T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ EĞİTİMİ ANA BİLİM DALI İLKÖĞRETİM 7. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİMİN AKADEMİK BAŞARIYA VE KALICILIĞA ETKİSİ Ülkü Seda TANKUT YÜKSEK LİSANS TEZİ ADANA, 2008
109
Embed
T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ … · 2019-05-10 · Bilgisayar destekli öğretimle öğrencilerin kendi öğrenme hızlarına uygun olarak konuyu
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
T.C.
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ EĞİTİMİ ANA BİLİM DALI
İLKÖĞRETİM 7. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİMİN AKADEMİK BAŞARIYA VE KALICILIĞA ETKİSİ
Ülkü Seda TANKUT
YÜKSEK LİSANS TEZİ
ADANA, 2008
T.C.
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ EĞİTİMİ ANA BİLİM DALI
İLKÖĞRETİM 7.SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE BİLGİSAYAR DESTEKLİ EĞİTİMİN
AKADEMİK BAŞARIYA VE KALICILIĞA ETKİSİ
Ülkü Seda TANKUT
Danışman: Yrd. Doç. Dr. M. Oğuz KUTLU
YÜKSEK LİSANS TEZİ
ADANA, 2008
Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü’ne,
Bu çalışma, jürimiz tarafından Bilgisayar Ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana
Bilim Dalında YÜKSEK LİSANS TEZİ olarak kabul edilmiştir.
Başkan: Yrd. Doç. Dr. M. Oğuz KUTLU
(Danışman)
Üye: Yrd. Doç. Dr. Mehmet TEKDAL
Üye: Yrd. Doç. Dr. Kamuran TARIM
ONAY
Yukarıdaki imzaların, adı geçen öğretim elemanlarına ait olduklarını onaylarım.
...../..../....
Prof. Dr. Nihat KÜÇÜKSAVAŞ
Enstitü Müdürü
Not: Bu tezde kullanılan özgün ve başka kaynaktan yapılan bildirişlerin, çizelge,
şekil ve fotoğrafların kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat
Eserleri Kanunu’ndaki hükümlere tabidir.
i
ÖZET
İLKÖĞRETİM 7.SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE BİLGİSAYAR DESTEKLİ EĞİTİMİN
AKADEMİK BAŞARIYA VE KALICILIĞA ETKİSİ
Ülkü Seda TANKUT
Yüksek Lisans Tezi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
Danışman: Yrd. Doç. Dr. M. Oğuz KUTLU Nisan 2008, 94 Sayfa
Bu araştırmanın temel amacı, İlköğretim 7. sınıf Sosyal Bilgiler dersi
“Osmanlı Kültür ve Uygarlığı” ile “Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası”
ünitelerinde bilgisayar destekli öğretimin öğrenci başarısına ve bilgilerin
kalıcılığına etkisini incelemektir.
Çalışma grubunu, Adana ili Pozantı ilçesi Atatürk İlköğretim okulunun,
2006-2007 eğitim-öğretim 2.yarı yılındaki 7-A ve 7-B sınıflarının 40 öğrencisi
oluşturmaktadır. Seçilen öğrencilerin karne notlarına ve sosyo-ekonomik
düzeylerine bakılarak grupların denk olduğu tespit edilmiştir.
Öğrencilerin akademik başarıları ve öğrenmenin kalıcı olması yönünden,
bilgisayar destekli öğretimle işlenen bir ders ile geleneksel öğretim
yöntemleriyle işlenen ders arasındaki farklılıklar tespit edilmiştir. Konu ile ilgili
yapılan çalışmalar gözden geçirilerek, bilgisayar destekli öğretimin öğrencinin
başarısını arttırdığı ve öğrenmede kalıcılık sağladığı tespit edilmiştir.
Araştırma, İlköğretimde Sosyal Bilgiler dersinde, bilgisayar destekli
öğretimle işlenen bir ders ile geleneksel öğretim yöntemleriyle işlenen bir dersin,
öğrenci başarısının ve hatırlama düzeyine etkisinin kontrollü gözlem yoluyla
ii
neden sonuç ilişkilerini belirlemeyi amaçladığı için deneme modeline uygun
olarak yapılandırılmıştır.
Araştırmada kullanılan veriler araştırmacı tarafından geliştirilen “ön-son
test ve hatırlama testi” aracılığıyla toplanmıştır. Hazırlanan test öğrencilere
deney öncesi ve sonrası uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket
programı t-testi ile sınanmış, .01 düzeyinde anlamlılığı test edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Bilgisayar Destekli Öğretim, Sosyal Bilgiler, Eğitim-
Öğretim Teknolojisi
iii
ABSTRACT
THE EFFECT OF COMPUTER ASSISTED INSTRUCTION TO ACADEMIC SUCCESS AND CONTINUITY FOR THE COURSE OF
SOCIAL STUDIES IN PRIMARY SCHOOL 7TH CLASS
Ülkü Seda TANKUT
Master Thesis, Computer Education and Instructional Technology Supervisor: Asst. Prof. Dr. M. Oğuz KUTLU
April 2008, 94 Pages
The aim of this study is investigating effect of computer assisted instruction
to the to the success of students and continuity of knowledge for the chapters
“The Ottoman Culture and Civilization” and “Neighbors of our Country and
Turkish World” of Social Studies course in Primary School 7th class.
Working group was consisting of eighty students of Class 7A and 7B of
2006-2007 education-instruction years in Atatürk Primary Scholl from Pozantı
district, Adana. It was confirmed that groups were similar with respect to reports
and socioeconomic levels of selected students.
The differences between courses teached by traditional methods and
computer supported were determined with respect to academical success of
students and having continuity on learning. By looking over studies about
subject, computer supported instruction was determined enhancing success of
students and providing continuity on learning.
The study was configured as suitable to trial model because of intending to
determine cause-result connection for the effect of lessons which were
performed by computer supported instruction and traditional education methods
to the success and recalling level of student in the course of Social Studies by
the way of controlled observation.
iv
Data used in the study were gathered via “pre and post test and recalling
test” which was improved by researcher. Prepared test was applied to the
students before and after the experiment. Obtained data were tested by t-test
by using the SPSS at .01 levels.
Key Words: Computer Assisted Instruction, Social Studies, Education and
Instruction Technology
v
ÖNSÖZ
Eğitim konusunda en umut verici olan gelişme bilgisayarlardaki çoklu
ortam uygulamalarıdır. Bu teknoloji ile konular sanal ortamda anlatılmakta,
sanal deneyler yapılmakta, tahtada gösterilemeyecek görselleştirmeler mümkün
olmaktadır. Bu anlamda BDÖ en önemli devrimlerden biri olmaya adaydır. Bu
olumlu izlenimlere rağmen BDÖ devrimi bir türlü gerçekleşememiştir.
Bu araştırmada bilişim teknolojileri sınıfı bulunan bir okulda, uygun görülen
eğitim yazılımları ile ilköğretim 7. sınıf Sosyal Bilgiler dersi işlenmiştir. Yapılan
bu araştırma ile vardığımız sonuçla bilgisayar destekli öğretimin kullanılmasının
ülkemizde yaygınlaştığını görmek ve gelecekte yapılacak araştırmalara yön
vermek açısından araştırmanın katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Bu çalışmayı yönlendiren, karşılaştığım güçlükleri çözmemde yardımlarını
gördüğüm değerli hocam ve danışmanım Yrd. Doç. Dr. M. Oğuz KUTLU’ya ve
çalışmalarım boyunca benden desteklerini esirgemeyen aileme içten
teşekkürlerimi ve saygılarımı sunarım.
