjëse të biznesit, dhe komentet,
si dhe vlerësimet përkatëse, janë të përfshira në paketën e raportimit për anëtarët e ALCO.
ALCO ka përgjegjësi: për të hartuar strategjinë e bankës në zhvillimin e aktiveve dhe detyrimeve, në varësi të
të dhënave cilësore dhe sasiore të organizimit dhe zhvillimit të mjedisit të biznesit, për të siguruar konkurrencën
dhe efektivitet të lartë të organizatës, ruajtjen e rrezikut të supozuar brenda kufijve të vendosur, për të menaxhuar
aktivet dhe detyrimet duke aplikuar në të njëjtën kohë një politikë të çmimeve të produkteve dhe shërbimeve.
3.3.1 Procesi i manaxhimit të rrezikut të likuiditetit
Tirana Bank njeh faktin që, në mënyrë që të jetë në gjendje të përmbushë detyrimet menjëherë dhe pa humbje,
është thelbësore që të manaxhohet efektivisht rreziku i likuiditetit. Rreziku i likuiditetit është rreziku që një
institucion financiar nuk do të jetë në gjendje të përmbushë detyrimet në momentin kur ato maturohen, për shkak
të mungesës së likuiditetit të kërkuar.
Në përgjithësi, manaxhimi i likuiditetit është çështje e balancimit të flukseve të parasë në grupime kohore rritëse,
në mënyrë që në kushte normale, banka të vendoset në një pozicion që mund të përmbushë të gjitha detyrimet e
saj të pagesave sipas afateve të tyre.
Analiza e hendekut të likuiditetit ofron një pasqyrë të flukseve të pritshme të parasë, të cilat rrjedhin nga të
gjitha aktivet e bilancit. Flukset e mjeteve monetare janë grumbulluar dhe përcaktuar në bazë të kohës kur ato
ndodhin.Tabela e mëposhtme analizon aktivet dhe detyrimet në periudhat kohore përkatëse bazuar në periudhën
e mbetur në datën e raportimit deri në datën kontraktuale të maturimit. Aktivet dhe detyrimet në valutë të huaj
janë konvertuar në Lekë, duke përdorur normat e kursit të këmbimit të fundit të vitit.
Supozimet e bëra janë që pagesat e planifikuara për bankën respektohen plotësisht dhe në kohën e duhur dhe për
më tepër, të gjitha pagesat kontraktuale kryhen plotësisht – për shembull: depozituesit do të tërheqin paratë e tyre
në vend që t’i rivendosin në bankë në datën e maturimit. Ato aktive dhe detyrime që faktikisht nuk kanë maturitete
(për shembull llogari të hapura, llogari rrjedhëse, llogari kursimi) përfshihen në grupin kohor më pak se një muaj.
PASQYRAT FINANCIARE
Më 31 dhjetor 2015Deri në 1
muaj1-3 muaj 3-12 muaj 1 -5 vite Mbi 5 vite Totali
Aktive likuide
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore 16,674,410 - - - - 16,674,410
Hua dhe paradhenie për bankat 11,279,991 - - - - 11,279,991
Hua dhe paradhenie për klientët 7,562,623 2,808,914 2,870,890 6,595,623 8,958,565 28,796,615
Investime të vlefshme për shitje 1,114,769 1,065,208 5,701,704 12,545,849 - 20,427,529
Investime të mbajtura deri në maturim - - - - - -
Totali i aktiveve financiare 36,631,793 3,874,121 8,572,594 19,141,472 8,958,565 77,178,545
Detyrime likuide
Detyrime ndaj bankave 2,024,630 - - - - 2,024,630
Detyrime ndaj klientëve 21,892,506 7,710,101 31,946,394 2,197,982 - 63,746,983
Totali i detyrimeve financiare 23,917,137 7,710,101 31,946,394 2,197,982 - 65,771,613
Hendeku neto i likuiditetit 12,714,656 (3,835,979) (23,373,800) 16,943,490 8,958,565 11,406,932
Të gjitha llogaritë rrjedhëse të klientëve përfshihen në detyrime me maturim më pak se një muaj. Llogaritë
rrjedhëse përfaqësojnë gjendje që kanë një historik dhe një devijim nga shuma që matet nga Banka dhe hendeku
është shumë më pak se sa ai negativ i paraqitur në grupin më pak se një muaj. Çdo çështje që vjen si pasojë
e mospërputhjes së likuiditetit menaxhohet me aktivitetin ndërbankar (huamarrje, huadhënie) brenda linjave të
miratuara të kredisë.
Banka ka një linjë krediti me Piraeus Bank SA e cila përfshin një shumë prej 175 milionë euro që mund të tërhiqet
nga banka në tregun e parasë (me maturitet 3 muaj nëse përdoret). Ajo ka negociuar edhe një limit të kredisë prej
10 milionë euro që mund të përdoret për huadhënie tregtare me afat maturimi deri në 12 muaj, e cila mund të rrisë
në 3 vjet nëse 6 milion euro prej gjithsej 10 milionë euro është përdorur për të kredidhënies hipotekore.
Tabela e mëposhtme përmban shifrat e periudhës
81
Më 31 dhjetor 2014Deri në 1
muaj1-3 muaj 3-12 muaj 1 -5 vite Mbi 5 vite Totali
Aktive likuide
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore 19,026,572 - - - - 19,026,572
Hua dhe paradhenie për bankat 8,213,104 - - - - 8,213,104
Hua dhe paradhenie për klientët 6,296,645 4,370,492 7,714,316 8,993,768 11,877,117 39,252,338
Investime të vlefshme për shitje 2,129,350 12,524,337 9,840,463 2,863,766 27,357,916
Investime të mbajtura deri në maturim - - 3,794,048 - - 3,794,048
Totali i aktiveve financiare 35,665,671 16,894,829 21,348,827 11,857,534 11,877,117 97,643,978
Detyrime likuide
Detyrime ndaj bankave 4,853,195 - - - - 4,853,195
Detyrime ndaj klientëve 27,163,412 10,638,375 36,985,015 3,296,482 - 78,083,284
Totali i detyrimeve financiare 32,016,607 10,638,375 36,985,015 3,296,482 - 82,936,479
Hendeku neto i likuiditetit 3,649,064 6,256,454 (15,636,188) 8,561,052 11,877,117 14,707,499
Tabela e mëposhtme paraqet flukset e parasë të pagueshme nga banka si detyrime financiare joderivative sipas
maturitetit të mbetur kontraktual në datën e raportimit. Shumat e paraqitura në tabelë janë flukse kontraktuale
të paskontuara të parasë, ndërsa banka manaxhon rrezikun e pashmangshëm të likuiditetit bazuar në flukset e
pritshme monetare të skontuara.
Më 31 dhjetor 2015Deri në 1
muaj1-3 muaj 3-12 muaj 1-5 vite
Mbi 5 vite
Totali
Detyrime ndaj bankave 2,032,150 - - - - 2,032,150
Detyrime ndaj klientëve 21,831,901 8,055,538 31,946,655 2,482,628 - 64,316,722
Totali i detyrimeve financiare
23,864,051 8,055,538 31,946,655 2,482,628 - 66,348,872
Më 31 dhjetor 2014Deri në 1 muaj 1-3 muaj 3-12 muaj 1-5 vite
Mbi 5 vite
Totali
Detyrime ndaj bankave 4,855,274 - - - - 4,855,274
Detyrime ndaj klientëve 27,150,730 10,639,053 37,214,337 3,404,207 - 78,408,327
Totali i detyrimeve financiare
32,006,004 10,639,053 37,214,337 3,404,207 - 83,263,601
PASQYRAT FINANCIARE
Zëra jashtë bilancit
Më 31 dhjetor 2015Deri në 1
muaj1-3 muaj 3-12 muaj 1-5 vite Mbi 5 vite Totali
Angazhime kredie 342,575 1,992 436,405 13,877 59,842 854,690
Letër garanci 18,630 82,161 364,457 - - 465,248
Letër kredie - - - - - -
361,205 84,153 800,862 13,877 59,842 1,319,939
Angazhime të qirasë operative 80 167 153,280 367,580 15,885 536,993
Totali 361,285 84,320 954,142 381,457 75,727 1,856,931
Më 31 dhjetor 2014
Angazhime kredie 1,630,154 1,722,247 842,015 19,325 79,220 4,292,961
Letër garanci 9,081 130,219 660,464 - - 799,764
Letër kredie - - - - - -
1,639,235 1,852,466 1,502,479 19,325 79,220 5,092,725
Angazhime të qirasë operative - - 176,508 533,762 64,085 774,355
Totali 1,639,235 1,852,466 1,678,987 553,087 143,305 5,867,080
Letër kreditë dhe letër garancitë e dhëna për klientët angazhojnë bankën të kryejë pagesa në favor të tyre të cilat
janë të kushtëzuara në sajë të dështimit të klientit të veprojë sipas kushteve të kontratës.
