Temel Bilgi Teknolojileri Unite08

8/4/2019 Temel Bilgi Teknolojileri Unite08

1/22

159

BLACK320 C

Anahtar Kavramlar

Asl Slayt Nesne Efekt Sunu

Grsel Sunu Penceresi Grsel Okuryazarlk Sunum Program Grnm Slayt

159

Sunum Programlar8


2/22

Girifl

Farkl kaynaklardan gelen iletilerin yaklaflk % 80ini grme duyumuz aracl-

yla algladmz ya da zihnimizin yaz ile deil grsellerle alfltn biliyor

muydunuz?

Bilimsel arafltrmalar sonunda ortaya konan bu tr bulgular, iletilerin aktar-

mnda grsellerin kullanlmasnn ne kadar nemli olduunu iflaret etmektedir.

Grseller, deiflik iletileri aktarmakta kullandmz, her trl izim, grafik, flekil,

resim vb. aralardr. Geliflen teknoloji, iletilerin aktarmnda grsellerin kullanl-

mas konusunda pek ok olanak sunmaktadr. Gnmzde konuflmaclar, gelifl-

tirilen yazlmlar yardmyla daha etkili ve ekici etkinlikler dzenleyebilmektedir.

Grsellerin neminin anlafllmas, farkl birok sunu yaratma ve grntleme ya-

zlm yannda, grsel okuryazarlk" kavramnn da geliflmesini salamfltr.

Bu nitede grsel okuryazarlk kavramn ve dflncelerimizi, duygularmz,

bilgilerimizi baflkalarna aktarmada bize yardmc olan sunum ara ve yazlm-

larn tanyacaz.

Bu niteyi tamamladmzda afladaki yeterliklere sahip olacaz:

1. Grsel okuryazarlk kavramn tanmlayabileceiz.

2. Sunum yazlmlarnda kullanlan temel kavramlarn ifllevlerini belirleye-

bileceiz.

Sunum Programlar160

AMALARIMIZ


3/22

GRSEL OKURYAZARLIK

Grsel okuryazarlk kavramn tanmlayabileceiz.

Grsellerin iletilerin aktarlmasnda oynadklar en nemli rol, iletilere, fikirleresomut anlamlar, referanslar yklemesidir. Kelimeler temsil ettikleri kavramlar tam

olarak yanstmakta yetersiz kalabilmektedir. Ancak grseller, temsil ettikleri kav-ramlar pekifltirerek, daha kolay anlafllr klmaktadr. Baflka bir deyiflle, temsil et-

tikleri kavramlarla grsellerin arasnda benzerlik kurularak, kavramlarn daha ko-

lay hatrlanmas salanabilmektedir.

Gnlk yaflammzda deiflik amalarla, deiflik iletileri gndermek iin kullanlan ne tr

grseller bulunmaktadr? Hi dflndnz m?

Trafik iflaretleri, trafiin dzenli ve salkl akmas konusunda gnlk yaflam-

mzda nemli bir rol stlenmifltir. Herhangi bir trafik iflaretini grp, doru iletiyialglayabilmeniz, grseller konusunda belirli bir dzeyde okuryazar olmanz ge-

rektirebilir. Gemiflte okuryazarlk terimi sadece okuma-yazma becerisi ile iliflki-lendirilmekteydi. Ancak gnmzde ska kullanlmaya bafllanan kavramlardan

biri de grsel okuryazarlk kavramdr.Grsel okuryazarlk, grsel iletiler yaratma ve grsel iletileri yorumlama sre-

ci olarak tanmlanabilir.letilerin bir ounu grseller yardmyla alrz. Bu iletiler katldmz eitsel

bir etkinlikte olabilecei gibi, sokakta veya gazete, dergi, televizyon vb. ortam-

larda olabilir. Herhangi bir grseli izlediimizde her zaman ondan doru iletiyialacamz kesin deildir. Grselleri iyi okumak, onlarn etkili bir flekilde tasa-

rmlanmas ve grselleri okuma konusunda bilgi sahibi olmakla ilgilidir. ouzaman katlmclarn grselleri okuma konusunda yardma, ynlendirilmeye ge-

reksinimleri bulunmaktadr. Grselleri doru okumak belirli elerden etkilen-mektedir. Bunlar; geliflime iliflkin etkiler, kltrel etkiler ve grsel tercihler ola-

rak snflanabilir.Grselleri tasarmlamak, grselleri iyi okumak farkl uzmanlk alanlardr. Bu

nitede bu alanlara girmek yerine, etkili bir grsel tasarmlamaya olanak tanyansunum program ve temel ifllevleri, zellikleri tantlacaktr. Bu tr programlar

kullandka ve bu alanlarda bilgi sahibi olduka daha etkili ve ekici sunumlar ya-ratabileceksiniz.

Sunum ProgramlarGrsellerin deiflik amalarla aktarlan iletileri desteklediini, anlafllmasn ko-

laylafltrdn ve etkili kldn daha nce belirtmifltik. Ne amala olursa olsun,belirli bir katlmc grubuna ynelik yaplan bilgilendirme veya retme amal

etkinlie sunu diyoruz. Sunum programlar, bu sunular daha etkili, verimli veekici klmak amacyla grsel materyaller yaratmamza olanak salayan prog-

ramlardr. Herhangi bir sunuyu desteklemek zere grselleri yaratrken deiflikyazlmlardan yararlanabiliriz. rnein; kelime ifllemcilerde sunuyu desteklemek

zere deiflik grsellerin yaratlmasnda kullanlabilir. Yaratlan belgeye deiflikmetinler ekleyebilir, bu metinleri resim, flekil veya grafiklerle destekleyebiliriz.

