Top Banner

of 29

The Irrawaddy Vol 1, No 26

Jul 07, 2018

Download

Documents

Saw Yan Naing
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    1/29

    The IrrawaddyVol.1, No.26, June 29, 2014W e e k l y J o u r n a l

     pm - 8 pm - 11 pm- 4

     tmqD,Ha&T wHqdyfqk&Sif um,Avr,fESif  h awGUqHkjcif;

    atmif &ifNid rf; tjym0w¬K a&;ovm;

    OD;qef;qifhb,f vd  kvlpm;vJ

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    2/29

    2The Irrawaddy

    Vol.1, No.26 News & Analysis

    BUSINESS

     wGrfrvifaemif;puD;&JU jref rmhc&D;pOf (od  kYr[k wf)

    jrefrmhta&; tar&duef &J U ajcvSrf;opfThe Irrawaddy

    Diplomacy

     &efukefjrpfud  k

    The IrrawaddyVol.1, No.26, June 29, 2014

    jref rmh avmifpmqD vk yfief; [lonf

     pm - 24

    PHOTO ESSAY

     pm - 20 pm - 29

    tar&duef rSmatmif  jrif wJh

     jref rmiykawGb, f awmh oef rmxGm;usKdif ;rSmvJ

     pm - 19

     pm - 46

     pm - 26

    ]]ud  k,f  h ud  k,f ud  k ,fb,f vd  k umuG ,f &vJqdk wm

    INTERVIEW

    Women

     vQyfppfpGrf;tm; 0efBuD;Xme

    jynfaxmifpk 0efBuD; OD;cifarmif pdk;ESif  h

    or®w&J Uajyma&;qd k cGih  f&S  dol OD;&JxG#fu ZGef 10 &ufaeU atyDowif; wyk'frS m 'Dudpö[mvTwfawmf&J Uwm0ef jzpfNyD; zG  JUpnf;yk  Hud k b,fvd k jyifqifoih  fw,fqd kwm jynfolwk  d Yu qH k;jzwfzd k Y 

    jzpfaMumif;? tar&duefu ylyefp&m udpör[kwf aMumif; jyefvnfwkef Ujyefajymqd kcJ hw,fvd k Y azmfjyxm;ygw,f/ 'g[m jrefrmvlxkeJ U Ed kifiHwumuvd kvm;aeonf hwdkif  a':atmifqef;pkMunfudk Ed kifiHawmfor®w&mxl;ud k  aejynfawmftkyfcsKyf a&;eJ Y wyftod kif; t0d kif;u vufrcHEd kif bl;qd k wmud k tcd kiftrm jyovd kufwmygyJ/

    odyfrMumygbl;? tar&duef Ek  difiHjcm;a&;0efBuD;Xme 'Drd kua&pD vl YtcGif hta&;eJ Y tvkyform;a&;&m vufaxmuf Ek  difiHjcm;a&;0efBuD;wGrfrvifaemif;puD; OD ;aqmifNyD; tar&duef umuG,fa&; 0efBuD;Xme? b@ma&; 0efBuD;Xmersm;rS tqih  fjrih  f ud k,fpm;vS,f tzG  J UwzG  J U jrefrmjynfa&mufvmygw,f/ vl YtcGif hta&;apmif hMunf h a&;tzG  J U (Human Rights Watch) &J U 0g&Sifwef 'g½d kufwm jzpfcJ hzl;ol wGrfrvifaemif;puD;[m

    tar&duefa&muf jrefrmtrsK d;orD;eJY tdrf axmifuszl;NyD; jrefrmhEd kifiHa&;rS m tawmf av;tuG ßrf;w0if&S  dolvnf; jzpfwmrd k Y ol Yc&D;pOf[mtd kbm;rm;tpd k;&&J U jrefrmhay:vpD a&S Uqufjzpf 

    xGef;zd k U ta&;ygygvdrh  fr,f/ZGef22 &ufrS 28 &uftxd aejynfawmf?

    &efukef? u&ifjynfe,f  bm;tHeJ U rG efjynfe,f armfvNrdKifNrdKUawGqDoG m;cJ hygw,f/ tar&duef ud k,fpm;vS,f tzG  J Y[m t&yfbuf vlxktajcjyKvlrItzG  J Utpnf;rsm; tygt0if w k  dif;&if;om;tzG  J Utpnf; toD;oD;u uk  d,fpm;vS,fawG? Ek  difiH a&; acgif;aqmifawGeJ U awG Uqk  HNyD; 2015 a&G;aumufyG  Jrsm;eJ U ywfoufNyD;¤if;? u&ifjynfe,feJ UrGefjynfe,f c&D;pOftwGif; wk  dif;&if;om;vlrsKd;pkacgif;aqmifrsm;? bmoma&; acgif;aqmifrsm;eJ UawG UqH kNyD; rwluG  Jjym;rIrsm;tMum; onf;cHrIw&m;yk  drk  d wd k;yG m;vmapa&;eJ U trsKd;om; jyefvnf oih  f jrwfa&;ud k tar&duefjynfaxmifpku taumif;qH k; taxmuftyH h tultnD ay;oG m;Ek  difzd k Uuk  d aomf¤if; aqG;aEG;cJ hygw,f/ 'g[m or®wOD;odef;

    rm twk  duftcH acgif;aqmif a':atmifqef;pkMunfud k or®wjzpfcGih  f uef YowfydwfyifapwJ h yk'frvd k Y ,lq&wJ h 2008 zG  J Upnf;yH kyg or®w

    t&nftcsif;qk  dif&m yk'fr 59 (p) rjyifqifzd k Y vTwfawmftwGif; zG  J Upnf;xm;wJ h zG  J Upnf;yH kjyifqifa&; aumfrwDuvnf; qH k;jzwfcJ htNyD; tar&duefEk  difiHjcm;a&;0efBuD;Xme ajymcGih  f&yk*¾  dKvf rpö  Jen Psaki u jrefrmEk  difiH om;rsm;vk  dvm;wJ holud k Ed kifiHom;wk  d Yu vGwfvyfpG ma&G;cs,fcGih  f&S  doih  faMumif;? 'grSomvmr,h  f 'Drk  dua&pD jyKjyifajymif;vJa&; ajcvSrf;rS mwnfNidrfrI &S  daprS m jzpf aMumif; ajymqk  dcJ hygw,f/

    jrefpdef&J U vdyfcJwnf;vnf;jzpfaewJ h Nid rf;csrf;a&;wnfaqmufrIvkyfief;pOfrSm tar&duefwdkU0ifa&mufulnDaqmif&Gufzd k U oEé  dXmefcsxm;NyD;NyD qd kwm jyowmygyJ/

    'ghtjyif wGrfrvifaemif;puD;[m tar&duef b@ma&; 0efBuD;Xme Ek  difiH&yfjcm; aiGESih  f yk  difqk  difrI ypönf;rsm; xdef;csKyfa&; qk  dif&m XmecG  Ju wG  Jzuf 'g½k  dufwm *RefprpfeJ Y yl;wG  JNyD; yGih  fvif;jrifomrI? wm0ef,lrI? wm0efcHrI? vl YtcGih  fta&;?obm0 ywf0ef;usif qk  dif&mudpö? wm0efod 

    &if;ES  D;jr§KyfES  HrI udpö&yfawGud k pD;yG m;a&;orm;awGeJ U

    aqG;aEG;ygw,f/ pdwf0ifpm;zd kU aumif;wmutar&duef uk  d,fpm;vS,ftzG  J U[m U.S. Speci-ally Designated National List qef&Sif pm&if;yg pD;yG m;a&;orm;awGeJ UygawG UqH kNyD; Ed kifiH h Nidrf;csrf;a&;? wnfNidrfa&;? vH kNcHKa&; qd kif&mudpöawG rS m t"dyÜ m,f&S  d&S  d yg0ifvkyfaqmifa&; wd kufwGef;aqG;aEG;w,fqd kwmyg/ 'g[m xl;jcm;ygw,f/

    aejynfawmf c&D;pOf twGif;rS mawmh wGrfrvifaemif;puD;[m tar&duef y pdzdwfa'oawmifbufeJY  ta&SUawmiftm&S ppfwyfrsm;qkdif&m vufaxmuf ppfAsL[mrSL;BuD;? vuf axmuf umuG,fa&; 0efBuD; Ak  dvfcsKyf tefaxmfeD c&wfcsfzD;wkd Yu jrefrmhwyfrawmfrS  tqihfjrihf t&m&S  dawG  tygt0if  t&yfbuftpkd;& xdyf wef;acgif;aqmifawGeJ U aw G UqHk aqG ;aEG;Muygw,f/ vl UtcGif hta&;udpövd k U xkwfjyefxm;ayr,f h 

    ESpfEd kifiH ppfwyfcsif; wd kuf½d kufqufqHa&;b,fvd k a&SUqufpcef;oGm;Ed kifrvJ csd efn§  dMuzd k U jzpfEd kif ygw,f/ oHwref owif;&yfuGufawG&J U tqd k tar&duef[m tenf;qk  H; uarÇ m'D;,m;rS m vd k jrefrmppfwyfud k obm0ab;t EÅ&m,f 'grS r[kwf y#dyu©a'oawGrS m wyfzG  J U0ifawG vlrI u,fq,fulnDa&; b,fvd kvkyf&rvJqd kwm oif wef;ay;zd k U qE&́S  daMumif; od&ygw,f/ 'gayr,f h wdkif;&if;om;vufeufudkifawGbufu 'gudk oabmrawG Uao;ygbl;/ txl;ojzif h autd kif 

    atu tar&duef oifay;? axmufyH hay;vd kufwm

    awGudk w d kif;&if;om;a'ow Gif; ppfqif&mrSmjrefrmhwyfrawmfu tok  H;jyKrS m pdk ;&drfaMumif;AdkvfcsKyf*Grfarmfu olUtar&duef c&D;pOfrSmajymcJ hygw,f/

    csKyf&&if  2015 a&G;aumufyG  JtNyD; a':atmifqef;pkMunf or®w rjzpfa&; Buh  HBuh  HcHaewJ h jrefrmppfwyfud k tar&dueftpd k;&&J U aphpyfaqG;aEG;a&;rl0g'u rkef UBuD;BuD;uwzuf wkwfao;ao;u wzufvd k U ajym&ygr,f/ &efukef-aejynf awmf-rEÅ av; tjrefvrf;rBuD; jyKjyifa&; tul tnDawGu tp ppfbufqd kif&m vlrIulnDa&;oifwef;awG ay;a&;txd rkefUxkyf yd kufvmwJ h wGrfrvifaemif;puD;eJ U tzG  JUud k aejynfawmfub,fvd k tajzjyefay;ovJ qd kwm pdwf0ifpm;p&maumif;vSygawmhw,f/

     &ef ukef-aejynfawmf-rEÅav; tjrefvrf;rBuD;jyKjyifa&; tul tnDawG utp ppfbufqdkif&m

     vlrI ulnDa&; oif wef;awG ay;a&;txd

     rkef Yxk yfyd  kuf vmwJ  h wGrf rvifaemif;puD;eJUtzG  JUud  k

    aejynfawmf u b,fvd  ktajzjyefay;ovJ . . .

     tar&d uef Ek d if iH jcm;a&; 0efBuD ;Xme 'D rd k ua&pD vl Y  tcG ifh ta&;eJ Y  tvk yform;a&;&m vuf axmuf Ek d if iH jcm;a&;0ef BuD; wG rf rvifaemif ;puD ;/

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    3/29

    4The Irrawaddy

    Vol.1, No.26   5The IrrawaddyVol.1, No.26  News & Analysis News & Analysis

    OD;qef;qihf b,fvdkvlpm;vJqvd kif;oef Ypif̂ ykodrf

    Prole

    omoema&;0ef BuD ;a[mif ; OD ;qef ;qif h/

    &efukefNrdKU urÇ mat;ukef;ajr&S  d omoema&;Xmeü 2013 ckESpf Ed k0ifbmvtwGif;u jyKvkyfcJ honh  f owif;pm&Sif;vif;yJ  GwGif OD;qef;qih  fu]]usaemh  ftaeeJ Y wyfrawmfwm0ef wd kif;jynfwm0ef ud k ESpfaygif; 40 ausmf xrf;aqmifvmcJ h&mrS mwk  dif;jynfb@mud k tvJ  GoH k;pm;vkyfcJ hjcif; r&S  dygbl;/ wyfrawmfu tusih  fpm&dwå rSwfwrf;rS mjypfrIuif;&Sif;ygw,f/ owday; qH k;rcH&jcif;yif r&S  daMumif; usaemh  f&J U uu (xl;) rSwfwrf;rS mMunh  fEdkifygw,f/ xdkacwf xd ktcgESih  f v uf&S  dtpd k;&vufxufrsm;wGif rif ;b@m ud k,h  f[m

    rSwfygqd kNyD; vkyfaewJ h olcd k;rsm;ESih  fa&mí xifa,mifxifrS m; a&;om;ajymqd kjcif;onf pme,f Zif;usih  f0wfESih  f  rnDaomvkyf&yf  jzpfygw,f/oHo,jzpfygu ppfaq;cHEd kifygw,f}} [k ajymqd k cJ hzl;aomaMumih  f tpd k;&0efBuD;rsm;xJwGif yd kifqd kifrI xkwfazmfaMunm tppfaq;cHEd kifaMumif;yxrqk  H; pdefac:ajymMum;cJ holjzpfonf/

    OD;qef;qih  fonf {&m0wDwd kif;? usHKaysmfNrdKUe,f? uGif;omaus;&G m Zmwdjzpfonf/ wuúod kvf0ifwef;ud k  a&MunfNrdKU txufwef;ausmif;rS atmifjrifcJ hNyD;aemuf &efukefpD;yG m;a&;wuúod kvf wGif 6 vcef Y ausmif;wufcJ hNyD; ppfwuúod kvfod k Uwufa&mufcJ honf/

    jyifOD;vGif&S  d  ppfwuúod kvf  tywfpOf 15ausmif;qif; wOD;jzpfonhf  OD;qef;qihfonf Ad kvftqih  frS 'kwd, Ad kvfcsKyfBuD; tqihftxd wyfrawmfü ESpfaygif; 40 ausmf wm0efxrf;aqmifcJ hNyD; wyfrS rEkwfxGufrDtcsdefwGif ppf&mxl;cef YcsKyfwm0efud k aemufqH k;xrf;aqmifcJ honf/

    2010 a&G;aumufyJ  G rusif;yrD 2 vcef Ytvd kwGif a&G;aumufyJG0if&ef wyfrSEkwfxGufcJhNyD; jynf axmifpkBuH hcd kifa&;ESih  f zG  H UNzdK;a&;ygwD ud k,fpm;jyKía&MunfNrdKUe,f wdkif;a'oBuD;vTwfawmf rJqE ́e,frS 0ifa&mufcJ h&m rnfolrQ ,SOfNydKifta&G;cHjcif;

    eyd kifaiGaMu; tvJ  GoH k;pm;vkyfonfqd kNyD; tpd k;&u omoema&;0efBuD;a[mif; OD;qef;qif hud k zrf;qD;axmifcs

    vd kufaomfvnf; {&m0wDwd kif; a'oBuD;&S  d Ed kifiHa&;orm;rsm;ESif h rJqE&́Sifrsm;url wd kif;vTwfawmf Ouú|a[mif;tay: wrsKd;jrifMuonf/ OD;qef;qih  fESih  f xdawG UqufqHcJ honh  f {&m0wDwd kif;&S  d u@toD;oD;rS vlyk*¾  dKvfwd k Y\ tjrifrsm;ud k {&m0wDu ar;jref;pHkprf;cJh&m olwd k Yu OD;qef;qih  fonf tusihfysufNyD; t*wdvd kufpm;ol? &mxl;taMumif;jyKNyD;rdom;pkaqGrsKd;wod kuf aumif;pm;a&; vkyfaqmifaeol? &mxl;tmPm&S  dwkef; &orQ cGifzefNyD; ud k,fusKd;&S m tusih  f ysufjcpm;aeol vk  H;0r[kwf[k olwd k YujrifMuonf/

    Xm

    r&S  donhftwGuf OD;qef;qihf tEd kif&cJ hNyD; vTwfawmfud k,fpm;vS,frsm;\ a&G;cs,fwifajr§ mufrIjzih  f {&m0wDwd kif; vTwfawmfOuú| jzpfvmcJ honf/

    OD;qef;qih  f vTwfawmfOuú| wm0efxrf;aqmifcJ honf h 2011 ckESpf rwfvrS omoema&;0efBuD;tjzpf aejynfawmf rajymif;a&T UrD 2013

    ckESpf ESpfqef;ydkif;umvtxd 2 ESpfeD;yg; umvtwGif; t*wdvk  dufpm;onh  fudpörsKd; vH k;0rMum;odcJ h&aMumif; Daily Eleven owif;pm\ ykodrf NrdKUe,f  owif;axmuf ou faqG  (ykodrf ) uajymonf/

    ]]usaemfwd k YykodrfrS m vlBuD;tdrfawGtm;vH k;ud k vlawmfawmfrsm;rsm; 0ifxGufoG m;vmNyD;awmh acwfpum;t&ajym&&if  rD;zd kacsmifuaewufwJ h vmbfay;vmbf,l udpöawGaygh/ tJvd k udpöawG &S  dwwfw,f/ 'gayr,h  f OD ;qef;qih  fuawmh ½H k;udpöawGud k t drfrS mvma&mufawG UqH k aq G;aEG;wmawGrvkyfzd k Y ol Ytdrfa&S UrS m pmuyfxm;w,f/'grsKd;udpöawGutp OD;qef;qih  fu tjywfjzwfxm;wm awG U&w,f}} [k 2009 ckESpfuwnf;uykodrfNrdKUe,f owif;axmufwm0ef xrf;aqmif aecJ hol oufaqG (ykodrf ) uajymonf/

