T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü

T.C.ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI

ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü

Musa KARAASLAN (Şube Müdürü)

ENDÜSTRİYEL YATIRIMLAR ÇED DAİRESİ BAŞKANLIĞIATIK VE KİMYA TESİSLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

ÇED YÖNETMELİĞİ UYGULAMALARI

Hizmetiçi Eğitim Programı19-21 Kasım 2012, Antalya

ÇED’İN TANIMI VE ÇED YÖNETMELİĞİNİN İŞLEYİŞİÇED YÖNETMELİĞİ UYGULAMALARININ

HUKUKİ DAYANAĞI VE YETKİLER

“30.06.2011 tarihli Yönetmelikle değişen 17.07.2008 tarihli ve 26939 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ÇED Yönetmeliği” halen yürürlüktedir.

Madde 3: Hukuki dayanak 09.08.1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 10. maddesi

Madde 5: Yetki Yetki Bakanlığa ait olup, sınırları belirtilmek suretiyle bir kısmı Valiliklere devredilebilir.

Mevcut uygulama;EK-1 prosedürü BakanlıkçaEK-2 prosedürü Valiliklerce yürütülmektedir.

ÇED Yönetmeliği EK-I Listesinde EK-I Listesinde Yer Alan Atık-Kimya Sektörüne Ait Projeler

1. Rafineriler

3. Radyasyonlu Nükleer Yakıtlar

6. Asbest Çıkartılması ve Asbest İçeren Ürünleri İşleme veya Dönüştürme

Projeleri

7. Fonksiyonel Olarak Birbirine Bağlı Çeşitli Birimleri Kullanarak Endüstriyel

Ölçekte Üretim Yapan Kimya Tesisleri

a) Organik kimyasalların üretimi,

b) İnorganik kimyasalların üretimi,

c) Yıllık 20.000 ton ve üzeri fosfor, azot ve potasyum bazlı basit veya bileşik

gübrelerin üretimi.

8. Patlayıcı ve Parlayıcı Maddelerin Üretildiği Tesisler

20.11.2012 ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya 3

(…Devam) EK-I Listesinde EK-I Listesinde Yer Alan Atık-Kimya Sektörüne Ait Projeler

11. Tehlikeli ve Özel İşleme Tabi Atıklar a) Tehlikeli ve Özel İşleme Tabi Atıkların geri kazanılması yakılması (oksitlenme

yoluyla yakma, piroliz, gazlaştırma veya plazma vb. termal bertaraf işlemleri) ve/veya nihai bertarafını yapacak tesisler,

b) Yakma kapasitesi 1 ton/gün ve üzerinde olan tıbbi atıklar için projelendirilen yakma tesisleri,

c) Günlük 1 ton ve üzeri depolama kapasitesine sahip olan tıbbi atık düzenli depolama tesisleri,

ç) Yıllık işleme kapasitesi 2000 ton ve üzeri olan atık yağ geri kazanımı için projelendirilen tesisler.

12. Günlük kapasitesi 100 ton ve üzeri atıkların yakılması (oksitlenme yoluyla yakma, piroliz, gazlaştırma veya plazma vb. termal bertaraf işlemleri), belediye atıkları hariç olmak üzere alanı 10 hektardan büyük ve/veya hedef yılı da dahil günlük 100 ton ve üzeri olan atıkların ara işleme tabi tutulması ve düzenli depolanması için kurulacak tesisler.


(…Devam) EK-I Listesinde EK-I Listesinde Yer Alan Atık-Kimya Sektörüne Ait Projeler

17. Kapasitesi 150 000 eşdeğer kişi ve/veya 30.000 m3/gün üzeri kapasiteli

atık su arıtma tesisleri.

