7-р анги Багш Б.Мөнхчимэг Монгол хэлний хичээл
7-р анги
Багш Б.Мөнхчимэг
Монгол хэлний хичээл
Өмнөх хичээлээ бататгая.
Дараах зургийг ажиглаад үйл явдлыг ярилцан өгүүлбэр зохиогоорой.
Морины эзэн Бат.Бат олон морьтой.
Бат мориндоо хайртай.
Уралдааны морь их хурдан.Дорж морь унав.
Болд мориор зугаалжээ.Болд мориноосоо унав.
Зорилго
Жинхэнэ нэрийн хувилал таних
Тийн ялгалыг нэрлэж сурах Нэр үндсэнд зөв залган
бичих
Зорилт Тийн ялгалыг таних Тийн ялгал нэрлэж сурах ТЯ-ын нөхцөлүүдээ дүрмийн дагуу
зөв залган бичих Зөв бичих дүрмээ сэргээн санах Тийн ялгалын утга үүргийг таних,
тайлбарлаж сурах
Аргазүй
Тайлбартай дасгал
Багаар ажиллах
KWL
Марафон бичлэг
Бүтээлч бичлэг
Булангийн арга
Тийн ялгалаа нэрлэн бичицгээе. 1. Нэрлэх
2. Харьяалах
3. Заах
4. Өгөх орших
5. Гарах
6. Үйлдэх
7. Хамтрах
8. Чиглэх
0
-ын, -ийн, -н, -ий,-ы
-ийг,-ыг,-г
-д,-т,-аа4
-аас4
-аар4
-тай3
-руу2 -луу2
Хамтран ажиллацгаая
Уул
Уул бэлээс эхэлдэг гэж манайхан ярина. Тэгээд ч бид уулаа бараадаж бэлд нь зусна. Уулаа нөмөрлөж энгэрт нь өвөлжинө.
Уулын оргил нь цасанд мөнгөрөвч бэл нь ногоонд униартана. Хормойд нь бороо орж ногоо ургаж, болжмор жиргэж, зурам шовширно. Салхийг нь даган агь анхилна. Хавцлыг нь даган горхи хөөмийлнө.
Уулын жинхэнэ амьдрал оргилдоо биш бэлдээ байдаг ажээ.
Дасгал 1Эхийг уншиж ойлгоод, ТЯ-тай үгсийн доогуур
зураарай.
Уул
УулУул бэлээсбэлээс эхэлдэг гэж манайханманайхан ярина. Тэгээд ч бидбид уул руугаауул руугаа бараадаж бэлд ньбэлд нь зусна. УулааУулаа нөмөрлөж энгэртэнгэрт нь нь өвөлжинө. Уулын оргил нь цасандУулын оргил нь цасанд мөнгөрөвч бэлбэл нь нь ногоондногоонд униартана. ХормойдХормойд нь нь борообороо орж ногооногоо ургаж, болжморболжмор жиргэж, зурамзурам шовширно. Салхиар ньСалхиар нь дамжин агьагь анхилна. ХавцлыгХавцлыг нь нь даган горхигорхи хөөмийлнө. УулынУулын жинхэнэ амьдраламьдрал оргилдоооргилдоо биш бэлдээбэлдээ байдаг ажээ.
Тийн ялгалын нөхцөлтэй үгс
1. Нэрлэх
2. Харьяалах
3. Заах
4. Өгөх орших
5. Гарах
6. Үйлдэх
7. Хамтрах
8. Чиглэх
Уул, манайхан, бид, оргил нь, ногоо, болжмор, зурам, горхи, агь, амьдрал
Уулын,
Хавцлыг нь
Бэлд нь, энгэрт нь, цасанд, ногоонд, хормойд нь, оргилдоо
бэлээс,
Салхиар нь
Уул руугаа
Дасгал 2Дараах эхийг уншаад тохирох ТЯ-ын нөхцөлийг нөхөж
бичээрэй.Зөв бичгийн дүрмийг анхаараарай.
Балдан Онон..... тэмүүлсээр хүрч ирлээ. Тэрээр энэ гол.... хөвөө.... төрж өссөн билээ. Түүн.... бага нас.... гарч байсан гарам одоо ч өөрчлөгдөөгүй байна. Тэр гарам.... нааш цааш гатлан, энэ гол... ус... морь... усалж бага … жаахан Балжмаа .... уулзан учирч байсан дурсгалт мөчүүд сэтгэл .... нэг л дотно санагдах ажээ.
Хариулт
Балдан Онон руу тэмүүлсээр хүрч ирлээ. Тэрээр энэ голын хөвөөнд төрж өссөн билээ. Түүний бага насандаа гарч байсан гарам одоо ч өөрчлөгдөөгүй байна. Тэр гармаар нааш цааш гатлан, энэ голын уснаас морио усалж багын жаахан Балжмаатай уулзан учирч байсан дурсгалт мөчүүд сэтгэлд нь нэг л дотно санагдах ажээ.
Дүгнэлт
Тийн ялгалын нөхцөлийн онцлог, үүрэг, утга хэрэглээг тайлбарлана. Багууд ажлаа харилцан шалгаж дүгнэнэ.ТЯ-ын нөхцөлийг дүрмийн дагуу зөв залгаж бичихэд анхаарахТЯ-ын нөхцөл тус бүрийн утгыг тайлбарлаж сурахНэр үг нь өгүүлбэрийн гишүүн болохдоо ямар нэг ТЯ-аар хэлбэржсэн байдаг.
ТЯ-ын нөхцөлийг нүдлэн тогтоохУтга үүргийг тайлбарлаж сурахМонгол хэл-6 дасгал-75,77,80Эх дэх нэр үгсийг олон тооны дагавраар хувилгаж бичээрэй. Зөв бичих дүрмийг анхааран бичиж сурах
Бие даалт