Unang Markahan: Pabula Aralin 1: A. Kaligirang Pangkasaysayan ng Pabula ”Ang Matsing at ang Pagong” na isinakomiks ni Dr. Jose Rizal B. Iba’t ibang Paraan ng Pagtatanong Bilang ng araw/sesyon: 5 Antas 1 Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pabula gamit ang angkop na gramatika/ retorika A. Panitikan: 1. Kaligirang Pangkasaysayan ng Pabula 2. Mga Elemento ng Pabula a. Tauhan a.1. Mga Uri ng Tauhan: tauhang bilog (round character) tauhang lapad (flat character) b. Tagpuan c. Banghay d. Mahahalagang Kaisipan B.Gramatika/Retorika 1. Iba’t ibang Paraan ng Pagtatanong a. Mga limitadong tanong na may alternatibong sagot mula sa isa sa mga alternatibo b. Mga tanong na masasagot ng mayroon, wala, oo, hindi, ayaw ko/ayoko, ewan/ aywan, marahil, at iba pa na may tonong naiinis, naiinip, natutuwa, walang gana at iba pa c. Mga tanong na binubuo ng pangungusap na sinusundan ng hindi/ di ba upang matiyak ang katotohanan (o kamalian) ng sinasabi ng pangungusap Pamantayan sa Pagganap: Ang mag-aaral ay nakasusulat ng sariling pabula na naglalarawan ng kultura ng sariling lugar/rehiyon gamit ang sariling wika sa rehiyon o Filipino nang may angkop na gramatika/retorika Kurikulum ng Edukasyong Sekondari ng 2010
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Unang Markahan: Pabula Aralin 1: A. Kaligirang Pangkasaysayan ng Pabula”Ang Matsing at ang Pagong” na isinakomiks ni
Dr. Jose RizalB. Iba’t ibang Paraan ng Pagtatanong
Bilang ng araw/sesyon: 5
Antas 1Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pabula gamit ang angkop na gramatika/ retorikaA. Panitikan:
1. Kaligirang Pangkasaysayan ng Pabula2. Mga Elemento ng Pabula a. Tauhan a.1. Mga Uri ng Tauhan: tauhang bilog (round character) tauhang lapad (flat character)
b. Tagpuanc. Banghayd. Mahahalagang Kaisipan
B.Gramatika/Retorika1. Iba’t ibang Paraan ng Pagtatanong
a. Mga limitadong tanong na may alternatibong sagot mula sa isa sa mga alternatibo
b. Mga tanong na masasagot ng mayroon, wala, oo, hindi, ayaw ko/ayoko, ewan/ aywan, marahil, at iba pa na may tonong naiinis, naiinip, natutuwa, walang gana at iba pa
c. Mga tanong na binubuo ng pangungusap na sinusundan ng hindi/ di ba upang matiyak ang katotohanan (o kamalian) ng sinasabi ng pangungusap
2. Mga Paraan sa Pagpapahayag ng Emosyon Damdamina. Padamdam na pangungusapb. Pangungusap na tiyakang nagpapadama ng damdamin at/o saloobin ng
nagsasalitac. Pangungusap na nagpapahayag ng gusto at ayaw sa paraang nagpapahiwatig o
hindi tuwirang inihahayag ang damdamin o gustong mangyari
Pamantayan sa Pagganap:Ang mag-aaral ay nakasusulat ng sariling pabula na naglalarawan ng kultura ng sariling lugar/rehiyon gamit ang sariling wika sa rehiyon o Filipino nang may angkop na gramatika/retorika
Kurikulum ng Edukasyong Sekondari ng 2010Filipino I
3. Pang-uri4. Mga Bahagi ng Pangungusap5. Mga Ekspresyon sa Pagbibigay ng Payo o Mungkahi tulad ng mga katagang mabuti pa’y,
bakit hindi pa, kung ako ikaw, maaari rin naman, mas, at iba paC. Pagsasaling-wikaMga Kakailanganing Pag-unawaMasasalamin sa mga pabula ang kultura ng rehiyong pinagmulan nito na dapat ipagmalaki at pahalagahan.
Higit na mauunawaan at mapahahalagahan ang pabula ng sariling rehiyon kung pag-aaralan ito sa orihinal nitong wika.
Sa proseso ng komunikasyon, pasalita man o pasulat, mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika upang maiwasan ang hindi pagkakaunawaan.
Mahahalagang Tanong:Bakit kailangang pag-aralan ang pabula ng mga rehiyon sa bansa?
Paano mauunawaan at mapahahalagahan ang mga pabula ng sariling rehiyon at ng iba’t ibang rehiyon sa bansa?
Bakit mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika sa proseso ng komunikasyon?
Nauunawaan ng mag-aaral ang:Panitikan
1. Kaligirang Pangkasaysayan ng PabulaB. Gramatika/Retorika
1. Iba’t ibang Paraan ng Pagtatanong a. Mga limitadong tanong na may alternatibong sagot mula sa isa sa mga alternatibo
b. Mga tanong na masasagot ng mayroon, wala, oo, hindi, ayaw ko/ayoko, ewan/ aywan, marahil, at iba pa na may tonong naiinis, naiinip, natutuwa, walang gana at iba pa
c. Mga tanong na binubuo ng pangungusap na sinusundan ng hindi/di ba upang matiyak ang katotohanan (o kamalian) ng sinasabi ng pangungusap
Ang mag-aaral ay: nakapagsasalaysay ng pabulang “Ang Matsing at ang
Pagong” mula sa orihinal na komiks na nilikha ni Dr. Jose Rizal
nakapag-uulat ng nasaliksik na mga impormasyon kaugnay ng kaligirang pangkasaysayan ng pabula sa masining na pamamaraan
nakapaglalahad ng mahahalagang pangyayari mula sa isinagawang pag-uulat
nakapagsasagawa ng panayam sa mga tao sa kani-kanilang sariling lugar/pamayanan kaugnay ng paksang tatalakayin gamit ang iba’t ibang paraan ng pagtatanong
nakapagbabahagi ng kani-kanilang naging karanasan at natutuhan mula sa isinagawang panayam
nakapagsasagawa ng panayam (Interview with the Experts) kaugnay ng kaligirang pangkasaysayan ng pabula o mga kauri nito
Antas 2Inaasahang Pagganap:Pagsasagawa ng panayam (Interview with the Experts) kaugnay ng kaligirang pangkasaysayan ng pabula o mga kauri nito
Pagpapatibay sa Antas ng Pag-unawa;Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pamamagitan ng:
paghahambing sa kalagayan ng mga pabula noon at sa kasalukuyan. Kraytirya: kaangkupan ng mga ideya; naglalahad ng mga patunay; naglalahad ng sariling kongklusyon
pagbibigay ng sariling pakahulugan sa mga nakalap na impormasyon kaugnay ng kaligirang pangkasaysayan ng pabula.Kratirya: makatotohanan; napapanahon; may kaugnayan sa mahalagang kaisipan ng pabula; malikhain
paglalahad ng sariling pananaw tungkol sa kahalagahan ng pag-aaral ng mga pabula ng sariling lugar/rehiyon sa kasalukuyan.Kraytirya: naglalahad ng pananaw ng iba’t ibang tao; may batayan ang nabuong sariling pananaw; napaninindigan ang sariling pananaw
pagbabahagi ng sariling damdamin at damdamin ng ibang tao sa kalagayan ng mga pabula sa kani-kanilang lugar/ rehiyon sa kasalukuyan.Kraytirya: makatototohanan; naglalarawan ng iba’t ibang damdamin; naglalahad ng pag-unawa sa damdamin ng mga tao sa sariling rehiyon
pagbibigay ng mga mungkahi paraan/gawain na dapat gawin upang patuloy na lumaganap at tangkilin ng mga tao ang pabula.Kraytirya: makatotohanan; napapanahon; may kaugnayan sa pangyayari sa pabula
pagninilay-nilay tungkol sa mga kabutihang nagawa ng pabula sa kaniyang sarili.Kratirya: makatotohanan; napapanahon; may kaugnayan sa mahalagang kaisipan ng pabula; malikhain
Sa Antas ng Pagganap:Pagtataya sa isinagawang panayam (Interview with the Experts) batay sa sumusunod na kraytirya:
A. Batay sa pananaliksik
B. Kaangkupan sa paksa
C. Tama ang paraan ng pagtatanong at pagsagot
D. Nagtataglay ng mga elemento ng panayam
Antas 3A. Pagtuklas :
Ang mag-aaral ay :
nakapagsasalaysay ng pabulang “Ang Matsing at ang Pagong” mula sa orihinal na komiks na nilikha ni Dr. Jose Rizal. (mula sa pilipinokomiks.blogspot.com) (Maaaring gamitin ang dugtungang pagsasalaysay, masining na pagkukuwento,dulang panradyo at iba pa.)
nakapag-uugnay ng pag-uugali ng mga tao at kalagayang panlipunan ng panahong isinakomiks ni Rizal ang pabulang “Ang Matsing at ang Pagong” sa tulong ng mga tanong:1. Nasasalamin ba ang kalagayang panlipunan ng bansa sa panahong isinakomiks ni
Rizal ang pabula? Patunayan.
2. Sa iyong palagay, sa kaniyang kapanahunan, sino ang inihahalintulad ni Rizal kay Pagong? Matsing? (Maaaring gumamit ng alinman sa Habi ng Tauhan, Monologo, In The Mirror, Character Profile, atbp )
nakapagbibigay ng sariling opinyon kung masasalamin sa mga pabula ang kultura ng lugar na pinagmulan nito at ang kalagayang panlipunan ng panahong naisulat ang mga ito. (Maaaring gumamit ng alinman sa Komentaryong Paradyo, Dialogic Feedback (Dyornal) , Interview Chain, at iba pa.)
Sa bahaging ito, lilinawin ng guro ang dating kaalaman,/karanasan ng mag-aaral tungkol sa kaugnayan ng kultura at panitikan sa pamamagitan ng pagsasalaysay ng pabulang “Ang Matsing at ang Pagong”na isinakomiks ni Rizal sa kaniyang kapanahunan. Ipaaalam sa kaniya ang mga paksang tatalakayin (Ang Kaligirang Pangkasaysayan ng Pabula at Iba’t ibang Paraan ng Pagtatanong), ang Inaasahang Pagganap (Pagsasagawa ng Panayam o Interview with the Experts), at ang mga kraytirya kung paano ito tatayain. Bibigyan ng pagkakataon ang mag-aaral na bumuo na sa palagay niya ay Mahahalagang Tanong (EQ) at Kakailanganing Pag-unawa (EU) kaugnay ng aralin. Iminumungkahing tanggapin ng guro ang lahat ng sagot ng mag-aaral upang mataya kung gaano na ang alam niya sa araling ito. Itanong ng guro ang Mahalagang Tanong “Masasalamin ba sa mga pabula ang kultura ng lugar na pinagmulan nito at ang kalagayang panlipunan ng panahong naisulat ang mga ito?” Patunayan. Inaasahan ding lilinangin ang Anim na Aspekto ng Pag-unawa ng mag-aaral mula sa bahaging ito hanggang sa bahaging Paglalapat.
