T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ NEONATOLOJİ BİLİM DALI ÇUKUROVA BÖLGESİNDE KORDON KANI GLUKOZ 6 FOSFAT DEHİDROGENAZ AKTİVİTESİ, YAPISI, MOLEKÜLER ÖZELLİĞİ VE YENİ DOĞAN Hİ PERBİLİRUBİ NEMİSİ ÜZERİ NE ETKİSİ Uzm. Dr. FERDA ÖZLÜ YAN DAL UZMANLIK TEZİ TEZ YÖNETİCİSİ Prof. Dr. Mehmet SATAR ADANA 2007
73
Embed
T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ...T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ NEONATOLOJİ BİLİM DALI ÇUKUROVA BÖLGESİNDE KORDON KANI GLUKOZ 6 FOSFAT DEHİDROGENAZ
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ NEONATOLOJİ BİLİM DALI
Tablo II: Hemolize yol açan ilaç ve kimyasallar 16
Tablo III: İnsan G6PD’sinin Moleküler Özellikleri 19
Tablo IV: En yaygın gözlenen G6PD varyantlarının kinetik özellikleri 20
Tablo V: Türkiye’de saptanan G6PD varyantları 21
TabloVI: G6PD ölçümü 24
Tablo VII: Kısmi saflaştırılan G6PD ait KmNADP değerinin saptanması 28
Tablo VIII: Kısmi saflaştırılan G6PD ait KmG6P değerinin saptanması 29
Tablo IX: Kısmi saflaştırılan G6PD’ye ait analog çalışması 30
Tablo X: PCR karışımı 34
Tablo XI: RFLP karışımı 35
Tablo XII: Olguların klinik bulguları 39
Tablo XIII: Olguların Kinetik Bulgularının GdB+ ve Gd Akdeniz mutasyonu ile
karşılaştırılması
47
vii
KISALTMALAR
CO Karbonmonoksit DNA Deoksiribonükleik asit Ig İmmünglobulin G6P Glukoz-6-fosfat G6PD Glukoz 6 fosfat dehidrogenaz Gal-6-P Galaktoz-6-fosfat Gd A- A- tipi glukoz-6-fosfat dehidrogenaz varyantı Gd A+ A+ tipi glukoz-6-fosfat dehidrogenaz varyantı Gd B B tipi glukoz-6-fosfat dehidrogenaz varyantı Gd Akdeniz Akdeniz tipi glukoz-6-fosfat dehidrogenaz varyantı GSH Redükte glutatyon GSSH Okside glutatyon HMY Heksoz monofosfat yolu MgCl2 Magnesyumdiklorür NAD Nikotinamit adenin dinükleotit NADP Nikotinamit adenin dinükleotit fosfat NADPH Redükte nikotinamit adenin dinükleotit fosfat PCR Polimeraz zincir reaksiyonu SDS-PAGE Sodyum dodesül sülfat poliakrilamit jel elektroforezi UDPGT-1 Üridindifosfoglukuronat glukuronil transferaz-1
viii
ÖZET
Çukurova Bölgesinde Kordon Kanı Glukoz 6 Fosfat Dehidrogenaz Aktivitesi, Yapısı, Moleküler Özelliği ve Yenidoğan Hiperbilirubinemisi Üzerine Etkisi
Yenidoğan indirekt hiperbilirubinemisinin en sık nedenleri kan grubu uyuşmazlıkları ve eritrosit enzim defektleridir. Daha önce Çukurova bölgesinde yapılan çalışmalarda indirekt hiperbilirubinemi olgularında glukoz 6 fosfat dehidrogenaz (G6PD) eksikliği %10-11,5 arasında tesbit edilmiştir. İlaç alımına bağlı hemolitik anemi, enfeksiyona bağlı hemolitik anemi ve yenidoğan sarılığı, glukoz 6 fosfat dehidrogenaz eksikliği ile ilgili patolojilerdir. Kinetik çalışmalar, glukoz 6 fosfat dehidrogenaz enzim eksikliği olan yenidoğanlarda şiddetli hiperbilirubinemiye eğilim olduğunu göstermektedir. Gd Akdeniz mutasyonu elektroforetik olarak normal bir hareketliliğe sahip %0-10 arasında bir aktivite gösteren ve Akdeniz bölgesindeki beyazlarda daha sık olarak gözlenen bir mutasyondur. Bu çalışmada glukoz 6 fosfat dehidrogenaz eksikliği olan hastaların enzim kinetiklerinde ve mutasyondaki farklılıkların yenidoğan döneminde ortaya çıkabilen hiperbilirubinemiye etkisi, glukoz 6 fosfat dehidrogenaz kinetiğindeki farklılıklarının hiperbilirubineminin şiddetindeki rolü ve Çukurova bölgesindeki glukoz 6 fosfat dehidrogenaz varyasyonlarını araştırmayı amaçladık.
