Top Banner

of 121

Thong Ke Co Ban Voi Stata 10

Jul 07, 2015

Download

Documents

dovandzung
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript

TRNG I HC Y DC TP H CH MINH KHOA Y T CNG CNG B mn Thng k Y Hc v Tin Hc STATA NG DNG TRONGNGHIN CU KHOA HC Bin son: TS. Vn Dng THNH PH H CH MINH 4-2008 (Lu hnh ni b) MC LC i cng v thng k v thng k m t ...................................................................................... 1 Mt s nh ngha ....................................................................................................................... 1 Bin s v cc loi bin s.......................................................................................................... 1 Phng php m t tm tt v trnh by s liu ......................................................................... 1 Cc s thng k m t................................................................................................................. 2 Phng php trnh by s liu .................................................................................................... 5 i cng v phn tch s liu...................................................................................................... 13 Suy lun thng k...................................................................................................................... 14 Ci t chng trnh Stata 10.0, s liu muv cc chng trnh c lin quan.......................... 29 Khi ng v kt thc Stata.......................................................................................................... 36 Khi ng Stata ............................................................................................................................ 40 1. Khi ng Stata .................................................................................................................... 40 2. M t giao din ca chng trnh Stata ................................................................................ 40 3. Cch cch thc hin lnh trong chng trnh Stata ......................................................... 41 4.Lu li kt qu phn tch ..................................................................................................... 42 Mt vi phn tch n gin vi Stata............................................................................................ 44 M t s liu vi Stata 10.0 for Windows .................................................................................... 58 Thng k phn tch bin s nh lng vi Stata ......................................................................... 96 Thc hnh ................................................................................................................................. 