-
2 0 1 7FAALİYET RAPORU
GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜT.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK
BAKANLIĞI
GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜT.C. GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK
BAKANLIĞI
Eskişehir Yolu 9. km Yeni Bina 4-5-6-7. Kat Lodumlu /ANKARATel:
0312 287 33 60 (10 Hat) • Faks: 0312 258 76 93
-
1GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
-
2 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
-
3GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
Dünya nüfusunun hızla artması ile beraber gıda ihtiyacı da
art-maktadır. Stratejik sektör olan tarımda üretimi geliştirmek ve
sürdürülebilirliğini sağlamak gıda güvenliğimiz açısından son
derece önemlidir. Yeterli ve güvenilir gıda üretimi,
Bakanlığı-mızın asıl ve öncelikli görevlerinin başında gelmektedir.
Bu kapsamda yasal düzenlemelerden, etkin denetim sistemlerinin
oluşturulmasına, sağlıklı beslenmeden üretici memnuniyetine kadar
geniş bir yelpazede önemli faaliyetler gerçekleştirmekte-yiz.
Güvenilir gıda ve kaliteli tarım ürünlerine erişilebilirlik
misyo-nunu sağlamak üzere, “Çiftlikten Sofraya Gıda Güvenilirliği”
prensibi doğrultusunda, hayvan sağlığı, bitki sağlığı, gıda ve yem
güvenilirliğine yönelik çalışmalar, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü
vasıtasıyla yürütülmektedir.
Gıda güvenilirliği ile birlikte aynı zamanda, beslenme ve
sağ-lık arasındaki ilişkinin çok açık olarak ortaya konulduğu bir
dönemdeyiz. Bu çerçevede güvenilir gıda arzının önemi ve
Ba-kanlığımızın sorumluluğu da her geçen gün artmaktadır. Bu
bilinçle gıda ve yem güvenilirliği, bitki sağlığı ile hayvan
sağlığı ve refahının korunması, etkin ve yeterli resmi kontroller,
gıda güvenilirliği politikamızı oluşturmaktadır.
Gıda güvenilirliğine yönelik mevzuat, ülkemizin ihtiyaçları
dikkate alınarak, ilgili tüm paydaşların katılımları ile Avrupa
Birliği müktesebatına uygun olarak hazırlanmaktadır.
Gıda güvenilirliğinin sağlanmasının yanında, tüketici
sağlı-ğının en üst düzeyde korunması ve tüketicinin doğru olarak
bilgilendirilmesine yönelik de önemli çalışmalar yapılmaktadır.
Bakanlığımızın uygulamalarda şeffaflık politikası kapsamında,
Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğümüzce hazırlanan 2017 Yılı Faaliyet
Raporu ile “Çiftlikten Sofraya Gıda Güvenilirliği” an-layışı
doğrultusunda yürütülen çalışmalar ve kaydedilen geliş-meler
sizlerle paylaşılmaktadır. Faaliyet raporunun hazırlanma-sında
emeği geçenlere teşekkür ederim.
Dr. Ahmet Eşref FAKIBABAGıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı
-
4 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Bakanlığımızın öncelikli ve stratejik konularından biri olan
Yeterli ve Güvenilir Gıda Üretiminin Sağlanması amacıyla;
Çiftlikten Sofraya Gıda Güvenilirliği anlayışı doğrultusunda,
çevrenin korunması gözetilerek, etkin resmi kontroller yapı-larak
bitki sağlığı ve hayvan sağlığı ve refahının korunması, tüketici
sağlığının en üst düzeyde korunması, gıda güvenilir-liği
politikamızın temelini oluşturmaktadır.
Vatandaşlarımızın yediklerinin güvenilir olmasından biz
so-rumluyuz. Bu amaçla üretim süreci de dâhil olmak üzere top-lu
tüketim ve perakende satış noktalarının denetimi üzerinde özel önem
ve hassasiyet göstermekteyiz. Gıda güvenilirliğinin önemli bir
bölümünü oluşturan gıda hijyeninin teminine yönelik yürütülen
denetim ve kontroller; ithalat ve ihracatta yapılan kontroller
dahil olmak üzere birincil üretim aşama-sından tüketiciye kadar
olan tüm aşamalarda; işletmelerin onay/kayıtları ile şüphe,
şikayet, izleme, izlenebilirlik, gözetim ve denetim gibi farklı
hizmet ve tekniklerin tümünü içermektedir. Denetim ve kontroller;
Risk esasına göre uygun sıklıkta ve gıda maddesinin taşıdığı riskle
orantılı, işyeri so-rumluluğu temelinde yapılmaktadır.
Hayvan sağlığı ve refahı alanında; hayvan hastalık ve
zararlı-ları ile mücadele ve hayvan refahının geliştirilerek
hayvansal üretim miktar ve kalitesinin yükseltilmesi, hayvan
refahının sağlanması için gerekli standart ve sistemlerin
oluşturulma-sı, ithalat ve ihracat kontrol ve denetim hizmetleri
etkin bir şekilde yürütülmektedir. Birçok hastalıkla mücadelenin
ya-nında şap hastalığına yönelik olarak hazırlanan risk esaslı plan
çerçevesindeki çalışmalar ile Trakya’nın aşılı ariliğinin
sürdürülmesi ve ülkenin tamamında aşılı ariliğin sağlanması
hedeflenmiştir. Kuduz hastalığı ile mücadele ise hem yaban
hayatında hem de kedi ve köpeklerin aşılanması yolu ile
sür-dürülmektedir.
Bitkisel üretimde ilaç kalıntısının önlenmesi amacıyla;
Biyo-lojik ve Biyoteknik Mücadelenin çiftçilerimiz arasında
yay-gınlaştırılması konusunda önemli miktarda destekleme öde-
mesi yapılmıştır. Hasat öncesi kalıntı denetimi ile taze meyve
sebzede pestisit kullanımı kaynağında denetlenerek bu alanda önemli
iyileşmeler sağlanmıştır. Ayrıca, bitki koruma ürünle-ri ile
makinelerinin kontrol ve denetimleri ile bitkisel üretim-de iç ve
dış karantina faaliyetleri yürütülmektedir.
2017 yılı faaliyetlerini özetleyen bu rapor ile Genel
Müdürlüğümüzün gıda güvenilirliği alanında bitki sağlığı, hayvan
sağlığı, gıda ve yem güvenilirliği konularında yürüt-mekte
olduğumuz faaliyetler ayrıntılı olarak sizlerle paylaşıl-maktadır.
Bu çalışmanın hazırlanmasında emeği geçenlere içtenlikle teşekkür
ederim.
Saygılarımla
Muharrem SELÇUKGıda ve Kontrol Genel Müdürü
-
5GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
ÖNSÖZ
TABLOLAR DİZİNİ
GRAFİKLER DİZİNİ
KISALTMALAR
BÖLÜM 1. GENEL BİLGİLER 9
• A. Misyon ve Vizyon
• B. Yetki ve Görev Soumlulukları
• C. Teşkilat Yapısı
• D. Bağlı Kuruluşlar
BÖLÜM 2. FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE RESMİ KONTROLLER 13
• Bitki Sağlığı Faaliyetleri
• Hayvan Sağlığı Faaliyetleri
• Gıda ve Yem Güvenilirliği Faaliyetleri
• Risk Değerlendirme Faaliyetleri
BÖLÜM 3. İHRACAT VE İTHALAT KONTROL FAALİYETLERİ 51
• Bitki ve Bitkisel Ürünler - Bitki Koruma Ürünleri
- İhracat Kontrolleri
- İthalat Kontrolleri
• Hayvan ve Hayvansal Ürünler - Veteriner Tıbbi Ürünler
- İhracat Kontrolleri
- İthalat Kontrolleri
BÖLÜM 4. İDARENİN KONTROL PERFORMANSINI İYİLEŞTİRMEK İÇİN ALINAN
EYLEMLER 63
• Mevzuat Faaliyetleri
BÖLÜM 5. EĞİTİM VE YAYIM FAALİYETLERİ, PROJELER 67
• Eğitim Faaliyetleri
• Yayım Faaliyetleri
• Projeler
BÖLÜM 6. PERSONEL, BÜTÇE VE DESTEKLEMELER 73
• Personel
• Bütçe
• Desteklemeler
BÖLÜM 7. ULUSAL VE ULUSLARARASI KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİNİN
GELİŞTİRİLMESİ 77
BÖLÜM 8. DEĞERLENDİRME 81
-
6 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
TABLOLAR DİZİNİ:
Tablo 1. Entegre Mücadele Çalışmaları
Tablo 2. Entegre ve Kontrollü Ürün Yönetimi Çalışmaları
Tablo 3. Sürvey Çalışmaları
Tablo 4. Karantina ve Eradikasyon Çalışmaları
Tablo 5. Bitki Koruma Ürünleri Takip Programı Uygulama Planı
Tablo 6. Bitki Koruma Ürünleri ve Zirai Mücadele Alet ve
Makineleri İzin ve Ruhsatları
Tablo 7. Bitki Pasaportu Uygulama ve Denetimleri
Tablo 8. GMP Denetimi ve Üretim Yeri İzin Faaliyetleri
Tablo 9. Depo Ruhsatlandırılma Faaliyetleri
Tablo 10. İzinli Veteriner Tıbbi Ürün Perakende Satış
Yerleri
Tablo 11. Veteriner Tıbbi Ürün Temin İzinli Yerler
Tablo 12. Farmakovijilans Faaliyetleri
Tablo 13. Farmakovijilans Bildirimleri
Tablo 14. Veteriner Tıbbi Ürün Denetim Faaliyetleri
Tablo 15. Bakanlıktan İzinli Tıbbi Olmayan Ürün ve Firma
Sayısı
Tablo 16. İnsan Tüketimi Amacıyla Kullanılmayan Hayvansal Yan
Ürün İşletmeleri
Tablo 17. Onay/Şartlı Onay Almış Gıda İşletme Sayıları
Tablo 18. Kayıtlı Gıda İşletme Sayıları
Tablo 19. Yem İşletmesi Sayıları
Tablo 20. Yıllar İtibarıyla Karma Yem Üretim Miktarı
Tablo 21. Bakanlığımıza Bağlı Gıda Kontrol Laboratuvarlarının
2017 yılı Numune ve Analiz Sayıları
Tablo 22. Bakanlığımızdan Yetkili Özel Gıda Kontrol
Laboratuvarlarının 2017 yılı Numune ve Analiz Sayıları
Tablo 23. 2017 yılı itibarı ile Yapımı Başlanan Analizlerden
Örnekler
Tablo 24. Ulusal Kalıntı İzleme Planı Değerlendirme Tablosu
Tablo 25. Yıllara Göre (2016-2017) Yurtiçi Gıda Resmi Kontrol
Sayısı
Tablo 26. Yıllara (2016-2017) Göre Numune Alma Planı
Tablo 27. Kamu ve Özel Laboratuvar Denetimleri
Tablo 28.Yıllara Göre Resmi Kontrol Sayıları ve Yasal
İşlemler
Tablo 29. Yıllara Göre Yemlerde Risk Esaslı Analiz Sonuçları
Tablo 30. Yemlerde Yıllara Göre GDO Denetim Sonuçları
Tablo 31. GOKBK Komisyon Faaliyetleri
Tablo 32. Yıllar İtibarı ile İhracatta Gıda Güvenliği Denetim
Sayıları
Tablo 33. RASSF Bildirimleri
Tablo 34. İthalat İzinleri
Tablo 35. Yıllar İtibarı ile İthalatta Gıda Güvenliği Denetim
Sayıları
Tablo 36. İthalatına İzin Verilmemiş Bitkisel Gıda ve Yem Ürün
Miktarları
Tablo 37. Hayvan, Hayvansal Ürün ve Yan Ürün İhracat
Kontrolleri
Tablo 38. Avrupa Birliğine İhracat İzni Bulunan İşletme
Sayısı
Tablo 39. Rusya Federasyonu’na İhracat İzni Bulunan İşletme
Sayısı
-
7GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
Tablo 40. Veteriner Biyolojik Ürün İhracatı
Tablo 41. İthalat İçin Onaylanan Ülkeler ve İşletme Sayıları
Tablo 42. Hayvan ve Hayvansal Ürün İthalatında Veteriner
Kontrolleri
Tablo 43. Hayvansal Ürün Reddedilme Sebebi
Tablo 44. Hizmet İçi Eğitimler
Tablo 45. Diğer Eğitimler
Tablo 46. Sonuçlanan Projeler
Tablo 47. Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü ve Bağlı Kuruluş
Müdürlükleri
Tablo 48. Yatırım Projeleri
Tablo 49. Bildirime Sunulan Taslak Mevzuat Sayısı
Tablo 50. Katılım Sağlanan Kodeks Alimentarius Komisyonu
Toplantı Sayısı
Tablo 51. Toplantılar
Tablo 52. Uluslararası Bitki Sağlığı Toplantılarında Temsil
Tablo 53. Uluslararası Kuruluşlar İle Katılım Sağlanan Toplantı
Sayısı
GRAFİKLER DİZİNİ
Grafik 1. BKÜ Reçete Yazma Yetkilisi ve ÜKD Durumu
Grafik 2. Hasat Öncesi Pestisit Denetim Grupları