33. 50.000 m3 ve üzeri kapasitede olan petrol, doğalgaz, petrokimya ve kimyasal madde depolama tesisleri

37. Pil ve Akü Üretim Tesisleri (montaj yapılan tesisler hariç)

38. Tarım İlaçları ve/veya farmasötik ürünlerin etken maddelerinin üretildiği tesisler


ÇED Yönetmeliği EK-II Listesinde EK-II Listesinde Yer Alan Atık-Kimya Sektörüne Ait Projeler

1. a) Kimyasalların üretimi, petrolden yağlama maddesi üretimi veya ara ürünlerin işlenmesi için projelendirilen tesisler (proses kaynaklı atığı ve yan ürünü olmayan sadece karışım yapan tesisler bu kapsamın dışındadır.),b) Atık yağ geri kazanımı için projelendirilen tesisler (Yıllık işleme kapasitesi 2000 ton’dan az olanlar),c) Yakma kapasitesi 200-1000 kg/gün arasında olan tıbbi atık yakma tesisleri, günlük 1 tondan az olan depolama kapasitesine sahip tıbbi atık düzenli depolama tesisleri ve tıbbi atıkların fiziksel ve kimyasal olarak ara işleme tabi tutulması amacıyla kurulan tesisler,ç) Tehlikeli ve özel işleme tabi atıkların fiziksel yöntemlerle geri kazanılması.

2. Toplam depolama kapasitesi 500-50000 m3 arası olan doğalgaz, petrokimya, petrol ve kimyasal ürün depoları (Perakende satış istasyonları bu kapsamın dışındadır.)


(…Devam) EK-II Listesinde EK-II Listesinde Yer Alan Atık-Kimya Sektörüne Ait Projeler

3. Tarım ilaçları ve farmasotik ürünlerin, boya ve cilaların, elastomer esaslı ürünlerin ve peroksitlerin üretildiği veya elastomer esaslı ürünlerin işleme tabi tutulduğu tesisler, bitki gelişim düzenleyiciler.

4 – a) Belediye atıkları dahil olmak üzere atıkların kompost ve diğer tekniklerle ara işleme tabi tutulması, düzenli depolanması ve bertaraf edilmesi için kurulan tesisleri,b) Belediye atıklarının düzenli depolama tesislerine ilişkin kapasite artışları ve genişlemelere bu yönetmelik hükümleri uygulanmaz.

5 – Sabun ve deterjan üretimi yapan tesisler.

6. Kümes ve ahır gübrelerinin geri kazanılması ve bertaraf edilmesine yönelik tesisler.

7. Toplam depolama kapasitesi 500 ton ve üzeri kapasitede olan patlayıcı ve parlayıcı madde depoları


(…Devam) EK-II Listesinde EK-II Listesinde Yer Alan Atık-Kimya Sektörüne Ait Projeler

23 – Tehlikeli ve özel işleme tabi atıkların ara depolanması24 – Anfo Üretimi26 – Yıllık 1000 ton ve üzeri fosfor, azot ve potasyum bazlı basit veya bileşik

gübrelerin üretimi31.o) Derin Deniz Deşarj Projeleri


TANIMLAR

• Ham Petrol Rafinerileri: Ham petrolün temizlenip ayrımsal damıtma işleminin yapılarak günlük yaşamımızda kullandığımız pek çok ara madde ve akaryakıt ürünlerinin elde edildiği tesislerdir. Basit bir rafineri, damıtma, dönüştürme ve arıtma olmak üzere, temelde üç büyük üniteden oluşur.

• Nükleer Yakıt: Nükleer reaktörde enerji üretmek için kullanılan fisil nüklid içerikli madde

• Radyoaktif Atık: Radyoaktif atıklar tıp, endüstri, araştırma gibi değişik uygulama alanlarında değişik aktivite, fiziksel ve kimyasal durumlarda ortaya çıkmaktadırlar.

• Asbest: Isıya, aşınmaya ve kimyasal maddelere çok dayanıklı lifli yapıda kanserojen bir mineraldir. 3.000' den fazla kullanım alanı olan asbestten, özellikle gemi, uçak, otomobil sanayiinde, makine konstrüksiyonlarında yağlayıcı madde ve sızdırmazlık elemanı olarak, inşaat sektöründe, ısı ve ses izolasyonunda yaygın olarak yararlanılmıştır.


TANIMLAR

• Patlayıcı Maddeler: Hararet veya şok tesiri ile kimyasal değişikliğe uğrayan, yüksek derecede ısı, çok hacimde gaz meydana getiren, katı, sıvı veya gaz halindeki kimyasal maddelerdir. Kuvvetli patlayıcıların pek çoğu kapalı bir sistemde olmadıkları veya bir şok tesirine maruz kalmazlarsa tutuşturuldukları zaman patlamazlar sadece yanarlar.