Angazhimet për të zgjatur kreditë përfaqësojnë detyrimet kontraktuale për të bërë kredi të ripërtëritshme.
Angazhimet në përgjithësi kanë datat e skadimit të përcaktuara, ose dispozita të tjera të përfundimit.
Rrjeti i degëve të Tirana Bank përfshin 39 (2014: 47) ndërtesa të marra me qira me marrëveshje të qirasë operative.
Politika e bankës është të lidhë kontrata afatgjata nga 10 deri 20 vjet. Kontratat rinovohen sipas negocimeve midis
dy palëve që duhet të bien dakord me kushtet e reja të kontratës.
3.4 Vlera e drejtë e aktiveve dhe detyrimeve financiare
Instrumenta financiare që nuk maten me vlerën e drejtë
Tabela e mëposhtme përmbledh vlerat kontabël dhe vlerat e drejta të atyre aktiveve dhe detyrimeve financiare që
nuk janë paraqitur në pasqyrat financiare të bankës me vlerën e tyre të drejtë.
Vlera kontabël neto Vlera e drejtë
2015 2014 2015 2014
Aktive financiare
Hua dhe paradhenie për bankat 11,279,991 8,213,104 11,279,991 8,213,104
Hua dhe paradhenie për klientët 28,964,103 38,700,399 28,406,824 35,730,696
Biznese 21,177,904 29,459,104 21,170,646 27,902,973
Individë 7,786,199 9,793,233 7,236,178 8,132,991
Instrumenta financiarë të mbajtura deri në maturim - 3,794,048 - 3,840,105
Detyrime financiare
Detyrime ndaj klientëve 63,746,983 78,083,284 64,362,533 77,964,685
Detyrime ndaj bankave 2,024,630 4,853,284 2,024,630 4,853,284
83
(a) Hua dhe paradhënie për bankat
Huatë dhe paradhëniet për bankat përfshijnë vendosje ndërbankare. vlera e drejtë e vendosjeve me normë të
pandryshueshme dhe depozitat njëditore është e barabartë me vlerën e tyre kontabël. Llogaritja e vlerës së drejtë
e depozitave me norma të pandryshueshme interesi bazohet në flukset monetare të skontuara duke përdorur
normat e interesit që mbizotërojnë në treg për borxhet me risk kreditimi dhe maturitet të mbetur të ngjashëm. Në
lidhje me depozitat në institucionet e kredisë, këto janë depozita afatshkurtra, për të cilat interesi që bartin nuk
ndryshon shumë nga normat e interesit të tregut më 31 dhjetor.
(b) Hua dhe paradhënie për klientët
Huatë dhe paradhëniet nuk përfshijnë zhvlerësimin. Portofoli i kredisë i bankës ka një vlerë të drejtë të llogaritur
më të vogël se vlera kontabël për shkak të normave të interesit më të larta mbizotëruese në treg në fund të 2015,
si rezultat i krizës globale financiare. Pjesa më e madhe e portofolit të kredive është subjekt çmimi brenda një viti.
vlera e drejtë e kredive dhe paradhënieve për klientët është fluksi i pritur i skontuar me normat aktuale të tregut.
Normat aktuale të tregut janë normat e interesit që do të aplikoheshin në këtë moment (në fund të vitit).
(c) Aktive financiare të mbajtura deri në maturim
vlera e drejtë e investimeve financiare të mbajtura deri në maturim përcaktohet duke përdorur çmimet e kuotuara
për instrumente të ngjashme si norma të skontimit të flukseve të ardhshme të parasë në datën e raportimit.
Investime të tilla janë afatshkurtra, dhe përsëri norma e interesit nuk ndryshon dukshëm nga norma e interesit të
tregut më 31 dhjetor 2014 dhe 2014.
(d) Detyrime për bankat dhe klientët, depozita të tjera dhe huamarrje të tjera
vlera e drejtë e përllogaritur e depozitave me maturitet të padeklaruar, e cila përfshin depozitat pa interes, është
shuma e pagueshme kur kërkohet.
vlera e drejtë e përllogaritur e depozitave me norma interesi të pandryshueshme dhe huamarrje të tjera të
pakuotuara në një treg aktiv bazohet në flukset e skontuara të parasë duke përdorur norma interesi për borxh të
ri me maturitet të mbetur të ngjashëm. vlera kontabël ndryshon nga vlera e drejtë sepse normat e interesit janë
më të larta se normat e tregut më 31 dhjetor 2015, sepse në fund të vitit bankat ofrojnë norma më të larta interesi
duke konkurruar për të tërhequr depozitat.
Detyrimet për bankat i referohet kredive të marra nga mëma me një afat maturimi prej një muaj nga data e bilancit
dhe për këtë arsye vlera e tyre e drejtë konsiderohet të jetë e përafërt me vlerën kontabël.
Instrumenta financiare të matura me vlerën e drejtë
matja e vlerës së drejtë analizohet sipas nivelit në hierarkinë e vlerës së drejtë si më poshtë:
(i) Niveli 1 - çmimet e kuotuara (të parregulluara) në tregjet aktive për aktivet ose detyrimet identike;
(ii) Niveli 2 – teknika vlerësimi me të gjithë materialet e tjera të verifikueshme për aktivin ose detyrimin, drejtpërdrejtë
(çmimi) ose tërthorazi (e përftuar nga çmimi); dhe
(iii) Niveli 3 – vlerësime jo të observueshme nga të dhënat e tregut.
manaxhimi përdor gjykime në kategorizimin e instrumentave financiare duke përdorur hierarkinë e vlerës së drejtë.
Nëse metoda e matjes përdo të dhëna që kërkojnë gjykime të rëndësishme, ajo metodë është e nivelit 3. Rëndësia
e një të dhëne shikohet në tërësi për matjen e vlerës se drejtë. matjet e përsëritura të vlerës së drejtë janë ato që
lejohen ose kërkohen nga standartet e kontabilitetit në pasqyrën e pozicionit financiar në fund të çdo periudhe
raportuese.
PASQYRAT FINANCIARE
vlerat e drejta të analizuara sipas nivelit të hierarkisë dhe vlerat e përsërituar të aktiveve jo të vlerësuar me vlerën
e tyre të drejte paraqiten në tabelën që vijon:
31 dhjetor 2015
Niveli 1 Niveli 2 Niveli 3 Totali
AKTIVE FINANCIARE
Hua dhe paradhenie për bankat - - 11,279,991 11,279,991
Hua dhe paradhenie për klientët - - 28,406,824 28,406,824
Aktive financiare të mbajtura deri në maturim - - - -
Aktive financiare të vlefshme për shitje 6,144,480 14,283,049 - 20,427,529
DETYRIME FINANCIARE
Llogari bankare - - 64,362,533 64,362,533
Detyrime ndaj bankave - - 2,024,630 2,024,630
31 dhjetor 2014
Niveli 1 Niveli 2 Niveli 3 Totali
AKTIVE FINANCIARE
Hua dhe paradhenie për bankat - - 8,213,104 8,213,104
Hua dhe paradhenie për klientët - - 39,252,338 39,252,338
Aktive financiare të mbajtura deri në maturim - 3,794,048 - 3,794,048
Aktive financiare të vlefshme për shitje - 27,357,916 - 27,357,916
DETYRIME FINANCIARE
Llogari bankare - - 78,083,284 78,083,284
Detyrime ndaj bankave - - 4,853,195 4,853,195
3.5 manaxhimi i kapitalitObjektivat e Bankës për manaxhimin e kapitalit, e cila është një koncept më i gjerë sesa “kapitali” në bilanc, janë:
të jetë në përputhje me kërkesat e kapitalit të vendosura nga Banka e Shqipërisë;
të ruajë aftësinë e bankës për të vazhduar në vijimësi në mënyrë që të mund të vazhdojë të sigurojë kthim
për aksionarët dhe përfitime për grupet e tjera të interesit, dhe
të ruajë një bazë të kapitalit të fortë për të mbështetur zhvillimin e biznesit të saj.
