-
ALUMNI INGENIEURSK.U.LEUVEN
Nr. 10 • juli 2010 Afgiftekantoor 3000 Leuven 1 • P802104
TIJDSCHRIFT VAN DE FACULTEIT INGENIEURSWETENSCHAPPEN EN VILv
Ingenieursonderzoek in de ruimte,
voor de samenleving, in de gezondheidszorg,
voor je vakantie
Ingenieurs actief in passief wonen
Ingenieurs in spe en hun bedrijvenrelaties
-
Beste collega’s,
Een warm welkom aan onze nieuwe ingenieurs en
ingenieur-architecten! Een traject van 300 studiepuntenheeft deze
jongeren die ongeveer vijf jaar geleden uit de humaniora de grote
stap naar onze faculteit in Leuvenzetten, getransformeerd in
startende burgerlijk ingenieurs en burgerlijk
ingenieur-architecten. Een wonder-baarlijk proces waarbij
talentrijke jonge mensen zich de noodzakelijke vaardigheden en
competenties eigenmaken in een dynamische interactie met de
docenten en andere studiebegeleiders. Niet alleen kennisopbouwmaar
ook de zogenaamde skills werden ontwikkeld, waarbij men geregeld
ver voorbij de disciplinaire grenzenbeweegt: grondigheid,
systematische aanpak, flexibiliteit, contextueel denken, …. Toch
blijven er vragen over de (te) beperkte fractie van vrouwelijke
ingenieurs, een probleem dat niet Vlaams of Belgisch is
maarinternationaal wordt vastgesteld. Ligt het misschien aan de
aanpak van wiskunde in het basisonderwijs? Verder in dit nummer
vind je de resultaten van een Amerikaanse studie hierover.De
uitdagingen voor de volgende decennia zijn indrukwekkend en vragen
het engagement van de ingenieurs.Professor André Loeckx, actief in
het Leuvense Metaforum, roept de ingenieurs op om intensiever deel
te
nemen aan het maatschappelijke debat. Een thema dat zeker past
in dit kader is de biomedische technologie zoals blijkt uit een
eerste bijdrage over ingenieurs en ruimtevaart en uit de bekroonde
masterproef van Véronique Peiffer. Een interessante ontwikkeling is
het werk van Wouter Souffriau waarbij het beslissingsproces over
keuzes tijdens een toeristische uitstap op een verbazende wijze
wordt ondersteund. Efficiënt toerisme, het moest er eens van
komen…Ik wens jullie allen een fijne en dikverdiende vakantie
toe!
Ludo Froyen, decaan Faculteit Ingenieurswetenschappen
Beste collega’s,
Net als dit nummer van Geniaal maakt de eerste lidkaart van VILv
- Alumni Ingenieurs K.U.Leuven deel uitvan het welkomstpakket voor
de net afgestudeerde ingenieurs. We heten dan ook graag alle
gepromoveerdenvan harte welkom bij VILv – Alumni Ingenieurs
K.U.Leuven! Waar VTK voor je klaar stond tijdens je
studenten-loopbaan, staat nu VILv - Alumni Ingenieurs K.U.Leuven
klaar om je band met de faculteit en de universiteitte behouden. De
alumniwerking betekent voor afgestudeerde ingenieurs een
waardevolle bron van contactenen kennis. Met bijna 5000 leden is
VILv – Alumni Ingenieurs K.U.Leuven de grootste facultaire
alumniverenigingvan de K.U.Leuven. Onze activiteiten bieden niet
alleen de mogelijkheid om kennis op niveau op te doen,ze bieden
ruimschoots de gelegenheid vroegere collega's te ontmoeten en bij
te praten. Als lid krijg je ookGeniaaL gratis toegestuurd: de
uitgelezen manier om op de hoogte te blijven van wat reilt en zeilt
aan jevroegere faculteit. Bovendien geniet je van de voordelen van
het lidmaatschap van Alumni Lovanienses, de overkoepelende
alumnivereniging. Je VILv-lidkaart is dus een dubbele lidkaart
waarmee je zowel lidbent van de facultaire alumnivereniging VILv -
Alumni Ingenieurs K.U.Leuven als van de universitaire alumni-
vereniging Alumni Lovanienses. Alumni Lovanienses organiseert
heel wat activiteiten en exclusieve evenementen, waarop je als lid
auto-matisch uitgenodigd wordt. Tevens ontvang je de Campuskrant en
krijg je korting bij verschillende universitaire faciliteiten
(bibliotheek,sportkaart, ...). Na het eerste jaar gratis
VILv-lidmaatschap kun je kiezen voor een dubbel lidmaatschap van de
ingenieursvereniging K VIVen de alumnivereniging VILv - Alumni
Ingenieurs K.U.Leuven (voor 44 euro tot 110 euro na 5 jaar
afstuderen) of een rechtsreeks lidmaat-schap van VILv - Alumni
Ingenieurs K.U.Leuven voor 25 euro.Met de vakantie voor de deur
hopen we dat alle lezers hiervan zullen kunnen genieten: zowel de
net afgestudeerde ingenieurs die intenseexamenweken achter de rug
hebben als de reeds professioneel werkzame ingenieurs die
ongetwijfeld ook hun batterijen weer willen opladen.Geniet
ervan!
Iris De Coster, voorzitter VILv
nieuws uit de faculteit 3
onderzoek in de ruimte 4-5
Metaforum Leuven 6-7
K VIV - prijs voor Véronique Peiffer 8-9
doctoraat Wouter Souffriau 10-11
nieuwe Arenbergers 12-13
forumavond passief wonen 14-15
jaarvergadering VILv 16-17-18
reünie 1985 19
meisjes en wiskunde 20
VTK bedrijvenrelaties 21
VTK presessen 22-23
INHOUD
Voorwoord
-
Nieuws
3
Prijzen, onder -scheidingen, …• VTK-verkiezingen: voor de
verkiesbare ploeg
Impuls werden 963 stemmen uitgebracht.Op een totale populatie
van 2832 stem -gerechtigden is dat dus een opkomst van33,93%
(kiesdrempel is 10%). Impuls is daarbij verkozen tot presidium van
de Vlaamse Technische Kring voor het academiejaar 2010-2011.
Vincent Goffin,student master in de
ingenieurswetenschappen:werktuigkunde, wordt de nieuwe preses.
• Thijs Van den Brande, student master in de
ingenieurswetenschappen: bouwkunde,werd verkozen tot
ondervoorzitter vanLOKO, de studentenraad van de K.U.Leuven,voor
academiejaar 2010-2011. Hij zaltevens zetelen in de Raad van
Bestuur ende Academische Raad van de K.U.Leuven.
Hercules 3-projectenOp 6 mei 2010 werden in aanwezigheid
vanIngrid Lieten, Vlaams minister van Innovatie, de toekenningen
van de Hercules 3-projectenvoor zware onderzoeksinfrastructuur
bekend-gemaakt tijdens een academische zitting aande Universiteit
Gent. Drie van de vijf toekenningenhebben een K.U.Leuven-promotor.
Eén vanhen is Bart Blanpain, gewoon hoogleraar aanhet Departement
Metaalkunde en ToegepasteMateriaalkunde en promotor van het
project‘Field emission gun electron microprobe’.
Safety EngineeringVolgend academiejaar start de nieuwe
master-na-masteropleiding Safety Engineering, als opvolgervan de
vroegere master-na-masteropleidingVeiligheidstechniek, in
samenwerking metessenscia en scores4chem. Meer informatieop
www.kuleuven.be/studieaanbod/manamas/opleidingen/safetyengineering.htm
P&O in Congo
Tijdens de eerste week van juni waren er vier Congolese
professoren te gast aan onze faculteit; twee van UNIKIN (Université
de Kinshasa) en twee van ISTA (InstitutSupérieur des Techniques
Appliquées). Zij kwamen hier inspiratie opdoen bij P&O, het
opleidingsonderdeel Probleemoplossen en Ontwerpen, voor het
invoeren van projectonderwijs in de ingenieursopleiding in
Kinshasa. Dat maakt deel uit van eenVLIR-UOS samenwerkingsproject
onder leiding van prof. Jos Vander Sloten en em. prof. Georges Van
der Perre om de ingenieursopleiding in Congo te hervormen.Andere
actiepunten zijn het installeren van een centraal meet- en
controlelaboratorium,het ontwikkelen van wetenschappelijke
onderzoeksprojecten met Congolese enVlaamse partners en het
opzetten van pilootprojecten voor afstandsonderwijs.
De Congolese delegatie hoopt volgend academiejaar te kunnen
starten met P&O voor een testgroep studenten in Kinshasa.
PublicatiesArenberg 2009. De Arenbergbrochure, waarin recent
aangesteld academisch personeelbinnen de Groep Wetenschap &
Technologie de gelegenheid krijgt zichzelf en
zijn/haaronderzoekswerk kort voor te stellen, is aan haar 20e
editie toe. De brochure is te raadplegen op
www.set.kuleuven.be/brochures/arenberg2009.htm.Zie ook op p.12 in
dit nummer.
In memoriamMartinus Brabers, emeritus gewoon hoogleraar aan het
Departement MTM, overleed teOverpelt op 16 april 2010 en werd
begraven op 24 april 2010 te Mol-Wezel.
Annemie Caproens
Prof. G. Van der Perre, Christel Heylen, Michiel Woittiez, prof.
M. Bilanda Ndele, prof. M. Beta, prof. P. Kalonda Olamba, Patrick
Ndolo Goy en prof. J. Vander Sloten
©R
ob S
teve
ns
-
4
Ruimtereizen en de mensen die ze ondernemen hebben altijd al tot
de verbeelding gesproken. Ingenieurs bijvoorbeeld zijn
geïnteresseerd in de spitstechnologie van de ruimtevaart, helpen
die technologie mee te ontwikkelen… of worden zelfs geselecteerd
als astronaut! Niet verwonderlijk dus dat astronaut-ingenieur Frank
De Winne, nadat hij begin december 2009 terugkeerde op aarde na
zijn ruimteverblijf van 6 maanden in het International Space
Station (ISS), zo’n graag geziene gast is op verschillende
ingenieursgerelateerdeactiviteiten. In maart was hij panellid op
het debat “Vakantie op de maan?”, georganiseerd in het kader van de
Week van de Ethiek door de groep Wetenschap en Technologie van de
K.U.Leuven. Hij was betrokken bij het vak “Probleemoplossen en
Ontwerpen” van de Leuvense eerstejaarsstudenten burgerlijk
ingenieur, die een waterraket moesten ontwerpen om een ongekookt ei
eerst zo hoog mogelijk in de lucht, en daarnaintact terug op de
grond te krijgen. Bij de start van het academiejaar stuurde de
astronaut hen vanuit het ISSeen gefilmde boodschap ter inleiding
van het vak, en begin mei was hij aanwezig bij de afsluitende
lanceringvan de raketten-met-ei. En binnenkort is hij de centrale
gast op de Dag van de Ingenieur die de alumniverenigingVILv
organiseert in Leuven op 2 oktober 2010. Geïnspireerd door de
bezoeken van Frank De Winne, ging GeniaaLop zoek naar
ruimte-onderzoek door K.U.Leuven-ingenieurs. In dit eerste van twee
artikelen worden twee ruimte-onderzoeken met een biomedisch inslag
voorgesteld.
Onderzoek in de ruimteEpisode 1. Biomedische toepassingen.
thema: osteoporose en botregeneratie in de ruimte
wie: prof. Jos Vander Sloten, prof. Harry van Lenthe
wanneer: 1994 – nu
waar: paraboolvlucht, onderzoeksraket, onderzoekscapsule via het
Europees Ruimte-Agentschap (ESA)
onderzoek naar: het mechanisme van ontkalking en regeneratie van
botten van levendewezens in microzwaartekracht. Bij astronauten op
lange ruimtemissies maar ook bij oudere mensen op aarde kunnen
botten snel degenereren. Via dit onderzoek wil men osteoporose
beter begrijpen en behandelingsmethodes ontwikkelen om dit tegen te
gaan.
De eerste projecten focusten op het ontwikkelen van technieken
om het effect van mechanischeen hormonale stimulatie op botcellen
na te gaan in geval van gewichtloosheid. Het doel was de respons
van de botcellen op een mechanische belasting in realtime op te
meten en de bio -chemische processen die een rol spelen bij
botvorming nader te onderzoeken. Dit werd in 2007 gevolgd door het
“Freqboneproject”, waarbij twaalf stukjes levend koeienbotvoor twee
weken de ruimte in gingen in een onbemande onderzoekscapsule
(FOTON-M3).Iedere dag werd de helft van die botjes gedurende tien
minuten mechanisch belast met een trilling. Er wordt namelijk
gedacht dat dit een effectieve manier kan zijn om bot gezond te
houden. Op basis hiervan zou men dan technieken kunnen ontwikkelen
om botontkalking tegen te gaanbij astronauten. De analyses van de
samples, waarbij de evolutie van het botweefsel in de belasteen
onbelaste stukjes bot wordt vergeleken, is nu aan de gang.
