Thailand medical services profile 2011 2014

Thailand Medical Services Profile 2011 - 2014

การแพทยไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗ First Edition

2556 Thailand Medical Services Profile 2011-2014 ( - ) First Edition

2557

คานยม


21 5

11 ( . . 2555-2559) (ASEAN Community)

( .)

( .) ( .) ( .)

(National Health Authority)

12 1) 2) 3) 4) 5)

6) 7) 8) 9) 10)

11) 12) 4

National Health Authority (NHA) 12

(evidence based policy formation) (technical support) (providers)

Thailand Medical Services Profile (TMSP)

(evidence based)

Thailand Medical Services

Profile (TMSP)

บทนา


1.

2. (gap)

3.

6

3 1. agenda

- (epidemiology)

- (burden of diseases)

-

-

2. - (technology assessment)

3.

-

TMSP

TMSP TMSP 2

1

2 17


1. 2. (burden of diseases)

3. (cost and interventions)

(evidence based)

cost effectiveness 4.

5. (quality of care)

6.

6

(survey) (surveillance and registry system) (lesson learn)

TMSP

TMSP

TMSP (first edition) (edition) 3-5

TMSP

TMSP

1

Thailand Medical Services Profile (TMSP) first edition

2557


สารบญ

I II

1 1-1 2 2-1 3 3-1 4 (Stroke) 4-1 5 (Cancer) 5-1 6 (Diabetes Mellitus) 6-1 7 (Hypertension) 7-1 8 (Chronic Kidney Disease) 8-1 9 (Drugs and Addictive Substances) 9-1 10 (Coronary Artery Disease) 10-1 11

(Rehabilitation System for People with Disabilities) 11-1

12 (Eye Diseases) 12-1 13 (Preterm) 13-1 14 (Maternal and Fetal Medicine) 14-1 15 (Emergency Care System) 15-1 16 (Occupational Medicine) 16-1 17 (Osteoporosis) 17-1 18 (Dengue Hemorrhagic Fever) 18-1 19 19-1 20 (Hearing Loss) 20-1

i ii

5 (Cancer)

5.1 5-24 5.2 5-28

6 (Diabetes Mellitus) 6.1 Interventions 6-27 6.2 6-31 6.3 6-33 6.4 6-37

7 (Hypertension) 7.1 7-25


( )

9 (Drugs and Addictive Substances)

9.1 9-39 9.2 (service profile) 9-53 9.3 9-55

10 (Coronary Artery Disease)

10.1

10-27

10.2 STEMI NSTEMI

10-31

11 (Rehabilitation System for People with Disabilities)

11.1 National Health Authority (NHA) 11-35 13 (Preterm)

13.1

Neonatal Intensive Care Unit (NICU)

13-21

14 (Maternal and Fetal Medicine) 14.1 14-33

15 (Emergency Care System) 15.1 15-20 15.2 15-25

16 (Occupational Medicine) 16.1 ( ) 16-29 16.2 2557 16-30 16.3 506/2 16-33 16.4 16-34

20 (Hearing Loss) 20.1 20-21

20.2

20-24

20.3 20-25


สารบญตาราง 2

2.1 2-1 2.2 2554 2-3 2.3 2554 2-4 2.4 2554 2-4 2.5 2543-2554 2-5 2.6 2543-2554 2-5 2.7 2543-

2554 2-6

2.8 ( ) ( ) 2554

2-7

2.9 2543-2554 2-8 2.10 (total health expenditure)

2537-2553 ( ) 2-9

2.11 2547-2550 2-11 2.12 2-13 2.13 2554 2-18 2.14 2546-2556 2-19 2.15 2554 2-20 2.16 2-21 2.17 2-22 2.18 2-22 2.19 2-23 2.20 2-24 2.21 2-24 2.22 2-25 2.23 2-25 2.24 2-26 2.25 2-27 2.26 2-27 2.27 2-27 2.28 4 2-28

3 3.1 3-3 3.2 2519–2552 3-8 3.3

(Discrepancy index) 2552 3-8

3.4 3-8


( )

3.5 3 3-23 3.6 3-33

4 (Stroke) 4.1 5 ( ) 2005 4-2 4.2 5 2004 4-2 4.3 4-3 4.4 4-4 4.5 4-7 4.6 4-8 4.7 sensitivity, specificity, predictive value and distance in the Receiver Operating

Characteristic (ROC) curve of BMI cutoffs for identifying subjects with at least one cardiovascular risk factor

4-9

4.8 sensitivity, specificity, predictive value and distance in the Receiver Operating Characteristic (ROC) curve of WC cutoffs for identifying subjects with at least one cardiovascular risk factor

4-9

4.9 ( 10) 10 4-10 4.10 stroke service 4-11 4.11 stroke service 4-14 4.12

2557 4-16

4.13 2553

4-17

4.14 CT scan MRI 2555

4-17

4.15

4-19

4.16

4-21

4.17 2554-2556

4-21

4.18 2554-2556 4-23 4.19

2554-2556 4-25

4.20 4-27 5 (Cancer)

5.1 100,000

5-11

5.2 20

5-12

5.3 2552 5-13


( )

5.4 5-17 5.5 5-19 5.6 5-20 5.7 fulltime 5-20 5.8

2551-2556 5-29

6 (Diabetes Mellitus) 6.1 15

6-2

6.2 (aged-adjusted) 6-2 6.3 6-4 6.4 6-5 6.5 2 (N=186) 2001 6-5 6.6 6-6 6.7 (N=475)

2006-2008 (USD=32 THB) 6-6

6.8

6-8

6.9 2 6-9 6.10 6-11 6.11

Metformin

6-12

6.12 FPG, HbA1c 75 g OGTT

6-13

6.13 FPG IGT 6-14 6.14 6-15 6.15 6-15 6.16 6-16 6.17

6-16

6.18 . 6-17 6.19 interventions 6-27 6.20

(Pre-DM, Pre-HT)

6-32

6.21 6-33 6.22 serum creatinine (mg/dl) 6-34 6.23 (service plan) 6-37 6.24 ( ) (service plan) 6-38


( )

7 (Hypertension)

7.1 100,000 2543-2553 7-6 7.2 100,000 2543-2553 7-6 7.3 1 life-year 7-9 7.4

7-14

7.5

7-14

7.6 2553-2555

7-16

7.7 2553-2555

7-17

7.8 ( 2555)

7-17

7.9 12 2553-2555

7-17

7.10 7-25 7.11 7-25 7.12 CV event

7-31

7.13

7-32

7.14 guideline 7-33 7.15 7-34 7.16 7-36 7.17 7-37 7.18 7-37

8 (Chronic Kidney Disease) 8.1 estimated GFR CKD-EPI 8-2 8.2 8-2 8.3 CKD GFR categories 8-3 8.4 CKD albuminuria categories 8-3 8.5 progression GFR

albuminuria 8-3

8.6

8-5

8.7 8-6 8.8 8-9 8.9

2550-2554 8-10


( )

8.10

2550-2554 8-11

8.11 (hemodialysis: HD) (peritoneal dialysis:

PD) 2553

8-12

8.12 2550-2554

8-13

8.13 20 NHANES 1988-1994 NHANES 1999-2004

8-15

8.14 8-16 8.15 8-17 8.16 100,000 2549-2553 8-17 8.17 20 8-19 8.18 2008-2011 8-20 8.19 8-21 8.20 2007-2011 8-23 8.21

2007-2011 8-23

8.22 2007-2011 8-24 8.23 microalbuminuria macroalbuminuria

8-26

8.24 1-3 8-28 8.25

HD 8-33

8.26 HD

8-34

8.27 HD

8-34

8.28 calcium, phosphate parathyroid hormone HD PD

8-37

8.29 hematocrit (Hct), hemoglobin (Hb) iron status HD PD

8-37

8.30 (patient survival) (graft survival) KT

8-40

8.31 HD CAPD

8-43

8.32

8-44

8.33 HD, PD KT

8-45


( )

8.34 HD

PD 8-46

8.35 HD, PD KT

8-47

8.36 HD full time

8-48

8.37 PD PD 8-49 8.38

8-50

9 (Drugs and Addictive Substances) 9.1

3 9-2

9.2 2552-2556

9-8

9.3 9-13 9.4

9-14

9.5

9-15

9.6

9-16

9.7 9-25 9.8 10 9-27 9.9

9-29

9.10 The Controlled Substances Act

9-50

9.11 (Service Profile) 9-53 10 (Coronary Artery Disease)

10.1 Thai Acute Coronary Syndrome Registry

10-1

10.2 2550-2555

10-3

10.3 2550-2555 10-3 10.4

2546-2550 10-4

10.5 global INTER HEART study 10-5 10.6

2547, 2548 2550 10-6

10.7 10-11


( )

10.8

2000-2011 10-11

10.9 2013 (Global Health Estimates: GHE 2013: DALYs by age, sex and cause)

10-12

10.10 cost effectiveness

10-14

10.11 (base-case)

10-15

10.12

10-15

10.13 Ticagrelor ACS

10-16

10.14 cost effectiveness Drug-eluting stent (DES) Bare metal stent (BMS) ACS

10-17

10.15 Primary percutaneous Coronary Intervention (PCI) Streptokinase (SK) Tenectaplase (TNK)

10-18

10.16

10-19

10.17 STEMI 10,000 10-20 10.18 STEMI

10-21

10.19 10-30 11 (Rehabilitation System for People with

Disabilities) 11.1

11-5

11.2 2552

11-9

11.3 2549

11-11

11.4 2549

11-11

11.5 2552

11-12

11.6

11-14

11.7

11-14

11.8

9

11-14


( )

11.9

2556 11-20

11.10 11-24 11.11

( ) 2555 11-27

11.12

11-31

12 (Eye Diseases) 12.1 WHO ( 4) 12-3 12.2 12-5 12.3 12-5 12.4

12-6

12.5

, ( ), 1

12-6

12.6 12-9 12.7 12-16 12.8 12-17 12.9 12-18

13 (Preterm) 13.1 13-2 13.2 13-2 13.3 28

2555 13-5

13.4 28 2555

13-6

13.5 1 2555

13-6

13.6 (risk factors) 13-8 13.7

13-9

13.8 Lamina flow 1

13-10

13.9 (Newborn Intensive Care Unit, NICU) 12

13-10

13.10 (sick newborn unit, NICU) 1

13-11


( )

13.11 13-12 13.12 13-13 13.13 13-17

14 (Maternal and Fetal Medicine) 14.1 2548–2550 14-2 14.2 4 2552-2555 14-3 14.3 100,000

4 2552-2555 14-3

14.4 2552-2556

14-4

14.5 cost effectiveness cost benefit (preventive intervention)

14-6

14.6 cost effectiveness cost benefit (curative intervention)

14-7

14.7 (mild preeclampsia) (

)

14-8

14.8 (severe preeclampsia) (

)

14-9

14.9

14-9

14.10 100,000

14-11

14.11 14-13 14.12 2533-2555 14-14 14.13 15-19

2552-2555 14-15

14.14 (Apgar score 1 < 7) 2542-2556

14-17

14.15 14-20 14.16 14-24 14.17

14-33

15 (Emergency Care System) 15.1 100,000

10 2550-2555 15-5

15.2 2552 15-7


( )

15.3

15-9

15.4 “7 ” ( )