    OD;qef;qih  fonf ud k,fwd kif t*wdw&m; uif;&Sif;atmif aexd kifovd k {&m0wDwd kif;twGif;&S  d

    Xmeqd kif&mESihf vTwfawmfudk,fpm;vS,fwdkY\tusih  fysufjcpm;rIrsm;ud k  ta&;,l&ef Bud K;yrf;

    vkyfaqmifcJholjzpfaMumif; wd kif;a'oBuD; vTwf awmfud k,fpm;vS,frsm;u ajymjyonf/ Oyrmtaejzif h yef;waemfNrdKUe,f wd kif;a'oBuD; vTwf awmfudk,fpm;vS,f OD ;Nidrf;NrdKif  odrf;,lcJ honf qd kaom v,f,majrudpörsm;ud k OD ;qef;qih  fuvTwfawmfaumfrwDzJGUí ppfaq;apcJhovdk [oF mwc½d kiftwGif;&S  d wk  dif;vTwfawmf ud k,fpm;vS,fwOD;u tdrfazmfrav;tm; umrvdrfvnf&,lrI udpöwGifvnf; aumfrwDzJ  G Uí ppfaq;NyD;ta&;,lEd kif&ef BudK;yrf;rIrsm;&S  dcJ honf/

    pDrHtkyfcsKyfa&;wGifvnf; OD;qef;qif htrSwf &onf/ {&m0wDwd kif;wGif a&vkyfom; tif;om;BuD;rsm;u v,f,mpd kufysKd;rItwGuf toHk;jyKonh  f ½d k;rsm;? acsmif;ajrmif;rsm;ud k wmydwfí ig;zrf;jcif;rsm;&S  dcJ h&m v,form;rsm; v,fpd kuf&mwGif tcuftcJrsm;pG m BuHKawG UcJ h&m OD;qef;qih  fu{&m0wDwk  dif; a'oBuD; a&csKdig;vkyfief; Oya'jy|mef;cJ hNyD; touf0ifatmifBudK;yrf;cJ h&m tif;om;BuD;ESih  f v,form;wd k YtMum; txd kuftavsmuf ajyvnfoG m;cJ honf/

    {&ma&T0gukrÜPD odrf;qnf;cJ honh  f v,fajrudpörsm;? aiGaqmif? acsmif;omurf;ajc&S  d  ajrodrf;cH&rIrsm;ESih  f ykodrfpufrIZkef ajrodrf;cH&rIrsm;ud kvnf; OD;qef;qih  fu vTwfawmfaumfrwDzJ  G UíuGif;qif;ppfaq;apcJ hNyD; rlvyd kif&Sifrsm;ud k avsmf aMu;aiG (od k Yr[kwf ) ajrjyefay;&ef tpd k;&tzJ  G Utm;wd kufwGef;cJhonf/

    ]]omaygif;rSm a&awGBuD;wkef;uqdk&if yifv,fvd k jzpfaewJh ae&mrSm OD;qef;qihfuarmfawmfwpD;eJ Y vdIif;awGavawG  Mum;xJrSmae&mtES  H YoGm;NyD; 'ku©onfawGud k ud k,fwd kifvSLw,f/ raMumufzd k Y rpd k;&drfzd k Y tm;ay;pum;awG ajymcJ hw,f/ aq;tzJ  G UawGac:NyD; aq;ukay;wmawGvkyfcJ hw,f/ wcsKd U&G mawGqd k tukefa&jrKyfaevd k Y armfawmfay:uae vufud kifpyDumeJ YatmfNyD;tm;ay;pum; ajymcJ hwm/ {&m0wDwd kif;twGuf wu,ftvkyfvkyfay;cJ hwJ hyk*¾  dKvfyg}}[k ykodrfNrdKUcH owif;axmufwOD;jzpfonf h OD ;pd k;ñTef Yuvnf;ajymonf/

    'Drd kua&pD toGiful;ajymif; umvwGif 

    {&m0wDwd kif;vTwfawmfud k 'Drd kua&pD enf;vrf;usaom vTwfawmfjzpfatmif OD;qef;qih  fu OD;aqmifBudK;yrf;ay;cJ haMumif; vTwfawmfud k,fpm;vS,frsm;u ajymqd kMuonf/ ]]OD;qef;qih  f[mvTwfawmf&J Utcef;u@ud k jr§ih  fwifay;cJ holwOD;yg/ vTwfawmfud k wu,fyDjyifwJ h 'Drd kua&pDenf;vrf;usaom vTwfawmfjzpfatmif olu a&S UuaeOD;aqmifcJ hwmyg}} [k trsKd;om;'Drd kua&pDtzJ  G UcsKyf\ a&MunfNrdKUe,f wk  dif;a'oBuD; vTwfawmf ud k,fpm;vS,f  a'gufwm vSjrwfaoG;u ajymonf/

    OD;qef;qif hESif h ywfoufNyD; trsm;jynfol owdxm;rdonfrSm {&m0wDwdkif; 0efBuD;csKyf OD;odef;atmifESih  f vrf;yef;qufoG,fa&;0efBuD;OD;oef;xGef;wd k Ytm; {&m0wDwd kif; vTwfawmfwGif pGyfpJ  Gjypfwif tqd kwifoGif;cJ hMujcif; jzpfonf/Xmeqd kif&mrsm;taejzih  f vTwfawmftawG UtBuHK&Sif;vif;jcif;ESih  f vTwfawmfOya'qk  dif&mrsm; &Sif;

    jcif;rSty usefudpörsm;wGif vTwfawmfud k,fpm;vS,fqih  fac:vQif oG m;p&mrvk  daMumif; {&m0wDwd kif; 0efBuD;csKyf OD;odef;atmifu {&m0wDwk  dif;twGif;&S  d c½d kifESih  f NrdKUe,ftm;vH k;od k Y pmxkwfjyefcJ h &m ,if;pmonf vTwfawmfESih  f vTwfawmfud k,fpm;vS,frsm;\ *kPfodu© mud k xdyg;aponf[kqd kumpGyfpJ  Gjypfwif&ef tqd kwifoGif;cJ hMujcif;jzpfonf/

    aemufyd kif;wGif 0efBuD; OD;oef;xGef;u vTwf awmftwGif; w&m;0ifawmif;yefcJ honh  ftwGufpGyfpJ  Gjypfwiftqd kud k vTwfawmfud k,fpm;vS,frsm;u jyefvnf½kyfodrf;cJ honf/ pGyfpJ  Gjypfwifjyóem

    NyD;qH k;í rMumrDrS myif Ed kifiHawmfor®w OD;odef;pdef u vpfvyfaeonh  f omoema&;0efBuD;ae&mwGif OD;qef;qihfud k tpm;xd k;cef YtyfNyD; yGwfwd kufrI 

    jyif;xefaeonh  f  {&m0wDwd kif; v TwfawmfESih  f tpdk;&jyóemud k ajz&Sif;cJ honf/

    OD;qef;qih  f omoema&; 0efBuD;&mxl;jzihf aejynfawmfod k Y ajymif;a&T Urnfud k {&m0wDwd kif;a'ocHrsm;rS m0rf;romEd kifbJ {&m0wDwd kif; vTwf awmfOuú|&mxl; ae&mrS myif qufvufcef Yxm;ay;&ef Ed kifiHawmfor®wxH awmif;qd kcJ hMuonf/OD;qef;qih  fud k vTwfawmfOuú|tjzpf  {&m0wD wd kif;rS m qufxm;ay;a&;twGuf usHKaysmf? yef;waemfNrdKUrsm;wGif qE´ azmfxkwfcJhMu&m jrefrmEd kifiHwGif xl;jcm;onh  fqEj́yyJ  Grsm;tjzpf rSwfwrf;

    0ifoG m;cJ hNyD; jynfolaxmufcHaom ppfAd kvfcsKyf a[mif;wOD;tjzpf owif;rD'D,mrsm;u azmfjycJ h Muonf/

    ]]OD;qef;qih  fu vTwfawmfxJrS mvnf; b,f ygwDuyJjzpfjzpf tm;vH k;ud k vTwfawmfud k,fpm;vS,ftaeeJ YyJ qufqHygw,f/ wpnrd k Yvd k Y? NLDrd k Yvd k Y cJ  Gjcm;wmrsKd;awG r&S  dygbl;/ olud k,fwk  difvnf;vTwfawmfOuú| wOD;taeeJ YyJ tukefvH k;ud kquf qHygw,f/ OD;qef;qih  fud k {&m0wDwd kif;u qH k;½I  H;wm[m {&m0wDwk  dif;rS m&S  dwJ h jynfolvlxk&J UqH k;½I  H;rItjyif 'Drd kua&pDvrf;aMumif;ay: oG m;aewJ h tatmifjrifqH k;jzpfwJ h  {&m0wDwk  dif;vTwfawmfud k qH k;½I  H;oG m;wmeJ YtwlwlygyJ/ vlawmfwa,muf ud k ol Y&J U vlrSefae&mrSefrS mrxm;wJ h qH k;½I  H;rIyg}}

    [k  NLD  ygwD\ a&Munftrwf  a'gufwmvSjrwfaoG;u ajymonf/

    {&m0wDwd kif;ü jynfolvlxk\ cspfcifav;pm;rIudkcH&NyD; emrnfaumif; &cJhaomfvnf;aejynfawmf omoema&; 0efBuD;XmewGif OD;qef;qih  f tqifracsmcJ h? vrd kif;ruyfcJ hay/

    aejynfawmf tpdk;&tkyfcsKyfa&; ,EÅ &m;twGif; tjrifrawmfrIrsm;ud k vlod&SifMum;a0zef aecJ honf/ Oyrmwckjy&vsif  jyefMum;a&;Xmeonf tcgBuD;&ufBuD;rsm;wGif Ek  difiH h*kPfaqmif ord kif;0if a&Twd*k  HapwDawmftm; OD;pG mazmfjy&rnh  ftpm; aejynfawmf&S  d OygwoEÅ   dapwDawmfud k OD;pG mazmfjyaejcif ;rS m vlBuD;rsm;ud krsufES mvd kufívkyfaqmifaeonf[k a0zefcJ hjcif;jzpfonf/

    aemufqk  H; 0efBuD;&mxl;vufcH&,lNyD; 1 ESpfpGef;pGef;rS myif aiGaMu;tvJ  GoH k;pm;rIESih  f pGyfpJ  GcH&um tpd k;&\ zrf;qD;xdef;odrf;cHb0 a&mufcJ h&awmhonf/ Xmeyd kifaiGaMu; tvJ  GoH k;pm;vkyfonf [k wk  difMum;cH&jcif; udpörS m omoema&;XmerS 

    ñTefcsKyfwOD;ud k &mxl;avQmhum csif;jynfe,fod k Y yd k YcJ honh  ftwGuf ,if;yk*¾  dKvfu tNidK;taw;xm;wd kifMum;jcif;jzpfaMumif; OD;qef;qih  f rdom;pkESih  f eD;pyfolwOD;u {&m0wDud k ajymonf/

    ]]omoema&; ñTefcsKyfud k tajymif;ta&T UvkyfcJ hwm&S  dw,f/ csif;jynfe,f omoema&;rSL;tjzpfaygh/ tJ'DvluroG m;bJ &efukefuurÇ mat;rS myJaew,f/ NyD;rS ñTefcsKyfu rauseyfawmhum'gawGud k odef; 100 tvJ  GoH k;pm; vkyfygw,fqd kNyD;awmhwk  difwm/ wd kifwJ htcg or®wBuD;ud k wifjyw,f/ ol Y (OD;qef;qih  f ) ud ktvJ  GoH k;pm;vkyfw,f/

    vmbfpm;ygw,fqdkNyD; wdkifw,f/ or®wBuD;ol Yuk  dppfyg/ wk  difwJ hvlud kvnf;ppfyg/ ol YrS m tjypf &S  dw,fqd k&if olcHr,f/ aiGa&;aMu;a&;u olud kif wmr[kwfbl;/ 'k 0efBuD;yJ a iGud kifwmqd kwmor®wBuD;ud k ajymNyD;NyD/ 'gawGud k ppfaq;vd k Yvnf;NyD;oG m;NyD/ tckusrS tJ'Djyóemu jyefay:vmNyD;tckvd kjzpfukefwm/ b,fvd kem;vnf&rSef;awmif rodawmhbl;}} [k oluajymonf/

    qvd kif;oef Ypifonf {&m0wDowif;Xme\tBuD;wef;owif;axmufwOD;jzpfNyD;Ed kifiHa&;? vlrIa&;qd kif&mowif;rsm;a&;om;vsuf&S  donf/

     " m w  f y  H k   - p  d k  i  f ; a Z m  f  ^   T   h  e   I  r  r  a  w  a   d   d  y

     wk  dif wJh vl udk vnf; ppf yg/ olYrS m tjypf &Sd w,fqd  k&ifolcHr,f/ aiGa&;aMu;a&;u ol ud  kif wm r[k wfbl;/

     'k 0efBuD;yJ aiGud  kifwmqd  kwmor® wBuD;udk ajymNyD;NyD . . .

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    4/29

    6The Irrawaddy

    Vol.1, No.26

    xufEd kifaZmf

     (0J rS ,m) OD ;tH h armif? OD ;qef ;qif h ES if h OD ;pd k ;0if ;/

     News & Analysis

    OD;qef;qihfudk zrf;½HkeJY r[moEÅdokcta&; rNyD;Transprency

      7The IrrawaddyVol.1, No.26  News & Analysis

    Ek  difiHawmf oHCr[mem,utzG  J UeJ Y yD eef q&mawmfwk  d YtMum; r[moEd   åokcausmif;awmf BuD; yk  difqk  difrI  tjiif;yG m;ae&muae ZG efv 10&ufaeY oef ;acgif,HtcsdefrSm ausmif;wkdufuk  d pum;ajympuf uk  difxm;wJ h oHCmawG? &JawGeJ Y omoema&;0efBuD;Xme wm0ef&S  dolawG ½kwfw&uf 0ifpD;cJ hNyD; 'DpD;eif;rIud k BudKwifBuHpnfvkyf aqmifcJ hwm jzpfygw,f/

    oEÅ   dokcausmif;awmfBuD;uk  d0ifa&mufpD;eif;NyD; oHCm 5 yg;ud k vl0wfvJ zrf;qD;w&m;½k  H;wif rIrS m &efukefwk  dif;a'oBuD; tpk  d;&tzG  J UeJ Y 0efBuD;csKyf OD;jrih  faqG? Ek  difiHawmfoHCr[mem,utzG  J U?omoema&;0efBuD;XmerS m wm0ef&S  dolawG? Ek  difiH awmf or®w½k  H;tBuHay; OD;tH harmifwk  d Y yg0ifywf oufaeNyD; ausmif;wk  dufBuD;ud k 0ifa&mufrpD;eif;cif ZGefv 10 &ufaeYrS m BudKwif tpnf;ta0;w&yf jyKvkyfcJ hygw,f/ 'Dtpnf;ta0;ud k wd kif;0efBuD;csKyf OD ;jrih  faqG? e,fpyfa&;&m vk  HNcKHa&;&efukefwd kif; 0efBuD; Ad kvfrSL;BuD;wif0if;eJ Y q&mawmfBuD;rsm;? OD;tH harmifwk  d Y wufa&mufcJ hNyD; ZGef v 11 &ufrwk  difrD ausmif;awmfBuD;ud k csdwfydwf

    zk  d Y? trsm;jynfolod&S  dEk  difatmif owif;pm&Sif;vif;yG  J usif;yzd k Y qk  H;jzwfcsuf cscJ haMumif; aygufMum;vmcJ hwJ h tpnf;ta0;rSwfwrf;awGu azmfjycJ hygw,f/

    ZGefv 10 &ufaeY oef;acgif,HrS m r[moEÅ   d okcausmif;ud k &JwyfzG  J U0iftiftm;awGwif;wif;usyfusyfcsvd k Y owif;axmufawG? trsm;jynfol awGuk  d ausmif;wk  duftem;ud k tuyfrcHbJoHCm7 yg;eJ Y ausmif;wk  dufu ypönf;awGuk  d um;BuD;awGeJ Y a&T Uajymif;cJ hygw,f/ aemufwaeYrS mawmhEk  difiHa&;tok  dif;t0k  dif;? oHCmxk jynfolvlxkawGMum;rS m oEd   åokcausmif;wk  dufud k  ntcsdef 0ifa&mufpD;eif;wmeJ Yywfoufvk  d Y rausreyfoH awG? a'gooHawG awmfawmfus,fus,favmif avmifuk  d ay:xGufvmygawmhw,f/

    trsKd;bmom omoem apmih  fa&S mufa&;twGuf rsKd;apmihfOya'awG jy|mef;r,fvd k Y acif;csufr&S  d jyefvnf vTwfray;Ek  difao;wmawGaMumih  f r[moEÅ   dokcta&; ajyvnfr,h  f t&dyfta&mifawG rawG U&ao;ygbl;/

    wm

    jcif;jzpfaMumif; ZGefv 25 &ufaeYxkwf jrefrmyk  d Ypf owif;*sme,fudk xkwfazmfajymqkdcJ hygw,f/oEd  Å okcausmif;wd kufpD;eif;rI? oHCm 5 yg;ud kvl0wf vJ zrf;qD; w&m;½k  H;wifrIu 2007 a&T0ga&mif awmfvSefa&;umvu &ufpufrIawGud k oHCmxkawGMum;xJrS mawmh jyefvnftrSwf&apNyD; jynfolawGMum;rS mvnf; ppftmPm&Sifpepf raysmuf uG,fao;bl;qk  dwm wyfvSef Yvk  dufovd k jzpfapcJ h ygw,f/

    trsKd;om;0g'DwOD;taeeJ Y 2015 a&G;aumuf yG  J tvGef or®wqufvkyfcsifyk  H&S  dwJ h or®wOD;odef;pdeftaeeJ Y  vuf&S  dtajctaerS m OD;qef;qih  fudk zrf;qD;½k  H? jzKwfcs½k  HeJ Yawmh  r[moEd  Åokcta&;NyD;qk  H;r,h  ft&dyfta&mif rjrifao;ygbl;/ vwf wavmrS moEd  Å okcausmif;wk  duf 0ifa&mufpD;eif;rIud k tpk  d;&u 0efcsawmif;yefNyD; w&m;½kH;wif ppfaq;aewJ h oHCmawmfawGuk  d csufcsif;>cif;csuf r&S  d trIu vGwfajrmufapzk  d Y tpk  d;&u vkyfaqmif ay;zk  d Y vd ktyfaeygw,f/