Daarnaast werkt de afdeling samen met andere universiteiten aan
de verdere ontwikkeling vantechnieken die bij ruimte-experimenten
als Freqbone kunnen worden gebruikt. De bioreactor waarinbotsamples
in leven kunnen worden gehouden, wordt verder verbeterd en men
werkt aan eengeavanceerde 3D-beeldvormingstechniek, waarmee
vormveranderingen van een stukje bot tijdenseen experiment
kwantitatief kunnen worden opgevolgd.
-
5
Binnen de Afdeling Bio mechanicaen Grafisch Ontwerpen van
hetDepartement Werktuigkundewordt al geruime tijd onderzoekgedaan
naar botontkalking en–regeneratie onder microzwaarte -kracht.
Professor Jos VanderSloten vroeg meer dan 15 jaargeleden het eerste
project aan, en nu volgt professor Harry van Lenthe de projecten
verder op. Het tweede ruimte-onderzoek betreft het effect van een
verblijf in de ruimte op de hart werking. Het wordt geleid door
André Aubert,ingenieur van opleiding en professor bij het
Laboratotium voor Experimentele Cardiologie (Departement Hart-en
Vaatziekten) bij de Groep Biomedische Wetenschappen.
In het volgende nummer: Onderzoek in de ruimte, Episode 2:
Technologie en materialen
thema: respons hartwerking op ruimteverblijf
wie: prof. André Aubert
wanneer: 2000 – nu
waar: paraboolvlucht, ruimtestation ISS via het Europees
Ruimte-Agentschap (ESA)
onderzoek naar: de invloed van een verblijf in de ruimte op hart
en bloedvaten. Dit kadert in bredere research naar hoe de hersenen
via activiteit langs zenuwbanen het hartritme en de bloeddruk
beïnvloeden. Onderzoek naar fenomen waarbij de hartwerking wordt
verstoord zijn niet alleen voor astronautenvan belang maar ook voor
bijvoorbeeld bedlegerige patiënten. Gewichtloosheid heeft effect op
de meeste lichaamsfuncties enorganen: op het skeletstelsel, de
spieren, de bloedsamenstelling, het immuunsysteem en ook op de
hartfunctie. Als de zwaar-
tekracht wegvalt, is er een opwaartse stuwing van bloed en
lichaamsvocht. Dat is te merken aan de ietwat opgeblazengezichten
en chickenlegs bij astronauten. Het lichaam past zich aan deze
nieuwe situatie structureel aan met 'afbraak':de hartspier wordt
wat dunner en de bloedvaten in de benen elastischer. Bij de
terugkeer naar de aarde moet deaanpassing in de omgekeerde zin
gebeuren. Daarbij kan de sturing van de hartwerking verstoord
worden, met alsgevolg dat astronauten na hun terugkeer op aarde er
moeite mee kunnen hebben lang recht te staan. Het monitorenvan de
hartwerking gebeurt op basis van een aantal basis parameters: de
hartslag (op basis van een elektro cardiogram),de bloeddruk
(continu gemeten met een cuff rond de vinger) en de ademhaling (via
een druk sensor in een pak ophet midden van de buik). Op de foto
hiernaast wordt een trainingsmodel getoond waarmee die drie
parameterssimultaan worden opgemeten.
En...: reizen we ooit naar Mars? Via de Mars 500 simulatie
proberen de Russische overheid en de ESA op aarde eenbemande
Marsmissie na te bootsen. Met de huidige technologie zou een reis
naar Mars wel erg lang duren: zowel de heen- als de terugreis
zouden 245 dagen in beslag nemen! De simulatie, die in de loop van
2010 start, bestaat er dan ook uit dat zes vrijwilligers gedurende
520 dagen (twee maal 245 dagen voor de reis, en 30 dagen verblijf
op Mars) opgesloten worden in een volume vergelijkbaar met een
kleine duikboot. Ze moeten er volledig onafhankelijk van de buiten
wereld leven: alle voeding,water en kledij zal aan boord zijn. De
onderliggende hypothese in dit onderzoeksproject, één van de 12
deelnemende projectenaan de simulatie, is dat de opsluiting en het
samenleven tussen verschillende culturen (drie Russen, één Chinees
en twee West-Europeanen) stress zal veroorzaken, wat ook effect op
de hartfunctie zal hebben.
Michelle D’Haese
Frank De Winne bezoekt waterraketingenieurs op
eierlanceerbasis
-
Onderzoekers treden uit hun ivoren professor André Loeckx over
Metaf
6
De stuurgroep telt zes leden;één ervan behoort tot de
ingenieursfaculteit: professorAndré Loeckx van hetDepartement
Architectuur,Stedenbouw en RuimtelijkeOrdening (ASRO). We hebbeneen
afspraak in zijn bureau in de westertoren van
hetArenbergkasteel.
“Hoe ik lid werd van dezestuurgroep? Eenvoudig:men heeft het mij
gevraagd.Het initiatief voor dit platformkwam van de collega’s Erik
Schokkaert (FaculteitEconomie en Bedrijfs -wetenschappen) en Bart
Pattyn en Bart Raymaekers (Hoger Instituut voorWijsbegeerte). Zij
vonden gehoor bij rector Marc Vervenne, die Metaforum opstartte.Ik
was vooral aangetrokken
door het interdisciplinair perspectief en de maat-schappelijk
relevante thema’s.
Met de steun van rector Mark Waer is Metaforum
ondertussengegroeid: wij hebben nu al acht multidisciplinaire
werkgroepenopgericht (zie kader p.7); één ervan heeft haar
activiteiten al kunnen afronden. Deze werkgroepen staan open voor
de onderzoekers aan onze universiteit; zij kunnen zelf het
initiatief nemen en een thema voorstellen, maar ook de stuur-groep
kan een werkgroep opstarten. We zijn ook verantwoor-delijk voor de
verschillende interdisciplinaire colleges in het onderwijsaanbod
van de K.U.Leuven: die zijn in de loopder jaren ontstaan en op
sommige ervan was wat sleet gekomen. Verschillende
interdisciplinaire colleges werden dan ook gereorganiseerd en de
formule werd opgefrist.
Zelf heb ik de werkgroep opgestart rond het thema
Brussel(territorialiteit, identiteit en conflict). Naast de
BHV-problematiek,die nu in het middelpunt van de politieke
actualiteit staat,heeft Brussel met heel wat problemen te kampen,
ik vernoemer slechts twee: armoede en de Europese identiteit. Deze
werkgroep kwam al vier keer samen, met interessantebijdragen vanuit
zeer verschillende standpunten: uiteraardplanning en stedenbouw
(Stijn Oosterlynck en ikzelf), maarook sociale geografie (Chris
Kesteloot), internationale relaties(Luc Reychler), politicologie
(Marc Hooghe), sociale en culturelepsychologie (Norbert
Vanbeselaere), interculturaliteit (JohanLeman) ... Wij hopen klaar
te zijn met onze visietekst tegendecember van dit jaar en een
andere lezing te kunnen gevenaan de dominante vertogen over
Brussel.
“Personenmobiliteit in Vlaanderen”, met Stef Proost
(vervoers-econoom) als voorzitter, is een andere werkgroep waarin
onzefaculteit actief aanwezig is: collega’s Chris Tampère
(Verkeeren Infrastructuur), Eric Van den Bulck (Toegepaste
Mechanicaen Energieconversie), Johan Driesen (Elektrische Energie)
en ikzelf zorgden al voor inbreng vanuit onze
verschillendedisciplines. Het gaat hier om een probleem met
ruimtelijke,economische en technische aspecten, dat iedereen
aan-spreekt en leidt tot sterke polarisering: we gebruiken deLange
Wapperbrug als case. De ruimtelijke planning inVlaanderen, met name
ons spreidingsmodel, heeft heel wat nefaste gevolgen. We
onderzoeken ondermeer alle mogelijkheden om te rationaliseren en
het vervoersysteembeter af te stellen: optimalisatie van
voertuigen, van hetwegennet, van de regelmogelijkheden
(rekeningrijden) ...
Graag kom ik nu terug op uw beginvraag: waarom doe ik het?Daar
zijn allerhande motivaties voor. Eerst en vooral valt mij op dat
heel wat interessante en maatschappelijk uiterst relevante
problemen interdisciplinair van aard zijn, en dat precies de
universiteit alle kennis en ervaring in huis heeft om die problemen
te bestuderen. Ik merk ook op dat dergelijkeproblemen vaak toch
monodisciplinair worden aangepakt, bijvoorbeeld door juristen of
economisten. Dit is ondermeerhet geval in de vastgoedsector, waar
ik als ingenieur-architectvaak mee in aanraking kom.
Al gehoord van “Metaforum Leuven”?
Op de fraaie website www.kuleuven.be/metaforum/ kom je te weten
dat achter deze metaforische naam een interdisciplinaire denktank
schuilgaat,waarmee onderzoekers uit onze universiteit het
maatschappelijk debat willen voeden rond thema’s met sociale
relevantie (zie kader).
Taakomschrijving:
Metaforum Leuven biedt ee
n
platform voor de werking v
an
multidisciplinaire denkgroep
en
rond relevante maatschappe
lijke
problemen. Binnen deze de
nk-
groepen willen we onderzo
ekers
vanuit verschillende discipl
ines,
met verschillende a priori’s
en met een verschillende
achtergrond, met elkaar in
gesprek brengen. Dit moet
uitmonden in een visietekst
,
die vanzelfsprekend niet no
od-
zakelijk één uniforme visie
moet
bevatten, maar ook een wee
r-
gave kan zijn van verschille
nde
wetenschappelijk en ethisc
h
onderbouwde opvattingen.
Daarnaast draagt Metaforum
Leuven bij tot een betere o
nder-
steuning en structurering v
an
de interdisciplinaire college
s.
Metaforum Leuven zal spec
ifieke
activiteiten organiseren, vo
oral
rond de doctoraten honoris
causa, en zal de organisatie
van grote interdisciplinaire
lezingen mee ondersteune
n.
-
toren:orum Leuven
7
Als architect ben ik vanzelfsprekend multidisciplinair bezig en
voel ik mij aangetrokken tot architectonisch enprojectgericht
denken. Als ingenieur ben ik geïnteresseerdin probleemoplossen en
in een rationele staps gewijzebenadering.
Het opstarten van een werkgroep is wel moeilijk en vraagt veel
energie. Maar daarna wordt het razend interessant! Ik vind dat
technologische aspecten in Metaforummeer aan bod moeten komen, dat
wijons meer moeten mengen in het maat-schappelijk debat rond
thema’s zoalsduurzaamheid, innovatie... Er is weinig interesse in
onze faculteitvoor een dergelijke multidisciplinaire aanpak, weinig
bereidheid om problemente bestuderen waar verschillende
aspecten(zowel technologisch als maatschappelijk)samenkomen of die
gekoppeld zijn aanmaatschappelijke keuzen.
Ik zie Metaforum Leuven als een kleinebijsturing naar een
multidisciplinaire enprojectgerichte aanpak, complementairaan het
nichegerichte, monodisciplinairedenken dat in de academische
wereldzo intens beoefend wordt. Let wel, dit isgeen aanval op het
nichegericht onder-zoek: ik blijf er immers van overtuigd dat je
eerst beslagen moet zijn in je eigendiscipline, en pas daarna de
verschillendeexpertises kunt samenbrengen. Anderswordt het een
praatbarak. Dit is echterwel een pleidooi om daarnaast ook
com-plementaire activiteiten te ondernemen!
Tot besluit wil ik graag benadrukken datde aanpak van het
Metaforum voor mijenthousiasmerend en verfrissend werkt.Ik vind het
dan ook bijzonder spijtig dat het zo moeilijk blijkt om binnen onze
faculteit collega’s te vinden die zich hiervoor willen inzetten –
terwijlingenieurs toch bij uitstek probleem -oplossers zouden
moeten zijn...”
