The Albanian Print version 25th of July 2013

7/27/2019 The Albanian Print version 25th of July 2013

1/24

VITI I 10 I BOTIMIT www.thealbanian.co.uk

[email protected] Tel: 02082169527LONDON 25 KORRIK

Drgo para online*moneygram.co.uk

*Prnjlistt plotttarifavet transferimitn internetjulutemvizitonimoneygram.co.uk.MoneyGramInternationalLimitedshteautorizuardheekontrolluarngaAutoritetie ShrbimitFinanciar.MoneyGramdheGlobijanmarkatMoneyGram.Tgjithamarkat etjerajanpronepronarvettyreprkats.2012MoneyGram.T gjithat drejtat erezervuara.

Miliband tregon

interes t posam prkomunitetin Shqiptarn Britanin e Madhe

faqe 2

Ministri Makolli:

Mrgimtart duhett na njoftojn prproblemet

faqe 9

ENGLISH

Ermonela JahoDallndyshja e

Puinit n CoventGarden Opera

House n Londr

Nga Mal Berisha

The day of the flagBY MARY MOTES

page 23

MIGENA, SHQIPTARJAQ U DIPLOMUASHKLQYESHMN EDINBURG DHEFITOI DOKTORATNN OKSFORD

NGA ROZI THEODHORI

ISMET KRASNIQI SHPALLETFREEMAN OF THE CITY

I F C F30 Minerva Road,London,

NW10 6HJwww.ifcf.co.uk

[email protected]

Tel:0208 961 8765

Nj princ prFamiljenMbretrore faqe 5


2/24

Aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 2

DREJTOR: PETRIT KUAnAKryeredaktor: BASHKIM METALIA

REDAKSIAAkil Koci, Daut Dauti,

Arbe MaajEmauel BajraPravera Smith,Blerim Ciroka,

Claire Fletcher,Flori Slatia,

Kastriot Dervishi,Jei Myftari,

Agim Shabai,Aila Hoxha,Shefit Domi,

Web-desig Shefdomi.com

www.thealbaia.co.uk [email protected]

Tel/fax:02082169527

Dega e Partis Socialiste n Britanin eMadhe u prfaqsua denjsisht n njtakim t mbajtur nga Ed Miliband,

Kryetari i Partis Laburiste dhe kandidati prkryeministr n Britanine e Madhe n zgjedhjet eardhshme t prgjithshme q do t zhvillohen nvitin 2015. N kuadr t nismave pr gjithperf-shirjen e komuniteteve n politikat vendim-mar-rse, aktivist t degs s Partis Socialiste nBritanin e Madhe, t cilt kan luajtur nj roldomethnes n nismat pr prfaqsimin dhe inte-

grimin e rinise socialiste dhe femrs shqiptare nveanti n kt vend, vun n dukje potencialindhe rolin q mund t luajn kto grupimeshqiptare t majta n strukturat respektive t Par-tis Laburiste.

Miliband prfitoi nga rasti t prge-zonte Partin Socialiste Shqiptare, npermjetdegs se saj n Londer pr fitoren e 23 Qershoritdhe i uroi suksese t mtejshme n zbatimin e

projekteve q ka marr prsipr qeveria e re emajt pr rimkmbjen e vendit.

Kryetari i ksaj dege me qendr nLondr, Z. Lavdrim Krashi, transmetoiangazhimin e plot t socialistve shqiptar me

banim ne Britanin e Madhe n mbshtetje tLaburisteve duke shprehur n mnyr mirenjohje

per ka kjo forc politike ka kontribuar ndr vitepr faktorizimin e qart t komunitetit shqiptar nshoqrin Britanike.

Kryefjala e ktij takimi u b evidentimii komunitetit shqiptar ne Britanin e Madhe si njembshtets tradicional i Laburisteve dhe rolivendimtar q ai mund t luaje n rezultatet e zg-

jedhjeve n zona t ndryshme t Britanis sMadhe dhe veanerisht n Londr.Dega e Partis Socialiste n Britanin e Madhemori vmendje dhe mbshtetje t veant nga lid-

eri Laburist duke ftuar an-tart dhe aktivistt e ksajdege t bhen pjes integralee strukturave laburiste n tegjitha lokalitetet ku ata jeto-

jn dhe punojn. Entuzi-azm i hapur dhe i sinqertu shpreh nga t dyja palt

pr pjesmarrje n takime temtejshme me qllim kon-solidimin e bashkpunimitt ndrsjellt si me PartineSocialiste t Shqiperisashtu dhe me degn e saj nLondr.

Ambasada e Republiks s Shqipris

n Mbretrin e BashkuarEmbassy of the Republic of Albania

33 St. Georges DriveLondon SW1V 4DG

Tel. +44 (0) 20 7828 8897

Fax +44 (0) 20 7828 8869

E-mail: [email protected]

http://www.albanianembassy.co.uk

To contact the Albanian Embassy for emergency cases only

please call: 07518662630

(17.00-09:00 and during weekends)

Ambasada e Republiks s Kosovsn Mbretrin e BashkuarEmbassy of the Republic of Kosovo

100 Pall Mall

London SW1Y 5NQ

Tel.: +44(0) 207 659 6140+44 (0) 207 659 6134

Fax.: +44(0) 207 659 6137

Email: [email protected]

Transportojm

Mallra dhe automjeteAngli-Shqiperi-Angli

SHERBIM I SHPEJTE DHE KORREKT .(PR SASI TE MEDHA MALLI VIJM

N VENDNDODHJEN TUAJ)

Transportojmemallra dhe automjete

Angli-Shqiperi-Angli

Behar LleshiNa kontaktoni:

UK Mob: 07814 144616; Mob: 07737096299AL: 00355694421459

Miliband tregon interes t posam prkomunitetin Shqiptar n Britanin e Madhe


3/24

ONE CRYSTAL LTDBUREAU DE CHANGE& CHEQUE CASHIER

185 Station RoadEdgware HA8 7JX

Tel: 02079983484Mob:07768091399

Crystal CafeAmbiente relaksuese

Ofrojme limousina

me qera per te gjitha

festat tuaja

Sherbim i kulturuar

mime konkuruese

Ndeshjet e te gjitha

komapionateve LIVE

Transportojm makina dhe mallrapr n Shqipri dhe Kosov

mime konkurueseKontaktoni Trashegimin

Tel: 0777610694107727429515

email: [email protected]

London Transport DirectionONLINE S shpejti LIVE

TEL: 07833663234Sponsorizohet nga bizneset shqiptare n Londr


4/24

Speciale www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 4

nGA MAL BERISHA

17 korrik 2013: Teatri londinez Covent Garden Opera House vazh-don jetn e tij t prditshme. N njernan t tij, n skene ka mbledhur artistnga m t mirt e globit.

Nga ana tjetr mbushet mespektatort m sqimtare t bots, meshijen m t holl pr muzikn, meelitn e ndjeksve t muziks klasikelondineze t cilt nuk falin as gabiminm t thjesht, as rrshqitjen m tvogl zanore. Pr Teatrin Mbretrorkjo sht nj dit e rndsishme si dodit premjere. sht shfaqja e njrs

prej operave m t bukura t nj autorime emr t madh, Xhiakomo Puini.

sht La Rondine (Dal-lndyshja). N kt nat t shnuar, kunj numr i pafund teatrosh londinezhapin siparin e tyre, n Covent GardenOpera House ka dika t j ashtzakon-shme, jo vetm pr audiencn e ksajshfaqje por m shum se pr kdo, prne shqiptart e Britanis s Madhe.

Kjo nat sht e jashtza-konshme sa pr artisten Ermonela Jahoaq edhe pr Ambasadn Shqiptare nLondr dhe lidhet me emrin dhe rep-utacionin e shqiptarve n Britanin eMadhe. sht Diva Globale e cila ktsken ka vite q e shkel, dhe sa her q

vjen, aq her e shton numrin e pason-jsve t vet. Sa here q vjen, aq her uarrit krenarin shqiptarve n kt vendku arti mohet ndoshta m shum sedogj tjetr. Po kush sht Ermonelan fakt, ashtu si i sht paraqitur ajo

publikut londinez n prshkrimin ebr n librin shoqrues t bilets prartistt interpretues t ksaj Opere nrolin e Magda de Civry?

E lindur n Tiran ajostudjoi muzik n vendin e saj e pastajn Rom. Ajo ka debutuar n Tiran qe vogel duke interpretuar rolin e Vio-lets q kur ishte 17 vjee. Paraqitjet esaj t viteve t fundit para publikut

prfshijn Violetn n Royal Opera,Berlin State Opera, Opera de Lyon,

Hamburg State Opera, Arena diVerona, Vienna State Opera, DeutcheOpera Berlin, Bavarian State Opera,Sour Angelica Royal Opera; Cio-Cio-San e Baterflait n Filadelfia, Koln,Liceo, Barcelona; Mimin e Bohemsn Berlin State Opera, La Monnaie,Bruksel; Liun e Turandove nFiladelfia, San Diego; Luisa Millerindhe Anna Bolenn n Opera de Lyon;Magda de Civryn e La Rondine n Tri-este Vitella, La Clemenza di Tito dheXhulietn n Capulleti e i Montechchin Avignion; Micaealan n Glyndb-

porne, Rom, Arena di Verona; Mar -garitn e Faustit n Helsinki;Massenets Manon n La Scala, Milan,Marsjej; Madam Baterflain e ka lua-

jtur n operat e Hamburgut, Avinjonit,Champs Elize, Paris; Violetn n Op-eran e Vjens, Mimin n Londr dhen Lyon e sa e sa tjera.

Nse do t vijonim me emrat e vepravedhe vendeve ku ka interpretuar Er-monela Jaho, kjo list do t ishteshum e gjat. Por le t kthehemi tekDallndyshja e 17 qershorit nCovent Garden Opera House nLondr.

Opera apo Operet?

Opera Dallndyshja (La Rondine) ePuinit sht shkruar n vitin 1915.Ajo ishte porositur nga Caritheater iVjens si nj opera me nj libret gjer-man. Puini e shkruajti at bazuar nlibretin e Xhuzepe Adamit n gjuhnitaliane. Por pikrisht at vit Italia hyrin luftn e Par Botrore duke patur nann tjetr t frontit Austrin. Tshkruante nj opera pr Austrin, pr

patriotin italian, kompozitorin e madhPuini, ishte e pamundur. Prandaj aizgjodhi ta ekzekutonte veprn n pre-mjer n nj vend asnjans, n MonteCarlo. Premjera u dha n vitin 1917.

Q prej asaj kohe kjo veprsht interpretuar shum her porgjithmon sht diskutuar nse ishteopera apo operet. Ajo nuk sht asopera komike as tragjike por kandoshta mbylljen m melankolike nhistorin e skens operistike. Disku-timi pr t vazhdon edhe sot e ksajdite.Ermoela Jaho i jep Veprs j

pamje dhe kuptim t ri.

Artistt e mdhenj len gjurm ne doparaqitje para publikut. Puna e artistitsht prher nj pun krijuese,krkuese elementsh t rinj, gjetjesh tmjeteve artistike t pa prdorura m

par. Ndryshe gjrat do bheshin t za-konshme. Par n kt plan, ajo q sjell

kngtarja jon n skenn mbretroresht dika e re, dika e dallueshme, eveant.

N natn e 17 qershorit ajo embajti publikun londinez pezull, najr, me frym t ndalur. N salln mi-

jra vetsh dgjohej vetm tingulli izrit t saj i shoqruar nga nj orkestrq nuk ka asgj m pak se ajo far

bht n Mbretrin e Muziks Op-eran Mbretrore Londineze. Zri i saj ikthjellt, magjik, deri n prekje fun-dore t do ndjenje njerzore me tim-

brin e tij sht n nj harmoni gati

hyjnore me orkestrn, levizjet skenike,dekorin, dritat dhe tr pamjen spek-takolare t salls. Lvizjet e strmend-uara n sken, kujdesi ndaj do detaji,aktrimi me kngen alternohen deri nat mas sa kur bie perdja, njeriu nukdallon dot se sa or, vite apo jet kakaluar n at sall magjepsse.

Shfaqja vjen me nj rritje tvazhdueshme pr t ardhur tek triumfii padiskutueshm q shprthen nduartrokitje, mallngjim, dhimbje, vaj,reflektim individual t do njeriu qgjndet n at sall. sht nj triumf i

padiskutueshm.Nj lloj ndrthurje ndjesish,

admirimi, nj lloj katarsisi ku do njerie gjen veten n mnyrn e vet, nj llojmeditimi emocional q prkthehet n

lot dhimbjeje, dashuri njerzore,hyjnizim artisti, nevoj pr t parmbrapa tek e kaluara e vetvetes. Min-

uta t tra duartrokit-jesh, dhe zbraztim iasaj salle pr ti lnvendin shfaqjes s tnesrmes.

Duke e par Op-eran La Rondine n

interpretimin etrups s CoventGarden OperaHouse me Div Er-monela Jahon,mendja m vajti tekrregjisori i famshmgjerman Rejnhard i

cili drejtonte Burgteatrin e Vjens kuluante Moisiu yn i Madh. Kritika easaj kohe hamendsonte rreth disa sh-

prthimeve n interpretimin e Moisiutt karaktereve t tilla si Hamleti dhe qshfaqeshin tek artisti yn i madh pa-

pritur, jasht natyrs austriake.Kt veti t tij, kritikt ia

lan origjins s tij shqiptare. Ky kon-statim kritik ndaj Moisiut ton vjenezm oi t mendoja dhe t shihja nsken nj temperament tjetr, njMagda de Civry e cila i sjell Londrsnj natyr tjetr t ktij personazhi, njsjellje tjetr, shum m t kujdesshmendaj vlerave familjare dhe morale.

