The relationship between caregiver burden with coping strategies in Family caregivers of cancer patients

به نام خداوند جان و خرديپرستارنشریه تخصصی روان

رانیايپرستاریانجمن علمیپژوهش-یفصلنامه علم1392پاییز-3شماره-اولدوره

رانیايپرستاریانجمن علم:ازیصاحب امت•دکتر مسعود فالحی خشکناب: و سردبیرولؤر مسیمد•محمدرضا شیخی:اجراییر یمد•16/11/1391مورخ 34702/91: وزارت ارشاد اسالمینتشارشماره پروانه ا•16/4/1392مورخ Print-ISSN( :2501-2345(چاپی ه ینشریالمللنیشماره ب•16/4/1392مورخ e-ISSN( :2528-2345(کییه الکترونیالمللی نشرنیشماره ب•511/100به شـماره : پزشکی کشورات علوم جلسه کمسیون نشریدهمین و رتبه علمی پژوهشی از یکصدداراي •

27/3/1392مورخ:)به ترتیب حروف الفبا(سندگانینويشورا•دکتر فاطمه الحانی، دانشیار آموزش بهداشت دانشگاه تربیت مدرس-دکتر مسعود بحرینی، استادیار روان پرستاري دانشگاه علوم پزشکی بوشهر-ی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشیدکتر اکبر بیگلریان، استادیار آمار زیست-دکتر یداله جنتی، استادیار روان پرستاري دانشگاه علوم پزشکی مازندران-دکتر محمدرضا خدایی، دانشیار روان پزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی-دکتر اصغر دادخواه، استاد توانبخشی روانی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی-محمد ذوالعدل، استادیار روان پرستاري دانشگاه علوم پزشکی یاسوجدکتر-دکتر مهدي رهگذر، دانشیار آمار زیستی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی-دکتر کورش زارع، استادیار روان پرستاري دانشگاه علوم پزشکی جندي شاپور اهواز-ي دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشیدکتر سادات سیدباقر مداح، استادیار آموزش پرستار-دکتر نعیمه سیدفاطمی، دانشیار روان پرستاري دانشگاه علوم پزشکی تهران-دکتر فرخنده شریف، استاد روان پرستاري دانشگاه علوم پزشکی شیراز-دکتر فرشید شمسایی، استادیار روان پرستاري دانشگاه علوم پزشکی همدان-ادیار روان پرستاري دانشگاه علوم پزشکی قزویندکتر رضا ضیغمی، است-)عج(اهللا االعظم دکتر عباس عبادي، استادیار پرستاري داخلی جراحی دانشگاه علوم پزشکی بقیه- دکتر فربد فدایی، دانشیار روان پزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی-انشگاه علوم بهزیستی و توانبخشیروان پرستاري ددکتر مسعود فالحی خشکناب، دانشیار-دکتر پروانه محمدخانی، استاد روان شناسی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی-دکتر عیسی محمدي، دانشیار پرستاري داخلی جراحی دانشگاه تربیت مدرس-دکتر ندا مهرداد، استادیار پرستاري بهداشت جامعه دانشگاه علوم پزشکی تهران-جومی، استادیار انستیتو پاستور ایراندکتر علی ن-دکتر علی نویدیان، استادیار مشاوره دانشگاه علوم پزشکی زاهدان-دکتر علیرضا نیکبخت نصرآبادي، استاد پرستاري داخلی جراحی دانشگاه علوم پزشکی تهران- دکتر فریده یغمایی، دانشیار بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی-زاد یکتاطلب، استادیار روان پرستاري دانشگاه علوم پزشکی شیرازدکتر شهر-

علی نجومیدکتر : یسیراستار انگلیو•محمدرضا شیخی: یراستار فارسیو•مهندس صادق توکلی:ییآراو صفحهینیحروفچ•مهندس صادق توکلی: ح جلداطر•رانیايپرستاریانجمن علم:ناشر•تهرانییو مامايدانشکده پرستار- دیوحدان تیم-تهران: ینشان•66592535:رنمابو تلفن، 398/14195:یصندوق پست، 1419733171:یدپستک•

e-mail: [email protected] , Website: http://ijpn.ir

:)به ترتیب حروف الفبا(مشاوران علمی این شماره•دکتر حسین ابراهیمی دکتر مسعود بحرینی

تر اکبر بیگلریان دکدکتر اکرم ثناگو

دکتر محمد رضا خدایی اردکانی آقاي علی دهقانی دکتر مولود رادفر

دکتر مهدي رهگذر دکتر کوروش زارع

آقاي ابراهیم ساریچلودکتر نعیمه سید فاطمی

دکتر فرشید شمساییآقاي مرتضی شمسی زادهآقاي محمد رضا شیخی

دکتر رضا ضیغمی لیل عظیمیان آقاي ج

دکتر علی فخر موحدي دکتر مسعود فالحی خشکناب

دکتر علی نویدیان دکتر حسن جهانی هاشمی

دکتر مجیده هروي

62- 139272پاییز3شماره1دورهروان پرستاري

ارتباط فشار مراقبتی با روش هاي مقابله اي مراقبین خانوادگی بیماران سرطانی

6، میترا طالبی5، سید عابدین حسینی4، حسین رحمانی3، حمید آسایش2، مرتضی شمسی زاده1علی عباسی

چکیدهفشار . درمان و مراقبت روبرو هستندها با مشکالت مربوط بههاى مزمن بوده و مراقبین آنترین بیمارىسرطان یکى از شایع:مقدمه

ها غالبا از راهبردهاي مقابله اي نامناسب استفاده می کنند که باعث مراقبتی مراقبـین، تاثیـر منـفی حاصل از زنـدگی با این بیماران بوده و آنهدف، تعیین ارتباط فشار مراقبتی با الذا این مطالعه ب.عدم پذیرش بیماري، پیگیري نکردن درمان و اختالل در وضعیت سالمت خواهد شد

.روش هاي مقابله اي مراقبین بیماران سرطانی انجام شدنفر از مراقبین اصلی بیماران سرطانی مراجعه کننده 133که بر روي ،این پژوهش یک مطالعه مقطعی از نوع همبستگی توصیفی بود:روش