mjaftueshmëria e kapitalit dhe përdorimi i kapitalit rregullator janë të monitoruara çdo ditë nga drejtuesit e bankës,
duke përdorur teknika të bazuara në udhëzimet e zhvilluara nga Komiteti i Bazelit dhe Direktivat e Komunitetit
Evropian, ashtu siç janë implementuar nga Banka e Shqipërisë, për qëllime të mbikëqyrjes. Informacioni i kërkuar
dërgohet në Bankën e Shqipërisë çdo tre muaj. Banka e Shqipërisë kërkon që çdo bankë ose grup bankar: (a)
të mbajë nivelin minimal të kapitalit rregullator prej 1 miliardë Lekë dhe (b) të mbajë një raport të totalit të
kapitalit rregullator përmbi aktivet e ponderuara me risk (‘raporti Bazel’) në ose mbi minimumin e pranuar në nivel
85
ndërkombëtar prej 12% (2014: 12%). Banka e Shqipërisë ka kërkuar specifikisht që Tirana Bank të ketë normën
e mjaftueshme të kapitalit minimalisht 15%, për shkak të pasigurive të krizës financiare në Greqi dhe ndikimit
potencial të saj në Shqipëri. Kapitali rregullator i Bankës, ashtu siç menaxhohet nga Departamenti i Riskut të
Bankës, është i ndarë në dy nivele:
Kapitali bazë: kapitali aksionar (duke i zbritur vlerat kontabël të aksioneve të thesarit), fitimi i mbartur dhe
rezervat e krijuara si përpjesëtim i fitimit të mbartur; dhe
Kapitali shtesë: borxhi i varur që kualifikohet si kapital, provigjionet e zhvlerësimeve kolektive dhe fitimet e
parealizuara nga vlerësimi i drejtë i instrumenteve të kapitalit dhe borxhit të mbajtura si të disponueshme
për shitje.
Aktivet e ponderuara me risk maten sipas një hierarkie prej katër ponderimesh risku të klasifikuara sipas natyrës
– dhe duke pasqyruar një vlerësim të risqeve përkatës të kredisë, tregut dhe risqeve të tjera – çdo aktiv dhe
palë e tretë, duke marrë parasysh kolateralët apo garancitë e përshtatshme. Një trajtim i ngjashëm përdoret për
ekspozimin jashtë bilancit me disa rregullime për të pasqyruar natyrën e kushtëzuar të humbjeve të mundshme.
Tabela në vijim përmbledh përbërësit e kapitalit rregullator dhe raportet e bankës për vitet e mbyllur më 31 dhjetor
2015 dhe 2014. Banka ka qenë në përputhje me të gjitha kërkesat e jashtme në lidhje me kapitalin ndaj të cilave
ka qënë subjekt në vitin 2015.
2015 2014
Kapitali bazë
Kapital i nënshkruar 16,490,344 16,490,344
Rezerva 1,374,250 1,374,250
Diferenca rivlerësimi për raportim të statutorit 349,221 700,045
Totali i kapitalit bazë 18,213,815 18,564,639
Kapitali shtesë
Detyrime të varura - -
Rezerva rivlerësimi - -
Totali i kapitalit shtesë - -
Zbritje nga kapitali rregullator (10,158,930) (10,324,772)
Totali i kapitalit rregullator 8,054,885 8,239,867
Aktive të ponderuara me rrezik
Në bilanc 39,255,859 45,183,000
Jashtë bilancit 877,834 652,545
Totali i aktiveve të ponderuara me rrezik 40,133,693 45,835,545
Raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit 20,07% 17.98 %
Raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit llogaritet duke u bazuar në informacionin financiar të përgatitur sipas
rregullores së Bankës së Shqipërisë, të shpjeguar më sipër.
PASQYRAT FINANCIARE
4. VLErëSImE DhE GjyKImE Të rënDëSIShmE KOnTaBëL
Banka kryen vlerësime dhe supozime që ndikojnë shumat e raportuara të aktiveve dhe detyrimeve brenda vitit
të ardhshëm financiar. vlerësimet dhe gjykimet vlerësohen vazhdimisht dhe bazohen në eksperiencën historike
dhe faktorë të tjerë, duke përfshirë pritshmëritë për ngjarje të ardhshme që mendohet se janë të arsyeshme në
rrethanat aktuale.
(a) Humbje nga zhvlerësimi i huave dhe paradhënieve
Banka rishikon portofolin e saj të kredisë për të vlerësuar zhvlerësimin të paktën çdo tre muaj. Në përcaktimin nëse
një humbje zhvlerësimi duhet të regjistrohet ose jo në fitim ose humbje, banka kryen gjykime nëse ekzistojnë të
dhëna të dukshme që tregojnë se ka një rënie të matshme në vlerësimin e flukseve të ardhshme të parasë nga
një portofol kredish para se rënia të identifikohet me një kredi individuale në po atë portofol. Kjo evidencë mund
të përfshijë të dhëna të dukshme që tregojnë se ka pasur një ndryshim të pafavorshëm në gjendjen e pagesave
të kredimarrësve në një bankë, ose kushte kombëtare ose lokale ekonomike që lidhen drejtpërdrejtë me dështim
të aktiveve në një bankë. menaxhimi përdor vlerësime të bazuara në eksperiencën historike të humbjeve për
aktivet me karakteristika të ngjashme të riskut të kredisë dhe të evidencës objektive të zhvlerësimit në portofol kur
projektohen flukset e ardhshme të parasë.
metodologjia dhe supozimet e përdorura për të vlerësuar si shumën ashtu edhe kohën e flukseve të ardhshme
rishikohen rregullisht për të reduktuar çdo diferencë që ekziston midis vlerësimeve të humbjeve dhe eksperiencës
faktike të humbjes. Në masën që vlera aktuale neto e flukseve të ardhshme ndryshon me -/+5%, provigjioni i
bankës do të përllogaritej 386 mijë Lekë më i lartë ose 372 mijë Lekë më i ulët (2014: 342,105 mijë Lekë më i lartë
ose 310,785 mijë Lekë më i ulët).
(b) Pozicion tatimor i pasigurtë
Pozicionet tatimore të pasigurta të Bankës rivlerësohen nga Drejtimi në fund të çdo periudhe raportuese. Detyrimet
për pozicionin e tatim fitimit përcaktohen nga Drejtimi si më i ngjashmi që mund të jetë në mënyrë që të mos
rezultojë në detyrime tatimore të tjera që mund të ngrihen nëse pozicioni do të vihej në dyshim nga organet
tatimore. vlerësimi bazohet në interpretime të ligjeve tatimore që janë në fuqi ose konsiderohen në fuqi në fund
të periudhës raportuese, dhe të çdo vendim gjykate të njohur ose rregulloreje. Detyrimet nga gjoba, interesa dhe
taksa të tjera përveç atyre mbi të ardhurat njihen në bazë të gjykimeve të menaxhimit mbi shpenzimin e nevojshëm
për të mbyllur detyrimin në fund të çdo periudhe raportuese.
(c) Përcaktimi i vlerës së drejtë
Informationi mbi vlerën e drejtë të aktiveve dhe detyrimeve financiare që është përcaktuar nga gjykime dhe nuk
është bazuar në të dhëna të observueshme në treg, paraqitet në shënimin 3.4.