Ang mag-aaral ay:(Iminumungkahing ibigay na ng guro sa bawat pangkat ang gawaing ito bilang takdang aralin bago ang pagtalakay. nakapagsasalaysay ng pabulang Ang Matsing at ang Pagong sa pamamagitan ng alinman sa
Storyboard, Masining na Pagkukuweto, Dulang Panradyo, at iba pa
nakapagsasagawa ng pagsusuri sa mga tauhan at pangyayari sa pabula sa pamamagitan ng alinman sa istratehiyang Habi ng Tauhan, Fan Fact Analyzer, at iba pa
nakikibahagi sa pag-uulat ng nasaliksik na mga impormasyon kaugnay ng Kaligirang Pangkasaysayan ng Pabula (kolaboratibong gawain) gamit ang alinman sa In the News, History Data Bank, Video Clip, at iba pa
nakapaglalahad ng mahahalagang pangyayari/impormasyon mula sa isinagawang pag-uulat ng bawat pangkat sa tulong ng alinman sa Fact-Finding Strands. (Maaari rin ang Concept Map, Skit , at iba pa.)
Kaligirang Pangkasaysayan ng Pabula
(Maaaring dagdagan ang mga kahon kung kinakailangan.)
Sa bahaging ito ipababasa/ipanonood/iparirinig ang pabulang Ang Matsing at ang Pagong at ang tekstong Ang Kaligirang Pangkasaysayan ng Pabula upang masuri/mataya kung ang mga nabuong Kakailanganing Pag-unawa ng mag-aaral sa bahaging Pagtuklas ay tama/katanggap-tanggap. Iminumungkahi na maging maingat ang guro sa di-pagtanggap sa mga maling Kakailanganing Pag-unawa. Sa bahaging ito, inaasahang naitama na (kung mayroon mang mali/di-katanggap-tanggap) na Kakailanganing Pag-unawa na dapat matutuhan ng mag-aaral. Inaasahang naiwasto na (kung mayroon mang mali/di-katanggap-tanggap) na Kakailanganing Pag-unawa sa pamamagitan ng mga makahulugan at mapanghamong gawain.
nakapagbibigay ng sintesis mula sa mga impormasyon sa tulong ng alinman sa ANA (Alam ko, Nais kong malaman, Alam ko na), PIN (Positibo-Kawili-wili(Interesting)-Negatibo, at iba pa
C.Pagpapalalim:
Ang mag-aaral ay: nakalalahok sa malayang talakayan sa tulong ng alinman sa Ugnayang-Tanong-Sagot (UTS),
Paraphase As You Comprehend (PAC), Think Pair Share, at iba pa- Bakit nag-iiba ang paksa ng pabula sa bawat bansa at panahong pinagdaanan nito?- Ihambing ang kalagayan ng mga pabula noon at ngayon. - Ano ang iyong naging damdamin matapos mong malaman ang tunay na dahilan kung bakit
mga hayop ang ginamit na mga tauhan ni Aesop sa mga pabulang kanyang isinulat? Dapat ba siyang hangaan? Ipaliwanag ang iyong sagot.
- Sa iyong sariling palagay, dapat bang ituro o tangkilikin ang mga pabula, gayong hindi naman makatotohanan ang mga tauhang ginagamit dito? Pangatwiranan ang iyong sagot.
- Kung babalikan natin ang pabulang “Ang Matsing at ang Pagong” ni Dr. Rizal, sino sa iyong mga kakilala ang maihahambing mo sa dalawang tauhan dito sa kasalukuyan? Bakit sila ang iyong napili?
- Paano mo pahahalagahan ang mga ganitong uri ng akdang pampanitikan? - Paano ka makatutulong upang patuloy na lumaganap at tangkilikin ng mga tao ang pabula at
mga kauri nito?- (Balikan ang Mahalagang Tanong (EQ) para sa araling ito.) Masasalamin ba sa pabula ang
kultura at kalagayang panlipunan ng lugar at panahong pinagmulan nito? Patunayan.
nakapagsasagawa ng panayam sa mga tao sa kani-kanilang sariling lugar/pamayanan tungkol sa paksang “Dapat bang ituro sa mga bata ang pabula o mga kauri nito sa kasalukuyan?” gamit ang iba’t ibang paraan ng pagtatanong (Magsaliksik tungkol sa Mga Dapat Tandaan sa Pagsasagawa ng Panayam at Iba’t Ibang Paraan ng Pagtatanong na tatalakayin sa klase bago ang gawaing ito.
Sa bahaging ito pagtitibayin ang nabuong wastong Kakailanganing Pag-unawa ng mag-aaral sa pamamagitan ng mga mapanghamong tanong/gawain upang siya’y magnilay, muling balikan ang mga natutuhan na, muling mag-isip at baguhin ito kung kinakailangan. Dito isasagawa ang pananaliksik at pagsasanib ng angkop na gramatika/retorika, sa tulong ng angkop na teksto (alinman sa naratib, deskriptib, ekspositori, argumentatib, at iba pa). Ihahanda ng guro ang mag-aaral upang mailapat ang kaniyang natutuhan sa pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap sa bahaging Paglalapat. Inaasahang tutugunan ng guro ang pagiging kakaiba ng mag-aaral, ang kaniyang kalakasan at kahinaan sa pamamagitan ng pagtuturong kailangan/angkop sa kaniya. Bigyan din ng pagkakataon ang mag-aaral na mataya niya ang kaniyang natutuhan at kakayahan.
nakapagbabahagi ng kani-kanilang naging karanasan at natutuhan mula sa isinagawang panayam sa pamamagitan ng alin man sa simulation, Dialogic Journal, at iba pa
D. Paglalapat:
Ang mag-aaral ay: (kolaboratibong gawain) nakabubuo ng mga angkop na tanong sa isasagawang panayam (Interview
with the Experts)
nakabubuo ng mga kraytirya sa pagtataya sa isasagawang panayam sa patnubay ng guro
nakapagsasagawa ng panayam (Interview with the Experts) kaugnay ng kaligirang pangkasaysayan ng pabula (Bigyan ng pagkakataon ang mga mag-aaral na pumili ng paksang kanilang tatalakayin at ng mga taong kabilang sa gawaing ito.)
Mga Kakailanganing Kagamitan Orihinal na komiks ng ”Matsing at ang Pagong” na isinakomiks ni Dr. Rizal Mga babasahin tungkol sa: Kaligirang Pangkasaysayan ng Pabula, Mga Dapat Tandaan sa Pagsasagawa ng
Panayam at Iba’t Ibang Paraan ng Pagtatanong Mga kraytirya sa pagtataya ng isasagawang panayam
Internet, www.pilipinokomiks.blogspot.com
Sa bahaging ito, aktwal na isasagawa ng mag-aaral ang Inaasahang Pagganap para sa aralin (Pagsasagawa ng Panayam/Interview with the Experts) bilang patunay na naunawaan niya ang aralin. Muli, balikan ang mga kratirya sa pagtataya ng nasabing gawain. Ipadama/ Ipakita sa mag-aaral ang kahalagahan at kaugnayan ng Inaasahang Pagganap sa kaniyang sarili/sariling lugar o rehiyon o pagpapayaman ng saliring kultura at kultura ng iba’t ibang rehiyon sa bansa.
Unang Markahan Pabula Aralin 2: A. Mahahalagang Elemento ng Pabula (1.Tauhan)“ Si Amomongo at si Iput-Iput“ (Ang Gorilya at
ang Alitaptap) Pabula ng VisayaB. Mga Paraan sa Pagpapahayag ng Emosyon o
Damdamin
Bilang ng araw/sesyon: 3
Antas 1Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pabula gamit ang angkop na gramatika/ retorikaA. Panitikan
Kaligirang Pangkasaysayan ng PabulaMga Elemento ng Pabula a. Tauhan a.1. Mga Uri ng Tauhan: tauhang bilog (round character) tauhang lapad (flat character)
b. Tagpuanc. Banghayd. Mahahalagang Kaisipan
B.Gramatika/Retorika1. Iba’t ibang Paraan ng Pagtatanong
a. Mga limitadong tanong na may alternatibong sagot mula sa isa sa mga alternatibob. Mga tanong na masasagot ng mayroon, wala, oo,hindi, ayaw ko/ ayoko, ewan/ aywan, marahil, at iba pa na may tonong naiinis, naiinip, natutuwa, walang gana at iba pa
d. Mga tanong na binubuo ng pangungusap na sinusundan ng hindi/di bae. upang matiyak ang katotohanan (o kamalian) ng sinasabi ng
pangungusap2. Mga Paraan sa Pagpapahayag ng Emosyon Damdamin
Pamantayan sa Pagganap:Ang mag-aaral ay nakasusulat ng sariling pabula na naglalarawan ng kultura ng sariling lugar/rehiyon gamit ang sariling wika sa rehiyon o Filipino nang may angkop na gramatika/retorika
Kurikulum ng Edukasyong Sekondari ng 2010Filipino I
a. Padamdam na pangungusapb. Pangungusap na tiyakang nagpapadama ng damdamin at/o saloobin ng
nagsasalita c. Pangungusap na nagpapahayag ng gusto at ayaw sa paraang nagpapahiwatig o hindi tuwirang inihahayag ang damdamin o gustong mangyari
3. Pang-uri4. Mga Bahagi ng Pangungusap5. Mga Ekspresyon sa Pagbibigay ng Payo o Mungkahi tulad ng mga katagang mabuti pa’y, bakit hindi pa, kung ako ikaw, maaari rin naman, mas, at iba pa
C. Pagsasaling-wikaMga Kakailanganing Pag-unawa:Masasalamin sa mga pabula ang kultura ng rehiyong pinagmulan nito na dapat ipagmalaki at pahalagahan.
Higit na mauunawaan at mapahahalagahan ang pabula ng sariling rehiyon kung pag-aaralan ito sa orihinal nitong wika.
Sa proseso ng komunikasyon, pasalita man o pasulat, mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika upang maiwasan ang hindi pagkakaunawaan.
Mahahalagang Tanong:Bakit kailangang alamin ang pabula ng mga rehiyon sa bansa?
Paano mauunawaan at mapahahalagahan ang mga pabula ng sariling rehiyon?
Bakit mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika sa proseso ng komunikasyon?