Grafik 3. Bitki Koruma Ürünleri ile Zirai Mücadele Alet ve
Makine Denetimleri
Grafik 4. Bitki Koruma Ürünü Bayileri ile Zirai Mücadele Alet ve
Makine Bayilerine Uygulanan Yaptırımlar
Grafik 5. Hayvan Hastalıkları İle Mücadele
Grafik 6. Yıllara Göre Sevk Sayıları
Grafik 7. Sertifikasyon Çalışmaları
Grafik 8. Kurbanda Kesilen Hayvan Sayıları
Grafik 9. Yıllara Göre Kaydedilen Hayvan Sayıları
Grafik 10. İştigal İzin İşlemleri
Grafik 11. Ülkemiz Sınırlarından Yasadışı Yollarla Girerken
Yakalanan Hayvan Sayıları
Grafik 12. Ülkemiz Sınırlarından Yasadışı Yollarla Girerken
Yakalanan Hayvansal Ürün Miktarları
Grafik 13. Akreditasyon Çalışmaları
Grafik 14. Yıllara Göre (2016-2017) Gıda Kontrol Görevlilerinin
Dağılımı
Grafik 15. ALO 174 Gıda Hattına Yapılan Başvuru Sayısı ve İdari
Yaptırım Sayısı
Grafik 16. Yıllara Göre Yem İşletmeleri Denetim Sayıları
Grafik 17. Yemlerde Etiket Beyanına Uygunluk Kontrolü
Grafik 18. İhracatta Bitki Sağlığı Denetimleri ve Analiz
Sayıları
Grafik 19. İthalatta Bitki Sağlığı Denetimleri ve Analiz
Sayıları
Grafik 20. Veteriner İlaç İhracatı
Grafik 21. Düzenlenen İthalat Uygunluk Belgesi
Grafik 22. Yatırım Projeleri Harcamaları
Grafik 23. Desteklemeler
-
8 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
KISALTMALAR
AB Avrupa BirliğiAPIMONDIA Dünya Arıcılar BirliğiBİMER
Başbakanlık İletişim MerkeziÇHC Çin Halk CumhuriyetiDG SANTE Avrupa
Komisyonu DTÖ Dünya Ticaret ÖrgütüEFSA Avrupa Gıda Güvenliği
OtoritesiEKÜY Entegre ve Kontrollü Ürün YönetimiEuFMD Avrupa Şap
Hastalığı komisyonuEPPO Avrupa ve Akdeniz Bitki Koruma TeşkilatıFAO
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım ÖrgütüGDO Genetiği Değiştirilmiş
OrganizmalarGE Glisidil Yağ Asidi EsterleriGMP İyi Üretim
UygulamalarıGGBS Gıda Güvenliği Bilgi SistemiGOKBK Gıda Olarak
Kullanılabilecek Bitkiler KomisyonuHAYSAĞ Hayvan SağlığıHAYBİS
Hayvancılık Bilgi SistemiIHC Uluslararası Bal KomisyonuIPPC
Uluslararası Bitki Koruma KonvansiyonuİSEDAK İslam İşbirliği
Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi KomitesiKAK Kodeks
Alimentarius KomisyonuKEİT Karadeniz Ekonomik İşbirliği
TeşkilatıKKKS Koyun Keçi Kayıt SistemiKKTC Kuzey Kıbrıs Türk
CumhuriyetiOIV Uluslararası Bağ ve Şarap ÖrgütüRASSF Gıda ve Yemde
Hızlı Alarm SistemiSİDM Yenilenen ve İlave Edilen Standart İlaç
Deneme MetoduTİSİT Tarım İlaçları Sanayici, İthalatçı ve
Temsilcileri DerneğiTUS Tahmin ve Uyarı SistemleriTAGEM Tarımsal
Araştırmalar Genel MüdürlüğüTÜBİTAK Türkiye Bilimsel ve Teknik
Araştırma KurumuTURKVET Türk Veteriner Bilgi SistemiTARMAKBİR Türk
Tarım Alet ve Makinaları İmalatçıları BirliğiTBT Ticarette Teknik
EngellerUKP Çok Yıllık Ulusal Kontrol PlanıÜKD Üretici Kayıt
DefteriZİMİT Zirai Mücadele İlaçları Üreticileri DerneğiZRA Zararlı
Risk AnaliziWHO Dünya Sağlık Teşkilatı
-
9GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
BÖLÜM 1GENEL BİLGİLER
-
10 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
A- Misyon ve Vizyon
B. Yetki, Görev ve Sorumluluklar
a) Güvenilir gıda ve yem arzını sağlamak, bu amaçla politikalar
oluşturmak ve denetlemek
b) Gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemelerin
üretim, işleme ve pazarlama ile ilgili süreçlerin her aşama-sındaki
izlenebilirliğine yönelik esasları belirlemek
c)Gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri üreten
işyerlerinin niteliklerini ve bunlara ilişkin izin ve kayıt
esaslarını belirlemek, bunların izin ve kayıt işlemlerini yapmak,
bu işyerlerini gıda siciline kaydetmek, üretim ve satış yerlerinin
kontrol ve denetimlerini yapmak veya yaptırmak
ç) Gıda ve yemler ile gıdayla temasta bulunan madde ve
malzemelerin giriş ve çıkış gümrük kapılarını, ilgili kurumların
görüşlerini alarak tespit ve ilan etmek; d) Yem işletmelerinin
hijyen gerekliliklerini belirlemek ve kayıt/onay işlemlerini
yapmake) Yem katkı maddelerinin ve özel besleme amaçlı yemlerin
onayı ve kullanımı ile ilgili esasları belirlemek ve denetlemekf )
Hayvan kimlik sistemini kurmak ve hayvan hareketlerini kontrol
etmek
g) Canlı hayvan, bitki, hayvansal ve bitkisel ürünler ile yem ve
gıdanın dış ticareti ile ilgili sağlık şartlarını belirlemek, sınır
kontrol noktalarını ve bunların çalışma esaslarını belirlemek ve
yürütmekğ) Bitki, hayvan, gıda ve yem güvenirliğini gözeterek
tüketiciyi ve halk sağlığını korumak amacıyla tedbirler almakh)
Hayvan refahını sağlamaya yönelik çalışmalar yapmak
I) Hayvan ve bitki sağlığı ile gıda ve yem konusunda faaliyet
gösteren laboratuvarların belgelendirilmesine yönelik esasları
belirlemek ve bunları denetlemek
i) Hayvansal ürünlerin işlenmesi ve pazarlanmasına ilişkin
kontrol ve takip işlemlerini yapmak ve buna ilişkin esasları
belirlemekJ) Hayvan hastalıkları ile mücadele ve hayvan sağlığı
hizmetlerini yürütmek ve buna ilişkin esasları belirlemek
k) Hayvan sağlığında kullanılan tedavi edici ve koruyucu
maddeler ile bunların etken ve yardımcı maddelerinin imal, satış,
taşıma ve muhafaza şartlarını tespit ve ilan etmek
l) Hayvan sağlığı, teşhis ve tedavi hizmetleri ile ilgili
faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlar ile hayvan satış, kesim ve
eğitim yerleri ve barınaklara ilişkin esasları belirlemekm) Bitki
sağlığını korumak, bitki hastalıkları ve zararlıları ile mücadele
etmek ve buna ilişkin esasları belirlemek
n)Bitki pasaport sistemini kurmak, bitki ve bitkisel ürün
hareketlerini kontrol etmek, bitki korumada kullanılan ürün-lerin
norm ve özellikleri ile onay verilmesine ilişkin esasları
belirlemek, onay vermek, kontrol işlemlerini yapmak ve
denetlemek.
o) Bitki ve hayvan sağlığı ile gıda ve yem güvenirliğini
sağlamak amacıyla risk yönetimi esaslarını belirlemek, bilimsel
risk değerlendirmesi yapmak ve risk iletişimini sağlamak
ö) Hayvan ve bitki sağlığının korunması ile gıda ve yem
kontrolünde görevlendirilecek personelin niteliklerini, çalışma
usul ve esaslarını belirlemekp) Belirtilen görevler ile ilgili
yayım faaliyetlerinin koordinasyonuna yardımcı olmak
MİSYONÜlkemizin ve dünya pazarlarının ihtiyacı olan güvenilir
gıda ve kaliteli tarım ürünlerine erişebilirliği
gerçekleştirmek
VİZYONGıda, tarım ve hayvancılık alanında; üretici ve tüketici
memnuniyetini en üst düzeyde sağlamak
-
11GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
C. Teşkilat Yapısı
9
C-Organizasyon Şeması
Genel Müdür
Genel Müdür Yardımcısı Genel Müdür
Yardımcısı Genel Müdür
Yardımcısı Genel Müdür
Yardımcısı Genel Müdür
Yardımcısı
Bitki Koruma Ürünleri
Daire Başkanlığı
Bitki Sağlığı ve Karantina
Daire Başkanlığı
Bitki ve Bitkisel Ürünler Sınır
Kontrol Daire Başkanlığı
İdari İşler ve Koordinasyon
Daire Başkanlığı
Hayvan ve Hayvansal Ürünler
Sınır Kontrol Daire Başkanlığı
Yem Daire Başkanlığı
Risk Değerlendirme Daire Başkanlığı
Hayvan Sağlığı ve Karantina
Daire Başkanlığı
Veteriner Sağlık Ürünleri ve Halk
Sağlığı Daire Başkanlığı
Gıda İşletmeleri ve Kodeks
Daire Başkanlığı
Gıda Kontrol ve Laboratuvarlar
Daire Başkanlığı
-
12 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
D. Bağlı Kuruluşlar
10
D-Bağlı Kuruluşlar
85 bağlı Kuruluş Müdürlüğümüzde 2.340 Teknik ve 1.091 İdari
olmak üzere toplam 3.431 Personel
Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü
Ulusal Gıda Referans Laboratuvarı (1) Bursa Gıda ve Yem Kontrol
Merkez Araştırma Müdürlüğü (1) Gıda Kontrol Laboratuvar
Müdürlükleri (39)
• Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (1)
• Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlükleri (7)
• Şap Enstitüsü Müdürlüğü (1)
Zirai Karantina Müdürlükleri (12)
Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlükleri (23)
İL MÜDÜRLÜKLERİ (81) • Gıda ve Yem Şube Müdürlüğü • Bitkisel
Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğü • Hayvan Sağlığı,
Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube
Müdürlüğü
-
13GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
BÖLÜM 2FAALİYETLERE İLİŞKİN
BİLGİ VE RESMİ KONTROLLER
-
14 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Entegre Mücadele Faaliyetleri
Zirai mücadele uygulamalarında kimyasal kullanmadan önce
kültürel tedbirler, biyolojik mücadele, biyoteknik mü-cadele gibi
alternatif yöntemlerin uygulanması, çevre dostu mücadele
yöntemlerinin yaygınlaştırılması amacıyla uygu-lanmaktadır (Tablo
1).
5 yıllık hazırlanan “Entegre Mücadele Uygulama Program ve
Prensipleri” çerçevesinde Projeli Entegre Mücadele uygu-lamalarında
7 kat artış sağlanmıştır.
Tablo 1. Entegre Mücadele Çalışmaları
ÜrünProgram Uygulama
Gerçekleşme %İl Çiftçi Alan(da) İl Çiftçi
Alan(da)
Antepfıstığı 6 835 57.450 6 902 59.270 108
Bağ 33 2.466 47.562 33 2.312 46.690 94
Buğday 52 18.583 2.373.340 52 12.020 2.108.123 65
Elma 30 1.635 35.373 29 1.317 29.721 81
Fındık 14 1.803 31.766 14 1.430 27.785 79
Kayısı 9 705 14.052 9 488 10.056 69
Kiraz 16 1.221 18.591 15 1.164 19.747 95
Mısır 15 1.350 161.000 15 1.154 154.784 85
Nohut 8 660 17.930 8 588 20.012 89
Mercimek 3 175 28.550 2 100 26.000 57
Örtüaltı 21 1.523 3.449 19 1.199 3.557 79
Pamuk 13 1.657 378.270 13 2.329 260.095 141
Patates 22 1.718 39.495 18 1.097 46.056 64
Şeftali 10 489 6346 10 359 6.080 73
Zeytin 18 3.702 226.555 18 6.830 187.226 184
Turunçgil 2 720 9.233 2 740 8.326 103
Genel Toplam 81 42.216 3.565.055 81 34.029 3.013.528 81
BİTKİ SAĞLIĞI FAALİYETLERİ
-
15GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
Entegre ve Kontrollü Ürün Yönetimi (EKÜY) Projesi
Bakanlığımızca taze meyve ve sebzelerde Entegre Mücadele
prensiplerinin yaygınlaş-tırılması ve kalıntının önlenmesi amacıyla
EKÜY projesi uygulanmaktadır. EKÜY projeleri ile hem iç tüketime
güvenilir ürün arzı sağlanmakta, hem de ihracatta olası sorunların
yaşanması önlenmektedir. 2017 yılı çalışmaları Tablo 2’de
verilmiştir.