87
5. aPLIKImI I STanDarDEVE DhE InTErPrETImEVE Të rEja DhE Të rIShIKuara
Standardet e mëposhtme, ndryshimet e standardeve dhe interpretimeve ekzistuese të përcaktuara nga Bordi i
Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit janë efektive për periudhën aktuale:
• Ndryshime në SNRF 10 “Pasqyrat financiare të konsoliduara”, SNRF 12 “Dhënia e informacioneve
shpjeguese për përfshirje me entitete të tjera” dhe SNK 27 “Pasqyrat financiare individuale” – Subjektet
e investimeve (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2014),
• Ndryshime në SNK 32 “Instrumentat financiare: Paraqitja”– Kompensimi i aktiveve dhe detyrimeve
financiare (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2014),
• Ndryshime në SNK 36 “Zhvlerësimi i aktiveve”– Paraqitja e shumave të rikuperueshme për aktive jofinanciare
(efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2014),
• Ndryshime në SNK 39 “Instrumentat financiar: Njohja dhe matja” – Risitë e derivativëve dhe vazhdimësia
e kontabilitetit mbrojtës (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2014),
• KIRFN 21 “Taksat” (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2014).
Këto ndryshime në standardet dhe interpretimet ekzistuese nuk kanë ndikuar në politikat kontabël të Bankës.
Standarde dhe interpretime të cilat nuk janë përshtatur ende
Në datën e autorizimit te këtyre pasqyrave financiare me standartet e mëposhtme, ndryshime në standartet dhe
interpretimet ekzistues ishin ne diskutim, por jo efektive:
• SNRF 9 “Instrumentat financiar” (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2018),
• SNRF 14 “Rregullatori i llogarive të shtyra” (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1
janar 2016),
• SNRF 15 “Fitimi nga kontratat me klientët” (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1
janar 2017),
• Ndryshime në SNRF 10 “Pasqyrat financiare të konsoliduara dhe SNK 28
“Investimet në filiale dhe shoqëri të përbashkëta” – Shitja ose kontributet në asete midis një investitori dhe
bashkepunëtorit të tij ose bashkë-sipermarresit (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1
janar 2016),
• Ndryshime në SNRF 10 “Pasqyrat financiare të konsoliduara”, SNRF 12 “Dhënia e informacioneve
shpjeguese për përfshirje me entitete të tjera” dhe SNK 28 “Investimet në Filiale dhe Shoqëri të
Perbashkëta” - Subjektet e investimeve: Aplikimi i përjashtimit të konsolidimit (efektiv për periudhat vjetore
që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2016),
• Ndryshime në SNRF 11 “marrëveshjet e përbashketa” – Kontabilizimi i blerjeve të interesave në veprimtaritë
bashkë-sipërmarrëse (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2016),
PASQYRAT FINANCIARE
• Ndryshime në SNK 1 “Prezantimi i pasqyrave financiare” – Paraqitja e nismës (efektiv për periudhat vjetore
që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2016),
• Ndryshime ne SNK 16 “Prona, ndërtesa dhe pajisjet” dhe SNK 38 “Aktive te patrupëzuara” - Qartësim
mbi metodat e amortizmit dhe zhvlerësimit (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar
2016),
• Ndryshime në SNK 16 “Prona, ndërtesa dhe pajisje” dhe SNK 41 “Agrikultura” - Agrikultura: Bimët
prodhuese (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2016),
• Ndryshime në SNK 19 “Përfitimet e punonjësve” - Plani i Përfitimeve të Punëmarrësve: Kontributet e
punëmarresit (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 korrik 2014),
• Ndyshime në SNK 27 “Pasqyrat financiare individuale” – metoda e kapitalit në pasqyrat financiare
individuale (efektiv për periudhat vjetore që fillojnë më apo pas datës 1 janar 2016),
• Ndryshime të standarteve “Përmiresime të SNRF-ve” (cikli 2010-2012) të cilat rezultojnë nga përmirësimet
vjetore të SNRF (SNRF 2, SNRF 3, SNRF 8, SNRF 13, SNK 16, SNK 24 dhe SNK 38) me synim kryesor për të
shmangur mospërputhjet dhe për të qartësuar terma (ndryshimet do të aplikohen për peridhat vjetore më ose
pas datës 1 korrik 2014),
• Ndryshime të standarteve “Përmirësime të SNRF-ve” (cikli 2011-2013) të cilat rezultojnë nga përmirësimet
vjetore të SNRF (SNRF 1, SNRF 3, SNRF 13 dhe SNK 40) me synim kryesor për të shmangur mospërputhjet
dhe për të qartësuar terma (ndryshimet do të aplikohen për peridhat vjetore më ose pas datës 1 korrik 2014),
• Ndryshime të standarteve “Përmiresime të SNRF-ve” (cikli 2012-2014) të cilat rezultojnë nga përmirësimet
vjetore të SNRF (SNRF 5, SNRF 7, SNK 19 dhe SNK 34) me synim kryesor për të shmangur mospërputhjet
dhe për të qartësuar terma (ndryshimet do të aplikohen për peridhat vjetore më ose pas datës 1 janar 2016).
Banka ka zgjedhur të mos i aplikojë këto standarte, rishqyrtime, dhe interpretime përpara datës së tyre efektive.
Përveç SNRF 9, Drejtimi parashikon se aplikimi i standardeve të tjera nuk do të ketë ndikim material në pasqyrat
financiare të konsoliduara të Bankës në periudhën fillestare të zbatimit. më 31 dhjetor 2015 Banka është në proçes
vlerësimi të ndikimit të adoptimit të SNRF 9.
6. Të arDhura nGa InTErESI
2015 2014
Depozita me bankat duke përfshirë Bankën Qendrore 43,564 288,275
Të ardhurat nga interesi nga investime të vlefshme për shitje 666,787 787,991
Të ardhura nga interesi nga investime të mbajtura deri në maturim 257,042 270,799
Interesa mbi huatë dhe paradhënie klientëve 1,547,642 2,484,666
Interesa mbi overdraftet 371,184 358,317
Totali 2,886,219 4,190,048
89
7. ShPEnZImE InTErESI
2015 2014
Detyrime ndaj bankave 67,026 102,661
Detyrime ndaj klientëve 629,292 1,568,628
Totali 696,318 1,671,289
8. Të arDhura nETO nGa TarIFa DhE KOmISIOnE
2015 2014
Kembimet valutore 160 4,003
Leter kredite 15,918 17,968
Transferta monetare 66,897 75,377
Komisione hua dhe visa Card 95,659 78,632
Import/Eksporte 13,959 23,518
Komisione per sherbimet 198,099 107,629
Të ardhura totale nga tarifa dhe komisione 390,692 307,127
Te tjera shpenzime financiare (4,080) (3,547)
Banka korrespondente (11,820) (12,164)
Shpenzime totale për tarifa dhe komisione (15,901) (15,711)