15-10

15.5

15-11

15.6 2556

15-12

15.7

15-13

15.8 15-16 16 (Occupational Medicine)

16.1 15 16-2 16.2 2555 16-3 16.3 16-7 16.4 2547

ICD-10 16-8

16.5 2006 ILO

16-9

16.6 2000–2009 16-10 16.7 2005–2009 16-10 16.8 ( 2008) 16-10 16.9 16-12 16.10 DALYs 16-13 16.11 16-16 16.12 16-17 16.13

16-19

16.14 24 16-20 16.15 24 16-21

17 (Osteoporosis) 17.1 17-1 17.2 2544 17-3 17.3 Osteoporosis Self-Assessment Tool for Asians 17-5 17.4 KhonKaen Osteoporosis study (KKOS) score 17-6 17.5 KKOS 17-7 17.6 17-9 17.7

( ) 17-11


( )

17.8 17-12 17.9 Number needed to treat Alendronate

4

17-13

18 (Dengue Hemorrhagic Fever) 18.1

2556 18-5

18.2 ASEAN 18-13 18.3

2556 18-15

18.4 18-16 18.5 18-16 18.6

18-18

18.7 / 18-20 18.8 2556 2547-2551 18-21 18.9 18-22 18.10 transitional 18-22 18.11 18-24 18.12 18-25 18.13 Pitfall 18-25 18.14 CBC 18-26 18.15 CBC 2556 2552 18-26 18.16 Rapid test for dengue 18-27 18.17 dextran 18-28 18.18 dengue unit 18-28 18.19 dextran 2556

2552 18-28

18.20 (guideline) 18-29 18.21 dextran

2556 18-29

18.22 18-30 18.23 18-30

19 19.1 2-7 19-3 19.2 2555 19-4 19.3 CPI 2555 19-5 19.4 CPI 2540 19-6 19.5 World Table 19-13


( )

19.6 TDI 11-13

19-15

19.7 19-16 19.8 Disability-adjusted Life-years Ranks for Oral Conditions in 1990 and

2010 19-17

19.9 12 15

19-20

19.10 12 15

19-20

19.11 Prevalence, intensity and score of oral impacts in Thai school children 19-21 19.12 Prevalence of perceived conditions causing oral impacts and condition-

specific-impact scores (CS-impact score) of 12- and 15-year-old Thai children

19-21

19.13 Evidence based summary of oral health interventions 19-23 19.14 Oral health promotion interventions for children and adolescents 19-24 19.15 19-25 19.16 19-28 19.17 ICER 19-28 19.18 2554 19-31 19.19 19-31 19.20 19-32 19.21 19-32 19.22 2557 19-39 19.23 19-39 19.24

24 19-40

19.25 19-40 19.26 19-41 19.27 19-41 19.28

19-42

19.29 (2557)

19-42

19.30

19-43

19.31 19-48 20 (Hearing Loss)

20.1 20-2 20.2

20-3


( )

20.3 International Association of Logopedics and

Phoniatrics 20-9

20.4 20-9 20.5 20-10 20.6 20-14 20.7 20-24


สารบญภาพ 1

1.1 (NHA)

1-5

2 2.1 2527-2554 2-10 2.2

2546 2556 2-10

2.3

2-11

2.4 2552 2-12 2.5 2522-2552 2-12 2.6 2514-2552 2-14 2.7 2514-2552 2-15 2.8 2551 2-15 2.9 2522-2552 2-16 2.10 2522-2552 2-17 2.11 2-30

3 3.1

2534–2552 3-7

3.2 2519-2552 3-7 3.3

(GDP) 2544-2554 3-11

3.4 ( ) 3-11 3.5 3-12 3.6 TCTR 3-17 3.7 TCTR 3-17 3.8 TCTR 3-18 3.9 3-20 3.10 HMN Architecture and Roadmap on developing HIS 3-28

4 (Stroke) 4.1 ( 100,000 ) (ICD-10; I60-69)

2551-2555 4-2

4.2 4-4 4.3

( 2547-2549 2537-2539) 4-5

4.4 ( 100 ) 4-5


( )

4.5

2555 4-26

4.6 25, 50 75 2555

4-26

5 (Cancer) 5.1 5-2 5.2 10 2551 ( 100,000 ) 5-4 5.3 10 2551 ( 100,000 ) 5-5 5.4 5 2551 ( 100,000

) 5-6

5.5 5 2551 ( 100,000 )

5-7

5.6 5 2551 ( 100,000 )

5-7

5.7 5 2551 ( 100,000 )

5-7

5.8 5 2551 ( 100,000 )

5-8

5.9 5 2551 ( 100,000 )

5-8

5.10 5 2551 ( 100,000 )

5-8

5.11 5 2551 ( 100,000 )

5-9

5.12 5-19 5.13 5-27 5.14

2551-2556 5-29

6 (Diabetes Mellitus) 6.1 IFG 15 6-3 6.2 FPG, triglyceride BMI 6-7 6.3 ( ) FPG 6-12 6.4 6-14 6.5

2556 6-16

6.6 (nurse case manager system management team)

6-18

6.7 (Pre-DM, Pre-HT)

6-31


( )

7 (Hypertension)

7.1 7-1 7.2 15

7-2

7.3 15

7-3

7.4 100,000 2008-2012 7-3 7.5 100,000

2008-2012 7-4

7.6 7-5 7.7 100,000

/ 7-5

7.8 7-7 7.9

SBP Caucasian 7-7

7.10 7-9 7.11 20

7-13

7.12 7-15 7.13 2553-2556 7-15 7.14

2553-2555 7-16

7.15 7-34 8 (Chronic Kidney Disease)

8.1 8-7 8.2 8-8 8.3 8-8 8.4

2540-2554 8-10

8.5 2550-2554

8-11

8.6 CAPD

8-12

8.7 2550

8-13

8.8 (all-cause mortality)

2550

8-14


( )

8.9

(CAPD) PD first policy

8-14

8.10 60 8-18 8.11 8-19 8.12 8-20 8.13 8-21 8.14 8-21 8.15 ESRD 8-22 8.16 renal

replacement therapy 8-22

8.17 HD

8-34

8.18 HD

8-35

8.19 potassium HD

8-35

8.20 bicarbonate HD

8-36

8.21 calcium HD PD

8-36

8.22 hemoglobin HD

8-38

8.23 PD PD first

8-39

8.24 PD PD PD first

8-39

8.25 (patient survival) KT (living donor)

8-40

8.26 (patient survival) KT (deceased donor)

8-41

8.27 5 KT 5 8-41 8.28 (graft survival) KT

(living donor) 8-42

8.29 (graft survival) KT (deceased donor)

8-42

8.30 8-43 8.31 KT

8-44

8.32 8-45


( )

8.33 HIV HD PD 8-46 8.34 HD 8-47 8.35 PD 1975-2012 8-48

9 (Drugs and Addictive Substances) 9.1 15 9-2 9.2

9-4

9.3 9-5 9.4

9-8

9.5

9-8

9.6

9-9

9.7

9-9

9.8

9-9

9.9 2556 .3

9-10

9.10

9-20

9.11

9-21

9.12

9-21

9.13

9-22

9.14 2556

9-27

9.15

9-31

9.16 . . 2545 9-43 10 (Coronary Artery Disease)

10.1 age-standardized death rates attributable to CVD 2000-2010

10-3

10.2 2549-2553 10-4 10.3 2000-2010 20

(ideal for cardiovascular health)

10-6


( )

10.4 10-7 10.5

2008 WHO 10-9

10.6 2008

10-10

10.7 10-27 10.8 (invasive

strategy) 10-28

10.9 service plan STEMI 10-33 10.10 service plan NSTEMI 10-33

11 (Rehabilitation System for People with Disabilities)

11.1 2550 2555

11-3

11.2 2550 2555

11-3

11.3 2555

11-4

11.4 2555

11-4

11.5 5 2555

11-5

11.6 2552 11-8 11.7 100,000

11-10

11.8 100,000 WHO

11-10

11.9 2552

11-12

11.10 (Community Based Rehabilitation: CBR)

11-16

11.11 11-17 11.12 11-19 11.13

( ) 2548–2552 11-21

11.14

11-22

11.15 (service plan) 11-26 12 (Eye Diseases)

12.1 2010 12-1


( )

12.2 2010 12-2 12.3 12-14 12.4 Boston Keratoprosthesis 12-15

13 (Preterm) 13.1

13-1

13.2 universal coverage 13-3 13.3 2,500 13-3 13.4 13

13-4

13.5 13-4 13.6 1 28 13-5 13.7 5

2555 13-7

13.8 1 13-11 14 (Maternal and Fetal Medicine)

14.1 14-10 14.2 14-11 14.3 2533-2555 14-13 14.4 15-19 2546-2555 14-14 14.5 4 14-34 14.6 14-34 14.7 4 14-35 14.8 4 14-35 14.9 3 14-36 14.10

3 14-36

15 (Emergency Care System) 15.1 100,000 2546-2555

15-3

15.2 100,000 2546–2555

15-4

15.3 2480-2573 15-4 15.4 2553-2556

15-6

15.5 2552

15-6

15.6 12 1 2 15-8 15.7 15-2 15.8 15-15


( )

15.9 Emergency Severity Index (ESI) 15-27 15.10 15-31

16 (Occupational Medicine) 16.1 2546-2552 16-2 16.2 2003-2011 16-4 16.3 2003-2011 16-4 16.4 2003-2012 16-5 16.5 2003-2011 16-5 16.6 2002-2011 16-6 16.7 2003–2011 16-6 16.8 2003–2011 16-7 16.9 19 2004 16-11 16.10 DALYs 2004 16-11 16.11 application ios

android 16-24

16.12 application NRH map ipad 16-24 17 (Osteoporosis)

17.1 QUS

17-7

17.2 17-10 18 (Dengue Hemorrhagic Fever)

18.1 2551-2556 (2008-2013) 18-2 18.2 4

2516-2556 18-3

18.3 Dengue Serotype 1973-2013

18-4

18.4 2556

18-4

18.5 2552-2556 (2009-2013)

18-5

18.6 100,000 2552-2556

18-6

18.7 DF, DHF DSS 2552-2556 18-6 18.8

2551-2555 18-7

18.9 2552-2555 18-7 18.10 2560 18-8 18.11 10 18-8 18.12 100,000

2551-2556 18-9


( )

18.13 2551-2555 18-10 18.14 2551-2555 18-10 18.15 18-11 18.16 18-11 18.17 18-12 18.18 18-12 18.19 18-12 18.20 18-13 18.21 18-17 18.22 18-19 18.23 18-19 18.24

18-20

18.25 2556 18-23 18.26 2547-2556 18-24

19 19.1 Dental caries level (Decayed, Missing and Filled Teeth (DMFT) index) among

12-year-olds and 35-44 year-old worldwide, December 2004 19-5

19.2 (age-standardized rate: ASR) per 100,000 world population)

19-7

19.3 2527-30 2555

19-8

19.4 100,000 2554-2555 19-8 19.5 (orthodontic treatment need by age)

(source: UN Child Dental Health Survey 2003) 19-11

19.6

19-12

19.7 risk factors approach 19-13 19.8 FDI 2008 (FDI-brochure) 19-19 19.9 19-22 19.10 DMFT

19-26

19.11 DMFT 12

19-26

19.12 19-27 19.13 ( : /100

) 19-32

19.14 Oral health system evaluation model 19-33 19.15 Challenges for Measurement in Dentistry-Quality Measurement in

Dentistry: A Guidebook 19-34


( )

19.16 Classification of measures developed by the National Quality Measures

Clearinghouse (NQMC) 19-35

19.17 2522–2552 19-36 19.18 2514– 552 19-36 19.19 2540–2552 19-37 19.20 2522-2552 19-37 19.21 2552-2552

19-38

19.22 19-38 19.23 19-45 19.24 19-45

20 (Hearing Loss) 20.1

(American Academy Pediatrics) 2007 20-22

1ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศ


ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศ

นพ.ชษณะ มะกรสารศวาพร สงรวม



11 . . 2555-25591

11 2553 2554

1. 11

2. 11 “

”

3.