Nauunawaan ng mag-aaral ang:A. Panitikan2. Mahahalagang Elemento ng Pabula:
a. Tauhang:Bilog (Round Character)Lapad (Flat Character)
B.Gramatika/Retorika2. Mga Paraan sa Pagpapahayag ng Emosyon o Damdamin
a. Padamdam na pangungusapb. Pangungusap na tiyakang nagpapadama ng damdamin at/o saloobin
ng nagsasalitac. Pangungusap na nagpapahayag ng gusto at ayaw sa paraang
Ang mag-aaral ay: nakapagbibigay ng reaksyon sa napanood na bahagi ng
Cartoon Series/pelikula
nakapaglalahad ng sariling kuru-kuro tungkol sa paggamit ng mga hayop bilang mga tauhan sa pabula
nakapaglalarawan ng mga katangian at damdamin ng mga tauhan sa pabulang binasa
nakagagamit ng iba’t ibang paraan ng pagpapahayag ng emosyon o damdamin sa masining na pagkukuwento
nagpapahiwatig o hindi tuwirang inihahayag ang damdamin o gustong mangyari
Antas 2
Inaasahang Pagganap:Masining na pagkukuwento tungkol sa isang kakilala sa kasalukuyan na may pagkakatulad sa mga katangian ng tauhan sa pabula
Pagpapatibay sa Antas ng Pag-unawa;Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pamamagitan ng:
paghahambing sa mga katangian ng tao na taglay rin ng mga hayop.Kraytirya: kaangkupan ng mga ideya; naglalahad ng mga patunay; naglalahad ng sariling kongklusyon
paglalarawan sa isang kakilala sa kasalukuyan na may pagkakatulad sa mga katangian ng tauhan sa pabula.Kraytirya: makatotohanan; napapanahon; may kaugnayan sa tauhan ng pabula
pangatwiranan kung tama o mali ang paggamit ng mga hayop bilang tauhan.Kraytirya: naglalahad ng pananaw; may batayan ang nabuong sariling pananaw; napaninindigan ang sariling pananaw
pagpapadama ng malalim na pag-unawa sa isang kakilala sa kasalukuyan na may pagkakatulad sa katangian ng tauhan sa pabula.Kraytirya: makatototohanan; naglalarawan ng iba’t ibang damdamin; naglalahad ng pag-unawa sa damdamin ng mga tao
pagbabahagi ng sariling kahinaan at kalakasan kung ihahambing ang sarili sa mga tauhan sa pabulaKraytirya: makatotohanan;tapat
pagmumungkahi kung paanong ang kahinaan ng isang tao ay magiging kalakasan niya.Kraytirya: may katapatan; makatotohanan; naglalahad ng sariling
Sa Antas ng Pagganap:Pagtataya sa itinanghal na masining na pagkukuwento batay sa sumusunod na kraytirya:
A. Nagpapakita ng pag-unawa sa damdamin ng taong kinukuwento
B. May pagkakatulad sa katangian ng tauhan sa pabula ng napiling ikuwento
C. Makatotohanan
D. Angkop ang ginamit na paraan ng pagpapahayag ng emosyon o damdamin
E. Taglay ang mga elemento ng masining na pagkukuwento
kahinaan at kalakasan, nagmumungkahi kung paano magiging kalakasan ang kahinaan
Antas 3
A.Pagtuklas:
Ang mag-aaral ay:(Bahagi ng aralin ang pagpapalabas ng bahagi ng Cartoon Series o pelikulang mga hayop ang tauhan (Halimbawa-Lion King). Ang mga ito’y mungkahi lamang. Maaaaring pumili ng iba pa ang guro.)
nakapagbibigay ng reaksyon sa napanood na bahagi ng Cartoon Series/pelikula, maaaring pasalita o pasulat
Sa bahaging ito, lilinawin ng guro ang dating kaalaman,/karanasan ng mag-aaral tungkol sa tauhan bilang isa sa mga elemento ng pabula sa pamamagitan ng pagpapasuri sa piling tauhang ginamit sa isang palabas/ Cartoon Series. Ipaaalam sa kaniya ang mga paksang tatalakayin (Ang Mahahalagang Elemento ng Pabula- Tauhan (bilog at lapad), at Mga Paraan sa Pagpapahayag ng Emosyon o Damdamin), ang Inaasahang Pagganap (Masining na pagkukuwento tungkol sa isang kakilala sa kasalukuyan na may pagkakatulad sa mga katangian ng tauhan sa pabula.), at ang mga kraytirya kung paano ito tatayain. Bibigyan ng pagkakataon ang mag-aaral na bumuo na sa palagay niya ay Mahahalagang Tanong (EQ) at Kakailanganing Pag-unawa (EU) kaugnay ng aralin. Iminumungkahing tanggapin ng guro ang lahat ng sagot ng mag-aaral upang mataya kung gaano na ang alam niya sa araling ito. Itanong ng guro ang Mahalagang Tanong “Bakit mga hayop ang karaniwang tauhan na ginagamit sa pabula?” Patunayan. Inaasahan ding lilinangin ang Anim na Aspekto ng Pag-unawa ng mag-aaral mula sa bahaging ito hanggang sa bahaging Paglalapat.
nakapaglalahad ng sariling kuro-kuro tungkol sa paggamit ng mga hayop bilang mga tauhan sa pabula sa pamamagitan ng alinman sa Three Step Interview, Piccing Together Ideas, Tapusin ang sumusunod na pahayag…,at iba pa
B. Paglinang:
Ang mag-aaral ay: nakapaglalarawan sa mga katangian ng gorilya at alitaptap gamit ang alinman sa
Habi ng Tauhan, Venn Diagram, Summary Blueprint, Dalawahang Usapan, at iba pa
Habi ng Tauhan
nakapagbabahagi ng kanilang sariling haka-haka sa tanong na: “Kung maglalaban ang gorilya at ang alitaptap, sino kaya ang mananalo?Bakit?”
nakapagsasatao ng ilang tauhan sa pabulang “Si Amomongo at si Iput-Iput” (Iminumungkahi na ibigay na itong takdang aralin upang makapaghanda ang magsisiganap.)
Sa bahaging ito ipababasa/ipanonood/iparirinig at tatalakayin ang pabulang “Si Amomongo at si Iput Iput” upang masuri/mataya kung ang mga nabuong Kakailanganing Pag-unawa ng mag-aaral sa bahaging Pagtuklas ay tama/katanggap-tanggap. Iminumungkahi na maging maingat ang guro sa di-pagtanggap sa mga maling Kakailanganing Pag-unawa. Sa bahaging ito, inaasahang naitama na (kung mayroon mang mali/di-katanggap-tanggap) na Kakailanganing Pag-unawa na dapat matutuhan ng mag-aaral. Inaasahang naiwasto na (kung mayroon mang mali/di-katanggap-tanggap) na Kakailanganing Pag-unawa sa pamamagitan ng mga makahulugan at mapanghamong gawain.
nakapaglalarawan sa damdaming namamayani sa mga tauhan sa bawat pangyayari sa pabulang “Si Amomongo at si Iput-Iput” sa tulong ng alinman sa Emotional Web Chart, Buliding Blocks, at iba
(Itala ang damdamin ng mga tauhan sa bawat pangyayari sa pabula.)
Pangyayari 1:__________________________________
Pangyayari 2:__________________________________
Pangyayari 3: __________________________________
Pangyayari 4:________________________________ (at iba pa)
nakapagsusuri kung sino ang tauhang bilog (round character ) at lapad (flat character ), matapos magbigay ng input ang guro tungkol dito
C. Pagpapalalim
Ang mag-aaral ay: masigasig na nakikilahok sa malayang talakayan sa tulong ng mga gabay na
tanong/gawain. (Iminumungkahing gumamit ng angkop na istratehiya ang guro sa pagsasagawa nito tulad ng pagsasagawa ng Panel Discussion, Simposyum, Round table Discussion, at iba pa)
1. Bakit natalo ni Iput-Iput si Amomongo at ang mga kasama nito gayong hamak na malalaki ito sa kaniya? Magsalaysay ng pangyayari sa iyong buhay, o maaaring narinig, nabasa o nasaksihan na may pagkakatulad sa pangyayaring ito.
2. Ano ang magaganda at di- magagandang pag-uugali ang masasalamin sa mga tauhan sa binasang pabula? Itala ang iyong sagot sa kolum sa ibaba/kabilang pahina. Sa Kolum D, magmungkahi ng mga dapat gawin kung paano mababago ang mga naitalang di- magagandang pag-uugali.
Mga tauhanKolum A
Magagandang Pag-uugali
Kolum B
Di-magagandang Pag-uugali
Kolum C
Paano ito Babaguhin?
Kolum DIput-Iput
Sa bahaging ito pagtitibayin ang nabuong wastong Kakailanganing Pag-unawa ng mag-aaral sa pamamagitan ng mga mapanghamong tanong/gawain upang siya’y magnilay, muling balikan ang mga natutuhan na, muling mag-isip at baguhin ito kung kinakailangan. Dito isasagawa ang pananaliksik at pagsasanib ng angkop na gramatika/retorika, sa tulong ng angkop na teksto (alinman sa naratib, deskriptib, ekspositori, agumentatib, at iba pa). Ihahanda ng guro ang mag-aaral upang mailapat ang kaniyang natutuhan sa pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap sa bahaging Paglalapat. Inaasahang tutugunan ng guro ang pagiging kakaiba ng mag-aaral, ang kaniyang mga kalakasan at kahinaan sa pamamagitan ng pagtuturong kailangan/angkop sa kanya. Bigyan din ng pagkakataon ang mag-aaral na mataya niya ang kaniyang natutuhan at kakayahan.
3. Ano ang mahalagang kaisipan na nais iparating ng pabula? Mabisa ba ang paggamit ng mga hayop bilang tauhan upang malinaw itong maiparatin sa mga mambabasa? Patunayan.
4. Alin sa mga uri ng tauhan ang nakatutuwa, ang lapad o ang bilog? Kung ikaw ang papipiliin, anong tauhan ang ibig mo? Tauhang lapad o bilog? Bakit?
5. Mayroon ka bang kakilala na may pagkakatulad sa mga katangian ng sinuman sa mga ito? Ipakilala siya. Bakit siya ang inihalintulad mo? (Paunawa: Maaaring dagdagan ang mga katanungan kung kinakailangan.)
nakagagamit ng iba’t ibang paraan ng pagpapahayag ng emosyon o damdamin sa pagkukuwento tungkol sa isang kakilala na may pagkakatulad
sa katangian ng tauhan sa isa sa mga pabulang nabasa. (Gagawin ito matapos ang pagtalakay sa iba’t ibang paraan ng pagpapahayag ng emosyon o damdamin. (Kalakip ang babasahin.)
D. Paglalapat
Ang mag-aaral ay :
masining na nakapagkukuwento tungkol sa isang kakilala sa kasalukuyan na may pagkakatulad sa mga katangian ng piniling tauhan sa pabula
Mga Kakailanganing Kagamitan Babasahin na Si Amomongo at si Iput-Iput, Iba’t Ibang Paraan ng Pagpapahayag ng Emosyon o Damdamin Mga Elemento ng Masining na Pagkukuwento Mga Kraytirya sa Pagtataya ng Masining na Pagkukuwento
Sa bahaging ito, aktwal na isasagawa ng mag-aaral ang Inaasahang Pagganap bilang patunay na naunawaan niya ang aralin. Muli, balikan ang mga kraytirya sa pagtataya ng nasabing gawain. Ipadama/Ipakita sa mag-aaral ang kahalagahan at kaugnayan ng Inaasahang Pagganap sa kaniyang sarili/sariling lugar o rehiyon o pagpapayaman ng sariling kultura at kultura ng iba’t ibang rehiyon sa bansa.
