Temellendirilmiş teori nedir? Temellendirilmiş teori antropoloji,sosyoloji,sağlık hizmetleri ve birçok diğer alanda araştırmacılar tarafından benimsenmiş popüler bir araştırma yöntemidir. Temellendirilmiş Teori Nedir?
Temellendirilmiş teori nedir?
Temellendirilmiş teori
antropoloji,sosyoloji,sağlık
hizmetleri ve birçok diğer alanda
araştırmacılar tarafından
benimsenmiş popüler bir araştırma
yöntemidir.
Temellendirilmiş Teori Nedir?
Temellendirilmiş teori kesinlikle bir teori değildir.Teori üretme amacı taşıyan bir araştırma yöntemidir.
Temellendirilmiş teori veriden teori oluşumunu sağlayan tümevarımsal sorgulamayı
kullanır.
Temellendirilmiş teori,
Glaser ve Strauss tarafından geliştirilmiştir.Glaser ve strauss
yaklaşımları vardır.
Temellendirilmiş teorinin amacı :
Karmaşık bir olgunun nasıl olustuğunu keşfetmek ve
anlamaktır. Temellendirilmiş teori genelde bir olgu
hakkında çok az bilgi biliniyorsa ya da var olan bilgilerin
üzerine yeni bilgiler eklemek isteniyorsa kullanılır
TEMELLENDIRILMIŞ TEORI NIÇIN
YAPıLıR
TEMELLENDIRILMIŞ TEORININ
ÖZELLIKLERI
Veri toplama ve veri analizi arasındaki
döngüdür.Araştırmacı veriyi elde etmesinin hemen
ardından veri analizine başlar ve daha sonra bir veri
setinin analizini diğeriyle karşılaştırmaya geçer.
Temellendirilmiş teorinin kritik bir özelliği olarak
kabul gören özelliği teorik örneklemedir.
Teorik örnekleme,analizi yapan kişinin teorisini
ortaya çıktığı gibi geliştirmesini sağlayan,verilerin
toplandığı,kodlandığı,analiz edildiği, bir sonraki
aşamada ne tür verilerin toplanacağı ve onları nerde
bulacağını içeren ,teori üretme amaçlı veri toplama
sürecidir.
Araştırma sürecinde hatırlatıcı notlar tutmak temellendirilmiş teornin bir diğer önemli özelliğidir.Hatırlatıcı notlar veri toplama
sürecinde not edilen ve araştırmacıya daha sonra yeniden yön vermede yardımcı olan fikirlerdir.
Temellendirilmiş teori yöntminin bir diğer önemli özelliği
teorik duyarlılıktır. Temellendirilmiş teori,önceden
belirlenmiş görüşlere ve teorik çerçevelere
dayandırılmaz.Araştırmacı olaylardan bir takım izlenimler
elde eder ve bu izlenimler doğrultusunda veriyi
kavramlaştırır.Daha sonra veriler arası ilşkileri analiz
eder.
TEMELLENDIRILMIŞ TEORININ AVANTAJ
VE DEZAVANTAJLARı
Temellendirilmiş teori yönteminin var olan
hipotezlerden yararlanmaktan ziyade verinin
kendisinden bir teori iletmeyi amaçladığı için
araştırlmakta olan alan ile ilgili yeni bilgiler
sağlama,dolasıyla teori gelişimine katkıda
bulunması ve veri toplama araçları açısından
esneklik sunması açısından avantajlı
bulunmaktadır.
Temellendirilmiş teori yöntemini nicel verilerden
de teori üretebileceğini fark etmede başarısız
olması,direkt gözlenemeyen veye uzun süreli
tarihsel süreçleri içeren araştırma prolemlerine
uygun bir araştırma yaklaşımı olmaması nedeni
ile eleştirmektedir.