Ülkü Seda TANKUT
Proje No: EF 2006 YL 61
vi
İÇİNDEKİLER
ÖZET ………………………………………………………………………….. i ABSTRACT…………… …………………………………………………….. iii ÖNSÖZ …………………..…………………………….…………………….. v
TABLOLAR LİSTESİ .……………….……………..……..………………… ix
ŞEKİLLER LİSTESİ …..…………………………….…….………………… xi
EKLER LİSTESİ …..……...………………………….…….………………… xii
I. BÖLÜM GİRİŞ …………………………………………………………………...……... 1
1.1. Problem ……… ..…………….………………………….……………….. 1
1.2. Amaç …………………………………………….……………………….. 3
1.3. Önem ………………….……………………………………….…………. 3
1.4. Sayıltılar ………..……………………………………….……………….. 4
1.5. Sınırlıklar ………………………………………………………….……... 5
1.6. Tanımlar ……………………………………………………………..…… 5
1.7. Kısaltmalar ……………………………………………………….………. 6
II. BÖLÜM KURAMSAL ÇERÇEVE VE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR …………………... 7
2.1. Eğitim, Öğretim ve Teknoloji ………………………………………........ 7
2.2. Eğitim Teknolojisi ………………………………………………………... 10
2.2.1. Eğitim Teknolojisinde Kullanılan Araçlar ……………............... 11
2.2.2. Eğitim Teknolojisinin Amaçları………………………………..… 12
2.2.3. Eğitim Teknolojisinin Yararları………………………………...... 12
2.3. Öğretim Teknolojisi…………………………….………………………….. 13
2.4. Bilgisayarların Eğitimde Kullanılması ……….…………………………. 14
temel ekonomi kavramlarını deneysel ve analitik bir anlayışla kazandırır
(Nelson, s.207)
2.7. İlgili Araştırmalar
Bu bölümde araştırma problemi ile ilgi yurt içinde ve dışında yapılan
araştırmalara ve sonuçlarına yer verilmiştir.
2.7.1. Yurt İçinde Yapılan Araştırmalar
Bu bölümde araştırma konusu ile ilgili yurtiçinde yapılan araştırmalardan
bahsedilecektir.
Akoğlu (2003) “İlköğretim 4. Sınıf Öğrencilerinin Matematik Başarısında
Öğretim Amaçlı Bilgisayar Yazılımıyla Gerçekleştirilen Programlı Öğretim
Yöntemi İle Geleneksel Öğretim Yönteminin Etkilerinin Karşılaştırılması” adlı
deneysel nitelik taşıyan bir araştırma yapmıştır.
Araştırmada, örneklem olarak kullanılan grup Ankara ili Emlak Bankası
İlköğretim Okulu 4. sınıf öğrencileridir. Araştırmanın modeli, öntest-sontest
kontrol gruplu araştırma desenidir. Birbirine denk olarak nitelendirilen biri deney,
diğeri kontrol grubu olarak adlandırılan 24’er kişiden oluşan iki grup
oluşturulmuştur.
Öğrenci başarısını, gruplar arasında anlamlı olup olmadığı açısından
incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda, Deney Grubu öğrencilerinin ön test ve
son test puanları, kontrol grubu öğrencilerinin ön test ve son test puanları ve
deney ve kontrol gurubu öğrencilerinin son test puanları arasında anlamlı farklar
bulunmuştur.
Yukarıda söz edilen bulgulara ek olarak araştırmacı tarafından yapılan
gözlemler, bilgisayar yazılım materyaliyle gerçekleştirilen ve programlı öğretim
yöntemi esasına dayanan matematik öğretiminin, öğrencilerde matematiksel
öğrenmelere karşı güdülenme meydana getirdiğini, bireysel anlamda hızlı
ilerlemeyi sağladığını ve geleneksel öğretim yöntemlerine göre öğrenci
başarısında gözle görülür bir artışa neden olduğunu göstermiştir.
47
Akçay, Tüysüz ve Feyzioğlu (2003) “Bilgisayar Destekli Fen Bilgisi
Öğretiminin Öğrenci Başarısına ve Tutumuna Etkisine bir Örnek: Mol Kavramı
ve Avogadro Sayısı” adlı deneysel nitelik taşıyan bir araştırma yapmıştır.
Bu çalışmada İlköğretim 8. sınıf eğitim programında bulunan ve
öğrencilerin kavrama güçlüğü çektiği mol kavramı ve Avogadro sayısı konuları
kullanılarak hazırlanan bilgisayar destekli programın uygulanan yöntemlere
bağlı olarak öğrencilerin tutumlarına ve başarılarına etkisi araştırıldı. Bu amaçla
hazırlanan ölçekler yardımıyla öğrencilerin bilgisayara karşı tutumları, mantıksal
düşünme yetenekleri, fen bilgisine karşı tutumları ile bunlara cinsiyet ve
öğretmen etkenlerinin etkisi incelendi. Bu bağlamda Bilgisayar Tutum Ölçeği,
Fen Bilgisi Tutum Ölçeği-1 ve 2, Mantıksal Düşünme Yeteneği ve Bilimsel
Başarı Testi olmak üzere toplam beş ölçek hazırlandı. Çalışma 2001-2002
eğitim öğretim yılında ilköğretim 8. sınıftaki 152 öğrenci ile yapıldı. Bu amaçla iki
Deney Grubu geleneksel öğretim yöntemi uygulanan kontrol grubu ile
karşılaştırıldı. Deney gruplarından Deney Grubu-1’e bilgisayar destekli-
öğretmen merkezli, Deney Grubu-2’ye ise bilgisayar tabanlı -öğrenci merkezli
öğrenme yöntemleri uygulandı.
Araştırma sonuçları KG’de bulunan öğrencilere kıyasla Deney Grubu-1 ve
Deney Grubu-2 bulunan öğrencilerin fen bilgisi dersindeki başarılarında, fen
bilgisi dersine karşı olan tutumlarında, fen bilgisi öğretmenine karşı olan
tutumlarında ve bilgisayara karşı olan tutumlarında pozitif yönde gelişme
olduğunu göstermiştir. Ayrıca bu pozitif değişimin öğrenci merkezli eğitim alan
Deney Grubu-2 grubunda çok daha etkili olduğu saptandı.
Kirnik (1998) yapmış olduğu araştırmada, 7. sınıf düzeyinde, denklemler
konusunun BDÖ yöntemi ile geleneksel yöntemin, öğrenci başarısı üzerindeki
etkilerini incelenmiştir.
Araştırma, 1996-1997 öğretim yılı, birinci döneminde yüz doksan sekiz 7.
sınıf öğrencisiyle yürütülmüştür. Deney ve kontrol gruplarının matematik
başarıları arasında anlamlı bir fark olup olmadığı “t” testi ile Anadolu Liseleri ve
48
normal okulların matematik başarıları arasında anlamlı bir fark olup olmadığı tek
yönlü varyans analizi ile sınanmıştır.
Araştırmanın ortaya koyduğu bulgular ışığında, BDÖ yönteminin
geleneksel yönteme göre daha etkili olduğu görülmüştür.