Madgi da Civry, e luajturnga Ermonela Jaho solli para spekta-torit londinez nj karakter shum t ng-

jashm me n j shqiptare. Puini dheAdami e kan sjell deri n fund tshfaqjes Magdan n jetn e saj aven-tureske dhe ata jan autort e veprs.Por ka gjithmon dika t fort, jovetm emocionale por edhe filozofikeq artisti interpretues i vesh rolit qluan. N kt rast, i tr dra-maciteti i veprs ndrtohet prej artisteston bazuar n konfliktin e njohjes s

vlerave morale, dashuris s fort pa-sionante q krkon t ndrtoj nj jett bukur bashkshortore me plqimin

e familjes, nns s Rugeros n ktrast nga njra an, dhe pengun moralt s shkuars s saj n ann tjetr. Aduhet thn e vrteta dhe pastaj gjratt rrjedhin si t rrjedhin?

A duhet t ndrpritet ajodashuri, q sado n dukje e

panatyrshme, ka forc t jashtzakon-shme? A duhet marr dashuria e men-dur e Rugeras q nuk merr parasyshasgj nga e kaluara, apo duhet vrarajo dashuri q pa lindur q mos tndodh e njejta gj kur gjithka t mer-ret vesh?

E tr kjo betej shpirtrore

a Madgs Ermonel ka n vetvetedilemn e madhe q zakonisht embartin prfaqsues t kombeve metradit ende shum t forte morale, kue ardhmja nuk mund t ndahet kurrs-esi nga e shkuara dhe n kt rast edyta bhet pengesa m serioze ndaj s

pars.Kjo sht tejet shqiptare n

t vrtet. Dilema deri n vendim prt ln Rugeron, pikrisht sepse edonte at, e trajtuar vrtet n njmnyr q t kujton ende nj mental-itet shqiptar, e mbajti salln n njgjndje t plot kontrolli emocionalderi sa gjithka u shkri, u tret dhehumbi thuajse n lott e do spektatori

prfshir autorin e ktij shkrimi.

Performanca e Ermonela Jahos n

Teatrin Mbretror t Londrs ishte

pr artin shqiptar n prgjithsi, pr

bashksin shqiptare n Britani dhe

pr vet Ambasadn Shqiptare n

Londr n veanti, nj ngjarje e

madhe artistike. Pr kta t fundit,

prania e saj n veprimtari t tilla e

on akrepin e opinionit britanik pr

shqiptart drejt nordit t ndritshm

duke zbehur deri n zhdukje opin-

ionin se shqiptart din vetm t emi-

grojn dhe kur e bjn kt e bjne

edhe me shum problematik pr ven-

dasit q i presin.

Ambasada n Londr pati

nderin dhe krenarin ta mirpres

artisten e madhe n mjediset e saj dhe

po ashtu ta ndjek n shfaqje dukemarr edhe urimet m t mira nga

vet Covent Garden Opera House pr

arritjet e ksaj artistje t madhe

shqiptare.

(* Ambasador i Jashtzakonshm dheFuqiplot t Republiks s Shqiprisn Britanin e Madhe dhe Irlandn eVeriut)Foto nga shfaqja ne Covent Garden:

Ermonela Jaho (Magda de Civry) dhe

Atalla Ayan (Ruggero Lastouc) ne

aktin e trete te Operas La Rondine

(Dallendyshja)oto nga shfaqja ne

Covent Garden: Ermonela Jaho

(Magda de Civry) dhe Atalla Ayan

(Ruggero Lastouc) ne aktin e trete te

Operas La Rondine (Dallendyshja

dhe pritja ne Ambasaden shqiptareLonder))

Ermonela Jaho Dallndyshjae Puinit (La Rondine) n Covent

Garden Opera House n Londr


5/24

FEATURE FILMSHOOTINGIN LONDON

A feature film focusing on Albanian culture in

London is shooting now until the end of

August.

Seeking Albanian:

Costumes, Runners, Extras, Dialogue

Coach, Dancers, Food and Music.

Please contact Laura Wootton on 07540619446or Email [email protected]


Nj princ pr FamiljenMbretrore

Familja Mbretrore britanike sht shtuar me antarin e saj m t ri. Dukesha e Kembrixhit, KateMiddleton lindi fmijn e saj t par nga martesa me Princin William; ai sht djal.

Lajmi u njoftua nga Kensington Palace, aty ku Kate u shtrua q n ort e para t mngjesit t s hns.Sipas njoftimit, si foshnja ashtu edhe nna e tij gzojn shndet t plot.Foshnja ka lindur n orn 4:24 me orn lokale, peshon 3.8 kilogram dhe i gjat 42 centimetra. Emri i

princit do t merret vesh n ort apo ditt n vijim. Ai sht trashgimtari i tret n radh pr kurorne Mbretris s Bashkuar.

Lindja u njoftua sipas mnyrs tradicionale me nj zarf ku ishin t shkruajtura detajet efmijs i cili nga spitali do t drgohet n rezidencn e Mbretreshs n Londr, ku lajmi m pas dot vendoset n nj tabel prpara Pallatit Mbretror Buckingham Palace.Qindra britanik pritn me gzim lajmin e lindjes. Shum prej tyre qendruan prpara dyerve tndrtess s spitalit pr or me radh. i njjti spital ku Princesha Diana u dha jet dy princrve, Williamdhe Harry. Princin e ri dhe mbretin e ardhshm t Mbretris s Bashkuar e priti edhe MbretreshaElizabeth. Ajo shtyu pr m von nisjen e pushimeve vjetore pr kt shkak. Arbe Maaj


6/24

TRANSPORT MALLRASHANGLI-SHQIPERI-KOSOVE

SHERBIM I SHPEJTE DHE I SAKTE

NA KONTAKTONITEL:07737 597 00007507 444 654

[email protected]

Kush jan 100 shqiptart e Britanis?

Cili sht aktiviteti i tyre?

far sht Atdheu pr ta?

Cilat jan 100 mesazhet e tyre pr shqiptart e Britanis?

Kt libr mund ta gjeni npr zyrat e shoqatave shqiptare si dhe n lokalet

shqiptare n Londr.

Pr m tepr indo ju lutem kontaktoni The Albanian e-mail:[email protected] | Tel: 0044 208 216 9527 | Web: www.thealbanian.co.uk


7/24


nGA ARBEn MAnAJ

Ish-shefi i shrbimit sekret britanikMI6 n kohn e Tony Blair-it ka kr-cnuar se do t bj publike gjith kro-nologjin e ngjarjeve q uan n luftnn Irak.

Sir Richard Dearlove, 68vje, n nj e-mail drguar gazetsThe Mail on Sunday ka thn se ai dot zbuloj detaje shprthyese pr skan-dalin nse ai nuk sht dakord me kon-kluzionet e hetimit zyrtar Chilcot, prrolin e Britanis n luftn n Irak.

Sir Richard, i cili ka ofruart dhna sekrete pr armt e shkatr-rimit n mas t Sadamit, t cilatzbukuruan argumentat e qeveris sish-kryeministrit Blair, ka rreth nj vit

q po shkruan versionin e detajuar tngjarjeve q uan n luftn n Irak. Aikishte vendosur se do ti mbante sekretato deri n vdekje dhe m pas ato

mund ti ofroheshin historianve dhepublikut. Raporti prej 1 milion fjalshpr luftn n Irak pritet t jet kritik prish-kryeministrin britanik Tony Blairdhe ish-shefin e tij t komunikimitAlastair Campbell.

Burime pran Sir Richardthon se ndrkoh q ai e pranon se nj

pjes e informacioneve t shrbimitsekret britanik pr armt e shkatrrimitn mas ishin t pasakta, ai kmbngulse raporti zyrtar duhet t identifikojrolin q ka luajtur Tony Blair dhe ish-

zdhnsi i tij Campbell n informimine raportimeve n media t cilat sug-jeronin se Sadami mund t prdortearmt kimike pr t goditur trupat bri-

tanike t stacionuara n Qipro.Ishte ky pretendim q e futi

m pas Britanin n rrugn drejt

angazhimit tsaj ushtarak nluftn n Irak.Z. Bler dhe zd-hnsi i tijv a z h d i m i s h tkan mohuar sekan brdeklarata dizin-formuese prarmt irakianet shkatrrimitn mas. Ish-

shefi i zbulimitSir Richard i kashkruar javn e kaluar kryeministritaktual Cameron pr dshirn pr tu

shkruar personalisht personave q kandrmend t kritikoj ku msohet seedhe Tony Blair ndodhet n mesin eatyre q jan n kt list.

Sir Richards me nj karriermjaft t gjat n shrbimin sekret MI6sht kritikuar pr marrdhniet e tijmjaft t ngrohta me Blair n at koh,q ka qen e pazakont pr krert ektij shrbimi n relatat e tyre mekryeministrat.

As Alistair Campbell, ish-zdhnsi i Blair, as zyra e ish-kryem-

inistrit nuk kan pranuar t komentojnpr median britanike pr ve rsionin eish-shefit t kundr-zbulimit britanik,Sir Richard Dearlove.

ISH-SHEFI I MI6 KRCNON ME IRAKUN

Ai sht shqiptari i par iKosovs q merr nj titull ttill. Freeman of the City

sht mimi q Ismet Krasniqi moripak di t m par, duke u shndrruarkshtu n nj krenari pr do shqiptart Britanis.Ismeti u lind n Vranoc t Pejs ku dhembaroi shkollimin fillor dhe m pasvazhdoi shkollimin e mesm n Pej

dhe nj pjes n Prishtin.

Shume hert ai ka filluar njbiznes privat n Kosov deri n sh-prthimin e lufts n Kosov , kur sit-uata u keqsua aq shuma sa u detyruat rrokte armt dhe ti bashkohet nj-sive vullnetare n fshatrat e Pejs.Angazhimi i tij gjat lufts ka qen ndy rrafshe. N at t furnizimit t nj-sive ushtarake t UK-s dhe civilvet rrezikuar me ushqime dhe materialet nevojshme dhe rrafshi tjetr q pasoim von, angazhimi i tij n njsitmbrojtse deri sa u plagos gjatluftimeve dhe u detyrua t braktis

Kosovn dhe erdhi n Londr n shta-tor t vitit 1998.

Ismeti shprehet se Duke prfituar ngaprvoja n biznes n Kosove, edhe nLondr pata fatin dhe shum shpejtfillova me nj biznes tjetr ktu, - duketheksuar se,-Britania e Madhe shtnj vend i mundsive dhe kushdo q

punon shum mund t arrij at q as-piron.

Ardhjen deri tek mimi ai thot sesht fal ktij angazhimi dhe ksajpune duke arritur q t krijoj kontaktet rndsishme t cilat edhe m kanmundsuar q t marr kt titull, Free-man of the City, q ndonse shttradicional dhe simbolik, ka nj rendsi

pasi isha shqiptari i pars i Kosovs qe kam marr kt titull.

Freeman of the City sht nj mimq u dedikohet t gjith atyre q puno-

jn shum dhe q arrijn t kuptojn seBritania e Madhe sht vend i mund-sive dhe q duhet shfrytzuar ktomundsi.

Kt mim Ismeti ia dedikon t gjithatyre q kan pasur nj udhtim tgjat dhe t mundimshm deri ktudhe q kan arritur prtej ndrrave ttyre prej puns s tyre.

N mesazhin pr shqiptart e BritanisIsmeti thekson domosdoshmrin e in-tegrimit n shoqrin britanike e cilaka qen mjaft zemrhapur dhe posar-isht pr shqiptart ka qen shum kor-rekte dhe mikpritse.

Shqiptaret duhet jen krenar dhekurr mos ti humbin shpresat se njdit do t arrijn at qe presin dhedshirojn.

Ismet

KrasniqishpalletFreeman

of the City


8/24

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 8

nGA EMAnUEL BAJRA

Po q se iu bie rasti t shpen-zoni pakz koh nprdyqanet e supermarketet e

Londrs, do t vreni sendryshimet n mime nuk janvetm simptom e nj vendi speci-fik sado i pasur a i varfr t jet,por ato m tepr tregojn faktin sene kemi nj inflacion n t mira(goods) dhe deflacion n t holla,ka me nj formul m t thjeshtekonomike tregon se vendi shtn nj kriz bilanci ku papunsiasht n stagnim ( qe do t thotlajm i mir pr qeverin n planafatshkurtr) , prderisa shtren-jtsimi ve sa shkon e rritet ndrsaniveli i rritjes s pagave si n sek-torin privat edhe at publik ka stag-nuar pr tri vite me radh.

Shum analistekonomist dhe komentator medi-ash t ndryshme vejn fajin tekdeficiti buxhetor dhe pasojat e qev-

erisjes Laburiste t Kryeministrit tfundit Laburist Gordon Brown. Atafajsojn Laburistt n qeverisjene fundit pr arsye se ata lan q tbalonizojn xhirollogarin kom-btare duke shpenzuar me tmadhe pr t varfrit q vinin nformn e Takss kreditore, Ndih-ms sociale pr fmij, Ndihms

sociale pr t punsuarit aktiv mefmij, ndihms sociale pr tpapunsuarit dhe q jan n krkimpune. Me ardhjen e Konserva-torve n pushtet q jan n koali-cion gogolsh me liberaldemokratt, i tr narracioni poli-tik dhe perspektiva ekonomike undryshua.

U ndryshua prs keqi n aspektin e bilancitekonomik e buxheteve t famil-jeve. Sot , sipas statistikave t dalanga Agjensia Kombtare e Statis-tikave (ONS ) del se inflacionisht rrit pr m shum se 2.7%brenda tet muajsh prderisa rritjae nivelit t interesit nga banka qen-

drore e Anglis do t rrit borxhinfamiljar pr m shum se 10%brenda 12 muajsh.