Yves Willems
Metaforum Leuven
acht werkgroepen:• Het toenemend gebruik van psychofarmaca
(activiteiten afgerond: symposium in maart 2010; visietekst
gepubliceerd)
actief:• Levensstijl en socio-economische verschillen in
gezondheid• De voorwaarden van een verantwoord
regularisatiebeleid
in België• Kwaliteitszorg en overregulering• Territorialiteit,
identiteit en conflict in Brussel• Personenmobiliteit in
Vlaanderen• Diversiteit in de Congolese maatschappij•
Biodiversiteit: basisproduct of luxegoed?
interdisciplinaire colleges:• Genderstudies• Initiatie tot
ondernemen• Duurzame ontwikkeling• Interdisciplinaire perspectieven
op ontwikkeling en culturen• Lessen voor de XXIe eeuw
interdisciplinaire lezingen:• Leerstoel Louis Meerts•
Multatuli-lezing• Politeia-conferentie
opiniestukken K.U.Leuven:• archief bijhouden van recente
opiniestukken door
leden van de K.U.Leuven in kranten of tijdschriften
gepubliceerd
-
8
Breukheling anders bekeken
Heel wat mensen hebben ooit wel eens een botbreuk
opgelopen.Gelukkig voor ons kunnen botten herstellen zonder
litteken na te laten. Een voorwaarde is wel dat verschillende
celsoorten in debreuk gecoördineerd reageren op mechanische en
chemischeprikkels. Dat dit geen sinecure is, blijkt als je het
breukhelings-proces van wat naderbij bekijkt.
Breukheling wordt in de literatuur opgedeeld in vier fasen
(ziefiguur op volgende pagina). Wanneer een bot breekt,
scheurenheel wat bloedvaatjes. Er vormt zich een bloedklonter en
het weefsel ontsteekt (A). Geleidelijk vormt er zich een
zachtgranulatieweefsel, vergelijkbaar met de korst op een
genezendehuidwonde. Cellen in en rondom dit weefsel produceren
groei-factoren. Dit zijn eiwitten die de activiteit van bepaalde
cellen,zoals kraakbeen- of botvormende cellen, beïnvloeden. Op
bepaalde plaatsen vormt zich onmiddellijk botweefsel; in het midden
van de breukzone ontstaat eerst kraakbeen (B). Om de heling te
voltooien en ervoor te zorgen dat de verbindingvolledig verbeent
moet de concentratie aan zuurstof en voedings-stoffen overal op
peil worden gebracht. Dit gebeurt door de vorming van een
bloedvatennetwerk (C). De laatste fase van het helingsproces
bestaat erin dat het bot langzaam zijn oor-spronkelijke vorm weer
aanneemt (D).
Breukheling is dus een behoorlijk complex proces waarbij
ver-schillende soorten cellen, weefsels en groeifactoren
betrokkenzijn. Als er tijdens dat proces iets misloopt bij de
communicatie,verloopt de heling trager of stopt ze zelfs volledig.
Dat gebeurtbij bijna 10% van alle botbreuken.
Bij traditionele behandelingsmethoden van vertraagde
bothelingtracht men de mechanische omstandigheden van de breuk
teverbeteren (bijvoorbeeld door het aanbrengen van een plaat
ofschroeven). Nieuwe technieken richten zich eerder op het
biolo-gische aspect van het proces door bepaalde chemische
stoffenof cellen toe te dienen. Een voorwaarde is wel dat de
invloedvan die factoren op de heling goed kan worden ingeschat.
Daar knelt het schoentje, en dat is dan ook het onderwerp vanheel
wat onderzoek. Daarbij zijn verschillende pistes denkbaar. In vivo
studies analyseren breukheling bij proefdieren. Het gedragvan de
relevante cellen en weefsels kan ook in vitro bestudeerdworden.
Jammer genoeg zijn deze experimenten tijdsintensief en duur. Daarom
is een in silico benaderingswijze aantrekkelijk. Computermodellen
zijn niet meer weg te denken in onze heden-daagse industrie en
economie, en ook in de biomedische sectorhebben ze een vaste plaats
verworven. Daarbij kun je denkenaan het ontwerpen van prothesen of
robotchirurgie.
Maar ook bij het begrijpen en behandelen van botbreuken
kunnencomputersimulaties van nut zijn. Via computersimulaties
kunnenverschillende hypothesen van breukheling gemodelleerd
wordenen getoetst aan de werkelijkheid. Met een goed wiskundig
modelzou het bovendien mogelijk moeten zijn nieuwe
behandelings-strategieën te ontwerpen en te evalueren alvorens ze
daadwer-kelijk toe te passen.
Botbreuken en wiskunde
Bij het opstellen van een model voor breukheling moet
rekeninggehouden worden met de verschillende soorten cellen,
weefselsen groeifactoren die betrokken zijn bij het proces. Ook de
concen-tratie aan zuurstof en voedingsstoffen is belangrijk. Het
modelbeschrijft hoe de verdeling van al deze componenten
evolueert.Daarnaast vereist de verdeling van bloedvatcellen een
gedetailleerde
Op 18 maart 2010 was het zover: op de 68e editie van de K VIV
Ingenieursprijzen mochten de 7 finalisten hun masterproef
verdedigen voor publiek en een professionele jury. De finalisten
werden vooraf geselecteerd uit de genomineerden van elke Vlaamse
burgerlijk- of bio-ingenieursfaculteit op basis van een artikel
over hun werk,gericht tot en aantrekkelijk voor een breed publiek.
Bij de geselecteerde masterproeven waren er drie van burgerlijk
ingenieurstudenten van de K.U. Leuven: de masterproef van Claus
Claeys en Stijn De Bruyne (werktuigkunde) over
remenergierecuperatie als rem op het brandstofverbruik, de
masterproef van Rogier Corthout en Hans De Clercq(biomedische
technologie) over babymonitoring via de pyjama en de masterproef
van Véronique Peiffer (werktuig-kunde) over het naadloos herstellen
van botten. De twee teams kregen mooie ereplaatsen als laureaten,
maar hetwerk en de verdediging van Véronique Peiffer konden de jury
uiteindelijk het meest bekoren.De K VIV beschrijft zijn prijs niet
voor niets als “de prijs voor de communicatieve en maatschappelijk
bewuste jongeingenieur”. Die twee aspecten waren cruciaal bij het
beoordelen van de kandidaten. De maatschappelijke relevantievan het
werk van de finalisten blijkt al uit de titels van de hogervermelde
masterproeven. Zo behandelt de master-proef van Véronique Peiffer
de ontwikkeling van een wiskundig model van botbreukheling, dat in
de toekomst voor u of mij wel eens het verschil zou kunnen
betekenen tussen een goed of slecht genezende botbreuk… Promotoren
van deze masterproef waren prof. dr. ir. Dirk Vandepitte en prof.
dr. ir. Hans Van Oosterwyck.
K VIV Ingenieursprijzen 2010: K.U.Leuven-ingenieur Véronique
Peiffer met ‘Hoe botten
-
9
wiskundige uitwerking. Dat resulteert in een stelsel van elf
diffe-rentiaalvergelijkingen die concentratiewijzigingen
beschrijven en één differentiaalvergelijking per dimensie en per
bloedvat -vertakking. Hoewel het model opgesteld door Véronique
Peiffervoortbouwt op ander werk, met name dat van prof. dr. ir.Lies
Geris (de begeleidster van de masterproef, nvdr.), is de wiskundige
beschrijving van de vorming van het bloed-vatennetwerk volledig
nieuw.
Een goed breukhelingsmodel moet, mits het aanpassen van de
parameterwaarden, zowel normale als vertraagde helingkunnen
simuleren. Uit testen met het nieuwe model bleek datbij een normaal
helingsproces de globale evolutie van het reëleproces en de
voorspelde evolutie zeer gelijklopend zijn. Om nate gaan in welke
mate het wiskundig model kan bijdragen tothet ontwerpen van
therapieën voor verstoord helingsgedrag,werden twee mogelijkheden
virtueel uitgetest. De eerste resultatenbekomen met het nieuwe
model zijn alvast een voorproefjevoor waartoe een verder uitgewerkt
model in staat kan zijn.
De communicatieve ingenieur
Een maatschappelijk relevant project uitwerken, dat is één ding.
De resultaten op een goedemanier overbrengen, dat is iets
helemaalanders! De jury van de K VIV Ingenieurs -prijzen peilde bij
de verdediging dan ookvooral naar communicatievaardighedenvan de
finalisten. En bij VéroniquePeiffer zijn die zeker aanwezig… en
goed geoefend. Véronique volgde immers sinds haar negendevoordracht
aan de HaspengouwseAcademie voor Muziek, Woord en Dans en nam ook
regelmatigdeel aan wedstrijden. “Zodra ik op het podium sta, ben ik
niet zenuwachtig meer,” zegtze daarover, en dat kwamnatuurlijk goed
van pas bijde verdediging. Véroniquekan dus terecht
een“communicatieve enmaatschappelijk bewuste
jonge ingenieur” worden genoemd. Ook na haar studie gaat zedoor
op dat elan. Ze is immers begonnen aan een doctoraataan het
Imperial College London, waar ze met steun van deBritish Heart
Foundation meewerkt aan multidisciplinair onder-zoek naar het
ontstaan van slagaderverkalking. En daar zullenwe in de toekomst
ongetwijfeld nog van horen.
Michelle D’HaeseMet dank aan en bijdragen van Véronique Peiffer
en K VIV vzw
and the winner is…naadloos herstellen’
-
10
Het zogenaamde Orienteering Probleem is een integratie van een
selectie- en een routeringsprobleem en is bijgevolgeen beloftevol
uitgangspunt om het toeristische plannings -probleem te modelleren.
In het eenvoudigste geval wordenbezienswaardigheden voorgesteld
door locaties en worden ze voorzien van een score die de
persoonlijke interesse vande toerist reflecteert. Deze score kan
berekend worden door middel van automatische tekstanalyse,
technieken die ook gebruikt worden door zoekmachines op het
internetom interessante pagina's terug te vinden. Een tijdbudget
stelt de maximaal beschikbare tijd van de toerist voor. Met
efficiënte algoritmes om dit probleem op te lossen kun je
gepersonaliseerde stadswandelingen plannen.
Vervolgens wordt dit basismodel uitgebreid waarbij extra
rekeninggehouden wordt met trips met een duurtijd van
meerderedagen, openingsuren van bezienswaardigheden en andere
bijkomende beperkingen, met de bedoeling extra
toeristischeplanningsfunctionaliteiten te kunnen aanbieden.
Nieuweoplossingstechnieken worden ontwikkeld op basis van
lokaalzoeken. Bij lokaal zoeken wordt er een initiële oplossing
gecreëerd die vervolgens iteratief verbeterd wordt. Door bijelke
iteratie de best mogelijke lokale verbetering uit te
voeren,verplaatst het zoekproces zich naar een naburige,
betereoplossing. Deze manier van zoeken is zeer snel, maar heefthet
nadeel dat het vaak komt vast te zitten in een zogenaamdlokaal
optimum, een oplossing waarbij alle naburige oplossingenslechter
zijn, terwijl de optimale oplossing nog niet gevonden is.Dit nadeel
wordt overwonnen door gebruik te maken vanmetaheuristieken,
technieken die in staat zijn te ontsnappenuit lokale optima.
Uitgebreide computationele experimententonen aan dat bijna optimale
resultaten worden behaald binnenbeperkte rekentijden. Het kleine
verschil met het optimum is insignificant voor de toeristische
toepassing, gezien de
Automatische beslissingsonderste
Wanneer toeristen een regio of stad bezoeken, kunnen ze vaak
wegens geld- of tijdbeperkingenonmogelijk alles bezoeken wat hen
interesseert. Een planning maken om in de beschikbare tijden binnen
het budget, de meest interessante bezienswaardigheden te bezoeken
is voor veelmensen een moeilijke opgave. Technieken uit het gebied
van operationeel onderzoek kunnenworden aangewend om automatische
planningsondersteuning aan te bieden.
-
11
inherente foutmarges eigen aan het kwantificerenvan de
persoonlijke interesse in een attractie.
De ontwikkelde algoritmes werden geïntegreerdin twee
applicaties. De City Trip Planner(www.citytripplanner.be) is een
webapplicatie waarmee jemeerdaagse stadsbezoeken kunt plannen in de
vijf Vlaamsekunststeden (Antwerpen, Brugge, Gent, Leuven en
Mechelen).De toerist maakt zijn beperkingen en interesses kenbaar,
op basis waarvan een persoonlijk citytrip wordt voor gesteld. Na
eventuele aanpassingen kan de toerist het voorstel uitprintenof
downloaden naar zijn gps-toestel. Gemiddeld doet eengebruiker er
maar vier minuten over om zijn reis uit te stippelen.Sinds de
lancering in juli 2009 gebruiken meer dan 70 000toeristen de City
Trip Planner om hun stadsbezoek voor te bereiden.
