Temel bilgisayar

• 1. TEMEL BLGSAYAR

2. Bilgi lem Kavram VERLEMBLGINPUT PROCESSOUTPUTBLGSAYAR:Kendisine girdi olarak verilen verileri, program ad verilen bir dizi komutagre iledikten sonra, bilgi olarak veren elektronik aygtlardr.Bilgisayarlarn dier bir ismi hesaplayc anlamna gelen Computer kelimesidir.Bu tanm ierisinde geen kavramlar incelemek gerekirse, kavram ele almakgerekecektir. Bunlar; VER: Bilgisayara ilenmesi iin verilen her trl semboldr. Bu alfabenin harfleri olabilecei gibikullanm olduumuz sayma saylarda olabilir. Bir rnek vermek gerekirse rencilerin isimleri , sicil, kimlik bilgileri, not bilgileri bilgisayar iin birer veridir. LEM: Bilgisayara aktarlan verilerin , nasl ileneceine karar veren bilgisayar program tarafndanilenmesidir. Buna bir rnek vermek gerekirse, renci notlarnn hesaplanarak okuldan mezunolanlarn bulunmas, kz veya erkek rencilerin saylarnn bulunmas gibi. IKTI: Verilerin ilenmesinden sonra oluan retilen bilgilerdir. Okulu bitirmeye hak kazananrencilerin listesinin yazcdan alnmas rnek olarak verilebilir. Bu bilgeler bir ema zerindeincelenirse. 3. PROGRAM : Bilgisayara verilen verilerin nasl ilenmesi gerektiini bilgisayarabildiren komutlar dizisidir. Bilgisayar programlar olmadan kullanabilmemizmmkn deildir.BLGSAYAR VE NSAN LEM HIZI : Normal zeka dzeyine sahip insanlar herhangi basamakl ikisaynn arpmn yaklak 30 saniye iinde yaparlar. Byle bir ilem 50 defa tekrarlanrsa1500 saniye olacaktr. Ayn ilem bilgisayarda yaklak olarak 0.01 saniye srer. Yanibilgisayarlar insanlardan kat kat daha hzl ilem yapabilmektedirler. HATA OLASILII: nsanlar bu saylar arparken hata yapma olaslklar yksektir.Bilgisayarlar iin program doru olduu mddete hata olasl yoktur. Bilgisayarprogramnz doru olduu srece hata olasl yzde sfrdr. UNUTKANLIK: Bundan birka yl nce tantnz herkesin ismini hafzanzda saklayabilmisiniz? lkokul daki notlarnz hatrlyor musunuz. Ancak bilgisayarlar manyetikortamda sakladklar her bilgiyi yllar gese de unutmazlar. YORULMA : Ayn ii basit olan bir ii insan belli bir sre yapabilir, sonra yorulur. Ancakbilgisayarlar yorulmaz. GELME: Bilgisayarlar ne derecede yetenekli makineler olsalar da nihayetinde onlarbulan, gelitiren ve kullanan insanlardr. Bilgisayar herhangi bir sorunu kendi banazemez . Prizden fiini ektiinizde yada yararlanmasn bilmediinizde sadeceelektronik bir yndr. Bilgisayarlar kendilerini programlayan yani yapaca ilemleritek, tek komutlar halinde kendisine ileten insanlar olmadka hi bir ie yaramazlar. 4. Bilgi ve iletiim Teknolojisi rnlerinin Tantm Bilgi ve iletiim teknolojisinin geliimi ile toplum hayatn daeitim, bilim, kltr, sanat etkinlikleri, finansman, ticaret vb.alanlarda nemli kolaylklar salamaktadr Bilgi ve iletiim teknolojisi iki grupta incelenir. A )Bilgisayar Teknolojileri1. Donanm rnleri2. Yazlm rnleri B) letiim Teknolojileri 5. Bilgisayar TeknolojileriBilgisayar Nedir?Bilgisayar ok hzl ilem yapma zellii olan, kitaplar dolusu bilgiyi ok kkalanlarda saklayabilen, saklad bilgilere ok hzl ulaabilen bir makinedir.Bilgisayar nerelerde kullanyoruz? 