جمع آوري . نمونه ها با روش نمونه گیري آسان انتخاب شدند. انجام شد1388در سال آذر گرگان 5به بخش انکولوژي مرکز آموزشی درمانی انجام ) روش هاي مقابله ايسشنامه فشار مراقبتی و پرسشنامهبرگه اطالعات دموگرافیک، پر(داده ها با استفاده از یک پرسشنامه سه قسمتی

SPSSآنالیز داده ها در محیط نرم افزار آماري . گردید v.16هاي آماري توصیفی، آنالیز واریانس و رگرسیون لجستیک با استفاده از آزمون. صورت گرفتمدل چند متغیره .از نمونه ها را تشکیل می دادند%)4/50(بود و مردان )73/35±31/14(میانگین و انحراف معیار سن مراقبین:یافته ها

و افزایش میزان استفاده از راهبردهاي ) CI403/0:OR%227/0:95- 714/0(اقبتیرگرسیون لجستیک نشان داد، باال بودن میزان نیاز مر. در افزایش فشار مراقبتی تاثیر داشتند) CI09/1:OR%04/1:95- 15/1(مقابله اي هیجان محور

شتر از روش هاي مقابله ایی مسئله بیمراقبینی که از فشار مراقبتی کمتري برخوردار باشند،بر اساس یافته هاي این مطالعه،: نتیجه گیري. را آموزش دادروش هاي مقابله ایی کارآمدبنابراین می توان براي کاهش فشارمراقبتی مراقبین،.محور استفاده می کنند

روش هاي مقابله اي، سرطان، فشار مراقبتی، مراقب خانوادگی:کلید واژه ها

15/9/1392: تاریخ پذیرش20/4/1392: تاریخ دریافت

)نویسنده مسؤول. (دانشگاه علوم پزشکی شاهرود-کارشناس ارشد پرستاري داخلی جراحی، گروه پرستاري، دانشکده پرستاري و مامایی- [email protected]:پست الکتریکی

. جراحی، گروه پرستاري، دانشکده پرستاري و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شاهرودکارشناس ارشد پرستاري داخلی - 2.دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی قمد روان پرستاري، گروه پرستاري، کارشناس ارش- 3.کی گلستانکارشناس ارشد پرستاري داخلی جراحی، گروه پرستاري، دانشکده پرستاري و مامایی، دانشگاه علوم پزش- 4.کارشناس ارشد پرستاري داخلی جراحی، گروه پرستاري، دانشکده پرستاري و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان- 5.دانشکده پرستاري و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی گیالنبهداشت جامعه، دانشجوي کارشناسی ارشد پرستاري - 6

و همکارانعلی عباسی...هاي مقابله اي ارتباط فشار مراقبتی با روش

1392پاییز3شماره 1دوره63روان پرستاري

مقدمهمهم و اصلی بهداشت در حال حاضر سرطان ها یکی از مسائل

و درمان در ایران و تمام دنیا می باشد و سومین علت مرگ و میر و دومین گروه بزرگ از بیماري هاي مزمن و غیرواگیر را بخود

ومرگاز%)9(علتسرطان هااشکالتمام. اختصاص داده اندطبـیعتدلیلبه. )4-1(دهند میتشکیلسراسر جهاندرمیر راهايداروبامدتدرمان طوالنیاستمجبوربیمارسرطان،مزمن

میطولها بهماهیاهاهفتهمعالجه.بپذیردراشیمی درمانیمو،تهوع، ریزشصورتبهتواندمیآنجانبیعوارضوانجامد

وزنپوستی، تغییراتهايسوختگیعضالنی،دردهايگی،خست.)6,5(نماید بروزروانیوروحیمشکالتو

ازمانعتواندمیدرمانمنظوربهمتعددهايبستري شدنخانواده نظر به این که شود و همچنین زندگی طبیعییکادامه

مسئولیت مستقیم نگهداري و مراقبت از بیمار را عهده دار می باشد و از آنجایی در هنگام وارد شدن صدمه شدید به یکی از اعضاي

شکل فزاینده اي افزایش یابد، خانواده، این نیازها ممکن است بهمقدار زیادي از مشکـالت بین بیمار و خانواده ناشی از ناتوانی در

مطالعات انجام . )7(انجـام امور جاري و روزمـره بیمـار می باشد شده بر روي کیفیت زندگی خانواده بیماران مبتال به سرطان نشان داده است که سرطان بر روي ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی و

. )9,8(اقتصادي خانواده بیمار اثرات بارزي دارد نواده، قطع افزایش فشار بر مراقبان عواقبی از جمله انزواي خا

هاي اجتماعی، اختالل در روابط خانوادگی و امید از حمایتمراقبت ناکافی از بیمار و در نهایت رها کردن بیمار را در پی خواهد

مراقبین با دو مشکل )%70(که ، بطوري)13- 10, 6, 4(داشت بزرگ یعنی مشکالت مربوط به مراقبت و درمان بیمار و سازگاري

از . )15, 14, 6(با مسئولیت هاي ناشی از مراقبت روبرو هستند ناخوشایند وخوشایندازاعمانسانزندگیدرتغییرگونهطرفی هر

فشار مراقبتی یک .)18- 16(است مجدداريسازگنوعیمستلزممسئله اي است که براي بیمار و خانواده اش به شدت مشکل ساز

ها معموال مشکالت مرتبط با سالمتی بسیار زیادي را آن. استکه فشار مراقبتی یک بیماري ه و معموال به علت اینگزارش کرد

محسوب نمی شود و ماهیت پنهان دارد، بیمار و مراقب وي هر دو ها به شدت نیاز به حمایت هاي آن. در رنج و عذاب هستند

. )6(اجتماعی داشته و نیاز دارند که درك شوند سازگاري، رفتاري است که افراد را از آسیب ها و مشکالت

. )21-19, 6(جسمی و روانی که تجربه می کند حفظ می کند درافرادرفتاريوشناختیهايتالشمقابله اي،روش هاي