Dündar (1997) yapmış olduğu araştırmada, İlkokul 4. sınıflarda yardımcı
materyallerle eğitim yapılan grubun matematik başarısı ile geleneksel yöntemle
eğitim yapan grubun matematik başarısı arasında anlamlı bir fark olup
olmadığını incelemiştir.
Araştırmanın evrenini, Ankara ve Hakkâri illerindeki ilkokullardan yansız
olarak oluşturulan toplam 190 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma, 1996-1997
öğretim yılının birinci döneminde yapılmıştır.
Gelir seviyesi yüksek ve düşük düzeydeki ilkokul 4. sınıfta matematik
dersinde, yardımcı materyallerle eğitim yapılan öğrencilerin başarıları ile
geleneksel yöntemle eğitim yapılan öğrencilerin başarılarına göre olumlu yönde
anlamlı bir farklılık bulunmuş, ancak orta düzeydeki öğrencilerin matematik
başarılarında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.
Genel toplamda ise .05 anlamlılık düzeyinde yardımcı materyallerle eğitim
gören gruptaki öğrencilerin matematik başarılarının geleneksel yöntemle eğitim
gören öğrencilerin matematik başarılarına göre daha yüksek olduğu
görülmüştür.
Sezer (1989) yapmış olduğu araştırmada, ilkokul beşinci sınıfta matematik
dersinin “Kümeler” konusunda, geleneksel öğretim gören öğrenciler ile
bilgisayarlı öğretim görenlerin konu sonundaki başarılarını incelemiştir.
Araştırmada deney deseni olarak ön test-son test kontrol gruplu model
kullanılmıştır. Araştırmada denekler 1988-1989 öğretim yılında Ankara Koleji İlk
Kısım 5-D şubesi öğrencileridir.
49
İlkokul 5. sınıfta bilgisayarlı öğretim yapılan grubun matematik başarısı ile
geleneksel öğretim yapılan grubun matematik başarısı arasında anlamlı bir fark
vardır. Denencesi sınanmış ve doğrulanmıştır.
Bu durumda matematik dersinde bilgisayarlı öğretimin, geleneksel
öğretime göre daha etkili olduğu söylenmiştir.
Araştırmacı, araştırma sırasında bilgisayarlı öğretim yapılan grubun
bireysel dönüt almasının, matematik başarılarını anlamlı yönde etkileyen
faktörlerden birisi olduğunu göstermiştir.
Bilgisayarlı öğretimin ilköğretim birinci kademe düzeyinde öğrencilerin
dikkatini çekme ve onlara kendi hızıyla öğrenme olanağı tanıdığı, bireysel dönüt
verebildiği için geleneksel öğretimden daha yüksek başarı sağladığı
görülmüştür.
2.7.2. Yurt Dışında Yapılan Araştırmalar
Bu bölümde araştırma konusu ile ilgili yurtdışında yapılan araştırmalardan
bahsedilecektir.
Baner (2002) yapmış olduğu araştırmada, orta-güneyde bulunan bir
yerleşim biriminde 676 öğrenci nüfusuna sahip bir ilkokulda sınıf içinde
bilgisayar kullanım durumunu incelemiştir. Araştırmanın amacı da eğitimde
teknoloji kullanımı ve teknoloji kullanımı için gerekli seviyelere yönelik inanç ve
tutumları ortaya çıkarmak ve çözümlemektir.
Öğretmenlere, yöneticilere ve ailelere bu okul çerçevesinde okul yararına
teknolojik gelişimin yönü ve ihtiyaç duyulan eğitim türlerine karar vermek ve
tavsiyelerini almak için bu konuda nicelik ve nitelik içeren bilgiler verilmiştir.
Noronha (1999) Kontolsüz Bilgisayar öğretimi hakkında bir deney
hazırlanmıştır. Hindistan’nın batı Bangladeş’deki bir kasabasında araştırmacılar
kişisel alandaki bir okula birkaç bilgisayar kurmuşlar ve çocuklara çok az bilgi
vererek bilgisayarları kullanmalarını istemişler. Kısa bir zaman içinde hem
öğretmenler hem de öğrenciler bilgisayar kullanmayı kavramışlar. Bu süreçte
50
Hintli çocuklar bilgisayardan korkmamışlar, çünkü bilgisayarları makineden
ziyade bir oyuncak olarak görmüşler. Gerçekten çok enteresandır ki bilgisayar
rekabetten çok işbirliğini sağlayan bir alettir. Yeni Delhi’deki çocuklar,
Kaliforniya ve Kuzey Karolayna’daki çocuklar gibi bilgisayarı keşfetmek için
beraber çalışmışlardır. Bilinmeyenden korkmamışlardır. Aynı özellik Teksas’daki
çocuklarda da görülmüştür (Noronha, 1999).
Drost (2002) yapmış olduğu araştırmada, ABD’de Virjinya adalarındaki
Salt Pond okulunda teknoloji ve okullarda ki eğitimde bilgisayarların rolünü
incelemiştir. Araştırma 2001 yılı kışı ve ilkbaharı boyunca ABD Virjinya
adalarında özel bir okulda uygulanmıştır. Dokuz haftayı aşkın bir süre içerisinde
araştırmacı; personel ve öğrencilerle röportaj yapmış, bilgisayar sınıflarını
gözlemiş ve bilgisayar sınıflarında öğrenim için kullanılan programı incelemiştir.
Bu durum çalışmasındaki içerik, bilgisayarlar ile bilgisayar teknolojisinin
kullanımı hakkında bir karar almak ve bu okuldaki öğrencilerin eğitiminde bu
teknolojinin rolünü anlamaktır.
Bu çalışmadan toplanan bilgilerin yerleşim yerlerine uzak, ırksal ve kültürel
farklılıkların olduğu benzer okullara da bilgi vermesi açısından önem kazanması
ümit edilmektedir.
Bu okulda iyi donatılmış bir Bilgisayar laboratuarı tamamlamak için ve
öğrencilere internet aracılığıyla mevcut eğitim kaynaklarına ulaşmayı öğretmek
için bütçeyi arttırmayı başarmıştır.
Donnely (2002) yapmış olduğu araştırmada, katılanların BDÖ’de öğrenci
yetenekleri üzerine verdikleri cevaplar tartışılmış, BDÖ iyi ve kötü yönleriyle ele
alınmıştır.
Bu araştırmada, eğitimcilerin çabalarına etki edecek teknolojik bir öngörü
kazanmaları amaçlamıştır. Ayrıca BDÖ’nün, dolayısıyla teknolojinin öğretim-
öğrenim ve idarecilere sağladığı pedagojik yardımı da vardır.
51
Özellikle dersi incelediğinizde ortaya çıkan üç temel tema; ders
oluşumundaki esneklik, öğretmen etkileşimi ve teknolojik araçların çeşitliliğidir.
Bu çalışmaya katılan bazı katılımcılar tarafından BDÖ’deki esnekliğin
kendilerine günlük ve haftalık programda kendilerini canlı tuttuğu, dolayısıyla
öğretim açısından daha iyi hazırlanmış olduklarını öğrenmelerini sağlamıştır.
Bu araştırmanın bulguları gösteriyor ki, BDÖ zaman ve ders
esnekliğindeki profesyonel anlamda meslek edinme ya da gelişmede uygun bir
yarar sağlamaktadır. Bu araştırmadaki bazı öğrenciler araştırmanın ilk
haftasında sunulan oryantasyon eğitimini yeterli bulmadıklarından daha sonra
sıkıntı çekmişlerdir.
