Page 1
เทคโนโลยกบงานพพธภณฑเทคโนโลยกบงานพพธภณฑ//หองสมดหองสมด
ราชบดนทร สวรรณคณฑโครงการวจยและพฒนาเทคโนโลยเพอการอนรกษเชงดจทล
(Research and Development in Digital Preservation Technology)
หนวยปฏบตการวจยคลงอนพนธความรศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต
download other related presentations at http://www.slideshare.net/rachabodin
Page 2
2
เนอหาการบรรยายเนอหาการบรรยาย• เทคโนโลยอะไร? ทำาไม? อยางไร?
• ปญหาของการประยกตใชเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมด
• แนวโนมเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมดในอนาคต
• ตวอยางการใชเทคโนโลยในงานพพธภณฑและหองสมดในปจจบน
Page 3
3
เนอหาการบรรยายเนอหาการบรรยาย• เทคโนโลยอะไร? ทำาไม? อยางไร?
• ปญหาของการประยกตใชเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมด
• แนวโนมเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมดในอนาคต
• ตวอยางการใชเทคโนโลยในงานพพธภณฑและหองสมดในปจจบน
Page 4
4
ใชเทคโนโลยอะไรใชเทคโนโลยอะไร??
การเขาถงองคความรออนไลน การเขาถงองคความรออฟไลน
เทคโนโลยสารสนเทศ
เทคโนโลยการสอสารองคความร + +
-Tangible- Intangible
Page 5
5
ใชเทคโนโลยเพออะไรใชเทคโนโลยเพออะไร??
• เพอเพมประสทธภาพในการเรยนร หรอการเขาถง องคความรของผเขาชม• เพอสรางใหเกดสงคมความรทมการแลกเปลยน และเชอมโยงขอมลระหวางเจาของขอมลดวยกน หรอระหวางผเขาชมกบเจาของขอมล หรอระหวาง ผเขาชมดวยกน• เพอการอนรกษองคความรแบบระยะยาว
Page 6
6
ทำาไมตองใชเทคโนโลยทำาไมตองใชเทคโนโลย?? มประสทธภาพในการจดการกบขอมลจำานวนมาก
มประสทธภาพในการจดเกบขอมลหลายรปแบบ เชน
ตวอกษร รปภาพ เสยง วดโอ ภาพเคลอนไหว
เพอใหเกดการใชงานหรอเขาถงขอมลไดถกตอง สะดวก
รวดเรว ตรงตามความตองการ
มการเปลยนแปลงเทคโนโลยอยางตอเนองนำาไปสการ
อนรกษระยะยาว (Long term preservation)
Page 7
7
1
แปลงขอมล
DIGITIZATION
3
แสดงผลขอมล
INFORMATION
VISUALIZATION
2
บรหารจดการขอมล
INFORMATION
MANAGEMENT
เราใชเทคโนโลยในพพธภณฑ/หองสมดอยางไร?
Page 8
8
แผนภาพแสดงกระบวนการในการใชเทคโนโลยของพพธภณฑและหองสมด
Digitization
InformationManagement
Information Visualization
e-Learning
In Museum
Website
Page 9
9
เทคโนโลยสำาหรบการแปลงขอมลDigitization Technology
Page 10
1010
การแปลงขอมล (Digitization)
Analog ------------------------> Digital
scan
shoot
record
digital photo
digital video/audio
Page 11
11
ชนดของตนฉบบ
วธการแปลงขอมล ไฟลตนฉบบ ไฟลเผยแพร
รปภาพ(กระดาษ)
สแกนถายภาพ
.tif300 dpi
.jpg72 dpi
รปภาพ(ฟลม)
สแกน(film scanner)
.tif> 300 dpi
.jpg72 dpi
วดโอ บนทก .aviไมบบอด
.wmv, .rm, .mov, .mp4, .mpg, .m2p
เทปเสยง บนทก .wav .wma, .rm, .mov, .mp3, .mp4
การกำาหนดรปแบบมาตรฐานของขอมลดจทล
11
Page 12
1212
การแปลงขอมลกระดาษ
Page 13
1313
การแปลงขอมลวดโอ
Page 14
1414
+ +
การถายภาพนงรายละเอยดสง
Page 15
1515
ภาพปกต
ภาพปกต VS ภาพรายละเอยดสง
ภาพรายละเอยดสง
Page 17
17
High Dynamic Range PanoramaHigh Dynamic Range PanoramaNormal panorama
HDR panorama
Page 18
18