بر مشکالت می باشند، که به طور کلی دو نوع غلبهوتفسیرو ) Problem solving coping strategy(مساله محور را شامل ) Emotional coping strategies(هیجان محور

راهبردهايشاملمحور،مسألهمقابلههايراهبرد. می شودهايفعالیتانجامازخودداريریزي،برنامهیی فعال،رویارو

،ابزاريحمایتجستجويوعجوالنهاعمالازرقابتی، خودداريجستجوي راهبردهايمثبت،محورهیجانمقابلههايراهبردمثبت، پذیرش،مجددتفسیرهیجان،برمبتنیاجتماعیحمایتانکار،نفی،محور مهیجانمقابلههايراهبردومذهبوشوخی

جهتدردرگیري رفتاريعدممسأله،باذهنیدرگیريعدمراالکلوداروهاازیا استفادهآنتخلیهوهیجانبرتمرکزمسأله،.)24- 21, 18(شود میشامل

استراتژي هاي مشکل محور بیشتر در موقعیت هایی مناسب هستند که بتوان چیزي را انجام داد و استراتژي هیجان مدار بیشتر

. )16(در موقعیت هایی مناسب است که باید چیزي پذیرفته شود بیماري هاي سرطانی ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادي زندگی خانواده بیمار را تحت تاثیر قرار می دهد، بدین لحاظ هنگام مراقبت از این بیماران بایستی نیازهاي خانواده آنان را نیز در نظر داشت، زیرا اعضاي خانواده و خویشاوندان نزدیک، با کمک و

قش مهمی در رفاه و بهبود کیفیت زندگی حمایت خود می توانند ن.)25, 6, 4(بیمار ایفا کنند

مراقبین بیماران مبتال به کانسر درجاتی از خستگی، اضطراب و فشار مراقبتی را تجربه می کنند و کیفیت زندگی پایینی

مراقبین بیماران سرطانی مجبورند نیاز هاي خود و بیمارشان . دارندرا بطور همزمان برآورده کنند، بنابراین ارائه دهندگان مراقبت هاي

ن را از نظر خستگی، دیسترس هاي روحی و سالمتی بایستی آناتوجهات .روانی، فشار مراقبتی و کیفیت زندگی بررسی کنند

ها فراهم نمایند پرستاري مناسب را بر اساس نیاز هاي فردي آن)13,12,9( .Goldzweig و همکاران)با بررسی مراقبین ) 2013

ها از فشار باال و حمایت اجتماعی بیماران سرطانی دریافتند که آناري با این فشار باال کمی برخوردار هستند و توانایی و مهارت سازگ

در مقاله مروري خود می ) 2012(و همکاران Li. )26(را ندارند منفی از مراقبت همسران بیماران مبتال به سرطان، تجربه"نویسد

از بیمار خود دارند و این تجربه تاثیر بدي بر کل خانواده و اعضاي . )27("آن می گذارد

از آنجایی که خانواده به عنوان بهترین منبع براي مراقبت از بیماران مبتال به سرطان معرفی شده است و هم چنین علی رغم

وع باالي سرطان و احتمال بالقوه فشار مراقبتی در مراقبان آن شی



ها، تاکنون در کشور ما این موضوع مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است و هیچ گونه آمار و ارقام مستند و رسمی در این

تجربه پژوهشگر در رویارویی با . خصوص در دست نمی باشدبتال به سرطان و مسایل و مشکالت مراقبت کننده بیمار م

همچنین اهمیت موضوع و عدم وجود تحقیقات داخلی در این زمینه، پژوهشگر را بر آن داشت که تحقیق حاضر را با هدف تعیین ارتباط فشار مراقبتی با روش هاي مقابله اي مراقبین بیماران

.سرطانی انجام دهد

روش مطالعهبستگی هماین پژوهش یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی

جامعه پژوهش مراقبین بیماران مبتال به سرطان تحت . استشیمی درمانی و رادیوتراپی مراجعه کننده به بیمارستان پنجم آذر

نمونه گیري به . بودند، که در منزل از بیمار مراقبت می کردند، )نفر142(صـورت آسان و در دسترس، از میان این مراقبین

نفر به طور کامل پرسشنامه ها را 133از این تعداد . صورت گرفتمعیارهاي ورود به این مطالعه بر این اساس بود که . تکمیل نمودند

نمونه پژوهش، مسئول اصلی مراقبت از بیمار باشد و از بستگان مانند پدر، مادر، همسر، پسر، دختر، عروس (درجه اول او نیز بودند

، )ندگی می کنندو یا داماد، برادر و یا خواهري که با بیمار زماه از 6همچنین تمامی نمونه ها سواد خواندن و نوشتن داشتند و

داده ها با مراجعه به مراقبین . تشخیص بیماري سرطان گذشته بودرادیو تراپی، و یا شیمی (بیمار که در بیمارستان جهت درمان

.حضور داشتند، بوسیله پرسشنامه جمع آوري گردید) درمانی:ي داده ها شامل سه قسمت بودابزار جمع آور

: اطالعات دموگرافیک شامل دو قسمت، الفپرسشنامه-1سن، جنس، تاهل، تحصیالت، شغل، : اطالعات مراقب از قبیل

: نسبت فامیلی با بیمار، داشتن بیماري، درآمد خانواده؛ و بمدت بیماري سرطان، نوع سرطان، توان : اطالعات بیمار از قبیل

. ی و نیاز روزانه به مراقبت بودانجام کارهاي شخصپرسشنامه روش هاي مقابله اي برگرفته از پرسشنامه -2

سؤال مربوط 15سؤال که 39این پرسشنامه شامل . جالوویس بودسوال مربوط به شیوه مقابله 24به شیوه مقابله اي مسـاله محور و

اطالعات مربوط به پرسشنامه با معیار . اي هیجان محور استنمره گذاري شد، بدین ترتیب که نمونه ها در پاسخ به هر لیکرت

، بطور )4امتیاز(، زیاد )5امتیاز(سؤال یکی از حاالت خیلی زیاد را انتخاب ) 1امتیاز(و به هیچ وجه ) 2امتیاز(، کمی )3امتیاز(متوسط