Ndoshta kto figura enumra ststistikor nuk prbjnndonj lajm t madh ose t rnd-sishm, por ama do t ken efektedhe m t madh kur t observo-jm brenda dy vjetsh q rrogattona nuk rriten, ushqimi shtrenjto-het pr m shum se 3% prej vititn vit, pasiguria n punsim ve sarritet prderisa krkesat ekonomikeve sa rriten nga viti n vit. Poashtu vlen t prmendet edhe njfakt i rndsishm q redaksia egazets son ka prmendur nfaqen e par t numrit t kaluar ,plajtin e komunitetit ton pr t

rezervuar bileta Fluturimi pr se-zonn e gushtit , nj fakt q jepdrit t qart se gjithka do t jetedhe m e shtrenjt n vitin q vjendhe vitin pasues.

Deri m tashti ju keni pasrastin t krkoni n m shum sedy dyqane pr t vrejt variacionetn mimet e produkteve . Ndoshta

n njrin prej dyqaneve keni vre-jtur se buka sht 0.15p m e lirse n supermarketin lokal q ofron

zgjidhje m kualitative por kush-ton m shum. Mos ndoshta kenivrejtur q n njrin prej mish-toreve mimi i mishit t kuq tvicit kushton 1.50p m shum sepo t blesh t njjtn n supermar-ket e kshtu m radh. Ekonomitfamiljare n prgjithsi vazhdojnt rrudhen. Supermarketet n anntjetr nuk ndihmojn fare kur atabjn se gjoja po lirojn produktete tyre n ndrkoh ato ofrojn edhenjfishin m shum shitje n kuan-titet pasi q ofertat jan n rritjedhe blerja nga konsumatori shtn nivel.

Nga statistikat del seprgjat t jetuarit prafrsisht30% e t ardhurave tona shkon nshpenzime t ushqimit. Pastaj sta-tistikat na tregojn se ky trend dot jet n rritje e sipr n vitet nvazhdim pasi q produktet ushqi-more dita-dits po bhen trende(brands) duke u mbshtjelle n

paketim dinjitoz dhe paraqitje luk-soze. Kjo na qon te nj observimtjetr interesant q na ndihmon t

konkludojm se pabarazia emimeve detyrimisht na on te njkonceptualizim krejt tjetr dheatipik se perceptimet e thella nabjn q t vlersojm ose prano-jm pabarazin edhe n raportettona ekonomike ka natyrisht do tthot se ne si shoqri ndahemi nata t vlefshm pr kolektivitetin,ata t cilt jan t nevojshm , nnevoj, t pasur e t fuqishm siedhe ata pr t cilt pak kush ku-jdeset - t varfrit dhe skamnort qnuk jan t pakt edhe n Britan-in e Madhe. Edhe dika tjetr pr-para se t harroj. Nga kalkulimet

e bra me mesataren e inflacionit4.5% t vitit 1980, del se po q sedikush dikund ka bler dika nvler prej 15.000.00 n vitin1980, sot t njjtin produkt e gjenme mim t fryr prej 54.557.00.Ekonomia duke ec n kursin nor-mal, mimet duke u mendur.

Papunsia, shtrenjtsimi dherisit e pabarazis n perndim


9/24

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 9

Bashkatdhetart q vij prpushime Kosov, vazhdoj tprballe me probleme t dryshmegjat kalimit pr territoret evedeve fqije. Miistri i Diaspors,Ibrahim Makolli thot se vetmrgimtart duhet t joftoj prt gjitha problemet, gase vetmduke raportuar mud t merreveprime kokrete pr elimiimi eatyre problemeve.

Ministr Makolli, bashkatdhetart

tan edhe sivjet vazhdojn t ken

ankesa pr problemet q hasin gjat

ardhjes pr pushime n Kosov. N

mnyr t veant ka pasur ankesa

ndaj autoriteteve t Malit t Zi. Pse

nuk po tejkalohen kto probleme?

E kemi pasur parasysh qbashkatdhetart tan gjat kalimitnpr shtetet tjera gjat ardhjes nKosov mund t hasin n pengesa ngam t ndryshme, sepse kjo sht prak-tik edhe e viteve t kaluara dhe ne nkontakte q kemi pasur me autoritetetqoft t Republiks s Shqipris,qoft t Malit t Zi kemi krkuar q teliminohen kto praktika t sank-sionimit t qytetarve tan q kalojnnpr territorin e ktyre shteteve. Nann tjetr ne i kemi ftuar mrgimtarttan q pr t gjitha problemet qmund ti hasin gjat kalimit npr ktovende, Shqipri, Mal t Zi, Kroaci,Serbi, sepse nj pjes e madhe emrgimtarve tan e prdorin edhe ter-ritorin e Serbis pr t ardhur nvendin ton, q t na mundsohet ndr-marrja e veprimeve t drejtprdrejta.

Ne kemi deri tash nj numr t krke-save, t shqetsimeve t mrgimtarvetan n raport me autoritetet endryshme dhe kto ankesat e tyre nemenjher i procedojm edhe pr tisanksionuar ata q merren me veprimet tilla, por edhe pr ti parandaluar t

tjert. N kt kuadr Ministria e Di-aspors ka vn n funksion dy numrat telefonit t cilt jan t qasshm 24or n dit dhe n momentin q nekemi kur ne do t kemi ndonj ankest mrgimtarve tan sa i prket traj-timit t tyre jonjerzor n territorin eRepubliks s Malit t Zi, ne men-

jher do t vm kontaktet me au-toritetet e Malit t Zi n mnyr q

praktikat e tilla t eliminohen.

A keni pranuar deri m tani ndonj

ankes konkrete nga ana e bashkat-

dhetarve lidhur me kto probleme?

Deri sot ne nuk kemi pasur ndonjankes ndaj tyre. Ne jemi t vetdi-

jshm q autoritetet e Malit t Zi sikurn t kaluarn edhe kt vit mund t

paraqesin pengesa nga m t ndrysh-met, por pa pasur dika t drejtpr-drejt ne e kemi gati t pamundur q tthirremi n raste. N ann tjetr nekemi krkuar prej tyre n takimet qkemi pasur me kto autoritete dhe

kemi marr zotimin e tyre se gjithkado t jet n rregull, por megjithat n

praktik gjendja sht krejt ndryshe.

Ndrkoh edhe ardhja npr Serbi

vazhdon t mbetet problem pr

mrgimtart tan. Cilat jan prob-

lemet me t cilat prballen m s

shumti mrgimtart derisa vijn n

Kosov?

Kryesisht kemi t bjm me detyriminpr t dhn mjete materiale qoft nkufij qoft n vende t tjera, por shtnj problem se shumica nga ta nuk edeklarojn, nuk e thon saktsisht.Prndryshe ne iu kemi drejtuar edheautoriteteve ndrkombtare t cilatkan qasje t drejtprdrejt me Serbinq sanksionimet e tilla far kanndodhur edhe vitin e kaluar, n veantidetyrimi pr t pritur shum n radht gjata n kufij t eliminohen dhe qmrgimtarve tan tu krijohetmundsia e lvizjes s lir pa pengesa

dhe pa sanksionim ndaj tyre.

Nga ana tjetr, nj shqetsim tjetr qmrgimtart prmendin sht edhe

pagesa e sigurimit n kufij gjat hyrjesn territorin e Kosovs. A nuk ka qene mundur t eliminohet kjo taks prmrgimtart?

Ne kemi biseduar disa herme autoritetet prgjegjse n Kosov,edhe me Bankn Qendrore t Kosovssi autoritet mbikqyrs, por po ashtu

edhe me Byron Na-cionale t Kartonit tGjelbr. Jandeklaruar q prderisaKosova nuk shtantare e Kartonit tGjelbr ather shte detyrueshme policakufitare e siguris, prshkak se n tkundrtn, automjetetme regjistrim t huajme rastin e hyrjes nKosov do t mbesin

pa po lis t siguris.Ne kemi krkuar aqsa sht n mandatinton q t rishqyrto-hen t gjithamundsit n mnyr

q kjo polis kufitaree siguris t elimino-het ndrkaq t shihenforma t tjera prmest cilave do t mund

t mbuloheshin dmet eventuale qmund t shkaktohen nga ana e autom-

jeteve me regjistrim t huaj n Kosov.Pr fat t keq kjo vazhdon t mbetetedhe m tutje n fuqi. Ne do ti shfry-tzojm t gjitha mundsit n raportme kto institucione t pavarura prgjetjen e nj zgjidhje t knaqshme prt gjith.

Ju si ministr i Diaspors sa vlersoni

se sht Kosova e gatshme ta pres

fluksin e madh t mrgimtarve, nmnyr q ata t kalojn pushime sa

m t mira n Kosov?

Besoj se edhe mrgata jon e kamirkuptimin dhe ne t gjith ktu prgjendjen q sht n Kosov, sht njgjendje q nuk i atakon vetm mrgim-tart por t gjith neve. Ndrkaq nann tjetr ne po prpiqemi q merastin e qndrimit t mrgats son nvendlindje t organizojm aktivitete

nga m t ndryshme, qofshin ato kul-turore, edukative, sportive e t tjera.

N kto aktivitete nj pjes mjaft emadhe e tyre zhvillohet nga vet kri-

juesit e mrgats. Ka qen dhe mbetetnj interes i yni q n kto aktivitete t

paraqiten vlerat e mrgats son. Nann tjetr kto aktivitete tashm kanfilluar, para disa ditsh ka prfunduarkampi i par veror me nxns nga mr-gata ndrsa gjat ktyre ditve ka njmori aktivitetesh t cilat zhvillohenkryesisht pr mrgimtart tan.

A ka ndonj ndryshim t agjends s

aktiviteteve krahasuar me vitet e kalu-

ara. Cilat jan risit e manifestimeve

t sivjetme?

Tash seciln her ka avancim n tgjitha fushat. Ne kemi br prpjekjeq vet interesimin e mrgats son tazbatojm ktu drejtprdrejt. Ka njmori aktivitetesh t cilat do t organi-zohen nga mrgata, ndrkaq Ministriae Diaspors sht kryesisht nmbshtetje t ktyre aktiviteteve qzhvillohen nga vet mrgata. E kemi

par t arsyeshme q opinioni nKosov t njihet drejtprdrejt me vleratq krijohen n mrgat dhe ne si Min-istri e Diaspors jemi t gatshm q prsecilin aktivitet i cili vlersohet ngaana e mrgats me interes pr tushfaqur n Kosov, ather t jemi ndispozicionin e tyre. Dua t besoj se

gjat ktyre aktiviteteve edhe opinionin Kosov, por edhe mrgimtart do tmund t prcjellin nj program qzhvillohet n qendra t ndryshme tKosovs, q pr qllim ka deri dikuedhe vet brezat e rinj kryesisht ata q

jan lindur dhe po rrit en n vende tndryshme t bots q t njihen m prs afrmi me kulturn e vendit torigjins.RADIO KOSOVA

Makolli: Mrgimtart duhett na njoftojn pr problemet

Aprbn lajm kur nj shqiptar i ardhur vetm pak para pak vitesh n Mbretrin eBashkuar, si refugjat (me skaf apo maune), pa ditur t thot as mirmngjesi apokam uri, ka arritur n vetm pak vite t kthehet n modelin e njeriut t suksesshm.

N vetm pak vite ka arritur jo vetm t punsohet apo t punsoj bashkatdhetart e tij , por

t punsoj edhe britanikt...(pa harruar q jan shqiptar). Raste t tilla jan vrtet t

shumta dhe ne do t prpihemi q n do edicion t sjellim modele t tilla, duke besuar se do

t mund t realizojm nj nga dimensionet e misionit ton . Besojm se publikimi i profileve

t tilla, do t jet nj proces sinteze, q do t shndrrohen n nj fanar q ndriojn rrugn e

drit-shkurtrve, atyre q u ka humbur rruga n oborr, dhe q nuk mund t shohin jo m larg

sesa nj der kazinoje apo tavolins s kafeve t strzgjatura, ku bisedat nuk mbarojn as-

njher, sidomos ato pr politikn. Jeni t lutur t na sugjeroni shembuj dhe modele t suk-

sesshm shqiptarsh n Britani. THE ALBANIAN [email protected] Tel: 0208216 9527

U

mim


10/24

qasje www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 10

nGA SAMI ISLAMI

Deri para Lufts s Kosovsdhe para demokraciss Shqipris londineze,

edhe pse njerzit magjistronin dhedoktoronin; kto ngjarje prfun-

donin pa ndonj publicitet tmadh. Mjaftonte q nj komision icaktuar i fakultetit etj. t jeptevendimin se ky apo ai kandidatishte i denj t merrte nj titullakademik; q ishte dika vrtetmeritore. Se pr ata q kryeninthjesht nj fakultet a shkoll tlart, ishte dika aq e rndomt sanuk onte fare pesh.

Dhe ja, koh t reja dhe zakone treja! Me demokracin, u hapShqipria londineze, u liruaKosova! Iku kush iku dhe mbetikush mbeti. Pas lufts n Kosoverdhn ndrkombtart, pr tutreguar shqiptarve, prve tjerash,edhe kulturn dhe t arrituratbotrore! N kto kontingjente (sipjestar t UNMIK-ut) nukmunguan as ndrkombtar ngaBangladeshi, Pakistani Afgan-istani, q kishin sjell edhe pastapr dhmb dhe brusha pr timsuar shqiptart (t Kosovs)se si ti lanin dhmbt! N vendinton hyri kuca dhe maca si thon.Sepse u hap dera

Shqiptart e t dy anve t ku-firit; njra pjes e liruar nga njsitem totalitar komunist , kurse

pjesa tjetr nga sundimi serb, tetshm pr demokraci dhe pr liri,nisn t hapin biznese ndr m tndryshmet. Privatizimi filloi tlulzonte m shum se n asnjvend tjetr!