De Bike Trip Planner (www.tov.be/routeplanner.aspx)
verstrektfietsroutes op maat aan vrijetijdsfietsers in
Oost-Vlaanderen.De fietser geeft zijn startpunt aan en de afstand
die hij wil fietsen.Het systeem berekent vliegensvlug een
lusvormige route over het fietsknooppuntennetwerk die voldoet aan
de wensenvan de fietser. Het systeem is ook beschikbaar via sms:
wanneer fietsers vertrekken van 1 van de 39 fietsparkings
kunnen ze een sms sturen met het nummer van de parking,de
gewenste afstand en een optionele windrichting en ontvangenzij
enkele seconden later een sms met een fietsroute op maat.Sinds de
lancering in juni 2009 werden 20 000 fietsroutesgesuggereerd in
Oost-Vlaanderen.
Dit onderzoek zal gecommercialiseerd worden door
dyNAVic(www.dynavic.com), de jongste telg uit de spin-off-familie
vande K.U.Leuven.
Wouter Souffriau
Wouter Souffriau maakte zijn doctoraat als projectmedewerker
aan de Katholieke Hogeschool Sint- Lieven, onder begeleiding
van Greet Vanden Berghe en Patrick De Causmaecker van de
Katholieke Universiteit Leuven Campus Kortrijk. Samen met
Pieter Vansteenwegen (zie GeniaaL nr 2) en Joris Vertommen
start hij op dit moment een spin-off van de K.U.Leuven op
met de naam: “dyNAVic”. Het doel is de technologie uit zijn
doctoraatsthesis te commercialiseren. Bovenop de internet -
toepassing start de toeristische dienst van Gent met een
pilootproject waarbij bezoekers aan de stad aan de balie een
gepersonaliseerde stadswandeling kunnen uitstippelen.Meer
informatie over doctoraten aan de K.U.Leuven vind je
op www.kuleuven.be/doctoraatsverdediging/
Kurt Driessens
uning in toerisme
-
Wim MichielsGeboren - GezinGeboren in Mol op 9 januari 1974
Verloofd met Barbara Sterckx.Studies: burgerlijk
werktuigkundig-elektrotechnisch ingenieur, richtingelektrotechniek,
optie energie,K.U.Leuven, 1997 •
doctoraat in de computerwetenschappen, K.U.Leuven, 2002
Loopbaan: postdoc K.U.Leuven • wetenschappelijke
verblijven aan TU Eindhoven, Georgia Institute of Technology
en Université de Technologie de Compiègne •
docent Bijzonder Onderzoeksfonds (BOF), Departement
Computerwetenschappen, sinds oktober 2008Onderzoeksdomein:
technisch-wetenschappelijk rekenen,
dynamische systemen, controle, optimalisatieE-mail:
[email protected]
Website: people.cs.kuleuven.be/wim.michiels
12
Kristel Bernaerts
Geboren - Gez
in
Geboren in Bonh
eiden, 27 augustu
s 1974
Getrouwd met G
eert Verschuere
n en
mama van Fenn
a en Hanne
Studies: bio-inge
nieur in de sche
ikunde,
K.U.Leuven, 199
7 •
doctor in de toe
gepaste biologis
che wetenschap
pen,
K.U.Leuven, 200
2
Loopbaan: post
doc K.U.Leuven
, Departement C
hemische
Ingenieurstechni
eken, Afdeling C
hemische en Bio
chemische
Procestechnolog
ie en –regeling (B
ioTeC), 2002-201
0 •
verblijf Technisch
e Universiteit De
lft, Departement
Biotechnologie, 2
008 • docent aa
n Departement C
hemische
Ingenieurstechni
eken, Afdeling B
ioTeC, deeltijds s
inds
oktober 2008, vo
ltijds vanaf oktob
er 2010.
Onderzoeksdo
mein: industriële
biotechnologie,
metabole
fluxanalyse, me
tabolomics, met
abole modellerin
g van
bioprocessen, o
ptimaal experim
entontwerp voo
r model -
identificatie, bio
reactoren
E-mail: Kristel.B
[email protected]
euven.be
Website: cit.kule
uven.be/biotec/
Al voor de 20e keer stelt de Groep Wetenschap & Technologie
haarpas aangesteld academisch personeel voor in de
Arenbergbrochure.In dit boekje vertellen deze professoren over
zichzelf en hun onder-zoek. In GeniaaL geven we een overzichtje van
de acht die actief zijnin ingenieurswetenschappelijke domeinen.
Meer portretten kun jeonline lezen:
set.kuleuven.be/brochures/arenberg2009.htm
Dave ClarkeGeboren - GezinGeboren in Lithgow, Australië in
1971
Studies: BSc in Computer Science,Australian National University,
1994 •PhD, 2001 met als topic Object Ownership and Containment
Loopbaan: research programmer Microsoft ResearchInstitute, Sydney •
postdoc Universiteit van Utrecht • postdoc Centrum voor Wiskunde en
Informatica (CWI) in Amsterdam • benoemd aan het Deptartement
Computer -
wetenschappen, Afdeling DistriNet sinds oktober
2008Onderzoeksdomein: programming languages, type systems,automata
and logics for improving software quality, with applications in
coordination, software product lineengineering, and secure
softwareE-mail: [email protected] Website:
distrinet.cs.kuleuven.be/
Dirk Saelens
Geboren - Gez
in
Geboren in Ooste
nde op 6 januari 1
974
Getrouwd met H
ilde Claessens en
vader van Jasper
Studies: burgerli
jk ingenieur-arch
itect,
1997, K.U.Leuve
n • doctoraat in
de
toegepaste wete
nschappen, richt
ing bouwkunde in
2002.
Loopbaan: post
doc K.U.Leuven
• projectingeni
eur
VK Engineering
• aangesteld a
ls docent aan de
Afdeling
Bouwfysica van h
et Departement
Burgerlijke Bouw
kunde
in oktober 2008
Onderzoeksdo
mein: energie e
n comfort in geb
ouwen
E-mail: Dirk.Sae
[email protected]
en.be
Website: bwk.ku
leuven.be/
-
Tom Van GervenGeboren - GezinGeboren in Leuven in 1972Partner
Barbara Debaveye, twee kinderen, Finn en Ede
Studies: bio-ingenieur in de milieu-technologie, K.U.Leuven,
1995 •studies Internationale Betrekkingen(K.U.Leuven) en Gestion du
Développement (Université de Liège) • doctoraat K.U.Leuven, 2005,
DepartementChemische IngenieurstechniekenLoopbaan: postdoc
Technische Universiteit Delft, 2006-2008 • docent Departement
ChemischeIngenieurstechnieken sinds oktober 2008Onderzoeksdomein:
procesintensificatie - gelocalizeerde
energie - alternatieve energievormen - vast-vloeistof
interacties
- afvalverwerking - duurzame processenE-mail:
[email protected] Website:
cit.kuleuven.be/lapcet/
13
Luc Schueremans
Geboren - Gezin
Geboren in Merksem op
5 mei 1970.
Getrouwd met Pascale I
nnocent en
vader van Bas en Judith
Studies: burgerlijk bouw
kundig
ingenieur, optie gebouw
entechniek
aan de K.U.Leuven, 19
95 • doctoraat in de t
oegepaste
wetenschappen, K.U.Le
uven in 2001.
Loopbaan: visiting rese
archer aan de Universi
ty of Calgary
te Canada; 1998 • de
eltijds docent Departem
ent Burgerlijke
Bouwkunde sinds 2005
• docent sinds oktob
er 2008
Onderzoeksdomein: p
robabilistische beoord
eling van
de veiligheid van best
aande historische struc
turen en
aansluitend materiaalo
nderzoek op metselwe
rk, hout
en staal. Beoordeling v
an de veiligheid van be
staande
structuren en aansluit
end materiaalonderzo
ek op
metselwerk, hout en s
taal.
E-mail: Luc.Schuerem
[email protected]
Website: bwk.kuleuve
n.be/
Patrick Willems
Geboren - Gezin
Geboren in Herentals op 21 mei
1970.
Getrouwd met Ria Depreitere en
vader van Stijn, Thijs en Tijl
Studies: burgerlijk bouwkundig
ingenieur, K.U.Leuven, 1993 •
doctor in de ingenieurswetensch
appen, 2000
Loopbaan: postdoc K.U.Leuven
en Laboratoire des
Sciences du Climat et de l’Envir
onnement (Fr) •
buitengewoon gastdocent aan d
e K.U.Leuven
sinds 2000, deeltijds docent aan
de VUB (Interuniversity
Master Programme of Water Re
sources Engineering). •
sinds 2008 hoofddocent in de s
tedelijke hydrologie en
rivierkunde, Afdeling Hydraulica
van het Departement
Burgerlijke Bouwkunde.
Onderzoeksdomein: stedelijke
hydrologie en rivierkunde,
statistische hydrologie
E-mail: [email protected]
uleuven.be
Website: bwk.kuleuven.be/
Tinne TuytelaarsGeboren - GezinGeboren in Turnhout op 9
september 1973.
Partner Pascal Pollet, 2 kinderen,
Quinten en CasperStudies: burgerlijk elektrotechnisch
ingenieur, K.U.Leuven, 1996 •
doctoraat in computervisie, groep PSI aan
het Departement Elektrotechniek (ESAT), 2000
Loopbaan: postdoc K.U.Leuven/ESAT-PSI •
verblijf INRIA (Grenoble, 2006), NICTA (Canberra, 2008) en
EECS & ICSI (UC Berkeley, 2010) •
deeltijds docent sinds 2008, voltijds sinds oktober 2009.
Onderzoeksdomein: computervisie, voorwerpsherkenning,
beeldinterpretatieE-mail: [email protected]
Website: www.esat.kuleuven.be/psi/
Liliane Pintelon
-
Gert Sablon stelde in zijn inleiding van de avond dat de
aandachtvoor energiebewust wonen en leven erg is toegenomen in de
huidigemaatschappelijke context. In de Verenigde Staten blijken
passief-woningen razend populair, in België daarentegen zijn er nog
maareen beperkt aantal passiefwoningen gerealiseerd. Niettemin
wordenze ook bij ons door de overheid gestimuleerd en ondersteund
metallerhande premies en fiscale voordelen, op gemeentelijk,
gewestelijken federaal niveau. De eerste spreker was Geert Matthys,
energieconsulent bij deVlaamse Confederatie Bouw. Hij trok het
debat open met de vast-stelling dat 'duurzaam bouwen' een vlag is
die vele ladingen dekten dat daarrond nog geen consensus bestaat.
Wat de ecologischeduurzaamheid betreft moeten we nadenken over
meerdere aspecten:wat met het grondgebruik (locatie,
oppervlaktebenutting, sanerenvervuilde grond, ...), wat met brand
in een woning met pvc- ramen?Wat is de milieu-impact van de
bouwmaterialen inclusief productie,transport, sloop en recyclage?
Om op deze laatste vraag een antwoord te bieden, bieden sommige
fabrikanten reeds een EPC (environmental product certificate, niet
te verwarren met energie-prestatiecertificaat): dit is een
datasheet met gegevens over demilieu-impact van het product.
In Vlaanderen is de EPB-regelgeving (Energieprestatie en Binnen
-klimaat) gestart in 2006,in uitvoering van een Europese richtlijn,
met de eis dat alle (ver)bouwaanvragen een E-peil van maximaal100
moeten halen. Het E-peil is de verhouding tussen een
berekendjaarlijks primair energieverbruik en een referentiewaarde
voor datenergieverbruik, vermenigvuldigd met 100. Sinds 1 januari
2010geldt een eis van maximaal E-80 voor (ver)nieuwbouw. E60 in
2012lijkt haalbaar maar de huidige evolutie van het E-peil gaat
niet snelgenoeg om E-nul te halen in 2020. Dit is nodig om de
Europesedroom van (nearly) zero energy buildings in 2020 te
realiseren: "all buildings built after 31/12/2020 must have high
energy-savingstandards and be powered to a large extent by
renewable energy." Het E-peil wordt bepaald aan de hand van de
EPB-software diegratis kan gedownload worden op
www.energiesparen.be. Het isnog niet zeker of in 2010 E-60 zal
worden opgelegd. Ook bestaater nog onduidelijkheid over hoe
koudebruggen zullen worden geïn-tegreerd in de regelgeving: tot
dusver werden zij gedoogd, maarhet ziet ernaar uit dat deze toch in
rekening zullen moeten wordengebracht. Maar de huidige software zou
hiermee niet meer kunnenworden uitgebreid ...In onderstaande tabel
worden drie bouwconcepten toegelicht.