5تا 1بنابراین امتیازات اختصاص یافته براي هر سوال از . کردند

ها به صورت االت بنا به ماهیت بار منفی آنبود و بعضی از سؤدر مورد روش هاي مقابله اي مساله . معکوس نمره گذاري شد

و در مورد روش هاي مقابله 75-15محور به هر فرد امتیاز بین اعتبار ). 13(تعلق گرفت 120-24اي هیجان محور امتیاز بین

س در خارج علمی پرسشنامه استاندارد روش هاي مقابله اي جالوویو در داخل کشور ) 2009(و همکاران Jin Leeاز کشور توسط

مدنی و ). 28(تائید شده است ) 1373(توسط زهري انبوهی پایایی پرسشنامه روش هاي مقابله اي جالویس ) 1386(همکاران

) =87/0r(روز 10را با استفاده از روش آزمون مجدد با فاصله در مطالعه حاضر ثبات درونی پرسشنامه با . )28(تعیین کردند

استفاده از روش آلفاي کرونباخ براي روش هاي مقابله اي مسئله بدست 84/0و روش هاي مقابله اي هیجان محور 67/0محور

. آمدگزینه می باشد که 24پرسشنامه فشار مراقبتی داراي -3

این. ابداع شده استGuestو Novakتوسط 1989در سال فشار : پرسشنامه شامل پنج خرده مقیاس می باشد که عبارتند از

این جنبه از فشار مراقبتی بیانگر میزان (مراقبتی وابسته به زمان زمانی است که فرد مراقبت روزانه براي مراقبت از بیمارش صرف

فشاري که در (، فشار مراقبتی تکاملی )5تا 1(گویه 5): می نماید، ناشی از )مثل بلوغ(تکامل زندگی مراقب طول دوره هاي مختلف

، فشار )10تا 6(گویه 5): مراقبت از بیمار به او وارد می گرددفشار بدنی و فرسودگی جسمی، که در طی (مراقبتی جسمی

، فشار )14تا 11(گویه 4): مراقبت از بیمار به مراقب وارد می گرددتماعی زندگی فشار مراقبتی که جنبه هاي اج(مراقبتی اجتماعی

گویه 5): مراقب را در طی مراقبت از بیمار تحت تاثیر قرار می دهدفشار مراقبتی که عواطف و (، فشار مراقبتی احساسی )19تا 15(

20(گویه 5): احساسات زندگی مراقب را تحت تاثیر قرار می دهد).24تا

کامال (گزینه اي 5در یک مقیاس لیـکرت پاسـخ مراقبیـن را اندازه گـیري کـرد، بدین ترتیب که نمونه ) ست تا کامال درسترناد

، )1امتیاز(ها در پاسخ به هر سؤال، یکی از حاالت کامال نادرست و ) 4امتیاز(، درست )3امتیاز(، تا حدي درست )2امتیاز(نادرست

این پرسشنامه داراي . را انتخاب کردند) 5امتیاز(کامال درست و ضریب آلفاي کرونباخ براي خرده قابلیت اعتماد خوبی است

گزارش شده است و ضریب آلفاي 87/0تا 69/0مقیاس ها از .)29(می باشد 80/0کرونباخ کل پرسشنامه

در این پژوهش، براي تعیین روایی پرسشنامه، از روایی در ابتدا، از آنجایی که تا به حال این ابزار در . توایی استفاده شدمح



ایران استفاده نشده بود، ابتدا یک مترجم، ترجمه اولیه را انجام داده و سپس مترجم دوم آن را با اصل انطباق داد و در نهایت ترجمه

سپس ترجمه معکوس انجام . نهایی به شکل توافقی پذیرفته شد. تطابق مطلوب در تمامی گویه ها حاصل شدشده و در نهایت

سپس پرسشنامه در اختیار ده تن از اساتید گذاشته و اصالحات آنContent Validity(شاخص اعتبار محتواي . ها انجام شد

Index (CVI) ( ،پرسشنامه فشار مراقبتی از نظر مربوط بودنواضح بودن و ساده و روان بودن جمالت آن توسط ده تن از

همان اساتیدي که روایی آن را سنجیده (ضاي هیئت علمی اعمورد بررسی قرار گرفت که به ترتیب براي مربوط بودن ) بودند

و براي ساده و روان بودن 2/90%، براي واضح بودن %8/9186/91%این پرسشنامه CVIبه دست آمد و در مجموع %6/93

ز روش سپس براي سنجش پایایی پرسشنامه، ا. محاسبه گردیدانسجام درونی استفاده شد و در یک مطالعه مقدماتی با تعداد نمونه

نفر از مراقبین بیماران سرطانی، ضریب الفاي کل مقیاس 20محاسبه 82/0تا 76/0و ضریب آلفاي خرده مقیاس ها از 90/0

، از SPSSپس از ورود داده ها به نرم افزار آماري . گردیدالیز واریانس و رگرسیون لجستیک به آزمونهاي آماري توصیفی، آن

سطح معناداري براي تمام . منظور تجزیه و تحلیل استفاده شد.در نظر گرفته شد05/0آزمون ها

یافته هاسال )73/35±31/14(میانگین و انحراف معیار سن مراقبین،

مـتاهل %)4/62(از موارد نمونه ها زن و%)4/50(در . بودسایر مشخصات . مراقبین متاهل بودنداز)% 4/62(.بـودنـد

. آورده شده است1دموگرافیک و بالینی در جدول شماره در مدل تک متغیره رگرسیون لجستیک مشخص شد در بین متغیرهاي مرتبط با ویژگیهاي مراقب، وجود یک بیماري در فرد

و باال بودن میزان استفاده از )OR=26/6(مراقبت کننده فشار مراقبتی ) OR=09/1( ه اي هیجان محور راهبردهاي مقابل

- OR=457/0(را افزایش می دهد و همچنین باال رفتن درآمد 357/0=OR( نیز در افزایش فشار مراقبتی موثر می باشد) جدول