6. Bilgisayar Oluturan Donanm BirimleriEkran(monitr) KasaFare(Mouse)Klavye 7. Bilgisayar le lgili Temel KavramlarDonanm ve Yazlm Nedir?Bilgisayarlar, donanm ve yazlm olmak zere iki temel ksmdanoluur. Donanm: Kasa, ekran, klavye, fare ve bunlarn iinde bulunan paralarn oluturduu ksmdr. Yazlm: Bilgisayarn istenilen amalar dorultusunda kullanlmasn salayan komutlar topluluudur. 8. BLGSAYARDONANIM (Hardware) YAZILIM (Software) 1- Giri Birimleri1- Sistem Yazlmlar (Windows, MSDos) 2- Ana Bellek 2- Hizmet Yazlmlar 3- k Birimleri3- Uygulama Yazlmlar (Word, Excel) 4- Yan Bellek 5- evre Birimler 9. Bilgisayar eitleri:1) Ana Bilgisayar: zel bir merkezde bulunan hzl ve geni kapasiteli bilgisayarlardr. Bu bilgisayarlar kendilerine bal olan yzlerce hatta binlerce istemci bilgisayara hizmet sunar. Birden fazla ilemci(CPU) bulunabilir.2) Mini Bilgisayar: Mini bilgisayarda birden fazla ilemci(CPU) bulunabilir. Hizmet sunduu istemci says ana bilgisayardan daha azdr.3) A(network) Bilgisayar: Bu bilgisayarlarn bellek ve ilemci hzlar snrldr. zellikle aa balanmak zere yaplmlardr. 10. Bilgisayar eitleri:4. Kiisel Bilgisayar ( PC ): Masa zerine sabilen, tek kullancl kiisel bilgisayarlardr. 1970 li yllardan sonra kullanm yaygnlamtr.5. Dizst Bilgisayarlar : Bu bilgisayarlar kiisel bilgisayarlarlar gibidir fakat tanabilir. Gnmzde genellikle 2-4 kg. arlnda ve arj edilebilen pilleri sayesinde birka saate kadar elektrik balants olmadan da alabilmektedirler. 11. Bilgisayarlar Arasndaki Farkllklar1. Kapasite: Bilgisayar eitleri ile dorudan ilikilidir. Ana bilgisayar ve sper bilgisayarlar kapsite bakmndan en st seviyedir.2. Hz: Bilgisayarlarn hz ilemcilerin hzlar ile lldnden saniyedeki titreim says ile ifade edilir. Bu birimde Hertz (Hz) dir. Gnmzde bilgisayarlar 4 GHz civarndadr.3. Maliyet: Bykllerine ve hzlarna gre aralarnda byk farklklar vardr. En pahal olanlar ana bilgisayar ve sper bilgisayarlardr. 12. Bilgi Teknolojisi ve Toplum1. Bilgi toplumu Kavram: Ekonomisi bilgiye dayal olan toplumlar bilgi toplumudur. Bilgi toplumuna gelinmesinde;a) Bilgisayar; bilginin yaygn olarak depolanmasn ve iletilmesini,b) nternet; bilgiye ulalmasn, bilginin iletilmesini ve aylalmasn, alp satlmasn kolaylatrmtr.c) Bilgi; retilen, alnp satlan, kullanlan, tketilen en nemli deer haline gelmitir. Bilgi toplumunda en nemli ey bilgidir.Ulusal bilgi altyaps o lkenin bilgi otoyollarndan olumaktadr.2. Bilgi Otoyolu : Bir lkenin niversitelerine, ktphanelerine, aratrma laboratuarlarna, i yerlerine, hastanelerine ve evlerine her hangi tip kablolarla, uydu veya yayn yoluyla, veri, ses ve grnt tr bilgiler tayan; donanm, yazlm ve standartlardan oluan iletiim sistemleridir.3. Elektronik ticaret kavram: Mal ve hizmetlerin retim, tantm, sat, sigorta, datm ve deme ilemlerinin bilgisayar alar zerinden yaplmasna e - ticaret denir. 