Tablo 2. Entegre ve Kontrollü Ürün Yönetimi Çalışmaları
ÜrünProgram Uygulama
Gerçekleşme%İl Çiftçi Alan(da) İl Çiftçi
Alan(da)
Armut 4 397 9.040 3 403 9.001 102
Bağ 9 840 17.878 9 874 21.066 104
Çilek 1 15 70 1 15 64 100
Domates 4 249 3.221 4 227 3.724 91
Elma 7 601 18.573 7 505 26.456 84
Erik 1 9 98 1 9 75 100
İncir 2 154 2.150 2 158 2.243 103
Kayısı 3 166 3.442 3 167 3.460 101
Kiraz 17 1.159 14.394 17 1.077 15.326 93
Örtüaltı 11 1.616 9.683 14 1.601 10.786 99
Şeftali 6 595 9.206 6 426 12.835 72
Turunçgil 8 1.393 97.068 8 1.484 97.988 107
Marul 1 15 550 1 13 535 87
Genel Toplam 81 7.059 190.923 81 6.959 203.559 99
-
16 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Süne Mücadelesi
Süne mücadelesi çalışmaları ülke çapında süne ile bulaşık olan
tüm hububat alanlarında yapılmaktadır. 2017 yılında; 640 ekip ile
59 ilde, 9.000 köyde 38.7 milyon dekar alanda süne sürveyleri
yapılmıştır. Yapılan sürveyler sonucunda;
Süne popülasyonu ekonomik zarar eşiğinin üzerinde olan
10.279.386 dekar alanda ilaçlama kararı alınmış olup, 24 ilde,
7.138.783 dekar alanda kimyasal mücadele yapılmıştır. İlaç-lama
kararı alındığı halde çiftçilerimiz tarafından 3.140.603 dekar
alanda ilaçlama yapılmamıştır.
Yaklaşık 28.400.000 milyon dekar hububat alanı ilaçlama
dışı bırakılmıştır.
1.8 milyon adet parazitoid üretimi ve salımı yapılmış olup son
15 yılda toplam 92.9 milyon adet parazitoid üretim ve salımı
yapılmıştır.
Mücadelenin başarısını değerlendirmek amacıyla 11.818 adet
numune üzerinden emgi analizi yapılmış olup emgi oranı
mücadele yapılan alanlarda % 0.62 mücadeleye gerek duyulmayan
alanlarda % 0.66 mücadele gerektiği halde ilaçlanmayan alanlarda %
2.55 olarak tespit edilmiştir. Ülkemiz genelinde emgi oranı
ortalaması % 0.81 olarak hesaplanmıştır.
Süne mücadelesinin Milli Ekonomiye katkısı; 1.448.159.728 TL
olmuştur.
Çekirge Mücadelesi
Tarım alanlarının dışında kalan; çayır- mera, hazine arazisi,
köy ortak arazisi, gibi şahıs mülkü olmayan yerlerde çekirge
müca-delesi, devlet yardım mücadelesi şeklinde yürütülmektedir.
2017 yılında; Çekirge çıkma ihtimali olan ve programa alınan 59
İlde, 227.972 dekar alan takip edilmiştir. Kimyasal mücadele
yapıl-ması gereken; 44 İlde, 80.855 dekar alanda kimyasal mücadele
yapılmıştır.
Tarla Faresi Mücadelesi
Tarla faresi mücadelesi amacıyla 2017 yılında 72 ilde 13.067.919
dekar alanda sürvey yapılmış ve sürvey sonucuna göre 67 ilde
2.161.946 dekar alanda mücadele yapılmıştır.
-
17GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
Akdeniz Meyvesineği (Ceratitis capitata)Mücadelesi ile İlgili
Çalışmaları
Akdeniz meyvesineği (Ceratitis capitata) turunçgil ve birçok
mey-ve türünde zararlı olup aynı zamanda ülkemizde karantina
et-menidir. Zararlı ile zamanında ve toplu mücadele yapılması ve
mücadelenin etkinliğinin artırılması amacıyla Adana, Hatay,
Os-maniye ve Mersin illerinde “Akdeniz Meyvesineği Mücadelesi
Pi-lot Projesi” 309.000 dekar alanda yürütülmektedir. Bu kapsamda
belirlenen alanlarda mücadele amaçlı 50.000 adet kitle yakalama
tuzakları üreticilere ücretsiz dağıtılmıştır.
Ülke genelinde Akdeniz meyvesineğinin izlenebilirliğinin
sağ-lanması amacıyla 44 İlde “Akdeniz Meyvesineği İzleme Projesi”
yürütülmektedir. Bu kapsamda toplam 1.025 istasyonda, her
is-tasyona iki (2) adet tuzak olacak şekilde, toplam 2.050 adet
tuzak ile zararlı takibi yapılmıştır. Akdeniz meyvesineği ile
programlı olarak mücadeleye devam edilmektedir.
Tahmin ve Uyarı Sistemleri (TUS) ile İlgili Çalışmalar
Zararlı organizmalar ile zamanında mücadele yapılabilmesi
ama-cıyla sıcaklık, nem vb İklim verilerini kullanarak uyarı veren
bilgi-sayarlı elektronik tahmin erken uyarı sistemleri
kullanılmaktadır.
Elmada; Elma Karalekesi (Venturia inaequalis) ve Elma İç Kurdu
(Cydia pomonella) ile Bağda; Bağ Salkım Güvesi (Lobesia botrana) ve
Bağ Mildiyösü (Plasmopora viticola) konularında elektronik tahmin
ve uyarı sistemleri kullanılmaktadır.
2017 yılında 44 ilde 196 adedi elmada, 82 adedi bağda, 46 adedi
hem bağ hem de elmada kullanılmak üzere toplamda 324 adet tahmin
ve uyarı sistemi kurulu olup, 3.032.751 dekar alanda
kul-lanılmaktadır.
-
18 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Sürvey Çalışmaları
Sürvey çalışmaları yıllık “Bitki Sağlığı Uygulama Programı”
kitabında yer alan tali-matlar çerçevesinde İl/İlçe Müdürlüklerimiz
tarafından yürütülmektedir. Ülkemiz-de 2017 yılında sürveyi
yürütülen zararlı organizma sayısı 29’dur. Bu zararlı
organiz-malardan 11’i ülkemizde varlığı bilinmeyen, 18’i ülkemizde
sınırlı olarak bulunan zararlı organizmalardır.
Tablo 3. Sürvey Çalışmaları
Konukçu Ülkemizde varlığı bilinmeyen zararlı organizmalar *
Asma Bois Noir (Bn) İle Flavescence Doree (Fd) Fitoplazması
Çam Çam solgunluk nematodu (Bursaphelenchus xylophilus)
TurunçgilNarenciye yeşillendirme (Citrus Greening Bacterium)
Turunçgil sarı damar açılması virüsü (Citrus Yellow Vein
Clearing Virüs CYVCV)
Pamuk Pamuk unlu biti (Phenacoccus solenopsis)
Zeytin - Bağ Xylella yaprak yanıklığı (Xylella fastidiosa)
Kivi Kivide bakteriyel kanser (Pseudomonas syringae
actinidiae)
Patates Epitrix similaris
Orman – Süs b. Ani meşe ölümü (Phytophthora ramorum)
Nar Narda bakteriyel yanıklığı (Xanthomonas axonopodis
punicae)
Çam Çam çıralı kanser hastalığı (Gibberella circinata)
Konukçu Ülkemizde sınırlı olarak bulunan zararlı organizmalar
*
Patates
Patates siğili (Synchytrium endobioticum)
Bakteriyel solgunluk ve patates kah. çürüklüğü
(R.solanacearum)
Patates halka çürüklüğü (C. michiganensis subsp.
sepedonicus)
Patates kist nematodları (Globodera rostochiensis, G.
pallida)
Patates kök ur nematodları (Meloidogyne chitwoodi)
Patates güvesi (Phthorimaea operculella)
Karpuz Karpuz bakteriyel meyve lekesi (Acidovorax avenae subsp.
citrulli)
Taş çekirdekler Sarka virüsü (Plum pox potyvirus PPV)
Çeltik Çeltikte beyaz uç nematodu (Aphelenchoides besseyi)
Palmiye Palmiye kırmızıböceği (Rhynchophorus ferrugineus)
DomatesDomates lekeli solgunluk virüsü
Lasioptera sp.
Kestane Kestane gal arısı (Dryocosmus kuriphilus)
Soğan Soğanda beyaz çürüklük (Sclerotium cepivorum)
Polifag Turunçgil uzun antenli böceği (Anoplophora
chinensis)
Meyve Kanadı noktalı sirke sineği (Drosophila suzuki)
Mısır Batı mısır kök kurdu (Diabrotica virgifera)
Havuç Candidatus Liberibacter solanacearum
* Zararlı organizmanın konukçularının üretildiği tüm illerde
sürveyler yapılmaktadır.
-
19GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
Palmiye Kırmızı Böceği Patates Siğili
Karantina ve Eradikasyon Çalışmaları
Ülkemizde sınırlı alanlarda varlığı tespit edilen hastalık,
zararlı ve yabancı otlar ile bunların konukçularının bulaşık
olmayan alanlara taşınmasını ve yayılmasını önlemek için teknik ve
yasal tedbirler alınmaktadır. 2017 yılında karantina tedbiri alınan
zararlı organizmalar ve yürütülen çalışmalar Tablo 4’te
verilmiştir.
Tablo 4. Karantina ve Eradikasyon Çalışmaları
Sıra No Karantina etmeni İl Sayısı
Alan(da/adet) Tedbir
1 Patates siğili 17 38.265 da
Patates ve diğer konukçu bitki üretimi yasaklanmıştır.
2 Bakteriyel solgunluk ve patates kahverengi çürüklüğü 13 2.092
da
3 Patates halka çürüklüğü 9 3.112,5da
4 Patates kist nematodları 7 2.024 da
5 Karpuz bakteriyel meyve lekesi 1 28,671 da Karpuz ve diğer
konukçu bitki üretimi yasaklanmıştır.
6 Şarka virüsü 13 17.000 adet Bulaşık ağaçlar/fidanlar imha
edil-miştir.
7 Kestane gal arısı (Dryocosmus kuriphilus) 3 27.006 da
Biyolojik mücadele çalışmaları yürütülmektedir.
8 Palmiye kırmızıböceği 5 2.217 adetBulaşık ağaçlar imha
edilmiştir.
9 Turunçgil uzunantenli böceği (Anoplophora chinensis) 2 3.331
ağaç
10 Domates lekeli solgunluk virüsü 2 70.270 da Karantina
çalışmaları devam et-mektedir.
11 Kanadı noktalı sirke sineği (Drosophila suzuki) 36 0
Tuzaklarda tespit edildi. Karantina çalışmaları devam
etmektedir.
12 Lasioptera sp. 2 11.043 da Karantina çalışmaları devam
et-mektedir.13 Pamuk unlu biti (Phenacoccus solenopsis) 4 366
da
14 Turunçgil sarı damar açılması virüsü 1 12.250 ağaç Bulaşık
ağaçlar/fidanlar imha edil-miştir.
-
20 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Bitki Koruma Ürünleri ve Zirai Mücadele Alet ve Makineleri ile
İlgili Faaliyetler
Son zamanlarda bitki koruma ürünleri ile ilgili yaşanan
problemler, hâlihazırda kullanılması zorunlu olan mevcut barkod
programlarının etkin olarak kullanılmaması ve ihtiyacı
karşılamaması, bitki koruma ürün-leri ile ilgili izlenebilirliğin
bir sorun haline gelmesi gibi nedenler ile Bakanlığımızca “Bitki
Koruma Ürünleri Takip Programı” hazırlanmıştır.
Söz konusu program; Bakanlığımızın uhdesinde olup, kullanıcılar
açısından veya programda yer alacak verilerin gizliliği ve
korunması açısından herhangi bir risk oluşturmayacak şekilde
hazırlanmış ve bu risk-ler dikkate alınarak uygulamaya
konulmuştur.
Bakanlığımızca yapılan değerlendirmeler sonucunda karekod
sitemini içeren söz konusu “Bitki Koruma Ürünleri Takip Programı”
aşağıda yer alan takvime göre uygulamaya konulmuştur (Tablo 5).