High Dynamic Range Panoramic VRHigh Dynamic Range Panoramic VR
สวนโมกข ๓๖๐ องศา สวนโมกข ๓๖๐ องศา
Page 19
19
การสรางภาพสามมตดวยกลองถายภาพนงดจทล
Page 20
20
การแปลงขอมลดวยเครองสแกนภาพเลเซอรสามมต
Page 21
2121
การแปลงขอมลดวยเครองตรวจจบการเคลอนไหว
Faridah Noor Mohd Noor, INDIAN TRADITIONAL DANCE: A VIRTUAL PROTOTYPE
Page 22
22
เทคโนโลยสำาหรบการบรหารจดการขอมลInformation Management Technology
Page 23
2323
เมอพดถงการบรหารจดการขอมล• สวนใหญคดถงซอฟตแวรทจะนำามาใช และปรบตวเอง
ใหเขากบขอจำากดของซอฟตแวรนนๆ มากกวาการหาซอฟตแวรทเขากนไดกบความตองการทางวชาการ• เกดสภาวะหลายมาตรฐาน หรอไมมมาตรฐานในการ
ใหคำาอธบายรายละเอยดขอมลในพพธภณฑ ซงจะมผลตอการสกดความรทตอบสนองตอการใหบรการแกกลม
เปาหมายทหลากหลาย และการแลกเปลยนขอมลระหวางพพธภณฑ
Page 24
2424
คำาอธบายวตถคออะไร?
• คำาอธบายวตถ (Metadata) คอ สารสนเทศทม โครงสราง (Structured Information)
สำาหรบอธบายรายละเอยดตางๆ ของขอมลหลก• เปนเครองมอเพมประสทธภาพในการเขาถงขอมล สบคนขอมล รวมทงเปนเครองมอทใชในการบรหาร จดการขอมลในคลงขอมล
Page 25
2525
Metadata ทตดมากบขอมลหลก
Page 26
2626
Metadata ทผใชเปนผกำาหนด (ตามความสนใจ)รหสภาพ: 25500101153000
ชอภาพ: วดชยวฒนารามสถานท: อยธยาเจาของภาพ: ลดดา สาระเดชประเภท: Landscape
Architecture
วนทถายภาพ: 10 ม.ย. 2550
คำาอธบายภาพ: วดชยวฒนารามตงอยบนรม
ฝงแมนำาฟากตะวนตกของเกาะเมอง พระเจาประสาททองทรงสรางขน ในป
พ.ศ. 2173
Page 27
2727
คณสมบตของ Metadata
• ไมยดตดกบชนดของฮารดแวร และซอฟตแวร• มลกษณะโครงสรางทเปนมาตรฐาน สามารถ รองรบการใชงานทหลากหลายได• ยดหยนตอการเปลยนแปลง
Page 28
2828
ประเภทของ Metadata
• Descriptive Metadata
• Administrative Metadata
• Technical Metadata
• Rights Metadata
• Source Metadata
• Digital Provenance Metadata
• Preservation Metadata
Page 29
2929
เมตะดาตาเพอการอธบายคณลกษณะ(Descriptive Metadata)
คอ Metadata ททำาหนาทในการอธบายขอมลหลก และหมวดหมของขอมล ใชเปนเครองมอสำาหรบการ
เขาถงขอมล หรอใชเปนเครองมอสำาหรบการสบคนตามความสนใจของผใช
Page 30
3030
เมตะดาตาเพอการบรหารจดการ(Administrative Metadata)
คอ Metadata ทมขอมลสำาหรบใชในการบรหารจดการ• Technical Metadata: ขอมลเชงเทคนคทเกยวของ กบขอมลดจทลของขอมลหลก เชน รปแบบไฟล,
การบบอดขอมล เปนตน• Rights Metadata: ขอมลเกยวกบลขสทธในขอมล หลก และสทธหรอขอบเขตของการใชงาน• Source Metadata: ขอมลเกยวกบขอมลตนฉบบ ของขอมลหลก
Page 31
3131
เมตะดาตาเพอการบรหารจดการ (ตอ)
• Digital Provenance Metadata: ขอมลทอธบายถง ขอมลดจทลอนๆ ของขอมลหลกเดยวกน เชน• รายละเอยดของไฟลตนฉบบ• รายละเอยดของไฟลสำาหรบเผยแพรขนาดใหญ (สำาหรบการพมพ)• รายละเอยดของไฟลสำาหรบเผยแพรขนาดเลก (สำาหรบดบนเวบ)• รายละเอยดของไฟล Thumbnail• รายละเอยดของวธการในการแปลงขอมล
Page 32
3232
เมตะดาตาเพอการอนรกษ(Preservation Metadata)
Metadata ทเกบขอมลทจำาเปนสำาหรบการอนรกษ ขอมลตนบบ และขอมลดจทล เชน ขอมลเกยวกบ
สภาพทางกายภาพของขอมลตนฉบบ ขอมลทเกยว ของกบการสงวนรกษาไฟล เปนตน
Page 33
3333
มาตรฐานเมตะดาตาควรเปนอยางไร?