Tweede spreker was professor emeritus Hugo Hens van
hetDepartement Burgerlijke Bouwkunde. Professor Hens gaf
onmiddellijk aan dat hij, gebaseerd op zijn inzichten en ervaring
als bouwfysicus, het concept van passiefwoningen kritisch
zoudoorlichten. Hij spreekt van een hype, die blind gevolgd wordt
door te veel mensen en de overheid.Professor Hens ging vervolgens
dieper in op de zin en onzin vanextreem lage isolatie (U-waarden).
Zoals op de figuur duidelijk tezien, is het verloop van U in
functie van de dikte van de isolerendelaag hyperbolisch: het
verschil tussen 20 en 30 cm isolatiedikte isbijzonder klein. De
eerste centimeters geven de grootste besparing.Ook andere grafieken
die professor Hens toont geven aan dat het,zelf als energie duurder
wordt, economisch niet veel zin heeft omveel meer te isoleren.
In een passiefwoning met gebalanceerde ventilatie met warmte
-terugwin-unit (WTW) is de boodschap: ramen dicht, deuren
toe.Probleem is echter dat dit botst met onze leefgewoonten. Elke
keer de achterdeur opengaat (en je staat ervan te kijken hoe vaak
dat gebeurt in een gemiddeld huis), valt het gebalanceerd
ventilatiesysteem weg. Zonder de gebalanceerde ventilatie is het
natuurlijk ventilatievoud tussen 0.02 en 0.04 per uur in
eenpassiefwoning: wat bij afwezigheid of wanneer de
ventilatorenafgezet worden? ‘s Zomers bij zonnig weer na regen zal
door de droging van het nat buitenblad de relatieve vochtigheid in
de woning gemakkelijk 75% bedragen wat schimmelvorming in de hand
werkt.
Ook over de koppeling tussen verwarming en ventilatie velt
professorHens een streng oordeel. De warmtebalansen kloppen nooit,
leerthij zijn studenten. In de voornaamste slaapkamer loopt in de
winterde temperatuur gauw op tot 24, wat warmer is dan de
woonkamer.Ook dit botst met onze leefgewoonten. Om een goede
slaapkamer-temperatuur te krijgen moet de ventilatie worden afgezet
met allegevolgen van dien voor de woonruimte, bijvoorbeeld de
afvoer vande frietlucht in de woonkamer.Vaak gebruikt in
passiefwoningen zijn grondbuizen in serie metWTW (warmte terug
winning) met als doel bijkomende warmte -recuperatie. De inlaat van
zo'n pijp geeft uit op gras waar de relatieve vochtigheid kan
oplopen tot 100%. Niet alleen is luchtopzuigen die bevochtigd is
nadelig voor de luchtkwaliteit, ook energetisch levert de grondpijp
onvoldoende extra besparing opverwarming. Een grondpomp, waar het
vaak donker en vochtig is,
is de ideale kweekhaard voor schimmels en muggen. Wanneer de
WTW-filters niet vervangen worden (wat vaak het geval is), is
slechte binnenluchtkwaliteit het gevolg.
Professor Hens relativeert de stelling van
hetPassiefHuisPlatform dat het primaire energiever-bruik van minder
dan 40kWh/(m3a) acht maalstrenger zou zijn dan dit van een
gemiddeld huis.
30 MAART 2010
Forumavond passief wonen
14
De forumavond 'Passiefwoningen' op 30 maart was de afsluiter in
de reeks forumavonden 2009-2010. De opkomst was ook voor deze
laatste forumavond bijzonder groot: bijna 300 alumni en
bijna-alumniwaren afgezakt naar de campus. Onder hen heel wat
ingenieur-architecten die professioneel nood hebben aan kennis rond
passiefwoningen, maar daarnaast ook niet-architecten die graag
informatie van specialisten ter zake krijgen.
Type woning Totale energievraag Luchtdichtheid n50 (h-1)
Productie voor ruimteverwarming hernieuwbareen koeling (kWh/m2.a)
energie
Laag energie woning 30Passief huis 15 0,6Nul energie woning 15
0,6 Netto verbruik
-
Hij toont metingen van niet tot amper geïsoleerde woningen uit
dejaren ‘50: gemiddeld is het primair energieverbruik
103kWh/(m3.a).De passief standaard doet 2,5 keer beter. De passief
standaardgaat ervan uit dat iedereen de hele woning verwarmt.
Slaapkamersworden in de praktijk echter veelal niet verwarmd.
Professor Hens besluit dat de passiefwoning beter niet als
wettelijkereferentie wordt gebruikt. Op de vraag hoe ver er dan wel
wettelijkmoet worden gegaan is hij heel duidelijk: een
laagenergiewoning isaan te bevelen. Een zonneboiler is evenmin
economisch interessant,je kiest beter voor zuinige verlichting en
zuinige apparatuur. Bij bestaande woningen is passiefniveau halen
quasi onmogelijk,wel laagenergieniveau. Het Europese streven naar
een 'nulenergie-woning' tegen 2020, waarbij de resterende
energievraag lokaal en hernieuwbaar opgewekt wordt, is onhaalbaar
en onbetaalbaar(o.a. omdat het laagspanningsnetwerk overbelast zal
geraken).Professor Hens vraagt meer nuchterheid op zowel Europees
alsVlaams niveau.Na deze duidelijke uitspraken over passiefwoningen
kon ingenieur-architect Erwin Mlecnik, verbonden aan de TU Delft en
het Passief -HuisPlatform vzw een andere visie laten horen. Hij
stelde datBelgië met zijn enorme erfenis van kolen en staal
moeilijker danelders passiefwoningen accepteert. Sedert 1991 zijn
er al passief-huizen in Duitsland en ook in andere Duitstalige
landen heeft depassiefwoning een hoge vlucht genomen.
Hierboven zie je het aantal passiefwoningen in het Vlaamse
Gewest.Het aantal passiefwoningen dat effectief het PHP-certificaat
heeftgekregen is nog beperkt. Niettemin is het certificaat dat het
Passief -
HuisPlatform op de markt heeft gebracht een innovatie
geweest.Voorheen was er geen enkele manier om een garantie te
krijgen op een bouwproject. Het PassiefHuisPlatform doet geen
enkeleaanbeveling over te gebruiken materialen of technieken. Wel
heeft het www.bouwdetails.be opgezet. Op deze site
wordtbijvoorbeeld informatie verschaft over ventilatie en
klimatisatie ineen passiefwoning, o.a. technieken zonder WTW.
Het PassiefHuisPlatform beseft dat er nog een grote weg af te
leggenvalt in de samenwerking met onderwijsinstellingen om
onderwijs-programma's op alle niveaus te realiseren. Dit werd ook
duidelijkgeïllustreerd door de talrijke vragen van de aanwezige
ingenieur-architecten. Erwin Mclenik verwees ook naar www.lehr.be
voor info.Lehr staat voor Low Energy Housing Retrofit.
De interesse in passiefwoningen begint te groeien, getuige de
meerdan 200 Vlaamse bedrijven die al toegezegd hebben te
exposerenop 'Passive House 2010' in Brussel van 3 tot 11 september
2010en het initiatief van het Brussels Gewest om voortaan enkel
nogpassief te bouwen.
Deze forumavond werd naar goede traditie afgesloten met een
receptie: er was duidelijk stof genoeg voor discussie!
Iris De Coster
actief bijgewoond
15
1,60
1,40
1,20
1,00
0,80
0,60
0,40
0,20
0,000 0,1 0,2 0,3
Dikte isolerende laag (m)
U-w
aard
e (W
/(m2 .K
)
9
250
200
150
100
50
4
2004 2005 2006 2007 2008 2009
214 16 7
3324
9
38 38
13
160
63
13
214
23
0
■ Bouwaanvraag goedgekeurd
■ Oplevering
■ Gecertificeerd als passiefhuis 143
Aantal passieve woningen in het Vlaams Gewest
-
Werkingsverslag 2009 - 2010In het activiteitenverslag besteedde
Bart aandacht aan de positio-nering van VILv, de ledenwerving, de
samenwerking met K VIV,VTK en Alumni Lovanienses en een overzicht
van de voorbije entoekomstige activiteiten.
De positionering van VILv vzw was in 2009 een specifiek
aan-dachtspunt. Men heeft geconstateerd dat er bij de studenten
enpas afgestudeerden onduidelijkheid heerst over de
verschillende‘betrokken’ verenigingen (K VIV, Alumni Lovanienses,
VILv, VTK-alumni). Daarom werd de rol van VILv vzw binnen deze
contextbekeken en beter gespecificeerd.
De taak van de vzw - volgens de statuten - is het bestendigen
vande band tussen de afgestudeerden van de Faculteit Ingenieurs
-wetenschappen van de K.U.Leuven. Maar wegens het betalend
lid-maatschap van de VILv vzw moet er een onderscheid zijn tussen
devzw-leden en alle andere alumni. Dit leidde tot volgende
werkregels:• Voor het activeren van de “community”, de hele
alumnigroep
dus, werd de merknaam “Alumni Ingenieurs K.U.Leuven” gekozen. De
naam VTK-Alumnizal niet meer gebruikt worden.Deze community speelt
dezelfderol als de Alumni Lovaniensesvoor de hele K.U.Leuven.
• In de VILv-communicatie wordt de merknaam “AlumniIngenieurs
K.U.Leuven” als onderschrift van de vzw-naamgezet. Daarnaast krijgt
de vereniging een eigen logo, een eigen “beeld” op een nieuwe roll
up die op activiteiten van VTK(Alumnicorner op galabal, jobbeurs…)
en anderen zal wordengebruikt. Dezelfde look & feel zal worden
toegepast op socialenetwerksites zoals Facebook en LinkedIn… Via
dit platform zal ook gewerkt worden om de e-mailadressen van alle
alumnite actualiseren. Vandaag zijn 40% van de elektronische
alumni-adressen bekend.
• VILv vzw is een ledenvereniging waarvan je lid kunt worden
viaK VIV (lidmaatschap voor K VIV en VILv samen) maar je kuntook
opteren voor lidmaatschap ‘VILv-Only’.
Ledenaantal en administratieve chaos bij Alumni Lovanienses Over
het aantal VILv-leden heerst verwarring. Vandaag wordt ditaantal
bepaald door gegevens van Alumni Lovanienses (die de
VILv-lidmaatschappen nominatief bijhoudt) en K VIV (die haar leden,
dusautomatisch ook VILv-leden, nominatief doorgeeft).
Waarschijnlijk ishet aantal K VIV/VILv-leden nog steeds aan het
dalen. Uit het finan-cieel verslag blijkt dat het aantal betalende
‘VILv-only’-leden in 2009verdubbeld is. Ondanks hogere inkomsten
vanuit zowel K VIV alsVILv-only zou volgens de tellingen het totaal
aantal leden 4.700 zijn,hetzelfde aantal als in 2008. Of dit juist
is, moet nog uitgeklaard worden.
Deze ondoorzichtige toestand moet in 2011 van de baan zijn. De
oorzaak is in sterke mate te zoeken in de overschakeling bijAlumni
Lovaniensis naar SAP-CRM. De relatie tussen VILV en Alumni
Lovanienses is (ook op menselijk vlak) echt hartelijk maardoor deze
overgang verlopen een aantal dienstverleningen vanuit
Alumni Lovanienses niet meer vlekkeloos. Een probleem is de
nieuweterminologie binnen SAP die commercieel (segmenten,
marketing-campagne, doelgroep) is, waar ze vroeger functioneel was.
Dit geeftsynchronisatiefouten met de vorige inhoud, met K VIV… Dit
heeft bijvoorbeeld geresulteerd in fouten die het imago schaden,
zoals een mailing naar K VIV-leden om hen te melden dat ze nog
geenVILv-lid zijn en hen VILv-only aan te bieden. Het oplossen van
deze problematiek heeft bij Alumni Lovanienses een hoge
prioriteit.