Unang Markahan : Pabula Aralin 3: A. Mahalagang Elemento ng Pabula – 2) Tagpuan“Ang Palaka at ang Uwang”
B. Ang Pang-uri
Bilang ng araw/sesyon: 3
Antas 1
Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pabula gamit ang angkop na gramatika/ retorikaA. Panitikan
Kaligirang Pangkasaysayan ng PabulaMga Elemento ng Pabula a. Tauhan a.1. Mga Uri ng Tauhan: tauhang bilog (round character) tauhang lapad (flat character)
b. Tagpuanc. Banghayd. Mahahalagang Kaisipan
B.Gramatika/Retorika1. Iba’t ibang Paraan ng Pagtatanong
a. Mga limitadong tanong na may alternatibong sagot mula sa isa sa mga alternatibo
b. Mga tanong na masasagot ng mayroon, wala, oo, hindi,ayaw ko/ ayoko, ewan/ aywan, marahil, at iba pa na may tonong naiinis, naiinip, natutuwa, walang gana at iba pa
c. Mga tanong na binubuo ng pangungusap na sinusundan ng hindi/di ba upang matiyak ang katotohanan (o kamalian) ng sinasabi ng pangungusap
5. Mga Paraan sa Pagpapahayag ng Emosyon Damdamina. Padamdam na pangungusapb. Pangungusap na tiyakang nagpapadama ng damdamin at/o saloobin ng
Pamantayan sa Pagganap:Ang mag-aaral ay nakasusulat ng sariling pabula na naglalarawan ng kultura ng sariling lugar/rehiyon gamit ang sariling wika sa rehiyon o Filipino nang may angkop na gramatika/retorika
Kurikulum ng Edukasyong Sekondari ng 2010Filipino I
nagsasalitac. Pangungusap na nagpapahayag ng gusto at ayaw sa paraang
nagpapahiwatig o hindi tuwirang inihahayag ang damdamin o gustong mangyari
6. Pang-uri7. Mga Bahagi ng Pangungusap5. Mga Ekspresyon sa Pagbibigay ng Payo o Mungkahi tulad ng mga katagang mabuti pa’y, bakit hindi pa, kung ako ikaw maaari rin naman, mas, at iba pa
C. Pagsasaling-wikaMga Kakailanganing Pag-unawa:Masasalamin sa mga pabula ang kultura ng rehiyong pinagmulan nito na dapat ipagmalaki at pahalagahan.
Higit na mauunawaan at mapahahalagahan ang pabula ng sariling rehiyon kung pag-aaralan ito sa orihinal nitong wika.
Sa proseso ng komunikasyon, pasalita man o pasulat, mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika upang maiwasan ang hindi pagkakaunawaan.
Mahahalagang Tanong:Bakit kailangang alamin ang pabula ng mga rehiyon sa bansa?
Paano mauunawaan at mapahahalagahan ang mga pabula ng sariling rehiyon?
Bakit mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika sa proseso ng komunikasyon?
Nauunawaan ng mag-aaral ang:A. Panitikan2. Mahahalagang Elemento ng Pabula:
b. Tauhang:Bilog (Round Character)Lapad (Flat Character)
B.Gramatika/Retorika3. Mga Paraan sa Pagpapahayag ng Emosyon o Damdamin
d. Padamdam na pangungusape. Pangungusap na tiyakang nagpapadama ng damdamin at/o saloobin ng
nagsasalitaf. Pangungusap na nagpapahayag ng gusto at ayaw sa paraang
nagpapahiwatig o hindi tuwirang inihahayag ang damdamin o gustong mangyari
Ang mag-aaral ay: nakapagbibigay ng reaksyon sa napanood na bahagi ng
Cartoon Series/pelikula
nakapaglalahad ng sariling kuru-kuro tungkol sa paggamit ng mga hayop bilang mga tauhan sa pabula
nakapaglalarawan ng mga katangian at damdamin ng mga tauhan sa pabulang binasa
nakagagamit ng iba’t ibang paraan ng pagpapahayag ng emosyon o damdamin sa masining na pagkukuwento
Antas 2
Inaasahang Pagganap:Masining na pagkukuwento tungkol sa isang kakilala sa kasalukuyan na may pagkakatulad sa mga katangian ng tauhan sa pabula
Pagpapatibay sa Antas ng Pag-unawa;Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pamamagitan ng:
paghahambing sa mga katangian ng tao na taglay rin ng mga hayop.Kraytirya: kaangkupan ng mga ideya; naglalahad ng mga patunay; naglalahad ng sariling kongklusyon
paglalarawan sa isang kakilala sa kasalukuyan na may pagkakatulad sa mga katangian ng tauhan sa pabula.Kraytirya: makatotohanan; napapanahon; may kaugnayan sa tauhan ng pabula
pangatwiranan kung tama o mali ang paggamit ng mga hayop bilang tauhan.Kraytirya: naglalahad ng pananaw; may batayan ang nabuong sariling pananaw; napaninindigan ang sariling pananaw
pagpapadama ng malalim na pag-unawa sa isang kakilala sa kasalukuyan na may pagkakatulad sa katangian ng tauhan sa pabula.Kraytirya: makatototohanan; naglalarawan ng iba’t ibang damdamin; naglalahad ng pag-unawa sa damdamin ng mga tao
pagbabahagi ng sariling kahinaan at kalakasan kung ihahambing ang sarili sa mga tauhan sa pabulaKraytirya: makatotohanan;tapat
pagmumungkahi kung paanong ang kahinaan ng isang tao ay magiging kalakasan niya.Kraytirya: may katapatan; makatotohanan; naglalahad ng
Sa Antas ng Pagganap:Pagtataya sa itinanghal na masining na pagkukuwento batay sa sumusunod na kraytirya:
F. Nagpapakita ng pag-unawa sa damdamin ng taong ikinukuwento
G. May pagkakatulad sa katangian ng tauhan sa pabula ng napiling ikuwento
H. Makatotohanan
I. Angkop ang ginamit na paraan ng pagpapahayag ng emosyon o damdamin
J. Taglay ang mga elemento ng masining na pagkukuwento
sariling kahinaan at kalakasan, nagmumungkahi kung paano magiging kalakasan ang kahinaan
Antas 3A. Pagtuklas:
Ang mag-aaral ay: nakapaglalarawan ng isang lugar tna paborito niyang puntahan sa sariling
lugar/rehiyon (Bigyang-laya ang mag-aaral kung paano niya ilalarawan ang nasabing lugar.)
nakapagbibigay ng reaksyon sa mga inilarawang lugar
Itanong ang Mahalagang Tanong (EQ) : Nakaaapekto ba ang lugar na kinalakihan sa pag-uugali ng isang tao? Patunayan .
Sa bahaging ito, lilinawin ng guro ang dating kaalaman,/karanasan ng mag-aaral tungkol sa tagpuan bilang isa sa mga elemento ng pabula sa pamamagitan ng pagpapalarawan sa paborito niyang lugar sa kaniyang sariling lugar/rehiyon. Ipaaalam sa kaniya ang mga paksang tatalakayin (Ang Mahahalagang Elemento ng Pabula- Tagpuan, at Pang-uri), ang Inaasahang Pagganap (Pagsulat ng talatang naglalarawan ng kasalukuyang kalagayan ng tagpuang ginamit sa pabula), at ang mga kraytirya kung paano ito tatayain. Bibigyan ng pagkakataon ang mag-aaral na bumuo na sa palagay niya ay Mahahalagang Tanong (EQ) at Kakailanganing Pag-unawa (EU) kaugnay ng aralin. Iminumungkahing tanggapin ng guro ang lahat ng sagot ng mag-aaral upang mataya kung gaano na ang alam niya sa araling ito. Itanong ng guro ang Mahalagang Tanong “Nakaaapekto ba ang lugar na kinalakihan sa pag-uugali ng isang tao? Patunayan”. Inaasahan ding lilinangin ang Anim na Aspekto ng Pag-unawa ng mag-aaral mula sa bahaging ito hanggang sa bahaging Paglalapat.
nakabubuo ng sariling Kakailanganing Pag-unawa (EU) kaugnay ng araliB. Paglinang
Ang mag-aaral ay: nakapagsasagawa ng masining na pagbasa ng pabulang “Ang Palaka
at ang Uwang” (kalakip)
nakapagbibigay-kahulugan sa ilang salita sa pangungusap na ginamit sa pabula (mga salitang may salungguhit)
1. Habang pinagbabawalan si Uwang ay lalo siyang namiminsala. 2. Mabuti na lamang at nakapangunyapit siya sa isang yagit.
3. Pumaimbulog pa si Uwang habang si Palaka naman ay mabilis na lumangoy.(Iminumungkahing dagdagan ng guro ang mga salitang bibigyang-kahulugan.)
nakalalahok sa malayang talakayan tungkol sa binasang pabulaMga halimbawang tanong :
Sa bahaging ito ipababasa/ipanonood/iparirinig at tatalakayin ang pabulang “Ang Palaka at Ang Uwang” upang masuri/ mataya kung ang mga nabuong Kakailanganing Pag-unawa ng mag-aaral sa bahaging Pagtuklas ay tama/katanggap-tanggap. Iminumungkahi na maging maingat ang guro sa di-pagtanggap sa mga maling Kakailanganing Pag-unawa. Sa bahaging ito, inaasahang naitama na mayroon mang mali/di-katanggap-tanggap) na Kakailanganing Pag-unawa na dapat matutuhan ng mag-aaral. Inaasahang naiwasto na (kung mayroon mang mali/di-katanggap-tanggap) na Kakailanganing Pag-unawa sa pamamagitan ng mga makahulugan at mapanghamong gawain.
a. Ilarawan ang lugar na tinitirhan ng mga tauhan sa pabula.b. Angkop ba ang lugar na tinitirhan/tagpuang gimamit sa katangian
ng bawat tauhan sa pabula ? Patunayan.c. Sa iyong sariling lugar, sino sa iyong mga kakilala ang maaaring
ihambing sa kaninuman kina Uwang, Palaka, Gagamba o Susuhong? Bakit siya ang napili mong ihambing ? (Maaari itong ipagawa gamit ang Venn Digaram, Character Profile, at iba pa.)
d. Kung ikaw ang tatanungin, nanaisin mo bang tumira sa isang lugar na kasama si Uwang? Bakit oo? Bakit hindi?
e. Sino sa mga tuhan sa pabulang binasa ang higit na dapat unawain? Bakit?
f. Ano ang mensaheng nais iparating ng binasang pabula? Ipaliwanag.(Iminumungkahing dagdagan ng guro ang mga tanong upang higit na malinang ang Anim na Aspekto ng Pag-unawa ng mag-aaral.)
nakapagpapaliwanag at napaghahambing ang dalawang paraan ng paglalarawan ng tagpuan sa pabula: (kalakip)
a. Patiyakb. Pahiwatig
C. Pagpapalalim
Ang mag-aaral ay: nasusuri ang isang halimbawa ng tekstong naglalarawan (deskriptib)
na ibibigay ng guro at ang mga pang-uring ginamit sa nasabing teksto (kalakip)
nakapagbibigay ng mga pangungusap gamit ang angkop na pang-uri. (Tiyakin ng guro na ang mga pangungusap ay may kaugnayan sa aralin (Mahalagang Elemento ng Pabula-Tagpuan)
Sa bahaging ito, pagtitibayin ang nabuong wastong Kakailanganing Pag-unawa (EU) ng mag-aaral sa pamamagitan ng mga mapanghamong tanong/gawain upang siya’y magnilay, muling balikan ang mga natutuhan na, muling mag-isip at baguhin ito kung kinakailangan. Dito isasagawa ang pananaliksik at pagsasanib ng angkop na gramatika/retorika, sa tulong ng angkop na teksto (alinman sa naratib, deskriptib, ekspositori, agumentatib, at iba pa). Ihahanda ng guro ang mag-aaral upang mailapat ang kaniyang natutuhan sa pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap sa bahaging Paglalapat. Inaasahang tutugunan ng guro ang pagiging kakaiba ng mag-aaral, ang kaniyang mga kalakasan at kahinaan sa pamamagitan ng pagtuturong kailangan/angkop sa kaniya. Bigyan din ng pagkakataon ang mag-aaral na mataya niya ang kaniyang natutuhan at kakayahan.
nakasusulat ng talatang naglalarawan sa kasalukuyang kalagayan ng ginamit na tagpuan sa alinmang pabula. (Bigyan ng pagkakataon ang mag-aaral na manaliksik ng isa sa mga pabula)
E. Paglalapat
Ang mag-aaral ay :
nakapipili ng isang pabula sa sariling lugar/rehiyon
nasusuri ang tagpuang ginamit sa napiling pabula
nakasusulat ng talatang naglalarawan (deskriptib) sa kasalukuyang kalagayan ng tagpuang ginamit sa pabula
Sa bahaging ito, aktwal na isasagawa ng mag-aaral ang Inaasahang Pagganap bilang patunay na naunawaan niya ang aralin. Muli, balikan ang mga kraytirya sa pagtataya ng nasabing gawain. Ipadama/Ipakita sa mag-aaral ang kahalagahan at kaugnayan ng Inaasahang Pagganap sa kaniyang sarili/sariling lugar o rehiyon o pagpapayaman ng sariling kultura at kultura ng iba’t ibang rehiyon sa bansa.