• Tehlikeli Atıklar: İnsan sağlığına ve çevreye zarar verebilecek tutuşabilen ve enfeksiyon yapıcı gibi özelliklerle tahriş edici, zararlı, toksik, kansorojen, korozif gibi tehlikeli kabul edilen özelliklerden birini veya birden fazlasını gösteren atıklardır.


TANIMLAR

• Özel İşleme Tabi Atıklar: Yönetimleri özel yöntemler gerektiren atık yağ, tıbbi atıklar, PCB/PCT (poliklorlu bifenil/poliklorlu terfenil) içeren atıklar, atık akü-pil ve elektronik atıklar gibi tehlikeli atıklar özel atık olarak tanımlanmakta olup, ayrıca yönetmelikleri bulunmaktadır.– ÖTL: Faydalı ömrünü tamamladığı belirlenerek araçtan sökülen orijinal

veya kaplanmış, bir daha araç üzerinde lastik olarak kullanılamayacak durumda olan ve üretim esnasında ortaya çıkan ıskarta lastikleri,

– Pil ve Akümülatörler: Pil ve akümülatörler elektrik akım şebekesine bağlı olmadan kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren ve depolayan sistemlerdir.

– Atık Yağ: Kullanılmış benzinli motor, dizel motor, şanzıman ve diferansiyel, transmisyon, gres ve diğer özel taşıt yağları ile hidrolik sistem, türbin ve kompresör, kızak, açık-kapalı dişli, sirkülasyon, metal kesme ve işleme, metal çekme, tekstil, ısıl işlem, ısı transfer, izolasyon ve koruyucu, izolasyon, trafo, kalıp, buhar silindir, pnömatik sistem koruyucu, gıda ve ilaç endüstrisi, kağıt makinesi, yatak ve diğer özel endüstriyel yağlar ve endüstriyel gresler, kullanılmış kalınlaştırıcı, koruyucu, temizleyici ve benzeri özel müstahzarlar ve kullanıma uygun olmayan yağ ürünlerini ifade eder.


TANIMLAR

– Depolama Tesisleri: Dolum ve tahliye yapılan kimyasal, petrol, akaryakıt vb. ürünlerin depolandığı tesislerdir.

– Farmasötik Ürün Etken Maddesi: Bir hastalığı tedavi etmek ve/veya önlemek, bir teşhis yapmak veya bir fizyolojik fonksiyonu düzeltmek, düzenlemek veya değiştirmek amacıyla, insana uygulanan doğal ve/veya sentetik kaynaklı etkin madde veya maddeler kombinasyonunu olan farmasötik ürünlerin terkibinde yer alan ve tedavi edici etkiyi oluşturan maddeleri,

– Tıbbi Atık: Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ile tanımlanan enfeksiyöz, patolojik ve kesici-delici atıklardır.


TANIMLAR

– Elastomer: Çok düşük sıcaklıklarda cam gibi sert olan, çok yüksek sıcaklıklarda dahi koyu sıvımsı akışkan özellikler göstermeyen, oda sıcaklığından, parçalanma sıcaklığına kadar geniş bir alan içerisinde elastik özellikler gösteren kauçukların seyrek çapraz bağlanması (cross linking) sonucu elde edilen polimerik malzemelerdir.

– Bitki Gelişim Düzenleyiciler: Bitkilerde gelisim düzenleyici olarak kullanılan, doğal olarak bitki bünyesinde veya sentetik olarak üretilen hormonlara bitki gelisim düzenleyicileri (BGD) denilmektedir.

– Anfo: (Amonyum nitrat-Fuel oil), madencilikte ve inşaat sektöründe yaygın ve sıklıkla kullanılan, karışım halinde hazırlanan bir patlayıcı türüdür. Güçlü patlayıcılar sınıfında sayılır. Patlama şekli genellikle infilak şeklinde olup infilak hızı yüksektir.