Çukurova Üniversitesi Balcalı Hastanesi, Adana Meydan Doğumevi, Çukurova Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi’nde 1 Kasım 2004- 30 Kasım 2007 tarihleri arasında doğan 200 sağlıklı term erkek bebek alındı. Enzim eksikliği X’e bağlı ressesif geçişli olduğu, heterozigot kızlarda enzim aktivitesi oldukça geniş farklılıklar gösterdiği ve bu nedenle tarama testleri ile tanı alamayabilecekleri için kız bebekler bu çalışmaya alınmadı. Ayrıca prematür doğanlar, konjenital malformasyonu olan, mekonyum aspirasyonu olan, doğumun birinci saattindeki kan gazlarına göre perinatal asfiksisi olan, doğum haftasına göre ağırlığı düşük olan bebekler çalışma dışında tutuldu. Laboratuvara gelen kan örneklerinden glukoz 6 fosfat dehidrogenaz düzeyleri belirlendi. Enzim düzeyi düşük olan örneklerde kinetik çalışma yapıldı. Ayrıca saflaştırılan örneklerin DNA’ları izole edilerek moleküler çalışma yapıldı.
Çalışmaya alınan glukoz 6 fosfat dehidrogenaz enzim eksikliği saptanan bebeklerin ve annelerinin kan grupları, bebeklerin kord kanında tam kan sayımı, direkt Coombs testi, total bilirubin, direkt bilirubin, retikülosit düzeyleri çalışıldı. Bebeklerin total bilirubin ve direkt bilirubin, hematokrit düzeyleri 3., 5., 7., 10. ve 15. günde kapiller kanda takip edildi. Amerikan Pediatri Akademisinin önerileri doğrultusunda bilirubin düzeylerine göre tedavi alması gerekenlere fototerapi veya kan değişimi uygulandı.
200 erkek bebekten altısında G6PD eksikliği saptandı (%3). Üç olguda Gd Akdeniz mutasyonu saptandı. Gd Akdeniz mutasyonu saptanan iki hastanın hiperbilirubinemi için tedavi gerektirecek kadar bilirubin düzeyleri yükselirken, bir hastanın bilirubin takiplerinde yükselme olmadı. Bu farklı klinik seyirde mutasyonun yanında kinetik farklılığında rolu olduğu düşünüldü. Mutasyonu saptanamayan diğer üç olgudan birinde kan değişimi gerektirecek kadar yükselen hiperbilirubinemi gelişirken, diğer iki olguda tedavi gerekmedi. Tüm olguların takibinde hemoliz saptanmadı. Bu
ix
konuda daha fazla olgu çalışması ve mutasyon analizlerinin yapılmasına ihtiyaç olduğu düşünüldü.
Anahtar Sözcükler: enzim kinetiği ve mutasyonu, glukoz 6 fosfat dehidrogenaz
eksikliği, hiperbilirubinemi, yenidoğan.
x
ABSTRACT
Glucose 6 Phosphate Activity, Structure, Molecular Property and Effect On Neonatal Hyperbilirubinemia in Cord Blood in Çukurova Region
The most common factors in etiology of the neonatal hyperbilirubinemia are blood group incompatibility and erythrocyte enzyme defects. The incidance of glucose 6 phosphate dehydrogenase deficiency in Çukurova region was 10-11, 5% in the former reports. Hemolytic anemia caused by medications and infections and neonatal hyperbilirubinemia are the main pathologies related to G6PD deficiency. Kinetic studies demonstrated a tendency to severe hyperbilirubinemia in G6PD deficient neonates. Gd Mediterranean, a common mutation in white race native to Mediterranean region, has a normal motility in electrophoretic studies and presents 0-10% activity. The aim of this study is to demonstrate the effect of variations in the enzyme kinetics and mutations on the neonatal hyperbilirubinemia in the G6PD deficient patients, the role of kinetic variations on the severity of neonatal hyperbilirubinemia and the glucose 6 phosphate dehydrogenase variations in Çukurova Region.