1)

2)

3) 4)

5)

4. 5 1)

*

ยทธศาสตรดานการแพทยของประเทศนพ.ชษณะ มะกรสาร*

ศวาพร สงรวม*

1-1



2)

3)

4)

5)

(National Health Service Delivery Board) 3 ( )

(Public Private Partnership: PPP) /

1-2



25572

1.

(regulator) 2.

(provider)

1. 80 2. 72

1 1.1 (0-5 )/ 1.2 (5-14 ) 1.3 / (15-21 ) 1.4 1.5

2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

(service plan)3

(primary care) (secondary care) (tertiary

care) (referral system)

2555 5

“ ” (seamless health service

network)

1-3



5 3 (key strategic

areas) 1. (

)

2. 4 ( )

3

3.

7 ( )

25572

1. / 2. 3. 4. 5. 6. 1. 2. 3. 4. / 5.

4 (2557-2560)

1. / (Centers of Excellence: CoE/ National Institutes) (NHA)

2. (Regional Referral Centers) 3. 4. / 5. 6.

1-4



( .) ( .) ( .)

( .) ( .) ( .) ( .)

(National Health Authority: NHA) 4

12 1) 2) 3)

4) 5) 6) 7) 8)

9) 10) 11) 12)

(NHA) 12

NHA (

)

1.14

1.1 (NHA)

1-5



(evidence based management)

(technical support) (providers) Thailand Medical Services Profile (TMSP)

(evidence based)

1-6



11

1:

2:

3:

1.

/

(Cente

rs of

Exce

llenc

e: Co

E/Nati

onal

Instit

utes

)

(NHA

)

2.

(Regi

onal

Refer

ral Ce

nters)

3.

4./

6.

5.

1.

2.

3.

4. /

6.

5.

:

25

58

1-7



1-8

:

1. (

16)

2.

3.

( 50

) 4.

(STE

MI)

/

( 70

) 5.

(

31)

6. AN

C (

70)

7. (

70)

8. W

CC

( 70

) 9.

( 70

)

()

10.

(Psych

osocia

l Clini

c)

( 70

) 11

. N

CD

( 70

) 12

. m

ini M

ERT,

MCAT

T, SR

RT

( 80

) 13

. ER

, EMS

(

70)

14.

(

100)

15.

(CMI)

Se

rvice P

lan

16

. CK

D cli

nic

F1

17

.

../

. (

45)

()

18.

19

. 2,5

00

28

20.

(

60)

()

21.

( 40

) 22

.

(

50)

23.

Isch

emic

Strok

e

24

.

(

80)

25.

(

80)

26

. D

istric

t Hea

lth Sy

stem

(DHS)

SRM

( 50

)

(0-5

) /

1.

( 15

)

2.

( 85

)

(5 -1

4 )

3.

(

15)

4.

/ (1

5-21

)5.

15-19

(

50

15

-19

) 6.

15-19

(

13)

(15

–59

)

7. (

20

)

8.

( 23

)

(60

)

9.

( 17

0

5 )

10.

()

( 10

0 3

)

1:

1.

8

0

2.

7

2

2:

3

10

1

0

1

(/

)

26

3:

1

(/

)

8

1.

/

FT

E La

bor c

ost

/

2.

/

3.

7

(

10)

4. (

20)

5.

6.

7.

1 (

100)

8.

2557

( 95

)

1-8



เอกสารอางอง (References)

1. สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.สรปสาระสาคญแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 พ.ศ.2555-2559 [อนเทอรเนต] .2556[เขาถงเมอ 5 กรกฎาคม 2557].เขาถงได

จาก:http://www.nesdb.go.th/Portals/0/news/plan/p11/Summary plan11_thai.pdf

2. สานกยทธศาสตร กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข.เอกสารตามโครงการจดทางบประมาณเพอสนบสนนการขบเคลอนนโยบายและยทธศาสตร ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2558;20-21 พ.ย.2556;โรงแรมอสตน มกกะสน กรงเทพฯ.นนทบร;2556.

3. สานกบรหารการสาธารณสข.เอกสารประกอบการประชมเชงปฏบตการการจดทาแผนระบบบรการสขภาพ;22 พ.ย.2555; โรงแรมเซนทาราและศนยราชการ.นนทบร;2555.

4. กลมงานพฒนาระบบบรหาร กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข.เอกสารประกอบการประชมแผนการปรบบทบาทกรมการแพทยสการเปนองคกรสขภาพระดบชาต (National Health Authority: NHA);9 กนยายน 2556; โรงแรมแมนารามาดา พลาซา.กรงเทพฯ;2556.

1-9



ระบบบรการทางการแพทย


2-1

2

ระบบบรการทางการแพทยนพ.ชษณะ มะกรสารศวาพร สงรวมสนนาฏ อนบร



2-1

2

การจดบรการของภาครฐ

ระบบบรการสขภาพของประเทศไทยในหลายทศวรรษทผานมา เปนการจดบรการสขภาพผานหนวยบรการภาครฐเปนสวนใหญ เปนการจดบรการของสถานพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสข โดยครอบคลมการใหบรการสาธารณสขสาหรบผปวยนอก และผปวยใน ซงกระทรวงสาธารณสข มหนาทรบผดชอบดแลสขภาพประชาชน โดยจดระบบบรการสขภาพทครอบคลม ทงการสงเสรม การปองกนโรค การรกษาพยาบาลและการฟนฟสมรรถภาพ จงแบงระบบบรการสขภาพออกเปนระดบ ไดแก บรการระดบปฐมภม (primary care) บรการระดบทตยภม (secondary care) และบรการระดบตตยภม (tertiary care) การใหบรการแตละระดบนนมบทบาทหนาททแตกตางกนและเชอมโยงกนดวยระบบการสงตอ (referral system) โดยเปนการจดการบรการกบปญหาทางสขภาพทมความซบซอนแตกตางกน เชน การบรการระดบปฐมภม ทตยภม จะเปนการจดการบรการกบปญหาทพบบอย ขณะทการบรการระดบตตยภมขนไปจะดแลจดการปญหาทางการแพทยทมความซบซอนสง1 การแบงระดบบรการสขภาพในสงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข (ตารางท 2.1)2

ตารางท 2.1 การแบงระดบบรการสขภาพในสงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

ระบบบรการ รปแบบ ลกษณะ

1. ระดบ ปฐมภม

1.1 โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ตาบล 1.2 ศนยการแพทยชมชนเมอง

- ปรบปรงอาคารสถานทจากสถานอนามยเดม และมความพรอมตามเกณฑทกาหนด มแพทยหมนเวยนปฏบตงานชวคราวหรอเปนการประจาหรอไมกตาม แตจะตองมพยาบาลวชาชพ และไมจากดเปนลกษณะเดยวหรอเครอขายครอบคลม รพ.สต. 8,750 แหง และ รพ.สต.ขนาดใหญ 1,000 แหง - จานวน 226 แหง มคณสมบตหลก ดงน 1) มประชากรในความรบผดชอบไมเกน 30,000 คนตอแหง 2) มขดความสามารถดานเวชปฏบตทวไป ทนตกรรม เภสชกรรม ชนสตรโรค กายภาพบาบดหรอกจกรรมบาบด และการแพทยแผนไทยหรอแพทยทางเลอก สามารถตรวจรกษาผปวยนอกทวไป เพอลดความแออดในโรงพยาบาลเปนวตถประสงคหลก 3) มงานบรการเวชปฏบตครอบครว และงานพฒนาสขภาพชมชน 4) มบคลากรประจาศนยทมความพรอม ไดแก แพทยเวชปฏบตทวไปหรอแพทยเวชปฏบตครอบครว ทนตแพทย เภสชกร พยาบาลวชาชพ นกเทคนคการแพทย นกกายภาพบาบดหรอนกกจกรรมบาบด นกวชาการสาธารณสข เปนตน ทงน ระยะแรกของการดาเนนการอาจใชแพทย พยาบาล และบคลากรหมนเวยนจากโรงพยาบาลหลก ตอไปควรจดหาบคลากรใหสามารถดาเนนงานดวยตนเองได

*

ระบบบรการทางการแพทยนพ.ชษณะ มะกรสาร* ศวาพร สงรวม*

สนนาฏ อนบร*



2-2

2.1 ( )

2.

2.1

( F3) 2.2

( F2) 2.3

( F1) 2.4

( M2)

- 10 35

- 30-90

518

- 60-120

( - )

91 - 120

6 ( ) -

) 35 3.

3.1

( M) 3.2

( S) 3.3

( A)

-

( M1) 35 -

( S) 48

- (advance &

sophisticate technology)

( A) 33

: 2555

1448/2556

4-8 12



2-3

2

เขตบรการสขภาพท จงหวด 1 เชยงราย เชยงใหม นาน พะเยา แพร แมฮองสอน ลาปาง และลาพน

2 ตาก พษณโลก เพชรบรณ สโขทย และอตรดตถ 3 กาแพงเพชร ชยนาท พจตร นครสวรรค และอทยธาน

4 นครนายก นนทบร ปทมธาน พระนครศรอยธยา ลพบร สระบร สงหบร และอางทอง 5 กาญจนบร นครปฐม เพชรบร ประจวบครขนธ ราชบร สมทรสงคราม สมทรสาคร และสพรรณบร 6 จนทบร ฉะเชงเทรา ชลบร ตราด ปราจนบร ระยอง สระแกว และสมทรปราการ 7 กาฬสนธ ขอนแกน มหาสารคาม และรอยเอด

8 นครพนม บงกาฬ เลย สกลนคร หนองคาย หนองบวลาภ และอดรธาน

9 ชยภม นครราชสมา บรรมย และสรนทร 10 มกดาหาร ยโสธร ศรสะเกษ อบลราชธาน และอานาจเจรญ

11 กระบ ชมพร นครศรธรรมราช พงงา ภเกต ระนอง และสราษฎรธาน 12 ตรง นราธวาส ปตตาน พทลง ยะลา สงขลา และสตล

แมวาปจจบนมการขยายตวอยางรวดเรวของระบบสขภาพภาคเอกชน แตสถานพยาบาลทงในระดบปฐมภม

ทตยภม และตตยภม สวนใหญเปนสถานพยาบาลของรฐ และพบวาการใชบรการสขภาพในสถานบรการทมเตยงไวรบผปวยและอตราการใชบรการผปวยในนนมแนวโนมเพมขน แสดงใหเหนวาการเขาถงบรการดานสขภาพมากขนดวยเชนกน 3 (ตารางท 2.2-2.7) ตารางท 2.2 จานวนโรงพยาบาลและเตยงผปวยจาแนกตามประเภทและสงกด ป 2554