Të ardhura neto nga tarifa dhe komisione 374,791 291,416
9. ShPEnZImE PErSOnELI
2015 2014
Paga 520,950 489,159
Kontribut për fondin shtetëror të pensioneve 61,128 66,777
Shpenzime të tjera për personelin 25,695 25,120
Totali shpenzime personeli 607,773 581,056
PASQYRAT FINANCIARE
10. ShPEnZImE Të TjEra OPEracIOnaLE
2015 2014
Shpenzime qiraje te pagueshme sipas qerave operacionale 184,527 209,230
Sigurimi i depozitave me ASD-ne 217,004 220,783
Shpenzime telekomunikacioni 101,296 106,464
Reklama dhe marketing 40,625 43,076
Shpenzime mirembajtje dhe sigurimi 105,300 119,351
Shpenzime nenshkrimi 70,276 97,823
Energji,uje dhe avull 44,554 44,454
Paisje zyre-inventar i imet 24,643 28,575
Shpenzime Udhetimi 10,040 15,398
Shpenzime te tjera sigurimi 23,591 34,267
Sherbime te jashteme nga te tretet 29,244 12,196
Te tjera 91,199 117,055
Totali shpenzime te tjera operacionale 942,299 1,048,672
11. ShPEnZImI I TaTIm FITImIT
Përbërësit e shpenzimit të tatim fitimit për vitet e mbyllura më 31 dhjetor 2015 dhe 2014 janë:
2015 2014
Tatimi aktual
Shpenzimi i tatimit aktual - -
Tatimi i shtyrë
Në lidhje me krijimin dhe rimarrjen e diferencave të përkohshme 41,061 3,763
Shpenzimi i tatim fitimit raportuar në fitim ose humbje 41,061 3,763
91
Rakordimi midis shpenzimit tatimor dhe fitimit kontabël i shumëzuar me normat vendase në Shqipëri për vitet e
mbyllur më 31 dhjetor 2015 and 2014 është si vijon:
2015 2014
Humbja kontabël para tatimit (3,356,726) (761,004)
Tatim fitimi teorik me normën statutore (2015: 15%; 2014: 15%) (503,509) (114,151)
Efekti tatimor mbi diferencat e përhershme: 125,521 14,480
-Të ardhura jo të tatueshme (2,002) (18,476)
-Shpenzime të pazbritshme 123,519 32,956
Humbje fiskale të mbartura nga periudha paraardhëse 377,988 99,671
Shpenzimi i tatimit aktual - -
Tatim i shtyrë
vlerësimi fillestar dhe kosto historike e AAm 786 (21)
Shpenzimet e nisjes dhe të kapitalizuara 5,239 (3,179)
Rregullime për zhvlerësimin e aktiveve fikse 37,038 27,559
Komisione huaje të shtyra (2,002) (2,480)
Detyrime të tjera - (18,116)
Tatim i shtyrë mbi të ardhurat i njohur në fitim ose humbje 41,061 3,763
Investime të vlefshme për shitje (31,492) 18,188
Tatimi i shtyrë mbi të ardhurat/(shpenzimet) i njohur në të ardhura të tjera
gjithëpërfshirëse(31,492) 18,188
Banka ka aktive tatimore të shtyra potenciale të panjohura në lidhje me humbjet fiskale të mbartura nga peridha
paraardhëse prej 566,092 mijë Lekë (2014: 150,937 mijë Lekë). Humbjet fiskale të mbartura skadojnë si më poshtë:
2015 2014
Humbje fiskale të mbartura që skadojnë në fund të:
- 31 dhjetor 2014 - -
- 31 dhjetor 2015 - 884
- 31 dhjetor 2016 88,433 88,433
- 31 dhjetor 2017 99,671 99,671
- 31 dhjetor 2016 377,988
Totali i humbjes fiskale të mbartur 566,092 188,104
Norma efektive e tatimit për vitin 2015 është zero (2014: zero). Sipas legjislacionit tatimor shqiptar, autoritetet
tatimore kanë të drejtë të inspektojnë deklarimet deri në 5 vite pas dorëzimit të tij.
PASQYRAT FINANCIARE
Tatim fitimi i arkëtueshëm
2015 2014
1 janar 300,679 300,679
Parapagime gjatë vitit - -
Shpenzimi i tatim fitimit - -
31 dhjetor 300,679 300,679
Paraqit shenime per pjesen lene ne provigjone
Tatim i shtyrë që përfshihet në bilanc dhe ndryshimet e regjistruara në shpenzimin e tatim fitimit janë si më poshtë:
2015
Tatimi i shtyrë aktiv
Tatimi i shtyrë pasiv
Pasqyra e fitimit ose humbjes
Aktive financiare të vlefshme për
shitje
(De)/Kr (De)/Kr
vlerësimi fillestar dhe kosto historike e AAm (6,723) 786 -
Investime të vlefshme për shitje (56,011) - (31,492)
Shpenzimet e nisjes dhe të kapitalizuara (40,894) 5,239 -
Rregullime për zhvlerësimin e aktiveve fikse 124,273 - 37,038 -
Komisione huaje të shtyra 17,349 - (2,002) -
Detyrime të tjera 341 - -
Totali 141,963 (103,628) 41,061 (31,492)
Tatim i shtyrë aktiv neto 38,335
2014
Tatimi i shtyrë aktiv
Tatimi i shtyrë pasiv
Pasqyra e fitimit ose humbjes
Aktive financiare të vlefshme për
shitje
(De)/Kr (De)/Kr
vlerësimi fillestar dhe kosto historike e AAm - 7,091 (21) -
Investime të vlefshme për shitje - 59,140 18,188
Shpenzimet e nisjes dhe të kapitalizuara - 46,133 (3,179) -
Rregullime për zhvlerësimin e aktiveve fikse 124,457 - 27,559 -
Komisione huaje të shtyra 19,351 - (2,480) -
Detyrime të tjera - 18,116 (18,116) -
Totali 143,808 130,480 3,763 18,188
Tatim i shtyrë aktiv neto 13,328
93
12. arKa DhE LLOGarI mE BanKaT
2015 2014
Arka
Kartëmonedha dhe monedha në Lekë 586,413 792,028
Kartëmonedha dhe monedha në monedhë të huaj 615,403 719,355
Totali i arkës 1,201,816 1,511,383
Llogari me Bankën Qendrore
Llogari rrjedhëse
Në Lekë 497,212 -
Në monedhë të huaj 2,654,242 221,957
3,151,454 221,957
Rezerva e detyrueshme
Në Lekë 3,283,409 3,867,745
Në monedhë të huaj 2,834,351 3,591,591
6,117,760 7,459,336
Interes i përllogaritur 7,100 11,400
Totali i llogarive me Bankën Qendrore 9,276,314 7,692,693
Bankat 6,059,000 9,355,387
Paraja ne transit me bankat korespondete 137,280 467,108
Totali i llogarive rrjedhëse me bankat 6,196,280 9,822,495
Totali Arka dhe llogari me Banken Qendrore 16,674,410 19,026,571
Rezervat e detyrueshme me Bankën Qendrore nuk janë për përdorim të përditshëm nga Tirana Bank dhe
përfaqësojnë një depozitë rezerve minimale, e cila kërkohet nga Banka e Shqipërisë. Këto rezerva llogariten sa
10% e shumës mesatare të depozitave të muajit për të cilat Banka u detyrohet klientëve, dhe janë si në Lekë ashtu
edhe në monedhë të huaj (USD dhe Euro)
Depozitat me Afat me bankat
Depozita me afat me bankat – Rezident - 350,350
Depozita me afat me bankat – Jo rezident 11,280,944 7,847,840
Interes i përllogaritur (954) 14,914
Totali i depozitave me afat me bankat 11,279,991 8,213,104
Totali arka dhe llogarive me Bankat 27,954,400 27,239,675
Shuma prej 137,280 mije Lek në datën 31 Dhjetor 2015 përfaqëson para në udhëtim dhe depozituar në ditët e
para të janarit tek Raiffeisen Bank International AG në llogarinë e Bankës Kombëtare Tregtare.
Normat e interesit per huate per bankat nuk riçmohen.