13. yi Bir alma Ortam Baarl bir yerleim dzeni, bilgisayar kullancsnn verimi vesaln olumlu ynde etkiler. ok kullanlc alma ortam( laboratuar, teknoloji snf, bilgiilem merkezi, internet cafe vb.) olarak dzenlenecek mekanlarnseiminde binann kuzey cephesinde, grltden uzak ve herkullancya en az 1,5m2 alma alan decek byklkteolmaldr. Dolaysyla bilgisayar alma ortam, ergonomik kurallar dikkatealnarak kullancnn rahat almasn salayacak biimde, ustacadzenlenmi bir evre olmaldr. 14. yi Bir alma Ortamnn Faydalar Baarl bir yerleim dzenikullancya rahat, ho birortamda alma olana salar. Bylece bilgisayar kullanclaren az enerji ile en ok verimielde etme ve salklarnnolumsuz etkilenmemesinibyk lde nleme olanabulurlar. 15. Bilgisayarda alrken almaya AraVermenin nemi: Ayn pozisyonda 30 dakikadan fazlakalarak yaplan almalardaarlarn ve rahatszlklarn iddetiartarak duru bozukluklarna nedenolur. Koltukta uzun sre mola vermedenalma vcutta kan dolamnndzenli yaplmasn engeller vebacaklarda ar hissedilmeyebalar. 16. Ekran Bilgisayar ekran dik otururkenst kenar gz hizasna veyabiraz altna gelecek seviyedeolmaldr. Ekran ile kullancarasnda 45-75cm civarndamesafe olmaldr. Ekran ncelikle odada pencereve lambalardan kaynaklanank yansmalarnn en azolduu yerde olmaldr. 17. Koltuk Koltuun ergonomik ve rahat olmas en nemli faktrdr. Koltuk seiminde aadaki zelliklere dikkat edilmedir. Koltuk ykseklii 37-58,4cm arasnda ayarlanabilir olmaldr. Srt destei olmal ve aa yukar ayarlanabilmelidir. Kol destekleri olmal karlp taklabilmeli, yksekliiayarlanabilmelidir. Oturma yeri kendi ekseni etrafnda dnebilmeli, ileri gerihareket edebilmelidir. Ayaklar 5 tekerli ve ayaklklar olmaldr. Dizler 90 veya 110 derece olmaldr 18. Klavyeyi Yerletirme Klavye kullancn karsnda vekullancnn rahat edeceiykseklikte olmaldr. Klavye kullanrken n kollaryere paralel olmaldr. Klavye eimi yazarken bilekleridz konumda tutacak ekildeayarlanmaldr. Yazarken omuzlar, kollar, ellerve parmaklar gevektutulmaldr. 19. Fare Yerleimi Fare size en yaknpozisyonda olmal. Kullanlmad durumda elfare zerinde olmamaldr. Fare kullanlrken bilekbklmemelidir, sabit biryzey zerinde olmaldr. 20. BLGSAYARDONANIM (Hardware) YAZILIM (Software) 1- Giri Birimleri1- Sistem Yazlmlar (Windows, MSDos) 2- Ana Bellek 2- Hizmet Yazlmlar 3- k Birimleri3- Uygulama Yazlmlar (Word, Excel) 4- Yan Bellek 5- evre Birimler 21. Merkezi lem Birimi ( CPU ) Bilgisayara verilen komutlarn ilendii, aritmetikve mantksal ilemlerin yapld birimdir. 22. Merkezi lem Birimi ( CPU ) Merkezi lem Birimi Hz Kavram: lemcilerin hzlar, saat frekans dadenen saniyedeki titreim says ile llr. Aritmetik Mantk Birimi: Aritmetik ilemler ve mantksal karlatrmalarburada yaplr. lemcinin yaps gerei sadece toplama yaplr. Dier aritmetikilemler toplamaya dntrlr. rnein arpma ilemi st ste toplamayntemiyle yaplr. Kontrol Birimi: lem akn dzenler, komutlar yorumlar ve bu komutlarnyerine getirilmesini salar. n Bellek(Cache memory) ve Hz Hafza Eriimi:Bilgisayarda ilemcinin hz, bellek ile bilgileri ileten yollardan daha hzldr.Program kodlarna ve verilere daha hzl ulamak iin bunlarn hzl bir ekildeulalabilecei bir ortamda hazr bekletilmesi bilgisayarn hzn artrr. Buamala eriimi hzl olan n bellekler gelitirilmitir. 