Sonuçlar, katılanların özellikle öğretmenin bilgisayar tabanlı teknolojilere
yatkınlığına özellikle güvendiklerini göstermişlerdir.
Bu araştırmadaki bazı öğrencilerin halen dersi işlerken teknolojik
boyutuyla sıkıntı çektikleri görülmüştür. Böyle durumlarda yardım için
öğretmene başvurmuşlardır. Bu çalışmada öğrencilerden alınan bilgilere
dayanılarak araştırmacı öğretmenin BDÖ çift yönlü olarak kendi sahalarında
uzman rolünde hem de bilgisayar kullanımında öğretmen rolünde
kullanmalarına hazır olduğunu göstermiştir.
52
III. BÖLÜM
YÖNTEM
Bu bölümde, araştırmanın modeli, araştırmanın yürütüldüğü grup, ölçme
araçlarının hazırlanması, özellikleri, uygulaması, veriler ve bu verilerin
analizinde hangi yolların kullanıldığı, varsayımlar, kapsam ve sınırlılıklar
açıklanmıştır.
3.1. Araştırmanın Modeli
Bu araştırma ile, İlköğretim 7. sınıf Sosyal Bilgiler dersi ‘Osmanlı Kültür ve
Uygarlığı’ ile ‘Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası’ ünitelerinde,
öğrencilerin akademik başarılarının ve hatırlama düzeylerinin derste kullanılan
Bilgisayar Destekli Öğretim yöntemi ile farklılaşıp farklılaşmadığı
aranacağından, araştırma deneme modelinde bir çalışmadır. Başka bir deyişle,
bilgisayar destekli öğretim kullanılmasının (bağımsız değişken), öğrenci başarısı
ve hatırlama düzeyi (bağımlı değişken) üzerinde etkili olup olmadığı sorusuna
yanıt aranmıştır.
Deneme modelleri neden-sonuç ilişkilerini belirlemeye çalışmak amacı ile
doğrudan araştırmacının kontrolü altında, gözlenmek istenen verilerin üretildiği
araştırma modelleridir (Karasar, 1994:79)
Deneme modeli; bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkeni etkilemesi,
kontrollü koşullarda sistemli değişiklikler yapılması ve sonuçların izlenmesiyle
olur. Kısaca bağımsız değişkendeki sistemli değişmelerin bağımlı değişkeni
nasıl etkilediği görülmeye çalışılır (Karasar, 1994:88).
Bilgisayar Destekli Öğretimin, öğrencinin akademik başarısı ve hatırlama
düzeyindeki etkililiğini sınamak için bir deney, bir de kontrol grubu
oluşturulmuştur. Deney grubuna bilgisayar destekli öğretim yöntemi, kontrol
grubuna ise geleneksel öğretim yöntemi ile ders anlatılmıştır.
53
Deney ve kontrol gruplarına, ders anlatımı öncesinde ve sonrasında ön
test-son test ve hatırlama testi şeklinde başarı testleri uygulanmıştır.
3.2. Araştırmanın Çalışma Evreni ve Örneklem
Araştırmanın çalışma evrenini; 2006 - 2007 öğretim yılı 2.yarıyılında
Adana ili Pozantı ilçesindeki, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı 13 ilköğretim
okulunda 7. sınıfa devam eden öğrenciler oluşturmaktadır.
Araştırmanın örneklemini ise 2006-2007 eğitim öğretim yılı 2. yarıyılında,
Adana İli Pozantı İlçesinde bulunan aynı sosyo-ekonomik düzeye sahip Atatürk
İlköğretim Okulunda okuyan 7-A ve 7-B sınıfı öğrencileri oluşturmuştur.
Örneklem seçiminde uygun örnekleme türü kullanılmıştır.
Çalışma deney ve kontrol grubu olmak üzere toplam 40 öğrenci üzerinde
yürütülmüştür.
3.3. Veri Toplama Araçları
Bu araştırmanın yürütülmesinde gerekli ölçümlerin yapılabilmesi için
araştırmacı tarafından geliştirilen ‘Başarı Testi’ ve eğitim yazılımı kriterleri göz
önüne alınarak bir çok öğretim yazılımı arasından seçilen, M.E.B müfredatıyla
uyumlu ‘KidsPlus İlköğretim 7. Sınıf Sosyal Bilgiler’ adlı öğretim yazılımı
kullanılmıştır.
3.3.1. Başarı Testi
Öğrencilerin ön bilgilerini, farklı öğretim teknikleri kullanılarak işlenen
dersler sonrasındaki başarılarını ve bilgilerinin kalıcılığını, ölçmek amacı ile bir
başarı testi geliştirilmiştir. Başarı testinin geçerlik ve güvenirlik çalışması
yapılmıştır. Geçerlik çalışması için uzman görüşleri alınmış, yapılan ön
uygulamada güvenirlik için KR-20 değeri her bir sorunun güçlük katsayılarının
belirlenmesinden sonra elde edilerek 0.86 olarak bulunmuştur. Buna göre, testin
güvenirlik katsayısı uygundur.
2007-2008 eğitim-öğretim yılı itibari ile MEB tarafından geliştirilen ve
yürürlüğe koyulan 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi yeni müfredat programı
uygulanmaktadır. Çalışma yapıldığı sırada eski müfredat programı kullanılmakta
54
olduğundan, uygulama süresince işlenecek konular saptanmış ve konulara
ilişkin hedefler ve kazanımlar İlköğretim 7. Sınıflar Sosyal Bilgiler Dersi
Programından (MEB, 2006) alınmıştır.
Geliştirilen başarı testi sınıf öğretmenleri gözetiminde, öğrencilerin ön
bilgilerini ölçmek amacıyla deney ve kontrol gruplarına öntest şeklinde
uygulanmıştır. Ünite sonunda, ünite süresince öğrenilen bilgileri ölçmek için
sontest şeklinde uygulanan başarı testi, 6 hafta sonra her iki gruba da hatırlama
testi olarak tekrar uygulanmıştır.
3.3.2. Öğretim Yazılımı
Deney grubunda kullanılacak olan yazılım, eğitsel yazılımların genel
özellikleri ve yazılım değerlendirme kriterleri göz önünde bulundurularak,
piyasada bulunan öğretim yazılımları arasından seçilmiştir. Ekte sunulan ‘Eğitim
Yazılımı Değerlendirme Formu’ndan en yüksek puanı alan ‘KidsPlus İlköğretim
7. Sınıf Sosyal Bilgiler’ yazılımı kullanılmıştır.
3.4. Verilerin Çözümlenmesi ve Yorumlanması
Araştırmada, literatür taramasından ve uygulanan testlerden elde edilen
verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılmıştır.
Başarı testi verilerinin toplanmasından sonra SPSS programına veriler
girilmiş. Veri türüne göre ikili karşılaştırmalarda “t” testi uygulanmıştır. Deney ve
Kontrol gruplarının kendi içlerinde ve gruplar arasında farklılaşıp
farklılaşmadığını tespit etmek için manidarlık düzeyleri hesaplanmıştır. Ortaya
çıkan bulgular uzman görüşleri de dikkate alınarak değerlendirilmiş ve
tablolaştırılmıştır.
3.5. Araştırmanın Uygulama Planı
Problemi tanımlamak için Bilgisayar Destekli Öğretim ve Sosyal Bilgiler
Öğretimi ile ilgili literatür araştırması yapılmıştır.