Grsel Okuryazarlk 161

1A M A

Grsel okuryazarlk, grseliletileri yaratma veyorumlama srecidir.

DfiNEL M

Sunu, belirli bir katlmcgruba ynelik dzenlenenbilgilendirme veya retmeamal etkinliktir.


4/22

Dier programlarda olduu gibi, sunum programlar da belirli gereksinimler

zerine ortaya kmfltr. Kelime ifllemci veya benzer bir programla yaratlan gr-sel materyaller, belirli snrllklar da beraberinde taflrlar. nk bu tr program-

lar, temelde baflka bir gereksinimi karfllamak iin gelifltirilmifltir. rnein; kelimeifllemcilerin temel amac, etkili ve ekici belgeler yaratmaya olanak tanmaktr. Bu

yzden, kelime ifllemci ve benzeri programlarla hazrlanan sunu materyallerinefarkl trde metinlerin eklenmesi, resim veya grafiklerin yerlefltirilmesi, deiflik

efektlerin kullanlmas gibi bir takm zellikler, belirli bir noktadan sonra ya iste-

nilen sonucu vermemekte, veya neredeyse imkansz hale gelmektedir. flte bu gi-bi snrllklar ortadan kaldrmak ve daha etkili ve ekici sunumlar yaratabilmek

zere temel grevi sunu yaratlmasna olanak tanmak olan sunum programlargelifltirilmifltir.

SUNUM PROGRAMINI KULLANMAK

Sunum yazlmlarnda kullanlan temel kavramlarn ifllevlerini

belirleyeceiz.

Sunum program, tek bir sunu dosyas iinde slaytlar, konuflmac notlar, dinleyi-ci notlar ve anahat yaratmanz salayan bir yapy ierir. Bu yap iinde metinler,

grafikler,resimler ve dier nesnelerle daha esnek bir flekilde alflabilir, belirli

efektlerle donatlmfl, etkili ve ekici sunumlar hazrlayabilirsiniz. zleyen blm-lerde, sunum programn bafllatmak, slaytlar yaratmak ve slaytlar dzenlemek iin

gerekli bilgileri reneceiz.

Sunum Programn BafllatmakSunum programn bafllattnzda Bafllang iletiflim kutusu ekrana gelir. Bu ileti-flim kutusunda size deiflik seenekler verilmektedir. Bunlar; Akll ierik sihirba-z, Tasarm flablonu, Bofl sunu ve Varolan sunuyu a seenekleridir. fiekil 8.1 Bafl-

lang iletiflim kutusunu gstermektedir.

Sunum Programn Kullanmak162

2A M A

fiekil 8.1

Bafllang iletiflim kutusu.1. Akll ierik sihirbazsize sununuzun bafll ve

bilgileri hakknda sorular sorarak, yeni bir sunuyaratmanz salar. Varolan seenekler arasnda birsunu biimi ve tr setiinizde, ieriinizi profes-

yonel bir sunuya dnfltrmenizi salayacak biranahat sunar.

2. Tasarm flablonunceden belirlenmifl slayt renklerive metin biimleri olan bir flablon semenizi ve yenibir sunuyu bu flablonun zellikleriyle oluflturmanzsalar.

3. Bofl sunuseenei, yeni bir bofl sunu yaratr. Sizeverilen, nceden tasarlanmfl ve farkl dzenlerdeolan seenekler arasndan birini seerek sununuzu

yaratmanz salar.4. Varolan sunuyu aseenei, daha nceden

yaratlan veya zerinde alflan bir sunuyuamanz salar.


5/22

Sunu PenceresiSunu penceresi, zerinde metinleri yazdnz, flekil izdiiniz, grafik, renk ve

nesneler eklediiniz bofl sunu ekrandr. Sunu ekranlara bundan sonra slayt diye-ceiz. nk zerinde alflacanz her bir ekran, yani sunu penceresi aslnda birslayttr. Program baflladnda grdnz ilk sunu penceresi olan ekran da asln-

da yaratlan ilk slaytnzdr.

Sunu penceresinin st ksmnda birok ortak sunu grevini gereklefltirmek

iin kullanacanz menler ve dmeler bulunur. Bu men ve dmeler temel-de dier programlardakilerle ayn ifllevleri yerine getirmektedirler. rnein; me-

nler, daha nce rendiiniz kelime ifllemci programda bulunan menlerle ay-ndr ve sunum programna zg baz farkllklar dflnda hemen hemen ayn ifl-

levleri yerine getiriler. Menlerin hemen altnda bulunan dmeler, birok menifllevini yerine getiren ksayollar olarak grev yaparlar. Sunu penceresinin altnda

sunuya farkl biimlerde bakmanz salayan grnm, izim, metin, karakter, iz-gi ve renk dmeleri yer alr.

Grnmleri DeifltirmekSunum program, sunuyu yaratmak, dzenlemek ve grntlemek iin befl gr-

nm seenei iermektedir. Bunlar; normal grnm, slayt grnm, anahatgrnm, slayt sralaycs grnm ve slayt gsterisiblmdr. Bu seenek-

lere ekrann sol alt blmnden ulaflabilirsiniz.Normal grnm varsaylan grnmdr. Baflka bir deyiflle, sunum program-

n bafllattnzda ilk ekran normal grnmde karflnza gelir. Ekrana gelen bu ilkslayttan daha nceki blmlerde sunu penceresi olarak bahsedildiini hatrlay-

nz. Normal grnm; anahat, slayt ve notlar blmlerinden oluflur. Anahat bl-mnde slayt bafllklar ve bunlarn yannda slayt simgeleri yer alr. Slayt blm

grselleri dzenleyeceimiz, yani zerinde alflacamz slayt grntler. Notlar

Sunum Programn Kullanmak 163

fiekil 8.2

Sunu penceresi,programbafllandaekrana gelen ilkslayttr.