Normat e interesit për rezervat e detyrueshme gjatë vitit 2015 dhe 2014 janë luhatur si më poshtë:
PASQYRAT FINANCIARE
2015
Monedha Minimumi Maksimumi Metoda e llogaritjes
LEK 1.225% 1.40% 70% e kthimit të marrëveshjeve të riblerjes
USD 0% 0% -
EUR 0% 0% -
2014
Monedha Minimumi Maksimumi Metoda e llogaritjes
LEK 1.575% 2.10% 70% e kthimit të marrëveshjeve të riblerjes
USD 0% 0% -
EUR 0% 0% -
Llogaritë rrjedhëse me Bankën Qendrore nuk mbartin interes. Normat e interesit për llogaritë e tjera rrjedhëse janë
të ndryshueshme. Llogaritë rrjedhëse (Nostro dhe në të parë) detajohen si më poshtë:
S&PLT/ST
2015 2014
Llogari rrjedhëse me bankat
Raiffeisen Bank International AG BBB+ 65,302 5,289,012
Deutche Bank AG BBB+ 5,561,476 3,297,810
Deutsche Bank Trust Bank Americas BBB+ 377,831 547,833
Piraeus Bank SA CCC/+ 53,205 219,252
Banco Popolare BBB- 1,186 1,480
Totali 6,059,000 9,355,387
95
Huatë dhe paradhëniet për bankat detajohen në tabelën në vijim:
31 dhjetor 2015S&P
LT/STMonedha
Në monedhë origjinale
Në Lekë ‘000
San Paolo di Torino BBB- EUR 20,000,000 2,745,600
Raiffeisen Bank International AG BBB+ EUR 40,000,000 5,491,200
BBvA BBB EUR 20,000,000 2,745,600
San Paolo di Torino BBB- GBP 1,600,000 298,544
Totali 11,280,944
31 dhjetor 2014S&P
LT/STMonedha
Në monedhë origjinale
Në Lekë ‘000
Piraeus Bank SA CCC/C EUR 56,000,000 7,847,840
Banka Kombëtare Tregtare B EUR 2,500,000 350,350
Totali 8,198,190
13. hua DhE ParaDhEnIE PEr KLIEnTET
2015 2014
Hua për korporata 2,432,735 2,820,287
Hua për SmE 24,917,685 32,010,184
Totali huave për korporata dhe SME 27,350,420 34,830,471
Hua konsumatore 1,566,680 2,132,721
Hipoteka 6,841,093 7,906,853
Overdraft 311,180 352,129
Karta krediti 252,257 249,542
Komisione huaje të shtyra (167,488) (218,686)
Interesi i përllogaritur 849,517 828,268
Hua dhe paradhenie bruto 37,003,659 46,081,298
minus: Provigjione për humbje nga zhvleresimi (8,207,043) (6,828,961)
Totali 28,796,615 39,252,337
Afatshkurtër 13,242,427 18,265,175
Afatgjatë 15,554,188 20,987,162
PASQYRAT FINANCIARE
Tabela në vijim tregon analizën e huave bruto (pa marrë në konsideratë komisionet e huave të shtyra dhe interesin
e akumuluar) për korporatat dhe SmE-të.
2015 2014
Prodhuese 7,172,566 9,081,880
Energjitike 793,712 2,564,180
Tregtare 8,162,762 8,293,255
Ndërtimi 5,906,762 5,191,191
Industri të tjera 5,314,619 9,699,965
Totali i huave bruto 27,350,420 34,830,471
Normat e interesit për kreditë dhe overdrafteve janë lundrues si më poshtë:
Monedha Norma e interesit Penaliteti i normave te interest
2015
LEK 12 months TRIBOR + (2-10.2)% 3.0%
USD 12 months LIBOR + (4-7.0)% 3.0%
EUR 12 months EURIBOR+ (3-7.5)% 3.0%
2014
LEK 12 months TRIBOR + (2-10.2)% 3.0%
USD 12 months LIBOR + (4-7.0)% 3.0%
EUR 12 months EURIBOR+ (3-7.5)% 3.0%
Lëvizja në provigjionin për humbje nga huatë dhe paradhëniet për klientët është si vijon:
2015 2014
më 1 janar 6,828,961 5,130,217
Pakësime (Fshirje) (2,011,944) 61,311
Provigjioni i vitit 3,478,991 1,637,433
Efekt nga kursi kembimit (88,965) -
Më 31 dhjetor 8,207,043 6,828,961
Provigjione individuale 6,198,407 5,677,615
Provigjione kolektive 2,008,637 1,151,346
8,207,043 6,828,961
97
Lëvizjet në provigjionin për humbje sipas kategorive të huave gjatë vitit 2015 është si vijon:
Korporata dhe SME
Konsumatore HipotekaKarta krediti
dhe overdrafteTotali
më 1 janar 2015 5,990,492 187,749 596,656 54,441 6,828,961
Pakësime (Fshirje) (1,730,541) (22,811) (258,592) - (2,011,944)
Provigjioni i vitit 2,797,206 222,149 410,035 49,601 3,478,991
Efekt nga kursi kembimit (77,591) (1,384) (9,991) - (88,965)
Me 31 dhjetor 2015 6,979,190 385,703 738,108 104,042 8,207,043
Lëvizjet në provigjionin për humbje sipas kategorive të kredive gjatë vitit 2014 është si vijon:
Corporate and SME
Consumer MortgagesCredit cards and
overdraftsTotal
më 1 janar 2014 4,594,611 - 481,542 54,064 5,130,217
Write Off (61,311) (61,311)
Provigjioni i vitit 1,334,193 187,749 115,114 377 1,637,433
At 31 December 2014 5,867,493 187,749 596,656 54,441 6,706,339
PASQYRAT FINANCIARE
14. InVESTImE TE VLEFShmE PEr ShITjE
2015 2014
Aksione të visa-s 190,417 147,299
Obligacione qeveritare 13,681,390 3,279,559
Bono thesari qeveritare 6,555,722 23,931,058
Totali 20,427,529 27,357,916
Aksione në Visa Inc 2015 2014
më 1 janar 147,299 110,426
Fitim nga ndryshimi i vlerës së drejtë 43,118 36,873
Më 31 dhjetor 190,417 147,299
Aksionet e mbajtura nga Banka në visa Inc janë dhuruar nga visa në formën e një shpërblimi për bashkëpunim
të qëndrueshëm afatgjatë me Bankën. Aksionet janë dhënë në bazë të performancës kundrejt objektivave të
të ardhurave dhe shpenzimeve për marketingun. Nuk është njohur asnjë zhvlerësim në investimet financiare të
vlefshme për shitje më 31 dhjetor 2015 (2014: zero).
Obligacione qeveritare 2015 2014
më 1 janar 3,279,559 1,986,685
Blerje 10,672,078 1,539,887
maturime (415,792) (213,244)
(Humbje) / fitim nga ndryshimi i vlerës së drejtë 145,546 (33,769)
Më 31 dhjetor 13,681,390 3,279,559
Instrumentat e Qeverisë Shqiptarë në monedhë të huaj vlerësohen si “BB/B” dhe “BB+/B” në monedhë vendase
nga “Standard and Poor’s”. Nuk ka shuma të prapambetura më 31 dhjetor 2015 (2014: zero).
Bono thesari qeveritare 2015 2014
më 1 janar 23,931,058 14,476,316
Blerje 6,598,190 24,092,889
maturime (23,991,344) (14,513,435)
(Humbje) / fitim nga ndryshimi i vlerës së drejtë 17,818 (124,712)
Më 31 dhjetor 6,555,722 23,931,058
99
15. InVESTImE TE mBajTura DErI nE maTurIm
Investime në letra me vlerë 2015 2014
Kosto - 3,749,400
Interes i përllogaritur - 47,023
Zbritje e paamortizuar - (2,375)
- 3,794,048
Obligacione qeveritare 2015 2014
më 1 janar 3,794,048 4,215,704
Të maturuara gjatë vitit (3,794,048) (400,000)
Diferenca nga kursi i këmbimit - (21,656)
Më 31 dhjetor - 3,794,048
Shuma prej 3,794,048 mijë Lekë më 31 dhjetor 2014 përbëhet nga 960,220 mijë Lekë, investime në obligacionet
e Qeverisë Shqiptare të emëtuara në Lekë dhe 2,833,828 mijë Lekë janë investime në obligacionet e Qeverisë
Shqiptare të emëtuara në Euro. Instrumentat e Qeverisë Shqiptarë në monedhë të huaj vlerësohen si “BB/B” dhe
“BB+/B” në monedhë vendase nga “Standard and Poor’s”. Nuk ka shuma të prapambetura më 31 dhjetor 2015
(2014: zero).
16. aKTIVE aFaTGjaTE maTErIaLE TE InVESTuaraAktivet afatgjata materiale të investuara përfshijnë kolaterale të marra nga Banka për shlyerjen e huave të
papaguara. Banka i mban këto aktive për qëllime vlerësimi kapitali. Asnjë prej aktiveve nuk është dhënë me qira
në vitet 2015 dhe 2014. Gjithashtu, nuk janë kryer as riparime dhe punime mirëmbajtjeje për këto aktive në vitet
2015 dhe 2014.