TEMELLENDIRILMIŞ TEORIDE ARAŞTıRMA
SÜRECI
Araştırma probleminin belirlenmesi
Literaturün incelenmesi
Katılımcıların belirlenmesi
Veri toplama
Veri analizi
Araştırma konusun amacının ve
probleminin belirlenmesi :
Bir temellendirmiş teori çalışmasında araştırma problemi çalışılacak
olguyu tanımlayan ifadelerdir.Süreç, keşfedilmesi istenen bir ilgi
alanının belirlenmesi ile başlar. Genellikle araştırmacılar
literatürde görmezden gelinen ya da yüzeysel olarak
verilen bir ilgi başlığını seçerler
Temellendirmiş Teoriden Literatürün Yeri
Literaturün nasıl ve ne zaman kullanılması
gerektiğidir
Glaser ve Strauss 1967 de yayınladıkları
kitaplarında araştırmanın ilk aşamalrında
problem hakkında bilgi sahibi olmadan
,bilgileri,deneyimleri ve literaturü askıya alarak
alana girmesi gerektiğini belirtmiştir
Temellendirilmiş teoride katılımcıların
belirlenmesi
Temellendirilmiş teori yönteminde araştırılan konu
ile ilgili en iyi ihtimalle yeterli bilgi sahibi olabilcek
kişilerin örnekleme alması söz konusudur
TEMELLENDIRILMIŞ TEORIDE VERI
TOPLAMA SÜRECI
Verilerin Kodlanması ve Veri Analizi
Temellendirilmiş teoride bir ya da birçok veri
kaynağına başvurulabilir.
İkincil
veriler günlükler mülakatlar gözlemler
Zengin veri sağlaması açısından en çok kullanılan mülakat türleri,
yüz yüze ve yapılandırılmamış ve açık uçlu etnografik ve derinlemesine
mülakattır
.
Kodlama verinin ne hakkında olduğunu
tanımlama sürecidir.Veri toplama sürecinde elde
edilen verilerin düzenlenmesini ve verinin
kavramlaştırılmasını içerir
Temellendirilmiş teoride verilerin analizi,verilerden
kavramsal kategoriler elde etmek amacıyla tekrar eden
kodların belirlendiği açık kodlama,
kategoriler arsında bağlantılar kurmak amacıyla
gerçekleştirilen kuramsal kodlama
ve bu kategorilerden merkez durumunda olan üzerine
teoriyi inşa etmek amacıyla gerçekleştirilen seçici
kodlama olmak üzere üç aşamada gerçekleşir.
Açık kodlama çalışmanın en başında
gerçekleşir.Glaser’a göre,bu süreçte araştırmacı
topladığı verilerde yer alan ilgisi olup olmadığına
bakılmaksızın her şeyi kodlamalıdır.
Temel amacı,olaylar ve davranışlar arası
karşılaştırmalar yaparak ve veriye sorular sorarak
veriyi kategorizeleştirmektir.
veriye
18
Görüşme Metni Kodlar
Öyle
düşünüyorum ki Kişisel görüş
Tüketim çılgınlığı
İddia(artacaktır)
Tüketim çılgınlığı
Giderek artacaktır
Kuramsal kodlama(aksiyal-eksen kodlama) açık
kodlamada elde edilen kategorilerin birbirleriyle
ve alt kategorilerle ilişkilendirildiği aşamadır.
Nitel araştırmalarda nicel araştırmalarda kabul gören
geçerlik ve güvenirlik ölçütleri kullanılmamakta,nitel
araştırmanın doğasına uygun farklı ölçütler
kullanılmaktadır.
Lincoln ve Guba,nitel araştırmanın değerlendirilmesi
sürecinde kullanılacak dört ölçüt önermişlerdir
tutarlılık teyit
edilebilirlik
inandırıcılık aktarılabilirlik
21
Temellendirilmiş teori araştırmalarının
değerlendirilmesinde diğer araştırmalardan farklı
olarak dört ölçüt kullanılmaktadır.bunlar
uygunluk,teorinin çalışması,ilgi ve
değiştirilebilmedir.
Nicel ölçütler Nitel ölçütler Orijinal temellendirilmiş
teori ölçütleri
Geçerlik
Güvenirlik
İnandırıcılık
Aktarılabilirlik
Tutarlılık
Teyit
edilebilirlik
Uygunluk
Teorinin çalışması
İlgi
Değiştirilebilme
22
GRUP ÜYELER
FURKAN TUNA
AHSEN HABERGETİREN
SENA NUR KAZOĞLU
EMİNE ÖZTÜRK
TUĞBA GÜNEŞLİ
TEŞEKKÜRLER…