Thăm khám chứcnăng khớpgốicẳng - atcs.ump.edu.vn€¦ · Hình daïng bình thöôøng cuûa khôùp goái: - XBC noåi roõ - Quanh XBC coù nhöõng hoõm goïi laø

Thăm khám chức năng

khớp gối cẳng chân

Mục tiêu

1. Sờ được các mốc xương và xác định các hõm quanh XBC

2. Nhận biết và thực hiện vẽ đo trục đùi cẳng chân

3. Nhận biết 4 khoang cẳng chân, đo vòng chi ở cẳng chân

4. Khám mạch máu thần kinh đi qua vùng gối cẳng chân

5. Thực hiện và đo biên độ vận động của khớp gối và nhận biết

một số bất thường.

6. Thực hiện và giải thích các nghiệm pháp khám dây chằng sụn

chêm: Lachman, ngăn kéo trước, ngăn kéo sau, dạng khép,

Apley, Mc Murray.

Phần 1:

Xác định các mốc xương và

các hõm quanh xương bánh chè

Nguồn: Atlas F.Netter

Hình daïng bình thöôøng cuûa khôùp

goái:

- XBC noåi roõ

- Quanh XBC coù nhöõng hoõm

goïi laø caùc hoõm quanh xöông

baùnh cheø

7

Surface Anatomy - Anterior, Extended

Patella

Hollow

Indented

Các mốc giải phẫu vùng gối:

• Xương bánh chè

• lồi củ chày,

• mâm chày trong, mâm chày ngoài,

• chỏm xương mác,

• lồi cầu trong, lồi cầu ngoài,

• gân bánh chè,

• gân tứ đầu, các gân chân ngỗng,

• khe khớp gối,

• các hõm quanh XBC

Khám các cấu trúc giải phẫu:

• Sờ ấn xác định các mốc xương vùng gối, đánh giá mối tương quan giữa các mốcxương.

• Sờ ấn các mốc xương và các gân đánh giá:

– - Sự toàn vẹn của cấu trúc

– - Đau tại các mốc xương, gân

Bất thường:

Sưng bầm Mất các hõm quanh XBC

- Tìm dấu chạmxương bánh chè

- Nghiệm pháp bậpbềnh xương bánhchè

Khám đánh giá tràn dịch khớp gối?

Nghiệm pháp bập bềnh xương bánh chè

Phần 2:

Trục đùi cẳng chân

Nhìn thẳng:

Trục đùi và

cẳng chân

tạo thành một

góc mở ra

ngoài 170 độ

Đường Mikulicz:

- là đường thẳng qua 3 điểm: tâm chỏm xương

đùi, điểm giữa xương bánh chè, điểm giữa khớp

cổ chân

- là trục tì đứng của chi dưới

- còn gọi là: trục chịu lực, trục cơ học

Tương quan giữa

trục cơ học, trục đứng

và trục giải phẫu đùi

Nguồn: Campbell's operative orthodaedics

Nhìn tröôùc

Nhìn beân

Gối vẹo ngoài

NHÖÕNG HÌNH AÛNH BAÁT THÖÔØNG

Chân vòng kiềng

NHÖÕNG HÌNH AÛNH BAÁT THÖÔØNG

Chữ X Chữ O

Phần 3:

Khám mô mềm

và các cơ cẳng chân

Thăm khám mô mềm cẳng chân:

- Quan sát toàn bộ chu vi cẳng chân

- Vị trí sưng bầm gợi ý chỗ tổn thương

- Đo vòng chi: Đánh dấu điểm sưng hoặc teo

nhất, đo vòng chi tại điểm này, so sánh với chân

lành

- Gối: mất các

hõm quanh XBC

- Cẳng chân:

sưng nề nhiều

nổi bóng nước

Tổn thương cơ cẳng chân và chèn ép khoang

- Các cơ ở cẳng chân nằm trong 4 khoang kín

không giãn nở

- Chấn thương làm tăng áp lực trong khoang kín,

chèn ép các mạch máu nhỏ nuôi cơ, thiếu máu

cơ → chèn ép khoang

- Hậu quả của chèn ép khoang:

hoại tử cơ → mất chân

Các cơ trong 4 khoang cẳng chân?