200 healthy term male neonates born at Çukurova University Balcalı Hospital, Adana Meydan Maternity Hospital, Çukurova Maternity and Children Hospital between1 November 2004-30 November 2007 were enrolled in this study. The female neonates were not involved in this study because the enzyme is inherited X linked recessive, enzyme activity shows great difference in heterozygote females and the probability of failure to diagnose the enzyme deficient females with this scanning tests. In addition, premature infants, with congenital malformations, meconium aspiration, perinatal asphyxia due to arterial blood gases results at the first hour of life, small neonates for gestational age are excluded in this study. In the laboratory G6PD levels evaluated from blood specimens. Kinetic studies are done in the enzyme deficient neonates. Also DNA of these neonates are purified and molecular studies performed.
Blood groups of the neonates and the mothers, complete blood count, direct coombs, total bilirubin, direct bilirubin levels, reticulocyte counts of the enzyme deficient neonates evaluated. Total bilirubin, direct bilirubin and hemotocrit levels of the neonates were followed in 3rd, 5th, 7th, 10th and 15th days of life from capillary blood. Phototherapy or blood exchange performed according to the American Academy of the Pediatrics protocol for hyperbilirubinemia.
Enzyme deficiency was detected in six out of 200 neonates (3%). Gd Med mutation was being detected in three enzyme deficient neonates. Two of these three enzyme deficient neonates had increased bilirubin levels needed for treatment, but one of neonates did not need treatment because of lower bilirubin levels. It is supposed that kinetic variation can play role in this different clinical progress. One of three enzyme deficient neonates without mutation had severe hyperbilirubinemia and blood exchange was being performed. Two of the neonates without mutation did not need any treatment for hyperbilirubinemia. Hemolysis is diagnosed in none of the enzyme deficient neonates. More studies about this subject for mutation analysis in a larger population is needed.
çifti uzunluğunda olup 515 amino asitlik G6PD proteinini üretmektedir. Aktif enzim
formunda her biri 59,265dalton moleküler ağırlığa sahip 2 veya 4 aynı alt birimden
oluşabilir. G6PD sülfidril gruplarınca zengindir ve her alt birim 11 sülfidril grubu
içerir50,51.
19
Tablo III’de insan G6PD’sinin moleküler özellikleri verilmiştir.
Tablo III: İnsan G6PD’sinin Moleküler Özellikleri
DNA Gen uzunluğu 18,5 Ekson sayısı 13 Kodlanan eksonlar 12 mRNA Nükleotit sayısı 2269 5ı kodlanmayan bölge 69 Kodlanan bölge 1545 3ı kodlanmayan bölge 655 Protein Amino asit sayısı 515 Moleküler ağırlık 59,265 Aktif enzimin moleküllerinin subünit sayısı 2 veya 4 Her subünitteki NADP’ye bağlanan molekül sayısı 1 Moleküler spesifik aktivite ( IU/ nmol ) 13
G6P NADP GSH H2O2
KATALAZ
6PG NADPH GSSG H2O
GSSG Redüktaz Glutatyon Peroksidaz Şekil 2: Eritrositlerdeki G6PD’nin oksidan ajanlara karşı ana metabolik rolü
Eritrositlerdeki oksidan ajanlara karşı G6PD’nin oynadığı metabolik rol Şekil
2’de verilmiştir.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), G6PD enzim eksikliklerini hemoliz düzeyine göre
beş sınıfa ayırmıştır52.
Sınıf I: G6PD aktivitesi normalin %10 kadar altında ve kronik hemolitik
anemiye neden olan varyantlar
Sınıf II: Şiddetli enzim eksikliği olan ve ılımlı hemoliz görülen varyantlar
Sınıf III: Normalin %10-60’ının altında aktiviteye sahip, ilaçlarla ve
enfeksiyonla birlikte ılımlı hemoliz görülen varyantlar
Sınıf IV: Enzim eksikliği olan fakat hemoliz görülmeyen varyantlar
Sınıf V: Enzim aktivitesi yüksek olan varyantlar
Sınıf IV ve V varyantları klinik olarak belirti vermezler. Bunun için daha çok
biyologların, genetikçilerin ve antropologların ilgisini çekmiştir.
