Teoria Neuronalna część druga za Konturkiem,1998 50. Międzynarodowe Sympozjum Fizjologiczne- Neurologia
Teoria Neuronalnaczęść druga
za Konturkiem,1998
50. Międzynarodowe Sympozjum Fizjologiczne- Neurologia
CYTUJĄC KLASYKA:
„ … ale wiesz,to nie musi być
jakaś wielka prezentacja.”
ok.yolo
NEURONY
GLEJ
NACZYNIA
KRWIONOŚNE
GLEJ
GLEJ
z neuroektodermy,
neuroglej
MAKROGLEJ
komórki napływowe,
mezoglej
MIKROGLEJ
EPENDYMA- nabłonek
wyściełający „jamy OUN” (komory
mózgowe, kanał rdzenia kręgowego,
sploty naczyniówkowe komór III i IV)
ASTROCYTY- o licznych
wypustkach (->naczynie
włosowate- stopki naczyniowe),
funkcja podporowa
OLIGODENDROCYTY- mniejsze
od astrocytów; skupiają się wokół
włókien mielinowych (~komórki
Schwanna i satelitowe w obw.)
FUNKCJE MAKROGLEJU
MIKROGLEJ
• pojawiają się w sąsiedztwie
naczyń włosowatych- jako
perycyty oddzielają kom. nerwowe
od ściany naczyń
• posiadają zdolność poruszania się
i wchłaniania obcych substancji
(funkcja obronna)- wzrost
aktywności w stanach
zapalnych/po zadziałaniu toksyn
(proliferacja, migracja, fagocytoza)
• wytwarzają (np. w podwzgórzu)
IL-1 (regulacja T, nieswoiste
pobudzanie przysadki -> ACTH,
GH, PRL)
GLEJFUNKCJE MAKROGLEJU
MIKROGLEJ
MAKROGLEJ
• udział w barierze KREW-MÓZG
• oddzielanie i podpora neuronów
• funkcja odżywcza (pośrednictwo w
wymianie produktów krew-neuron)
• oddzielanie sąsiednich synaps i
włókien bezrdzennych
• ochrona neuronów przed toksynami
• udział w wytwarzaniu płynu mózgowo-
rdzeniowego
PRZEKAŹNICTWOCECHY PRZEKAŹNICTWA SYNAPTYCZNEGO
1) JEDNOKIERUNKOWOŚĆ- obecność receptorów tylko na błonie
postsynaptycznej
2) OPÓŹNIENIE SYNAPTYCZNE- wynika z bezwładności
chemicznych procesów związanych z przewodnictwem synaptycznym
(uwolnienie transmittera, dyfuzja, reakcja z receptorem, wywołanie
lokalnej odpowiedzi)
3) WRAŻLIWOŚĆ na hipoksję, leki (TTX- bloker kanałów Na+ ; TEA-
bloker kanałów K+) i zmęczenie (np. wyczerpanie neurotransmitera)
4) SUMOWANIE-
5) TOROWANIE
6) HAMOWANIE
PRZEKAŹNICTWOBIAŁKA STREFY AKTYWNEJ
BIAŁKA STREFY AKTYWNEJ (hipoteza SNARE)
Biorą udział w umożliwieniu procesu fuzji pęcherzyków z błoną
komórkową presynaptyczną. Mocują pęcherzyki do błony
presynaptycznej podczas egzocytozy. Zaliczamy do nich białka v-
SNARE i t-SNARE. V-SNARE łączy się z synaptobrewiną, a t-
SNARE z syntaksyna. Umożliwia to umocowanie pęcherzyka do
błony.
PRZEKAŹNICTWOPOŁĄCZENIE EFAPTYCZNE
POŁĄCZENIE EFAPTYCZNE (pseudosynaptyczne)
Najprostszy rodzaj przekazywania informacji. Oddziaływanie na
siebie sąsiadujących neuronów nie poprzez połączenie
synaptyczne, ale poprzez wytwarzanie pola elektrycznego lub
poprzez wymianę jonów między komórkami. Umożliwia szybkie
rozejście się sygnału na dużym obszarze, co jest szczególnie ważne
np. w układzie autonomicznym. Dzięki połączeniom efaptycznym
dochodzi do synchronizacji impulsów i ich występowania na raz.
Osłonka mielinowa ma za zadanie zapobiegać przekazywaniu
pseudosynaptycznemu.
Wytworzone pole elektryczne działa nie tylko na sąsiednie komórki, ale
również przyspiesza przekazanie sygnału przez komórkę, która je
wytworzyła.
PRZEKAŹNICTWOAPARAT KOLCOWY
APARAT KOLCOWY
Dendryty posiadają liczne wypustki, kolce
dendrytyczne, które tworzą aparat kolcowy. Kolce
są bardzo plastyczne, ich kształt i liczba potrafią
drastycznie się zmienić w krótkim okresie
(~procesy uczenia się i zapamiętywania).
Obecność kolców na dendrytach zwiększa
powierzchnię styku komórki z innymi neuronami.
Pojedynczy kolec może odbierać sygnał od
pojedynczej synapsy bądź aksonu. Kolce pomagają
przekazywać sygnał do perykarionu, zwiększają
liczbę możliwych połączeń między neuronami.
Dynamicznie zmieniają swój kształt i objętość w
odpowiedzi na stymulację.
PRZEKAŹNICTWO
SPRZĘŻENIE ELEKTRYCZNO-WYDZIELNICZECały proces łączenia się neurotransmittera z receptorem i wywołanie
potencjałów synaptycznych. Depolaryzacja elementu presynaptycznego
pod wpływem potencjału napływowego.
SPRZĘŻENIE ELEKTRYCZNO-
WYDZIELNICZE
Ca2+
wnika do komórki
łączenie się Ca2+
z kalmoduliną
Aktywacja
odpowiedniej kinazy
białkowej
fosforylacja
synapsyny
(„unieruchamiacza
”)
uwolnione
pęcherzyki fuzują z
błoną,
neurotransmitter
łączy się z
receptorem
1) otwarcie kanałów
Na+ (EPSP)
2) otwarcie kanałów
K+ i Cl- (IPSP)
3) aktywacja poprzez
białko G drugich
przekaźników
BIBLIOGRAFIA
PRZEKAŹNICTWOBIAŁKA STREFY AKTYWNEJ
SZYBKO ULEGAJĄCE
EGZOCYTOZIE 20%PULA REZERWOWA
+P SYNAPSYNY
SYNAPSYNA- kotwiczy pęcherzyki do mikrotubul zakończenia aksonu. Jest
białkiem hamującym. Jony CA@+ (depolaryzacja) w kompleksie z kalmoduliną
aktywują kinazę fosforylującą synapsynę.
BIAŁKA STREFY AKTYWNEJBiorą udział w umożliwieniu procesu fuzji pęcherzyków z błoną
komórkową presynaptyczną. Mocują pęcherzyki do błony
presynaptycznej podczas egzocytozy. Zaliczamy do nich białka v-
snare (na pęcherzyku) i t-snare (na błonie). V-snare łączy się z
synaptobrewiną, a t-snare z syntaksyna.