ÇEVRESEL ETKİLER VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER• Rafineri TesisleriZemin sızdırmazlığının sağlanması için yapılacak işlemler,Taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemler, alınacak drenaj önlemleri, Proje kapsamında oluşacak atıksuların cins ve miktarları, hangi ünitelerden

kaynaklanacakları, fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özellikleri, hangi işlemlerle ne oranda bertaraf edileceği,

Soğutma (ana ve yardımcı soğutma suyu) sistemine ilişkin bilgiler, kullanılacak kimyasal maddeler ve miktarları, soğutma suyunun alımı ve deşarjı sırasında deniz flora faunasına oluşacak etkiler,

Hangi prosesten ne kadar atık oluşacağı, bu atıkların bertaraf şekilleri, (kullanılmış katalist, kimyasal arıtma çamuru, tank dibi çamurları, laboratuvar atıkları vb. miktarları, bertarafları) tank dip çamurlarının temizlenme periyodu, bertarafı, rafineri bakım onarım çalışmaların periyodu,

Proje için önerilen sağlık koruma bandı mesafesi,Emisyon miktarı, Hava Dağılım Modellemesi, 1420.11.2012 ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü

Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

• Akaryakıt Depolama ve Dolum Tesisleri

Boru hattı,(malzeme, et kalınlığı vb hususlar ile ilgili bilgi) depolama tesisi ve diğer ünitelerde zemin sızdırmazlığının sağlanması için yapılacak işlemler,

Taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemler, alınacak önlemler, Kara Yoluyla taşıma esnasında sızıntı, dökülme, lisanslı taşıma araçları, kara

flora ve faunasına olası etkilerDeniz yoluyla gemilerle getirilecek ürünlerin şamandıradan çekilmesi

esnasında ve gemilerden çıkabilecek olası yakıt, yağ gibi kimyasal kirleticilere karşı alınacak tedbirler (sızıntı), deniz flora faunasına etkileri

Gemilerden kaynaklanacak atıkların alınması ve bertarafına ilişkin tedbirler, deniz suyu kalitesine ilişkin analizler,

Tank dip çamurları ve atık suların bertarafı, Proje için önerilen sağlık koruma bandı mesafesi,

15

ÇEVRESEL ETKİLER VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

20.11.2012 ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

• Akaryakıt Depolama ve Dolum Tesisleri

Proje kapsamında inşaat ve işletme döneminde kullanılacak yakıtların türleri, tüketim miktarları, kimyasal analizleri, yakma sistemleri ve bunlardan oluşacak emisyonlar, baca gazı arıtma sistemleri,

Akaryakıtın yüklenmesi, boşaltılması aşamalarında oluşabilecek petrol türevli uçucu organik emisyonların ve tesisin faaliyeti sırasında oluşabilecek gaz, toz vb. emisyonların miktarları ve hesaplanarak modelleme yapılması, alınacak önlemler,

Tanklar arası güvenlik mesafeleri, kuşaklama(güvenlik) havuzları

16



• Katı Atık Düzenli Depolama Tesisleri

Tesisin inşaası aşamasında ortaya çıkan hafriyat miktarı (nihai toprak + diğer kazı malzemesi), bertarafı (örtü toprağı olarak kullanma, saha dolgusu, dışarıya taşıma, arazi içinde geçici depolama) belirlenmelidir.

Ortaya çıkacak emisyonlar , koku, toz ve alınacak önlemler (deponi alanında oluşacak metan gazının miktarı, bertarafı) Ortaya çıkacak sızıntı suyu miktarı ve özellikleri, bertaraf yöntemleriSel, taşkın, heyelan riskleri ve alınacak önlemler Zemin geçirimsizliği, drenaj sistemleri, sızıntı suyu drenajı, gözlem kuyuları

17



• Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Geri Kazanım Tesisi

Proje kapsamında kullanılacak yakıtların türleri, tüketim miktarları, yakma sistemleri ve prosesten oluşacak emisyonlar, (gaz, toz vb.), bu emisyonların kaynak, miktar ve özellikleri,

Fizibilite Uygunluk Hazırlanması,Depolama Ünitesi ile Piroliz Ünitesi Mesafesinin en az 60 m olması

gerekmektedir.Geçici Depolama Alanlarında sızdırmazlık, Drenaj kanallarına yüksek gerilim

hatlarına, ilaçlamaya dikkat edilmeli.

18



SIKÇA SORULAN SORULAR

EK-I Listesi (11. Madde)

Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Geri Kazanımı

Lastiklerin geri kazanımında piroliz yöntemi ve diğer yöntemlerle karbon siyahı, dizel yakıt ve aromatik yağlar elde edilmesi ile rejenere kauçuk elde edilmesi metodu kullanılıyorsa EK-I listesi 11-a maddesi kapsamında değerlendirilmektedir.