สงกด รกษาโรคทวไป รกษาโรคเฉพาะทาง โรงพยาบาล เตยงผปวย โรงพยาบาล เตยงผปวย

โรงพยาบาลของรฐ

กระทรวงสาธารณสข 861 80,682 51 12,805

กระทรวงกลาโหม 63 6,191 - -

กระทรวงศกษาธการ 15 6,812 4 122

กระทรวงยตธรรม 3 631 - -

กรงเทพมหานคร 9 2,554 - -

สวนราชการอนๆ* 20 3,662 1 40

รวมโรงพยาบาลของรฐ 971 100,532 56 12,967

โรงพยาบาลเอกชน 311 30,185 10 398

รวมทงหมด 1,282 130,717 66 13,365 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข ป 2554 กลมขอมลขาวสารสขภาพสานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข อางใน สถตสาธารณสขทควรร (Alpha Research 2014) หมายเหต: * รวมสภากาชาดไทย องคการมหาชน และรฐวสาหกจ



2-4

ตารางท 2.3 จานวนผปวยนอกใหมจาแนกตามสงกด ป 2554

สงกด

โรงพยาบาล รกษาโรคทวไป รกษาโรคเฉพาะทาง

จานวน ผปวยนอกใหม

จานวนครง ทรบบรการ

จานวน ผปวยนอกใหม

จานวนครง ทรบบรการ

โรงพยาบาลของรฐ

กระทรวงสาธารณสข 28,760,812 107,225,481 486,469 3,670,018

กระทรวงกลาโหม 877,977 4,804,399 - -

กระทรวงศกษาธการ 1,112,607 8,313,413 52,878 302,016

กระทรวงยตธรรม 14,670 115,892 - -

กรงเทพมหานคร 598,238 9,309,891 - -

สวนราชการอนๆ* 336,969 2,309,523 8,864 234,857

รวมโรงพยาบาลของรฐ 31,701,273 132,078,599 548,211 4,206,891 โรงพยาบาลเอกชน 8,132,397 39,080,682 91,372 436,265

รวมทงหมด 39,833,670 171,159,281 639,583 4,643,156 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข ป 2554 กลมขอมลขาวสารสขภาพสานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข อางใน สถตสาธารณสขทควรร (Alpha Research 2014) หมายเหต: * รวมสภากาชาดไทย องคการมหาชน และรฐวสาหกจ ตารางท 2.4 จานวนผปวยในจาแนกตามสงกด ป 2554

สงกด โรงพยาบาล

รกษาโรคทวไป รกษาโรคเฉพาะทาง จานวนผปวยใน จานวนวนอย จานวนผปวยใน จานวนวนอย

โรงพยาบาลของรฐ กระทรวงสาธารณสข 6,403,209 25,784,650 227,886 2,857,414

กระทรวงกลาโหม 141,105 897,838 - -

กระทรวงศกษาธการ 329,250 2,090,476 1,748 7,568

กระทรวงยตธรรม 2,129 136,645 - -

กรงเทพมหานคร 128,819 789,157 - -

สวนราชการอนๆ* 64,420 378,751 145 607

รวมโรงพยาบาลของรฐ 7,068,932 30,077,517 229,779 2,865,589 โรงพยาบาลเอกชน 2,080,632 5,822,559 10,325 81,751

รวมทงหมด 9,149,564 35,900,076 240,104 2,947,340 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข ป 2554 กลมขอมลขาวสารสขภาพสานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข อางใน สถตสาธารณสขทควรร (Alpha Research 2014) หมายเหต: * รวมสภากาชาดไทย องคการมหาชน และรฐวสาหกจ



2-5

2ตารางท 2.5 จานวนผปวยนอกใหมและจานวนครงทรบบรการทวราชอาณาจกร ป 2543-2554

ป พ.ศ. จานวนผปวยนอกใหม (คน) จานวนครงทรบบรการ (ครง) โรงพยาบาลรฐ โรงพยาบาลเอกชน โรงพยาบาลรฐ โรงพยาบาลเอกชน

2543 25,315,030 4,144,852 NA NA

2544 27,251,740 4,967,419 NA NA

2545 29,486,813 4,025,727 NA NA

2546 27,725,182 5,934,084 91,412,472 30,932,293

2547 28,185,489 5,293,339 95,140,636 29,346,824

2548 29,181,720 5,931,096 100,357,242 35,299,555

2549 30,047,420 6,481,733 107,022,324 36,254,594

2550 31,572,993 8,106,765 114,144,958 42,881,551

2551 29,391,042 6,480,466 115,233,251 36,274,868

2552 29,143,848 6,620,662 109,507,444 32,044,002

2553 31,087,447 6,804,918 134,813,388 36,916,177

2554 32,248,944 8,223,769 136,285,490 39,516,947

ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข ป 2554 กลมขอมลขาวสารสขภาพสานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข อางใน สถตสาธารณสขทควรร (Alpha Research 2014) หมายเหต: NA=Not Available ตารางท 2.6 จานวนผปวยใน และจานวนวนอยของผปวยในทวราชอาณาจกร ป 2543-2554

ป พ.ศ. จานวนผปวยนอกใหม (คน) จานวนวนอยของผปวยใน(วน) โรงพยาบาลรฐ โรงพยาบาลเอกชน โรงพยาบาลรฐ โรงพยาบาลเอกชน

2543 6,439,145 1,487,351 31,145,467 4,338,363

2544 7,122,416 1,707,155 32,352,974 6,361,263

2545 6,987,729 1,535,831 31,487,554 3,974,613

2546 6,693,898 1,661,556 30,035,268 5,141,142

2547 6,700,338 1,601,497 31,071,580 4,602,531

2548 6,773,370 1,790,142 30,524,800 5,379,352

2549 6,892,474 1,853,133 31,164,768 5,226,719

2550 7,005,953 2,239,284 32,774,623 6,204,061

2551 6,916,944 1,680,877 28,989,212 5,699,426

2552 6,570,401 1,533,765 27,840,513 4,720,027

2553 7,440,137 1,905,160 33,728,804 5,509,948

2554 7,298,711 2,090,957 32,943,106 5,904,310 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข ป 2554 กลมขอมลขาวสารสขภาพสานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข อางใน

สถตสาธารณสขทควรร (Alpha Research 2014)



2-6

ตารางท 2.7 จานวนเตยงผปวยและจานวนประชากรตอเตยงผปวยทวราชอาณาจกร ป 2543-2554

ป พ.ศ. จานวนเตยงผปวย จานวนประชากร*

(คน)

จานวนประชากร ตอเตยง โรงพยาบาลรฐ โรงพยาบาลเอกชน รวม

2543 106,840 29,361 136,201 61,878,746 454

2544 108,741 28,956 137,697 62,308,887 453

2545 105,539 28,914 134,453 62,799,872 467

2546 105,630 28,992 134,622 63,079,765 469

2547 106,902 26,343 133,245 61,973,621 465

2548 106,931 26,839 133,770 62,418,054 467

2549 108,448 26,315 134,763 62,828,706 466

2550 109,443 30,564 140,007 63,038,247 450

2551 99,884 25,982 125,866 63,389,730 504

2552 95,353 22,215 117,568 63,525,062 540

2553 109,447 24,658 134,105 63,878,267 476

2554 113,499 30,583 144,082 64,076,033 445

ทมา: ตวเลขตองรเรองสาธารณสข 2556-2557 (Alpha Research) หมายเหต: * จากการทะเบยน

จากรายงานทรพยากรสาธารณสข ป 25544 (ตารางท 2.8) แสดงใหเหนวาระบบบรการสขภาพกระจายมากอยใน

กรงเทพและปรมณฑล เมองขนาดใหญ และเมองทเปนแหลงธรกจอตสาหกรรม โดยกรงเทพมหานครมจานวนเตยงตอประชากรนอยทสด ทงน จานวนเตยงทมากแสดงใหเหนการใชบรการของประชาชนทสงกวาเขตบรการอนๆ ดงแสดงจากสถตผปวยนอกใหม ผปวยนอกทงหมด ผปวยใน วนอยผปวยใน นอกจากน จากขอมลในภาพรวม มจานวนแพทยตอเตยงอย ในอตราทใกลเคยงกนทวประเทศ และอตราการครองเตยง พบวา กรงเทพมหานคร และเขตบรการสขภาพท 7 มอตราครองเตยงนอยทสด และมากทสดตามลาดบ



2-7

2 2

.8

(

) (

)

2554

(

) (

)

14

4,042

44

5 6

40,47

2,713

17

5,802

,437

9,389

,668

38,84

7,416

74

29

,216

195

5 3,5

43,49

4 35

,359,4

92

1,091

,005

5,331

,017

50

1 13

,035

435

5 3,7

06,23

4 16

,887,5

72

949,0

37

3,927

,490

83

2 6,4

02

537

5 1,9

10,39

5 7,1

81,29

7 44

7,845

1,9

80,67

6 85

3 5,4

91

549

7 1,6

89,52

4 6,3

95,81

8 39

7,398

1,4

93,08

0 74

4 15

,885

316

6 5,6

58,55

0 16

,286,4

92

766,9

81

3,768

,326

65

5 12

,304

411

7 3,2

22,93

7 14

,781,7

39

859,8

32

3,194

,673

71

6 13

,506

413

6 4,2

92,39

4 18

,861,2

12

900,0

75

3,484

,842

71

7 7,5

58

661

5 2,6

06,36

6 9,3

06,14

5 60

8,099

2,8

89,82

1 10

5

8 7,5

98

740

7 2,4

31,57

1 9,1

29,75

5 59

5,487

2,3

01,21

4 83

9 91

5 92

9 6

3,372

,262

13,10

0,566

83

5,463

2,9

79,99

2 89

10

6,647

68

0 7

2,184

,208

8,133

,385

518,1

78

2,007

,114

83

11

8,162

52

0 6

2,834

,776

10,29

1,313

71

2,118

2,8

61,01

4 96

12

9,153

51

2 6

3,020

,002

10,08

7,651

70

8,150

2,6

28,15

7 79

:

2554



2-8

2543-2554

77.9-84.4 4.2-4.8 ( 2.9)

2.9 2543-2554

. . (%) ( )

2543 79.9 40.5 4.8 2.9 2544 81.5 60.2 4.5 3.7 2545 81.7 37.7 4.5 2.6 2546 77.9 48.6 4.5 3.1 2547 79.6 47.9 4.6 2.9 2548 78.2 54.9 4.5 3.0 2549 78.7 54.4 4.5 2.8 2550 82.1 55.6 4.7 2.8 2551 79.5 60.1 4.2 3.4 2552 80.0 58.2 4.2 3.1 2553 84.4 61.2 4.5 2.9 2554 79.5 52.9 4.5 2.8

2545-25515 2553 392,368.3 2537 127,655.5 3.1

2,160 2537 3,110 2540 6,142 194 2553

( 2.10)



2-9

2 ตารางท 2.