98 1 i cng v thng k v thng k m t Mt s nh ngha Thng k l phng php khoa hc dng thu thp, tm tt, trnh by v phn tch s liu. S liu: Kt qu c c do vic quan st hay thu thp mt bin s cc i tng khc nhau hay thi gian khc nhau. Th d:Khi ti quan st gii tnh ca cc hc vin trong lp, ti c s liu l: Nam, nam, n, n, n, nam, n, v.v Th d: Mt nh nghin cu o nng hemoglobin ca 70 thai ph c kt qu nh sau: 10.213.710.414.911.512.011.0 13.312.912.19.413.210.811.7 10.610.513.711.814.110.313.6 12.112.911.412.710.611.411.9 9.313.514.611.211.710.910.4 12.012.911.18.810.211.612.5 13.412.110.911.314.710.813.3 11.911.412.513.011.613.19.7 11.215.110.712.913.412.311.0 14.611.113.510.913.111.812.2 v nhng con s ny c gi l s liu. Cn lu s liu phi lin kt vi mt bin s nht nh. Nu ti quan st gii tnh ngi ny, tui ca ngi khc, qun o ca mt ngi khc na th kt qu quan st c khng phi l s liu. Bin s v cc loi bin s Bin s l nhng i lng hay nhng c tnh c th thay i t ngi ny sang ngi khc hay t thi im ny sang thi im khc. Nh vy bin s c th th hin i lng hay c tnh.-Nubinsthhinmtilngncgilbinsnhlng(quantitative variable). Bin s nh lng c th cn c chia thnh bin s t s - ratio variable(c gi tr khng tuyt i) v bin s khong interval variable (khng c gi tr khng tuyt ) - Nu bin s nhm th hin mt c tnh, bin s c gi l bin s nh tnh. Bin s nh tnh cn c chia lm 3 loi:- Bin s nh gi binary variable (khi ch c 2 gi tr)- Bin s danh nh nominal variable (khi c 3 hay nhiu hn cc gi tr v cc bn thn cc gi tr khng c tnh cht th t) - Bin s th t - ordinal variable (khi c 3 haynhiu hn cc gi tr v cc bn thn cc gi tr c tnh cht th t- Ngoi ra c khi bin c khng ch c quan tm v phng din n c xy ra hay cha xy ra m cn c quan tm v phng din bin c xy ra vo lc no. Th d sau khi iu tr bnh nhn ung th chng ta khng ch quan tm bnh nhn c t vong hay khng m cn quan tm bnh nhn bnh nhn t vong bao nhiu lu sau khi iu tr v nu bnh nhn cha t vong, bnh nhn sng c bao lu.Phng php m t tm tt v trnh by s liu 2 -T l cho tng gi tr nul bin th t hay danhnh- T l cho gi tr tiu biunu l bin nh gi-T l cho tng gi tr nul bin th t hay danhnh- T l cho gi tr tiu biunu l bin nh gi Cc s thng k m t C hai loi thng k m t: thng k m t khuynh hng tp trung v thng k m t tnh phn tn. Thng k m t khuynh hng tp trung Thng k m t khuynh hng tp trung c th l trung bnh (mean), trung v (median) v yu v (mode). Nhng thng k ny cho bit gi tr tiu biu cho s liu. Th d: c hai loi thuc h p A v B. Gi s c 5 i tng sau khi s dng thuc h p A s c huyt p 110 - 115 -120 - 125 -130 v 5 i tng khc sau khi s dng thuc h p B s c huyt p 120 - 125 - 130 - 135 - 140. Con s tiu biu nht cho bit tc dng cathuc A l huyt p trung bnh sau khi s dngthucAvl120.Conshuytptrungbnhnythphnhuytptrungbnhsaukhisdng thuc B cho bit thuc A c tc dng mnh hn. Trung bnh ca s liu, c k hiu l (x (c l x gch) l tng cc gi tr ca s liu chia cho s ln quan st (N). Nxxi=Th d: S liu v huyt p tm thu ca 5 i tng l 120, 125, 130, 135, 150. Huyt p tm thu trung bnh s l 132 1325150 125 130 125 120=+ + + +==Nxxi 3 Dokhngththchinccphptonshctrnccbinsnhtnh(danhnhvtht) chng ta ch c th tnh trung bnh cho s liu ca bin s nh lng. Nu chng ta sp xp s liu theo th t, gi tr ng gia c gi l trung v. Nu c hai gi tr cng ng gia, trung bnh cng ca hai gi tr ny l trung v. Th d: S liu v huyt p tm thu (mmHg) ca 5 i tng l 120, 125, 130, 135, 150. Trung v ca huyt p tm thu l gi tr ng gia v bng 130 S liu v chiu cao (cm) ca 6 ngi l 153, 155, 160, 162, 165, 161. tnh trung v, trc tin chng ta phi sp xp s liu ny: 153, 155, 160, 161, 162, 165. Do c hai gi tr 160 v 161 cng gia, trung v s l (160+161)/2 = 160,5 cm Do bn cht cabin s danh nh khng th sp c theo th t, chng ta ch c th tnh trung v ca s liu nh lng v s liu ca bin s th t. Ngoi ra yu v (mode) cng c s dng lm con s thng k tiu biu. Yu v l gi tr xut hin ph bin nht (c tn sut cao nht). Thd:Sliuvhuytptmthu(mmHg)ca5itngl120,125,130,135,150.Trong trng hp ny khng c yu v. im s ca 5 hc sinh l 5, 5, 6, 7, 9. Yu v ca im s l 5. Trong mt p c 361 gia nh ngi Kinh, 120 gia nh ngi Khmer v 27 gia nh ngi Hoa. Yu v ca bin s dn tc l dn tc Kinh. Trong mt s liu c th, c th khng c yu v, c th c mt yu v hoc hai hay nhiu yu v. y l khuyt im chnh ca s thng k ny. Do vy ngi ta thng ch dng yu v cho bin s danh nh hay trong cc trng hp c bit C th s dng trung bnh, trung v hay yu v cho bin s nh lng. Khi bin s nh lng c phnphibnhthng(hnhchung)thbaconsnyxpxbngnhauvkhingita thng tnh trung bnh bi v trung bnh c nhng c tnh ton hc mnh. Tuy nhin nu s liu b lch th con s trung v phn nh gi tr tiu biu mt cch chnh xc hn. Thd:Bnhnhnblotddy-ttrngciutrtheomtphcditvikhun Helicobacter. Sau iu tr, bnh nhn c theo di v ghi nhn thi gian k t khi s dng thuc n lc bt u ci thin triu chng au. 10 bnh nhn thi gian ny (ngy ) l nh sau: 1, 2, 2, 2, 2, 2, 3, 3, 3, 30. Bnh nhn c thi gian t lc iu tr n lc gim triu chng l 30 ngy trn thcchtlbnhnhnkhngpngviiutr.Trungvvtrungbnhcasliul2v5 ngy. Con s trung v phn nh chn thc hn bi v vi t cch l mt bc s lm sng t s liu trn c th nhn xt rng mt bnh nhn tiu biu s gim au sau 2 ngy dng thuc. Con ss 30 trong th d trn c gi l s ngoi lai (outlier) v lm s liu b lch. Nhn chung, khi s liu b lch th con s trung bnh s b nh hng rt nhiu v khng phn nh gi tr tiu biu nh con s trung v. Thng k m t tnh phn tn: C3thngkmttnhphntn:lchchun,khongtphnvvphmvicasliu. Vic la chn thng k m t tnh phn tn c trnh by trong bng 2. Thngkmttnhphntnctmquantrngthhaisauconsmtkhuynhhngtp trung.Th d: Thuc h p A c s dng trn 5 bnh nhn v huyt p tm thusau khi dng thuc l 110, 115, 120, 125 v 130. Thuc h p B c s dng trn 5 bnh nhn v c huyt p sau s dng thuc l 100, 110, 120, 130, 140.Nh vy hai thuc h p ny c hiu qu h p l tng ng (bi v trung bnh ca hai s liu l bng nhau) nhng kt qu ca thuc B phn tn hn v iu ny lm thuc B tr nn km an ton. lch chun (standard deviation - vit tt l SD hay s) l con s nh gi mc phn tn v 4 c tnh theo cng thc: Nh vy lch chun phn nh khong cch trung bnh ca s liu so vi gi tr tiu biu. Khi nim lch chun ch c th p dng cho bin s nh lng bi v chng ta c th thc hin cc php ton s hc trn cc i lng nhng khng th thc hin trnccgi trca bin s nh tnh l cc c tnh. Thd:Sliuvhuytptmthu(mmHg)ca5itngl120,125,130, 135,150. Trungbnhca huyt p l 132 v lch chun bng 5 , 11 5 , 13245304324 9 4 49 1441 5) 132 150 ( ) 132 135 ( ) 130 132 ( ) 132 125 ( ) 132 120 (1) (2 2 2 2 212= = =+ + + += + + + + == =niiNx xs Phngsaivmttnguynlbnhphngcalchchun.Phngsai(variance)cth c k hiu v Var hay s2 v c tnh theo cng thc sau: ==niiNx xs1221) ( Phm vi ca s liu l tt c cc gi tr ca s liu t gi tr nh nht n gi tr ln nht. Th d: S liu v huyt p tm thu (mmHg) ca 5 i tng l 120, 125, 130, 135, 150. Phm vi ca bin s huyt p l 120 n 150. Th d: Thuc h p A c s dng trn 5 bnh nhn v huyt p tm thusau khi dng thuc l 110, 115, 120, 125 v 130. Thuc h p B c s dng trn 5 bnh nhn v c huyt p sau s dng thuc l 100, 110, 120, 130, 140. S liu ca thuc B ctnh phn tn cao hn do phm vi thay i t 100-140 trong khi phm v ca s liu thuc A ch t 