    'ghtjyif tmPm&SifqefwJ h tzG  J Utpnf;awG?ausmif;wkdufpD;eif;rIrSmyg0ifwJh tmPmykdif awGuk  dtajymr[kwfwJ h vufawG UuswJ h ta&;,l rIawG? EkdifiHa&;&nf&G,fcsuf&S  dwJh  bmoma&;?omoema&; yH hyd k;rIawGud k &yfwef Yzd k YeJ Y Ek  difiHa&;eJY bmoma&;ra&maxG;apzk  d Y ta&;,laqmif&Guf rSomvQif o Ed  Åokcausmif;wk  dufpD;eif;rIvd krsKd;rw&m;wJ h jzpfpOfrsKd;awG &yfwef YNyD; 'Drk  dua&pD ta&; qufvuf c&D;qufEk  difygvdrh  fr,f/

    xufEd kifaZmfonf{&m0wD\ tBuD;wef;owif;axmufwOD;jzpfNyD; Ed kifiHa&;? vTwfawmfa&;&m?ppfrIa&;&mrsm;ESif h e,fpyfa&;&mrsm;txl;jyKa&;om;vsuf&S  donf/

    tmPm&Sifp½d kuf raysmufao;ol&,fvk  d Y uifyGef;wyfvmMuwJ htjyif or®w OD;odef;pdeftpkd;&uoHCmuk  d  zrf;qD;axmifcs? ausmif;wk  dufukd ntcsdef 0ifa&mufpD;eif;cJhwJ h ppftmPm&Sif tpk  d;&&,fvd k Y owfrSwfrIawGud kvnf; cHvm&ygw,f/ 2007 a&T0ga&mifawmfvSefa&;umvaoG;xGufoH,d krIawGud kvnf; oHCmeJ Y vlxkujyeftrSwf&p&m jzpfoG m;w,f/ OD;jrif haqGeJ Y OD;tH h armifwd k Y[m 2007 wkef;uvnf; oHCmawGud kES  dyfuGyf&mrS m OD;aqmifcJ holawGyg/

    ZGefv 19 &ufaeYrS m or®wOD;odef;pdefuomoema&;0efBuD; OD;qef;qih  fud k aiGusyfodef;w&m tvG  Jok  H;pm;rIeJ Y trIzGih  fNyD; zrf;qD;vd kufNyDqk  dwJ h owif; xGufay:vmNyD; ZGefv 20 &ufaeYrS mawmh OD;qef;qih  fud k wm0efu&yfpJaMumif;w&m;0if trdef YxkwfjyefcJ hygw,f/ OD;qef;qih  fud kvnf;&rnf;oif;axmif yd k YcJ hwJ htjyif rdom;pkud kvnf;tus,fcsKyf xdef;odrf;cJ hygw,f/

    or®wOD;odef;pdefu ol&JUusqif;oG m;wJh  *kPfodu© meJ Y yk  H&dyfuk  d csufcsif;qk  dovd k OD;qef;qih  f ud k jzKwfcszrf;qD;zk  d Y jyefvnf tzwfq,fzkd Y BudK;

    pm;cJ hayr,h  f r[moEÅ   dokcta&;rS m wm0eft&S  d 

    qk  H;olu OD;qef;qih  f wOD;wnf;r[kwfygbl;/r[moEÅd okcausmif;wk  dufpD;eif;rIrS m 0k  dif;&Hay;cJhMuwJ h &efukefwk  dif;tpk  d;&tzG  JUeJ Y jynfxJa&;0efBuD;Xme xdyfyk  dif;acgif;aqmifawGud k bmrS ta&;r,lao;ygbl;/

    or®wOD;odef;pdefeJ Y OD;qef;qih  fuk  dyJ t"duta&;,lcJ hwJ h taMumif;t&if;uawmh or®wtrdef YremcHvk  d Y qk  dayr,h  f tpd k;&tzG  J UeJY  tap;ruyfjzpfaecJ h&mu r[moEå  dokcta&;rS m jzKwfxkwfcJ hzd k Y tcGif h&oG m;jcif;yg/ trsdK;om;vTwfawmf trwf OD;vSaqGu ]]'DrS mu 0g;wD;zGih  fcsif&ifzGih  f or®wudkawmh oGm;cHrajymeJ Y / ol(OD;qef;qih  f )uawmh bmrSrpm;bJeJ Y axmfavmfuef Yvef Ywd kufvd k Y jyKwfoG m;wm/ olu tpd k;&tzG  J UxJrS m pkef;jyL;wa,mufvd k jzpfae[ef wlw,f/ tck[mujyKwf vd kUrEl;&if aumufNyD; vTih  fypf&rSmyJ/ or®waemufud k uwÅ   Dygom;eJ Yvd kuf&rS m x,fxd k;NyD;vd kuf [efwlw,f/ tJ'gaMumih  f or®wu xm;cJ hwm}}vd k Y aumufcsufcsygw,f/

    trSefwu,fvnf; OD;qef;qif h[m or®wOD;odef;pdef&J U jyKjyifajymif;vJa&; vkyfief;pOfawG tygt0if NrdKUe,ftqih  fupNyD; txuftqih  f qih  f&J U tkyfcsKyfa&;? w&m;pD&ifa&; tzG  JUtpnf;awG&J U rormrIawG &S  daMumif;? tpd k;&wm0ef&S  dol awG&JU tusihfysufjcpm;wJh udpöawGtwGuf taxmuftxm;awG&S  daMumif; OD;qef;qih  fuowif;rD'D,mawGuwqih  f ajymqd kcJ hygw,f/

    tpk  d;&bufuawmh OD;qef;qih  fud k ta&;,l &wmu tpk  d;&jcpm;rIawG? rormrIawGuk  d xkwf azmfrS m aMumufvk  d Yr[kwfbJ or®w&J U trdef Yuk  d remcHrI? tpkd;&ud k xdcd kufatmif vkyfvmvd k Y jzpf w,fvd k Y qk  dygw,f/ or®wOD;odef;pdef&J U ajymcGih  f&yk*¾Kdvf  jyefMum;a&; 'k0efBuD;OD;&JxG#fu ]]OD;qef;qih  fud k r[moEÅ   dokcausmif;udpötwGufxd k;auR;wm r[k kwfygbl;/ OD;qef;qih  fu ol&J U twÅ rmersm;twGuf omoema&;0efBuD;&J U vkyfief;wm0ef awGud k tvJ  GoH k;pm; vkyfvmwJ htwGuf? oHCtzG  J Utpnf;awGeJ Y tpd k;&ud kyg xdk;auR;zd k Y vkyfvmwJ h twGufta&;,l&wm jzpfygw,f/ tJ'Dvk kyfaqmif csufrsm;ud k qufrvkyfzd k U or®wBuD;u tBudrf Budrfowday;cJhNyD; jzpfygw,f/ r[moEd  Å okkcjzpfpOfuawmh rjzpfrae ta&;,lzd k Yjzpfvm&wJ h aemufqH k k; jzpfpOfjzpfygw,f}} vd k Y qk  dygw,f/

    oEd   åokcausmif;wk  duf pD;eif;rIrS m jynfol awGeJ Y oHCmawG txl;pdwf0ifpm;wmu Ek  difiH awmf or®w½k  H;tBuHay; OD;tH harmifygyJ/ ZGefv11 &ufaeYrS m usif;yjyKvkyfcJ hwJ h owif;pm&Sif;vif;yG  JrS m rD'D,mawGuk  d rmrmwif;wif;eJ Y quf qHNyD;atmfaigufcJ hwJ h OD;tH harmifuowif;pm&Sif;vif;yGJrS m t"duwm0ef,l &S if;vif;cJ holvnf;jzpfw,f/ olu Ek  difiHawmf or®wtBuHay;jzpf w,fvk  d Y qk  dcJ hNyD; ]]rw&m;bl;xif&if BudKufwJ hae&moG m;}} qk  dwJ h cufxefrmausmwJ h pum;tok  H;tEIef;awG ajymqk  dpdefac:cJ hygw,f/ tJ'Dvk  d ajymqk  dcJ h 

     " m w  f y  H k   - a & T  t i  f ; o m ;  c i  f a r m i  f 0 i  f ;

    oEdÅokcausmif;wdk uf pD;eif;rI? oHCm 5 yg;ud  kvl 0wf vJ zrf;qD; w&m;½k  H;wifrI u 2007 a&T 0ga&mif awmf vSefa&; umvu &ufpuf rIawGud  k oHCmxkawGMum;xJrS mawmh 

    jyefvnf trS wf&apNyD; jynfolawGMum;rS mvnf; ppftmPm&Sif pepf raysmuf uG,fao;bl;qk  dwm wyfvSef Yvkd ufovd  k jzpfapcJ  hygw,f . . .

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    5/29

    8The Irrawaddy

    Vol.1, No.26 News & Analysis

     tmqD,H a&TwHqdyfqk&Sif  um,Avr,fat;at;pdk;ESifh awGUqH  kjcif;

    rD;

    Women

    The Irrawaddy

    'gaMumif   h tmqD ,Hwef ;0if  jref rmh yxrqH  k;umvAvr,f  a&TwHqd yf qk&Sif uk d  {&m0wD owif ;

     Xme tBuD ;wef ; owif ;axmuf arppfyd   kif utrsKd ;orD ; tm;upm;orm;rsm;&J  U tcef ;u@?wef ;wl nD rQrI tcGif   hta&;? um,Avr,f wa,muf&JU tawGUtBuKHudpö  pwmawGeJY  ywfouf  NyD ;awG Uqk Har;jref ;xm;ygw,f / 

     {&m0wD  / / rat;at;pd k ; taeeJY   pif umyl Ed k if iH NUS center rS mvk yf wJ h trsKd ;orD ; um,AvNyd Kif yJ G rS m wjcm;Ek d if iH awG ud k ausmf jzwf  NyD ; a&T qk&cJ h wJ h  tawG UtBuKHeJ Y   ywfouf NyD ;od yg&ap/at;at;pd k; / / 'DwacgufNydKifyJ  Gu jynfytaeeJ Y av;BudrfajrmufyJ  Gyg/ yxrqd kwJ ha&Tqkud k usr arQmfvif hrxm;bl;? NydKifbufjzpfwJ h tdrf&Sif pifumylEk  difiHu r,fuvnf; t&rf;aumif;w,f/uk  d,f hxufpDeD,muswJ h upm;orm;awG&Sdw,f/'DrS mavhusif hoG m;w,fqk  dayr,f h usr ravhusif h 

    cJ hwJh  tuGufrsKd;ud k pif ay:rS m jyoG m;wmawG &S  dw,fqd kawmh olwd k Yud kMunf hNyD; igvnf; 'Dvd krsKd;vkyfvd kuf&ifqd kwJ h pdwfud kjyeftm;arG;NyD; pifay:

    rS m vkyfjzpfcJ hwmawG&S  dw,f/ uk  d,f hEkdifiHtwGuf *kPfaqmifcGif h&vd k Yvnf; yDwdjzpf&w,f/ NydKif&wmu Athletic qd kawmh NydKifyJ  G0ifawGu

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    6/29

      11The IrrawaddyVol.1, No.2610

    The IrrawaddyVol.1, No.26 News & Analysis News & Analysis

    Sa Yar Htunn Linn Aung(MC-BTech)

    7, 8 wef; Eng;/Math;9, 10 wef; Bio/Eco

    (Repeater)

    bmompHk tdrfvd kufoifonf/

     qufoG ,f&ef zkef ; - 0943026829? 09-31549056

    atmif&ifNidrf; tjym0w¬K a&;ovm;Society

    tif; … trS mpm a&;ay;olawGuvnf;ES,fES,f&&awG r[kwfygbl;/ 'Drd kua&pDa&;?vlYtcGifhta&; eJY Ek  difiHwum a&;&mawGudk bmomjyefavh&S  dwh  J pma&;q&m ]]rif;cuf&J}} eJ Y pma&;q&m ]]rav;}} yg/ 'D pmtkyftaMumif;bmvdkY ajymjycsifwmvJ/ pmtkyfa0zefa&;a&;rvd k Yvm;/ pmtkyf  aBumfjim vkyfrvd k Yvm;/r[kwfygbl;/ pme,fZif; vGwfvyf cGif h &vmwJ h ou fwe f ; 2 E S p fwm umvtwGi f ;a&;om;azmfjyvmrIawGeJ Y ywfoufNyD; aqG;aEG;rvd k Yyg/ vGwfvyfpG m a&;om;xkwfa0cGif heJ Y vl Y tzJ  G Utpnf; tquftpyftaMumif; aqG;aEG;rvd k Yyg/ tjym (tjymqefqefr[kwf ) 'grSr[kwf npfnrf;w,fvd k Y vl UtzJ  G Utpnf;u owfrSwfxm;wJh  ½kyfyHkawG? pmom;awGud k yH kESdyfxkwfa0cGif hjyKoif haeNyDvm; pwmawG aqG;aEG;oG m;zd k Yyg/

    0w¬Kqd kawmh j'yfrJ h 0w¬Kawmh r[kwfygbl;/Zmwfaumif &S  dovdk Zmwfvrf;vnf; &S  dygw,f/Zmwfvrf;&J U t"du Zmwfaumifu ½d kref;abmhxf vd k Yac:wJ h vlwyd kif; pufwyd kif; vl? ol Y ywf0ef;usifuawmh ol Uud k vltjzpfyJ owfrSwfxm;wJ h oabm/ rdef;r&zl;w,f? uav;&zl;NyD; uJ  GaewJ h ol? rdef;rawG wpfa,mufNyD; wpfa,mufeJ Y vd kuf vH tdyfpuf vdifqufqHaewJ hol/ tJ'DtxJrS m½dk;½d k; trsKd;orD;awG  ygovd k 17 E Spft&G,f?t&G,fra&mufao;olvnf; yg? toufBuD;BuD;a,muf sm; eJ Y uav;awG &xm;wJ h tdrfaxmif onf  trsKd;orD;eJ Yvnf; tdyf&J U/ tJ… t dyfwJ h tcef;? aqm&D; oluawmh vdifqufqHwJ h tcef;vd k YyJ &Sif;&Sif;ac:w,f/ tJ'Dtcef;awGud k taotcsm a&;jyxm;av&J U/ aemufNyD; umryd kif&SdwJ h rdef;reJY wdwfwqdwf vdifqufqHMuwm[m

    trSm;usL;vGefwm r[kwfbl;qdkwmrsK d;vnf;taotcsm w&m;a[mxm;av&JU/ aemufqH k;ed*H k;usrSom wefzd k;ta[mif;awG tawG;tac:ta[mif;awG NydKusNyD; wefbd k;opf tawG;tjrif opfawG ajymif;vJrSKawGud k jrifawG U&r,f bmnm om&um ed*H k;csKyfxm;av&J U/

    'Dae&mrSm 0w¬Kudk wefqmqifxm;wJh ½d kref;abmhxf&J U vdifqufqHyH ktaMumif; azmfjyxm;wmawGud k xkwfEkwf udk;um;&if aumif;rvm; raumif;bl;vm; pOf;pm;&ygw,f/ tapmqH k; azhbkwf pmrsufES mwifol wa,mufuawmh rsufES mzH k; ESpfckud kyJwifNyD; a0zefygw,f/ twGif;u pmom;awG  azmfjy&if ol Ua0g npfnrf;rS mpd k;vd k YwJ h/ 'gayr,f h a0zefaqG;aEG;olawGuvnf;renf;ygbl;/ aqG;aEG;Muygw,f/ tar&dum;a&mufaewJ h 'g½d kufwm csKdwl;aZmf wd k Yawmif ygvd kufao;&J U/ cufwmuolwd k YawGu 'D 0w¬KxJrS m

    b,fvk  d a&;om;az mfjyxm;rS ef; rodMubl;/usaemfuawmh touf 50 t&G,f&S  dNyD/ usaemfh wouf w&m;0if yH kES  dyfazmfjywJ h pmtkyfpmwrf;awGrS m wBudrfrS rawG Ubl;wJ h ta&;tom;awG azmfjyxm;w,fqd kwm odapcsifwJ htwGuf bmyJ ajymajym erlem wcsKd U xkwfEkwfazmfjyygr,f/