10 รา

ยจายสขภาพรวม

(Tot

al h

ealth

exp

endi

ture

) และขอมล

ตวชวดท

สาคญ

ดานรายจายสขภ

าพ ระ

หวางป

2537

-255

3 (รา

คาปป

จจบน

) ทม

า: บญ

ชรายจายสขภ

าพแห

งชาต

ป 25

45-25

51 สา

นกงาน

พฒนานโยบ

ายสขภาพร

ะหวางประเทศ

(IHPP

) กระทรวงส

าธารณส

ข หม

ายเหต

: * ขอ

มลจากส

านกงานคณ

ะกรรมก

ารพฒ

นาการเศ

รษฐกจและสงคม

แหงชาต วด

รายได

ประชาชาตในลก

ษณะของการวดแบบ

ปรมาณล

กโซเนอ

งจากใหผล

การวดอ

ตราการขยายตวขอ

งเศรษฐกจได

ดกวาการวดแ

บบป

ฐานในลก

ษณะเด

ม

**

ขอมล

ป 25

49-25

51 มก

ารปรบป

รงขอม

ลใหมจ

ากหล

ายหน

วยงาน

เชน ขอ

มลขอ

งองคกรปก

ครองสวนท

องถน

รฐวสาหกจ

องคก

รอสระภ

าครฐ

กองทนป

ระกน

สงคม

กองทนเง

นทดแ

ทน สว

สดการจากนายจาง

รายจายของครวเร

อน แล

ะองคกรไมแสวงห

ากาไร

ใหบรการครวเรอ

น เปน

ตน

ตวชวดท

สาคญ

2537

2538

25

39

2540

25

41

2542

25

43

2544

25

45

2546

25

47

2548

25

49**

25

50**

25

51**

25

52

2553

รายจายสขภาพรวม

(ลา

นบาท

) 12

7,65

5 14

7,83

7 17

7,10

3 18

9,14

3 17

2,81

1 16

2,12

4 16

7,14

7 17

0,20

3 20

1,67

9 21

1,95

7 22

8,04

1 25

1,69

3 27

4,05

5 30

3,85

3 36

0,27

2 37

7,22

6 39

2,36

8

สดสวนรายจาย

สขภาพรวม

ตอรายได

ประชาชาต

3.

5%

3.5%

3.

8%

4.0%

3.

7%

3.5%

3.

4%

3.3%

3.

7%

3.6%

3.

5%

3.5%

3.

5%

3.6%

4.

0%

4.2%

3.

9%



ตอรายได

ประชาชาต

(แบบด

ชนลกโซ)

*

3.5%

3.

5%

3.8%

4.

0%

3.7%

3.

4%

3.3%

3.

2%

3.5%

3.

4%

3.3%

3.

3%

3.3%

3.

4%

3.7%

3.

9%

3.6%



ตอรายจาย

ภาครฐ

(แบบด

ชน

ลกโซ)

* (%

)

17.5

%

17.3

%

17.3

%

16.8

%

16.1

%

14.9

%

15.3

%

15.2

%

17.6

%

17.6

%

17.0

%

16.0

%

16.1

%

16.1

%

7.8%

17

.4%

16

.9%


ภาครฐ (ลานบ

าท)

56,8

85

69,4

07

83,5

22

101,

937

9 4,

656

8 8,

941

9 3,

774

95,7

79

127,

534

134,

670

147,

459

161,

282

198,

407

231,

034

273,

372

280,

373

293,

378


ภาคเอ

กชน

(ลานบ

าท)

70,7

71

7 8,

430

93,5

81

87,2

06

7 8,

155

73,1

83

7 3,

372

74,4

24

74,1

46

77,2

88

80,5

82

90,4

11

75,6

48

72,8

19

86,9

01

96,8

54

98,9

90



ภาครฐ

(%)

45

47

47

54

55

55

56

56

63

64

65

64

72

76

76

74

75



ภาคเอก

ชน

(%)

55

53

53

46

45

45

44

44

37

36

35

36

28

24

24

26

25


/คน/

ป (บา

ท/คน

/ป)

2,16

0 2,

486

2,94

6 3,

110

2 ,8

11

2 ,6

29

2,70

1 2,

732

3,21

1 3,

354

3,68

0 4

,032

4,

362

4,82

0 5,

683

5 ,9

38

6,14

2


/คน/

ป คด

เปน ด

อลลารสหรฐ

86

100

116

99

68

69

67

61

75

81

91

100

115

140

171

173

194

อตราแ

ลกเปลยน

(บา

ท/ดอ

ลลารสห

รฐ)

25

25

25

31

42

38

40

44

43

41

40

40

38

35

33

34

32



2-10

2540 2548 2551 6.7

2544 9.1 2554 ( 2.1)6

2.1 2527-2554

: 2551-2553

2546

( 2.2)

2.2 2546 2556

: 2555



2-11

2 จากขอมลการใชสทธประโยชนหลกประกนหรอสวสดการทางสขภาพดานการรกษาพยาบาลของคนไทยพบวาเทยบผทไมใชคนไทย (อาย15 ปขนไป) จาแนกตามประเภทการรกษาครงสดทาย (ภาพท 2.3) จะเหนวาคนไทยมการใชบรการโดยใชสทธการรกษาผปวยนอกและผปวยใน (รอยละ 59.4 และ 92.4 ตามลาดบ) หากแตผทไมใชคนไทยและไมมสทธการรกษาพยาบาลซงใชบรการผปวยในสงถงรอยละ 70.6

ภาพท 2.3 การใชสทธประโยชนหลกประกนหรอสวสดการทางสขภาพดานการรกษาพยาบาลของคนไทยเทยบกบผทไมใชคนไทย ทมา: วาทน และคณะ คานวณจาก ผลการสารวจระดบชาต “ความร ทศนคต และพฤตกรรมเกยวกบวณโรคในกลมคนไทย และแรงงานขามชาต พ.ศ. 2554” อางใน สขภาพคนไทย 2555 หมายเหต: “ผทไมใชคนไทย” ประกอบดวย กลมแรงงานขามชาตและกลมชาตพนธทไมมสญชาตไทย (อาย 15 ปขนไป) จาแนกตามประเภทการ รกษาครงสดทาย การพฒนาเทคโนโลยทางการแพทย

จากขอมลตารางท 2.11 จะเหนวาแนวโนมการใชบรการทางการแพทยทมตนทนสงและสวนมากอยในระดบสถานบรการระดบตตยภมมแนวโนมทมากขน อาจเนองมาจากความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยและความตองการของผใชบรการสขภาพเอง ตารางท 2.11 แนวโนมการใชบรการทางการแพทยทมตนทนสง ป 2547-2550

ทมา: Aministrative data of the CSMBS, SSS, and the UHC scheme, 2004-2007 อางใน สขภาพคนไทย 2555



2-12

ภาพท 2.4 การกระจายครภณฑทางการแพทยจาแนกตามภาค ป 2552 ทมา: ระบบขอมลเพอการบรหารตดตามผลการดาเนนงาน กระทรวงสาธารณสข (http://moc.moph.go.th/index.php)

จากภาพท 2.4 การกระจายครภณฑทางการแพทยมมากในภาคกลางและกรงเทพฯ สะทอนใหเหนถงความตองการใน

การพฒนาสถานบรการทใชเครองมอพนฐานเพอการวนจฉยและการรกษาพยาบาล7

บคลากรทางการแพทย บคลากรทางการแพทยมความสาคญอยางยงตอระบบบรการสขภาพ ทผานมามการผลตบคลากรสขภาพอยาง

ตอเนองทาใหจานวนบคลากรเพมขนและมการกระจายไปยงสถานบรการทงในและนอกกระทรวงสาธารณสข อยางไรกตาม กาลงคนดานสขภาพยงคงมความขาดแคลนเมอเทยบกบมาตรฐานทควรจะเปน ปญหาการกระจายตวของบคลากร รวมทงคณภาพของบคลากรซงอาจจะสมพนธกบภาระงานของบคลากร

จากการสาธารณสขไทยป 2551-25536 ไดแสดงแนวโนมอตราสวนของประชากรตอกาลงคนดานสขภาพตามประเภทบคลากร หากพจารณาจากสถานการณโดยรวมของกาลงคนดานสขภาพในชวงเวลาทผานมาโดยใชอตราสวนตอกาลงคน จะเหนวาปรมาณกาลงคนมแนวโนมทดขนอยางตอเนอง (ภาพท 2.5)

ภาพท 2.5 อตราสวนประชากรตอกาลงคนดานสขภาพ ป 2522-2552 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข สานกนโยบายและยทธศาสตร อางใน การสาธารณสขไทย ป 2551-2553



2-13

21) 8

45,671 1,814 ( 2.12)

2.12

2551-25536 ( 2.6)

93.2 2514 82.9 2552 6.7 2514 17.1 2552



2-14

ภาพท 2.6 สดสวนแพทยตามสงกด ป 2514-2552 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข สานกนโยบายและยทธศาสตร อางใน การสาธารณสขไทย ป 2551-2553

2) ทนตแพทย จากการสาธารณสขไทย 2551-25536 แสดงสดสวนของทนตแพทยจาแนกตามสงกดและภาค พบวาทนตแพทย

สงกดภาครฐมสดสวนลดลงและภาคเอกชนมสดสวนมากขน กลาวคอ สดสวนแพทยภาครฐ มสดสวนลดลงจากรอยละ 96.2 ในป 2514 เหลอรอยละ 92.8 ในป 2552 ขณะทภาคเอกชนมแนวโนมเพมขน จากรอยละ 3.8 ในป 2514 เปนรอยละ 7.2 ในป 2552 (ภาพท 2.7)



2-15

2

ภาพท 2.7 สดสวนทนตแพทยตามสงกด ป 2514-2552 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข สานกนโยบายและยทธศาสตร อางใน การสาธารณสขไทย ป 2551-2553

สาหรบทนตแพทยสวนใหญในกรงเทพฯ จะอยสงกดกระทรวงอนๆ รองลงมาคอ ภาคเอกชน และราชการสวนทองถนหรอกรงเทพมหานคร ในขณะทภาคอนๆ ทนตแพทยสวนใหญสงกดกระทรวงสาธารณสข (ภาพท 2.8)

ภาพท 2.8 สดสวนทนตแพทยตามสงกด จาแนกตามภาค ป 2551 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข สานกนโยบายและยทธศาสตร อางใน การสาธารณสขไทย ป 2551-2553



2-16

การกระจายกาลงบคลากรดานการแพทย แนวโนมของอตราสวนประชากรตอแพทย มแนวโนมทดขนอยางตอเนอง โดยความแตกตางระหวางภาคมแนวโนม

ทลดลงอยางมาก โดยพบวาอตราสวนประชากรตอแพทยของภาคตะวนออกเฉยงเหนอลดลงอยางตอเนอง แตกยงสงกวาภาคอนๆ (ภาพท 2.9)

ภาพท 2.9 อตราสวนประชากรตอแพทยจาแนกตามภาค ป 2522-2552 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข สานกนโยบายและยทธศาสตร อางใน การสาธารณสขไทย ป 2551-2553

อตราสวนประชากรตอทนตแพทยทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มอตราสวนประชากรตอทนตแพทยทลดลงอยาง