N mesin e ktyre bizne-seve, u hapn kolegje, univer-sitete private. U hapen aq, sa vetmKosova bri m shum univer-sitete private se krejt Anglia!Mbin universitetet dhe kolegjet sikpurdhat pas shiut, si thon! Taninxnsit e shkollave t mesme,posa diplomonin kishin mundsipr t zgjedhur kolegje ose uni-versitete private sa t donin. Poama me nj kusht: duhej t kishinlek se privatizimi kto i ka.

Paguaje shkolln n dat kesh sukses! Se pas kryerjess ktyre kolegjeve a univer-siteteve, a do t mundnin t gjeninpun apo jo, ishte shtje tjetr.Kolegjet dhe universitetet filluant mbushen me student. N rendt par, n kto universitete ekolegje u regjistruan dhe i kryen,madje morn edhe tituj akademik,qeveritart (ata q nuk kishin kryer

asgj para lufs, po tash u kishteardh uji n mulli, pse t mosshfrytzohej ky rast?!), pastaj de-putett, pastaj fmijt e qeveri-

tarve, biznesmenve, e krejt nfund, ndonj student nga prindrme biznese t vogla

Pr dy-tri vitet e para t pas luftsKosova u mbush me doktora emagjistra t shkencave! S paridoktoruan, si tham, ministrat(se atyre u duhej ti kishin ktatituj, pr t qen t denj t qn-dronin n pozita m t lartashtetrore dhe, natyrisht, tdshmonin se ishin edhe m tditurit !).Pastaj doktoruan osemagjistruan grat e disa minis-trave dhe t deputetve

A, mos t harrojm ttheksojm , se qysh prej pr-fundimit t studimeve t gjener-ats s par, n Kosov hyri nmode edhe nj lloj ceremonie,ku t gjith studentt q i prfun-donin studimet kurorzoheshinme kapua (tradit e ardhur ngaperndimi , sigurisht!). Dhe in-teresant se, q t gjith q regjistro-heshin n kto universitete private, t gjith i kryenin pothuajprnjher s tudimet! Ajo ka nukmund t anashkalohej ishte peri-

udha kohore. Ktu s paku nukshkelej ligji, se pr cilsi u papuna! Nuk ka ngecje ktu, seKosova po prparon mir! Sa hi-

jeshi , kur i sheh gjith kta dok-tor, e doktoresha , magjistr , emagjistresha me kapua ! Tlumt ne q i kemi! Paka se nukdihet se kan nn ata kapua!Nejse.

Me rndsi sht se nepo japim nj imazh shum tmir bots me numrin e intelek-tualve. Kta burra dhe gra pastaj, meq jan t kualifikuar, mundt hyjn n pun, madje pakonkurenc n poste m t larta tinstitucioneve shtetrore tKosovs. Shpesh m ka rn tidgjoj disa deputet e ministra tKuvendit t Kosovs (n veanti),t cilt doktoruan pas lufts nuniversitetet private ose edheshtrore, q me gjuhn q flasin,e q sigurisht sht edhe nj llojbarometri i ngritjeve intelektualet ktyre akademikve, t bjnt vjellsh. Kultura e shprehjes styre nuk e kalon nivelin e nj per-soni me shkoll t mesme! Dhekjo sht ana e vrtet e medaljes!

Po ama kta doktoruan! Ktakan edhe fotografit, si dshmiq shpesh i botojn edhe n media,

pse jo edhe n rrjetet sociale, si nfb, apo twitter me kapua katrorn kok q simboliozojn njerzit engritur . N rangun pak m t

ult jan kolegjet. U hapn ngjith Kosovn aq shumkolegje sa q nuk e di kush tthot sakt se sa jan. Edhe ktu,si n universitete, kriteri ishte sakishe lek dhe sa kishe t njo-hur. Nuk ka raste q dikush ngastudentt t ket prsritur vitin!Se edhe nse ndonj prej profe-sorve do t ngulte kmb pr tmos e kaluar ndonj student, dot kishte efekte t dyanshmenegative; pronari i biznesit nukdo ta lejonte, se do ti rrezikohejatij biznesi, me gjas edhe profe-sorit rroga!

Kta student e studente,kur i sheh duke shkuar n univer-sitete, a kolegje fiton prshtypjense jan duke shkuar sa pr takaluar kohn. M rastisi nj hert jem para nj kolegji n Prishtinn kohn kur studentt shkoninn msim dhe u befasova , se nukpash student me anta. Pothuajt gjith shkonin me duar nxhepa! Derisa po qndroja parakolegjit takoj nj mik timin ngakoha e studimeve tona, shum vjett para lufts. Dhe derisa po bise-

donim pr punn e studimeve, aima priti: E kam nj kusheri timinn kt kolegj.

Nj dit e mora me vetur

dhe e solla deri ktu. Kur u kthevavrejta se e kishte harruar nj fle-tore me shenime n veturn time,t ciln, serdhi me e marr kurr!Nj dit i shoh n internet se egjith gjenerata e kusheririt timkishte dilplomuar! T gjith kishinvu kapua n kok (djem e vajza).Edhe kusheriri im kishte vu ka-puin n kok! T gjith i kishinprfunduar studimet! Ky shtrealiteti i studimeve private edhesot e gjith ditn! Dhe m e keqjasht se ata nesr do t hyjn nvende t ndryshme t puns qkrkohet shum prgjegjsi profe-sionale! Cilsi se jo mahi!

Ky revolucioni i ka-puave, n kohn e ktij tranzi-cioni t tejzgjatur, ka shum tngjar q shpejt, si dshmi pr pr-fundimin edhe t matures, prashkolls s mesme, ( pse jo edhe tshkolls fillore!), t hyjn n modkapuat. Askush nuk mund t nandaloj t knaqemi me suksesettona! Edhe n qoft se, sot pr sot,pr nga cilsia jemi n fund tpusit, bile me kapua jemi tpart!

MODA E KAPUAVE

www.thealbanian.co.uk


11/24

NGA QAZIM SHEHU

Shime pr romai:U kam qe

Mathauze, t au-torit Shped Topollaj

Poeti , shkrimtari, kritiku i talentuarShpend Topollaj, gjithnj e m tepr podshmon se sht n vlugun e nj kri-

jimtarie t suksesshme, me zgjerimin enj game tematike q vjen prherduke marr konture t reja t shfaqjes;njkohsisht ai sht nga ata t rrallshkrimtar q manifeston nj narraciont mbushur me bulza jete dhe i prketdetyrimisht imponimit t natyrshm

pr ta uar deri n fund.Ky mendim msht krijuar q hert, po mù prfor-cua teksa lexova romanin e tij t fundit,nj roman biografik, t cilin mù desht mos e lshoj nga dora prej magjiss rrefimit dhe stilit elegant, ku ishtethn ajo q duhej e asgj m tepr.Kjo tregon se kur shkrimtari e njehmir lndn dhe ka pasionin pr ta tra-

jtuar at brenda fuqis s vet krijuese ,larg do mode apo poze, vepra t tilladalin mir dhe t gzojn e duhen vnre, duhen rekomanduar n kt tollovileximesh.

Romani q po paraqesim shtmbshtetur n nj figur, Ahmet ekaj,malsor nga Shipshani i Tropojs, i cilisht nj nga heronjt e Rezistencskundr fashizmit, nj nga lufttart eliris, q e pagoi kt rezistenc nkampet famkeqe t nazizmit dhe qvetm fati e shptoi gjall. Edhe psekan kaluar disa dekada nga ajo koh,

edhe pse jan shkruar pr kt temnga shkrimtar t till si,Erih MariaRemark, romani n fjal paraqet njdshmi t re, paraqet nj kolor t riartistik, larg do ngjashmrie brendangjashmris s tmerrit dhe t lojs s

prgjakshme, makabre q kreu nazizmimbi njerzit. N kt kuptim romani iShpendit e sjell pa droje, me freski,skenn e prgjakshme t fashizmit ngjith udit e saja ngjethse,dhe pa-suron kt tem me nj nerv t ri artis-tik.

I gjith romani, vn n vetn par,nga rrfimi i Ahmet ekajt-na dsh-mon at luft t prhershme q bnkta njerz kundr pushtimit dhe push-

timeve, dke mbajtur t gjall iden eliris dhe t shpress, dashurin prnjerzit dhe jetn, besimin se nj eardhme m e mir do t vinte pas zh-dukjes s kolers fashiste.Kjo ide, q

jepet n indet e nj narracioni t tej -dukshm e t ngroht, universalizohetn do koh dhe merr kuptime t sen-tencave filozofike , kur sht fjala prt prballur t keqen, mungesn e liris, pr t mos toleruar dhunn. Kshtuideja aktualizohet dhe merr konota-cione shprehse , jasht do modi-fikimi, brenda natyrshmris svet.Kjo ide t bn krenar se ajo silletedhe si trashgimi nga brezat paraard-hs, nga ata prindr me moral t forte me dashuri t pafundme pr familjendhe fisin, pr njerzit n trsi, qkishin instiktin e kohs dhe tndrgjegjshm manifestuan urtsi n

prballjen e sfidave t saj. Pr kt ndi-

het krenar edhe i biri i Ahmetit, Faslliekaj, avokat i nderuar.Kjo krenarimerr vlera t shumfishta sot,kur gjith-nj na duhet tì rikthehemi s kaluars

pr t par vlerat e saj m t bukura, saher tronditen vlerat e sotme. Edhekt ide e realizon bukur romani i Sh-

pend Topollajt, gjithnj duke i qn-druar besnik nj kompozicioni t

ngjeshur, n largim ndaj pjesve tteprta.N letrsin shqiptare shtshkruar pr temn e tmerreve tefashizmit nga Petro Marko, apo ndonjautor tjetr. Petro Marko e ka pas mt leht pr t shkruar, sepse i ka pr-

jetuar vet, ndrsa Shpend Topollaj kapasur vshtirsi, por duke pas imagji-natn e shkrimtarit ,dashurin prtemn , nj material t bollshm ln-dor, ai ka arritur ta nnshtroj kttem n kufijt e nj natyrshmrie t

besueshme, duke na dhn gjith aut-encitet traditat zakonet n Malsin eGjakovs, marrdhniet fisnore, di-alogjet dhe mendsit e njerzve nkoh, sjelljet e tyre, veprimet q kodi-fikohen e marrin vler prej nj rryme

qindravjeare, rastsit fatlumtura pasnj tmerri t gjat q provokohet ngavdekja q t rri mbi krye, rastsit qsjellin gjmn dhe t papritua t tjera

her t kndshme e her t paknd-shme.

Romani i Shpend Topollajt e sjell fig-urn e Ahmet ekajt n disa plane, sinjeri i nj krahine t caktuar, Ship-shanit, i lindur nnj mjedis ku njihet

burrria, besa, maturia, kujdesi prnjerzit e familjes dhe respekti tradi-

cional i malsorit ton pr gjithnjerzit t cilt n roman prmendenme emra reale dhe t profilizuar brendanatyrs s tyre;si njeri q i bashkohetrezistencs pr liri dhe provon rreziqet pafundme n prpjekjet pr ta real-izuar kt liri, athere kur zymtia elufts nuk jepte shpres; si nj njeri q

provoi tmerrin e Mathauzenit, tmerr qprshkruhet n faqet m t gjra t ro-manit.

Tentativa e shkrimtarit pr t dhn di-mensionet e jets njerzore n rrethanat disfavorshme, nuk sht e pasukse-shme, prkundrazi n kt prpjekje t

prshkrimit ravijzohet bukur portreti injeriut q nuk e humbi kurr kurajon,

as shpresn dhe qndroi ballhaptprball vshtirsive t panumrta qlejonte kjo luft mizore dhe ab-surde.N faqet e romanit t Remarkut

pr kampet shfarossejepen me dhjetra skena ngatmerri,dhuna, poshtrimi injeriut dhe denatyrimi i njforce t verbr t bishsnaziste. Ky roman shtShkndija e jets, t cilinnj mas e madhe lexue-sish e njeh mir. Por per-sonazhi Ahmet ekj sjell

pamje t cilt nuk jan tnjohura ose plotsojn njtipologji t krimit. Ato

pamje dhe raste tmakabritetit nazist pr tcilat fantazia m e shfren-uar do lodhej duke i prod-huar.Dhe n t gjith ktspikat dashuria pr jetn,sakrifica dhe vetsakri-fikimi i shqiptarit i, cili u

masakrua n vend t po-lakut ,megjithse ishte m ifort se ai, pse ai,polakukishte nj familje q e

priste. Vitet do bjnttyren dhe i biri ,Faslliu ,doshkoj nj dit n muzeunMathauzen, e atje, tek tytae pushks n skulpturn e

partizanit shqiptar ai do tgjej nj lule, para se tavendoste ai. Ishte djali i

polakut q vinte do vit atydhe vendoste kt lule nshenj mirnjohje ndajshqiptarit trim q u sakri-fikua pr baban e tij.Rastet tilla jo vetm jan poet-

ike -dramatike,po ato japinnnshtresn e nj ideje tmadhe sublime:popujt ,njerzit, jan njsoj, hu-manizmi dhe sakrificasht sa e lasht aq e re, ajosht filli i art q i lidhnjerzit, ndrsa jan ide-ologjit dhe klanetmashtruese oligarkike q i

prodhojn ato si mashtrim i verbrt qi hedh popujt n luft kundr njritjetrit.Ahmet ekaj nuk u b dshmi-tar i ksaj, u b i biri, Faslliu, po kjo emadhron edhe m shum at sakrificsublime t lufttarit t liris.Romani iShpend Topollajt e sjell figurneAhmet ekajt n rrethana t ndryshme;shptimi nga ky kamp famkeq,i ngjetnj balade popullore, nga ato baladattip t popullit q kan t bjn me rik-thimin e njerzve q nuk priten m, asshpresohen se do vijn.