20
Tablo IV: En yaygın gözlenen G6PD varyantlarının kinetik özellikleri
Kinetik Özellikler Gd B+ Gd A+ Gd A- Gd Akdeniz
% Eritrosit aktivitesi
100
90±10
14±6
<10
Elektroforetik göç 100 110 110 100 Km NADP (µM) 2,9-4,4 2,9-4,4 2,9-4,4 1,4±0,2 Km G6P (µM) 60±10 60±10 60±10 22,5±3,5 Analog kullanımı 2dG6P <4 <4 <4 25±2 Gal6P 7-15 - - 20 dNADP 55-60 55 55 350 Ki NADP 9 6,7 13 16 Isı kararlılığı Normal Normal Normal Düşük pH kararlılığı Normal Normal Normal Bifazik
2.6.9.2.3. Türkiye’de Saptanan G6PD Varyantları
G6PD enzim eksikliği dünya genelinde yaygın olduğu için en çok çalışılan
kalıtsal hastalıklardan birisidir. Türkiye’de G6PD üzerine ilk çalışmalar 1949 yılında
Demirağ, 1951 yılında Fakacelli ve Konstantinidu tarafından yapılmış ve favizm
olguları olarak bildirilmiştir. Glukoz 6 fosfat dehidrogenaz eksikliği ile ilgili tarama
çalışmalarında Türkiye genelinde enzim eksikliği %0,5, Eti Türklerinde ise %8,2 olarak
saptanmıştır. Sipahioğlu Ege bölgesinde enzim eksikliğinin %2-9 oranında olduğunu
rapor etmiştir. Çukurova’da 1979 yılında sıtmanın yaygınlaşması ve 30 000 dolayında
sıtma olgusunun görülmesini takiben hastalığa karşı koruyucu bir ilaç olarak primakinin
kullanımı sonucu ortaya çıkan hemolitik anemi olguları dikkati G6PD enzimi üzerine
çekmiştir. Bölgede yapılan kalitatif tarama çalışmalarında G6PD enzim eksikliğinin
yaygın olduğu gözlenmiştir. Bu güne kadar değişik araştırma gruplarının yaptığı tarama
çalışmalarında enzim eksikliğinin frekansı farklı olarak rapor edilmiştir. Yüregir ve
arkadaşlarının sayıca büyük bir grup üzerinde yaptığı çalışmada ise G6PD eksikliğinin
%8,2 olduğunu bildirilmiştir. Tufanbeyli (%3,7) ve Ceyhan (%1,2) yörelerinde oran
düşük olmasına karşılık Tarsus ve Antakya’da %17’ye varan enzim eksikliği
saptanmıştır. Akoğlu ve arkadaşları tarafından yürütülen çalışmalarda da benzer
sonuçlar alınmıştır52.
21
Dünyada en yaygın gözlenen Glukoz 6 fosfat dehidrogenaz enziminin
varyantların kinetik özellikleri Tablo IV’de verilmiştir.
Aksoy ve arkadaşları 1987’de Çukurova bölgesinde yaptıkları kinetik çalışmada
Gd Adana, Gd Samandağ ve Gd Balcalı varyantlarını tarif etmişlerdir. Daha sonra Gd
Adana varyantının Gd Akdeniz ve 1311 polimorfik yöre mutasyonu taşıdığını
göstermişlerdir. Aynı çalışma grubu 1989 yılında birisi ısıya dayanıklı üç yeni varyant
daha tanımlamıştır. Türkiye’de ve Türk ailelerinde saptanan varyantlar Tablo V’de
1.Hemolizat ve anyon değiştirici reçine karışımına ait süpernatan her seferinde protein aktivitesi ölçülerek (280 nm’deki optik dansite okunarak) aspire edilir.
2.Karışım, protein aktivitesi sıfır olana kadar 5 mM sodyum fosfat tamponu ile
ayrıca substrat analogları olarak dNADP, NAD, Gal6P ve 2dG6P kullanılmıştır. Bu
kinetik özellikler WHO’nun GdB+ için belirlenen kinetik özellikler ile
karşılaştırılmıştır52. GdB+’nin dNADP kullanım yüzdesinin %55-60 arasında
bildirilmiştir. Ancak iki olgunun dNADP kullanım yüzdesi bu sınırların altında, diğer
dört olgunun ise belirtilen aralığın üzerinde olduğu saptanmıştır. GdB+’nin NAD
kullanım yüzdesinin %1’in altında olduğu belirtilmiştir. Olgularımızdan ikisinin
NAD’yi hiç kullanmadığı diğer olguların ise NAD’yi yüksek oranda kullandığı
gözlenmiştir. GdB+’nin Gal6P kullanım yüzdesi 7-15 olarak belirtilmiştir. Tüm
olgularımızın Gal6P kullanım değerlerinin belirlenen aralıktan oldukça yüksek olduğu
saptanmıştır. Kinetik olarak incelenen bütün olgularımızın Gal6P kullanımı % 18-142
arasında olduğu belirlenmiştir. 2dG6P kullanımının Gd B+ tipinde % 4’ün altında
olduğu belirtilmiştir. Tüm olgularımızın 2dG6P kullanımının yüksek olduğu
saptanmıştır. Çalışmamızın bütününde 2dG6P kullanımının % 6,8-100 arasında olduğu
gözlenmiştir.