Tablo 5. Bitki Koruma Ürünleri Takip Programı Uygulama Planı
Karekod sistemini içeren BKÜ takip programının uygulamaya
takvimi Tarih
1 Sıvı formülasyon Herbisitler 01 Ocak 2018
2 Sıvı formülasyon Fungusit 01 Mart 2018
3 Sıvı formülasyon İnsektisit 01 Mayıs 2018
4 Sıvı formülasyon Diğer 01 Temmuz 2018
5 Katı formülasyon Herbisit 01 Eylül 2018
6 Katı formülasyon Fungusit 01 Kasım 2018
7 Katı formülasyon İnsektisit 01 Ocak 2019
8 Diğer Bitki koruma ürünleri 01 Mart 2019
• Bitki koruma ürünleri Bakanlık-Sektör Eğitim ve Bilgilendirme
Toplantısı
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gıda ve Kontrol Genel
Müdürlüğü tarafından Bakanlık temsilcile-ri, Tarım İlaçları
Sanayici, İthalatçı ve Temsilcileri Derneği (TİSİT) ve Zirai
Mücadele İlaçları Üreticileri Derneği (ZİMİT) yetkilileri ile bitki
koruma ürünleri konusunda faaliyet gösteren 160 civarında fir-madan
yaklaşık 260 temsilcinin katılımı ile 30 Eylül 2017-02 Ekim 2017
tarihlerinde Antalya’da “Bitki Koruma Ürünleri Bakanlık-Sektör
Bilgilendirme Toplantısı” düzenlenmiştir. Toplantıda;
Ruhsatlandırma, etiketleme, ambalajlama, satış, ithalat, kontrol
vb. konularda yaşanan problemler,
-
21GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
• Bitki koruma ürünleri Bayi-Toptancı Eğitim ve Bilgilendirme
Toplantıları
Bitki koruma ürünleri bayi ve toptancılarının mevzuat bilgisi
eksikliğinin giderilmesi ve yeni uygulamaya konulacak Bitki Koruma
Ürünleri Takip Programının uygulanmasında sorun yaşanmaması
amacıyla be-lirli bir takvim çerçevesinde öncelikli olarak tarım
potansiyelinin yoğun olduğu iller (43 il) dikkate alına-rak 14-21
Ekim 2017 tarihlerinde 4 farklı Grupta 750 Bayi ve Toptancının,
23-24 Aralık 2017 Tarihinde diğer illerde (39 il) yer alan 75
bayinin, ayrıca 26-29 Ekim 2017 tarihleri arasında Türkiye Tarım
Kredi Kooperatifleri bünyesinde yer alan yaklaşık 550 bayinin
katılımıyla Antalya ilinde Eğitim ve Bilgilendir-me toplantıları
yapılmıştır. Yapılan toplantılarda; Ruhsatlandırma, etiketleme,
ambalajlama, satış, ithalat, kontrol vb. konularda yaşanan
problemler,Önümüzdeki dönemde uygulamaya konulacak Mevzuat ile
birlikte getirilecek yenilikler ve değişiklikler,Bitki koruma
ürünlerinin üretici ve ithalatçıdan başlamak üzere toptancı-bayi ve
üreticiye kadar olan
süreçte takibinin sağlanması amacıyla hazırlanmış ve 2018 yılı
itibariyle uygulamaya konulacak “Bitki Koruma Ürünleri Takip
Programı” nın tanıtılması, uygulanması, programa veri girişlerinin
yapılması,
Karekod siteminin oluşturulması için gereklilikler, konularını
kapsayan Eğitim ve Bilgilendirme yapılmıştır. Böylece yaklaşık
1.350 bayinin ayrıntılı olarak bilgilendirilmesi ve eğitilmesi
sağlanmıştır.
Önümüzdeki dönemde uygulamaya konulacak Mevzuat ile birlikte
getirilecek yenilikler ve değişiklikler,Bitki koruma ürünlerinin
üretici ve ithalatçıdan başlamak üzere toptancı-bayi ve üreticiye
kadar olan
süreçte takibinin sağlanması amacıyla hazırlanmış ve 2018 yılı
itibariyle uygulamaya konulacak “Bitki Koruma Ürünleri Takip
Programı”nın tanıtılması, uygulanması, programa veri girişlerinin
yapılması,
Karekod siteminin oluşturulması için gereklilikler, konularını
kapsayan Eğitim ve Bilgilendirme top-lantısı yapılmıştır.
-
22 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
• Bitki koruma ürünleri Bakanlık-İl Müdürlükleri Eğitim ve
Bilgilendirme Toplantısı
Bakanlığımız il müdürlüklerinde bitki koruma ürünlerinin
kontrolünde görevli yaklaşık 170 personelin katılımıyla Antalya
ilinde Eğitim ve Bilgilendirme toplantıları yapılmıştır. Yapılan
toplantılarda;
Bitki Koruma ürünleri ile ilgili yürürlükte olan mevzuat,
Önümüzdeki dönemde uygulamaya konulacak Mevzuat ile birlikte
getirilecek yenilikler ve değişiklikler,
Uygulamaya konulacak olan “Bitki Koruma Ürünleri Takip
Programı’nın tanıtılması, uygulanması, programa veri girişlerinin
yapılması,
Karekod siteminin oluşturulması için gereklilikler, konularını
kapsayan Eğitim ve Bilgilendirme top-lantısı yapılmıştır.
Yapılan bilgilendirme ve eğitim çalışmalarından sonra, 81 İl
Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğünde konu ile ilgili kişilerin
görevlendirilmesi, bütün bayi ve toptancıların sisteme aktarılması
ve erişim şif-relerinin verilmesi, aynı zamanda ruhsat sahibi
firmaların sisteme aktarılarak sisteme erişim şifrelerinin
verilmesi işlemleri yapılmakta olup, halen 81 ilde
yaygınlaştırılmaktadır.
Bitki Koruma Ürünleri Takip Sistemi ile karekod ile
izlenebilirliği sağlanmış olan bitki koruma ürünle-rinin üretim
veya ithalattan başlayarak geçtikleri her noktadan alınacak
bildirimlerle kullanıcıya kadar geçen bütün satış aşamaları ve son
olarak kime satıldığı kayıt altına alınacaktır.
Zirai mücadele alet ve makineleri ile ilgili olarak,
• Zirai mücadele alet ve makineleri Bakanlık-Sektör Eğitim ve
Bilgilendirme Toplantısı
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gıda ve Kontrol Genel
Müdürlüğü tarafından, Bakanlık temsilci-leri, TARMAKBİR
temsilcileri, Zirai Mücadele alet ve makineleri ile ilgili faaliyet
gösteren 36 civarında firmadan yaklaşık 75 temsilcinin katılımı ile
20-21 Ekim 2017 tarihlerinde Antalya’da “Zirai mücadele alet ve
makineleri Bakanlık-Sektör Bilgilendirme Toplantısı”
düzenlenmiştir. Toplantıda;
Mevzuat, ruhsatlandırma, satış, kontrol vb. konularda yaşanan
problemler,
Önümüzdeki dönemde uygulamaya konulacak Mevzuat ile birlikte
getirilecek yenilikler ve değişiklik-ler,
Önümüzdeki dönemde uygulamaya konulması planlanan “Zirai
mücadele alet ve makineleri Takip Programı’nın tanıtılması,
konularını kapsayan Eğitim ve Bilgilendirme yapılmıştır.
• Bitki koruma ürünleri ile Hammaddelerinin ithalatına esas
gümrüklerden numune alınması ile ilgili eğitim ve bilgilendirme
toplantısı
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gıda ve Kontrol Genel
Müdürlüğü tarafından, Bakanlık temsilci-
-
23GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
leri, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı temsilcileri, Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığı Temsilcileri ve bitki koruma ürünleri ve
hammaddelerinin ithalatının gerçekleştiği gümrük kapılarının
bulunduğu 6 adet il Müdürlüğü teknik elamanlarının katılımıyla
16-17 Kasım 2017 tarihlerinde Ankara’da “Eğitim ve Bilgi-lendirme
Toplantısı” düzenlenmiştir.
• Bitki Koruma Ürünleri ve Zirai Mücadele Alet ve Makineleri ile
İlgili Ruhsatlandırma İmal İzni, Piyasa Kontrolü Faaliyetleri
2017 yılında ruhsatlandırılan bitki koruma ürünleri ve zirai
mücadele alet ve makineleri ile bu ürünleri imal eden firmalara
verilen üretim izinleri, tavsiye alan bitki koruma ürünleri ve
piyasa kontrolleri konu-sunda yapılan çalışmalar Tablo 6’da
verilmiştir.
Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması ve
Kaydedilmesi
Bitki ve bitkisel ürünlerde bitki koruma ürünlerinin uzman
kişilerce önerilmesi, uygulanması ve gerek-li kayıtların tutularak,
güvenilir gıda üretimi ve izlenebilirliğin sağlanması “Bitki Koruma
Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması ve Kayıt İşlemleri Hakkında
Yönetmelik” kapsamında yapılmakta olup, yapılan işlemler Grafik
1’de verilmiştir.
Tablo 6. Bitki Koruma Ürünleri ve Zirai Mücadele Alet ve
Makineleri İzin ve RuhsatlarıBitki Koruma Ürünleri Zirai Mücadele
Alet ve Makineleri
Ruhsat 224 63Tavsiye 247 -Üretim İzni 10 9İhraç Amaçlı İmal İzni
134 -Piyasa Kontrolü 761 26
Grafik 1. BKÜ Reçete Yazma Yetkilisi ve ÜKD Durum Tablosu
17.209
448.744 / 22.750
44.637 / 45.031
0
50.000
100.000
150.000
200.000
250.000
300.000
350.000
400.000
450.000
500.000
Reçete Yazma YetkiliSayısı
Yetkili Uygulayıcı Sayısı/Denetlenen
Dağıtılan Üretici KayıtDefteri Sayısı/Denetlenen
Adet
BKÜ Reçete Yazma Yetkilisi ve ÜKD Durum (2017 Yılı)
Zararlı Risk Analizi Çalışmaları
Bitkisel ürün ihracat ve ithalatına yönelik olarak şimdiye
kadar; ithalata yönelik 39 ülkeden 17 ürün için ZRA amaçlı bilgi
istenmiş, ihracata yönelik ise 29 ülkeye 11 tohum, 28 adet yaş ürün
ve 15 adet kuru ürün olmak üzere toplam 54 ürün zararlı risk analiz
raporları gönderilmiştir. Ayrıca şu ana kadar 52 zararlı organizma
için zararlı risk analizi yapılmış olup, 5 zararlı organizma için
çalışmalar halen devam etmektedir.
-
24 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Hasat Öncesi Pestisit Denetimi
Taze meyve ve sebzede bağ, bahçe, tarla ve sera gibi üretim
yerinde ürünler piyasaya gönderilmeden tarladan sofraya güvenilir
gıda temini ve kalıntının önlenmesi amacıyla uygulanmaktadır.
Hasat öncesi pestisit denetimleri sonucunda yasaklı, tavsiye dışı
ve hatalı BKÜ kullanımı tespit edilen ürünlere imha veya hasadı
geciktirme ve ürün sahiplerine ise idari para cezası
uygulanmaktadır. Denetim faaliyetleri; 81 ilde, 43 farklı
üründe risk esasına göre yürütülmektedir. Bu kapsamda 2017 yılında
16.171 üretim yeri denetimi yapılmıştır (Grafik 2).
Bitki Koruma Ürünleri ve Zirai Mücadele Makineleri ile İlgili
Kontrol ve Denetimler
Bitki koruma ürünleri ile zirai mücadele alet ve makinelerinin
üretildiği ve satıldığı yerlerin denetlenmesi faaliyetleri Grafik
3’de verilmiştir
6.723 6.344
3.104
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
Meyve Sebze Diğer
Grafik 2. Hasat Öncesi Pestisit Denetim Grupları
Grafik 3. Bitki Koruma Ürünleri ile Zirai Mücadele Alet ve
Makine Denetimleri
68 20
7184 7148
152 152
4779 4779
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
Üretim TesisiSayısı
Üretim TesisiDenetim Sayısı
Bayi Sayısı Bayi DenetimSayısı
Adet
Bitki Koruma Ürünleri Zirai Mücadele Alet ve Makineleri
Bitki koruma ürünü ve teknik maddesi üretim tesislerinde yapılan
denetimlerde 1 adet üretim tesisinin izni iptal edilmiş, 4 adet
üretim tesisinde eksiklikler tespit edilmesi nedeniyle idari
yaptırım cezası uygu-lanmış ve eksikliklerin giderilmesi için 2
aylık süre verilmiştir. Zirai Mücadele Makineleri üretim
tesisle-rinde yapılan kontrollerde ise 1 adet üretim tesisinin imal
izni iptal edilmiştir.
RESMİ KONTROLLER
-
25GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
618
80 82 105
31 1
0
100
200
300
400
500
600
700
İkaz İhtar Para Cezası
Adet
Yaptırımlar
Bitki Koruma Ürünü Bayileri Zirai Mücadele Alet ve Makine
Bayileri
Grafik 4. Bitki Koruma Ürünü Bayileri ile Zirai Mücadele Alet ve
Makine Bayilerine Uygulanan Yaptırımlar
Ayrıca, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünce oluşturulan kontrol
ekibi tarafından 9 il’e gidilerek bitki koruma ürünleri ile ilgili
olarak gerek il müdürlüğünce yapılan çalışmalar gerekse bazı
bayiler yerinde kontrol edilmiş, tespit edilen eksiklikler il
müdürlüklerine bildirilmiştir. Bayilerde yapılan kontrollerde
satışa sunulmuş olan bitki koruma ürünlerinin etiket kontrolü
yapılmıştır. Etiketlerinde uygunsuzluk tespit edilen 31 adet bitki
koruma ürünü için idari yaptırım uygulanmıştır.