    ]]ol UaygifESpfzufMum;xJ acgif;0ifNyD; ypönf;ud k vQmeJ Y erf;zd kY [efjyifvdkufawmh bmrSrvkyf&ao;yJ  t&nfawG pd k&J  Taewm awG U&w,f? ol  vdifpdwf Edk;Mum;jyif;xefaewJh oabmygyJ/vQmeJ Y p erf;vd kufwJ h tcsdefrS m ol Uud k,fvH k;av;wpfcsuf wG ef UoG m;jyD; terf;cH&wJ h  t&omud k cg;aumh cHpm;aeygw,f}}/

    ]]ol U&ifom;ESpfzufudk vuf eJ Y  qkyfud kifNyD;usaemf hypönf;ud k ol Yypönf;xJ xd k;oGif;vd kufwJ h 

    tcsdefrS m ol YaygifwH ESpfzufum;vd k Y usaemf hvuf awGud k qkyfud kifxm;ygw,f/” (pm- 38)

    ]]tdyf&may:u acgif;axmifx? vufacsmif;awGeJ Y usaemf h yg;ESpfzufud k ud kifNyD; ud k,fcE¨ mud kol UqD twif;qJ  G,laew,f/ usaemf h ypönf;ud kMunf hvd kufawmh ieJutaMumNydKif;NydKif;xaxmif rwfvd k Y? 'l;axmifum;xm;wJ h ol UaygifwH ESpfzuf ud k tvd kufoif h wGef;wifNyD; ol Yypönf;xJ usaemh  f ypönf; xd k;oGif;zdk Y [efjyifvd kufw,f}}/ (pm- 63)

    ]]olu vdifrqufqHjzpfwm 4 ESpfausmf Mumjrif haevdk Y  xifyg&J U/ olYypönf;u wu,f h q,fausmfouf tysdKpifvd k jyefjzpfaeNyD; usaemf h ypönf;u ol UtxJrS m jynf husyf n§yfaew,fvd k Yxifrdw,f/ oluvnf; b0rS m arhavsmhxm;&wJ h vdift&omud k tjynf ht0 cHpm;vd k Y}}/ (pm- 137)

    tif; ]]awmfavmufNyDxifw,f/ pmtkyfxJrS m 'Dxuf yd krsm;ygw,f/ tr,f … tJvd k pmom;

    awGud k a'gufwmcsufBuD; 0ufbfqd kufrS m azmfjyxm;wJh Zmwfvrf;awGvdk  omrefum vQHumxnfhoGif;xm;wmrsKd;awmh r[kwfygbl;/ bmx&ef &yfqJvf? qDrGef'DAl;AG m;? td k½S  dK;? rd kufu,fzlud k;pwJ h u rÇ mh  'dwf'dwfBuJ  'óeynm&SifawG&J Ubmomjyef pmvH k; pmyd k'fawGeJ Y wtkyfvH k; rGrf;rH cs,frIef;xm;wm jzpfygw,f/

    jrefrmEkdifiH[m ppftmPm&SifawGvuf atmuf ESpfaygif; 60 eD;yg; aecJ h&ygw,f/ vGwfvyfrIrSeforQ eif;ajc cHcJ h&ygw,f/ tck tpd k;&opf oufwef; 3 ESpfwm umv twGif;rS mvnf;vl UtcGif hta&;? wk  dif;&if;om; tcGif hta&; r&Mu

    ao;ygbl;/ tmPmt&yf&yfud k ppfAd kvfcsKyfawGeJ YppfAd kvfcsKyfa[mif;awGu NrJNrJNrHNrH csKyfud kifxm;NrJ &Sdygao;w,f/ 'DMum;xJ NyD;cJhwJ h 2 ESpfurS pme,fZif; vGwfvyfcGif h &vmwmyg/ pme,fZif;vGwfvyfcGifh &vmwmeJYtrQ ta&;tom;aygif;pH k ay:xGufvmcJ hwmrS m tck azmfjyyg 0w¬Kuvnf; wtkyf tygt0ifyg/

    aumif;ygNyD/ 'g[m tEkynmeJ Y azmfusL;wJ h 0w¬Kwpfyk'fvm;/ vdifudpöqd kwmuawmh wu,f h vl Ub0xJrS m &S  daeavawmh 'gud k wenf;enf;eJ Y a&;om; azmfjyMuwmygyJ/ Ed kifiHwumrS m &S  dcJ h ovd k jrefrm0w¬KawGrS mvnf; &S  dcJ hwmygyJ/ pma&;q&mBuD; odef;azjrif h&J U ta&S Uu ae0ef;xGufonf h yrmvd k *E¦0ifajrmuf txifu& 0w¬KBuD;rS mvnf;ygwmygyJ/ 'gayr,f h  'Dvd k azmfjywmrsKd;awmh r[kwfygbl;/ qH k;yg;oG m;NyDjzpfwJ h pma&;q&mBuD;ewfEG,fuvnf; ]]wHcGefwd kifarmifESrrsm;}} &mZ0if 0w¬KrS mvnf; 'Dvd k Zmwf0ifcef; ygwmygyJ/'gayr,f h ]] ZD;jzLoD; qefaumxJ vS  drf hovd k? vrf;Murf;Murf;rS m vSnf;pD;&ovd k}} qd kwmrsKd ;avmufyJ 

    a&;cJ hygw,f/ 'gawmif n pfnrf;w,f  qd kNyD;tjyif;txef a0zefvd k Y q&mewfEG,f pdwfqd k;cJ hygao;w,f/ jyifopfrS mvnf; ]]av'DcsufwmvD&J Ucspfol}} rS mvnf; tJvd k tcef;rsKd; ygwmygyJ/ tJ'D twGuf  umvwck ydwfyifwmawmif cH cJ h&ygw,f/ 'gayr,f h tck 0w¬KrS m a&;ovd krsKd; r[kwf ygbl;/

    tJawmh 'Dpmtkyfud k b,fjcif;awmif;xJ xnf h&rS mygvJ/ tEkynmeJ Y zefwD;wJ h 0w¬Kpm&if;xJ xnf h&ifawmh wu,f h &o0wÅ Ka&;q&mawG vufcHMurS m r[kwfygbl;/ tbd"r® m pmtkyfxJ xnfh&avmufatmifvJ bmtopfrS rawG U&ygbl;/ aq;ynm pmtkyfxJvnf; xnf hvd k Y r&ygbl;/ ajym&&if Ek difiHrS m rk 'drf;rI jzpfyG m;rIEIef;jrif hwufaecsdef? tJ'DtxJurS vlrqefwJ h ouf i,f  rk'drf; trIawGu &mcd kifEIef; tcsKd;tpm;trsm;BuD; yg0ifaecsdef jynfolawG ylyefaomu

    a&mufaecsdef 'D0w¬Kxkwfa0vmwmyg/'Dvd k npfnrf;wmrsKd;awG azhbkwfvd k? tif 

    wmeuf 0ufbf qd kufvd krsKd;awGrS m vG,fvG,fulul &S mzwfEd kifwmyJ/ "mwfjym;awGvnf; atmvyHk 0,fvd k Y &Ek  difwmyJ r[kwfbl;vm;/ bmrsm; xdef;csKyfcsifovJ ar;cGef;ar;Edkifygw,f/ [kwfygw,f/ npfnrf;rIawG[m ol Uae&meJ Y ol &S  daeMuygw,f/ 'gayr,f h b,fwk  dif;jynfrS mrS tdrfOD;cef;xm;avhr&S  dygbl;/ vGwfvyfpG m a&;om;cGif h vGwf vyfpG m azmfxkwfcGif hud k vH k;0 rydwfyifvd kygbl;/vGwfvyfpGm a&;om;yg/ NyD;&if vGwfvyfpGma0zefwmud kvnf; cH,l&ygr,f/ 'Dae&mrS m vGwf vyfpG m xkwfazmfajymqk  drIaMumif h trkef;w&m;awGyG m;NyD; vlrsKd;wk  H; owfMu jzwfMuwJ h tjzpf rsKd;a&mufoG m;rS mrsKd;ud k  a0zefwm;qD;&rS m jzpfovd k vl YtzJ  G Utpnf;uowfrSwfxm;wJ h usif h0wf wefzd k; ysufpD;atmif? &mZ0wfrSK usL;vGefrSKud k tm;ay;ovd k jzpfvmrS mrsdK;awGud kawmh a0zef&ygr,f/ vd ktyf&if wm;qD;&ygr,f/

    ta&;BuD;qH k; tcsufu 'DEk  difiH[m t&if ppftmPm&SifawGu zsufqD;xm;cJ hvd k Y? ynma&;

    [m [d k;acsmufxJtxd edrf husaewJ h Ed kifiHwEk  difiH yg/ tJvd k tajctaeatmufu jynfolawGudk bmvGwfvyfrI? nmvGwfvyfrIqd kNyD; ckvd k 0w¬ Kwpftkyf xnf hay;wmuawmh roif havsmfygbl;/pmtkyfa&mif;aumif;csifvd k Y? nd  §KUr*¾Zif;wkef;uvd k aiGaMu; tjrwftpGef;&csifvdkY qdk&ifawmh cifAsm;wd k Y oabmygyJ/

    npfnrf;wJ h taMumif;ajymvd k Y npfnrf;wJh tjymum;wum; eJ YyJ ed*H k;csKyfygr,f/ Ek  difiHjcm;tjym AD'D,d k Zwfum; wpfckyg/ Zwfvrf;tprSmvlwpfa,muf[m trsK d;orD; ESpfa,mufudk ajrwd kufxJ zrf;ac:vmygw,f/ aemuf ]] tJ'D ajrwd kufxJrS m csKyfaES mifxm;NyD; trsKd;rsKd; jyKusif h ygw,f/ wum;vH k; tJ'D tcef;ygyJ/ Zmwfvrf;NyD;cgeD;rS m &Ju ajrwk  dufxJ xd k;azmuf0ifa&mufNyD;jypfrIusL;vGefolud k zrf;ygw,f/ NyD;awmh pmwef;xk  d;ygw,f/ &mZ0wfab; ajy;rvGwfwJ h/ tck atmif&ifNidrf;&J U 0w¬K[mvnf; tJ'D AD'D,d k Zmwf um;vd k jzpfavrvm;yJ/ usaemf uGefqmaA;wpf 

    r[kwfygbl;/ 'gayr,f h tJ'D 0w¬Kud k tJvd kyJ jrif ygw,f/ a[m ]]ajym&if;qd k&if; 'Daqmif;yg;awmif npfnrf;aqmif;yg; jzpfrSef;rod  jzpfoG m;avNyD vm; rajymwwfawmhygbl;/

    pnfolatmifjrif h

    cJ hwJ h  &ufyd kif;u 0w¬Kopf wtkyfxGufNyD; qk  difawGay: a&mufygw,f/ a&;olu atmif&ifNidrf;? 0w¬Kemrnfu]]½d kref;abmhxfawG&J U urÇ m}} wJ h/ pmtkyfrsufES mzH k; tay:bufrS mawmh  NC 18 qd kNyD;vnf; azmfjyxm;ygw,f/ 18

    ESpfatmuf rzwf& qd kwmrsdK;aygh/ 'D  NC 18 qd kwJ h toH k;tEIef;av;ud kawmh 'D*spfw,f "mwfjym;pepfawG ray:cif t&if AD'D,d k acGiS m;wJ h acwfu tjym um;awG (w&m;r0if vdifqufqHrIacGawG ) ud k ac:a0:cJ hzl;ygw,f/ aemufpmvH k;wvH k;u

     Not For Conservatives ygwJ h? t,ltqta[mif;orm;awGtwGuf r[kwfbl;ayghAsm/

    NyD;

    pnfolatmifjrif honf &efukeftajcpd kuf owif;pmq&m wOD;jzpfonf/vwfwavm Ed kifiHa&;? pD;yG m;a&;ESih  f vlrIa&;tjzpftysufrsm;tay: a0zefok  H;oyfcsuf aqmif;yg;rsm;ud k tywfpOfxkwf owif;*sme,frsm;wGif a&;om;vsuf&S  donf/

     um,Av upm;zd k Y  twG uf b,f avmuf  txd Bud K;pm;&vJ/

    'Dtm;upm;enf;u upm;ae½k  HeJ Yvnf; r&bl;? avhusif hcef;vkyfcsdefrSm ukefoG m;wJ htm;awG ud k jyefjznf hzd k Y vkyf&wmawG&S  dw,f? wckrS vpf [if;vd k Yr&bl;/ tdyfcsdef xcsdefutp t&rf;uk  d BudK;BudK;pm;pm; vkyf&w,f/ t"du u Diet vkyf zd k YyJ? bmrSt&omr&S  dwJ h tpm;taomufawGud k Nrdefa&&Sufa&xd kifpm;ae&w,f/ Diet u t&rf;

    ta&;BuD;w,f? b,favmufyJ acR;xGufatmif tm;upm;vkyfvkyf tpm;taomufrS m xdef;csKyf rI&S  dzdk Yu um,Av tm;upm;enf;rS m t&rf ;ta&;BuD;w,f/

     um,Avr,f qd k wm&JU tm;omcsuf u bmjzpf rvJ/

    Ed kifiHwumrS mqd k&if tm;upm;vkyfxm;wJ h?BuH hcd kifwJ h rdef;rwa,muf&J Uyk  HpHu yd kvSw,f? tJ'D vdkrdef;uav;awGu toufBuD;vmwJhtxd cE¨ muk  d,ftvSty rysufpD;bl;/ cE¨ mud k,fay:rS mtqDr&S  dawmh rdef;ri,fav; twk  dif;yJjzpfaerS myg/

     um,Avr,f tm;upm;enf;u 'DrSmodyfacwfrpm;ao;awmh b,favmuftxd 

     Bud K;pm;&rvJ/wjcm;Ek  difiHawGrS mu trsKd;orD; um,Av

    Page 8 -  tmqD ,H a&TwHqd yfqk &Sif . . .

    r,fawG NydKifaeMuwm ESpfaygif;rsm;pG m &S  daeNyD/usrwd k YEk  difiHrS mu 2012 ckESpfrS pNyD; ,SOfNydKifcGif h ay;wmqd kawmh wjcm;Ek  difiHawGeJ Y ,S Ofvd kuf&if t&rf;aemufusaew,f/ olwd k YwawG 2 qBudK;pm;csdef usrwd k Y  5 qBudK;pm;rS&r,f/ t&ifujynfyrS m oG m;NydKifcGif h r&cJ hMuayr,f h tckaemuf yd kif;rS m upm;&if upm;ovd k oG m;NydKifcGif h&vmNyD qd kawmh Ek  difiH h*kPfaqmifzd k YtcGif hta&;awG &vmygNyD/

     rdom;pk&J U tm;ay;rI  twk d if ;twmu b,f avmuf txd&S d vJ/

    t&ifuqd k&ifawmh tm;ray;bl;? jrefrmh tjrift& a&S;vlBuD;awGqd kawmh 'Dvk  dupm;enf;ud k olwd k YrBudKufMubl;? uef YuGufcJ hw,faygh/ tck aemufyd kif;rS mawmh usrtwGuf tm;ay;rIawG trsm;BuD;&S  dvmNyD/

     tjyif buf u a0zefoH awG ud k a&m b,f vd k  Mum;ovJ/

    um,Avarmif avmuuawmh tm;upm;enf;pdwf0ifpm;wJ h a,muf sm;av;awGu 'Dupm;enf;uk  d em;vnfayr,f h rdef;uav; um,Avr,fqd kwmusawmh [maMumufp&mBuD;? AvBuD;eJ Y a,muf sm;BuD;vm; qd kwmrsKd;&S  dw,f/ 'gaMumif hraMumufbJeJ Y tm;ay;Muygvd k Y ajymcsifw,f/

     qD ;*d rf ;wkef ;uNydKif cJ h wJ h tm;upm;orm; wcsd KUu wm;jrpf aq;awGok H ;vd k Y  qkwH qd yf awG jyefod rf ;cH&w,f vdk Y  od&awmh upm;orm;awG wm;jrpf aq;ok H ;wm b,f vd k jrif vJ/

    Ek  difiHwumrS mvnf; tJ 'Dvd kok  H;Muygw,f/NydKifyJ  G0iftqif hrS mwif r[kwfbJ wjcm;Ek  difiHawG rS m 0goemt&ok  H;MuwmygyJ/ 'DwacgufqD;*drf;rS m um,Avarmif ud krif;aZmfOD;u wm;jrpfaq;rdw,fvd kYawmhMum;ygw,f/ tJ'Daq;qd kwmuvnf; umvtwk  dif;twm wcktxd cE¨ muk  d,frS m usefaewwfwm/ 'DaeY 'DtcsdefrS m aq;ppf&if 

    ray:atmifvd k Y b,fvd kvkyf&rvJqd kwJ h enf;ynmrsKd;&S  dw,f/ 'DrS mvnf;vd kygw,f/ upm;orm;awG u cE¨ muk  d,fxJrS m omrefa[mfrkef;yJ&S  d&if wjcm;Ek  difiHawGeJ Y ,SOfNydKifzd k YrvG,fbl;/ ud k,fawGEk  difiHu

    vnf; &S  dwJ htiftm;eJ Y NydKifwmxuf wjcm;Ek  difiH awGud k tEk  dif&atmif ,SOfNydKifzd k Yqk  d&if orm;½k  d;usenf;eJ Y roG m;bJ enf;ynmawG trsm;BuD;vd kao;w,f/

     jref rmtrsKd;orD ;awG rSm trsKd ;om;awGeJY   wef ;wl tcG if h ta&;awG &vmNyD vd k Y  jrif vm;/

    rdef;uav;awG trsm;pku a,musf m;av;eJ Y ,SOfvd kuf&if pdwfaysmhMuwmawmh rsm;w,f?'gayr,f hvnf; b,fae&mud kMunh  fMunh  f wu,f xufjrufwJ h rdef;uav;awG jrefrmjynfrS mtrsm;

    BuD;&Sdvmwm awG U&ygw,f/trsKd;orD;awGud k ae&may;vmwmawmht&if 

    uxuf &S  dvmw,f/

     AvawG tBuD;BuD;jzpfvmrvm;? rdef;rqefygawmh rvm;qkdNyD; aMumufMuw,f/ wu,fawmh tJ 'Dvd  kr[kwf ygbl;/b,favmufyJ jyif;jyif;xefxef upm;ygap rdef;uav;u rdef;uav;yk  HpH rsKd;yJ jzpf rSmyg . . .