Sunu penceresi metin, flekil,grafik, renk ve nesnelerinzerine yerlefltirildii boflsunu slaytdr.


6/22

blm konuflmac notlarnn yazld yerdir. Notlar blmne yazdnz notlar

elektronik sunum srasnda gremezsiniz. Ancak yaratlan sunuyu yazdrdnzda,bu sayfadaki notlar ilgili slaytn altnda grmeniz mmkndr.

Slayt grnm, slayt blmn tm ekran kaplayacak flekilde grntler.Anahat blm daha dar bir alanda gsterilir, sunum programnn menleri ve di-

er aralar ekrandadr.Anahat grnm, notlar ve slayt blmlerini klterek, anahat blmn

daha genifl flekilde ekrana yanstr.

Slayt sralaycs grnm, yarattnz sunudaki slaytlarn srasn ve durum-larn dzenlemenizi salar. Tm slaytlar yarattnz srada, bir arada ekrana ge-

lir. Bu grnmde slaytlar dzenlemek, srasn deifltirmek, silmek veya efekteklemek mmkndr.


fiekil 8.3

(a) Ana hat (b) slayt grnm. (c) slayt sralaycs grnm. (d) slayt gsterisi grnm.

(a)

(b)

(d)

(c)


7/22

Slayt gsterisi grnm, slaytlarnz elektronik sunu srasnda veya yazdrd-

nz durumda grnecei biimde izlemenizi salar. Grnt tm ekran kaplar.Anahat blm, sunum programnn menleri ve dier aralar grnmez.

Sunu YaratmakSunum programn bafllattnzda ilk alan pencerenin Normal grnm fleklin-de olduunu renmifltiniz. Normal grnmn anahat, slayt ve notlar blmle-

rinden olufltuunu hatrlaynz.

fiimdi bir sunuyu birlikte yaratalm. Farzedelim ki dinleyicilerinize Takmalflmas konulu bir konuflma yapacaksnz ve sununuzu destekleyen slayt-

lar hazrlamak istiyorsunuz. Bunun iin diyelim ki 3 slayttan oluflan bir sunuhazrlyorsunuz.

lk slaytta sununuzun baflln ve onu temsil eden bir resmin yer almasn is-tiyorsunuz. kinci slaytta, deiflik evrelerde bireysel, yarflmac ve iflbirlikli etkile-

flim biimlerini alflma Biimleri bafll altnda vermeyi planlyorsunuz. Sonslaytta ise Takm alflmasnn olumlu bamllk, bireysel katk, yzyze etkileflim,

sosyal beceriler ve deerlendirme elerini, Takm alflmasnn zellikleri bafl-l altnda vereceksiniz.

Bafllk ve Metin EklemekSunum programnda ilk slayt genelde sununuzun bafll ve kendi bilgilerinizi ie-

ren bafllk slaytdr. Sunum programnda yarattnz slaytlara bafllk eklemek iinNormal grnmde ekrann sol tarafnda bulunan kk ekran simgesine fareyi

tklamanz gerekmektedir. Bu ifllemi yaptktan sonra, simgenin yannda fare ifla-retisi yanp snmeye bafllayacaktr. fiimdi bu alana sununuzun baflln, yani

Takm alflmas yazalm.


fiekil 8.4

Bafllk slayt.,sunununbafllnn yazldilk slayttr.


8/22

1 numaral simgenin yanna sunu baflln yazdktan sonra klavyedeki Enter

tufluna bastnzda, ilk simgenin altna 2 numaral simge gelecektir. Bu, sununuz-da ikinci slaytnzn olufltuunu gsterir. fiimdi bu simgenin yanna da alflma

Biimleri yazalm.Daha sonra tekrar Enter tufluna bastnzda 3 numaral simge gelecek ve by-

lece nc slaytnz oluflturulmufl olacaktr. Buraya da Takm alflmasnn zel-likleri yazalm.

Yeni bir slayt yukardaki flekilde yaratabileceiniz gibi, Ekle mensnden Yeni Slayt se-

eneini kullanarak da oluflturabilirsiniz.

Bylece farkl slayt oluflturmufl oldunuz. Bafllk slaytndan sonra yaratlandier iki slaytn bafllklar altna metin girmemiz gerekmekteydi. Hatrlarsanz ikin-

ci slaytn, yani alflma Biimleri bafllkl slaytn altna baz eler girmeyi plan-lamfltk. Bunun iin 2 numaral simgeye tklayarak ekrandaki Slayt blmnde

baflln altndaki metin alanna bu eleri girebilirsiniz. Bunun iin Metin ekle-mek iin tklaynz yazl alana fare iflaretisini yerlefltirmeniz ve srasyla bireysel,

yarflmac ve iflbirlikli alflma biimleri elerini yazmanz gerekir. Bireysel alfl-ma biimini yazdktan sonra Enter tufluna bastnzda ikincisini yazacanz satr

otomatik olarak oluflacaktr. Bu satr tamamladktan sonra ayn ifllemi yaptnz-da nc satr gelecektir.