Ayrıca, bitki koruma ürünleri ile ilgili yürütülen piyasa
kontrolleri kapsamında ruhsatına esas spesifikas-yonuna uygun
olmadığı tespit edilen 15 adet bitki koruma ürünü için idari
yaptırım cezası uygulanmış, 5 adet bitki koruma ürününün ise
ruhsatı iptal edilmiştir.Bitki Koruma Ürünü Bayileri ile Zirai
Mücadele Alet ve Makine Bayilerinin Kontrolleri
2017 yılında yapılan kontroller sonucunda mevzuata aykırı
davrandıkları tespit edilen bitki koruma ürü-nü bayileri ile zirai
mücadele alet ve makine bayilerine uygulanan yaptırımlar Grafik
4’de verilmiştir.
Bitki Pasaportu Denetimleri
Bitki pasaportu sistemi bir iç karantina uygulaması olup amacı
üretim materyallerinin üretildiği yerde bitki sağlığı kontrollerini
yaparak karantina organizmalarından ari üretim materyallerinin
ticaretinin yapılmasını sağlamaktır. Bu kapsamda 2017 yılında 5.425
bitki pasaportu operatörü kayıt altına alınmış ve üretim yerleri
kontrol edilmiştir (Tablo 7).
Tablo 7. Bitki Pasaportu Uygulama ve DenetimleriBitki Pasaportu
Uygulama ve Denetimleri
İl Sayısı(Adet) Operatör Sayısı (Adet)
Yıllık Denetim Sayısı (Adet)
İdari yaptırım Sayısı (Adet)
Tutarı(TL)
Uygulama 81 5.425 9.991 12 48.893,59
-
26 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Hayvan Hastalıkları ile Mücadele
Hayvan ve hayvansal ürünlerden insanlara geçen (zoonoz)
hasta-lıklar nedeniyle toplum sağlığı ciddi olarak tehdit altında
kalabil-mektedir. Hayvan sağlığının güvence altına alınamadığı bir
ortam-da insan sağlığını korumak ve gıda güvenilirliğini temin
etmek mümkün değildir.
“Sağlıklı İnsan İçin Sağlıklı Hayvan” yaklaşımında, hayvan
sağlığı ve refahı, gıda güvenirliği ve halk sağlığı konularında
veteriner he-kimlerin önemli sorumlulukları bulunmaktadır.
Hayvan sağlığından ve veteriner hizmetlerinden sorumlu olan
Bakanlığımızca, her yönüyle stratejik bir sektör olan hayvancılı-ğa
gereken önem verilerek, hayvan hastalıklarının kontrol altına
alınabilmesi, eradikasyonunun sağlanması amacıyla “Oral Aşılama ile
Kuduz Hastalığının Kontrol ve Eradikasyonu Projesi”, “Hay-van
Hastalık ve Zararlıları İle Mücadele Projesi” ve “Aşı Üretim
Merkezi Kurulması Projesi” gibi ulusal ve uluslararası birçok proje
yürütülmektedir.
“HaySag-Hayvan Sağlığı ve Refahı” akıllı telefon uygulaması
geliştirilerek 2017 yılında kullanıma açıl-mıştır. “HaySag” akıllı
telefon uygulaması ile; Hayvan hastalıkları hakkında bilgi
edinilebilmekte, yayım-lanan hayvan sağlığı, hayvan hareketleri ve
hayvan refahı ile ilgili mevzuat takip edilebilmekte, Hayvan nakil
belgeleri görüntülenebilmekte, Büyükbaş ve küçükbaş hayvanların
ırk, cinsiyet, yaş bilgileri ve küpe numarası gibi bilgiler küpe
numarası üzerinde yer alan barkod ile sorgulanabilmektedir. Ayrıca
şüphe edilen hayvan hastalıkları en yakın İl Müdürlüğü Hayvan
Sağlığı ve Yetiştiriciliği/Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su
Ürünleri Şube Müdürlüğü kurumsal e-posta adresine
bildirilebilmektedir. Bakanlıkça yayınlanan hayvan sağlığı, hayvan
hareketleri ve hayvan refahı ile ilgili güncel duyuruların
yayınlanması mümkün olmaktadır. “HaySag” akıllı telefon uygulaması
Android ve IOS marketlerden akıllı telefonlara yüklenebilmektedir.
Söz konusu mobil uygulama ile vatandaşlar kurbanlık hayvanlarının
tür, ırk, cinsiyet ve özellikle yaş bilgilerini sorgulayabilecek,
yol kontrollerinde kolluk kuvvetleri hayvan bilgilerini kontrol
edebileceklerdir.
Sağlık taramaları
Bakanlığımızca sürdürülen sağlık taramaları ile hayvan
hastalıkları erken teşhis edilmekte, hastalıkların erken teşhis
edilmesi de insan ve hayvan sağlığının korunması açısından büyük
önem arz etmektedir.
Bakanlığımızca “korunma tedaviden daha kolay ve ucuzdur”
prensibi ile her yıl ülkemizde görülen ihbarı zorunlu hastalıklara
karşı mücadele programları oluşturulmaktadır. Bu programlar
çerçevesinde aşılama, kordon, karantina, temizlik ve dezenfeksiyon
çalışmaları yapılmaktadır.
Şap Hastalığı ile Mücadele
Şap hastalığına yönelik olarak “Bölgesel Risklerin Kademeli
Azaltılmasına Dayalı Şap Hastalığının Kont-rolü ve Eradikasyon
Eylem Planı» hazırlanmış ve 2014 yılı Ocak ayından itibaren
uygulamaya konul-muştur. Plan çerçevesinde yapılacak çalışmalar ile
Trakya’nın aşılı ariliğinin sürdürülmesi, Anadolu’da ise Ülkemizin
şap hastalığından aşılı ariliği hedeflenmiştir. 2025 yılına kadar
ülkemizin tamamı şap has-
HAYVAN SAĞLIĞI FAALİYETLERİ
-
27GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
talığından aşısız ari statüsüne ulaştırmak amacıyla Bursa,
İzmir, Konya, Erzurum ve Şanlıurfa İllerinde farkındalığı artırmak
üzere çalıştay düzenlenmiştir.
Aşı içerisindeki antijen miktarı arttırılarak koruyucu doz
değeri 3PD50 den 6PD50’ye çıkarılmış, böylece aşının kalitesi
arttırılarak hastalıkla mücadelede etkinlik sağlanmıştır.
Şap Enstitüsü tarafından genel bütçe imkanları ile üretilen şap
aşıları hayvan sahiplerinden aşı ücreti alın-madan uygulanmaktadır.
01.01.2018 tarihinden itibaren ise aşılama ve serumlama ücreti
kaldırılmıştır.
2015 yılında Bursa ve Konya illerinde, 2016 yılında Çanakkale,
Samsun ve İzmir illerinde, 2017 yılında Diyarbakır ve İzmir
illerinde Şap hastalığında “Tam Zamanlı Saha Tatbikatı ve Salgın
Yönetimi Eğitimi” yapılmıştır. Söz konusu tatbikat 2018 yılında
İzmir ve Edirne illerinde yapılacaktır.
Kuduz Hastalığı ile Mücadele
Kuduz hastalığı ile mücadele hem yaban hayatında havadan aşılama
ile hem de sahipli ya da sahipsiz kedi ve köpeklerin aşılanması
yolu ile sürdürülmektedir.
Hastalığının kontrol altına alınması amacıyla Avrupa Birliği
destekli olarak “Kuduz Hastalığına Karşı Ağızdan Aşılama Projesi”
2014-2016 yıllarında uygulanmıştır. Proje kapsamında yılda bir kez
olmak üzere 3 yıl süreyle yaban hayatına karşı, 105 Bin km²
ormanlık ve kırsal alanda havadan aşılama çalışması yapılmış, her
uygulama döneminde yaklaşık 1.9 Milyon adet aşılı yem
kullanılmıştır. Söz konusu projenin devamı niteliğinde 2018 yılı
Sonbaharında başlayacak yeni bir proje hazırlanmış olup, bu
kapsamda 3 yıl süreyle yılda iki kez olmak üzere toplam 6 uygulama
yapılacak, her bir uygulama döneminde 4.5 Milyon adet aşılı yem
kullanılarak, 225 Bin km² ormanlık ve kırsal alanda havadan aşılama
çalışması yapılacaktır.
Yabani hayvanlara yönelik aşılamanın yanında, evcil ve sokak
kedi ve köpeklerine uygulanmak üzere Ba-kanlığımız bütçesinden her
yıl kuduz aşısı alınmakta ve aşı bedeli alınmadan uygulanmaktadır.
2017 yılı içerisinde 619.890 kedi-köpek aşılanmıştır.
Brusella Hastalığı ile Mücadele
Brusella hastalığı ile mücadele, konjuktival aşı kullanılarak
sürdürülmektedir. Aşılar Pendik Veteriner Kontrol Enstitü Müdürlüğü
tarafından üretilmekte, ihtiyaç duyulduğunda bütçe imkanları
dahilinde özel sektörden aşı satın alınmaktadır. Aşılar
yetiştiricilerden aşı ücreti alınmadan uygulanmaktadır.
Hastalıkla mücadele amacı ile aşılamanın yanında, atık yapan
hayvanlarda ve bu hayvanların bulunduğu işletmede izleme
yapılmaktadır. Son yıllarda yapılan çalışmalar ile mihrak
sayılarında önemli düşüşler gözlenmiştir.
Koyun Keçi Vebası Hastalığı ile Mücadele
Bakanlığımız Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü
Müdürlüğü tarafından üretilen PPR aşıları Ülkemiz genelinde
yetiştiricilerden aşı ücreti alınmadan koyun ve keçilere
uygulanmaktadır.
2017 yılında aşılama programı kapsamında, Trakya’da tüm küçükbaş
hayvanlar, Anadolu’da ise hastalık mihraklarındaki tüm hayvanlar
ile yeni doğan hayvanlar ve daha önce aşılanmamış ergin hayvanlar
aşı-lanmıştır.
Tavuk Vebası Hastalığı ile Mücadele
Hastalık 2015 yılında Kastamonu, Balıkesir ve Manisa illerinde
tespit edilmiş olup, 2.047.271 adet ka-natlı hayvan itlaf ve imha
edilmiştir. Söz konusu mihraklarda yapılan çalışmaların ardından
15.08.2015 tarihinde Dünya Hayvan Sağlığı Teşkilatına (OIE)
Ülkemizin hastalıktan ari olduğu bildirilmiştir.
2015, 2016 ve 2017 yıllarında tüm ülkemizi kapsayacak şekilde
hastalık hakkında aktif survey çalışması
-
28 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
yapılmıştır. Ayrıca klinik survey çalışmaları da devam
etmektedir.
Avian İnfluenza Acil Eylem Planı kapsamında oluşturulan Ulusal
Hastalık Kriz Merkezi toplantıları ya-pılmakta olup, toplantı
kararları ilgili paydaşlar ile paylaşılmaktadır. Söz konusu Acil
Eylem Planı 2017 yılında güncellenerek yayınlanmıştır.
Hastalığın çıkması durumunda ihracatın kesilmemesi amacıyla
yayınlanan İhbarı Mecburi Tavuk Vebası (Avian İnfluenza)
Hastalığından Ari Bölgelerin Tanımlanması ve İlanı Hakkında Talimat
kapsamında 81 ilimiz hastalıktan ari bölge olarak ilan edilmiş
olup, 2017 yılında bu Talimat kapsamında survey planları
hazırlanarak uygulanmıştır.
Hastalığa hazırlıklı olmak amacıyla 2005 yılından bu yana Gerçek
Zamanlı Tatbikatlar yapılmaktadır. Tatbikatlar 3 gün masa başı
eğitimi, 1 gün saha uygulaması ve 1 gün değerlendirme şeklinde
gerçekleşti-rilmektedir. 2016 yılında Bursa, Erzurum, Konya ve
Denizli, 2017 yılında Nevşehir ve Şanlıurfa illerinde yapılan
tatbikat 2018 yılında Mersin ve Ordu illerinde yapılacaktır.
Sığırların Nodüler Ekzantemi Hastalığı ile Mücadele
Vektörlerle bulaşan ve çok uzak mesafelere yayılabilen
Sığırların Nodüler Ekzantemi (Afrika Hastalığı) Ülkemizde ilk
olarak 01.08.2013 tarihinde görülmüştür. Hastalığın kontrolü için
sineklerle mücadele, hasta hayvanların itlafı, aşılama, kordon,
karantina, temizlik ve dezenfeksiyon uygulamaları
yapılmakta-dır.
Sığırların Nodüler Ekzantemi hastalığının kontrolü amacı ile
koyun keçi çiçek hastalığı aşısı güvenilir olarak
uygulanabilmektedir. Sığırların Nodüler Ekzantemi hastalığı ile
mücadele amacı kapsamında 2013 yılında hastalık görülen iller ile
bu illere sınır illerimizde bulunan büyükbaş hayvanlar 2014 yılı
aşılama programına alınmıştır. 2015, 2016 ve 2017 yıllarında ise
tüm iller aşı programına alınarak büyükbaş hay-van varlığının
tamamının aşılanması amaçlanmıştır.