Activiteiten in 2009-2010, continuïteit in 2010-2011De drie
forumavonden waren weer een succes. De onderwerpen (“De maakbare
mens, “Hoe plan ik mijn carrière” en “Passiefhuis”)waren zeker goed
gekozen: actueel en publiekstrekkend. In 2010 –2011 worden de
forumavonden voortgezet. Omdat het praktischniet haalbaar is
entreegeld te vragen per activiteit zal het onder-scheid tussen een
lid en niet-lid liggen in de aangeboden service:alleen de
VILv-leden zullen de powerpointslides of samenvattingenvan de
sprekers krijgen. De Dag van de Ingenieur was in 2009 aan een
heropleving toe. Er waren weer 200 deelnemers. Dat betekent een
stijging met 50%,maar dat aantal is toch nog beduidend lager dan de
topjaren met350 deelnemers. Er wordt geopteerd om de Dag van de
Ingenieur in 2010 te ontdubbelen in twee volwaardige activiteiten
op dezelfdedag. In de namiddag zijn er activiteiten met kinderen
die zekerjonge alumni zullen aanspreken. De avond met het diner
waarzeker lustrumjaren voor uitgenodigd worden is een blijver. De
lustrumjaren kunnen er hun netwerkwerking heropstarten of
activeren. Maar natuurlijk blijft iedereen welkom. En net om
iedereen aan te trekken en alumninetwerking over de jaren heen te
realiseren, wordt het belang van de gastspreker verhoogd. Zo wordt
gestart met een spreker die al een tijd in het middelpuntvan de
belangstelling staat: Frank De Winne.
Belangrijk onderdeel van de VILv-activiteiten is nog steeds de
sponsoring van het aperitief van de jaarreünies. Deze blijven
succesvol. Zo hadden de alumni van 1985 een recordopkomst bij hun
meireünie 2010 met 92 deelnemers. Er is de voetbal -sponsoring
geweest, die weliswaar opnieuw geëvalueerd wordt in 2010. Er is de
prachtige samenwerking met de faculteit onderandere voor de Van
Cauterenleerstoel. De Raad van Bestuurbeklemtoont vooral de goede
samenwerking rond het tijdschriftGeniaaL, een gezamenlijk
initiatief van de faculteit, VILv en VTK.Ook met VTK is er een
nauwe samenwerking. De sponsoring vanactiviteiten blijft behouden.
VILv dankt VTK voor het actief houdenvan de website (en zolang de
SAP-perikelen voortduren, is dezeondersteuning zeker
noodzakelijk).
De K VIV-samenwerking is in deze verslaggeving naar
achterengeschoven. Het toont aan dat in 2009 het aantal hevige
discussiesrond dit thema wat is afgenomen. Er blijft een
constructieve houdingvanuit VILv vzw bestaan en VILv blijft de
samenwerking waakzaamopvolgen.
Statuten doorgelichtDe Vlaamse Stichting en Documentatiecentrum
van VZW’s (VSDC)heeft de nieuwe VILv vzw-statuten doorgelicht. VILv
zal niet enkel
16
Verslag VILv-jaarvergadering 2010
Op 28 mei 2010 vond de jaarlijkse statutaire algemene
vergadering van VILv vzw plaats. Secretaris Bart VanBuggenhout gaf
een overzicht van de werking 2009 en een preview van 2010. Het
financieel plaatje werdgetoond door penningmeester Johan Vanmarcke
en de vergadering werd afgerond door voorzitter Iris DeCoster, die
de krachtlijnen voor 2010-2011 formuleerde.
-
de ‘wettelijke bepalingen’ bijwerken, maartegelijkertijd
bekijken wat de invloed is vanhet bachelor-mastersysteem en de
integratievan de hogescholen in de universitairestructuur op de
evolutie van de vzw.Hierover zal een werkgroep zich buigen. De
consequenties hiervan zullen ook in de statuten worden
geïntegreerd.
Statutaire evolutiesOntslagnemende leden van de raad vanbestuur
zijn Luc Monserez en Gert Sablon.Zij worden bedankt voor hun inzet
en zijhebben toegezegd om actief te blijvenmeewerken. Er werden
geen nieuwe ledenvoor de Raad van Bestuur voorgesteld. De
verlenging van de mandaten van onder-voorzitter Eric Van den Bulck,
penning-meester Johan Vanmarcke en secretaris-generaal Bart Van
Buggenhout is door de vergadering goedgekeurd. Hiermeekomt het
aantal op 12 leden (het statutaireminimum is 8, het maximum is 16
leden).
Uitgebreide verslaggeving activiteiten,agenda toekomstige
activiteiten opwww.VILv.be
Financieel verslag 2009 - 2010
Penningmeester Johan Vanmarcke gaf een overzicht van de
rekeningen 2009. Het is verheugend te kunnen melden dat er een
positief financieel resultaat is,zowel in de werking als in de
portefeuille. Dit positieve resultaat is er vooral dankzij de
verhoogde inkomsten van lidmaat-schapsgeld. Enerzijds omdat K VIV
geen‘kosten voor werving van leden’ heeft doorgerekend, anderzijds
omdat er nu 916 keer VILv-only lidmaatschapsgeld is ontvangen,
tegenover 437 in 2008. Binnen de werking blijven de grote
uitgavenhet tijdschrift (-9.428,01 euro, terwijl ditbegroot was op
-8.200 euro) en de VILv-activiteiten (7.485,76, begroot op
8.000euro). Hierin heeft de Dag van de Ingenieureen aandeel van
ongeveer 50%, de forum-avonden 25%. Het gaat hier echter over de
pijlers van de communi-catie en de werking. Deze uitgaven zijn dan
ook verantwoord tenoemen. Het batig saldo van de werking was
28.416,97 euro. Dit werd toegevoegd aan de reserves.
Naast de werking zijn er de zeven fondsen, die hun middelen
hebbenuit schenkingen en eigen reserves. Het gaat om het fonds
Cousin(studieleningen), het fonds Van Bree (uitstraling, gebruikt
in 2004 en 2008 voor de schenkingen aan de K.U.Leuven), het
fondsVierendeel (VILv-prijzen), het fonds Blondeel (heilige missen
vooroverleden leden), het fonds Jadot (behoeftige leden), het fonds
Jadot-Van Bree (weduwen en wezen) en het Solidariteitsfonds
(gebruikt
om de behoeftige fondsen te spijzen). Ook de beleggingen van
hetgeld uit deze fondsen hebben dit jaar 4,9% opgebracht (terwijl
ze in 2008 daalden met 2,7%, wat toen een schitterende prestatie
was in vergelijking met de resultaten van de beursindexen: Bel20
-54% en Dow Jones -34%). Dit heeft te maken met het terugplooienop
een conservatieve beleggingspolitiek, die verder wordt gezet(eind
2009 werd van een termijnrekening naar een
spaarrekeningovergestapt). Dit jaar is er geen schenking geweest.
Het totaal vande fondsen bedraagt 494.766 euro. In 2000 was dit
511.322 euro,maar ondertussen zijn er schenkingen uit de fondsen
geweest voor de campusbibliotheek (250.000 euro in 2004) en
hetThermotechnisch Instituut (10.000 euro in 2008).
17
Resultaatrekening VILv vzw
Inkomsten Uitgaven Saldo Begroting
A. WERKING VILv
1. Secretariaat 138,30 -138,30 -2000,002. Lidgelden 61442,83
13752,40 47690,43 27200,00
2.1 K VIV 38782,832.2 Alumni 13752,402.3 VILv ledenwerving
22660,00
3. VILv-blad 6054,67 15482,68 -9428,01 -8200,003.1 Publiciteit
500,003.2 Tussenkomst Alumni 5554,673.3 Abonnementen 0,003.4
Redactionele kosten 3327,503.5 Drukkosten 6538,103.6
Verzendingskosten 5617,08
4. Algemene vergadering 540,00 1609,36 -1069,36 -2000,005.
Vergaderingen 1424,64 -1424,64 -2250,00
5.1 Onkosten 1111,205.2 Verplaatsingen 313,44
6. Activiteiten 10385,50 17871,26 -7485,76 -8000,006.1
Promotiebijeenkomsten 1405,006.2 VILv - Forum 0,00 2232,206.3 Dag
van de Ingenieur 10385,50 14234,066.4 Website VILv 0,006.5
Kunsttentoonstelling 0,006.6 VILv Jongeren - FC VILv Heverlee
0,00
7. Steun aan VTK 2647,71 -2647,71 -2650,007.1 Galabal 1047,717.2
Promotiefeest 1250,007.2 Revue 350,007.3 Bedrijvendag 0,00
8. Steun aan de Faculteit 1800,00 -1800,00 -1800,008.1 Receptie
promotie 1000,008.2 Public Relations Faculteit 0,008.3 Leerstoel
prof. Van Cauteren 800,00
9. Varia 332,55 -332,55 -300,0010. Financiële verrichtingen
10.1 Reserves VILv 5052,87 0,00 5052,87 0,00Afnames en
bijstortingenResultaat beleggingen 5052,87
TOTAAL WERKING 83475,87 55058,90 28416,97 0,00
B. VILV - FONDSEN
10.2 Fondsen VILv 22207,28 0,00Afnames en bijstortingen 0,00
0,00Resultaat beleggingen 22207,28
TOTAAL FONDSEN 22207,28 0,00 22207,28
11. Globaal Resultaat11.1 Nadelig saldo11.2 Batig saldo
50624,25
TOTAAL 105 683,00 55 059,00 50624,25
-
18
Overzicht van de fondsen vindt u terug op het uitgebreide
financieel jaarverslag op de website www.VILv.be.
Er werd een conservatieve, sluitendebegroting 2010-2011
ingediend met oog voor continuïteit en ruimte voor nieuwe
initiatieven, met de klemtoon op het betrekken van jongere alumni
in de VILv vzw-werking.
Afronding door de voorzitter
Voorzitter Iris De Coster rondde de jaarver-gadering af. Het
resultaat van de verenigingvoor 2009 – 2010 is positief te noemen.
Dat bewijzen de cijfers, dat bewijst het feitdat met alle
activiteiten honderden alumnibereikt worden. Daarbij zien we dat er
eengoede mix is van ouderen en jongeren.
Daarom ook het belang van een uitstekendesamenwerking VILv –
VTK. Daarom ook de bezorgdheid over de informaticaproble-matiek bij
Alumni Lovanienses. Het meeevolueren met de omgeving is van
grootbelang voor de toekomst. In dit verbandmoet VILv oog hebben
voor de evolutiebachelor-master en de Associaties, voordienst
verlening... Vandaar ook dat de“valorisatie van het lidmaatschap”,
zoweldat via K VIV als VILv-only, een belangrijkaandachtspunt is en
moet zijn. Ook overdeze valorisatie zal in 2010 een werkgroepzich
buigen, want we leven in een wereldvan return-on-investment. Het
feit an sichdat je samen aan een universiteit of eenfaculteit bent
afgestudeerd geeft geengroepsgevoel en groepsvorming meer.
Er werd door de aanwezige leden déchargeverleend aan De Raad van
Bestuur voorzijn werkzaamheden en zijn financieel verslag van 2009
– 2010.
V.I.Lv. – ALUMNI INGENIEURS K.U.LEUVEN • V.I.Lv. vzw,
Kasteelpark, Arenberg 1, 3001 Heverlee, Tel.: 016 32 13 53, Fax:
016 32 19 82, E-mail: [email protected]• Ondernemingsnummer:
0896.602.771• Oprichtingsdatum: 19 februari 1970
Balans VILv vzw
ACTIEF 2008 2009 PASSIEF 2008 2009
Portefeuilles Fondsen VILv 472 559 494 766
Pooled fund K.U.Leuven 147 447 151 039BNP Paribas Fortis 416 337
460 035Obligatielening vzw Aktief 15 493 15 493
Spaarboekje (BNP Paribas Fortis) 90 92 Reserves VILv 107 966 136
383
Zichtrekeningen 16 008 5 217
Overlopende rekeningen 1 453 15 015 Overlopende rekeningen 16
303 15 742
TOTAAL 596 828 646 892 596 828 646 892
Begroting werking VILv vzw 2010
Inkomsten Uitgaven Saldo
1. Secretariaat 2 000 - 2 000
2. Lidgelden 50 500 15 000 35 5002.1 KVIV 28 0002.2 Alumni 15
0002.3 VILv ledenwerving 22 500
3. VILv-blad 4 500 14 200 - 9 7003.1 Publiciteit 03.2
Tussenkomst Alumni 4 5003.3 Abonnementen 03.4 Redactionele kosten 3
4003.5 Drukkosten 5 8003.6 Verzendingskosten 5 000
4. Algemene vergadering 0 2 000 - 2 000
5. Vergaderingen 0 2 000 - 2 0005.1 Onkosten 1 5005.2
Verplaatsingen 500
6. Activiteiten 0 15 000 - 15 0006.1 Promotiebijeenkomsten 2
0006.2 VILv - Forum 3 0006.3 Dag van de Ingenieur 8 0006.4 Website
VILv 06.5 Kunsttentoonstelling 06.6 Nieuwe initiatieven 2 000
7. Steun aan VTK 0 2 650 - 2 6507.1 Galabal 1 1507.2
Promotiefeest 1 2507.3 Revue & Free podium 2507.4
Bedrijvendagen 0
8. Steun aan de Faculteit 0 1 800 - 1 8008.1 Receptie promotie 1
0008.2 Public Relations Faculteit 08.3 Leerstoel prof. Van Cauteren
800
9. Varia 0 350 - 350
10. Financiële verrichtingen 0 0 010.1 Reserves VILv 010.2
Fondsen VILv 0
Totaal 55 000 55 000 0
-
Relaas van een reünie
De respons op de eerste mailing, opnieuw een service van de
VILv, was overweldigend, al is achteraf gebleken dat e-mailings
alleen niet betrouwbaar genoeg zijn. We vermoedendat spamfilters
ons parten gespeeld hebben. Alternatieven zoalssocial networks als
LinkedIn, Google Docs of een eigenwebsite, zijn geen overbodige
luxe gebleken.