Slayt blmndeki metin alanna yazdnz szcklerin ayn anda Anahat blmnde g-

rntlendiine dikkat ediniz.

fiimdi de ayn ifllemleri nc slayt iin yapalm. Anahat blmnde nc

sradaki simgeye tklayarak, ekranda slayt blmnde nc slaytn grnmesi-ni salayalm. Ayn ifllem, kaydrma ubuu kullanlarak ta yaplabilir. Daha son-

ra buradaki baflln altna alan metin alanna srasyla Olumlu Bamllk, Bi-reysel Katk, Yzyze Etkileflim, Sosyal Beceriler ve Deerlendirme eleri-

ni yazalm.

Her bir eyi yazdktan sonra Enter tufluna bastmzda bir dierini yazmak iin yeni sa-

tr geleceini hatrlaynz.


D K K A T

fiekil 8.5

alflmabiimleri.Takmalflmasnnzellikleri,

yaratlan 3.slayttr.

D K K A T

D K K A T


9/22

Metin alanna son eyi de yazdktan sonra sununuz ekranda yukardaki gibi

grnecektir.Buraya kadar yaptmz ifllemlerle, slayttan oluflan bir sunu hazrlamfl ol-

duk. Bu slaytlarn ilki sadece sununun bafll, dierleri de konuyla ilgili iki ayrbafllk altnda deiflik ieriklerden oluflmaktadr.

Slaytlar Yeniden DzenlemekHazrladmz sunu slaytlar, bu haliyle sunumunuzun genel iskeletini olufltur-

maktadr. fiimdi bu genel yapy dzenleyerek, grsel bir destek materyali haline

dnfltreceiz.rnein; sunumunuzun ilk grseli olan bafllk slaytn ele alalm. Bu slaytta sa-

dece Takm alflmas bafll yer almaktadr. lgili simgeye tklayarak, ekranda

slayt blmnde bafllk slaytnn grnmesini saladktan sonra, bu slayt zerin-de belirli deifliklikler yapabilir, yeni nesneler ekleyebilirsiniz.

Diyelim ki, bu baflln altnda kendinizle, yani konuflmac ile ilgili bir takmbilgiler de vermek istiyorsunuz. Bunun iin bafllk metin alann kullanabilecei-

niz gibi, yeni bir metin alan da ekleyebilirsiniz. Bafllk metin alann kullanp, bualana ek metin girmek istediinizde, bafllk metin alan zerine tklayp, satr so-

nuna yerlefltirdikten sonra yeni bir metni girebilirsiniz.Biz, bunun yerine yeni bir metin alan eklemeyi ve bilgileri bu yeni alana gir-

meyi seelim. Bunun iin Sunu Penceresinin st ksmnda Ekle mensnden,


fiekil 8.6

3. Slayta yenimetin alannn eklenmesi.


10/22

Metin Kutusu esini seeriz. Daha sonra slaytn herhangi uygun bir yerinde tk-

ladnzda metin alan alacak ve istediiniz metni bu alana girebileceksiniz. r-nek sunumuz iin bu alana konuflmacnn adn, kurumunu ve tarihi girdiimizi

dflnelim.Metin ekleme ifllemini, ekrann altnda bulunan metin kutusu dmesine

tklayarak da yapabilirsiniz. Bu durumda imle yine ayn flekli alacak ve slaytnistediiniz yerine tkladnzda alan metin kutusunda metni yazmaya hazr

olacaksnz.

fiimdi Anahat blmndeki 2 numaral simgeye tklayarak, Slayt blmndeikinci slaytn grnmesini salayalm. kinci slaytta herhangi bir metin ekleme ye-

rine, yeni bir dzenleme yapmak istediimizi dflnelim. Baflln altndaki metinbu haliyle sola dayal, Times New Roman yaz tipi ve 32 punto karakter bykl-

ndedir. fiimdi bu metni, Arial yaz tipi, ortalanmfl ve 20 punto karakter byk-lnde yeniden dzenlemek istiyoruz.

Bunun iin ncelikle ilgili metin alannn zerine tklamamz ve metin alaniinde imlecin yanp sndn grmemiz gerekir. Bu durumda metin alannn

etrafnda bir ereve oluflur. mleci bu ereve zerine gtrdnzde iflaretidz izgi fleklini alr. Bu durumda fareyi erevenin herhangi bir kenarna tklad-

mzda metin alan iindeki yanp snen imle kaybolacaktr. Bu durumda metin

alan istediimiz dzenleri gereklefltirmeye hazr demektir.fiimdi planladmz deifliklikleri yapalm. lk nce metin alan iindeki metni

ortalanmfl konuma getireceiz. Bunun iin sunu penceresinin st ksmnda bulu-nan Ortala simgesini seelim. Daha sonra yaz karakteri trn, yaz karakteri

seimi mensnden Arial olarak seip, hemen yannda bulunan karakter byk-l mensnden de 20 deerini seelim.


fiekil 8.7

Bafllk Slaytnayeni metin alanekleme.


11/22

Yaz karakteri boyutunu bytmek veya kltmek iin Sunu Penceresinin st

ksmnda bulunan Karakter Boyutunu Arttr ve Karakter Boyutunu Azalt dmele-rinden de yararlanabilirsiniz. Bunun iin yine metin alann semeniz ve ilgili d-

meye tklamanz gerekmektedir.Baflln altnda bulunan metin satrlarnn baflndaki nokta simgelerini kaldr-

mak istediimizde yine yukardaki ara ubuunda bulunan Madde flaretlerisimgesini tklayalm. Artk satr bafllarnda bulunan noktalar grnmez.