Sığırların Nodüler Ekzantemi hastalığı 2014 yılında tazminatlı
hayvan hastalıkları arasına alınmıştır. Hastalığa yakalanan
hayvanlar tazminatlı olarak itlaf ve imha edilmektedir. Tazminat
oranı 2015 yılın-dan itibaren 4/4 oranına yükseltilmiş olup, itlaf
edilen hayvan kıymet takdirlerinin tamamı yetiştiricilere
ödenmektedir.
Mavidil Hastalığı ile Mücadele
Vektörlerle bulaşan Mavidil hastalığı uzun bir aradan sonra
ülkemizde yeniden 12 Ağustos 2014 tarihinde görülmüştür. Mavidil
hastalığına karşı Etlik Veteriner Kontrol Merkez Araştırma
Enstitüsü Müdürlüğü tarafından aşı üretilmektedir. Mavidil
hastalığının yayılmasının engellenmesi için riskli illerde bulunan
küçükbaş hayvanlar aşılama programına alınmış ve aşılanmıştır.
Aşılama ile birlikte kordon ve karantina tedbirleri ile sivrisinek
mücadelesi yapılmaktadır.
Etlik Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü tarafından
başlatılan, Mavidil hastalığının kontrolü amacı ile gebe hayvanlara
uygulanabilecek inaktif aşı üretimi çalışmaları ve söz konusu
aşıların sığır ve keçilerde de kullanılabilmesi çalışmaları devam
etmektedir.
Kene İlaçlama Programı
Bakanlığımız ve Sağlık Bakanlığı koordinasyonu ile yürütülen
ilaçlamalar ile kene popülasyonunun azal-tılması ve bu sayede de
kenelerin sebep olduğu başta Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığı
olmak üzere diğer hastalıkların insanlara bulaşmasının önlenmesi
hedeflenmiştir. 2017 yılında 13 ilde 92.128 işletme-de 2.765.543
adet büyükbaş ve 397.360 adet küçükbaş hayvana ilaç uygulaması
yapılmıştır.
-
29GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
Epidemiyoloji Faaliyetleri
Ülkemiz hayvancılığı için büyük tehdit oluşturan ve ekonomik
kayıplara neden olan bulaşıcı hayvan hastalıklarının epidemiyolojik
takibi Genel Müdürlüğümüzce koordine edilmektedir. Bakanlık,
Veteriner Enstitü Müdürlükleri ve İl Müdürlüklerinde oluşturulan ve
birbiriyle koordineli olarak çalışan Epide-miyoloji Birimleri
tarafından bulaşıcı hayvan hastalıklarının kontrolü ve nihai
eradikasyonu çalışmaları çerçevesinde mihrak araştırması, mücadele
yöntemlerinin izlenmesi ve değerlendirilmesi, verilerin analizi ile
güncel ve epidemiyolojik kriterlere uygun raporların hazırlanması
faaliyetleri yürütülmektedir.
Bu kapsamda, epidemiyolojik verilerin izlenebilirliğini sağlamak
için Veteriner Bilgi Sistemi (VETBİS) de Epidemiyoloji birimi
tarafından yürütülmektedir. Geçmiş yıllarda olduğu gibi 2017 yılı
içerisinde de Veteriner Bilgi Sistemi İl Sistem Sorumlularına
yönelik saha personelinin talep ve önerilerinin alındığı ve 6 aylık
ile yıllık değerlendirmelerin yapıldığı 2 (iki) eğitim ve
değerlendirme toplantısı gerçekleştiril-miş olup, bunların ilki
22-26 Mayıs 2017 tarihinde gerçekleştirilmiş ve 340 personele
eğitim verilmiştir. İkincisi 6-17 Kasım 2017 tarihleri arasında
gerçekleştirilmiş olup, eğitime 500 teknik personel katılım
sağlamıştır.
Bakanlığımız bünyesinde sahada görev yapmakta olan veteriner
hekimler tarafından hastalıkların epi-demiyolojik olarak
incelenmesi, filyasyon ve bulaş kaynaklarının izlenmesi açısından
teknik kapasitesini geliştirmek amacıyla Gıda ve Kontrol Genel
Müdürlüğü koordinasyonunda ve Avrupa Şap Hastalığı Ko-misyonunun
(EuFMD) teknik desteği ile 4 grup halinde 2017 yılı Şubat ve Mart
aylarında toplamda 126 Epidemiyoloji İl Birim sorumlusunun
katılımının sağlandığı “Mihrak Araştırması ve Klinik Surveylans”
çalıştayları yapılmıştır.
Yine teknik kapasite gelişimi sağlanması açısından EuFMD teknik
desteği ile Haziran ayında sahada gö-revli 155 Veteriner Hekimin
katılım sağladığı ve bir ay boyunca devam eden web tabanlı uzaktan
eğitim (e-learning) programı gerçekleştirilmiştir.
2017 yılı Hayvan Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele Programı
çerçevesinde yürütülen önemli faa-liyetler ile ilgili sonuçlar
aşağıdaki şekilde verilmiştir.
Grafik 5. Hayvan Hastalıkları İle Mücadele
12.230.625
12.226.034
960.700
1.853.502
4.026.249
2.348.364
346.864
352.532
97.150
642.637
12.089.809
4.569.693
11.575.561
14.199.323
14.604.761
2.377.669
2.313.629
4.771.439
2.604.630
382.806
280.215
143.100
619.890
13.459.956
1.699.648
13.864.033
0 5.000.000 10.000.000 15.000.000 20.000.000
Şap-Büyükbaş (İlkbahar)
Şap-Büyükbaş (Sonbahar)
Şap-Küçükbaş
Sığır Brusellozu
Koyun-Keçi Brusellozu
Koyun-Keçi Çiçek Hastalığı
Şarbon-Büyükbaş
Şarbon-Küçükbaş
Sığır Tüberkülozu
Kuduz (Kedi-Köpek)
Koyun-Keçi Vebası
Mavidil
Lumpy Skin Disease
2017 Yılı 2016 Yılı
-
30 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
6-17 Kasım 2017 tarihleri arasında gerçekleştirilen eğitime
Epidemiyoloji İl Birim Sorumluları da dahil edilerek toplamda
hayvan hastalıkları ile mücadele de görev alan 320 personele
Epidemiyoloji konusunda teknik eğitim verilmiştir.
Bu eğitimlerden elde edilen çıktılarla 2017 yılı içerinde Genel
Müdürlük ve İl Müdürlüğü personeli ta-rafından yapılan 219 ihbarı
mecburi hastalık mihrakının epidemiyolojik olarak incelenmesi ve
geri-ileri izleme yapılması sonucu 39 mihrak belirlenmiş ve kontrol
altına alınmıştır.
Veteriner Bilgi Sisteminde hastalıkların etkin analizi,
izlenmesi ve veri yönetimini sağlamak amacıyla “Epidemiyoloji”
ekranı oluşturulmuş ve bu ekranla iliği çalışmalara devam
edilmektedir. Ayrıca saha per-soneline yönelik eğitim
faaliyetlerini organize etmek amacıyla e-learning ekranı
yapılandırma çalışmaları-na da devam edilmektedir.
Hayvan Hareketleri
Ülkemizde sığır cinsi ve koyun keçi türü hayvanlar küpelenerek
hayvan kayıt sistemlerinde (Türkvet ve KKKS) kayıt altına
alınmaktaydı. Türkvet ve Koyun Keçi Kayıt Sistemi (KKKS), Tarım
Bilgi Sistemi Pro-jesi kapsamında yer alan Hayvancılık Bilgi
Sistemi (HAYBİS)’nde birleştirilerek; tüm hayvan türlerinin tek bir
sistemde kaydedileceği Hayvan Kayıt Sistemi (TÜRKVET) ile hastalık,
aşılama, numune takibi sistemlerinin yer alacağı Veteriner Bilgi
Sistemi 30 Haziran 2016 tarihinde uygulamaya konulmuştur.
Sığır cinsi hayvanlar il içinde pasaportla, koyun ve keçi türü
hayvanlar nakil belgesi ile hareket etmekte, iller arası canlı
hayvan ve hayvansal ürün sevkleri resmi veteriner hekim tarafından
düzenlenen veteriner sağlık raporları ile yapılmaktadır.
Resmi ve özel kesimhanelerden elde edilen hayvansal ürünler
resmi veteriner hekimler tarafından sevk edilmektedir.
Yurtiçi canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin iller arası
sevklerinde düzenlenmesi zorunlu olan Veteriner Sağlık Raporları
TÜRKVET üzerinden düzenlenmeye başlanmış olup, yurtiçi hareketler
kontrol altına alınmıştır. Hareketlerin kontrol altına alınması
hayvan hastalıkları ile mücadeleye olumlu katkı sağlamış-tır (
Grafik 6).
1.776.847 1.455.865 1.709.506
6.395.434 6.735.571 6.994.212
0
1.000.000
2.000.000
3.000.000
4.000.000
5.000.000
6.000.000
7.000.000
8.000.000
2015 2016 2017
Sevk Sayısı Büyükbaş Sevk Sayısı Küçükbaş
Grafik 6. Yıllara Göre Sevk Sayıları
-
31GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
Hayvan Satış Yerleri
Ülkemizde hayvan satış yerleri, 24.12.2011 tarih ve 28152 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan “Hay-van Satış Yerlerinin
Ruhsatlandırılma ve Denetleme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik”
çerçevesinde ruhsatlandırılmaktadır. Bu kapsamda ülkemizde 119
Hayvan Pazarı ve 19 Hayvan Borsası olmak üzere toplam 138 ruhsatlı
hayvan satış yeri bulunmaktadır.Kurban Faaliyetleri
Ülkemizde kurban faaliyetleri Bakanlığımızın da yer aldığı
Bakanlıklar Arası Kurban Hizmetleri Kuru-lu Kararı doğrultusunda
her yıl Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yayımlanan Kurban
Hizmetlerinin Uygulanmasına Dair Tebliğ çerçevesinde
yürütülmektedir. Kurbanda kesilen hayvan sayıları Grafik 8’de
verilmiştir.
40.866
37.450
20.757
31
41
11.750
39.121
36.831
20.782
64
66
15.314
41.303
39.172
22.516
69
66
14.882
0 20.000 40.000 60.000
Bakıcı Yeterlilik Belgesi
Sürücü Yeterlilik Belgesi
Tip-1 Nakliyeci Yetki Belgesi
Tip-2 Nakliyeci Yetki Belgesi
Uzun Yol Nakil Aracı Onay Belgesi
Satıcı Çalışma İzin Belgesi
SERT
İFİK
A AD
I
2017
2016
2015
Grafik 7. Sertifikasyon Çalışmaları
Grafik 8. Kurbanda Kesilen Hayvan Sayıları
867.652 923.751 817.805
2.716.336 2.939.252
2.720.271
0
500.000
1.000.000
1.500.000
2.000.000
2.500.000
3.000.000
3.500.000
2015 2016 2017
Büyükbaş (Adet) Küçükbaş (Adet)
Nakilde Hayvan Refahı ve Satıcıların Kayıt Altına Alınmasına
İlişkin Faaliyetler
Nakilde hayvan refahı kapsamında gerçek ve tüzel kişi ve
kuruluşlara ait nakil araçlarının taşıyacağı teknik ve sağlığa
uygun asgari şartlar belirlenerek, nakil sırasında hayvanlara
refakat eden bakıcılar ile nakil araç-larının sürücülerine
yeterlilik belgesi, nakil yapan nakliyecilere yetki belgesi ve
hayvan naklinde kullanılan araçlara onay belgesi verilerek veri
tabanında kayıt altına alınmaktadır. Hayvan ticareti yapan
satıcılar, hayvan hastalıklarının yayılmasını engellemek ve teknik,
hijyenik ve sağ-lıklı şartlarda çalışmalarını sağlamak amacıyla
kayıt altına alınmaktadır. Nakilde hayvan refahı ve satıcıların
kayıt altına alınması kapsamında yapılan belgelendirme
(sertifikas-yon) çalışmaları aşağıda verilmiştir.
-
32 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Bakanlığımızca kurbanlık hayvan alımlarında, sevklerinde ve
kesimlerinde dikkat edilecek hususlar ile kurban etinin muhafazası
hakkında vatandaşlarımızın bilgilendirilmesi amacıyla kurban
rehberi ile kur-banlık hayvanların ırk, yaş ve cinsiyetinin
sorgulanabildiği “HaySag”isimli mobil uygulamanın tanıtımı amacıyla
afiş bastırılmıştır.