Kthimi i Ahmetit n shtpi, ku nuk enjohin fmijt e vegjl t cilt ai nuk injohu, i ngjan pikrisht balads popul-lore, i ngjan atyre rasteve t jashtza-konshme t jets n rrethana mizore kuhumbet do shpres. Po ja q kshtundodh, sepse nj dit do t ndodh me bukura, m e mira pr njerzit e mire,rezistent ndaj s keqes s prbotshme.Jeta do mbjell filizat e saj mbi gr-madhat e shkatrrimit, jeta n raportme vdekjen, terrorin sht e pashkatr-rueshme.sht nj nga momentet m

t bukura ,m emocionuese, kthimi iAhmet ekajt n shtpi. Po ajo shtpie dashur, po ai burim po ajo rrug, ato

gardhe dhe ato kopshte. Dhe zri injerzve t tij t dashur ,njerzit qthirren.sht nj rikthim n jet, pasi

jan kaprcyer tmerret dhe rratht eferrit q ngushtoi jetn deri n zhdukje.Poetika e prshkrimit t autorit arrinkulmin, natyrshmria jepet sikur autorit jet pjesmarrs i ksaj skene.Ajosht forca e jets t ciln autori embart si nj frymzim i prhershm nfaqet eromanit dhe ka fuqin imagjina-tive ta prshkrua pa asnj artific.Di-mensioni i figurs s Ahmet ekajtsht nj dimension tejet human, di-mensioni i njeriut, burrit malsor imbruajtur me virtyte, gjendur shpeshn rrethana ekzistenciale, po kurr itrusur para tyre, sht dimensioni injeriut q kurdoher ka br mir edhe

pse e kishte n dor t bnte tkundrtn, kujtojm rastin kur ai ishte

xhandar n Puk dhe nuk edekonspiroifshatarin q kishte nj arm, apo rastet tjera nga jeta e vet.Dhe n kt pr-shkrim t tij ,t mirat q ai ka br n

jet vijn dhe shprblehen prmesrastsive t bukura, nga njerz tmir.Ky mesazh ndoshta vrteton njt vrtet hyjnore, po m s shumtiedhe nj praktik t jets apo nj sen-tenc se e mira gjen t mirn.

Me romanin e vet, Shpend Topollajrreh nj tem q pakkush e ka trajtuar,

j tem t largt, t rrahur nga letrsiaeuropiane dhe nga letrsia doku-mentare, po merita e tij sht se duke

kapur nj jet njerzore n rolin e pro-tagonistit t lufttarit t liris,ai e plot-son kt tem, madhron kuptimin esaj, e sjell gjith lndn jo thjesht si nj

prshkrim kujtimesh, sado t bukuraqofshin, po m shum n ide, t cilatmbeten t freskta dhe aktuale.Pasi elexon me nj frym romanin t mbetetn mendje figura e ktij malsoritrim,t urt bujar, me nj prkushtim tmadh ndaj familjes dhe shokve dhendaj atdheut dhe liris. Duke eshkputur nga rrethanat konkrete pr tasjell at n prafrimin e nj person-azhi letrar, mund t themi se si person-azh letrar ai mbetet tepr i realizuar,kthehet n nj vler prfaqsuese tgjith atyre njerzve t mire, t ciltnuk kursyen asgj pr nder e dinjitet,t cilt sakrifikuan do gj dhe treguantrimri t pashoqe n aspiratat e tyrenjerzore duke materializuar n karak-terin e tyre vlerat m t mira t shqip-tarit.Vet prshkrimi n vet t par ,

jo vetm q e bn m binds romanin -nj mnyr rrfimtare q afron distan-cat shpirtrore-,po ai kohn dheindividin i kalon sa her n planet enjri tjetrit, duke e nnvizuar iden sedo koh sado e verbr dhe e

paarsyshme q mund t jet-ajo kurrnuk mund ta shnoj veten pa vullnetine njerzve q shnojn at.Dhe fat-mirsisht ,vullneti i njerzve n Luftne Dyt Botrore q shnuan sakrificatdhe prpjekjet pr liri , qe m i madh sevullneti i atyre q dshironin t

kundrtn.Prandaj dhe triumfoi liria.

FIGURA E AHMET ZENEL EKAJDSHMI E VUAJTJES DHE KRENARIS

speciale www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 11


12/24

I F C F

www.ifcf.co.uk [email protected]


13/24

I F C F30 Minerva Road,

London,NW10 6HJ

www.ifcf.co.uk [email protected]


14/24

opinion www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 14

nGA ALBIn KURTI

Salla e Kuvendit t Kosovs shtme dysheme t pjerrt sikursesalla e teatrit apo kinemas.

Mund t gjenden edhe ngjashmri ttjera me teatrin a kineman, mirpo jo

pa i ofenduar teatrin e kineman, andajle ta lm qmtimin e ksaj analogjie.Ose, m mir, le ta vazhdojm edhevetm n nj element tjetr: para hyrjesn salln ku mbahen seancat plenarendodhet bufeja ashtu sikurse edhe teteatri e kinemaja.

Pr ta br gjith kt situatedhe m interesante, salla e Kuvenditt Kosovs e ka edhe nj bufe tjetratje lart n daljen nga salla. Ksisoj,

salla e Kuvendit t Kosovs ndodhetn sandui midis dy bufeve, njraposht n hyrje dhe tjetra sipr tekdalja. Prderisa n teatr e kinema

bufeja sht e mbushur me njerzit qpresin t hyjn n sall pr t parshfaqjen a filmin, nuk sht aspakkshtu n rastin e bufeve t Kuvenditt Kosovs. Aty, m par mund tthuhet q deputett presin n sall

pikrisht para se t shkojn n bufe.Nuk mund t shpjegohet

ndryshe fakti se jan aq t shumt ataprfaqsues t popullit q kalojn mshum koh n bufe sesa n sall kumbahet mbledhja. N kt mnyr,salla funksionon si linj transitoremidis dy bufeve. Bufet jan stacionetndrkaq salla sht infrastruktura q ilidh ato. Vendi i deputetit sht n sall

porse Kuvendi sht n bufe. E thnndryshe, nuk sht bufeja n Kuvend

por Kuvendi sht n bufe.

Por, jo vetm kaq. Bufejasht edhe e vrteta e Kuvendit. Ntavolinat e bufes shihen s bashku de-

putett e pozits e qeveritart, nnjrn an, me deputett konstruktivt opozits, n po t njjtn an. Pinkafe e ndrrojn llafe diku nj menj, diku nj me dy a dy me nj, e dikudy me dy apo edhe m shum se kaq.

N sall ulset e pozits dhe opozitsjan fizikisht t ndara prej njra-tjetrs,mirpo jo edhe n bufe. Kafeja sht

preteksti i prsosur formal q t zh-duksh kufirin q ndan pozitn meopozitn, e cila kshtu bhet opozitkonstruktive.

(Ky konstruktivitet opozitar

sht konstruktivitet ndaj destruk-tivitetit qeveritar, gj q sigurisht sesht destruktive.) far flitet njmend

aty? Cilat jan fjalt qprzihen me avullin ekafes dhe maskohennga gjestet e kapjes sfilxhanit apo hedhjes ssheqerit n t? Ndoshtaflasin pr projektligjet q

po diskutohen nseanc? Ndoshta debato-

jn pr mot ivet dhe pa-sojat, vrtetsin,drejtsin a dobin eligjbrjeve t asaj dite?

Jo, natyrisht se jo.Llafet e bufeve tregojn q

shumica e prfaqsuesve t popullitjan krejt pak poli tikan e aq shumbiznesmen. Zaten, nuk sht e rast-sishme q koalicionet pr qeverisjemidis subjekteve nisin si koalicioneekonomike e financiare t interesave tngushta dhe jopublike pr tu formal-izuar e kurorzuar vetm m pas n

politik dhe publikisht.

E, megjithat, deputett eKuvendit dhe t bufeve, t bufeve dhet Kuvendit, duket se ndodhen prher

para zgjedhjeve. Nuk sht shtja samund t zgjedhin, por q duhet t zg-

jedhin. Ata vendosen vazhdimisht para

zgjedhjeve q duhet t bjn e t cilatnuk i zgjedhin. Mund t zgjedhin porse

jo nse duan t zgjedhin. Mbase kjo dot mund t funksiononte si prkufizim

pr vet konsumerizmin. Deputett nKosov nuk marrin vendime

por przgjedhin oferta. Kjo do t thotse ata nuk jan politikan por kon-sumator. Przgjedhin cilin amenda-ment e votojn, n cilin grup miqsiea komisioni parlamentar marrin pjes,cilin kandidat pr kt bord agjencieapo at ndrmarrje e favorizuan. K-sisoj, ata ndrtojn identitet t tyre

prmes akumulimit t zgjedhjeve qbjn por q sjan vendime polit ike.Fundja, sot edhe liria sht e depoli-tizuar: ajo sht kufizuar te liria elvizjes s mallrave dhe t njerzve,madje mu me kt renditje e prioritet.

Me gjas fjala e cila dgjo-het m s shpeshti n ato bufe shtfjala shef. sht e mahnitshme qysh aqshum deputet e qeveritar e thrrasinnjri-tjetrin shef, shrbehen me fjalnshef ather kur i adresohen njri-tjetrit. Pra, shef i thot njri e me shefia kthen tjetri.

Edhe fjala angleze chiefedhe ajo boss n gjuhn shqipe prk-thehen njsoj: shef. N anglisht chiefsht chief of a tribe, pra i pari i fisitapo bajraktari. Ndrkaq, boss shtboss of a company, pra, pronar a

menaxher i nj ndrmarrjeje. N ktkontekst mund t thuhet q gjuha e sh-

palos qenien, se ajo e zbulon tvrtetn e politiks kosovare ku skemi

kryetar (demokratik) por shef (fisi abiznesi).

Shum qytetar ankohen psenga komuna a rajoni i tyre ska de-

putet ose ka pak deputet. Prvesesht shum m e rndsishme se fardeputetsh jan ata sesa prej nga vijn,thelbsore sht se nga far shtresashshoqrore vijn deputett p.sh. tvarfrit sjan fare t prfaqsuar kurseklasa e mesme sht pak e prfaqsuarn Kuvendin e Kosovs. E dim q

paga minimale n Kosov sht 175euro (pr pakicn e popullsis q kanfatin t jen t punsuar). Sipas rapor-tit t fundit t Banks Botrore nKosov del q 80% e popullsis son

jetojn me m pak se 114 euro nmuaj, q do t thot se jetesa e 80% tqytetarve t Kosovs nuk mundso-het as nga 2/3 e pags minimale! Ktanjerz nuk e kan asnj deputet, as nKuvend e as n bufe, ama bash asnjdeputet. Klasa shoqrore dhe jo ko-muna a rajoni jan pakrahasimisht mthelbsore pr prfaqsimin.

Prirja aktuale pr ta mirm-bajtur procedurn demokratike nKosov sht simptom se demokrac-in sarrin ta gjesh kund n Kosov

prvese (eventualisht) n procedur.Ndoshta pr shkak se procedura shtajo q duket? Ndoshta. Mirpo, nse

prpiqesh ta shptosh demokracinvese n procedur ather kjo sht

vet procedura e mbytjes pr-fundimtare t demokracis.

nGA JAKUP KRASnIQI

Kto dit n mediet shqiptaresht rikthyer tema e luftslirimtare, e cila solli lirin e

Kosovs, kulmuar me shpalljen ePavarsis s saj m 17 shkurt 2008.Ky rikthim vjen uditrisht tendenciozderi n skajshmri me qllimin e vetm

dinigr imin e njerzve t gjall e t

vdekur. Un nuk do t merrem me atoq thuhen pr t gjallt, pasi ata i kanmundsit t deklarohen vet. Un dot flas at q duhet folur n rrethana ttilla me abuzuesit e fjalss lir, dukerikujtuar at q ka folur dhe ka dashur

pr lirin ton, pr jetn ton dhe prardhmrin ton vet Adem Jashari.

Fundja, mua kurr nuk do t m kishteshkuar mendja se n Kosov ka ndonji arsimuar i mirfillt i edukuar nfrymn moderne apo tradicionale kom-

btare, q pr flijimin e Adem Jasharitdhe familjes s tij t flas me nj gjuh

barbare, aspak njerzore, si bri in-telektuali e shkrimtari i vetquajturA.I. n nj t prditshme (elektronike),m konkretisht, m 18 korrik (gazetaExpress). Por kjo nuk sht m e rndaapo m e dhimbshmja!

M e rnd dhe m e dhimbshme, me paprballueshme dhe q shahet dotsht tendenca q ky intelektual dheshkrimtar ta amnistoj krimin m trnd t mundshm t makineris n-

jerzore t Millosheviit! Ta amnistojkrejt at makineri kriminale, bashkme kriminelt e saj e faji ti mvishetAdem Jasharit, pr t cilin familja ishtegjja m e shtrenjt e mundshme nkt bot! Dhe nj hakmarrje t tillAdem Jashari nuk do ta ndrmerrte

mbi asnj familje t bots, pa marrparasysh prkatsin etnike. Dhe ktnuk mund ta dij askush m mir sesaun. Sepse i kam t freskta dhesmund t harrohen dot si krkesa ime

e sinqert br mikut e bashklufttaritAdem Jashari q t qndronte, t orga-nizonte, s kndejmi edhe t jetonte sam larg familjes si dhe prgjigjen qkam marr ndaj nj krkese t till ngaai. Nj prgjigje t till mund ta jeptevetm nj njeri me tipare tepr tveanta. Adem Jashari ishte me iden-titet t veant! I veant ishte si pratdhedashuri, ashtu edhe pr guximinnjerzor. Ndoshta faji i tij i vetm ishtese m shum se jetn n robri e dontevdekjen pr liri. Dhe kt nuk e kamdgjuar e as lexuar ta mohojn asmendjet m t ndritura t Evrops nveprat e tyre kapitale pr dashurin pr

jetn, lirin dhe atdhedashurin.