Isı stabilitesi, eritrosit G6PD özelliklerinin araştırılmasında kullanılan diğer bir
parametredir. Tüm olgularımızın G6PD’sinin ısıya oldukça dayanıklı olduğu
saptanmıştır.
51
Olguların optimum pH’larının 8 olduğu ve bir bebeğin bifazik, diğer olguların
monofazik özellik gösterdiği bulunmuştur (Şekil 9c). Bifazik özellik Gd Akdeniz
mutasyonun bir özelliği olabileceği halde bu olgunun moleküler çalışmasında Gd
Akdeniz mutasyonu içermediği saptanmıştır79.
Gd Akdeniz mutasyonu saptanan olgular değerlendirildiğinde ise G6P ve NADP
için WHO tarafından önerilen Km değerleri 19-26 µM ve 1,2-1,6 µM arasında
değişiklik gösterirken, mutasyon saptanan olgularda değerlerin bu aralıkta olmadığı
görülmüştür. Analog kullanımı açısından da önerilen değerlerin olgularda bulunan
değerlerle uyumlu bulunmaması aynı mutasyonun farklı kinetik varyantlarının
olabileceğini düşündürmüştür. Gd Akdeniz mutasyonu saptanan olguların klinik
seyirleri, maksimum total bilirubin düzeyleri ve bilirubin düşme hızları da farklılık
gösterdiği için kinetik farlılıkların da mutasyondan bağımsız olarak hiperbilirubinemiyi
etkilediği söylenebilir. Bu olgularda diğer bir olasılık da saptanamayan G6PD
mutasyonlarının varlığı olabilir. Bu çalışmada G6PD eksikliği saptanan olgulardaki Gd
Akdeniz mutasyonun kinetik özelliklerinin, WHO tarafından bu mutasyon için
tariflenen kinetik özelliklerden farklı olduğunu göstermiştir. Enzim aktivitesinin sıfır
olması yaşamla bağdaşan bir durum olmadığı için, olgularımızın takibinde fatal sorunlar
ile karşılaşılmadığından bulduğumuz sonuçlar eritrosit içinde G6PD aktivitesini inhibe
eden bazı proteinlerin olabileceğini ve değişik kinetik özelliklere yol açabileceğini
düşündürmektedir. Daha fazla olgu çalışmalarının ve özellikle mutasyon analizlerinin
yapılması G6PD eksikliği olan olgularda klinik izlemdeki farklılıklara açıklık
getirecektir.
52
6. SONUÇLAR
1.G6PD eksikliğinin sıklığı erkek bebeklerde %3 olarak saptandı.
2.Enzim eksikliği olan olgulardan üçünde Gd Akdeniz mutasyonu saptandı.
3.Gd Akdeniz mutasyonu saptanan olguların ikisinde hiperbilirubinemi için tedavi
gerekirken, birinde tedavi gerekmedi.
4.Gd Akdeniz mutasyonu saptanmayan olgulardan birinde hiperbilirubinemi ağır
seyretti ve kan değişimi gerekti. Bu olguda bakılamayan diğer bir mutasyonun bu
kliniğe neden olabileceği düşünüldü.
5.Enzim eksikliği olan olguların hiçbirinde hemotokrit düzeyinde düşme saptanmadı.
ÖNERİLER
1. G6PD eksikliği, sarılıkla başvuran tüm yenidoğan bebeklerde araştırılmalıdır.
2. Enzim eksikliği olan yenidoğanların klinik seyirleri farklı olabileceği için her olgu
ayrı değerlendirilmelidir.
3. Daha fazla olgu saptanarak, diğer mutasyonların da araştırılmasına gerek vardır.
53
7.KAYNAKLAR
1. Satar M, Atici A, Oktay R. The influence of clinical status on total bilirubin binding capacity in newborn infants. J Trop Pediatr. 1996 ;42:43-5.
2. Tuncel P. Heksoz monofosfat yolu. Tokullugil A, Dirican M, Ulukaya E. Biyokimya 2. baskı, İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri Ltd Şti. 1997: 111-117.
3. Vives-Corrons JL, Kuhl W, Pujades MA, Beutler E. Molecular genetics of the glucose-6-phosphate dehydrogenase (G6PD) Mediterranean variant and description of a new G6PD mutant, G6PD Andalus1361A. Am J Hum Genet. 1990 ;47:575-9.