31 dhjetor 2015 31 dhjetor 2014
Aktive afatgjata materiale të investuara 2,314,308 1,978,928
Lëvizjet në aktivet afatgjata materiale të investuara për vitin e mbyllur më 31 dhjetor 2015 dhe 2014 janë si më
pohstë:
December 31, 2015 December 31, 2014
më 1 janar 1,978,927 1,155,416
Shtesat gjate vitit 652,206 700,778
Shitjet (90.858) (59,477)
Fitim/(humbja) nga rivlerësimi (225,968) 182,210
Me 31 dhjetor 2,314,308 1,978,927
Fitim/(humbja) nga rivlerësimi e pa realizuar (225,968) 182,210
PASQYRAT FINANCIARE
16.1 matja e vlerës së drejtë në aktivet e investuara të Bankës.Detajet mbi aktivet afatgjata materiale të Grupit dhe informacioni mbi hierarkinë e vlerës së drejtë më 31 dhjetor
2015 dhe 2014 janë si më poshtë: vlera e drejtë e investimeve afatgjata jomateriale të Bankës më 31 dhjetor 2015
dhe 2014 është arritur në bazë të një vlerësimi të kryer në datat respektive nga disa vlerësues të pavarur, përfshirë
zyrat administruese jo të lidhura me Bankën. Të gjithë vlerësuesit janë të regjistruar dhe çertifikuar në përputhje
me Ligjet Shqiptare. Ata kanë kualifikimet e përshtatshme dhe eksperiencën e fundit në vlerësimin e aktiveve në
vendndodhjet e përshtatshme. vlera e drejtë u llogarit në bazë të metodës së krahasimit me trëgun, e cila reflekton
çmimet e fundit të transaksioneve për aktive të ngjashme. Nuk ka patur ndryshime në metodën e vlerësimit gjatë
vitit. Në matjen e vlerës së drejtë të aktiveve, përdorimi më i lartë dhe më i mirë i aktiveve është përdorimi i tyre
aktual. Nuk ka patur aktive afatgjata materiale të investuara të klasifikuara në Nivelin 1 apo Nivelin 3, dhe as
transferta mes niveleve 1, 2 dhe 3 gjatë vitit.
31 dhjetor 2015 31 dhjetor 2014
Tiranë 848,545 545,830
Durrës 489,367 541,418
Elbasan 147,027 209,664
Kavajë 175,142 160,143
Të tjera 654,226 521,873
Totali 2,314,308 1,978,928
17. aKTIVE aFaTGjaTa jOmaTErIaLE
Kosto: Programe
më 1 janar 2014 1,075,987
Shtesa 118,143
Më 31 dhjetor 2014 1,194,130
më 1 janar 2015 1,194,130
Shtesa 87,025
Më 31 dhjetor 2015 1,281,155
Amortizim i akumuluar
më 1 janar 2014 722,297
Amortizimi i vitit 109,610
Më 31 dhjetor 2014 831,907
më 1 janar 2015 831,907
Amortizimi i vitit 114,777
Më 31 dhjetor 2015 946,684
Vlera kontabël neto
Më 31 dhjetor 2014 362,223
Më 31 dhjetor 2015 334,471
101
18. aKTIVE aFaTGjaTa maTErIaLE
Toka dhe ndërtesa
AutomjeteMobilie
dhe pajisje elektronike
Përmirësime të ambienteve të marra me qira
Totali
Kosto:
më 1 janar 2014 709,450 143,629 1,557,397 1,045,980 3,456,456
Shtesa - 2,104 33,925 8,400 44,429
Pakësime - (34,715) (37,747) (56,385) (128,847)
Më 31 dhjetor 2014 709,450 111,018 1,553,575 997,995 3,372,038
më 1 janar 2015 709,450 111,018 1,553,575 997,995 3,372,038
Shtesa - - 15,211 - 15,211
Pakësime - (14,096) (74,299) (92,943) (181,338)
Më 31 dhjetor 2015 709,450 96,922 1,494,487 905,052 3,205,911
Amortizim i akumuluar:
më 1 janar 2014 237,960 133,341 1,425,050 790,412 2,586,763
Amortizimi i vitit 33,842 7,743 65,236 65,804 172,625
Pakësime - (33,296) (35,178) (55,999) (124,473)
Më 31 dhjetor 2014 271,802 107,788 1,455,108 800,217 2,634,915
më 1 janar 2015 271,802 107,788 1,455,108 800,217 2,634,915
Amortizimi i vitit 33,840 2,267 46,439 68,869 151,415
Pakësime - (13,802) (72,344) (92,943) (179,090)
Më 31 dhjetor 2015 305,642 96,253 1,429,203 776,142 2,607,240
Vlera kontabël neto
Më 31 dhjetor 2014 437,648 3,230 98,467 197,778 737,123
Më 31 dhjetor 2015 403,808 669 65,284 128,909 598,671
PASQYRAT FINANCIARE
19. aKTIVE TE TjEra
31 dhjetor 2015 31 dhjetor 2014
Aktive të tjera financiare
Debitorë të tjerë 308,814 334,438
Karta visa të arkëtueshme 4,519 8,314
Llogari të tjera të arkëtueshme nga klientë 50,537 47,226
Totali i aktiveve të tjera financiare 363,870 389,978
Paradhënie 663 907
Inventarë 35,407 47,655
Shpenzime të parapaguara 70,797 72,502
Aktive të tjera 225,782 161,200
Totali i aktiveve të tjera 696,519 672,242
20. DETyrImE nDaj BanKaVE
31 dhjetor 2015 31 dhjetor 2014
Llogari rrjedhëse
Rezidente 13,688 5,114
Jorezidente 1,059 6,751
14,746 11,865
Hua
Rezidente 1,990,791 2,217,343
Jorezidente 19,011 2,622,481
2,009,802 4,839,824
Interes i përllogaritur 82 1,506
Totali 2,024,630 4,853,195
103
21. DETyrImE nDaj KLIEnTëVE
31 dhjetor 2015 31 dhjetor 2014
Korporata
Llogari rrjedhëse 4,754,956 5,703,825
Depozita me afat 945,804 2,299,084
Depozita të tjera 575,740 512,803
6,276,500 8,515,712
Individë
Llogari rrjedhëse / kursimi 9,736,999 10,443,119
Depozita me afat 47,002,472 57,921,807
Depozita të tjera 317,221 580,446
57,056,692 68,945,372
Interes i përllogaritur 315,353 595,825
Çeqe të pagueshme dhe transferta 98,438 26,374
Totali 63,746,983 78,083,284
22. DETyrImE TE TjEra
31 dhjetor 2015 31 dhjetor 2014
Dividendë të pagueshëm - 98
Shpenzime të llogaritura 158,683 66,658
Detyrime të tjera 157,252 149,531
Detyrime të tjera financiare 315,936 216,287
Tatime të tjera për t’u paguar - 881
Sigurime shoqërore për t’u paguar 31,045 23,005
Totali 346,981 240,173
Shpenzimet e përllogaritura përfshijnë shpenzime për shërbime bazë, shpenzime telefoni dhe shpërblime që
lidhen me vitin aktual por që do të paguhen vitin në vazhdim.
23. PrOVIGjIOnE
2015 2014
më 1 janar 434,818 179,956
Pakësime (197,382) (105,716)
Provigjioni i vitit 145,956 360,578
Më 31 dhjetor 383,392 434,818
PASQYRAT FINANCIARE
24. KaPITaLI I PaGuar DhE PrImI I aKSIOnEVE
31 dhjetor 2015 31 dhjetor 2014
Kapitali i nenshkruar,emetuar dhe paguar plotesisht 14,754,741 14,754,741
Primet e aksioneve 1,735,494 1,735,494
Diferenca te rivleresimit
Rezerva statutore 260,623 260,623
Rezerva ligjore 1,113,627 1,113,627
Rezerva te tjera (Letra me vlere) 330,120 151,664
Totali 18,194,605 18,016,149
Tabela në vijim tregon strukturën e aksionerëve të bankës më 31 dhjetor 2015 dhe 2014.