Veri toplama araçları, öğretimde kullanılacak araç- gereçler hazırlandıktan
sonra uygulamanın yapılacağı okul ve sınıflar belirlenmiştir. Okul seçiminde
55
gerekli donanımın bulunması ve çalışma ortamının müsait olmasına özen
gösterilmiştir ve uygun örneklem seçimi kullanılmıştır. Aynı zamanda, okulda
bulunan öğrencilerin aynı sosyo-ekonomik düzeylerde olduğu tespit edilmiştir.
Araştırmada okuldan 20 öğrenci deney grubu, 20 öğrenci de kontrol grubu
olarak rastgele seçilmiştir.
Bilgi testleri, kontrol ve deney grubuna konu anlatılmadan önce,
önbilgilerini ölçmek amacı ile ön test olarak uygulanmıştır. Kontrol grubu dersi,
düz anlatım, soru-cevap, tartışma teknikleri vb. gibi geleneksel öğretim yöntem
ve teknikleri ile işlerken, deney grubu bütün bunların yanında bilgisayar destekli
öğretim tekniğini de kullanarak ders işlemiştir. Bilgisayar Destekli Öğretim
tekniğinin öğrenci başarısı üzerindeki etkisini görmek amacı ile ders sonunda
her iki gruba da son test uygulanmıştır. Son testten 6 hafta sonra, Bilgisayar
Destekli Öğretim tekniğinin bilginin kalıcılığı üzerindeki etkisini ölçmek amacı ile
hatırlama testi uygulanmıştır. Ayrıca kontrol ve deney gruplarında dersi aynı
öğretmen işlemiştir.
Ön test-son test ve hatırlama testinin sonuçları karşılaştırılarak gerekli
değerlendirmeler yapılmıştır.
56
IV. BÖLÜM
BULGULAR ve YORUM
Bu bölümde araştırma öncesi ve sonrası elde edilen bulgular açıklanmıştır.
Bu bulguların analizleri yapılmış ve amaçlarda verilen alt amaçlar doğrultusunda
elde edilen bulgular ifade edilmeye çalışılmıştır.
4.1. Öğrencilerin Kişisel bilgileri İle ilgili Bulgular
Araştırma örneklemine giren öğrencilerin kişisel bilgileri, cinsiyet ve sınıf
değişkeninden oluşmaktadır.
Bu bölümde araştırma örneklemini oluşturan öğrencilerin; cinsiyet ve sınıf
değişkenlerine ilişkin dağılımı Tablo 4.1’de gösterilmiştir.
Tablo 4.1 Atatürk İlköğretim Okulundaki Deney ve Kontrol Grubu Öğrencilerinin
Cinsiyete göre Dağılımı
Gruplar Sınıf Kız Erkek Toplam
Kontrol Grubu 7-A 9 11 20
Deney Grubu 7-B 10 10 20
Toplam 19 21 40
Araştırmada, kontrol grubu 7-A sınıfı olup 9 kız, 11 erkek öğrenciden oluşan 20
kişilik bir gruptur. Deney grubu ise 7-B sınıfı olup 10 kız, 10 erkek öğrenciden
oluşan 20 kişilik bir gruptur.
4.2 . Osmanlı Kültür ve Uygarlığı Ünitesi İçin Kontrol ve Deney Gruplarına Göre Ön Test, Son Test ve Hatırlama Testi Arasındaki Farklılaşma ile İlgili Bulgular
Bu başlık altında verilen bulgular; deney ve kontrol gruplarının Osmanlı
Kültür Ve Uygarlığı ünitesi için başarı testine verdikleri cevaplardan elde
edilmiştir. Bu bulgulara göre;
57
1- Öğrencilerin, araştırma kapsamındaki konular hakkında ne kadar ön
bilgiye sahip olduklarını ve iki grubun da ön bilgilerinin eşit olup olmadığını
belirlemek ,
2- Bilgisayar Destekli Öğretim tekniğinin öğrenci başarısı üzerindeki
etkisini görmek,
3- Bilgisayar Destekli öğretim ile öğrenilen bilgilerin daha kolay
hatırlandığını ve kalıcı olduğunu göstermek hedeflenmiştir.
Tablo 4.2.1. Deney ve Kontrol Gruplarının Ön Test Puanlarının
Karşılaştırılmasına İlişkin t- Testi Sonuçları
Gruplar n X s.s s.d t P
Kontrol Grubu 20 40.90 6.15 78 1.39
Deney Grubu 20 45.00 11.58
Araştırma öncesi deney ve kontrol grubu oluşturulmuş, bu gruplara ön test
uygulanmıştır.
Tablo 4.2.1 incelendiğinde deney ve kontrol gruplarındaki ön test
puanlarının aritmetik ortalamaları arasında az bir fark olduğu, deney grubunun
ön test puanları aritmetik ortalamasının 45.00 olduğu, kontrol grubunun ön test
puanlarının aritmetik ortalamasının 40,90 olduğu görülmektedir. Ön test
sonuçlarına göre deney grubu ile kontrol gurubunun başarısı arasında anlamlı
bir fark gözlemlenmemiştir (p>0.05).
Bu bulgu doğrultusunda deney ve kontrol grubu öğrencilerinin ön test
puanlarının denk olduğu söylenebilir. Deney ve Kontrol grubunun ön test
puanları arasında anlamlı bir fark olmaması, araştırma başlangıcında, deney ve
kontrol grubundaki öğrencilerin “Osmanlı Kültür ve Uygarlığı” ünitesine ilişkin
benzer bilişsel giriş davranışlarına sahip olduklarını düşündürmektedir.
58
Tablo 4.2.2. Deney ve Kontrol Gruplarının Son Test Puanlarının
Karşılaştırılmasına İlişkin t- Testi Sonuçları
Farklı öğretim teknikleri ile yapılan dersler sonucunda deney ve kontrol
gruplarına son test (başarı testi) uygulanmıştır.
Tablo 4.2.2 incelendiğinde deney grubu son test başarı puanları aritmetik
ortalamasının 82.45 olduğu, kontrol grubunun son test puanlarının aritmetik
ortalamasının 60.45 olduğu görülmektedir. “0,01” p değeri bulunmuştur. Deney
ve kontrol grupları son test başarı puanları aritmetik ortalamaları arasında
deney grubu lehine anlamlı bir fark gözlenmiştir (p<0.05).
Araştırma kapsamındaki deney grubuna bilgisayar destekli öğretim, kontrol
grubuna ise geleneksel öğretim yöntem ve teknikleri ile ders anlatıldıktan sonra
son test uygulanmıştır. Bu son testten deney ve kontrol gruplarının aldıkları
puanlar karşılaştırılmıştır. Deney ve kontrol gruplarının son testleri arasında
0.01 düzeyinde deney grubu lehine anlamlı bir farkın olması, bize bilgisayar
destekli öğretim tekniğinin başarıyı olumlu yönde etkilediğini göstermektedir.
Yapılan uygulama sonunda; son test uygulandıktan 6 hafta sonra “Osmanlı
Kültür ve Uygarlığı” konusu için başarı testi, hatırlama düzeyini ölçmek için
yeniden uygulanmıştır. Bu hatırlama testi ile zaman faktörünün, kontrol ve
deney grubunun başarısına etkisini gözlemek hedeflenmiştir.