Metinde yapmak isteyeceiniz koyu, italik vb. gibi dier deifliklikler iin Kelime fllemci

programndan da bildiiniz men ve dmeleri kullanabilirsiniz.

fiimdi de bu metin alann ekranda farkl bir yere taflmay veya kaydrmay de-neyelim. Bunun iin yine alann iinde tklayarak erevesini grmeli ve ereve-

nin zerinde tklayarak istenilen yere taflmalyz.Alann boyutunu kltmek istediimizde, kfle ve ortalarda bulunan kk

karelere tklayp istediimiz boyuta getirebiliriz.Buraya kadar daha nceden hazrladmz slaytlara metin eklemeyi ve slaytla-

r belirli flekilde dzenlemeyi rendik. fiimdi hazrladmz slaytlara farkl nesne-

ler ve zellikler ekleyelim.


D K K A T

fiekil 8.8

Ortalama simgesi, yaz karakteri ve bykl seimi, madde iflaretilerinin kaldrlmas.


12/22

Slaytlara Yeni Nesneler, Etkiler ve zellikler EklemekSunum programlar, hazrlanan slaytlara birok grsel etki ve zellik eklemeye

olanak salar. Bu blmde hazrladnz slaytlara deiflik nesne ve zellik ekle-meyi reneceiz.

Asl SlaytBaz metin veya nesnelerin yaratlan tm slaytlarda standart olarak bulunmasn

isteyebilirsiniz. Bunu sunum programndaki Asl slayt zellii ile gereklefltirebi-liriz. rnein; hazrladmz slaytlarn tmnde bir resmin, fleklin veya metnin sa-

bit bulunmasn isteyebiliriz. Bu, kurumun amblemi, ismi veya etkinliin ad ola-bilir. Hazrladmz sunuda slaytlarn altnda Anadolu niversitesi metninin s-

rekli bulunmasn istediimizi dflnelim. Bunun iin Ekrann st blmndekimende Grnm mensne tklayp, oradan Asl esini seeriz. Ekrana gelen

bofl asl slayt tm slaytlar temsil eder ve zerine yerlefltirilecek nesne veya nes-

nelerin varolan ve yaratlacak tm slaytlarda grnmesini salar.

Asl slayta hangi slayttan ulaflrsanz ulafln, eklediiniz nesne veya zellikler slaytlarn

tmnde grnecektir.


D K K A T

fiekil 8.9

Asl slayt, eklenen metin veya nesnelerin tm slaytlarda grntlenmelerini salar.


13/22

Ekrana gelen asl slayt zerinde hazr bafllk, metin, tarih, dipnot ve numara

alanlar bulunmaktadr. Bu alanlar kullanabileceiniz gibi bunlar silip kendi me-tin alanlarnz da yaratabilirsiniz. Biz bunlar silmeyi ve kendimiz yeni bir metin

alan yaratmay seelim. Hazr metin alanlarn silmek iin imle slaytn uygun birkflesindeyken fare tuflunu basl tutarak bulunan tm metin alanlarn iine ala-

cak bir ereve oluflturmamz gerekir. Tm nesneler ereve iine alndnda et-raflarnda kendi ereveleri oluflacaktr. Klavyeden Sil (Delete) tufluna bastnz-

da nesneler silinmifl olur. fiimdi yukardaki Ekle mensnden veya ekrann al-

tndaki metin ekle simgesinden yararlanarak yeni bir metin alan iine Anado-lu niversitesi yazalm. Metni yazdktan sonra, metin kutusunu daha nce ren-

diiniz flekilde slaytn istediiniz yerine taflyp brakn. Hatrlayacanz gibi bu ta-flma ifllemini yapmak iin metin alannn erevesi zerinde tklayp istediimiz

yere srklememiz gerekmekteydi. Artk bu metin varolan ve daha sonra yarat-lacak tm slaytlarda grlecektir.

Asl slaytta istediimiz dzenlemeleri yaptktan sonra, tekrar Normal grnm-deki sunu slaytlarmza dnmemiz gerekir. Bunun iin asl slaytn sol tarafnda bu-

lunan kk penceredeki Kapat seeneine tklamamz veya Grnm mensn-den Normal esini sememiz gerekir. Bu durumda Asl slayta ulafltnz son

slayta geri dnmfl oldunuz. Asl slaytta dzenlediiniz bir nesne zerinde sonra-dan deifliklik yapmak iin yeniden asl slayta dnmeniz gerekecektir.


fiekil 8.10

Asl slayt, Kapat kutucuu, gerekli metin eeklenmesi.

Tm slaytlardagrntlenecek metin


14/22

Renk EklemekSunum programlarnn bir baflka zellii de hazrladnz slaytlarda renk esinikullanabilmenize olanak tanmasdr. Hazrlanan bir slaytta gerek metinlerinizi ge-rekse zemini renklendirebilirsiniz.

rneimizde hazrladmz slaytlara geri dnelim. Sunu bafllmzn yer ald- ilk slaytmzn zemin rengini mavi, metinleri de beyaz yapalm. Ayrca bu ze-min renginin tm slaytlarda ayn olmasn istiyor olalm. Bunun iin slaytn ze-rinde bir yerde farenin sa tufluna tklayp kan ksayol mensnde Arka Planesini semeniz gerekir. Bu seenek bize Arka Plan bafllkl farkl bir men aa-caktr. Buradaki Tmne Uygula seenei, seeceiniz rengin tm slaytlarda ze-min olarak yer almasn salar. Uygula seenei ise sadece zerinde bulunduu-nuz slayta bu zemin rengini verecektir. Arka Plan mensnden fiekil 12de gste-rilen oka tkladnzda alan renk seeneklerine ulaflmanz gerekmektedir. lkgreceiniz renk seenekleri daha nce kullanlan snrl renkleri ierir. Dierrenk seeneini grmek iin Daha Fazla Renk seeneine tklayp, gelen renk se-enekleri arasndan dilediinizi seebilirsiniz.