Not: Lastikler fiziksel yöntemlerle geri kazanılıyor ise yani mekanik Kırmayla granül kauçuk, çelik ve tekstilin ayrıştırılması ÇED Yönetmeliğinin EK-II 1-ç maddesi uyarınca fiziksel geri kazanım kapsamında değerlendirilmektedir.




Hurda Akü

Isıl işlem uygulanarak hurda akü geri kazanım faaliyeti atık miktarına

bakılmaksızın ÇED yönetmeliği Ek-1 /11. Madde (a) bendi kapsamında

değerlendirilmektedir.

Not: Ancak tesiste atık akü fiziksel işleme tabi tutuluyorsa yani tesiste toplama

ve ayırma işlemi yapılıp akü parçalanıp içindeki plastiklere ayrılıyor ve tesiste

plaka ergitme işlemi gerçekleşmiyorsa ÇED Yönetmeliğinin Ek-II / 1-ç

Maddesinde değerlendirilmelidir. Ayrıca hurda akü ihraç etme, toplama ÇED

Yönetmeliğinin kapsamı dışında değerlendirilmektedir



EK-I Listesi/11. MaddeTıbbi Atıkların sterilize edilmesi durumunda evsel atık gibi değerlendirilerek tonaj veya alan büyüklüğüne bakılarak bertaraf edilir.

ç) bendi: Yıllık işleme kapasitesi 2000 ton ve üzeri olan atık yağ geri

kazanımı için projelendirilen tesisler,

Atık yağlar kapsamında Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ve Bitkisel

Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ndeki tanımlanan atık yağlar ele

alınmalıdır. Atık yağ işleyecek tesisler için ÇED Yönetmeliği’nde

değerlendirme yapılırken işlenecek atık yağın miktarına göre EK-I ya da

Ek-II Listelerine tabi tutulmalıdır.



EK-I Listesi/11. Madde

Tehlikeli atıkların depolanması:

Atıkların Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek-11A’ya göre analizinde

tehlikeli atık çıkması halinde hiçbir şekilde atık miktarı ve kullanılacak alan

büyüklüğü dikkate alınmaksızın ÇED Yönetmeliği Ek-I / 11. Madde

kapsamında değerlendirilmektedir.



Ek-I 12. madde• Günlük kapasitesi 100 ton ve üzeri atıkların yakılması (oksitlenme yoluyla

yakma, piroliz, gazlaştırma veya plazma vb. termal bertaraf işlemleri), belediye atıkları hariç olmak üzere alanı 10 hektardan büyük ve/veya hedef yılı da dahil günlük 100 ton ve üzeri olan atıkların ara işleme tabi tutulması ve düzenli depolanması için kurulacak tesisler.

• Kül, cüruf depolanması vb.• 30.06.2011 tarihli yönetmelikle değişen ÇED yönetmeliğinde Belediye

atıkları dahil olmak üzere atıkların kompost ve diğer tekniklerle ara işleme tabi tutulması, düzenli depolanması ve bertaraf edilmesi için kurulan tesisler EK-II Listesi 4 (a) maddesi kapsamında değerlendirilmektedir. Diğer taraftan 4 (b) gereğince belediye atıklarının düzenli depolama tesislerine ilişkin kapasite artışları ve genişlemelere bu yönetmelik hükümleri uygulanmamaktadır.



EK-I Listesi (17. Madde) :

“Kapasitesi 150.000 eşdeğer kişi ve/veya 30.000 m3/gün üzeri kapasiteli

atıksu arıtma tesisleri.”150.000 kişi ve 30.000 m3 /gün değerleri ayrı ayrı sınırlayıcı hükümler olup, herhangi birinin sağlanması durumunda ikinci hükme bakılmaksızın proje EK-1 kapsamında değerlendirilmelidir. Ayrıca; yerleşim birimlerine ait atıksu arıtma tesisleri ile ilgili olarak hedef yılı sonunda öngörülen nüfus değerleri esas alınmalıdır.