Trakya’ya Hayvan Sevkleri
Hayvanların en az 3 ay sevk edilecekleri işletmede bulunmaları,
1 ay karantina altına alınmaları, bu süre içerinde yarıçapı 10
km’lik çevre alanında şap hastalığı görülmemesi ve Şap Enstitüsü
tarafından yapı-lan testte hastalık bulaştırma riskini
taşımadıklarının tespit edilmesi durumunda söz konusu hayvanların
Trakya’ya sevkine izin verilmektedir. Şap Enstitüsü’nden alınan
verilere göre; 2017 yılında Kurban Bay-ramında 11.575 büyükbaş,
9.001 küçükbaş hayvan Anadolu’dan Trakya’ya geçmek üzere onay
almıştır.
Kimliklendirme Faaliyetleri
Ülkemizde sığır cinsi ve koyun keçi türü hayvanlar, hayvan
hareketlerinin ve hayvan hastalıklarının daha etkin kontrolünü
sağlamak, ülkesel ya da bölgesel eradikasyon programlarının etkin
yürütülmesini desteklemek, ilgili birimlerce gerekli sağlık, ıslah,
istatistik ve destekleme ödemeleri kayıtlarının daha dü-zenli
tutulması ve değerlendirilmesi amacıyla plastik kulak küpeleriyle
tanım-lanarak AB’ye uyumlu hayvan kayıt sistemlerinde kayıt altına
alınmaktadır.
Sığır cinsi hayvanlar Türkvet veri tabanına, koyun ve keçi türü
hayvanlar ise Koyun Keçi Kayıt Sistemi’ne (KKKS) kaydedilmekteydi.
Türkvet ve Koyun Keçi Kayıt Sistemi (KKKS), Tarım Bilgi Sistemi
Projesi kapsamında yer alan Hayvancılık Bilgi Sistemi (HAYBİS)’nde
birleştirilerek; tüm hayvan türlerinin tek bir sistemde
kaydedileceği TÜRKVET 30 Haziran 2016 tarihinde uygulamaya
konulmuştur (Grafik 9).
Grafik 9. Yıllara Göre Kaydedilen Hayvan Sayıları
4.501.566 4.595.416
7.990.705
13.927.148 14.522.783
19.608.327
0
5.000.000
10.000.000
15.000.000
20.000.000
25.000.000
2015 2016 2017
Kaydedilen Hayvan Sayısı Büyükbaş Kaydedilen Hayvan Sayısı
Küçükbaş
-
33GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
Veteriner Laboratuvar Hizmetleri ve Ruhsatlandırma
2017 yılında Bakanlığımıza bağlı Veteriner Kontrol Enstitü
Müdürlüklerinde, 1.457.845 numunede 1.925.648 analiz
yapılmıştır.2017 yılsonu itibariyle; toplam 6.132 muayenehane, 63
poliklinik, 54 hayvan hastanesi, Bakanlığımıza bağlı Enstitülerle
birlikte 38 adet veteriner teşhis ve analiz laboratuvarı, 138 deney
hayvanı kuruluşu faa-liyetine devam etmektedir.Veteriner Tıbbi
Ürünler İçin İyi Üretim Uygulamaları (GMP)
Üretim yerlerinin Bakanlığımız GMP denetçileri tarafından
denetimi sonrasında iyi üretim uygulamaları koşullarını sağlayan
tesislere iyi üretim uygulamaları (GMP) sertifikası ve üretim yeri
izin belgesi düzen-lenmektedir.Genel Müdürlüğümüz tarafından
yurtdışında faaliyet yürüten üretim yerlerinin PIC/S üyesi
otoritelerin-den almış oldukları GMP sertifikalarının kabul
edilmesi için verilen süre sona ermiş olup, 05.05.2017 tarihi
itibariyle PIC/S üye otoritelerinden GMP sertifikası almış
tesislerde denetim kapsamına alınmıştır. Bu kapsamda; PIC/S üyesi
otoritelerinden GMP sertifikası almış 103 adet üretim tesisi GMP
denetimi başvurusu yapmış olup, bunlardan 11 adet üretim tesisi
2017 yılında denetlenmiş, kalan üretim tesisleri-nin 2018 yılında
denetim planlaması yapılmıştır (Tablo 8).
Pazarlama İzin Sistemi
2017 yılı içerisinde, 36 adedi veteriner biyolojik ürün olmak
üzere, toplam 280 adet veteriner tıbbi ürün, Veteriner Tıbbi Ürün
Komisyonu tarafından incelenmiş 45 adedi ilaç, 7 adedi de biyolojik
ürün olmak üzere toplam 52 adet veteriner tıbbi ürüne pazarlama
izni düzenlemiştir. Genel Müdürlüğümüzce 2017 yılında 132 adet yeni
pazarlama izni başvuru dosyasının ön incelemesi
gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte 2017 yılı içerisinde 222
adet tıbbi olmayan veteriner sağlık ürününe izin belgesi
verilmiştir. 2017 yılı içerisinde geçerliliği sona eren 150 adet
veteriner tıbbi ürünün geçerlilik süreleri 5 yıl daha uzatılmıştır.
Bakanlığımızdan izinli veteriner tıbbi ürünlerle ilgili 1000’i
aşkın değişiklik başvurusu incelenerek sonuçlandırılmıştır.Temsilci
Veteriner Ecza Depoları ve Veteriner Ecza Depoları ile İlgili
Faaliyetler
16.11.2017 tarih ve 30242 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
Veteriner Tıbbi Ürünler Hakkında Yö-netmelikte Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik ile veteriner ecza deposu ve temsilci
veteriner ecza depolarına ruhsat verme yetkisi İl Müdürlüklerine
devredilmiştir. Bu kapsamda yapılan çalışmalar Tablo 9’da
verilmiştir.
Tablo 8. GMP Denetimi ve Üretim Yeri İzin Faaliyetleri
GMP Denetim ve Üretim Yeri İzin Faaliyetleri Sayısı
Verilen Üretim Yeri İzni Sayısı 3
GMP Sertifika Başvurusu Sayısı 43
Uygunluğu Kabul Edilerek Gerçekleştirilen Denetim Sayısı 43
Türkiye’de Gerçekleştirilen Denetim Sayısı * 7
Yurtdışında Gerçekleştirilen Denetim Sayısı* 6
Genel Müdürlüğümüz Tarafından GMP Sertifikası Verilen Yurtdışı
Üretim Yeri Sayısı 6
Genel Müdürlüğümüz Tarafından GMP Sertifikası Verilen Yurtiçi
Üretim Yeri Sayısı 9
Genel Müdürlüğümüzce PIC/S Uygunluğu Yönünden İncelenen Yurtdışı
GMP Sertifikası Sayısı 153
Genel Müdürlüğümüzce PIC/S Uygunluğu Yönünden Kabul Edilen
Yurtdışı GMP Sertifikası Sayısı 105
-
34 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Tablo 9. Depo Ruhsatlandırılma FaaliyetleriDepo Ruhsatladırma
Faaliyetleri Sayısı
Toplam Veteriner Ecza Deposu Sayısı 162Toplam Temsilci Veteriner
Ecza Deposu Sayısı 7Verilen Veteriner Ecza Deposu Ruhsat Sayısı
5Verilen Temsilci Veteriner Ecza Deposu Ruhsat Sayısı 0Verilen
Toplam Veteriner / Temsilci Veteriner Ecza Deposu Ruhsat Sayısı
5İptal Edilen Veteriner / Temsilci Veteriner Ecza Deposu Ruhsat
Sayısı 0Askıya Alınan Veteriner / Temsilci Veteriner Ecza Deposu
Ruhsat Sayısı 0
İştigal İzin İşlemleri
Gerçek veya tüzel kişilerin veteriner tıbbi ürünlerin
ruhsatlandırılması ve pazarlamasını yapabilmek için Genel
Müdürlüğümüze yaptıkları başvurular değerlendirilmekte ve başvuru
uygun bulunanlara müraca-atçılara iştigal izin belgesi
düzenlenmektedir (Grafik 10).
164
6 6 0
20406080
100120140160180
2016 yılı öncesi 2016 2017
İştigal İzini Alan ve Pazarlama İzin Sorumlusu Atayan Firma
Sayısı
2016 yılı öncesi 2016 2017
Grafik 10. İştigal İzin İşlemleri
Satış İzin İşlemleri
Satış izin belgesi pazarlama izni verilmiş bir veteriner tıbbi
ürünün, üretildikten veya ithal edildikten sonra piyasaya arz
edilebilmesi için Bakanlıkça verilen belgedir. Bu kapsamda 2017
yılında veteriner biyolojik ürün dışındaki 16 adet veteriner tıbbi
ürüne, Pendik Veteriner Kontrol Enstitüsünde analizi yapılarak,
satış izni düzenlenmiştir.
Tıbbi Ürün Takip Faaliyetleri
Genel Müdürlüğümüz ülke genelinde perakende satış “Veteriner
Tıbbi Ürün Perakende Satış İzni” almış yerlere ilişkin liste
Bakanlığımız internet sayfasında güncel olarak yayınlamaktadır
(Tablo 10, 11). Vete-riner tıbbi ürün takibi kapsamınca Veteriner
Hekimlerin elektronik reçete düzenleyebilmeleri amacıyla Elektronik
Reçete (E-Reçete) ve Veteriner İlaçları Takip Sistemi (VİTS)
yazılımları tamamlanmış, sisteme Bakanlığımızdan izinli ilaçlar,
üretim yerleri, toptan ve perakende satış noktaları tanımlanmış ve
2018 yılı itibari ile her iki sistem ülke genelinde uygulamaya
geçirilecek hale getirilmiştir.
-
35GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
Farmakovijilans Faaliyetleri
Farmakovijilans, veteriner tıbbi ürünlerin istenmeyen etkileri
ve ürünlere bağlı diğer muhtemel sorunların saptanması,
tanımlanması, değerlendirilmesi ve önlenmesi ile ilgili çalışmalar
olup, pazarlama izin sahibi gerçek tüzel kişiler ürünlerini ilk kez
satışa sunabilmek için görevlendireceği bir veteriner hekim adına
Farmakovijilans Sorumlusu Belgesi almak zorundadır (Tablo 12).
Ayrıca Genel Müdürlüğümüz veteriner tıbbi ürünlerin istenmeyen
etki bildirimlerini değerlendirerek buna ilişkin Farmakovijilans
çalışmalarını yürütmektedir (Tablo 13).
Tablo 10. İzinli Veteriner Tıbbi Ürün Perakende Satış
Yerleriİzinli Veteriner Tıbbi Ürün Perakende Satış Yerleri
Sayısı
Perakende Satış İzni Alan 5.697Perakende Satış İzni İptal Edilen
277
Tablo 11. Veteriner Tıbbi Ürün Temin İzinli YerlerVeteriner
Tıbbi Ürün Temin İzinli Yerler Sayısı
İzin Alan İşletme 586İzni İptal Edilen İşletme 44Veteriner Tıbbi
Ürün Temin İzni Verilen Kamu Kurumu 161
Tablo 12. Farmakovijilans FaaliyetleriYılı Düzenlenmiş Belge
Sayısı İptal Edilen Belge Sayısı
2016 28 -2017 4 1
Tablo 13. Farmakovijilans Bildirimleri
Yılı Periyodik Güvenlik Güncelleme Raporuİstenmeyen Etki
Bildirimi
2016 6 152017 10 35
Veteriner Biyolojik Ürünlerin Soğuk Zincir Koşullarının
İzlenmesine Yönelik Faaliyetler
Veteriner Biyolojik Ürünlerin Ve Soğuk Zincir Koşullarının
İzlenmesi Projesi için 16.543.000 TL tutarın-da ödenek
sağlanmıştır. 2018 yılında proje başlatılacak olup, 2020 yılında
proje tamamlanacaktır.
Veteriner Tıbbi Ürün Tanıtım Faaliyetleri
Veteriner Tıbbi Ürün Tanıtım Kılavuzu 2017 yılı içerisinde
yayımlanmıştır. Kılavuz kapsamında veteriner tıbbi ürün tanıtım
temsilcileri için Yeterlilik Belgesi düzenlenmeye başlanmıştır.
Yine kılavuz kapsamında veteriner tıbbi ürün tanıtım faaliyetleri
için izin verme işlemleri başlatılmıştır. 2017 yılı içerisinde
düzen-lenen Tanıtım Temsilcisi Belge Sayısı 533 adet olup, İzin
Verilen Tanıtım Faaliyeti Sayısı ise 81 adettir.
Veteriner Tıbbi Ürün Fiyatlarının İzlenmesi Faaliyetleri
5996 sayılı Kanun gereğince veteriner tıbbi ürünler piyasaya
fiyat etiketleri ile sunulmakta ve pazarlama izin sahipleri her yıl
ürün fiyatlarını Bakanlığa bildirmektedir. Bakanlığımız bu yolla ve
saha kontrollerin-
-
36 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
de ülkemizdeki veteriner tıbbi ürün fiyatlarını izlemekte ve
gerekmesi halinde ürün fiyatlarında düzenle-melere
gidebilmektedir.