).2شماره در بین متغیرهاي مرتبط با خصوصیات بیمار افزایش میزان

و میزان ) RO=49/2(وابستگی در انجام فعالیت هاي شخصی سبب افزایش فشار مراقبتی مراقبین )OR=41/0(نیاز مراقبتی

). 3جدول شماره . (می شد

از بین متغیر هاي وجود بیماري در مراقب، میزان وابستگی بیمار در انجام فعالیت شخصی، میزان نیاز مراقبتی بیمار، راهبردهاي مقابله اي هیجان محور و درآمد که در مدل تک

در افزایش فشار مراقبتی موثر شناخته شدند در مدل چند متغیرهمیزان نیاز متغیره رگرسیون لجستیک مشخص شد فقط باال بودن

و افزایش میزان استفاده از راهبردهاي ) OR=403/0( مراقبتی در افزایش فشار مراقبتی ) OR=09/1(مقابله اي هیجان محور

).4جدول شماره (تاثیر داشتندطرفه نشان داد اختـالف میزان اسـتفاده از اریانس یکآنالیز و

مهارت هاي مقابله اي مسئله محور و هیجان محور در بین مراقبین انواع مختلف سرطان، معنادار نبود، همچنین در هیچ یک از خرده مقیاس ها و نمره کل فشار مراقبتی اختالف معناداري بین

).P<05/0(اشت مراقبین گروه هاي مختلف سرطان وجود نـد

و همکارانعلی عباسی...ارتباط فشار مراقبتی با روش هاي مقابله اي


مشخصات دموگرافیک و بالینی مراقبین و بیماران سرطانی-1جدول (%)تعداد گروه بنديمتغیر

66%) 6/49(مردجنسیت67%) 4/50(زن

تحصیالت

25%) 8/18(ابتدایی23%) 3/17(راهنمایی

47%) 3/35(دیپلم38%) 6/28(دانشگاهی

شغل

51%) 3/38(شاغل26%) 5/19(بیکار

36%) 1/27(خانه دار20%) 15(دانشجو- محصل

نسبت با بیمار

69%) 9/51(فرزند30%) 6/22(همسر7%) 3/5(برادر

12%) 9(خواهر15%) 3/11(سایر موارد

11%) 3/8(دارددر مراقبوجود بیماري122%) 7/91(ندارد

وادهدرآمدخانکفایت33%) 8/24(کم

91%) 4/68(در حد معمول9%) 8/6(بیش از حد معمول

نوع سرطان

38%) 6/28(سینه25%)8/18(روده23%) 3/17(معده8%) 6(ریه

39%) 3/29(سایر موارد

توانایی انجام فعالیت هاي شخصی

7%) 3/5(خیلی زیاد25%) 8/18(زیاد70%) 6/52(کم

31%) 3/22(خیلی کم

میزان وابستگی مراقبتی بیمار

18%) 5/13(خیلی زیاد42%) 6/31(زیاد51%) 3/38(کم

22%) 5/16(خیلی کم54/16±53/19میانگین و انحراف طول مدت بیماري به ماه



و فشار مراقبتی در مدل تک متغیره رگرسیون لوجستیک) ویژگی هاي مراقب(غیرهاي مستقل ارتباط بین مت-2جدول %95فاصله اطمینان P-value نسبت شانس متغیر

04/1–993/0 163/0 01/1 جنس22/30–29/1 02/0 26/6 وجود بیماري در مراقب14/1–05/1 000/0 09/1 راهبردهاي مقابله اي هیجان محور03/1–953/0 657/0 991/0 راهبردهاي مقابله اي مسئله محور

- - 1 مجرد637/0–77/2تاهل 448/0 33/1 متاهل

83/14–341/0 399/0 25/2 سایر- - 1 ابتدایی

228/0–21/2تحصیالت 555/0 710/0 سیکل81/1–258/0 445/0 684/0 دیپلم05/2–272/0 573/0 747/0 دانشگاهی

- - 1 شاغل

509/0–38/3اشتغال 574/0 31/1 بیکار12/2–382/0 810/0 9/0 خانه دار05/2–272/0 195/0 482/0 در حال تحصیل

- - 1 فرزند

نسبت12/3–560/0 546/0 32/1 همسر54/2–084/0 376/0 463/0 برادر85/2–239/0 763/0 826/0 خواهر86/1–179/0 360/0 578/0 سایر

- - 1 کمتر از حد معمول156/0–815/0درآمد 014/0 357/0 در حد معمول

95/0–103/0 016/0 457/0 بیش از حد معمول

و فشار مراقبتی در مدل تک متغیره رگرسیون لوجستیک ) ویژگی هاي بیمار(ارتباط بین متغیرهاي مستقل-3جدول %95فاصله اطمینان P-value نسبت شانس متغیر

17/4–48/1 001/0 49/2 میزان وابستگی بیماردر انجام فعالیت شخصی633/0–266/0 000/0 41/0 میزان نیاز مراقبتی بیمار

- - 1 روده

نوع سرطان58/2–269/0 733/0 818/0 معده86/1–235/0 435/0 662/0 سینه74/22–641/0 141/0 81/3 ریه07/4–541/0 443/0 48/1 سایر

ارتباط بین متغیرهاي مستقل و فشار مراقبتی در مدل چند متغیره رگرسیون لوجستیک-4جدول %95فاصله اطمینان P-value نسبت شانس متغیر

75/1–054/0 184/0 307/0 وجود بیماري در مراقب40/2–644/0 517/0 24/1 یت شخصیمیزان وابستگی بیماردر انجام فعال

714/0–227/0 002/0 403/0 میزان نیاز مراقبتی بیمار15/1–04/1 000/0 09/1 راهبردهاي مقابله اي هیجان محور57/1–315/0 394/0 704/0 درآمد

و همکارانعلی عباسی...رتباط فشار مراقبتی با روش هاي مقابله اي ا


بحثنتایـج مطـالعه حاضر نشان داد، بین استفاده از مـهارت هاي

بودن فشار مقابله اي هیجـان محور توسط مراقبین و باال مراقبتی مراقب بیمار مبتال به سرطان، ارتباط مستقیم و معنا