4. Yalın S, Yalın E, Aksoy K. Türkiye’de saptanan glukoz 6 fosfat dehidrogenaz varyantları. Arşiv, 2002;11:1-4.
5. Ainoon O, Yu YH, Amir Muhriz AL, Boo NY, Cheong SK, Hamidah NH. Glucose-6-phosphate dehydrogenase (G6PD) variants in Malaysian Malays. Hum Mutat. 2003; 21:101.
6. Sukumar S, Mukherjee MB, Colah RB, Mohanty D. Molecular basis of G6PD deficiency in India. Blood Cells Mol Dis. 2004;33:141-5.
7. Beutler E, Kuhl W, Ramirez E, Lisker R Some Mexican glucose-6-phosphate dehydrogenase variants revisited. Hum Genet. 1991 ;86:371-4.
8. Liu Y, Phelan J, Go RC, Prchal JF, Prchal JT. Rapid determination of clonality by detection of two closely-linked X chromosome exonic polymorphisms using allele-specific PCR. J Clin Invest. 1997 ;99:1984-90.
9. McMahon JR, Stevenson DK, Oski FA. Physiologic Jaundice. In Taeusch HW, Ballard RA,eds. Avery’s Disease of the Newborn, 7th ed. Philadelphia, WB Saunders, 1998:1003-1007.
10. Maisels MJ. Neonatal Jaundice. In Avery GB, Fletcher MA, MacDonald MG ed. Neonatology, Pathophysiology and Management of the Newborn, 5th ed. Philadelphia JB Lippincott, 1999: 765-819.
11. Newman TB, Easterling MJ, Goldman ES, Stevenson DK. Laboratory evaluation of jaundice in newborn. AJDC 1990;144:364-368.
12. McMahon JR, Stevenson DK, Oski FA.Management of neonatal hyperbilirubinemia. In Taeusch HW, Ballard RA, eds. Avery’s Disease of the Newborn, 7th ed. Philadelphia, WB Saunders, 1998:1033-1043.
14. McMahon JR, Stevenson DK, Oski FA. Bilirubin Metabolism. In Taeusch HW, Ballard RA,eds. Avery’s Disease of the Newborn, 7th ed. Philadelphia, WB Saunders, 1998:995-1002.
15. Cowford JL, House SC, Gollan JL. Formation, hepatic metabolism and transport of bile pigments: A status report. Sem Liver Dis 1998:8: 105-118.
16. Bracci R, Buonocore G,Garosi G, Bruchi S, Berni S. Epidemiologic study of neonatal jaundice. Acta Pediatr Scan 1989;360: 87-92.
17. Linn S, Schoenbaum SC, Monson RR. Epidemiology of neonatal hyperbilirubinemia. Pediatrics 1985;75: 770-778.
18. Johnson JD, Angelus P, Aldrich M, Skipper BJ. Exagerated jaundice in Navajo neonates; the role of bilirubin production. Am J Dis Child 1986;140:889-891.
19. Khoury MJ, Calle EE, Joesoef RM. Recurrence risk of neonatal hyperbilirubinemia in siblings. Am J Dis Child. 1988; 142:1065-9.
20. Bancroft JD, Kreamer B, Gourley GR. Gilbert syndrome accelerates development of neonatal jaundice. J Pediatr. 1998;132:656-60.
21. Maisels MJ. Neonatal Jaundice. In Sinclair JC, Bracken MB, eds. Effective care of the newborn infant. Oxford, Oxford University Press, 1992:507-518.
22. Yamauchi Y, Yamanouchi I. Difference in TcB readings between full term newborn infants born vaginally and by cesarean section. Acta Paediatr Scand. 1989;78:824-8.
23. Maisels MJ, Gifford K . Neonatal jaundice in full-term infants. Role of breast-feeding and other causes. Am J Dis Child. 1983 ;137:561-2.
24. Gale R, Seidmann DS, Dollberg S, Stevenson DK. Epidemiology of neonatal jaundice in the Jerusalem population. J Pediatr Gastroenterol Nutr 1990;10:82-85.
25. Schreider AP. Breast milk Jaundice in the newborn. A real entity. JAMA 1986;255:3270-3278.
27. Hamosh M. Breast milk Jaundice. J Pediatr Gastroenterol Nutr 1990; 11: 145-149.
28. Forsyth JS, Donnet L, Ross PE.A study of the relationship between bile salts, bile salt-stimulated lipase, and free fatty acids in breast milk: normal infants and those with breast milk jaundice. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 1990;11: 205-10.