Sdo t ngurroja ta kuptoja edhe in-telektualin e shkritmarin A. I., sikurkjo (masakra ndaj familjes Jashari) t

ishte masakra e par dhe e vetmja apoe fundit serbe n Kosov, brenda njviti lufte tepr t pabarabart. Do takuptoja intelektualin monstr eshkrimtarin snob dhe kdo tjetr, qsht i paknaqur me heronjt egjall (un nuk besoj n heronjt egjall), me komandantt e lufts e t

pas lufts. Por pr t rnt pr liri edemokraci krkohet nderim, nderim s

paku edhe pa fjal miradije. T rntnuk mund tu prgjigjen monstrve,kujdestarve denigrues t kryevlersnjerzore flijuesve pr liri.

Po kujt po i flas?

Kjo q them vlen pr intelektualinnjeri, shkrimtarin e vrtet dhe kjo nukvlen pr prodhimin njerzor prej mon-stre. Pasi vetm nga ky dyzim lindinnjerz me deformime fizike e mendoresi n rastin ton, me intelektualindhe shkritmarin A. I.?! Vrtet nukkam sesi ta di, prej nga dhe pse ky sojintelektuali e shkrimtari shqip-tarve m shum ua preferon jetn nnt ashtuaujaturn Serbo-Jugosllavi, e

cila brenda nj viti lufte ka kryerdhjetra masakra, madje edhe mbifamiljet q nuk e kan br asnj rezis-tenc.

O intelektual dhe shkrimtar i shpi-fur, n Kosov kan ndodhur pa fundmasakra, mbi 13 mij njerz nuk jeto-

jn m! Pa folur pr dmet tjera q nukmund t llogariten e as t konvertohenn euro. A e di ky intelektual eshkrimtar, sa familje shqiptare kanhumbur m t dashurit e tyre, t tgjitha moshave edhe pa e br asnjrezistenc, bile edhe ather kur i kan

besuar makineris se Milloshit.Familje t tilla ka kudo dhe ngado nKosov, por intelektualit dhe

shkrimtarit, le ta themi, ton kjonuk i bn asnj prshtypje.

N fund, do t doja ti diskutoja mekt monstr jo duke e pandehur si in-telektual, shkrimtar, analist,qytetar dhe t arsimuar t Prisht-ins se un, qytetari i ksaj toke, ndje-hem i fyer, jashtzakonisht i fyer q njmendje e vetquajtur prdhos krye-heronjt e lufts lirimtare. Fundja assht racizm intelektual ky, i pash-

pejguar as nga shkenca ps ikanalitikefrojdiane apo jungiane pr nj nivel ttill shkencor vlersues pr legjen-darin Adem Jashari? Ishin masakrat e

Drenics, t Gjhakovs, t Rahovecit,t Therands, t Pejs , t Reakut etj.,etj., ato q e binden do shqiptar liri-dashs se nuk mund t jetohej apo

bashkjetohej me nj shtet q i vristen mnyrn m mizore qytetart evet, i dhunonin grat shqiptare pr t

prdhosur nderin dhe moralin e kom-bit, madje pr kt u bindn edheSHBA-t dhe BE-ja dhe e gjith botademokratike. Bota u bind, por ja qshqiptart nuk po binden, prkundrazi

gjarpri vazhdon t helmoj plagt eshum familjeve shqiptare.

A thua, a mund t gjindet n Evropn evlerave kulturore evropiane nj in-telektual monstr q do t merrte gux-imin pr t prdhosur heroin kombtarAdem Jashari si dhe luftn ton lir-imtare. Jo, kt smund ta bj askushq posedon ca vlera civilizuese, ngam elementaret. Evropa Perndimore,

jo, nuk e njeh kt gjuh , s paku jonga koha qkur u vendosn themelet eBE-s. Nuk besoj, q kjo form ban-diteske e komunikimit do ti ketshkuar ndrmend ndonj intelektualievropian. Nuk besoj, q kjo form kaf-shore e komunikimit kalemor do ti

kt shkuar ndrmend ndonj intelek-tuali evropian. Un po bindm pr tsaten her se pushka vret vetm njher, ndrsa penda n dorn e in-telektualit monstr vret prtej pushkse pas pushks. Ksaj populli do tithoshte:Mos e vet se tregon vet.Vrtet si n komunikimet gojora apot shkruara secili shprfaq, fytyrn evet, karakterin e vet, shpirtin apo pashpirtin e vet t deformuar. Sigurishtq intelektuali nuk vret as me pushk eas m fjal. Bisha vret sa her q i ipetrasti. Intelektualit monstr i shtdhn rasti!!!

KRIMI I MONSTRSINTELEKTUALE

Prfaqsimi n sandui


15/24


16/24

nGA ROZI THEOHARI

Kur po uleshim ngadal n aero-

portin Heathrow t Londrs,ndaj t gdhir, n gjith gjats-

in e krahut t djatht t aeroplanit ureflektua nj ngjyr roz e ndritshme.Ishin rrezet e para t diellit t vaktvjeshtak, pas nj udhtimi t lodhshmnpr natn e gjat atlantike. Pastaj dogj u mbulua nga mjegulla e dendurdhe nj shi i imt e I mrzitshm nadha mirseardhjen n tokn e anglo-saksonve. T vizitoni Londrn,

qytetin metropolit, i vjetr e i ri n tnjjtn koh, t gjitha shqisat dhe truri

juaj kthehen n nj aparat t madhregjistrimi. Ju ecni tr emocion nrrugt ku ka shkelur Shekspiri, Dikensidhe urcilli. Ju mahniteni q ngastolit e kurors mbretrore, tekndrtesat gotike e stilesh t tjera mod-erne, statujat, teatrot, muzeumet emdha etj.

Deri tek zhurma e rrmuja errugve t ngushtuara nga rryma pafund e makinave dhe e autobuzve tkuq dykatsh. E kundrta ndodh kurhyn n Oksford mbas nj udhtimigadi dy orsh, me autobus nga Londra.Befasohesh nga nj qetsi qiellore e tduket sikur ke hipur n makinn e

kohs e ke shkuar dhjetra shekujprapa. Nj ndiesi t t ill e pata qyshort e para t mbrritjes n Oksford,

pr t vizituar famil jen e vajzs simeaty. Qyteti mban vuln e ndrtesave tvjetra madhshtore t stilit gotik, tvendosura n nj rregullshmri tngurt gjeometrike duke krijuarimazhin e nj amfiteatri gjigand.

Historia e qytetit t Oks-fordit fillon n vitin 700 me legjendne nj princeshe saksone e cila, pr tshptuar nga mbreti lakmiqar, erdhi e ufsheh n nj pyll ku dhe ndrtoi njmanastir. Nj komunitet i vogl filloit rritet jasht dyerve t manastirit dheqyteti filloi t marr form e gjallri,me kishat, tregun, banjat, shtitoret dhemuret rrethuese q jan ende edhe sot.

Por ky qytet i vogl anglez ub i famshm qysh n shekullin e dym-bdhjet kur u ndrtua universiteti ipar n bot n gjuhn anglisht. Gjatshekujve q pasuan, deri n kohn esotme, nuk rreshtn s ndrtuarikolegje e biblioteka, qendra krki-more-shkencore e muzeume etj. ngam t dgjuarat e m t krkuarat n

bot. Sot numrohen r reth 39 kolegjeq i kan ndrtuar mbretrit, bishopet ekishave dhe pasanikt. Ndrtesat estilit gotik quhen ndrtesa t artasepse jan ndrtuar nga gur t skalisurt verdh e t fort q i rezistojnerozionit dhe kohs. Pothuajse t gjithandrtesat ngrihen n form kshtjellashmasive oktagonalesh, kupolash dhe

kullash me bedena ose me maja tmprehta, sipr t cilave qndrojn,sikur ndrrojn, kambana, sahat trrumbullakt, zogj metalike, shtiza e

shigjeta fluturuese. T gjithakto mrekulli pata fatin tiadmiroj ditve t ngrohta tshtatorit duke ecur me

vshtirsi rrugve me kall-drm, e shoqruar nganjerzit e mi.

Dhndrri im gjer-man, doktor I shkencave estudiues n nj nga kolegjete qytetit, gjat nj shtitjeje,m prezantoi me disa kolege profesor, dy-tre prej tyreemra t dgjuar n gjith

botn. Sigurisht, n kto sit-uata, njeriu e ndien vehten

pak ngusht, mundohet tizgjedh e tI mendoj mirfjaltDhe ja tek afrohete prezantohet ajo, e thjeshta,e mira, buzqeshura,shkenctarja shqiptare Mi-

gena Bregu, e cila ma shtonm tepr hutimin, por dhegzimin. E prqafova si tishim njohur prej kohsh, emora mnjan e I fola me zt lart, Cila qenka kjo

bashkatdhetarja ime q Ipaska buzqeshur fati kaqshum?

KORA - QYTETI I SAJ

sht Migena. Dhe, si njkorare, ska si t mos jet egjat, elegante, me nj fytyrtrheqse, dy sy gshtenj tmdhenj, t gjall e tlvizshm. Ndrsa flet ttrheqin vmendjen

buzqeshja q nuk i ndahetnga fytyra dhe anglishtja esaj me nj akcent t ad-mirueshm. Ecim me Mi-genn rrugve t Oksforditq glojn nga biikletat, zrat dhethirrjet e gzueshme t mijra studen-tve ardhur nga gjith bota.

Pyetjeve t mia t njpas-njshme vajza korare u prgjigjet memodesti ose ndonjher ndrron bisedduke m treguar ndonj kuriozitet ngaqyteti enigmatik i kolegjeve. Ajo ndalhapat para nj dyqani t vjetr membishkrimin, Dyqani i Lizs. shtfjala pr, Lizn n Botn e udiravethot ajo. Autori i Lizs, Lewis Carroll,ka qen matematicien dhe tregtar i

dgjuar n Oksford. Ngjarjet e libritzhvillohen rreth e rrotull Oksfordit. Nkt dyqan Liza ka psonisur

Ajo kujtoi dika nga fmi-jria e saj. Isha vajz e urt, thot, pake mbyllur, por me nj dshir e kuri-ozitet pr t msuar. E mbaj mend qfillimin e shkolls e prita me emociont madh; abetaren e aritmetikn imbaja tek koka e krevatit, jav prparase t fillonte shkolla. Shkolln e fillovame nj etje pr t msuar do gj. Qn klasn e par isha e vendosur pr tdal e para e klass, pasi doja t mer-rnja pjes n mbrmjet e nxnsve tdalluar t Kors, sepse aty jepeshinlodrat m t mira q gjendeshin nShqipri. Madje, me naivitetin e fmi-

js, e mbaj mend se ndonse pr trevjet me rradh dola e para e klass, m-suesja nuk m propozoi pr mbrmjene t dalluarve.

E zhgnjyer, kur e pyetamsuesen cila qe arsyeja, ajo mu

prgjigj se prindrit e mi nuk ishinpuntor. Si fmij 9-vjear q isha,u ktheva n shtpi duke qar dhe e in-dinjuar u thash prindrve se ishte fajii tyre q mua sm drgonin nmbrmjet festive sepse ata nuk ishinpuntore, praspunonin sa duhet!

Ky incident ishte prballimiim i par me doktrinn proletare, kur

pr her t par mu spjeguan diferen-cat klasore. Prindrit e Migens jovetm q ishin intelektual, Bahriu,

babai, inxhinier topograf n minierdhe e ma, Valentina, inxhiniere py-

jesh, por familja e tyre ishte prfshirtragjikisht n vorbulln e lufts sklasave. Qysh prej atij momenti Mi-gens iu b e qart se do ti duhej t

prpiqej t arrinte rezultatet m t lartaakademike pr t kompensuarmungesn e biografis s mir poli-tike. N nj far mnyre ky u b dhesynimi i saj n jet. Qysh n shkollnfillore ajo mori pjes n olimpiadat ematematiks e n konkurset e letrsis,q organizoheshin nga Shtpia e pio-nierit.

Me fillimin e shkolls tetv-jeare dhe studimin e anglishtes sigjuh t dyt, Migens iu hapn dyert

e bibliotekave pr leximin e letrsiss huaj. Dalngadal filloi edhe am-bicja pr studimet jasht shtet it n tardhmen. Dshir q i kishte rrnjt n

etjen e madhe t t rinjve shqiptar prt njohur botn e huaj, pr t pasur ateksperienc q ishte kthyer n ndrr,

pr shkak t mohimit.Kur fillova shkolln e

mesme, thot ajo, i vura vehtes si ql-lim q ta mbaroja gjimnazin meMedalje t art pasi kisha msuar seqeveria jepte bursa pr studime jashtshtetit, pr kta nxns. Gjat katrviteve t gjimnazit studiova me km-

bngulje jo vetm pr marrjen e notavedhjeta n t gjitha lndt, por edhe pr

pjesmarrjen n olimpiadat e rrethit, t

kimis e biologjis, pasi nj ngakriteret e marrjes s medaljes s aritishte dhe fitimi i nj mimi kombtarn olimpiadat. Isha me fat q n gjim-nazin Raqi Qirinxhi n Kor,kishim disa pedagog t cilt ishin t

predispozuar pr t krijuar kurse tavancuara jasht klase, pr t inkura-

juar nxnsit q kishin interes pr tecur m prpara se programet n tek-stet shkollore. Me ndihmn cilsore qmora nga msuesit arrita q, n vitin1993, t fitoja Olimpiadn Kombtaret Biologjis, si dhe Medalje ari, q

jepej nga Ministria e Arsimit.Mbas gzimit dhe festimit

n familje t plotsimit t ndrrs ssaj, pasoi zhgnjimi, kur Migena

msoi se qeveria shqiptare nuk jeptebursa pr jasht shtetit. E vetmjamundsi ishin disa bursa nga qeveriaegjiptiane pr t studiuar n nj Uni-

versitet Fetar, dika q sprputhej measpiratat q vajza i kishte vn vetes.