Babasahing “Ang Palaka at ang Uwang”, Talatang naglalarawan ng Tagpuan Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Paglalarawan Kraytirya sa Pagsulat ng Talatang Naglalarawan
Unang Markahan : Pabula Aralin 4: A. Mahahalagang Elemento ng Pabula – 3) Banghay “Lalapindigowa-i : Kung Bakit Maliit ang Beywang
ng Putakti”B. Mga Bahagi ng Pangungusap
Bilang ng Araw /Sesyon : 4
ANTAS 1
Pamantayang Pangnilalaman :Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pabula gamit ang angkop na gramatika/ retorikaA. Panitikan
1. Kaligirang Pangkasaysayan ng Pabula2. Mga Elemento ng Pabula a. Tauhan a.1. Mga Uri ng Tauhan: tauhang bilog (round character) tauhang lapad (flat character)
b. Tagpuanc. Banghay
g. Mahahalagang KaisipanB.Gramatika/Retorika
1. Iba’t ibang Paraan ng Pagtatanong a. Mga limitadong tanong na may alternatibong sagot mula sa isa sa mga alternatibo
b. Mga tanong na masasagot ng mayroon, wala, oo, hindi, ayaw ko/ ayoko, ewan/aywan, marahil, at iba pa na may tonong naiinis, naiinip, natutuwa, walang gana at iba pa c. Mga tanong na binubuo ng pangungusap na sinusundan ng hindi/di ba upang matiyak ang katotohanan (o kamalian) ng sinasabi ng
Pamantayan sa Pagganap :Ang mag-aaral ay nakasusulat ng sariling pabula na naglalarawan ng kultura ng sariling lugar/rehiyon gamit ang sariling wika sa rehiyon o Filipino nang may angkop na gramatika/retorika.
Kurikulum ng Edukasyong Sekondari ng 2010Filipino I
pangungusap2. Mga Paraan sa Pagpapahayag ng Emosyon Damdamin
a. Padamdam na pangungusapb. Pangungusap na tiyakang nagpapadama ng damdamin at/o
saloobin ng nagsasalitac. Pangungusap na nagpapahayag ng gusto at ayaw sa paraang
nagpapahiwatig o hindi tuwirang inihahayag ang damdamin o gustong mangyari
3. Pang-uri4. Mga Bahagi ng Pangungusap5. Mga Ekspresyon sa Pagbibigay ng Payo o Mungkahi tulad ng mga
katagang mabuti pa’y, bakit hindi pa, kung ako ikaw, maaari rin naman, mas, at iba pa
C. Pagsasaling-wikaMga Kakailanganin sa Pag-unawa :Masasalamin sa mga pabula ang kultura ng rehiyong pinagmulan nito na dapat ipagmalaki at pahalagahan.
Higit na mauunawaan at mapahahalagahan ang pabula ng sariling rehiyon kung pag-aaralan ito sa orihinal nitong wika.
Sa proseso ng komunikasyon, pasalita man o pasulat, mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika upang maiwasan ang hindi pagkakaunawaan.
Mahahalagang Tanong :Bakit kailangang alamin ang pabula ng mga rehiyon sa bansa?
Paano mauunawaan at mapahahalagahan ang mga pabula ng sariling rehiyon?
Bakit mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika sa proseso ng komunikasyon?
Nauunawaan ng mag-aaral ang :
1. Elemento ng Pabula-Banghay2. Mga Bahagi ng pangungusap:
a. Paksa o simuno Payak na simuno Buong simuno
b. Panaguri Payak na panaguri Buong panaguri
Ang mag-aaral ay: naisaasaayos ang mga pangayayari ng pabula ayon sa
wastong pagkakasunod-sunod
nakapagbibigay ng reaksyon sa pagkakabalangkas ng banghay ng pabula’
nakabubuo ng wasto at mabisang pangungusap
nakapagkukwento ng ilang pangyayari sa kasalukuyan na may pagkakatulad sa pangyayari sa alamat
Inaasahang Pagganap :Masining na pagkukuwento tungkol sa mga pangyayari sa kasalukuyan na may pagkakatulad sa mga pangyayari sa pabula
Pagpapatibay ng Antas ng Pag-unawa :Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pamamagitan ng :pagpapaliwanag sa kahalagahan ng pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa isang akda, kabilang ang pabula.Kraytirya: kaangkupan ng mga ideya; naglalahad ng mga patunay; naglalahad ng sariling kongklusyonpagbibigay-katwiran sa pagiging makatotohanan/di -makatotohanan ng mga pangyayari sa pabula.Kraytirya: naglalahad ng pananaw; may batayan ang nabuong sariling pananaw; napaninindigan ang sariling pananawpagkukwento sa masining na paraan ng isang pangyayari sa kasalukuyan na may pagkakatulad sa mga pangyayari sa pabula.Kraytirya: makatotohanan; napapanahon; may kaugnayan sa mga pangyayari sa pabula; malikhainpag-uugnay ng sariling karanasan o karanasan ng iba sa ilang pangyayari sa pabula.Kraytirya: makatotohanan; napapanahon; may kaugnayan sa mga pangyayari sa pabulapagbabahagi ng sariling damdamin at damdamin ng iba kaugnay ng mga pangyayari sa pabula.Kraytirya: makatototohanan; naglalarawan ng iba’t ibang damdamin; naglalahad ng pag-unawa sa damdaming masasalamin sa mga pangyayaripaglalahad ng mga natuklasang kahinaaan at kalakasan bilang tao matapos mabasa ang pabula.Kraytirya: may katapatan; makatotohanan; naglalahad ng sariling kahinaan at kalakasan, nagmumungkahi kung paano magiging kalakasan ang kahinaan
Sa Antas ng Pagganap :
Pagtataya sa isinagawang masining na pagkukuwento batay sa sumusunod na kraytirya:
A.Orihinalidad
B.Pagkakaugnay-ugnay ng mga pangungusap makatotohanan
C.Napapanahon
D.Wastong paggamit ng mga bahagi ng pangungusap
Antas 3
A. Pagtuklas
` Ang mag-aaral ay: napagsusunod-sunod ang ilang pangyayari ng isang pabula batay sa
mga lararwan na ipakikita ng guro (maaaring sa pamamagitan ng storyboard)
nakapagsasalaysay sa masining na paraan ng ilang pangyayari sa pabula (maaaring sa pamamagitan ng puppet show, pagsasatao, dugtungang pagkukwento, at iba pa)
nakapagbibigay ng sariling himuha sa Mahalagang Tanong (EQ): Bakit mahalagang magkakaugnay at magkakasunod ang banghay ng isang
Sa bahaging ito, lilinawin ng guro ang dating kaalaman,/karanasan ng mag-aaral tungkol sa banghay bilang isa sa mga elemento ng pabula sa pamamagitan ng pagsusunod-sunod ng ilang pangyayari ng nabasang pabula. Ipaaalam sa kaniya ang mga paksang tatalakayin (Ang Mahahalagang Elemento ng Pabula- Banghay , at Panaguri), ang Inaasahang Pagganap (Masining na pagkukuwento tungkol sa mga pangyayari sa kasalukuyan na may pagkakatulad sa mga pangyayari sa alinmang pabula), at ang mga kraytirya kung paano ito tatayain. Bibigyan ng pagkakataon ang mag-aaral na bumuo na sa palagay niya ay Mahahalagang Tanong (EQ) at Kakailanganing Pag-unawa (EU) kaugnay ng aralin. Iminumungkahing tanggapin ng guro ang lahat ng sagot ng mag-aaral upang mataya kung gaano na ang alam nila sa araling ito. Itanong ng guro ang Mahalagang Tanong “Bakit mahalagang magkakaugnay at magkakasunod ang banghay ng isang pabula o anumang kwento?”. Inaasahan ding lilinangin ang Anim na Aspekto ng Pag-unawa ng mag-aaral mula sa bahaging ito hanggang sa bahaging Paglalapat.
pabula o anumang kwento? (Maaaring sa pamamagitan ng ANA, malayang talakayan at iba pa)
B. Paglinang
Ang mag-aaral ay:
naisasalaysay ang pabulang Lalapindigowa-i: Bakit Maliit ang Beywang ng Putakti (Ito’y mungkahi lamang, maaaring palitan ng guro.) sa masining na paraan (kolaboratibong gawain)
nabibigyang-kahulugan ang ilang mahihirap na salita sa pabula at nagagamit ang mga ito sa pagbuo ng maikling talata o pangungusap
masigasig na nakikilahok sa malayang talakayan sa tulong ng sumusunod na tanong/gawain:
a. Itala ang mga katangian nina Lalapindigowa-I, Odang at Orak. Gamitin ang tsart sa ibaba
Lalapindigowa-i Odang Orak
Sa bahaging ito ipababasa/ipanonood/iparirinig at tatalakayin ang pabulang “Lalapindigowa-i: Bakit Maliit ang Beywang ng Putakti?”, at ang banghay bilang isa sa mga elemento ng pabula upang masuri/ mataya kung ang mga nabuong Kakailanganing Pag-unawa ng mag-aaral sa bahaging Pagtuklas ay tama/katanggap-tanggap. Iminumungkahi na maging maingat ang guro sa di-pagtanggap sa mga maling Kakailanganing Pag-unawa. Sa bahaging ito, inaasahang naitama na mayroon mang mali/di-katanggap-tanggap) na Kakailanganing Pag-unawa na dapat matutuhan ng mag-aaral. Inaasahang naiwasto na (kung mayroon mang mali/di-katanggap-tanggap) na Kakailanganing Pag-unawa sa pamamagitan ng mga makahulugan at mapanghamong gawain.