Gıda Kaynaklı Zoonotik Etkenlerin İzlenmesi ile İlgili
Faaliyetler
Salmonella ve Belirlenmiş Diğer Gıda Kaynaklı Zoonotik
Etkenlerin Kontrol Altına Alınması Yönetmeliği gereği Salmonella
kontrol programının hazırlanabilmesi için ihtiyaç duyulan survey
çalışması, 2014-2017 yılları arasında Türkiye Bilimsel ve Teknik
Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından desteklenerek An-kara
Üniversitesi Veteriner Fakültesi ve Genel Müdürlüğümüz işbirliği
ile yürütülen ‘Kanatlı Hayvanlar-dan ve Gıdalardan Salmonella
İzlenmesi ve Kontrol Programlarının Geliştirilmesi Projesi’
kapsamında yapılmış ve bu proje ile elde edilen bilimsel veriler
ışığında “Ulusal Salmonella Kontrol Programı” hazır-lanmıştır.
Antibiyotiklere dirençli bakterilerin yol açtığı infeksiyonlar
tüm dünyada en önemli halk sağlığı prob-lemlerinden birini
oluşturmaktadır. İnsanlar ve hayvanlar söz konusu patojenler ile
hastalandıklarında normal şartlarda antibiyotik kullanımı sonucu
iyileşmesi beklenen infeksiyonların sağaltımı mümkün olmamakta,
farklı kombinasyon ve/veya yüksek doz antibiyotik tedavilerinde
istenen sonuçlar elde edile-memektedir. Gün geçtikçe önemi artan bu
durum karşısında ulusal ölçekte bir izleme ve kontrol progra-mı
oluşturulması amacıyla Genel Müdürlüğümüz ve TAGEM işbirliğinde
Ulusal Veteriner Antibiyotik Direnç İzleme Projesi
yürütülmektedir.
Akılcı İlaç Kullanımı ve Antimikrobiyal Direnç İzleme
Faaliyetleri
Bilinçli antibiyotik kullanımı ve antimikrobiyal direnç izleme
faaliyetleri kapsamında 25 İlde serbest ça-lışan veteriner hekimler
ve entegre işletmelerde çalışan sorumlu veteriner hekimler başta
olmak üzere 5.000’e yakın veteriner hekime düzenlenen toplantılar
ile farkındalık kazandırılmıştır.
Veteriner Tıbbi Ürün Denetim Faaliyetleri
Bakanlığımızın programlı denetim faaliyetleri kapsamında
piyasada yer alan veteriner tıbbi ürünlerin be-lirlenen miktarı ile
yapılan şikâyet ve talepler sonucunda sahadan alınan veteriner
tıbbi ürünlerin kontrol ve denetimleri gerçekleştirilmiştir (Tablo
14).
Tablo 14. Veteriner Tıbbi Ürün Denetim FaaliyetleriVeteriner
Tıbbi Ürün Denetim Faaliyetleri Sayısı Uygunluk Durumu
İçerikleri Bakımından Denetlenen Ürün 95Uygun Bulunmayan Ürün
Geri Çekilen Ürün
2 2
Etiket ve Prospektüs Bakımından Denetlenen Ürün 65Uygun
Bulunmayan Ürün Geri Çekilen Ürün
1 1
Raf Ömrüne Uygunlukları Bakımından Denetlenen Veteriner
Biyolojik Ürün 7
Uygun Bulunmayan Ürün Geri Çekilen Ürün1 1
Tanıtım Faaliyetleri Bakımından Yapılan Denetim 1Uygun
Bulunmayan Tanıtım
1Toplam 168
RESMİ KONTROLLER
-
37GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
Tablo 15. Bakanlıktan İzinli Tıbbi Olmayan Ürün ve Firma
SayısıBakanlıktan İzinli Tıbbi Olmayan Ürün ve Firma Sayısı
Firma 57Ürün 768
Hayvansal Yan Ürün İşletmeleri ile İlgili Denetim ve Onay
Faaliyetleri
2017 yılında 15 işletme İnsan Tüketimine Sunulmayan Hayvansal
Yan Ürün Yönetmeliği çerçevesinde Genel Müdürlüğümüzce denetlenmiş
ve 17 işletmeye işletme onay belgesi verilmiştir (Tablo 16).
Tablo 16. İnsan Tüketimi Amacıyla Kullanılmayan Hayvansal Yan
Ürün İşletmeleri
İnsan Tüketimi Amacıyla Kullanılmayan Hayvansal Yan Ürün
İşletmeleri Sayısı
Onay Kapsamında İşletmeler
Organik Gübre ve Toprak Zenginleştirici Tesisleri 64
Biyogaz Tesisleri 7
Kayıt Kapsamında İşletmeler
Deri İşleme Tesisleri 316
Yün İşleme Tesisleri 38
Trofe Tesisleri 9
Kayıtlı Taşıyıcılar 35
Diğer Amaçlar İçin Toplama ve İşleme Tesisleri 4
Oleo-Kimyasal Tesisler 2
Diğer Kayıtlı İşletmeler 49
Toplam 524
Sınırlardan Kaçak Hayvan ve Hayvansal Ürün Girişinin
Engellenmesi
1.85
8 3.77
3
1.12
3
526 1.
614 3.02
6
338
196
5.22
1
8.25
3
12.8
20
17.2
52
8.64
4
7.88
9
90
130
28
16
78
27
281
101
13
167
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
16.000
18.000
20.000
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Büyükbaş Küçükbaş Tek tırnaklı
Grafik 11. Ülkemiz Sınırlarından Yasadışı Yollarla Girerken
Yakalanan Hayvan Sayıları
Tıbbi Olmayan Veteriner Sağlık Ürünlerinin Denetimleri
Bakanlığımızdan izinli Tıbbi Olmayan Veteriner Sağlık Ürünleri
Listesi oluşturulmuş ve Bakanlığımız
www.tarim.gov.tr/Konu/1721/tıbbi-olmayan-vsu internet sayfası
üzerinden erişime açılmış ve bu çerçevede Bakanlığımız İl
Müdürlükleri tarafından tüm satış noktalarında denetim
gerçekleştirilmesi sağlanarak uygunsuz ürün satışının önüne
geçilmesi sağlanmıştır (Tablo 15).
-
38 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
6.92
4
8.76
0
7.83
3
6.30
7
122.
802
140.
090
78.9
71
2.91
7
4.13
2
2.60
2
6.41
5
564
56.6
73
5.50
3
1.14
9
781
0
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
160.000
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Et (Kg) Et Ürünü (Kg)
Grafik 12. Ülkemiz Sınırlarından Yasadışı Yollarla
GirerkenYakalanan Hayvansal Ürün Miktarları
-
39GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
Gıda İşletmeleri
5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem
Kanunu kapsamında sadece gıda üretim yerleri değil gıda satış ve
toplu tüketim yerleri de Bakanlığımızca kayıt altına alınmaktadır.
Gıda İşletme-lerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik ile
kayıt ve onaya tabi gıda işletmeleri belirlenmiştir. Ülkemizde
31.12.2017 tarihi itibariyle toplam 652.073 gıda işletmesi
bulunmaktadır. Bu işletmelerin 12.150 adedi onay kapsamında,
639.923 adedi ise kayıt kapsamında bulunmaktadır. Hayvansal gıda
üre-ten işletmeler onay kapsamında bulunmakta olup, onay/şartlı
onay almış gıda işletmeleri (Tablo 17)’de yer almaktadır.
Tablo 17. Onay/Şartlı Onay Almış Gıda İşletme Sayıları
Onay Kapsamındaki Gıda İşlemeleri Onay/Şartlı Onay AlmışGıda
İşletme Sayısı
Süt İşleme Tesisi 2.121
Süt Toplama Merkezi 6.033
Et Parçalama ve İşleme Tesisi 1.868
Kırmızı Et Kesimhaneleri 421
Kanatlı Kesimhaneleri 65
Su Ürünleri 222
HYÜ İşlenmiş mesane, bağırsak ve işkembe işleyen işletmeler
112
Yumurta ve Yumurta Ürünleri 1308
Toplam 12.150
Bakanlığımızca kayıt altına alınan kayıt kapsamındaki gıda
işletme sayıları (Tablo 18)’de yer almaktadır.
Tablo 18. Kayıtlı Gıda İşletme Sayıları
Gıda İşletmeleri Sayısı
Üretim Yeri 72.133
Satış Yeri 312.167
Toplu Tüketim Yeri 255.623
Toplam 639.923
Yem İşletmeleri
2017 yılı itibarı ile kayıt altına alınan yem işletmeleri ile
yıllar itibariyle karma yem üretimlerine ilişkin veriler Tablo 19
ve 20’te verilmiştir.
GIDA VE YEM GÜVENİRLİLİĞİ
-
40 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Tablo 19. Yem İşletmesi Sayıları2017 YILI YEM İŞLETMELERİ
TABLOSU
Onay
Yem İşletme Tipi İşletme Sayısı (Adet)
Karma Yem Üreten İşletmeler 426Premiks Üreten İşletmeler 118Yem
Katkı Üreten İşletmeler 22Kedi ve Köpek Maması Üreten İşletmeler
36Hayvansal Yan Ürün Üreten İşletmeler 81Yem Katkı ve Premiks Satış
Yerleri 1.103
Toplam 1.786
Kayıt
Karma Yem Üreten İşletmeler 870Blok Mineral Yem (Yalama Taşı)
Üreten İşletmeler 24Perakende Depolama ve Satışa Arz Yerleri
11.634
Toplam 12.528
Genel Toplam 14.314
Tablo 20. Yıllar İtibarıyla Karma Yem Üretim Miktarı KARMA YEM
ÜRETİM MİKTARI (Ton/Yıl) (2002-2017 YILLARI )
Yıl Sığır Besi Yemi Sığır Süt Yemi Etlik Piliç Yemi Yumurta Yemi
Diğer Karma Yemler** Genel Toplam
2002 898.944 1.535.418 790.814 89.836 2.300.141 5.615.1532003
1.061.397 1.598.018 888.066 90.243 2.048.754 5.686.4782004
1.373.824 2.002.974 1.082.036 12.251 2.434.485 6.905.5702005
1.355.332 2.027.578 1.076.135 96.411 2.278.817 6.834.2732006
1.717.011 2.361.194 914.985 106.339 2.367.552 7.467.0812007
2.083.731 2.759.042 1.071.894 147.991 3.089.774 9.152.4322008
1.883.970 2.948.616 2.886.173 695.373 1.149.169 9.563.3012009
1.760.430 2.679.020 2.923.299 673.389 1.383.058 9.419.1962010
2.169.487 3.466.422 3.453.846 820.753 1.257.022 11.167.5302011
2.686.728 3.875.836 4.141.768 953.819 1.504.190 13.162.3402012
2.881.354 4.365.168 4.224.111 1.058.733 1.959.173 14.488.5392013
2.846.217 5.163.788 4.083.687 1.602.364 2.265.811 15.961.8672014
3.386.565 5.621.664 3.979.945 2.480.547 2.534.895 18.003.6162015
3.320.221 5.384.586 4.779.916 3.417.209 3.203.051 20.104.9832016
3.827.073 5.840.262 4.566.237 2.958.232 3.210.048 20.401.8522017*
4.594.552 6.171.275 4.753.989 3.369.655 3.528.862 22.418.333
* Diğer Karma Yemler: Küçükbaş yemleri, balık yemleri, at yemi,
ev ve süs hayvanları yemleri, arı keki vb.
Takviye Edici Gıda Onayı
Toplam 3.713 takviye edici gıdaya onay verilmiş olup, onaylanmış
takviye edici gıdalar Bakanlığımızın ggbs.tarim.gov.tr adresinde
yayımlanmaktadır.
-
41GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2017 FAALİYET RAPORU
Tablo 21. Bakanlığımıza Bağlı Gıda Kontrol Laboratuvarlarının
2017 yılı Numune ve Analiz SayılarıNumune Sayısı Analiz Sayısı
Gıda 156.378 523.659Yem 16.624 55.241
Su-Atık su 9.848 72.143Toplam 182.850 651.043
Tablo 22. Bakanlığımızdan Yetkili Özel Gıda Kontrol
Laboratuvarlarının 2017 yılı Numune ve Analiz SayılarıNumune Sayısı
Analiz Sayısı
Gıda 547.058 1.579.344Yem 18.797 62.566
Su-Atık su 27.621 85.512Toplam 593.476 1.727.422
Bakanlığımıza bağlı Kamu Laboratuvar Müdürlüklerinden ve
Bakanlığımızca yetki verilen Özel Gıda Kontrol Laboratuvarlarından
toplamda 125 tanesi akredite laboratuvarlardır (Grafik 13).
38
84
122
39
86
125
0
20
40
60
80
100
120
140
Akredite KamuLaboratuvar Sayısı
Akredite ÖzelLaboratuvar Sayısı
Toplam AkrediteLaboratuvar Sayısı
2016 2017
Grafik 13. Akreditasyon Çalışmaları
Kısıtlı Maddeler
Takviye edici gıdalarda etken madde olarak kullanılan ve limiti
belirlenen toplam 221 adet kısıtlı madde Bakanlığımızın
ggbs.tarim.gov.tr adresinde yayımlanmıştır.
Laboratuvar Faaliyetleri
Ülke genelinde gıda, yem ve gıda ile temas eden maddelerden
i