55
29. Monaghan G, McLellan A, McGeehan A, Li Volti S, Mollica F, Salemi I, Din Z, Cassidy A, Hume R, Burchell B. Gilbert's syndrome is a contributory factor in prolonged unconjugated hyperbilirubinemia of the newborn. J Pediatr. 1999 ; 134:441-6.
30. Rosenthal P, Sinatra F. Jaundice in infancy Pediatr Rev. 1989 ; 11:79-86.
31. Doyle JJ, Schmidt B, Blanch V,Zipursk A. Hematology. In Avery GB, Fletcher MA, McDonald MG eds. Neonatology, pathophysiology and the management of the Newborn, Philadelphia, JB Lippincott Company1999:1045-1092.
32. Falterman CG, Richardson CJ. Transfusion reaction due to unrecognized ABO hemolytic disease of the newborn infant. J Pediatr. 1980 ;97:812.
33. Singh B, Ezhilarasan R, Kumar P, Narang A. Neonatal hyperbilirubinemia and its association
with thyroid hormone levels and urinary iodine excretion. Indian J Pediatr 2003 ; 70: 311-5.
34. Beutler E, Westwood B, Prchal JT, Vaca G, Bartsocas CS, Baronciani L. New glucose-6-
phosphate dehydrogenase mutations from various ethnic groups. Blood. 1992; 1;80:255-6.
35. Calabrò V, Giacobbe A, Vallone D, Montanaro V, Cascone A, Filosa S, Battistuzzi G.
Genetic heterogeneity at the glucose-6-phosphate dehydrogenase locus in southern Italy: a study on a population from the Matera district. Hum Genet 1990;86:49-53.
36. Satar M, Kılınç Y, Tanyeli A, Tok M, Etiz L. Yenidoğan bebeklerde hiperbilirubinemi ile
glukoz-6-fosfat dehidrogenaz enzim eksikliği arasındaki ilişki. Cerrahpaşa Tıp Fak Derg 1990; 21: 51-54.
37. Kaplan M, Hammerman C, Vreman HJ, Stevenson DK, Beutler E. Acute hemolysis and severe neonatal hyperbilirubinemia in glucose 6 phosphate dehydrogenase-deficient heterozygotes. J Pediatr 2001;139:137-40.
38. Beutler E. Glucose 6-phosphate dehydrogenase deficiency and other red cell abnormalities
metabolism. Williams Hematology 6th. Ed., New York: Mc Graw-Hill Medical Publishing, 2001;527-545.
Athanassiou-Metaxa M, Luzzatto L, Mason PJ. Clinical and haematological consequences of recurrent G6PD mutations and a single new mutation causing chronic nonspherocytic haemolytic anaemia. Br J Haematol, 1998; 101:670–675.
42. Beutler E. G6PD deficiency. Blood, 1994; 84: 3613-3636.
43. Vives-Corrons JL, Feliu E, Pujades M A, Cardellach F, Rozman C, Carreras A, Jou
JM, Vallespi MT, Zuazu FJ. Severe glucose-6-phosphate dehydrogenase (G6PD) deficiency associated with chronic hemolytic anemia granulocyte dysfunction and increased susceptibility to infections: description of a new molecular variant (G6PD Barcelona). Blood 1982; 59: 428-434.
Belohradsky BH, Hartwig NG, Stevens D, Mason PJ, Roos D. Deletion of leucine 61 in glucose-6-phosphate dehydrogenase leads to chronic nonspherocytic anemia granulocyte dysfunction and increased susceptibility to infections. Blood, 2002; 100: 1026-1030.
45. Elizondo J, Saenz GF, Paez CA, Ramon M, Garcia M, Gutierrez, Estrada M. G6PD Puerto Limon: a new deficient variant of glucose-6-phosphate dehydrogenase associated with congenital nonspherocytic hemolytic anemia. Hum Genet, 1982; 62: 110-112.
46. Leninger AL, Nelson DL, Cox MM. Principles of Biochemistry. 3rd Ed., New York : Worth
51. Yıldız ŞM. Anamur bölgesinin Glukoz-6-fosfat dehidrogenaz enzim yapısı ve moleküler özelliği. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Biyokimya ABD, Adana 2004.
52. World Healthy Organization. Scientific group on the standardization of procedures for the study
of glucose-6-phosphate dehydrogenase. WHO Techn Rep Ser No 366, 1967; Genava .