Emri i aksionarit Numri i aksioneve në 2015
Përqindja më 31 dhjetor 2015
Numri i aksioneve në
2014
Përqindja më 31 dhjetor 2014
Piraeus Bank S.A Greece 496,098 98,83 496,098 98,83
mr. Tzivelis Ioannis 5,877 1.17 5,877 1,17
Totali 501,975 100,00 501,975 100,00
me 31 Dhjetor 2015, aksionet e autorizuara dhe te leshuara nga Kapitali i Bankes perbehen nga 501,975 aksione
me vlere nominale 216.24 EUR per aksion.
25. rEZErVa Të TjEraRezervat ligjore jane percaktuar sipas Rregullores se Bankes se Shqiperise “mbi minimumin e kapitalit fillestar per
aktivitete te lejuara te Bankave dhe degeve te licensuara te bankave te huaja”, nr.51, date 22 Prill 1999. Bankat
dhe deget e licensuara te bankave te huaja duhet te krijojne rezerva qe varjojne nga 1,25% deri ne 2% te riskut
total te aktiveve duke zbritur 1/5 e fitimit pas tatimit përpara pageses se dividenteve.
Rezerva ligjore sipas Ligjit per Shoqerite Tregtare, kerkon krijimin e rezerves duke marre 5% te fitimit neto te
Bankes pasi jane zbritur humbjet e viteve te kaluara. Kjo procedure nuk eshte e detyrueshme ne rast se rezervat
kane vlere sa 1/10 e kapitalit te Bankes.
26. DIVIDEnDëAsambleja e Përgjithshme e Aksionarëve ka vendosur që të mos shpërndajë dividendë nga fitimi i pashpërndarë
më 31 dhjetor 2014. Nuk është marrë ende një vendim për fitimet e pashpërndara më 31 dhjetor 2015.
105
27. mjETE mOnETarE DhE EKuIVaLEnTET E TyrE
me qëllim të pasqyrës së flukseve monetare, mjetet monetare dhe ekuivalentët e tyre përbëhen si në vijim:
Shënime 31 dhjetor 2015 31 dhjetor 2014
Arka 12 1,201,816 1,511,383
Llogari me Bankën Qendrore 12 3151454 221,957
Llogari rrjedhëse me bankat 12 6,196,280 9,822,495
Hua dhe paradhënie për bankat 12 11,280,944 8,198,190
Totali 21,830,494 19,754,025
28. PaLE TE LIDhuraGjatë aktivitetit të biznesit bankar, Banka kryen transaksione të ndryshme me palët e lidhura. Palët e lidhura
përfshijnë (a) Piraeus Bank S.A Greqi për llogari rrjedhëse, vendosje ndërbankare dhe huamarrje, dhe (b) Tirana
Leasing (degë e kompanisë mëmë) për hua dhe depozita. Kompania mëmë e drejtpërdrejtë dhe përfundimtare e
bankës është Piraeus Bank SA (Greqi).
31 dhjetor 2015 31 dhjetor 2014
Piraeus Bank SA greqi
Llogari rrjedhëse 53,205 219,252
vendosje ndërbankare - 7,847,840
Detyrime ndaj bankave (1,059) (6,751)
Hua të marra (19,011) (2,622,481)
Totali 33,135 5,437,860
31 dhjetor 2015 31 dhjetor 2014
Tirana Leasing (degë e Piraeus Bank SA)
Hua të dhëna (Tirana Leasing) - 430,935
Detyrime ndaj Tirana Leasing (424,373) (43,017)
Totali (424,373) 387,918
Drejtorët e bankës
Hua të dhëna 12,076 32,080
Depozita (6,428) (36,704)
Totali 5,648 (4,624)
Garancitë e marra nga Piraeus Bank për vitin 2015 dhe 2014 janë 3,449,482 Lekë dhe 6,425,977 Lekë (shënimi 25).
PASQYRAT FINANCIARE
2015 2014
Të ardhura dhe shpenzime
Piraeus Bank S.A. greqi
Të ardhura nga interesi 10,879 172,099
Shpenzime interesi (15,183) (51,367)
Të ardhura nga tarifa dhe komisione - 6
Shpenzime për tarifa dhe komisione (165) (198)
(4,469) 120,540
Tirana Leasing
Të ardhura nga interesi 9,286 16,340
9,286 16,340
29. ParaQITja E InSTrumEnTEVE FInancIarE SIPaS KaTEGOrIVE Të maTjES
2015 Hua dhe të arkëtueshme
Të vlefshme për shitje
Të mbajtura deri në maturim
Totali
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore 16,674,410 - - 16,674,410
Hua dhe paradhënie për bankat 11,279,991 - - 11,279,991
Investime të mbajtura deri në maturim - - - -
Investime të vlefshme për shitje - 20,427,529 - 20,427,529
Hua dhe paradhënie për klientët 28,796,615 - - 28,796,615
Totali i aktiveve financiare 56,751,016 20,427,529 - 77,178,545
Aktive të tjera 363,870
Totali i aktivit 77,542,415
2014Hua dhe të
arkëtueshmeTë vlefshme për
shitjeTë mbajtura deri
në maturimTotali
Arka dhe llogari me Bankën Qendrore 19,026,572 - - 19,026,572
Hua dhe paradhënie për bankat 8,213,104 - - 8,213,104
Investime të mbajtura deri në maturim - - 3,794,048 3,794,048
Investime të vlefshme për shitje - 27,357,916 - 27,357,916
Hua dhe paradhënie për klientët 39,252,338 - - 39,252,338
Totali i aktiveve financiare 66,492,014 27,357,916 3,794,048 97,643,978
Aktive të tjera 389,978
Totali i aktivit 98,033,956
më 31 dhjetor 2015 dhe 2014, ndryshimet në vlerën e drejtë të letrave me vlerë tregtare shkojnë në fitim ose
humbje të periudhës, investimet e vlefshme për shitje maten me vlerë të drejtë dhe ndryshimet në vlerën e drejtë
njihen në pasqyrën e të ardhurave gjithëpërfshirëse. Huatë dhe të arkëtueshme dhe investimet e mbajtura deri në
maturim mbahen me kosto të amortizuar. më 31 dhjetor 2015 dhe 31 dhjetor 2014, të gjitha detyrimet financiare
të Bankës janë mbajtur me kosto të amortizuar.
107
30. anGaZhImE DhE DETyrImE TE KuShTEZuaraDetyrimet e kushtëzuara dhe angazhimet përfshijnë garanci të zgjatura për klientët dhe të marra nga Banka Piraeus.
Llogaritë më 31 dhjetor 2015 dhe 2014 janë si më poshtë:
31 dhjetor 2015 31 dhjetor 2014
Të dhëna
Angazhime kredie 854,690 4,292,961
Letër garanci 465,248 799,764
Të marra
Garanci të marra 3,449,482 6,425,977
Cështje gjyqësore
Cështjet gjyqësore janë të zakonshme në industrinë bankare si rrjedhojë e vetë natyrës së biznesit.
Banka ka rregulla dhe politika formale për të administruar çështjet ligjore. Pas konsultimit me profesionistë dhe
vlerësimit të shumës së humbur, Banka bën rregullime duke marrë parasysh efektet negative që këto çështje ligjore
mund të kenë mbi pozicionin e saj financiar.
Angazhime qiraje
Banka merr me qira zyra në Tiranë, Durrës, Korçë, vlorë, Lezhë, Elbasan, Gjirokastër, Fushë Krujë, Shkodër, Lushnjë,
Pogradec, Berat, Sarandë, Fier etj. Këto qira janë të anullueshme me njoftim tre-mujor.
Angazhimet e qirasë klasifikohen si më poshtë:
31 dhjetor 2015 31 dhjetor 2014
Deri në 1 vit 153,528 176,508
Nga 1 deri në 5 vjet 367,580 533,762
më shumë se 5 vjet 15,885 64,085
Totali 536,993 774,355
31. nGjarjE PaS DaTëS Së raPOrTImIT Nuk ka ngjarje të tjera pas datës së raportimit që do të kërkonin rregullime ose shënime shpjeguese shtesë në
pasqyrat financiare.