Khám cơ trong khoang sau sâu?

Phần 4:

Khám mạch máu thần kinh đi qua

vùng gối cẳng chân

ĐM Khoeo

Bậc thang: ĐM Khoeo ở trong nhất, sâu nhất

TK Chày ở ngoài nhất, nông nhất

TM Khoeo ở giữa

ĐM khoeo có nhiều nhánh thông nối tuy

nhiên các nhánh này không đủ nuôi chi

khi ĐM khoeo tổn thương

ĐM khoeo nằm sát xương vì vậy có nguy cơ

tổn thương khi có chấn thương vùng gối, đặc

biệt khi có trật khớp gối, gãy mâm chày

Khám:

Bắt mạch mu chân, mạch chày sau tại cổ chân

TK Mác chung

TK Mác sâu

- Cho các nhánh bên vận động cho

các cơ cẳng chân trước

- Cảm giác cho mặt mu nửa ngoài

ngón cái và nửa trong ngón 2

TK Mác nông

- Chi phối vận động cho cơ khu

cẳng chân ngoài.

- Chi phối cảm giác cho da mặt

ngoài cẳng chân, mu chân, mặt mu

các ngón chân trừ nửa ngoài mặt

mu ngón út và kẽ giữa ngón 2 và

ngón cái

TK Chày

Ở cẳng chân sau:

-TK chày chạy giữa hai lớp

nông và lớp sâu khu cẳng

chân sau

- TK chày cho các nhánh bên

vận động cho các cơ cẳng

chân sau.

Phần 5:

Đo biên độ vận động khớp gối

Vận động

gấp duỗi khớp gối

NHÖÕNG HÌNH AÛNH BAÁT THÖÔØNG

Goái khuyønh

Goái öôõn

Gấp gối bình thường Hạn chế gấp gối

Phần 6:

Các nghiệm pháp

khám dây chằng sụn chêm

37

Palpation – Lateral*

Lateral joint

line

Lateral Collateral

Ligament (LCL)**

38

Palpation - Medial

Medial Collateral Ligament (MCL)*

Pes anserine

bursa**

Medial joint

line

Đánh giá chức năng của dây chằng và

sụn chêm:

- Chức năng của 4 dây chằng là giữ

vững khớp gối

- Chức năng của 2 sụn chêm là tham

gia giữ vững khớp gối và hấp thu lực

tác động lên đầu xương.

Caùc test veà toån thöông daây

chaèng:

-Test daïng

-Test kheùp

-Test ngaên keùo tröôùc

-Test ngaên keùo sau

-Test Lachman

Khaùm daây chaèng beân (test daïng-kheùp)

Daây chaèng beân ngoaøi

Daây chaèng beân trong

Test daïng goái: Khaùm daây chaèng beân trong

Test khép gối: khám ngoài dây chằng bên ngoài

Test dạng (+): đứt dây chằng bên trong

Test ngaên keùo tröôùc(Daây chaèng cheùo tröôùc)

Test ngăn kéo trước: khám dây chằng chéo trước

Khám 3 tư thế: bàn chân trung tính, xoay trong, xoay ngoài

Test ngăn kéo trước (+): đứt dây chằng chéo trước

Test ngaên keùo sau(Daây chaèng cheùo sau)

Test ngăn kéo sau: khám dây chằng chéo sau

Test ngăn kéo sau (+): đứt dây chằng chéo sau

test Lachmann (daây chaèøng cheùo)

Test Lachman: khám dây chằng chéo trước

Test Lachman (+)

Rách sụn chêm

Hình ảnh sụn chêm trong Nội soi khớp gối

Caùc test veà toån thöông suïn

cheâm:

-Test Apley

-Test Mc Murray

test Apley

Khaùm suïn cheâm vaø bao khôùp

(+)raùch suïn cheâm(+) raùch bao khôùp

Khaùm suïn cheâm

test McMurray

GAÁP DUOÃI + XOAY CAÚNG CHAÂN

Test Apley: khám sụn chêm và bao khớp

Test Mc Murray: khám sụn chêm