23. Giri k Birimleri Giri BirimleriKlavye, Fare, Barkod okuyucu, Tarayc, Mikrofon gibi bilgisayarasadece bilgi girilmesinde kullanlan birimlerdir. k BirimleriEkran,Yazc, Hoparlr gibi sadece bilgisayarda ilenen verileregre sonu almak iin kullanlrlar. Giri/k BirimleriDisk ve disket, CD-ROMlar, Manyeto Optik diskler gibi zerindehem bilgi kaydedilebilen hem de bu kaydedilen bilgilerinokunduu birimlerdir. 24. Giri (Input) Aralar: FareBilgisayarda izim yapmak, oyun oynamak, komutsemek ve altrmak gibi ilemlerde kullanlan yardmcdonanm birimidir. TekerlekSa tu Sol tu 25. Giri ( nput ) Aralar KlavyeBilgisayarda yaz yazmak, veri girmek ve bilgisayara komut vermekiin kullanlan donanm birimidir. Harf Tularzel Grevli Tular Fonksiyon Tular Rakam Tular Multimedia Tular 26. Giri ( nput ) AralarTaraycBir resim, bir fotoraf veya kat zerinde bir dokman bilgisayar ortamna geirmenizi salayan aratr 27. Giri ( nput ) Aralar Dokunmatik Altlk ( Touchpad ) :Dokunmatik altlk zerinde parman hareketi ile ekranda okunhareket ettirilmesine yarayan bir aygttr. Genellikle dizstbilgisayarlarda kullanlr. Farenin grevini yapar. Alan yaklak 50cm2 dir. 28. Giri ( nput ) Aralar Oyun ubuu ( joystick ) :Hareketi saysal elektrik sinyallerine evirerek bilgisayara aktarlr.Bilgisayar oyunlarnda ve benzetim(similasyon) programlarndagiri birimi olarak kullanlr. 29. k ( Output ) Aralar Ekran(monitr)Bilgisayarn grntleme birimidir. Monitr bilgisayardayapm olduumuz ilemleri grmemizi salar.CRT MonitrLCD Monitr 30. k ( Output ) Aralar Yazc ( Printer ) :Bilgilerin yazl belge olarak elde edilmesini salar. 31. k ( Output ) Aralar izici :Plan ve grafikleri kat zerine aktaran k birimidir. 32. k ( Output ) Aralar Hoparlr :Kaydedilmi sesler ve mzik paralarnn insan kulannduyabilecei sesler eklinde kn salar. 33. Bilgisayar Oluturan Donanm Birimleri Hafza eitleriYaz, resim, say gibi her eit bilgi bilgisayarn belleindeve dier kayt ortamnda 2 tabanl say sistemine gresaklanr. Bu temel ilk bilgisayardan gnmze kadardeimemitir. 34. Bilgisayar Oluturan Donanm Birimleri Hafza eitleriSabit Disk: Bilgisayarn kalc depolama birimidir. Bilgisayara kurulu olanprogramlarda bu birime kaydedilir. 35. Bilgisayar Oluturan Donanm Birimleri Hafza eitleriBellek Kartlar(SD, MMC, Memory stick):Elektirik darbeleri ile bilgiler kayt edilir, silinip yeniden kaytyaplabilir. Bunlarn tekrar kayt yaplma says milyon civarndatahmin edilmektedir. 36. Bilgisayar Oluturan Donanm Birimleri Hafza eitleriTanabilir Bellek(USB flash Disk):Bellek kartlar ile ayn zellikledir fakat bunlar direkolarak USB giriine taklabilirler. 37. Bilgisayar Oluturan Donanm BirimleriHafza eitleri CD ve DVD: Kayt lazer n ile yaplr. CD, DVD ye gre daha az bilgi saklar. 38. Bilgisayar Oluturan Donanm Birimleri Hafza eitleriDisket:1971 ylnda kullanlmaya balanmtr. Disket srcleritarafndan okunurlar. 39. Bilgisayar Oluturan Donanm Birimleri Hafza eitleriRAM (Random Access Memory) : Merkezi ilembirimine bal olan bir bilgi deposudur. Rastgele eriimlibellektir. altrlan program bu hafzaya yklenir.Okuma ve yazma ilemleri yaplabilir. Bilgisayarnkapanmas halinde bu bellekteki bilgiler silinir. 