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    7/29

    Diplomacy

     [,fvm&D uvifwefESif  hcufcJaom a&G;cs,frIrsm;

      13The IrrawaddyVol.1, No.2612

    The IrrawaddyVol.1, No.26 News & Analysis News & Analysis

    tar&duef EkdifiHjcm;a&;0efBuD;a[mif;a'gufwm [ife&Dupfqif*sm&J U pmtkyfawG avmuf Ed kifiHjcm;a&; rl0g'qk  dif&m oabmw&m;awGud k zGif h[rxm;ayr,h  f acwfNydKifacgif;aqmifwcsKd Uud k yH kazmfwJ h ae&mrS mawmh &oajrmufwm upfqif *sm&J U pmtkyfawGud k jyefajymif; trSwf&p&m jzpf Muw,f/ pdwfxJ&S  dwJ htwk  dif; yGif hyGif hvif;vif;ajymwwfwJ h ESpfvd kzG,f jyifopfor®w eDud kvwfqmud kZDtaMumif;? Oa&mywk  dufBuD;ud k yck  H;ay:xrf;xm;wJ h av;pm;zG,f *smref0efBuD;csKyf tef*svmrmuJvf taMumif;? ESpfaygif;rsm;pG m pdwfxJrS m&if;ES  D;cJ h&wJ h jrefrmhtwk  duftcH acgif;aqmif a':atmifqef;pkMunfeJ Y awG UqH kcef;rsKd;awG yg0if ygw,f/

    txl;jcm;qH k;uawmh  vuf&S  d ½k &S m;or®wAvm'Drmylwif&J U Zmwfvrf;jzpfr,f xifygw,f/'kwd,urÇ mppf a&S Uwef; ppfajrjyifuae pdef YyDwmpbmh*fu tdrfqDud k cP jyefvmwJ h ylwif&J Utazu ZeD;onfaewJ h wk  dufcef;tem;ta&muf rS m vrf;ab;rS m vlaotavmif;awGud k awG UcJ h&w,f/ vlaotavmif;yH kawGMum;xJrS m zdeyfw&H ud k awG Uawmh olUZeD;zdeyfvd k U rSwfrdoG m;w,f/'geJ Y tavmif;ud k apmih  faewJ h tapmif hud k tusKd;

    taMumif;ajymNyD; ZeD;onf tavmif;ud k wjcm;tavmif;awGxJu qGJxkwfw,f/ aemufqHk;taeeJ Y ayG Uzufvd kufawmhrS toufaiGUaiG Uusef aeao;wmud k odvk  duf&w,fwJ h/ 'Dtjzpftysuf tNyD; aemufxyf &SpfESpfavmuf tMumrS m om;i,f ylwifudk arG;cJ hw,faygh/

    'Db0ZmwfaMumif;udk  ylwifudk,fwkdifu

    [,fvm&D uvifwefud k ajymjycJ hwmyg/ [,f vm&D uvifwefu wqif hjyefazmufonfcswJ h ylwifhb0Zmwfvrf;udk zwf&wJhtcg ylwifh p½k  duf? pdwfxm;ud k em;vnfzd k Y rcJ,Of;awmhygbl;/[,fvm&D ud k,fwk  difuvnf; ylwifvufatmuf u ½k&S m;eJ Y qufqHa&;ud k owd&S  dzd k Y &mxl;uaerxGufcifrSm or®w td kbm;rm;ud k tBuHay;cJ h w,f/ 'DaeY ,lu&def; ta&;vd krsKd;rS m vlrd kufqef wJ h ylwifeJ Y xdyfwd kufawG UEd kifwmud k [,fvm&DuBudKwifcef YrSef;Ed kifcJ hygw,f/

    ]]cufcJaomaeY&ufrsm;u a&S UrS m BudKESih  faeonf/ armfpud kESih  f qufqHa&;u yd kaumif;zk  d Yxuf yd kqk  d;p&m taMumif;&S  donf/ ½k&S m;u tar&dum;ud k v k  dtyfwmxuf  usrwd kY  tar&duef  jynf axmifpku ½k&S m;ud k yd kNyD; vk  dtyfaeonf[k ylwif 

    u xifrSwfrS m;aeonf}} vk  d Y a&;xm;w,f/wcsKd UEk  difiHwum a&;&mawGrS m [,fvm&D

    [m tk  dbm;rm;eJ Y wjcm; vkyfazmfud kifzufawGxuf tdrfpmaMuNyD; tuJjzwfcsufawGuvnf; yk  dNyD;rSefuefwm awG U&w,f/ Oyrm tk  dprmbifvm'if &S  daewJ h NcH 0if;udk US Navy Seals wyfzG  J UawG 0ifpD;oif hw,fvdk Y [,fvm&Du td kbm;rm;ud k 

    tBuHay;wJ h tcsdefrS m umuG,fa&;0efBuD; a&mbwf*dwfvd k yk*¾dKvfrsKd;u pGef Upm;vGef;w,fvd kY xifNyD; csDwH kcswH k jzpfaecJ hw,f/ tD*spf ta&;rS mtk  dbm;rm;u rlbm&wfacwfud k  jrefjref tqH k;owf oG m;apcsifayr,h  f [,fvm&D uvifwefutpDtpOfwus tajymif;tvJudk  tBuHay;cJ h w,f/ ]] tD*spfjynfol? a'owGif;ESif h  usrwd k Y twGuf tvGefcufcJaom taetxm;jzpfonf}}qdkwJ htwkdif;yJ  aemufydkif; tD*spfrSm BuHK&wJ h 0½kef;okef;um; tajctaeawGud k jrif&wJhtcg[,fvm&Du tD*spfEk  difiH&J U tajctaerSefud kem;vnfcJ hw,fvd k Y qk  d&rS myg/

    qD;&D;,m; ta&;rSmvnf; u d kzDtmeefuMum;0ifaphpyfay;wJ h *sDeDAm aqG;aEG;yG  J ysufoG m;wJ h tcsdef (2012 tv,f ) uwnf;u tv,f 

    tvwf oabmxm;&S  dwJ h qD;&D;,m; twk  duftcH awGudk v ufeuf  axmufyHhzd kYvdkw,fqk  dwmud kem;vnfcJ hw,f/ qD ;&D;,m; ta&;ud k woD ;woef Y jyóemtaeeJ Y b,fwkef;urS rwGufcJ hbl;vd k Y [,fvm&Duqk  dw,f/ 'gayr,h  f tckaemuf yd kif;rS m tD&wfeJ Y qD;&D;,m;Mum;u e,fpyfrsOf;ud k zsufypfNyD; tpövmr®pf Ek  difiHxlaxmifvd kwJ h ISIS jyóemay:NyD; tD&wfNrdKUawGud k o drf;wJ htxd jzpfr,fvd kY  rxifcJ hwmud kvnf; aemufyd kif;rS m0efcHxm;ygw,f/

    2013 Ed k0ifbmrS m tD&efeJ Y EsLuvD;,m;udpö ,m,DoabmwlnDcsuf&wJ htcsdefrS m [,fvm&D uvifwef  &mxl;uae tem;,loG m;NyD qk  dayr,f h ol Yud k trSwfray;vd k Y r&ygbl;/ tD&efta&;eJ YywfoufvdkY [,fvm&D BudK;yrf;csufawGu[ife&D upfqif*sm&J U usdwf0k  dif;awGud k jyeftrSwf & p&myg/ tD&efud k csOf;uyfzd k Y td krefu wqih  f BudK;yrf;cJ h&yH kud k pmtkyfxJrS m a&;om;xm;ygw,f/2011 Zefe0g&DvrS m td kref apmfbGm;u tD&ef udpö tultnDay;Ek  difygw,f? rsufES mcsif;qk  dif aqG;aEG;Ed kifatmif pDpOfay;Ek  difygw,fvd k Y ajym&muae pwifcJ hygw,f/ 2012 Zlvk  difrS m td krefud k twGif;vl Jake Sullivan ud k vTwfNyD; tD&ef a&S Uajy;udk,fpm;vS,ftzG  J U vQKd U0Suf aqG;aEG;ck  dif; NyD;awmhrS tk  drefud k aemufwacgufoGm;NyD; tajctaeud k penf;em? aemufqH k;rS m vufaxmufjzpf wJ h Bill Burnsud kapvTwfNyD; wu,f h tay;t,l udpö nd  §EI  dif;wJ h aqG;aEG;yG  JpwifEk  difcJ hwJ h um;vdyf aemufuG,fu oHcif;wrefcif; BudK;yrf;csufawG yg0ifygw,f/

    [,fvm&DuvifwefeJ Y cG  Jjcm;r&wJ h Ek  difiHjcm;

    nDapmvGif

    vm&Duvifwef&J U aemufqH k;pmtkyf  ]]cufcJaom a&G;cs,frIrsm;}} (Hard Choices) pmtkyf[m [,fvm&D uvifwef&J U 2016 or®w tdyfruftwGuf wrif&nf&G,fNyD; pepfwus jyKpkxm;wJh pmtkyfvd k Y oH k;oyfMu

    w,f/ [,fvm&Duvifwefqk  dwm or®wa[mif;uvifwef&J U opö m&S  dNyD; oabmxm;BuD;wJ h ZeD;oufouf r[kwf?or®w td kbm;rm;&J U EkdifiHjcm;a&;0efBuD; qk  dwmxuf yd kwJ h tawG UtBuHKvnf;rsm;? tajrmftjrifvnf;BuD;wJ h wk  dif;jyKjynfjyKEk  difiHa&;orm; (Statesmanlike) qkdwmud k pmtkyfeJ Y oufaocHxm;w,f/

    [,fa&; rl0g'u tm&Sr@dKifjyKrl0g' (Pivot toAsia) jzpfygw,f/ 2009 ckESpf azazmf0g&DvrS mtm&Sud k yxrqH k; c&D ;xGufNyD; rl0g'ud k pwif taumiftxnfazmfcJ hw,f/ tcktcsdeftxd aemufyd kif;ESpfawGrS m tk  dbm;rm;tpd k;&u tm;pd kuf  taumiftxnfazmfcJ hwJ h rl 0g'jzpf vmw,f/ 'Day:vpDaemufcHrS m tar&duefu q,f pkESpfaygif;rsm;pG m tqufjzwfxm;wJ h jrefrmtpd k;&ud k jyefvnftodtrSwfjyKqufqHzd k Y yxrqH k; ajcOD;jyefvSnh  fvmwJ h tar&duef Ek  difiHjcm;a&;0efBuD;uvnf; [,fvm&D uvifwefygyJ/jrefrmjynfqkdif&m tar&duef oHtrwfBuD;udk jyefcefY? aemufawmh td kbm;rm;ud k,fwk  dif jrefrmjynfuk  da&mufvm? aemufxyfvnf;vmzk  d Y &S  daeygao;w,f/

    'DtjzpftysufawG[m [,fvm&Duvifwef vufxufrS m pwifusif hoH k;wJ h rl0g'eJ Y qufpyfaeygw,f/ tJ'guawmh  Smart Power yg/ Ed kifiH jcm;a&;0efBuD;tjzpf &mxl;vufcHwJhaeYrSmyJ tar&duef Ed kifiHjcm;a&;rl0g'rS m yg0gtaysmheY  J Y yg0gtrmud k vdr® mpG m a&maESm usif hoHk;r,fvk  d Y aMunmcJ hygw,f/ Ek  difiHjcm;a&;rl0g'rS m usih  f0wf (Principles) eJ Y vuf awG U0g' (Pragmatism)ud k aygif;pyf&r,fvk Y  d twdtvif;yJ aMunmcJ hygw,f/ cufcJaom a&G;cs,frIrsm; pmtkyfrS mvnf;'DtaMumif;ud k tus,fw0if h a&;xm;ygw,f/

    ]] usrwd k Y wk  dif;jynf\ ck  difrmaom tiftm;ESif h &nfrSef;csufrsm;tay:,H kMunfpG mjzif h wm0ef rsm;ud k xrf;aqmif oGm;ygrnf / usrwdkY em;vnfEk  difpGrf;? xdef;csKyfEk  difpGrf;\ [d krSmbufrSmb,fíb,frQ &Sdaeao;oenf;[k qif jcifNyD;oumv ES  drf hcsrIvnf; xm;ygonf/ tar&duef Ek  difiHjcm;a&;rl0g'ud k usrtac: Smart Powerjzif h yH kazmfcJ hygonf/ 21 &mpkwGif atmifjrifrI 

    twGuf Ek  difiHa&;rl0g'? oHcif;wrefcif;? zG  H UNzKd;a&;tultnD? ppftiftm;paom orm;½dk;us enf;vrf;rsm;ud k aygif;pyf&efvd ktyfonf/ wNydKifwnf;wGif yk*¾vdu u@rS pGrf;tm;ESif h pdwful;pdwfoef;

    rsm;udkvnf; aygif;pyf&ygrnf/ Ed kifiHom;rsm;ud kpGrf;&nfjr§if hwifay;jcif;? wuf

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    8/29

    a'gufwm ausmfoef;xGef;

    Environment

    jyifOD;vGifudk 'k u©ay;vmrnfh  ,luvpfawm

    Special Report  15

     tpd  k;&ydkif ajrae&m? 0efBuD;Xmeyd  kif ajrae&mESif  h ,cif u odrf;qnf;xm;onf  h ajrae&mrsm;wGif ,luvpf yif rsm;

     vT rf;rdk;vmjcif;rS m tHhMop&mjzpfonf/ tpd  k;&Xmeyd  kifajrrsm;ud  k w½k wf wd  kYu ES pf &Snf pmcsKyfjzifh

    iSm;&rf;um ,l uvpfyif rsm; pd  k ufysKd;aeMujcif; jzpfaMumif; od &onf/

    rMumao;cifu jyifOD;vGifawmifpcef;NrdKUod k Y vkyfief;udpöESifh  a&mufoG m;cJ honf/ rEÅav;-jyifOD;vGif um;vrf;rBuD;wavQmuf vufaumif;?ausmufrD;? xH k;zd k? tkef;acsm? ausmufacsm &G mrsm;rSm a&S;uESifhrwlbJ  &GmBuD;rsm; jzpfaeonf/vrf;ab;wzufwcsuf wd kufwm taqmuftOD rsm;rS mvnf; a'oaygufaps; odef;&maxmifcsDaeonf/ tkef;acsmtvGef  Toll Gate wGif 'D*spf w,f rD;pdrf;u 320 usyf jyaeaomfvnf; *dwf pma&;u 350 usyf awmif;onf/

    ,cifu ausmufacsm tvGef rd kifwd kif 16^4 a&mufvQif obm0 avEkat;ud k ½SL½d  IufcGif h &aeus jzpfaomfvnf; ,cktcg vrf;rsm;u

    us,fvmNyD; ajrrIef Y? zk efrIef Yygaom ajraiG Uud k ½SL½d  Iufae&onf/ 21 rd kifta&mufwGif at;jrvm&rnf htpm; awmifeH&Hab;wGif uyfaygufaeonf h csKHEG,f yifjywfrsm; rD;avmifuRrf;xm;onf h taiG Utouf jymeH Yrsm; a&m>yrf;aeonf havomvTrf;NcHKaeonf/ vrf;ab;wzufwcsufwGif obm0 opfyifwd k Ytpm; wd kufwmtdrfajcrsm;uae&m,lxm;MuNyD; tyift&dyfwd kY  vH k;0r&Sd?obm0 tvSw&m;wdk Y qH k;½H  I;aeonf/

    tylxJrS tat;? tedrf hxJrS tjrif h jyifOD;vGifwGif tajccsaexd kifvd konf h rsufES mpdrf; {nf h onfrsm;u OD;pm;ay; a&G;cs,faeMuonf/ wcsKd Uu rEÅ av;txd rqif;awmhbJ ud k,fyd kifum;ESif h 

    vmvQif rEÅ av;rS  wem&DcGJomom a0;aomjyifOD;vGifud k rsufpdusvmMuonf/ txl;ojzif h&moDOwk yljyif;onf h'Pfud k rcHEd kifonf h ta&S Uajrmuft&yf ,l eefa'orS *E¨ mv&mZfom;wd k Y tBudKufjzpfaeonf/

    w½kwfrdwfaqGwOD;\ ajymjycsuft&olwd k YwGif aiGaMu; taxmuftul ausmaxmuf aemufcH&S  dNyD; jzpfonf/ olwd k Yud k tpd k;&u &if;ES  D;aiG pd kufxkwfay;NyD; tdrfeD;csif;Ed kifiHrsm;u ae&maumif;rsm; 0,f,lEd kif&ef pDpOfay;xm;onf[kqdkonf/ aiGaMu;vJvS,fEIef;t& usyfaiG 1axmifrS m olwdk YaiG 6 ,Grf 0ef;usifom&S  donf/

    txl;ojzif h ,leefe,fpyf xdefcsHK; (Teng

    Chong) NrdKUrS rEÅ av;ESif h jyifOD;vGifwGif tajccs&ef tkyfpkvd kuf qif;vmMuonf[k od&onf/rEÅ av;wGif yk*¾vdu aq;½H kBuD;rsm;? BuH oMum;puf½H k? opfcG  Jom; tacsmudkifpuf½H krsm; yd kifqd kif MuNyD; jrefrmtrnfcH,l? jrefrmtrsKd;orD;rsm;ESif hvufxyfMuonf/ oufqd kif&m a'otmPmyd kif rsm;ud k um;? ajrae&m? taqmuftOD? aiGaMu;rsm;jzif h vmbfaumif;aumif; xd k;xm;Muonf[k qd konf/

    jrefrmEdkifiH vl0ifrIBuD;Muyfa&;ESif h jynfol Y tiftm;0efBuD;Xmeu jynfya&muf jrefrmrsm;ud k ESpfEd kifiHom;tjzpf cH,lcGif h rjyKqdkaomfvnf;w½kwf-jrefrm rSwfyH kwif udkifxm;olrsm;ud krl ta&;,lrnf hol r&Sdyg/ jrefrmpum;a&m &Srf;pum;yg vHk;0rwwfonf h w½kwftrs Kd;orD;wOD;onf w½kwfjynf? ayguf,Sef (Bao-Sheng)a'owGif  aeonf/ xdktrsKd;orD;uJ hod k Y  jrefrmrSwfyH kwif ud kifxm;ol w½kwftrsKd;om;? trsKd;orD; trsm;tjym;&S  donf/

    jyifOD;vGif a'o0ef;usif&S  d awmifqG,fawmif xGwf  ½Icif;aumif;ae&mrSeforQ w½kwfwd kYu