We zijn al heel snel naar fase 2 overgeschakeld: het
samenstellen van een werkgroepje, dit is prettiger werken en
praktisch om de taken te verdelen. Een datumwerd geprikt, deels via
een oproep in LinkedIn. De formule?Na een brainstorm viel de keuze
op een walking dinner inhet Thermotechnisch Instituut (TI).
De volgende fase dan, het consolideren van de ideeën enmaken van
de afspraken. Zowel de communicatie met de faculteit voor de
reservatie van TI en de omkaderendeinfrastructuur (video, micro,
muziek), als met Alma voor de catering (een voorwaarde verbonden
aan het TI), verlieprimpelloos. Ook VILv deed haar duit in het
zakje. Alles samenbracht dit ons tot een budget en dus tot een
deelnameprijs. Tijd voor een mailingmet de aankondiging van het
event, daarna eentje met de uitnodiging, tenslottenog een rappel
voor de laatkomers.
Voor de geïnteresseerden zijn we begonnen met rondleidingen door
de departementen. Ikzelf had het te druk om na afloop te polsen
naar de indrukken, maar ik heb niemand horen klagen. Het ont-vangen
van een 90-tal genodigden vraagt toch wat aandacht.De receptie,
aansluitend het walking dinner en tenslotte degezellige babbel bij
pot en pint waren voortreffelijk, en werdenprima verzorgd door Alma
Catering. Lichte muziek, een door-lopende slideshow van foto’s uit
de oude doos, en de zeergesmaakte intermezzo’s van stemmenimitator
Dirk Denoyelle, een vertellementje van professor emeritus Theo Van
der Waeteren(op z’n beste Brussels!), en een ingenieursballade
opgevoerddoor Martin Brochier hebben de avond onvergetelijk
ingekleurd.
Het TI als kader is uniek. Sinds de renovatie bevat het alle
faciliteiten voor een dergelijk event (Alma verzorgt er dagelijks
recepties en meer!). De tegenstelling tussen de aanwezigheid van
historische krachtbronnen enerzijds, en de impact van het www op
onze samenkomst, kon bijna niet groter. Het zal moeilijk worden om
het de volgende keer beter te doen.
A propos, bovenstaande is het relaas van de reünie van promotie
1985.
Hugo Hermans
19
Hoe je aan het organiseren van een reünie begint? Gewoon, met
een mailtje naar de VILv, wat je onmiddellijk een namenlijst
vanalumni oplevert! Al een goeie start, want het is dan aan jou om
deze lijst al googelend en via-via aan te vullen met
mailadressen.In ons geval had de VILv zelf een 80-tal adressen en
hebben we er het eerste weekend onmiddellijk 80 bijgevonden.
Uiteindelijkhebben we 220 vrienden kunnen aanschrijven op een
totaal van 280.
2 oktober 2010: Dag van de Ingenieur
Kijk op www.vilv.be voor het programma en schrijf je meteen in!
Nu ook voor kinderen en jongeren! Speciale gast: Frank De Winne
-
Vrouwen in het (lager) onderwijs: goed voorde promotie van
studies in wetenschap entechnologie bij meisjes?
20
In januari van dit jaar haalde een opmerkelijke studie van
deUniversiteit van Chicago het inter-nationale wetenschapsnieuws.
De studie droeg als titel: “Femaleteachers’ Math Anxiety Affects
Girls’Math Achievement”. Het artikel,gepubliceerd in een
prestigieus tijdschrift, handelt over het lageronderwijs in de V.S.
waar meer dan90% van de leerkrachten vrouw zijn.Het blijkt dat
vrouwelijke leerkrachtenmet een gevoel van onbehagen ofonzekerheid
tegenover wiskunde dit gevoelen aan meisjesleerlingenkunnen
overdragen en meer nogblijkt dat dit gevoelen vaak als
seksestereotiep wordt geportretteerd.Niet alleen kregen de meisjes
het idee mee dat ze slechter zijn dan jongens in wiskunde omdat ze
meisje zijn, ze scoorden hier-door ook systematisch slechter dan
jongens op wiskundetoetsen.Het verschil tussen klassen met
verschillende leraren bleek significant.De auteurs omschrijven deze
trend als zeer onrustwekkend gezienin de Verenigde Staten studenten
voor onderwijzer de hoogstegraad van schuwheid tegenover wiskunde
voelen in vergelijkingmet andere hogere studies en gezien het hoge
percentage vrouwenin deze tak van het onderwijs. Eigenaardig genoeg
bleek dit schuw -gevoel niet af te stralen op jongensleerlingen.
Volgens hun studiestrekt de reikwijdte van deze bevinding echter
heel ver. Een gevoelvan schuwheid bij vrouwelijke leerkrachten
tegenover wiskunde inhet lager onderwijs kan het vertrouwen van
meisjesstudenten in het leren bemeesteren van de wiskunde
ondermijnen en kan hunprestaties in wiskundige richtingen zoals
wetenschappen en ingenieurs-wetenschappen in een later stadium
nadelig beïnvloeden.
De auteurs besluiten in hun artikeldat het studieprogramma van
deopleiding tot onderwijzer moet ver-sterkt worden met meer
wiskundeen dat er ook meer aandacht moetkomen voor attitudevorming
rondwiskunde.
Toevallig dook begin februari van dit jaar in enkele kranten
eennieuwsberichtje op dat de aan-dacht trok. Het nieuws
handeldeover de toename van het aantalvrouwelijke leerkrachten in
hetVlaamse onderwijs. Hierin werdvermeld dat 77% van de leer-
krachten in het lager onderwijs vrouw zijn. Een korte
steekproefleert ons dat de bacheloropleiding tot onderwijzer bij
deKatholieke Hogeschool Leuven 10 studiepunten wiskunde telt op een
totaal van 180 studiepunten. Bij een gelijkaardige schoolen
opleiding in de Verenigde Staten, de University of Wisconsin
–Platteville, telt de opleiding 9 studiepunten wiskunde op
eentotaal van 130. De verhouding van uren wiskunde tot het
totaalaantal uren lijkt in de Verenigde Staten en Vlaanderen
gelijkaardig.De studie van de pedagogen van Chicago zou ook in
Vlaanderenwel eens van toepassing kunnen zijn. Gezien er minder dan
15%vrouwelijke studenten zijn in de opleidingen tot burgerlijk
ingenieur- niet architectuur (zie Geniaal januari 2010) - lijkt de
opvolging vandeze studie op Vlaams niveau meer dan aangewezen.
Eric Van den Bulck
Als je laatstejaarsstudenten in technologische wetenschappen
ondervraagt over de sterktes van de opleidingen die ze genoten
hebben,durven ze nogal eens antwoorden dat het niveau van de
wiskunde het verschil maakt. Dit geldt voor het hele spectrum,
gaande van studenten professionele bachelor in de technologie tot
studenten master in de ingenieurswetenschappen, en is op
zijnzachtst gezegd eigenaardig, gezien het gaat over de wiskunde
uit het eerste jaar. Ook in schakelprogramma’s, zoals van
industrieelnaar burgerlijk ingenieur, is de wiskunde prominent
aanwezig. Wiskunde wordt door velen aanzien als de Rosettasteen van
alleopleidingen in wetenschap en technologie. Meer nog, in deze
tijden van onzekerheid, waarbij elk land en elke regio naarstig op
zoekis naar technologische innovatie en vernieuwing, wordt door
menigeen erkend dat een goede basisvorming in wiskunde essentieel
is. De tijd van “Herexamen”, waar BV’s veel jolijt hadden als ze op
tv de som 1/2 + 1/3 misten, lijkt vandaag wel heel ver weg.
-
Voor VTK is “de dienst Bedrijvenrelaties (BR)” onmisbaarom
evidente redenen, maar de belangrijkste taak van BRis het
ondersteunen van de laatstejaars in hun zoektochtnaar de geschikte
job. BR organiseert verschillende activi-teiten doorheen het jaar,
met als hoogtepunt de Jobfair inmaart. Een evaluatie.
Activiteiten
Het BR-jaar ging van start met de BR-launch. De
laatstejaarskonden gratis golfen, afgewisseld met presentaties van
dedeelnemende bedrijven. In de loop van het jaar werden er
viercareerdays georganiseerd, dagen vol soft-skilltrainingen die je
later zeker van pas kunnen komen. Hierbij kwam telkenseen ander
thema aan bod: cv-schrijven, loonsonderhandeling,type ingenieur en
ondernemen. Er waren dit jaar twee panel-gesprekken over
spraakmakende actuele onderwerpen:‘Ingenieurs in niet-technische
jobs’ en ‘Werken in het buiten-land’. Zo kon je op een interactieve
manier kennismaken met de bedrijfswereld. Daarnaast kregen
bedrijven via lunchpresentaties de kans om hun bedrijf voor te
stellen aan geïnteresseerde studenten.
Het tweede semester werd geopend met BR-launch 2: de exclusieve
avant-première van de film ‘Shutter Island’gecombineerd met enkele
presentaties. De Jobfair vond dit jaar plaats in Sportoase en werd
op één dag gehouden.
De Jobfair is het grootste rekruteringsevent van VTK en dus de
belangrijkste activiteit van BR. Op deze jobbeurs kun je een kijkje
nemen bij de verschillende bedrijvenstandjes. Het is een ideale
gelegenheid om op een informele manierkennis te maken met de
bedrijven die je aanspreken. Het Jobforum is wat kleinschaliger.
Deze jobbeurs gaat gepaardmet een gratis walking dinner, een
gesmaakte combinatie. Vlak voor de paasvakantie zijn er de
interviewdagen waarbij de laatstejaars sollicitatie-ervaring kunnen
opdoen.
Bedrijvenrelaties is er niet enkel voor de laatstejaars. Op de
stagefair kun je terecht als je op zoek bent naar eeninteressante
stage. Aangezien bedrijven bij een sollicitatieveel belang hechten
aan de tot nog toe opgedane ervaring, is een stage zeker een
aanrader.
Visie studenten
Via een enquête werd er bij de studenten gepolst naar hun mening
over de activiteiten die BR heeft georganiseerd. Gemiddeld waren de
studenten bij vier tot vijf activiteitenaanwezig. Zowat iedereen
was ervan overtuigd dat dezeactiviteiten een positieve bijdrage
hebben geleverd in hunzoektocht naar een job of stage. Zoals
verwacht vonden de meesten de Jobfair één van de belangrijkste
activiteiten,over het Jobforum waren de meningen iets meer
verdeeld.Naast deze twee grote activiteiten vinden de studenten het
cv-boek, de bedrijvengids, de infosessie over cv-schrijvenen de
vacaturesite vrij belangrijk in het aanbod dat BR henaanbiedt.
Op de Jobfair – en in mindere mate op het Jobforum – staan er
veel verschillende bedrijven, zodat de studenten snel eenindruk
kunnen opdoen van wat de arbeidsmarkt te bieden heeft.Je kunt er
vrijblijvend een praatje slaan met de aanwezigebedrijfsmensen om te
zien of het bedrijf bij je past. Deze babbelsgaan van een vage
kennismaking tot grondige gesprekken.Ook de bedrijfspresentaties
die er gegeven worden, vinden de studenten een belangrijk punt. We
kunnen dus zeker stellen dat de Jobfair een goede manier is om een
bedrijf beterte leren kennen. Wegens het beperkte aanbod geldt dit
voorhet Jobforum minder. Of de contacten tussen het bedrijf en de
student oppervlakkigblijven of niet, hangt zowel van de student als
van het bedrijf af.Sommige studenten maakten van de gelegenheid
gebruik omhun cv uit te delen, maar niet iedereen had al concrete
interessein een bedrijf. Zo waren er ook bedrijven die slechts
enkelevacatures hadden en dus minder op zoek waren naar
werknemers.