Gruplar n X s.s s.d t P
Kontrol Grubu 20 60.45 12.95 78 6.16 0.01
Deney Grubu 20 82.45 9.31
59
Tablo 4.2.3. Deney ve Kontrol Gruplarının Hatırlama Testi Puanlarının
Karşılaştırılmasına İlişkin t- Testi Sonuçları
Tablo 4.2.3’ e göre, hatırlama testi sonucunda deney grubunun hatırlama
testi puanlarının aritmetik ortalamasının 75.85; kontrol grubunun hatırlama
testi puanlarının aritmetik ortalamasının ise 47.60 olduğu görülmektedir. Deney
ve kontrol grubunun hatırlama testleri arasında 0.01 düzeyinde anlamlı bir fark
vardır (p<0.05).
Son test uygulamasından 6 hafta sonra gerçekleştirilen hatırlama testinde,
deney grubunun lehine anlamlı bir farkın olması, bize bilgisayar destekli öğretim
ile öğrenilen bilgilerin daha kolay hatırlandığını ve kalıcı olduğunu
göstermektedir.
4.3. Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası Ünitesi İçin Kontrol ve Deney Gruplarına Göre Ön Test, Son Test ve Hatırlama Testi Arasındaki Farklılaşma ile İlgili Bulgular
Bu başlık altında verilen bulgular; deney ve kontrol gruplarının
“Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası” ünitesi için başarı testine verdikleri
cevaplardan elde edilmiştir. Bu bulgulardan hareketle, Bilgisayar Destekli
Öğretimin öğrenci başarısında ve hatırlama düzeyinde etkisini görmek
hedeflenmiştir.
Deney ve kontrol gruplarının başarı testleri Tablo 4.3.1, Tablo 4.3.2 ve
Tablo 4.3.3’ de gösterilmiştir.
Gruplar n X s.s s.d t P
Kontrol Grubu 20 47.60 15.26 78 7.00 0.01
Deney Grubu 20 75.85 12.31
60
Tablo 4.3.1. Deney ve Kontrol Gruplarının Ön Test Puanlarının
Karşılaştırılmasına İlişkin t- Testi Sonuçları
Araştırma öncesi deney ve kontrol grupları oluşturulmuş bu gruplara ön
test uygulanmıştır.
Tablo 4.3.1’e göre, ön test sonucu deney grubunun Yurdumuzun
Komşuları ve Türk Dünyası ünitesi için başarı testinin aritmetik ortalaması
45.00; kontrol grubunun aritmetik ortalamasının ise 46.50 olduğu görülmektedir.
Ön test sonuçlarına göre deney grubu ile kontrol grubunun başarısı arasında
anlamlı bir fark yoktur (p>0.05) ve deney grubu için bu ortalama daha düşüktür.
Bu bulgu doğrultusunda deney ve kontrol grubu öğrencilerinin ön test
puanlarının denk olduğu söylenebilir. Deney ve Kontrol grubunun ön test
puanları arasında anlamlı bir fark olmaması, araştırma başlangıcında, deney ve
kontrol grubundaki öğrencilerin “Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası”
ünitesine ilişkin benzer bilişsel giriş davranışlarına sahip olduklarını
düşündürmektedir.
Tablo 4.3.2. Deney ve Kontrol Gruplarının Son Test Puanlarının
Karşılaştırılmasına İlişkin t- Testi Sonuçları
Farklı öğretim teknikleri ile yapılan dersler sonucunda deney ve kontrol
gruplarına son test (başarı testi) uygulanmıştır.
Gruplar n X s.s s.d t P
Kontrol Grubu 20 46.50 12.35 78 -0.407
Deney Grubu 20 46.00 10.89
Gruplar n X s.s s.d t P
Kontrol Grubu 20 66.50 9.88 78 8.14 0.01
Deney Grubu 20 91.00 9.12
61
Tablo 4.3.2 incelendiğinde deney grubu son test başarı puanları aritmetik
ortalamasının 95.00 olduğu, kontrol grubunun son test puanlarının aritmetik
ortalamasının 66.50 olduğu görülmektedir. “0,01” p değeri bulunmuştur. Deney
ve kontrol grupları son test başarı puanları aritmetik ortalamaları arasında
deney grubu lehine anlamlı bir fark gözlenmiştir (p<0.05).
Araştırma kapsamındaki deney grubuna bilgisayar destekli öğretim, kontrol
grubuna ise geleneksel öğretim yöntem ve teknikleri ile ders anlatıldıktan sonra
son test uygulanmıştır. Bu son testten deney ve kontrol gruplarının aldıkları
puanlar karşılaştırılmıştır. Deney ve kontrol gruplarının son testleri arasında
0.01 düzeyinde deney grubu lehine anlamlı bir farkın olması, bize bilgisayar
destekli öğretim tekniğinin başarıyı olumlu yönde etkilediğini göstermektedir.
Yapılan uygulama sonunda; son test uygulandıktan 6 hafta sonra
“Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası” ünitesi için başarı testi, hatırlama
düzeyini ölçmek için yeniden uygulanmıştır. Bu hatırlama testi ile zaman
faktörünün, kontrol ve deney grubunun başarısına etkisini gözlemek
hedeflenmiştir.
Tablo 4.3.3. Deney ve Kontrol Gruplarının Hatırlama Testi Puanlarının
Karşılaştırılmasına İlişkin t- Testi Sonuçları
Tablo 4.3.3’ e göre, hatırlama testi sonucunda deney grubunun hatırlama
testi puanlarının aritmetik ortalamasının 85.50; kontrol grubunun hatırlama testi
puanlarının aritmetik ortalamasının ise 59.50 olduğu görülmektedir. Deney ve
kontrol grubunun hatırlama testleri arasında 0.01 düzeyinde anlamlı bir fark
vardır (p<0.05).
Gruplar n X s.s s.d t P
Kontrol Grubu 20 59.50 15.26 78 8.02 0.01
Deney Grubu 20 85.50 12.31
62
Son test uygulamasından 6 hafta sonra gerçekleştirilen hatırlama testinde,
deney grubunun lehine anlamlı bir farkın olması, bize bilgisayar destekli öğretim
ile öğrenilen bilgilerin daha kolay hatırlandığını ve kalıcı olduğunu
göstermektedir.
4.4. Konulara Göre Deney Grubunun Ön Test, Son Test ve Hatırlama Testi
Sonuçlarının Farklılaşması İle İlgili Bulgular
Bu başlık altında verilen bulgulardan hareketle; bilgisayar destekli
öğretimin araştırma kapsamındaki konulardan hangisinde etkili olduğunun
gösterilmesi hedeflenmiştir.
Deney grubunun başarı testleri Tablo 4.4.1, Tablo 4.4.2 ve Tablo 4.4.3’de
gösterilmiştir.
Tablo 4.4.1. “Osmanlı Kültür ve Uygarlığı” ile “Yurdumuzun Komşuları ve
Türk Dünyası” Ünitelerinde Deney Grubunun Ön Test Puanlarının
Karşılaştırılmasına İlişkin t- Testi Sonuçları
Araştırma öncesinde her iki üniteyle ilgili, deney grubuna ön test (başarı
testi) uygulanmıştır.