    0,f,lum NcHpnf;½d k;cwf? MuufNcHBuD;rsm; aqmuf xm;Muonf/ wcsKd Uurl  ajr{u axmifcsDNyD;,luvpfyifrsm; axmifaomif;ru pd kufysKd;aeMuonf/

    cs,f&D? pdefyef;jym? xif;½SL;? ,rae? uRef;ponf h ESpf&SnfyifBuD;rsm; ZD0defta>ccHcJ h&NyD; ,luvpf uJ hod k Yaom a&pkyftm;aumif;onf h tyif rsm;ud k opfaysmhzwfvkyf&ef BuD;jrefopfyiftjzpf pk  dufysKd;aeMuonf/ ,if;od k Y  a&pkyftm;aumif;tyifrsm;ud k pk  dufysKd;jcif;jzif h obm0 a&xGufprf;acsmif;rsm;? pdrf;pd konf h ywf0ef;usifa'owd k Y cef;ajcmufapjcif;jzif h jyifOD;vGifonf h awmajymifíawmifacgif;wH k;tjzpf vsifjrefpG m ajymif;vJapEd kif onf/ ,ckyif ajcmufaoG Uaom ywf0ef;usifESif h ylaEG;rIqDod k Y ajymif;vJvsuf&S  donfud k awG Ujrif&onf/

    e0w? etz ppftpd k;&rsm;vufxu fu

    OD;vGifonf rEÅ av;NrdKUESif h ,cifu 42 rd kif a0;cJ haomfvnf; ,aeYumvwGif 38 rd kifom a0;awmhonf/ rSwfwrf;rsm;t& ukef;abmifrif;quf yk*Hrif;vufxuf 1850 jynf hESpfwGif rif;rIxrf; OD;armifarmifa'G;u a&TBudK;owf

    e,fajr tjzpf &Srf;? "Ekwd k Y aysmfpH&m þa'ood k Y tr&yl& aejynfawmfrSwqifh ta&S Upl;pl; awmifay:a'ood k Y a&mufvmcJ honf/ tdrfajc 14? 15 tdrfom &S  donf/ &G muav;tm; jyifpm? ysOfyH kBuD;wd k Y enf;wl  jyifOD;vGif[k ac:wGifapcJ honf/NAdwdoQ ud kvd keDacwfwGif aEG&moD tyef;ajz&m awmifay:pcef; jzpfvmNyD; tkyfcsKyfol Colonel May ud k tpG  JjyKíarNrdKU[k ac:wGifcJ honf/ rlvtrnf jyifOD;vGifjzpfNyD; &wemyH ka&TNrdKUawmfxuf NrdKUoufwrf;&SnfMumcJ honf/

    jyif

    pdwful;,Of r[mpDrHudef;BuD;rsm;tjzpf aumfzD ESifh yd k;pm pd kufcif;BuD;rsm; jyKvkyf&ef jyifOD;vGif a'orS ajrtajrmuftjrm; odrf;,lcJ honf/ pyg;?*sHK? ajymif;zl;? vufzufpd kufcif;rsm;? arNrdKUyef;?*Er̈myef; ponf h yef;refrsKd;pH kud k pd kufysdK;a&mif;cs&yfwnfaeMuaom &Srf;? "Ek wd kif;&if;om;rsm;b0ysufcJ hMuonf/

    aumfzD? yd k;pm pDrHudef;rsm;ud k tpd k;&u aiG xkwfacs;NyD; vkyfaqmifapcJ haomfvnf; rnfonf h pDrHudef;rQ ratmifjrifbJ Aef;jyaumif;½H kompd kufysKd;jycJ hMuonf/ odrf;qnf;xm;onf h usefajr{ursm;ud k aiGaMu; odef;&maxmifcsD a&mif;cscJ h Mu&m ajraps;rsm; jrif hwufonf h  jyóemomawG UBuHKMu&onf/

    þod k Yjzif h jyifOD;vGifwGif odrf;qnf;xm;onf h ajrae&mrsm;pGmudk tuGuf½kdufum aps;wif a&mif;csvmcJ hMuonf/ jrefrmaiGud k w½kwfaiGESif h aygaygrsm;rsm; vJvS,f0,f,laeMuolrsm;udk  vnf; awGUjrif&onf/ jyifOD;vGif ajrae&m

    tawmfrsm;rsm;rS m rsuf ESmpdrf;rsm; vufxJod k Ya&mufoG m;Muonf/

    tpdk;&yd kif ajrae&m? 0efBuD;Xmeyd kif  ajrae&mESif h ,cifu odrf;qnf;xm;onf h ajrae&mrsm;wGif ,luvpfyifrsm; vTrf;rdk;vmjcif;rSmtHh Mop&mjzpfonf/ tpdk;& Xmeydkifajrrsm;udk  w½kwfwd k Yu ESpf&SnfpmcsKyfjzif h iS m;&rf;um ,luvpfyifrsm; pd kufysKd;aeMujcif; jzpfaMumif; od&onf/

    jyifOD;vGifNrdKUe,f? teD;pcef;tausmf  'd k;uGifNcHteD;wGif yd k;csnfpuf½H k&S  donf/ wcsdefutqd kyg yd k;csnfpuf½H k\ ab;xGufypönf; (Coco-on) xJ&S  d ysLyg (Pupa) ukefMurf;rsm;rS qD&Dqif;(Serecin) y½d kwif;xkwfí qD&Drd k*sif yd k;pmtm;wd k;aq; (Seremogintonic) tjzpf *sifqif; (Gin-seng) ydk;pmtjrpf  (Mulberry root)? tqd kygqD&Dqif;y½d kwif; (Serecin Protein)ESif h twltm;aq;wrsKd;ud k pma&;olud k,fwd kif xkwfvkyfay;cJ hzl;onf/ 1996 ckESpfrsm;u &efukefNrdKU NrdKUr

    tm;upm;uGif;wGif ukefpnfjyyG  JBuD; usif;ycJ hzl;onf/ 0gESif h yd k;csnfvkyfief;XmepkatmufrS tqd k yg qD&Drd k*sif ydk;pmtm;wd k;aq;ud k jyoa&mif;cscJ h&m *syef? ud k&D;,m;ESif h e,fomvefEd kifiHwd k Yuodrf;usHK; 0,f,loG m;onftxd emrnfBuD;cJ honf/

    xd kpOfu v,f,mpd kufysKd;a&;ESif h qnfajrmif;0ef BuD;Xme 0efBuD;rS m Ad kvfcsKyfjrif hatmif jzpfonf/

    ,cktcg yd k;csnfpuf½H ktwGif; yd k;pmpd kufcif;rsm;ESif h ½ku©caA' uefawmfBuD; O,smOfteD;&S  d yd k;csnfvkyfief; Xmepk0if; tygt0if yd k;csnfXmeajr tm;vH k; {u 360 ausmf &S  dcJ h&m ae&mtm;vH k;\ av;yH k oH k;yH konf ,luvpfyifrsm; rif;rl BuD;pd k;aeaMumif; tNidrf;pm;t&m&S  dBuD; wOD;u ajymMum;onf/ rsufjrif awG U&S  dcsufrsm;rS m pd k;&drfylyefp&mrsm; jzpfonf/

    trSefwu,fwGif a&0yfa&vQHaom ae&m?a&ab; tEÅ &m,f usa&mufEd kifonf h ae&mwd k Y wGifom ,luvpfyifrsm;ud k a&xdef;onf h oabmjzif h pd kufysKd;&ef oif havsmfonf/ awmifay: a'o?a&&Sm;yg;onf h a'owd k YwGif a&ESif h "mwfqm;wd k Y ud k tvQHy,f pkyf,lavh&S  daom ,luvpfyifrsm;ud k vH k;0 (vH k;0) pd kufysKd;&ef roif havsmfay/

    vGefcJ honf h tESpf 40 ausmfu rH k&GmNrdKU&S  d ay 120 _ 80 &S  d NcHxJwGif ,luvpfyif pd kufysKd;cJ hzl;onf/ qD;yif? oeyfcg;? py,fESif h jrwfav;

    yifwd k Yvnf; &S  donf/ ,luvpfyif jzpfxGef;vmavav ,luvpfyifESif h teD;qH k;jzpfaom tkef;yif?a&S mufyif? ovJyifwd k Yu ajcmufaoG Uvmavavjzpfonf/ ,luvpfyif  tjrif h  10 aycef YwGifteD;&Sd  a&BudKufaom tkef;yifu OD;pG myxrajcmufaoG Uum aooG m;onf/ aemuf wjcm;tyifrsm;vnf; ajcmufaoG U ysufpD;oG m;Muonf/

    ½ku©aA' ynmt& ,luvpfyif pd kufysKd;aom a'owd kif; a&cef;ajcmufoG m;í a&&S m;yg;jcif;rsm;? uEÅ  m&qefaom ajrrsm;tjzpf ajymif;vJoG m;NyD; a*[pepf (Ecosystem) rsm; vH k;0ajymif;vJoG m;avh&S  daMumif; od&S  d&onf/ rH k&G mwGif pd kufysKd;zl;onf h tawG UtBuHKt& ,luvpfwyif aMumif h NcHwGif;&S  d pm;yif oD;yifrsm; qH k;½H  I;oG m;cJ hMuonf/ ,ck jyifOD;vGif awmifay:a'owGif ,luvpfyifrsm; trsm;tjym; pd kufysKd;aeayonf/

    ,luvpfyifwd k Y\ oabmobm0rS m BuD ;jref opfyiftrsKd;tpm;jzpfonf/ tyifjzpfxGef;vG,fonf/ tpm;taomuf avmbBuD;pG m pm;oH k;olESif h wlonf/ ,luvpfonf ol Y teD;wGif 

    &S  daom a&ESif h "mwfqm;wd k Y &Ed kifrnf hae&mwd k Yud k tjrpfrsm;? jrpf̀ rT mrsm;jzif h ajrvTmatmufwGif cufjzmí tpm&S  d&mwd k;oG m;onf/ tpma&pmwd k Y ud k vk,lpm;oH k;onf/ ,luvpftyifu zG  H UNzdK;jrif h rm;vmaomfvnf; teD;&S  d wjcm;aom tyifrsm;u a&? "mwfqm; vk,lpm;oH k;jcif;cH&í ajcmuf aoG UysufpD;oG m;avh&S  donf/

    ,ck  jyifOD;vGifa'owGif ,luvpfyifrsm;vTrf;rdk;tkyfpd k;p jyKvmonf / jyifOD;vGif  t0if 'd k;uGifrS m&S  donf h yd k;pmNcHxJwGif ,luvpfyifrsm;jrifae&onf/ uefawmfBuD;teD; y d k;pmNcHwGif vnf; ,luvpfyifrsm; ae&m,laeMuonf/ydk;pmyifwdk Y ysufpD;udef ;qd kuf½Hkru ,luvpf t&Gufrsm; a

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    9/29

    The Irrawaddy The IrrawaddyVol.1, No.26 Vol.1, No.26Special Report Special Report16 17

    BudK;wkduf #Dum  tyd  kif; 10

    vif;oef Y

    Solitary Connement

    axmif wGif; wk  duf yGJ rsm;eJY zdES  d yfrI

    vif;oef Yonf &Spfav;vH k; umvwGif AuojyefvnfzG  JUpnf;a &; aumfrwD0i f jzpfcJ hNyD;jrefrmEd kifiHvH k;qd kif&mausmif;om;rsm;'Drd ku&ufwpfwyfOD; ABSDF tzG  J U0ifwOD; jzpfcJ honf/&efukefNrdKUwGif zrf;qD;cH&NyD;aemuf ao'PfcsrSwfcH&NyD; tif;pdefaxmifwd k YESif h o&ufaxmif wd k YwGif 19 ESpfMum aexd kifcJ h&onf/

    usaemfuawmh BudK;wk  dufxJu ]]BudK;wk  d}} vd k Y ac:wJ h tjcrf;bufuk  d jyefyd k YcH&w,f/ tJ'Duae

    aemufwaeY eHeufapmapmrS m usaemf tygt0if BudK;orm; 20 ud kacgif;pGyfpGyf? ½k  dufESufNyD; ppfacG;wk  duf&S  d&mokd Y rdausmif;wG m;oG m;&wJ h yH kpHtwk  dif;rd kif0ufavmufa0;wJ h  10 cef;wG  J ppf acG;wk  duf tcef;eHygwf 10 &S  d&mud kta&muf oG m;ck  dif;cJ hw,f/wvrf;vH k;vnf; ½d kufESufoGm;ygao;w,f/

    ppfacG;wk  duf wm0efus wyfMuyfBuD; uHxGef;ac: Ak  dvfuHu ]]ppfacG;wk  duf 0ifaMu;}} atmfvk  duf w,f/ ppfacG;wk  duf0ef;xJu *0Hvrf;wavQmuf 2 vufrtcsif;&S  d wkwf&SnfawGeJ Yvnf; 0k  dif;½d kuf vd kufMuw,f/

    ppfacG;wk  dufqk  dwm tusOf;cef; 10 cef;&S  d

    wk  dufjzpfNyD; nuif;ywfppfacG;rsm;uk  dxdef;ausmif;oifMum;ay;wJ h ae&mjzpfw,f/ acG;oHrsm;eJ YqlnH 

    aeNyD; ppfacG;wk  dufwGif; ½k  dufESuf n§Of;yef;oHrsm;uk  d axmifwGif; b,fae&murS rMum;Ed kifygbl;/

    tcef;wGif; a&mufwJ htcg ppfacG;wk  dufyH kpH xk  difenf;ud k ½d kufESufoifay;w,f/ ppfacG;wk  duf&J UyH kpHxk  difenf;qkdwm wifysOfacGxd kif? Murf;jyifeJ Y rsufES meJ Y &ifbwfud k xduyfae&NyD; vufESpfzuf a&S Uud kqef Yxm;&w,f/ tJ'DtcsdefrS m 0g,mBudK;awG? opfom;wkwfawGeJ Y ½d kufMuawmhwmygyJ/

    axmif0efxrf;awGu tm;&atmif usaemfud k ½d kufESufyH kpHay;NyD; jyefxGufoG m;um tcef;wHcg;ud k ydwfoG m;w,f/

    2 &ufeD;yg;avmuf tqufrjywf ½k  dufESuf 

    rIawG cPtqH k;owfoG m;csdef 'Pf&mawGaMumif h xk  dif&cuf? vS  J&cuf jzpfaeayr,f h trSwfrxiftcef;wGif;eH&Hay:u pmwcsKd Uud k oG m;zwfrdvd kuf w,f/ tJ'Dpmu xH k;okwfxm;wJ heH&Hay: vlaoG;eJ Ya&;xm;wJ hpmyg/

    ]]igwk  d YawmfvSefa&; rNyD;ao;bl;}} wJh/pm&J Uatmufem;rS m a&;xk  d;xm;wJ h emrnfud k 

    Munf hvd kufawmhrS NyD;cJ hwJ hem&Dyd kif;uyJ 'Dtcef;xJ 

    wifbm 25 tif;pdefaxmifwGif; zdES  dyfrIBuD;rS m tpmiwfcH qEj́yol? Ek  difiHa&;tusOf;om;? BudK;orm; pkpkaygif; 400 avmuf½k  dufESuf 