• ชดของรายการ (Fields) ทถกกำาหนด เขาใจและยอมรบในวงกวาง• แตละพพธภณฑสามารถใชงานทงหมดหรอ
บางสวนของมาตรฐานได ซงถามการใชรายการ ใด จะตองใชในขอกำาหนดดงระบไวในมาตรฐาน
• แตละพพธภณฑสามารถเพมระเบยนอนๆ นอกเหนอจากทกำาหนดไวในมาตรฐานได
Page 34
3434
ตวอยางการกำาหนดมาตรฐานเมตะดาตา
Page 35
3535
ลกษณะการประยกตใชมาตรฐานเมตะดาตามาตรฐานกลาง- เลขวตถ- เลขเดม- ชอวตถ- คำาอธบาย- สภาพวตถ
พพธภณฑ ก.
- เลขวตถ- เลขเดม- ชอวตถ- คำาอธบาย- สภาพวตถ
พพธภณฑ ข.
- เลขวตถ- ชอวตถ- คำาอธบาย- สภาพวตถ
พพธภณฑ ค.
- เลขวตถ- ชอวตถ- คำาอธบาย- ประวตการอนรกษ *
Page 36
3636
ตวอยาง Metadata
Page 37
3737
ตวอยาง Metadata
Data from Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre
Page 40
4040
ประโยชนของ Metadata
1. เปนกลไกสำาคญในการจดเกบขอมลพนฐาน และขอมลท อธบายทมาของขอมลหลก รวมถงขอมลคำาอธบายเพมเตม
ในประเดนทสนใจตางๆ ขอมลเชงลก และขอมลแวดลอม2. ชวยใหสามารถบรหารจดการขอมลจำานวนมากไดอยางทว
ถง และมประสทธภาพ3. ชวยใหสามารถแลกเปลยนขอมลกบคลงขอมลอนๆ ท
เกยวของและเผยแพรขอมลสสาธารณะไดอยางมประสทธภาพ
4. ชวยสนบสนนใหเกดการสรางระบบคลงขอมล เพอเปน แหลงเรยนรของประเทศ หรอเปนแหลงขอมลเพอการ
วางแผนและการตดสนใจ
Page 41
41
เทคโนโลยสำาหรบการแสดงผลขอมลInformation Visualization Technology
Page 42
คลงขอมลดจทลคลงขอมลดจทล
e-Card Service
Photo Gallery
Video/Audio Archive
e-Learning Digital Museum
การแสดงผลขอมลและการเขาถงขอมล
42
Page 49
49
อนรกษอนรกษ
ชวยในการอนรกษขอมลสำาคญ โดยลดการใชงานขอมลตนฉบบทออนไหวตอการถก
ทำาลาย เสยงตอการเสยหาย หรอสญหายจากการเขาถงไดโดยตรงจากผใช
จดการจดการ
ชวยใหเจาของขอมล มเครองมอชวยในการบรหารจดการขอมลจำานวนมากอยางเปน
ระบบ ชวยในการแลกเปลยนหรอเผยแพรขอมลผานระบบคอมพวเตอรและเครอขายอนเทอรเนต
เรยนรเรยนร
เปนแหลงเรยนรดวยตนเองตลอดชวต 7 วน24 ชวโมง สำาหรบทกคน โดยบรรจองค
ความรทสำาคญทางประวตศาสตร ศลปะ วฒนธรรม และภมปญญาของบรรพบรษ
ประโยชนของการใชเทคโนโลยในงานพพธภณฑและหองสมดประโยชนของการใชเทคโนโลยในงานพพธภณฑและหองสมด
Page 50
50
เนอหาการบรรยายเนอหาการบรรยาย• เทคโนโลยอะไร? ทำาไม? อยางไร?
• ปญหาของการประยกตใชเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมด
• แนวโนมเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมดในอนาคต
• ตวอยางการใชเทคโนโลยในงานพพธภณฑและหองสมดในปจจบน
Page 51
51
พพธภณฑและหองสมดไทยในปจจบนพพธภณฑและหองสมดไทยในปจจบน• หลายๆ ทยงไมมการใชงานเทคโนโลย• หลายๆ ทมการใชงานเทคโนโลย แต…
• เขาถงเจาของขอมลได แตเขาถงองคความร ไมได หรอไมสามารถสบคนองคความรได• สอสารทางเดยว ไมเขาใจผเขาชม• ไมมการแลกเปลยนเชอมโยง ทงระหวาง เจาของขอมลดวยกน และเจาของขอมลกบผใช
Page 52
52
ตนเหตของปญหาตนเหตของปญหา• เพราะหลายๆ ท เขาใจวา…• เทคโนโลย…ไกลตว• เทคโนโลย…เปนเรองยาก• เทคโนโลย… ไมใชคำาตอบ• เทคโนโลย…ตองแพง• เทคโนโลย…ตองดไฮเทค
Page 53
53
เนอหาการบรรยายเนอหาการบรรยาย• เทคโนโลยอะไร? ทำาไม? อยางไร?
• ปญหาของการประยกตใชเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมด
• แนวโนมเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมดในอนาคต
• ตวอยางการใชเทคโนโลยในงานพพธภณฑและหองสมดในปจจบน
Page 54
54
เทคโนโลยสำาคญสำาหรบการขบเคลอนพพธภณฑเทคโนโลยสำาคญสำาหรบการขบเคลอนพพธภณฑหรอหองสมดในอนาคตหรอหองสมดในอนาคต- New Media
- Virtual Reality and Human Computer
Interaction
- Internet-based Technology
(Online Museum, Online Collection)
- Collaboration and Sharing
(Social Network, RSS, Podcast, Mobile)
Page 55
55
ตวอยางการประยกตใชเทคโนโลยเครอขายสงคม ตวอยางการประยกตใชเทคโนโลยเครอขายสงคม(Social Network) (Social Network) กบการบนทกสวนบคคลกบการบนทกสวนบคคล
Rachabodin Update
http://www.twitter.com/rachabodin
Rachabodin’s Blog
http://www.rachabodin.com
Rachabodin’s Photo
http://www.flickr.com/photos/rachabodin/
Rachabodin’s Video
http://www.youtube.com/user/rachabodin
Rachabodin’s Presentation Media
http://www.slideshare.net/rachabodin
Articles
Digital Images
Digital Video
PPT, PDF, Poster
Page 56
56
เนอหาการบรรยายเนอหาการบรรยาย• เทคโนโลยอะไร? ทำาไม? อยางไร?
• ปญหาของการประยกตใชเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมด
• แนวโนมเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมดในอนาคต
• ตวอยางการใชเทคโนโลยในงานพพธภณฑและหองสมดในปจจบน
Page 57
5757
ตวอยางพพธภณฑดจทลตวอยางพพธภณฑดจทลBritishBritish Museum Museum
EnglandEnglandhttp://www.britishmuseum.org/
Page 63
6363
ตวอยางพพธภณฑดจทลตวอยางพพธภณฑดจทลLouvre MuseumLouvre Museum
FranceFrancehttp://www.louvre.fr/
Page 73
7373
ตวอยางพพธภณฑตวอยางพพธภณฑBrooklyn MuseumBrooklyn Museum
http://www.twitter.com/BrooklynMuseum
Page 81
8181
ตวอยางพพธภณฑตวอยางพพธภณฑThe Women’s MuseumThe Women’s Museum
http://www.twitter.com/TheWomensMuseum
Page 86
8686
ตวอยางคลงภาพดจทลตวอยางคลงภาพดจทลBritish LibraryBritish Library
http://www.imagesonline.bl.uk/