Hazrladmz sunu rnei iin bu slayta zemin rengi olarak mavi, metin ren-gi olarak beyaz semeyi planlamfltk. O halde mavi zemin rengini seelim ve T-mne Uygula seeneine tklayalm. Artk tm slaytlarmzn zemini mavi renkliolacaktr.

fiimdi de Takm alflmas bafllndaki metnin rengini deifltirelim. Bunuyapmak iin yine nce baflln metin alann semeniz gerekmektedir. Seme ifl-lemini yaptktan sonra, Sunu Penceresinin altnda bulunan Karakter Rengi dme-sini tklamalsnz. Alan menden bir renk seebilir veya Ek Yaztipi Renkleri se-enei ile dier renk seeneklerine ulaflabilirsiniz. Bizim sunumuz iin istediimizmetin rengi beyaz olduu iin alan menden beyaz rengini semeniz duru-munda artk istediiniz metin rengini elde etmifl olacaksnz.


fiekil 8.11

Arka plan mens ve metin rengini deifltirme.


15/22

Zeminleri ve metinleri renklendirebileceiniz gibi, slayt zerinde yaratacanz

baz flekillerin veya metin alanlarnn iini de renklendirebilirsiniz. Bunu, ekrannaltnda bulunan Dolgu Rengi dmesiyle yaparz. Bir metin alann seip bu d-

menin yanndaki kk ok iflaretine tkladmzda, alan mende varolan renk-lerden birini veya daha fazla dolgu renklerinden birini seebilirsiniz. Bu mende

ayrca, dolgularda deiflik glgeleme zelliklerinin bulunduu dolgu efektleri debulunmaktadr

Resim EklemekSlaytlara resim eklemek iin Ekle mensnden Resim seeneine tklamanz ge-

rekir. Slaytlara farkl resimler ekleyebilirsiniz. Bunlar sunum programnn iindebulunan resimler olabilecei gibi, sabit diskinizde, diskette veya CDde bulunan

farkl trde resimler de olabilir. Resim seenei ile alan mendeki Kk Re-simler seenei sunum programnn iinde bulunan seeneklere ulaflmanz sa-

lar. Dosyadan seenei ise farkl bir kaynaktan resim semenize olanak tanr.rnein, A srcsnde varolan bir resmi slaytnza eklemek istediinizde, Dos-

yadan seenei yardmyla alan menden A srcsn seip, bu srcdekiistediiniz resmi iflaretleyip Ekle dmesine tklamanz yeterli olacaktr.

Yarattmz rnek sunumuz iin sabit diskteki Belgelerim klasrnde bulu-nan auamblem resim dosyasn kullanmak istediimizi dflnelim. Srasyla Ek-

le mensnden Resim esini tklamamz, alan menden Dosyadan esini

sememiz ve kan mende Belgelerim klasrn seerek ilgili resmi iflaretleyipEkle dmesine tklamamz gerekir. Bu durumda auamblem resmi slaytmzda

grnecektir. Resmi slayta aldktan sonra yerini deifltirebilir, bytp kltebi-liriz. Nesnelerin yerini veya boyutunu deifltirmek iin nce tklayarak sememiz

gerektiini daha nceden renmifltiniz.Benzer flekilde, dier slaytlarnza farkl kk resim veya dier kaynaklardan

farkl resimler ekleyebilirsiniz.

Grsellerin ierikle btnlk iinde olmasn ve ierii tamamlayc zellikte olmas ge-

rektiini unutmayalm! Sadece grsel kullanmfl olmak iin resim veya benzer nesne ekle-

mek, dinleyicilerin dikkatini datmaktan baflka bir ifllev stlenmeyecektir.

Nesne EklemekSlaytlara resim ekleyebileceiniz gibi, deiflik nesneler de eklemeniz mmkndr.

Bu nesneler arasnda dkman, video klibi, ses dosyas, ifllem tablosu vb. gibile-

rini saymak mmkndr. Bu nesnelerden birini slaytnza eklemek iin yine Ek-

le mensnden Nesne esini semeniz ve alan pencerede nesneyi tanmlama-nz gerekmektedir.

Slaytlara eklenebilecek bir dier nesne tr de sunum programnn izim zel-

liklerinden yararlanarak oluflturulacak izimlerdir. Sunu Penceresinin altnda bu-lunan izim Aralar ve Otomatik flekillerle, slaytlarnza deiflik izimler yapabi-

lir, varolan hazr izimlerden yararlanabilirsiniz.

Etki EklemekSunum program slayt zerindeki metin alanlarnn ve dier grsel elerin dei-

flik etkilerle dzenlenebilmesine olanak tanr. rnein; elektronik bir sunum ya-parken, slayttaki metinlerin belirli srada, deiflik etkilerle ve sesli olarak grn-

mesini salayabilirsiniz.


D K K A T


16/22

fiimdi bunlardan bazlarn rnek sunumuz zerinde deneyelim.

rnek sunumuzun ikinci slaytnda baflln altndaki metinlerin srasyla gel-mesini istediimizi dflnelim. Yani sunuyu yaparken ikinci slayt yansttmzda,

ekranda nce baflln gzkmesini, daha sonra her fareyi tkladmzda veyaklavyede bir tufla bastmzda metin satrlarnn tek tek yansmasn istiyor olalm.