a. a. Anong katangian ng tao ang taglay ni Lalapidingowa-I na dapat pamarisan? Ang hindi dapat pamarisan? Bakit?
b. Anong uri ng asawa sina Odang at orak? May mga babae bang asawa na may katulad nilang katauhan? Patunayan.
c. Isalaysay ang mga pangyayari na naging dahilan kung bakit naluto ang dalawang asawa ni Lalapindigowa-i.
d. Gawan ng plot diagram ang mga pangyayari sa pabulang Lalapindigowa-I. (Iminumungkahing gumamit ng angkop na istratehiya at dagdagan ng guro ang mga tanong/gawain.)
nasusuri ang banghay ng binasang pabula ayon sa dayagram sa ibaba (Inaasahang nagbigay ng input ang guro tungkol sa banghay bago ang gawaing ito.)
napaghahambing ang tekstong nagsasalaysay (naratib) at talatang naglalarawan (deskriptib), maaaring sa pamamagitan ng Venn Diagram(Inaasahang ang guro ay magbibigay ng halimbawa ng tekstong naratib na may kaugnayan/pagkakatulad sa nilalaman ng binasang pabula, na ang tuon ay ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari, Halimbawa, isang balita, sanaysay, at iba pa.
nasusuri ang pagkakabuo ng ilang pangungusap sa binasang teksto (upang maiugnay ang Mga Bahagi ng Pangungusap)
Sa bahaging ito, pagtitibayin ang nabuong wastong Kakailanganing Pag-unawa (EU) ng mag-aaral sa pamamagitan ng mga mapanghamong tanong/gawain upang siya’y magnilay, muling balikan ang mga natutuhan na, muling mag-isip at baguhin ito kung kinakailangan. Dito isasagawa ang pananaliksik at pagsasanib ng angkop na gramatika/retorika, sa tulong ng angkop na teksto (alinman sa naratib, deskriptib, ekspositori, agumentatib, at iba pa). Ihahanda ng guro ang mag-aaral upang mailapat ang kaniyang natutuhan sa pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap sa bahaging Paglalapat. Inaasahang tutugunan ng guro ang pagiging kakaiba ng mag-aaral, ang kaniyang mga kalakasan at kahinaan sa pamamagitan ng pagtuturong kailangan/angkop sa kaniya. Bigyan din ng pagkakataon ang mag-aaral na mataya niya ang kaniyang natutuhan at kakayahan.
nakapagpapaliwanag ng kahalagahan ng mahusay na pagkakabuo ng pangungusap sa pagbuo/pagsasalaysay ng mga pangyayari o pagkukwento
D. Paglalapat
Ang mag-aaral ay: masining na nakapagkukwento tungkol ng ilang pangyayari sa
kasalukuyan na may pagkakatulad sa mga pangyayari sa alinmang binasa/narinig/napanood na pabula
MGA KAKAILANGANING KAGAMITAN :
Babasahing “Lalapindigowa-i: Kung Bakit Maliit ang Beywang ng Putakti” Ang Pangungusap at Ang mga Anyo ng Paksa at Panaguri Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Talata
Sa bahaging ito, aktwal na isasagawa ng mag-aaral ang Inaasahang Pagganap bilang patunay na naunawaan niya ang aralin. Muli, balikan ang mga kraytirya sa pagtataya ng nasabing gawain. Ipadama/Ipakita sa mag-aaral ang kahalagahan at kaugnayan ng Inaasahang Pagganap sa kaniyang sarili/sariling lugar o rehiyon o pagpapayaman ng sariling kultura at kultura ng iba’t ibang rehiyon sa bansa.
Unang Markahan: Pabula Aralin 5: A. Mahahalagang Elemento ng Pabula – 4) Mahahalagang Kaisipan
“Ang Mag-anak na Langgam”B. Mga Ekspresyong Gamitin sa Pagbibigay-payo sa liham
Bilang ng Araw /Sesyon: 4
ANTAS 1
Pamantayang Pangnilalaman :Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pabula gamit ang angkop na gramatika/ retorikaA. Panitikan
1. Kaligirang Pangkasaysayan ng Pabula2. Mga Elemento ng Pabula a. Tauhan a.1. Mga Uri ng Tauhan: tauhang bilog (round character) tauhang lapad (flat character)
b. Tagpuanc. Banghayg. Mahahalagang Kaisipan
B.Gramatika/Retorika1. Iba’t ibang Paraan ng Pagtatanong
a. Mga limitadong tanong na may alternatibong sagot mula sa isa sa mga alternatibo
b. Mga tanong na masasagot ng mayroon, wala, oo, hindi, ayaw ko/ ayoko, ewan/aywan, marahil, at iba pa na may tonong naiinis, naiinip, natutuwa, walang gana at iba pa c. Mga tanong na binubuo ng pangungusap na sinusundan ng hindi/di ba upang matiyak ang katotohanan (o kamalian) ng sinasabi ng pangungusap
2. Mga Paraan sa Pagpapahayag ng Emosyon Damdamina. Padamdam na pangungusap
Pamantayan sa Pagganap:Ang mag-aaral ay nakasusulat ng sariling pabula na naglalarawan ng kultura ng sariling lugar/rehiyon gamit ang sariling wika sa rehiyon o Filipino nang may angkop na gramatika/retorika
Kurikulum ng Edukasyong Sekondari ng 2010Filipino I
b. Pangungusap na tiyakang nagpapadama ng damdamin at/o saloobin ng nagsasalitac. Pangungusap na nagpapahayag ng gusto at ayaw sa paraang
nagpapahiwatig o hindi tuwirang inihahayag ang damdamin o gustong mangyari
6. Pang-uri7. Mga Bahagi ng Pangungusap8. Mga Ekspresyon sa Pagbibigay ng Payo o Mungkahi tulad ng mga katagang
mabuti pa’y, bakit hindi pa, kung ako ikaw, maaari rin naman, mas, at iba paC. Pagsasaling-wikaMga Kakailanganin sa Pag-unawa :Masasalamin sa mga pabula ang kultura ng rehiyong pinagmulan nito na dapat ipagmalaki at pahalagahan.
Higit na mauunawaan at mapahahalagahan ang pabula ng sariling rehiyon kung pag-aaralan ito sa orihinal nitong wika.
Sa proseso ng komunikasyon, pasalita man o pasulat, mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika upang maiwasan ang hindi pagkakaunawaan.
Mahahalagang Tanong:Bakit kailangang alamin ang pabula ng mga rehiyon sa bansa?
Paano mauunawaan at mapahahalagahan ang mga pabula ng sariling rehiyon?
Bakit mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika sa proseso ng komunikasyon?
Nauunawaan ng mag-aaral ang:A. Panitikan Elemento ng Pabula – 4. Mahahalagang kaisipan B. Gramatika/Retorika
Mga Ekspresyong angkop gamitin sa pagbibigay ng payo o pagmumungkahi tulad ng mga katagang:
a. mabuti pa’yb. bakit hindi pac. kung ako ikawd. maaari rin namane. mas makatutulong at iba pa
Ang mag-aaral ay: Nakapagbibigay ng sariling
reaksyon/paliwanag sa mga pahayag na may kaugnayan sa mensahe ng pabula
nakapaglalahad ng sariling kuro-kuro tungkol sa mga aral o mahahalagang kaisipan mula sa pabula
nakasusulat ng liham nagpapayo o nagmumungkahi
nakagagamit ng iba’t ibang ekspresyon sa pagbibigay-payo o pagmumungkahi
Inaasahang Pagganap:Pagsulat ng liham na nagbibigay-payo o mungkahi sa isang kaibigan/kakilala
Pagpapatibay ng Antas ng Pag-unawa:Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pamamagitan ng :
pagpapaliwanag sa mensahe o mahahalagang kaisipan sa pabula na maaaring magsilbing gabay ng tao sa wastong pamumuhay.Kraytirya: kaangkupan ng mga ideya; naglalahad ng mga patunay; naglalahad ng sariling kongklusyon
pagbuo at pagbabahagi ng sariling pananaw kung mabisa/di- mabisa ang paggamit ng pabula sa pagbibigay-aral sa kabataan.Kraytirya: naglalahad ng iba’t ibang pananaw; may batayan ang nabuong sarilingpananaw; napaninindigan ang sariling pananaw
pagbibigay-kahulugan mensahe o mahalagang kaisipang na nakapaloob sa pabula sa pamamagitan ng pagbuo ng isang salawikain.Kraytirya: makatotohanan; napapanahon; may kaugnayan sa paksa; malikhain
pagpapasya kung tama ang naging gawi o asal sa isang sitwasyon/ kalagayan kaugnay ng mensahe o mahalagang kaisipang nakuha sa pabula.Kraytirya: tapat; makatotohanan; may kaugnayan sa paksa
pagpapadama at pag-unawa sa damdamin ng isang kakilala,kaibigan o kapamilya na may kinaharap/kinakaharap na suliranin.Kraytirya: makatototohanan; naglalarawan ng iba’t ibang damdamin; naglalahad ng pag-unawa sa damdamin ng iba
pagbibigay ng payo o mungkahi sa isang kakilala, kaibigan o kapamilya na may kinakaharap na suliranin gamit ang mensahe o mahalagang kaisipang nakuha sa alinmang pabula.Kraytirya: makatotohanan; napapanahon; tapat
Sa Antas ng Pagganap:Pagtataya sa isinulat na liham na nagbibigay ng payo o mungkahi batay sa sumusunod na kraytirya :
A. May kaugnayan sa aral/ mensahe ng pabula
B. Napapanahon
C. Nagtataglay ng mga katangian ng liham pangkaibigan
D. Wastong paggamit ng mga ekspresyon sa pagbibigay-payo o mungkahi
ANTAS 2
Antas 3A. Pagtuklas
Ang mag-aaral ay” nakabubuo ng mga pahayag upang mabuo ang mga kaisipang nais
ilahad. (Piliin sa clue card ang idurugtong na kaisipan.)
1. Tuso man daw ang matsing________________________.2. Ang liksi at tapang ay ____________________________.3. Kahit na ang usa ay mabilis tumakbo, _______________.4. Kung mabuti ang hangarin _______________________.5. Ang magandang asal ay _________________________.6. Ang bunga ay ang ginagawa ______________________.
nakapagpapaliwanag sa sa mga kaisipang nabuo buhat sa mga pahayag
nakasasagot sa Mahalagang Tanong batay sa kaniyang dating kaalaman ( EQ: “Kapupulutan ba ng magagndang kaisipan/mensahe ang mga pabula?Patunayan.