40. Bilgisayar Oluturan Donanm Birimleri Hafza eitleriROM (Read Only Memory) : Sadece okunabilir bellektir.retici firma tarafndan hazrlanmtr. Bilgisayarhakknda bilgiler ierir. Bu bellekteki bilgiler bilgisayarnkapatlmas ile silinmezler. 41. Bilgisayar Oluturan Donanm Birimleri Dier Sistem Birimleri Kasann i grnve KasaKasann ierisindeanakart, ilemci, anabellek, ekrankart, sabitdisk gibibirok para bulunur. 42. Bilgisayar Oluturan Donanm Birimleri Dier Sistem Birimleri ve KasaKasa: Bilgisayarda ilemlerin yapld, yazlmlarnaltrld, monitr, fare ve klavyenin bal olduubirimdir. 43. Bilgisayar Oluturan Donanm Birimleri Dier Sistem Birimleri ve KasaAnakart: zerinde temel devrelerin bulunduu karttr. Btnaygtlar ve kartlar anakarta takldr. Balant yerleriAnakart 44. Bilgisayar Oluturan Donanm Birimleri Sistem Birimleri ve KasaEkran Kart: Bilgisayarn sistem birimi ile ekranarasndaki balanty salayan donanm birimidir. 45. Bilgisayar Oluturan Donanm BirimleriSistem Birimleri ve Kasa Disket Src: Disketlerin okunmasn salayan birimdir. 46. Bilgisayar Oluturan Donanm Birimleri Sistem Birimleri ve KasaCD-ROM Src: CD lerin okunmasn salayan birimdir. 47. Bilgisayar Oluturan Donanm Birimleri Sistem Birimleri ve KasaSes Kart: Bilgisayardan ses kmasn salayan birimdir 48. Bilgisayar Oluturan Donanm Birimleri Sistem Birimleri ve KasaG Kayna (Power): Bilgisayarn almas iin gerekliolan elektrik giriini salayan birimdir. 49. Bilgisayar Oluturan Donanm Birimleri Sistem Birimleri ve KasaTV Kart: Bilgisayarda, televizyon izlenebilmesinisalayan birimdir. 50. Bilgisayar PerformansBilgisayarn performans bilgisayarn i yapma kabiliyetiolarak anlalr. Bilgisayarn performans aadakiunsurlara baldr. lemci (CPU) hz RAM bellek bykl Sabit Disk(Hard disk) hz ve kapasitesi 51. YAZILIMYazlm eitleri:Bilgisayarda kullanlan her trl program yazlmdr. letim Sistemi Yazlmlar Uygulama Yazlmlar Programlama Dilleri 52. YAZILIMletim Sistemi Yazlm:Bilgisayarn ilk alma anndan kapanana kadarkullanld srece grev yapan programlar topluluudur. ana blmden oluurlar. Bunlar: Dzenleyici programlar : Bilgisayarn eitli blmlerinin beraberalmasn salar. Yardmc programlar: eitli amalar gerekletiren komut veyaprogramlar. Derleyiciler : Bunlar st seviyeli dillerde hazrlanmprogramlar, bilgisayarn zebilecei saysal kodlara eviren programlardr.Bu ileme derleme denir. 53. YAZILIM Uygulama Yazlmlar:Belirli konularda yksek seviyeli dillerden biri ileyazlm, kullanm genelde kolay programlardr. Deiik amacaynelik yzlerce paket program vardr. rnein Kelime ilemci MSWORD gibi.Programlama Dilleri: Kullanc ihtiyalarna gre, yaptrmakistedii ilere ilikin komutlar belirli bir mantksal sraya koyarakbilgisayara yklenmesini salayan ve zel kodlama sistemindenoluan yaplardr. 54. Bilgisayar Ama Kapama Dmeleri Bilgisayar AmaBilgisayar amak iin kasann ve monitrn amakapama dmelerine baslr. Ekrann ama kapama dmesi Kasann ama kapama dmesi