و همکاران lindqvistدر این راستا مطالعه . داري وجود داشتنشان داد، بیشتر مراقبین در مواجهه با بیماري، از روش ) 2000(

مقابله اي هیجانی استفاده می کردند تا روش مساله محور، و مقابله اي هیجانی و فرار از مواجهه با مشکل کسانی که از روش

استفاده می کردند، درك پایین تري از کفایت در مواجهه شدن با نتایج پژوهش . )30(جنبه هاي مختلف موقعیت همسراشان داشتند

Papastavrouنشان داد که مراقبین ) 2012(و همکارانبیماران سرطانی از فشار مراقبتی بسیار باال و هم چنین افسردگی

ها دریافتند که مراقبینی که فشار مراقبتی آن. زیادي برخوردارندباالیی دارند از شیوه هاي مقابله اي مناسبی استفاده نمی کنند در

اقبینی که فشار مراقبتی کمتري داشتند از رویکرد این پژوهش مرمسئله محور استفاده می کردند و مراقبینی که فشار مراقبتی زیادي داشتند از رویکرد ملتمسانه استفاده می کردند و از اطرافیان و

به طور بسیار دقیق تر در این . خداوند طلب کمک می کردندانکار استفاده کرده و /بمطالعه اکثر بیماران از استراتژي اجتنا

کمترین تعداد بیماران از استراتژي ادعاکنندگی استفاده می کرده نویسندگان این مقاله در پایان تاکید می کنند که باید جلسات . اند

آموزشی و کارگاه هاي آموزشی در مورد انتخاب شیوه هاي مقابله ثریت ایی مناسب با فشارها براي مراقبین گذاشته شود، چراکه اک

, 31(ها از شیوه هاي مقابله ایی صحیحی استفاده نمی کنند آن32(.

، )2005(و همکاران Myaskovskyهمچنین نتایج مطالعه هاي مقابله اي هیجان نشان داد، بیماران و مراقبینی که از روش

پایین تري در حیطه محور استفاده کرده اند، داراي کیفیت زندگیدر این زمینه نتایج مطالعه )24(هاي روانی و جسمانی هستند

نشان می دهد، بین میزان فشار مراقبتی و ) 1384(اردشیرزاده . )33(اي هیجان محور، ارتباطی مستقیم وجود دارد راهبرد مقابلهکه به بررسی استرس، ) 2003(و همکاران Steeleدر مطالعه

دیسترس عاطفی و فشار مراقبتی در مادران کودکان مبتال به اند این نتایج حاصل شد که با ماه پرداخته 6سرطان در طول

گذشت زمان استرس و دیسترس عاطفی مادر که نقش مراقب را براي کودك خود دارد کاهش یافته اما فشار مراقبتی وي کاهش

و Steeleدر مطالعه . نیافته و بدون بدون تغییر مانده استکه به بررسی استرس، دیسترس عاطفی و فشار ) 2003(همکاران

ماه پرداخته 6مادران کودکان مبتال به سرطان در طول مراقبتی در اند این نتایج حاصل شد که با گذشت زمان استرس و دیسترس عاطفی مادر که نقش مراقب را براي کودك خود دارد کاهش یافته اما فشار مراقبتی وي کاهش نیافته و بدون بدون تغییر مانده است

، مراقبین بیماران )2007(و همکاران Chaddaدر مطالعه . )34(هاي مقابله اي مشکل مدار و اسکیزوفرنی و دو قطبی از روش

جستـجوي حمایت اجتماعی، بیشـتر از روش مقابـله اي کناره نمرات حاصل از روش مقابله اي کناره . گیري استفاده می کردند

گیري ارتباط مستقیمی با نمرات کل فشار مراقبتی و همچنین خرده مقیاس هاي آن از جمله فشار مراقبتی جسمی، روانی،

داشت، ) مرتبـط با زمـان(عی، فعالیت هاي روتیـن مسئولیت اجتماکه نشان می داد، مراقبینی که از روشهاي مقابله اي کناره گیري به عنوان یک روش هیجان مدار استفاده می نمودند، فشار مراقبتی

روش مقابله اي جستجوي حمایت . بیشتري را تجربه می کردندر در سازکاري با اجتماعی که یک روش هیجان محور نسبتاً موث

مشکل است، ارتباط مستقیمی با فشار مراقبتی جسمی و روحی در . )15(هر دو گروه مراقبین بیماران اسکیزو فرنی و دو قطبی داشت

نیز رابطه ) Kuipers)1999و Scazufcعه در مطالهاي مقابله اي هیجان محور مستقیمی میان فشار مراقبتی و روش

مانند کناره گیري و جستجوي حمایت اجتماعی در مراقبین بیماران ، که تمامی این مطالعات نتایج )35(اسکیزوفرنی وجود داشت

.پژوهش حاضر را تایید می نمایدبیمارانی که میزان نیاز مراقبتی بیشتري داشتند، فشار مراقبتی

و همکاران Bartoloدر مطالعه . ها بیشتر بودمراقبین آنطه معکوس و معناداري با نیز فشار مراقبتی مراقبین راب) 2010(

در همین . )36(استقالل عملکرد و کیفیت زندگی بیماران داشت نشان داد، مراقبینی ) 2010(و همـکاران Changزمینه مطالعه

که تعـداد ساعات بیشتـري را در طـول روز به مراقبت از بیـمارشان اختـصاص می دادند، فشار مراقبتی بیشتري را متحمل

نتایج این مطالعه نشان . )10(شده و سالمت روانی کمتري داشتند داد، رابطه معکوسی بین میزان درآمد خانواده و فشار مراقبتی وجود

) 2010(و همکاران Pattanayakین راستا مطالعه در هم. داردنشان داد، مراقبین با شرایط مالی نامطلوب، فشار مراقبتی بیشتري را در خرده مقیاس هاي حمایت از بیمار و مسئولیت پذیري

. )37(متحمل می شدند ، میانگین نمرات )2008(و همکاران Hanzawaدر مطالعه

سن، (فشار مراقبتی با هیچیک از مشخصات دموگرافیک بیمار جنس، سن شروع بیماري، دفعات بستري و درگیري هاي