    ES  dyfpuf cHcJ hMu&w,f/ tJ'Daemuf wcsKd Uud k ppfacG;wk  dufud kyd k Y? wcsKd Uud kwk  duf0if;xJu wjcm;wk  dufawGud kajymif;? wcsKd Utaqmifajymif; pojzih  f vlpkcG  Jyd k YaepOfrS mvnf; ½k  dufNrJ½k  dufvsufygyJ/

    puf

    uae o&ufaxmifud k ajymif;a&T Uwm cHvk  duf&wJ husaemf htrIwG  J ud kjrif haqGa&;oG m;wmrSef; odvd kuf &w,f/

    uk  djrih  faqG[m 1996 ckESpf? ZGefv 18 &uf aeYu o&ufaxmifrS m axmiftmPmyd kif wcsKd U&J U ya,m*eJ Y pdwfa&m*gonf tcsKyfom;u xrf;yd k;eJ Y ½d kufvk  d Y uG,fvGefoG m;cJ hygw,f/

    aeYv,fpmpm;csdefavmufrS m axmif0efxrf;wcsKd U tcef;a&S Ua&mufvmNyD; wmvayg[if;&nf avmif;xnfhxm;wJh  xrif;yef;uefudk  tcef;oHwk  dif wHcg;atmufu xk  d;oGif;vmNyD; ]]pm;}} vk  d Y ajymoG m;w,f/

    usaemfu ]]rpm;bl;}} vd k YajymNyD; yH kpHxrif;yef;uefud k  jyefxkwfay;vkdufw,f/ 'geJYwcg

    tcef;xJu usaemf hud kxkwfNyD; ½d kufjyefw,f/tJ'DtcsdefrS m usaemf[m tpmrpm;&wm

    3 &ufxJa&mufvmcJ hNyD/ wuk  d,fvH k; 'Pf&mrsm;ESif h/ arS muftdyfvk  d Yvnf; r&/ yufvuftdyfvk  d Y vnf; r&/ apmif;tdyfvk  d Yvnf; r&/ xk  difvk  d Yvnf;r&/ cE¨ mud k,fwGif;uvnf; wzspfzspf jrnfovk  d pwifcHpm;ae&NyD/

    'Pf&memusifrIawG? qmavmifrGwfodyfrI awGud k vH k;axG;cHpm;&if; touf&Sifcsdef w&uf csif;ausmfjzwfum aojcif;twGuf tqifoif hjzpf apzkY  d 0d yóem owdy|mefw&m; BudK;pm;tm;xkwf&if; aecJ hw,f/

    tcef;azmfu tpmpm;zd k Y tBudrfBudrf em;cswk  dufwGef;cJ hw,f/ ppfacG;wk  duf wm0efcHwyfMuyf BuD; Ad kvfuHu usaemf hud k tpmrpm;vk  d Y eHeufwk  dif;ppfacG;yH kpHxk  difcd kif;um opfom;wkwfeJ Y ½k  dufavh 

    &S  dw,f/axmifouf&if holawGqDu wqih  fMum;od 

    xm;wJh  axmifwGif;'Pf&m aq;ukoenf;ud kowd&vd kufw,f/ cE¨ mud k,fud k qD;*efzvm;xJuqD;awG vufeJ Y,lNyD; wud k,fvH k;ud k qkyfe,fw,f/yGef;&Sxm;wJ h 'Pf&meJ Y qD;eJ YawG Uawmh tawmf pyfzsOf;zsOf;jzpfw,f/

    twGif;'Pf&mawG  aMuatmif? oufomatmif  eHeufapmapm ud k,fpGefYxm;wJ h  qD;uk  d yvwfpwpftdwfeJ Y cHNyD;aomufw,f/ wu,fyJ 'Pf&mawGeJ Y emusifrIawG oufomovk  d cHpm;&w,f/

    tJ'Dvd keJ Y ppfacG;wk  dufrS m 5 &uf ajrmufaeY eHeuftdyf&mxcsdefu pwifNyD; vef;qef;vmovk  d 

    cHpm;vm&w,f/'gayr,f h tJ'DaeYrS myJ axmiftmPmyd kifawG 

    u tcef;a&S Uu a&td k;xJu a&ud k 1 a,mufpmtwGuf 1500 pDpDavmufyJ w&ufpmxm;cJ hNyD;usefwJ ha&ud k tcef;a&S UrS myJ oGefypfw,f/

    tJ'Dwkef;u ppfacG;wkduf tcef;eHygwf 10rS m usaemfeJ YtwlaecJ h&wJ h tcef;azmf&J Uemrnfupdef0if;/ olu 1988 ckESpf ta&;awmfyH kumvajrmufOuúvmyNrdKUe,fu &JowfrIeJ Y  ao'Pf uscHae&oljzpfw,f/

    BudK;wk  dufqEj́yrIrS m wufwuf

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    10/29

     um;rsm;jym;vmonf ES if h trQ avmif pmqD 0,f vdk tm; yd kjrif h rm;vmonf/

    Business tar&dum;rSm atmifjrif wJ  h jref rm ql &S  D pm-20

    aZmwdu ukrÜ PDu bGJ UESif  h atmif pm&if; vuf rS wfrl &if;odrf;,lrI . . . pm-22

      19

    jrefrmjynf avmifpmqD wifoGif;rI jrihfwufvmzavm&ef YpfwefESif h atmifvSxGef;^ Reuters

    Fuel

    jrefrmEd kifiHwGif a&eHcsuf puf½H ki,f 3 ck&S  d onh  fteuf 2 cku tjynh  ft0 vnfywfEd kifjcif;r&S  day/ xd k YaMumih  f Ed kifiHjcm;rS wifoGif;rIud k rSDcd kae&onf/

    jrefrmEd kifiHu vlrod olrod a&eHvkyfief;ukrÜPDi,frsm;rStp Tragura ESih  f Vitolwd k YuJ h od k Yaom urÇ mhtqih  fa&eHukrÜPDrsm;txd avmif pmqD  axmufyH hrnf hol tajrmuftjrm;ud k qG  J aqmifcJ honf/ TraguraESih  f Vitol wd k Yonf urÇ mh xdyfwef;a&eH vk yfief;BuD;rsm;jzpfaom w½kwf Ed kifiHrS  PetroChina \ ukefoG,fa&; ukrÜPD ChinaoilESih  f pifumylEd kifiHrS Hin Leong ponf wd k Yud k trDvd kufaeonh  f ukrÜPDrsm;jzpfonf/

    puf½H krsm; wd k;yG m;vmjcif;ESih  f owåKwl;azmf a&;vkyfief; zG  H UNzdK;vmonh  ftwGuf puf,EÅ &m;ESihf ukefwif,mOfrsm;twGuf  'DZ,fqDvk  dtyfrI wd k;vmjcif;wd k Yuvnf; avmifpmqD vdktyfrIjrih  fwufvm&jcif;ud k yH hydk;ay;aeonf/

    odkYaomfvnf; jrefrmEd kifiHonf tajccH taqmuftOD  csKdUwJhrIrSonf 0, f,lolrsm;uavmifpmqD\ta&mifud k w&m;ao owfrSwf xm;jcif;rsm;txd tqifrajyrIrsm; &ifqd kifae&ojzih  f cufcJaom aps;uGufwck jzpfonf[k ukefonfrsm;u ajymMuonf/ avmifpmqDud k ykvif;ESih  fxnh  fNyD; vrf;ab;wGif a&mif;csMuonf/

    jrih  fwufvmonh  f 0,fvd ktm;ud k jznh  fqnf;

    rmEd kifiH  pD;yG m;a&;ud k  wHcg;zGih  fvd kuftNyD; *syefEd kifiHvkyf wywf&pfum;rsm; yd kifqd kifrIESih  f0,fvd ktm; jrih  frm;oG m;onfESif htwl avmifpmqDwifoGif;rIvnf; rvG  JraoGjrih  fwufvm\/ &v'ftaejzih  f NyD;cJ honh  fb@ma&;ESpftwGif;

    avmif pmqDvd ktyfrI 4 yH k 1 yH krQ jrih  fwufoG m;NyD; qDukefonfrsm;twGuf aps;uGufopfwck jzpfvmcJ honf/

    jref

    ay;Ed kif&eftwGuf od kavS mifueftopfrsm; wnf aqmuf&efESih  f "mwfqDqd kifrsm;wGif &if;ES  D;jr§KyfES  H&ef pDpOfaeMuonf/

    ppftpd k;& vufatmufwGif&S  dpOfu qDjznh  fEd kif&eftwGuf tpd k;&ydkif "mwfqDqd kifwGif em&DESih  fcsDí apmihfqd kif;cJhMu&onf/ ,cktcsdefwGifrlum;wef;BuD;rsm;u tvGefw&m ½IyfaxG;jynh  fusyf aeaom &efukefNrdKUu rnDrnm vrf;rsm;ay:wGif om wef;pDoG m;aeMu&onf/

    rwfvwGifNyD;qH k;cJ honh  f ,cifb@ma&;ESpf twGif; avmifpmqD0,fvd ktm;u 5 &mcd kifEIef;ausmfwd k;vmcJ hNyD; waeYvQif pnfaygif; 40700cef Ytxd&S  donf[k jrefrmEd kifiH pGrf;tif0efBuD;Xme

    rS xkwfjyefonh  f owif;tcsuf tvufrsm;t&od&onf/ od k Yaomfvnf; pm&if;r0ifonh  favmif pmqD pD;qif;rIrsm; &S  daeonf[k ukefonfrsm;uajymMuonf/ txl;ojzih  f tdrfeD;csif; xd kif;Ed kifiHrS avmifpmqD arS mifcd k0ifa&mufrI 20 rS 25 &mcd kif EIef;txd jrih  fwufvmcJ honf[kvnf; od&onf/xd kif;Ed kifiHrS vpOf 'DZ,fqDum; 10 pD;rS 15 pD;od k Yr[kwf wefcsdef 6000 (44700 pnf ) cef Y 0if a&mufaeonf[k Reuters owif;Xmeuqd konf/

    jrefrmtrsm;pku q,fpkESpfrsm;pG m tBudrf BudrfjyifqifNyD; cufcufcJcJ armif;ESifvmcJhMu&onh  f um;a[mif;rsm;ud k Ed kifiHjcm;rS wifoGif;vmaom wywf&pfum;rsm;jzih  f vJvS,fvd kufMuonf/trsm;pkrS m *syefEd kifiHrS ESpfEd kifiH oabmwl ukef oG,frIjzih  f wifoGif;vmonh  f um;rsm;jzpfonf/

    tpd k;&rS xkwfjyefonh  f pm&if;rsm;t& c&D;onfwifum; wifoGif;rIonf 2012-13 b@ma&;ESpftwGif; 331468 pD;txd 4 yH k 1 yH krQ ckef wufoG m;NyD; ukefwif,mOf wifoGif;rIu 10&mcd kifEIef; jrih  fwufoG m;NyD; tpD;a& 74546 pD;txd &S  donf[k od&onf/

    jrefrmEdkifiHwGif  2008 ckESpfu em*pf qd kifuvkef;rkefwd kif;aMumih  f avmifpmqD axmuf

     " m w  f y  H k   -   R  e  u   t  e  r  s

    yH ha&; tcuftcJ BuHKawG UcJ h&onh  ftwGuf yk*¾vd u ukrÜPDrsm;ud k avmifpmwifoGif; cGih  fjyKvd kufNyD;aemufyd kif; avmifpmqDwifoGif;rI jrih  fwufvmcJ h onf/ od k Yaomfvnf; wifoGif;olrsm;bufu vd k tyfcsufrsm;ESih  f tajccHtaqmuftOD qd k;&G m;rI u Chinaoil ESih  f Hin Leong wd k YtwGuf wzuf wvrf;rStultnDjzpfcJ honf/ olwd k Yu aps;uGuf &S,f,m w0ufausmfud k &&S  dcJ hNyD; xdyfwef;ae&mwGif cd kifcd kifrmrm xdef;xm;Ed kifcJ hMuonf/

    tjcm;aom avmifpmqD a&mif;csay;onh  f ukrÜPDrsm;rS m xd kif;Ed kifiHrS PTT? rav;&S m;Ed kifiHrS Petronas? ud k&D;,m;rS Daewoo International?Swiss Singapore?  Tragura ESih  f Vitol wdk Y jzpfMuonf/

    vuf&S  dtcsdefwGif avmifpmwifyd k YrI rsm;jym;vmaomfvnf; ao;i,faeqJjzpfonh  f aps;uGuf wcktwGif;od k Y t avmwBuD; wifoGif;aerIud k tcsKd Uu owday;Muonf/ ]]2020-2030 txd awmifrS (jrefrm[m) tvGefao;i,fwJ haps;uGufwcktjzpfyJ &S  daeOD;r,fvd k Y a,bk,stm;jzih  fqd kEd kif ygw,f}} [k FGE twd kifyifcH ukrÜPDrS avhvmtuJcwfolwOD;jzpfaom Alex Yap u ta&S Uawmiftm&SwGif avmifpmqD trsm;qH k;oH k;pG  Jonh  f Ed kifiHjzpfaom tif'dkeD;&Sm;Ed kifiHESihf Ed Iif;,SOfíajymonf/ NyD;cJ honh  fESpftwGif; tif'd keD;&S m;Ed kifiH 

    u waeYvQif "mwfqD 325000 pnfESih  f 'DZ,f 115000 pnf wifoGif;cJ honf/

    ud k,fyd kifavmifpmqDyd k Yaqmifa&; a&aMumif;vd kif;jzpfonh  f Ocean Tankers vd kif;ud k yd kifqk  dif xm;onh  f Hin Leong onf jynfwGif; yk*¾vduavmifpmqD wifoGif;olrsm;twGuf tBuD;qH k;axmufyH holjzpfaMumif; ukefonfrsm;uajymonf/qDvufcH&ef wnfaqmufxm;onh  f &efukefESih  f oDv0g qdyfurf;rsm;ud k a&muf&S  d&ef a&wdrfonh  f &efukefjrpf0ud k  jzwfoef;&efvd kNyD; avmifpmqD wefcsdef 6000rS 10000 twGif;om o,faqmif Ed kifaom a&eHwif oabF mi,frsm;om 0ifa&muf Ed kifonf/

    ,cktcsdeftxd jrefrmEd kifiHwGif Ed kifiHwumuJ hod k Y  a&eHyd kufvdkif;jzif h  avmifpmqD  csufvkyf a&mif;cs wifyd k Yonf h pepfvnf; r&S  dao;yg/

    tajccH taqmuftOD; tcuftcJrsm;tjyif ay;yd k Ycsdef w&ufaemufusygu 'Pf½d kuf onh  ftaejzih  f 0,f,lolrsm;u aps;EIef; 5 &mcd kif EIef; jzwfawmufonf[kvnf; ukefonfwd kYu

    ajymonf/ x d kyrmPu ukefonfrsm;bufuarQmfvih  fxm;aom 1 &mcd kifEIef;rS 2 &mcd kifEIef;twGif; &&S  drnh  f tjrwftpGef;ud k qH k;½H  I;Ed kifonf [kvnf; od&onf/

    ]]ukrÜPDwd kif; jrefrmEd k  fifiHeJ Y tvkyfrvkyfEd kifzd k UrvG,fbl;/ tpyd kif;awmh olwd k Y jrefrmEd kifiHxJud k pdwftm;wuf

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    11/29

    The IrrawaddyVol.1, No.26

     tar&duefrS m atmifjrifwJh jrefrmql&SDEntrepreneurship

     ql&S D vk yf ief ;jzih f atmif jrif aeonf h OD ;zd vpf armif/

    Business20

     {&m0wD / / tar&d uef ud k rvmcif  wkef ;u jref rmEd k if iH rS m bmtvk yf vk yf ygovJ/

    OD;zdvpfarmif/ / usaemfu ausmif;om;yg/ rdbawG&J U pD;yG m;a&;ud k 0d kif;ulvkyfay;&ygw,f/

     ql&S D vk yf ief ;ud k b,f wkef ;u b,f ae&mrS m pNyD ;vk yf cJ h ygovJ/ uk rÜPD emrnf&J U t"d yÜ m,f ud k od yg&ap/

    ajrmufum½d kvd kif;em;u csm;avmhrS m 1998ckESpf {NyDvu pwifcJ hygw,f/ ]] Hissho}} qd kwm

    *syefpum; vHk;yg/ aocsmwJh  atmifjrifrIvdk Y t"dyÜ m,f&ygw,f/

     jref rmEd k if iH rS mwkef ;u bmawG avh vmcJ h ygovJ/

    usaemf yxr aq;ausmif; wufcJ hygao;w,f/ aemufawmh  taMumif;aMumif;aMumifh "mwkaA' t"duud k ajymif;vd kuf&w,f/ 'gayr,f h "mwkaA'eJ Uvnf; aemufqH k;ESpfrS m ausmif;xGufvd kuf&w,f/ usaemf hu q&m0efjzpfzd kY uHrygbl; xifw,f/ usaemfu tNrJwrf; vlawGud kulnDcsifcJ hwm/ tck usaemf vltrsm;tjym;ud k tvkyfay;NyD; ulnDEd kifaeNyD/ usaemfh&J U tv kyf orm;awGeJY vu fcG  Jqd kif&Sif trsm;pku jrefrmvlrsKd;awGyg/

     tck ql&S D qd k if b,f ES qd k if&S d ygNyD vJ/ tvk yf orm; b,f avmuf&S d ygovJ/

      jynfe,f 34 cku ae&m 500 ausmfrS mHissho qd kifawG&S  dygw,f/ usaemfwd kY ukrÜPDufranchise  vkyfcGif h  ay;wJ htwGuf Hissho &J UtwGuf tvkyfvkyfwJ h oltm;vH k;uawmh usaemf wd k Y 0efxrf; r[kwfygbl;/ 'gayr,f h olwd k Y rygbJ tm;vH k; 500 eD;yg; &S  dygw,f/