53. Aksoy K, Yuregir GT, Dikmen N, Unlukurt I. Three new G6PD variants G6PD Adana,
G6PD Samandag, and G6PD Balcalı in Cukurova Turkey. Hum Genet, 1987; 76: 199-201.
54. Aksoy K. Yuregir GT, Dikmen N, Unlukurt I. Türkiye’de saptanan yeni bir G6PD B +
55. American Academy of Pediatrics Management of hyperbilirubinemia in the newborn infant 35
or more weeks of gestation. Subcommittee on Hyperbilirubinemia. Pediatrics. 2004 ;114:297-316.
56. Beutler E. Red cell metabolism: A manuel of Biochemical Methods, 3rd Ed, Orlanda: Grune &
Stratton Inc, 1984; : 68-71.
57. Petrucci RH. General Chemistry 5th Ed., New York: Mc Millan Publishing Company,1989.
58. Skoog DA, Leary JJ. Principles of instrumental analysis. 4th Ed. Fort Wort: Saunders College
Publishing, 1992: 654-660.
59. Poncz M, Solowiejzk D, Harpel B, Mory Y, Schwartz E, Surrey S. Construction of human
gene library from small amounts of peripheral blood. Analysis of β-like globin genes. Hemoglobin,1982; 6:27-36.
60. Saiki RK. The design and optimization of the PCR. New York : Stocton, 1989.
61. Sambrook J, Fritsch EF, Maniatis T. Molecular Cloning: A Laboratory Manuel. New York:
Cold Spring Harbor Laboratory,1989.
62. Weatherall DJ. New genetics and clinical practise. Oxford Unıversity, Oxford, 1991.
63. Ganczakowski M, Town M, Bowden DK, Vulliamy TJ, Kaneko A, Clegg JB, Weatherall
DJ, Luzzatto L. Multiple glucose6-phosphate dehydrogenase-deficient variants correlate with malaria endemicity in the Vanuatu archipelago (southwestern Pacific). Am J Hum Genet 1995; 56: 294–301.
58
64. Beutler E, Westwood B, Prchal JT, Vaca G, Bartsocas CS, Baronciani L. New glucose-6-phosphate dehydrogenase mutations from various ethnic groups. Blood 1992; 80: 255-256.
65. Vulliamy TJ, Othman A, Town M, Nathwani A, Falusi AG, Mason PJ, Luzzatto L.
Polymorphic sites in the African population detected by sequence analysis of the glucose-6-phosphate dehydrogenase gene outline the evolution of the variants A and A-. Proc Nat Acad Sci, 1991; 88: 8568-8571.
66. Glader B, Lukens JN. Glucose-6-phosphate dehydrogenase deficiency and related disorders of
hexose monophosphate shunt and glutathione metabolism. Wintrobe’s Clinical Hematology. 10th, egypt: Mass Publishing, 1999; 1176-1190.
67. Gaetani GF, Galiano S, Melani C, Miglino M, Forni GL, Napoli G, Perrone L, Ferraris
AM. A new glucose-6-phosphate dehydrogenase variant with congenital nonspherocytic hemolytic anemia (G6PD Genova). Biochemical characterization and mosaicism expression in the heterozygote. Hum Genet 1990; 84:337-40.
68. Beutler E, Luzzatto L. Hemolytic anemia. Semin Hematol. 1999; 36:38-47.
69. Kılınç Y. The incidence of glucose 6 phosphate dehydrogenase defgiciency in cord blood in
midsouth part of Turkey. Ç.Ü Tıp Fak Dergisi, 1982;3: 229-232.
70. Niazi GA, Adeyokunnu A, Westwood B, Beutler E. Neonatal jaundice in Saudi newborns with
G6PD Aures. Ann Trop Paediatr 1996;16:33-7.
71. Kwok CJ, Martin AC, Au SW, Lam VM. G6PDdb, an integrated database of glucose-6-
phosphate dehydrogenase (G6PD) mutations. Hum Mutat 2002;19:217-24.
72. Nuchprayoon I, Sanpavat S, Nuchprayoon S. Glucose-6-phosphate dehydrogenase (G6PD)
mutations in Thailand: G6PD Viangchan (871G>A) is the most common deficiency variant in the Thai population. Hum Mutat 2002;19:185.
73. Beutler E. G6PD: population genetics and clinical manifestations . Blood Rev 1996; 10:45-52.
74. Kaplan M, Herschel M, Hammerman C, Hoyer JD, Heller GZ, Stevenson DK. Neonatal
hyperbilirubinemia in African American males: the importance of glucose-6-phosphate dehydrogenase deficiency. J Pediatr 2006;149:83-8.