Bunun iin nce etki ekleyecein metin alann semeniz gerekir. Daha sonraSlayt Gsterisi mensnden zel Animasyon seenegn tklamalsnz. Alan

zel Animasyon penceresinde, sra ve zamanlama, efektler gibi seenekler yer

almaktadr.Diyelim ki, satrlarn ekrana yukardan dflmesini istiyoruz. Bunun iin Ortaya

kma etkisini ve hemen yanndaki pencereden de stten seeneini belirlemeli-yiz. Daha sonra Tamam dmesine tkladmzda belirlediimiz metin sunum s-

rasnda setiimiz etkilerle ekrana gelecektir. Bunun yannda bu etkiler gerekle-flirken, etkilere belirli sesler yklenebilir, yeni bir satr ekrana geldiinde bir n-

cekinin rengi deiflebilir veya satrlar belirli zaman aralklaryla ekrana gelebilir.Ayn slayt zerinde farkl metinlerin farkl etkilerle gelmesini istediinizde, bu me-

tinleri farkl metin alanlarna yazmanz gerekir. Bu durumda her bir metin alannafarkl efektler atayabilirsiniz. Bu zellikleri sunum programn kullandka daha iyi

reneceksiniz.zel Animasyon Penceresindeki seenekler ve ifllevleri fiekil 12de gsteril-

mektedir.

Hazrlanan sununun herhangi bir ekran zerinde metin veya grsellere etki

ekleyebileceiniz gibi, bir ekrandan dierine geerken de deiflik geifl etkilerikullanabilirsiniz. Bunun iin nce slayt sralaycs grnmne gemeniz gerekir.

Slayt sralaycs grnmnde istediiniz slayt iin deiflik efektler seebilirsiniz.Bu blmn hemen yanndaki alanda, slaytlarda metinlere ve dier elere ata-

dnz dier efektleri de grebilirsiniz.


zel AnimasyonPenceresi.

fiekil 8.12


17/22

Seilen etkinin sunu srasnda nasl gzkeceini grmek iin Slayt Gsterici

dmesine tkladnzda, grnen kk ekranda belirlediiniz etkileri izleyebilir-siniz. Bunu yapmann dier bir yolu da etkileri tanmladktan sonra Slayt Gsterisi

Grnmn seerek sunuyu bafltan sona izlemektir.

WordArt Eklemekalfltnz slayt zerinde farkl metin alanlar yaratabileceinizi daha nce ren-mifltiniz. Sunum program, farkl biimlerde ve renklerde hazr metin flablonlarn-

dan yararlanmanz da olanakl klar. rnein; slayttaki bir metnin daha farkl birstilde ve dierlerinden farkl grnmesini istediinizde bu zellikten yararlanabilir-

siniz. Bunun iin ekrann altnda bulunan Word frt dmesini kullanrz. Alanpencerede farkl stillerde metin rnekleri yer alr. Bunlardan birini setiinizde,

alan metin alanna dilediiniz metni yazarak slayt zerine yerlefltirebilirsiniz.

Slaytlar Silmek, Srasn DeifltirmekHerhangi bir nedenle hazrladnz slaytlardan birini silmek istediinizde, Dzen

mensnden Slayt Sil seeneini kullanmalsnz. Bu ifllemi, Slayt Sralaycsgrnmndeyken, istediiniz slayt veya slaytlar seip, klavyeden Delete tuflunu

kullanarak da yapabilirsiniz. Slayt sralaycs grnmndeyken, slaytlarn srasn

da deifltirmeniz mmkndr. Bunun iin, istediiniz slayt fareyi tklayp basl

tutmak ve dilediiniz sraya srklemek yeterli olacaktr.

Sunuyu KaydetmekHazrladnz sunuyu sabit diskinize, CD veya disketinize kaydetmek, kelime ifl-lemcide bir belgeyi kaydetmekle ayndr. Bunun iin yine Dosya mensnden

Kaydet seeneini kullanrsnz. Bu mende ayrca yine kelime ifllemcide olduugibi, slaytlarnz Web ortamnda kullanlacak sayfalar olarak kaydetmeniz de

mmkndr.


fiekil 8.13

zel Animasyon Penceresi.


18/22

Slaytlar YazdrmakSunumunuz iin hazrladnz slaytlar yazdrmak iin, dier programlarda olduugibi Dosya mensnden Yazdr seeneini kullanyoruz. Sunum programnn yaz-

dr mens, Kelime fllemci programnn mensnden baz farkllklar gsterebilir.Slaytlar, dkmanlardan farkl olarak deiflik flekillerde yazdrabilirsiniz. Slayt-

larn her birini bir sayfaya yazdrabileceiniz gibi, ayn sayfaya 2, 3, 4, 6 ve hatta9 slayt yazdrabilirsiniz. Bunun yannda dinleyicilere vereceiniz notlar, Anahat

Grnmn ve Not Sayfalarn da yazdrma seenekleriniz bulunmaktadr.


fiekil 8.14

Yazdrmapenceresi.


19/22

177zet

zet

Grsel okuryazarlk kavramn tanmlayabileceiz.

Grsel okuryazarlk, grsel iletiler yaratma ve gr-

sel iletileri yorumlama srecidir.

Grseller iletilere, fikirlere somut anlamlar, refe-

ranslar ykler. Temsil ettikleri kavramlar pekifltire-

rek, daha kolay anlafllr klar.

Grseller ve metinler arasnda benzerlik kurarak,

kavramlar daha kolay hatrlayabiliriz.