    'D vk yf ief ;rS m tcuf tcJ qH k ; tyd k if ;u bm ygvJ/ aemuf NyD ;awmh bmjzpf vd k Y  ql&S D vk yf ief ; vk yf zd k Y  qH k ;jzwf cJ hwmvJ/

    wu,fvd k Y vH kavmufwJ h t&if;tES  D; r&S  dbl;qd k&if pD;yG m;a&;vkyfief;wckud k pwifwJ hae&mrS mtNrJwrf; cufcufcJcJ BudK;pm;&ygw,f/ usaemf h rS m axmufcHay;r,f holvnf; r&S  d? vkyfief;rSwfwrf;vnf;r&S  dawmh b Pfacs;aiG vn f;r&Edkif ygbl;/ aiG0if aiGxGuf xdef;odrf;&wmuvJ tNrJ wrf;pdefac:rI wckygyJ/ 'gayr,fh ckcs defrSm

    tenf;qH k; usaemfajymEd kifwmuawmh bPfawGu usaemf h qDvmaeygNyD/ usaemf Hissho ud k zGif hvSpfcJ h&wmu pD;yG m;a&;b,fvd kvkyf&r,f qd kwm usaemfoif,lcJ hovd k usaemf'gud k yd kaumif;atmifvkyfEd kifw,fvd k Y trSefwu,f ,H kMunfcJ h vd k YygyJ/

     tpyd k if ;rS m b,f avmuf&if ;ES D ;cJ h&ygovJ/Credit CardawGu acs;vd k Y&wJ h yd kufqH&,f?

    usaemfpkxm;wJ h yd kufqHenf;enf;&,f? usaemf h rdom;pku acs;aiG&,fpwJ h yd kufqH enf;enf;av;eJ Y  Hissho ud kpwifcJ hygw,f/ vufqkyfvufud kifbmrS r&S  dbJeJ Y pwifcJ hwmyg/ 'gayr,f h 'DESpfrS m0ifaiG tar&duefa':vm oef; 60 ausmfatmif usaemfwd k Y vkyfygr,f/

     tar&d uef Ed k if iH rS m ql&S D pm;wJ h  tavh tx b,f vd k zG H UNzd K;vmcJ h wmygvJ/

    wDxGifqef;opfrIeJ Y t&om&S  dwJ h taemuf wd kif;qefwJ h zefwD;rIawGaMumif h ql&S  D ,Ofaus;rI qufvuf zG  H UNzdK;vmaeygw,f/ usaemfwd k Yuvnf;okawoeawG qufvkyfaeNyD;awmh pdwful;opf awG &S mazGaeygw,f/ jynfolawGeJ Yvnf; yd kNyD;xdawG UrIrsm;vmNyD;awmh i,f&G,fwJ h uav;awG u usaemfwd k Y aps;uGufypfrSwf jzpfygw,f/ olwd k Y u ta&mifawG? tqif'DZd kif;awGeJ Y usef;rma&;eJ Y nDñGwfwJ h xkwfukefawGud k oabmusMuygw,f/uav; awGu olwd k Y rdbawGud k ql&S  D0,fay;zd k Y qG  Jac:vm wwfMuygw,f/ olwd k Y bmomvnf;

    'DtaMumif;ud k yd kodatmif avhvmMuygw,f/'gayr,f h ql&SDqdkwm ig;tpdrf;vd k Y trsm;pkuxifaeMuqJjzpfwJ htwGuf jynfolvlxkud k tod ynmay;a&;u qufvkyfae&ygw,f/

     tBuD ;qH k ; azmufonf awG u b,fol awG yg vJ/

    vwfwavmrS mwif wuúod kvfeJ Y aumvdyf e,fajrawGrS m qd kifawGpwifzGif hvSpfcJh ygw,f/atmifjrifrIvnf; tBuD;tus,f &&S  dcJ hygw,f/xyfNyD; zGif hzd k Yvnf; tpDtpOfawG&S  dygw,f/

     t"d u Nyd Kif buf awG u b,fol awGygvJ/usaemfwdk YrS m Nyd KifbufawG trsm;BuD;&S  dyg

    w,f/ wcsKd Uu BuD ;w,f/ wcsKd Uu i,fw,f /'gayr,f h rSefuefwJ h ukefypönf;eJ U 0efaqmifrIud k ,H kMunfygw,f/ wd k;wufzd k Y tNrJwrf;tm;xkwfygw,f/ pm;oH k;olwd kif;u b0twGuf rdwfaqGjzpf w,f? usaemfwd k Y  jznf;jznf;rSefrSefeJ Y qufvufzH  G UNzdK;vmr,fvd kY ,H kMunfxm;ygw,f/ usaemfwdk Y t&nftaoG;udkyJ  pdwf0ifpm;ygw,f/ ta&twGuf r[kwfygbl;/

     ql&S D&J U t&nf taoG ;ud k b,f vd k xdef ;od rf ; ygovJ/

    qufvuf&yfwnf aeEd kifzd kY tav;xm;wJ htaeeJ Y aps;uGufrS m &Ed kifwJhxJu taumif;qH k;ukefMurf; ypönf;awGud k qufvuftoH k;jyKygw,f/pm;zdkrSL;awGud kvnf; csm;avmhu ½H k;csKyfrS m avh 

    ausmfqkrGef̂ The Irrawaddy

    0opfwckud k xlaxmif&ef &nf&G,fcsuf jzif h 1989 ckESpfwGif jrefrmEd kifiHrSxGufcG mNyD; tar&duefEd kifiHod k Y OD;zdvpfarmif 

    a&muf&S  dvmcsdefu ol YtdwfxJrS m ydkufqH 13 a':vmomygonf/ tcktcsdefrS mawmh tar&duef plygrm;uufBuD;rsm;wGifa&mif;aom ql&S  D vkyfief;wGif xdyfwef;ukrÜPDwckjzpfonf h  Hissho Sushi \ trIaqmif t&m&S  dcsKyf jzpfaeNyD/ql&S  Dvkyfief;\ oabmw&m;tm;vH k;ud k ESpfrsm;pG mavhvmNyD;onf haemuf 1998 ckESpfwGif OD;zdvpfarmifESif h ZeD;wd k Yuolwd k Yyd kifqd kiforQ aiGaMu;tm;vH k;ud k olwd k Yrdom;pk\ xrif;pm;cef;rS pD;yG m;a&;vkyfief;wGif jr§KyfES  Hvd kufMuonf/ {&m0wDt*Fvdyfyd kif;rS tBuD;wef;owif;axmuf ausmfqkrGefu OD;zdvpfarmiftm; ol\ ukrÜPDord kif;aMumif;ESif h atmifjrifatmifvkyfEd kifcJ honf h tpDtpOfrsm;taMumif; ar;jref;cJ hygonf/

    b usif h oifwef;ay;ygw,f/ tqif h twef;jrif hwJ h pm;oH k;ol0ef aqmifrI? wDxGifqef;opfxm;wJh ql&S  DvdyfawG? pdwful;opfawGud k xdef;odrf;xm;ygw,f/ pm;oH k;olud k tNrJwrf; yxrxm;ygw,f/

     tar&d uef or®w td k bm;rm;eJ Y awG UcJ hwJ h  taMumif ;av;ajymygOD ;/

    or®wuawmf rpf&S  Jvftd kbm;rm;u tdrfjzLawmfud k vmzd k YeJ U or®w&J U uGef*&ufvTwfawmfrS mrdef YcGef; ajymyG  Jud k wufa&mufzd k Y zdwfMum;cJ hygw,f/or®w td kbm;rm;u ti,fpm; pD;yG m;a&;vkyfief;awG&J U at mifjrifrI eJ Y  2008 ckESpf pD ;yG m;a&;tusyftwnf;uae vGwfajrmufatmif tar&d uef Ed kifiHud k 'Dvd k pD;yG m;a&; vkyfief;awGu ulnD cJ hwm[m tjzpfrSefyJvd k Y ajymcJ hygw,f/

    usaemf tJ'Dud ka&mufcJ hwJ h oufa&mufrIuawmh? usaemfu cef;rxJu a&S UqH k;wef; or®wuawmf&J U ab;rS mxd kif&ygw,f/ csufcsif; ouf a&mufrIuawmh usaemf hud k tar&duefu t"durD'D,mawGeJ Y tm&S rD'D,m tm;vH k;u tifwmAsL;vkyfMuawmhwmygyJ/

    'Dvdk  owdxm;cH&rIrsKd; t&ifu usaemf t&ifu wcgrS  rBuHKzl;ygbl;/ jrefrmEd kifiHrS mqif;qif;&J&J BuD;jyif;cJhol wa,muftaeeJY waeYrS m tar&duefor®w eJ Y or®w uawmfwd k YeJ Y twl&S  dzd k Y rjyifqifcJ hbl;av/

     jref rmEd k if iH rS m vk yf ief ;wd k ;csJ Uzd k Y  tpD tpOf&S d ygovm;/

    ckcsdeftxdawmh tpDtpOfr&S  dao;ygbl ;/'gayr,f h waeY rS mawmh  wu,fjzpfvmr,fvd k Y arQmfvif hygw,f/

     jref rmEd k if iH rS m &if ;ES D ;jr§ Kyf ESH zd k Y  pd wf 0if pm;wJ h  Ed k if iH jcm; pD ;yGm;a&;vk yf ief ;&S if awG twG uf &if  qd k if&r,f h t"d u pdefac:rI awG u bmawG vk d Y   xif ygovJ/

    tajccH  taqmuftODuawmh  tBuD;qH k;twm; tqD;aygh/ uRrf;usif tvkyform;&S m;yg;wmuvnf; BuD;rm;wJ h pdefac:rIyg/ tajccH taqmuftODeJ Y wG  JaewJh axmufyHha&;uvnf;pdefac:rI jzpfvmygvdrf hr,f/

     jref rmEd k if iH u xG uf roG m;cJ h bl ;qd k&if b0 tajctaeu b,fvd k rsKd ;jzpf r,f vd k Y  awG ;zl ;ygovm;/

    awG;zl;wmaygh/ 'gayr,f h usaemf hrS m pGef YOD;wDxGifcsifwJh  p dwfxm;&SdaewmaMumif h tajctaeqd k;rS m r[kwfbl;vdk Yxifygw,f/ usaemf tar&duefud k rvmcJ h&if bmjzpfvmr,fqd kwmud k awmh rrSef;wwfbl;/ vrf;ay:rS m? 'grS r[kwf ,kZeyvmZmrS m wckcka&mif;csifvnf; a&mif;aer,f? 'grSr[kwf zuf&Sifqd kifvnf; zGifhcsifzGif haer,fayghAsm/

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    12/29

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    13/29

    24 25Photo Essay

     &efukefjrpf udk jzwfoef;jcif;

    jrefrmEk  difiH&J U vlOD;a& txlxyfqH k; pD;yG m;a&;tcsuftcsmNrdKUjzpfwJ h  &efukeftwGuf &efukefjrpf[mESpfaygif;rsm;pG muwnf;u ta&;ygcJ hw,f/ 'Djrpfudk tajcjyKNyD; &efukef&J U Ed kifiHa&;? pD;yG m;a&;wd k Y jzpfxGef;vmcJ h w,f/ 'Djrpfud k tajcjyKNyD; &efukef[m urÇ mud k vrf;yGif hcJ hw,f/ ' Djrpfud k tajcjyKNyD; &efukefeJ Y teD ;w0d kufuvlawG b0&yfwnf&Sifoef&w,f/ yx0Dt&ta&;ygNyD;ord kif;0ifwJ h &efukefjrpfxJu vIyf&S m;aewJ h yHk&dyfawGud k {&m0wD  "mwfyHkowif;axmuf  aomf[def;xufurSwfwrf;wifcJ hw,f/

    "mwfyH k - aomf[def;xuf^The Irrawaddy

    aomf[def;xufonf {&m0wDowif;Xme\"mwfyk  Howif;axmufwOD;jzpfonf/

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    14/29

    Electricity

    Interview w½k wfbuf u vk yf wmrsm;w,f ajymw,f/ rSef w,f/ olwdk YuyJ vmwmud  k;/ ta&SUbuf rS m tdEd  ´ ,uvnf; vmrvk yfbl;/ taemufEd  kifiHuvnf; vmrvk yfbl;/ 'Dawmh a&mif;&if teD;pyfqH  k; w½k wfyJ a&mif;&r,f/ 'DtwG uf w½k wfeJ Yvkyfwm rsm;w,f/

      27

    vQyf

     vQyf ppfpGrf;tm; 0efBuD;Xme jynfaxmif pk 0efBuD; OD;cifarmif pd  k; ESifh awG UqH  kjcif;]]vQyf ppf ydkvQHvdkY a&mif;&wm r&Sdao;ygbl;}}The Irrawaddy

    ppfrDwm oH k;pG  J&mwGif  0efaqmifc jrif hrm;vmaomfvnf; vQyfppfrD;jzef YjzL;rIyd kif; tm;enf;jcif;? rD;tm; rrSefjcif;? cHEd kif0ef rrQonf htwGuf 

    rD;avmifuRrf;rIwd k Yud k jynfolrsm;cHpm;ae&ygw,f/ 'Dvd kjyóemawGtjyif vQyfppf 0efBuD;Xmeu pDrHudef;rsm; aqmif&Guf&mrS m yGif hvif;jrifomrI tm;enf;jcif;wd k YaMumif h pDrHudef; tusKd;tjypfrsm;ud k jynfolrsm; od&S  drI enf;yg;aewmudkvnf; awG Ujrif&ygw,f/

    a&tm;vQyfppf pDrHudef;rsm;ESif h ywfoufNyD;vnf; obm0ywf0ef;usif xdef;odrf;rItay:

    0efBuD;Xmeu aqmif&GufaerIrsm;? vQyfppf xkwf vkyfa&;yd kif;rS mvnf; jynfolbufu ueY  fuGufrI rsm; jzpfay:aevsuf&Sd&mrS m 'Dvd kudpö&yfawGud k vQyfppfpGrf;tif 0efBuD;Xmeu ajz&Sif;aqmif&Guf aeyH krsm;eJ Y ywfoufNyD; {&m0wD owif;XmeutBuD;wef; owif;axmuf arcu vQyfppf pGrf;tm;0efBuD;Xme jynfaxmifpk0efBuD; OD ;cif armifpd k;eJ Y awG UqH kar;jref;xm;ygw,f/

     {&m0wD / / tck vuf&S d jref rmEd k if iH&J U vQyf ppf rD ;oH k ;pG J rI tajctaeeJ Y  ywfouf NyD ; 0ef BuD ; taeeJ Y  bmrsm;ajymcsif ygovJ/

    OD;cifarmifpd k; / / 'guawmh usaemfwd k Y qDrS m vQyfppfrD;u vd ktyfaewkef;ygyJ/ vuf&S  d jrefrmEdkifiHrS m vQyfppfrD; oH k;pG  Jaeol yrmPuvlOD;a&&J U 30 &mcd kifEIef;yJ &S  dygao;w,f/ usef 70 &mcd kifEIef;u vQyfppfrD; r&ao;ygbl;/ jynf oltwGuf vQyfppfrD;u aemufxyf vd ktyfaeOD;rSmyg/ tJ'DtwGuf  usaemfwd k YtaeeJ Y b, fvdk 

    ajz&Sif;Ed kifrvJ qd kwmud k vkyfaqmif aeygw,f/'Djyóemu a&&SnftwGufyg pOf;pm;&ygr,f/usaemfwdk Y taeeJ Y aemufxyfESpfawGrS m vQyfppf rD; vd ktyfcsufu jrif hrm;vmOD;r,f/ tckcsdeftxd wEd kifiHvH k;ud kawmif jynf hrDatmif ray;Ed kifao;bl;vd k Y ajym&rS mqd kawmh 'Dtcsufud k usaemfwd k Yajyvnfzd k Y awmfawmfav; vkyfaqmif&rS myg/

     jref rmEd k if iH rS m vuf&S d tajctaet& vQyf ppf rD ;u vd k tyf aewkef ;yJ vd k Y  0ef BuD ;wd k Y  ajymcsif wm vm;/ yd k vQH vd k Y  a&mif ;w,f qd k wJ h pum;awG xG uf  cJ h awmh 'D tay:rS m 0ef BuD ;wd k Y  b,f vd k rsm;ajymcsif  ygao;vJ/

    ryd kvQHygbl;/ vd kaewkef;yg/ ESpfwESpfud k 15&mcd kifEIef; vd ktyfcsuf &S  daeygw,f/ xkwfvkyfrIutckcsdefxd vuf&S  d oHk;pGJaerIud kawmif jynf hrD atmif rxkwfEd kifao;ygbl;/ ryd kvQHwJ htwGuf 

    vQyfppf"mwftm; a&mif;cs&wmr&S  dygbl;/ usaemfwd k Y vk yfaqmifrIrS m tusKd ;wlvkyfief;awG vkyf 

    aqmifNyD; vQyfppf xkwfvkyfwmyJ & S  dygw,f/vQyfppfyd kvQHvd k Y a&mif;&wm r&S  dao;ygbl;/

     vQyf ppf rD ; yd k vQH w,f? ryd k vQH bl ; qd k wJ h tay: rS m jynfol awG taeeJ Y  vQyf ppf pG rf ;tm; 0ef BuD ; Xmetay: ,H k MunfrI tm;enf ;aewmawG &S d ae wkef ;ygyJ/ 'D tay:ud k bmrsm;ajymcsif ygao;vJ/ vQyf ppf rD ; jynf h rD atmif&zd k Y  bmawG rsm; cuf cJ ae ao;w,f qd k wm od yg&ap/

    vlxk vd kcsifaewJ h vQyfppfrD; usaemfwd k Y