و همکارانعلی عباسی...رتباط فشار مراقبتی با روش هاي مقابله اي ا


سن و دفعات (راقب و مشخصات دموگرافیک مادران م) اجتماعیارتباط معنی داري نداشت، اما ) شرکت در جلسات گروه درمانی

وجود یک مراقب دیگر، منجر به کاهش فشار مراقبتی می گردد .که با نتایج مطالعه حاضر همخوانی دارد. )23(

نهایینتیجه گیريبر اساس یافته هاي مطالعه حاضر مشخص است که در صورت غنی سازي گنجینه مهارت هاي سازگاري خصوصا استفاده بیشتر

ش هاي مقابله اي مساله محور در مراقبین بیماران سرطانی، از رومی توان تا حد زیادي استرس و فشار ناشی از مسائل مراقبتی

بیمار را کاهش و سازگاري موثر مراقبین با مشکالت بیماران را .افزایش داد

تشکر و قدردانیمعاونت تحقیقات و فناوري مجدانهوصادقانههمکارياز

پرستارانلوم پزشکی گلستان، مراقبین بیماران سرطانی،دانشگاه عانکولوژي مرکز آموزشی درمانی پنجم آذر گرگان وبخشمحترم

این مقاله حاصل داده هاي یک .سپاسگزاریمبیمارستانمسئوالنطرح پژوهشی می باشد که با حمایت مالی معاونت تحقیقات و

.فناوري دانشگاه علوم پزشکی گلستان اجرا شد

منابع1- Brooks R, Kerridge R, Hillman K, Bauman A, Daffurn K. Quality of life outcomes afterintensive care. Intensive care medicine. 1997;23(5):581-6.2- Hashad D. Cancer Management. Rijeka, Croatia, InTech; 2012 .3- Rebecca Siegel, Deepa Naishadham, Ahmedin Jemal. Cancer Statistics, 2012. CA Cancer JClin 2012. 2012;62:10–29.4- Utne I, Miaskowski C, Paul SM, Rustøen T. Association between hope and burden reportedby family caregivers of patients with advanced cancer. Supportive Care in Cancer. 2013:1-9.5- Seyed Fatemi N, Rezaei M, Givari A, Hosseini F. Prayer and spiritual well-being in cancerpatients. Payesh. 2006. 5(4);295-303.[Persian]6- Milbury K, Badr H, Fossella F, Pisters KM, Carmack CL. Longitudinal associationsbetween caregiver burden and patient and spouse distress in couples coping with lung cancer.Supportive Care in Cancer. 2013:1-9.7- Navidian A, Salar AR, Hashemi Nia A, A. K. Study of mental exhaustion experienced byfamily caregivers of patients with mental disorders, Zahedan Psychiatric Hospital. Journal ofBabol University of Medical Sciences, 2001;3(12):38-3.[Persian]8- Fotokian Z, Alikhani M, Yazdi NS, Jamshidi R. quality of lives of primary relativesproviding care for their cancer patients. Iran Journal of Nursing. 2004;17(38):42-50. [Persian]9- Gaston-Johansson F, Lachica EM, Fall-Dickson JM, John Kennedy M, editors.Psychological distress, fatigue, burden of care, and quality of life in primary caregivers ofpatients with breast cancer undergoing autologous bone marrow transplantation. Oncologynursing forum. 2004: 31(6):1161-9.10- Chang H-Y, Chiou C-J, Chen N-S. Impact of mental health and caregiver burden on familycaregivers' physical health. Archives of gerontology and geriatrics. 2010;50(3):267-71.11- Malakouti SK, Nouri AR, Naghavi M, Ahmadi Abhari S, Nasr EM, Afegh S, et al. Theburden of caregivers of chronic mental patients and their needs to care and therapeutic services.HAKIM. 2003;6(2):1-9.[Persian]12- Park B, Kim SY, Shin J-Y, Sanson-Fisher RW, Shin DW, Cho J, et al. Prevalence andpredictors of anxiety and depression among family caregivers of cancer patients: a nationwidesurvey of patient–family caregiver dyads in Korea. Supportive Care in Cancer. 2013:1-9.



13- Zavagli V, Varani S, Samolsky-Dekel AR, Brighetti G, Pannuti F. Worry as a risk factor formental and somatic diseases. A research on home-cared cancer patients family caregivers. G ItalMed Lav Erg. 2012;34:2.14- Johansson I, Fridlund B, Hildingh C. Coping strategies of relatives when an adult next-of-kin is recovering at home following critical illness. Intensive and Critical Care Nursing.2004;20(5):281-91.15- Chadda RK, Singh TB, Ganguly KK. Caregiver burden and coping. Social psychiatry andpsychiatric epidemiology. 2007;42(11):923-30.16- Ghazanfari F, GHADAM PE .The relationship between mental health and coping strategiesin citizenship of Khoramabad city. The Quarterly Journal of Fundamentals of Mental Health.2008;10(37):47-54.17- Saracho-Rotaeche R. Coping mechanisms as a predictor for quality of life in patients ondialysis: a longitudinal and multi-centre study. Official Publication of the Spanish Society ofNephrology. 2013;33(2):342-54.18- Momeni K, Karami J, Shahbazi Rad A. The relationship between spirituality, resiliency andcoping strategies with students' psychological well-being in Razi University of Kermanshah.Journal of Kermanshah University of Medical Sciences. 2013;16(8).34-43.[Persian]19- Kelly P. Coping with diabetes: The Rosen Publishing Group; 2002 .20- Fard JH, Bagheri-Nesami M. The Relationship between General Health and ReligiousCoping in Elderly Residing at Homes. Life Science Journal. 2012;9(4).12-19.[Persian]21- Bavojdan MR, Towhidi A, Rahmati A. The Relationship between Mental Health andGeneral Self-Efficacy Beliefs, Coping Strategies and Locus of Control in Male Drug Abusers.Addiction and Health. 2012;3(3-4).23-29.22- Vollrath M, Torgersen S, Alnæs R. Personality as long-term predictor of coping. Personalityand Individual Differences. 1995;18(1):117-25.23- Hanzawa S, Tanaka G, Inadomi H, Urata M, Ohta Y. Burden and coping strategies inmothers of patients with schizophrenia in Japan. Psychiatry and clinical neurosciences.2008;62(3):256-63.24- Myaskovsky L, Dew MA, Switzer GE, McNulty ML, DiMartini AF, McCurry KR. Qualityof life and coping strategies among lung transplant candidates and their family caregivers. Socialscience & medicine (1982). 2005;60(10):2321.25- Shieh S-C, Tung H-S, Liang S-Y. Social Support as Influencing Primary Family CaregiverBurden in Taiwanese Patients With Colorectal Cancer. Journal of Nursing Scholarship.2012;44(3):223–31.26- Goldzweig G, Merims S, Ganon R, Peretz T, Altman A, Baider L. Informal caregiving toolder cancer patients: preliminary research outcomes and implications. Annals of Oncology.2013.27- Li Q, Mak Y, Loke A. Spouses' experience of caregiving for cancer patients: a literaturereview. International nursing review. 2012.28- Madani NH, Rouzbahani P. relation between self-esteem and applying coping mechanismand self-care program in multiple sclerosis (MS) patients. journal of ilam university of medicalsciences. 2008.35(1):53-58.[Persian]