Örnek 1:

Yerleşim birimi 2008 nüfusu 122.000 kişi,

Proje ömrü 30 yıl kabul edilirse,

2038 nüfusu 160.000 kişi olarak tahmin yapılması durumunda,

Proje süresi sonunda 150.000 kişi sayısı geçilmiş olduğundan projenin

Ek-1 kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.



Örnek 2:

Yerleşim birimi 2008 nüfusu 95.000 kişi,

Proje ömrü 30 yıl kabul edilirse,

2038 nüfusunun 130.000 kişi olarak tahmin yapılması durumunda,

Proje süresi sonunda 150.000 kişi sayısına ulaşılmadığından projenin

Yönetmelik kapsamı dışında değerlendirilmesi gerekmektedir.

(Aynı zamanda atıksu miktarı 30.000 m3/gün ve altında olmalıdır)




Örnek3 :

Hedef yılı da dahil olmak üzere atıksu miktarının 30.000 m3/gün üzeri

olması durumunda nüfus ile ilgili herhangi bir kritere bakılmaksızın

projenin Ek-1 kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.



Örnek4 :

Yerleşim birimi ile birlikte sanayiden kaynaklanan atıksular için ortak bir

arıtma tesisinin planlanması durumunda sanayiden kaynaklanan

atıksular için kirlilik yüküne bağlı olarak eşdeğer nüfus hesabının

yapılması ve bunun yerleşim nüfusu ile toplanması gerekmektedir.

Toplam nüfusun 1500.000 kişi üzerinde bulunması durumunda proje

Ek-1 kapsamında değerlendirilmelidir.

20.11.2012ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012,

Antalya28



“50.000 m3 ve üzeri kapasitede olan petrol,

doğalgaz, petrokimya ve kimyasal

madde depolama tesisleri”

Proje kapsamında yer alan tank ünitelerinin

büyüklükleri esas alınmalıdır. Yıl içerisinde

sirküle edilecek ürün miktarı dikkate

alınmamalıdır.



EK-II Listesi / 1. Madde:“Kimyasalların üretimi, petrolden yağlama maddesi

üretimi veya ara ürünlerin işlenmesi için projelendirilen tesisler (proses

kaynaklı atığı ve yan ürünü olmayan sadece karışım yapan tesisler bu

kapsamın dışındadır.)”

20.11.2012ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü


30


-Ham Yağdan Biyodizel Üretimi

Ham bitkisel yağ kullanılarak biyodizel üretilmesi üretim kapasitesine

bakılmaksızın Ek-II listesi 1-a maddesi kapsamında değerlendirilmektedir.

Atık yağ kullanılarak biyodizel üretimi yapılıyorsa yıllık işleme kapasitesi

2000 ton ve üzeri geri kazanımlar Ek-I, 2000 ton altı ise Ek-II olarak


20.11.2012ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü


31


EK-II Listesi / 1. Madde:

ç) bendi: “Tehlikeli ve özel işleme tabi atıkların fiziksel yöntemlerle geri

kazanılması”

Tehlikeli atıklar geri kazanılırken fiziksel veya kimyasal işlemlere tabi

tutulabilirler. Fiziksel geri kazanım atıkların yağının alınması, santrifüjleme,

atığın solvent veya su /buharla yıkanması, atıkların parçalarına ayrılması

(Ömrünü Tamamlamış Lastikler gibi), yoğunlaştırma, buharlaştırma,

filtreleme, gravitasyon (çöktürme) vb. yöntemlerdir. Fiziksel geri kazanımı

amacı atığın tehlikelilik durumundan arındırılarak yeniden kullanıma hazır

hale getirilmesi olarak açıklanabilir.



Örnek 1:

Tesiste solvent ile yıkama sonucu varil geri kazanımı yapılıyor, sonuçta çıkan

solvent tesis içinde geri kazanılıyorsa projenin bütünü ÇED yönetmeliği EK-

II /1-ç kapsamında değerlendirilmekte, ancak tesise başka tesislerden de

solvent alımı yapılıp geri kazanım gerçekleştiriliyorsa solvent geri kazanımı EK

I listesi 11. madde kapsamında değerlendirilmektedir.