Kung sa tiyaga kalasag ng buhay napaglalangan din Nama’y saPagong na ako Dahon lamang ang salitaIkaw ay igagalang kaban ng yaman
Sa bahaging ito, lilinawin ng guro ang dating kaalaman,/karanasan ng mag-aaral tungkol sa Mensahe/Mahalagang Kaisipan bilang isa sa mga elemento ng pabula sa pamamagitan ng pagsusunod-sunod ng ilang pangyayari ng nabasang pabula. Ipaaalam sa kaniya ang mga paksang tatalakayin (Ang Mahahalagang Elemento ng Pabula- Mensahe/Mahalagang Kaisipan , at MgaEkspresyon sa Pagbibigay-payo o Mungkahi), ang Inaasahang Pagganap (Pagsulat ng Liham na Nagbibigay-payo o Mungkahi), at ang mga kraytirya kung paano ito tatayain. Bibigyan ng pagkakataon ang mag-aaral na bumuo na sa palagay niya ay Mahahalagang Tanong (EQ) at Kakailanganing Pag-unawa (EU) kaugnay ng aralin. Iminumungkahing tanggapin ng guro ang lahat ng sagot ng mag-aaral upang mataya kung gaano na ang alam niya sa araling ito. Itanong ng guro ang Mahalagang Tanong “Kapupulutan ba ng magagandang kaisipan/mensahe ang mga pabula? Patunayan.”. Inaasahan ding lilinangin ang Anim na Aspekto ng Pag-unawa ng mag-aaral mula sa bahaging ito hanggang sa bahaging Paglalapat.
Ang mag-aaral ay: masining na naisasalaysay ang pabulang “Ang Mag-anak na
Langgam” (kolaboratibong gawain)
nakapagbibigay-kahulugan sa ilang salita na ginamit sa pabula
masigasig na nakalalahok sa malayang talakayan sa tulong ng sumusunod na tanong/gawain :
Ilahad at i larawan sa damdaming namamayani sa mga tauhan sa bawat pangyayari sa pabula sa tulong ng Habi ng Emosyon
Magbigay ng mga katangian ng ilang tauhan sa oabula na dapat tularan ng tao sa tulong ng Venn Diagram
Sa bahaging ito ipababasa/ipanonood/iparirinig at tatalakayin ang pabulang “Ang mag-anak na Langgam (kalakaip)”, at ang mensahe/mahalagang kasipan bilang isa sa mga elemento ng pabula upang masuri/ mataya kung ang mga nabuong Kakailanganing Pag-unawa ng mag-aaral sa bahaging Pagtuklas ay tama/katanggap-tanggap. Iminumungkahi na maging maingat ang guro sa di-pagtanggap sa mga maling Kakailanganing Pag-unawa. Sa bahaging ito, inaasahang naitama na mayroon mang mali/di-katanggap-tanggap) na Kakailanganing Pag-unawa na dapat matutuhan ng mag-aaral. Inaasahang naiwasto na (kung mayroon mang mali/di-katanggap-tanggap) na Kakailanganing Pag-unawa sa pamamagitan ng mga makahulugan at mapanghamong gawain.
Anong uri ng tauhan ang Amang Langgam? Ipaliwanag.
Ipaliwanag sa kaisipang, Ang pakikinig sa mga pangaral ng mga magulang ang tanging susi sa ikapapanuto ng ating buhay“.
Kung ikaw si Bunsong Langgam,maghihinanakit ka ba sa iyong Amang Langgam kung ikaw ay pinaaalalahanan nito? Bakit?
Tama ba ang naging reaksyon ng Amang Langgam sa sinapit ng kaniyang Bunsong Langgam? Bakit?
Anong pangyayari ang nagbunsod upang masuway ni Bunsong Langgam ang mahigpit na bilin ng kaniyang ama?
Totoo bang walang hinahangad na masama ang isang magulang para sa kaniyang anak? Naniniwala ka ba rito? Bakit ? (Iminumungkahing dagdagan ng guro ang mga tanong/gawain upang matiyak na malilinang ang Anim na Aspekto ng Pag-unawa ng mag-aaral.)
nasusuri ang isang halimbawa ng liham na nagbibigay payo o mungkahi ( Maaaring ang guro ang magbigay ng halimbawa o kaya nama’y ang mag-aaral)
natatalakay ang ikinaiiba ng Liham Pangkaibigan sa mga kauri nito at ang mga bahagi nito, tulad ng:
1. Pamuhatan2. Bating Panimula3. Katawan ng Liham4. Bating Pangwakas5. Lagda
nasusuri at nakapagpapaliwanag sa mga Ekspresyon sa Pagbibigay ng Payo o Mungkahi na ginamit sa liham
nakapagbibigay ng mga sitwasyon kung kailan ginagamit ang liham na nagbibigay-payo o mungkahi
nakapaglalahad/nakapagtatala ng mga mensahe/mahalagang kaisipang nakapaloob sa alinmang pabula
Sa bahaging ito, pagtitibayin ang nabuong wastong Kakailanganing Pag-unawa (EU) ng mag-aaral sa pamamagitan ng mga mapanghamong tanong/gawain upang siya’y magnilay, muling balikan ang mga natutuhan na, muling mag-isip at baguhin ito kung kinakailangan. Dito isasagawa ang pananaliksik at pagsasanib ng angkop na gramatika/retorika, sa tulong ng angkop na teksto (alinman sa naratib, deskriptib, ekspositori, agumentatib, at iba pa). Ihahanda ng guro ang mag-aaral upang mailapat ang kaniyang natutuhan sa pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap sa bahaging Paglalapat. Inaasahang tutugunan ng guro ang pagiging kakaiba ng mag-aaral, ang kaniyang mga kalakasan at kahinaan sa pamamagitan ng pagtuturong kailangan/angkop sa kaniya. Bigyan din ng pagkakataon ang mag-aaral na mataya niya ang kaniyang natutuhan at kakayahan.
nakasusulat ng isang liham na nagbibigay-payo o mungkahi gamit ang mensahe/mahalagang kaispan mula sa alin mang pabula
MGA KAKAILANGANING KAGAMITAN: Babasahing “Ang Mag-anak na Langgam” Liham Pangkaibigan at ang mga Bahagi nito Mga halimbawang Liham na Nagpapayo o nagmumungkahi Mga kraytirya sa pagsulat ng Liham na Nagpapayo o Nagmumungkahi
Sa bahaging ito, aktwal na isasagawa ng mag-aaral ang Inaasahang Pagganap bilang patunay na naunawaan niya ang aralin. Muli, balikan ang mga kraytirya sa pagtataya ng nasabing gawain. Ipadama/Ipakita sa mag-aaral ang kahalagahan at kaugnayan ng Inaasahang Pagganap sa kaniyang sarili/sariling lugar o rehiyon o pagpapayaman ng sariling kultura at kultura ng iba’t ibang rehiyon sa bansa.
Unang Markahan: Pabula Aralin 6: Pagsasaling-wika“Ang Masamang Kalahi”
Bilang ng Araw /Sesyon: 10 pataas
ANTAS 1
Pamantayang Pangnilalaman :Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pabula gamit ang angkop na gramatika/ retorikaA. Panitikan
1. Kaligirang Pangkasaysayan ng Pabula2. Mga Elemento ng Pabula a. Tauhan a.1. Mga Uri ng Tauhan: tauhang bilog (round character) tauhang lapad (flat character)
b. Tagpuanc. Banghayh. Mahahalagang Kaisipan
B.Gramatika/Retorika1. Iba’t ibang Paraan ng Pagtatanong
a. Mga limitadong tanong na may alternatibong sagot mula sa isa sa mga alternatibo
b. Mga tanong na masasagot ng mayroon, wala, oo, hindi, ayaw ko/ ayoko, ewan/aywan, marahil, at iba pa na may tonong naiinis, naiinip, natutuwa, walang gana at iba pa c. Mga tanong na binubuo ng pangungusap na sinusundan ng hindi/di ba upang matiyak ang katotohanan (o kamalian) ng sinasabi ng pangungusap2. Mga Paraan sa Pagpapahayag ng Emosyon Damdamin
a. Padamdam na pangungusapb. Pangungusap na tiyakang nagpapadama ng damdamin at/o saloobin ng nagsasalitac. Pangungusap na nagpapahayag ng gusto at ayaw sa paraang
nagpapahiwatig o hindi tuwirang inihahayag ang damdamin o gustong mangyari
3. Pang-uri
Pamantayan sa Pagganap :Ang mag-aaral ay nakasusulat ng sariling pabula na naglalarawan ng kultura ng sariling lugar/rehiyon gamit ang sariling wika sa rehiyon o Filipino nang may angkop na gramatika/retorika.
Kurikulum ng Edukasyong Sekondari ng 2010Filipino I
4. Mga Bahagi ng Pangungusap 5. Mga Ekspresyon sa Pagbibigay ng Payo o Mungkahi tulad ng mga katagang mabuti pa’y, bakit hindi pa, kung ako ikaw, maaari rin naman, mas, at iba paC. Pagsasaling-wikaMga Kakailanganin sa Pag-unawa :Masasalamin sa mga pabula ang kultura ng rehiyong pinagmulan nito na dapat ipagmalaki at pahalagahan.
Higit na mauunawaan at mapahahalagahan ang pabula ng sariling rehiyon kung pag-aaralan ito sa orihinal nitong wika.
Sa proseso ng komunikasyon, pasalita man o pasulat, mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika upang maiwasan ang hindi pagkakaunawaan.
Mahahalagang Tanong :Bakit kailangang alamin ang pabula ng mga rehiyon sa bansa?
Paano mauunawaan at mapahahalagahan ang mga pabula ng sariling rehiyon?
Bakit mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika sa proseso ng komunikasyon?
Nauunawaan ng mag-aaral ang :
1. Ang Pagsasaling-wika katuturan kahalagahan mga dapat isaalang-alang/ mga pamantayan
2. Mga Dapat tandaan sa pagsulat ng pabula
Ang mag-aaral ay: Nakapagsasalin ng mga pangungusap/pahayag na
nasa unang wika (sariling wika sa rehiyon) patungo sa pangalawang wika
natatalakay ang mga dapat tandaan sa pagsasaling-wika
nakapagsasalin ng pabula mula sa unang wika patungo sa pangalawang wika na naglalarawan ng kultura ng sariling lugar/rehiyon
natatalakay at naipaliliwanag ang mga paraan sa pagsulat ng pabula
nakasusulat ng sariling pabula ng naglalarawan ng kultura ng sariling lugar/rehiyon gamit ang sariling wika sa rehiyon o pangalawang wika
Inaasahang Pagganap:Pagsulat ng sariling pabula na naglalarawan ng kultura ng sariling lugar o rehiyon gamit ang sariling wika sa rehiyon o Filipino
Pagpapatibay ng Antas ng Pag-unawa :Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pamamagitan ng :
pagpapaliwanag sa kahalagahan ng pagkakaroon ng kaalaman at kasanayan sa pagsasaling-wika.Kraytirya: kaangkupan ng mga ideya; naglalahad ng mga patunay; naglalahad ng sariling kongklusyon
pagbabahagi sa iba ng sariling kalakasan at kahinaan sa paggamit ng una at ikalawang wika, gayundin sa pagsasaling-wikaKraytirya: may katapatan; makatotohanan; may kaugnayan sa paksa; naglalahad ng kahinaan at kalakasan bilang isang tagapagsalin
pagbuo at pagbabahagi ng sariling pananaw kung dapat ipagamit sa mga mag-aaral sa Unang Taon ang kanilang unang wika (sariling wika sa rehiyon).Kraytirya: naglalahad ng iba’t ibang pananaw; may batayan ang nabuong sariling pananaw; napaninindigan ang sariling pananaw
paglalarawan ng mga karanasan, kalagayan, paniniwala at kultura ng sariling lugar/ pamayanan sa isinalin/isinulat na pabula.Kraytirya: makatotohanan; napapanahon; may kaugnayan sa paksa; malikhain
paglalahad ng isang sitwasyong nagpapatunay na mahalaga ang kaalaman at kasanayan sa pagsasaling-wika.Kraytirya: makatotohanan; napapanahon; tapat
pagpapahayag ng pag-unawa sa damdamin ng mga tao sa sariling lugar/rehiyon.Kraytirya: makatototohanan; naglalarawan ng iba’t ibang damdamin; naglalahad ng pag-unawa sa damdamin ng iba
Sa Antas ng Pagganap :Pagtataya sa isinulat na pabula batay sa sumusunod na kraytirya:
A. Batay sa pananaliksik ang paglalarawan
ng kultura ng sariling rehiyon
B. Kaangkupan sa sariling lugar/ rehiyon
C. Pagtataglay ng mga elemento ng pabula
D. Wastong paggamit ng una at ikalawang wika
E. Kaangkupan ng pagsasalin
ANTAS 2
Antas 3
A. Pagtuklas
Ang mag-aaral ay: nakapagsasalin ng ilang pahayag na nakasulat sa Filipino sa wikang
Ingles o sariling wika. Mga halimbawa:
Mahilig akong magbasa ng mga pabula.______________________. Mayaman ang panitikang Pilipino. __________________________. Kawili-wiling basahin ang mga pabula._______________________. Nais kong makasulat ng isang pabula. ______________________. Maraming pabula ang nasusulat sa iba’t ibang dayalekto sa Pilipinas.