29- McCleery A, Addington J, Addington D. Family assessment in early psychosis. Psychiatryresearch. 2007;152(2-3):95-102.30- Lindqvist R, Carlsson M, Sjödén PO. Coping strategies and health‐related quality of lifeamong spouses of continuous ambulatory peritoneal dialysis, haemodialysis, and transplantpatients. Journal of advanced nursing. 2000;31(6):1398-408.31- Papastavrou E, Charalambous A, Tsangari H. Exploring the other side of cancer care: theinformal caregiver. European Journal of Oncology Nursing. 2009;13(2):128-36.32- Papastavrou E, Charalambous A, Tsangari H. How do informal caregivers of patients withcancer cope: A descriptive study of the coping strategies employed .European Journal of

Oncology Nursing. 2012;16(3):258-63.33- Ardeshirzadeh, A. Comparative Evaluation of Psychological Burden and coping strategiesin Caregivers of Patients with Chronic Schizophrenia and Caregivers of Patients with ChronicBipolar Disorder.Tehran: University of Social Welfare and Rehabilitation Science; Master ofScience in Nursing Thesis. 2004.[Persian]34- Steele RG, Long A, Reddy KA, Luhr M, Phipps S. Changes in maternal distress and child-rearing strategies across treatment for pediatric cancer. Journal of Pediatric Psychology. 2003,28(7):447-52.35- Scazufca M, Kuipers E. Coping strategies in relatives of people with schizophrenia beforeand after psychiatric admission. The British Journal of Psychiatry. 1999;174(2):154-8.36- Bartolo M, De Luca D, Serrao M, Sinforiani E, Zucchella C, Sandrini G. Caregiver burdenand needs in community neurorehabilitation. Journal of rehabilitation medicine. 2010;42(9):818-22.37- Pattanayak R, Jena R, Tripathi M, Khandelwal S. Assessment of burden in caregivers ofAlzheimer's disease from India .Asian journal of psychiatry. 2010;3(3):112-6.



The relationship between caregiver burden with coping strategiesin Family caregivers of cancer patients

Abbasi1 A (MSc) – Shamsizadeh2 M (MSc) – Asayesh3 H (MSc) – Rahmani4 H (MSc) – Hosseini5 SA (MSc) –Talebi6 M (MSc)

Introduction: Cancer is one of the most common chronic diseases whose caregivers areconfronted with related problems to caring and treating the cancer patients. Caregiver burden,which is resulted from the negative impact of living with the cancer patient along withinappropriate use of coping strategies, which could lead to rejection diagnosis, can be accountedas the reasons of why the treatment and health would be impaired. The present study was aimedto determine the relationship between caregiver burden and coping strategies of caregivers ofcancer patients.

Method: In this cross-sectional study, 133 caregivers of cancer patients who referred toGorgon's 5th Azar Educative and Therapeutic Center were selected via Census sampling method.Data were gathered by three-part questionnaire, including demographics checklist, caregiverburden and coping strategies questionnaire. In order to analyze the collected data, SPSS V. 16software with descriptive statistics was applied; also, the analysis of variance and logisticregression were conducted. In addition, statistical significance was defined as p< 0.05.

Results: mean and standard deviation of caregivers' age was 35.73±14.31. And, 50.4% of allthe participants were male. Based on the results taken from multivariate model of logisticregression, high care demand (OR=0.403, %95 CI: 0.227 - 0.714) and higher rate of emotionalcoping strategies use (OR=1.09, %95CI: 1.04 - 1.15) have significant correlation with caregiverburden.

Conclusion: Caregivers who have less caregiver burden are those who use problem-focusedcoping strategies methods more. Therefore, to reduce the caregiver burden of caregivers,appropriate methods of coping strategies should be taught to the caregivers.

Key words: burden, family caregiver, coping strategies, cancer

Received: 11 July 2013 Accepted: 6 December 2013

1-MSc. in Medical Surgical Nursing, Faculty of Nursing and Midwifery, Shahroud University of Medical Sciences,Shahroud, Iran.e-mail: [email protected] MSc. in Medical Surgical Nursing, Faculty of Nursing and Midwifery, Shahroud University of Medical Sciences,Shahroud, Iran.3- MSc. in Mental Health Nursing, Faculty of Nursing and Midwifery, Qum University of Medical Sciences, Qum,Iran.4- MSc. in Medical Surgical Nursing, Faculty of Nursing and Midwifery, Golestan University of Medical Sciences,Gorgan, Iran.5- MSc. in Medical Surgical Nursing, Faculty of Nursing and Midwifery, Golestan University of Medical Sciences,Gorgan, Iran.6- MSc. Student in Community Health Nursing, Faculty of Nursing and Midwifery, Guilan University of MedicalSciences, Rasht, Iran.

The relationship between caregiver burden with coping strategies in Family caregivers of cancer patients

Documents