Ather ajo e kuptoi e u bindse duhej t prpiqej vet pr t fituar t

drejtn e studimit jasht. Ajo filloiFakultetin Juridik n Tiran e ndrkoh

prpiqej t merrte informacion prstudimet universitare n Britani,dshir q e kish pr arsye t lidhjesme gjuhn e letrsin angleze. Fat-mirsisht pr at koh, me revolu-cionin demokratik, sapo kishin filluart hynin informacioni, shtypi dhegazetat e huaja. Migens i ra n dornj broshur me informacion prstudimet n Europen Perndimore dhefilloi tiu shkruaje institucioneve di-rekt, pr t krkuar m shum infor-macion.

Ktu filloi dhe maratona njvjeare e aplikimit pr n universitetet

britanike. Nuk ishte e leht; vshtirsia

qndronte se korrespondenca duhejbr prmes letrave, interneti as qnjihej n Shqipri, dhe informacioniishte shum i kufizuar. Kur m erd-hn rezultatet e pranimit nga tri uni-versitete britanike, thot ajo, me tvrtet, m dukej e pabesueshme.Zgjodha Universitetin Heriot-Watt nEdinburg pr degn Mikrobiologji.Kisha lexuar pr kryeqytetin e Skocisq ishteshum i bukur prandaj nuk hezitova tzgjidhja Edinburgun. Zgjodha mikro-

bilogjin si degn q do t m jeptemund sin pr t eksploruar zhvil-limet e fundit n shkencat biologjike.

EDInBURGU

Pranimi n kt universitet ishte vetmhapi i par i realizimit t ndrrs s Mi-genes, mbasi egzistonte vshtirsia esigurimit t burimeve financiare. Bri-tania, nga vendet e Europs Perndi-more, ka taksat m t shtrenjtauniversitare. Migena filloi kontaktiminme fondacionet shqiptare kryesishtfondacionin Soros n Tiran, si dhe mefondacione t tjera n Britani. Filliminuk qe shum premtues, thot ajo, dhei dukej se pr munges fondesh do tahumbiste kt shans.

Gjithsesi me grantet e fon-dacioneve si dhe me ndihmen finan-ciare t familjes, ajo arriti t mbulojfinancimin pr vitin e par. Synimiim ishte sa t filloja universitetin, thot

ajo. Por m von i kisha vn qllimvetes q t arrija rezultate t lartaakademike e ti krkoja universitetitndonj burs nderi. Por pas gjith k-tyre prpjekjeve, pengesa e fundit ishtemarrja e vizs.

Pr shkak t procedurave ttejzgjatura pr dhnien e vizave prshtetasit shqiptar, ajo arriti n Edin-

burg n tetor t vitit 1994, tri jav mevones nga dita e fillimit t simestrit.Mbrritja n Edinburg ishte sambreslns aq dhe e vshtir, thotMigena. Pr her t par m duhej t

prballoja gjithka vet.Vshtirsiaqndronte n dy nivele.

S pari, studentt e tjerkishin krijuar miqsit dhe pr mua

ishte e vshtir t deprtoja n rrethet engushta studentore. S dyti, duke hum-bur pothuaj tri j av leksione kalimi iprovimeve ishte jo aq i l eht. Tri dit

profil www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 16

SHQIPTARJA Q U DIPLOMUA SHKLQYESHM NEDINBURG DHE FITOI DOKTORATN N OKSFORD


17/24

profil www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 17

mbas arritjes, pata nj takim me ko-ordinuesin e kursit.

Ai, duke ditur prejardhjentime nga Shqipria dhe fillimin mevones t universitetit, n mnyre tsjellshme m paralajmroi se sduhejt mrzitesha n qoft se ngelesha n

provimet e simestrit t par, pasi kishat drejtn e prsritjes. I jam prgjigjuratij me ngulm, Un skam ngelur nasnj provim deri tani dhe nuk mendoj

pse duhet t filloj tani. Q nga kjo

bised Migena premtoi me vete se dot dilte sa m mir n provime e tu tre-gonte pedagogve atje, se, n kundr-shtim nga paragjykimet, shkollashqiptare i kishte dhn asaj formim tknaqshm shkencor si dhe ambicien

pr konkurenc e arritje t l arta. Fi l-limisht ajo vajti me kasetofon pr tregjistruar gjith leksionin dhe tkishte mundsi ta riprpunonte gjatstudimit t saj privat. Fatmirsisht n

provimet e vitit t pare Migena dolinga t parat e kursit. Pedagoget ishinaq t impresionuar dhe e ndihmuan mereferenca t shklqyera pr aplikimetqajo bnte pr burs. N fund t vitit t

par ajo takoi zvends principialin euniversitetit, Dr.Brown, te cilit i krkoi

anullimin e taksave universitare.Mbshtetur n rezultatet e sajakademike si dhe n vshtirsit finan-ciare, Kshilli i Lart i Universitetitmiratoi anullimin e taksave q ishin8,000 pounds (14,000 $). Ky ishtelehtsim i madh pasi tani ajo e kishtem t leht pagesn pr koston e

prditshme t jetess. Si ka studiuarMigena gjat ktyre katr viteve t uni-versitetit, prpjekjet, kmbngulja dhedisiplina e hekurt n arritjen e suksesit,e tregojn provimet e saj pr-fundimtare,ku arriti t marr diplom t klasit t

par. Gjithashtu ajo doli jo vetm stu-dentja a par n kursin e Mikrobi-ologjis por edhe studentja e par n

gjith Fakultetin e Shkencave Bi-ologjike.

Pr kt arsye mori dhe dymimet m t larta t nderit dhn ngaHeriot-Watt University. Por Migenasht modeste e stregon m shum.Duhet tia nxjerrsh fjalt si me dar.Kur u ktheva n Amerik e u tele-fonova prindrve t saj q banojn nDallas, ata m treguan dika pr vajzne tyre. Migena kishte ardhurnga Edin-

burgu me pushime verore pran famil-jes dhe nj korrespondent i RadioKors erdhi n shtpi e mori n inter-vist. Prgjigjet e saj ishin aq tshkurtra e t thjeshta, sa, korart qe din mir jan universitetet bri-tanike, kur e dgjuan emisionin e ra-

dios, nuk u knaqn.

MIGEnA nE BOTEnE OKSFORDIT

Vajza e Kors fitoi nga UniversitetiHeriot-Watt medaljen, Watt-ClubMedalMedalja e argjendit dhnstudentit me rezultatet m t larta nFakultetin e Biologjis dhe Loise-Fletcher Memorial Prize, mim idhn pr studentin me rezultatet mt larta n kursin e Mikrobiologjis.Ishin kto mime q e ndihmuan Mi-genn t fitoj t drejtn pr t vazhd-uar doktoratn n Universitetin eOksfordit, nj ndrr e objektiv q ajoia kish vn vehtes prej kohsh. Pran-

imi n Oksford ishte pr t nj gzim iveante pasi ajo e kishte admiruar Oks-fordin si nj nga qendrat ku kishin hed-hur rrnj arsimi dhe kultura

europiane. T bhesha pjes e ktijkomuniteti, thot ajo, ku t kishamundsi t prezantoja potencialin in-telektual shqiptar, ishte nj emociondhe mision i veant. Oksfordi dheKembrixhi jan dy Universitetet q

jan ndrtuar, e akoma funksionojn,mbi bazn e kolegjeve.

Kolegjet filluan si manastire,me nj organizim t pavarur arsimor ekulturor pr aristokracin britanike.Prmes shekujve, kolegjet e Oksforditu shtuan e u zgjeruan duke u br qen-dra elitare kulturore n Europ. SotUniversiteti i Oksfordit funksiononmbi bazn e kolegjeve dhe fakulteteveq s bashku koordinojn msimd-hnien dhe krkimin shkencor. N pesdekadat e fundit Oksfordi ka shtuarfushat e studimeve krkimore-shken-core duke forcuar e duke i dhn drej-tim t ri rolit tradicional t t msuarit.Tradita dhe cilsia akademike jan

bazat e Universitetit t Oksfordit. Gjathistoris Oksfordi ka nxjerr burra egra t adhuruar nga do sfer e veprim-taris njerzore, t cilt kan studiuarose kan dhn msim n Universitet.Midis tyre prmenden katr mbretr,46 fitues t mimit Nobl, 25 kryemi-nistra, 18 kardinal etj. Migena dok-toratn n Oksford e kreu ndepartamentin e Biokimis n lidhjeme Brasenose College. Brasenose Col-lege sht themeluar n vitin 1509 dhefrekuentohej kryesisht nga fmijt e

pasanikve.

Ndr akademikt e njohur tkolegjit prmendet nobelisti e shkrim-tari William Golding. Gjithashtu nkt kolegj kan studiuar strgjyshi iXhorxh Washingtonit, presidentit t

par t Ameriks, si dhe gjyshi i JohnAdams, presidentit t dyt tAmeriks. Pr doktoratn Migena u fi-nancua nga Wellcome Trust si dhe fitoiOverseas Student Awards. sht in-teresante t theksohet se fillimisht nUniversitetin e Oksfordit nuk pra-noheshin femrat, megjithse qyteti ishtethemeluar nga nj femr. Grat u pran-uan pr her t par n Oksford nvitin 1878 por ato nuk kishin t drejtt diplomoheshin. N Brasenose Col-lege femra e par sht diplomuar n

vitin 1974 dhe kjo dat koinidon mevitin kur sht lindur Migena.Krkimin shkencor, thot Migena, ekreva n laboratorin e profesor David

Sherratt, geneticist i njohur q ka studi-uar rekombinim gjenetik t A D N nbakteria. Studimi im ishte fokusuar nmekanizmat molekulare q kontrollo-

jn rekombinimet gjenetike n bakte-rien E.Coli. Mbas tre viteve rezultatete krkimit tim shkencor i botuam nnj nga revistat m prestigjoze nfushn e biologjis molekulare. (TheEMBO Journal, Vol.21 No 14.)

Pas mbrojtjes me sukses tdoktorats ajo fitoi titullin Doktor ishkencave, n korrik 2002. Mbresat edorzimit t titullit Doktor, at dit,i prshkruan Bahriu, babai i Migens:Bashk me gruan, thot ai, ishim tftuar n ndrtesn e teatrit te Oksfordit,ku zhvillohej ceremonia. Ne ishim ulurn salln e madhe tok me prindrit etjer kryelart e krenar anglez, poredhe nga vendet e tjera t bots. Prveemocionit, ishte knaqsia m e madheq kam ndier ndonjher n jet. fati madh q ndodhesha aty, ku m kishtesjell vajza ime

Por Migena ishte m pak eemocionuar. E msuar me kto lloj fes-timesh ajo e kishte mendjen m shum

pr planet e s ardhmes. Para saj taniishin hapur perspektivat dhe rrugt e

pa fund t shkencs. Gjat doktorats,thot ajo, m lindi dshira q t merre-sha jo vetm me krkimin shkencor nnivelin akademik.

Doja q t eksploroja dhe sesi zbulimet dhe prparimet shkencorekan efekt mbi zhvillimin e shoqris

s sotme. Pr kt arsye vendosa q,pas doktorats, t bja nj internshippr komisionin europian n Europ, ndepartamentin pr shndetsin dhe tdrejtat e konsumatorit. Duke shpresuarq s shpejti Shqipria do t bashkohetme komunitetin europian, kjo mundsimu duk ideale pr t luajtur n nj farmnyre rolin e ambasadorit jozyrtar.Fillova punn n Bruksel ku kontak-tova me komisionin q organizonte ra-

portin mbi asocacionin e Shqiprisme Europn.

Gjat diskutimit q pata meta u prpoqa t theksoja nevojn pr tanalizuar situatn n Shqipri me spek-tr t plot e jo me gjykim t njan-shm. Pavarsisht nga situatat e ndera

politikoekonimike , Shqipria ka po-tencial njerzor e natyror q mund tisjell kontribut komunitetit europian.Imazhit shqiptar q prfaqsohet nga

politikant e tanishm i mungon dis iserioziteti dhe pjekuria q gjendetmidis intelektualve dhe komunitetit tmoderuar shqiptar. Mbas mbarimit tinternshipit n Bruksel, Migenau kthye pr t vazhduar n Univer-sitetin e Oksfordit si punonjseakademike shkencore n Departa-mentin e biokimis. Krkimin e tan-ishm shkencor ajo e ka n vazhdimm t thelluar t arritjeve shkencore tdoktorats, pr t zgjeruar kuptiminmbi rregullimin qelizor t rekombin-imeve gjenetike.