nakapagbibigay ng sariling reaksyon/puna sa panimulang Gawain
nakapagbibigay ng sariling hinuha sa Mahalagang Tanong (EQ): “Paano mauunawaan at mapahahalagahan ang mga pabula ng sariling rehiyon? (Maaaring gamitin ang istratehiyang ANA, Alam ko...Nais kong malaman...Alam ko na... o iba pang istratehiya o teknik na angkop sa gawaing ito.)
Sa bahaging ito, lilinawin ng guro ang dating kaalaman,/karanasan ng mag-aaral sa Pagsasaling-wika. Ipaaalam sa kaniya ang mga paksang tatalakayin, ang Inaasahang Pagganap (Pagsulat ng sariling pabula na naglalarawan ng kultura ng sariling lugar o rehiyon gamit ang sariling wika sa rehiyon o Filipino), at ang mga kraytirya kung paano ito tatayain. Bibigyan ng pagkakataon ang mag-aaral na bumuo na sa palagay niya ay Mahahalagang Tanong (EQ) at Kakailanganing Pag-unawa (EU) kaugnay ng aralin. Iminumungkahing tanggapin ng guro ang lahat ng sagot ng mag-aaral upang mataya kung gaano na ang alam niya sa araling ito.Itanong ng guro ang Mahalagang Tanong “Paano mauunawaan at mapahahalagahan ang mga pabula ng sariling rehiyon?Inaasahan ding lilinangin ang Anim na Aspekto ng Pag-unawa ng mag-aaral mula sa bahaging ito hanggang sa bahaging Paglalapat.
Ang mag-aaral ay: nakapagbibigay ng mga salita o konseptong maiuugnay sa salitang
nasa loob ng kahon. (Gamitin ito sa pagbuo ng isang talata.)
masining na nakapagsasalaysay ng pabulang “Ang Masamang Kalahi” o iba pang pabula (Iminumungkahing gumamit ang guro ng angkop na teknik o istratehiya para sa gawaing ito. Gawin itong kolaboratibong gawain.)
masigasig na nakikilalahok sa malayang talakayan sa tulong ng mga gabay na tanong. (Ang mga ito’y mungkahi lamang. Maaaring magdagdag ang guro ng mga tanong/.gawain upang higit na malinang ang pag-unawa ng mag-aaral.)
1. Paano uuriin ang sumusunod na tauhan bilang flat o round character? Ipaliwanag.
Sa bahaging ito ipababasa/ipanonood/iparirinig at tatalakayin ang pabulang “Ang Masamang Kalahi” (Ito’y mungkahi lamang. Maaaring gumamit ng ibang pabula ang guro.) upang masuri/ mataya kung ang mga nabuong Kakailanganing Pag-unawa ng mag-aaral sa bahaging Pagtuklas ay tama/katanggap-tanggap. Iminumungkahi na maging maingat ang guro sa di-pagtanggap sa mga maling Kakailanganing Pag-unawa. Sa bahaging ito, inaasahang naitama na mayroon mang mali/di-katanggap-tanggap) na Kakailanganing Pag-unawa na dapat matutuhan ng mag-aaral. Inaasahang naiwasto na (kung mayroon mang mali/ di-katanggap-tanggap) na Kakailanganing Pag-unawa sa pamamagitan ng mga makahulugan at mapanghamong gawain.
2. Tukuyin ang pag-uugaling dapat pamarisan kay Toniong Tandang.
3. Makatwiran ba ang ginawa ni Tenoriong Talisain na ikahiya ang kaniyang mga kalahi? Ipaliwanag ang iyong sagot.
4. Kung ikaw ang nasa katayuan ni Toniong Tandang, tutulungan mo pa rin ba si Tenoriong Talisain? Bakit? Pangatwiranan ang iyong sagot.
5. Masisisi mo ba si Aling Marta sa kaniyang naging damdamin kay Tenoriong Talisain? Bakit?
6. Ano ang mensaheng iyong natutuhan mula sa pabulang binasa?7. Bigyang-pansin ang naging wakas ng pabula. Nagustuhan mo ba ito? Kung ikaw ay bibigyan ng pagkakataong baguhin ito, anong wakas ang maaari mong ibigay para rito?
Ang mag-aaral ay: naisasalaysay ang pabulang “The Lion and the Mouse”na isinalin mula
sa wikang Ingles patungo sa wikang Filipino. (Ito’y mungkahi lamang. Maaaring pumili ng ibang pabulang nakasulat sa Ingles o kaya’y sa sariling wika sa rehiyon ang guro o ang mag-aaral.)
naisasalin sa pangalawang wika ang pabulang nakasulat sa unang wika
natatalakay ang mga hakbangin at dapat dandaan sa pagsasalin ng isang akda, tulad ng sumusunod : (Maaari itong dagdagan ng guro.)
a. Alamin kung ang pangungusap ay isang pormal o malaya, nangangahuluganng hindi nagbabago ang anyo.
b. Ang malayang pangungusap naman ay maaaaring mabago ang anyo.
c. Alamin din kung ang pangungusap ay isang idyoma o kawikaan. Ang diwa ang dapat isalin at hindi literal ang mga salita.
Ilahad at talakayin ang paraan sa pagsulat ng pabula 1. Pumili ng moral o mahalagang kaisipan2. Mag-imbento ng mga tauhan3. Pumili ng tagpuan4. Isaayos ang banghay5. Ilahad ang wakas
Sa bahaging ito, pagtitibayin ang nabuong wastong Kakailanganing Pag-unawa (EU) ng mag-aaral sa pamamagitan ng mga mapanghamong tanong/gawain upang siya’y magnilay, muling balikan ang mga natutuhan na, muling mag-isip at baguhin ito kung kinakailangan. Dito isasagawa ang pananaliksik at pagsasanib ng angkop na gramatika/retorika, sa tulong ng angkop na teksto (alinman sa naratib, deskriptib, ekspositori, agumentatib, at iba pa). Ihahanda ng guro ang mag-aaral upang mailapat ang kaniyang natutuhan sa pagsasagawa ng Inaasahang Pagganap sa bahaging Paglalapat. Inaasahang tutugunan ng guro ang pagiging kakaiba ng mag-aaral, ang kaniyang mga kalakasan at kahinaan sa pamamagitan ng pagtuturong kailangan/angkop sa kaniya. Bigyan din ng pagkakataon ang mag-aaral na mataya niya ang kaniyang natutuhan at kakayahan.
Ang mag-aaral ay: nakapagsasalin sa wikang Filipino ng pabulang nakasulat sa Ingles o
saariling wika sa rehiyon nakabubuo ng Story Organizer ng pabulang isusulat matapos gumawa ng Story Organizer, nakabubuo ng Story Mapping
na nagpapakita ng mga detalyeng ilalagay sa susulating pabula( Narito ang isang halimbawa ng Story Mapping.)
nakasusulat orihinal na pabula na may kaugnayan sa sariling lugar o rehiyon (Tiyaking ginamit ang sumusunod:)
a. Paksa Kasalukuyang uri ng pamumuhay ng tao Pagharap sa mga isyung napapanahon tulad ng
pangangalaga sa kapaligiran at iba pa. Pakikitungo ng tao sa kapwa
b. Tauhan Mga hayop na maiuugnay ang mga katangian ng tao
c. Tagpuan
Sa bahaging ito, aktwal na isasagawa ng mag-aaral ang Inaasahang Pagganap bilang patunay na naunawaan niya ang aralin. Muli, balikan ang mga kraytirya sa pagtataya ng nasabing gawain. Ipadama/Ipakita sa mag-aaral ang kahalagahan at kaugnayan ng Inaasahang Pagganap sa kaniyang sarili/sariling lugar o rehiyon o pagpapayaman ng sariling kultura at kultura ng iba’t ibang rehiyon sa bansa.
Story Mapping ng PabulaPangunahing TauhanSimulaPangyayariPangyayariPangyayariMahalagang Kaisipan
Nababagay sa kasalukuyang kalagayan ng panahon at atmospera ng inyong lugar, pamayanan at rehiyon
d. Banghay Magkakaugnay at maaayos ang daloy ng mga
pangyayari na may simula, katawan at wakase. Pananalita
Magagamit ang una o ikalawang wika ng sariling lugar/rehiyon
f. Kaisipan May mahalagang kaisipan o mensaheng maiiwan sa
isipan ng mga mambabasa
(Maaaring gawing pangkatan ang pagsulat ng pabula, kung hindi kaya ang isahang pagganap. Kung hindi pa handa ang mag-aaral para sa pagsulat ng pabula, maaari ang pagapapasalin ng pabula na nakasulat sa sariling wika. Tiyakin lamang na ang mga pabula ay naglalarawan ng kultura ng lugar na pinagmulan nito. Bigyan ng pagkakataon ang mag-aaral na ibahagi ang kaniyang naisagawang Inaasahang Pagganap.
Magbigay ng feedback ang guro pagkatapos nito. Muli, itanong Mahahalagang Tanong (EQ) para sa buong markahan upang matiyak na wasto ang nabuong Kakailangang Pag-unawa (EU) sa isipan ng mag-aaral.: 1) Bakit kailangang alamin ang pabula ng mga rehiyon sa bansa? 2) Paano mauunawaan at mapahahalagahan ang mga pabula ng sariling rehiyon? 3) Bakit mahalaga ang paggamit ng wastong gramatika/ retorika sa proseso ng komunikasyon?
MGA KAKAILANGANING KAGAMITAN : Babasahing “Ang Masamang Kalahi”, kopya ng “The Crocodile and the Peahen” Ang Pagsasaling-wika at mga dapat tandaan sa pagsasalin Mga Paraan sa Pagsulat ng Pabula