ตอเนอง มเพยงชวงป 2549-2552 ทยงพบวามความแตกตางระหวางภาคตะวนออกเฉยงเหนอกบภาคอนๆ อย (ภาพท 2.10)



2-17

2

ภาพท 2.10 อตราสวนประชากรตอทนตแพทย จาแนกตามภาค ป 2522-2552 ทมา: รายงานทรพยากรสาธารณสข สานกนโยบายและยทธศาสตร อางใน การสาธารณสขไทย ป 2551-2553

จากขอมลกระทรวงสาธารณสข4 ไดแบงพนทเขตบรการสขภาพ พบการกระจายบคลากรทางการแพทย 5 ประเภท ไดแก แพทย ทนตแพทย เภสชกร พยาบาลวชาชพ และพยาบาลเทคนค (ตารางท 2.13) พบวามการกระจายตวในกรงเทพมหานครมากทสด แตในเขตพนทเครอขายบรการสขภาพท 8 มการกระจายตวของบคลากรทง 5 ประเภทนอยทสด



2-18

2.1

3

25

54

:

25

54

1 2

3 4

5 6

7 8

9 10

11

12

2,2

90

2,890

4,0

60

1,976

2,8

33

2,324

3,1

43

5,100

4,4

50

4,634

3,0

93

3,021

93

3 2,5

35

8,6

99

12,91

6 13

,693

8,010

11

,257

12,18

5 12

,554

19,85

8 16

,875

17,37

8 11

,888

9,747

6,5

91

11,12

4

5,8

90

7,314

7,8

24

4,024

7,0

59

6,429

8,2

32

10,95

5 10

,182

8,825

6,6

00

6,503

3,3

62

6,425

42

5 55

9 63

5 42

5 50

8 48

9 60

8 80

5 79

3 65

9 50

2 45

3 25

7 49

8

12

,197

10,60

4 15

,528

9,584

9,1

07

6,014

5,4

49

28,38

3 21

,040

16,61

1 10

,479

10,92

9 1,8

57

7,472



2-19

2ความเชยวชาญเฉพาะบคลากรทางการแพทย การพฒนาดานบคลากรทางการแพทยทมความรและความเชยวชาญเฉพาะทาง เปนปจจยสาคญในการพฒนาดาน

ระบบบรการระดบตตยภมและสงกวา ในปจจบนประเทศไทยมการสงเสรมการศกษาการแพทยเฉพาะทางโดยแพทยสภาและราชวทยาลยตางๆ ซงมการจดหลกสตรการฝกอบรมทเรยกวา การฝกอบรมแพทยประจาบาน (residency training) เปนการฝกอบรมแพทยผเชยวชาญเฉพาะทาง เปนการศกษาหลงปรญญาของแพทยศาสตรศกษา ซงเปนแพทยผทไดรบปรญญาแพทยศาสตรบณฑตแลวและกาลงปฏบตงานดานการแพทยเฉพาะทางภายใตการควบคมของอาจารยแพทยทไดรบวฒบตรแสดงความรความชานาญในการประกอบวชาชพเวชกรรมในโรงเรยนแพทยหรอโรงพยาบาลทเปนศนยการศกษาของแพทยประจาบาน การศกษาในระดบแพทยประจาบานตองผานการเปนแพทยเพมพนทกษะหรอแพทยใชทน (internship) มากอน หรออาจผนวกระยะของแพทยเพมพนทกษะเปนชนปแรกของการศกษาระดบแพทยประจาบาน หลงจากการศกษาระดบนแลวผเรยนสวนใหญจะศกษาตอเปนแพทยประจาบานตอยอด (fellowship) เพอศกษาการแพทยเฉพาะทางยอยตอไป ความเชยวชาญของบคลากร สะทอนใหเหนทศทางของบคลากรทางสขภาพทกาลงกาวไปสความเปนผเชยวชาญเฉพาะทางมากกวาการบรการแบบผสมผสาน โดยในปจจบน ประเทศไทยมแนวโนมทจะเขารบการอบรมเปนแพทยเฉพาะทางในสดสวนทมากขนเรอยๆ จากขอมลโดยแพทยสภา8 พบวามแพทยผเชยวชาญทไดรบอนมตวฒบตรจากแพทยสภา ป 2546-2556 รวมทงสน 39,438 คน (รอยละ 83.2) ของจานวนแพทยทไดรบใบประกอบวชาชพทงหมด (ตารางท 2.14) ตารางท 2.14 จานวนแพทยผเชยวชาญทไดรบอนมตวฒบตรจากแพทยสภา ป 2546-2556

ดาน อว. วว. รวม ศลยศาสตร 623 3,661 4,284

ศลยศาสตรออรโธปดกส 126 1,797 1,923

อายรศาสตร 1,631 7,329 8,960

สตศาสตร-นรเวชวทยา 492 2,662 3,154

วสญญวทยา 178 1,345 1,523

กมารเวชศาสตร 729 3,764 4,493

โสต ศอ นาสกวทยา 270 980 1,250

จกษวทยา 128 1,098 1,226

จตเวชศาสตร 151 740 891

รงสวทยา 224 1,542 1,766

พยาธวทยา 176 509 685

เวชศาสตรฟนฟ 39 436 475

เวชศาสตรครอบครว 6,260 368 6,628

เวชปฏบตทวไป* 56 195 251

เวชศาสตรปองกน 1,826 139 1,965

รวม 12,909 26,565 39,474 หมายเหต: อว. หมายถง หนงสออนมตเพอแสดงความรความชานาญในการประกอบวชาชพเวชกรรมสาขานนๆ จากแพทยสภา หรอแพทยสภารบรอง วว. หมายถง วฒบตรเพอแสดงความรความชานาญในการประกอบวชาชพเวชกรรมสาขานน จากแพทยสภา หรอแพทยสภารบรอง * ยกเลกตงแตป 2545



2-20

จากสถานการณดานบคลากรทมความเชยวชาญเฉพาะทางดานการแพทยจากรายงานขอมลทรพยากรสาธารณสข ป 25544 (ตารางท 2.15) จะเหนวาแพทยเฉพาะทางมจานวนมากขน แตจานวนแพทยทอยในระบบวเคราะหตามเขตบรการสขภาพ (ตารางท 2.16-2.24) จะพบวาแพทยเฉพาะทางทมความจาเพาะเชยวชาญระดบสงยงไมเพยงพอและมการกระจายตวทไมครอบคลมเขตบรการสขภาพ

ตารางท 2.15 จานวนแพทยเฉพาะทางสาขาตางๆ รวมทงประเทศ ป 2554

ลาดบ กลมสาขาเฉพาะทาง จานวนแพทย 1 อายรศาสตร 4,310

2 ศลยศาสตร 3,846

3 กมารเวชศาสตร 2,308

4 สตนรเวชศาสตร 1,804

5 จกษวทยา 810

6 โสต ศอ นาสกวทยา 691

7 จตเวชศาสตร 502

8 พยาธวทยา 310

9 รงสวทยา 1,033

10 วสญญวทยา 929

11 เวชปฏบตทวไป 1,937

12 เวชศาสตรครอบครว 922

13 เวชศาสตรปองกน 422

14 เวชศาสตรฟนฟ 321

15 นตเวชศาสตร 97

รวม 20,242



2-21

2

2

554

2.1

6

1 2

3 4

5 6

7 8

9 10

11

12

1

16

6 90

77

24

4 16

2 21

2 92

93

85

77

10

6 11

1 50

5 2,0

20

2

9 6

2 5

6 12

4

3 4

7 2

6 32

98

3

12

4

0 6

2 6

3 3

0 2

2 0

40

80

4

15

8 3

23

10

22

8 4

9 3

10

14

99

228

5

8 11

1

19

18

19

5 4

10

4 12

18

13

9 26

8 6

26

8

8 22

14

19

7

4 5

2 9

15

81

220

7

5 1

2 2

1 3

5 0

2 1

3 1

33

59

8

1 0

0 1

3 5

0 1

2 0

1 0

25

39

9

7 3

1 5

2 6

5 1

1 0

1 6

41

79

10

3

3 1

2 4

4 4

0 1

1 2

4 39

68

11

10

4 0

6 1

6 2

0 1

1 3

5 64

10

3

12

0

0 2

3 0

2 0

0 0

0 0

0 22

29

13

15

3

2 16

10

20

8

3 4

2 8

13

90

194

14

22

8

3 29

28

27

8

9 8

11

13

13

98

277

15

21

11

3

40

26

38

19

6 11

7

17

16

165

380

16

10

2

1 15

3

9 7

1 6

1 5

6 67

13

3

17

0

2 4

1 2

3 5

0 1

0 1

4 12

35

:

2554



2-22

2.1

7

1

2 3

4 5

6 7

8 9

10

11

12

1

127

68

48

144

122

160

86

50

65

55

68

93

411

1,497

2

22

9

7 22

23

36

8

12

16

9 16

19

12

1 32

0 3

12

8

9 10

14

21

7

7 7

6 15

9

65

190

4

12

6 0

10

6 11

4

1 5

4 5

5 39

10

8 5

33

18

6

17

20

21

7 13

13

12

12

14

78

26

4 6

11

3

3 6

3 7

9 4

7 4

5 7

25

94

7

4

1 0

3 1

0 0

0 1

2 1

2 18

33

8

4 0

0 3

0 2

1 0

0 0

0 3

5 18

9

0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 3

3 10

0 0

0 1

0 1

2 4

1 0

1 0

13

23

11

11

3 62

36

13

6 11

9 13

6 66

41

52

41

70

77

31

4 1,2

63

12

0

0 0

1 2

7 1

0 0

1 1

2 18

33

2.1

8

1

2 3

4 5

6 7

8 9

10

11

12

1

3 4

0 11

1

3 5

1 0

1 2

4 39

74

2

5

1 4

11

0 3

0 0

0 0

4 6

22

56

3

23

8 2

9 5

13

12

2 10

2

9 11

74

18

0



2-23

2

2.1

9

1

2 3

4 5

6 7

8 9

10

11

12

1

10

4 1

4 3

3 8

2 5

4 2

7 23

76

2

15

3 1

7 4

6 4

0 3

2 3

7 34

89

3

2

1 0

2 0

2 2

0 3

1 1

0 16

30

4

2 2

2 4

4 2

3 1

1 1

0 1

18

41

5

3 1

0 1

0 2

2 0

1 0

2 3

18

33

6

3 2

0 3

1 2

5 0

3 1

1 2

22

45

7

2 2

0 3

0 0

4 0

0 0

0 0

17

28

8

1 1

0 2

1 2

3 0

2 1

2 2

18

35

9

3 1

0 2

4 8

1 0

4 3

2 2

33

63

10

14

2 82

50

19

0 13

1 17

5 82

56

88

58

91

11

8 44

1 1,7

04

11

8

2 1

4 3

7 5

1 2

3 13

1

20

70

12

9 2

0 6

4 8

5 1

2 1

3 4

49

94



2-24

2.2

0

1

2 3

4 5

6 7

8 9

10

11

12

1

127

77

48

150

130

158

76

66

89

60

84

109

440

1,614

2

10

2

0 3

1 0

4 1

2 0

2 2

17

44

3

13

4 1

5 3

7 4

2 6

3 4

4 38

94

4

8

3 0

3 0

2 3

0 4

0 2

2 25

52

2.2

1

1

2 3

4 5

6 7

8 9

10

11

12

1

46

14

13

49

37

53

16

8 13

15

28

24

15

8 47

4 2

37

22

3

40

27

32

25

13

13

14

15

30

142

413

3

4 5

1 6

0 1

3 1

1 2

3 4

36

67

4

3 0

0 0

0 2

3 0

2 2

1 1

19

33

5

1 0

0 1

0 1

4 1

0 4

0 5

5 22

6

1001

0

1 0

0 0

0 0

0 0

0 0

1 0

2 7

1002

0

1 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

1 8

1003

1

0 0

0 0

2 0

0 0

0 0

1 0

4 9

1004

1

1 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 3

5 10

11

01

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

11

1102

0

0 0

0 0

0 0

0 0

1 0

0 1

2 12

11

03

0 1

0 1

1 0

0 1

0 0

0 0

0 4

13

1104

1

1 0

0 0

1 0

0 0

0 2

0 1

6



2-25

2 2

.22

1

2 3

4 5

6 7

8 9

10

11

12

1

90

33

19

84

62

83

40

25

35

30

44

60

310

915

2

2 2

0 0

1 1

0 0

0 2

0 0

3 11

3

0 1

0 0

0 0

0 0

0 1

0 0

1 3

4

172

152

53

206

130

218

94

132

155

99

190

113

223

1,937

2.2

3

1

2 3

4 5

6 7

8 9

10

11

12

1

94

46

23

86

42

83

62

51

62

31

46

64

232

922

2

6 1

3 4

1 6

9 8

9 1

10

2 9

69

3

17

6 4

8 3

6 5

1 12

3

4 13

16

98

4

10

1 0

8 6

3 3

1 2

1 4

4 19

62

5

1 0

2 1

0 11

0

2 0

1 1

0 6

25

6

5 1

2 6

5 28

2

1 1

0 2

4 13

70

7

10

3 6

5 2

3 16

6

16

5 4

13

9 98

8

26

12

4 39

17

41

12

10

16

6

13

20

105

321



2-26

2.2

4

1 2

3 4

5 6

7 8

9 10

11

12

1

66

38

20

92

103

61

32

24

25

19

38

56

236

810

2

11

3 2

8 5

15

2 1

3 2

6 7

39

104

3

51

10

9 58

16

34

28

10

11

8

23

29

111

398

4

15

4 0

11

3 8

6 0

5 2

2 7

34

97

5

60

36

18

70

43

78

33

19

25

20

34

65

190

691



2-27

2จากการวเคราะหสถานการณเรองความเชยวชาญเฉพาะทางดานการแพทยในปจจบน (ขอมล ณ ปงบประมาณ2554 กลมบรหารงานบคคล สานกบรหารกลาง และขอมลจานวนประชากร ป 2555 จากทะเบยนราษฎร กระทรวงมหาดไทย) พบวา โรงพยาบาลสวนใหญในสงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ยงมขดจากดในการใหบรการทางการแพทยเฉพาะดาน โดยจะเหนไดจากอตราสวนประชากรตอแพทยเฉพาะทางทยงสงอยมาก เมอเปรยบเทยบกบแพทยทวไป2 (ตารางท 2.25-2.27)

ตารางท 2.25 อตราสวนประชากรตอแพทยเฉพาะทางสาขาหลก ตารางท 2.26 อตราสวนประชากรตอแพทยเฉพาะทางสาขารอง

แพทยเฉพาะทางสาขารอง อตราสวนประชากรตอแพทย จกษวทยา 184,447

โสต นาสก ลารงซวทยา 218,441

เวชศาสตรฟนฟ 481,227

รงสวทยาทวไป/วนจฉย 223,787

จตเวชศาสตร 547,036

พยาธวทยากายวภาค 1,185,244

เวชศาสตรฉกเฉน 533,360 ตารางท 2.27 อตราสวนประชากรตอแพทยเฉพาะทางสาขาตอยอดบางสาขา

แพทยเฉพาะทางสาขาตอยอด อตราสวนประชากรตอแพทย ประสาทศลยศาสตร 435,396

ศลยศาสตรยโรวทยา 477,575

ศลยศาสตรตกแตง 771,123

ศลยศาสตรทรวงอก 1,828,662

กมารศลยศาสตร 1,306,187

อายรศาสตรประสาทวทยา 1,163,694

อายรศาสตรโรคไต 876,756

อายรศาสตรโรคหวใจ 1,000,050

อายรศาสตรโรคระบบหายใจ 2,207,006 อายรศาสตรโรคเลอด 1,641,107 กมารเวชศาสตรโรคระบบหายใจ 3,047,770 กมารเวชศาสตรโรคเลอด 3,555,723

กมารเวชศาสตรโรคหวใจ 3,200,159

กมารเวชศาสตรทารกแรกเกด 3,555,723

แพทยเฉพาะทางสาขาหลก อตราสวนประชากรตอแพทย อายรศาสตร 64,978 ศลยศาสตร 93,435 สตศาสตร 84,885 กมารเวชศาสตร 78,053 ศลยศาสตรออรโธปดกส 97,122 วสญญวทยา 177,294



2-28

จากสดสวนจานวนแพทยเฉพาะทางในสาขาตางๆ ไมเพยงพอ สงผลใหบรการทางการแพทยเฉพาะทางเกดปญหา ดงน

1) ควรอคอยการตรวจและผาตดของผปวยในโรงพยาบาลนานขน 2) มการสงตอผปวยหลายระดบทงในเขตและนอกเขตบรการ รวมถงโรงพยาบาลสงกดมหาวทยาลย 3) ศกยภาพในการใหบรการผปวยในมขดจากด หากมความตองการการรกษาโรคทซบซอนมากขน

ระบบบรการทางการแพทยในระดบตตยภมและสงกวา และระบบการสงตอผปวย

ระบบการบรการทางการแพทยระดบตตยภมและสงกวา เปนการบรการทางการแพทยทใหการรกษาและดแลผปวย โดยเฉพาะกลมผปวยทมอาการซบซอนทตองการรบ

การรกษาระดบตตยภม ซงเปนระบบทตองรบสงตอผปวยจากสถานบรการระดบปฐมภมและทตยภม รวมทงเปนแหลงองคความร เทคโนโลยทางการแพทยและบคลากรทางการแพทยทมความเชยวชาญระดบสงของประเทศ ปจจบนประชาชนสามารถเขาถงการบรการทางการแพทยระดบตตยภมและสงกวาไดมากขน นบตงแตมระบบประกนสขภาพถวนหนาภายใตพระราชบญญตหลกประกนสขภาพถวนหนา ป 2545 กระทรวงสาธารณสขและสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต มการพฒนาบรการตตยภมและตตยภมเฉพาะดาน คอ excellence center หรอ supra-tertiary care ซงพฒนาระบบการบรการใหสามารถลดสาเหตการตายจากโรคและภาวะเสยงทคกคามสขภาพชวตของประชาชนโดยเฉพาะ สาเหตการตาย 3 อนดบแรก คอ โรคมะเรง โรคหวใจและหลอดเลอด และอบตเหต รวมถงการสนบสนนงบประมาณเพอสงเสรมการพฒนาระบบบรการ9

ระบบบรการทางการแพทยระดบตตยภมในปจจบน จากแผนพฒนาระบบบรการสขภาพ (service plan) ป 2555-2559 โดยกระทรวงสาธารณสข ซงไดจดทาเพอกาหนดทศทางการพฒนาระบบบรการสขภาพในสวนภมภาคทงบรการระดบปฐมภม (primary care) ระดบทตยภม (secondary care) และระดบตตยภม (tertiary care) ใหสอดคลองทงดานโครงสราง บคลากร และคณภาพบรการ รวมถงการพฒนาความเชยวชาญระดบสง สรางระบบทเชอมโยงกนเปนเครอขายทงภายในจงหวด ภายในเขต และเปนเครอขายระดบประเทศ ดวยระบบสงตอ (referral system) เพอสามารตอบสนองแนวโนมความเปลยนแปลงของสงคมและประชากร ตลอดจนความตองการดานสขภาพของประเทศไดทนทวงท และเกดการใชทรพยากรทมอยอยางจากดไดอยางมประสทธภาพ ตลอดจนเปนระบบบรการสขภาพทมศกยภาพรองรบปญหาทางการแพทยและสาธารณสขทมความซบซอนในระดบพนทได นอกจากน ยงมการพฒนาศนยความเชยวชาญระดบสงเปนหนวยทจดตงขนภายในโรงพยาบาลตตยภม เพอรองรบระบบสงตอผปวยแบงเปน 3 ระดบ คอ

ระดบ 1 มขดความสามารถขนสงครอบคลมการรกษาในสาขานนไดเกอบทงหมด ยกเวนการดแลโดยโรงเรยนแพทยของมหาวทยาลย ครอบคลมพนทระดบภาค หรอกลมเขต

ระดบ 2 เนนรองรบการสงตอ แตมขดความสามารถรองจากระดบ 1 ระดบ 3 เนนการดแลในจงหวด ดงนน โรงพยาบาลประจาจงหวดทกจงหวด จะถกพฒนาเปนระดบ 3

เพอเปนหลกประกนวาประชาชนในจงหวดมความเทาเทยมกนในการเขาถงบรการพนฐานรวมทงประกอบดวย 4 สาขา ไดแก สาขาโรคหวใจและหลอดเลอด สาขาโรคมะเรง สาขาอบตเหตและฉกเฉน และสาขาทารกแรกเกด2 (ตารางท 2.28) ตารางท 2.28 การพฒนาศนยความเชยวชาญ 4 สาขา

ศนยความเชยวชาญระดบสง ปงบประมาณ 2555-2559 ระดบ 1 ระดบ 2 ระดบ 3

ศนยโรคหวใจ 10 11 55 ศนยโรคมะเรง 9 13 54 ศนยอบตเหต 12 11 52 ศนยทารกแรกเกด 9 18 49



2-29

2การพฒนาระบบบรการระดบตตยภมดานการแพทย

จากรายงานการพฒนาการจดการกาลงคนของสหวชาชพ ป 25552 โดยสานกบรหารการสาธารณสข สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข การพฒนากาลงคนดานสขภาพของประเทศไทยทผานมา แมวาอตราสวนประชากรตอกาลงคนดานสขภาพ จะมแนวโนมลดลงตลอดเวลา แตเมอเปรยบเทยบกบคามาตรฐานขององคการอนามยโลกและประเทศเพอนบานทมความเจรญทางเศรษฐกจทใกลเคยงกน พบวา ประเทศไทยยงมอตราสวนประชากรตอกาลงคนดานสขภาพทยงสงกวามาก โดยในปจจบน กาลงคนดานสขภาพในสงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข โดยเฉพาะแพทย มจานวน 13,311 คน ในขณะทตองดแลประชากรในสดสวนประมาณรอยละ 80.0 ของจานวนประชากรทงหมด ประมาณ 63 ลานคน โดยมอตราสวนประชากรตอแพทยอยทประมาณ 4,732 ตอ 1 ในขณะทมาตรฐานองคการอนามยโลกอย อตราสวนประชากรตอแพทยเทากบ 600 ตอ 1 ในขณะทประเทศเพอนบานอยางมาเลเซย มอตราสวนอยท 1,428 ตอ 1 และประเทศสงคโปรอยท 625 ตอ 1 นอกจากแพทยแลว กาลงคนดานสขภาพอน ไมวาจะเปนทนตแพทย เภสชกร พยาบาล และสหวชาชพ กมความขาดแคลนเชนเดยวกน โดยเฉพาะพยาบาลซงมแนวโนมความตองการมากขนในแผนพฒนาการใหบรการสขภาพในอนาคต โดยมอตราสวนประมาณ 550 ตอ 1 ในขณะทประเทศมาเลเซยและสงคโปรมอตราสวน 350 และ 250 ตอ 1 ตามลาดบ