URA E PSHERETIMAVE -BRIDGE OF SIGHS

Me Migenn vizituam disa nga koleg-jet m t vjetra t qyteti t. Mjedis i kuqmdrojn madhrisht ndrtesat ekolegjeve q formojn zemrn e Uni-versitetit, sot konsiderohet si grupi mi dalluar, fin, i ndrtesave n Europ.M tej kalojm n Urn e psherti-mave, nj ur e vjetr n hyrje trrugs sUniversitetit. Ura sht ndrtuar mbinj hark gursh mbi rrug, dhe lidh dyndrtesa ball pr ball. sht vazhdimi tradits q studentt e diplomuar

parakalojn nn kt ur, ekuivalent inj lloj harku triumfi, t duartrokiturnga banort e qytetit t cilt qndrojnn t dy ant e saj. Nn kt ur ka

parakaluar edhe Migena, midis vargutt gjat t t diplomuarve, veshur me

pelerinn karakteristike t zez dhe mekapelen e zez n form libri. Emr-timi Ura e pshertimave nuk e kakuptiminromantik t vuajtjes s t dashuruarve,

por sht simbol i fatit dramatik t stu-dentve q mbeteshin n provime e ithoshin lamtumir Oksfordit. Atahipnin mbi kt ur e derdhnin lot me

pshertima.E pyes Migenn: Ke

dshir t kalosh edhe njher tjetrnn ur? Me pamjen serioze t fytyrsajo ma ktheu: Do t isha e lumtursikur t shihja t parakalonin aty edhestudent t tjer shqiptar. Pr mua,suksesi i studentve shqiptar nnivelet m t larta akademike dhe kul-

turore shfaq at potencial t ad-mirueshm njerzor q kemi ne sikomb. Potencial q n nj far mnyreduhet t jet burim frymzimi, vetbes-

imi e nderi, por q n t njtn kohduhet t shihet si prgjegjsi.Prgjegjsi pr t nxitur etjen e t rin-

jve shqiptar pr t studiuar.Prgjegjsi pr t inkurajuar intelektu-alt shqiptar t zhvillojn karrierat

profesionale n Shqipri e pr tapasqyruar pasurin e potencialin ekombit ton n bot. sht tragjike tshohsh largimin n mas t intelektu-alve shqiptar. sht tragjike q pr

brezat e rinj ska asnj stimulim moral

ose financiar. Migena tregon se si nshtetet e tjera me vshtirsi financiaresi Brazili, Argjentina, Bullgaria, Ru-mania, pavarsisht nga krizat finan-ciare, qeveria e institucionet, jan tangazhuar n prkrahjen e nivelit arsi-mor e shkencor. Vetm si shembull,

pr n Oksford, qeve ria e Brazilit fi-nancon do vit disa bursa pr studentt,me kusht q me mbarimin e studimeve,t kthehen n Brazil e t kontribuojnn zhvillimin e vendit pr nj periudhminimale prej pes vjetsh. Njangazhim i till deri tani ssht marrnga qeveria shqiptare. A nuk do t ishteky nj stimulim q do t rizgjonte etjene t rinjve shqiptar pr t studiuar? Anuk do t ishte m mir sikur diasporashqiptare e institucionet private t

hiqnin dor nga financimet e konkur-seve t bukuris dhe t fillonin t inve-stonin e t prkrahnin financiarishtkonkurset e olimpiadat shkencore ekulturore?

Ne kemi nevoj prshkenctar, artist e inxhinier pr tndrtuar vendin n standartet qkrkon koha dhe shoqria moderne,thot ajo. Sipas Migens, prse historiae kultura shqiptare n botn e huaj, nshumicn e rasteve prezantohet ngaanalistet e huaj. Ka ardhur koha, thotajo, q ne si shtet t investojme nstudimet tona historike e kulturore. Neduhet ti paraqesim bots bagazhinton historik e kulturor prmes studi-uesve shqiptar. N kt aspekt

bashkpunimet me institucionet ehuaja kan avantazhe t disaanshme.S pari, studiuesve tan u krijohetmundsia t kryejn pun cilsore dhet publikojn n botime t njohurandrkombtare, gj q do t rris njo-hurit mbi Shqiprin n nivelinndrkombtar dhe do t nxis interesine t huajve mbi shtjet shqiptare. Sdyti, do t ndihmoj studiuesit shqip-tar t sjellin mentalitetin shqiptar e

botror n linja t prbashkta. Dikaq do t ishte shum e dobishme nshkencat politike e diplomatike sepse

pr momentin, Shqipria vuan nd-jeshm nga nj mosprputhje e gjuhspolitike shqiptare me at europiane.Universiteti i Tirans n bashkpunim

me Ministrin e Arsimit duhet t fillo-jn projekte konkrete pr studime his-torike, antropologjike e politike tshtjeve delikate pr Shqiprin, dukeofruar mundsi studimi e

bashkpunimi me universitetet e huajaq kan eksperienc n kto fusha. Let mos e lem potencialin shqiptar t

jap fryte vetm n botn e huaj. Le tprkrahim etjen pr dituri q ka qen embetet nj virtyt i shqiptarit. Shembujte mir i kemi, le ta prdorim kt siinkurajim pr t ardhmen. Ky ishtedhe mesazhi i fundit i intelektuales sshquar shqiptare. Kur u largova ngaqyteti ndjeva se Oksfordi ska nevoj

pr stinn e mbl t pranvers sepseat ia krijojn studentt n t gjithastint. Jan vet shkollart q i japin

gjallri, energji e bukuri ambientit. Njnga kto lule sht dhe Migena jon.


18/24

dossier www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 18


19/24

english faqe 23dossier www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 19


20/24

faqet e lehta www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 20

faqe te leh ta

Drek zyr?Po, e do tju sugjero-

jm disa kshilla prak-tike pr tia dalmba q t kurseipara dhe t humbipesh

Drek zyr

Sipas nj sondazhi t kryer nga Philipste nj grup prej 2000 personash,gjysma e britanikve shpenzojn mshum se 1000 euro n vit pr dreknn zyr, duke bler sandui, ham-

burger, pije t ndryshme etj. Po simund t evitohet kjo gj? Mjafton tndiqni kshillat e duhura. Me pak v-mendje ju do t arrini jo vetm tkurseni para, por edhe t humbni

pesh. Pr nj drek t shndetshmen zyr, mjekja dietologe, Rachael

Anne Hill, tregon kshillat e saj qdrekn ta prgatisni n shtpi, pr tkursyer para dhe mbi t gjithat

humbisni pesh!

1. Sup dhe omlek

Supa dhe omleku t br n shtpi,jan vrtet nj alternativ eushqyeshme dhe e shndetshme nkrahasim me sanduit e zakonshm.Mundohuni t gatuani nj sasi m tmadhe se zakonisht, pr ta ftohur nj

pjes dhe pr ta ngrn n raste ttjera.

2. A ja zgjedhja e duhur ushqimete koservuara?

Kundr t gjitha gjasave, disa ushqimet konservuara mund t zvendsojndrekn tuaj n zyr. Pr t kursyer

para dhe pr t humbur pesh, nuk

sht e nevojshme q t prdorni frutadhe perime t freskta. Ju mund t

blini gjithashtu edhe lngje frutashnatyral, e rndsishme sht q atanuk prmbajn sheqerna apo kon-servues t veant. E njjta gj vlenedhe pr perimet e ngrira ose t kon-servuara si, bath, thjerrza, bizele memisr, t cilave mund ti shtoni orizdhe ti zieni. N kt mnyr do tmund t prgatisni nj drekekonomike dhe pa kalori.

3. Guid pr erza t duhura

Nse vrtet nuk ja dilni t bni salcasi erza, t paktn zgjidhni ato mem pak kalori. Pr shembull nsezvendsoni majonezn e zakonshmeme salca t tjera q jan m pak

kalorike, t tilla si salc me boronic,me speca ose salc barbecue. Do t

provoni se shija do t mbetet e njjt,por kalorit do t reduktohen.

4. Drithra pr j meze t leht zyr

Drithrat jan zgjidhja m e mir, jovetm pr mngjes, por edhe pr njdrek n zyr. Nse nuk i konsumonin mngjes, akoma m mir, mund tihani n drek. Nuk do t shpenzonidhe do t jeni n form t mir.

5. Makaroa t ftohta

Italiant padyshim njihen si populli icili nuk rri dot pa ngrn pasta tndryshme ose makarona. Por kt gj

mund ta bni edhe ju. N ver sido-mos, nj ide shum e mir pr tuushqyer sht q t prgatisnimakarona t ftohta dhe ti hani n zyrapo n do vend tjetr.

6. Kosi me zero kalori

Gjithmon kosi sht nj ushqim i cilinuk mungon n asnj diet pr vetprmbajtjen e ult kalorike q ai ka.Sigurisht, mund t jet nj opsionshum i mir jo vetm pr drekn nzyr, por edhe pr t kursyer disa paramnjan dhe pr t humbur pesh. Porvetm nj tas kos nuk sht imjaftueshm pr t drekuar dhe prkt fakt ju duhet q ti shtoni arra,fruta t freskta ose t thata.

7. Hidhii j sy pijeve

Duhet t bni kujdes ndaj pijeve tgazuara dhe aromatizuese (edhe nse

jan me baz frutash), q zakonishtprmbajn kalori t fshehura, sheqerdhe kafein. Kshtu q n vend t tyrezgjidhni pijet pa sheqer ose m mirujin. Kt t fundit duhet ta pinishum.

Kshilla pr t kursyer paradhe pr t humbur pesh


21/24


22/24

faqet e lehta www.facebook.com/thealbanian.co.uk page 22

Flokt kan nevoj q t kurohen meshum kujdes, sepse nj gabim i voglmund t shkaktoj nj dm t madh.Ata mund t shkatrrohen, t kputendhe madje ne mund t rrezikojm tihumbasim.

Kshtu q, si me magji, pothuajse pavetdije, ne mund t prfundojm tul-lac apo me flok t rrnuar defini-tivisht. Ky padiskutim sht nj

problem tepr serioz. Ndaj duhet tbjm kujdes me produktet q blejmdhe q prdorim.

FLOKT FLASIn PR nE

Flokt jan nj pjes prbrse e jona,na tregojn se cilt jemi, si jemi, dsh-mojn nga jasht stilin ton, por edheat ka ndiejm. Meshkujt vetm nkto vitet e fundit kan filluar t ku-

jdesen pr flokt e tyre, ndrsa femrate bjn kt gj gjithmon, ndonjheredhe n mnyr t fiksuar. Pr to,flok t bukur do t thot q t ndihenmir me veten e tyre dhe me t tjert.

ARMIQT E FLOKVE

Jan t shumt, por s pari jemi vetne t cilt nuk i kurojm ashtu siduhet. S dyti, ne duhet t bjm ku-

jdes ndaj produkteve t posame prta, ndaj klims, ndotjes, stilit ton t

jetess, ushqimeve, por edhe ndaj ele-menteve psikologjike, si sht ankthidhe stresi. Nuk duhet shum koh prt krijuar dme shum t mdha ndajflokve, kshtu q edhe n kt rastvlen shprehja m mir t parandaloshsesa t kurosh.

KSHILLAT E EKSPERTIT

Nj ndr armiqt e flokve jan edhemitet false, q n t shumtn e rasteverezultojn t dmshm, pr shembullq ne duhet ti lajm do dit ata, apoti krehim shum shpesh! Por n tvrtet nuk sht aspak kshtu. Nsedo ti bnim kto, lkura e koks do tfilloj t ket probleme dhe pasoja tvazhdueshme. Pr profesorin ParadiMirmirani, nga Universiteti i Kalifor-nis n San Francisko, t kesh flokt shndetshm sht e mundur t dishse si t kujdesesh pr ta prpara dhe

pas stilimit.

SHMAnGnI THARSEn

Zakonisht do larje e flokve korre-spondon me nj tharje t tyre metharse. Por n fakt kjo gj sht egabuar, thot eksperti. Ideale do t

ishte ti thanit me nj peshqir ose tilinit t lir n ajr, si ndodh n ver,sidomos kur ju keni flok t shkurtr.Tharsja tenton ti thaj shum dhe ti privoj nga substancat e tyre ushqyese. Por prve ksaj, kur jan

t lagur ata bhen m t brisht pr tukputur n momentin q krihen mefur apo krehr, thot prof. Mirmi-rani.

PR ATA Q KAn FLOKKAURREL

Nse keni flok me onde, t dredhur,ose kaurrel kshilla sht q ti kri-hni ata kur jan pak t but, pak tlagsht, por me shum kujdes dhe de-likates. Prdorimi i furs duhet t

jet i l imituar sa m shum t jet imundur, edhe pse kjo vlen n

prgjithsi pr t gjitha llojet eflokut

BnI KUJDES ME XHELIn DHELLAKUn

Bhet fjal pr produkte shum tpopullarizuara, sidomos n mesin egrave. Mbi t gjitha duhet t bni ku-

jdes n at se far blini. Duhet tshkoni te nj tregtar q i njeh shummir produktet e kujdesit t flokve.

Nse nuk tregoni kujdes n kt pikpr nj periudh t gjat kohe, atherflokt tuaj do t fillojn t bien daln-gadal.

PRDOREnI SA M RRALLPJASTRn

Nj r rezik t jetr pr flokt tan janpjastrat. Ato duhet t prdoren sa m

pak t jet e mundur, edhe pse jan tdomosdoshme pr kapjet apo prlshimet e flokve. Nse vrtet nuk iadilni pa t, ather kshillohet q ta

prdorni n nj temperatur t ult kurti keni flokt e that. Po kshtu mos embani pjastrn pr nj koh t gjat nt njjtn pjes floku. Do t ishte emjaftueshme nj apo dy sekonda,sepse nxehtsia i dmton seriozishtflokt.

LIDHJET E FORTA I BJnFLOKT T BIEn

Kapja shtrnguar i dmton shumflokt, kshtu q shmangeni sa mshum, nse doni q t keni prherflok t shndetshm.

"Armiqt" e flokve


23/24

english www.facebook.com/thealbanian.co.uk page 23

BY MARY MOTES

Albanias Day of the Flag,celebrating the proclama-tion of independence in

1912, fell on November 28th, theday before Yugoslavias Day of the

Republic. On November 27th,1968, our students in Pristina fi-nally made the headlines in theYear of Revolution with a demon-stration that turned into what theinternational press classified as ariot in wh

The Albanian Print version 25th of July 2013

Documents