Gnlk yaflamda, deiflik amalarla birok grseli

yaratmak veya okumak durumunda kalrz. Grsel-

leri alglayp doru iletiyi alabilmemiz veya etkili

grseller yaratabilmemiz, grseller konusunda be-

lirli bir dzeyde okuryazar olmamz gerektirir.

Sunum yazlmlarnda kullanlan temel kavram-larn ifllevlerini belirleyeceiz.

Sunum programlarndaki baz temel kavram veya

aralarn ifllevlerini daha iyi anlamak iin, program

baflladnda ekrana ilk gelen slayt olan Sunu Pen-

ceresini ve zerindeki aralarn ifllevlerini iyi anla-

mak gerekir.

Sunu penceresinin st ksmnda birok ortak sunu

grevini gereklefltirmek iin kullanlan menler

ve dmeler bulunur. Bu dme ve menler, te-

melde kelime ifllemci vb. programlardakilerle ayn

ifllevleri yerine getirmektedirler. te yandan, me-nler, sunum programlarna zg baz farkllklar

gsterebilirler.

Menlerin hemen altnda bulunan dmeler, birok

men ifllevini yerine getiren ksayollar olarak g-

rev yaparlar.

Sunu penceresinin altnda sunuya farkl biimlerde

baklmasn salayan grnm, izim, metin, ka-

rakter, izgi ve renk dmeleri yer alr.

1A M A

2A M A


20/22

178 Kendimizi Snayalm

Kendimizi Snayalm1.Afladakilerden hangisi grsel okuryazarl en iyi

tanmlar?a. Grsel iletileri yaratma ve yorumlama sreci

b. Grsel nesneleri etkili tasarmlama sreci

c. Slaytlardaki iletileri doru anlama sreci

d. Slaytlar belirli bir dzende aktarma sreci

e. Slaytlarda grsel iletileri kullanabilme becerisi

2. Sunum program baflladnda, ekrana gelen ilk slaythangi grnmdedir?

a. Slayt sralaycs grnm

b. Slayt grnm

c. Normal grnm

d. Slayt gsterisi grnme. Anahat grnm

3. Slayt zerinde bir metni yeniden dzenlemek iinyaplmas gereken ilkifllem afladakilerden hangisidir?

a. Dzen mensn semek

b. Metin alann semek

c. Asl Slayta gemek

d. Normal Grnme gemek

e. Uygun karakteri semek

4. Herhangi bir nesnenin tm slaytlarda grnmesini afla-dakilerden hangisi salar?a. Slayt Gsterisi grnm

b. Tmne Uygula seenei

c. Arka Plan mens

d. Ana Hat Grnm

e. Asl Slayt Seenei

5.Afladakilerden hangisi slaytlarn srasn deifltirmekveya silmek iin uygun olan grnmdr?

a. Normal grnm

b. Ana hat grnm

c. Slayt gsterimi grnm

d. Slayt sralaycs grnm

e. Slayt grnm

6. Hazrlanan slaytlar tam ekran gsteren seenek afla-dakilerden hangisidir?

a. Normal Grnm

b. Ana Hat Grnm

c. Slayt Gsterimi Grnm

d. Slayt Sralaycs Grnm

e. Asl Slayt Grnm

7.Ayn slayt zerinde metinlere farkl etkiler yklemekiin afladakilerden hangisi yaplmaldr?

a. Metinler ayn metin alanna yazlmaldr.

b. Metinler farkl metin alanna yazlmaldr.

c. Metinlere madde iflaretleri eklenmelidir.

d. Metinler farkl slaytlarda yaratlmaldr.

e. Metinler efekt seeneine ak olmaldr.

8.Asl slaytta dzenlenen bir metin iin afladakilerdenhangisi dorudur?

a. Sadece ilk slaytta grnr.

b. Otomatik efekt eklenir.

c. Sadece ilk slayttan ulafllr.

d. Tm slaytlarda grnr.

e. Yaz rengi sabittir.

9. Slaytlararas geifl efektleri iin gerekli olan grnmafladakilerden hangisidir?

a. Normal Grnm

b. Ana Hat Grnm

c. Slayt Gsterimi Grnm

d. Slayt Sralaycs Grnm

e. Slayt Grnm

10. Ksayol mensnde slaytn zemin rengini deifltirmekiin kullanlan seenek afladakilerden hangisidir?

a. Arka Plan

b. Slayt Dzeni

c. Slayt Renk Dzeni

d. Tasarm fiablonue. Zemin Seenei


21/22

179Yant Anahtar

Yant Anahtar1. a Cevabnz doru deilse ltfen Grsel

Okuryazarlk konusunu tekrar okuyun.2. c Cevabnz doru deilse ltfen Grnmleri

Deifltirmek konusunu tekrar okuyun.

3. b Cevabnz doru deilse ltfen Slaytlar Yeniden

Dzenlemek konular tekrar okuyun.

4. e Cevabnz doru deilse ltfen Asl Slayt

konusunu tekrar okuyun.

5. a Cevabnz doru deilse ltfen Slaytlar Silmek,

Srasn Deifltirmek konusunu tekrar okuyun.

6. c Cevabnz doru deilse ltfen Grnmleri


7. b Cevabnz doru deilse ltfen Etki Eklemek


8. d Cevabnz doru deilse ltfen Asl Slayt


9. d Cevabnz doru deilse ltfen Etki Eklemek


10. d Cevabnz doru deilse ltfen Grnmleri



22/22

Temel Bilgi Teknolojileri Unite08

Documents