110-130. Khongtphnv(inter-quartile):Nuchngtachiasliusptheothtlm2phnu nhau, khong t phn v l khong cch ca trung v phn trn v trung v phn di. Th d: S liu v huyt p tm thu (mmHg) ca 5 i tng l 120, 125, 130, 135, 150. S liu ny c chia lm 2 phn: phn 1 gm 120, 125, 130 v phn 2 gm 130, 135, v 150. Trung v ca phn trn l 125 - trung v ca phn di l 135, do phm t phn v l 125-135. Do bn cht ca khong t phn v l trung v ca phn s liu trn v phn s liu di, cng gingnhtrungv,khongtphnvkhngbnhhngbiccgitrngoilainhtrong trng hp ca lch chun. Cng nh trung v, khong t phn v ch c th p dng cho bin s nh lng hay th t. Cu hi: Phn tch trn my tnh v bin s hemoglobin cho kt qu sau. Hy th c v l gii kt qu: Variable | ObsMean Std. Dev. MinMax -----------+----------------------------------------------------- hemoglobin |7011.98429 1.4161228.8 15.1 ==niiNx xs121) ( 5 Phng php trnh by s liu S liu c th c trnh by thnh bng hoc cc th. Trnh by bng: Phn phi tn sut ca bin s nh tnh S liu ca bin s ri rc c th c trnh by di dng mt phn phi tn sut. Phn phi tn sut l mt bng ch ra tn sut xut hin ca tng gi tr ri rc ca bin s (Bng 1). Nh vy bng phn phi tn sut gm 2 ct, mt ct lit k cc gi tr ca bin s v mt ct trnh by tn sut tng ng ca cc gi tr . Table 1. Phn phi gii tnh ca 69 hc sinh lp cm thng trng mm non 23 thng 11, Huyn Hc mn GiiS trPhn trm Nam4565% N2435% Tng s69100% Bng trn l bn phn phi tn sut ca gii tnh. Bi v gii tnh c 2 gi tr nam v n nn ta lit k 2 gi tr ny mt ct. ct th nh ta ghi tn sut tng ng ca cc gi tr ny. i khi bng phn phi tn sut c thm ct phn trm nh trong th d trn. Bng 2 l mt th d khc v bng phn phi tn sut. Table 2. Phng php ca 600 tr trong bnh vin Phngphp S sinhPhn trm Sinh thng47879,7 Sinh forceps6510,8 Sinh m579,5 Tng s600100,0 Phn phi tn sut ca bin s nh lng Nubinslbinslintcchngtakhngthlitkttcccgitrcabins.Trong trng hp ny chng ta c th nhm (lm trn) gi tr ca bin s li. C th cc bc xy dng bng phn phi tn sut cho bin s nh lng nh sau: 1- Tm phm vi (gi tr cc tiu v gi tr cc i) ca s liu. Trong th d v hemoglobin ca 70 ph n phm vi l 8,8 n 15,1 2. Chia phm vi s liu ra lm n khong vi rng ca mi khong l d. Cn lu rng mi khong d nn l i lng chn nh 1, 2, 5, 10 hay 0,5, 0,2 v s cc khong n nn t 5-12 (trung 6 bnh l 7-8). Trong th d trn ta c th chia phm vi ra lm 8khong vi chiu rng khong bng 1nv.Khicckhongl:8-8,9;9-9,9;10-10,9;11-11,9;12-12,9;13-13,9;14-14,9;15-15,9. 3. m cc gi tr thch hp vo khong nh trc Hemoglobin (g/100ml) m 8-8,91 9-9,9111 10-10,9111111111111 11-11,91111111111111111 12-12,9111111111111 13-13,911111111111 14-14,91111 15-15,91 4.Xydngbngphnphitnsutvibinsvcckhonggitrcabinsvtnsut tng ng vi cc khong gi tr . Chng ta cng c th thm vo ct phn trm v ct phn trm tch ly(nu thch hp) Table 3. Hemoglobin ca 70 ph n HemoglobinTn sutPhn trmPhn trm tch ly 8-8,911.431.43 9-9,934.295.71 10-10,91420.0025.71 11-11,91927.1452.86 12-12,91420.0072.86 13-13,91318.5791.43 14-14,957.1498.57 15-15,911.43100.00 Th d nh nu bin s l chu vi vng cnh tay ca tr chng ta c th lm trn chu vi vng cnh tay n 1 cm. Khi ta c th xem thang o ca bin s l ri rc v trnh by bng phn phi tn sut ca bin s (bng 2). Table 4. Phn phi s o vng cnh tay ca 69 tr lp cm thng nh tr 23 thng 11, Hc mn. Vng cnh tayTn sutPhn trmPhn trm tch ly 7 13-