ระบบสงตอผปวย (referral system) การสงตอผปวย หมายถง การจดการใหผปวยไปรบบรการดานสขภาพยงสถานบรการไดเหมาะสมกวา โดยมขอมลเกยวกบผปวยตามแบบฟอรมทกระทรวงสาธารณสขกาหนดสงไปพรอมดวย เพอหนวยบรการสาธารณสขทรบผปวยไว ไดเขาใจความเปนมาของผปวยตามสมควร สามารถดแลผปวยตอไปไดอยางสะดวกและถกตอง ผปวยอาจเดนทางไปเองหรอเจาหนาทเปนผนาสงแลวแตความเหมาะสม เมอเสรจสนการดแล รกษา กจะแจงผลการรกษากลบไปยงหนวยบรการสาธารณสขทสงผปวยมา ระบบสงตอผปวยจะตองมหลกการ เหตผล วตถประสงค ระเบยบวธการ แบบฟอรมการสงอยางชดเจน ในทางปฏบต ผทเกยวของกบระบบการสงตอผปวยในโรงพยาบาล คอ ผอานวยการแพทยฝายตางๆ หวหนาฝายการพยาบาล แพทย พยาบาลผปฏบตงานอยในฝายตางๆ ตลอดจนบคลากรและหนวยงานทเกยวของ

ระบบสงตอผปวยในประเทศไทย ตามนโยบายการสรางหลกประกนสขภาพถวนหนา หนวยบรการสขภาพทกระดบจะตองพฒนาระบบการ

ใหบรการประชาชนไดอยางมคณภาพและมาตรฐานทเหมาะสม หากเกนขดความสามารถของสถานบรการจะตองจดระบบการสงตอผปวย ไปดแลยงสถานบรการทมศกยภาพสงกวา รวมถงการสงกลบในแตละเครอขายตามระบบภมศาสตรสารสนเทศ (GIS) หรอขอตกลงรวมกนระหวางสถานบรการระหวางจงหวด รวมถงระหวางเขตตามความเหมาะสม เพอใหผปวยไดรบการดแลอยางมคณภาพมาตรฐานทเหมาะสมในขนตอนตอไป

ระบบการสงตอผปวยภายใตแผนพฒนาระบบบรการสขภาพ (service plan) ป 2555-2559 จากแผนพฒนาระบบบรการสขภาพ (service plan) ป 2555-2559 โดยสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

กระทรวงสาธารณสข ไดจดระบบบรการสขภาพในรปแบบเครอขายแทนการขยายโรงพยาบาลเปนแหงๆ โดยใชหลกการ “เครอขายบรการทไรรอยตอ (seamless health service network)” ทสามารถเชอมโยงบรการทง 3 ระดบเขาดวยกน ตงแตระดบปฐมภม ทตยภม และตตยภม ทงน ใหเปนไปตามสภาพขอเทจจรงทางภมศาสตรและการคมนาคม โดยไมมเสนแบงของการปกครองหรอการแบงเขตตรวจราชการเปนตวขวางกน โดยการจด “ระดบโรงพยาบาลรบผปวยสงตอ (referral hospital cascade)” ของระบบบรการเปน 3 ระดบ ไดแก ระดบตน ระดบกลาง และระดบสง เพอใชจดสรรทรพยากรภายในเครอขายทมอยางจากดใหมประสทธภาพสงสด หลกเลยงการลงทนทซาซอน และขจดสภาพการแขงขนกน (ภาพท 2.11)

1. โรงพยาบาลรบผปวยสงตอระดบตน (first-level referral hospital) ประกอบดวย เครอขายบรการทตยภม มหนาทรบผปวยสงตอจากเครอขายบรการปฐมภม กาหนดใหเปนโรงพยาบาลชมชนขนาดใหญ (F1) โรงพยาบาลชมชนขนาดกลาง (F2) และโรงพยาบาลชมชนขนาดเลก (F3)

2. โรงพยาบาลรบผปวยสงตอระดบกลาง (mid-level referral hospital) ประกอบดวยโรงพยาบาลทวไปขนาดเลก (M1) และโรงพยาบาลชมชนแมขาย (M2) มหนาทรบผปวยสงตอจากเครอขายบรการทตยภม



2-30

3. โรงพยาบาลรบผปวยสงตอระดบสง (high-level referral hospital) มหนาทรบผปวยสงตอจากโรงพยาบาลตตยภมขนาดกลาง แบงเปน 2 ระดบ

3.1 โรงพยาบาลทวไปทเปนแมขายของเครอขายบรการระดบจงหวด (standard-level referral hospital) กาหนดใหเปน โรงพยาบาลทวไปขนาดใหญ (ระดบ S)

3.2 โรงพยาบาลศนยทรบสงตอจากเครอขายบรการระดบจงหวดกาหนดใหเปนโรงพยาบาลศนย (ระดบ A)

ภาพท 2.11 ระดบโรงพยาบาลในการรบสงตอผปวย

การพฒนาระบบการสงตอผปวยในปจจบน โปรแกรมการสงตอผปวย “ไทยรเฟอร (Thai Refer)” จดเดนโปรแกรมไทยรเฟอร ม 3 ประการคอ ใชงานไดงาย

ลดการทางานซาซอนมระบบเฝาระวงระบบความปลอดภยปองกนความผดพลาดตลอด 24 ชวโมง เชอมตอระหวางหองฉกเฉนของโรงพยาบาลตนทาง-ปลายทาง โดยใชระบบการสงตอขอมล ประวต ผลแลปตางๆ เชน เลอด เอกซเรย และภาพผปวยผานคอมพวเตอรออนไลน และระบบโทรศพทสมารทโฟน ไอแพด ขอมลประวตการรกษาจากตนทาง และภาพผปวยจะปรากฏทหนาจอคอมพวเตอรของโรงพยาบาลปลายทาง และมระบบดาวเทยมตดตามเชคพกดรถพยาบาลนาสง แพทยผเชยวชาญเตรยมพรอมการรกษาและสามารถสงการรกษาเพมเตมไดทนท ทาใหชวยชวตผปวยไดรวดเรว ลดอตราการเสยชวต และลดคาใชจายซาซอนของโรงพยาบาล คอไมตองตรวจทางหองปฏบตการซาอก ในอนาคตจะพฒนาประยกตใชโปรแกรมน ใหสามารถรองรบอบตเหตหมทมผปวยจานวนมากหรอกรณเกดภาวะวกฤต เชน กรณนาทวมใหญ หรอภยพบต เพมความคลองตวในการบรหารจดการดแลผปวยทกรายไดทงการรกษา การเคลอนยายผปวย การสารองเตยงไอซย และเครองมอแพทย10

ปญหาและอปสรรคในการพฒนาระบบการสงตอผปวย การพฒนาระบบบรการทางการแพทยระดบตตยภมและสงกวาทผานมา มงพฒนาทตวหนวยบรการตตยภมเป น

หลก โดยเฉพาะในดานศกยภาพเชงโครงสรางและการจดบรการของหนวย ในขณะทการพฒนาเครอขายการดแลและส งตอไมไดรบการพฒนาใหเชอมโยงอยางเปนระบบหรอเขมแขงเทาทควร ตงแตการคนหาผปวย การสงตอใหรบบรการไดอยางทนทวงทและการดแลตอเนอง มขนตอนทยงยากในการสงตอไปยงหนวยบรการในระดบสงกวา ภาระในการสงตอจะตกเปนภาระของผปวยและญาต ทาใหผปวยไมตองการรบการรกษาตอ ประกอบกบการสงกลบจากหนวยบรการระดบตตยภมและ สงกวากลบไปยงหนวยบรการทตยภมและปฐมภมขาดการเชอมตอเปนระบบทรองรบการสงตวกลบ สงผลใหไมมการสงกลบ อนเปนการเพมตนทนในการเขาถงบรการของผปวย และภาระหนกทสถานบรการระดบตตยภมและสงกวา



2-31

2เอกสารอางอง (References)

1. บวรศม ลระพนธ, อครนทร นมมานนตย, ดารน จตรภทรพร. โครงการทบทวนสถานการณระบบบรการสาธารณสขและ

การควบคมคณภาพตามธรรมนญวาดวยระบบสขภาพแหงชาต ป 2552. สถาบนวจยระบบสาธารณสข; 2013. 2. สานกบรหารการสาธารณสข สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. การพฒนาการจดการกาลงคนของสหวชาชพ ป 2555.

2556. 10-19. 3. ตวเลขตองรเรองสาธารณสข บรรพ 6 2556-2557. นนทบร: อลฟา รเสรช; 2557. หนา 106-121. 4. สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข.รายงานทรพยากรสาธารณสข ป 2554. 2553. 5-8. 5. คณะทางานจดทาบญชรายจายสขภาพแหงชาต ป 2552-2553. บญชรายจายสขภาพแหงชาตของประเทศไทย ป

2552-2553 = National health accounts of Thailand 2009-2010. สานกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ (IHPP) กระทรวงสาธารณสข. ป 2555. หนา 12.

6. สวทย วบลผลประเสรฐ. รายงานการสาธารณสขไทย ป 2551-2553 กรงเทพฯ: โรงพมพสงเคราะหทหารผานศก, 2554. 7. สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. ระบบขอมลเพอการบรหารตดตามผลการดาเนนงาน

กระทรวงสาธารณสข ป 2553 [อนเทอรเนต]. 2556 [เขาถงเมอ 15 ม.ค. 2557]. เขาถงไดจาก: http://moc.moph.go.th/index.php

8. แพทยสภา. [อนเทอรเนต]. 2556 [เขาถงเมอ 15 ม.ค. 2557]. เขาถงไดจาก: http://www.tmc.or.th/statistics.php 9. เกรยงศกด เจรญวงศศกด. รายงานวจยโครงการศกษาความตองการในอนาคตและพฒนารปแบบระบบบรการทาง

การแพทยระดบตตยภมและสงกวา. ป 2552, editor. 2556. 10. สธ.พฒนาโปรแกรม“ไทย รเฟอร”ประจาหองฉกเฉนรพ. รฐ-เอกชน สงตอผปวยฉกเฉนรวดเรว ไรรอยตอ. สานกสารนเทศ

และประชาสมพนธกระทรวงสาธารณสข [อนเทอรเนต]. 2556 [เขาถงเมอ 16 พ.ย. 2556 ]. เขาถงไดจาก: http://www.moph.go.th/ops/iprg/include/admin_hotnew/show_hotnew.php?idHot_new=57760

Thailand medical services profile 2011 2014

Documents

tmsp tmsp tmsp

edition edition

service profile

emergency care system

rehabilitation system

stroke service

national health authority

fetal medicine