Örnek 2 :

Yağlı kabloların geri kazanımı yapılmakta iken çıkan atık yağın da geri

kazanımı yapılıyorsa burada ÇED Yönetmeliğinde atık yağ geri kazanımı

açısından değerlendirilmeli, atık yağın miktarına göre Ek-I ya da Ek-II

listelerinde değerlendirilmelidir.



EK-II Listesi / 2. Madde: “Toplam depolama kapasitesi 500-50.000 m3 arası olan doğalgaz, petrokimya,

petrol ve kimyasal ürün depoları (Perakende satış istasyonları bu kapsamın dışındadır.)”

Tesiste yalnızca araçlara satış yapılıyor ise tesis (akaryakıt satış istasyonu), depolama hacmine bakılmaksızın yönetmelik kapsamı dışında değerlendirilmelidir. Ancak, tesiste tüp, tanker v.b dolum işlemi yapılıyor ise, tesisteki depolama kapasitesi dikkate alınarak değerlendirme yapılmalıdır.



EK-II Listesi / 3. Madde: “Tarım ilaçları ve farmasotik ürünlerin, boya ve cilaların, elastomer esaslı ürünlerin ve peroksitlerin üretildiği veya elastomer esaslı ürünlerin işleme tabi tutulduğu tesisler, bitki gelişim düzenleyiciler.”

Örnek 1: Dışarıdan katı halde hazır alınan doğal leonardit malzemenin parçalayıcı ve eleyiciden geçirilerek toz haline getirilerek konveyör banttan miksere gönderilip herhangi bir kimyasal madde, kimyasal gübre v.s. ilave edilmeden sadece homojenliği sağlamak amacı ile karıştırılıp, paketleme işlemi yapan bir projede Leonardit malzemesi bitki gelişim düzenleyici olarak ele alınmaktadır.

• Ancak Leonardit 4. Grup Maden olmasından dolayı ÇED Yönetmeliğinin Ek-II Listesi “49 – Madencilik projeleri: e) Cevher hazırlama tesisleri,f) Cevher zenginleştirme tesisleri (Ek-1’de yer almayanlar).” kapsamında değerlendirilmektedir.


SIKÇA SORULAN SORULAREK-II Listesi / 3. Madde:

Elastomer Esaslı Ürünler İle İlgili ÇED Yönetmeliği Uygulamaları:

Vulkanizasyon: Doğal ya da sentetik kauçuğu, kükürt ya da kükürt bileşikleri ile ısıtarak özellikleri kauçuktan daha iyi olan lastik ( ya da ebonit) durumuna getirilmesidir.

Örnek 1: Dışarıdan temin edilen kauçuklar silindir preste ezilerek kauçuk hamuru haline getirilmesi ve uygun ebatlarda kesilerek hamurun kalıp makinesinde (elektirik yardımıyla (140 derecede)) ısıtılarak kalıbın şeklini alması ve kalıbın mukavemetini arttırmak için toz karbon ilave edilmesi ve vulkanizasyon işleminin olmaması kapsam dışı olarak değerlendirilmektedir.



EK-II Listesi / 3. Madde (Boya ve Cilalar Üretimi)

Boya üretimlerinde kapasiteye bakılmaksızın Ek II / 3. madde kapsamında

değerlendirilmektedir. Deri boyası, tekstil boyası, sentetik inşaat boyası,

plastik emülsiyon boyası boya çeşitlerine örneklerdir.

Örnek 1: Dışarıdan temin edilen hammaddelerin üretim bölümünde stoklandığı,

daha sonra ihtiyaca göre alınan malzemelerin karışım tanklarında fiziksel

karıştırma yapılarak boya üretiminin gerçekleştirildiği ve boya kutularına

dolumunun yapılarak, satışa sunulduğu tesis bu kapsamda




EK-II Listesi / 5. MaddeSabun veya deterjan üretimi yapan tesislerÖrnek 1:

Tesise hazır hale gelen granül sabunların, boya ve esans ilavesi yapılarak karıştırma makinesinde hamur hale getirildiği, karıştırma işleminden sonra extruder makinesinden geçirilerek kalıp ve granül sabun haline gerildiği tesislerin yönetmeliğin kapsamı dışında değerlendirilmesi gerekmektedir.Çünkü söz konusu tesiste sabun üretimi yukarıda bahsi geçen yöntemler kullanılarak gerçekleştirilmemektedir.