Tablo 4.4.1 incelendiğinde deney grubunun “Yurdumuzun Komşuları ve
Türk Dünyası” ünitesi için ön test başarı puanlarının aritmetik ortalamasının
45.00 olduğu, “Osmanlı Kültür ve Uygarlığı” ünitesi için ön test başarı
puanlarının aritmetik ortalamasının da 45.00 olduğu görülmektedir. İki farklı
ünite için deney grubu ön test başarı puanları aritmetik ortalamaları arasında
anlamlı bir fark gözlenmemiştir (p>0.05).
Konulara göre deney grubu ön test sonuçları için bağıl değişkenlik analizi
yapıldığında, “Osmanlı Kültür ve Uygarlığı” (tarih) ünitesi için sonuç; 27.44,
Testler n X s.s s.d t P
Ön Test (Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası)
20 46.00 11.58
39 0.00
Ön Test (Osmanlı Kültür ve Uygarlığı)
20 45.00 12.35
63
“Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası” (coğrafya) ünitesi için sonuç;
25.17’dir. Bu sonuçların t-testi sonuçlarını desteklediğini görmekteyiz.
“Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası” ve “Osmanlı Kültür ve
Uygarlığı” ünitelerinde deney grubunun ön test puanları arasında anlamlı bir
farkın olmaması, araştırma başlangıcında, deney grubundaki öğrencilerin her iki
üniteye (tarih ve coğrafya) ilişkin benzer bilişsel giriş davranışlarına sahip
olduklarını düşündürmektedir.
Tablo 4.4.2.“Osmanlı Kültür ve Uygarlığı” ile “Yurdumuzun Komşuları ve
Türk Dünyası” Ünitelerinde Deney Grubunun Son Test Puanlarının
Karşılaştırılmasına İlişkin t- Testi Sonuçları
Yapılan uygulama sonucunda her iki üniteyle ilgili, deney grubuna son test
(başarı testi) uygulanmıştır.
Tablo 4.4.2 incelendiğinde deney grubunun “Yurdumuzun Komşuları ve
Türk Dünyası” ünitesi için son test başarı puanlarının aritmetik ortalamasının
95.00 olduğu, “Osmanlı Kültür ve Uygarlığı” ünitesi için son test başarı
puanlarının aritmetik ortalamasının da 82.45 olduğu görülmektedir. İki farklı
ünite için deney grubu son test başarı puanları aritmetik ortalamaları arasında
0.01 düzeyinde anlamlı bir fark gözlenmiştir (p<0.05).
Konulara göre deney grubu son test sonuçları için bağıl değişkenlik analizi
yapıldığında, “Osmanlı Kültür ve Uygarlığı” (tarih) ünitesi için sonuç; 11.29,
“Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası” (coğrafya) ünitesi için sonuç,
10.02’dir. Bu sonuçların t-testi sonuçlarını desteklediğini görmekteyiz.
Testler n X s.s s.d t P
Son Test (Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası)
20 91.00 9.12
39 -2.92 0.01 Son Test (Osmanlı Kültür ve Uygarlığı)
20 82.45 9.31
64
Deney grubunun, “Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası” ve “Osmanlı
Kültür ve Uygarlığı” ünitelerinde son test puanları arasında 0.01 düzeyinde
anlamlı bir farkın olması bize bilgisayar destekli öğretimin başarıyı olumlu yönde
etkilediğini ayrıca bilgisayar destekli öğretimin coğrafya konularında daha etkili
olduğunu göstermektedir.
Tablo 4.4.3.“Osmanlı Kültür ve Uygarlığı” ile “Yurdumuzun Komşuları ve
Türk Dünyası” Ünitelerinde Deney Grubunun Hatırlama Testi Puanlarının
Karşılaştırılmasına İlişkin t- Testi Sonuçları
Yapılan uygulama sonucunda her iki üniteyle ilgili, deney grubuna
hatırlama testi uygulanmıştır.
Tablo 4.4.3 incelendiğinde deney grubunun “Yurdumuzun Komşuları ve
Türk Dünyası” ünitesi için hatırlama testi başarı puanlarının aritmetik
ortalamasının 85.50 olduğu, “Osmanlı Kültür ve Uygarlığı” ünitesi için hatırlama
testi başarı puanlarının aritmetik ortalamasının da 75.85 olduğu görülmektedir.
İki farklı ünite için deney grubu hatırlama testi başarı puanları aritmetik
ortalamaları arasında 0.01 düzeyinde anlamlı bir fark gözlenmiştir (p<0.05).
Konulara göre deney grubu hatırlama testi sonuçları için bağıl değişkenlik
analizi yapıldığında, “Osmanlı Kültür ve Uygarlığı” (tarih) ünitesi için sonuç;
15.46, “Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası” (coğrafya) ünitesi için sonuç,
10.37’dir. Bu sonuçların t-testi sonuçlarını desteklediğini görmekteyiz.
Deney grubunun, “Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası” ve “Osmanlı
Kültür ve Uygarlığı” ünitelerinde son test puanları arasında 0.01 düzeyinde
anlamlı bir farkın olması, bilgisayar destekli öğretimin coğrafya konularını
hatırlamada daha etkili olduğunu göstermektedir.
Testler n X s.s s.d t P
Hatırlama Testi
(Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası)
20 85.50 8.87
39 -3.06 0.01 Hatırlama Testi (Osmanlı Kültür ve Uygarlığı)
20 75.85 11.73
65
Araştırmanın başlangıcından bu yana ortaya çıkan bu farklılıkların;
1- Bilgisayara karşı duyulan ilgi,
2- Yazılımın renk, müzik ve hareketli grafiklerle konuya seçicilik ve gerçekçilik
kazandırması (Çilenti 1997:120),
3- Öğrencinin istediği öğretimsel etkinlikleri istediği zaman uygulayabilir ve
tekrar edebilir nitelikte olması (Yalın 2003:172 ),
4- Bilgisayarın öğrencileri sıkmayan bir araç olması,
5- Bilgisayar destekli öğretimin öğrencileri sürekli etkin tutması ve onarlı
güdülemesi (Bal, Keleş ve Erbil 2002:204),
6- Bilgisayar destekli öğretimin konuları daha kısa sürede ve sistematik
olarak öğretmesi v.b. gibi durumlardan ortaya çıktığı söylenebilir (Büyükkaragöz
ve Çivi 1999:119).
4.5. Konulara Göre Kontrol Grubunun Ön Test, Son Test ve Hatırlama
EK 3. EĞİTİM YAZILIMI DEĞERLENDİRME FORMU FİRMA KİMLİK BİLGİLERİ: Başvuru Sahibi: Hedef Kitle / Sınıf: Desteklediği Alan (dersler, beceriler): Üretim Tarihi ve Versiyonu: İşletim Sistemi: Çalışma Ortamı (CD-ROM, DVD-ROM, İnternet, vs.): Donanım Gereksinimi (Hafıza, İşlemci, vs.): DEĞERLENDİRME BİLGİLERİ: Değerlendiren Komisyon: Değerlendirme Tarihi: Yazılımın Uygulandığı Öğrenci Grubu: (Sayısı, Sınıf düzeyi, Hazır bulunuşluk düzeyi, vs.) ÖZET : (Kullanabilirliği, hangi öğretim programı ile nasıl kullanılacağı,…) Bu bölüm yazılım değerlendirmesi bittikten sonra doldurulacaktır.