We kunnen natuurlijk niet inschatten hoe representatief
dezeenquête is, maar uit de resultaten blijkt dat begin mei zo’n25%
van de laatstejaars al een contract getekend had en nog 25% had
daar goede vooruitzichten op. Over het gemakom een contract te
versieren zijn de meningen verdeeld.Sommigen vinden het
gemakkelijk, anderen niet, maar dit hangt natuurlijk af van diverse
factoren, gaande van je persoonlijkheid tot de gekozen
hoofdrichting.
Visie bedrijven
Natuurlijk tellen niet enkel de studenten in dit verhaal. Ook
debedrijven moeten tevreden zijn want rekrutering is uiteraardniet
gratis. Bij de Jobfair en het Jobforum waren de bedrijvenzeker
positief over de interesse van de studenten.
Visie Bedrijvenrelaties
De meerderheid van de studenten is zeer tevreden over de
activiteiten die BR voor hen georganiseerd heeft. In de enquête
werden er zelfs bedankjes gegeven. Toch is het niet altijd
gemakkelijk om de interesse van de studenten te wekken. Daarom
wordt er altijd een gratis extraatje voorzien,zoals een receptie,
lunch, film of golfinitiatie.Natuurlijk is het aande studenten zelf
om een goede job te vinden maar door de activiteiten die BR
aanbiedt worden ze toch al een eind op weg geholpen. Nu blijkt dat
ook de studenten dat vinden, is het jaar van Bedrijvenrelaties
geslaagd!
Adelheid De Muynck
Studenten, bedrijven en relaties: VTK Bedrijvenrelaties
21
-
22
Vincent, viel het mee om de opkomende ploegleden gemotiveerd te
houden?
Vincent: Dat was niet altijd even gemakkelijk. De nieuwe
mensenkomen op allerlei verschillende manieren in de ploeg en
wetensoms niet wat het ploegwerk precies inhoudt. Het komt er danop
aan om op tijd op te merken of er een probleem is en datdan aan te
pakken. Er zijn mensen gestopt omdat het niet waswat ze
verwachtten, maar dat is normaal. Met de rest moet jegenoeg leuke
dingen doen en ervoor zorgen dat iedereen zichkan ontplooien.
Een druk VTK-jaar betekent ook minder tijd voor jullie
studies.Hoe is het gelukt om beide te combineren?
Vincent: Vooral veel plannen, want het VTK-werk en je
thesis,P&O of papers vallen allemaal samen. Je moet dus
proberen om ook de dode uurtjes optimaal te benutten. Bij
groepswerk is de combinatie het moeilijkst, dan moet je goede
afsprakenmaken en hopen dat je groepsgenoten begrip kunnen
opbrengenvoor je situatie. Het komt erop neer dat je ervoor moet
zorgendat alles wat voor VTK moet gedaan worden, gedaan
wordt.Daarna moet je alles wat je er nog bij kan nemen zonder neer
te vallen, ook nog proberen te doen.
Giovanni: Je moet zeker op voorhand goede afspraken makenmet
iedereen, je moet duidelijk maken dat je jouw prioriteitenhebt en
dat die helaas niet altijd bij je studies liggen. Groepswerkis
inderdaad het grote probleem en dat zal volgend jaar nogerger zijn,
Vincent. Als opkomend preses heb je het al druk, alspreses is dat
nog erger. Je hebt heel veel kleine dingen te doen,waardoor je een
heel versnipperde dag hebt. Als je dan eens eendood moment hebt,
ben je blij met de rust en komt het er somsniet meer van om voor je
studies te werken. Maar dan moet jegewoon wat harder werken in de
blok, het is dus zeker doenbaar.
Een nieuw verkozen ploeg betekent bijna het einde van jouw
tijdbij VTK, Giovanni. Mis je het al?
Giovanni: Ik kan niet zeggen dat ik het niet zal missen. VTK
iseen belangrijk deel van m’n leven geweest de voorbije twee
jaar.Maar ik ben nu wel blij dat het bijna afgerond is. Het was
leuk,maar nu is het tijd voor iets anders en ik heb nog wel
genoegdingen te doen zodat ik niet in een zwart gat val.
Vincent: Ik denk dat je moet stoppen voor het een sleur
wordt,want anders heb je er uiteraard geen plezier meer in en dat
isniet de bedoeling.
Traditiegetrouw vindt een kiesploeg VKK (de Verkiezings Kontrole
-Kommissie) niet hun grootste vriend. Verklaar eens waarom datzo
is?
Giovanni: Dat is altijd zo, VKK is altijd de boeman. Vorig jaar
heb ik gezegd dat ik een iets minder irritante VKK wilde zijn en ik
hoop dat ik daarin geslaagd ben.
Vincent: Ik vind van wel. Op sommige momenten heeft het
watgebotst, maar zo gaat het altijd. Ik denk dat we vooral veel
aanVKK gehad hebben. Hun opmerkingen waren meestal terecht,ook al
wilden we dat op dat moment niet inzien. Ze hebben onsgoede
adviezen gegeven en hebben zich flexibel genoeg opgesteld.
Heb je dit jaar al iets gehad aan de ervaring van Giovanni?
Vincent: We hebben vaak gebabbeld en ik kon hem altijd vragenhoe
hij iets zou aanpakken. Ik vind dat je zoveel mogelijk moetleren
van je voorganger, dat kan alleen maar nuttig zijn voorzowel jezelf
als VTK.
Giovanni: Zodra je opkomend preses bent, begin je ook meer
dingen van de andere kant te zien, van een kant die je vaak niet
ziet als je niet in Groep 5 zit. Dat brengt sowieso uitdagingenmet
zich mee. Ik heb Vincent altijd gezegd dat hij bij mij terechtkon
als hij een probleem had.
Niet iedereen heeft het in zich om preses te worden, waarom wou
jij dat wel, Vincent?
Vincent: Ik heb er heel veel over nagedacht. Als je denkt dat je
samen met de mensen rondom jou iets kan betekenen voor je
studentenkring, dan moet je er gewoon voor gaan. Preses
zijninteresseert mij op alle vlakken, er komt heel veel bij kijken,
gaandevan onderwijs tot de logistieke kant en ontspanning. Het is
eenmix van vanalles en als je denkt dat jou dat ligt, moet je je
kanswagen.
Giovanni, daarnet zei je al dat je als presidiumlid niet weet
wateen preses allemaal moet doen. Kwam er veel meer bij kijkendan
verwacht?
Giovanni: Een preses heeft evenveel werk achter als voor
deschermen. Het moeilijke is om het overzicht te bewaren en
allesgeordend te houden in je hoofd. Je bent ook vaak onderweg
ensoms moet je in één avond op vier verschillende locaties zijn.Ook
de LOKO AV’s vragen veel tijd. Daarnaast heb je natuurlijkde
overduidelijke kant: het voorzitten van de RvB’s en cantussen.Dat
er zoveel werk achter de schermen is, maakt het wel
interessant,maar sommige mensen hebben dat helemaal niet door.
Voor wie houdt van goedkope drank en dito bicky burgers, frieten
en andere gefrituurde “ongezondheden”, is de kiesweek de tijd van
het jaar. Begin mei was het weer zo ver: de mensen van Impuls
probeerden te bewijzen dat ze het waard zijn omeen jaar lang het
VTK-presidium te vormen. Met 81% van de stemmen zijn ze daar zeker
in geslaagd. Toen de verkiezings-koorts geluwd was, was het tijd
voor een dubbelinterview met Giovanni Vleminckx, de preses van dit
jaar, en zijn opvolgerVincent Goffin.
Impuls voor 2010-2011
-
23
Vincent: Daar sluit ik me bij aan. Mensen vragen zich soms
afwaarom de preses niet aanwezig was op een activiteit, maar
zijstaan er niet bij stil dat een preses soms drie dingen
tegelijkmoet doen.
Je bent bijna afgestudeerd, Giovanni. Denk je dat je nog veelmet
VTK in contact zal komen?
Giovanni: Ik ga hopelijk doctoreren en zal dus nog wel een
tijdjein Leuven te vinden zijn. Ik woon ook niet ver van Leuven,
wathandig is. Je zal me dus zeker op verschillende
alumni-activiteitenkunnen vinden.
Aangezien ons lezerspubliek voornamelijk uit afgestudeerde
ingenieurs bestaat: heb je al nagedacht over de
alumniwerkingvolgend jaar, Vincent?
Vincent: Dat is een thema waar een ploeg het minst over
nadenktmaar dat wil niet zeggen dat we dat niet belangrijk vinden.
De voorbije jaren zijn er al verschillende initiatieven genomen om
de alumni meer te betrekken bij het oud-studentenleven endat willen
we zeker verderzetten. De ouwzakkenavonden en de oudercantus zijn
altijd een succes, eventueel kunnen we ook weer een Afterwork Party
organiseren. Het is belangrijk omsamen met VILv te bespreken wat we
best kunnen aanbiedenaan de alumni.
Volgend jaar wordt VTK 90. Wat zijn jullie van plan en hoe
zietImpuls het hele VTK-jaar?
Vincent: We zijn al druk bezig met de lustrumweek: we willenaan
heel Leuven laten zien dat ook ingenieurs iets op poten
kunnenzetten. We hebben daar zeker de expertise en ervaring
voor.Maar er zal niet enkel ontspanning zijn; we willen
bijvoorbeeldook de geschiedenis van VTK en de Faculteit in de verf
zetten.
Tijdens de rest van het jaar is de communicatie naar de ledentoe
ons grootste programmapunt. We weten dat dit een moeilijkpunt is
dat elk jaar wel terugkomt maar we vinden het belangrijkdat we
blijven proberen om onze leden zo goed mogelijk te infor-meren, op
nieuwe manieren en met nieuwe ideeën. Alles draaitnu eenmaal rond
de leden, zij zijn het belangrijkste voor VTK.
Alle programmapunten verwezenlijken is moeilijk. Vind je dat
Voltdaarin geslaagd is, Giovanni?
Giovanni: Ons meest herkenbare programmapunt was de fiets-pomp:
die wilden we installeren aan het Theokot zodat alle studenten
gemakkelijk hun banden konden oppompen. Ze is erna een tijdje wel
gekomen, maar ondertussen werkt ze alweerniet meer. Het is heel
moeilijk om het VTK-jaar vlot te laten verlopenen het overzicht te
bewaren terwijl je ook nog eens je programmain het oog moet houden.
Eens de bal aan het rollen is, kun je dieniet meer tegenhouden. Je
bent tijdens het werkjaar met heelveel dingen bezig en het is
moeilijk om daarnaast ook nog eenste focussen op het verwezenlijken
van je programma.
Vincent: Met de ploeg gaat dat ook zo. Je begint met
gigantischveel ambities en wil zoveel mogelijk realiseren, maar op
eenbepaald moment merk je dat dat niet allemaal mogelijk is. Zoals
Giovanni al aanhaalde: eens de bal aan het rollen is, kun jehem
moeilijk nog een andere richting uitduwen en ben je al blijdat de
bal goed aan het rollen is. Het is uiteraard de bedoelingom zoveel
mogelijk van ons programma te realiseren en daarop te blijven
letten. Het voornaamste is dat VTK goed blijft draaien.
Bedankt en veel succes volgend jaar!
Adelheid De Muynck
-
COLOFON
'GeniaaL' is een tijdschrift vande Faculteit Ingenieurs weten
-schappen en VILv - AlumniIngenieurs K.U.Leuven, met bijdragen van
medewerkers van de faculteit, alumni en studenten.
'GeniaaL' verschijnt viermaal perjaar: in januari, april, juli
en oktober.
verantwoordelijke uitgever: Ludo Froyen
redactie: Annemie Caproens, Jelle De Borger,Iris De Coster,
Adelheid De Muynck,Michelle D'Haese, Kurt Driessens,Ludo Froyen,
David Maes,Liliane Pintelon, Patrick Pype,Yves Willems
redactieadres:GeniaaLFaculteit IngenieurswetenschappenJelle De
BorgerKasteelpark Arenberg 1 bus 22003001 HEVERLEEtel. + 32 16 32
16 89fax + 32 16 32 19
[email protected]
grafisch ontwerp:altera.be
drukwerk:Van der PoortenDiestsesteenweg 6243010 KESSEL-LOtel. +
32 16 35 91 76