Page 91
9191
ตวอยางคลงเสยงตวอยางคลงเสยงBritish LibraryBritish Library
http://www.bl.uk/
Page 95
9595
ตวอยางหองสมดกบเครอขายสงคมตวอยางหองสมดกบเครอขายสงคม
Libraries with Social NetworkLibraries with Social Network
Page 101
101101
ตวอยางคลงเอกสารโบราณตวอยางคลงเอกสารโบราณSoutheast Asia Digital LibrarySoutheast Asia Digital Library
http://sea.lib.niu.edu/manuscript.html
Page 107
107107
ตวอยางคลงจดหมายเหตตวอยางคลงจดหมายเหต คลงจดหมายเหตพทธทาส อนทปญโญ คลงจดหมายเหตพทธทาส อนทปญโญ
http://www.bia.or.th/
Page 108
108108
หอจดหมายเหตพทธทาส อนทปญโญ หอจดหมายเหตพทธทาส อนทปญโญ ณ สวนวชรเบญจทศ ณ สวนวชรเบญจทศ
Page 109
109109
อยไมไกลจากแหลงชมชน
เขาถงไดงายทงทางรถยนต รถ ประจำาทาง และรถไฟลอยฟา และรถไฟใตดน
มบรรยากาศสงบ รมรนควรแกการศกษาธรรม
ไดรบความเออเฟอจากกรงเทพฯในการใชพนท
สวนวชรเบญจทศ (สวนรถไฟ) กรงเทพฯ
Page 110
110110
เพอเปนแหลงรวบรวม ดแล รกษา และอนรกษผลงานการศกษา คนควา และ เผยแผพทธธรรม ททานพทธทาสทำาไว ใหสามารถใชงานไดอยางยงยน
เพอใหการบรการและสนบสนน ในการศกษา คนควา วจยพฒนา เผยแผ และแลกเปลยนเรยนร ดานศาสนธรรม
เพอสบสานปณธาน ๓ ประการของทานพทธทาส ในการเขาถงหวใจของศาสนา ของตน มความเขาใจระหวางศาสนา และพนจากอำานาจวตถนยม
๑
๒
๓
วตถประสงคของโครงการวตถประสงคของโครงการ
Page 111
111111
ผลงานตนฉบบอยในสภาพทมความเสยงตอการชำารดเสยหาย
Page 112
112112
ขอบเขตของขอมลในหอจดหมายเหตฯขอบเขตของขอมลในหอจดหมายเหตฯ
หนงสอ บนทกลายมอตนฉบบ๑๘, ๕๖๕ รายการ(๕๗๕, ๐๐๐ หนา)
ภาพ๔, ๐๘๓ รายการ(๕๑, ๓๐๐ ชน)
เสยงและโสตทศน ๒๓๔ แผน
๑, ๙๐๐ GB
วสดอนๆ
หอจดหมายเหต พทธทาส อนทปญโญ
แหลงรวบรวม และอนรกษผลงานตนฉบบของทานพทธทาส
Page 113
113113www.bia.or.th
การจดทำาสำาเนาดจตอล, ฐานขอมลดจตอล และจดเตรยมอปกรณเกบสำาเนาดจตอล และ บคลากรในการดแลรกษาและควบคม
เกบรายละเอยดขอมลตามมาตรฐานจดหมายเหต ISAD
ผลงานตนฉบบ
กรรมวธอนรกษตนฉบบตามหลกจดหมายเหตสากล
จดทำาทะเบยนควบคม
การจดเกบตนฉบบ การจดเกบในรปแบบดจตอล การจดเตรยมสถานทเกบทไดรบการควบคมอณหภมและ
ความชน การจดเกบรกษาดวยอปกรณมาตรฐานทใชในการจดเกบ
จดหมายเหตโดยเฉพาะ
ควบคมดแลทกขนตอนโดยผเชยวชาญดานจดหมายเหตและเทคโนโลยสารสนเทศ โดยจะเปนหอจดหมายเหตดจตอลทสมบรณ
แนวทางในการดำาเนนงานแนวทางในการดำาเนนงาน
Page 114
114114
ผลงานการศกษา คนควา และเผยแผ
พทธธรรม ททานพทธทาสทำาไว
หอจดหมายเหต พทธทาส อนทปญโญ
ระบบอนเตอรเนต
สอสงพมพตางๆ
ผลงานตนฉบบ
ฐานขอมลดจตอล
นทรรศการ
ฐานขอมลดจตอล
หนงสอ บทความ (ภาษาไทย/ตางประเทศ)
กจกรรมในการปฏบตธรรมและเสวนา
รปแบบการใหบรการรปแบบการใหบรการ
Page 115
115115
ตวอยางงานทสำาเรจในป พ ตวอยางงานทสำาเรจในป พ..ศศ. . ๒๕๕๑๒๕๕๑
สวนโมกขสวนโมกข ๓๖๐ องศา ๓๖๐ องศา
Page 116
116116
ตวอยางงานทสำาเรจในป พ ตวอยางงานทสำาเรจในป พ..ศศ. . ๒๕๕๑๒๕๕๑
สวนโมกข ๓๖๐ องศา สวนโมกข ๓๖๐ องศา
Page 117
ขอบคณครบขอบคณครบ
Follow my update at http://www.twitter.com/rachabodin