ÖĞRETMENE VERİLEN DESTEK: (Yazılımın sağladığı seçenekleri işaretleyiniz, birden fazla işaretleme yapılabilir. )
Dokümantasyon: Kitapçık ¨ CD-ROM ¨
Kullanım Kılavuzunda Kurulum Açıklamaları
¨ Desteklediği Kazanımlar ¨ Etkinlik
Yaprakları ¨
Kullanım Açıklamaları ¨ İçerik Tablosu ¨ Diğer ¨ 1. EĞİTİM YAZILIMI DEĞERLENDİRME: (Not: Değerlendirilecek eğitim yazılımı; Eğitsel Oyun ise A bölümüne göre, Referans yazılımı ise B bölümüne göre değerlendiriniz ve puanlandırınız.)
90
A. EĞİTSEL OYUNLAR A.1. İÇERİK:
1 Yazılım ders konularının öğrenimini destekliyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 2 Yazılım, yapılandırmacı yaklaşımın ilkelerini destekliyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 3 Yazılım içeriği öğrenci hedef kitlesine uygun olmalıdır. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5
4 Yazılımda kullanılan çoklu ortam öğeleri (ses, video, metin, animasyon, simülasyon, resim, vb.) oyunun amacına uygun nitelikte ve yeterli sayıdadır. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5
5 Yazılımın içeriğinde çoklu ortam öğeleri kullanılarak öğrenciler için yeteri düzeyde etkileşim sağlanmaktadır. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 6 Kullanılan çoklu ortam öğeleri, genel tasarım ilkeleri dikkate alınarak hazırlanmıştır. (renk, denge, boyut, vs.). ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 7 Türkçe doğru, güzel ve etkili kullanılıyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5
TOPLAM PUAN
A.2. KURULUM VE KULLANIM ÖZELLİKLERİ:
1 Yazılım kullanım kılavuzuna bakılmadan kolaylıkla kullanılabiliyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 2 Kullanıcı yazılımın tanıtım kısmını geçebiliyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 3 Kullanıcı istediği yerden yazılıma başlayabiliyor ve sonradan aynı yerden kolaylıkla devam edebiliyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 4 Kullanıcı istediğinde yazılımın ayarlarını (ses, görüntü, vb.) değiştirebiliyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 5 Yazılım kullanıcı komutlarına kısa sürede cevap veriyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 6 Yazılımın kullanımı ile ilgili gerekli yönlendirmeler yazılım içerisinde bulunuyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 7 Yazılımda yeterli düzeyde bir puanlama sistemi var. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 8 Yazılımın kullanıma hazırlık süresi yeterince kısadır. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 9 Yazılımın ağ ortamında ağ bilgisine çok ihtiyaç duyulmadan kullanılabiliyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5
10 Yazılımda kullanılan çoklu ortam öğeleri yüksek kalitede ve güncel bilgisayar teknolojisinin imkânlarını kullanıyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 11 Yazılım ekranındaki tüm öğelerin işlevleri açık ve anlaşılırdır. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5
TOPLAM PUAN A.3. DESTEK DÖKÜMANLAR
1 Yazılımı kurmadan da, kullanım kılavuzundan oyunun oynanma şekli ve kurallarıyla ilgili bilgiler edinilebiliyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 2 Kullanım kılavuzu, yazılımın yüklenmesi ve çalıştırılması ile ilgili yönergeleri yeterli düzeyde içeriyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 TOPLAM PUAN
91
B. REFERANS YAZILIMLARI (ANSİKLOPEDİ, ATLAS, SÖZLÜK, VB.) B.1. İÇERİK
1 Yazılım ders konularının öğrenimini destekliyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 2 Yazılımda içerikle ilgili yeterli düzeyde bir arama motoru var. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 3 İçeriğin aktarımında kullanılan çoklu ortam öğeleri (ses, video, metin, animasyon, simülasyon, resim, vb.) uygun nitelikte ve
yeterli sayıdadır. Çoklu ortam öğeleri ile ilgili açıklama ve göndermeler doğru ve anlaşılırdır. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5
4 Yazılım içeriği öğrenci hedef kitlesine uygun olmalıdır. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 5 Yazılımın içeriğinde çoklu ortam öğeleri kullanılarak öğrenciler için yeteri düzeyde etkileşim sağlanmaktadır. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 6 Kullanılan çoklu ortam öğeleri genel tasarım ilkeleri dikkate alınarak hazırlanmıştır (renk, denge, boyut, vs.). ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 7 Türkçe doğru, güzel ve etkili kullanılıyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 TOPLAM PUAN
B.2. KURULUM VE KULLANIM ÖZELLİKLERİ
1 Yazılım kullanım kılavuzuna bakılmadan kolaylıkla kullanılabiliyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 2 Kullanıcı yazılımın tanıtım kısmını geçebiliyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 3 Kullanıcının ekranda kolayca kullanabileceği bir arama motoru var. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 4 Kullanıcı istediğinde yazılımın ayarlarını (ses, görüntü, vb.) değiştirebiliyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 5 Yazılım kullanıcı komutlarına kısa sürede cevap veriyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 6 Yazılımın kullanımı ile ilgili gerekli yönlendirmeler yazılım içerisinde kolaylıkla bulunuyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 7 Yazılımın kullanıma hazırlık süresi yeterince kısadır. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 8 Yazılımın ağ ortamında ağ bilgisine ihtiyaç duyulmadan kullanılabiliyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 9 Yazılımda kullanılan çoklu ortam öğeleri yüksek kalitede ve güncel bilgisayar teknolojisinin imkânlarını kullanıyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 10 Yazılım ekranındaki tüm öğelerin işlevleri açık ve anlaşılır. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 11 Yazılımda yazı, ses, video vb. unsurlar için durdurma, ileri, geri, yeniden oynatma işlemleri kolaylıkla yapılabilmektedir. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5
TOPLAM PUAN
B.3. DESTEK DÖKÜMANLAR
1 Yazılımı kurmadan da, kullanım kılavuzundan yazılımla ilgili bilgiler edinilebiliyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 2 Kullanım kılavuzu, yazılımın yüklenmesi ve çalıştırılması ile ilgili yönergeleri yeterli düzeyde içeriyor. ¨ 1 ¨ 2 ¨ 3 ¨ 4 ¨ 5 TOPLAM PUAN
92
2. AÇIKLAMA: (100 kelimeyle sınırlandırılmalıdır) YAZILIMDA DÜZELTİLMESİ VEYA EKLENMESİ GEREKENLER: NOT: Yazılımın ilgili komisyonca incelenmesi sonucunda yapılan puanlamaya göre üç şekilde değerlendirilir:
a) Yazılım 70 puanın altında puan almış ise uygun bulunmaz. b) Yazılım 70 ve üzeri puan almış ise uygun bulunur. Ancak düzeltilmesi gereken hususlar var ise firmaya düzeltilmesi için gönderilir.
Yazılım ile ilgili düzeltilmesi gereken hususlar ilgiliye bildirilir ve 10 gün içinde düzeltilmesi istenir. Düzeltim işlemi yapılan yazılım ilgili komisyona tekrar incelenmek üzere ilgili firma tarafından iletilir. Bu inceleme sonucunda Komisyonca ilk incelemesinde düzeltilmesi istenilen hususlar düzeltilmiş ise yazılım uygun bulunur. Ancak tespit edilen hususların tamamı düzeltilmemiş ise yazılım uygun bulunmaz.
93
94
ÖZGEÇMİŞ
Kişisel Bilgiler Adı Soyadı : Ülkü Seda TANKUT Doğum Yeri ve Yılı : Gaziantep / 02.08.1982