Örnek 2 :Kostik çözeltisinin zeytinyağı ve minör girdilerle karışımını sağlayarak Sıvı el sabunu, duş jeli ve şampuan üretimi yapan üretim tesisler EK-II Listesi 5. maddesi kapsamında değerlendirilmektedir.



EK-II Listesi / 6. Madde

“Kümes ve ahır gübrelerinin geri kazanılması ve bertaraf edilmesine yönelik

tesisler.”

- Kümes ve ahır gübrelerinin farklı maddelerle karıştırılarak zenginleştirilmesi,

susuzlaştırılması-kurutulması veya fiziki işlemlere tabi tutularak ticari

amaçlarla kullanılması işlemleri için ÇED Yönetmeliği ilgili maddesi

doğrultusunda Ek-II prosedürü uygulanmaktadır.

- Kümes ve ahır gübrelerinin Biyogaz ve Enerji üretiminde kullanılması amacıyla

kurulacak tesislere de kapasitesine bakılmaksızın Ek-II prosedürü

uygulanmaktadır.



KAPASİTE ARTIŞLARINA İLİŞKİN ÖRNEKLER

Mevcut Tesis Kapasitesi: 40.000 m3

Örnek 1

Yapılması planlanan kapasite artışı: 30.000 m3

Mevcutta olduğu kabul edilen 40.000 m3’lük Akaryakıt Depolama Tesisi ÇED

Yönetmeliğinin EK-II Listesinde yer almaktadır.Yapılması planlanan artış

30.000 m3olup artış miktarı EK-II Listesinde yer almaktadır. (500-50.000 m3

arası) Bu durumda sözkonusu artış için PTD hazırlanması gerekmektedir.



Örnek 2

Yapılması planlanan kapasite artışı: 60.000 m3

Mevcutta olduğu kabul edilen 40.000 m3’lük Akaryakıt Depolama Tesisi

ÇED Yönetmeliğinin EK-II Listesinde yer almaktadır.Yapılması planlanan

artış 60.000 m3 olup artış miktarı EK-I Listesinde yer almaktadır. Bu

durumda söz konusu artış için ÇED başvuru Dosyası ile Bakanlığa başvuru

yapılması sağlanmalıdır.



Örnek 3

Yapılması planlanan kapasite artışı: 450 m3


ÇED Yönetmeliğinin EK-II Listesinde yer almaktadır.Yapılması planlanan

artış 450m3 olup EK-I ve EK-II Listesinde yer almamaktadır.



Örnek 4

Örnek 1 deki faaliyete yapılması planlanan ikinci kapasite artışı: 25.000 m3


ÇED Yönetmeliğinin EK-II Listesinde yer almaktadır. Yapılması planlanan

artışlar toplamı 30.000+25.000=55.000 m3 olduğundan ve bu miktar EK-I

Listesinde belirtilen sınır değer üzerinde yer aldığından ÇED başvuru

dosyası ile Bakanlığa başvuru yapılması sağlanmalıdır.



Örnek 5

Örnek 1 deki faaliyete yapılması planlanan ikinci kapasite artışı:15.000 m3


ÇED Yönetmeliğinin EK-II Listesinde yer almaktadır. Yapılması planlanan

artışlar toplamı 30.000+15.000=45.000 m3 olduğundan ve bu miktar EK-II

Listesinde yer aldığından PTD hazırlanması gerekmektedir.

NOT:

Tesisin çevreye olabilecek etkileri irdelenirken mevcut tesiste dikkate

alınmalıdır.


1994 VE 2012 YILLARI ARASISEKTÖRLERE GÖRE ÇED OLUMLU KARARLARI

DAĞILIMI


YILLAR İTİBARİYLEÇED OLUMLU SAYILARI


TEŞEKKÜR EDERİZ…


Atık ve Kimya Tesisleri Şube MüdürlüğüAtık ve Kimya Tesisleri Şube Müdürlüğü

Adı Soyadı Ünvanı E-postaMusa KARARASLAN Şube Müdürü [email protected] ZIRH Makine Mühendisi [email protected] ÜNSER DURSUN Çevre Mühendisi [email protected] ÖZMAN Uzman [email protected]şe YILDIRIM Uzman [email protected]ınar GÜVEN Kimya Mühendisi [email protected]

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü

Documents